1

Beste leden, Een Klumpke met een terugblik op 2015 en het oog gericht op de toekomst. Bijzondere aandacht voor Rosie Beltgens en Nico Miessen Veel leesplezier, Christien Pulles Van de voorzitter pag. 1 Kennis vergroten pag. 2 Determinatie avond pag. 3 Hubertusmarkt pag. 4 Personalia pag. 5 Te koop pag. 6 Agenda pag. 7

Van de voorzitter Beste leden, Aan het eind van het jaar geef ik traditiegetrouw een kort overzicht van de activiteiten die wij voor en door onze leden hebben verzorgd. Dit jaar is het PGL wederom gestart met het organiseren van twee drukbezochte determinatie activiteiten (Regio Horst en Schimmert). Komend jaar staan deze opnieuw op het programma. Het vergroten van kennis op het gebied van hoogstamfruitbomen is een van de doelstellingen van het PGL en verdient meer aandacht. Het in kaart brengen van de fruitrassen bij de leden in de boomgaarden krijgt gestalte. Wij willen graag het assortiment van de aanwezige fruitrassen bij de leden compleet krijgen. Mijn verzoek is: maak de lijst en mail die naar het PGL-secretariaat. Gedurende het jaar zijn er een 20 tal activiteiten geweest met als doel het PGL onder de aandacht brengen bij het breder publiek. Steeds komen er nieuwe activiteiten bij zoals de Lente Fair Wessem, Poortenfeesten Groot Haasdal, Oogstfeest Hoeve Schettereind Roosteren en Molenfeest Maasbracht. De twee excursies waren erg goed van opzet, er was veel belangstelling bij de leden en zij hebben genoten van deze beide dagen. In de kersenboomgaard van Fons en Maria Sluijsmans was dit jaar weer de Kersendag. Na een gedegen voorbereiding en veel enthousiaste meewerkende PGL vrijwilligers, maar liefst 25 leden, hebben wij er een mooie dag van gemaakt. De samenwerking met de andere deelnemers tijdens de Kersendag was goed en de dag verliep in een ontspannen sfeer. Het was een mooie zomerdag, er was grote belangstelling uit de regio en veel positieve reacties. De dag werd afgesloten met de uitreiking van de winnaar van de kersenpitspuug – wedstrijd. Fons en Maria nogmaals bedankt voor het mogelijk maken van deze mooie dag. Voor het volgend jaar staat er weer de Pruimendag in de boomgaard van Ger Graus op

NUMMER 4 JAARGANG 18 december 2015

2

het programma, met de voorbereidingen zijn wij inmiddels al van start gegaan. De samenwerking met de NBS ( B ) en de NABU ( D ) is afgelopen jaar erg intensief geweest, het PGL heeft deelgenomen aan de Kersendag in Aldenbiesen en aan het Obstwiesenfest bij de NABU in Aachen, wij hebben afgesproken in contact te blijven om een blijvende samenwerking na te streven. Er is overleg geweest met de organisatie Slow - Food Limburg, het bestuur PGL heeft steun gegeven om de Ambachtelijke Limburgse Stroop toe te voegen aan de lijst Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed. Op de agenda voor 2016 staan al enkele mooie activiteiten die zeker het bezoeken waard zijn, daarom mijn verzoek: bezoek de activiteiten van het PGL bij u in de buurt. Het ledenaantal van het PGL is licht groeiend en de financiële situatie is gezond te noemen. Door de onderlinge samenwerking van de verschillende werkgroepen komt het PGL tot mooie prestaties tijdens de activiteiten in de gehele provincie en daarbuiten. Dat willen we komend jaar voorzetten en ons gaan richten op: - Het verkrijgen van meer kennis betreffende hoogstamfruit binnen het PGL. - De jeugd meer te betrekken bij de komende activiteiten (bezoeken scholen – boomplantdagen). - Het ontwikkelen van nieuwe ideeën om het PGL onder de aandacht te brengen bij een breder publiek. - PGL gaat een meer educatieve rol spelen tijdens de activiteiten. - Naamsbekendheid van het PGL bij instanties, gemeenten en provincie vergroten. - Bestaande contacten met zuster verenigingen intensiveren. Laten wij er gezamenlijk een mooi jaar van maken, voor 2016 wens ik ieder veel geluk en een goede gezondheid toe. Wil Ramaekers

Kennis vergroten

door :Jean Slijpen Tijdens de jaarvergadering 2014 en 2015 is aandacht gevraagd voor het uitwisselen en vergroten van kennis binnen de PGL gelederen. Redenerend vanuit de PGL doelstelling “het behouden, bevorderen en uitdragen van kennis over de oude (hoogstam) fruitrassen” was de

conclusie: om te behouden moet je wel weten wat je wil behouden; m.a.w. welke oude rassen hebben we nog en welke dreigen er voorgoed te verdwijnen. Om dit vast te stellen is kennis van zaken noodzakelijk. Met name het herkennen en op naam brengen (determineren) is daarbij essentieel. Deze kennis is (nog) slechts bij enkele PGL-ers aanwezig. Met het oog op de toekomst is dus actie vereist. Inmiddels zijn er een 3 - tal activiteiten ”opgestart”. Inventarisatie Zo is er een begin gemaakt met het in kaart brengen van de oude hoogstamrassen die onze leden in hun boomgaard hebben staan en zijn deze gegevens beknopt vastgelegd. Jammer genoeg hebben pas enkele leden de moeite genomen hun gegevens aan te leveren; dit kan nog steeds. Determinatie - avond Daarnaast is er een determinatie-avond georganiseerd in het Limburgse Kronenberg, die goed werd bezocht door Midden- en Noord Limburgse geïnteresseerden. Tal van oude (streek)rassen werden ter determinatie aangeboden; een helse klus voor de handvol pomologen die zich bereid hadden verklaard om in het “forum” zitting te nemen. Een avond waarin we in alle opzichten van geleerd hebben; het belang van voldoende pomologische kennis werd hier nog eens stevig benadrukt.

Workshop Als laatste activiteit werd begin oktober een “Inleidende workshop Determineren” georganiseerd in het Zuid Limburgse Schimmert. We waren daar te gast op het domein van PGL-lid Wiel Leunissen. Een 10-tal mensen had eerder te kennen gegeven meer te willen weten over het herkennen en benoemen van de oude hoogstam fruitrassen en genoot die ochtend van koffie, Limburgse vlaai en

3

de ongedwongen sfeer in de hoeskamer van huize Leunissen.

Aan pomoloog Marcel Tross uit Neede was de eer om het gezelschap in te leiden in de wereld van het determineren. Het nog te determineren fruit uit Kronenberg werd daarbij (voor zover nog in goede conditie) gebruikt als lesmateriaal.

Na de gezamenlijk lunch werd gestart met een rondgang door de huisweide van overbuur Roger Peeters.

Met een evaluatierondje werd de workshop rond 15.30 uur afgesloten. 3 belangrijke conclusies van de, zeer betrokken, deelnemers:

- Determineren is interessant maar complex; niet iets wat je effe snel kunt leren

- Er is behoefte aan meer, maar ook aan meer structuur en houvast

- Sessie is goede basis om samen verder mee te gaan en ook van elkaar te leren.

- Belangrijk dat meer PGL-ers instappen Terugblikkend op deze 3 activiteiten kun je stellen dat er een bescheiden begin is gemaakt met het vergaren, vergroten en delen van kennis, maar dat dit een doorlopend traject moet worden, waarbij veel meer PGL-ers betrokken dienen te raken. Voornemen is om nu “door te pakken” en hier in 2016 vervolg aan te geven door het organiseren van een of twee laagdrempelige bijeenkomsten, waarbij iedere PGL-er zonder voorkennis kan instappen.

Determinatieavond te Kronenberg 23 september 2015 De determinatieavond op 23 september was zeer geslaagd dankzij de inzet van een aantal PGL mensen en de contactpersonen van Landschap Horst aan de Maas. Frans Voncken had de contacten met Geert Ambriosius en Jos Claessens van Landschap Horst aan de Maas gelegd. Zie ook www.landschaphorstaandemaas.nl Zij hadden in de regio de determinatieavond gepromoot en hun achterban geïnformeerd. Nou, aan het aantal bezoekers te oordelen hebben ze dit voortreffelijk gedaan. In de regio zijn de laatste jaren veel boomgaarden aangelegd en deze hebben zowel letterlijk als figuurlijk hun vruchten afgeworpen.

Vanuit het PGL waren aanwezig, Jean Slijpen, Wiel Leunissen, Jean Zuijlen en Frans Voncken en

4

Ger Graus.Vanachter een tafel vormden zij een forum waar de mensen hun meegebracht fruit konden laten determineren. Ook waren er tafels ingericht met diverse soorten fruit als voorbeeld. Ger Graus bemande een stand met PGL producten en documentatie en stelde een aantal boeken met fruitrassen e.d. ten toon. Het geheel vormde een mooie uitstraling voor het PGL.

Vanaf het begin tot ruim na 21.00 u stonden de mensen geduldig in de rij te wachten totdat zij aan de beurt waren om hun fruit te laten determineren. Er was best een divers aanbod maar voor onze deskundigen over het algemeen goed te benoemen. Soms ter bevestiging een boek op naslaan maar dat was geen probleem. Een aantal soorten waren niet met zekerheid te benoemen maar deze zijn genoteerd en worden zsm nog bekeken en daarna worden de eigenaars geïnformeerd. Al met al een mooie avond voor zowel de bezoekers alsook de vrijwilligers.

PGL bij Hubertusmarkt 7-11-2015

door: Wil Ramaekers Aanwezig : Bert Lynen, John Teunissen, Jac Bosch, Tom Lemmerling en Wil Ramaekers De Hubertusmarkt staat sinds vele jaren op de agenda als afsluiting van het seizoen 2015, het weer was goed en de sfeer was uitstekend. Dit jaar hebben wij weer de afspraak met Jan Frints dat wij de stand van Jan Frints bemannen en wat wij verkopen is geheel voor het PGL. De stand van Jan hebben wij geheel opgenomen in de PGL - stand dit maakte onze stand compleet. Wij mochten ons verheugen op een zeer grote belangstelling van bezoekers met gerichte vragen, John en Jac hebben alle zeilen bij gezet. Het appelassortiment zag er zeer goed uit en de stand was een lust voor het oog. Sinds enkele jaren staan wij op het plein waar stands staan die te maken hebben met de natuur zoals IVN, Schaapskudde Mergelland, Koeien en Paarden Betekenis van het Appelsapetiket.

Tijdens de markt kwamen wij in gesprek met de burgemeester en wethouder van de gemeente Eijsden-Margraten, de heren Akkermans en Jacobs. Ik heb hen gevraagd of ze het PGL -Appelsapetiket herkenden, de burgemeester gaf direct de oplossing. Ons Appelsapetiket heeft als achtergrond de afbeelding van de oude gemeente Gronsveld

5

(half geel en half groen) met de drie cirkels die het PGL vervangen heeft door drie tekeningen van het Grondsvelder Klumpke (rood). Beide heren vonden dit een mooie toepassing op de geschiedenis van Grondsveld met de vroegere hoogstamfruit bomen, het etiket werd op foto vast gelegd. Medailles en andere spullen in bruikleen gekregen.

Mevrouw Maria Mobers uit Wittem heeft tijdens de markt het PGL spullen in bruikleen gegeven die betrekking hebben op de vroegere fruitteelt in Zuid-Limburg. Het betreft drie medailles die gewonnen zijn door familieleden van haar tijdens een wedstrijd “Fruitsorteren” in 1925. Verder een plukschort om fruit tijdelijk in op te bergen tijdens het plukken en een reeks riemen die men het vee om deed om te voorkomen dat het vee de takken van de fruitbomen kon afscheuren. Deze spullen heeft het PGL in bruikleen en als er te zijner tijd in Eijsden – Margraten een Fruit- Museum komt zal het PGL deze spullen overdragen. Al met al een mooie afsluiting van de PGL activiteiten in 2015.

Rosie Beltgens ontvangt Marsna Erepenning Rosie is al jaren lid van het PGL, actief bij de werkgroep excursies en steekt haar handen uit de mouwen waar dat wordt gevraagd. Maar zij is ook al 25 jaar voorzitster van ‘Zij Aktief Meerssen‘. Voor dat werk kreeg zij van burgemeester Clermonts-Aretz de erepenning uitgereikt. Een dergelijke eer valt iemand niet zomaar te beurt; enkele maanden geleden werd het bestuur van het PGL zeer vertrouwelijk gevraagd om haar voordracht te steunen. En dat werd van harte gedaan. Rosie is niet alleen een betrokken lid van het Pomologisch Genootschap, maar zet zich al jaren breed voor anderen in. Het PGL feliciteert haar dan ook met deze mooie erkenning.

Afscheid van Nico Miessen

Eerst als lid en later jarenlang als voorzitter was Nico betrokken bij de werkgroep Gastronomie. Samen met zijn vrouw Marie-Jeanne waren zij voor de werkgroep op tal van PGL activiteiten aanwezig en maakten daar de lekkerste pannenkoeken. Nico is een man die van aanpakken weet en niet te beroerd is om de schouders eronder te zetten als dat nodig is. Zo is

6

het bestuur hem bijzonder dankbaar in de periode waar het met gastronomie minder ging. Hij bleef samen met Marie-Jeanne de kar trekken. Mede dankzij zijn inspanningen de afgelopen jaren is de werkgroep gegroeid. Met de werkgroep heeft het bestuur afspraken gemaakt over ondersteuning en uitvoering van de activiteiten. De nieuwe weg die de werkgroep is ingegaan is voor Nico reden geweest zijn activiteiten voor de werkgroep te beëindigen en een nieuwe uitdaging te zoeken. Het PGL bedankt hem voor zijn inzet en geestdrift waarmee hij voor het PGL aan de slag is gegaan. We zullen hem ongetwijfeld nog op evenementen tegenkomen in de toekomst en wensen hem en Marie-Jeanne succes.

Te koop Houten fruitladder, eiken, 3.10 m, 12 sporten 30 cm breed METABO elektrische kettingzaag, 400 m/m 1400 watt Boomkasten en boombanden, hoogstam 1 rol schapendraad BEKAERT 50 m, 8-100-15, nieuw, verzinkt Hooivork, hout, HARK, 60 cm, 2 x 14 tanden Regenton, plastic, groen, � 80 cm, hoogte 80 cm, 250 liter Kruiwagen, klein, 65 liter, luchtwiel Houten afcent kist, groen, 3 laden, 1 m x 78 cm, hoogte 20 cm. p.n.o.t.k. info 043-4581910

Snoeicursus fruitbomen te Kapelle Het Fruitteeltmuseum, Annie M.G.Schmidtsingel 1 in Kapelle organiseert in januari en februari 2016 een korte cursus snoeien van laagstam fruitbomen.Tijdens de cursus wordt onder deskundige leiding het snoeien van appels en peren in praktijk en theorie uitgelegd. Er wordt o.a. aandacht besteed aan het tijdstip van snoeien, de wijze van snoeien, de reactie van de fruitboom op de snoei en de opbrengst. Men gaat tijdens de cursus zo veel mogelijk zelf aan de slag; de beste manier om het te leren. De snoeicursus bestaat uit een gezamenlijke startbijeenkomst op zaterdag 16 januari van 10.00 tot 16.00 uur met vele praktische tips. Vervolgens kan men kiezen uit twee praktijkdagen, d.w.z. op de

donderdagmiddag van 21 en 28 januari van 13.00 tot 16.00 uur of op de zaterdagochtend van 6 en 13 februari van 9.30 uur tot 12.30 uur. Kosten € 75,00. De kosten zijn inclusief consumpties, reader en lunch 16 januari. Aanmelden via email info@fruitteeltmuseum.nl of tel: 0113-344904 tijdens de openingsuren op woensdag en zaterdag. Bevestiging deelname op volgorde van aanmelding. Zie www.fruitteeltmuseum.nl.

wist u dat? door Frans Baas - het beste moment om een hoogstam fruitboom te planten is 10 jaar geleden ! Het op één na beste moment is NU ! - N.a.v. het scheppingsverhaal: “In het begin was er het woord, en dat woord was APPELBOOM ! - Historisch feit: Kerkhervormer Maarten Luther ten teken van hoop: “Als ik zou weten dat morgen de wereld zou vergaan, dan noch plantte ik vandaag nog een appelboom.

7

Agenda PGL 2016 Jaarkalender Zoals elk jaar in december is van veel activiteiten, waar ons genootschap aan deel gaat nemen het komende jaar, de exacte datum nog niet bekend, hier volgt de voorlopige jaarkalender. Maart - Begin maart jaarvergadering - Voorjaarswandeling (educatief karakter hoogstam) April - 17 april Horst ad Maas: bijen en natuurmarkt - 24 april Vilt: Bloesemparade - eind april Wessem: Lentefair Mei Juli - 10 juli Alden Biesen: kersendag - eind juli Ohé en Laak: pruimendag Augustus - Einighausen: Oude ambachten - Uitroeping Boom vh jaar September: - Het PGL staat op diverse plaatsen: - Vaeshartelt, Beesel, Mesch, Einderhoof - Workshop determineren Oktober - eind oktober persdag bij familie Leesens November - Hubertusmarkt in Gulpen

Kopij Mailt u wel eens stukken aan de redactie? Stuur dan losse tekst in Word en losse foto’s op jpeg-formaat. Graag “platte tekst” aanleveren, dus geen opmaakopties als dubbele regelafstand, etc. PDF bestanden kunnen NIET worden ge-plaatst. En foto’s NIET in de tekst opnemen. Alvast bedankt!

Insturen kopij Kopij opsturen voor 1 maart 2016. Graag de kopij opsturen naar het redactieadres, met het volgende e-mailadres: Christien Pulles: nieuwsbrief@pgl.nu

Website PGL www.pgl.nu U kunt oude Klumpkes bekijken in het archief. Daarvoor is de gebruikersnaam: PGL en het wachtwoord archief

6141

ADRESSEN WERKGROEPEN Evenementen Wil Ramaekers, evenementen@pgl.nu

Inventarisatie en enten John Teunissen tel 0495-533395 Jack Bosch, tel 0475-561921 inventarisatie@pgl.nu Gastronomie Vacature Interim Mevr. Even gastronomie@pgl.nu Fruit en sapverwerking Ger Graus, sapverwerking@pgl.nu

Publiciteit en pr Tom Lemmerling, tel:043-4581910 Ronald Spits, publiciteit@pgl.nu

Excursies Rosie Beltgens, Wiel Leunissen, excursie@pgl.nu Kersendag Fons Sluijsmans, kersendag@pgl.nu Redactie Klumpke Christien Pulles, nieuwsbrief@pgl.nu

Ledenadministratie ledenadministratie@pgl.nu

Pomologisch Genootschap Limburg Steenstraat 13 6141AS Limbricht info@pgl.nu www.pgl.nu

Redactieadres Christien Pulles Meidoorn 129 6226 WH Maastricht nieuwsbrief@pgl.nu

Secretaris Bert Jorritsma Steenstraat 13 6141 AS Limbricht secretariaat@pgl.nu