va ta tung chia se cung nhau
TRANSCRIPT
1 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Tất cả ảnh chụp và những dòng viết in nghiêng đi kèm là của Ling.
Ebook đƣợc thực hiện với mục đích sƣu tập và chia sẻ mang tính cá nhân, nên xin lƣợng thứ
cho mọi thiếu sót.
Dành tặng m, L, DN và những ngƣời bạn rất thân mến.
Lặng Yên aka CSG .
Chim Nộc Thua
Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường.
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ.
Ai bảo chăn trâu là khổ?
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao...
[Quê hương - Giang Nam]
Không biết ngày xưa trẻ con nghe chim hót
thế nào, với Lan, là một buổi trưa tan học về,
vẩn vơ như không, lúc qua cầu Lan chợt dừng
lại nghe thấy tiếng chim. ‘Thôi đúng, tiếng
con chim nộc thua rồi. Nó đang đậu trên
cành cây săng lẻ trước mặt, vươn chiếc cổ
xanh biếc lên trời mà hót’...
.
Tuổi thơ tôi bỗng nhiên từ đâu đâu đưa lại,
như cái gió giao mùa, như một dòng sông lạ
chảy ngược dòng.. Tươi mát, trong xanh.
Hình ảnh ngôi trường làng Hiếu Liêm dần
hiện ra, sau một vùng mù mịt bụi vì đất đỏ, xe
đạp xe máy chạy tấp nập...
"Có những hôm, có mƣa to gió lớn, những con chim khác vội vàng đi trú mƣa hết. Những
con nộc thua vẫn chăm chỉ bay đi kiếm mồi hoặc đậu trên cành cao hót một mình."
Mặt trời xanh của tôi - Nguyễn Viết Bình
Đã có ai lắng nghe
Tiếng mƣa trong rừng cọ
Nhƣ tiếng thác dội về
Nhƣ ào ào trận gió.
Đã ai lên rừng cọ
Giữa một buổi trƣa hè
Gối đầu lên thảm cỏ
Nhìn trời xanh lá che.
Đã ai biết gió ấm
Thổi đến tự khi nào
Từ khi rừng cọ nở
2 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Hoa vàng nhƣ hoa cau.
Đã có ai dậy sớm
Nhìn lên rừng cọ tƣơi
Lá xoè nhƣ tia nắng
Giống hệt nhƣ mặt trời
Rừng cọ ơi rừng cọ
Lá đẹp lá ngời ngời
Tôi yêu thƣơng vẫn gọi
Mặt trời xanh của tôi.
Chim rừng tây nguyên
Những cơn gió nhẹ làm mặt nƣớc hồ I-rơ-pao chao mình rung động. Bầu trời trong xanh soi
bóng xuống đáy hồ, mặt nƣớc hồ càng xanh thêm và nhƣ rộng ra mênh mông. Nơi đây cất lên
những tiếng chim ríu rít. Chúng từ các nơi trên miền Trƣờng Sơn bay về. Chim đại bàng chân
vàng mỏ đỏ đang chao lƣợn, bóng che rợp mặt đất. Mỗi lần đại bàng vỗ cánh lại phát ra
những tiếng vi vu vi vút từ trên nền trời xanh thẳm, giống nhƣ có hàng trăm chiếc đàn đang
cùng hoà âm.
Cây đa quê hƣơng
Cây đa nghìn năm đã gắn liền với thời thơ ấu của chúng tôi. Đó là cả một toà cổ kính hơn là
một thân cây. Chín, mƣời đứa bé chúng tôi bắt tay nhau ôm không xuể. Cành cây lớnhơn cột
đình. Ngọn chót vót giữa trời xanh. Rễ cây nổi lên mặt đất thành những hình thù quái lạ, nhƣ
những con rắn hổ mang giận dữ. Trong vòm lá, gió chiều gẩy lên những điệu nhạc li kì tƣởng
chừng nhƣ ai đang cƣời đang nói.
Chiều chiều, chúng tôi ra ngồi gốc đa hóng mát. Lúa vàng gợn sóng. Xa xa, giữa cánh đồng,
đàn trâu ra về, lững thững từng bƣớc nặng nề. Bóng sừng trâu dƣới ánh chiều kéo dài, lan
giữa ruộng đồng yên lặng.
Một ngày ở Đê Ba - Đình Trung
Sáng sớm, sƣơng phủ dày nhƣ nƣớc biển. Đỉnh Đê Ba nổi lên nhƣ một hòn đảo. Sƣơng tan
dần. Các chóp núi lần lƣợt hiện lên. Sƣơng lƣợn lờ dƣới các chân núi nhƣ những dải lụa. Cả
thung lũng nhƣ một bức tranh thủy mạc. Làng mới định cƣ bừng lên trong nắng sớm. Những
sinh hoạt đầu tiên của một ngày bắt đầu. Thanh niên ra rừng gỡ bẫy gà, bẫy chim. Phụ nữ
quây quần giặt giũ bên những giếng nƣớc mới đào. Các em nhỏ đùa vui trƣớc nhà sàn. Các cụ
già trong làng chụm đầu bên những ché rƣợu cần. Các bà, các chị sửa soạn khung cửi dệt vải.
Buổi trƣa, trời xanh ngắt, cao vòi vọi. Nắng to nhƣng không gay gắt. Gió từ đồng bằng miền
biển thổi lên mát mẻ, dễ chịu. Buổi trƣa trong làng thƣờng vắng. Đồng bào đi làm ruộng, làm
rẫy tập thể đến chiều mới về.
Rừng chiều Đê Ba nổi lên sừng sững. Nắng nhạt dần làm sáng lên những cụm bông lau trong
gió. Trên những bắp ngô, mớ râu non trắng nhƣ cƣớc….Sƣơng lam nhẹ bò trên các sƣờn núi.
Mặt trời gác bóng, những tia nắng hắt lên các vòm cây….
Buổi tối ở làng thật là vui. Lớp thanh niên ca hát, nhảy múa. Tiếng chiêng, tiếng cồng, tiếng
đàn tơ-rƣng dìu dặt vang lên.
3 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Có Chí Thì Nên
Đầu năm học, Bắc đƣợc bố đƣa đến trƣờng. Bố cậu nói với thầy giáo: "Xin thầy kiên nhẫn,
thật kiên nhẫn, vì con tôi tối dạ lắm!"
Bắc không buồn và quyết trả lời bằng việc làm. Cậu học thật chăm, khó khăn không nản. Cậu
học bài thật thuộc và làm bài đầy đủ. Cậu giải đƣợc các bài tính đố, viết đúng chính tả và hiểu
cặn kẽ các bài học. Nhờ siêng năng, cần cù, cậu vƣợt lên đầu lớp.
Cuối năm học, khi trao phần thƣờng cho cậu, thầy giáo phải thốt lên: "Hoan hô em Bắc! Em
đã nêu một gƣơng sáng về tính cần cù và kiên nhẫn. Thật là có chí thì nên!"
Ông Tôi
Nghe bố tôi kể thì ông tôi vốn là một thợ gò hàn vào loại giỏi. Chính mắt tôi đã trông thấy
ông chui vào trong nồi hơi xe lửa để tán đinh đồng. Cái nồi hơi tròn, to, phơi bỏng rát dƣới
nắng tháng bảy, nhƣ cái lò bánh mì, nóng đến khủng khiếp. Quạt máy quạt gió tới cấp sáu mà
tóc ông cứ bết chặt vào trán. Ông tôi nện búa vào đầu đinh đồng mới dồn dập làm sao. Tay
búa hoa lên, nhát nghiêng, nhát thẳng, chính xác và nhanh đến mức tôi chỉ mơ hồ cảm thấy
trƣớc mặt ông phất phơ những sợi tơ mỏng. Còn tiếng búa thì oang oang đinh tai, nhức óc, đi
xa hàng mấy trăm mét cũng nghe thấy chứ chẳng chơi.
Sông Hƣơng
Sông Hƣơng là một bức tranh phong cảnh gồm nhiều đoạn mà mỗi đoạn đều có vẻ đẹp riêng
của nó. Bao trùm lên cả bức tranh là một màu xanh có nhiều sắc độ đậm nhạt khác nhau: màu
xanh thẳm của da trời, màu xanh biếc của cây lá, màu xanh non của những bãi ngô, thảm cỏ
in trên mặt nƣớc.
Cứ mỗi mùa hè tới, hoa phƣợng vĩ nở đỏ rực hai bên bờ. Hƣơng Giang bỗng thay chiếc áo
xanh hằng ngày thành dải lụa đào ửng hồng cả phố phƣờng. Những đêm trăng sáng, dòng
sông là một đƣờng trăng lung linh dát vàng.
Sông Hƣơng là một đặc ân của thiên nhiên dành cho Huế, làm cho không khí thành phố trở
nên trong lành, làm tan biến những tiếng ồn ào của chợ búa, tạo cho thành phố một vẻ êm
đềm.
Đà Lạt
Đà Lạt là một trong những nơi nghỉ mát nổi tiếng vào bậc nhất của nƣớc ta. Đà Lạt phảng
phất tiết của mùa thu với sắc trời xanh biếc và không gian khoáng đảng, quanh năm không
biết đến mặt trời chói chang mùa hè. Đà Lạt giống nhƣ một vƣờn lớn với thông xanh và hoa
trái xứ lạnh. Giữa thành phố có hồ Xuân Hƣơng, mặt nƣớc phẳng nhƣ gƣơng phản chiếu sắc
trời êm dịu. Hồ Than Thở nƣớc trong xanh êm ả, có hàng thông bao quanh reo nhạc sớm
chiều. Ra xa, phía nam thành phố thì gặp suối Cam Ly. Thác nƣớc tung bọt trắng xóa. Bên bờ
suối, những cây thân nghiêng mình lòa xòa lá biếc soi gƣơng nƣớc.
Ngày Mùa Tây Bắc
4 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Những con chim pít báo hiệu mùa màng từ miền xa lại bay về. Ngoài nƣơng rẫy lúa đã chín
vàng rục. Lần đầu tiên những ngƣời dân vùng cao miền Tây ở đây gặt vụ lúa hạ. Cũng nhƣ ở
dƣới đồng bằng, theo phong tục làm ăn từ lâu đời, ở đây mùa hái hạt bao giờ cũng trúng vào
tháng mƣời, tháng một, những ngày tháng vui vẻ nhất trong một năm. Và mỗi năm hạt lúa chỉ
đậu trên tay ngƣời ta có một lần: Tháng hai phát rẫy, tháng tƣ thì đốt, hạt lúa tra dƣới những
cái lỗ tròn tròn đen sì chất màu mỡ của tro than. Tháng chín, tháng mƣời, chim pít đã rủ nhau
bay về từng đàn, những con chim sẻ rừng ấy cũng thóc mách và lắm điều, tiếng hót ríu rít cứ
xoáy tròn trong nắng mai và gió rét căm căm. Đồng thời chim vẹt kêu điếc tai, chim cu gù,
khỉ trên các hang đá từng bầy lần xuống bắt chƣớc tiếng vẹt kêu choèn choẹt trong các nƣơng
lúa chín vàng hoe. Các giống vật và chim chóc cứ chực phá hết mùa màng đã sắp đƣợc ăn,
từng nhà bắt đầu vào rừng đẵn gỗ dựng những chiếc chòi canh. Chung quanh mỗi chiếc chòi
canh thú lợp lá sơ sài diễn ra biết bao mối tình thầm kín, biết bao niềm vui rạo rực. Mỗi buổi
sáng sớm, các cô gái đi ra nƣơng, gấu váy cũng nhƣ hai ống tay áo dính đầy cỏ may và ƣớt
đẫm sƣơng, các cô gái đi nhởn nhơ chung quanh từng gốc cây bị đốt chỉ còn trơ lớp than đen
đen, bàn tay thoăn thoắt cắt từng bông lúa nặng trĩu hạt dính lắt lẻo trên cái thân rạ khô xác.
Lúa cắt bằng dao hoặc thanh nứa cật rất sắc, cắt xong, lúa đƣợc chất vào gùi đeo trên lƣng
đem về xếp đầy bốn góc chòi. Chiếc bàn đập lúa làm bằng một thân cây gỗ đã bóc hết vỏ, cây
gỗ kê cao giữa vạt đất đƣợc trang phẳng và rải một lƣợt phân trâu lên trên. Tất cả những
ngƣời già, trẻ con và đông nhất là thanh niên trai gái trong bản xúm lại, mỗi đêm đập lúa ở
từng chòi canh của từng nhà. Những bông lúa tróc hết hạt đƣợc nhả ra khỏi răng chiếc kẹp
làm bằng hai thanh gỗ. Bó rơm đƣợc tung lên cao về phía sau, rơi xuống giữa những đống lửa
cháy bùng bùng hai bên góc chòi…
Hoa Nắng - Vũ Tú Nam
Đầu hè năm ngoái, chị Dung tôi và tôi, hai chị em trồng hai cây mƣớp. Một cây ở bờ ao. Một
cây ở bên gốc mít. Bố tôi rất khuyến khích hai chị em tập làm, nên khi hai hạt mƣớp mới chỉ
nở ra hai cái mầm bé tí ti, bố tôi đã lấy dao chặt tay tre ở bờ rào, buộc thành hai cái giàn rất
đẹp cho mƣớp leo. Một cái gác vào cây mít. Một cái chìa ra mặt ao nhƣ mái nhà. Sáng nào
chị em tôi cũng ra tƣới cho mầm cây và chờ nó lớn. Sao mà nó lớn chậm thế! Mấy cái lá
mảnh mai, màu xanh nhƣ men sứ. Cái gốc ẻo lả, yếu ớt, có lẽ chỉ cần một con gà nhép giẫm
lên là gẫy nát ngay. Tôi nhìn lên cái giàn to đùng mà sốt cả ruột- biết bao giờ mƣớp của chị
em tôi mới leo kín đƣợc cái diện tích khổng lồ này, và bao giờ thì nó có quả? Trƣờng tôi tổ
chức trại hè ba ngày ở huyện. Chị em tôi quên bẵng mất hai cây mƣớp. Về tới nhà, đƣợc nghe
bà tôi nhắc ngay:
- Chúng bay trồng cây mà chả biết chăm cây. Bà phải cắm que cho mƣớp nó bám vào cột
giàn đấy.
Trời ơi, thích quá! Hai cây mƣớp xinh xỉnh xình xinh đang rón rén cuốn cái ngọn bé xíu vào
chiếc cọc bà đã cắm cho, để cố gắng leo lên cột giàn! Bố nhắc chúng tôi đắp thêm đất vào
gốc mƣớp cho cao, vì giống mƣớp không chịu nƣớc. ít hôm sau, mƣớp đã leo thoăn thoắt lên
tận mặt giàn. Nó dừng lại để nhìn địa thế khắp chung quanh, rồi đêm đến chia "quân" thành
nhiều nhánh mọc lan ra tứ phía. Những tay mƣớp mềm mại, thanh mảnh, ngóc lên rung rinh
trƣớc gió, cứ nhƣ là có mắt ấy, vì chúng chọn rất trúng những vật để bám vào, quấn vào.
Chẳng bao lâu, hai giàn mƣớp đã xanh um những lá. Chúng tôi trải chiếu bên gốc mít vừa
đọc truyện, hoặc chơi bán hàng, có cả cái mái dày lá mƣớp che cho khỏi nắng. Một hôm, đi
chợ về, bà tôi đứng ngắm hai giàn mƣớp và bảo:
5 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Mƣớp của chúng bay ăn no tốt lá quá, quên cả ra hoa! Để bà phải làm phép cho...
Bà vào nhà lấy con dao bài, rạch gốc mƣớp ra, nhét vào mỗi gốc cây một mảnh sành. Tôi và
chị Dung thƣơng hai cây mƣớp quá, chắc chúng nó đau lắm đấy. Quả thật phép của bà tôi
"thiêng" y hệt phép tiên. Bị chích ở gốc, cây mƣớp không đau, không chột. Ngƣợc lại, nó
càng khỏe thêm thì phải. Dòng nhựa ứa ra, bao quanh mảnh sành, rồi gốc mƣớp lớn lên rất
nhanh, vết thƣơng liền da lại, cuộn chặt mảnh sành vào giữa. Nhánh mọc ra thật nhiều, lá
thƣa và bớt xanh đi. Đột nhiên, một buổi sáng, nhìn ra vƣờn chị Dung bỗng reo lên:
- Bà ơi, hoa mƣớp!
Thật là tuyệt! Mấy bông hoa vàng nhƣ những đốm nắng đã nở sáng trƣng giàn mƣớp xanh
mát. Cái giàn trên mặt ao soi bóng xuống làn nƣớc lấp lánh hoa vàng, khiến mấy chú cá rô cứ
lội quanh lội quẩn ở đó chẳng muốn đi đâu. Cứ thế, hoa nở tiếp hoa. Rồi quả thi nhau chồi ra.
Bằng ngón tay. Bằng con chuột. Rồi bằng con cá chuối to. Có hôm hai chị em tôi hái không
xuể. Nhà ăn không hết, bà tôi sai mang biếu cô tôi, dì tôi, cậu tôi, chú tôi, bác tôi, mỗi nhà
một quả. Đậu quả nhiều quá, hai cây mƣớp rạc dần. Bà tôi chọn hai quả mƣớp đẹp nhất ở hai
giàn, bà đánh dấu không cho hái. Bà bảo để làm giống. Cuối mùa, hai giàn mƣớp xơ xác. Quả
mƣớp giống tròn mập lắt léo phơi ra giữa trời, nắng xói từ sớm tới chiều, hết ngày này qua
ngày khác. Khi nó đã khô, nhẹ bỗng nhƣ cái tổ chim, bà tôi cắt xuống, để lên gác bếp. Tôi
cầm quả mƣớp khô, lắc lắc. Những hạt mẩy nhảy roọc rẹc ở trong ấy. ôi, nó chịu nắng giỏi
đến thế, hèn nào mà hoa nó vàng thật là vàng...
8-1978
---------------
Mƣa rả rích đêm ngày. Mƣa tối tăm mặt mũi. Mƣa thối đất thối cát. Trận này chƣa qua, trận
khác đã tới, ráo riết hung tợn hơn. Tƣởng nhƣ biển có bao nhiêu nƣớc, trời hút lên, đổ hết
xuống đất liền.
( Ma Văn Kháng )
Bài học đầu cho con - Đỗ Trung Quân
Quê hƣơng là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hƣơng là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Quê hƣơng là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hƣơng là đƣờng đi học
Con về rợp bƣớm vàng bay
Quê hƣơng là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hƣơng là con đò nhỏ
Êm đềm khua nƣớc ven sông
Quê hƣơng là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
6 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Là hƣơng hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè
Quê hƣơng là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mƣa đêm
Quê hƣơng là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mƣa rơi
Quê hƣơng là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hƣơng mỗi ngƣời đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hƣơng là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi
Quê hƣơng mỗi ngƣời chỉ một
Nhƣ là chỉ một mẹ thôi
Quê hƣơng nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành ngƣời...
Con cò
I
Con còn bế trên tay
Con chƣa biết con cò
Nhƣng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
"Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò Cổng Phủ,
Con cò Đồng Đăng..."
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn,
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ.
"Con cò ăn đêm,
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm,
Cò sợ xáo măng..."
Ngủ yên! Ngủ yên! Cò ơi, chớ sợ!
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân,
Con chƣa biết con cò, con vạc,
7 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Con chƣa biết những cành mềm mẹ hát,
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân.
II
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cho cò trắng đến làm quen,
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ,
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi.
Mai khôn lớn, con theo cò đi học,
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân.
Lớn lên, lớn lên, lớn lên...
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trƣớc hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn...
III
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con,
Cò mãi yêu con.
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
À ơi!
Một con cò thôi,
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi.
Ngủ đi! Ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc,
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi.
Vàm Cỏ Đông
Hoài Vũ
Ở tận sông Hồng, em có biết
Quê hƣơng anh cũng có dòng sông
Anh mãi gọi với lòng tha thiết:
Vàm Cỏ Đông! Ơi Vàm Cỏ Đông!
Đây con sông xuôi dòng nƣớc chảy
Bốn mùa soi từng mảnh mây trời
Từng ngọn dừa gió đƣa phe phẩy
Bóng lồng trên sóng nƣớc chơi vơi
8 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Đây con sông nhƣ dòng sữa mẹ
Nƣớc về xanh ruộng lúa, vƣờn cây
Và ăm ắp nhƣ lòng ngƣời mẹ
Chở tình thƣơng trang trải đêm ngày
Đây con sông nhƣ dòng lịch sử
Sáng ngời tên từ thuở Cha Ông
Đã bao phen đoàn quân cảm tử
Vùi đáy sông xác giặc tanh nồng
Ơi Vàm Cỏ Đông! Ơi con sông
Nƣớc xanh biêng biếc chẳng thay dòng
Đuổi Pháp đi rồi, nay đuổi Mỹ
Giặc đi đời giặc, sông càng trong
Có thể nào quên những đêm thâu
Thức với sao đêm, anh đánh tàu
Má đem cơm nóng ra công sự
Nghe tàu Mỹ rú, giục "ăn mau"
Có thể nào quên cô gái thơ
Bơi xuồng thoăn thoắt dƣới trăng mờ
Đƣa đoàn "Giải phóng" qua sông sớm
Bên sông, bót giặc đứng sờ sờ
Có thể nào quên những con ngƣời
Tóc còn xanh lắm, tuổi đôi mƣơi
Dám đổi thân mình lấy tàu giặc
Nụ cƣời khi chết hãy còn tƣơi
Vàm Cỏ Đông đây, ta quyết giữ
Từng chiếc xuồng, tấm lƣới, cây dầm
Từng con ngƣời làm nên lịch sử
Và dòng sông trong mát quanh năm
Vàm Cỏ Đông đây, ta quyết giữ
Từng mái nhà nép dƣới rặng dừa
Từng thửa ruộng ngời đen màu mỡ
Từng mối tình hò hẹn sớm trƣa...
ở tận sông Hồng, em có biết
Quê hƣơng anh cũng có dòng sông
Anh mãi gọi với lòng tha thiết
Vàm Cỏ Đông! Ơi Vàm Cỏ Đông!
Đất Quý, Đất Yêu
Ngày xƣa, có hai ngƣời khách du lịch đến nƣớc Ê-ti-ô-pi-a. Họ đi khắp đất nƣớc thăm đƣờng
sá, núi đồi sông ngòi. Vua nƣớc Ê-ti-ô-pi-a mời họ vào cung điện, mở tiệc chiêu đãi và tặng
họ nhiều vật quý. Sau đó, vua sai một viên quan đƣa khách xuống tàu.
Lúc hai ngƣời định bƣớc xuống tàu, viên quan bảo khách dừng lại, cởi giày ra. Ông sai ngƣời
cạo sạch đất ở đế giày của khách rồi mới để họ xuống tàu trở về nƣớc. Hai ngƣời khách rất
ngạc nhiên, hỏi:
- Tại sao các ông lại phải làm nhƣ vậy ?
Viên quan trả lời :
- Đây là mảnh đất yêu quý của chúng tôi. Chúng tôi sinh ra ở đây, chết cũng ở đây, chúng tôi
trồng trọt, chăn nuôi. Đất Ê-ti-ô-pi-a là cha, là mẹ, là anh em ruột thịt của chúng tôi. chúng tôi
9 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
đã tiếp các ông nhƣ những khách quý. Nhà vua đã tặng các ông nhiều sản vật hiếm.Song đất
Ê-ti-ô-pi-a đối với chúng tôi là thiêng liêng, cao quý nhất.Chúng tôi không thể để các ông
mang đi, dù chỉ là một hạt cát nhỏ.
Nghe những lời nói chân tình của viên quan, hai ngƣời khách càng thêm khâm phục
Hoa Xoan
Nhà em có một cây xoan
Trồng từ dạo trƣớc, trông ngang lƣng đồi
Ngày vui chim đến tìm mồi
Đêm từ đám lá trăng ngời nhô lên
Đất màu em đắp cao thêm
Nƣớc đầy em tƣới, bốn bên em rào
Hoa xoan nở tím ngạt ngào
Gió đƣa từng cánh đậu vào sách em.
Lần giở một trang sách cũ,
Vô-lô-đi-a nhắc anh bạn đang
gõ cửa sổ rủ rê cậu đi chơi, với
cây súng cầm trên tay, bắn
chim thật là thú vị, cánh rừng
như vẫy gọi chào mời cái ham
chơi đang nhảy nhót trong lòng
chàng trai trẻ ... Nhưng, chàng
dứt khoát 'mình bận học',
không đi được, 'mình không
học gạo mà là học, học không
phải vì điểm, hiểu không?' ..
Đương còn loay hoay với cái
khái niệm lạ "học gạo" nghĩa là
gì? Mình không hiểu. Mình
không đem về hỏi bố mẹ, vì
ngày ấy, mình cho rằng bố mẹ
không biết (?!) hoặc không
phải là đối tượng để hỏi chuyện
này. Hỏi bạn thì nó cũng...ngơ.
Hỏi cô thì rõ ràng không dám.
Sợ cô còn hơn sợ ngáo ộp hay
ba bị, sợ hơn cảm giác đi về
nhà theo lối cũ ban đêm tối mịt
không đèn đóm không tiếng
người...
10 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Nghe Thầy Đọc Thơ
Em nghe thầy đọc bao ngày
Tiếng thơ đỏ nắng, xanh cây quanh nhà
Mái chèo nghe vọng sông xa
Êm êm nhƣ tiếng của bà năm xƣa
Nghe trăng thở động tàu dừa
Rào rào nghe chuyển cơn mƣa giữa trời
Thêm yêu tiếng hát nụ cƣời
Nghe thơ em thấy đất trời đẹp hơn.
Cùng vui chơi
Ngày đẹp lắm bạn ơi
Nắng vàng trải khắp nơi
Chim ca trong bóng lá
Ra sân ta cùng chơi
Quả cầu giấy xanh xanh
Qua chân tôi chân anh
Bay lên rồi lộn xuống
Đi từng vòng quanh quanh
Anh nhìn cho tinh mắt
Tôi đá thật dẻo chân
Cho cầu bay trên sân
Đừng để rơi xuống đất
Trong nắng vàng tƣơi mát
Cùng chơi cho khoẻ ngƣời
Tiếng cƣời xen tiếng hát
Chơi vui học càng vui
Đi Học - Minh Chính
Hôm qua em tới truờng
Mẹ dắt tay từng buớc
Hôm nay mẹ lên nƣơng
Một mình em đến lớp
Truờng của em be bé
Nằm lặng giữa rừng cây
Cô giáo em tre trẻ
Dạy em hát rất hay
Huơng rừng thơm đồi vắng
Nuớc suối trong thầm thì
Cọ xòe ô che nắng
Râm mát đuờng em đi.
11 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Ngày ấy...
Tôi còn bé lắm...
Tôi như 'chú bò tìm bạn' cũng ngơ
ngác khi 'bóng bò chợt tan biến/ bò
tưởng bạn đi đâu/ cứ ngoái trước
nhìn sau/ Ậm..ò.. tìm gọi mãi'
Ấy vậy mà người ta lại đã cho tôi
học "Nhà bác học không ngừng
học" ... Ôi chao! Cái triết lí vỏn vẹn
của Đác-Uyn khi trả lời con gái
mình "bác học không có nghĩa là
ngừng học" thời ấy, não phẳng lì
ấy, làm sao tôi hiểu hết cái uyên
thâm sâu hun hút của câu nói giản
dị [mà phi thường] kia ?
May mà sau đó mình được cứu rỗi
bởi... >>
Không buồn nhớ tác giả, ngày nớ
thuộc thơ là chăm lắm rồi. Ơ, mà
cũng thật ngộ, những bài thơ dù dài
đến mấy, cũng tự nhiên ghi sâu vào
lòng trẻ nhỏ chúng tôi, không cần
roi vọt, mà đến ngày nay chỉ cần ai
đó nhắc nhở, chúng tôi cũng sẽ thấy
sống mũi cay cay ngưa ngứa như
sắp hắt xì... Một cảm giác quen
thuộc vô cùng.
Một thức quà, quà nhà quê, giản dị nhưng quý báu. Nhất là khi đã lớn ngần này, não nhăn
nhúm, trí óc và cảm quan nhàu nhĩ... vì cuộc đời buộc người ta phải lớn, phải biết đề kháng.
Lăn vào trang sách tuổi nhỏ, tựa hồ bao nhiêu vũ khí lăm lăm trên tay hằng ngày tan biến
mất, tự động lơi khỏi tay, buông thõng vào không gian xa xăm... An nhiên lạ lùng.
Đám ma bác giun
Bác Giun đào đất suốt ngày
Trƣa nay chết dƣới bóng cây sau nhà
Họ hàng nhà kiến kéo ra
Kiến con đi trƣớc, kiến già theo sau
Cầm hƣơng kiến Đất bạc đầu
Khóc than kiến Cánh khoác màu áo tang
Kiến Lửa đốt đuốc đỏ làng
Kiến Kim chống gậy, kiến Càng nặng vai
Đám ma đƣa đến là dài
Qua những vƣờn chuối, vƣờn khoai, vƣờn cà
Kiến Đen uống rƣợu la đà
Bao nhiêu kiến Gió bay ra chia buồn..
12 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Tí Xíu
Gọi là Tí Xíu
Mà chẳng bé đâu
Tí biết hái rau
Mang về cho lợn
Tí biết nấu nƣớng
Hai bữa cơm canh
Tí còn nhờ ông
Pha thanh tre cật
Tí ngồi Tí vót
Đƣợc mƣời cây chông
Gửi đốn biên phòng
Đánh quân cƣớp nƣớc
---------
Mặt trời gác núi
Bóng tối lan dần
Anh đóm chuyên cần
Lên đèn đi gác
Theo làn gió mát
Anh đi rất êm
Đi suốt một đêm
Lo cho ngƣời ngủ
Bờ tre rèm rủ
Yên giấc cò con
Một bầy chim non
Trong cây ngủ ngáy
Ao không động đậy
Lau lách ngủ yên
Một chú chim khuyên
Nằm mơ ú ớ
Tiếng chị cò bợ
Ru hỡi ru hời
Hỡi bé tôi ơi
Ngủ ngon yên giấc
Ngoài kia chú vạc
Lặng lẽ mò tôm
Bên cạnh sao hôm
Long lanh đáy nƣớc
Từng bƣớc từng buớc
Giƣơng ngọn đèn lồng
13 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Anh đóm quay vòng
Nhƣ sao rực rỡ
Gà đâu túi bụi
Gáy sáng đằng đông
Tắt ngọn đèn lồng
Đóm lui về nghỉ
----------------
Lớp Vịt ngồi im lặng
Mé cầu ao sau nhà
Cô Ngan say sƣa giảng
O tròn nhƣ trứng gà
Vịt nghe nhƣ nghe sấm
Bài học trƣớc quên sau
Giảng bài mà không thấm
Nhƣ nƣớc đổ lên đầu
Cô giáo Ngan nhanh trí
Vội sửa lại giáo trình
Cả lớp vịt đồng tình
O tròn nhƣ trứng Vịt
Vƣờn em
Vƣờn em có một luống khoai
Có hàng chuối mật với hai luống cà
Em trồng thêm một cây na
Lá xanh vẫy gió nhƣ là gọi chim...
Những đêm lấp ló trăng lên
Vƣờn em dậy tiếng dịu hiền gần xa
Em nhìn vẫn thấy cây na
Lá xanh vẫy gió nhƣ là goi trăng....
Anh em mèo trắng
Vác giỏ đi câu
Anh ngồi bờ ao
Em ra sông Cái
Hiu hiu gió thổi
Buồn ngủ quá chừng
Mèo anh ngả lƣng
Ngủ luôn một giấc
Lòng riêng thầm nhắc:
"Đã có em rồi"
14 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mèo em đang ngồi
Thấy bầy thỏ bạn
Đùa chơi múa lƣợn
Vui quá là vui
Mèo nghĩ:"Ồ thôi!
Anh câu cũng đủ"
Nghĩ rồi hớn hở
Nhập bọn vui chơi
Lúc ông mặt trời
Xuống núi đi ngủ
Đôi mèo hối hả
Quay về lều tranh
Giỏ em, giỏ anh
Không con cá nhỏ
Cả hai nhăn nhó
Cùng khóc: " Meo.... Meo ..."
Sao Không Về Vàng Ơi!
Tao đi học về nhà
Là mày chạy xồ ra
Đầu tiên mày rối rít
Cái đuôi mừng ngoáy tít.
Rồi mày lắc cái đầu
Khịt khịt mũi, rung râu
Rồi mày rún chân sau
Chân trƣớc chồm, mày bắt
Bắt tay tao rất chặt
Thế là mày tất bật
Đƣa vội tao vào nhà
Dù tao đi đâu xa
Cũng nhớ mày lắm đấy
Hôm nay tao bỗng thấy
Cái cổng rộng thế này
Vì không thấy bóng mày
Nằm chờ tao trƣớc cửa
Không nghe tiếng mày sủa
Nhƣ những buổi trƣa nào
Không thấy mày đón tao
Cái đuôi vàng ngoáy tít
Cái mũi đen khịt khịt
Mày không bắt tay tao
Tay tao buồn làm sao!
Sao không về hả chó
Nghe bom thằng Mỹ nổ
15 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mày bỏ chạy đi đâu?
Tao chờ mày đã lâu
Cơm phần mày để cửa
Sao không về hả chó
Tao nhớ mày lắm đó
Vàng ơi là Vàng ơi!
Đó là lần đầu tiên, đứa trẻ tôi mơ về một 'rừng hồi xứ Lạng' như mơ về một cánh rừng xanh thẫm, mờ ảo trong sương và trong mây, mọc bảng lãng ở lưng chừng trời... Tôi mơ về miền Bắc quê tôi. Cũng xa xôi quá. Cũng may tôi còn biết mơ mộng. Và còn ý thức được về cái xa ngái.
Việt Bắc - Tố Hữu
- Mình về mình có nhớ ta
Mƣời lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?
- Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bƣớc đi
Áo chàm đƣa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…
16 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Mình đi, có nhớ những ngày
Mƣa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về, còn nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?
- Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trƣớc mặn mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nƣớc nghĩa tình bấy nhiêu…
Nhớ gì nhƣ nhớ ngƣời yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lƣng nƣơng
Nhớ từng bản khói cùng sƣơng
Sớm khuya bếp lửa ngƣời thƣơng đi về.
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy
Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Thƣơng nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng
Nhớ ngƣời mẹ nắng cháy lƣng
Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
Ta về, mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng ngƣời
Rừng xanh hoa chuối đỏ tƣơi
Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lƣng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ ngƣời đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
17 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
------------------------
Việt nam tổ quốc ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả dập dờn
Mây mờ che đỉnh Trƣờng sơn sớm chiều
Quê hƣơng biết mấy thân yêu
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thƣơng đau
Ta Yêu Quê Ta
Yêu từng bờ ruộng lối mòn
Đỏ tƣơi bông gạo biếc rờn ngàn dâu
Yêu con sông mặt sóng xao
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca
Yêu hàng ớt đã ra hoa
Đám dƣa trổ nụ đám cà trổ bông
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm
Bè Xuôi Sông La
Vũ Duy Thông
Bè ta xuôi sông La
Dẻ cau cùng táu mật
Muồng đen và trai đất
Lát chun rồi lát hoa.
Sông La ơi sông La
Trong veo nhƣ ánh mắt
Bờ tre xanh im mát
Mƣơn mƣớt đôi hàng mi.
Bè đi chiều thầm thì
Gỗ lƣợn đàn thong thả
Nhƣ bầy trâu lim dim
Đằm mình trong êm ả
Sóng long lanh vẩy cá
Chim hót trên bờ đê.
Ta nằm nghe, nằm nghe
Giữa bốn bề ngây ngất
Mùi vôi xây rất say
Mùi lán cƣa ngọt mát
Trong đạn bom đổ nát
Bừng tƣơi nụ ngói hồng
Đồng vàng hoe lúa trổ
Khói nở xoà nhƣ bông
18 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Truyện Cổ Nƣớc Minh
Lâm Thị Mỹ Dạ
Tôi yêu truyện cổ nƣớc tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thƣơng ngƣời rồi mới thƣơng ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Ngƣời ngay thì gặp ngƣời tiên độ trì
Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xƣa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mƣa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi
Đời cha ông với đời tôi
Nhƣ con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lƣợng lại đa tình đa mang
Thị thơm thì giấu ngƣời thơm
Chăm làm thì đƣợc áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý ngƣời ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời ông cha dạy cũng vì đời sau
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình ngƣời
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi
Nhƣng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lƣơng tâm.
Nghệ Nhân Bát Tràng
Em cầm bút vẽ lên tay
Đất cao lanh bỗng nở đầy sắc hoa
Cánh cò bay lả bay la
Lũy tre đầu xóm cây đa giữa đồng
Con đò lá trúc qua sông
Trái mơ tròn trĩnh quả bòng đung đƣa
Bút nghiêng lất phất hạt mƣa
Bút chao rợn nƣớc Tây Hồ lăn tăn
Hài hòa đƣờng nét hoa văn
Dáng em dáng của nghệ nhân Bát Tràng.
19 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Bên Kia Sông Đuống
Hoàng Cầm
Em ơi! Buồn làm chi
Anh đƣa em về sông Đuống
Ngày xƣa cát trắng phẳng lì
Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp loáng
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trƣờng kỳ
Xanh xanh bãi mía bờ dâu
Ngô khoai biêng biếc
Đứng bên này sông sao nhớ tiếc
Sao xót xa nhƣ rụng bàn tay
Bên kia sông Đuống
Quê hƣơng ta lúa nếp thơm nồng
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tƣơi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp
Quê hƣơng ta từ ngày khủng khiếp
Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn
Ruộng ta khô
Nhà ta cháy
Chó ngộ một đàn
Lƣỡi dài lê sắc máu
Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang
Mẹ con đàn lợn âm dƣơng
Chia lìa đôi ngả
Đám cƣới chuột tƣng bừng rộn rã
Bây giờ tan tác về đâu ?
Ai về bên kia sông Đuống
Cho ta gửi tấm the đen
Mấy trăm năm thấp thoáng mộng bình yên
Những hội hè đình đám
Trên núi Thiên Thai
Trong chùa Bút Tháp
Giữa huyện Lang Tài
Gửi về may áo cho ai
Chuông chùa văng vẳng nay ngƣời ở đâu
Những nàng môi cắn chỉ quết trầu
Những cụ già phơ phơ tóc trắng
Những em sột soạt quần nâu
Bây giờ đi đâu ? Về đâu ?
Ai về bên kia sông Đuống
Có nhớ từng khuôn mặt búp sen
20 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Những cô hàng xén răng đen
Cƣời nhƣ mùa thu tỏa nắng
Chợ Hồ, chợ Sủi ngƣời đua chen
Bãi Tràm chỉ ngƣời giăng tơ nghẽn lối
Những nàng dệt sợi
Đi bán lụa mầu
Những ngƣời thợ nhuộm
Đồng Tỉnh, Huê Cầu
Bây giờ đi đâu ? Về đâu ?
Bên kia sông Đuống
Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong
Dăm miếng cau khô
Mấy lọ phẩm hồng
Vài thếp giấy dầm hoen sƣơng sớm
Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn
Khua giầy đinh đạp gẫy quán gầy teo
Xì xồ cƣớp bóc
Tan phiên chợ nghèo
Lá đa lác đác trƣớc lều
Vài ba vết máu loang chiều mùa đông
Chƣa bán đƣợc một đồng
Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong
Bƣớc cao thấp trên bờ tre hun hút
Có con cò trắng bay vùn vụt
Lƣớt ngang dòng sông Đuống về đâu ?
Mẹ ta lòng đói dạ sầu
Đƣờng trơn mƣa lạnh mái đầu bạc phơ
Bên kia sông Đuống
Ta có đàn con thơ
Ngày tranh nhau một bát cháo ngô
Đêm líu díu chui gầm giƣờng tránh đạn
Lấy mẹt quây tròn
Tƣởng làm tổ ấm
Trong giấc thơ ngây tiếng súng dồn tựa sấm
Ú ớ cơn mê
Thon thót giật mình
Bóng giặc dày vò những nét môi xinh
Đã có đất này chép tội
Chúng ta không biết nguôi hờn
Đêm buông xuống dòng sông Đuống
-- Con là ai ? -- Con ở đâu về ?
Hé một cánh liếp
-- Con vào đây bốn phía tƣờng che
21 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Lửa đèn leo lét soi tình mẹ
Khuôn mặt bừng lên nhƣ dựng giăng
Ngậm ngùi tóc trắng đang thầm kể
Những chuyện muôn đời không nói năng
Đêm đi sâu quá lòng sông Đuống
Bộ đội bên sông đã trở về
Con bắt đầu xuất kích
Trại giặc bắt đầu run trong sƣơng
Dao loé giữa chợ
Gậy lùa cuối thôn
Lúa chín vàng hoe giặc mất hồn
Ăn không ngon
Ngủ không yên
Đứng không vững
Chúng mày phát điên
Quay cuồng nhƣ xéo trên đống lửa
Mà cánh đồng ta còn chan chứa
Bao nhiêu nắng đẹp mùa xuân
Gió đƣa tiếng hát về gần
Thợ cấy đánh giặc dân quân cày bừa
Tiếng bà ru cháu buổi trƣa
Chang chang nắng hạ võng đƣa rầu rầu
"À ơi... cha con chết trận từ lâu
Con càng khôn lớn càng sâu mối thù"
Tiếng em cắt cỏ hôm xƣa
Hiu hiu gió rét mịt mù mƣa bay
"Thân ta hoen ố vì mày
Hờn ta cùng với đất này dài lâu..."
Em ơi! Đừng hát nữa! Lòng anh đau
Mẹ ơi! Đừng khóc nữa! Dạ con sầu
Cánh đồng im phăng phắc
Để con đi giết giặc
Lấy máu nó rửa thù này
Lấy súng nó cầm chắc tay
Mỗi đêm một lần mở hội
Trong lòng con chim múa hoa cƣời
Vì nắng sắp lên rồi
Chân trời đã tỏ
Sông Đuống cuồn cuộn trôi
Để nó cuốn phăng ra bể
Bao nhiêu đồn giặc tơi bời
Bao nhiêu nƣớc mắt
Bao nhiêu mồ hôi
Bao nhiêu bóng tối
Bao nhiêu nỗi đời
Bao giờ về bên kia sông Đuống
Anh lại tìm em
22 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Em mặc yếm thắm
Em thắt lụa hồng
Em đi trảy hội non sông
Cƣời mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh.
(Việt Bắc, tháng 4-1948)
Chưa kịp đẩy mình đi xa hơn, có khi
tôi đi tới Đà Lạt rồi ấy [vì nó cũng
rừng cây thông vi vu, cũng cao cao
trên lưng trời, và cũng sương mờ
lành lạnh] thì trang sách đã lại lôi
tôi về với cái sân nhà, chuồng gà, ở
đó có một ... Chú trống choai
'Các bạn có nghe thấy tiếng gì đó
không? Chính là tiếng hát của
Trống choai đấy. Chú ta đang ngất
ngưởng trên đống củi góc sân kia
kìa...'
Phải nói sách Tiếng Việt những
năm cấp 1 hơi bị nhiều tiếng gà
qué, trâu bò, lợn vịt... Cũng may, có
khi vì như thế, trẻ con gần gụi với
loài vật [và gia cầm] hơn, âu cũng
là mài cho cái sở thích 'sát sinh'
của loài người bơn bớt đi.
Chú bò tìm bạn
Mặt trời rúc bụi tre
Buổi chiều về nghe mát
Bò ra sông uống nƣớc
Thấy bóng mình, ngỡ ai
Bò chào: "Kìa anh bạn
Lại gặp anh ở đây!"
Nƣớc đang nằm nhìn mây
Nghe bò cƣời toét miệng
Bóng bò chợt tan biến
Bò tƣởng bạn đi đâu
Cứ ngoái trƣớc nhìn sau
"Ậm ò" tìm gọi mãi....
23 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Con chim chiền chiện
Bay vút vút cao
Lòng đầy yêu mến
Khúc hát ngọt ngào
Chim bay chim sà
Lúa tròn bụng sữa
Đồng quê chan chứa
Những lời chim ca
Bay cao cao vút
Chim biến mất rồi
Chỉ còn tiếng hót
Làm xanh da trời
---------
Cốc cốc cốc
Ai gọi đó
Tôi là Thỏ
Nếu là Thỏ
Cho xem tai
Cốc cốc cốc
Ai gọi đó
Tôi là Nai
Thật là Nai
Cho xem gạc
Cốc cốc cốc
Ai gọi đó
Tôi là gió
Nếu là gió
Xin mời vào
Kiễng chân cao
Vào cửa giữa
Cùng soạn sửa
Đón trăng lên
Quạt mát thêm
Hơi biển cả
Reo hoa lá
Đẩy thuyển buồm
Đi khắp miến
Làm việc tốt.
Cái Tết Của Mèo Con
Bà đi chợ về, vào đến sân nhà, bà gọi to:
- Bống ơ... ơi! Cái Bống đâu rồi!
24 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Bống đang chơi với các bạn bên hàng xóm, nghe tiếng bà gọi, nó ù té chạy về nhà:
- Bà ơi, bà mua quà gì cho cháu đấy?
- Mày hƣ lắm, chẳng trông nhà cho bà để gà nó vào bới tung cả bếp. Bà giận bà chẳng cho
quà đâu.
Bống nhìn cái thúng đậy vỉ buồm. Chắc là trong ấy có cái bánh đa đƣờng... Bỗng cái vỉ buồm
động đậy. Ngheo... Bống mở tròn mắt... Ngheo...
A! Con mèo, con mèo! Bà ơi, bà cho cháu nhá!
Trong thúng, hai con mắt xanh sợ hãi, nhìn lên hấp háy. Chú mèo trắng nằm cuộn tròn kêu:
"Ngheo, ngheo!"
- Nào, Miu ra với chị nào!
Bà cƣời bảo:
- Con đem nó vào bếp, buộc vào cái kiềng gãy, vài hôm cho nó quen đi. Con khéo chăm cho
nó chóng lớn để nó bắt chuột. Nhà dạo này lắm chuột quá
Chú mèo con chẳng chịu ăn gì cả. Thấy sợi dây buộc vƣớng chân, mèo con chạy lồng ra lại bị
giật lại bị giật lại: "Ngheo, ngheo, sao tôi lại không chạy đƣợc thé này!"
Gần tối, mẹ Bống về, vào bếp hỏi:
- Con mèo con ở đâu thế Bống?
- Bà mua cho con đấy! Con bế nó lên nhà cho nó đi ngủ mẹ nhé!
- Đừng con ạ, cứ để nó dƣới bếp, nó kêu cho chuột sợ. Ừ, sắp Tết rồi, có con mèo cho chuột
đỡ phá.
Thế là đêm hôm ấy, mèo con phải ở một mình trong cái bếp lạ.
Cả nhà đã ngủ say. Bếp tối om. Trong bóng tối, bỗng ngân lên một tiếng bùng boong.
Mèo con sợ quá, đứng thót lên, xù lông và phì lên một tiếng.
- Ái, ái, kìa chú làm gì thế! Tôi vừa chào chú mà chú đã làm dữ. - Bác Nồi Đồng ồm ồm nói.
Chị Chổi đứng ở góc bếp đang rũ ra cƣời. Bác Nồi đồng hậm hực:
- Thôi khéo chị, cứ cƣời đi, rồi chốc nữa tôi mách ông Chuột Cống, ông ấy nhay cho nát mới
biết thân.
- Ngheo, Chuột Cống là đứa nào mà ác thế?
25 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Thôi, chú đừng hỏi nữa, lúc nữa khắc biết.
Mèo con nằm hồi hộp không ngủ đƣợc. Gần nữa đêm, bỗng chung quanh bếp rúc rích hết cả.
Chín mƣời thằng Chuột Nhắt chui qua cái lỗ thủng ở chân vách chạy túa vào.
- Ôi, eo ôi, có mèo!
- Chít chít, hừ, thằng mèo nhép ấy, mà lại bị buộc dây thế kia thì sợ gì! Tí nữa, rồi chú mày sẽ
biết tay ông Chuột Cống, hả!
Vừa lúc ấy xông lên một mùi hôi nồng nặc. Từ cái lỗ ở chân vách chui vào một con vật đen sì
lù lù bằng cái bắp chuối, mõm nhọn hoắt, lông ƣớt ròng ròng nƣớc cống. Nó trợn mắt, nhe ra
những chiếc răng nhọn, cƣời mũi:
- Khịt khịt, đứa nào nhắc đến ta đấy? À hà, lại có chú mèo nhép ở đâu mới về thế này? Có đủ
một miếng cho ta không?
Miu con lùi mãi vào sát vách, bốn chân chú run cả lên. Chuột cống bò đến gần, nghếch mõm
cƣời ngất:
- Chú mình sắp đái dầm rồi hay sao thế? Thôi, biết điều thì đứng yên đấy, ta tha chết. Hễ ngọ
nguậy, ta chỉ đớp một răng là mày ngoẻo không kịp ngáp.
Chuột Cống chùi bộc râu và gọi đám bộ hạ:
- Kìa chúng bay đâu, xem thằng Nồi Đồng có gì chén đƣợc không?
Lũ chuột bò lên chạn, leo lên bác Nồi Đồng. Năm sáu thằng xúm lại, húc mõm vào, cố mãi
mới lật đƣợc cái vung nồi ra:
- Ha ha! Cơm nguội! Lại có một bát cá kho! Cá rô kho khế, vừa dừ vừa thơm!
- Bùng boong. Ái ái! Lạy các cậu, các ông, ăn thì ăn, nhƣng đừng đánh đổ tôi xuống đất. Tôi
ngã xuống không vỡ cũng bẹp, chết mất!
Cả đám chuột đánh chén no nê. Chuột Cống bụng căng lên, khịt khịt đến bên chị Chổi quát:
- Cái con này, sao thấy mỗ mà dám chống nạnh đứng đấy hả? Mày láo thật!
Chuột Cống cắn luôn chị Chổi giật ngã xuống. Chị Chổi vừa kêu vừa rủa:
- Tao làm gì mày mà mày nhay tao hả Chuột Cống kia? Mày ác thế rồi có ngày phải tội với
giời!
Cả bọn chuột, thằng nào thằng nấy mép béo nhờn. Chuột Cống đứng giữa vểnh ria lên khoái
lắm. Lũ chuột Nhắt vừa nhảy vừa hát:
Chít chít, chúng ta là họ chuột
Đuôi chúng ta dài răng nhọn hoắt
26 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Cá thịt hay thóc lúa ngô khoai
Họ Chuột ta đây đều ăn tuốt
- Nào, Chuột Cống, ông anh hát đi! Hát đi cho chúng em nghe! - Đàn chuột vỗ bụng múa
đuôi cƣời reo to.
Chuột Cống phình bụng, khệnh khạng vuốt ria, ngoáy đuôi rồi cất tiếng rè rè:
Ta là chuột cống
Mõm nhọn lông xù
Đời ta hôi thối
Nhƣng cái bụng ta to! Hô hô!
Một lúc, Chuột Cống nhỏm dậy:
- Thôi, anh em, lui quân! Hôm nay ta vét bếp, mai ta vào khoắng buồng thóc! Ta sẽ còn nhiều
bữa chén túy lúy nữa. Sắp tết rồi, loài ngƣời họ còn đem khối thức ăn ngon về cho chúng ta.
À còn cái thằng mèo nhép kia, hẵng tạm để mày đấy, vài bữa nữa, tao sẽ xé xác mày ra nhắm
với nƣớc cống chơi.
Đàn chuột lục tục kéo nhau đi hết. Trong bếp lại im phắc. Hai mắt Mèo Con vẫn sáng xanh
lè. Nhƣng lúc này nó không run nữa mà xấu hổ và tức giận. Lũ chuột! Chúng mày cƣời hô hô
rồi có lúc chúng mày khóc hu hu. Ngheo. Mèo con kêu lên một tiếng, trời vừa sáng.
Bà Bống bƣớc vào bếp và kêu lên:
- Thôi, Chuột nó ăn vục hỏng cả rồi!
Bống cũng ở trên nhà chạy xuống:
- Thế con miu của cháu có sao không hả bà?
- Con Miu chẳng đƣợc tích sự gì cả. Chất thật! Tết nhất đến nơi mà cái bọn giặc chuột nó
phát thế này thì đô ăn thức đựng cất đâu cho đƣợc! - Bà cụ gắt.
Ngheo! Mèo con chỉ kêu, không biết trả lời thế nào.
Nhƣng cái bống không giận Mèo Con. Nó lấy cơm và ít cá kho còn vãi lại cho Mèo. Chú đã
đói mềm, dánh một mạch hết veo.
- Bây giờ cho mày đi chơi nhé!
Bống cởi dây, Mèo con chạy vụt ra sân. Mặt trời đã lên cao, mèo con tìm một chỗ nắng ám
nằm sƣởi. Nó lim dim mắt, gừ gừ, nghĩ lại chuyện đêm qua...
Xoẹt, xoẹt. Một cái gì đập vào đầu Mèo Con làm chú ta choàng tỉnh dậy:
- Ngheo... Cái gì đấy? À, chào chị Chổi, thằng Chuột Cống hôm qua nó lôi chị đi tận đâu?
27 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mèo con nhảy chồm lên, vờn chung quanh, thò vuốt ra rứt rứt mấy sợ rơm khô của chị Chổi.
- Nhãi con, xê ra cho tao quét.
- Gớm, chị khỏe thế ao hôm qua không đập cho thằng chuột cống một cái?
- Xê ra nào!
Chị Chổi lại loẹt xoẹt quét qua. Mèo con nghĩ thầm: "Tại chị Chổi chị ấy sợ thằng Chuột
Cống quá đấy thôi, cũng nhƣ mình yếu bóng vía thành ra cứ rúm ró cả ngƣời, đến nỗi không
kêu đƣợc nữa."
Chạy chán, Mèo con lại rình một con bƣớm đang chập chờn bay qua. Mèo con chồm ra. Hụt
rồi! Bƣớm đập cánh bay len cao, cƣời:
- Ê, ê, tẽn chƣa!
Mèo con nhảy một cái thật cao theo nó rồi cuộn tròn lăn lông lốc giữa sân, cho đến lúc chạm
bịch vào gốc cau.
- Rì rào, rì rào, con mèo nào mới về thế? - Cây Cau lắc lƣ chỏm lá trên cao tít hỏi xuống.
- Rì rào, rì rào, chú bé leo lên đây nào!
Mèo con ôm ngay lấy thân cau trèo nhanh thoăn thoắt. Rồi chú ngứa vuốt, cào cào thân cau
sồn sột.
- Ấy, ấy, chú làm xƣớc cả mình tôi rồi. Để vuốt sắc mà bắt chuột chứ! - Cây Cau kêu lên.
Mèo con tiu nghỉu cúp tai lại tụt xuống đất.
Mèo con lại nằm dài sƣởi nắng và ngẫm nghĩ...
Kìa kìa, một con bọ gì đang lủi nhanh qua sân. Mèo con vút lên, chặn một chân lên lƣng nó
và ghé mũi phập phồng đánh hơi.
- Xì, anh chàng nào mà hôi thế? Ban ngày ban mặt anh đi đâu mà lấm lét vậy?
- Úi úi, em là Gián Đất đây! Anh tha cho em. Cái thân phận vừa nhỏ vừa yếu nhƣ em mà
không lủi khéo thì sống yên thân thế nào đƣợc! Mình bé thì mình phải sợ kẻ nào lớn hơn
mình. Anh đến hỏi cậu Cóc Tía kia mà xem.
Cậu Cóc Tía bé bằng nửa nắm tay đang ngồi nghiến răng cạnh hàng rào. Thấy Mèo con đi
tới, cậu lồi hai mắt ra, nhìn trân trân.
- À, ra cậu là Cóc Tía, cậu ông Giời đấy! Cậu bé thế, có sợ tôi không?
- Việc gì mà sợ!
- Thảo nào, ngừoi ta bảo cậu có cái gan to lắm
28 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Gan ta có gì mà to?
- Thế sao cậu không sợ? Gián Đất hắn bảo ai mà nhỏ yếu thì phải sợ kẻ khác cơ mà?
- Cái thằng ấy nó chỉ rúc vào các xó xỉnh mà ăn bẩn cho nên gặp ai nó cũng khiếp! Còn nhƣ
ta, ngày ngày ta đi bắt muỗi trừ sâu, ta sống ngay thẳng việc gì mà sợ ai. Vả lại cứ sợ thì ngồi
mà nhịn đói. Nhƣ trong vƣờn này có thằng Hổ Mang rất ác, chả lẽ ta không dám vào vƣờn
bắt sâu à? Nó gian ác, nó mới phải sợ ta chứ!
Mấy hôm sau, mèo con đã thuộc tất cả các ngóc ngách từ trên nhà xuống bếp, từ trong sân ra
đến ngoài vƣờn. Đến chỗ nào cũng có những cuộc gặp gõ, những câu chuyện làm cho Mèo
con ngẫm nghĩ. Cả ngày chú chạy chơi cho đến lúc nào nghe Bống gọi:
- Miu Miu về ăn cơm.
Bữa trƣa ấy, mèo con lại nằm lim dim mắt sƣởi nắng trên thềm nhà. Mẹ Bống đang xay cối
thóc ù ù, rào rào. Mấy chú gà chon chiếp chiếp xúm xít đến nhặt những hạt thóc vãi.
Bỗng trong chuồng gà nghe quác một tiếng thật to. Quác Quác, gà mẹ từ trong chuồng kêu
thất thanh, xòa cánh nhảy tót ra ngoài.
Mèo con bỗng lạnh ngƣời. Một con rắn đang bạnh to cổ, lắc lƣ cất cao đầu, trƣờn mình lên ổ
trứng gà đang ấp.
Gà mẹ mắt long lên, đuôi và cánh xù to, cuống quýt:
- Quác quác! Cậu Miu ơi! Cậu cứu lấy ổ trứng của tôi.
Miu không kịp suy nghĩ gì, nhảy chồm lên giữa mình Hổ Mang. Phịch, cả hai con đều rơi
xuống đất.
Hổ Mang cổ càng bạnh to, lƣỡi thè ra hằn học:
- Thằng ranh, mày muốn chết sẽ đƣợc chết!
Vút, cái đầu rắn lao thẳng tới
Mèo con quật đuôi, nhảy sang bên tránh đƣợc:
- Phì, tao sẽ bẻ gãy xƣơng sống mày.
Mèo con lông dựng đứng lên, răng nanh nhe ra, vuốt nhọn thủ sẵn ở cả bốn chân.
Vút, rắn lại lao cái nữa. Mèo con lại vừa vặn tránh đƣợc.
- Quác, quác, cậu phải nhảy vòng tròn thì nó mới không mổ kịp.
Gà mẹ ở ngoài kêu to lên. Mèo con đƣợc mách nƣớc, cứ chồm chồm nhảy tròn xung quanh.
29 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Hổ Mang cố xoay theo, đầu lắc lƣ, nhƣng nó không mổ đƣợc cái nào nữa.
Bỗng chát một tiếng, Hổ Mang gục đầu xuống, quằn quại định chuồn đi. Chát một tiếng nữa,
Hổ Mang đã gãy sống lƣng, nằm thẳng đờ. Mẹ Bống tay cầm cái đòn gánh nện cho cái nữa
giập đầu con rắn độc.
- Cục ta cục tác. Ối giời ôi thôi thoát rồi. Cám ơn cậu Miu nhé!
Gà mẹ lục cục nhảy lên chuồng xem ổ trứng có việc gì không
Bống ở trên nhà chạy xuống, bế Mèo con lên:
- Úi chao, tí nữa rắn nó mổ chết Miu của chị.
Mẹ Bống bảo: Con Miu này thế mà gan, nó đánh nhau mãi với con rắn đấy!
Sau bữa mèo con đánh nhau với Hổ Mang, bác Nồi Đồng có vẻ nể chú ta lắm.
- Bùng boong, này cậu Miu có dám đánh nhau với Chuột Cống không?
- Đánh chứ!
- Ghê nhỉ!
- Cậu Miu ơi, hôm nay bà Bống đi chợ tết đấy.
- Tết là cái gì?
- Bùng boong, Tết là Tết chứ còn là cái gì. Rõ chán!
Chị Chổi cƣời rũ ra, giảng thêm:
- Chú ấy còn bé quá, đã qua tết nào đâu mà biết. Tết là ngày đầu năm chú hiểu chƣa? Ai cũng
nghỉ, mặc áo đẹp đi chơi, nhà nào cũng luộc bánh chƣng, gói giò, nấu chè, trồng cây nêu để
mừng năm mới. Tết vui lắm! Đấy rồi vài hôm chú sẽ thấy.
- Ngheo, thế thì thích nhỉ! Nhƣng hôm nọ thằng Chuột Cống nó đã hẹn gần Tết nó quay về
làm một mẻ kia mà!
- Ối ối! Cậu nói làm tôi sợ toát cả mồ hôi rồi! - Bác Nồi Đồng bƣng mặt, mồ hôi nhỏ giọt
long tong.
Mèo con bảo:
- Không sợ. Lần này chúng nó đến, tôi sẽ không để yên. Nhƣng mà cả bác, cả chị Chổi cũng
phải đánh nhau với chúng nó chứ. Tại mình cứ sợ, nó mới làm ngang ngƣợc vậy.
Chị Chổi có vẻ suy nghĩ. Bác Nồi Đồng thì nói nƣớc đôi:
30 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Ừ, để tôi xem đã...
Tối hôm sau.
Bấy giờ lại vào nửa đêm. Trời tối nhƣ mực. Bên ngoài mƣa rét, gió thổi ào ào. Mèo con vẫn
nằm thức. Nó đoán hôm nay thằng Chuột Cống sẽ đến. Có lúc Mèo con tức giận nóng sôi
ngƣời, chỉ mong cái thằng khốn kiếp ấy đến ngay để đánh nhau.
Nhƣng lại có lúc Mèo con lại rợn. Thằng Chuột Cống ấy to quá, và nó già rồi, khôn lắm, lại
còn cả một lũ chuột đàn em của nó nữa. Một mình Mèo con liệu có chống đỡ nổi với cả bọn
chúng không? Mà đêm hôm, trên nhà ngủ say cả, chẳng có ai đến bênh Mèo con đâu!
Gió vẫn thổi, mƣa vẫn rơi lộp độp. Chít chít... Lũ chuột đã rúc rích. Sột soạt sột... cả chín
mƣời thằng ăn trộm đã vào đầy bếp, chạy lung tung.
- A, a, chít chít. Hôm nay toàn thức ăn ngày Tết cả, thơm quá, béo quá, anh em ơi! Hãy lên
vật cái thằng Nồi Đồng trƣớc đã.
Bác Nồi Đồng run lập cập trên cái chạn cao.
- Ngoao! - Mèo con kêu một tiếng dữ tợn, khác hẳn với mọi khi.
- A, a, chít chít, cái thằng mèo nhép hôm nọ đấy mà, đánh bỏ mẹ nó đi anh em ơi!
Lũ chuột hích nhau, nhƣng bọn ăn trộm vốn hèn nhát, cứ thằng nọ đùn thằng kia.
- Ngoao! Gừ!
- Ối, nó là mèo thật rồi - Lũ chuột vỡ chạy tán loạn
- Khịt khịt, cái gì thế, mấy cái thằng này?
Mùi hôi xông lên nồng nặc. Chuột Cống lù lù bò vào. Lũ chuột lâu la thấy có tƣớng đến thì
hoàn hồn lại và xôn xao cả lên:
- Đánh! Đánh chết cái thằng mèo nhép kia đi!
Chuột Cống rung đuôi tiến lại:
- Thế nào, chú mày đấy à? Muốn sống thì ra khỏi bếp ngay, tao làm phúc tha cho. Lúc nào
chúng tao ăn xong, tao sẽ gọi vào chia cho mày một góc cá kho mà ăn tết. Còn nếu mày
bƣớng thì tao cắn cổ mày chết ngay. Mày hỏi con mẹ Chổi và thằng Nồi Đồng kia xem, tao
đã cắn cổ chết mấy thằng mèo còn to hơn mày kia!
Bác Nồi Đồng trên chạn nói vọng xuống:
- Đúng đấy, hừ hừ, đúng đấy cậu Miu ạ.
31 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Ngoao, thằng ăn cắp, mày dám dụ dỗ ta làm cái việc bẩn thỉu của mày à? Mày hối lỗi đi, rồi
tao tha cho mày về chầu ông vải.
- À thằng nhép, mày làm tao phải ra tay! - Chuột Cống cƣời nhạt, rụt đầu lại, nhe ra hàm răng
nhọn nhƣ dao, lùi lũi tiến đến giáp lá cà.
Mèo con biết kẻ thù to khỏe hơn, nếu vật giáp lá cà thì không thể chống lại nổi. Nhớ lại
miếng võ học đƣợc hôm đánh rắn Hổ Mang, Mèo con tát một cái đúng mõm Chuột Cống rồi
nhảy chồm vọt qua.
Chuột Cống bị vuốt mèo cào rách một miếng da, mũi chảy máu.
Nhƣng đã quen nhiều trận, Chuột Cống không hề nao núng, quay lại cứ lùi lũi xông lên.
Hai bên càng đánh càng hăng. Mèo và Chuột quần nhau tung cả gio bếp bụi mù. Chuột Cống
đứng lù lù, rình lúc nào Mèo con hở cơ, nó chỉ cắn đúng cổ một cái là phải chết tƣơi.
Mèo con thì thoăn thoắt, nhảy bên này, vọt bên kia, đánh nhiều đòn trúng vào mõm kẻ địch
và cào nó xây xát.
Chuột cống đã say đòn, máu me bê bết cả mõm, nó càng nhƣ điên lên. Mèo con cũng đã bị
mấy răng, chảy máu ở mình loang lổ cả lông trắng.
Nguy rồi, Mèo con vấp phải một cái gộc tre, loạng choạng.
Chuột Cống đã thấy ngay, lao đến.
Mèo Con bị vật ngã ngửa ra, bọn Chuột con rú hết cả lên, nhảy cẫng:
- Thôi, thằng Mèo chết rồi! Chết rồi!
- Ngoao!
Mèo con co hai chân sau cố đẩy mõm Chuột Cống ra. Chuột Cống nhe răng nhọn hoắt cƣời
khà:
- Khịt khịt, thôi mày chạy đằng giời con ạ!
Bỗng bốp. Một cái gì giáng xuống lƣng Chuột Cống làm nó giật nảy mình. Chị Chổi từ nãy
vẫn nín thở đứng ở góc bếp. Thấy chú Miu nguy quá, chị quên cả sợ, lấy hết sức quật thằng
kẻ cƣớp một cái.
Bác Nồi Đồng trên chạn cũng lao ngay vung xuống, loảng xoảng, loảng xoảng.
Liền hai đòn bất ngờ làm cho Chuột Cống lúng túng.
Trong lúc Chuột Cống hoảng hốt, Mèo con đã nhanh nhƣ cắt thò vuốt nhọn, móc thật mạnh
vào cái bụng trắng hếu của Chuột Cống.
32 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Khịt khịt, thôi chết tôi rồi!
Chuột Cống bị móc thủng bụng, lảo đảo. Mèo con ngoao một tiếng to, tát luôn mấy cái nữa.
Chuột Cống lăn kềnh.
Bùng boong, bùng boong. Bác Nồi Đồng múa ở trên chạn.
Ngoao, ngoao! Mèo con quắc mắc. Chuột Cống cố ngóc đầu dậy toan chạy.
Nhƣng nó lại bị Mèo con cho một cái tát nữa, những vuốt sắc cắm vào mặt, khiến Chuột
Cống gục hẳn.
Ngoao ngoao! Mèo con đuổi mãi, lũ chuột chạy bán sống bán chết.
......
Sáng mồng một tết, trời mát. Bống bế con Miu trong lòng, lấy dây băng đỏ tết một cái nút
hoa chung quanh cổ chú Mèo.
- Nào, chị tết hoa đỏ cho Miu nào, để chị còn theo mẹ đi viếng mộ bố ở nghĩa trang liệt sĩ
chứ!
- Ngheo, ngheo!
Bà Bống cƣời bảo:
- Cháu bế nó đi thì cẩn thận kẻo lại bỏ quên nó ở đâu nhé! Con Miu này ngoan lắm! Bé thế
mà đánh đƣợc cả Chuột Cống.
Lúc đi qua bếp, Mèo con gọi to:
- Ngheo! Bác Nồi Đồng, chị Chổi ở nhà, tôi đi chơi nhá!
- Ừ, đi thì đừng có chạy rông mà lạc. Hôm nay đông ngƣời lắm đấy!
Mẹ Bống tay dắt Bống ra đƣờng. Gió thổi, bƣớm bay, hoa nở. Những bụi tre xào xạc. Lúa
non dƣới ruộng phấp phới vẫy. Một đám ngƣời đi giữa đồng theo một lá cờ đỏ có ngôi sao
vàng bay phần phật.
Ối chao, ngày Tết sao mà đẹp và vui thế! Mèo con nằm trên tay Bống, nghển đầu nhìn xung
quanh, kêu ngheo ngheo.
Những đám mây sẽ kể
Những đám mây sẽ kể
Về thăm vùng mây qua
Nơi nào mƣa mây xuống
Cho đất đai hiền hoà
Những dòng sông sẽ kể
33 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Về những hạt phù sa
Đắp bồi nên bờ bãi
Đắp bồi nên lúa khoai
Những con thuyền sẽ kể
Về những đêm buông chài
Lòng thuyền đầy ắp cá
Lòng thuyền đầy sao mai
Những mùa xuân sẽ kể
Về hƣơng và về hoa
Bé ơi bé sẽ kể
Những gì cùng mẹ cha?
---------------
Phƣợng không phải là một đoá, không phải vài cành; phƣợng đây là cả một loạt, cả một vùng,
cả một góc trời đỏ rực...Nhƣng hoa càng đỏ, lá lại càng xanh. Một làn gió hẩy tới; từng đợt
sóng rào rào trên biển hoa.
Mùa xuân, phƣợng ra lá. Lá xanh um, mát rƣợi, ngon lành nhƣ lá me non. Lá ban đầu xếp lại,
còn e; dần dần xoè ra cho gió đƣa đẩy. Lòng cậu học trò phơi phới làm sao. Cậu chăm lo học
hành, rồi lâu cũng vô tâm quên màu lá phƣợng. Một hôm, bỗng đâu trên những cành cây báo
ra một tin thắm: mùa hoa phƣợng bắt đầu. Đến giờ chơi, học trò ngạc nhiên nhìn trông; hoa
nở lúc nào mà bất ngờ dữ vậy!
Bình minh của hoa phƣợng là một màu đỏ còn non, nếu có mƣa, lại càng tƣơi dịu. Ngày xuân
dần hết, số hoa tăng, màu cũng đậm dần. Rồi hoà cùng nhịp với mặt trời chói lọi, màu
phƣợng mạnh mẽ kêu vang; hè đến rồi! Khắp thành phố bỗng rực lên, nhƣ đến Tết nhà nhà
đều dán câu đối đỏ. Sớm mai thức dậy, cậu học trò vào hẳn trong mùa phƣợng; thôi nghỉ hè
sắp đến đây ! Mùa thi cử sắp đến…
Dẫu sao, thứ hình ảnh và tiếng nói thân thiết với trẻ con nhất, vẫn là tiếng con người. Tiếng
của 'Ông tôi', 'Bà tôi', từ cả 'Chiếc võng của bố', từ 'Bàn tay mẹ'...
Nói đến đây, khiến mình nhớ tới một bài
thơ, như là một bài hát ru, bất cứ đứa trẻ
nào ngày bé, đã qua năm đầu tiên đến
lớp.. Giờ nhắc lại, hẳn ai cũng có thể
nhắm mắt đọc theo...
Nếu nhắm mắt trong vườn lộng gió
Sẽ được nghe nhiều tiếng chim hay
Tiếng lích rích chim sâu trong lá
Con chìa vôi vừa hót vừa bay.
Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện
Sẽ được nhìn thấy các bà tiên
Thấy chú bé đi hài bảy dặm
34 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Quả thị thơm - cô Tấm rất hiền.
Nếu nhắm mắt nghĩ về cha mẹ
Đã nuôi em khôn lớn từng ngày
Tay bồng bế sớm hôm vất vả
Mắt nhắm rồi, lại mở ra ngay.
[Nói với em - SGK cũ lớp 1 hoặc 2]
Dừa ơi
Lê Anh Xuân
Tôi lớn lên đã thấy dừa trƣớc ngõ
Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ
Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trƣớc gió
Tôi hỏi nội tôi: "Dừa có tự bao giờ?"
Nội nói: "Lúc nội còn con gái
Đã thấy bóng dừa mát rƣợi trƣớc sân
Đất này xƣa đầm lầy chua mặn
Đời đói nghèo cay đắng quanh năm”
Hôm nay tôi trở về quê cũ
Hai mƣơi năm biết mấy nắng mƣa
Nội đã khuất rồi xanh rì đám cỏ
Trên thân dừa vết đạn xác xơ.
Dừa ơi dừa! Ngƣời bao nhiêu tuổi
Mà lá tƣơi xanh mãi đến giờ
Tôi nghe gió ngàn xƣa đang gọi
Xào xạc lá dừa hay tiếng gƣơm khua.
Vẫn nhƣ xƣa vƣờn dừa quê nội
Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn
Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy
Biết bao đau thƣơng, biết mấy oán hờn.
Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút
Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng
Rễ dừa bám sâu vào lòng đất
Nhƣ dân làng bám chặt quê hƣơng.
Tôi ngƣớc nhìn mùa xuân nắng dọi
Bốn mặt quê hƣơng giải phóng rồi
Tôi bỗng thấy nội tôi trẻ lại
Nhƣ thời con gái tuổi đôi mƣơi
Nhƣ hàng dừa trƣớc ngõ nhà tôi.
35 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mẹ Vắng Nhà Ngày Bão - Phạm Hổ
Mấy ngày mẹ về quê
Là mấy ngày bão nổi
Con đƣờng mẹ đi về
Cơn mƣa dài chặn lối
Hai chiếc giƣờng ƣớt một
Ba bố con nằm chung
Vẫn thấy trống phía trong
Nằm ấm mà thao thức
Nghĩ giờ này ở quê
Mẹ cũng không ngủ đƣợc
Thƣơng bố con vụng về
Củi mùn thì lại ƣớt
Nhƣng chị vẫn nấu cháo
Cho thỏ mẹ thỏ con
Em thì chăn đàn ngan
Sớm lại chiều no bữa
Bố đội nón đi chợ
Mua cá về nấu chua
Thế rồi cơn bão qua
Bầu trời xanh trở lại
Mẹ về nhƣ nắng mới
Ấm áp cả gian nhà
Làm anh khó đấy
Làm anh khó đấy
Phải đâu chuyện đùa
Với em gái bé
Phải ngƣời lớn cơ
Khi em bé khóc
Anh phải dỗ dành
Lúc em bé ngã
Anh nâng dịu dàng
Mẹ cho quà bánh
Chia phần em hơn
Có đồ chơi đẹp
Cũng nhƣờng em luôn
Làm anh thật khó
Nhƣng mà thật vui
Ai yêu em bé
36 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Thì làm đƣợc thôi
Thƣơng ông
Ông bị đau chân
Nó sƣng nó tấy
Đi phải chống gậy
Khập khiễng khập khà
Bƣớc lên thềm nhà
Nhấc chân quá khó
Thấy ông nhăn nhó
Việt chơi ngoài sân
Lon ton lại gần
Âu yếm nhanh nhảu:
"Ông vịn vai cháu
Cháu đỡ ông lên"
Ông bƣớc lên thềm
Trong lòng vui sƣớng
Quẳng gậy cúi xuống
Quên cả đớn đau
Ôm cháu xoa đầu
"Hoan hô thằng bé
Bé thế mà khỏe
Vì nó thƣơng ông"
Quạt Cho Bà Ngủ
Ơi chích chòe ơi
Chim đừng hót nữa
Bà em ốm rồi
Lặng cho bà ngủ.
Bàn tay bé nhỏ
Vẫy quạt thật đều
Ngấn nắng thiu thiu
Đậu trên tƣờng trắng.
Căn nhà đã vắng
Cốc chén lặng im
Đôi mắt lim dim
Ngủ ngon bà nhé.
Hoa cam hoa khế
Chín lặng trong vƣờn
Bà mơ tay cháu
Quạt đầy hƣơng thơm.
37 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
---------
Lặng rồi cả tiếng con ve
Con ve cũng mệt vì hè nắng oi
Nhà em vẫn tiếng ạ ời
Kẽo cà kẽo kẹt mẹ ngồi mẹ ru
Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đƣa gió về
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời...
---------
Bên thềm gió mát
bé nặn đồ chơi
Mèo nằm vẫy đuôi
Tròn xoe đôi mắt
Đây là quả thị
Đây là quả na
Quả này phần mẹ
Quả này phần cha
đây là chú chuột
tặng riêng chú mèo
Mèo ta thích chí
Vẫy đuôi meo meo.....
Khi Mẹ Vắng Nhà
(Trần Đăng Khoa)
Khi mẹ vắng nhà, em luộc khoai
Khi mẹ vắng nhà, em cùng chị giã gạo
Khi mẹ vắng nhà, em thổi cơm
Khi mẹ vắng nhà, em nhổ cỏ vuờn
Khi mẹ vắng nhà, em quét sân và quét cổng.
Sớm mẹ về, thấy khoai đã chín
Buổi mẹ về, gạo đã trắng tinh
Trƣa mẹ về, cơm dẻo và ngon
Chiều mẹ về, cỏ đã quang vuờn
Tối mẹ về, cổng nhà sạch sẽ.
Mẹ bảo em: Dạo này ngoan thế!
- Không, mẹ ơi! Con đã ngoan đâu!
Áo mẹ mƣa bạc màu
Đầu mẹ nắng cháy tóc
Mẹ ngày đêm khó nhọc
Con chƣa ngoan, chƣa ngoan!
38 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Ngƣỡng Cửa
Vũ Quần Phƣơng
Nơi ấy ai cũng quen
Ngay từ thời tấm bé
Khi tay bà tay mẹ
Còn dắt vòng đi men.
Nơi bố mẹ ngày đêm
Lúc nào qua cũng vội,
Nơi bạn bè chạy tới
Thƣờng lúc nào cũng vui
Nơi ấy đã đƣa tôi
Buổi đầu tiên đến lớp,
Nay con đƣờng tít tắp
Vẫn đang chờ tôi đi.
Nơi ấy ngôi sao khuya
Soi vào trong giấc ngủ.
Ngọn đèn khuya bóng mẹ
Sáng một vầng trên sân.
Nơi cả nhà tiễn chân
Anh tôi đi bộ đội
Bao niềm vui nỗi đợi
Nắng nửa thềm nghiêng nghiêng.
Nhớ tiếng mẹ ru em
Hiền nhƣ trƣa mùa hạ,
Cây vải thiều chín đỏ
Con chuồn chuồn lim dim.
Bao nhiêu điều ngỡ quên
Bƣớc về đây bỗng nhớ
Ngƣỡng cửa kỳ lạ quá
Nào ta ngồi xuống xem.
Chiếc Võng Của Bố
Hôm ở chiến trƣờng về
Bố mua em chiếc võng
Võng xanh màu lá cây
Rập rờn nhƣ cánh sóng
Em nằm trên chiếc võng
Êm nhƣ tay bố nâng
Đung đƣa chiếc võng kể
39 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Chuyện đêm Bố vƣợt rừng
Em thấy cả trời sao
Xuyên qua từng kẽ lá
Em thấy cơn mƣa rào
Ƣớt tiếng cƣời của Bố
Trăng treo ngoài cửa sổ
Có phải trăng Trƣờng Sơn
Võng mang hơi ấm Bố
Ru đời em lớn khôn.
Ai đã nhủ người trang trí sách giáo khoa hồi ấy cái màu vẽ lạ lùng, không sắc nét, không toàn bích như ngày nay, nó thô thô và quê kệch, nhưng đó lại là thức màu của quê hương đồng ruộng Việt Nam. Thô sơ, nhưng đậm chất làng mạc thôn xóm con người hồn hậu...
Ta Yêu Quê Ta
Yêu từng bờ ruộng lối mòn
Đỏ tƣơi bông gạo biếc rờn ngàn dâu
Yêu con sông mặt sóng xao Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca
Yêu hàng ớt đã ra hoa
Đám dƣa trổ nụ đám cà trổ bông
40 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm
Nhớ Con Sông Quê Hƣơng
Tế Hanh
Quê hƣơng tôi có con sông xanh biếc
Nƣớc gƣơng trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trƣa hè
Toả nắng xuống dòng sông ấm áp
Chẳng biết nƣớc có giữ ngày giữ tháng
Giữ bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng trôi
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi
Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ
Sông của quê hƣơng, sông của tuổi trẻ
Sông của miền Nam nƣớc Việt thân yêu
Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu
Khi mặt nƣớc chập chờn con cá nhảy.
Bạn bè tôi túm năm tụm bảy
Bầy chim non bay lƣợn trên sông
Tôi dang tay ôm nƣớc vào lòng
Sông mở nƣớc ôm tôi vào dạ.
Chúng tôi lớn lên mỗi ngƣời một ngả
Kẻ sớm khuya chài lƣới bên sông
Kẻ cuốc cày mƣa nắng ngoài đồng
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến.
Nhƣng lòng tôi nhƣ mƣa nguồn gió biển
Vẫn trở về lƣu luyến bên sông...
Tôi hôm nay sống trong lòng miền Bắc
Sờ lên ngực nghe trái tim thầm nhắc.
Hai tiếng thiêng liêng hai tiếng miền Nam
Tôi nhớ không nguôi ánh nắng màu vàng
Tôi quên sao đƣợc sắc trời xanh biếc
Tôi nhớ cả những ngƣời không quen biết.
Có những trƣa tôi đứng dƣới hàng cây
Bỗng nghe dâng cả một nỗi tràn đầy
Hình ảnh con sông quê mát rƣợi
Lai láng chảy lòng tôi nhƣ suối tƣới.
Quê hƣơng ơi, lòng tôi cũng nhƣ sông
Tình Bắc Nam chung chảy một dòng
Không ghềnh thác nào ngăn cản đƣợc
41 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Tôi sẽ đến nơi tôi hằng mong ƣớc.
Tôi sẽ về sông nƣớc của quê hƣơng
Tôi sẽ về sông nƣớc của tình thƣơng.
Quê Hƣơng
Tế Hanh
Làng tôi vốn làm nghề chài lƣới
Nƣớc bao vây cách biển nửa ngày sông
Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ băng nhƣ con tuấn mã
Phăng mái chèo lƣớt sóng vƣợt trƣờng giang
Cánh buồm chƣơng to nhƣ mảnh hồn làng
Rƣớn thân trắng bao la thâu góp gió.
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Cả dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe
Những con cá tƣơi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lƣới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Nay xa cách lòng tôi luôn tƣởng nhớ
Màu nƣớc xanh cá bạc chiếc buồm vui
Thoáng con thuyền rẽ sóng vƣợt ra khơi
Tôi bỗng nhớ cái mùi nồng mặn ấy...
Sắc Màu Em Yêu
Em yêu màu đỏ:
Nhƣ máu trong tim,
Lá cờ tổ quốc,
Khă quàng đội viên.
Em yêu màu xanh:
Đồng bằng,rừng núi,
Biển đầy cá tôm,
Bầu trời cao vợi.
Em yêu màu vàng:
Lúa đồng chín rộ,
Hoa cúc mùa thu,
Nắng trời rực rỡ.
42 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Em yêu màu trắng:
Trang giấy tuổi thơ,
Đóa hoa hồng bạch,
Mái tóc của bà.
Em yêu màu đen:
Hòn than óng ánh,
Đôi mắt bé ngoan,
Màn đêm yên tĩnh.
Em yêu màu tím:
Hoa cà, hoa sim,
Chiếc khăn của chị,
Nét mực chữ em.
Em yêu màu nâu:
Áo mẹ sờn bạc,
Đất đai cần cù,
Gỗ rừng bát ngát.
Trăm nghìn cảnh đẹp
Dành cho em ngoan.
Em yêu tất cả
Sắc màu Việt Nam.
Ông Đồ
Vũ Đình Liên
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông ngƣời qua.
Bao nhiêu ngƣời thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
“Hoa tay thảo những nét
Nhƣ phƣợng múa rồng bay”.
Nhƣng mỗi năm mỗi vắng
Ngƣời thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sâu…
Ông đồ vẫn ngồi đây,
Qua đƣờng không ai hay
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mƣa bụi bay.
43 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xƣa,
Những ngƣời muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?
Ngày ấy chúng tôi còn viết bằng bút
chấm mực, chưa có bút máy bơm mực
như sau này [sau này tức là năm chúng
tôi lên lớp 5 í] nên đứa nào đi học cũng
phải mang theo 1 lọ mực con con, mầu
tím hoặc mầu xanh da trời. Riêng tôi,
bố đã chuẩn bị cho tôi lọ mực mầu xanh
lá cây, tươi mát và non tơ. Tôi cũng
quen với cái mầu xanh của lá mạ ấy rồi,
sau này lớn lên có khi nhớ ra, nhưng đi
tìm mua lại mà chẳng đâu có.
Nó gần như mầu tô của trang sách này,
'Ở nhà máy gà' và rất nhiều trang sách
khác nữa - một mầu xanh dung dị chất
phác mà hút hồn người, dễ gợi nhớ
những kí ức nhẹ nhàng sâu thẳm của
tuổi thơ.
------------------
Vào xem nhà máy
Sửa chữa ô tô
Ở vùng ngoại ô
Mới vừa kiến thiết
Tôi thấy la liệt
Máy nhỏ máy to
Cái quay ro ro
Cái kêu vút vút
Cái thổi phụt phụt
Cái thét ào ào
Rầm rập xôn xao
Nhịp nhàng thoăn thoắt
Mƣời Chú Gà Con
Mẹ gà ấp ủ
Mƣời quả trứng tròn
44 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mƣời chú gà con
Hôm nay ra đủ.
Lông vàng mát dịu
Mắt đẹp sáng ngời
ơi chú gà ơi
Ta yêu chú lắm
Mẹ dang đôi cánh
Con biến vào trong
Mẹ ngẩng đầu trông
Bọn diều bọn quạ
Bây giờ thong thả
Mẹ đi lên đầu
Đàn con bé xíu
Líu ríu chạy sau
Con mẹ đẹp sao
Những hòn tơ nhỏ
Chạy nhƣ lăn tròn
Trên sân trên cỏ...
Rồi cả cái mầu đỏ hồng cam
nhạt này nữa, minh họa cho các
bài như "Quý nhà ai chín đỏ
cây. Hỡi em đi học hây hây má
tròn..." hay như bài "Chín chú
lợn con. Ăn đã no tròn. Cả đàn
đi ngủ. Ủn à ủn ỉn..." Và bài
này - Cây gạo.
"Mùa xuân, cây gạo gọi đến
bao nhiêu là chim. Từ xa nhìn
lại, cây gạo sừng sững như một
tháp đèn khổng lồ. Hàng ngàn
bông hoa là hàng ngàn ngọn
lửa hồng tươi.."
Ừ, nếu không nhờ cái mầu
'hồng tươi' này, thì lũ chúng tôi,
bọn dân sống trong miền Nam
làm gì biết đến cây gạo có hoa
thắp đỏ, mà trong đầu chúng tôi
sẽ chì rặt 1 màu hoa gạo trắng
phớ như gạo nấu ở nhà mình
+_+!
45 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Cây Dừa
Cây dừa xanh tỏa nhiều tàu
Dang tay đón gió gật đầu gọi trăng
Thân dừa bạc phếch tháng năm
Quả dừa đàn lợn con nằm trên cao
Đêm hè hoa nở cùng sao
Tàu dừa chiếc lƣợc chải vào mây xanh
Ai mang nƣớc ngọt nƣớc lành
Ai đeo bao hủ rƣợu quanh cổ dừa
Tiếng dừa làm dịu nắng trƣa
Cùng đàn gió đến cùng dừa múa reo
Trời trong xanh đất rì rào
Đàn cò đánh nhịp bay vào bay ra
Đứng canh trời đất bao la
Mà dừa đủng đỉnh nhƣ là đứng chơi
Lũy Tre
Mỗi sớm mai thức dậy,
Lũy tre xanh rì rào,
Ngọn tre cong gọng vó
Kéo mặt trời lên cao.
Những trƣa đồng đầy nắng,
Trâu nằm nhai bóng râm.
Tre bần thần nhớ gió
Chợt về đầy tiếng chim.
Mặt trời xuống núi ngủ
Tre nâng vầng trăng lên
Sao, sao treo đầy cành
Suốt đêm dài thắp sáng.
Bỗng gà lên tiếng gáy
Xôn xao ngòai lũy tre
Đêm chuyển dần về sáng
Mầm măng đợi nắng về.
Chùm Hoa Dẻ
Bờ cây chen chúc lá
Chùm dẻ treo nơi nào
Gió về đƣa hƣơng lạ
Cứ thơm hoài xôn xao
Bạn trai vin cành hái
Bạn gái lƣợm đầy tay
Bạn trai túi áo đầy
46 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Bạn gái cài sau nón
Chùm này hoa vàng rộm
Rủ nhau dành tặng cô
Lớp học chƣa đến giờ
Đã thơm bàn cô giáo
Giàn Mƣớp (trích "Hoa Nắng")
Thật là tuyệt! Mấy bông hoa vàng nhƣ những đốm nắng đã nở sáng trƣng giàn mƣớp xanh
mát. Cái giàn trên mặt ao soi bóng xuống làn nƣớc lấp lánh hoa vàng, khiến mấy chú cá rô cứ
lội quanh lội quẩn ở đó chẳng muốn đi đâu. Cứ thế, hoa nở tiếp hoa. Rồi quả thi nhau chồi ra.
Bằng ngón tay. Bằng con chuột. Rồi bằng con cá chuối to. Có hôm hai chị em tôi hái không
xuể. Nhà ăn không hết, bà tôi sai mang biếu cô tôi, dì tôi, cậu tôi, chú tôi, bác tôi, mỗi nhà
một quả. Đậu quả nhiều quá, hai cây mƣớp rạc dần. Bà tôi chọn hai quả mƣớp đẹp nhất ở hai
giàn, bà đánh dấu không cho hái. Bà bảo để làm giống. Cuối mùa, hai giàn mƣớp xơ xác. Quả
mƣớp giống tròn mập lắt léo phơi ra giữa trời, nắng xói từ sớm tới chiều, hết ngày này qua
ngày khác. Khi nó đã khô, nhẹ bỗng nhƣ cái tổ chim, bà tôi cắt xuống, để lên gác bếp. Tôi
cầm quả mƣớp khô, lắc lắc. Những hạt mẩy nhảy roọc rẹc ở trong ấy. ôi, nó chịu nắng giỏi
đến thế, hèn nào mà hoa nó vàng thật là vàng...
Giàn Bầu
“Giàn bầu nậm ở ngoài sân, dây leo và lá chằng chịt lấp chặt ô giàn nứa, đã làm dịu hẳn cái
nắng tháng tƣ ở trƣớc mặt nhà.Gió nam từ ngoài luỹ tre già thƣa đƣa vào, làm va đụng vào
nhau của những bình rƣợu của Tự Nhiên.. Những quả bầu mà đƣợc cứng lần cùi nhƣ chất vỏ
cây khô, thì mỗi khi cơn gió vèo đẩy những bình rƣợu ấy văng cụng vào nhau, ngƣời ta sẽ
nghĩ ngay đến cái hình và cái tiếng của lũ khánh đất nung và cá đất nung ở cái sân cảnh một
gia đình thanh bạch.Trái bầu nậm còn tƣơi dƣới lỗ giàn làmột cái bình rƣợu tạc bằng khối
ngọc bích đều sắc, nhẵn và bóng!”
(Trích: Ngôi mả cũ - Nguyễn Tuân)
Mùa cam
Mía ngọt dần lên ngọn
Gió heo may chớm sang,
Trái hồng vừa trắng cát
Vƣờn cam đã chín vàng...
Cam Xã Đoài mọng nƣớc
Giọt vàng nhƣ mật ong,
Bổ cam ngoài cửa trƣớc
Hƣơng bay vào nhà trong...
(Phạm Tiến Duật).
--------------
Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim. Từ xa nhìn lại cây gạo nhƣ 1 tháp đèn khổng
lồ. Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tuơi. Hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn
ành nến trong xanh. Tất cả đều lóng lánh, lung linh trong nắng. Chào maò, sáo sậu, sáo đen...
47 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
đàn đàn, lũ lũ bay đi bay về, luợn lên luợn xuống. Chúng gọi nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và
tranh cãi nhau, ồn mà vui không thể tƣởng đƣợc. Ngày hội mùa xuân đấy!
Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tƣng bừng ồn ã, lại trở về
với dáng vẻ xanh mát, trầm tƣ. Cây đứng im, cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò
cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.
Em yêu mùa hè
Có hoa sim tím
Mọc trên đồi quê
Rung rinh bƣớm lƣợn.
Thong thả dắt trâu
Trong chiều nắng xế
Em hái sim ăn
Trời ! Sao ngọt thế !
Gió mát lƣng đồi
Ve ngân ra rả
Trên cao lƣng trời
Diều ai vừa thả.
Ngôi Trƣờng Mới
Trƣờng mới xây trên nền ngôi trƣờng lợp lá cũ. Nhìn từ xa, những mảng tƣờng vàng, ngói đỏ
nhƣ những cánh hoa lấp ló trong cây.
Em bƣớc vào lớp vừa bỡ ngỡ vừa thấy quen thân. Tƣờng vôi trắng, cánh cửa xanh, bàn ghế
gỗ xoan đào nổi vân nhƣ lụa. Em thấy tất cả đều sáng lên và thơm trong nắng mùa thu.
Dƣới mái trƣờng mới, sao tiếng trống rung động kéo dài ! Tiếng cô giáo trang nghiêm mà ấm
áp. Tiếng đọc bài của em cũng vang vang đến lạ ! Em nhìn ai cũng thấy thân thƣơng. Cả đến
chiếc thƣớc kẻ, chiếc bút chì sao cũng đáng yêu đến thế !
Đẹp Mà Không Đẹp
Thấy bác Thành đi qua, Hùng liền gọi:
Bác Thành ơi, bác xem con ngựa cháu vẽ có đẹp không ? trên bức tƣờng trắng hiện ra
Những nét than đen vẽ hình một con ngựa đang leo núi. Bác Thành nhìn bức vẽ rồi trả lời:
cháu vẽ đẹp đấy, nhƣng còn có cái không đẹp ! Hùng vội hỏi: cái nào không đẹp, hở bác ?
Bác Thành bảo : Cái không đẹp là bức tƣờng cùa nhà trƣờng đã bị vẽ bẩn, cháu ạ !
Ngày Công Đầu Tiên Của Cu Tí
Thƣờng mỗi tối, gà vừa lên chuồng đƣợc một lát là cu Tý cũng leo ngay lên giƣờng đánh
giấc. Lắm lúc bỏ cả cơm (cả nhà bận đi làm đồng nên về thổi muộn). Cũng chẳng cần, chú
chàng đã lục nồi, chén đẫy cơm nguội. Chả là cả ngày chơi mệt mà. Nhất là lâu nay gặt rộ,
rơm đầy sân, cu Tý với cu Tèo hai anh em ôm nhau vật, đú đởn nhƣ hai con chó con, lăn qua
lăn lại tha hồ. Có lúc cu Tèo bị đè đau khóc chóe lên nhƣng lại nín ngay, rồi lại nghịch, lại
cƣời sằng sặc sằng sặc. Mệt nên vừa đặt mình là ngủ tít thò lò, chốc chốc lại chép miệng nhai
tồm tộp nhƣ ngƣời lớn nữa cơ đấy. Chung quanh ai muốn làm gì thì làm, mặc. Ban quản trị
48 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
hợp tác xã đến nhà bố cu Tý họp bàn công việc, các ông các bà ấy ngồi ngay giƣờng cu Tý,
phát biểu cứ oang oang. Mấy hôm nay vào vụ cấy, các bà mang về những dƣ luận thắc mắc
quanh cái chuyện cấy dày cấy mỏng, kêu là tốn mạ, thiếu nhân công, vân vân... Các ông, ông
thì chậm rãi phân tích đƣa lý lẽ, có ông lại nổi cáu. Căn nhà nhỏ náo cả lên. Mặc ai thảo luận
cứ thảo luận, ai gắt cứ gắt, cu Tý ngủ cứ ngủ, ngon lành. Tờ mờ đất, trong nhà còn tối om, cu
Tý đã thức giấc. Chú chàng rúc đầu vào nách bố cho ấm. Buồn tình, chú chàng nói chuyện
một mình, chỉ thầm thì ra hơi chứ không thành tiếng. Chuyện gì, chẳng ai nghe rõ, chắc cũng
chẳng ngoài cái chuyện hôm qua u đi chợ mua bánh đúc, con gà mái đen nhà ta ấp nở đƣợc
mƣời hai con... Chợt bố gãi gãi nách, chắc là bố nhột. Bố cũng đã thức giấc. Cu Tý cựa mình.
Có tiếng bố bảo:
- Hôm nay cu Tý đi chăn nghé để chị Miễu đi cấy nhá!
- Ứ ự!
- Tiếng phản ứng bật ra tức thì. U ngủ trong buồng với cái Tèo, nói vọi ra, giọng còn ngái
ngủ:
- Mày xem thằng cu Các kia kìa. Nó chỉ nhỉnh hơn mày một tí mà nó chăn con trâu mộng
tƣớng, hôm nào cũng no kềnh ra. Im lặng một lát khá lâu. Chuyện này chắc đến đây là xong.
Cu Tý cố nằm im thin thít, không nhúc nhích. Nhƣng tiếng bố lại cất lên:
- Chăn ngoài bãi vui lắm. Tha hồ mà xem ca-nô ngoài sông nó chạy phành phạch phành
phạch. Thuyền nhiều lắm. Một tí, bố nói thêm:
- Ngƣời làm ngoài đồng cũng đông. Vui lắm. Cu Tý nằm im, không có ý kiến gì. Một lát, bố
lại bảo:
- Lát nữa dắt nghé ra chỗ ngã ba rồi gọi thằng cu Các nó cùng đi với nhá.
- Vâ-âng. Tiếng vâng tự dƣng buột ra, nhƣng còn ngập ngừng nhƣ bị gẫy đôi. U lại nói vọi ra,
tiếp lời bố:
- Ra đến bãi thì nhờ chúng nó quấn rợ vào cổ nghé cho, nghe không. Cu Tý lại "vâng" một
tiếng nữa, lần này có gọn hơn một tý. Chắc là chú chàng đang nghĩ ghê lắm đấy. Từ khi biết
đi biết chạy đến giờ, nó có hề phải mó tay vào công việc gì đâu. Chỉ có thỉnh thoảng bố sai đi
lấy cái điếu cày, hoặc u đi chợ giao cho ở nhà phải xua gà đừng để nó vào buồng mổ thóc.
Nhƣng chƣa biết chừng Tý ta cũng chẳng có suy nghĩ quái gì đâu. Chứng cớ là vừa chợt thấy
ánh lửa hồng hồng chiếu bập bùng lên cánh cửa mở hé, chú chàng lồm ngồm bò ngay dậy, đi
qua sân còn tối mờ mờ, chạy thẳng xuống bếp. A, đúng rồi, thích quá, hôm nay nhà ta thổi
cơm nếp. Chú chàng sà ngay xuống cạnh anh Nhỡ, giúp một tay đun bếp. Lúc dọn ăn, anh
Nhỡ trêu:
- A, hôm nay cu Tý phải đi chăn nghé. Cu Tý cầm ngửa nắm cơm nếp trong lòng bàn tay, giơ
lên ngang vai
- Đây là phần đã chia rồi, nên còn nhủng nhỉnh chƣa nỡ ăn
- Hếch mặt buông một tiếng:
49 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Kệ! Cái Miễu cũng đùa em:
- Nghé ăn không no, trƣa về không cho cu Tý ăn cơm.
- Kệ!
- Kệ mà đƣợc à?
- Kệ-ệ! Bố can thiệp:
-Thôi đừng trêu em. Cu Tý ăn chóng mà đi, sắp kẻng rồi đấy. Cu Tý ngoạm vào nắm cơm
nếp, mặt thoáng vẻ tần ngần. Chợt hỏi bố:
-Thế u hôm nay đi đâu?
- U đi cấy.
-Thế chị Miễu đi đâu?
- Chị cũng đi cấy. Mọi hôm chị Miễu vẫn thƣờng dắt nghé đi ăn đấy thì sao. Cu Tý ngập
ngừng muốn hỏi câu ấy, nhƣng bố nhƣ đã đoán ngay đƣợc, bố nói:
- Mày sắp nhớn rồi, phải tập chăn nghé dần cho quen, ở nhà chơi mãi, hƣ thân. Cu Tý thấy
không cần hỏi về bố. Bố thì hôm nào cũng thấy làm việc rồi, hôm thì cày bừa, hôm thì đi họp.
- Thế anh Nhỡ thì làm gì, hở? Hỏi thế, rồi trông ra cầu lúa chất cao ngoài sân, cu Tý tự trả lời
lấy:
- Đập lúa hở?
- Ừ, sáng anh còn phải đi học, chiều về đập lúa. U cũng thẽ thọt:
- Cu Tý gắng chăn nghé vài hôm để chị Miễu ra cấy bãi, không có cấy không kịp, lấy thóc
đâu cho cu Tý ăn. U lại nói tiếp:
- Chăn cho giỏi, rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh
Thận. ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy. Học thích hơn hay đi chăn nghé thích hơn nhỉ?
Thôi, cái gì làm một cái thôi... Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đấy thì sao. Nó
đánh vần rồi nó đọc, chữ trong sách tròn tròn be bé cứ nhƣ hạt đỗ xanh ấy mà nó đọc thành
chuyện Bác Hồ này, chuyện gặt lúa này, hay thật... Cu Tý không hỏi gì nữa. Chả biết vì đã
hết thắc mắc, hay là vì đang bận gặm mấy hạt nếp dính ở ngón tay. Chợt có tiếng kẻng. Cái
tiếng lanh canh ấy, hằng ngày cu Tý quen tai lắm rồi, không chú ý nữa, vậy mà hôm nay làm
cu Tý vểnh tai. Cu Tý thấy u chạy vội đi soạn quang gánh. Chị Miễu thì vừa quấn xà cạp, vừa
hỏi gần nhƣ gắt: "Cái nón toi vật vừa đây đâu mất rồi?" Cứ nhƣ là gắt với cu Tý ấy. Chả là
sẵn cu Tý đứng cạnh đấy mà. Thế có tức không. Trong tay cu Tý còn nắm cơm nếp bằng quả
trứng vịt. Tự dƣng cu Tý bỏ tọt nắm cơm vào túi áo, phủi phủi tay, tiến ra phía chuồng trâu,
gọi:
- U ơi, dắt nghé ra đi. Giọng bé cố rƣớn lên, chắc gọn gớm! Bố ở trong nhà nói vọng ra:
50 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Hẵng gƣợm, để bố buộc cho cái quai nón đã. Bố mang cái nón nhỏ ra đội lên đầu cho cu Tý,
rồi mở gióng dắt nghé ra. Bố nhắc lại lời dặn:
- Ra rồi bảo nó quấn rợ lên cổ nghé hộ cho. Mà nhớ trông đừng để nghé ăn mạ đấy.
- Vâng. Cu Tý cầm rợ kéo. Cái rợ vƣớng vào một gộc tre, cu Tý cố lôi, con nghé cứ đâm chúi
mõm xuống. Cu Tý thót bụng lôi, quần tụt xuống gần đến bẹn. Bố vội cúi gỡ rợ. Cu Tý vừa
kéo quần vừa dắt nghé ra khỏi cổng. Ra đến ngã ba, cu Tý dừng lại, gọi thằng Các. Gọi hai ba
tiếng cũng chẳng thấy thƣa, cu Tý đứng chờ. Phía cổng làng, các xã viên kéo ra ùn ùn, ngƣời
quang gánh, ngƣời vác cày bừa giong trâu đi. Gớm họ kéo đi hàng dài, đông thật! Mọi ngƣời
vừa đi vừa nói chuyện, pha trò, gọi nhau ơi ới. Cu Tý nhìn theo. Có ai nhận ra cu Tý, cất
tiếng gọi. Mọi ngƣời quay nhìn, cƣời vang, đua nhau gọi cu Tý:
- Đi đi thôi, đợi gì nữa!
- Nhanh lên, ông nông rân! Cu Tý xấu hổ quay đi, hơi hếch mặt lên trời, chúm miệng cƣời
lỏn lẻn. Phút chốc họ đã đi xa, khuất sau miếu, chỉ còn tiếng cƣời đùa vẳng lại. Thôi, chẳng
thèm chờ thằng kia nữa. Phải đi cho kịp ngƣời ta chứ! Cu Tý dắt nghé men theo bờ ruộng.
Cái bóng dáng lũn cũn thấp tròn, úp cái nón tuy bé nhƣng cũng còn quá to đối với ngƣời,
trông nhƣ cây nấm. Con nghé ngoan ngoãn theo sau, bƣớc đi lon chon trên bờ ruộng mấp mô.
Sau Cơn Mƣa
Sau trận mƣa rào, mọi vật đều sáng và tƣơi. Những đoá râm bụt thêm đỏ chói. Bầu trời xanh
bóng nhƣ vừa đƣợc gội rửa. Mấy đám mây bông trôi nhởn nhơ, sáng rực lên trong ánh mặt
trời.
Mẹ gà mừng rỡ "tục, tục" dắt bầy con quây quanh vũng nƣớc đọng trong vƣờn.
(Vũ Tú Nam)
Tôi Đi Học
Thanh Tịnh
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đƣờng rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng
bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trƣờng.
Tôi quên sao đƣợc những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi nhƣ mấy cánh hoa
tƣơi mỉm cƣời giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tƣởng ấy tôi chƣa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi
không nhớ hết. Nhƣng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dƣới nón mẹ lần đầu tiên đến
trƣờng, lòng tôi lại tƣng bừng rộn rã.
Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sƣơng thu và đầy gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm tay
tôi dẫn đi trên con đƣờng làng dài và hẹp. Con đƣờng này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhƣng
lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có
sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học.
51 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Bé Hoa
Việt Tâm
Bây giờ Hoa đã là chị rồi. Mẹ có thêm em Nụ. Em Nụ da đỏ hồng đẹp thật. em Nụ cũng đã
lớn lên nhiều. Em ngủ ít hơn trƣớc, có lúc mắt em mở to, vừa đen vừa tròn, cứ nhìn Hoa mãi.
Hoa yêu em lắm. Hoa thích đƣa võng ru cho em ngủ.
Đêm nay Hoa hát hết cả bài hát mà mẹ vẫn chƣa về. Từ ngày bố đi bộ đội, mẹ bận việc nhiều
hơn. Em Nụ đã ngủ. Bây giờ Hoa phải viết thƣ cho bố. Vặn to đèn, Hoa ngồi trên ghế, nắn
nót viết từng chữ:
Bố ạ,
Em Nụ ở nhà ngoan lắm. Nó ngủ cũng ngoan nữa. Con hết cả bài hát ru em rồi. Bao giờ bố
về, bố dạy thêm bài khác cho con. Dạy bài thật hay ấy, bố nhé!
Bé Mai Trở Thành Ngƣời Lớn Nhƣ Thế Nào
Bé Mai rất thích làm ngƣời lớn. Bé thử đủ mọi cách: bé đi dép của mẹ, bé cài trâm lên mái
tóc theo kiểu của cô. Bé lại còn đeo đồng hồ tay nữa.
Nhƣng chẳng có kết quả. Mọi ngƣời chỉ nhìn bé, cƣời chế giễu.
Một lần, bé Mai thử quét nhà nhƣ mẹ. Bé quét sạch đến nỗi mẹ phải ngạc nhiên:
- Bé Mai của mẹ, phải chăng con đã trở thành ngƣời lớn rồi?
Và khi bé Mai rửa bát đũa thật sạch, lau thật khô, thì cả bố mẹ đều lấy làm lạ. Lúc ngồi ăn
cơm, bố nói:
- Lạ thật, bé Mai nhà ta đã lớn từ lúc nào mà chúng ta không thấy!
Mai cũng cảm thấy mình đã lớn thật. Bé không đi dép của mẹ, không cài trâm, không đeo
đồng hồ. Rõ ràng những thứ ấy không làm cho trẻ con thành ngƣời lớn đƣợc.
Đầm Sen
Đi khỏi dốc đê đầu làng, tự nhiên Minh cảm thấy khoan khoái dễ chịu. Minh dừng lại hít một
hơi dài. Hƣơng sen thơm mát từ cánh đồng đƣa lên làm dịu cái nóng ngột ngạt của trƣa hè.
Trƣớc mặt Minh, đầm sen rộng mênh mông. Những bông sen trắng, sen hồng khẽ đu đƣa nổi
bật trên nền lá xanh mƣợt.
Trên Đƣờng Đến Nhà Lao
Lê Quang Vịnh
Bầu trời Côn Đảo trong buổi bình minh rất đẹp. Con đƣờng từ Bến Đầm đến nhà lao uốn
quanh bờ biển, men theo triền núi, bên trên là cây cối um tùm, bên dƣới là sóng trắng vỗ bờ
đá dựng. Trên cành cây, chim kêu ríu rít. Chị Sáu nhƣ say sƣa với cảnh tự nhiên. Chị hát theo
một con chim hót. Chị rƣớn đôi tay bị còng chụp một con bƣớm bay qua. Chị chẳng để ý gì
đến bọn lính với súng gƣơm tua tủa ở xung quanh mình.
Trần Quốc Toản Ra Quân
Nguyễn Huy Tƣởng
Sáng hôm ấy, Trần Quốc Toản dậy sớm từ biệt mẹ già:
- Con đi phen này thề sống chết với giặc. Bao giờ đất nƣớc đƣợc yên, con mới trở về...
Bà mẹ nói:
52 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
- Con đi vì nƣớc nên mẹ chẳng giữ. Mẹ chỉ có một mình con. Mẹ mong con chóng thắng giặc
trở về, để mẹ con ta sớm đƣợc sum họp.
Quốc Toản lạy mẹ rồi bƣớc ra sân. Trời vừa rạng sáng. Mình mặc áo bào đỏ, vai mang cung
tên, lƣng đeo thanh gƣơm báu. Quốc Toản ngồi trên con ngựa trắng phau. Theo sau Quốc
Toản là ngƣời tƣớng già và sáu trăm dũng sĩ, nón nhọn, giáo dài. Đoàn quân hăm hở ra đi
trong tiếng chiêng trống rập rình.
Đoàn quân đã đi xa. Bà con ra tiễn vẫn còn trông thấy lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng căng lên
trong gió.
Về Thăm Bà (trích)
Thạch Lam
Thanh bƣớc lên thềm, nhìn vào trong nhà. Cảnh tƣợng gian nhà cũ không có gì thay đổi. Sự
yên lặng làm Thanh mãi mới cất đƣợc tiếng gọi khẽ:
- Bà ơi!
Thanh bƣớc xuống dƣới giàn thiên lí. Có tiếng ngƣời đi, rồi bà mái tóc bạc phơ, chống gậy
trúc ở ngoài vƣờn vào. Thanh cảm động và mừng rỡ, chạy lại gần.
- Cháu đã về đấy ƣ ?
Bà thôi nhai trầu, đôi mắt hiền từ dƣới làn tóc trắng nhìn cháu, âu yếm và mến thƣờng:
- Đi vào trong nhà kẻo nắng, cháu !
Thanh đi, ngƣời thẳng, mạnh, cạnh bà lƣng đã còng. Tuy vậy, Thanh cảm thấy chính bà che
chở cho mình nhƣ những ngày còn nhỏ.
Bà nhìn cháu, giục:
- Cháu rửa mặt rồi đi nghỉ đi !
Lần nào trở về với bà, Thanh cũng thấy bình yên và thong thả nhƣ thế. Căn nhà, thửa vƣờn
này nhƣ một nơi mát mẻ và hiền lành. Ở đấy, bà lúc nào cũng sắn sàng chờ đợi để mến yêu
Thanh.
---------------
Mặt trăng tròn nhô lên từ phía đằng đông. Ánh sáng trong xanh tỏa khắp khu rừng. Thỏ mẹ
cùng đàn thỏ con nắm tay nhau vui múa. Chân thỏ nhịp nhàng lƣớt theo nhịp trống. Trong
khu rừng, chim, sóc cũng chuyền cành xuống trông cho rõ.
Hai Con Chim
Mƣa rồi, trời mƣa to quá! Gió ném rào rào từng vốc nƣớc xuống mặt đƣờng. Gió lay cây rồi
giật ra từng nắm lá tung lên trời.
Giữa cảnh ấy, trên cây sấu già kia có hai con chim. Con chim bé run rẩy kêu:
- Chíp ! Chíp !
Chim lớn dỗ dành:
- Ti ri... ti ri...
Không ai biết trên cây sấu ấy có con chim lớn đang che chở cho con chim bé dƣới trời mƣa
gió.
Sáng hôm sau, khi tia nắng óng ánh vừa rơi xuống chỗ ẩn nấp, con chim lớn mở choàng mắt.
Nó giũ giũ lông cánh cho khô rồi khẽ nhích ra ngoài. Tia nắng ấm vừa vặn rơi xuống đúng
chỗ con chim non đang ngái ngủ, lông cánh vẫn khô nguyên.
53 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Hoa Mai Vàng
(theo "Mùa xuân và phong tục Việt Nam")
Hoa mai cũng có năm cánh nhƣ hoa đào, nhƣng cánh hoa mai to hơn cánh hoa đào một chút.
Những nụ mai không phô hồng mà ngời xanh màu ngọc bích. Sắp nở, nụ mai mới phô vàng.
Khi nở, cánh hoa mai xoè ra mịn màng nhƣ lụa. Những cánh hoa ánh lên một sắc vàng muốt,
mƣợt mà. Một mùi thơm lựng nhƣ nếp hƣơng phảng phất bay ra. Hoa mai trổ từng chùm thƣa
thớt, không đơm đặc nhƣ hoa đào. Nhƣng cành mai uyển chuyển hơn cành đào. Vì thế, khi
cành mai rung rinh cƣời với gió xuân, ta liên tƣởng đến hình ảnh một đàn bƣớm vàng rập rờn
bay lƣợn.
Chú Gà Trống Ƣa Dậy Sớm
Mấy hôm nay trời rét cóng tay. Càng về sáng, tiết trời càng lạnh giá. trong bếp, bác mèo
mƣớp vẫn nằm lì bên đống tro ấm. Bác lim dim đôi mắt, luôn miệng gừ gừ kêu: "Eo ôi! Rét!
Rét!".
Thế nhƣng mới sớm tinh mơ, chú gà trống đã chạy tót ra giữa sân. Chú vƣơn mình, dang đôi
cánh to, khoẻ nhƣ hai chiếc quạt, vỗ cánh phành phạch. cái mào đỏ rực. Chú rƣớn cổ lên gáy
"o...o!" vang cả xóm. Bộ lông màu tía trông thật đẹp mắt. Chú chạy đi chạy lại quanh sân, đôi
đùi mập mạp chắc nịch.
Voi Bà Triệu Ra Trận
(theo Những vì sao đất nƣớc)
Đoàn quân Ngô vừa kéo đến của thung lũng núi Nƣa, bỗng nghe dậy lên những tiếng cồng,
tiếng lệnh dồn dập. Từ phía trƣớc mặt, xộc ra một con voi trắng khổng lồ. Ngồi trên đầu voi
là một nữ tƣớng. Quân ta từ các ngả trong rừng ùn ùn đổ ra, giáo mác, gƣơm đao vung lên
sáng loá. Quân Ngô đã bị bao vây ba mặt.
Từ trên đầu voi, Triệu Thị Trinh quát lớn, giục voi xông thẳng tới tên tƣớng Ngô. Vừa thấy
con voi huỳnh huỵch xông tới, con ngựa chiến của tên tƣớng Ngô đã chồm dựng, hí lên
những tiếng kinh hoàng, rồi quay đầu chạy. Viên tƣớng Ngô bị hất tung từ trên ngựa xuống
đất. Hắn định nhổm dậy chạy trốn. Nhƣng con voi khổng lồ đã đuổi kịp, lấy vòi quật ngã và
lấy chân giậm nát ngƣời hắn. Đám quân Ngô tháo chạy khắp các ngả nhƣ ong vỡ tổ. Thung
lũng núi Nƣa ngổn ngang xác giặc.
Ông Bác Sĩ Già
Ngô Quân Miện
Đêm ấy, bé Vân sốt cao, phải vào bệnh viện. Em lo lắng nhìn ông bác sĩ già đeo kính trắng,
cổ đeo cái ống nghe nhƣ chiếc vòng bạc. Khi khám cho Vân, đôi mày ông cứ nhíu lại nhƣ
nghĩ ngợi điều gì. Cuối cùng, đôi mắt ông sáng lên làm mẹ và Vân thấy nhẹ cả ngƣời: "Cháu
bị cảm thôi! Chị cứ yên tâm".
Đêm ấy, Vân thức dậy mấy lần. Lần nào Vân cũng thấy cái bóng áo trắng và những bƣớc
chân vội vã của ông đi qua. Mẹ bảo: "Đêm nay, có bốn, năm ca cấp cứu. Bác sĩ làm việc suốt
đêm!".
Đến bây giờ, Vân vẫn không quên đƣợc khuôn mặt hiền từ, mái tóc sợi đen sợi trắng, đôi mắt
đầy yêu thƣơng và lo lắng của ông.
54 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Đêm Sáng Trăng (trích)
Thạch Lam
Sau tiếng chuông của ngôi chùa cổ một lúc lâu, trăng đã nhô lên khỏi ngọn tre. Trời bây giờ
trong vắt, thăm thẳm và cao. Mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc ở trên không và du du nhƣ
sáo diều. ánh trăng trong chảy khắp nhành cây kẽ lá, tràn ngập con đƣờng trắng xoá.
Cây Bàng
Hữu Tuởng
Ngay giữa sân trƣờng sừng sững một cây bàng.
Mùa đông, cây vƣơn dài những cành khẳng khiu, trụi lá. Xuân sang, cành trên, cành dƣới chi
chít những lộc non mơn mởn. Hè về, những tán lá xanh um che mát một khoảng sân trƣờng.
Thu đến, từng chùm quả chín vàng trong kẽ lá.
Trung Thu Độc Lập
Thép Mới
Đêm nay anh đứng gác ở trại. Trăng ngàn và gió núi bao la khiến lòng anh man mác nghĩ tới
trung thu và nghĩ tới các em . Trăng đêm nay sáng soi xuống đất nuớc Việt Nam độc lập yêu
quý của các em. Trăng sáng mùa thu vằng vặc chiếu khắp thành phố, làng mạc, núi rừng, nơi
quê huơng thân thiết của các em...
Anh nhìn trăng và nghĩ tới ngày mai...
Ngày mai, các em có quyền mơ tuởng một cuộc sống tuơi đẹp vô cùng. Muơi muời lăm năm
nữa thôi, các em sẽ thấy cũng dƣới ánh trăng này, dòng thác nuớc đổ xuống làm chạy máy
phát điện; ở giữa biển rộng, cờ đỏ sao vàng phấp phới bay trên những con tàu lớn. Trăng của
các em sẽ soi sáng những ống khói nhà máy chi chít, cao thẳm rải trên đồng lúa bát ngát vàng
thơm, cùng với nông truờng to lớn, vui tuơi.
Trăng đêm nay sáng quá! Trăng mai còn sáng hơn. Anh mừng cho các em vui Tết Trung thu
độc lập đầu tiên và anh mong uớc ngày mai đây, những tết trung thu tuơi đẹp hơn nữa sẽ đến
với các em.
Bố Làm Thợ Mộc
Ngô Quân Miện
Tuấn chăm chú ngắm nghía từng động tác của bố. Cái bào của bố lƣớt trên mặt tấm ván cứ y
nhƣ con tàu lƣớt trên mặt biển, mà đám vỏ bào đùn lên cứ y nhƣ sóng biển cuộn trào. Cái con
tàu hình khối vuông dài lao vút lên trƣớc, rồi lùi lại sau. Những làn sóng, lúc thì cong vồng,
lúc thì loăn xoăn, đợt thì màu vàng, đợt thì màu nâu, màu hồng, ùn lên phía trƣớc mũi tàu…
Gỗ của bố thƣờng chỉ là những cái thùng cũ, những mảnh ván thừa, nhiều khi lấm lem đất
cát. Nhƣng khi lƣỡi bào, lƣỡi đục của bố đã gọt hết lƣợt da ngoài xấu xí đi, thì mặt gỗ nào
hiện ra cũng đẹp.
Tuấn rất yêu cái mùi hƣơng gỗ. Tối tối, Tuấn đi ngủ, hƣơng gỗ nhƣ còn theo Tuấn vào trong
cả giấc mơ.
55 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Cây Xoài Của Ông Em
Đoàn Giỏi
Ông em trồng cây xoài cát này trƣớc sân, khi em còn đi lẫm chẫm. Cuối đông, hoa nở trắng
cành. Trông từng chùm quả to, đu đƣa theo gió đầu hè em càng nhớ ông. Mùa xoài nào, mẹ
em cũng chọn những quả chín mọng, vàng đẹp và to nhất, bày lên bàn thờ ông.
Xoài thanh ca, xoài voi, xoài tƣợng...đều ngon. Nhƣng em thích xoài cát nhất. Mùi thơm dịu
dàng, vị ngọt đậm đà, màu sắc đẹp, quả lại to.
Ăn với xoài cát chín trẩy từ cây của ông em trồng, kèm với xôi nếp hƣơng, thì đối với em
không thứ quà gì ngon bằng.
Con quạ thông minh
Một con quạ khát nƣớc, nó tìm đƣợc một cái lọ có nƣớc nhƣng nƣớc trong lọ ít quá, cổ lọ lại
cao, nó không thò mỏ vào uống đƣợc. Quạ bèn nghĩ ra một cách đi nhặt những viên sỏi bỏ
vào trong lọ. Một lát sau nƣớc dâng lên, quạ tha hồ uống.
***
Dê đen và dê trắng cùng qua một chiếc cầu hẹp. Dê đen đi dằng này lại. Dê trắng đi đằng kia
sang. Con nào cũng muốn tranh sang trƣớc, không con nào chịu nhƣờng con nào. Chúng húc
nhau, cả hai đều rơi tõm xuống suối.
***
Truyện kể về hai ngƣời bạn đi chơi và gặp một con gấu. Một ngƣời nhanh chân trèo tít lên
cây cao. Còn ngƣời kia do chậm chân, lại ko biết trèo nên nằm im dƣới đất giả vờ chết. Con
gấu đến bên ngƣời nằm dƣới đất, nói gì đó vào tai anh ta rồi bỏ đi. Ngƣời trên cây thấy con
gấu bỏ đi liền tụt xuống đất và hỏi:" Con gấu nói gì vào tai bạn thế?". Ngƣời kia trả lời:" Con
gấu nói "ngƣời bỏ bạn lúc hiểm nguy là ngƣời không tốt!""
***
Nhà gấu ở trong rừng. Buổi sáng gấu đi bẻ măng và uống mật ong. Gấu bố, gấu mẹ, gấu con
cùng béo núng nính bƣớc đi lặc lè lặc lè. Béo đến nỗi khi mùa đông tới, cả nhà gấu tránh rét
trong gốc cây, chỉ mút hai bàn chân mỡ cũng đủ no.
***
Một đàn ngỗng vƣơn dài cổ chúi mỏ về phía trƣớc, định đớp bọn trẻ. Hùng đút vội khẩu súng
vào túi quà, chạy biến. Thắng mếu máo nấp vào sau lƣng Tiến. Tiến không có súng, cũng
chẳng có kiếm. Em liền nhặt một cành xoan, xua đàn ngỗng ra xa. Đàn ngỗng kêu quàng
quạc, vƣơn cổ chạy miết.
Chim Chích Bông
Tô Hoài
Chích bông là một con chim bé xinh đẹp trong thế giới loài chim.
56 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Hai chân chích bông xinh xinh bằng hai chiếc tăm. Thế mà hai cái chân tăm ấy rất nhanh
nhẹn, đƣợc việc, nhảy cứ liên liến. Hai chiếc cánh nhỏ xíu. Cánh nhỏ mà xoải nhanh vun vút.
Cặp mỏ chích bông bé tẹo bằng hai mảnh vỏ trấu chắp lại. Thế mà quý lắm đấy. Cặp mỏ tí
hon ấy gắp sâu trên lá nhanh thoăn thoắt. Nó khéo biết moi những con sâu độc ác nằm bí mật
trong những thân cây mảnh dẻ, ốm yếu.
Chích bông xinh đẹp chẳng những là bạn của trẻ em mà còn là bạn của bà con nông dân.
Buổi Sáng Mùa Hè Trong Thung Lũng
Hoàng Hữu Bội
Rừng núi còn chìm trong màn đêm. Trong bầu không khí đầy hơi ấm và lành lạnh, mọi ngƣời
đang ngủ ngon giấc trong những chiếc chăn đơn. Bỗng có tiếng một con gà trống vỗ cánh
phành phạch và cất tíêng gáy lanh lảnh ở đầu bản. Tiếp đó rải rác khắp thung lũng, tiếng gà
gáy râm ran. mấy con gà rừng trên núi cũng thức dậy gáy te te. Trên mấy cây cao cạnh nhà,
ve đua nhau kêu ra rả. Ngoài suối, tiếng chim cuốc vọng vào đều đều... Bản làng đã thức
giấc. Đó đây, ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Ngoài bờ ruộng đã bƣớc chân ngƣời đi,
tiếng nói chuyện rì rầm, tiếng gọi nhau í ới.
Tảng sáng, vòm trời cao xanh mênh mông. gió từ trên đỉnh núi tràn xuống thung lũng mát
rƣợi. khoảng trời sau dãy núi phía đông ửng đỏ. Những tia nắng đầu tiên bắt chéo qua thung
lũngt rải lên đỉnh núi phía tây những vệt sáng màu lá mạ tƣơi tắn... Ven rừng rải rác những
cây lim trổ hoa vàng, những cây vải thiều đã đỏ ối những quả...
Nắng vàng lan nhanh xuống chân núi rồi rải vội lên đồng lúa. Bà con xã viên đã đổ ra đồng
cấy lúa mùa, gặt chiêm. Trên những ruộng lúa chín vàng, bóng áo chàm và nón trắng nhấp
nhô, tiếng nói cƣời nhộn nhịp vui vẻ.
Mặt trời nhô dần lên cao. Ánh nắng mỗi lúc một gay gắt. Dọc theo con dƣờng mới đắp ,vƣợt
qua chiếc cầu gỗ bắc qua con suối, từng tốp nam nữ thanh niên thoăn thoắt gánh lúa về sân
phơi. Tiếng cƣời giòn tan vọng vào vách đá.
Cánh Đồng Lúa Chín
Trúc Mai
Ánh nắng ban mai trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh muà đông. Lúa nặng
trĩu bông, ngả đầu vào nhau, thoang thoảng hƣơng thơm. Từng cơn gió nhẹ làm cả biển lúa
vàng rung rinh nhƣ gợn sóng. Đàn chim gáy ở đâu bay về gù vang cánh đồng, nhƣ hoà nhịp
với tiếng hát trên các thửa ruộng. Các tổ lao động đang thoăn thoắt đƣa tay hái, xén ngang
từng bụi lúa. Nón trắng nhấp nhô, mọi ngƣời dàn thành hàng ngang nhƣ một đoàn quân đang
nhịp nhàng tiến bƣớc.
Ngày mùa, cánh đồng lúa trông thật là đẹp mắt.
Mùa Xuân Đến
Nguyễn Kiên
Hoa mận vừa tàn thì mùa xuân đến. Bầu trời ngày thêm xanh. Nắng vàng ngày càng rực rỡ.
Vƣờn cây lại đâm chồi, nảy lộc. Rồi vƣờn cây ra hoa. Hoa bƣởi nồng nàn. Hoa nhãn ngọt.
Hoa cau thoảng qua. Vƣờn cây lại đầy tiếng chim và bóng chim bay nhảy. Những thím chích
choè nhanh nhảu. Những chú khƣớu lắm điều. Những anh chào mào đỏm dáng. Những bác
cu gáy trầm ngâm...
57 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Chú chim sâu vui cùng vƣờn cây và các loài chim bạn. Nhƣng trong trí nhớ thơ ngây của chú
còn mãi mãi sáng ngời hình ảnh một cành hoa mận trắng, biết nở cuối đông để báo trƣớc mùa
xuân tới.
Chú Chuồn Chuồn Nƣớc
Ôi chao, chú chuồn chuồn nƣớc mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lƣng chú lấp lánh. Bốn
chiếc cánh mỏng nhƣ giấy bóng. Cái đầu tròn và hai con mắt long lanh nhƣ thủy tinh. Thân
chú nhỏ và thon vàng nhƣ màu vàng của nắng mùa thu. Chú đậu trên một cành lục bình ngả
dài trên mặt hồ, bốn cánh khẽ rung rung nhƣ còn đang phân vân.
Rồi đột nhiên chú chuồn chuồn nƣớc tung cánh bay vọt lên. Cái bóng chú nhỏ xíu lƣớt nhanh
trên mặt hồ. Mặt hồ trải rộng mênh mông và lặng sóng. Chú bay lên, cao hơn và xa hơn.
Dƣới tầm cánh chú bây giờ là bờ ao với những khóm khoai nƣớc rung rinh, là lũy tre xanh rì
rào trong gió, là đàn trâu thong dong gặm cỏ... Còn trên tầng cao cánh chú là bầu trời xanh
trong và cao vút.
Giàn Mƣớp
Vũ Tú Nam
Thật là tuyệt! Mấy bông hoa vàng tƣơi, nhƣ những đốm nắng, đã nở sáng trƣng trên giàn
mƣớp xanh mát. Cái giàn trên mặt ao soi bóng xuống làn nƣớc lấp lánh hoa vàng. Mấy chú cá
rô cứ lội quanh lội quẩn ở đó chẳng muốn đi đâu. Cứ thế, hoa nở tiếp hoa. Rồi quả thi nhau
chòi ra... bằng ngón tay... bằng con chuột. Rồi bằng con cá chuối to. Có hôm chị em tôi hái
không xuể. Bà tôi sai mang đi biếu cô tôi, dì tôi, cậu tôi, chú tôi, bác tôi, mỗi ngƣời một quả.
Lòng Mẹ
Đêm đã khuya. Mẹ Thắng vẫn ngồi cặm cụi làm việc. Chiều nay, trời trở rét. Mẹ cố may cho
xong tấm áo để ngày mai Thắng có thêm áo ấm đi học. Chốc chốc, Thắng trở mình, mẹ dừng
mũi kim, đắp lại chăn cho Thắng ngủ ngon.
Nhìn khuôn mặt sáng sủa, bầu bĩnh của Thắng, mẹ thấy vui trong lòng. Tay mẹ đƣa mũi kim
nhanh hơn. Bên ngoài, tiếng gió bấc rào rào trong vƣờn chuối.
Mẹ Đã Về
- A! Mẹ đã về!
Phƣợng, Hà cùng reo lên rồi chạy nhanh ra cổng đón mẹ - Mẹ đã gánh lúa về. Áo mẹ ƣớt đẫm
mồ hôi. Mặt mẹ đỏ bừng ...
Hà chạy ù vào nhà lấy quạt, rối rít hỏi :
- Mẹ có mệt lắm không? Sao mẹ gánh nặng thế? Mẹ ngồi xuống đây, chúng con quạt cho mẹ.
Sau Cơn Mƣa
(Vũ Tú Nam)
Sau trận mƣa rào, mọi vật đều sáng và tƣơi. Những đoá râm bụt thêm đỏ chói. Bầu trời xanh
bóng nhƣ vừa đƣợc gội rửa. Mấy đám mây bông trôi nhởn nhơ, sáng rực lên trong ánh mặt
trời.
58 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mẹ gà mừng rỡ "tục, tục" dắt bầy con quây quanh vũng nƣớc đọng trong vƣờn.
Làm Việc Thật Là Vui
Tô Hoài
Quanh ta, mọi ngƣời đều làm việc.
Cái đồng hồ tích tắc báo phút, báo giờ.
Con gà trống gáy vang ò ... ó ... o, báo cho mọi ngƣời biết trời sắp sáng, mau mau thức dậy.
Con tu hú kêu tu hú, tu hú. Thế là sắp đến mùa vải chín.
Chim bắt sâu, bảo vệ mùa màng.
Cành đào nở hoa cho sắc xuân thêm rực rỡ, ngày xuân thêm tƣng bừng.
Nhƣ mọi vật, mọi ngƣời, bé cũng làm việc. Bé làm bài, bé đi học, bé quét nhà, nhặt rau, chơi
với em đỡ mẹ. Bé luôn luôn bận rộn, mà lúc nào cũng vui.
Mùa Đông Trên Rẻo Cao
Buổi sáng, sƣơng muối phủ trắng, cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi dồi, thung lũng,
bản làng chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy ngƣời đi
đƣờng. Gần trƣa, mây mù tan, bầu trời sáng ra và cao hơn. Phong cảnh hiện ra rõ rệt. Trƣớc
bản, rặng đào đã trút hết lá. Trên những cành khẳng khiu đã lấm tấm lộc non và lơ thơ những
cánh hoa đỏ thắm đầu mùa. Những cây thông già nhƣ ất chấp cả thời tiết khắc nghiệt . Trời
càng rét, thông càng xanh. Lá thông vi vui gảy lên một điệu đàn bất tuyệt. Xen vào giữa
những đám đá tai mèo, những nƣơng đỗ nƣơng mạch xanh um trông nhƣ những ô bàn cờ .
Các bà, các chị lƣng đeo gùi tấp nập đi làm nƣơng. Những con bò béo mập bƣớc đi thong thả
. Chốc chốc một điệu hát Hmông lại vút lên trong trẻo.
Núi Rừng Trƣờng Sơn Sau Cơn Mƣa
Mƣa ngớt hạt, rồi dần dần tạnh hẳn. Màn mây xám đục trên cao đã rách mƣớp, trôi dạt cả về
một phƣơng, để lộ dần một vài mảng trời thấp thoáng xanh. Một vài tia nắng hiếm hoi bắt
đầu mừng rỡ roị xuống.Dƣới mặt đất, nƣớc mƣa vẫn còn róc rách, lăn tăn , luồn lỏi chảy
thành hàng vạn dòng mỏng manh, buốt lạnh. Từ trong các bụi rậm xa gần, những chú chồn,
những co dũi với bộ lông ƣớt mềm, vừa mừng rỡ, vừa lo lắng, nối tiếp nhau nhảy ra rồi biến
mất. Trên các vòm lá dày ƣớt đẫm, những con chim Klang mạnh mẽ, dữ tợn, bát đầu dang
hững đôi cánh lớn giũ nƣớc phành phạch, cất lên những tiếng kêu khô sắc. Xa xa, những
chỏm núi màu tím biếc cắt chéo nền trời. Một dải mây mỏng mềm mại nhƣ một dải lụa trắng
dài vô tận ôm ấp quấn ngang các dải núi nhƣ quyến luyến, bịn rịn.
Sau trận mƣa dầm rả rích, núi rừng Trƣờng Sơn nhƣ bừng tỉnh cảnh vật thêm sức sống mới.
Trong Vƣờn
Những đợt nắng ấm áp đã làm cho khu vƣờn thay đổi. Vô vàn những tia nắng tích tụ sau
nhiều ngày đã ƣơm mật lên các thứ quả. Bây giờ, quả đã chín mọng. Khi lũ Na mở mắt hé
nhìn thì khu vƣờn đã bừng hƣơng thơm. Chị Đu Đủ đang thì thầm trò chuyện với đàn con
tròn. Hồng Xiêm lấp ló trong kẽ lá tinh nghịch chơi trò trốn tìm cùng gió. Chuối Tiêu úp mặt
vào nhau cƣời khúc khích. Bác Mít già với đàn con mập ú, xù xì thiu thiu ngủ thả hƣơng
thơm lừng. Chỉ có anh em nhà Dƣa Hấu là vô tâm nằm phơi cái lƣng đen nhoáng mà ngủ khì.
59 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Cả khu vƣờn dây lên một mùi hƣơng thơm nức. Mùi hƣơng toả trong không gian nồng nặc,
ngọt lừ lự khiến cho bất kì ai đi qua khu vƣờn cũng giật mình dừng lại
Bản Em
Bản em trên chóp núi
Sớm bồng bềnh trong mây
Sƣơng rơi nhƣ mƣa dội
Trƣa mới thấy mặt trời
Cây Pơ-mu đầu dốc
Im nhƣ ngƣời lính canh
Ngựa tuần tra biên giới
Dừng đỉnh đèo hý vang
Nhìn xuống sâu thung lũng
Nắng nhƣ rót mật vàng...
Bài Học Quý
Trong khu rừng kia, chú Sẻ và chú Chích chơi với nhau rất thân. Một hôm, Sẻ đƣợc bà ngoại
gửi cho một chiếc hộp đựng nay hạt kê. Thế là hằng ngày, Sẻ ở trong tổ ăn hạt kê một mình.
Khi ăn hết, chú ta bèn quẳng hộp đi. Những hạt kê còn sót bay ra khỏi hộp. Một cơn gió đƣa
chúng đến đám cỏ non xanh dƣới một gốc cây xa lạ …
Chú Chích đi kiếm mồi, tìm đƣợc những hạt kê ngon lành ất, bèn chạy đi tìm ngƣời bạn thân
thiết của mình. Sẻ rất xấu hổ khi thấy Chích chia cho mình một nửa số hạt kê đó. Thật là một
bài học quý đối với Sẻ.
Đi Tàu Trên Sông Vôn-Ga
Tôi còn nhớ rất rõ những ngày thu vô cùng đẹp đẽ ấy. Suốt từ sáng đến tối, tôi với bà tôi
đứng trên boong tàu, dƣới bầu trời trong sáng, giữa đôi bờ sông Von - ga đƣợc mùa thu thêu
lên một màu vàng óng nhƣ hai dải lụa. Con tàu màu gạch tƣơi đi ngƣợc dòng sông, bánh lái
uể oải khuấy động mặt nƣớc xanh sẫm. Nó kéo theo ở đầu sợi dây cáp dài một chiếc xà lan
xám trông giống nhƣ con bọ đất. Mặt trời lững lờ di chuyển trên sông, cảnh vật đổi mới từng
giờ, từng phút. Những ngọn đồi xanh giống nhƣ những nếp gấp lộng lẫy trên bộ y phục sang
trọng của mặt đất; hai bên bờ sông, các thành phố và làng mạc nom xa nhƣ những chiếc bánh.
Thỉnh thoảng có chiếc lá thu vàng bập bềnh trên mặt nƣớc.
- Cháu nhìn xem, đẹp chƣa kìa! - Chốc chốc bà tôi lại nhắc lại và đi từ thành tàu bên này sang
thành tàu bên kia, nét mặt rạng rỡ, đôi mắt rƣng rƣng vì vui sƣớng...
Mùa Thảo Quả
Ma Văn Kháng
Thảo quả trên rừng Đản Khao đã vào mùa .
Gió tây lƣớt thƣớt bay qua rừng , quyến hƣơng thảo quả đi ,rải theo triền núi , đƣa hƣơng
thảo quả ngọt lựng , thơm nồng vào những thôn xóm Chin San . Gió thơm . Cây cỏ thơm .
Đất trời thơm . Ngƣời đi từ rừng thảo quả về , hƣơng thơm đậm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp
khăn .
60 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Thảo quả trên rừng Đản Khao đã chín nục. Chẳng có thứ quả nào hƣơng thơm lại ngây ngất
kì lạ đến nhƣ thế. Mới đầu xuân năm kia, những hạt thảo quả gieo trên đất rừng, qua một
năm, đã lớn cao tới bụng ngƣời . Một năm sau nữa, từ một thân lẻ, thảo quả đâm thêm hai
nhánh mới. Sự sinh sôi sao mà mạnh mẽ vậy. Thoáng cái, dƣới bóng râm của rừng già, thảo
quả lan toả nơi tầng rừng thấp, vƣơn ngọn, xoè lá, lấn chiếm không gian.
Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dƣới gốc cây kín đáo và lặng lẽ. Ngày
qua, trong sƣơng thu ẩm ƣớt và mƣa rây bụi mùa đông, những chùm hoa khép miệng bắt đầu
kết trái. Thảo quả chín dần. Dƣới đáy rừng, tựa nhƣ đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo
quả đỏ chon chót, nhƣ chứa lửa, chứa nắng. Rừng ngập hƣơng thơm. Rừng sáng nhƣ có lửa
hắt lên từ dƣới đáy rừng .
Rừng say ngây và ấm nóng. Thảo quả nhƣ những đốm lửa hồng, ngày qua ngày lại thắp thêm
nhiều ngọn mới, nhấp nháy vui mắt.
Hoa Giấy
Trần Hoài Dƣơng
Trƣớc nhà, mấy cây bông giấy nở hoa tƣng bừng. Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên
rực rỡ: Màu đỏ thắm, màu tím nhạt, màu da cam, màu trắng muốt tinh khiết… Cả vùng trời
cây lá chen hoa bao trùm lấy ngôi nhà lẫn mảnh sân nhỏ phía trƣớc. Tất cả nhƣ nhẹ bỗng,
tƣởng chừng nhƣ chỉ cần một trận gió ào qua, cây bông giấy chĩu chịt hoa sẽ bốc bay lên,
mang theo cả ngôi nhà lang thang giữa bầu trời.
Hoa giấy đẹp một cách giản dị. Mỗi cánh hoa giống hệt một chiếc lá, chỉ có điểu mỏng mảnh
hơn và có màu sắc rực rỡ hơn. Lớp lớp hoa giấy rải kín mặt sân, nhƣng chỉ cần một làn gió
thoảng, chúng tan nát bay đi mất.
Hoa giấy có một đặc điểm khác nhiều loài hoa khác: Hoa giấy rời cành khi vẫn còn đẹp
nguyên vẹn, hoa rụng mà vẫn còn tƣơi nguyên; đặt trên lòng bàn tay, những cánh hoa mỏng
tang rung rinh, phập phồng run rẩy nhƣ đang thở không có một mảy may biểu hiện của sự tàn
úa. Dƣờng nhƣ chúng không muốn mọi ngƣời phải buồn rầu vì chứng kiến cảnh héo tàn.
Chúng muốn mọi ngƣời lƣu giữ những ấn tƣợng đẹp đẽ mà chúng đã đem lại trong suốt cả
một mùa hè: những vồng hoa giấy đủ màu sắc giống hệt những áng mây ngũ sắc chỉ đôi lần
xuất hiện trong những giấc mơ thuở nhỏ.
Rừng Phƣơng Nam
Đoàn Giỏi
Rừng cây im lặng quá. Một tiếng lá rơi lúc này cũng có thể khhiến ngƣời ta giật mình. Lạ
quá, chim chóc chẳng con nào kêu. Hay vừa có tiếng chim ở một nơi nào xa lắm, vì không
chú ý mà tôi không nghe thấy chăng?
Gió bắt đầu rào rào theo với khối Mặt Trời tròn đang tuôn ánh sáng vàng rực xuống mặt đất.
Một làn hơi đất nhè nhẹ toả lên, phủ mờ những cây cúc áo, rồi tan dần theo hơi ấm mặt trời.
Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi.
Chim hót líu lo. Nắng bốc hƣơng hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đƣa mùi hƣơng ngọt lan xa,
phẳng phất khắp rừng.Mấy con kì nhông đang nằm phơi lƣng trên gốc cây mục. Sắc da lƣng
của chúng luôn luôn biến đổi từ xanh hoá vàng, từ vàng hoá đỏ, từ đỏ hoá tím xanh… Con
Luốc động đậy cánh mũi, rón rén bò tới. Nghe động tiếng chân của con chó săn nguy hiểm,
những con vật thuộc loài bò sát có bốn chân kia liền quét chiếc duôi dài chạy tứ tán, con núp
chỗ gốc cây thì biến thành màu xám vỏ cây, con đeo trên tán lá ngái thì biến ra màu xanh lá
ngái.
61 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Buổi Sáng Ở Hòn Gai
Hòn Gai vào những buổi sáng sớm thật là nhộn nhịp. Khi tiếng còi tầm vừa cất lên, những
chiếc xe bò tót cao to chở thợ lò lên tầng, vào lò, tiếng còi bíp bíp inh ỏi, những ngƣời thỡ
điện, thợ cơ khí, thợ sàng rửa vội vã tới xƣởng thay ca, các chị mậu dịch viên mở cửa các
quầy hàng, các em nhỏ khăn quàng đỏ bay trên vai kéo tới lớp.
Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh
cá rẽ màn sƣơng bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ƣớt át nhƣ cánh chim trong
mƣa. lƣới mui bằng. giã đôi mui cong. khu Bốn buồm chữ nhật.
Vạn Ninh buồm cánh én. nào cũng tôm cá đầy khoang. Ngƣời ta khiêng từng sọt cá nặng tƣơi
roi rói lên chợ.
Hòn Gai buổi sáng la liệt tôm cá. Những con khoẻ, vớt hàng giờ vẫn giẫy đành đạch, vảy xám
hoa đen lốm đốm. Những con
mình dẹt nhƣ hình con chim lúc sải cánh bay, thịt ngon vào loại nhất nhì. Những con cá nhụ
béo núc, trắng lốp, bóng mƣợt nhƣ đƣợc quét một lớp mỡ ngoài vậy. Những con tròn, thịt
căng lên từng ngấn nhƣ cổ tay của trẻ lên ba, da xanh ánh, hàng chân choi choi nhƣ muốn
bơi.
Niềm Vui Ngày Khai Trƣờng
Món quà của bố gởi về cho Lan thật đúng dịp.Một chiếc cặp màu đen có quai xách. Trong
cặp có bốn quyển vở bìa xanh biếc, một cái bút chì màu và một phong thƣ. Chao ôi! Sắp đến
ngày khai trƣờng, nhận đƣợc quà của bố Lan càng thêm náo nức. Trong thƣ bố dặn: “con
đƣợc lên lớp hai, bố vội gửi quà về cho con. Trong năm học này con hứa gì với bố thì viết thƣ
cho bố nhé!”
Các bạn ơi! Hôm nay đã vào năm học mới. Lan vui vui khi cắp chiếc cặp mới đi học. Nhƣng
Lan chƣa viết thƣ cho bố. Hứa gì với bố trong năm học này, Lan còn suy nghĩ thật kỹ rồi mới
viết.
Mải mê với chất pha mầu hồng cam ấy, tôi lần giở đến trang sách này, và không nhìn vào,
mắt ngơ ngác nhìn khoảng không nào đó, miệng lẩm bẩm đọc những gì còn đọng lại trong trí
nhớ, đang được khơi dậy và tuôn trào qua tai ...
"Các anh về
Mái ấm nhà vui
Tiếng hát câu cười
Rộn ràng xóm nhỏ
Các anh về
Tưng bừng trước ngõ
Mẹ già bịn rịn áo nâu
Vui đàn con ở rừng sâu mới về...
..
Nhà lá đơn sơ
Tấm lòng rộng mở
Nồi cơm nấu dở
Bát nước chè xanh
Ngồi vui kể chuyện tâm tình bên nhau"
Bài này tôi nhớ ngày bé mình rất thuộc, nhưng sau này có lẽ 'đất cát' vào đầu cũng nhiều, nó
phủ lấp đi không ít gia tài 'đô cổ' của tôi, tôi chỉ nhớ bài thơ này của Hoàng Trung Thông, kể
ra thì có lẽ đã không nhớ tác giả, nhưng vì HTT lại gắn với bài Quê hương ...là chùm khế
62 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
ngọt mà tôi hay hát, thành ra lại nhớ. Hay nhỉ :) Tôi hài lòng vì mình còn giữ chút ít cảm
quan này.
63 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Ai thổi sáo gọi trâu đâu đó
Chiều in nghiêng trên mảng núi xa
Con trâu trắng dẫn đàn lên núi
Vểnh đôi tai, nghe sáo trở về.
..
Những chú nghé lông tơ mũm mĩm
Mũi phập phồng những cánh hoa mua
Cổng trại mở, trâu vào chen chúc
Chiều rộn ràng trong tiếng nghé ơ.
..
Vì bài này mà tôi nhớ quê ghê lắm.
Nhớ cái chuồng trâu mấy anh chị em
tôi thường ra ngồi chơi mỗi độ chiều
về, gió thổi mát rượi từ ngoài đồng
vào. Nhung nhớ thanh thản.
Trước bài này còn có những bài như
"Mẹ vắng nhà ngày bão, Về thăm nhà
[trích 'Dưới bóng hoàng lan' của
Thạch Lam], Thương ông, Trên hồ Ba
Bể, Rừng cọ quê tôi..." phong cảnh
được vẽ lên không tỉ mỉ, không hùng vĩ
nhưng với tôi, chúng đẹp tuyệt trần!
Mùa Thu Của Em
Mùa thu của em
Là vàng hoa cúc
Nhƣ nghìn con mắt
Mở nhìn trời êm.
Mùa thu của em
Là xanh cốm mới
Mùi hƣơng nhƣ gợi
Từ màu lá sen
Mùa thu của em
Rƣớc đèn họp bạn
Hội rằm tháng tám
Chị Hằng xuống xem
Ngôi trƣờng thân quen
Bạn thầy mong đợi
Lật trang vở mới
Em vào mùa thu.
64 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Cái Trống Trƣờng Em
Thanh Hào
Cái trống trƣờng em
Mùa hè cũng nghỉ
Suốt ba tháng liền
Trống nằm ngẫm nghĩ
Buồn không hả trống
Trong những ngày hè
Bọn mình đi vắng
Chỉ còn tiếng ve
Cái trống lặng yên
Nghiêng đầu trên giá
Chắc thấy chúng em
Nó mừng vui quá!
Kìa trống đang gọi
Tùng! Tùng! Tùng! Tùng!
Vào năm học mới
Giọng vang tƣng bừng
Bút Chì Xanh Đỏ
Bút chì xanh đỏ
Em gọt hai đầu
Em thử hai màu
Xanh tƣơi, đỏ thắm
Em vẽ làng xóm
Tre xanh lúa xanh
Sông máng lƣợn quanh
Một dòng xanh mát
Trời mây bát ngát
Xanh ngắt mùa thu
Xanh màu ƣớc mơ
Em quay đầu đỏ
Vẽ nhà em ở
Mái ngói đỏ tƣơi
Trƣờng học trên đồi
Em tô đỏ thắm
Cây gạo đầu xóm
Hoa nở chói ngời
A! Nắng lên rồi
Mặt trời đỏ chót
65 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Lá cờ Tổ quốc
Bay giữa trời xanh
Chị ơi bức tranh
Quê ta đẹp quá!
Giọt Mồ Hôi
Thanh Tịnh
Mồ hôi mà đổ xuống đồng,
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nƣơng
Mồ hôi mà đổ xuống vƣờn,
Dâu xanh lá tốt vấn vƣơng tơ tằm.
Mồ hôi mà đổ xuống đầm,
Cá lội phía dƣới rau nằm phía trên.
-------
Quê em ở vùng biển
Nơi vịnh Hạ Long xanh
Núi Bài Thơ nhƣ tranh
Nghiêng nghiêng nhìn sóng biếc
Suối than ngày chảy miết
Còi tàu vang khơi xa
Buồm căng thuyền nặng cá
Ấm no theo về nhà
--------
Ai thổi sáo gọi trâu đây đó
Chiều in nghiêng trên mảng núi xa
Con trâu trắng dẫn đàn lên núi
Vểnh đôi tai nghe sáo trở về
Trâu đực chạy rầm rầm nhƣ hổ
Trâu thiến dong từng bƣớc hiền lành
Cổ lừng lững nhƣ chum, nhƣ vại
Móng hến hằn in mép cỏ xanh
Nhƣng chú nghé lông tơ mũm mĩm
Mũi phập phồng dính cánh hoa mua
Cổng trại mở trâu vào chen chúc
Chiều rộn ràng trong tiếng nghé ơ
66 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Mùa Xuân Chín
Hàn Mặc Tử
Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý bóng xuân sang.
Sóng cỏ xanh tƣơi gợn tới trời.
Bao cô thôn nữ hát trên đồi.
- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng, bỏ cuộc chơi.
Tiếng ca vắt vẻo lƣng chừng núi,
Hổn hển nhƣ lời của nƣớc mây,
Thầm thĩ với ai ngồi dƣới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây.
Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Cảnh trí bâng khuâng sực nhớ làng:
"- Chị ấy, năm nay còn gánh thóc,
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang..."
Đây Mùa Thu Tới
Xuân Diệu
Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng:
Đây mùa thu tới - mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng.
Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vƣờn sắc đỏ rũa màu xanh;
Những luồng run rẩy rung rinh lá...
Đôi nhánh khô gầy sƣơng mỏng manh.
Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sƣơng mờ...
Đã nghe rét mƣớt luồn trong gió...
Đã vắng ngƣời sang những chuyến đò...
Mây vẩn từng không, chim bay đi.
Khí trời u uất hận chia ly.
Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì.
67 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Đây Thôn Vĩ Dạ
Hàn Mặc Tử
Sao anh không về chơi thôn Vĩ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vƣờn ai mƣớt quá xanh nhƣ ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Gió theo lối gió, mây đƣờng mây,
Dòng nƣớc buồn thiu, hoa bắp lay...
Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay ?
Mơ khách đƣờng xa, khách đƣờng xa
Áo em trắng quá nhìn không ra...
Ở đây sƣơng khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?
Tƣơng Tƣ
Nguyễn Bính
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một ngƣời chín nhớ mƣời mong một ngƣời
Gió mƣa là bệnh của giời
Tƣơng tƣ là bệnh của tôi yêu nàng
Hai thôn chung lại một làng
Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?
Ngày qua ngày lại qua ngày
Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng
Bảo rằng cách trở đò giang
Không sang là chẳng đƣờng sang đã đành
Nhƣng đây cách một đầu đình
Có xa xôi mấy cho tình xa xôi?
Tƣơng tƣ thức mấy đêm rồi
Biết cho ai, hỏi ai ngƣời biết cho?
Bao giờ bến mới gặp đò
Hoa khuê các bƣớm giang hồ gặp nhau?
Nhà em có một giàn giầu
Nhà anh có một hàng cau liên phòng
Thôn Đoài ngồì nhớ thôn Đông
Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?
Tiếng Thu
Lƣu Trọng Lƣ
Em không nghe mùa thu
Dƣới trăng mờ thổn thức ?
Em không nghe rạo rực
68 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Hình ảnh kẻ chinh phu
Trong lòng ngƣời cô phụ ?
Em không nghe rừng thu,
Lá thu kêu xào xạc,
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô ?
Mùa Xuân Nho Nhỏ
Thanh Hải
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đƣa tay tôi hứng.
Mùa xuân ngƣời cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lƣng
Mùa xuân ngƣời ra đồng
Lộc trải dài nƣơng mạ
Tất cả nhƣ hối hả
Tất cả nhƣ xôn xao
Ðất nƣớc bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Ðất nƣớc nhƣ vì sao
Cứ đi lên phía trƣớc.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mƣơi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nƣớc non ngàn dặm mình
Nƣớc non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế...
69 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Đất Nƣớc
Nguyễn Đình Thi
Sáng mát trong nhƣ sáng năm xƣa
Gió thổi mùa thu hƣơng cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác heo may
Ngƣời ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lƣng thềm nắng lá rơi đầy.
Mùa thu nay khác rồi
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biếc nói cƣời thiết tha.
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đƣờng bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
Nƣớc chúng ta
Nƣớc những ngƣời chƣa bao giờ khuất
Ðêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xƣa vọng nói về
Ôi những cánh đồng quê chảy máu
Dây thép gai đâm nát trời chiều
Những đêm dài hành quân nung nấu
Bỗng bồn chồn nhớ mắt ngƣời yêu.
Từ những năm đau thƣơng chiến đấu
Ðã ngời lên nét mặt quê hƣơng
Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu
Ðã bật lên những tiếng căm hờn
Bát cơm chan đầy nƣớc mắt
Bay còn giằng khỏi miệng ta
Thằng giặc Tây thằng chúa đất
Ðứa đè cổ đứa lột da
Xiềng xích chúng bay không khoá đƣợc
Trời đầy chim và đất đầy hoa
Súng đạn chúng bay không bắn đƣợc
Lòng dân ta yêu nƣớc, thƣơng nhà.
Khói nhà máy cuộn trong sƣơng núi
Kèn gọi quân văng vẳng cánh đồng
70 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Ôm đất nƣớc những ngƣời áo vải
Ðã đứng lên thành những anh hùng.
Ngày nắng đốt theo đêm mƣa dội
Mỗi bƣớc đƣờng mỗi bƣớc hy sinh
Trán cháy rực nghĩ trời đất mới
Lòng ta bát ngát ánh bình minh.
Súng nổ rung trời giận dữ
Ngƣời lên nhƣ nƣớc vỡ bờ
Nƣớc Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng loà.
Ðất Nƣớc (theo bản chép tay của Phạm Duy)
Sáng mắt trong nhƣ sáng năm xƣa
Gió thổi mùa thu hƣơng cốm mới
Cỏ mòn thơm mãi dấu chân em.
Gió thổi mùa thu vào Hà Nội
Phố dài xao xác heo may
Nắng soi ngõ vắng
Thềm cũ lối ra đi lá rụng đầy
Ôi nắng dội chan hòa
Nao nao trời biếc
Nắng nhuộm hƣơng đồng ruộng hƣơng rừng chiến khu
Tháp Rùa lim dim nhìn nắng
Mấy cánh chim non trông vời nghìn nẻo
Mây trắng nổi tơi bời
Mấy đứa giết ngƣời hung hăng một buổi
Tháng Tám về rồi đây
Hôm nay nghìn năm gió thổi
Ðàn con hè phố môi hồng hớn hở
Ngày hẹn đến rồi
Hôm nay nghìn năm trời muôn xƣa
Các anh ngậm cƣời bãi núi ven sông.
Hà Nội ơi núi rừng.
71 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Bạn nào thuộc bài này? Rất mê say và hóm hỉnh. Đọc nhé :
Giữa trăm nghề chọn nghề thợ rèn
Ngồi xuống nhọ lưng, quệt ngang nhọ mũi
Suốt tám giờ chân than mặt bụi
Giữa trăm nghề chọn nghề thợ rèn.
Làm thợ rèn mùa hè có nực
Quai một trận nước tu ừng ực
Hai vai trần bóng nhẫy mồ hôi
Cũng có khi thấy thở qua tai
Làm thợ rèn vui như diễn kịch
Râu bằng than mọc lên bằng
thích
Nghịch ở đây già trẻ như nhau
Nên nụ cười nào có tắt đâu.
Hahaha, ai thi đọc thơ nữa
không?
Tớ là chiếc xe lu
Người tớ to lù lù
Con đường nào mới đắp
Tớ san bằng tăm tắp
Con đường nào rải nhựa
Tớ là phẳng như lụa
Trời nóng như lửa thiêu
Tớ vẫn lăn đều đều
Trời lạnh như ướp đá
Tớ càng lăn vội vã
Mau chóng xong đường này
Cho các bạn trồng cây
Xe cộ bon bon chạy
Rộn rịp người qua lại
Rồi tớ lại ra đi
Cái bụng sôi ầm ì
Ngửi thấy mùi đất mới
Quãng đường xa đang đợi...
Tớ là chiếc xe lu
Đừng chê tớ lù đù
Ngày ấy học lớp 4, tớ tròn như quả bồ hòn, và từa tựa cái hình vẽ... bánh cán của em xe lu
này, nên bạn bè cả lớp đều chọc tớ là 'xe lu'... Hồi ấy có hơi cáu và hơi đỏ mặt. Nhưng lên
lớp 5 người tớ 'hẹp' hẳn lại nên tránh được ...tai tiếng :']
Cũng là một thời đầy lưu luyến buồn vui khóc cười mếu máo ...
72 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Lên Cao
Kìa anh thợ điện lên cao
Chào anh gió hát rì rào hàng dƣơng
Líu lo chim hót yêu thƣơng
Từng đôi sà xuống lƣợn vờn quanh anh
Trời xanh xanh đất xanh xanh
Dáng anh đứng giữa mênh mông đất trời
Mắc muôn dòng điện sáng ngời
Về nơi xóm vắng về nơi thị thành
Mai sau em lớn bằng anh
Em đi mắc điện sáng quanh địa cầu.
Nắng
Nắng lên cao theo bố
Xây thẳng mạch tƣờng vôi
Lại trải vàng sân phơi
Hong thóc khô cho mẹ.
Nắng chạy nhanh lắm nhé
Chẳng ai đuổi kịp đâu.
Thoắt đã về vƣờn rau
Soi cho ông nhặt cỏ
Rồi xuyên qua cửa sổ
Nắng giúp bà xâu kim.
Tiếng Chổi Tre
Tố Hữu
Những đêm hè,
Khi ve ve
Đã ngủ!
Tôi lắng nghe,
Trên đƣờng
Trần Phú
Tiếng chổi tre,
Xao xác
Hàng me
Tiếng chổi tre,
Đêm hè
Quét rác.
Những đêm đông
Khi cơn giông
Vừa tắt
Tôi đứng trông
Trên đƣờng
73 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Lặng ngắt
Chị lao công
Nhƣ sắt
Nhƣ đồng
Chị lao công
Đêm đông
Quét rác
Sáng mai ra
Gánh hàng hoa
Xuống chợ
Hoa Ngọc Hà
Trên đƣờng
Rực nở
Hƣơng bay xa
Thơm mát
Đƣờng ta
Nhớ nghe hoa
Ngƣời quét
Rác đêm qua.
Tiếng chổi tre
Chị quét
Những đêm hè
Đêm đông
Gió rét
Tiếng chổi tre
Sớm tối
Đi về
Giữ sạch lề
Đẹp lối
Em nghe.
Tiếng Đàn Ba-La-Lai-Ca Trên Sông Đà
Quang Huy
Trên sông Đà
Một đêm trăng chơi vơi
Tôi lắng nghe tiếng Ba-la-lai-ka
Một cô gái Nga mái tóc màu hạt dẻ
Ngón tay đan trên những sợi dây đồng
Cả công trƣờng say ngủ cạnh dòng sông
Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ
Nhửng xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Và một vầng trăng lấp loáng sông Đà
74 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Ngôi nhà Ôi, bài này mới thật là vui, thật là phục, thật hóm hỉnh và tài tình chứ. Mình thích
nhà nông học Lương Định Của bắt đầu từ bài này giở đi :)
Và câu nói để đời của các cô nông dân " Ối dào! Các ông ấy đi ô tô thì biết gì đến việc cày
cấy! Việc ta ta làm" thế là 'được' bác Của nhà ta thách thi cấy và bác thắng vẻ vang, vừa
nhanh, vừa đều, vừa thẳng tắp, bỏ xa hẳn cô gái cấy nhanh nhất hội những mấy hàng ^^
Em cầm tờ lịch cũ
- Ngày hôm qua đâu rồi?
Ra ngoài sân hỏi bố
Xoa đầu em, bố cười :
- Ngày hôm qua ở lại
Trên cành hoa trong vườn
Nụ hồng lớn lên mãi
Đợi đến ngày tỏa hương.
- Ngày hôm qua ở lại
Trong hạt lúa mẹ trồng
Cánh đồng chờ gặt hái
Chín vàng màu ước mong
- Ngày hôm qua ở lại
Trong vở hồng của con
Con học hành chăm chỉ
Là ngày qua vẫn còn...
.
75 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Ngày hôm qua ở lại. Trong lòng mỗi chúng ta. Ở mãi tận khơi xa. Của cuộc đời dâu bể. Mỗi
ngày ta lớn lên.
...
Một ngày ngồi lại, ngày nào đó bạn có từng nghĩ, mình muốn tìm về một lối cũ đã từng đi
qua, từ rất lâu rất lâu. Một con đường nắng chói, nhạt nhòa dấu chân của chính mình be bé
con con... Một đôi mắt biết hỏi. Một đôi môi biết cười. Từ những điều thật trẻ con?
Hôm nay là một ngày tôi đang làm như thế.
Bạn có muốn đi cùng một lúc?
Ngôi Nhà
Em yêu nhà em
Hàng xoan trƣớc ngõ
Hoa xao xuyến nở
Nhƣ mây từng chùm.
Em yêu tiếng chim
Đầu hồi lảnh lót
Mái vàng thơm phức
Rạ đầy sân phơi.
Em yêu ngôi nhà
Gỗ tre mộc mạc
Nhƣ yêu đất nƣớc
Bốn mùa chim ca.
Trăng Sáng
Sân nhà em sáng quá
Nhờ ánh trăng sáng ngời
Trăng tròn nhƣ cái đĩa
Lơ lửng mà không rơi
Những hôm nào trăng khuyết
Trông giống con thuyền trôi
Em đi trăng theo bƣớc
Nhƣ muốn cùng đi chơi
Quê Em
Quê em đồng lúa nƣơng dâu
Bên dòng sông nhỏ nhịp cầu bắc ngang
Dừa xanh tỏa mát đƣờng làng
Ngân nga tiếng hát rộn ràng tiếng thoi
------
Sáng nào em đến lớp
Cũng thấy cô đến rồi
76 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Đáp lời: Chào cô ạ!
Cô mỉm cƣời thật tƣơi.
Cô dạy em tập viết
Gió đƣa thoảng hƣơng nhài
Nắng ghé vào cửa lớp
Xem chúng em học bài.
Những lời cô giáo giảng
Ấm trang vở thơm tho
Yêu thƣơng em ngắm mãi
Những điểm mƣời cô cho.
Lớp Một Ơi Lớp Một
Lớp một ơi lớp một
Đón em vào năm trƣớc
Nay giờ phút chia tay
Gửi lời chào tiến bƣớc
Chào bảng đen cửa sổ
Chào chỗ ngồi thân yêu
Tất cả chào ở lại
Đón các bạn nhỏ lên
Nhƣ đàn chim vỗ cánh
Tung bay trên đƣờng dài
Các bạn thân yêu nhé
Tất cả lên lớp 2
Chào cô giáo kính mến
Cô sẽ xa chúng em
Làm theo lời cô dạy
Cô vẫn luôn ở bên
Lớp một ơi lớp một
Đón em vào năm trƣớc
Nay giờ phút chia tay
Gửi lời chào tiến bƣớc
Bận
Trời thu bận xanh
Sông Hồng bận chảy
Cái xe bận chạy
Lịch bận tính ngày
Con chim bận bay
Cái hoa bận đỏ
Cờ bận vẫy gió
77 Và ta từng chia sẻ cùng nhau…
Chữ bận thành thơ
Hạt bận vào mùa
Than bận làm lửa
Cô bận cấy lúa
Chú bận đánh thù
Mẹ bận hát ru
Bà bận thổi nấu
Còn con bận bú
Bận ngủ bận chơi
Bận tập khóc cƣời
Bận nhìn ánh sáng
Mọi ngƣời đều bận
Nên đời rộn vui
Con vừa ra đời
Biết chăng điều đó
Mà đem vui nhỏ
Góp vào đời chung
Ai Dậy Sớm
Ai dậy sớm
Bƣớc ra vƣờn,
Hoa ngát hƣơng
Đang chờ đón.
Ai dậy sớm
Đi ra đồng,
Có vừng đông
Đang chờ đón.
Ai dậy sớm
Chạy lên đồi,
Cả đất trời
Đang chờ đón.
------------------ oOo ------------------