vdekja ringjallja, xhehenemi (ferri)

8/14/2019 VDEKJA RINGJALLJA, XHEHENEMI (FERRI)

1/87

VDEKJA,

RINGJALLJA,XHEHENEMI(FERRI)

HARUN YAHYA


2/87

About The Author

The author, ho rites under the pen-name HARUN YAHYA, as born in Ankara in 1956. Having

completed his primary and secondary education in Ankara, he then studied arts at Istanbul's Mimar

Sinan University and philosophy at Istanbul University. Since the 1980s, the author has published manybooks on political, faith-related and scientific issues. Harun Yahya is ell-knon as an author ho has

ritten very important orks disclosing the imposture of evolutionists, the invalidity of their claims and

the dark liaisons beteen Darinism and bloody ideologies such as fascism and communism.

His pen-name is made up of the names "Harun" (Aaron) and "Yahya" (John), in memory of the

to esteemed prophets ho fought against lack of faith. The Prophet's seal on the cover of the author's

books has a symbolic meaning linked to their contents. This seal represents the Koran, the last Book and

the last ord of God, and our Prophet, the last of all the prophets. Under the guidance of the Koran and

Sunnah, the author makes it his main goal to disprove each one of the fundamental tenets of godless

ideologies and to have the "last ord", so as to completely silence the objections raised against religion.The seal of the Prophet, ho attained ultimate isdom and moral perfection, is used as a sign of his

intention of saying this last ord.

All these orks by the author centre around one goal: to convey the message of the Koran to

people, thus encouraging them to think about basic faith-related issues, such as the existence of God, His

unity and the hereafter, and to display the decrepit foundations and perverted orks of godless systems.

Harun Yahya enjoys a ide readership in many countries, from India to America, England to

Indonesia, Poland to Bosnia, and Spain to Brazil. Some of his books are available in English, French,

German, Italian, Spanish, Portuguese, Urdu, Arabic, Albanian, Russian, Serbo-Croat (Bosnian), Polish,

Malay, Uygur Turkish, and Indonesian, and they have been enjoyed by readers all over the orld.

Greatly appreciated all around the orld, these orks have been instrumental in many peopleputting their faith in God and in many others gaining a deeper insight into their faith. The isdom, and

the sincere and easy-to-understand style employed give these books a distinct touch hich directly

strikes any one ho reads or examines them. Immune to objections, these orks are characterised by their

features of rapid effectiveness, definite results and irrefutability. It is unlikely that those ho read these

books and give a serious thought to them can any longer sincerely advocate the materialistic philosophy,

atheism and any other perverted ideology or philosophy. Even if they continue to advocate, this ill be

only a sentimental insistence since these books have refuted these ideologies from their very basis. All

contemporary movements of denial are ideologically defeated today, thanks to the collection of books

ritten by Harun Yahya.

There is no doubt that these features result from the isdom and lucidity of the Koran. The author

certainly does not feel proud of himself; he merely intends to serve as a means in one's search for God's

right path. Furthermore, no material gain is sought in the publication of these orks.

Considering these facts, those ho encourage people to read these books, hich open the "eyes" of

the heart and guide them in becoming more devoted servants of God, render an invaluable service.


3/87

Meanhile, it ould just be a aste of time and energy to propagate other books hich create

confusion in peoples' minds, lead man into ideological chaos, and hich, clearly have no strong and

precise effects in removing the doubts in peoples' hearts, as also verified from previous experience. It is

apparent that it is impossible for books devised to emphasize the author's literary poer rather than the

noble goal of saving people from loss of faith, to have such a great effect. Those ho doubt this can

readily see that the sole aim of Harun Yahya's books is to overcome disbelief and to disseminate themoral values of the Koran. The success, impact and sincerity this service has attained are manifest in the

reader's conviction.

One point needs to be kept in mind: The main reason for the continuing cruelty and conflict, and

all the ordeals the majority of people undergo is the ideological prevalence of disbelief. These things can

only come to an end ith the ideological defeat of disbelief and by ensuring that everybody knos about

the onders of creation and Koranic morality, so that people can live by it. Considering the state of the

orld today, hich forces people into the donard spiral of violence, corruption and conflict, it is clear

that this service has to be provided more speedily and effectively. Otherise, it may be too late.

It is no exaggeration to say that the collection of books by Harun Yahya have assumed this leading

role. By the ill of God, these books ill be the means through hich people in the 21st century ill

attain the peace and bliss, justice and happiness promised in the Koran.

The orks of the author include The Ne Masonic Order, Judaism and Freemasonry, Global

Freemasonry, Islam Denounces Terrorism, The Disasters Darinism Brought to Humanity, Communism

in Ambush, Fascism: The Bloody Ideology of Darinism, The 'Secret Hand' in Bosnia, Behind the

Scenes of The Holocaust, Behind the Scenes of Terrorism, Israel's Kurdish Card, The Oppression Policy

of Communist China and Eastern Turkestan, Solution: The Values of the Qur'an, The inter of Islam and

Its Expected Spring, Articles 1-2-3, A eapon of Satan: Romantism, Signs from the Chapter of the Cave

to the Last Times, Signs of the Last Day, The Last Times and The Beast of the Earth, Truths 1-2, The

estern orld Turns to God, The Evolution Deceit, Precise Ansers to Evolutionists, The Blunders ofEvolutionists, Confessions of Evolutionists, The Qur'an Denies Darinism, Perished Nations, For Men

of Understanding, The Prophet Moses, The Prophet Joseph, The Prophet Mohammed, The Prophet

Solomon, The Golden Age, Allah's Artistry in Colour, Glory is Everyhere, The Importance of the

Evidences of Creation, The Truth of the Life of This orld, The Nightmare of Disbelief, Knoing the

Truth, Eternity Has Already Begun, Timelessness and the Reality of Fate, Matter: Another Name for

Illusion, The Little Man in the Toer, Islam and the Philosophy of Karma, The Dark Magic of

Darinism, The Religion of Darinism, The Collapse of the Theory of Evolution in 20 Questions, Allah

is Knon Through Reason, The Qur'an Leads the ay to Science, The Real Origin of Life,

Consciousness in the Cell, A String of Miracles, The Creation of the Universe, Miracles of the Qur'an,

The Design in Nature, Self-Sacrifice and Intelligent Behaviour Models in Animals, The End of

Darinism, Deep Thinking, Never Plead Ignorance, The Green Miracle: Photosynthesis, The Miracle in

the Cell, The Miracle in the Eye, The Miracle in the Spider, The Miracle in the Gnat, The Miracle in the

Ant, The Miracle of the Immune System, The Miracle of Creation in Plants, The Miracle in the Atom,

The Miracle in the Honeybee, The Miracle of Seed, The Miracle of Hormone, The Miracle of the

Termite, The Miracle of the Human Body, The Miracle of Man's Creation, The Miracle of Protein, The

Miracle of Smell and Taste, The Secrets of DNA.


4/87

The author's childrens books are: onders of Allah's Creation, The orld of Animals, The

Splendour in the Skies, onderful Creatures, Let's Learn Our Religion, The orld of Our Little Friends:

The Ants, Honeybees That Build Perfect Combs, Skillful Dam Builders: Beavers.

The author's other orks on Quranic topics include: The Basic Concepts in the Qur'an, The Moral

Values of the Qur'an, Quick Grasp of Faith 1-2-3, Ever Thought About the Truth?, Crude Understandingof Disbelief, Devoted to Allah, Abandoning the Society of Ignorance, The Real Home of Believers:

Paradise, Knoledge of the Qur'an, Qur'an Index, Emigrating for the Cause of Allah, The Character of

the Hypocrite in the Qur'an, The Secrets of the Hypocrite, The Names of Allah, Communicating the

Message and Disputing in the Qur'an, Ansers from the Qur'an, Death Resurrection Hell, The Struggle

of the Messengers, The Avoed Enemy of Man: Satan, The Greatest Slander: Idolatry, The Religion of

the Ignorant, The Arrogance of Satan, Prayer in the Qur'an, The Theory of Evolution, The Importance of

Conscience in the Qur'an, The Day of Resurrection, Never Forget, Disregarded Judgements of the

Qur'an, Human Characters in the Society of Ignorance, The Importance of Patience in the Qur'an,

General Information from the Qur'an, The Mature Faith, Before You Regret, Our Messengers Say, The

Mercy of Believers, The Fear of Allah, Jesus ill Return, Beauties Presented by the Qur'an for Life, A

Bouquet of the Beauties of Allah 1-2-3-4, The Iniquity Called "Mockery," The Mystery of the Test, The

True isdom According to the Qur'an, The Struggle ith the Religion of Irreligion, The School of Yusuf,

The Alliance of the Good, Slanders Spread Against Muslims Throughout History, The Importance of

Folloing the Good ord, hy Do You Deceive Yourself?, Islam: The Religion of Ease, Enthusiasm and

Excitement in the Qur'an, Seeing Good in Everything, Ho do the Unise Interpret the Qur'an?, Some

Secrets of the Qur'an, The Courage of Believers, Being Hopeful in the Qur'an, Justice and Tolerance in

the Qur'an, Basic Tenets of Islam, Those ho do not Listen to the Qur'an, Taking the Qur'an as a Guide,

A Lurking Threat: Heedlessness, Sincerity in the Qur'an.


5/87

Pr lexuesin

N t gjitha librat e autorit, shtjet q kan t bjn me religjionin jan shpjeguar nn dritn e

ajeteve t Kuranit famlart, kshtuq njerzit jan t ftuar q t msojn fjalt e Allahut dhe t jetojn

me to. T gjitha temat q kan t bjn me ajetet kuranore jan t spjeguara n at mnyr saq nuk lnvend pr dyshim apo paqartsi n mendjen e lexuesit.

Stili i sinqert, i iltr dhe i rrjedhshm i prdorur bn q dokush i fardo moshe dhe prej secilit

grup shoqror mund ti kuptoj librat me shum lehtsi. Tregimi efektiv dhe kthjellt bn q librat t

lexohen me nj frym. Bile edhe ata q n mnyr rigoroze e kan mohuar natyrn shpirtrore jan

ndikuar nga faktort q hasen n kto libra dhe nuk mund t hedhet posht e vrteta e prmbajtjes s

tyre.

Ky libr dhe t gjitha veprat e Harun Jahjas mund t lexohen individualisht apo t diskutohen n

grup.

Ata lexues q dshirojn t prfitojn nga kto libra do t bjn debat t frytshm mund ttregojn mendimet dhe prjetimet e veta edhe tjetrkujt.

Prve ksaj, sht nj shrbim i madh i religjionit q t prezanton dhe t shprndaj kto libra, t

cilat jan shkruar vetm e vetm pr t fituar knaqsin e Zotit. T gjitha librat e autorit jan

skajmrisht bindse, kshtuq, pr ata q dshirojn t komunikojn religjionin njerzve tjer, njra ndr

metodat m efektive sht q t inkurajohen me leximin e ktyre librave.


6/87

VDEKJA

Thuaj: "S'ka dyshim se vdekja prej t cils po ikni, ka pr t'ju zn,

e mandej do t silleni te Ai q e di t padukshmen dhe t dukshmen,

dhe ather Ai do t'ju njoftoj me at q keni punuar".(Sure Xhuma: 8)


7/87

HYRJE

Vdekja mund tju vjen n do moment. Kushedi, ndoshta ky sht ai moment. Ose, mund t jet

shum m afr se q keni menduar ndonjher.

Kta rreshta mund t jen mundsia e fundit, prkujtuesi i fundit, paralajmrimi i fundit para setju vjen vdekja. Derisa jeni duke lexuar kta rreshta, kurr smund ta dini nse do t jeni gjall n orn

q pason. Qoft edhe nse vrtetohet se sht ashtu, asgj smund tju garantoj se do t jetoni edhe nj

or tjetr. A sht e sigurt se do t jeni gjall pas edhe nj asti t vetm e lre m nj or. Nuk ka asnj

garanc se do t arrini ta prfundoni kt libr. Vdekja do tju vjen, me siguri, n nj koh kur, vetm nj

ast m hert, as q ju ka shkuar mendja pr vdekjen.

Padyshim se do t vdisni, sikurse q do t vdesin t gjith ata q i doni. Para ose pas jush, ata

padyshim do t vdesin. Njqind vjet nga ky moment, nuk do t ket as edhe nj njeri t vetm q do ta

njihni n kt bot.

Aspirata t pafund q kan t bjn me jetn preokupojn mendjet e njerzve; t kryejn shkollne lart, t regjistrohen n universitet, t diplomojn, t ken nj profesion t respektuar, t martohen, t

rrisin fmij, t bjn nj jet t qetkto jan ndr planet m t prgjithshme dhe m t zakonshme t

njeriut. Prve ktyre, ekzistojn me mijra plane tjera t sajuara pr tju prgjigjur kushteve personale

t njeriut.

Vdekja sht njra prej pak gjrave n jet q sht e sigurt se do t ndodh. Ajo sht nj gj

njqind pr qind e sigurt.

Pas shum vitesh t puns s mundimshme, nj student ia arrin qllimit t regjistrohet n

universitet, megjithat vdes n rrug pr n orn e msimit. Dikush q sht punsuar s voni n pun e

humb jetn n udhtimin e tij t par pr n pun. Nj aksident trafiku iu jap fund jetve t nj qifti t

sapomartuar n ditn e tyre t martess. Nj biznesmen i suksesshm paraplqen t udhtoj me aeroplanpr t kursyer kohn, duke mos ditur se pikrisht ai fluturim do t jet nj fund i tmerrshm i jets s tij.

N nj periudh t till, planet nuk kan m vler. Duke ln prapa vetes planet q kan fatin t

mbesin t paprfunduara prjetsisht, ata shkojn drejt nj momenti pa kthim edhe pse sht nj

destinacion q ata nuk e kishin planifikuar asnjher. uditrisht, me vite t tra, ata kaluan shum koh

duke br plane q kurr nuk do t hyjn n pun, e megjithat asnjher nuk iu shkoj ndr mend nj gj

e padyshimt q do t ndodhte.

Si duhet pra nj njeri i menur dhe i vetdijshm t prcaktoj prioritetet e veta? A duhet ai t

planifikoj pr nj gj q do t ndodh me siguri apo pr dika q vshtir se do t ndodh? Shumica e

njerzve, sht e qart, u japin prioritet qllimeve pr t cilat kurr smund t jen t sigurt se do t

arrijn ti prfundojn. Pa marr parasysh se npr ciln periudh t jets jan duke kaluar, ata me

vendosmri planifikojn pr nj t ardhme m t mir dhe m t knaqshme.

Kjo prirje do t ishte plotsisht e arsyeshme, po t ishte njeriu i pavdekshm. Megjithat sht

fakt se t gjitha planet i nnshtrohen ktij fundi absolut t quajtur vdekje. Prandaj sht e paarsyeshme t

mos prfillet vdekja, e cila padyshim se do t ndodh, dhe ti kushtojn vmendje gjith atyre gjrave q

munden apo mund t mos realizohen.


8/87

Mirpo, n saj t nj joshjeje t pakuptimt q robron mendjet e tyre, qeniet njerzore nuk

arrijn ta vrejn kt t vrtet t qart.

Duke qen kshtu, ata kurr nuk mund t njohin jetn e tyre t vrtet, e cila sht e caktuar t

filloj me vdekje. Ata thjesht nuk prgatiten pr t. Pasi t jen ringjallur, ata nuk shkojn askund tjetr

pos xhehenemit, nj vend i krijuar posarisht pr ta. Shkrimi i ktij libri ka pr qllim ta shtyj njeriun

t mendoj pr nj shtje pr t ciln ai nuk dshiron t mendoj dhe pr ta paralajmruar at pr njngjarje t afrt dhe t pashmangshme Shmangja prej t menduarit pr t nuk sht assesi nj zgjidhje.


9/87

PARAGJYKIMET DHE FAKTET

Gjat gjith historis, njeriu sht prballur me sukses me shum probleme n dukje t vshtira.

Por vdekja ka mbetur e pashmangshme. do njeri q shfaqet n tok pa marr parasysh kur, e ka t

paracaktuar t vdes. Njeriu jeton vetm deri n nj dit t caktuar dhe pastaj vdes. Disa vdesin n moshshum t re, derisa jan ende foshnje. T tjert kalojn t gjitha periudhat e jets dhe prballen me

vdekjen n mosh t shtyr. Asgj q ka njeriu, as prona, pasuria, pozita, fama, madhshtia, siguria dhe

as pamja e mir smund ta zmbrapsin vdekjen. T gjith njerzit jan t paaft prball vdekjes dhe do t

vazhdojn t jen pa prjashtim.

Shumica e njerzve i shmangen t menduarit pr vdekjen. Atyre kurr nuk iu shkon mendja se ky

fund absolut do tju ndodh atyre nj dit. Ata ushqejn n mendjet e tyre besimin paragjykues se nse i

shmangen t menduarit pr t, kjo do ti bj ata imun ndaj vdekjes. N bisedat e prditshme, ata q duan

t bisedojn pr vdekjen ndrpriten menjher. Dikush q fillon t flas pr vdekjen, me apo pa qllim,

kujton nj argument t Allahut dhe, madje edhe nse n nj shkall t vogl, largon mjegulln e dendurt pakujdesis q mbulon syt e njerzve. Sidoqoft, shumica e njerzve q bjn nj jet t

pakujdesshme, nuk ndihen mir kur iu prezantohen fakte t tilla shqetsuese. Mirpo, sa m shum q

prpiqen ti shmangen mendimit pr vdekjen, ai do ti pushtoj ata aq m shum. Qndrimi i tyre i krisur

do t prcaktoj forcn e mundimit dhe hutis q do ta prjetojn n momentin e vdekjes, n Ditn e

Gjykimit dhe gjat vuajtjes s prjetshme.

Koha punon kundr njeriut. A keni dgjuar ndonjher pr ndonj njeri q i ka br ball plakjes

dhe vdekjes? Ose, a mos e njihni ndonj njeri q nuk do t vdes? Kjo sht krejtsisht e pamundshme! E

pamundshme sepse njeriu nuk ka kurrfar ndikimi fardo qoft mbi trupin e tij apo mbi jetn e tij. Fakti

se ai vet nuk ka vendosur pr lindjen e tij e qartson kt t vrtet. Dshmi tjetr sht dshprimi i

njeriut prball vdekjes. Allahruesi i jets sht Ai i cili ia dhuron jetn njeriut. Dhe kurdo q Aidshiron, e merr at. Allahu, Allahruesi i jets, e informon njeriun pr kt n ajetin q ia shpalli

Profetit t Tij:

Ne asnj njeriu para teje nuk i dham jet t prhershme. E nse ti vdes, a mos do t mbesin

ata prgjithmon? (Sure Enbija: 34)

N kt moment, ka me miliona njerz q jetojn n mbar botn. Prej ksaj mund t vijm n

prfundim se nj numr shum i madh i njerzve jetuan dhe vdiqn q nga koha e krijimit t njeriut t

par n tok. Ata vdiqn t gjith pa prjashtim. Vdekja sht nj prfundim i padyshimt: si pr njerzit

q jetuan n t kaluarn ashtu edhe pr ata q tani jan gjall. Askush smund ti shmanget ktij fundi t

pashmangshm. Kshtu shprehet kjo n Kuran:

Secili njeri do t shijoj vdekjen, e shprblimet tuaja u plotsohen me Ditn e Ringjalljes, e

kush i shmanget Zjarrit e futet n Xhenet, ai ka arritur shptim. Jeta e ksaj bote nuk sht tjetr

pos nj prjetim mashtrues. (Sure Ali Imran: 185)


10/87

T kuptuarit e vdekjes si rastsi apo si fat i keq

Vdekja nuk ndodh rastsisht. Ashtu si sht rasti me ndodhit tjera, edhe ajo ndodh me urdhrin

e Allahut. Mu ashtu sikurse sht e paracaktuar lindja e njeriut, po ashtu sht e paracaktuar edhe data e

vdekjes s tij deri n momentin e fundit. Njeriu shkon me ngut drejt ktij momenti t fundit, duke ln

prapa me shpejtsi do or, do minut q i sht dhuruar atij. Vdekja e do njeriu, vendndodhja dhekoha, si edhe mnyra se si vdes njeriu jan t gjitha t paracaktuara.

Megjithat, prkundr ksaj, shumica e njerzve pandehin se vdekja sht pika e fundit e nj rendi

logjik t gjrave, ndrsa arsyet e saj t vrteta dihen vetm nga Allahu. do dit n gazeta shfaqen

tregime pr vdekje. Pas leximit t ktyre historive, me siguri se dgjoni komente injorante si: Ai do t

kishte shptuar, po t ishin ndrmarr masat e nevojshme paraprake ose Nuk do t kishte vdekur, po t

kishte ndodhur kjo apo ajo. Nj person nuk mund t jetoj as edhe nj minut m gjat ose m pak,

prve kohs s prcaktuar pr t. Mirpo, njerzit, q iu mungon vetdija q e dhuron besimi, e shohin

vdekjen si nj pjes prbrse t nj sekuence t rastsive. N Kuran, Allahu paralajmron besimtart

ndaj ksaj mnyre t shtrembruar t gjykuarit e cila sht karakteristik e jobesimtarve:

O besimtar, mos u bni si ata q nuk besuan dhe, pr vllezrit e tyre q kishin dal n

udhtim (tregtie e gjallrimi) ose q kishin shkuar n luft thoshin: Sikur t kishin ndenjur me

ne, sdo t kishin vdekur apo sdo t ishin vrar. Allahu do t bj q t pendohen pr at q

than. Allahu sht Ai q urdhron jetn dhe vdekjen. Allahu sheh at q ju punoni. (Sure Ali

Imran: 156)

Ta konsiderosh vdekjen si nj rastsi sht injoranc e plot dhe pamaturi. Si sugjeron ajeti m

lart, kjo i shkakton njeriut nj vuajtje t madhe shpirtrore dhe mundim t paprballueshm. Pr

jobesimtart apo pr ata q dshtojn t ken besim n kuptimin Kuranor, humbja e nj t afrmi apo tdashuri sht shkaktar i dhimbjes dhe keqardhjes. Duke ia veshur vdekjes fatin e keq apo pakujdesin,

ata mendojn se mund t ekzistoj hapsir veprimi pr tiu shmangur vdekjes. Ky sht gjykimi q

vrtet vetm sa ua shton pikllimin dhe keqardhjen q ata ndiejn. Mirpo, ky pikllim dhe keqardhje

nuk jan asgj tjetr pos mundimi q shkakton mosbesimi.

Megjithat, n kundrshtim me urtsin e pranuar, shkaku i vdekjes nuk sht nj aksident apo nj

smundje apo fardo qoft tjetr. Padyshim se Allahu sht Ai i Cili i krijon gjith kto shkaqe. Me t

prfunduar t kohs q na sht dhuruar, jeta jon prfundon pr kto arsye t qarta. Ndrkaq, asnj nga

burimet materiale q jan t destinuara pr tia shptuar dikujt jetn nuk do t mund t nxis as edhe nj

frymmarrje t vetme. Allahu e v n pah kt ligj hyjnor n ajetin n vazhdim:

Askush nuk vdes pa vullnetin dhe lejen e Allahut. Ai sht shnim i afatit t caktuar (Sure

Ali Imran: 145)

Besimtari sht i vetdijshm pr natyrn e prkohshme t jets s ksaj bote. Ai e din se Allahu

yn, i Cili i dhuroi atij t gjitha t mirat q ai kishte gzuar n kt bot, do ta marr shpirtin e tij kurdo

q t dshiroj dhe do te krkoj t jap llogari pr veprat e tij. Mirpo, pasi q ai ka kaluar tr jetn e tij


11/87

pr t fituar knaqsin e Allahut, ai nuk shqetsohet pr vdekjen e tij. Profeti yn Muhammedi (saas) iu

referua ktij karakteri t mir n njrn prej lutjeve t tij:

Xhabir ibn Abdullah ka rrfyer: Kur i Drguari i Allahut (paqja qoft mbi t) fillonte

namazin ai kndonte: Allahu sht m i Madhrishmi; pastaj thoshte: Vrtet namazi im,

sakrificat e mia, jeta ime dhe vdekja ime jan pr Allahun, Allahun e botrave. (Tirmidhiu, 262)

T kuptuarit e shtrembruar t fatit

Njerzit kan shum ide t gabuara lidhur me fatin, n veanti kur bhet fjal pr vdekjen. Idet e

marrzishme, si p.sh. se njeriu mund ta mund fatin e tij apo ta ndryshoj fatin e tij jan m t

prhapura. Duke i konsideruar shpresat dhe supozimet e tyre si fat, disa njerz t pamend dhe t

padijshm besojn se fati sht ai q ndryshon kur ngjarjet nuk shkojn ashtu si ata presin apo

parashikojn. Ata marrin nj qndrim t pamatur dhe veprojn sikur t kishin lexuar fatin q m par

dhe ngjarjet nuk kan shkuar n pajtim me at q kan lexuar. Nj gjykim i till i shtrembruar dhe i

paqndrueshm sht padyshim produkt i nj mendjeje t kufizuar q nuk posedon kuptim t

prshtatshm pr fatin.

Fati sht krijim i prsosur i Allahut i t gjitha ngjarjeve t kaluara dhe t ardhme n prjetsi.

Allahu sht Ai i cili krijon konceptet e kohs dhe hapsirs nga asgjja. I Cili mban kohn dhe

hapsirn nn kontrollin e Tij dhe i Cili nuk sht i varur prej tyre. Rendi i ngjarjeve q sht prjetuar

n t kaluarn ose q do t prjetohet n t ardhmen sht, prej momentit n moment, i planifikuar dhe i

krijuar n dijenin e Allahut.

Allahu krijon kohn, pra nuk sht i varur prej saj. Prandaj, mendimi se Ai pason ngjarjet q Ai

Vet krijoi bashk me ata q Ai krijoi sht i pabaz. N kt kontekst, nuk ka nevoj t thuhet se Allahunuk pret t shoh se si prfundojn ngjarjet. N dijen e Tij, si fillimi ashtu edhe fundi i nj ngjarje jan

plotsisht t qart. Ngjashm me kt, nuk ka kurrfar dyshimi pr at se ku ndodhet kjo ngjarje n

nivelin e prjetsis. Gjithka tashm ka ndodhur dhe ka marr fund. Kjo sht e ngjashme me imazhet

n nj shirit filmi; pikrisht sikur q imazhet n nj film q nuk mund t ken kurrfar ndikimi n film

dhe ta ndryshojn at, qeniet njerzore q luajn rolet e tyre individuale n jet nuk mund t ndikojn n

rrjedhn e ngjarjeve t regjistruara n shiritin e fatit. Qeniet njerzore nuk kan kurrfar ndikimi mbi

fatin. sht pikrisht e kundrta, sht fati ai q sht faktor prcaktues n ketrat e njerzve. Njeriu, nj

komponent absolute e fatit, nuk sht i ndar dhe as i pavarur prej tij. Njeriu nuk sht n gjendje t

shkoj prtej kufijve t fatit, e lr m t ndryshoj fatin. Pr ta kuptuar m mir, ne mund t trheqim nj

paralele midis nj njeriu dhe nj aktori n nj film. Aktori smund t largohet pa rn n sy, t marr nj

ekzistenc fizike dhe t filloj t bj ndryshime n film duke shlyer skenat e paprshtatshme apo duke

shtuar disa skena t reja. Ky do t ishte padyshim nj sugjerim i paarsyeshm.

Pr kt arsye, nocionet e mposhtjes s fatit apo ndrrimit t drejtimit t rrjedhs s ngjarjeve jan

ide plotsisht t gabuara. Njeriu q thot: Un e mposhta fatin tim. vetm mashtron vetveten dhe

fakti se ai vepron ksisoj sht shtje e fatit t tij.


12/87

Nj person mund t mbetet n kom me dit t tra. Mund t duket se vshtir se do t mbijetoj.

Mirpo, nse arrin t rimarr veten, kjo nuk nnkupton se ai e mposhti fatin e tij apo se mjekt

ndryshuan fatin e tij. Ky sht thjesht nj tregues se koha e tij akoma nuk ka kaluar. Prmirsimi

shndetsor i tij nuk sht asgj tjetr vese nj komponent e pashmangshme e fatit t tij. Fati i tij

sikurse ai i t gjith qenieve tjera njerzore sht i prcaktuar n Dijen e Allahut.

Dhe nuk i jepet askujt t jetoj gjat ose t'i shkurtohet jeta e tij, vetm se ajo sht e

shnuar n Libr (Levhi Mahfudh), e kjo pr Allahun sht e leht. (Sure Fatir: 11)

Profeti yn (paqja qoft mbi t) ia tha kt nj besimtare e cila po i lutej Allahut q tia mundsoj

asaj t nxjerr dobi prej personave t dashur t saj:

Ti e ke lutur Allahun pr gjatsin e jetve tashm t prcaktuara dhe gjatsin e ditve tashm t

caktuara dhe pr furnizimet hisja e t cilave tashm sht vendosur. Allahu sdo t bnte asgj para se t

vjen koha e caktuar apo Ai nuk do t vononte asgj prtej kohs s saj. (Libri 33, Numr 6438, Sahih

Muslim)

Ngjarje t tilla jan mjeti prmes t cilit Allahu ia shfaq njeriut menurin, urtsin,

llojllojshmrin dhe mirsin t pandashme me krijimin e Tij dhe mnyra se si Ai e sprovon njeriun. Nj

llojllojshmri e till ia rrit vlern, habin dhe, prfundimisht, rrit besimin e njerzve. Megjithat, tek

jobesimtart, ato prodhojn ndjenja diku n mes t dyshimit, habis dhe oroditjes t cilat, duke iu

falnderuar mentalitetit t tyre t padijshm, i shtyn ata t marrin nj qndrim m kryengrits ndaj

Allahut. Ndrkoh, vetdija pr nj botkuptim kaq t pavmendshm nga ana e jobesimtarve, i shtyn

besimtart t ndjehen m falnderues ndaj Allahut q i lejoi t ken besim dhe urtsi, q i bjn ata m

superior se jobesimtart.

Sipas nj pjese tjetr t urtsis s pranuar, vdekja e nj personi q vdes n vitet e tij t 80-ta sht

fat ndrsa vdekja e nj foshnje, e nj njeriu t ri apo nj njeriu n mosh mesatare sht nj ngjarje etmerrshme. Pr t qen n gjendje q vdekjen ta pranojn si nj dukuri natyrore, ata prpiqen q vdekja

tiu prshtatet kritere t tyre t caktuara. Kshtu vdekja duket e pranueshme pas nj smundje t gjat

dhe t rnd, ndrsa vdekja si pasoj e nj smundje t papritur apo aksidenti sht nj fatkeqsi e

parakohshme! Kjo sht arsyeja pse ata shpesh takojn vdekjen me nj shpirt kryengrits. Nj qndrim i

till sht nj shenj e qart se Ata q ushqejn nj gjendje t till shpirtrore do t ken fatin t jetojn

n pikllim dhe telashe t vazhdueshme n kt jet. Ky sht n t vrtet fillimi i vuajtjes t pafund, e

cila rezulton prej t qenit jobesimtar.

Besimi n reinkarnim (rimishrim)

Njri prej besimeve t zakonshme t paarsyeshme pr vdekjen sht se reinkarnimi sht i

mundshm. Reinkarnimi nnkupton se me vdekjen fizike t trupit, shpirti migron ose lind prsri n nj

trup tjetr me identitet t veant n nj koh dhe vend tjetr. S voni, sht shndrruar n nj lvizje t

oroditur q josh shum prkrahs prej jobesimtarve dhe pasues t besimeve paragjykuese.


13/87

N aspektin teknik, arsyet pse prkrahen besime t tilla paragjykuese pa pasur mbshtetje n

fardo dshmie konkrete jan shqetsimet q jobesimtart ushqejn n ndrdijen e tyre. Duke mos

besuar n Ahiret (Jetn e prtejme), njerzit i friksohen zhbrjes s plot t tyre pas vdekjes. Ata q

kan besim t dobt, n ann tjetr, i shqetson mendimi i prfundimit n xhehenem pasi q jan t

vetdijshm, apo s paku e marrin parasysh mundsin, se drejtsia e Allahut prmban ndshkimin e

tyre. Mirpo, pr t dyja palt, ideja e rilindjes s shpirtit n trupa tjer n kohra t ndryshme tingllonsi tejet joshse. Kshtu, qarqet e caktuara t cilat e shfrytzojn kt besim t oroditur ia arrijn qllimit

q ti bjn njerzit t besojn n kt ide t gabuar me ndihmn e nj mashtrimi t vogl. Fakti se

pasuesit e tyre nuk krkojn ndonj dshmi tjetr i inkurajon prpjekjet e ktyre spekulatorve.

Fatkeqsisht, nj besim kaq i oroditur gjen prkrahs edhe n qarqet Myslimane. Kta jan

kryesisht ai tip i Myslimanve q bjn mos q t projektojn nj imazh intelektual dhe liberal pr

veten e tyre. Ekziston edhe nj tjetr dimension serioz lidhur me kt shtje q vlen t prmendet;

njerz t till prpiqen q ti vrtetojn pikpamjet e tyre me ndihmn e vargjeve Kuranore. Pr kt

qllim, ata i shtrembrojn kuptimet e qarta t vargjeve dhe fabrikojn interpretimet e tyre Kuranore.

Qllimi yn ktu sht t theksojm se ky besim i oroditur sht n mosprputhje t plot me Kuranin

dhe Islamin dhe trsisht n kundrshtim me ajetet e Kuranit q jan absolutisht t sakta.

Kto qarqe pretendojn se ekzistojn disa ajete n Kuran t cilat vrtetojn pikpamjet e tyre t

shtrembruara. Njri prej ktyre ajeteve sht:

Ata (jobesimtart) thon: "Allahu yn, na bre t vdesim dy her dhe na ngjalle dy her, e

ne pranuam pr mkatet tona, pra a ka ndonj rrugdalje?" (Sure Gafir: 11)

Bazuar n kt ajet, njerzit t cilt besojn n rimishrim pohojn si n vazhdim: njeriut i

dhurohet nj jet e re pasi t ket jetuar n kt jet pr nj koh dhe pastaj vdes. Kjo sht hera e dyt

q ai vjen n jet dhe po ashtu periudha gjat t cils shpirti i tij plotson zhvillimin e vet. Pas vdekjes sdyt, q pason kt jet t dyt, ata pohojn, njeriu ringjallet n Ahiret.

Tani duke u ndar prej fardo paragjykimesh, le t analizojm kt ajet: nga ky ajet, sht e qart

se njeriu prjeton dy gjendje t jets dhe vdekjes. N kt kontekst, nj gjendje e tret e t qenit i vdekur

apo i gjall sht e pamundur. Pasi q sht kshtu, n mendje na bie nj pyetje: Cila ishte gjendja

fillestare e njeriut? I vdekur apo i gjall? N ajetin n vazhdim gjejm prgjigjen n kt pyetje:

Si e mohoni Allahun, e dihet se ju ishit t vdekur, e Ai ju ngjalli, mandej ju bn t vdisni e

pastaj ju ringjall, e mandej tek Ai do t ktheheni? (Sure Bekare: 28)

Ky ajet sht i vetkuptueshm, fillimisht, njeriu sht i vdekur. Me fjal tjera, fal vet natyrs s

krijimit t tij, ai sht fillimisht i prbr prej materies s pajet si uji, dheu, etj., si bjn me dije kto

vargje. Pastaj, Allahu i dha jet ktij grumbulli t materies s pajet, e krijoi dhe i dha form atij. Kjo

sht vdekja e par dhe prandaj ringjallja e par prej t vdekurit. Nj koh pas ksaj ringjalljeje t par,

jeta prfundon dhe njeriu vdes. Ai kthehet prsri n tok, sikurse n fazn e pare, dhe prsri

shndrrohet n asgj. Ky sht tranzicioni i dyt drejt gjendjes s vdekjes. Rasti i dyt dhe i fundit i

ngjalljes prej t vdekurit sht ai q ndodh n Ahiret. Pasi q sht kshtu, nuk ka nj ringjallje t dyt


14/87

n jetn e ksaj bote. Prndryshe, kjo do t krkonte nj ringjallje t tret. Megjithat, nuk ekziston

ndonj referenc pr ringjalljen e tret n cilindo prej vargjeve. Si n Suren Mumin: 11 ashtu edhe n

Suren Bekare: 128, nuk ekziston asnj referim q sugjeron mundsin e nj ringjalljeje t dyt n kt

bot. Prkundrazi, kto vargje zbulojn n mnyr t qart ekzistencn e nj ringjalljeje n kt bot dhe

t nj ringjalljeje tjetr n Ahiret.

E prapseprap prkrahsit e reinkarnimit investojn t gjitha shpresat e tyre n kto dy vargje.Si bhet e qart, madje edhe kto vargje t paraqitura si dshmi nga prkrahsit e reinkarnimit e

hedhin vet posht kt mnyr t shtrembruar t gjykimit. Ve ksaj, disa vargje tjera n Kuran e bjn

t qart se ekziston vetm nj jet ku njeriu vihet n sprov dhe se kjo sht n jetn e ksaj bote. Se nuk

ka kthim n kt jet pas vdekjes theksohet n ajetin n vazhdim:

E kur ndonjrit prej tyre i vjen vdekja, ai thot: "O Allahu im, m kthe, q t bj vepra t

mira e t kompensoj at q lshova!" Kurrsesi, (kthim nuk ka) e kjo sht vetm fjal q e thot

ai, e ata kan para tyre nj perde (distanc periodike) deri n ditn kur ringjallen. (Sure

Muminun: 99-100)

Bashkbisedimet n kt ajet e bjn t qart se pas vdekjes, nuk ka m kthim n kt jet.

Ndrkaq, n kt ajet, Allahu na trheq vmendjen pr faktin se jobesimtart ushqejn shpresa t

paarsyeshme pr nj ringjallje t dyt nga t vdekurit, nj kthim t dyt n kt jet. Mirpo, ky ajet e

qartson se kto jan vetm fjal t sugjeruara prej jobesimtarve t cilat nuk kan kurrfar baze.

N ajetin n vazhdim prshkruhet fakti se njerzit e Xhenetit sdo t prjetojn nj vdekje tjetr

pos vdekjes s par:

Aty nuk do t prjetojn vdekjen atje, prve asaj t pars n dynja. Ata i shptoi (Allahu)

prej vuajtjeve t Xhehenemit. (Ato t mira) Jan dhurat nga Allahu yt,e ai sht shptim i madh.(Sure Duhan: 56-57)

Lumturia e madhe e njerzve t Xhenetit prshkruhet n nj ajet tjetr. Kjo lumturi sht pr

shkak t faktit se ata nuk do t prjetojn nj tjetr vdekje prve asaj t pars:

Dhe ne nuk do t vdesim m, prve vdekjes son t par dhe ne nuk do t dnohemi m!

Vrtet, kjo sht ajo Fitore e madhe! (Sure Saffat: 58-60)

Ajetet e msiprme nuk ln hapsir pr pyetje tjera. Prfundimi sht se ekziston vetm nj

vdekje t ciln e prjeton njeriu. N kt faz, mund t lind nj pyetje tjetr: Prkundr prmendjes s

dy vdekjeve n ajetet e mparshme, pse prmendet vetm nj vdekje n Suren Saffat: 58? Prgjigja n

kt pyetje sht dhn n vargun e 56-t t Sures Duhan, i cili thot: Ata nuk do t shijojn vdekjen

atje prve asaj t pars. Vrtet, ekziston nj dhe vetm nj vdekje q njeriu takon me vetdije. Ai

takon at dhe me t gjitha ndjenjat e tij, e percepton at. Kjo sht vdekja q njeriu takon n momentin

kur prfundon jeta e tij. Ai padyshim se nuk mund t kuptoj gjendjen e par t vdekjes pasi q ather ai

sht i privuar nga ndjenjat dhe vetdija.


15/87


16/87

PERDJA E PAKUJDESIS

Njeriu sht n thelb egoist; ai sht tejet i ndjeshm pr shtjet q kan t bjn me interesat e

tij. uditrisht, ai nuk an fare kokn pr vdekjen, q do t duhej t ishte preokupimi m i lart i tij

kryesor. N Kuran, kjo gjendje mendore e veant pr ata t cilt nuk i prmbahen Besimit mevendosmri definohet prej Allahut me nj fjal: pakujdesi.

Kuptimi i pakujdesis sht munges e perceptimit t plot t fakteve si pasoj e vetdijes s

turbullt apo madje si pasoj e mungess s plot t vetdijes dhe dshtimit pr t arritur gjykime t

shndosha dhe pr t dhn prgjigje me vend. Nj shembull i ksaj sht dhn n ajetin n vazhdim:

Njerzve u sht afruar koha e llogaris s tyre, e ata t hutuar n pakujdesi nuk prgatiten

fare pr t. (Sure Enbija: 1)

Njerzit jan t sigurt se njeriu i cili vuan nga nj smundje fatale apo e pashrueshme do t vdes.Mirpo, hi m pak se ky i smur, kta njerz q kan ndjenja t tilla sigurie, do t vdesin po ashtu. Se

kjo do t ndodh dikur n t ardhmen apo shum shpejt kjo nuk e ndryshon kt fakt. Shpeshher,

pakujdesia e turbullon kt t vrtet. Pr shembull, sht shum e mundshme q dikush q sht i

infektuar nga virusi HIV do t vdes n nj t ardhme t afrt. Mirpo, mbetet fakti se gjithashtu sht

shum e mundshme nse thuhet e vrteta, sht e sigurt se nj person i fuqishm pran tij nj dit

do t vdes. Ndoshta vdekja do ti vjen atij shum m hert se q do ti vjen atij t smurit t infektuar

me virusin HIV. Kjo sipas t gjitha gjasave do t ndodh n nj moment krejtsisht t papritur.

Antart e familjes brengosen pr t smurt para vdekjes s tyre. Megjithat, ata vshtir se

brengosen ndonjher pr veten e tyre, q padyshim se nj dit do t vdesin. Megjithat, pasi q sht e

pashmangshme, prgjigja sduhet t ndryshoj varsisht nga ajo se a do t ndodh s shpejti apo n njkoh m t largt.

Nse, prball vdekjes, pikllimi sht prgjigja e sakt q duhet dhn, ather do njeri do t

duhej menjher t filloj t qaj pr veten e tij apo pr dik tjetr. Ose, do t duhej ta tejkaloj kt

pikllim dhe t prpiqet t ket nj kuptim m t thell pr vdekjen.

Pr kt qllim, njohja me arsyet e pakujdesis do t jet e dobishme.

Shkaktart e pakujdesis

Mungesa e mendjemprehtsis: Shumica e individve q e prbjn nj shoqri nuk jan t

msuar t mendojn pr shtje t rndsishme. Duke e br pakujdesin mnyr t jets, ata nuk

shqetsohen pr vdekjen. Secili problem i prditshm q ata nuk arrijn ta zgjedhin i mban mendjet e

tyre vazhdimisht t preokupuara. shtje t parndsishme, q tashm mbushin mendjet e tyre t

kufizuara, nuk i lejojn ata q tju kushtojn vmendjen e duhur shtjeve me rndsi. Kshtu, ata

kalojn jetn e tyre duke lvizur me rrjedhn e ngjarjeve t prditshme. Ndrkoh, me rastin e vdekjes s


17/87

dikujt, apo kur bisedohet pr vdekjen, ata ngushllohen me shprehje q pa dashje dalin prej gojve t

tyre dhe thjesht i shmangen ksaj teme. Ata jan njerz me mendje t kufizuar q ushqejn mendime t

kufizuara dhe boshe.

Kompleksiteti dhe gjallria e jets: Jeta rrjedh shum shpejt dhe ka nj gjallri joshse. N

munges t prpjekjes s jashtzakonshme mendore, njeriu ka mundsi t mos i kushtoj vmendje

vdekjes, e cila sht gati ta pushtoj at hert a von. Duke mos pasur besim n Allahun, ai sht shumlarg koncepteve si fati, mbshtetja n Allahun dhe nnshtrimi ndaj Tij. Nga momenti q bhet i

vetdijshm pr nevojat materiale, ai prpiqet t siguroj jetes t mir. Nj person i till as q lodhet

madje ti shmanget vdekjes sepse ai tashm sht zhytur n brengat e dynjas. Ai vazhdimisht vrapon

pas planeve, interesave dhe qllimeve t reja dhe, nj dit, pa mundsi parashikimi dhe prandaj pa

kurrfar prgatitje, ballafaqohet me realitetin e vdekjes. Ai ather pendohet dhe dshiron t kthehet n

jet, por pa dobi.

Rritja e mashtrimit t popullats: Njra prej arsyeve t pakujdesis jan lindjet. Popullsia

botrore vazhdon t rritet, ajo kurr nuk paksohet. Mirpo, me tu futur n spiralen e jets, njeriu

mundet, pr arsye t ideve t gabuara, t besoj n nocionet joshse e prapseprap krejtsisht iluzore si

lindjet zvendsojn vdekjet, duke mbajtur n kt mnyr nj baraspesh t popullats. Nj prsiatje

e till i bn kushtet e pjekura pr formimin e nj botkuptimi t pavmendshm mbi vdekjen.

Megjithat, nse q nga ky moment e tutje, nuk do t ndodhte m asnj lindje n mbar botn, ne ende

do t ishim dshmitar t vdekjeve q do t ndodhnin njra pas tjetrs dhe, si pasoj, nj popullsi

botrore q zvoglohet. Ather do t fillonte t hetohej llahtari i vdekjes. Njeriu do t shihte humbjen e

njerzve q e rrethojn njrin pas tjetrit dhe do t kuptonte se edhe ai po ashtu do ta prjetonte kt fund

t pashmangshm. Kjo i ngjason asaj q ndiejn ata q jan t dnuar me vdekje n radhn e vdekjes.

do dit ata prjetojn marrjen e nj apo dy njerzve pr tu ekzekutuar. Numri i njerzve n qeli

vazhdimisht zvoglohet. Vitet kalojn, por ende do dit, ata q jan ende gjall shkojn t flen n

gjendje ankthi mos n ditn e ardhshme do tu vjen radha atyre. Ata kurr spushojn s kujtuarivdekjen, as edhe pr nj sekond.

uditrisht, gjendja e tanishme nuk ndryshon nga shembulli i lartprmendur. T porsalindurit nuk

kan kurrfar ndikimi fardo qoft mbi ata q e kan t paracaktuar t vdesin. Kjo sht vetm nj ide e

gabuar psikologjike. Banort e toks t cilt jetuan 150 vite m hert sot nuk jan m. Gjeneratat q

erdhn pas tyre nuk i shptuan ata nga vdekja. Gjithashtu, 100 vite m von, ata q jetojn tani, me disa

prjashtime, sdo t jen gjall. Kjo pr arsye se dynjaja nuk sht nj vend i prhershm pr njeriun.

Metodat e mashtrimit t vetvetesPrej arsyeve t cilat bjn q ne t harrojm vdekjen dhe t zhytemi n pakujdesi, ekzistojn po

ashtu mekanizma t caktuar mbrojts t cilat njerzit prdorin pr t mashtruar vetveten. Kta

mekanizma, disa prej t cilave jan prmendur m posht, e poshtrojn njeriun deri n nivelin e strucit,

i cili fut kokn e tij n rr pr tju shmangur nj situate t paplqyeshme.

Shtyrja e t menduarit pr vdekjen pr n vitet e vona t jets: Njerzit n prgjithsi e marrin

si gj t sigurt se do t jetojn deri n mesin e t gjashtdhjetave apo shtatdhjetave t tyre. Kjo

shpjegon arsyen pse n prgjithsi t rinjt dhe ata me mosh mesatare e prdorin kt mekanizm

mbrojts. Me kalkulime t tilla n mendje, ata e shtyjn t menduarit pr shtje t tilla t zymta pr


18/87

vitet e vona t jets s tyre. N rinin e tyre apo n kulmin e jets s tyre ata nuk duan ti

turbullojn mendjet e tyre me shtje dshpruese. Vitet e vona t jets jan n mnyr t

pashmangshme koha kur njeriu nuk mund ta nxjerr m t mirn nga jeta dhe kjo periudh e jets

mendohet prej shum njerzve t jet faza m e prshtatshme pr t menduar m me zell pr vdekjen

dhe pr tu prgatitur m mir pr jetn e ardhshme. Kjo sjell po ashtu lehtsim shpirtror, pasi q jep

ndjenjn e t punuarit pr Ahiretin.Megjithat, sht e qart se brja e planeve t tilla afat-gjata dhe jo prfundimtare nuk kan

kurrfar kuptimi pr at t cilit nuk i garantohet as edhe frymmarrja e ardhshme e tij. do dit ai sheh

shum njerz t moshs s tij apo edhe m t rinj q vdesin. Lajmrimet e vdekjeve prbjn nj pjes t

konsiderueshme t gazetave t prditshme. Kanalet televizive japin lajme pr vdekje n do koh. Njeriu

sht shpesh dshmitar i vdekjes s njerzve t tij t afrt. Mirpo, ai pak mendon pr faktin se njerzit

q e rrethojn at do t jen dshmitar t vdekjes s tij apo do t lexojn pr kt n gazet. N ann

tjetr, edhe nse jeton pr nj koh t gjat, asgj nuk do t ndryshoj n jetn e tij, pasi q mentaliteti i

tij do t mbetet i njjt. Derisa ai nuk ballafaqohet vrtet me vdekjen, ai vetm shtyn t menduarit pr

vdekjen.

Supozimi se njeriu do t kryej dnimin e tij n xhehenem vetm pr nj periudh t caktuar:

Kjo pikpamje, e cila dominon n shoqri, nuk sht asgj tjetr pos nj paragjykim. N fund t fundit,

nuk sht nj besim q i ka rrnjt n Kuran. N asnj pjes t Kuranit nuk gjejm prmendje t

ndshkimit t njeriut n xhehenem pr nj koh t caktuar dhe pastaj t falet. sht krejtsisht e

kundrta, n t gjitha ajetet relevante, n mnyr specifike prmendet ndarja e besimtarve dhe

jobesimtarve n Ditn e Gjykimit. Prsri ne e dim nga Kurani se besimtart do t mbesin n Xhenet

prjetsisht, derisa jobesimtart do t hidhen n xhehenem, ku do t prjetojn vuajtje t prjetshme:

Ata edhe than: "Neve nuk do t na kap zjarri vetm pr disa dit t numruara!" Thuaj:

"A mos keni marr prej Allahut ndonj premtim, e Allahu nuk e then premtimin e vet, ose jeniduke thn pr Allahun at q nuk e dini? Po, (do tju kap zjarri) ai q bn keq dhe q e

vrshojn gabimet e tij, ata jan banues t zjarrit, aty jan prgjithmon. E ata q besuan dhe

bn vepra t mira, ata jan banues t Xhenetit, aty jan prgjithmon. (Sure Bekare: 80-82)

Nj tjetr ajet thekson t njjtn gj:

E at (e bnin) ngase ata thoshin: "Neve nuk do t na djeg zjarri vetm pr pak dit t

numruara, e ajo q shpifn pr fen e tyre, i mashtroi keq. (Sure Ali Imran: 24)

Xhehenemi sht nj vend i vuajtjes s paimagjinueshme. Rrjedhimisht, edhe po t ishte qndrimi

n xhehenem vetm pr nj koh t caktuar, nj njeri me vetdije kurr nuk do t pajtohej t kalonte

npr at vuajtje. Xhehenemi sht vendi ku vetit e Allahut, el-Xhabar (Imponuesi) dhe el-Kahar

(Nnshtruesi) manifestohen gjer n shkalln m t lart. Vuajtjet e xhehenemit jan t pakrahasueshme

me do dhimbje n dynja. Nj person i cili nuk mund t duroj madje nj djegie t gishtit t tij t thot

se do t ishte i gatshm ti nnshtrohet nj vuajtje t till thjesht shpreh mendjelehtsi. Ve ksaj, nj


19/87

person q nuk ndihet i tmerruar nga Zemrimi i Allahut nuk arrin ti jap respektin q Ai meriton. Nj

person i till, trsisht i privuar nga besimi, sht nj njeri i dobt i cili smeriton madje as t prmendet.

T menduarit Un tashm meritoj Xhenetin: Ekziston po ashtu nj grup njerzish t cilt e

konsiderojn veten si banor t Xhenetit. Duke br disa vepra t vogla q ata supozojn t jen vepra t

mira dhe duke iu shmangur disa veprave t kqija, ata mendojn se jan t pjekur pr t hyr n parajs.

T zhytur n paragjykime dhe duke folur herezi/kufr t cilat i lidhin me fen, kta njerz n t vrtet imbeten besnik nj besimi t ndar plotsisht prej atij t Kuranit. Ata e paraqesin veten si besimtar t

vrtet. Mirpo, Kurani i radhit ata midis atyre q i bjn shok Allahut:

E ti sillu atyre (q krkuan t'i largosh varfanjakt) si shembull dy njerz; njrit prej tyre i

dham dy kopshte (vreshta) nga rrushi dhe ato i rrethuam me hurma, e n mes atyre dyjave bim

tjera. T dy kopshtet jepnin frutat e veta pa munguar prej tyre asgj, e n mesin e tyre bm t

rrjedh nj lum. Ai kishte edhe pasuri tjetr. E ai atij shokut t vet (q ishte besimtar) i tha: -

duke u krenuar - "Un kam pasuri m shum se ti e, kam edhe krah m t fort!" Dhe ai hyri n

kopshtin e vet (e me besimtarin pr dore), po duke qen dmtues i vetes (duke mos besuar dhe

duke u krenuar) tha: "Un nuk mendoj se zhduket kjo kurr!" Dhe nuk besoj se do t ndodh

kiameti, (dita e gjykimit), por nse bhet q t kthehem te Allahu im, padyshim do t gjej

ardhmri edhe m t mir se kjo. Atij ai shoku i vet (besimtari) i tha - duke e polemizuar at -: "A

e mohove At q t krijoi ty nga dheu, pastaj nga nj pik uji, pastaj t bri njeri t plot?" "Por

pr mua, Ai Allahu sht Allahu im, e Allahut tim un nuk i bj shok asknd!" (Sure Kehf: 32-38)

Me fjalt: Por nse do t kthehem te Allahu im, pronari i kopshtit shpreh mungesn e besimit t

shndosh n Allah dhe n Ahiret dhe si pasoj zbulon se ai sht nj idhujtar i cili ushqen dyshime.

Ndrkoh, ai pretendon se sht nj besimtar superior. Ve ksaj, ai nuk ndjen dyshime se Allahu do ta

shprblej at me Xhenet. Ky karakter i pafytyr dhe i ult i idhujtarit sht shum i rndomt midisnjerzve.

Kta njerz, thell n veten e tyre, e din se ata jan krejtsisht mashtrues, mirpo posa t merren

n pyetje pr kt, ata prpiqen t dshmojn pafajsin e tyre. Ata pohojn se zbatimi i urdhrave t fes

nuk sht aq me rndsi. Pr m tepr, ata prpiqen t shfajsojn vetveten, duke pohuar se njerzit n

dukje besimtar q shohin rreth vetes s tyre jan t pamoralshm dhe t pandershm. Ata prpiqen t

vrtetojn se jan njerz t mir duke pohuar se nuk i duan t keqen askujt. Ata pohojn se nuk

ngurrojn tu japin t holla lypsve, se kan shrbyer me ndershmri n shrbim publik me vite t tra

dhe kto jan gjrat q e bjn nj Mysliman t sinqert. Ata ose nuk e din ose thjesht bhen kinse nuk

e din se ajo q nj njeri e bn Mysliman nuk sht se shkon mir me njerzit por t qenit rob i Allahut

dhe zbatimi i urdhrave t Tij.

N nj prpjekje pr t mbshtetur fen e tyre t shtrembruar mbi njfar shpjegimi t

arsyeshm, ata pajtohen me disa ide t gabuara. Kjo sht n t vrtet tipike pr josinqeritetin e tyre.

Pr t legjitimuar jetn e tyre, ata krkojn strehim n sloganet si: Forma m e mir e adhurimit sht t

punosh ose ajo q ka rndsi sht sinqeriteti i zemrs. Me fjalt e Kuranit, kjo sht pikrisht

shpikje e gnjeshtrave ndaj Allahut dhe meriton ndshkimin e Xhehenemit t prjetshm. N Kuran,

Allahu prshkruan gjendjen e njerzve t till si vijon:


20/87

Ka disa njerz q thon: "Ne i kemi besuar Allahut dhe jets tjetr (Ahiretit), po n realitet

ata nuk jan besimtar. (Sure Bekare: 8)

Shpjegimet e arsyeshme me standarde t dyfishta: Ndonjher kur njerzit mendojn pr

vdekjen, ata supozojn se do t zhduken prjetsisht. Nj ide e till befasuese i shtyn ata t zhvillojn

nj tjetr mekanizm mbrojts; ata i kushtojn vetm gjysmn e besimit faktit se ekziston nj jet eamshueshme e premtuar prej Allahut. Nj prfundim i till ngjall pak shpres tek ata. Kur ata ti

marrin parasysh prgjegjsit e nj besimtari ndaj Krijuesit t tij, ata paraplqejn q trsisht ta

shprfillin faktin e nj jete t amshueshme. Ata ngushllohen duke menduar: N fund t fundit, ne do t

zhdukemi plotsisht. Nuk ekziston jeta pas vdekjes. Nj supozim i till shtyp t gjitha frikt dhe

shqetsimet, si sht dhnia e llogaris pr veprat q ka punuar njeriu n Ditn e Gjykimit apo vuajtja

n zjarrin e xhehenemit. N t dyja rrethanat, ata ojn jett e tyre n pakujdesi deri n fund t jets s

tyre.

Pasoja e pakujdesis

Si kemi thn n pjest e mparshme, vdekja pashmangshmrisht ia trheq vmendjen njeriut sa

t jetoj. Kta prkujtues nganjher dshmojn t jen t dobishm, duke e shtyr njeriun t bj nj

rishikim t prioriteteve t tij n jet dhe t rivlersoj botkuptimin e tij n prgjithsi. Por ka koh tjera

kur mekanizmat e lartprmendur mbrojts marrin kontrollin, dhe me kalimin e secils dit, perdja e

pakujdesis prpara syve t njeriut bhet m e dendur.

Nse jobesimtart e presin vdekjen t qet dhe kan nj ndjenj t paarsyeshme t rehatis, madje

edhe kur jan plotsisht t vetdijshm pr afrimin e saj n vitet e fundit t jets s tyre, sht pr shkak

se ata jan plotsisht t mbshtjellur me kt perde. Kjo pr shkak se vdekja tek ata ka domethnien egjumit t rnd dhe lodhs, prehjes dhe qetsis dhe nj lehtsimi t prjetshm.

Mirpo, prkundr asaj q ata mendojn, Allahu, Ai i Cili krijon do qenie prej asgjje dhe Ai i

Cili i bn ata t vdesin dhe i Cili do tju jap jet t gjitha krijesave n Ditn e Gjykimit, ju premton atyre

pendim dhe pikllim t prjetshm. Ata gjithashtu do t jen dshmitar t ktij fakti n momentin e

vdekjes, nj koh kur ata pandehin se do t bien n nj gjum t amshueshm. Ata e kuptojn se vdekja

nuk sht nj zhdukje totale, por momenti fillestar i nj bote t re prplot vuajtje. Shfaqja e llahtarshme

e engjjve t vdekjes sht shenja e par e ksaj vuajtjeje t madhe:

E si do t jet ather puna e tyre kur engjjt t'ua marrin shpirtin duke i rrahur fytyrave

dhe shpinave t tyre? (Sure Muhammed: 27)

N kt moment, mendjemadhsia dhe pafytyrsia e jobesimtarve para vdekjes shndrrohen n

llahtar, pendim, dshprim dhe dhimbje t prjetshme. N Kuran, ksaj i referohet si vijon:

E ata than: "A pasi q ne t tretemi n tok, a thua ne rishtazi do t krijohemi?" Por (ka

sht edhe m keq) ata nuk besojn se do t dalin para Allahut t tyre. Thuaj: "Engjlli i vdekjes, i


21/87

cili sht caktuar pr ju, ua merr shpirtrat, e pastaj do t ktheheni te Allahu juaj". E, sikur t

shihje mkatart se si ulin kokat e veta pran Allahut t tyre: "Allahu yn, tash pam dhe

dgjuam, na kthe pra edhe nj her e t bjm vepra t mira, se tash jemi t bindur". (Sure

Sexhde: 10-12)

Nuk ka ikje nga vdekja

Vdekja, posarisht n mosh t re, rrallher na shkon n mendje. Duke e konsideruar kt si

fundin, njeriu madje i shmanget edhe t menduarit pr t. Mirpo, pikrisht sikur q shmangja fizike nuk

siguron shrim pr vdekjen, po ashtu as shmangja e t menduarit pr t. Ve ksaj, sht e pamundshme

t shprfillet vdekja. do dit, gazetat mbajn tituj lidhur me vdekjen e aq shum njerzve. Ju shpesh

hasni n makina varrimi apo kaloni pran varreve. T afrmit dhe bashkpuntort vdesin. Funeralet e

tyre apo vizitat pr t ngushlluar antart e familjes pashmangshmrisht e sjellin vdekjen n mendjen

ton. Meqense njeriu sht dshmitar i vdekjes s tjerve dhe n veanti vdekjes s njerzve t dashur

t tij, ai pashmangshmrisht mendon pr vet fundin e tij. Ky mendim e lndon at thell n zemr, duke

e br t shqetsohet.

Pa marr parasysh se sa shum reziston individi, kudo q krkon mbrojtje apo sado q prpiqet t

ik, ai n t vrtet mund t takoj vdekjen e tij n do moment. Ai nuk ka zgjidhje tjetr. Prpara tij nuk

ekziston asnj rrugdalje tjetr. Numrimi nuk mbaron kurr, as edhe pr nj moment. Kudo q ai

kthehet, vdekja e pret aty. Qarku mbyllet vazhdimisht dhe prfundimisht i arrin ata:

Thuaj: "S'ka dyshim se vdekja prej s cils po ikni, ka pr t'ju zn, e mandej do t silleni te

Ai q e di t padukshmen dhe t dukshm, dhe ather Ai do t'ju njoftoj me at q keni punuar".

(Sure Xhuma: 8)

Kudo q t jeni vdekja do t'ju kap, po edhe n qoft se jeni n pallate t fortifikuara. (Sure

Nisa: 78)

Kjo sht arsyeja pse ne duhet t ndalojn s mashtruari veten apo t shprfillim faktet dhe t

prpiqemi t fitojm knaqsin e Allahut gjat ksaj periudhe t paracaktuar prej Tij. Vetm Allahu e

din kur do t kaloj kjo koh.

Profeti yn Muhammedi (saas) ka thn po ashtu se njra prej mnyrave m t mira q t ndalohet

ngurtsimi i ndrgjegjes s njeriut dhe t arrij karakter t mir sht duke prkujtuar shpesh vdekjen:

Abdullah ibn Umari ka rrfyer: I Drguari i Allahut (paqja qoft mbi t) ka thn: Kto

zemra ndryshken mu sikurse hekuri kur preket nga uji. N pyetjen se far do t mund ti

pastronte ato ai u prgjigj: Prkujtimi i vazhdueshm i vdekjes dhe kndimi i Kuranit.

(Tirmidhiu 673)


22/87

VDEKJA E VRTET DHE AJO QVZHGOHET LIDHUR ME VDEKJEN

Vdekja e shpirtit (vdekja e vrtet)

A keni menduar ndonjher pr mnyrn se si do t vdisni, si duket vdekja dhe far do t ndodh

n momentin e vdekjes?

Deri m tani, askush prej atyre q kan vdekur nuk sht ringjallur dhe q do t mund t ndante

me ne prvojat dhe ndjenjat e tij t vrteta pr vdekjen. Duke qen puna kshtu, teknikisht sht e

pamundshme t mblidhen informata lidhur me at se far sht vdekja dhe far ndjen njeriu n

momentin e vdekjes.

Allahu, Ai i Cili i dhuron jetn njeriut dhe e merr at n kohn e caktuar, na informon n Kuran

pr mnyrn se si ndodh vdekja n t vrtet. Pra, Kurani sht burimi i vetm prej t cilit mund tmsojm pr mnyrn se si vdekja ndodh n t vrtet dhe far prjeton dhe ndien n t vrtet ai i cili

vdes.

Vdekja, si prmendet n Kuran, sht krejtsisht e ndryshme nga vdekja mjeksore q njerzit

e vzhgojn s jashtmi.

S pari, disa vargje na njoftojn me ngjarje ashtu si shihen ato nga vet personi q po vdes, t cilat

kurr nuk mund t perceptohen prej t tjerve. Kjo rrfehet n Suren Vakia

Prse, pra kur arrin shpirti n fyt. E ju n at moment shikoni (se po i ngjet). E Ne jemi

m afr se ju, por ju nuk shihni. (Sure Vakia: 83-85)

Pr dallim nga vdekja e jobesimtarve, vdekja e besimtarve sht e lumtur:

T cilve duke qen t pastr, engjjt ua marrin shpirtin, duke u thn: Esselamu alejkum

- gjett shptimin, hyni n xhenet, pr hir t asaj q vepruat. (Sure Nahl: 32)

Kto vargje zbulojn nj fakt shum t rndsishm dhe t pandryshueshm pr vdekjen: n

momentin e vdekjes, ajo npr t ciln kalon personi q po vdes dhe ajo q ata pran tij shohin jan

prvoja t ndryshme. Pr shembull, nj njeri q ka kaluar tr jetn e tij si jobesimtar i paepur mund t

perceptohet se po prjeton nj vdekje t qet s jashtmi. Megjithat, shpirti, tani n nj dimensionkrejtsisht tjetr, e shijon vdekjen n nj mnyr shum t dhimbshme. N ann tjetr, shpirti i nj

besimtari, prkundr asaj se duket q po prjeton dhimbje t madhe, e lshon trupin e tij n nj gjendje

t mir.

Thn shkurt, vdekja mjeksore e trupit dhe vdekja e shpirtit, q prmendet n Kuran, jan

ngjarje krejtsisht t ndryshme.


23/87

Duke qen t pavetdijshm pr kt t vrtet me t ciln na njofton Kurani, jobesimtart, t cilt

supozojn se vdekja sht nj gjum i prjetshm dhe i qet, po ashtu prpiqen t gjejn mnyra q

momenti i vdekjes t jet pa dhimbje dhe i leht. Pasojat e nj ideje t till t gabuar mund t shihen

qart n shembujt e atyre q bjn vetvrasje duke marr barna, duke thithur gaz natyral apo duke iu

drejtuar ndonj forme pa dhimbje t vdekjes pr ti ikur nj smundjeje q shkakton dhimbje.

Si kemi prmendur m hert, vdekja e shijuar prej jobesimtarve sht nj burim i madh ivuajtjes pr ta, ndrsa pr besimtart rezulton t jet lumturi. Kurani jap nj shpjegim t hollsishm t

vshtirsis npr t ciln kalojn jobesimtart derisa t merren shpirtrat e tyre, pr shkak t mnyrs me

t ciln sillen engjjt me shpirtin e nj jobesimtari n momentin e vdekjes:

E si do t jet ather puna e tyre kur engjjt t'ua marrin shpirtin duke i rrahur fytyrave

dhe shpinave t tyre? E at (dnim) pr shkak se ata ndoqn rrug t ciln Allahu e urren, kurse e

urryen at q Ai e plqen, prandaj ua asgjsoi veprat e tyre. (Sure Muhammed: 27-28)

N Kuran po ashtu prmendet agonia e vdekjes, e cila sht n t vrtet rezultati i dhnies s

lajmit prej engjjve pr vuajtjen e amshueshme n momentin e vdekjes:

E, sikur t'i shihje mizort kur jan n agoni t vdekjes, e engjjt kan shtrir duart e veta

(me ndshkim) e (u thon): "Shptoni pra vetveten (nse mundeni)". "Tash prjetoni dnimin e

turpshm pr shkak se e thoshit t pavrtetn pr Allahun, dhe ndaj argumenteve t Tij ishit

kryene. (Sure Enam: 93)

Sikur t'i kishe par engjjt kur ua marrin shpirtin atyre q mohuan (do t shihje tmerr), u

binin fytyrave dhe shpinave t tyre: "Shijoni dnimin e djegies!" Kt (dnim e mort) pr

shkakun e asaj q fituat. Allahu nuk sht i padrejt pr robrit e Tij. (Sure Enfal: 50-51)

Si bjn t qart kto vargje, vetm vdekja e nj jobesimtari sht nj periudh e tr e

agonis n vetvete. Derisa njerzit q e rrethojn at shohin nj vdekje n dukje t qet n shtratin

e tij, nj vuajtje e madhe shpirtrore dhe fizike fillon pr t. Engjjt e vdekjes marrin shpirtin e

tij, duke i sjell atij dhimbje dhe poshtrim. N Kuran, engjjt q marrin shpirtrat e

jobesimtarve prshkruhen si: ata (engjj) q marrin shpirtrat me rrmbim! (Sure Naziat: 1)

Faza e fundit e mnyrs se si merret shpirti shpjegohet si vijon:

Jo dhe jo! Po kur t arrij (shpirti) n gurmaz dhe thuhet (nga familja e t afrmit): "Kushdo ta shroj?" Dhe ai bindet se ai po ndahet. (Sure Kijame: 26-28)

N kt moment, jobesimtari ndeshet me t vrtetn q ai e ka mohuar gjat gjith jets s tij. Me

vdekje, ai do t filloj t vuaj pasojat e fajit t tij t madh, mohimit t tij. Engjjt q iu bien shpinave t

tyre dhe q marrin shpirtrat me rrmbim jan vetm fillimi dhe nj tregues m i vogl i pikllimit q

e pret at.


24/87

Prkundrazi, vdekja pr besimtarin sht fillimi i fatmirsis dhe lumturis s prjetshme. Pr

dallim nga shpirti i jobesimtarit i cili vuan dnim t hidhur, shpirti i besimtarit merret me lehtsi

(Sure Naziat: 2) duke u thn engjjt: Esselamu alejkum - gjett shptimin, hyni n xhenet, pr

hir t asaj q vepruat. (Sure Nahl: 32) Kjo sht e ngjashme me gjendjen e gjumit. N gjum, shpirti

kalon leht n nj dimension tjetr, si dshmohet n vargun n vazhdim:

Allahu i merr shpirtrat kur sht momenti i vdekjes s tyre (i vdekjes s trupave t tyre), e

edhe at q sht n gjum e nuk ka vdekur, e atij q i sht caktuar vdekja e mban (nuk e kthen),

e at tjetrin (q nuk i sht caktuar vdekja, por sht n gjum), e lshon (t kthehet) deri n

afatin e caktuar (Sure Zumer: 42)

Kjo sht e vrteta prfundimtare pr vdekjen. S jashtmi, njerzit prjetojn vetm vdekjen

mjeksore: nj trup q gradualisht humb funksionet e veta trupore. Ata t cilt shikojn prej s jashtmi

nj person n buz t vdekjes nuk shohin as fytyrn e tij as shpinn e tij q rrahet, dhe as shpirtin e tij q

arrin n gurmaz. Vetm shpirti i personit n fjal prjeton kto ndjenja dhe i sheh kto pamje. Mirpo,

vdekja e vrtet shijohet n t gjitha aspektet e saj nga personi q vdes n nj dimension t panjohur

pr ata q prjetojn vdekjen s jashtmi. Me fjal t tjera, ajo q prjetohet gjat rrjedhs s vdekjes

sht nj ndryshim n dimension.

Ne mund ti nnvizojm faktet e zbuluara n vargjet q kemi analizuar gjer m tani si vijon: qoft

besimtar apo jobesimtar, vdekja e nj personi as nuk vonohet as nuk shpejtohet madje as edhe pr nj

ast. Kudo q t jen qeniet njerzore, vdekja i arrin ata, nse ka ardhur koha e caktuar pr ta. Gjat

prjetimit t vdekjes, ata individualisht pranojn trajtime krejtsisht t ndryshme, edhe pse kjo nuk sht

e dukshme prej s jashtmi.

Vdekja e besimtarit

Duke qen i vetdijshm se vdekja sht e pashmangshme, besimtari prgatitet pr

vdekjen gjat gjith jets s tij dhe n fund ndrron jet.

Engjjt e vdekjes e prshndesin at dhe ia komunikojn lajmin e mir t xhenetit.

Engjjt e marrin shpirtin e nj besimtari me butsi.

Besimtari ndien nevojn tu jap lajmin e gzueshm besimtarve tjer n bot se

premtimi i Allahut sht i garantuar dhe se nuk do t ket as frik dhe as pikllim pr besimtart.

Sidoqoft, kjo nuk sht e lejuar.

Vdekja e jobesimtarit

Ai takon vdekjen t cils i sht shmangur gjithmon gjat gjith jets s tij.

Ai vuan nga goditje t fuqishme t dridhjes gjat vdekjes.

Engjjt zgjasin duart e tyre ndaj tij dhe i japin a tij l ajmin pr ndshkimin

poshtrues t Djegies n zjarr.

Engjjt e ojn at n vdekje, duke e rrahur at n fytyr dhe shpin.


25/87


26/87

tabutit dhe do t vendoset n gropn e varrit. Do t kndohen lutje pr ju. M n fund, njerzit do t

fillojn ngadal tua mbulojn trupin me dhe. Dheu do t hidhet po ashtu edhe n qefin. Do tua mbush

gojn, fytin, syt dhe hundn. Pastaj dheu do ta mbuloj gradualisht qefinin tuaj. S shpejti, ceremonia e

varrimit do t prfundoj dhe njerzit do t largohen nga varrezat. Pastaj, varrezat do t kthehen n

qetsin e tyre t thell. Ata q do t marrin pjes n ceremonin e varrimit do t vazhdojn me jett e

tyre t prditshme dhe pr trupin tuaj t varrosur, jeta m sdo t ket kuptim. Nj shtpi e bukur, njperson i bukur, nj peizazh marramends nuk do t ket m asnj domethnie. Trupi juaj sdo t takoj

m kurr ndonj mik. Prej atij momenti, gjja e vetme e sigurt pr trupin do t jet dheu dhe krimbat dhe

bakteret q jetojn aty.

A keni menduar ndonjher pr at sesi do t duket trupi juaj pas vdekjes?

Me varrim, trupi juaj do ti nnshtrohet nj procesi t shpejt t kalbjes, t shkaktuar nga faktort jashtm dhe t brendshm.

Menjher pasi tju ken vendosur n varr, do te fillojn t veprojn bakteret dhe insektet q

shumohen n kufom pr shkak t mungess s oksigjenit. Gazrat e liruara prej ktyre organizmave do

t fryjn trupin, duke filluar nga barku, duke e ndryshuar formn dhe pamjen e tij. Shkuma e przier me

gjak do t dal nga goja dhe hunda pr shkak t presionit t gazrave n diafragm. Me vazhdimin e

prishjes, qimet e trupit, thonjt, shputat dhe pllmbt do t bien. Organet e brendshme si mushkrit,

zemra dhe mlia do t kalben po ashtu, duke e shoqruar kt ndryshim t jashtm t trupit. N

ndrkoh, skena m e llahtarshme ndodh n bark, ku lkura m smund ti bj ball gazrave dhe befas

shprthen, duke prhapur nj er tmerrsisht t neveritshme. Duke filluar prej kafks, muskujt do t

ndahen prej vendeve t tyre. Indet e lkura dhe indet e buta do t shprbhen plotsisht. Truri do tkalbet dhe do t filloj t duket si argjil. Ky proces do t vazhdoj derisa i tr trupi t bhet skelet.

Trupi juaj, q e mendoni t jet vetja juaj, do t zhduket kshtu n nj mnyr t tmerrshme dhe t

neveritshme. Ndrsa ata q ju leni pas vetes kryejn ritualet e zakonshme, krimbat, insektet dhe bakteret

q ndodhen n dhe do ta han trupin.

Nse vdisni aksidentalisht dhe nuk varroseni, ather pasojat do t jen edhe m tragjike. Trupin

tuaj do ta han krimbat, si nj cop mishi e ln n temperaturn e dhoms pr nj koh t gjat. Kur

krimbat t ken ngrn copzn e fundit t mishit, trupi juaj do t shndrrohet n skelet.

Kjo sht mnyra si, jeta e nj qenie njerzore, e krijuar n formn m t bukur, prfundon n

mnyrn m t tmerrshme t mundshme.

Prse?

Padyshim se me Vullnetin e Allahut trupi pushon s ekzistuari n nj mnyr aq drastike. Arsyeja

q ndodh kjo me t vrtet bart nj porosi shpirtrore shum t rndsishme n vetvete. Fundi i


27/87

tmerrshm q pret njeriun duhet t ndikoj q ai t pranoj se nuk sht vetm nj trup, por nj shpirt i

mbyllur brenda trupit. Me fjal tjera, njeriu duhet t pranoj se posedon nj ekzistenc prtej trupit t

tij. Nj fund aq i habitshm, q prmban n vete aq shum msime, sht prgatitur pr njeriun ashtu q

t mund t kuptoj se ai nuk prbhet thjesht prej eshtrave dhe mishit.

Njeriu duhet ta konsideroj kt trup t cilit i kushton rndsi, sikurse do t qndronte n kt bot

t prkohshme prgjithmon dhe do t duhej t mendonte pr fundin e tij vdekjen e tij. Sepse ai do tkalbet nn dhe, do ta han krimbat dhe n fund do t shndrrohet n nj skelet.


28/87

JETA E PRKOHSHME E KSAJ BOTE

A keni menduar ndonjher se njeriut i duhet ti kushtoj aq shum koh dhe mund mbajtjes s

trupit t tij t pastr? Pse nj trup i papastr, nj goj q mban er, lkura apo flok t yndyrshme duken

aq t pahijshme? Pse njeriu djerset dhe pse era q e shoqron djersn sht aq e padurueshme?Pr dallim prej njeriut, bimt kan erra jashtzakonisht t kndshme. Nj trndafili apo karafili

kurr nuk i vjen er e keqe, prkundr faktit se rritet n tok dhe qndron n nj mjedis n t cilin ka

pluhur dhe papastrti. Megjithat, njeriu vshtir se mund t arrij nj arom aq t qndrueshme, pa

marr parasysh se sa kujdeset pr trupin e tij.

A keni menduar ndonjher pse njeriu sht krijuar me kaq shum dobsi? Pse Allahu i krijoi lulet

me aroma aq t bukura por trupin e njeriut e bri t prirur t lshoj nj arom t pakndshme?

Dobsit e njeriut nuk kufizohen me errat e trupit: ai lodhet dhe bhet i uritur, ndihet i dobt,

lndohet, neveritet, smuret

T gjitha kto mund t duken gjra t zakonshme pr njeriun, mirpo kjo ka nj aspekt mashtrues.Fare leht mund t ndodh q kjo er e keqe t mos ket buruar kurr prej trupit. Gjithashtu, njeriu mund

tmos ket kurr dhimbje koke apo mund tmos smuret kurr. T gjitha kto smundje t njeriut nuk

ndodhin rastsisht por jan t krijuara nga Allahu me qllim. Allahu ia caktoj njeriut nj qllim t

veant dhe e bri at t dobt qllimisht.

Nj strategji e till arrin dy qllime: s pari, ta bj njeriun t kuptoj se ai sht nj qenie e dobt,

nj rob i Allahut. T qenit i prkryer sht nj veti e Allahut. Robrit e Tij, n ann tjetr, jan

pafundsisht t brisht dhe prandaj natyrshm kan nevoj pr Krijuesin e tyre. Kjo gj sht shpjeguar

n Kuran si n vazhdim:

O ju njerz, ju keni nevoj pr Allahun e Allahu nuk ka nevoj pr ju; Ai sht ifalnderuari. Po t doj Ai, juve ju zhduk e sjell krijes t re. E pr Allahun ajo nuk sht e

vshtir. (Sure Fatir: 15-17)

Dobsit e trupit t njeriut vazhdimisht ia prkujtojn njeriut dobsit e tij. Njeriu mund ta

konsideroj veten e tij si nj qenie superiore dhe e prkryer. Megjithat, fakti se ai ka nevoj t shkoj

n tualet prdit dhe ajo q ai prjeton atje e bn at ta njoh veten e tij t vrtet.

Qllimi i dyt t cilit i shrbejn kto dobsi sht q tia prkujtoj njeriut natyrn e prkohshme

t ksaj jete. Kjo pr arsye se kto dobsi jan karakteristike pr trupin n kt bot. N Ahiret, Banort

e Kopshtit do t pajisen me nj trup t prsosur. Trupi i mangt, jo i prkryer dhe i dobt n kt bot

nuk sht trupi i vrtet i besimtarit por nj kallp i prkohshm n t cilin ai qndron pr nj koh t

caktuar.

Kjo sht arsyeja pse n kt bot kurr nuk sht e arritshme bukuria e prkryer. Personi q sht

fizikisht m trheqsi, q sht m i prkryeri dhe m i bukuri po ashtu shkon n tualet, djersitet, i vjen

er e keqe e gojs n mngjes dhe koh pas kohe i paraqiten purrat n fytyr. Njeriut i nevojitet tju

nnshtrohet rutinave t pafund pr ta mbajtur veten t pastr dhe t freskt. Disa njerz kan fytyra t


29/87

bukura por nuk kan trupa me form t hijshme. Ka po ashtu raste ku vlen pikrisht e kundrta e ksaj.

Disa prej tyre kan sy t bukur por hund t madhe. Ekzistojn shembuj t till t panumrt. Nj person

me pamje t prkryer t jashtme mund t vuaj prej ndonj smundje t rnd.

Mbi gjitha kto, madje edhe personi me pamjen m t prkryer n fund plaket dhe vdes. N nj

aksident t papritur trafiku, trupi i tij mund t lndohet n mnyr t pandreqshme. Nuk sht vetm

trupi i njeriut q sht jo i prkryer, me t meta dhe i prkohshm n kt bot. T gjitha lulet vyshken,ushqimi m i shijshm prishet dhe kalbet. T gjitha kto jan karakteristike pr kt bot. Jeta e shkurt

n kt bot q na sht dhuruar si edhe ky trup jan mirsi t prkohshme t dhuruara prej Allahut. Nj

jet e prjetshme dhe nj krijim i prkryer jan t mundshme vetm n Ahiret. Si thuhet n Kuran:

ka u sht dhn nga ndonj send, ajo sht knaqsi n kt bot, e ajo q sht te Allahu

sht shum m e mir dhe e prjetshme, por pr ata q besuan dhe q vetm Allahut t tyre i

mbshteten. (Sure Shura: 36)

N nj ajet tjetr thelbi i vrtet i ksaj bote shpjegohet si vijon:

Ju njerz dijeni se jeta e ksaj bote nuk sht tjetr vetm se loj, kalim kohe n argtim,

stoli, krenari mes jush dhe prpjekje n shtimin e pasuris dhe t fmijve, e q sht si shembull i

nj shiu prej t cilit bima i habit bujqit, e pastaj ajo thahet dhe e sheh at t verdh, mandej bhet

e thyer e llomitur, e n botn tjetr sht dnimi i rnd, por edhe falje mkatesh dhe dhurim i

knaqsis nga Allahu; pra jeta e ksaj bote nuk sht tjetr vetm se prjetim mashtrues. (Sure

Hadid: 20)

Thn shkurt, n kt bot, Allahu, si dshmi t fuqis dhe dijenis s Tij t pafund, krijon shum

gjallesa t bukura dhe mahnitse si edhe shum gjallesa me t meta. Prhershmria dhe prsosmria jankundr ligjeve t ksaj bote. Asgj q mendja njerzore mund t prfytyroj, duke prfshir teknologjin

e avancuar, kurr sdo t mund ta ndryshoj kt ligj t Allahut. Kjo sht kshtu n mnyr q njerzit

t mund t bjn prpjekje t arrijn Ahiretin dhe tia shprehin Allahut respektin dhe mirnjohjen q i

takon. Gjithashtu, kjo sht kshtu n mnyr q njerzit t mund t kuptojn se banesa e vrtet e

ktyre t mirave nuk sht kjo bot e prkohshme, por banesa e prjetshme e prgatitur pr besimtart.

N Kuran, n kt aludohet si vijon:

Por ju i jepni prparsi jets s ksaj bote, E dihet se jeta e bots tjetr sht m e dobishme

dhe e prjetshme. (Sure Ala: 16-17)

Nj ajet tjetr thot: Kjo jet e ksaj bote nuk sht tjetr vetm se dfrim e loj, e jet e vrtet,

padyshim sht ajo e bots s ardhme (Ahiretit), sikur ta dinin. (Sure Ankebut: 64) Ekziston nj ndarje

shum e holl n mes t ksaj bote, e cila sht banes e prkohshme dhe jets son t vrtet,

Ahiretit. Vdekja sht instrumenti i cili e ngrit kt perde. Me vdekjen, njeriu do ti shkpus t gjitha

lidhjet e tij me trupin e tij dhe kt bot; ai do t filloj jetn e tij t amshueshme me trupi e tij t

rikrijuar.


30/87

Pasi q jeta e vrtet sht ajo q fillon me vdekjen, ligjet e vrteta t natyrs jan ato q i

prkasin Ahiretit. Mungesat, t metat dhe prkohshmria jan ligjet e ksaj bote, e prapseprap ato nuk

jan ligje t vrteta dhe t pandryshueshme. Ligjet e vrteta jan t formuluara n parimet e pafundsis,

prsosmris dhe pavdekshmris. Me fjal t tjera, ajo q sht normale sht nj lule q nuk vyshket,

nj njeri q nuk plaket kurr, nj fryt q kurr nuk kalbet. Ligjet e vrteta prmbajn realizimin e

menjhershm t secils dshir t njeriut apo largimin e dhimbjes dhe smundjeve, apo madje djersitjenose ndjenjn e t ftohtit. Megjithat, ligjet e prkohshme vlejn n kt jet t prkohshme, derisa ligjet

e vrteta vlejn pr jetn e ardhshme. T gjitha t metat dhe mungesat me t cilat ndeshemi n kt bot

ekzistojn prmes shtrembrimit t qllimshm t ligjeve t vrteta.

Banesa e ligjeve t vrteta, domethn Ahireti, nuk sht larg, si mendohet. Allahu mund ti jap

fund jets s njeriut n secilin moment q Ai dshiron dhe t bj q ai t kaloj n Ahiret. Ky kalim do t

ndodh n nj periudh shum t shkurt; sa el e mbyll syt. Kjo i ngjason zgjimit nga nj ndrr. Nj

ajet Kuranor prshkruan kohzgjatjen e shkurt t ksaj bote si vijon:

Ai thot: "E sa vjet keni kaluar n tok?" Ata thon: "Kemi qndruar nj dit ose nj pjes

t dits, pyeti ata q din numrimin!" Ai thot: "Mir e keni, sikur ta dinit njmend pak keni

qndruar!" A menduat se Ne u krijuam kot dhe se nuk do ktheheni ju te Ne? (Sure Muminun:

112-115)

Kur t vjen vdekja, ndrrat prfundojn dhe njeriu fillon jetn e tij t vrtet. Njeriu, i cili qndroi

n tok pr nj periudh po aq t shkurt sa rrahja e qerpikve vjen n pranin e Allahut pr t dhn

prgjegjsi pr veprat e tij n kt bot. Po qe se nuk e ka harruar vdekjen gjat gjith jets s tij dhe ka

jetuar pr t fituar knaqsin e Allahut, do t shptoj. N Kuran, fjalt kujt ti jepet libri i vet nga e

djathta e tij jan prmendur si vijon:

Kujt t'i jepet libri i vet nga e djathta e tij, ai do t thot: "O ju, ja, lexoni librin tim!" Un

kam qen i bindur se do t jap llogarin time. (Sure Hakka: 19-20)


31/87

GJENDJA E ATYRE Q NUK NXJERRINMSIME NGA VDEKJA N KT

BOT DHE N AHIRET

Shumica e njerzve kan nj kuptim joadekuat pr vdekjen. Vdekja sht momenti kur jeta

mbaron sht njri prej ktyre. Shkoni nj hap m tutje dhe njeriu do ta kuptoj se vdekja sht

momenti kur fillon jeta tjetr. Ky botkuptim i shtrembruar bn q jobesimtart t prmbledhin gjithka

dshirojn ata n kohn shum t shkurt t ksaj jete. Kjo sht arsyeja pse ata t cilt nuk arrijn t

kuptojn t vrtetn e Ahiretit duan ta shfrytzojn kt jet sa m shum q t munden duke mos

menduar shum pr t. Duke mos br dallim n mes t s drejts dhe t gabuars, ata duan ti knaqin

t gjitha dshirat e tyre n kt bot. Ky qndrim n thelb mbshtetet mbi mendimin se vdekja do ti jap

fund t gjitha gzimeve dhe knaqsive t ksaj bote. Duke besuar se ende u mbesin shum vite pr t

jetuar, ata ndjekin planet afatgjata. Ata e konsiderojn veten si shum t zgjuar derisa mendojn se

besimtart, t cilt kan besim t patundur n Allahun dhe n Ahiret dhe prandaj e prgatitin veten e tyrepr kt, nuk jan t menur. Kjo sht njra prej metodave m klasike t prdorura nga Shejtani pr t

mashtruar njeriun. Allahu na trheq vmendjen ndaj ksaj metode mashtruese n ajetin n vazhdim:

Nuk ka dyshim se ata q u kthyen prapa (n mosbesim) pasi q u ishte sqaruar rruga e

drejt, djalli ua hijeshoi dhe shpres t rrejshme u premtoi. (Sure Muhammed: 25)

Ai u premton atyre dhe i bn t shpresojn, por djalli nuk premton tjetr vetm se

mashtrim. (Sure Nisa: 120)

Duke grumbulluar pasuri n kt bot sikur jeta t zgjaste prgjithmon, jobesimtart e kuptojn

jetn si nj lloj gare. Gjat gjith jets s tyre, ata krenohen me pasuri dhe fmij. Kjo krenari u jap atyre

nj ndjenj t superioritetit t rrejshm, gj q bn q ata t largohen plotsisht nga mendimi pr

Ahiretin. Mirpo, vargjet n vazhdim zbulojn se pr at q i pret ata pr shkak t ktij gabimi t madh.

A mos mendojn ata se me at q jemi duke u dhn atyre nga pasuria dhe fmijt, nxitojm

t'u ofrojm atyre t mirat? Jo, kurrsesi, por ata nuk po e kuptojn. (Sure Muminun: 55-56)

Prandaj, mos t mahnit pasuria e tyre e as fmijt e tyre, Allahu do vetm t'i dnoj me to

n jetn e ksaj bote e t'ju nxjerr shpirtrat duke qen ashtu qafir. (Sure Teube: 55)

Allahu i jap njeriut shum paralajmrime dhe porosi ta bj at t mendoj pr vdekjen dhe

Ahiretin. N nj ajet, Allahu trheq vmendjen ndaj sprovave q prjeton njeriu si msim pr t:

A nuk e shohin ata se pr do vit sprovohen nj her apo dy her, e prsri nuk pendohen e

as nuk marrin msim. (Sure Teube: 126)


32/87

Me t vrtet, shumica e njerzve ndeshen me sprova t ndryshme, ashtu q ata shpesh t luten

pr falje dhe t jen t vmendshm. Ato mund t ndodhin shum rrall, nj apo dy her n vit, si

prmendet n kt ajet. Prndryshe, ato mund t jen telashe t vogla t prditshme. Njeriu sht

dshmitar i aksidenteve, vdekjeve apo lndimeve. Gazetat jan prplot me lajme pr vdekje apo

lajmrime t vdekjeve. Prball ngjarjeve t tilla, njeriu duhet t prkujtoj se fatkeqsit mund ti

ndodhin atij n do koh dhe n do moment mund t prfundoj koha testuese e tij. Nj vetdije e tille bn njeriun q ti drejtohet me sinqeritet Allahut, t krkojn strehim tek Ai dhe t krkojn falje prej

Tij.

Msimet q besimtart i nxjerrin nga fatkeqsia q u ndodh atyre jan t qndrueshme. Mirpo,

t njjtat ndodhi kan ndikim krejtsisht tjetr n jobesimtart. Duke qen t tmerruar nga mendimi pr

vdekjen, jobesimtart ia kthejn shpinn realitetit t vdekjes apo thjesht prpiqen ta harrojn at. Duke

br kshtu, ata krkojn ngushllim. Megjithat, kjo metod mashtruese vetm u shkakton dm atyre.

Kjo pr arsye se Allahu ua shtyn atyre afatin deri n nj koh t caktuar (Sure Nahl: 61) dhe kjo

koh, prkundr asaj q ata mendojn, punon kundr tyre.Nj tjetr ajet Kuranor thot:

T mos mendojn ata q nuk besuan se afatin q u dham Ne atyre t jetojn, sht n dobi

t tyre. Ne i lam t jetojn vetm q t shtojn edhe m shum mkate, se ata i pret dnim

nnmues. (Sure Ali Imran: 178)

Nj person i pavmendshm, i cili nuk nxjerr msim madje edhe ather kur vdekja i ndodh

dikujt shum t afrt me t, bhet shum i sinqert ndaj Krijuesit t tij, kur ai vet t prballet me

vdekjen. Kjo psikologji rrfehet n Kuran si vijon:

Ai (Allahu) ua bri t mundshm udhtimin n tok e n det, deri kur jeni n anije q

lundrojn me ta (me udhtart) me an t nj ere t leht dhe jan t lumtur me t (me ern eleht), ia beh nj er e fort dhe nga t gjitha ant rrethohen nga valt dhe binden se jan

shkatrruar, e lusin Allahun pa far przierje t idhujve (duke thn): Nse na shpton nga kjo

(katastrof), ne do t jemi gjithnj falnderues!" (Sure Junus: 22)

Mirpo pas shptimit, kta njerz i kthehen gjendjes s tyre fillestare t pavmendshme. Duke

harruar premtimin e tyre, ata shfaqin nj qndrim t ult dhe t rrejshm dhe, duke vepruar kshtu, kurr

nuk ndiejn as brejtjen m t vogl t ndrgjegjes. Megjithat, kjo pabesi do t jet dshmitare kundr

tyre n Ditn e Gjykimit:

E kur Ai (Allahu) i shptoi ata, ja, ata veprojn mbrapsht n tok, pa arsye. O ju njerz,kryenesia juaj sht vetm kundr vetes suaj, sht prjetim i jets s ksaj bote, pastaj kthimi

juaj sht te Ne, e Ne ju shprblejm pr veprimet tuaja. (Sure Junus: 23)

N dshprim, njeriu prpiqet prsri ta bj t njjtn gj n momentin e vdekjes. Mirpo, koha e

caktuar pr t tashm ka mbaruar:


33/87

E, sikur t shihje mkatart se si ulin kokat e veta pran Allahut t tyre: "Allahu yn, tash

pam dhe dgjuam, na kthe pra edhe nj her e t bjm vepra t mira, se tash jemi t bindur".

Sikur t kishim dshiruar Ne, secilit do t'i jepnim udhzimin, por fjala (vendimi) Ime ka marr

fund (definitiv) se do ta mbush Xhehenemin s bashku me xhin e njerz. Prandaj shijoni kt

(dnim) pr shkak se ju e patt harruar takimin tuaj n kt dit, e edhe Ne tash u harruam juve,

ndaj, pr shkak t asaj q keni vepruar, shijoni dnimin e prjetshm. (Sure Sexhde: 12-14)

T njjtat prpjekje t paepura do t vazhdojn po ashtu n xhehenem (ferr):

Dhe ata do t klithin aty: "O Allahu yn, nxirrna e t bjm vepra t mira, e jo si ato q i

bnim!" Po a nuk u dham juve jet aq sa q ai ka dashur t mendoj, ka mundur t mendoj

gjat asaj kohe, madje juve u ka ardhur edhe pejgamberi, pra shijoni, se pr zullumqart nuk ka

ndonj ndihmtar. (Sure Fatir: 37)

Kto prpjekje t dshpruara n Ahiret dhe mbarimi i dhimbshm jan padyshim rezultatet e

njohjes s pamjaftueshme t njeriut pr qllimin e vrtet t ekzistencs s tij n tok dhe t vlers s tij.

Ai q nuk beson nuk nxjerr msime prej atyre q ndodhin rreth tij, nuk ua vn veshin paralajmrimeve

t zbritura prej Allahut, nuk do ta dgjoj zrin e ndrgjegjes s tij apo nuk e prfill at dhe vdekjen e

merr si nj ndodhi q vshtir se do ti ndodh atij. Ai i bindet dshirave t ans s lig t shpirtit t tij

n vend se t krkoj t fitoj knaqsin e Allahut. T gjitha kto e prgatitin udhn q vdekja ta

mbrthej at n befasi dhe t bj q ai at t bie n nj situat t dshpruar t prshkruar n vargjet e

msiprme. Kshtu, para se vdekja ta mbrthej njeriun, njeriu duhet t zgjohet nga gjumi i thell i

pakujdesis, pasi q momenti i vdekjes sht moment tejet i vonshm pr nj rimarrje t till t vetvetes:

Dhe jepni nga ajo q Ne u kemi dhn juve, para se ndonjrit prej jush t'i vij vdekja, eather t thot: "O Allahu im, prse nuk m shtyve edhe pak afatin (e vdekjes), q t jepja

lmosh e t bhesha prej t mirve!" Po, Allahu kurrsesi asknd nuk e shtyn pr m von, kur

atij t'i vij afati i vet. Allahu hollsisht sht i njohur me at q ju punoni. (Sure Munafikun: 10-

11)

Nj person i menur duhet vazhdimisht t mendoj pr vdekjen n vend se t vazhdoj ti

shmanget mendimit pr t. Vetm n kt mnyr ai mund t veproj n pajtim me vullnetin e

Allahut dhe ta pengoj ann e lig t shpirtit t tij dhe Shejtanin ta mashtrojn at me kt jet t

shkurt. Me t vrtet, marrja e jets s ksaj bote pr qllimin e vetm t njeriut sht rreziku m

i madh pr njerzit. Profeti yn (saas) i paralajmroi po ashtu besimtart pr kt me lutjen e tijmos lejo q punt e dynjas t jen gajlja jon m e madhe pr t ciln dijm. (Rrfyer nga

Abdullah ibn Umar, Tirmidhiu: 783)


34/87

Prgatitja pr vdekjen

Kjo bot sht nj vend ku njeriu prgatitet. Allahu e ka ngarkuar njeriun me shum prgjegjsi n

kt bot dhe e ka br me dije pr kufijt q Ai ka prcaktuar pr t. Nse njeriu i respekton kto

kufizime, iu bindet urdhrave t Tij dhe iu shmanget veprave t ndaluara, ai do t arrij pjekuri personale

dhe nj gjendje m t mir t urtsis dhe vetdijes. Me atribute t tilla, besimtari tregon durim tpashtershm pa marr parasysh se ka i ndodh atij; i drejtohet vetm Allahut dhe krkon ndihm vetm

prej Tij. Kjo sht rruga pr t nderuar Allahun dhe pr t ndier nj nnshtrim t brendshm dhe nj

besim t pakufishm n T. Duke e kuptuar vlern e vrtet t mirsive t dhuruara nga Allahu, ai

shpreh nj mirnjohje m t thell ndaj Allahut dhe ndihet m i afrt me T. Si rezultat, ai bhet nj

besimtar ideal i pajisur me tipare superiore t urtsis dhe moralit. Ve ksaj, ai bhet person i till q

meriton t arrij parajsn, nj vend t prsosmris. Por nse njeriu nuk mson asgj pr t vrtetat e

ksaj bote, ai nuk arrin t shfaq prsosmri t sjelljes dhe, madje edhe kur sht n pozitn m t mir n

aspektin material, mbetet i prirur ndaj t gjitha formave t dshtimit.

Me t vrtet, Profeti Adem u drgua n tok t marr msimin e duhur dhe u vu n sprovn e

sajuar me qllim prej Allahut pr ta prgatitur at pr jetn e tij t prjetshme. N fund, ai u b nj

person i dalluar me moral dhe karakter t lart dhe tejet i lavdruar n Kuran.

Njeriu vazhdon t sprovohet me an t ngjarjeve t panumrta q i ndodhin atij; suksesi i tij n

prballje me to i siguron atij shprblime n jetn e tij t prjetshme, ndrsa dshtimet e tij i sigurojn

ndshkimin e tij. Askush nuk e di se kur do t mbaroj koha e tij e sprovimit. Sipas Kuranit: Ai sht

shnim i afatit t caktuar. (Sure Ali Imran: 145). Kjo koh ndonjher mund t jet e gjat, por po

ashtu ndonjher mund t jet e shkurt. Mirpo, e vrteta sht se madje edhe koha q ne e

konsiderojm si t gjat rrallher tejkalon 7 apo 8 dekada.

Kjo sht arsyeja pse, n vend se t prfshihet n brjen e planeve afat-gjata, njeriu duhet t

udhzohet prej Kuranit dhe t jetoj sipas parimeve t tij, duke e ditur se do t jap prgjegjsi pr tgjitha veprat e tij n Ahiret. Prndryshe, dshtimi pr tu prgatitur pr jetn e prjetshme, duke e

lshuar mundsin e vetme t dhn pr kt qllim, dhe fitimi i xhehenemit prjetsisht do t jet nj

gjendje vrtet e dhimbshme. Nuk duhet harruar kurr se destinacioni i vetm i atij q sht i privuar

nga parajsa prgjithmon nuk sht askund tjetr pos n ferr. Pr kt arsye, do moment i kaluar kot n

kt bot sht nj humbje e madhe dhe nj hap gjigant i ndrmarr drejt nj fundi mizor.

Pasi q puna qndron kshtu, ky fakt duhet t ket prparsi ndaj do gjje tjetr n kt bot.

Sikurse q prgatitemi pr situatat e mundshme me t cilat do t prballemi gjat jets son, duhet t

bjm prpjekje t ngjashme madje edhe m t mdha, pr tu prgatitur pr ahiret. Kjo pr arsye se ai i

cili do t vdes do t jemi ne. Do t prjetojm gjithka ndodh pas vdekjes krejtsisht t vetmuar.

Prandaj, kjo shtje ka t bj drejtprdrejt me ne, me fjal t tjera, veten ton. Pr ata q krkojn

shptimin e amshueshm, Allahu urdhron si vijon:

O ju q besuat, keni parasysh frikn ndaj Allahut dhe le t shikoj njeriu se ka ka br pr

nesr, dhe keni frik Allahun, e s'ka dyshim se Allahu sht q e di n detaje at q punoni! E mos

u bni si ata q e harruan Allahun, e Allahu bri q ata ta harrojn vetveten! T tillt jan ata t

prishurit. (Sure Hashr: 18-19)


35/87

RINGJALLJA

Por, njeriu dshiron t vazhdoj edhe m tej n mkate. Andaj edhe pyet: "Kur sht Ditae Ringjalljes?" E, kur t merren syt (t part)? E t zhet hna (errsohet), Dhe t

bashkohet dielli e hna. At dit njeriu do t thot: "Nga t iket!" Jo, nuk ka strehim!

At dit vetm te Allahu yt sht caku! (Sure Kijame: 5-12)


36/87

PARATHNIE

Besimi n ahiret (jetn e prtejme)

Besimi n ahiret sht njra prej shtyllave m t rndsishme t besimit. N suren e par tKuranit, pas atributeve t Tij, i Gjithmshirshmi dhe Mshirploti, Allahu pohon se Ai sht

Sunduesi i Dits s Gjykimit (Sure Fatiha: 4). N ajetin e tret t sures tjetr, thuhet se

besimtart jan ata t cilt e besojn t fshehtn (Sure Bekare: 3)

Ky koncept i t padukshmes prmban po ashtu ringjalljen pas vdekjes, Ditn e Ringjalljes,

xhenetin dhe xhehenemin, thn shkurt, do gj q ka t bj me Ahiretin. Me t vrtet, n ajetin vijues,

ajetin e 4-t t Sures Bekare, me fjalt ata jan t bindur plotsisht pr Ahiretin, theks i veant i

sht vn besimit n Ahiret.

Besimi n Ahiret sht shenj e besimit t vrtet dhe si i till sht shum i rndsishm. Natyra

e besimit n Ahiret si shpjegohet n Kuran jap dshmi t fort pr sinqeritetin dhe vrtetsin e njbesimtari. Ai i cili beson n Ahiret tashm ka vn themelet e besimit t pakusht n Allahun, n Librin e

Tij dhe n t drguarin e Tij. Nj individ i till e din se Allahu ka fuqi mbi do gj dhe se fjalt e Tij dhe

premtimet e Tij jan t vrteta. Rrjedhimisht, ai nuk ushqen kurr dyshime n mendjen e tij pr Ahiretin.

Para se ti shoh dhe t jet dshmitar i ktyre fakteve, ai beson n to sikur ti kishte par tashm ato. Ky

sht rezultat i natyrshm i bess dhe besimit q ai ka n Allah dhe i menuris q i sht dhuruar atij.

Ve ksaj, nj besim i palkundur n Ahiret, i dlir prej t gjitha formave t dyshimit, prmban besimin

n ekzistencn e Allahut si edhe n atributet e Tij, si shpjegohet n Kuran dhe besimin e plot n t dhe

nnshtrimin ndaj Tij. Ky besim bn q njeriu t njeh Allahun dhe ta moj At ashtu si duhet. Ky sht

besimi q Allahu e konsideron si t mueshm.

Nga ajo q u tha m par, sht e qart se t kesh bindje t vrtet dhe t plot qndron mbi njbesim t vendosur n Ahiret. N shum pjes t Kuranit, ka prmendje t mohimit t Ahiretit nga ana e

jobesimtarve dhe pr jovendosmrin e tyre lidhur me vrtetsin e tij. N t vrtet, shumica e tyre

jan njerz t cilt besojn n ekzistencn e Allahut. Megjithat, ajo q i bn ata t devijojn nga udha e

drejt m s shumti nuk jan shtjet q kan t bjn me ekzistencn e Allahut por me atributet e Tij.

Disa besojn se Allahu fillimisht krijoi gjithka dhe

vdekja ringjallja, xhehenemi (ferri)

Documents