Van 0 tot 181,5 miljoen hectare in 18 jaar

Commerciële GGO-teelten vandaag

Grootschalige teelten

- Herbicide-tolerantie- Insect-resistentie

Kleinschalige teelten

- Herbicide-tolerantie- Insect-resistentie- Virus-resistentie- Droogte-tolerantie

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=hLskp2kTl0dfSM&tbnid=UYP6VYmckM6zhM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.schoolfruitdigibord.nl/wikiitem/tomaat/&ei=0DWLUofGIIOl0AXBt4H4Cw&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNFDx0PaZuNBT2LGXwRErL7QofEw6Q&ust=1384941378533455http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=hLskp2kTl0dfSM&tbnid=UYP6VYmckM6zhM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.schoolfruitdigibord.nl/wikiitem/tomaat/&ei=0DWLUofGIIOl0AXBt4H4Cw&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNFDx0PaZuNBT2LGXwRErL7QofEw6Q&ust=1384941378533455http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=kZ5AtrhxyEOgGM&tbnid=irmjJtZd5vMYMM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.healthbenefitstimes.com/healthy-benefits-of-hot-peppers/&ei=ijmLUrnyBIOl0AXBt4H4Cw&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNEL8vJNUuBVkEzxZJQO0J4aaT5mew&ust=1384942151753160http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=kZ5AtrhxyEOgGM&tbnid=irmjJtZd5vMYMM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.healthbenefitstimes.com/healthy-benefits-of-hot-peppers/&ei=ijmLUrnyBIOl0AXBt4H4Cw&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNEL8vJNUuBVkEzxZJQO0J4aaT5mew&ust=1384942151753160http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=guOcA3aE9N-duM&tbnid=ACMaDRLgycrABM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.sailusfood.com/2008/05/07/vankaya-karam-petti-kura-stuffed-brinjal-roast/&ei=zj-LUq36CsmP0AWhhYCICg&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNF44QR102P5qnoP0eFLT_UHHisCtA&ust=1384943898666053http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=guOcA3aE9N-duM&tbnid=ACMaDRLgycrABM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.sailusfood.com/2008/05/07/vankaya-karam-petti-kura-stuffed-brinjal-roast/&ei=zj-LUq36CsmP0AWhhYCICg&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNF44QR102P5qnoP0eFLT_UHHisCtA&ust=1384943898666053

Meer GGO-soja en GGO-katoen dan niet-GGO

Herbicide-tolerantie

- 85% van alle GGO-gewassen

- Onkruiden zijn meest beperkende factor voor opbrengst

- Herbiciden zijn economisch meest rendabele oplossing

- Iedere plant is tolerant voor sommige herbiciden

- Droom van landbouwer: “One for all”

- Antwoord van industrie: zoek breedspectrumherbicide en maak gewas ongevoelig

klassieke veredeling: metribuzine ´76, triazine ´87, imidazolinones ’92

GGO’s: vooral glyfosaat-tolerantie (Roundup) maar ook glufosinaat (Basta)

Misvattingen: - Niet bedoeld om herbicide-gebruik te doen dalen

- Geen uitvinding van de biotech-sector

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=JozZ2-ftog-7tM&tbnid=Pvm4Y0wzSdeCfM:&ved=0CAUQjRw&url=http://andherewegomama.blogspot.com/2012/10/plans-cycle-1-week-8.html&ei=evhXUti5OqeV0AWwsoCABg&psig=AFQjCNEa6x1lUtOXiMaRqR2_v83rrkAn4g&ust=1381583242858655http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=JozZ2-ftog-7tM&tbnid=Pvm4Y0wzSdeCfM:&ved=0CAUQjRw&url=http://andherewegomama.blogspot.com/2012/10/plans-cycle-1-week-8.html&ei=evhXUti5OqeV0AWwsoCABg&psig=AFQjCNEa6x1lUtOXiMaRqR2_v83rrkAn4g&ust=1381583242858655

2010 1996-2010

Brookes and Barfoot 2012

• Betere bodemstructuur (minder erosie, meer wateropslag)

• Brandstofgebruik en CO2-uitstoot vermindert

Effect na 17 jaar in het veld

Herbicide-tolerantie stimuleert niet-ploeg lanbouw

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560

Effect na 17 jaar in het veld

Verschuiving in het herbicidegebruik

Impact op het milieu daalt … tot in 2006

19,57

18,83

30,17

28,37

15,5

EIQ

235.000 ton herbiciden bespaard (1996-2011)

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560

Herbicide-tolerante GGO’s waren te succesvol

Glyfosaat-tolerantie is slachtoffer van eigen succes (Argentinië)

Opkomst glyfosaat-tolerante onkruiden

Verantwoordelijkheid bij:

- Landbouwers: gebrek aan doordacht onkruidbeheer

- Industrie: gebrek aan opleiding en monitoring, tolerantie-opkomst onderschat

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560

Insect-resistentie

• 43% van alle GGO-gewassen

• Insecten in de plant kunnen moeilijk bestreden worden

• Maïs: stengelboorder, wortelboorder, kolfboorder

• Katoen: bolworm

• Bestrijding: breedspectrum, systemische insecticiden

• Larven van motten/kevers gevoelig voor Cry-eiwitten van Bacillus thuringiensis (Bt)

• Insect-resistente Bt-plant:

• Productie van bacteriële Cry-eiwitten

• Specifiek werkingsmechanisme

• Niet schadelijk voor mens en dier

• Nuttige insecten worden niet geraakt

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=X3wkkAMN2qKjQM&tbnid=Qhnij9nIk6br-M:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.aaas.org/news/science-planting-both-gm-and-unmodified-crops-pays&ei=oK34UrSwFMTS0QXCpoCQBA&bvm=bv.60983673,d.d2k&psig=AFQjCNHZNaIsqIX8qtx0peWHt745CEdIcA&ust=1392115439112292http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=X3wkkAMN2qKjQM&tbnid=Qhnij9nIk6br-M:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.aaas.org/news/science-planting-both-gm-and-unmodified-crops-pays&ei=oK34UrSwFMTS0QXCpoCQBA&bvm=bv.60983673,d.d2k&psig=AFQjCNHZNaIsqIX8qtx0peWHt745CEdIcA&ust=1392115439112292http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=guOcA3aE9N-duM&tbnid=ACMaDRLgycrABM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.sailusfood.com/2008/05/07/vankaya-karam-petti-kura-stuffed-brinjal-roast/&ei=zj-LUq36CsmP0AWhhYCICg&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNF44QR102P5qnoP0eFLT_UHHisCtA&ust=1384943898666053http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=guOcA3aE9N-duM&tbnid=ACMaDRLgycrABM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.sailusfood.com/2008/05/07/vankaya-karam-petti-kura-stuffed-brinjal-roast/&ei=zj-LUq36CsmP0AWhhYCICg&bvm=bv.56643336,d.d2k&psig=AFQjCNF44QR102P5qnoP0eFLT_UHHisCtA&ust=1384943898666053

Insect-resistentie: resultaat na 16 jaar

Milieu-impact gedaald met gemiddeld 30%240.000 ton minder insecticiden gebruikt (1996-2011)

Hogere kwaliteit maïsminder secundaire schimmelinfecties, minder aflatoxines

Netto meeropbrengst voor landbouwerstijging van 43,3 miljard US Dollar (1996-2010)

Succesverhaal Bt-katoen in India, Burkina Faso, Soedanopbrengstverhoging met minder insecticidenwelvaart van kleine GGO-katoenboer stijgt

Opkomst resistente insectenbelang van educatie en teeltregelsmeervoudige resistentie nodig

Tabashnik et al. (2013) Nature Biotech

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.psdgraphics.com/psd-icons/psd-thumbs-up-and-down-icons/&ei=7sz0VNmmLILjO_fQgIgC&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNHLnP1Z54f0YzCWHOXwRceK08TfCg&ust=1425415696616560

“The Amish”

Interviewer: “What would you say if people claim that GM crops could lead to an environmental disaster?”

Amish landbouwer: “They are misinformed, they don’t know what they are talking about”

Uit ‘Jimmy’s GM food fight’

• Protestantse geloofsgemeenschap in Noord-Amerika

• Veel belang aan eenvoud en duurzaamheid

• ± zelfvoorzienend in voedsel en kledij

• Traditioneel leven

• Geen gebruik van nieuwe technologie (old order Amish)

geen elektriciteitgeen machinesgeen TVMAAR wel Bt-maïs om ‘duurzaamheid en productiviteit te combineren’

Virus-resistentie

- Plantvirussen wereldwijd een groot probleem

- GGO-papaja, -pompoen, -courgette, -pruim

GGO-papaja

- Publieke sector US

- Telers krijgen alle rechten

- Sinds 1998

- Redde papaja-sector in Hawaii

- Vele landen volgen

- China wordt zelfvoorzienend voor papaja

8500 ha in 2014

- Geen planten in de woestijn!

- Wel overbruggen van droge periode zonder opbrengstverlies

- Groot enthousiasme bij US landbouwers:50.000 ha (2013) 275.000 ha (2014)

droogte-tolerant conventioneel

Droogte-tolerantie

https://www.pioneer.com/cmroot/pioneer/US/images/agronomy/growing_productivity/corn/hybrid_selection/corn_hybrid_selection_1.jpghttps://www.pioneer.com/cmroot/pioneer/US/images/agronomy/growing_productivity/corn/hybrid_selection/corn_hybrid_selection_1.jpg

In de nabije toekomst op het veld

GGO-soja met een gewijzigde vetzuursamenstelling van de olie:- gezonder- meer stabiel

GGO-appels die niet bruin worden als je ze snijdt. Ontwikkeld door een klein biotech bedrijf in VS

Virus-resistente pruim ontwikkeld door publieke sector

Omega-3 vetzuurproducerende Camelinavoor aquacultuur

GGO-banaan bestand tegen Fusarium

GGO-aardappel: minder stootblauw, minder oxidatie, minder acrylamide

>1 kind/min sterft door Vit A tekort125 g gouden rijst per dag kan Vit A tekorten voorkomen

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=m3jJQGiHjCe3mM&tbnid=5q-XMqh8T4yXbM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.ars.usda.gov/pandp/people/people.htm?personid%3D5036&ei=CRcPU--uIKqr0gXznIGwDQ&bvm=bv.61965928,d.Yms&psig=AFQjCNGtjNUwWgJVVRQuTra9uyTSqp1MoA&ust=1393584244206104http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=m3jJQGiHjCe3mM&tbnid=5q-XMqh8T4yXbM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.ars.usda.gov/pandp/people/people.htm?personid%3D5036&ei=CRcPU--uIKqr0gXznIGwDQ&bvm=bv.61965928,d.Yms&psig=AFQjCNGtjNUwWgJVVRQuTra9uyTSqp1MoA&ust=1393584244206104http://gr2food.com/bananas-in-global-demand-harvests-experiencing-significant-losses-from-diseases/http://gr2food.com/bananas-in-global-demand-harvests-experiencing-significant-losses-from-diseases/http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://bangordailynews.com/2011/09/16/outdoors/escapee-salmon-discovered-in-maine-new-brunswick/&ei=erH0VKmJD4uHPcy6gcgO&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNEaFD377Ei1yzp_Tpurbj9vrBRqEA&ust=1425408712123693http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://bangordailynews.com/2011/09/16/outdoors/escapee-salmon-discovered-in-maine-new-brunswick/&ei=erH0VKmJD4uHPcy6gcgO&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNEaFD377Ei1yzp_Tpurbj9vrBRqEA&ust=1425408712123693http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://rt.com/usa/203567-gmo-potato-mcdonalds-fries/&ei=BNv0VMKkLYLWPLGNgdgI&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNEYrhjE-elZiqiXeejbT8hbTZDsjw&ust=1425419377743290http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://rt.com/usa/203567-gmo-potato-mcdonalds-fries/&ei=BNv0VMKkLYLWPLGNgdgI&bvm=bv.87269000,d.ZWU&psig=AFQjCNEYrhjE-elZiqiXeejbT8hbTZDsjw&ust=1425419377743290http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=golden+rice&source=images&cd=&cad=rja&docid=6KFXhAPS0RNs5M&tbnid=1OMH0TO4kmZz7M:&ved=0CAUQjRw&url=http://en.wikipedia.org/wiki/Golden_rice&ei=1iUtUe6FMZKLhQeFp4DYDA&bvm=bv.42965579,d.ZG4&psig=AFQjCNF4GD65WUfCR6IXj-yFVb8I_lAC-Q&ust=1361999689046576http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=golden+rice&source=images&cd=&cad=rja&docid=6KFXhAPS0RNs5M&tbnid=1OMH0TO4kmZz7M:&ved=0CAUQjRw&url=http://en.wikipedia.org/wiki/Golden_rice&ei=1iUtUe6FMZKLhQeFp4DYDA&bvm=bv.42965579,d.ZG4&psig=AFQjCNF4GD65WUfCR6IXj-yFVb8I_lAC-Q&ust=1361999689046576

Import

– Maïs: 37

– Koolzaad: 3

– Soja: 7

– Katoen: 8

– Suikerbiet: 1

Teelt

– Maïs: MON810 (sinds 1998)

56 GGO-dossiers toegelaten voor import, slechts 1 voor teelt

In Europa eten we amper GGO’s … ons vee wel

Spanje: 132.000 ha Bt-maïs in 2014Rest: Bt-maïs in Portugal, Tsjechië, Slovakije, Roemenië

In 2014

Maar … we gebruiken GGO-producten

> 30 miljoen ton per jaar (EU import)

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=aiez11OZqDAjWM&tbnid=36wyZ-sEzivJ5M:&ved=0CAUQjRw&url=http://learningspanishlikecrazy.com/how-to-say-jeans-cowboy-in-spanish/&ei=RPmQUra9D6WM0wWnyYC4Dw&bvm=bv.57127890,d.Yms&psig=AFQjCNHgOB-KYWvCBrLCLodxGChya22ISA&ust=1385319035461750http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=aiez11OZqDAjWM&tbnid=36wyZ-sEzivJ5M:&ved=0CAUQjRw&url=http://learningspanishlikecrazy.com/how-to-say-jeans-cowboy-in-spanish/&ei=RPmQUra9D6WM0wWnyYC4Dw&bvm=bv.57127890,d.Yms&psig=AFQjCNHgOB-KYWvCBrLCLodxGChya22ISA&ust=1385319035461750

Conclusie- Huidige toepassingen hebben grote positieve impact, vnl buiten Europa

milieu, economisch, landbouwkundig

- Grootste potentieel ligt in ontwikkelingslanden

Vragen?

email: wim.grunewald@vib.bewebsite: www.vib.be/plantenbiotechtwitter: @WimGrunewald

- Veel nieuwe toepassingen in de pipeline (ook public sector en KMO’s)

Verkrijgbaar in de boekhandel

Gratis beschikbaar

Veilig voor volksgezondheid?- Technologie

Uit ervaring weten we dat DNA-herschikkingen op zich geen gevaar opleveren voor consument

- Toepassing

EFSA controleert: - Moleculaire karakterisatie

- Vergelijkende studie met niet-GGO

- Toxiciteitsstudie van nieuw eiwit

- Allergeniciteit van nieuw eiwit

- Voedingsproef met gewas

- Nutritionele analyse

Huidig toegelaten GGO’s zijn even veilig als de niet-GGO variant

312 studies GM food/feed consumption (2002-2012)

Intellectuele eigendom of octrooi

Investeren in innovatie moet beloond worden …

… anders stopt innovatie

Visie VIB:

De meeste traditioneel veredelde gewassen worden beschermd via kwekersrecht

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=A-l3kAZTeckK4M&tbnid=Q59luiR54TziYM:&ved=0CAUQjRw&url=http://blugroup.co.uk/F1/F1ferrari1.html&ei=uJPeUu-EAujI0AWFrYGoBg&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNE_nOJUIBRsgjKLxzSXJ9CG8qiGrw&ust=1390404894869686http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=A-l3kAZTeckK4M&tbnid=Q59luiR54TziYM:&ved=0CAUQjRw&url=http://blugroup.co.uk/F1/F1ferrari1.html&ei=uJPeUu-EAujI0AWFrYGoBg&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNE_nOJUIBRsgjKLxzSXJ9CG8qiGrw&ust=1390404894869686http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=IhBGPUoayy3kGM&tbnid=9r7rPcG7qAN1OM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.wimwauters.be/2012/07/iphone-immens-populair-in-nederland/apple-iphone-productfoto-groot/&ei=L5TeUpQPhKnRBcmygYAJ&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNHgPM0shETdanCLZbgP95KnWiCzfg&ust=1390405028305693http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=IhBGPUoayy3kGM&tbnid=9r7rPcG7qAN1OM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.wimwauters.be/2012/07/iphone-immens-populair-in-nederland/apple-iphone-productfoto-groot/&ei=L5TeUpQPhKnRBcmygYAJ&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNHgPM0shETdanCLZbgP95KnWiCzfg&ust=1390405028305693http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=uFCcQpHgKkieuM&tbnid=YqgOL2LqBPELnM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.marineinsight.com/misc/marine-safety/how-can-a-ship-master-deal-with-un-prescribed-drugs-on-ships/&ei=pJTeUo2sM8nP0AWmlYCYBw&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNE6UJ-ppD4_S9pLL2TulwBw7Bh0PQ&ust=1390405118346792http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=uFCcQpHgKkieuM&tbnid=YqgOL2LqBPELnM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.marineinsight.com/misc/marine-safety/how-can-a-ship-master-deal-with-un-prescribed-drugs-on-ships/&ei=pJTeUo2sM8nP0AWmlYCYBw&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNE6UJ-ppD4_S9pLL2TulwBw7Bh0PQ&ust=1390405118346792http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=po7yAx5aodTqAM&tbnid=pzHjMqy_voRXOM:&ved=0CAUQjRw&url=http://musique.fnac.com/a3165947/Stromae-Cheese-CD-album&ei=M5XeUo_oNoGw0QXHz4HADw&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNEJhG9PU3H0jbGJQtceVNxxHTW9AA&ust=1390405269251676http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=po7yAx5aodTqAM&tbnid=pzHjMqy_voRXOM:&ved=0CAUQjRw&url=http://musique.fnac.com/a3165947/Stromae-Cheese-CD-album&ei=M5XeUo_oNoGw0QXHz4HADw&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNEJhG9PU3H0jbGJQtceVNxxHTW9AA&ust=1390405269251676http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=SGz9xk6q_0UFRM&tbnid=svfsU1wcnQKeuM:&ved=0CAUQjRw&url=http://ujforras.hu/?p%3D2580&ei=0JXeUtyQF8ey0QWZg4GwDg&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNE2Ye3MgA97i5X_fDqBz4ThwsPlHg&ust=1390405364273053http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=SGz9xk6q_0UFRM&tbnid=svfsU1wcnQKeuM:&ved=0CAUQjRw&url=http://ujforras.hu/?p%3D2580&ei=0JXeUtyQF8ey0QWZg4GwDg&bvm=bv.59568121,d.bGQ&psig=AFQjCNE2Ye3MgA97i5X_fDqBz4ThwsPlHg&ust=1390405364273053

Misvattingen over IP- Octrooien zijn niet specifiek voor GGO’s

> 250 klassiek veredelde gewassen (niet-GGO)

zijn beschermd door octrooi

- Landbouwers worden niet veroordeeld voor ‘toevallige contaminatie’

• Monsanto: “geen aanklacht tot 1%” maw landbouwer met 200 ha mag 2 ha beschermde planten hebben staan ≠ toevallige contaminatie

• Rechtzaken door moedwillige omzeiling octrooirecht

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=1IihVAOnt67A1M&tbnid=DjU54VUH0o-xXM:&ved=0CAUQjRw&url=http://issuu.com/erklaerungvbern/docs/evb_paprika_12-13_en_def&ei=a2dnU63eE4bdOsDpgNgN&bvm=bv.65788261,d.ZWU&psig=AFQjCNGpzLaPTTlIpe80VS0Jwsz9yRiqbw&ust=1399371998814531http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=1IihVAOnt67A1M&tbnid=DjU54VUH0o-xXM:&ved=0CAUQjRw&url=http://issuu.com/erklaerungvbern/docs/evb_paprika_12-13_en_def&ei=a2dnU63eE4bdOsDpgNgN&bvm=bv.65788261,d.ZWU&psig=AFQjCNGpzLaPTTlIpe80VS0Jwsz9yRiqbw&ust=1399371998814531https://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=wCWoy4PUlHF-SM&tbnid=Q4jL2eTif_wSTM:&ved=0CAUQjRw&url=https://derhonigmannsagt.wordpress.com/2013/07/27/monsanto-tochter-seminis-hat-patent-auf-broccoli/&ei=4WdnU7-_MMbjOo72gaAC&bvm=bv.65788261,d.ZWU&psig=AFQjCNHKhdpXZFT4i6ZWMmCSF8fsamCf4w&ust=1399372100977012https://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=wCWoy4PUlHF-SM&tbnid=Q4jL2eTif_wSTM:&ved=0CAUQjRw&url=https://derhonigmannsagt.wordpress.com/2013/07/27/monsanto-tochter-seminis-hat-patent-auf-broccoli/&ei=4WdnU7-_MMbjOo72gaAC&bvm=bv.65788261,d.ZWU&psig=AFQjCNHKhdpXZFT4i6ZWMmCSF8fsamCf4w&ust=1399372100977012

Bedreigen GGO’s agro-diversiteit?

- GGO-event wordt ingekruist in lokale rassen

> 60 Spaanse maïsvariëteiten met MON810 event

> 1000 Bt-katoenhybriden in India

> 500 RoundupReady-sojavariëteiten in Argentinië

- Grotere insectdiversiteit in Bt-velden

Lu et al 2012 NatureBlauw: Bt-katoen; Rood: non-Bt – insecticiden

Groen: non-Bt + insecticiden

Zowel voor grootschalige als kleinschalige landbouw

Bt-katoen in India

- gem. 1,5 ha

- 100-300 US dollar netto meeropbrenst per ha

- levensstandaard/educatie stijgt

Bt-katoen in Burkina Faso

- gem. 3,1 ha

- gem. 95 US dollar netto meeropbrenst per ha

GGO’s zijn geen landbouwmodel!

GGO-papaja in Hawaii: 560 ha

http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=argentina+herbicides+spray&source=images&cd=&cad=rja&docid=YukyL09E0cbPRM&tbnid=J9cKrRRoPTEFIM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.greenpeace.org/international/en/news/Blogs/makingwaves/time-to-end-the-chemical-war-against-superwee/blog/35504/&ei=EomTUYuVDYOr0gWlwoCgBg&bvm=bv.46471029,d.d2k&psig=AFQjCNGkxMqDV1-Yc4IUnmikBS6QhRhHoA&ust=1368709734573884http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=argentina+herbicides+spray&source=images&cd=&cad=rja&docid=YukyL09E0cbPRM&tbnid=J9cKrRRoPTEFIM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.greenpeace.org/international/en/news/Blogs/makingwaves/time-to-end-the-chemical-war-against-superwee/blog/35504/&ei=EomTUYuVDYOr0gWlwoCgBg&bvm=bv.46471029,d.d2k&psig=AFQjCNGkxMqDV1-Yc4IUnmikBS6QhRhHoA&ust=1368709734573884