van de economische crisis, de dingen die niet voorbij gaan… joris stok ward van miltenburg
TRANSCRIPT
Van de economische crisis, de dingen die niet voorbij gaan…
Joris StokWard van Miltenburg
04/12/23 2
crisis ernstigste sinds jaren 1930
Impact voor economie:-krimp bruto binnenlands product in 2009 met 4% (1931: 3,6% - 1982: 1,2%)-daling werkgelegenheid in 2009: 90.000 - 2010: 180.000-stijging werkloosheid in 2009: 410.000 (5,3%) - 2010: 615.000 (8%)
Impact voor overheidsfinanciën:-staatsschuld neemt fors toe (70% bbp)-inkomsten uit belastingen en premies dalen-uitgaven stijgen (rente, uitkeringen)-begrotingstekort stijgt (2010: 6% bbp)
Impact voor beleid: fors bezuinigen!!
(bbp = € 595 miljard)
04/12/23 3
er is meer aan de hand: krimp
krimp al zichtbaar aan randen van Nederland - Oost- en Noordoost-Groningen- Zeeuws-Vlaanderen - Zuidoost-Limburg
krimp neemt toe
- 60% van alle gemeenten krijgt de komende 15 jaar te maken met krimp
- 10% krijgt te maken met krimp van meer dan 10%
- 20% krijgt ook te maken met daling huishoudens
04/12/23 4
ontgroening en vergrijzing
ontgroening vanaf 1975:- afname aantal 0-19 jarigen met 5% van 2010 tot 2020- afname aantal 20-64 jarigen met 1% van 2010 tot 2020
naoorlogse geboortegolf:
toename aantal 65+ met 35% van 2010 tot 2020
landelijke nog steeds een stijging van de bevolking- totale stijging met 3% van 2010 tot 2020- maar ook regio’s met een daling tot 6%
04/12/23 5
wat betekent dit?
Combinatie van ‘demografie’ en recessie (zeer) negatief effect op economie:- leegstand (wonen)- faillissementen (bedrijven)- groter beroep op collectieve voorzieningen (zorg, pensioenen)- economisch draagvlak wordt kleiner- ‘kramp’ op de arbeidsmarkt- ....
Gevaar van prevaleren bezuinigingsdruk: alles staat ter discussie
04/12/23 6
maar ook...
Erosie van maatschappelijke arrangementen
Erosie van vertrouwen in overheid (hoe had het zo ver kunnen komen!)
Een (blijvend) kleinere overheid --> grotere maatschappelijke opgaven
Een uitdaging die vraagt om andere aanpakken!
04/12/23 7
aanpakken die
ingegeven zijn door de samenhang der dingen
onderliggende vraagstukken verbinden
creativiteit en vernieuwing stimuleren
aansluiten op lopende ontwikkelingen binnen de gemeente
niet louter ingestoken zijn vanuit het financiële
vanuit visie (strategisch perspectief) zijn ingestoken
verleiden in plaats van verstoren
niet het bestaande de toekomst laten bepalen, maar de toekomst het bestaande!!
04/12/23 8
die uitgaan van innovatie
Uitgangspunt is bereiken zelfde maatschappelijke effect op andere manier tegen lagere kosten - innovatie
Productinnovatie: Draagt bestaande product bij aan beoogde effect of zijn er alternatieven? Voorbeeld: ‘mediation’ of ‘omgevingsvergunning’
Procesinnovatie: Kan procesgang niet anders? Voorbeeld: ‘Antwoord@’ of ‘minder P&C’
Rolinnovatie: Is er in de rolopvatting en rolinvulling een andere aanpak mogelijk? Voorbeeld: ‘APK voor gebouwen’ of ‘vouchers voor onderhoud’
04/12/23 9
die renderen en vernieuwen
Beleid
Organisatie Middelen
renderen &
vernieuwen
Intermezzo
Ruimte voor regionale regie
Organisatie en financieringvan ruimtelijke opgaven
Aanleiding3 Ronde tafel gesprekken 2 Partners
- VROM- Nirov
1 Doel - Financiering - Organisatie
3 stappen
• De basis op orde
• Ruimte voor regionale regie
• Duurzame levensduurbenadering
Winst
Verlies
Uitleg Verdichting
Stap 1: de basis op orde
T=0
T=1
Winst
Verlies
Uitleg Verdichting
Stap 2: Ruimte voor regionale regie
Winst
Verlies
Uitleg Verdichting
Stap 3: duurzame life time costs