Ex-vega’s

Sandy draguSel (30) socialmedia-marketeer met eigen bedrijf

transjournal— woont in nijmegen—waS

zeventien jaar vegetariër —eet weer vlees

sinds een half jaar

‘Het cruciale moment was de laatste, speciale avond van mijn reis door Marokko. Er was lamsvlees klaargemaakt. Eerst was ik onaangenaam verrast, maar weigeren was geen optie, vond ik. Ik probeerde ervan te genieten en dat lukte.Ik besloot toen om weer vlees te eten. Dat heeft me boze reacties opgeleverd van vrienden die nog wel vegetariër zijn. Hoe kon ik, terwijl ik zo lang geen vlees at en thuis als puber zelfs voor mezelf kookte omdat niemand van mijn familie vegetariër is. Die negatieve reacties raken me wel. Maar ik wil mijn eigen plan trekken. Dit past nu beter bij mijn leven. Mijn familie zegt juist: ‘Ben je eindelijk wakker geworden?’Ik maakte al wel vlees klaar voor mijn man en zijn kinderen van 11 en 14. Dat ik niet meer apart kook, vind ik een pluspunt.Het voelt nog heel vers. Ik merk dat mijn lichaam moet wennen om vlees te verteren. Af en toe denk ik: is dit wel goed? Maar ik blijf dit voorlopig zo doen.’

BaS rol (28) stuDEnt FuturE PlAnEt stuDIEs En MoDEl — woont In AMstErDAM — waS EEn jAAr vEgEtArIër — eet weer vlees sInDs zEvEn jAAr

‘In het jaar dat ik in new York was, zat ik enorm in de hippiescene. op een marktje kocht ik een vredesteken van een vrouw met wie ik aan de praat raakte. zij nodig-de me uit voor een bijeenkomst in een hare-krisjnatempel. Het was een feestdag met een preek, bloemenmilkshakes en ontzettend lekker vegetarisch eten. Ik verdiepte me in het boeddhisme. De gedachte dat alle wezens gelijk zijn en dat je een stukje van jezelf opeet als je een dier opeet, dat deed me wat. Ik werd vegetariër.Al gauw merkte ik dat ik onwijs veel moest eten en toch niet vol raakte. De falafels kon ik niet aangesleept krijgen en nog had ik honger. na een concert in tilburg, in 013, dook ik de snackbar in en heb een heel vies stuk gefrituurde kip gegeten. Ik had wat biertjes op en zin in vlees. Drie dagen heb ik er kramp van gehad. sindsdien heb ik het langzaam opgebouwd en eet ik weer vlees. varkensvlees dat op de Mexicaanse manier langzaam geroosterd is… lekker!Intussen kan ik me wel onder de flexitariërs scharen. Mijn vriendin, met wie ik over een paar weken ga trouwen, is vegetariër. Dus thuis eten we vooral dingen als roerbak-gerechten met vleesvervangers. Het is wel fijn dat ik nu niet meer al die gesprekken erover heb. Iedereen had er wel wat over te zeggen dat ik vegetariër was. In het begin probeerde ik het nog te verdedigen, maar op een gegeven moment dacht ik: laat maar lullen.’

‘Ik kon de falafels niet aangesleept krijgen en

nog had ik honger’

door sara van gorp

fotografie Peter van alphen

eIndelIjk een kIP durven afkluIven,

extreem genIeten van het vetrandje van

een kotelet, of het rund op het bord een

naam geven. Zes ex-vegetarIërs over hun

beslIssIng (of PlotselInge oPwellIng)

om weer vlees te eten.

portretten / 77

Francine wildenBorg (28) journAlIst BIj DE gElDErlAnDEr — woont In nIjMEgEn — waS AcHttIEn jAAr vEgEtArIër — eet sInDs tIEn jAAr wEEr vlEEs

‘seitan en sojabrokken, daarmee ben ik opgegroeid. Mijn moeder is heel strikt, als er op een pakje saus niet duidelijk staat of de bouillon vegetarisch is, dan neemt ze het niet. Ik mocht wel vlees eten, dan moest ik het zelf klaarmaken. wat ik niet deed. Ik miste het ook niet, want mijn moeder kookte lekker. Dat heb ik van haar geleerd. toen ik tijdens mijn studie in een studentenhuis ging wonen, ben ik begonnen met vlees eten. we aten ’s avonds samen en ik wilde niet moeilijk doen. zo begon ik regelmatig vlees te eten, heel vanzelfsprekend voelde dat. Maar blij van een homp rood vlees werd en word ik nog steeds niet.De eerste keer dat Eduard, met wie ik inmiddels getrouwd ben, voor me kookte, had hij uitgepakt met lamsbout uit de oven. Dat was mij echt te vlezig, heel sneu. Inmiddels kan ik de fameuze gehaktballen van mijn opa zelf goed maken, heel lekker. En ik ben nu zover dat ik van alles on-der het vel van een kip stop voordat-ie in de oven gaat. En dat ik hem afkluif. tot voor kort moest mijn man de stukjes van het bot halen, omdat ik het te eng vond.Ik eet nog steeds maar één of twee keer per maand vlees, het liefst van de biologische slager, maar dat is geen must. ooit hoop ik te kunnen genieten van een rode bief-stuk. Als ik anderen daarvan zie genieten, denk ik: vond ik dat ook maar een traktatie. Dan ben ik stiekem een beetje jaloers.’

denviS (39) zanger, gitarist en tekstschrijver — woont

in eindhoven — waS tien jaar vegetariër — eet sinds tien jaar weer vlees

‘Ik zat in de Ardennen, mijn relatie met een extreme vegetariër was net over. De barbecue ging aan en ik kreeg een rood waas voor mijn ogen. Minstens zes stukken vlees heb ik gegeten, met de nodige alcohol erbij. De ochtend erna ben ik heel schuldbewust naar een krisjnatempel gegaan om drie dagen te chanten.Intussen ben ik een beetje doorgeslagen. Ik eet veel vlees en geniet ervan. toen ik vegetariër werd, dacht ik iets bij te dragen aan een betere wereld. Maar het doet er geen reet toe. nog steeds wordt elke dag een half varken weggegooid in de supermarkt. Ik vind het moeilijk dat je in je eentje het verschil maakt, dat was voor mij niet vol te houden.vlees eten zou verboden moeten worden. Met lijfstraffen, dat je een week moet knuffelen met een dood rund als je je er niet aan houdt. wanneer het van bovenaf afge-schaft zou worden, zou ik zo weer vegetariër worden. Ik weet dat het eigenlijk nobeler zou zijn om heel bewust te eten en er geen dieren mee te schaden. Maar dan zou je ook op een boerderij moeten wonen en je eigen groen-ten moeten telen. je kunt het helemaal doorvoeren tot het uiterste en uiteindelijk voel je je al schuldig als je in je neus zit te peuteren. voor nu geniet ik enorm van het vetrandje van een kotelet. En van een eitje met gebakken spek, ze moeten wel met een héél goede bioburger komen, wil ik daarvan afblijven.’

‘de barbecue ging aan en ik kreeg een rood waas voor mijn ogen’

78/ portretten 79

angélique HeijligerS (40) fitnessjournalist en personal trainer

— woont in amsterdam — waS tien jaar

vegetariër — eet sinds een jaar weer vlees

‘toen ik niet meer naar de bakker kon lopen, besloot ik dat er iets moest veranderen. Mijn lichaam was óp. Ik wist dat ik een soja-allergie had, maar vond mijn kroezige haar, huid- en darmproblemen geen reden om in te gaan tegen mijn overtuiging om geen vlees te eten. Maar dat ik echt niets meer kon, was de druppel. Ieder lichaam is anders en mijn lichaam functioneerde niet meer goed op een vegetarisch eetpatroon. zeker niet in combinatie met mijn intensieve krachttraining.Ik eet nu alleen vlees van stichting taurus, zij hebben kuddes runderen die in de nederlandse natuur leven en zelfredzaam zijn. Ik koop ongeveer een keer per drie maanden een pakket van 8 kilo. van elk onderdeel van het rund krijg je een stukje. Er staat op waar hij gegraasd heeft, hoe oud hij is geworden. Ik geef de pakketten een naam. we hebben al willem, Betsy en trudy gehad. ‘vanavond eten we een stukje van trudy,’ zeg ik dan. Iedere keer dank ik het dier, in gedachten. net als de indianen, zij bedanken ook het dier voor het leven.vis eten we als die aan de hengel is gevangen, de kip als-ie van een Frans landgoed komt. Mijn vriend doet de boodschappen, hij let er ook erg op. onze honden krij-gen biologisch vlees van de groene slager. we eten wel duur inderdaad. Deze manier van vlees eten kunnen we ons veroorloven, maar alleen omdat we er andere din-gen voor laten. gezondheid is kostbaar, een dierenleven ook.’

catHy jane van lit (24)intercedent bij tempo-team — woont in

utrecht — waS tien jaar vegetariër — eet

sinds zes jaar weer vlees

‘Ik zag de film Babe, over het varkentje. 8 was ik en vast-besloten vegetariër te worden. omdat ik het zielig vond, dieren eten. Dan gaan we afspraken maken, zeiden mijn ouders. Ik moest elke avond vis, tofu of een andere vlees-vervanger eten. En dan mocht ik er niet over zeuren dat ik iets niet lustte. Prima ging dat. Kinderen op school zeiden weleens dat het stonk, de tonijn en vegetarische paté die ik op mijn brood had. Dat deed me niet zo veel, ik vond het ook wel leuk om anders te zijn. Eigengereidheid was het.op mijn 18de kreeg ik een ernstig ongeluk. Ik reed tegen het verkeer in en moest een auto ontwijken terwijl ik net van een heuvel afdenderde. Ik vloog over mijn fiets heen, met een flinke hersenschudding als gevolg; nul energie, 24 uur per dag hoofdpijn en mijn ijzerniveau was te laag. Het was zoeken naar oplossingen, het heeft anderhalf jaar geduurd voordat ik er bovenop was. In die zoekende periode raadde mijn huisarts me aan om drie keer in de week biefstuk te eten, om aan te sterken. ‘ja hallo, weet je wel wat je van me vraagt?!’ zei ik. Een paar dagen later proefde ik voorzichtig een klein stukje kipsaté. Eigenlijk ging dat wel. nog steeds eet ik twee à drie keer in de week vegetarisch. Als ik een biefstukje of lamsvlees eet, is het echt een feestje. En inmiddels denk ik: wat heb ik in die tien jaar wel niet allemaal gemist!’

‘als ik een biefstukje eet, is het echt een feestje’

Sty

lin

g In

gE

DE

lAn

gE

viS

ag

ie n

Ico

lEtt

E Br

on

Dst

ED

80/ portretten