van die afrikaanse taalraad · organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in plus...

31
Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad Okt 2015 - Aug 2016

Upload: others

Post on 20-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20161

Jaarverslagvan die

Afrikaanse TaalraadOkt 2015 - Aug 2016

Page 2: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20162

Dit is vir my ‘n genoeë om ingevolge artikel 16.2.1.

van die Akte van Oprigting van die Afrikaanse

Taalraad die verslag van die Direksie vir die

tydperk Oktober 2015 tot Augustus 2016 aan die

algemene vergadering voor te lê.

Prof Anne-Marie Beukes

Voorsitter

27 Augustus 2016

Page 3: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20163

INHOUDSOPGAWE

1. DieTaalraadineietydseSuid-Afrika 4

2. BeheerenbestuurvandieAfrikaanseTaalraad 6 2.1. Inleiding 7 2.2. DieDireksie 8 2.3. Direksievergaderings 8 2.4. KomiteesvandieTaalraad 9 2.5. LidmaatskapvandieTaalraad 10

3. Fokuspunte 11 3.1. Afrikaansasonderrigtaalbyuniversiteite 12 3.2. Afrikaansasonderrigtaalbyskole 18 3.3. Versoening 18 3.4. DieTaalberaad 19

4. VerslagvandieTaalraadseaktiwiteiteOktober2015-Augustus2016 20 4.1. Skakelingmetlidorganisasiesenverwantepartye 21 4.2. Deelnameaantaal-entaalverwantebyeenkomste,konferensies ensimposia 24

5. DieTaalraadendiemedia 25 5.1. SosialeMedia 26 5.2. Mediaverklarings 26 5.3. Media-onderhoude 27 5.4. Publikasies 28

6. Bedankings 29

Page 4: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20164

DieTaalraadineietydseSuid-Afrika

1.

Page 5: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20165

Die Afrikaanse Taalraad begin haar kinderskoene ontgroei: ons behoort binnekort

kordaat met hoëhakskoene die taalwêreld te betree.

‘nKykienadieaktiwiteitewaarbydieTaalraadbetrokkewas,asookdieinisiatiewewatdeurdieTaalraadindieafgelopeverslagjaargeloodsis,salhierdiestellingbevestig.HierdienuweenergieendinamiekisdieuitkomsvandieaanstellingvandieTaalraadseeerstevoltydseuitvoerendehoofinFebruarievanjaar,dr.ConradSteenkamp,enme.RiaOlivierasvoltydseprojekkoördineerder.

Afrikaans is steeds in die spervuur wat die universiteitswese betref, veral in die lig van diestudentebeweging #Fees must fall, #Rhodes must fall en #Afrikaans must fall. Die verlies aanAfrikaansas ‘nonderrig- enwetenskapstaalbyvier vanSuid-Afrika segrootuniversiteite is ‘nswareslagvirdieAfrikaansetaalgemeenskap.DieJaarverslaggetuigvandiesterkstandpuntwatdieTaalraadinhierdieverbandingeneemhetendieindringendegespreksvoeringwatopverskeievlakkeplaasgevindhet.VanbeduidendebelangisdatdieTaalraadmetgoeiegevolgasVriendvandieHofindiehofsaakteendieUniversiteitvandieVrystaattoegetreehet.DieTaalraadhetook‘nbelangrikekoördinerenderolgespeelomverskillenderolspelersindiedebatoorStellenboschUniversiteitsetaalbeleidbymekaaruittebring.DieTaalraadsesterkfokuspuntopuniversiteitese houding oor Afrikaans het meegebring dat die jeug toenemend betrek is by gesprekke enmobiliseringsaksies.

DietoekomsvanAfrikaansisegterindiehandevandieheleAfrikaansetaalgemeenskapomdieruimtewatdieGrondwetvirAfrikaans(enanderinheemsetale)geskephet,opteeis.DieTaalraadisuitstekendgeposisioneeromhierdiedoelwitopdievoorgrondteplaasenoorallegrenseheenin ons taalgemeenskap te bevorder. Die versoeningsproses om die historiese verdelingslyneongedaantemaakenalleAfrikaanssprekerssaamtesnoer,staansteedssentraalinonsbeplanningenrigalleaktiwiteitewaarbydieTaalraadbetrokkeis.

DiegesondebeheerenbestuurvandieTaalraadis‘nbelangrikeprioriteitvandieDireksie.Met‘nvoltydseuitvoerendehoofisdieTaalraadnougoedtoegerusomindringendaandagteskenkaandiekonsolideringvandieTaalraadseplekenrolinonshuidigetaalpolitiekekontekswaarAfrikaansonderdrukverkeer.

1.DieTaalraadineietydseSuid-Afrika

DieTaalraadsedireksiebydiestrategiesessieinGoudini,Januarie2016.

Page 6: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20166

BeheerenbestuurvandieAfrikaanseTaalraad

2.

Page 7: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20167

2.1. Inleiding

InNovember2015isdieeerstevoltydseUitvoerendeHoofvandieTaalraadaangestel,drConradSteenkamp,watdieteuelsbyprof.JacquesvanderElstoorgeneemhet.DieeersteaksievandieDireksieinJanuarie2016wasomweereens‘nstrategieseberaadtehou,‘njaarnadievorigeberaadinJanuarie2015.

DieeersteberaadinSeptember2014hetindringendbesin oor die konsep ‘versoening’ en daar isooreengekom dat dit prominent in samehang metdie Taalraad se drieërlei leuse, ‘Bemagtig, bevorder,beskerm’, gebruik moet word; so ook in samehangmet die visiestelling vir die Taalraad, naamlik ‘Saamdie toekoms in met Afrikaans’. Die 2016-beraad hethierdie fokus bevestig en - soos in 2015 - ook klemgelê op Afrikaans as akademiese taal en Afrikaansemoedertaalonderrig.

DieTaalraadsebeheer-enbestuursmodelisweereensonderdie loepgeneemmetverwysingnadieKing-verslaesebeginselsvirbestepraktykvirgesondebestuurenbeheer.HierdiebeginselswordindienuweontwikkelingsfasevandieTaalraadnogbelangrikeras tevore.MetdieuitbouvandieTaalraadas‘nprofessioneleorganisasiesalveralaandaggegeemoetwordaandiedifferensiëringvandieoorsigfunksievandieDireksieendieoperasionelefunksiesvandiepersoneel.

DieDireksie streefonderdiemoeilikeomstandighedewat inhierdie jaarontwikkelhetdaarnaom‘ngesondebalanstevindtussendieaktivismewatnodigisomAfrikaansseposisiebyskoleenuniversiteitetebehouenuittebou,aandieeenkant,endieaandagwatveralnouookaanversoeninggegeemoetword.Dieafgelopeverkiesing,rasgedrewenarratieweenstudenteprotesbydieuniversiteitehetgrootdrukopdieAfrikaansegemeenskapgeplaasenbygedratot‘ngroterpotensiaal vir fragmentering in interne spanning. Dit word dus uiters belangrik om ‘n hernudefokusopversoeningteplaasendietemasonderhuiweringtetakel.Daarbymoetveralaandagaandiesosio-ekonomiesekomponentgegeeword,soookaandieblywendegriewewatdieAfrikaansegemeenskapverdeel.

HierdietaakkanslegsinsamewerkingmetaldieTaalraadseledegetakelword.Diebenaderingwatnougevolgword,mikdaaropomlidorganisasiestoenemendbydiebeplanningvangesamentlikeinisiatiewe te betrek en om toe te sien dat sinergieë tussen hierdie organisasies geskep word.Onswil ophierdiewyseoordie volgende jaarook sterkopvoetsoolvlakmobilisering fokus, ‘nbenadering wat lidorganisasies op ‘n plaaslike vlak ook nader aan mekaar sal bring. Gedeeldeervaringisnodigomverskilletersydetekanstel.

Prof.JacquesvanderElsthetdieTaalraad inFebruarie2016verlaat.Hywassedert2003noubetrokkebydiepogingsomdieTaalraadtestigenhetonderveeleisendeomstandighedehardgewerkomdieTaalraadtebringwaarditvandagis.SypassievirAfrikaansensyuniekekennisvandiewordingsgeskiedenisvandieTaalraadsalintensgemisword.

2.BeheerenbestuurvandieAfrikaanseTaalraad

Prof.JacquesvanderElst(voormaligeuitvoerende

hoofvandieTaalraad)metdr.ConradSteenkamp

(nuwehoof)bydiestrategiesessieinGoudini,

Januarie2016.

Page 8: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20168

2.2. Die Direksie

DieDireksievir2016issoosvolgsaamgestel:1. Prof.Anne-MarieBeukes-voorsitter(SAVertalersinstituut)2. Drs.HendrikTheys–ondervoorsitter(KSUT)3. AlanaBailey(AfriForum)4. Dr.DannyTitus(ATKV)5. PaulColditz(FEDSAS)6. Dr.NielleRoux(SBA)7. KarenMeiring(KykNET)8. JapieGouws(ATKV)9. FlipBuys(Solidariteit)10.SinkiMlambo.

MarleneleRouxhetinFebruarie2016uitdieDireksiebedank,waarnaSinkiMlamboinhaarplekaangewysis.

DiePersoneellyksoosvolg:1. Dr.ConradSteenkamp(uitvoerendehoof)2. RiaOlivier(projekbestuurder)3. JannieEarle(sekretaris)

JannieEarleverlaatdieTaalraadaandieeindevanJanuarie2017,nadieaanstellingvan‘nnuwesekretarisenskakelbeampte.

2.3. Direksievergaderings

DieDireksiehetbesluitomeenkeerperkwartaaltevergaderbenewenstussentydsevergaderingspere-posentelefoonkonferensies:

i. SpesialeDireksievergaderingenontmoetingmetdieUH-kandidate,Pretoria,1Desember2015ii. SpesialeDireksievergaderingenontmoetingmetfinaleUH-kandidaat,Pretoria, 11Desember2015iii.StrategieseberaadinGoudini,25Januarie2016iv.Direksievergadering,Goudini,26Januarie2016v. Direksievergadering,Randburg,13Mei2016

Page 9: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 20169

2.4. Komitees van die Taalraad

Asdeelvandieinwerkingstellingvan‘nnuwebeheer-enbestuursbenaderingindiedieTaalraadisdievolgendekomiteestydensdieJanuarie-direksievergaderinggekonstitueer:

i. Menslikehulpbron-envergoedingskomitee: PaulColditz(voorsitter),dieVoorsitterendieUitvoerendeHoofii. Oudit-enrisikokomitee: JapieGouws(voorsitter),dieVoorsitterendieUitvoerendeHoofiii.Bemarking-enmediakomitee: Dr.NielleRoux(voorsitter),KarenMeiring(kykNET),prof.A-MBeukes,SinkiMlamboen dieUitvoerendeHoof

Die Dagbestuur word as ‘n komitee uitgeskakel omdat die Voorsitter, Ondervoorsitter enUitvoerendeHoofiniedergevalgereeldmetmekaarskakel,pleksvanomformelevergaderingstehou.

DieTaalraadenAkademiesebesoekaanSolPlaatjeUniversiteit.Vanlinksnaregs:prof.Anne-Marie

Beukes(Taalraadvoorsitter),dr.DionePrinsloo(Akademieuitvoerendehoof),prof.WesselPienaar

(Akademievoorsitter),prof.JacquesvanderElst(voormaligeTaalraadhoof)enHendrikTheys

(Taalraadondervoorsitter).

Page 10: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201610

2.5. Lidmaatskap van die Taalraad

No. LEDEORGANISASIE LEDEGELD LEDEGELDONTVANG

1 SAVI R500.00 R500.00

2 ATKV R10,000.00 R10,000.00

3 AFRIFORUM R10,000.00 R10,000.00

4 SOLIDARITEITHH R10,000.00 R10,000.00

5 SOLIDARITEIT R10,000.00 R10,000.00

6 SAOU R10,000.00 R10,000.00

7 VOORTREKKERS R1,000.00 R1,000.00

8 DAMESKRING R2,000.00 R2,000.00

9 AFRIKANERBOND R3,000.00 R3,000.00

10 ORANIABEWEGING R1,000.00 R1,000.00

11 SAAKADEMIEvirW&KUNS R1,000.00 R1,000.00

12 SBA R3,000.00 R3,000.00

13 FEDSAS R10,000.00 R10,000.00

14 ATKVVVA R10,000.00 R10,000.00

15 KRAALUITGEWERS R500.00 R500.00

16 ATKVLAPA R10,000.00 R10,000.00

17 VIVA(52) R1,000.00 R1,000.00

18 RRB(Rapportryers) R500.00 R500.00

19 KYKNET R3,000.00 R3,000.00

20 AGV R500.00 R500.00

21 SASNEV R500.00 R500.00

22 VF-PLUS R1,000.00 R1,000.00

23 ATKVSKRYFSKOOLPOTCH R100.00 R100.00

24 ERFENISSTIGTING/VTM R500.00 R500.00

25 NGKERKAlg.Sinode(50) R1,000.00 R1,000.00

26 TAALMONUMENT/MUSEUM R1,000.00 R1,000.00

27 WOORDFEES R3,000.00 R3,000.00

28 FAK R10,000.00 R10,000.00

Totaal R123100.00 R114100.00

Organisasieswatmoontliknogdie lidgeldesalbetaal, sluit inPlus50, Innibos,DA,VRA,PaarlAfrikaanseSkakelforum,RehobothBasterGemeenskap,AfrikaanseSkrywersunie,endieSAGV.

Page 11: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201611

Fokuspunte

3.

Page 12: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201612

3.1. Afrikaans as onderrigtaal by universiteite

Bydrae as amicus curiae tot die hofsaak teen die Universiteit van die Vrystaat.DieTaalraadhetbaieaandaggegeeaandieposisievanAfrikaansasonderrigtaalbyUniversiteite.Daar heers in die Taalraad groot kommer oor die felle veldtog teen Afrikaans wat onder dievaandelvandieFeesMustFall-bewegingendiedekoloniseringsdiskoersgeloodsis.Ookdiesterkrasgedreweaardvandieplaaslikeverkiesingshettothierdiebesorgdheidbygedra.DieTaalraadsestandpuntblydatAfrikaansnie‘nwittaalisnie,maaraan‘ngrootverskeidenheidvansprekersbehoort;ookdatAfrikaans‘nonmisbarerolindiesosio-ekonomieseontwikkelingvanmiljoenevanhaarsprekersspeel.EnigeafskalingvanAfrikaansasonderrigtaalraakhierdeurdiebelangevanalhaarsprekers.

DieTaalraadhetmetonsVoorsitterasdieondertekenaarasamicuscuriaeaandiehofsaakteendieUVdeelgeneemenhethiervoor‘naanbiedingoordiebelangrikheidvanAfrikaansasakademiesetaalontwikkel(BylaagA).

DieUVsenuwetaalbeleidistersydegestelenverderehofsakewordverwag.Diebydraewordmet enkele veranderinge ook vir die komende hofsaak teen die US oor hulle nuwe taalbeleidgebruik,weereensmetdieVoorsitterasondertekenaar,hierdiekeerinhaarprivatehoedanigheid.DieTaalraadneemdusformeelnieaandiesaakdeelnie.

Bydrae tot die Transformasiekomitee van die Universiteit van Pretoria se evaluasie

van voorstelle om die taalbeleid van die universiteit te verander.

DieTaalraadhetop3Junie2016ook‘nskriftelikebydraeaandieTransformasiekomiteevandieUPgerigwaarin‘nsaakvirdiebehoudvanAfrikaansasonderrigtaalbydieuniversiteituitgemaakword.Diebydraelyksoosvolg:

DieAfrikaanseTaalraad(dieTaalraad)treeopas’nkonfederaledakorganisasievir’nmeerderheidAfrikaansetaal-enkultuurorganisasiesenisas’ntaalraadbydieKommissievirdieBevorderingenBeskermingvanKultuur-,Godsdiens-enTaalregtegeregistreer.Ons verwelkom die geleentheid om op die Onafhanklike Transformasiepaneel (diePaneel) se uitnodiging te reageer. Gegewe die kort kennisgewing is ons bydraenoodgedwongetotbeginselkwessiesbeperkenlaatonsditaananderoorommeertegniesebydraestemaak.

DieTaalraadbevorderAfrikaansinhaarvollediversiteit:Oranjerivier-Afrikaans,Kaaps,NamakwalandseAfrikaansenalleandervormevandietaal.Afrikaansisnie’nwittaalnieenbehoortaanalhaarsprekers.Daar ís indieverlede inAfrikaansseergemaak,maarookinAfrikaans’nstrydteenonreggevoer.DieTaalraadmikdusopdiehelingvandieletselsvandieverledeenversoeningtussendiesprekersvandietaal.Onsreikookuitnaander,onderanderediegenewatnegatiewepersepsiesvandietaalhet.

OnsbeskouAfrikaansas’nhoogsontwikkeldetaalvanbemagtigingwataanalhaarsprekers se emosionele, religieuse, sosiale, kulturele, en akademiese behoeftes kanvoldoen–beteraswatenigeandertaalditvirhullesoukondoen.DaarombevorderdieTaalraadAfrikaansindiehuisenmoedertaalonderrigopskoolenuniversiteit.

3. Fokuspunte

Page 13: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201613

OnsglodatdieGrondwetruimteskepvir’nmeertaligebestelwaarinhierdiefunksiesvanAfrikaansop’ngelykebasismetandertaleuitgeleefkanword;ookdatteenstrydigebelange,waarditsoubestaan,bywysevanonderhandeling,goeiebeplanningenbestuurversoenkanword.Met’nbietjieverbeeldingen’nbereidwilligheidtotkompromie,kanalmalgewoonlikgeakkommodeerword.

OnsbesefdusdatdieverdereontwikkelingvanAfrikaansniein’nvakuumkangeskiednie,maargekoppelisaandieontwikkelingvanonsanderinheemsetale,Namainkluis.InhierdieopsigisonsveralopgewondeoordieprominensievanisiZulubydieUniversiteitvanKwaZulu-Natal.OnshoopdathierdievoorbeelddeuranderuniversiteitegevolgsalwordendatdieUniversiteitvanPretoriadieselfdegewigagterdieontwikkelingvanSepedienookAfrikaanssalgooi.Daarvoor isduidelike teikensenmeganismesbinnedieraamwerkvandieTaalplannodig.Metmeertaligheidbedoelonsdusniediesimbolieseinsluitingvaninheemsetaleashulpmiddelsnie,maardieontginningvandievollewaardevanhierdietaleop’nvolhoubarebasis.

Hierdiestandpuntisnieblootgebaseeropoorwegingsvaneiebelangnie,maarookopdiebesefdatonstale’nuiterswaardevolleekonomiesehulpbrondaarstel.Taalhelpommensesevollepotensiaalteontsluit,daarmeeookhullevermoëomaandieekonomiedeelteneemendaartoebytedra.Taalskepruimtevirnuweprodukteenmarktewatslegsdeurmeertaligemaatskappyegeteikenkanword.Deurdieinheemsetalebinne’nmeertaligebestelteontwikkel,kandielanddussywareekonomiesepotensiaalbereik.

Kwantifisering van hierdie bydrae sal wys dat mens die ekonomiese waarde vantaal nie kan veronagsaam nie. Studies oor moedertaalonderwys op skoolvlak binne’n meertalige verband wys byvoorbeeld duidelik daarop dat die bykomende kostesdaarvanduidelik regverdigbaar isopgrondvandieekonomiese rendementwatditgenereer.Eenvanhierdierendementesluitindiedoeltreffendergebruikvanbeperktehulpbronneopuniversiteitsvlak.1

Taalkanook’nbelangrikebydraetotpositiewesosialeverandering2lewersooswatwyleNevilleAlexandergeargumenteerhet.Volgenshomismeertaligheid’nvoorvereistevirdiewarekultureleonafhanklikheidvandieland,virdiekultureleselfvertrouewatonsnodighetomas ’nnasieteontwikkel.3Hyhetditookas ’nvoorvereistevir ’nwaredeelnemendedemokrasiebeskou.Die lotvanAfrikaanssaldiepolitieke lotvandielandbepaal,hethygedink.

MonolinguismebeperknaamliktoegangtotdiestaatendieekonomietotdiegenewatEngelsgoedbeheers.Meertaligheidskepdaarteenoortoegangvirdieresenverhinderdiekonsolidasievanstaatkundige,ekonomieseenpolitiekemagindiehandevan ’nklein,hoofsaaklikstedelikeelite.OmhierdieredesbevorderdieTaalraadkonsekwentmeertaligheid,enwaartoepaslik,diegebruikvanAfrikaansinbesigheid,diestaatenpubliekeruimtes.

Page 14: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201614

Diemeeste inheemsetale inSuid-Afrika,metdiemoontlikeuitsonderingvan isiZuluwat uitstekend as lees- en skryftaal geanker is, ervaar tans toenemende druk. Diegebruiksvorme van Sepedi in en om die stedelike gebiede verskil byvoorbeeldtoenemendvandiemeertradisionelevormeindieplatteland–soveelsodatsommigetaalkundiges selfs voorspraak vir ’n herstandaardisering van die taal begin maak.DieselfdegeldtoenemendvirAfrikaansenander inheemsetalesoos isiXhosa,waardieplattelandsevormstoenemendasdie“regte”of“suiwer”variëteitegeld.

Die behoud en verdere ontwikkeling van hierdie tale as instrumente van kulturelevernuwingenbemagtiging,voorverondersteldiebetrokkenheidvandieuniversiteite.Dit is ’n verantwoordelikheid teenoordiegemeenskapwatuniversiteitemoeilik kannegeer.’nBalansmoeteenvoudigtussendietaalbehoeftesvanplaaslikegemeenskappeen universiteite se versugting na internasionalisering gevind word. Juis by wysevan hierdie worteling in die plaaslike kan die negatiewe invloede van neo-liberaleinternasionalismebesweerword.

IndiegevalvandieUP is ’nbeginselbesluitoordiewaardevanbeideAfrikaansenSepediastalevanbemagtigingdusnounodig.Ditsal’nfinalebesluitweesomdat’nlatereterugkeernadiestatusquowaarskynliknielewensvatbaarsalweesnie.Endaariswyerimplikasies:indienAfrikaansval,danvalSepedi.AsAfrikaansniekanoorleefnie,danisdiekansevirdiemeesteanderinheemsetaleskraal.

DieTaalraadhoopdusdatdiePaneel inhulleoorwegingvandiebydraeswatdeurverskillendepartyegemaakword,diewaardevantaalas’ninstrumentvankulturele,ekonomieseenpolitiekebemagtigingniesalonderskatnie;soookniedieemosionelewaarde van taal nie, en haar rol in die kunste en die verwoording van mense seintiemsteervaringevandiewerklikheid.Hierdiefunksieswordalmalondermynindiendieintellektualiseringvan’ntaalignoreerword.

Juisweensons ingesteldheidoptaalenkultuur,hetdieTaalraadbaiebegripvirdievervreemdingwatsobaiestudenteopdiekampusvandieUPenanderuniversiteitebeleef.DieUP ís ’nhistorieswitAfrikaanse ruimtemet ’n sterkWesterse,ofeerderinternasionale,akademiesetradisie.Daarbenewensdaagbaiestudenteswakvoorbereidinhierdieruimtesopensukkelomdiedrukteverwerk,finansiëleproblemeinkluis.

Onsverstaanookdathierdieervaringtotfrustrasieendikwelsselfswoedelei-klassiekesimptome van “kultuurskok” waarmee internasionale of multikulturele maatskappyegereeldtedoenehet.Ditisnietemindisfunksioneelwanneerhierdiespanningeomslaaninnegatiewe,ofhatigeofrassistiese,stereotiperingvan’n‘ander’,ofdieskeppingvankruvyandbeelde.

Dit word gevaarlik wanneer sulke reaksies aansluiting vind by verdelende ideologiewatonverdraagsaamheid,ensomsookgeweld,regverdig.Dieradikaliserendenul-sombenaderingswatdeursommigeakademicienakademieseinstansiesbevorderword,kanalmal,ookstudenteinkluis,uiteindelikbaiekos.

Page 15: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201615

Ditisnietemin’ngegewedatkampusse,diévandieUPinkluis,salveranderomgehoortegeeaandiebehoeftesvandiestudente.DieonnodigeafskaffingvanAfrikaanssalegternie“verdeling”tussenstudenteophefnie–meerkreatieweenminderdrakonieseidees is nodig om versoening tussen studente te bewerkstellig. Dit sal veel eerderverbitteringenonttrekkingtotgevolghê.

AsgevolghiervansaldieUPsekerlikook’nsterkbronvaninkomsteverloor,ietswatdieuniversiteitseleierskapsondertwyfelreedsweet.Hulleweetsekerlikookdatdiestudentedikwelsgeldigegriewehet,maarookdatdietoegeeaanpopulistieseeiseinallewaarskynlikheidslegstotmeerekstremeeisesallei.

Dieuniversiteit se leierskapbevindhul sonder twyfel in ’nmoeilikeposisieendit ismaklikomvanbuiteafopiniestelug.Nieteminmoetonsdaaropwysdatditbinne’ngesondeenverdraagsamedemokrasiemoontlikmoetweesom’nplekvirAfrikaansenSepedilangsEngelsbydieUPtehandhaaf.Kwessiessoostaal,kultureleruimtesenkurrikulumbydieUPmoetdusonderhandelwordeerderasdat’nmeerderheidsgroepeenvoudighulwenseop’nminderheidafdwing.’nNuwegedeeldetaal-enkultureleervaringopdiekampusmoetdeuropegesprekgeskepword.

Verdraagsaamheidisuiteraard’nvoorvereistehiervoor,ietswaarvandaartansteminopkampussetebespeuris,dieUPingesluit.Inhierdieopsigis’nrolvirpolitiekestigtingssoosdieAchmedKathradaStigting,dieMandelaStigtingenanderaangewese.OokdieTaalraadisbereidomtehelp.

Hóé die kampus verander is amper belangriker as die resultate daarvan. Dit hetimplikasiesvirdiepolitiekekultuurvandielandasgeheel.

ConradSteenkampHoofvandieAfrikaanseTaalraad

Eindnotas1Meeras70%vanstudentewatdieuniversiteitverlaat,duibyvoorbeeldproblememetEngelsaanaseenvandiehoofredes

virhullebesluit.Daarisetlikegoeieartikelshieroorgeskryfenonskanbinnediebestekvanhierdiebydraeniedaaropingaan

nie.

2Lees“transformasie”,indienuwil,hoewelmensdalkoordiepresieseinhoudvandiebegripmoetpraat.

3Leesinhierdiegeval“dekolonisering”,hoewelmenshierookoordieinhoudhiervankanpraat.

Page 16: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201616

Bydrae tot taalkwessies by die Universiteit van Stellenbosch

DieVoorsitter,OndervoorsitterenHoofhetinFebruarie2016‘nvergaderingmetdieRektor,prof.WimdeVilliersgehad.DieindrukisgekrydathysterktengunstevanEngelsasuniversiteitstaalisendathyniediekwessies rondomAfrikaansverstaannie.DieRektor isvandieTaalraadsekonstruktiewebenaderingverseker,maarookdatdieTaalraadstandpuntsalinneemindiennodig.DieVoorsittervandieRaad,GeorgeSteyn,wounietot‘ngesprekmetdieTaalraadinstemnie.

DieTaalraadseposisieisdatdieUniversiteitvanStellenboschdieenigsteuniversiteitindielandis, met die moontlike uitsondering van die Sol Plaatje Universiteit, waar demografiese gewigdeurslaggewend kan wees vir die oorlewing van Afrikaans as akademiese taal. Hierdie sieningwordversterkdeurdieonlangseoorwinningvandieSolidariteitBeweging tenopsigtevandieregeringsetoepassingvannasionaledemografieopprovinsialevlak.

DieTaalraadhetvierstrategiesedoelwittetenopsigtevandieUStaalbeleid.i. Omdieaandagtevestigopdieimpakvandienuwebeleidopveralarmerenplattelandse Afrikaanssprekendes;ii. Sterkersigbaarheidvanhierdiegemeenskappeenwyerdeelnameaandietaaldebatte bewerkstellig;iii. OmdieUSdaartoetebringomdietaalbeleidmetallebelanghebbendesteonderhandel, pleksvanbo-afaftedwing;iv. ‘nWyekoalisietebewerkstelligwaaraanpartyekandeelneemtenspytevanuiteenlopende ideologiesestandpunteenstrategieë..

DiemediadekkingwatdieTaalraadseinisiatieweoordietaalbeleidvandieUSgekryhet,hetditduidelikgemaakdatdietaalbeleid‘nveelwyerdemografieaswitAfrikaanssprekendesraakendatdiestrategiegrotendeelssuksesvolwas.

InMeihetdieTaalraaddieeerstevantweewerkswinkelsoordietaalbeleidinsamewerkingmetPEN Afrikaans gereël. Dit is bygewoon deur etlike akademici en lektore, verteenwoordigersvan AfriForum Jeug en die Adam Tas Studentebeweging, Fedsas, die Akademie en ‘n aantaldeelnemersuitdiegemeenskap.Tenspytevanuiteenlopendeposisieswasdaarkonsensusoordietekortkomingevandiekonseptaalbeleidensterkondersteuningvan‘npetisieonderhoofdevandieGelykeKanseinisiatief.

Op7Junievind‘ntweedewerkswinkelplaasmet‘ngrotergemeenskapskomponent.Diegroepworduiteindelik‘nKansinAfrikaans!(KiA!)gedoopenrigaansluitend‘nuitdagingtot‘nopenbaredebataandierektorvandieUS.DieUSaanvaarniedieuitdagingnie,maarnooiKiA!om‘nbruindelegasiesaamtestel.DiebruindeelnemersaanKiA!wasoorwegendtengunstedaarvandatdieuitnodigingaanvaarmoetword,hoewelbeideGelykeKanseendieTaalraadbesorgdooraspektehiervanwas,eersgenoemdeomdathullebevreeswasdatsulkegesprekkenegatiewegevolgevirdiehofsaaksoukoninhou.

Page 17: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201617

DieKiA!-delegasieontmoetop21JuliemetdieUSsebestuurspan.HoeweldieUSgedurendediegesprekargumenteerdatdaargeenhiërargieseverhoudingtussendieonderrigtaleisnie,endatdietaledusgelykis,wasdieaanduidingsdatdieUSseposisieoordietaalbeleidnieveranderhetnie.Nogtansisetlikekwessiesvirverderegesprekgeïdentifiseerenbesluitomgereeldteontmoetomdietaalbeleidenimplementeringdaarvantebespreek.Nadievergaderinghetdiedelegasie‘npersverklaring(BylaagD1)onderdievaandelvan‘nKansinAfrikaans!vrygestelwaarinhulleditsteldatAfrikaansenEngelsvolgensdieUSgelykestatusbydieuniversiteitgeniet.

HierdiegebeurehetdieverskilleindiestrategiesebenaderingsvandieTaalraadenGelykeKansevorendaglaatkom.GelykeKansemiknaamlikop‘nhofsaakteendieUS,terwyldieTaalraadopgemeenskapsmobilisering mik. Hierdie benadering, en insidente soos die vrystelling van diepersverklaring,hetspanninggeskep.‘nOntmoetingisop10AugustusmetGKgehouomhierdiekwessiesoptelos.Diegesprekwordop3Septembervoortgesit.TweeGK-ledeisookuitgenooiomdeelteneemaan‘nbeplanningswerkswinkelvirdieMoedertaalinisiatiefwatinsamewerkingmetetlikelidorganisasiesgehouword.

VerskeiestudentegroepehetookaandieaktiwiteiteomdieUSsetaalbeleiddeelgeneem.DitsluitinAfriForumJeug,AdamTas,VerrasvandieUSseDepartementAfrikaans,dieSBAsementees,enAfrikaansstudentevanKSUT.DieaktiwiteitesluitinhulledeelnameaanTaalraadwerkswinkelsoordieUS-taaldebatendriebyeenkomsteomoorstudenteseperspektieweoordietaalbeleidensamewerkingtussendieorganisasiestepraat. IndievolgendekwartaalneemdieTaalraaddeelaan ‘nAfrikaansemusiekfeesvirstudenteenskoliere,enorganiseer ‘nwerkswinkeloor taalenideologie.

DieTaalraadsebydraetotdiesaakteendieUniversiteitvandieVrystaatwordvervolgensookvirdiehofsaakteendieUSgebruik,onderdiehandtekeningvandieVoorsitter.DieVoorsittertreehieregterinhaarpersoonlikehoedanigheidop.

ByeenkomsvanAfrikaansdepartemente

Op21MeikomstudenteenlektorevanAfrikaansdepartementeinPretoriabymekaar.AandagisgegeeaanhoedepartementekanbydraomAfrikaansseposisieasakademiesetaaltebestendig,dierolwatdepartementekanspeelindebatteoorAfrikaansseposisie,ensteunvandepartementeaandieInternasionaleVerenigingvirAfrikaansasdiegesigvanAfrikaansindiebuiteland.

Die Akademie het daarna formeel besluit om die heeltemal funksionele webwerf van dieInternasionaleVerenigingvirAfrikaans(IVA)aandieTaalraadoor tedra.DiewebwerfkandusgebruikwordomdieAfrikaansdepartementenasionaaleninternasionaalmetmekaarteverbind.Indien genoeg steun daarvoor bestaan, sal die departemente moet saamspan om die nodigebefondsingbymekaartekry.DievolgendebyeenkomsmetdieAfrikaansdepartementevindop1Oktoberplaas,hierdiekeerindieKaap.

Gedurendehierdieontmoetingworddiepadvorentoevirformaliseringvandiegroepbespreek,metdieuiteindelikeideedatdiegroep‘nlidvandieTaalraadword.DieDepartementesalook‘nrolkanspeelindieGerwel-gespreksreeksoorAfrikaansasakademiesetaalwatdieTaalraadvolgendejaaraanbied.

Page 18: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201618

3.2. Afrikaans as onderrigtaal by skole

DieTaalraadseMoedertaalinisiatiefisinsamewerkingmetFedsasbegin.Diedoelvandieprojekisomonderhoudemetouerstevoerom1)teverstaanhoekomhullesekeretaalkeusesvirhullekindersmaaken2)opgronddaarvan‘nvoorligtingsmodeloormoedertaalonderriguittewerkentetoets.

Dieinisiatiefbehelsegterveelmeerasnetdieverskaffingvanvoorligting,maarmikdaaropomdietaalverskuiwingwatinveralstedelikegebiedeplaasvind,teentewerkwaarrealisties,haalbaaren verantwoordbaar. Fedsas se bestekopname oor taalgebruik in skole sal gebruik word omskolewatkwesbaarvirverengelsingisteidentifiseer,soookskolewatgoeddoeninAfrikaans.Hierdieskolesaldanverskillendevormsvanondersteuningdeurdieinisiatiefkry.Daarsalnoumetbeheerliggameenskoolhoofdegewerkwordomteversekerdatdievoorligtingop‘ngeteikendemanier aangebiedkanword.Die fokusopdie taalverskuiwing salookgebruikwordomanderbydraendefaktoreteidentifiseerenwaarmoontlikaantespreek.

BeplanningsessiesvindinSeptemberindienoordeensuidevandielandplaasinsamewerkingmetlidorganisasieswathullemetmoedertaalonderrigbemoei.Diedoelwithiervanisomkoördineringtussendieledetebewerkstelligenomtoetesiendathullediekwessieopdieselfdemanierbenader,waarhaalbaar.KoördinasievindspesifiekookmetAfrikaans.complaas,watalreedsaspektevandienodigewerkdek.Hierdiekoördinasie isnodigomteversekerdatdieselfdeboodskapdeurdielidorganisasiesuitgestuurword,insoverrehullebereidisomhuleieinisiatieweaantepas.‘nBefondsingsvoorstelvir‘nnasionaleprojekwordasdeelvanhierdieprosesuitgewerk.

3.3. Versoening

Versoeningdeursosio-ekonomieseontwikkeling

DieUS-taaldebathetheelwatspanningveroorsaak.‘nDoelgerigtepogingisdusoordievolgendemaandenodigomweergrotereenheidonderAfrikaanssprekendestebewerkstellig,ietswaaraandieTaalraadaandagsalmoetgee.GesprekkeisreedsmetvoormaligedirekteurevandieTaalraadgehouomdiemoontlikheidvanversoeningdeursosio-ekonomieseontwikkelingteondersoek.So‘ninisiatiefkanas‘nplatformgebruikwordomookblywendekwessiesrakendedieonregtevandieverledeaantespreek.‘nVoorstelwordopdieoomblikmetbefondsersbespreek.

DieXhosAfrika-projek

DieXhosAfrika-projek,gestigdeurwyledr.NevilleAlexander,mikdaaropomXhosametbehulpvanAfrikaansteontwikkelenomuiteindelik‘nXhosaTaalraadtevestig.ROenCShetdieprojekweerindielewegeroep.MetVivaAfrikaansasvennoot,salwerkwatbyverskillendeuniversiteiteeneldersvirdieanderAfrikatalegedoenword,ondermeerterminologie-ontwikkelingenanderhulpbronnevirdietaal,op‘nnuutgeskeptewebwerfbeskikbaargestelword.DieProjekgaanook‘ngrootbydraetotdiekomendeTaalberaadvan19Novembermaak.

RehobothBasterssetaalinisiatief

Die Rehoboth Basters is ‘n gemeenskapsorganisasie wat lid van die Taalraad geword het. DieOndervoorsitter, Hendrik Theys, het hulle in die verlede gehelp om ‘n gesprek met naburige

Page 19: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201619

gemeenskappetebeginoormoontlikesamewerkingoortaal.‘nBesoekwordbeplanwaartydens‘ngesprektussenhierdiegemeenskappegefasiliteersalword.

Die Rehoboth Basters het in 1976 ‘n brief van gelukwensing aan die Taalmonument gestuur.Hierdiebriefisnooitbeantwoordnie,ietswatdiegemeenskapgekwelhet.DienuwehoofvandieTaalmonumenten-museumhetingestemomdieRehobothBasterssaammetdieTaalraadtegaanbesoekom‘nbedankingsbriefaandiegemeenskapteoorhandigas‘nsimboolvanversoening.

Veeltaligeskryfprojek

Die projek behels ‘n veeltalige skryfkompetisie. ‘n Publikasie met die wenverhale in Afrikaans,Engels,TswanaenXhosaenopsommingsindieandermoedertale,isvanjaaringraad6geloodsensal jaarliksnadieandergradeuitgebreiword.Dieprojekbied ‘ngeleentheidomAfrikaans,endieanderAfrikatale, in‘nsnelverengelsendeomgewingtebevorderdeurbewusmakingvandiewaardevandieonderskeiemoedertaleendiebevorderingvanveeltaligheidasookpositieweverhoudingetussendieverskillendetaalgemeenskappe.

Publikasies

DieTaalraadhetdietoestemmingvandieskrywervanSo kry ons AfrikaansgekryomsyboekinEngelstevertaalenuittegee.Hyisbesigom‘npaarhoofstukkeoptedateer,waarnadievertalingkanbegin.

DieTaalraadisookvanplanomdieboekieoordieJeugberaadoorSoweto76watin2013deurdieTaalraadgeorganiseeris,inEngelstevertaal.DitsaldaninbeideAfrikaansenEngelsinelektronieseformaataangebiedword.

3.4. Die Taalberaad

DieTaalberaadmetdietema“Geeonskindershoop!”salop19NovemberinPretoriaplaasvind.Diehooffokussal skolewees,maarpleksalgemaakwordvir ‘nbesprekingoordie impakvantaalbeleidoptersiêrevlak.

Dit is ‘n veeltalige konferensie wat ook op die ander amptelike tale van die land fokus, enverteenwoordigersvanaldieampteliketale,regeringstrukture,akademiciengemeenskapstruktureen -organisasies word genooi om die beraad by te woon. Sprekers uit Suid-Afrika, Ghana enVlaanderesaloptree.Vlaamsetaalkennerssal‘ninternasionaleperspektiefbied.Daarsalvan‘ntolkdiensgebruikgemaakword.

Tweestreeksbyeenkomste-konsultasiegesprekkemetgemeenskappe-wordindieaanlooptotdiemoedertaalberaadgehou,waarvandieeersteopSaterdag17Septembervanaf10:00tot14:00in Eersterust, Pretoria, sal plaasvind. Dit sal ook deelnemers uit Potchefstroom insluit. Nog ‘nstreeksvergaderingsalindieNoord-Kaapplaasvind.Diedoelmetdiestreeksbyeenkomsteisomgemeenskappe se perspektief op moedertaalonderrig te verkry en om gemeenskapsdeelnameaandiemoedertaalberaadteverseker.

Diemedewerkingvanlidorganisasiesisbelangrikomhierdietipeinisiatiefmoontliktemaak,en‘nspesialedankiegaanaanlidorganisasiesvirhulleondersteuning.

Page 20: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201620

VerslagvandieTaalraadseaktiwiteite

Oktober2015-Augustus2016

4.

Page 21: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201621

4.1. Skakeling met lidorganisasies en verwante partye

i. 12November2015:DieVoorsitter,OndervoorsitterenUitvoerendeHoof(prof.JacquesvanderElst)lêopuitnodigingvandieVisekanseliervandieSolPlaatjeUniversiteit,prof.YunusBallim,inKimberleybesoekafbydieeerstenuwetersiêreinstellingindiepost-apartheidtydperk.DieSAAkademievirWetenskapenKunsseVoorsitter,prof.WesselPienaar,ensyUitvoerendeHoof,dr.DionéPrinsloo,vergeseldieTaalraadafvaardiging.

DiedoelvandiebesoekwasomkennistemaakmetbelangrikerolspelersindieontwikkelingvanhierdieuniversiteitenomgesprektevoeroordieSPUsetaalbeleidendieleweringvan‘npleidooivir‘nplekvirAfrikaansin‘nomgewingwaarAfrikaansbyverre‘nmeerderheidstaalisnaasTswana:Afrikaanshet606225moedertaalsprekersteenoorTswanase373086,Xhosase60187enEngelsse37842(Sensus2011).Gesprekkeisgevoermetdievisekanselier,bestuursledeendoserendepersoneelvandieSPU.

4. VerslagvandieTaalraadseaktiwiteite Oktober 2015 - Augustus 2016

DrsHendrikTheys(Taalraadondervoorsitter)endr.ConradSteenkamp(Taalraadhoof)saammet

KPUT-studentebydieTaalraadseWoordfees-seminaar.

ii. 19 Februarie 2016: Die Voorsitter en Uitvoerende Hoof ontmoet met die OnafhanklikeVerkiesingskommissieinCenturionom‘nklaginverbandmetdieafwesigheidvanAfrikaansopstembrieweby‘ntussenverkiesinginWyk42,Pretoria,tebespreek.

iii.22Februarie:DieVoorsitterenUitvoerendeHoofontmoetdieUniversiteitvanStellenboschsevisekanselier,prof.WimdeVilliers,omgesprektevoeroordieuniversiteitsekonseptaalbeleidendieTaalraadsestandpuntoortedra.

Page 22: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201622

iv. 3 Mei 2016: Die Hoof ontmoet Ebbe Domisse van GelykeKanse in Kaapstad om betersamewerkingmethierdiegroeptebewerkstellig.DitblykdatdieTaalraadsebenaderingendiévanGKverskil;ookdatdirekteondersteuningvanGKmoeilikisindienhullenie‘nskeidingmaaknietussendiehofsaakendiemobiliseringvanondersteuningteendienuweUS-taalbeleid.

v. 12Mei2016:DieHoofontmoetNeeshanBolton,HoofvandieKathrada-stigting,in‘npogingomsamewerkingmethierdiegroeptevestig.Dievergaderingeindigpositiefmet‘nbeloftevan‘nvergaderingmetdiestigtingsedireksieomtaalkwessiestebespreek.

vi. 13Mei2016:DiedireksiewoondieATKVseMediaVeertjie-aandinVodaworld,Midrand,by.

vii. 21 Mei 2016: Die Taalraad ontmoet in Centurion met hoofde en studente vanAfrikaansdepartementemetdieoogoponderlingesamewerkingenkoördineringvanaktiwiteiteterondersteuningvandieonderrigvanAfrikaansas‘nuniversiteitsvak.

viii. 26 Mei 2016: Die Direksie woon die bekendstellingsfunksie van die Dagbreek Trust seAfrikaans.com-veldtogbyMelroseArchinJohannesburgby.

ix. 6Junie2016:DieHoofontmoetdr.MichaelleCordeurvandieSBAomhominteligoordieTaalraadseaktiwiteitet.o.v.dieUSsetaalbeleid.

x. 7Junie2016:DieHoofontmoetmetDanievanWykvanFedsasinSomerset-Wesomoordie reël van ‘n Afrikaansbyeenkoms te praat en verdere reëlings vir die Moedertaalinisiatief temaak.

xi. 15 Junie 2016: Die Voorsitter woon die Vlaamse Verteenwoordiger se viering vanVlaanderedaginPretoriaby.

xii. 16Junie2016:DieOndervoorsitterenHoofneemdeelaan‘nGelykeKanse-vergadering.DrSteenkampnoemdatdaar ‘n spanning tussenhofsakebedryf engemeenskapsmobiliseringbestaanendatditmoeilikineenstruktuurondervangkanword.

xiii. 19Julie2016:‘nKansinAfrikaans!-delegasiebestaandeuitdieProjekbestuurder,DanievanWyk,dr.DavidPiedten‘nskoolhoofontmoetmetdierektorensyspanomdieUSsetaalbeleidtebespreek.EtlikekwessiesrakendediegelykheidvanAfrikaansenEngelsenskakelingmetbruingemeenskappe word bespreek. Daar word besluit dat die delegasie gereeld met die US moetontmoetomkwessiesuittestryk.

xiv. 21 Julie 2016: Die Projekbestuurder en Danie van Wyk woon ‘n GK-vergadering bywaartydensvoorgestelworddatGKen ‘nKans inAfrikaans!moetsaamsmeltom ‘nverenigdefrontvirAfrikaansdaartestel,datdiegroepAfrikaansasonderrigtaalbyuniversiteitelandswydmoetaanspreek,ookmoedertaalonderrig.Diegroepmoetookdiekwessievanversoeningendieonregtevandieverledeaanspreek.GKspreekhulontevredenheiduitoordiepersverklaringoordieontmoetingmetdierektorwatonderdievaandelvan‘nKansinAfrikaans!uitgestuuris.

xv. 25 Julie 2016: Die Hoof ontmoet Christo van der Rheede, visepresident van Agri SA inPretoria,omoorekonomiesebemagtigingtepraat.Hymaaketlikegoeievoorstelleoorhoeso‘ngesprekaangevoorsoukonword.

Page 23: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201623

xvi. 25 Julie 2016: Die Hoof ontmoet Chris Kloppers van die SAOU in Pretoria om oor diemoedertaalinisiatieftepraat.

xvii. 25Julie2016:DieHoofontmoetCeciliaKruger,nuwehoofvandieVoortrekkermonument/ErfenisstigtinginPretoria.Gedurendediegesprekwordetlikegeleenthedevirsamewerkingtussendietweeorganisasiesgeïdentifiseer.DieStigtingsalookhullidmaatskapvandieTaalraadhernu.

xviii. 26 Julie 2016: Die Hoof ontmoet mnr Roets van AROS, ‘n kerklike organisasie watonderwysdiplomasaanbied.DieHoofnoemdathulleditmethulleoriëntasiedalkmoeiliksalvindomwyedeelnameindieKaaptebereik;ookdatnouersamewerkingmetAkademiawaarskynlikaangesêis.

xix. 26Julie2016:DieHoofontmoetmetdr.DionePrinsloo,HoofvandieSAAkademievirWetenskapenKuns,inPretoriaomdieoordragvandieInternasionaleVerenigingvirAfrikaansnadieTaalraadenvoorgesteldeTaalraadbeleidsveranderingetebespreek.

xx. 26Julie2016:DieHoofontmoetKallieKrielvanAfriForumas‘nhoflikheidsgebaarenomvoorgesteldebeleidsveranderingetebespreek.

xxi. 26Julie2016:DieHoofontmoetmetFlipBuysvanSolidariteitinPretoriaomvoorgesteldebeleidsveranderingetebespreek.

xxii. 27Julie2016:DieHoofontmoetdr.DanieLangnervandieFAKinPretoriaomvoorgesteldebeleidsveranderingetebespreek.

xxiii. 27 Julie 2016: Die Voorsitter, Hoof en Projekbestuurder ontmoet met Afrikaans.com inKemptonParkomaktiwiteitetekoördineer.

xxiv. 27Julie2016:DieHoofontmoetJanBosmanvandieAfrikanerbondombeleidsveranderingetebespreek.

xxv. 27Julie2016:DieProjekbestuurderwoonnog‘nvergaderingmetGKbywaartydenshullemoontlikedeelnameaandiehofsaakteendieUSenkwessiesrakendedieKiA!-delegasiesegesprekmetdieUSbespreekword.

xxvi. 10Augustus2016.DieHoofenProjekbestuurderontmoetinKaapstadmetSASNEV,PENAfrikaansenFedsasomdieTaalberaadtebeplan.

xxvii. 10Augustus2016:DieHoof,ProjekbestuurderenPENAfrikaansontmoetverteenwoordigersvanGelykeKanseindiePaarlomverskilleoorstrategietebespreek.‘nVerderegesprektussendieHoofenGKvindop3Septemberplaas.TweeGK-verteenwoordigerssalookaandieTaalraadsesuidelikebeplanningssessievandiemoedertaalinisiatiefdeelneem.

xxviii. 16 Augustus 2016: Die Hoof woon die inwyding van die Hugenote Gedenksaal by waarKarenMeiringasgassprekeroptree.

Page 24: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201624

4.2. Deelname aan taal- en taalverwante byeenkomste, konferensies en simposia

i. 12November2015:DieVoorsitterleweropuitnodigingvandieSolPlaatjeUniversiteitinKimberley‘nopenbarelesingoor“Multilingualisminhighereducation”.

ii. 17Februarie2016:DieVoorsitterlewer‘nreferaat,“DieplekvanAfrikaansin‘nveranderdehoëronderwyslandskap”,bydieSAAkademievirWetenskapenKunsseSpitsberaadoorAfrikaansinhoëronderwys,Pretoria.

iii. 11Maart2016:DieTaalraadbied‘ntaalgesprekaanbydieUSWoordfees.DiesprekerswasCerneelsLourensoor “Minstensdrie talevir staatsinstansies : laksheidofonwilligheid?”endieVoorsitteroor“DieWetopGebruikvanAmptelikeTale:Implementering”.DieUitvoerendeHoofwasdiegespreksleier.

iv. 9 April 2016: Die Voorsitter neem deel aan ‘n paneelbespreking oor Afrikaans aanuniversiteite, “Afrikaans onder vuur”, onder leiding van prof. Eep Francken, by die AfrikaanseKultuurfeesAmsterdam(AKA).

v. 10April 2016:DieVoorsitter lewer ‘n sleuteltoespraak, “DieekologievanAfrikaans in ‘nverander(en)delandskap”bydieAKAsedebatoordieposisievanAfrikaansbinnediekonteksvan’nmeertaligeSuid-AfrikainAmsterdam.

vi. 11 April 2016: Die Voorsitter neem deel aan ‘n rondetafelgesprek met die NederlandseTaalunie en Nederlandse en Vlaamse akademici oor “Afrikaans se plek en rol”, Zuid-Afrikahuis,Amsterdam.

vii. 13Mei2016:DieDireksiewoondieATKVMediaveertjiesbyopuitnodigingvandieATKV,Vodaworld,Midrand.

viii. 26Mei2016:DieVoorsitterneemdeelaan‘nsimposiumoortaalhulpbronneopuitnodigingvandieNederlandseTaalunieendieDepartmentvanKunsenKultuur,KemptonPark.

ix. 25 Junie 2016: Die Voorsitter, Ondervoorsitter, Hoof en Projekbestuurder woon dieDagbreektrustseTaalberaadopLaMotteinFranschhoekby.

Page 25: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201625

DieTaalraadendiemedia

5.

Page 26: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201626

5.1. Sosiale Media

Heelwat werk is nodig om die Taalraad se webwerf en sosialemediateenwoordigheid te hernu,onder andere om die nuwe strategiese oriëntasie en aktiwiteite van die Taalraad ten toon testel.Diewebwerfmoetookmeer interaktiefenaktiefweesen lyk. Die IT-maatskappywatdieTaalraadsedomeinnaamgeregistreerhet, isgeïdentifiseerendiedomeinnaamwordbinnekortaandiewebwerfdiensverskafferoorgedra.DieTaalraadsaldusbinnekortgeratweesvir‘nhernudesosialemediaveldtog.

5.2. Mediaverklarings

MediaverklaringswordinAfrikaansenooksovermoontlikinEngelsenZuluuitgereikteneinde‘n breër leserspubliek te bereik en groter sigbaarheid vir die Taalraad en ons doelstellings tebewerkstellig.Dit isvankardinalebelangdatdieATRseplekenstreweom ‘npositiewerol tevervulinveeltaligeSuid-Afrikawyeruitgedramoetword.

Titel/onderwerpvanverklaring Datum

1 DieAfrikaanseTaalraadondersteundiepogingsvandie KaapseStadsraadeninwonersverenigingvandieBo-Kaap 14Jan2016

2 WeglatingvanAfrikaansopplaaslikestembriewe 28Jan2016

3 OnbestendigheidbyStellenboschUniversiteit 4Feb2016

4 Afrikaansstaanwéérindiebeskuldigdebank 19Feb2016

5 Taalraadveroordeelvlaagvangeweldopkampusse 23Feb2016

6 Jeugmoetpraat 28Feb2016

7 AfrikaanseTaalraadsêjavirveeltaligheidbyStellenbosch 18Mar2016

8 AfrikaanseTaalraadvraoopengelykeonderhandelingeoor USsetaalbeleid 24Apr2016

9 HistorieseontmoetingvanAfrikaansdepartemente 24Mei2016

10 US-taalbeleidvoldoennieaanbasiesebestuursvereistes 30Mei2016

11 16Junie,veertigjaarlater 16Jun2016

12 TaalbeleidbydieUS,UPenUNISA 23Jun2016

13 ReaksieopVrystaatseHooggeregshofseuitspraak 22Jul2016

5. DieTaalraadendiemedia

Page 27: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201627

5.3. Media-onderhoude

Naam Onderwerp Media Datum

1 Anne-MarieBeukes Afrikaansinhoëronderwys ANN7TV 9Jun2016

2 Taalaanleerengebruikvantoepassings RSG 10Mei2016

3 DietoekomsvanAfrikaans PretoriaFM 10Mei2016

4 USsekonseptaalbeleid PretoriaFM 23Mei

5 KonseptaalbeleidvanUPseTaalwerkgroep PretoriaFM 31Mei

6 US,UPenUnisasebesluitedatEngels vanaf2017enigsteonderrigtaalis PretoriaFM 23Jun2016

7 SkeidingmaakAfrikaansbroos Beeld/ Netwerk24 7Mei2015

8 DanievanWyk UStaalbeleid,namens‘nKansinAfrikaans! RadioPretoria 7Sep2015

9 UStaalbeleidnamens‘nKansinAfrikaans! RadioKC,Paarl

10 ConradSteenkamp OnderhoudoordieUSenUPsetaalbeleide PretoriaFM 30Mei2016

12 OnderhoudoordieUS-taalbleeid Noordkaapse Gemeenskaps- radio Mei2016

13 RiaOlivier Waardevanmoedertaalonderrig, InternasionaleMoedertaaldag RSGPraatSaam 22Feb2016

14 Waardevanmeertaligheid RSGDietale watonspraat 13Mar2016

15 WaardevanMeertaligheid RSGDietale watonspraat 27Mar2016

16 WillaBoezaken DanieMarais USTaalbeleid RSGProntuit 14Jun2016

Page 28: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201628

5.4. Publikasies

Naam Onderwerp Media Datum

1 Anne-MarieBeukes AKA2016:DieekologievanAfrikaans in‘nverander(en)delandskap LitNet 4Mei

2 Taalgesprekisnodig Beeld/ Netwerk24 10Mei

3 DanievanWyken Anne-MarieBeukes Taalgesprekisnodig Beeld/ Netwerk24 10Mei

4 DanievanWyk DieTaaldebatopUSendiebelang vanmoedertaalonderrigvirenigetaalplan LitNet 21April

5 ConradSteenkamp Wieisdiebelanghebbersindie US-taalbeleid? LitNet 19Mei

DrConradSteenkamp(Taalraadhoof)enprof.Anne-MarieBeukes(Taalraadvoorsitter)tydensdie

WoordfeesingesprekmetCerneelsLourensoordiedeurvoeringvantaalbeleiddeurdieregering.

Page 29: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201629

Bedankings

6.

Page 30: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201630

‘n Hartlike woord van dank aan ons borge, Die Dagbreek Trust, SANLAM, Het JanMarais Nationale Fonds, die ATKV en die Naspers-voorsittersfonds, asook die StadKaapstadvirdiebefondsingvanonsTaalberaadfeeswatbydieKunstekaapaangebiedis.SonderdieruimondersteuningvanhierdieinstansiessoudieTaalraadniemetsywerksaamhedekonvoortgaannie.

EkspreekgraagmyinnigedankenwaarderinguitaanalmalwatdieTaalraadvanjaardeurwoeiligevaarwatershelpbestuurhet.DietaalpolitiekewoelingerondomAfrikaanseisopverskillendemanieresytolenvrakoelkoppeenstrategiesedenkevandiegeneaandiestuur,boonopdikwelsindieaangesigvanskerpkritiekuitverskeieoorde.DiegemenedelerisgelukkigallebetrokkenessepassievirAfrikaansenonsstreweomalhaarsprekerssaamtesnoerin‘nlewenskragtigetaalgemeenskap.

Ekbedankookgraaglangshierdiewegonsvoormaligeuitvoerendehoof,prof.JacquesvanderElst,virsyonbaatsugtigeenhardewerkwathysedertdiestigtingvandieTaalraadin2008in‘ndeeltydsehoedanigheidbehartighet.

‘nHartlikewoordvandankgaanookaanonsnuwehoof,dr.ConradSteenkamp,watmetgrootywerenenergiehomsedertFebruarievanjaar ingewerkheten reedssystempelafgedrukhetopdiebestuurenfunksioneringvandieTaalraad.BaiedankieookaanRiaOlivierenJannieEarlevirhulhardewerkentoewyding.

EkspreekgraagookmydankuitteenoormygewaardeerdekollegasopdieDireksievirdiekundigheidenbetrokkenheidwaarmeeonsvanjaaronsoorsigrolkonvervul.DiedebatteenbesinningoorwaarheenonsopwegismetdieTaalraadenhoeomdieversoeningvanonstaalgemeenskapteweegtebring,wasbevrugtendendaarvoorsêekaanelkeenbaiedankie.

Anne-Marie Beukes

Voorsitter

6. Bedankings

Page 31: van die Afrikaanse Taalraad · Organisasies wat moontlik nog die lidgelde sal betaal, sluit in Plus 50, Innibos, DA, VRA, Paarl Afrikaanse Skakelforum, Rehoboth Baster Gemeenskap,

Jaarverslag van die Afrikaanse Taalraad • 27 Augustus 201631

Onsvisie:SaamdietoekomsinmetAfrikaans

Onskernwaardes:Eenheidindiversiteit:

DieAfrikaansegemeenskapdeurdiedieTaalraadtot‘neenheidsaamgesnoer.

Integriteit:Inonsinterneeneksterneverhoudingebehandelonsallemensemet

respek,opregtheideneerlikheid.

Inklusiwiteit:DiedieTaalraadis‘ninklusieweorganisasiewatallemensesaamsnoer

rondomAfrikaans.

Toegewydheid:DiedieTaalraadisingebindtotdiebemagtigingvandieAfrikaansetaalgemeenskapendiebevorderingenbeskermingvanAfrikaans.

Uitnemendheid:DiedieTaalraadhandhaafdiehoogstestandaardemetbetrekkingtotdiebemagtigingvandieAfrikaansetaalgemeenskapendiebevorderingen

beskermingvanAfrikaans.

Onsmissiestelling:Ominsamewerkingmetonslidorganisasies

AfrikaanstebevorderentebeskermenomaldiesprekersengebruikersvanAfrikaanstebemagtig.