Page

vb,Fm¾TUeTA

១.ត ើកាកបាទរកហមអន្តរជា ិ(ICRC) ចាប់ត្តើមបដិសន្ធិតៅតេលណាតហើយអនកត្តើមគំនិ្ បត្កើ ត ម្ ោះអវី? ជន្ជា ិណា? ចំតលើយៈ កាកបាទរកហមអន្តរជា ិ ចាប់បដិសន្ធិតឡើ្តៅថ្ងៃ ឧសភា ឆ្ន ាំ ។ ហ ើយអ្នក ហផតើមគាំនតិបហ្កើតអ្្កការហនេះ គឺហោក ្រ់ឌីយុណ្(់HENRY DUNANT) មានអ្តិតជាពាណិជជករហ ើយហោកជាជនជាតិសវសី។ ២.ហតើបដរិបូកាកបាទរក មជាអ្វ?ីហោលការជាមលូដ្ធធ នមានអ្វខី្លេះ? ចាំហលើយៈ បដិរបូកាកបាទរក ម គឺជាសញាកាកបាទរក មហលើពណ៌ស ហៅរបហទស ម សូលមឹវញិ ហគហរបើសញាអ្ឌឍចនទរក មហលើផ្ផទស គឺហៅហលើផ្ផទពណ៏ស គឺមានរបូចាំនិតហោកខខ្រក ម។ ខតបដិរបូទាំ្ពីរខ្ុសោន ខតរបូ រអឺ្តថន័យវញិគឺដចូោន ។ ហ ើយហោលការណ៌ជាមលូដ្ធធ នរបស(់ICRC)មាន៧របការគឺ៖ ១ ភាពមនសុសធម ៌ ២ភាពមិនលាំហអ្ៀ្ ៣ ភាពអ្ពារកិត ៤ខអ្ករាជភាប ៥ ការបាំហរ ើហដ្ធយស្មម រគចតិត ៦ខអ្កភាព ៧ សកលភាព។ ៣.ហតើបណ្តត លមកពមីលូហ តអុ្វ ីខដលនាំហោយហោក ្រ់ឌីយុណ្ប់ហ្កើតនវូ គណេះកមាម ធកិារអ្នតរជាតផិ្នកាកបាទរក ម(ICRC)? ចាំហលើយៈ ហៅកនុ្ខខ្ មិថនុ ឆ្ន ាំ ១៨៥៩ ហៅតាំបនភ់ាគខា្ហជើ្ផ្នរបហទសអ្ ីតាល ីពាណិជជករហ ម្ េះ ហ្់រឌុីយណ្់ ជន្ជា ិសវីសបាន្ត្វើដំតន្ើរតៅជួបរាជា្ិរាជបារាំ្ ត ម្ ោះ

ណាប ូតឡអុ្ទី៣ កនុ្បំន្្ច្់ទូលថ្វវ យរពេះអ្្គនវូកិចចការមួយចាំនួន ហដ្ធយដឹ្ថា រពេះអ្្គ កាំពុ្ហធវើសង្គ្រគ មហៅកនុ្តាំបន់ហនេះ។ ហោក ្់រឌីុយណ្ប់ានហ ើញផ្ទទ លន់ឹ្ខភនកនូវទិដធភាពដ៍ខសនរនធត់ហៅហលើសមរភូមសិលុហ វរណូី ទហានមានរបសួរាបម់ឺននក ់រតូវហគទុកខហោយស្មល ប់ហដ្ធយោម នការពាបាល។ស្មកសពទាំ្ហនេះរតូវបានហបាេះប្ទ់ុកហោលឩ្យពកួហោរលចួភាល ន់ឬសតវផ្រពខ កជាោហារ ហ ើយហោកបានចូលរមួសហង្គ្រគ េះអ្នកខដលហៅរស។់ ហៅឆ្ន ាំ១៨៦៣ បាំន្របសហ់ោកបានកាល យជាកាពិត គឺរបូហោកមាន ក់រមួជាមួយពលរដធ សខឺណវ៤នក ់បហ្កើតបានជាគណៈកមាម ធិការអ្នតរជាត ិហដើមឞជីួយសហង្គ្រគ េះដលអ់្នករបសួរតូវបានសរហសរអ្កសរកាត់ថា(ICRC)។ ៤. ចរូពនយលព់ខី្លមឹស្មរផ្នហោលការណ៏ជាមលូដ្ធធ នរបស(់ICRC)។ ចាំហលើយៈ ជាបឋមហយើ្ គបឞីយលព់ាកយ ហកាលការណ៏ជាមុនសនិ។

Page

ហោលោរណ៏ៈគជឺាបនទ ត់ខណនាំសកមមភាពរបសម់នសុស។ហោលការណ៏មូលដ្ធធ នទាំ្៧របការមានអ្តថន័យដូចខា្ហរកាម៖ ១.ភាពជាមនសុសធមៈ៏ ចលនកាកបាទរក មអ្នតរជាតិហកើតហ ើ្ កនុ្ហកាលបាំន្នាំមកនូវការជួយសហង្គ្រគ េះដលអ់្នករបសូហៅហលើសមរភូមិហដ្ធយមនិហរ ើសមុខ្ ហដើមឞីបរក រ និ្សាំរាលការឈោឺប់ហខាល ចផានន ហទេះជាហៅកខនល្ ណ្តក៌ហដ្ធយ។ ហោលបាំន្សាំខានជ់ា្ហនេះ គឺការពារោយជុីវតិ និ្សខុ្ភាពរបសម់នុសសជាតិ ធានបាននូវការគរពរាប់ោននូវមនសុសផ្ោន ជយួោន ហៅវញិហៅមក បហ្កើតបាននូវចាំន្មតិតភាតដយ៏រូអ្ខ្វ្ ។ ២.ភាពមនិលាំហអ្ៀ្ ចលនកាកបាទរក មអ្នតរជាតិ បាំហពញភារកចិចរបសខ់្លួនហដ្ធយមិនហរ ើសហអ្ើ្ របកន់សពាច តិពូជស្មសន ៏ជាំហនឿស្មសន វណណេះ ហភទ ពណ៏សាំបុរ ឬនិនន ការនការនហោបាយហ ើយ។បាំន្សាំខាន់គឺជយួសាំរាលរាលម់នសុសរគប់របូខដលរ្ទកុហវទន ពិហសសករណីមានោសននធងន់ធងរ។ ៣.ភាពអ្ពារកតិៈ ហដើមបីរកាហោយបាននូវការហជឿទុកចិតតជានចិចនិរនតរព៏ីរគប់ភាគ ីពិហសសមនិចូលរមួចាំខនកចលូកនុ្កិចចការផ្ផទកនុ្ ឬផលរបហោជនភ៏ាគឺណ្តមួយខដរ។ .ខអ្ករាជយភាពៈ កាកបាទរក ម គឺជាការស្មថ ប័នខអ្ករាជយ ហទេះជាសមាគមជាតិផ្នកាកបាទរក មរបសរ់បហទសនិមយួៗ មានចាំខនកជយួដលរ់ដ្ធធ ភិពបាលកនុ្ការររបាំហពញសកមមភាពមនុសសធម ៏និ្សថតិមឲហៅហរកាមឧវាទចាប់ផ្នរបហទសខ្លួនកហ៏ដ្ធយសមាគមនជ៏ាតទិាំ្ហនេះរតូវរកាសវយ័ភាព កនុ្ការហធវើសកមមភាពរសបតាមហោលការណ៏របសច់លនកាកបាទរក មរគប់ហពលហវោ។ ៥.ការបាំហរ ើហដ្ធយសមរគចតិតៈ ចលនកាកបាទរក មជាតិ និ្អ្នតរជាត ិជាស្មថ ប័នជួយសហង្គ្រគ េះហដ្ធយសមរគចិតតហដ្ធយមនិគិតផលកាំផ្រ តសន្ ស្គុនវញិហ ើយ។ ៦.ឯកភាពៈ

Page

ហៅកនុ្របហទសជាតនិីមយួៗរតូវមានសមាគមនជ៏ាតិខតមួយប នុហនេះ។សមាគមន៏ហនេះរតូវហបើកទវ ចាំ សាំរាប់មនសុសទូហៅ ហ ើយរតូវបាំផសុនិ្រ្ីកសកមមភាពមនសុសធម ៏ពាសហពញផ្ផទរបហទសទាំ្មូលខថមហទៀតផ្។ ៧.សកលភាពៈ ចលនកាកបាទរក ម គឺជាស្មថ ប័នមានលកខណៈសកល ហ ើយសមាគមនទ៏ាំ្អ្សម់ានឋានៈហសមើៗ ោន និ្ខចករ ាំខលកការទទលួខ្សុរតូវហសមើៗ ោន និ្ភារកចិចជួយោន ហៅវញិហៅមកទូទាំ្ពិភពហោក។ ៥.ហតើកាកបាទរក មកមពុជាវញិ រតវូបានបហ្កើតហ ើ្ ហៅផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្ត? ហ ើយគណៈកមាម ធកិារអ្នតរជាតកិាកបាទរក មទទលួស្មគ លហ់ៅផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្ត? ចាំហលើយៈកាកបាទរក មកមពុជា ជាអ្នកជាំនួយការដលរ់ាជរដ្ធធ ភបិាលហធវើសកមមភាពមនសុសធមជ៏ួយសាំរាលទ់ុកខលាំបាករបសរ់បឋជាពលរដធទទី័លរកបាំផុត ជនរ្ហរោេះហដ្ធយរោប ់មីន ហដ្ធយទាំនសោ់វធុ ហដ្ធយហរោេះធមមជាត ិហដ្ធយជា្ំ ឺរាតតាត និ្ហលើកកាំពសក់ារយលដ់ឹ្របសរ់បជាពលរដធ របសោ់ជាញ ធរមលូដ្ធធ នសតពីីចាប់មនសុសធមអ៏្នតរជាតិ។ កាកបាទរក មកមពុជារតូវបានបហ្កើតហ ើ្ ហៅផ្ថងទ ី១៨ ខខ្ កុមភេះ ឆ្ន ាំ ១៩៥៥ ហ ើយរតូវបានការទទលួស្មគ លព់ីគណៈកមាម ធកិារអ្នតរជាតកិាកបាទរក ម ហៅផ្ថងទ ី៦ ខខ្ តុោ ឆ្ន ាំ ១៩៦០។(ស ព័នធអ្នតរជាតិកាកបាទរក ម អ្ឌឍចនទរក មកទ៏ទលួស្មគ លហ់ៅកនុ្ឆ្ន ាំ១៩៦០ ខដរ)។ ៦.ហតើលកខណៈរត្ណ់្តខ្លេះ ខដលនាំហោយរបាស្មទអ្្គវតតលបលីាញជា្របាស្មទនន? ចាំហលើយៈលកខណៈពិហសសខដលនាំហោយរបាស្មទអ្្គវតតលបីលាញជា្របាស្មទននគឺ៖ ក.ស្មថ បតយកមម -បល្់(របណិត តុលយភាព) -គុណភាពថម ទាំ្នថ់ម -កាច់លាំអ្(អ្បសរា , ផ្ទក ភញី) -កាច់តរឿ្ (ទាក់ទ្នឹ្្របវ តិសាស្រសត សាសនា........) ខ.និ្មិ តរបូៈបំរេញួេិភកតោកតោយតៅ ូចបំ្ុ ឧទារហណ ៈ-គួរទឹកេីតរៅ ំន្ណា្តោយមហាសមុរទ

Page

-កំេូលខពស់ផ្នរបាស្មទ តាំណ្ត្ហោយភនាំរពេះសហុមរុ ៏.........។ ៧.របាស្មទរពេះវហិាជាហករដាំខណលខខ្មរតាា្ំ ពសីមយ័អ្្គរដរ៏ុ្ ហរឿ្ ហ ើយជាមរតកវបបធមរ៏បសជ់ាតហិទឿតផ្។ ក.ចរូរបាបព់ទីតីាាំផ្នរបាស្មទរពេះវហិារ? ខ្.របាបហ់ ម្ េះរពេះមហាកសរតខខ្មរខដលបានកស្ម្ និ្ កាលសមយ័ខដលបានកស្ម្? គ.ហតើហសៀមរ ាំហោភយករបស្មទហនេះហៅកនុ្ឆ្ន ាំណ្ត? .ហ តអុ្វីកាលហនេះ របហទសកមពុជាមនិហរបើកាំោាំ្? ចាំហលើយ.របាស្មទរពេះវហិារជាហករដាំខនលខខ្មរ តាាំ្ពសីម័យអ្្គរដរ៏ុ្ ហរឿ្ រតូវរបហទសជតិខា្រ ាំហោតយកហដ្ធយអ្យតុតិធមប៏ណ្តត លហោយហកើតហរឿ្កតីកាត ាំ្ហៅកនុ្តោុការអ្នតរជាតិហៅហដើមពាក់កណ្តត លទ២ីផ្នសតវតសទី២០។ ក.របាស្មទរពេះវហិា មានទីតាាំ្ហៅហលើខគមខ្ពសរ់ាបផ្នជរួភនាំដ្ខរក (ខដលពីហដើមសថតិកនុ្ហខ្តុកាំព្់ធាំ ខតហរកាយមកសថតិហៅហខ្តុរពេះវហិាវញិ)។ ខ្.របាស្មទរពេះវហិារ កស្ម្កនុ្រជជកាលរពេះមហាកសរតខខ្មរមយួអ្្គរពេះនម រពេះបាទសរូយវរ័ មនទ១ី ហៅកនុ្កាំលុ្ ឆ្ន ាំ្១០១២-

១០៥០។(ហោ្តាមខអ្កស្មររបសហ់ោក រតឹ្ រ)។ ប ុខនតមានខអ្កស្មខ្លេះដ្ធក់ថាៈ រពេះបាទសរូយវរ័ មនទី២ កាលបរហិចឆទ ១១១៣ ដល ់១១៥០ (ខអ្កស្មរពិហរោេះឆ្ន ាំ ១៩៩៥ របសរ់កសួ្ អ្ប់រ ាំ)។ គ.ហនេះជាហរឿ្ពីអ្តីតកាល ។របហទសហសៀមបានរ ាំហោភយករបាស្មទរពេះវហិារខខ្មរហៅឆ្ន ាំ១៩៥៤ហដ្ធយខ្ុសនឹ្ចាប់អ្នតរជាតិ។ប ុខនតតុោការអ្នតរជាតិហោយខខ្មរឈនេះកតី តាមផលូ វចាប ់ហរកាមរពេះតាំរេិះដ៏្ ល សផ់្វរបស ់និ្អ្ ិ្ ារបសស់ហមតចរពេះនហរាតតមស ីនុ គឺសហមតចតារាលោ់ម ហនេះខអ្្។ .កាលហនេះ របហទសកមពុជាមិនហដ្ធេះរស្មយបពាហ ហដ្ធយហរបើកាំោាំ្ទ័ពហទ ហដ្ធយហោ្ហៅហលើមូលហ តពុីរោ ្គឺ៖ -

ហសៀមជារបហទសជតិខា្គួរហដ្ធេះរស្មយហដ្ធយអ្ ឹ្ ា គឺរោនរ់ាប់ោនោន ជាពាញ តិ។ច ្់ហោយរបហទសបានសខុ្ ដាំបូ្គសឺនសាំមតិតហោយបានហរចើន ពិហសសមតិតភ័កតខដលមានរពំរបទលជ់ាប់ោន ។

Page

-

របហទសខខ្មរធាល ប់មានហ ម្ េះហបាេះសាំហល្ហលើឆ្កអ្នតរជាតិ ជាតិធាល បម់ានអ្រយិធមខ៏្ព្់ ខ្ពស។់ ដូចហនេះគួរខតហដ្ធេះរស្មយពាហ ហដ្ធយឈរហលើហោលការណ៏ចាប់អ្នតរជាត។ិ ៨. ហតើរបាស្មទរពេះវហិារបានចេុះហៅកនុ្បញ្ជ ហីបតភិណ័ឌ ជាតហិៅផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំ ណ្ត? ចាំហលើយៈ របាស្មទរពេះវហិាបានចុេះកនុ្បញ្ជ ហីបតភិ័ណឌ ជាតិហៅផ្ថង ១៥ ខខ្ កកកដ្ធ ឆ្ន ាំ ២០០៨ ។ -

ហខ្តតរពេះវហិារមានចាំននួមនុសសសរបុ នក់ និ្មាន រគួស្មររសហ់ៅ ហ ើយ ខចកជា រសុក ុាំ និ្ ភូមិ។ +កមពុជាចូលជាសមាជិកអ្្គការស របជាជាតិហៅផ្ថងទី ខខ្ ធនូ ឆ្ន ាំ ។ ៩.ហតើរបហទសកមពុជាបានចេុះ តថហលខាចលូជាភាគផី្នអ្នសុញ្ញដ សតពីសីទិធកមុារហៅផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្ត?ហ ើយសទិធទា្ំ ១០របការមានអ្វខី្លេះ? ចាំហលើយៈ របហទសកមពុជាបានចុេះហាតថហលខាចលូជាភាគីផ្នអ្នសុញ្ញដ សតពីសីទិធកមុារហៅ ផ្ថង ២២ ខខ្ កញ្ញដ ឆ្ន ាំ ១៩៩២ ។ សទិធទាំ្១០របការរបសក់ុមារមានៈ ១. សទិធមានហ ម្ េះមួយ ២.កុមារហកើតមកពមីាត យោម នខានស្មល មានសទិធដចូោន ហៅនិ្កមុារខដលហកើតមកពីមាត យមានខានស្មល ៣. សទិធទទួលការសកិា រមួទាំ្ការសកិាហៅកាំរតិបឋមសកិាហដ្ធយោាំបាច់ និ្ោម នការប្់ផ្ថល ៤.សទិធទទួលនូវការបណតុ េះបណ្តត លខា្វជិាជ ជវីៈកមមសកិាហដ្ធយោម នការប្់ផ្ថល ៥.សទិធ(ផ្នយវុជនខដលរតូវបានោប់ខ្លួន)ទទួលការខននាំហ ើ្ វញិនិ្ អ្ប់រ ាំតាមកនល្ធម ៏ ៦.សទិធរចួផុតពីការកាត់ហទសរបហារជវីតិ ៧.សទិធទទួលកចិចការពារមិនហោយហគហបាេះប្់ហោលមនិហោយមានអ្ាំហពើហោហៅ និ្មិនហោយមានការហក្របវញ័មកហលើខ្លួន ៨.សទិធទទួលកិចចការពារកុាំហោយហគហរបើមុនោយអុ្បបបរមាសាំរាប់ការររគឺរតូវមានចា ប់ការពារកុាំហោយមានការជួលកមុារហរកាមោយហុធវើការ។

Page

៩.សទិធមានឪកាសសាំរាប់ការសាំរាក់និ្ កាំស្មនតស្គមនិ្ រដធរតូវប្គលកខណេះហោយហកម្ៗមានឪកាសហល្កាំស្មនតហដើមបីរកីចាំហរ ើនរា្កាយនិ្ របាជាជ ស្មម រត ី ១០.សទិធទទលួហសវាកមមខា្ស្គមកិចចគឺស្គមនិ្ រដធរតូវយកចរិតទកុដ្ធក់ជាពិហសសហៅហលើកុមារ និ្យវុជនកនុ្ការរររសហ់ៅរបសហ់គកនុ្ស្គម។ ១០.ការរ ាំហោភសទិធរបសក់មុារមានពរីរបហភទ ចរូហរៀបរាបទ់ា្ំ ពរីរបហភទហនេះ? ចាំហលើយៈ ១.ការរ ាំហោភហដ្ធយអ្ាំហពើ ២.ការរ ាំហោភហដ្ធយមិនបាំហពញតាមកាតពវកចិច។ ១១.សទិធជាហោលធាៗំ របសក់មុារមានអ្វខី្លេះ? ចំតលើយ.១ សទិធមានការអ្ប់រ ាំ ២.សទិធមិនហោយមានអ្ាំហពើហោហៅហលើខ្លួន ៣.សទិធមិនហោយមានការហក្របវញ័ហលើខ្លួន ៤.សទិធមិនហោយហគហបាេះប្់ហោល។ ១២.ហ តអុ្វបីានជាអ្នកច្ក់ាល យជារគបួហរ្ៀន?ហរពាេះអ្វ?ី ចាំហលើយៈ មូលហ តខុដលច្ក់ាល យជារគួបហរ្ៀនគឺ -

ច្់ហោយកុមារាកមុារយីវុជនជាអ្នកបនតហវនពមីនសុសខដលហធវើការអ្ភិវឌឍនខ៏្លួននិ្ហដើមប ីកាល យពលរដធលអខដលមានរបហោជនជ៏ាទីស្ឃឹមនិ្ជាសសរទូ្ របស់របហទសជា

តិ។ -ច្់ហោយមនុសសមានចាំហនេះដឹ្ទលូាំទូោយ។ -អ្ប់រ ាំហោយមានសលិធមល៏អ និ្ គុណធមល៏អ។ -អប់រតំោយមាន្លកខណៈវទិាសាស្រសតនិ្្បតចេកតទសទំតន្ើបតជឿន្តលឿន្។ -

អ្ប់ហោយហចេះហោរពសទិធោន ហៅវញិហៅមកមានលកខណៈរបជាធិបហតយយ និ្ ហោយយ លដ់ឹ្ពបីរសិ្មថ នលអ។ -

អ្ប់ហោយមានសខុ្ភាពមាាំមួនអ្ប់រ ាំហោយមានមនៈសកិារខ្ពសច់ាំហពាេះរបហទសជាតិ។ -អ្ប់រ ាំហោយមានស្មមគគភីាពលអ។ -

អ្ប់រ ាំហោយមានលបចិ និ្ វធិីស្មង្គ្សតកនុ្ការផតលច់ាំហនេះដឹ្ដលម់នុសសជាំនន់ហរកាយ ហោយកាល យជាពលរដធលអពិត។ -

អ្ប់រ ាំហោយខ្ិតខ្ាំរស្មវរជាវចាំហនេះដឹ្ ថមីបទពិហស្មធនល៏អៗ សាំរាបអ្នកជាំនន់ហរកាយៗហចេះ សវយ័សកិាអ្ភិវឌឍនខ៏្លួនឥតឈប់ឈរ។

Page

+ហរពាេះរគូជាអ្នកដឹកនាំខា្សតិបញ្ញដ ដលម់នសុស ហ ើយរគូជាអ្នកកស្ម្សតិបញ្ញដ ដ

លស់្គមជាតិរគូលអនាំហោយយវុជនលអនាំហោយស្គមលអនាំហោយរបហទសជាតមិានការ

អ្ភិវឌឍនផ៏្ថលថនូ រនិ្រុ្ ហរឿ្រគួជាអ្នកកស្ម្ធនធានមនុសសសាំរាប់របហទសជាតិ។ ១៣.កនុ្នមជារគបួហរ្ៀនមាន ក់ ់ហតើអ្នករតវូហធវើដចូហមតច ហដើមបហីោយសសិសសហរមចបា

ននូវសសរសភមតទា្ំ បនួសតពីវីបបធម?៏ចរូពនយល។់ ចាំហលើយៈ កនុ្នមខ្ញុ ាំជារគួបហរ្ៀនមាន ក ់រតូវអ្បរ់ ាំអ្ាំពីផលរបហោជនផ៏្នការសកិាវបបធមហ៏ដើមបីហោយសសិសសាំហរចបាននូវសសរសភមតទាំ្បួនៈ ក.ចាំហណេះដឹ្ៈ -តបើកទូោយនូ្វចំតណោះដឹ្ទូតៅតោយបាន្ទូលំទូោយបន្ន្ែមតទៀ -សាគ ល់មូលដ្ធធ ន្រគិោះរបស់ស្គមជា ិ និ្្រេលឹ្ជា ិ -

យលដ់ឹ្ កាន់ខតចាសអ់្ាំហពើអ្វីខដលខ្លួនមាន ខដលលអ ហ ើយហគរសោញន់ិ្ ទទួលស្មគ លត់ាាំ្ពីបុរាណកាលមក ខ.ចាំហណេះហធវើៈ -

បណតុ ោះមតនាសតចេ នាតៅតលើការងាររគប់ន្្នក តដ្ធយស្សោញ់ ន្ងរកា និ្្ការចរអវី ន្ដលជារបស់ជា ិ -

ស្មគ លច់ាសន់វូរបភពលកខណៈផ្នវបបធម ៏អ្រធិមរ៏បសជ់ាតិខ្លួន ឥរោិបថ ហដក ហដើរ អ្្កុយ ឈរ ទាំហនៀមទាំោប់ របផ្ពណី ជាំហនឿស្មសន សលិបេះ ។ល។ ហចេះយកអ្វីខដលមិនខមនជារបសជ់ាតីខ្លួនមកខកផ្ចនហោយសមរសបតាមចាំណ្់ចាំណូល ចិតតរបសរ់បហទសជាត ិហោយមកជាលកខណៈជាតិខ្លួននិ្ ហោយសមរសបតាមដួ្រពល ឹ ្ជាត ិ -

ហចេះរកវធិានការការពារ និ្ទប់ស្មគ ត់នវូឥទធពិលវបបធម ៏អ្រយិធមប៏រហទសទាំ្ឡាយ ណ្តខដលមកបាំផ្ទល ញដលវ់បបធម ៏អ្រយិធមរ៏បសជ់ាតខិ្លួន គ.ចាំហណេះដឹ្អ្បរ់ ាំៈ

Page

-

ហធវើការអ្ប់រ ាំខសវ្ យលក់ាន់ខតសជីាំហៅហលើអ្តតសញ្ញដ ណជាតិ និ្ដួ្រពលឹ្ របសជ់ាតិ ខខ្មរ(របជាជន ទឹកដ ីរបវតតិការរគប់រគ្ ភាស្ម អ្កសរសលិប ៏សលិបេះ ទាំហនៀមទាំោប់រប ផ្ពណី ជាំហនឿស្មសន ចិតតគាំនិត ោកបបករិោិ ឆនទៈរមួដូចោន ។ល។ .ហចេះរសហ់ៅកនុ្ស្គមៈ -

ហចេះរសហ់ៅជាមយួោន ហចេះរសោញរាបោ់នោន ហោរពសទិធិោន ហៅវញិហៅមក ោម នខប្ ខចកវណណៈ ឋានៈ ពណ៏សមបុរ ហភទ ជាំហនឿ ស្មសន ។ល។ -តចោះរស់តៅរបកបតដ្ធយចរយិា្ម និ្្គុណ្ម តដើមបីរស់តៅកនុ្ស្គម -ស្មគ លកាពវកិចច និ្សវយ័អ្បរ់ ាំខ្លួនហោយកាល យខ្លួនហៅជារបជាពលរដធលអ -មានមនសកិារកនុ្វជិាជ ជវីៈតាមសមាម ជីហវា មិនរ ាំហោភហៅហលើអ្នកដផ៏្ទ៕ ១៤.ជាហរឿយៗហៅកនុ្ស្គមខខ្មរហគខត្ខតសហ្កតហ ើញមានអ្ាំហពើ ិ្ ាកនុ្រគសួ្មរខ្លេះៗ ក.អ្ាំហពើ ឹ្ ាជាអ្វ?ី បណ្តត លមកពកីកាត អ្វខី្លេះ និ្ នាំមកនវូផលវបិាកអ់្វខី្លេះ? ខ្.ហតើរគសួ្មររគបួហរ្ៀនោចមានអ្ាំហពើ ឹ្ ាខដររហឺទ? គ.ហតើអ្នករតវូមានអ្កបបករិោិ និ្ វធិានការខបបណ្តខ្លេះហដើមបទីបស់្មក តអ់្ាំហពើ ឹ្ ាហនេះ ចាំហលើយ.ក.អ្ាំហពើ ឹ្ ាគជឺា ការហបៀតហបៀន ការរ ាំហោភបាំពានហៅហលើអ្នកដផ៏្ទតាមរយៈអ្ាំណ្តច តួនទ ីរទឺឹករបាកហ់ដើមបោីប់ស្កត់ប្ខាំអ្នកដផ៏្ទហោយហធវើតាមខ្លួន (ផលូ វកាយ ផលូ វចិតត និ្ វា ោរ)។ +អំតេើហឹ្ាបណាត លមកេី៖ - ភាពរកីរក - អ្វជិាជ - អ្សលិធម ៏ - ហោភៈ ហទសៈ ហមា ៈ - ក្វេះការយលដ់ឹ្ពីសទិធមនុសស(សទិធិង្គ្សត ី ហយនឌ័រ........)។ +អ្ាំហពើ ឹ្ ាប្កនវូផលវបិាកដូចតទ - ការខបកបាក់រគួស្មរ - ការបាតប់្់ថវកិារ និ្សភុម្គលកនុ្រគួស្មរ និ្ ស្គម - ការហកើនហ ើ្ នូវង្គ្សតហីមមា យ និ្ ហកម្កាំរពា - ហធវើហោយបាត់ប្់សណ្តត ប់ធាន ប់កនុ្រគួស្មរនិ្ស្គម - រដធមានក្វលក់នុ្ការហដ្ធេះរស្មយបញ្ញហ

Page

ខ្.ហៅកនុ្រគួស្មររគបួហរ្ៀនមិនោចមានអ្ាំហពើ ឹ្ ាកនុ្រគួស្មរហទ ហដ្ធយស្មររគួបហរ្ៀ នទទួលបានការអ្បរ់ ាំហរចើន។ គ.ោកបបកិរោិ និ្ វធិានការ ទប់ស្មក ត់អ្ាំហពើ ឹ្ ា - តរៀបចំខលួន្តោយសមស្សបជាយុវជន្លអ កូន្លអ សិសសលអ - អ្ប់រ ាំមតិតភកត ិហោយហោេះហោរពសទិធិអ្នកដផ៏្ទ - ផសពវផាយរគប់របូភាពហដើមបីទប់ស្មក ត់អ្ាំហពើ ឹ្ ា ១៥.កនុ្នមអ្នកជាហបកខជនរបល្ហរជើសហរ ើសជារគបូហរ្ៀនមាន ក ់ហតើយវុជនលអ ពលរដធលអ រតវូមានលកខណៈសមបតិតោ ្ណ្តខ្លេះ? ចាំហលើយៈ មានកាយសមបទមានសខុ្ភាពលអ មានអ្វៈយវៈរគប់រោន់មានភាពរ ស័រ នូនភាព ល្ សផ្វ។ -មានបញ្ញដ សមបទ មានចាំហនេះដឹ្ទលូាំទូោយខា្បហចជកវទិាស្មង្គ្សតទាំហនើបមានចាំ ហនេះហធវើលអរតិមរតវូរបកបហដ្ធយបទពិហស្មធនខ៏្ពសស់វយ័សកិាជាប់ជានិចជនិ្ មានអ្រោិបទរតិមរតូវ។ សលិមបទ មានសលិធមរ៏សហ់ៅលអមានគុណធមល៏អហចេះរមួរសហ់ៅកនុ្សនតិភាពនិ្ ចុេះសាំរុ្ ោន ហោរពសទិធមនុសសនិ្ សទិធរបជាធិបហតយយ។ - មានមនៈ សកិារជាតសិ្មមគគីភាពនិ្ គតយិតុិតធម។៏ សរបុហសចកតីមក លកខណៈសមបតិតទាំ្អ្សហ់នេះជាមហធាបាយដល៏អហដើមបីកស្ម្យុវៈជនពលរដធលអហឆ្ព េះហៅកស្ម្ស្គមជាតលិអ។ ១៦.ដចូហមតចខដលហៅថាហរគឿ្ហញៀន?ហតើហរគឿ្ហញៀនមានរបហភទអ្វខី្លេះ? ចាំហលើយៈហរគឿ្ហញៀន ជាស្មរធាតុទាំ្ឡាយណ្តខដលបានចូលហៅកនុ្ស្មរពា្កាយ ហ ើយហធវើហោយផ្ទល សប់តូ រមុខ្ររដាំហណើ រការផ្នរា្កាយមនុសស។ -

របហភទហរគឿ្ហញៀនមាន រស្ម បារ ីកាហ វ កញ្ញជ ោហភៀន អ្ិង្គ្ស្មត ស ីហ រ អូ្ីន ោ មា ោ បា... ១៧.ហតើមានមលូហ តអុ្វខី្លេះខដលបណ្តត លហោយជនខ្លេះហរបើរបាសហ់រគឿ្ហញៀន? ចាំហលើយៈបណ្តត លមកព ី៖ ក.កតាត បគុគលផ្ទទ លៈ់

Page

- អ្វជិាជ លង្ ់ឆ្ប់ហជឿហគ ោញហ់បាកហគ - ហរៀនហខ្ាយ ហរៀនមិនចលូ ហចញហរៅស្មោហៅជូបនិ្ពួកខ្លិខ្ួច។ - ភាេច្់ដឹ្ ច្់សាក បណាត លោះតោយតញឿន្ខ្ល ំ្ឈប់មិន្បាន្អ តចរកិរ ឹ្ មាន្ៈ - ច្់សបាយហដើមបីបាំបាត់ការធញុរទន ់គិតថាោចបាំហភលចបញ្ញហ ហផស្ៗបាន - ហសពវគប់មតិតមិនលអ - ទទួលការោបស្កត ់គរមាមកាំខ ្ពីហកម្ ទាំហនើ្ - រតូវហគោប់ប្ខាំហោយរបរពឹតតហដើមបីទកុហធវើជាោយ ្ របសព់ួកហគកនុ្ការរករបាក ់ ខ្.កតាត រគួស្មរៈ - ខ្វេះភាពកក់ហៅត ពមីាតាបិតាោណ្តពាបាល - មានអ្ាំហពើ ិ្ ាកនុ្រគសួ្មរ - ជីវភាពរគួស្មររកីរក រតូវប្ខាំចតិតរកសជីួញដូរហរគឿ្ហញៀន គ.កតាត ស្គមៈ - លាំ រូចលូផ្នវបបធមប៏ររហទស - មាន្ការចរាចរទំនិ្ញន្កល្កាល យ តរគឿ្តញៀន្ ។ល។ - មានការឆកពីសាំណ្តកោ់ជាញ ធរមានសមតថកិចច កតាត សាំខាន់គមឺាតាបីតារតូវរបុ្របយត័ន ខណនាំអ្ប់រ ាំកូនហោយបានដតិដល ់តាមដ្ធនរាលស់កមមភាពរបសក់ូនកុាំបណ្តត លហោយកូនោយវាយរបាកក់ាសខ្ជេះខាជ យ របឺណ្តតលហោយកូនហសពគប់មតិតភកតិមនិលអរជលុ សួ ខដលហធវើហោយពិបាកខក។ ១៨.ហតើអ្នករបរពតឹតហរគឿ្ហញៀនមានផលប េះពាលអ់្វខី្លេះដលខ់្លួន រគសួ្មរនិ្ ជាត?ិ ចាំហលើយៈការហរបើរបាសហ់រគឿ្ហញៀនប្កហោយមានផលវបិាក់ោរកកខ់្លួន រគួស្មរ និ្ស្គម ជាតិដូចជា៖ ក.ចំតចោះខលូន្ផ្ទា ល់ - ខ្ូចសខុ្ភាព (រទុឌ ហរទម បាកក់ាំោាំ្ ោសម់ុនោយ)ុ -

ហកើតជាំ្(ឺហថលើម រកពេះ ហពាេះហវៀន រោកហរស្មមខ្ួរកាល ពិហសសជាំ្មឺនិោចពាបាល បាន គឺហអ្ដស)៏ - ខាតប្់របាក់កាស រទពយសមបតត ិ - ខាតប្់ហពលហវោ បាត់ប្់ការររ ខាតប្ក់ារហរៀនសរូត - បាត់ប្់កិតតយិស ហសចកតីផ្ថលថនូ រជាមនុសស

Page

-

ប េះពាលដ់លខ់្ូរកាល ោចកាល យជាមនុសសឆកួត ប់សត ិរយនឹ្ ឆ្ប់ហភលចភាល ាំ្។ -

មានចរតិកាចស្មហាវ ហោហៅ ចូលចិតតហរបើ ិ្ ាហានរបរពតិតហោរកមម ឆក់បលន.់.... -ហធវើអ្វីមួយោម នការពិចរណ្ត។ - បាត់ប្់មនសុសខដលជាទីរសោញរបសខ់្លួន និ្មិតតភ័កត អ្នកជិតខា្ បាត់រគួស្មរ ស្មច់ញាតិ - បាត់ប្់ឳកាសលអកនុ្ជីវតិ ខ្ូចអ្នគត ោចជាប់គុក រ ឺស្មល ប់ខ្លួន។ ខ្.រគួស្មរ -

បាត់ប្់ធនធានមនសុសកនុ្រគួស្មរ (ជាអ្នករករបាចាំនលូ ជាអ្នកផតលភ់ាពកក់ហៅត ជាកត ីស្ឃឹមហៅកនុ្រគួស្មរ)។ - ខាតប្់របាក់កាស រទពយសមបតត ិខាត់ហពលហវោ។ - បាត់ប្់ហសចកតីផ្ថលថនូ រ កិតតិយសរគួស្មរ (ពូជអ្ាំបូរ) - ប្កហោយមានអ្ាំហពើ ឹ្ ាកនុ្រគួស្មរ(ហកើតមានជាំហោេះហផស្ៗ)។ គ.ស្គមជាត ិ - បាត់ប្់ធនធានមនុសសកនុ្ស្គម បាត់ប្់ហសចកតីផ្ថលថនូ រ កិតិតយសស្គមជាតិ។ -

ហកើតមានអ្ាំហពើអ្សនតិសខុ្កនុ្ស្គម(ឆក ់បលន់ សមាល ប ់ោបជ់ាំរមិត ោប់រ ាំហោភ......... - ហកើតមានភាពអ្នធិបហតយយ រចបូករចបលក់នុ្ស្គម។ - ស្គមោម នការរកីចាំហរ ើន ជូបវបិតិតរកីរកពឹ្ ោរសយ័ខតជាំនួយពបីរហទស។ ១៩.របសនិហបើនណ្តមាន ក ់ប្ខាំហោយអ្នកហរបើហរគឿ្ហញៀន ហតើអ្នករតវូមានវធិបីដហិសធដចូហមតច? ចាំហលើយៈរបសនិហបើនណ្តមាន ក ់ប្ខាំហោយអ្នកហរបើហរគឿ្ហញៀនហយើ្ រតូវមានវធិបីដិហសធហដ្ធយនិោយថាៈ សុាំហទស ខ្ញុ ាំមានជាំជ ឺខ្ញុ ាំរបញាប់ណ្តស ់ខ្ញុ ាំតមចាំណី ហទ ខ្ញុ ាំអ្គុណហរចើនណ្តស ់ខ្ញុ ាំមិនោចហទ។ ២០.ហតើជនណ្តខដលរបរពតិតហរគឿ្ហញៀននិ្ រតវូមានហទស ដចូហមតចខ្លេះ? ចាំហលើយៈជនណ្តខដលរបរពឹតតហរគឿ្ហញៀន និ្រតូវមានហទសដ្ធក់ពនធនោរពី១ឆ្ន ាំដល៥់ឆ្ន ាំចាំហពាេះ៖

Page

ក.ជនណ្តសរមូលហដ្ធយហចតនហោយជនណ្តមាន ក់ហរបើរបាសហ់រគឿ្ហញៀនហដ្ធយខ្ុសចាប់ខដលបណ្តត លហោយមានហរោេះថាន ក់ធងន់ធងរ ហទេះយកផ្ថលកត ីមិនយកផ្ថលកតី។ ខ្.ជនណ្តខដលលចួដ្ធក់ហរគឿ្ហញៀនខដលបណ្តត លហោយមានហរោេះថាន ក់ធងនធ់ងរ កនុ្ោហារ ហភសជជៈរកឺនុ្សមាភ រៈហផស្ៗហទឿតហដ្ធយមិនហោយអ្នកបរហិភាគ រអឺ្នកហរបើរបាស់ដឹ្។ ហរៅពីហទសដ្ធក់ពនធធានោរ ជនហលមើសោចរតវូប្់របាក់បខនថមហៅហទសពិនយ័ជា របាក់ព៥ីោនហរៀលហៅដល១់០ោនហរៀល។ ជនណ្តរបរពតឹតហដ្ធយហចតនទក់ទ្នឹ្ ការនាំហចញ ការនាំចូល ការដឹកជញ្ជូ នអ្នតរជាតនិូវហរគឿ្ហញៀនខដលបណ្តត លហោយមានហរោេះថាន កធ់ងន់ធងរ រតូវផតនទ ហទសព ី១០ហៅ២០ឆ្ន ាំនិ្ផតនទ ហទសពិនយ័ជារបាក់ពី១០ោនហរៀលហៅ៥០ោនហរៀល(ចាបស់តពីីការរតួតពិនតិយហរគឿ្ហញៀនឆ្ន ាំ១៩៩៦)។ ២១.ហ តអុ្វបីានជាហគនោិយថារគបួហរ្ៀនជាវសិវករផ្នរពលឹ្ ? ចាំហលើយៈ ហរពាេះវសិវករ គឺជាអ្នកខដលហធវើហោយសហរមចការររពលកមមនិ្ បហចចកហទសរគប់ខបបោ ្ រ ឺហៅថាអ្នកខដលមានគាំនិតផ្ចនរបឌតិបហ្កើតថមី។ វសិវករផ្នរពលឹ្ ៈគជឺាអ្នកហធវើហោយបញ្ញដ ញាណរបសម់នសុសមានការរកីចាំហរ ើន ល្សផ្វ បានជាហគនិោយថារគបួហរ្ៀនជាវសិវករផ្នរពលឹ្ ហរពាេះ៖ - រគួបហរ្ៀនជាអ្នកអ្ប់រ ាំកស្ម្បញ្ញដ របសម់នុសសជាតិ -

រគួបហរ្ៀនជាអ្នកបរហ ញរបាបហ់សចកតីសខុ្និ្ការរកីចាំហរ ើនផ្នការរសហ់ៅរបសម់នុសស - រគួបហរ្ៀនជារគួហពទយពាបាលភាពលង្ ់ហលល ដលម់នសុសជាតិ - រគួបហរ្ៀនជាខាល ាំ្ផ្នបញ្ញដ ញាណ។ ២២.ហ តដុចូហមតចបានជាបអូនៗមកដ្ធកព់ាកសចលូរប ្រកបខ្ណឌ របសរ់កសួ្ អ្ប់រ ាំយវុជន និ្ កឡីា? ចាំហលើយៈមលូហ តុខដលនាំហោយខ្ញុ ាំដ្ធក់ពាកសចលូរប ្ចូលរកបខ្ណឌ របសរ់កសួ្ អ្ប់រ ាំយវុជន និ្កីឡាហ ើយនាំហោយខ្ញុ ាំរសឡាញមុខ្របរវជិាជ ជីវៈរគួបហរ្ៀនហរពាេះ - ជាមុខ្របរសចុរតិ -មុខ្របររគបួហរ្ៀនជាមខុ្របរមយួផ្ថលថនូ រ ឧតតុ្ឧតតម និ្ មានគុណរបហោជនហ៏ពាេះ

Page

មាតុភូមកិនុ្ការបណតុ េះបណ្តត លធនធានមនសុសហដើមបីអ្ភវិឧឃនស៏្គមជាតដិូចមានពាកសហស្មល កបានហពាលថា( ដ្ធាំកនុ្ស្មោ ខផលកនុ្ស គមន ៏)។ ២៣.ហតើចលនកាកបាតរក ម អ្ឌឈចនទរក ម អ្នតរជាតមិានហោលហៅដចូហមតច? ចាំហលើយៈ ចលនកាកបាតរក ម អ្ឌឈចនទរក មអ្នតរជាតិមានហោលហៅរមួោន គឺៈ - ការពារោយជុីវតិ - កាត់បនថយទុកខហស្មក - កាត់បនថយការឈោឺប ់ហខាល ចផារ - ការពារហសចកតីផ្ថលថនូ រ - បាំផុសហោយមានហសថរភាព សនតភិាពហលើពិភពហោក។ ២៤. ហតើស្មថ បនកិចលនកាកបាតរក មអ្ឌឈចនទរក មអ្នតរជាត ិមានប នុម នរបូ? ចាំហលើយៈ មាន៥របូ រមួមាន - ហោក ្់រ ីឌុយណ្ - ឧតតមហសនយី ្់រ ីឌុយ វួរ - ឧតតមហសនយី ម យហនៀ - ហវជជបណឌិ ត ធី ម ូណ័រ - ហវជជបណឌិ ត លវសី ោភា ២៥.ហៅជុាំវញិពភិពហោក របហទសខដលមាន ស គមនជ៏ាតកិាកបាតរក ម អ្ឌឈចនទរក ម មានប នុម នរបហទស? សមាសភាគទា្ំ ហនេះ រមួបញ្ចូ លោន បហ្កើតបានជាអ្វ?ី មានហោលហៅរមួោន ដចូហមតច? ចាំហលើយៈ ហៅជុាំវញិពិភពហោក របហទសខដលមាន ស គមនក៏ាកបាតរក មអ្ឌឈចនទរក ម មាន១៨៦របហទស។ មានបណ្តត របហទសខ្លេះ ហៅសមាគមជាតិរបស ់ខ្លួនថាសមាគមជាតអិ្ឌឈចនទរក ម។ សមាសភាគទាំ្៣ហនេះ រមួបញ្ចូ លោន បហ្កើតបានជាចលនកាកបាតរក ម អ្ឌឈចនទរក មអ្នតរជាតមិានហោលហៅរមួោន គឺៈចាំហលើយសាំនួរទី២៣។ ២៦.មលូហ តអុ្វ ីបានជាហគហរជើសហរ ើសសញ្ញដ កាកបាតរក មហលើផ្ផទស ? ចាំហលើយៈ មូលហ តុបានជាហគហរជើសហរ ើសសញ្ដកាកបាតរក មហលើផ្ផទសហរពាេះ រយរសួលគួរ រយរសលួហមើលពីចមាង យ ហលើកកិតិតយសរបហទសសវសី។ ២៧.ហតើរពេះរាជរកតិយសតពីកីារហរបើរបាស ់និ្ ការពារបដរិបូកាកបាតរក ម និ្ អ្ឌឈចនទរក មហៅកមពុជា ហធវើហ ើ្ ហៅផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្ត?

Page

ចាំហលើយៈ រពេះរាជរកិតយសតពីីការហរបើរបាស ់និ្ការពារបដិរបូកាកបាតរក ម និ្ អ្ឌឈចនទរក មហៅកមពុជាហធវើហ ើ្ ហៅផ្ថងទី៦ខខ្ឧសភា ឆ្ន ាំ២០០២ មាន៨ជាំពកូនិ្ ១៦មារតា។ ២៨.ចរូនោិយពរីបវតិតកាកបាតរក មហៅកមពុជា។ ចាំហលើយៈ របវតិតកាកបាតរក មហៅកមពុជា ហៅផ្ថងទី ១៨ កុមភៈ ១៩៥៥ ជាផ្ថងបដិសនធិរបស់កាកបាតរក មកមពុជា ខដលកនុ្សមយ័ហនេះ មានហ ម្ េះហៅថា សមាគមជាតកិាកបាតរក មខខ្មរ។ កាកបាតរក មខខ្មរ រតូវបានបហ្កើតហ ើ្ កនុ្ហោលបាំណ្ផតលជ់ាំនយួសហររេះ និ្ជាជាំនយួការហោយោជាញ ធរស្មធារណៈ កនុ្វសិស័យមនុសសធមស៏មាគមជាតកិាកបាតរក មខខ្មរ រតូវបានទទលួស្មគ លហ់ដ្ធយ រពេះរាជរកតិយហលខ្ ៣៧៨ នស ចុេះផ្ថងទី១៦ មិថុន ១៩៥៨។បានឡាយរពេះ សតហលខាហដ្ធយ រពេះករណុ្ត រពេះបាទសហមតចរពេះនហរាតតម ស ីន ុ។ -

ហរកាយពមីានការបាតប់្់ហោលការណ៏ខអ្កភាពផ្ថងទី៦ ឧសភា ២០០២ រពេះករណុ្ត រពេះបាទសហមតច រពេះនហរាតតមស ីន ុរពេះមហាវរិកសរត រពេះវររាជបតីាជាតិខខ្មរ បានឡាយរពេះ សតខា្ហលើ រពេះរជរកិតយពីរ។ រពេះរាជរកតិយហលខ្ នស .រកត.០៥០២.១១៣ សតពីកីារទទលួស្មគ លក់ាកបាតរក មកមពុជា និ្ រពេះរាចរកតិយហលខ្ នស.រកត.០៥០២.១១២ សតពីីការហរបើរបាស ់និ្ ការពារបដិរបូកាកបាតរក ម និ្ អឌឈចន្ារកហម។

ផ្ថងទ ី៧ តុោ ១៩៦០ គណៈកមាម ធកិារអ្នតរជាតកិាកបាតរក ម ហៅកាត់ ICRC បានរបកាសទ់ទួលស្មគ ល ់កាកបាតរក មកមពុជា ជាសមាគមជាតិទ៤ី៥ហលើសកលហោក ផ្ថងទី៨ខខ្ តុោ ឆ្ន ាំ១៩៦០ កាកបាតរក មកមពុជា បានចលូជាសមាជកិរបសស់ ព័នធអ្នតរជាត ិផ្នសមាជិកកាកបាតរក មនិ្ អ្ឌឈចនទរក ម។ ២៩.ចរូនោិយពសីកមមភាពកាកបាតរក មកមពុជា។ ចាំហលើយៈ សកមមភាពកាកបាតរក មកមពុជាមានដូចខា្ហរកាម៖ តាមយទុធស្មង្គ្សត២០០៣ហៅ២០១០របសខ់្លួន កាកបាតរក មកមពុជា មានទសសនៈវសិស័យ រមួចាំខនកកាតប់នថយភាពរកីរក និ្ការពារតផ្មលមនុសសធមរ៏បសរ់បជាពលរដឌរយរ្ហរោេះ និ្មានហបសកកមមជាអ្្គការមនសុសធមន៏ាំមុខ្ហគ ហដើមបីជួយរបជាពលរដឌរយរ្ហរោេះ ហដ្ធយផតលក់ារអ្ប់រ ាំសខុ្ភាព ការហរតៀមបរក រនិ្ ហឆលើយតប់ហរោេះម នតរាយ និ្ ហលើកកមពសត់ផ្មលមនសុសធម។៏

Page

ក.កាកបាតរក មកមពុជាបាននិ្កាំពុ្ ហធវើសកមមភាពចមប្ៗ កនុ្កិចចការពារតផ្មលមនុសសធមរ៏បសរ់បជាពលរដឋរយរ្ហរោេះ ៖ -ផសពវផាយអ្ប់រ ាំហលើកកមពសយ់លដ់ឹ្ពីចាប់មនសុសធមអ៏្នតរជាត ិ -

ផសពវផាយហលើកកមពសយ់លដ់ឹ្ ពីហរោេះថាន ក់ប្កហដ្ធយរោបម់ីន និ្ យទុធភណឌ័ សលព់ ីសង្គ្រគ ម -

ផតលរ់បាក់កមចដីលជ់នរ្ហរោេះហដ្ធយស្មមីន និ្ អ្នករយរ្ហរោេះកនុ្តាំបន់កនុ្ចាំ ការមីន - អប់រតំលើកកមពស់យល់ដឹ្េីភាេងាយរ្តររោះតដ្ធយទត្វើជួញដូរមនុ្សស - អ្ប់រ ាំហលើកកមពសស់វុតិថភាពចរាចរ -

ស្មត រទាំនក់ទាំន្រគួស្មរខដលរពាត់របាសហដ្ធយសង្គ្រគ ម ជហមាល េះរបដ្ធបោ់វធុ កនល្មក ខ្.ហលើកកមពសក់ារអ្បរ ាំសខុ្ភាព និ្ ការខថទាំសខុ្ភាពតាមស គមនៈ៏ - ទប់ស្មក ត់ការរកីរាលដ្ធលជមងឺហអ្ដស ៏បញ្ឈបក់ារហរ ើសហអ្ើ្ អ្នកជមងឺហអ្ដស ៏ - ផសពវផាយហរជើសហរ ើសអ្នកសមរ័គចិតតផតល្ម - អ្ប់រ ាំផសពវផាយការពារជាំ្ឺរគុន្ម និ្ជ្រឺាតតាតនន -

របមូលពតម៏ាននិ្ទនិនន័យជនរ្ហរោេះហដ្ធយស្មមីន និ្ហរគៀ្ផទុេះសលព់ីសរគ ម គ.រគប់រគ្ហរោេះម នតរាយ -

ការហរតៀមបរក រនិ្ហឆលើយតបហរោេះមនតរាយខផនការយទុធស្មង្គ្សតមានទសិហៅយទុធស្ម ង្គ្សត៥កនុ្ហនេះរមួមានសកមមភាព៣២ - សកមមភាពហរតៀមហរោេះម នតរាយតាមស គមន ៏ - ផតលជ់ាំនួយសហររេះបនទ ន ហពលមានម នតរាយហកើតមានហ ើ្ ។ល។ ៣០. ហតើចាបម់នសុសធមអ៏្នតរជាតគិជឺាអ្វ?ី ចហមលើយៈ ចាប់មនសុសធមអ៏្នតរជាតិ គឺជាចាបក់ារពាររបជាជនខដលមិនចលូរមួកនុ្ការរបយទុធ ឬអ្នកខដលឈប់របយទុធ។ចបប់មនសុសធមអ៏្នតរជាតិ ជារកិតកាំណត ់ការហរបើរបាសម់ហធាបាយរបយទុធ និ្វធិសី្មង្គ្សតផ្នរបតបិតតកិារហធវើសង្គ្រគ ម។ ៣១.ហតើចាបម់នសុសធមអ៏្នតរជាតមិានរបហោជនអ៏្វខី្លេះចាំហពាេះមនសុសជាត?ិ ចាំហលើយៈចាប់មនុសសធមអ៏្នតរជាតិមានរបហោជនច៏ាំហពាេះមនុសសជាតិ ដូចជា ជួយការពារមនុសសខដលមនិចលូរមួ ខដលសថតិហៅកនុ្អ្រភិាភ ដូចជាៈ

Page

- ជនសវីលិទាំ្ឡាយ - យទុធជនទទលួបនទុកហវជជស្មង្គ្សត - ទហានរបសួ មានជមង ឺនិ្ លចិនវា - ហឈលើយសកឹ - យកចតិតទុកដ្ធក់ខថទាំអ្នករបសួ និ្ អ្នកជមង ឺរបមទាំ្ការពារបុកគលកិហវជជស្មង្គ្សត -

ហធវើយា ្ណ្តរកាហសចកតីផ្ថលថនូ រជនហឈលើយសកឹនិ្ ចាំណ្តប់ខាម ាំ្ជាជនសវីលិរតូវបាន ោាំពារហដ្ធយផតលក់ារអ្នញុ្ញដ តិហោយរបតិភូ ICRC បានចូលសរួសខុ្ទុកខ។ ៣២.ហតើរបហទសកមពុជាបានចលូរមួជាសមាជកិផ្នអ្្គការស របជាជាតហិៅផ្ថងខខ្ឆ្ន ាំណ្ត? រ តូមកដលប់ចចុបបននហនេះ ហតើអ្្គការស របជាជាតបិានជយួហដ្ធេះរស្មយវបិតិតហៅកមពុជាមានអ្វខី្លេះ? ចាំហមលើយៈ របហទសកមពុជាបានចលូរមួជាសមាជិកផ្នអ្្គការសរបជាជាតិហៅផ្ថងទ១ី៤ ផ្ខ្ ធនូ ឆ្ន ាំ១៩៥៥ ។រ តូដលប់ចចុបបននហនេះ អ្្គការស របជាជាតិបានជួយហដ្ធេះរស្មយវបិតតិចមប្ៗហៅកមពុជា រមួមាន៖ ផ្ថងទី១៥ ខខ្ មិថុន ឆ្ន ាំ១៩៦២តុោការអ្នតរជាតហិៅទីរកុ្ ឡាហអ្ បានបញ្ញជ ហោយផ្ថដកក្ទ័ព និ្តរមតូហចញជាបនទ ន់ពីតាំបន់របស្មទរពេះវហិារ ខដលផ្ថបានកាន់កាប់ហដ្ធយខ្សុចាប់តាាំ្ពឆី្ន ាំ១៩៥៤។ - អ្្គការស របជាជាតបិានជយួហរៀបចាំហោយមានការរបជុាំហៅទីរកុ្បា រសីហៅផ្ថង ទ២ី៣ខខ្ តុោ ឆ្ន ាំ១៩៩១ - ជួយហរៀបចាំឪយមានការហបាេះហឆ្ន តហរជើសហរ ើសសភាធមមនញុហៅផ្ថងទ២ី១ខខ្ឧសភា ឆ្ន ាំ១៩៩៣ហដើមបនីាំមកនវូសនតិភាពជួនរពេះរាជាណ្តចរកកមពូជាហ ើ្ វញិបនទ ប់ពមីានសង្គ្រគ មរុាាំផ្រអ្សហ់ពលជិតបសី.វកនល្ មក។ការររហនេះរបរពិតតហៅហៅកនុ្ោណតតិហោកអ្គហលខាធកិារ ស្មវហីយហប ហរដឺគុហអ្ឡា(១៩៨២ដល១់៩៩១)និ្ហោក ប ូរតសូប ូរតសូកាល ី(១៩៩២ដល១់៩៩៦)។ -ជួយឪយមានការកាត់ហទខខ្មររក មកនុ្ខខ្មថិុនឆ្ន ាំ១៩៩៧ស នយករដឋមរនីត ខខ្មរទាំ្ពីរសហមតច នុខសននិ្សហមតចរកុមរពេះនរតតមរណរទិឋិ បានសរហសរមួយជួនអ្្គការស របជាជាតិហដើមបសីុាំឪយមានការកាត់ហទស ខខ្មររក ម ខដលកាន់អ្ាំណ្តចពីឆ្ន ាំ ១៩៧៥ ដល ់១៩៧៩ ហដ្ធយកនុ្ហនេះមានការជខជកចរោរហដើមបីរករបូមនតបហ្កើតតុោការ ពិហសស្នហជើ្ចូលមកដល ់និ្ហោយមានការចូលរមូពសីាំណ្តក់អ្.ស.បនិ្មតិអ្នតរជាតិ។បចចុបបននហនេះចាបក់ាត់ហទសខខ្មររក មបានតាក់ខត្និ្អ្នុមត័ហដ្ធយរដឋសភាជា

Page

តិហ ើយហគហៅខតរ្ោ់ាំការអ្នុវតតចាប់ហនេះខតប ហុណ្តណ េះ។ការររហនេះរបរពឹតតហៅកនុ្ោណតតិហោកអ្គគហលខាធកិារកូ វោីណ្តន។់ ៣៣. ចរូហរៀបរាបរ់បាាំរបជារបយិរបផ្ពណីខខ្មរខដលអ្នកបានស្មគ ល។់ ចាំហលើយរបាាំរបផ្ពណី ឬ ហគហៅថារបាាំរបិយខខ្មរ។របាាំរបជារបិយខខ្មរហយើ្ មានហរចើន យា ្ដចូជា៖ . របាាំរតុដ ិ. របាាំហោេះអ្ខរ្ . របាាំរាាំវ្ ់ . របាាំហកាង ក . របាាំខសន្ ទហនា្ .របាាំរាាំកាច់ . របាាំយហីក........។ ៣៤.ហតើរបូអ្បសរា ឬ អ្បសរាមាននយ័ដចូហមតច? ចាំហលើយ របូអ្បសរា ឬ អ្បសរា ជារបូរបាាំផ្នហទពយអ្បសរាខដលមានរបភពយកតាមគាំរផូ្នរបាាំតរនីត ខដលជារបាាំរពេះរាជរទពយរបសរ់ពេះរាជាខដលមានតាាំពីយរូោរណ្តសម់កហ ើយហដ្ធយ ពុាំទទួលអ្ិទធិពលពីបរហទសហ ើយ។របាាំតង្គ្នតីហនេះជារបាាំខដលមានតផ្មល ឬជារបាាំម្គលសរមាប់ហល្កនុ្ពិធីបួ្ សួ្ ថាវ យោទិហទព ឬ ថាវ យដលវ់ញិ្ញដ ណកខនធរពេះរាជាននខដលបានចូលទវី្គត់ហៅហ ើយ។ហដ្ធយស្មរសាំខាន់ និ្តាំផ្មលផ្នរបាាំហនេះគូផសាំនឹ្លកខណេះរបណិត ផ្នរបាាំហនេះផ្ ហទើបហគឆ្ល ក់ហលើជញ្ញច ាំ្របាស្មទនូវរូបរបាាំហនេះ ខដលមានហៅរ តូដលស់ពវផ្ថងហនេះ។ របូអ្បសរាតាំណ្ត្នូវរបាាំតង្គ្នតីរបសរ់ពេះរាជាហនេះហ ើយ ខដលហគខត្យលថ់ារបូអ្បសរាមានអ្តតន័យតាំណ្ត្សលិបេះខខ្មរ។ឆលុេះបញ្ញច ាំ្តាមរយេះរបូអ្បសរា ហគោចយលព់ីចតិតគាំនតិរបសជ់នជាតិខខ្មរ ថាជាជនជាតមិួយមានលកខណេះផ្ចនរបឌិត ទន់ភលនស់ភុាពរាបស្មរនិ្រសោញស់នតភិាពជាទបីាំផុត។ ៣៥.ហតើរបូអ្បសរាតាំណ្ត្អ្វ?ី តាមរយេះរបូអ្បសរាហតើហគយលព់អី្តតចរតិលកខណេះរបស់ជនជាតខិខ្មរដចូហមតចខ្លេះ?ហតើរបាាំអ្បសរាមានរបភពពរីបាាំអ្វ?ីហតើហគោចហល្របាាំហនេះកនុ្ពធិអី្វីខ្លេះ? ចាំហលើយ + របូអ្បសរាជាង្គ្សតរីបាាំសោ៏ួ - របូអ្បសរាតាំណ្ត្ហោយសលិបេះមួយកនុ្ចាំហណ្តមសលិបេះននរបសខ់ខ្មរ។ - របូអ្បសរាតាំណ្ត្ហោយបវរកញ្ញដ ខខ្មរ(នរខីខ្មរ)។ + តាមរយេះរបូអ្បសរា ហគោចយលហ់ ើញ៖ - យលព់ីគាំនិតជនជាតិរបសខ់ខ្មរ - ពីភាពទនភ់លន ់សលូតបូតសភុាពរាបស្មរ មឺ្មា ត ់ឧសាពាោម។ + របភពផ្នរបាាំអ្បារា - របាាំតង្គ្នត ី - របាាំបរុាណ - របាាំរពេះរាជរទពយ

Page

+ហគហល្កនុ្ពធិ ី - ពិធីថាវ យរពេះពរ ជូនពរ អ្បអ្រស្មទរកនុ្ពធិីហផស្ៗ។ ៣៦.ចូរនិោយពីទាំនកទ់ន្រវា្ពណ៏ទាំ្បីផ្នទ្ជាត ិនិ្ពាកស(ជាត ិស្មសន

រេោះមហាកសរ ) ថ្ន្រេោះរាជាណាចរកកមពជា។ ចំតលើយ េណ ទំា្បីទ្់ជា ិរបស់រេោះរាជាណាចរកកមពុជាគឺ៖ - ពណ៏រក ម តាំណ្ត្ឪយជាត ិ(របជារាង្គ្សត) - ពណ៏ស (របូរបាស្មទកាំពូលទាំ្ប)ី តាំណ្ត្ស្មសន - ពណ៏ហខ្ៀវ តាំណ្ត្ឪយរពេះមហាកសរត ដូចតន្ោះ ទ្់ជា ិទំា្មូលមាន្ខលឹមសារស្សបរន និ្្ចកស ជា ិសាសនារេោះមហាកសរ ។ ៣៧.ចូរឪ្យអ ែន័្យ និ្្សារោះសំខ្ន់្ថ្ន្ទ្ជា ិ តភល្ជា ិ និ្្សញ្ញា ជា ិ។ ចំតលើយ ជា្មមតាជា ិណាៗក តដ្ធយសុទធន្ មាន្ទ្់ជា ិ តភល្ជា ិ និ្្សញ្ញា ជា ិតរចោះទំា្តន្ោះវាមាន្សារសំខ្ន់្។ - ទ្ជ់ាត ិ អ្តថន័យ បរហ ញហោយហ ើញជាតិស្មសនម៏យួ ឬរបហទសមួយ។ទ្ជ់ាតជិានិមិតតរូបផ្នជាំហនឿបទពិហស្មធ និ្ បាំណ្របាថាន ដរ៏ជាលហរៅរបសរ់បជាពលរដឋ។ ស្មរេះសាំខាន ់បរហ ញពជីាំហនឿ និ្បាំន្របាថាន ដរ៏ជាលហរៅរបសរ់បជាពរដឋចាំហពាេះជាតិ។

- ហភល្ជាត ិ(ចហរមៀ្ជាតិ) អ្តតន័យ បរហ ញពីជីវតិ និ្បាំណ្របាថាន របសរ់បជាពលរដឋ។ ស្មរេះសាំខាន ់បរហ ញពជីាត ិស្មសន រពេះមហាកសរត និ្បរហ ញហោយហ ើញពជីីវ ិត និ្បាំណ្របាថាន របសរ់បជាពលរដឋខខ្មរកនុ្ការរោាំរទរបហទសជាតិរបសខ់្លួន។ - សញ្ញដ ជាត ិ អ្តតន័យ បរហ ញពីអ្ាំនច និ្យតុតិធមផ៏្នអ្រយិធមខ៏ខ្មរខដលមានការចលូរមួការពាពីកមាល ាំ្របជារាង្គ្សតហៅ ជុាំវញិរពេះរាជបលល័្ គនិ្រពេះមហាកសរតរពមទាំ្បរហ ញពីជាំហនឿ និ្ បាំណ្របាថាន ដរ៏ជាលហរៅរបសរ់បជាពលរដឋចខខ្មរកនុ្ការហោរពចាំហពាេះរពេះមហាកសរត។

Page

ស្មរេះសាំខាន ់បរហ ញហោយហ ើញថារពេះរាជាណ្តចរកកមពុជាជារបហទស ឬជាតិស្មសនម៏ួយមានអ្តតសញ្ញដ ណជាតិរបសខ់្លួនមានអ្ធិបតីភាពមិនចាំណុេះជាតិស្មសនណ៏្តមួយហ ើយ។ ៣៨.ហតើទ្រ់បសរ់ពេះពទុធស្មសនោបប់្ហូតហៅកនុ្របហទសកមពុជាហយើ្ តាា្ំ ពហីពលណ្តមក? ទ្ហ់នេះមានប នុម នពណ៏? ពណ៏អ្វខី្លេះ? ចាំហលើយ ទ្់រពេះពុទធស្មសនបានោបប់្ហូតហៅកនុ្កមពុជាហយើ្ ហរកាយហពលខដលសហមតចរពេះស្ឃរាជជួនណ្តតនិមនតមកពីរបជុាំមហាសនតីបាតរបមុខ្ដឹ្ នាំស្ឃពុទធស្មសនទទូាំ្ពិភពហោកហៅរបហទសឥណ្តឌ នឪកាសបុណយ ពាក់កណ្តត លស្មសនកនុ្ពុទធសករាជ ២៥០០ (ហោ.ស១៩៥៧)។ ទ្់ហនេះមាន៦ពហណ៏្ត៖ ១.រសមពីណ៏ហខ្ៀវ ជាតាំន្រពេះអ្្គ កាលរទ្់ហស្មយរពេះជាតជិារពេះបាទរសភីរិាង្គ្សត។កាលហនេះរពេះឥង្គ្នទ ធរិាជបាននិមិមតខ្លួនជារពា មណ៏ោសម់ាន ក់ចលូមកសុាំរពេះហនរតរពេះអ្្គទាំ្គូរ។រពេះអ្្គរទ្់ហឆគៀលរពេះហនរតទាំ្ពរីហោយហៅឥរនរពា មណ៏។ ២.រសមពីណ៏ហលឿ្ ជាតាំណ្ត្រពេះអ្្គ កាលរទ្់ហស្មយរពេះជាតិជារពេះវនិិបណឌិ ត។កាលហនេះរពេះឥង្គ្នទ ធរិាជបាននិមិមតខ្លួនជាយកសហធវើជា្មាស។វនិិបណឌិ តបានោរស្មច់ខ្លួនឪយជា្មាស ហដើមបីដាំខផជាមាសបិទរពេះពុទធរបូ។ ៣.រសមពីណ៏រក ម ជាតាំន្រពេះអ្្គ កាលរទ្់ហស្មយរពេះជាតិជាបទមុមាណព។រោហនេះមានពសម់ួយ របកបហដ្ធយពសឹជាពនលបឺានចឹកមាតារពេះអ្្គ។រពេះអ្្គរទ្យ់កកាាំបិតមកពុេះរទូ្ លកូយកហបេះដូ្មកផសាំថាន ាំពាបាលមាតាឪយគ្់ជីវតិ។ ៤.រសមពីណ៏ស ជាតាំន្រពេះអ្្គកាលរទ្់ហស្មយរពេះជាតជិារពេះបាទហវសសនតរកាលហនេះរពេះអ្្គបានរបទនដាំរមី្គលមួយជាសតវសាំរាបរ់ាជយដម៏ានអ្វេះយវេះសសទុធដលព់ួករពា មណ៏កលិ្ គរដឋ។ ពួកអ្នកនគរហជតុតតរខ្ឹ្ ហ ើយបាំបរប្់រពេះអ្្គឪយហៅហៅវ្គតបពិត។ ៥.រសមពីណ៏ ្សបាត ជាតាំន្រពេះអ្្គកាលរទ្ហ់ស្មយរពេះជាតជិាវជិាជ ធរ។មាតារពេះអ្្គរតូវយកសោបយ់កបានរពេះអ្្គរទ្់ោរស្មច់ឪយយកសបរហិភាគជាំនួសជីវតិមាតា ជាជាជ ធរ។ ៦.រសមពីណ៏ហផលក ជាតាំន្រពេះអ្្គ កាលរទ្់ហស្មយរពេះជាតជិាទនាយហ ម្ េះហស្មមបណឌិ ត។រពេះអ្្គមានរពេះតមាហ សនធ ច្ប់ាំហពញទន។រោហនេះរពេះឥង្គ្នទ ធិរាជបាននិមិមត

Page

ខ្លួនជារពា មណ៏ោសម់ាន ក់អ្ត់ោហារហដើរចលូមក។ទនាយហស្មមបណឌិ តបានហោតចលូហភលើ្ ហដើមបចីមអ្និស្មច់រពេះអ្្គឪយដលរ់ពា មណ៏ខដលជាឥង្គ្នទ រពា មណ៏ហនេះបរហិភាគ។

៣៩.ហតើទវិាអ្កខរកមមអ្នតរជាតកិនុ្រពេះរាជាណ្តចរកកមពុជាបានហធវើហ ើ្ ផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្ត?ហៅកខនល្ ណ្ត?ហ ើយរបធានបទអ្វ?ី ចាំហលើយ ទិវាអ្កខរកមមជាតិនិ្អ្នតរជាតបិានហធវើហ ើ្ ផ្ថងទី៨ ខខ្កញ្ញដ ឆ្ន ាំ ២០១១ ។ហៅវទិាលយ័ខរពកហនន ។ សតពីីរបធានបទ(អ្កខរកមមហរគឿ្ហញៀន។ ៣០.ហតើសទធសិតពីសីទិធង្គ្សតហីៅកមពុជាហធវើហ ើ្ ហៅផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្ត?ហៅទណី្ត? ចាំហលើយ សទធិសតពីីសទិធង្គ្សតហីៅកមពុជាហធវើហ ើ្ ហៅផ្ថង ទី៦ដលទ់ី៨ ខខ្ កញ្ញដ ឆ្ន ាំ២០១១។ហៅសណ្តថ ោរកុ្ត្់ទីណ្់តាល។់ ៣១.ហតើស្មថ បតយកមមមាននយ័ដចូហមតច? ចាំហលើយ ស្មថ បតយកមមគសឺាំហៅហលើសលិបេះកនុ្ការកស៏្ម្ស្់របកបហដ្ធយការតបុខត្តាមកបូនខាន ត។ ៣២.ហតើរពេះរាជាណ្តចរកកមពុជាបានឆល្ កាតក់ារហបាេះហឆ្ន តហរជើសតាា្ំ តាំណ្ត្រាង្គ្សតប នុម នហលើកមកហ ើយ?ផ្ថង ខខ្ ឆ្ន ាំណ្តខ្លេះ? ចាំហលើយ រពេះរាជាណ្តចរកកមពុជាធាល ប់ឆល្ កាត់ការហបាេះហឆ្ន តហរជើសតាាំ្តាំណ្ត្រាង្គ្សតចាំនួន៤ហលើកមកហ ើយោឺ៖

- ហលើកទី១ហៅផ្ថងទ ី២៣ ដល ់២៨ខខ្ឧសភាឆ្ន ាំ ១៩៩៣ - ហលើកទី២ហៅផ្ថងទ ី២៦ កកតដ្ធ ១៩៩៨

- ហលើកទី៣ហៅផ្ថងទ ី២៧ កកតដ្ធ ២០០៣ - ហលើកទី៤ហៅផ្ថងទ ី២៧ កកតដ្ធ ២០០៨។ ៣៣.ហតើការហបាេះហឆ្ន តតាមខបបសកលនិ្ តាមខបបអ្សកលខ្សុោន ដចូហមតច? ចូរឪ្យឧទាហរណ បញ្ញេ ក់។ ចំតលើយ កាតបាោះតនន សកលនិ្អសកលខុសរន រ ្់

ហបាេះហឆ្ន តសកលគឺជារបជនខខ្មរទាំ្របុសរសខីដលមានសទិទិហបាេះហឆ្ន តទាំ្អ្ស់ោន រតូវចលូរមួកនុ្ការហបាេះហឆ្ន ត។ ការហបាេះហឆ្ន តសកលមាន ការហបាេះហឆ្ន តហរជើសតាាំ្តាំណ្ត្រាង្គ្សត(ឆ្ន ាំ១៩៩៣ . ១៩៩៨ ២០០៣ ២០០៩)ការហបាេះហឆ្ន តហរជើសតាាំ្រកមុរបឹកា ុាំ សរក ត(់ឆ្ន ាំ២០០៨ ២០០៩)។ -ហបាេះហឆ្ន តអ្សកលគឺហគមិនបានហោយរបជាជនទូហៅចូលរមួហបាេះហឆ្ន តហ ើយដូច ជា៖ + ការហបាេះហឆ្ន តហរជើសហរ ើសសមាជិក រពឹទធិសភាគមឺានសទិធិហបាេះហឆ្ន តខតតាំណ្ត្រា

Page

ង្គ្សតកនុ្រដធសភាប ុហណ្តណ េះ។ + ការហបាេះហឆ្ន តហរជើសហរ ើសរកុមរបឹកា រកុ្ ឬរសុក ខ្័ណឌ និ្ហខ្តត រកុ្(២០០៩)គឺមានសទិធិហបាេះហឆ្ន តខតរកុមរបកឹា ុាំ សរក ត់ខតប ុហណ្តណ េះ។ ៣៤.កនុ្ហពលហបាេះហឆ្ន តហគខត្ហ ើញអ្កសរកាតដ់ចូតហៅ គ.ជ.ប , គខ្/កប , គ /សប , គកប , គករ , ច.ប.ត.រ , ប.ន.ត.រ។ ហតើអ្កសរកាតទ់ា្ំ ហនេះមាននយ័ដចូហមតច? ចាំហលើយ អ្កសរកាត់ទាំ្ហនេះមាននយ័ដូចជា៖ គ.ជ.ប គឺគណេះកមាម ធកិារជាតហិរៀបចាំការហបាេះហឆ្ម ត គខ្/កប គឺគណេះកមាម ធកិារហខ្ត/ុរកុ្ហរៀបចាំការហបាេះហឆ្ន ត គ /សប គឺគណេះកមាម ធិការ ុាំ/សរក ត់ហរៀបចាំការហបាេះហឆ្ន ត គកប គឺ គណេះកមាម ធិការការោិលយ័ហបាេះហឆ្ន ត គករ គ ឺគណេះកមាម ធកិារការោិលយ័រាប់សនលឹកហឆ្ន ត ច.ប.ត.រ គឺ ចាប់សតពីីការហបាេះហឆ្ន តហរជើសតាាំ្តាំណ្ត្រាង្គ្សតនិ្ ចាប់សតពីីវហិស្មធនកមមផ្នចាប់ហនេះ ប.ន.ត.រ គឺបទបញ្ញច និ្នីតីវធិសីរមាបក់ារហបាេះហឆ្ន តហរជើសតាាំ្តាំណ្ត្រាង្គ្សត។ ៣៥.ដចូហមតចខដលហៅថាទសពតិរាជធម?៏ចរូបរហ ញ។ ចាំហលើយ: ទសាំពិតរាជធម ៏គឺជាធមទ៏ាំ្១០របការ សាំរាប់រពេះរាជារទ្់របរពិតតរពម ទាំ្ខណនាំពកួហសនបតី មរនីតតូចធាំ និ្របជាពលរដឋរបរពិតតតាម។ + ទសពតិរាជធមទ៏ាំ្ហនេះគ ឺ ១ ទន: =ការហធវើអ្ាំហនយ។ ២ សលិ: =ការរកាសលី។ ៣ បរោិច គ: =ការចាំនយរពេះរាជរទពយទាំនុកបាំរុ្ របហទសជាត។ិ ៤ ោជជវ: =មានហសចកតីហទៀ្រត្។់ ៥ មទទវ: =មានហសចកតីទនភ់លន ់សលូតបូតសភុាពរាបស្ម។ ៦ តប: =ការកាន់្ឧតបាសងសីលតាមការកំន្ ់មត្់ៗ។ ៧ អតកា្ន្: =មិនហធវើឪយហគហៅត រកហាយ ហដ្ធយស្មរខ្លូន។ ៨ អ្វ ិសឹ្ម =មិនហបៀតហបៀនអ្នកដផ្ទ។ ៩ ខ្នត:ិ =មានហសចកតីអ្តធ់ន់។ ១០ អ្វហិរាធន: =មិនបាំពានហលើធម ៏ឫ ហលើចាប។់

Page

Page