veidislod 4. tbl. 2012
DESCRIPTION
Hér gefur að líta tíunda tölublað Veiðislóðar, það fjórða á þessu ári, en í fyrra urðu þau alls sex talsins. Segja má að það sé komin ákveðinfesta í þessa útgáfu, við rákum okkur á margvísleg hurðarhorn lengi vel, en núkemur okkur fátt á óvart lengur.TRANSCRIPT
tímarit um sportveiði og tengt efniVEIÐISLÓÐ
4/2012
Vision, endalaus gleði
Hrygnan ehf. | Síðumúla 37 | Sími: 581-2121 | www.hrygnan.is
8 Stiklað á stóru
Rennt yfir það helsta sem gengið hefur á síðustu vikurnar í máli og myndum
12 Gjöf Jöklu
Sigríður Þorgeirsdóttir hefur upplifað að berjast hatrammlega gegn virkjun Kárahnjúka til að bjarga Jöklu og standa síðan á bökkum breyttrar Jöklu og veiða lax á flugu.
20 Veiðistaðurinn
Við fjöllum um nýtt svæði í flórunni, ósasvæði Laxár á Ásum.
28 Fjölskylduveiði
Frostastaðavatn hefur það allt, stórkostlegt umhverfi og gnægð fiskjar.
34 Flugubarirnir
Við fórum aftur í heimsóknir, og núna með haustið í huga.
46 Fluguboxið: Crossfield
Við skoðum eina gamla og klassíska, Crosfield og rifjum upp sterk tengsl hennar við Ísland.
50 Fluguboxið: Andarunginn
Sú saga barst að norðan að veiðimaður varð vitni að urriða grípa andarunga. Hér er frásögnin, auk þess sem við fengum hinn frábæra hnýtara Viðar Egilsson til að hnýta fyrir okkur Andarungafluguna.
54 Skotveiði endur
Við ræðum andaskytterí við Kjartan Lorange sem segir það vanmetnustu skotveiðina á Íslandi.
60 Eitt og annað: Vöðluskór
Við erum í fróðleikshorni Lárusar í Skóstofunni aftur og skoðum hvort að völuskórnir séu ónýtir eða við bjargandi.
62 Eitt og annað: Meðferð afla
Fátt er ömurlegra en að koma heim úr veiði með úldinn eða spilltan afla. Hér má lesa sig um hvernig komast megi hjá því.
64 Veiðisagan, Svæðamörkin
Í Veiðisögunni rifjum við upp eina gamla og góða sem fjallar um svæðamörk í laxveiði.
66 Ljósmyndun: Nils Folmer
Við erum stórheppnir með galleríið að þessu sinni, því Nils Folmer Jörgensen er einn sá besti í bransanum.
92 Lífríkið: Laxveiðisumarið
Laxveiðin hefur hikstað rækilega í sumar. Byrjaði vel en fjaraði furðu hratt út og það vantar smálax. Hvað segir Guðni Guðbergsson við því?
96 Einu sinni var, Hreindýr
Við rifjum upp gamlar sögur af ótrúlegum hreindýraskyttum, m.a. er mergjuð veiðisaga úr Henglinum.
98 Villibráðareldhúsið: Úlfar Finnbjörnsson
Villti kokkurinn Úlfar er með magnað villibráðarhlaðborð í haust og leggur hér til uppskrift sem þar verður að finna.
100 Veiðihundar
Hjörleifur Steinarsson segir sögur af tíkinni sinni sem félagarnir kalla Löndunarþjónustuna.
102 Græjur og fleira
Alls konar nýjungar og skemmtilegheit sem er að finna í helstu veiðibúðunum.
Forsíðuljósmynd:
Nils Folmer Jörgensen
efnið
frá ritstjórnKomiði sælir lesendur. Hér gefur að líta tíunda tölublað Veiðislóðar, það fjórða á
þessu ári, en í fyrra urðu þau alls sex talsins. Segja má að það sé komin ákveðin
festa í þessa útgáfu, við rákum okkur á margvísleg hurðarhorn lengi vel, en nú
kemur okkur fátt á óvart lengur. Óhætt að segja að við munum í framtíðinni
kanna betur þá möguleika svona útgáfu sem við höfum ekki gefið gaum fyrr.
En svona er þetta, þróun og reynsla, þetta skilar sér smátt og smátt.
Vonandi eruð þið lesendur ánægðir með framtakið. Við höfum alla vega haft af því mikla ánægju og gaman að geta teygt sig út fyrir hinn fremur fastmótaða ramma sem vefurinn okkar www.votnogveidi.is býður upp á. Flest tölublöðin okkar til þessa hafa verið um eða yfir 100 blaðsíður að lengd, fáein farið þar aðeins undir, en ef við gefum okkur að meðalengd Veiðislóðar sé 100 blaðsíður þá erum við komnir með þessu tíunda tölublaði 1.000 blaðsíður af fríu afþreyingarefni fyrir ykkur lesendur/veiðimenn.
Með ósk um að restin af stangaveiðivertíðinni verði ykkur til gæfu og gleði og að skot-veiðihaustið verði spennandi og skemmtilegt.
Guðmundur Guðjónsson, ritstjóriHeimir Óskarsson, útlit og umbrot
Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif.
8 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Síðan að Veiðislóð kom síðast út fremur snemma í júlí hefur
margt breyst. Laxavertíðin byrjaði með miklum ágætum, lax
var genginn snemma líkt og 2010, talsvert var að ganga af
stórlaxi og það bólaði á fyrstu smálöxunum snemma sem
löngum hefur talist vera til merkis um stórar smálaxagöngur.
En sú varð heldur betur ekki raunin. Þvert á móti brugðust
smálaxagöngur og veiðin hjaðnaði smátt og smátt og ekki
bætti úr skák að veðurguðirnir voru sparari á regndropa en
nokkru sinni fyrr og vel flestar laxveiðiár landsins fóru neðar
en niður í grjót.
stiklað á stóruVeðurguðirnir voru sparari á regndropa en nokkru sinni fyrr!
9
Óskar Páll Sveinsson með glæsilega hrygnu úr Laxá í Dölum.
Það rættist síðan loksins úr vatnsskort-
inum þegar draga fór nær miðjum
ágúst, víða flóðrigndi um tíma og
vatnsbúskapurinn batnaði. Við það
hresstist veiðin líka að sjálfsögðu, en
bara ekki á neinum svakalegum skala,
enda var eftir sem áður miklu minna
af laxi í ánum. Það stefnir því í veru-
lega lakara sumar 2012 en verið hafa
allra síðustu ár. Það var úr háum söðli
að detta því sum þessara allra síðustu
sumra voru metsumur, eða sumur
með veiði vel umfram meðalveiðitölur.
Guðni Guðbergsson fiskifræðingur
spáir því þó í viðtali í þessu tölublaði
að veiðin gæti farið nærri meðalveiði
frá árinu 1978, ef að heldur sem horfir.
Haustveiðin er framundan og það
er komið vatn í árnar, þannig að við
spyrjum að leikslokum og geymum
okkur orð eins og „hrun“.
Á sama tíma bárust víða góðar fréttir
af silungaslóðum. Litlaá í Kelduhverfi,
urriðasvæðin í Laxá , Reykjadalsá og
fleiri voru afar góð. Veiðivötn sprungu
út eftir erfiða byrjun, frábær bleikju-
veiði var bæði í Þingvallavatni og Úlf-
ljótsvatni, vötn á Skagaheiði gáfu vel,
en einhverra hluta vegna datt botninn
úr veiðiskap á Arnarvatnsheiðinni
eftir líflega byrjun. Sjóbleikjuveiði var
víða ágæt og fyrstu merki um sjóbirt-
ingsgöngur voru lofandi.
Það hefur líka borið á mjög stórum
fiskum, ekki síst í Litluá og Laxá. M.a.
veiddist um 16 punda urriði í Litluá,
nánar tiltekið í Skjálftavatni, allra tíma
stærsti stangaveiddi urriði Veiðivatna
kom á land og tveir áætlaðir 30 punda
laxar veiddust, annar í Selá og hinn í
Laxá í Aðaldal. 110 til 111 cm tröll þar
á ferðinni. En við leyfum að vanda
myndunum að tala sínu máli.....
stiklað á stóru30 punda-plús hængur Árna Baldurssonar úr Skipahyl í Selá. Mynd Árni Baldursson
Hinrik Bergsson með flottan lax úr Straumfjarðará.
Snævar Örn Georgsson. með fallegan lax ofan Steinboga í Jöklu.
Jökull Snæbjarnarson með stórlax úr Haffjarðará.
Skoskur veiðimaður með gríðarvæna bleikju úr Skjálftavatni.Mynd Stjáni Ben.
Stefán Haukur Erlingsson og Einar Johnson með stóran urriðahöfðingja úr Þingvallavatni.
Sigurður Árni Sigurðsson ásamt syninum Jóhannesi Kára með 80 cm urriðatröll úr Skjálftavatni.
Mynd: Guðrún Hálfdánardóttir.
Bubbi Morthens með 16 pundara af Nesveið -unum í Laxá í Aðaldal.
Gústaf Gústafsson með flottan urriða sem hann tók á þurrflugu í Austurá á Arnarvatnsheiði.
Jóhann Rafnsson með glæsilegan stórlax úr Víðidalnum, 102 cm bolti á Green Brahan.
Haukur Böðvarsson með metfisk Veiðivatna, 16,4 pund, 83 cm langur og 50 cm í ummál, dreginn úr Grænavatni.
Lars Svendsen með lax sem var mældur 111 cm úr Laxá í Aðaldal.
Jón Eyfjörð Friðriksson með 83 cm hrygnu úr Barnafellsbreiðu í Skjálfandafljóti. Mynd gg.
13
Sigríður Þorgeirsdóttir
Gjöf JökluLengi vel, og kannski enn, hefur Jökla sem laxveiðiá verið
umdeild. Þarna rann áður Jökulsá á Dal með miklum
látum og klofnaði þjóðin í tvær fylkingur um það hvort að
hætta ætti við Kárahnjúkavirkjun sem myndi leiða af sér
að Jökla myndi hverfa í sinni gömlu mynd. Það varð ofan
á að virkja og Jökla er önnur í dag en hún var fyrrum. En
það er til fólk sem sér tækifæri alls staðar og þar í hópi er
Þröstur Elliðason sem tók Jöklusvæðið á leigu með það
að markmiði að byggja það upp sem laxveiðisvæði með
sama hætti og hann hefur gert við Breiðdalsá og Ytri Rangá
áður. Í hinni nýju Jöklu hefur verið vaxandi laxveiði og
mál manna að svæðið sé með fallegri veiðisvæðum sem
fyrirfinnast. Við báðum Sigríði Þorgeirsdóttur að skrifa um
upplifun sína af Jöklu, en hún hefur þá stöðu að hafa bæði
barist hatrammlega gegn virkjun árinnar og síðan staðið í
þeim sporum að kasta í hana flugu nokkrum árum síðar.
Sigríður Þorgeirsdóttir er prófessor í heimspeki við Háskóla
Íslands. Hún hefur m.a. skrifað um heimspeki náttúrunnar og
umhverfissiðfræði og sinnt náttúruvernd. Sigríður ólst upp í nábýli
við fiskveiðar og er barnabarn Tryggva Ófeigssonar, eins helsta
útgerðarmanns Íslands á sínum tíma og leigutaka Vatnsdalsár um
árabil, og er gift lax- og silungsveiðimanni. Sigríður hóf þó ekki að
veiða sjálf að ráði fyrr en fyrir nokkrum árum. Sigríður skrifar:
Ljósmyndir: Jóhanna Hinriksdóttir.
14 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
„gefa“ Alcoa Rauðuflúðir, Töfrafoss og
alla hina fossana. Ég vissi svo sem að
afstaða íbúa Jökuldals til Jöklu var ekki
einhlít enda hefur sambýlið við hana
oft verið átakamikið. Hin ótamda Jökla
var „ægifögur“ því hún vakti í senn ugg
og aðdáun. Nokkrum árum eftir ósigur
í baráttunni var ég aftur komin austur
á land þar sem Jökla leið nú allt í einu
beisluð og orðin fagurblá laxveiðiá.
Hrikafegurð æðandi jökulfljóts hafði
vikið fyrir þessari ljúfu á sem leið um
tröllvaxin gljúfrin sem Jökla hafð brotið
sér leið um.
Þetta var mín önnur ferð til að veiða í
alvöru laxveiðiá. Ferðin orkaði tvímælis
í mínum huga vegna þess að henni var
heitið á vatnasvæði Jöklu. Mér finnst ég
nefnilega standa í persónulegu sam-
bandi við Jöklu. Á tímum baráttunnar
gegn stóriðjuvæðingu og virkjanafram-
kvæmdum á Austurlandi gekk ég upp
að jökulrótum og niður með Jöklu og
kynntist ánni og umhverfi hennar. Ég
reyndi með ýmsu móti að leggja mitt
af mörkum til að bjarga þessu beljandi
Jökulfljóti og leyfa því að vera áfram
óhemja. Ég gat ekki hugsað mér að
Bjarni Höskuldsson
Ævintýri við Steinbogann í Jöklu, með Sigríði er Magnús Diðrik Baldursson eigin-maður hennar.
15
Ég var lent í mótsögn vegna þess að ég
var í senn tvístígandi að vera þarna og
full eftirvæntingar að fá að veiða í ánni.
Mér fannst eins og það biði mín eitt-
hvað sérstakt. Ég hafði stundað silungs-
og urriðaveiðar um nokkurra ára skeið
og var farið að langa mikið til að veiða
lax. Við hófum veiðina í Fossá sem er
ein hliðaránna neðarlega í dalnum.
Ég byrjaði á að kasta og það þurfti ekki
nema tvö köst þar til lax tók í hyl neðan
við lítinn foss. Þetta var næstum einum
of auðvelt þó svo að það hafi tekið á
að halda og landa laxinum. Ég var full
þakklætis og gleði jafnframt því að vera
í uppnámi yfir að taka líf laxins. Þetta er
aldrei einhlít tilfinning, alla vega ekki
enn sem komið er. Ég réttlæti veiðar
siðferðilega fyrir mér á þann hátt að
vegna þess að ég borði fisk geti ég líka
veitt hann. Annað væri tvískinnungur.
Það er fátt sem ég hef meiri unun af
en að standa við veiðiá en um leið verð
ég að setja mig í ákveðnar stellingar
hugarfarslega. Mér finnst ég þurfa að
fara á vit einhvers veruleika vatns og
fiska sem er mér óútreiknanlegur. Áður
en ég hef veiðarnar á ég í innra sam-
tali við þennan veruleika, stilli mig inn
á hann og opna mig fyrir því óræða.
Ég reyni allt hvað ég get að lesa ána og
aðstæður rétt og beita þeim klókindum
sem eru á mínu færi. Jafnframt veit ég
að mín lógík nær ekki nema ákveðið
langt vegna þess að við skiljum ekki til
hlítar hvað fær lax til að bíta á agnið.
Stefán Jónsson setti fram þá tilgátu í
sjálfsævisögu sinni sem veiðimanns að
laxinn bregði á leik við veiðimanninn
(sjá Lífsgleði á tréfæti með byssu og
stöng sem kom út 1989). Aðrir segja að
laxar hegði sér frekar eins og vélmenni
og bíti á agnið á einhvern skilyrtan hátt
jafnvel þótt það þjóni ekki sjálfsvið-
haldi þeirra. Fyrri tilgágan er skemmti-
legri en sú síðari er líkast til raunsærri.
Hver svo sem skýringin kann að vera
er reynslan af því að veiða lax dularfull
og gjöf náttúrunnar hverju sinni.
Eftir að ég hafði landað laxinum lagði
fylgdarmaður okkar sem þekkir vel
til árinnar til að ég myndi leggja til
nafn á veiðistaðinn en það vantar enn
16 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
17
nafn á nokkra staði þarna. Hann sagði
mér að veiðifélagi hans hefði nýlega
verið þarna á ferð og hefði hann nefnt
ónefnda veiðistaðinn þar sem hann fékk
lax í höfuðið á sjálfum sér. Mér fannst
sjálfri það ekki koma til greina. Þetta
var Maríulaxinn minn og þess vegna
fannst mér helst koma til greina að kalla
staðinn „Maríusteina“ og vísa jafnframt
í steinhnullungana tvo sem standa við
bakkann og eru kennileiti. Það liggja
líka hugmyndasögulegar ástæður að
baki nafngiftinni. María er nafn sem
er tilvísun í mar, í sjóinn og vatnið.
Sjórinn er eilíf hringrás flóðs og fjöru og
vatnið streymir áfram endalaust. Vatnið
er uppspretta lífsins sjálfs, þar eigum
við upphaf okkar, við, laxinn og allt
sem lifir. Svo mér fannst ég hafa góðar
ástæður fyrir nafngiftinni. Við opnuðum
kampavínsflösku sem ég hafði fengið
í afmælisgjöf, skáluðum fyrir veiðinni,
veiðifélögunum, vinskapnum og nafni
veiðistaðarins þar sem við sátum í
ilmandi lynginu við Maríusteina.
Allt að gerast við Maríusteina í Fossá.
18 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Næst var haldið í Steinbogann sem
hlýtur að vera einhver magnaðasti
veiðistaður landsins. Það er ekki hættu-
laust að veiða á þessum stað. Fyrir það
fyrsta var aðkoman erfið en það þurfti
að klöngrast yfir horngrýti og sprungur,
príla niður brattan, sleipan stiga, og fara
með gúmmíbát yfir vatnið í gljúfrinu
til að komast yfir á hinn bakkann. Það
er haft þarna í gljúfrinu þar sem Jökla
rennur neðanjarðar, undir steinboga.
Það syngur og hvín í ánni undir berg-
inu og vatnið sýður og hvissast upp úr
opnum kötlum í boganum. Brjálaða,
flotta, kyngimagnaða Jökla. Sæl! Þú ert
þarna ennþá í öllu þínu veldi! Tilbúin að
losna úr böndum, hvenær sem er.
Neðan við Steinbogann var vatnið í
gljúfrinu spegilslétt og tært þennan
dag fyrir utan að það freyðir í ánni á
stöku stað við bakkann eins og væri
hún kampavínsflaska sem væri verið að
opna og hella úr. Það er óhægt um vik
að athafna sig þarna. Blautar klappirnar
eru hálar eftir að hafa verið slípaðar af
ruðningi Jöklu gegnum árþúsundin.
Við blasir hyldýpi og hinum megin í
gljúfrinu glittir í bunka af löxum. Þeir
eru stórir, grábláir og liggja tinandi-
kyrrir og átekta í bláu djúpinu. Það þarf
tvíhendu og kastlengri veiðimann en
mig til að ná flugu yfir til þessara dulu
fisktöffara. Ég ákvað þess vegna að
kasta ofan í freyðandi vatnið nær bakk-
anum og strax í fyrsta kasti tók lítill lax
sem var ekki mikið mál að landa. Þvílík
gleði að fá annan lax strax aftur. Bara
eins og bleikt rósabúnt hafi fallið mér í
fang. Ég dæsti og lagði hönd á hjartað
um leið og Jóhanna tók af mér mynd
að virða fyrir mér laxinn þar sem hann
lá þarna glitrandi eins og demantur
mitt í grágrýti gljúfursins.
Skálað í kampavíni fyrir Jöklu og fleiru.
19
ÓDÝRA VEIÐIBÚÐIN
BEITAN Í VEIÐIFERÐINA
ORMAR OG MAKRÍLL
· ÓDÝRAR FLUGUR· ÓDÝRIR SPÚNAR· ÓDÝRAR VÖÐLUR· ÓDÝRIR JAKKAR· ÓDÝR HJÓL· ÓDÝRAR STANGIR· ÓDÝRA VEIÐIBÚÐIN
KRÓKHÁLSI 4 - 110 REYKJAVÍK - SÍMI 517 8050
MÁN. TIL FÖS.- 9 TIL 18 /// LAU. - 10 TIL 16
Í leiðinni úr bænum
SAVAGE GEAR SÍLIKONBEITAN ER AÐ GERA ALLT VITLAUST Í URRIÐAVEIÐINNI
SAVAGE GEAR 4PLAY SÍLIN ERU ÓTRÚLEGA EÐLILEG Í VATNI OG VEIÐA VEL
20 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Hólmakvísl mætir Norður Atlantshafinu. Myndir gg.
21
Spennandi og fjölbreytt
falla skiptaveiðiVeiðistaðurinn í þessu tíunda tölublaði Veiðislóðar frá upphafi og
fjórða blaði þessa árs, er ósasvæði Laxár á Ásum. Þetta er að hluta til
fyrrverandi netaveiðisvæði bænda sem eiga þarna land að Laxá og
Húnavatni að austan. Stangaveiði var þar ekki fyrr en nú í sumar og
er talað um tilraunaveiðar með þann möguleika opinn að selja í þetta
ef reynslan af tilraunaveiðiskapnum telst vera góð.
veiðistaðurinnÓsasvæði Laxár á Ásum
22 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
veiðiskapinn og mörgum gengið afar
vel. Þarna höfðu greinilega verið fjörug
bleikjuskot og sjóbirtingar voru einnig
í aflanum. Mátti sjá birtinga í bók upp
í allt að 10 pund. Bleikjur voru einnig
vænar í bland, góður slangur af 3 til
5 punda innan um smærri fiskinn.
Aðeins einn lax var í bókinni, 83 cm
fiskur veiddur snemma sumars. Athygli
vakti þó að allur aflinn var skráður í
Hólmakvísl og á því líklega eftir að
kanna nánar efri hluta svæðisins, þess
hluta sem telst til Húnavatns.
Leiðbeiningar Arnars Jóns Agnarssonar
hjá Salmon tails voru, að grafast fyrir
um tímasetningu háflæðis, hefja síðan
veiðar efst í Hólmakvísl um tveimur
klukkustundum eftir háflóð og veiða
vítt og breytt um kvíslina á útfallinu.
Sumir, sagði Arnar, hefðu veitt allra
best á háfjöru. Þá átti helst að þverkasta
þyngdum Nobblerum og strippa þá
hratt. Þá var leyfilegt að veiða um nótt,
eftir því sem staða sjávarfalla buðu upp
á, að því tilskyldu að tólf stunda reglan
var eftir sem áður í fullu gildi. Slíkur
sveigjanleiki er gulls ígildi á veiðistað,
ekki hvað síst þar sem gætir flóðs og
fjöru. Í ljós kom hjá okkur, að svæðið
var erfitt á aðfallinu og nánast ónýtt
er kom að háflóði. Allt farið á kaf og
þari og þang á floti um allt, leitandi að
flugum til festa sig á.
Á fjörunni rennur Laxá sum sé niður
með nefndum Hjaltabakkahólma og þar
sem vegslóðin endar, eru menn mættir
á einhvers konar odda þar sem horft
er upp að hólmanum og Húnavatni ef
glápt er til suðurs, en niður með endi-
langri Hólmakvísl ef glápt er til norðurs.
Á fjörunni er líka afskaplega veiðilegur
veiðistaður þar sem kvíslarnar koma
saman neðan við hólmann. Strengurinn
Það eru Salmon tails, leigutakar Laxár
á Ásum sem staðið hafa fyrir tilrauna-
veiðum á svæðinu í samstarfi landeig-
endur, en veiðisvæðinu er þannig lýst
á kynningarblaði Salmon tails: -Um er
ræða rétt tæplega 3 km gönguleið lax-
fiska, sjóbleikju, lax, urriða/sjóbirtings.
Annars vegar er um að ræða veiði í
Húnavatni og hins vegar í Hólmakvísl,
á sem rennur úr Húnavatni og út í sjó.
Efsti hluti veiðisvæðisins, Húnavatn,
afmarkast af litlum hólma við austur-
bakka vatnsins rétt um 200 metrum
neðan við ós Laxár á Ásum þar sem hún
rennur í Húnavatn. Á efri hluta veiði-
svæðisins í Húnavatni er möguleiki að
veiða, bæði frá suðurbakka(grasbakki)
og vesturbakka (sandeyrar). Á þessu
svæði var sjósilungur áður fyrr veiddur
í net, neðan við hólmann, þaðan
niður með bakkanum og niður fyrir
Torfalæk sem rennur í Húnavatn, en
líklegt er að mesta veiðin sé í kring um
Torfalæk. Á miðhlutanum er samfellt
veiðisvæði sjósilungs meðfram austur-
bakka Hjaltabakkahólma. Neðsti hluti
svæðisins, austurbakki Hólmakvíslar,
er samfellt veiðisvæði, en þar er jafn
framt mesta laxavonin á ósasvæðinu.
Á fjöru rennur Laxá á Ásum niður að
Hjaltabakkahólma , en á háflóði er þetta
svæði vatn.“
Svo mörg voru þau orð, en tilraunaveiði
sem reynd hefur verið í sumar hefur
nær eingöngu farið fram í Hólmakvísl,
þ.e.a.s. á neðsta hluta veiðisvæðisins.
Veitt var á tvær stangir og gisting höfð
í gamla veiðihúsinu fyrir Laxá á Ásum,
sem er ágætis kofi rétt ofan við þjóðveg
eitt, skammt vestan við Blönduós.
VoV leit þarna við laust upp úr miðjum
júlí. Í Veiðibók mátti sjá að all nokkrir
höfðu verið þarna á undan við vísinda-
veiðistaðurinnÓsasvæði Laxár á Ásum
niður austurbakkann kemur býsna nærri
landi áður en hann þvælist aftur frá
bakkanum og út þar sem hann mætir
hinni kvíslinni sem manni sýnist að
hljóti að vera meira Vatnsdalsáin. Mynd-
ast straumröst þar sem strengirnir koma
saman og nær sú röst töluvert niður
með sameinaðri kvíslinni. Þarna efst á
horninu settu VoV-arar í all nokkra fiska,
bæði sjóbleikjur, sjóbirtinga og meira
að segja einn lax, ca 4 punda hæng,
en silungarnir voru á bilinu frá ca 1,5
pund og upp í ríflega 3 pund. Þarna var
gaman að vera, sérstaklega á nóttunni,
en tökurnar komu þarna í bylgjum. Líkt
og fiskur kæmi þarna, stoppaði um tíma,
en færi síðan aftur, annað hvort upp í
Vatnsdalsá eða aftur til sjávar.
Frá umræddu horni er hægt að veiða
Hólmakvíslina alveg niður í ós og er
alls staðar möguleiki að setja í fisk. Sjá
má sjóbirtinga stökkva hér og þar á ferð
sinni upp og settum við í fiska alveg
niður undir sjó, en allra neðst er gríðar-
lega veiðileg breiða á háfjöru. Hvítur
Nobbler með grænu í skottinu ásamt
Breiðdals Bleikju Bana hans Súdda í
Breiðdal reyndust okkur drjúgar flugur,
en í veiðibók máti sjá að menn voru að
reyna ýmislegt og margt að virka, Nob-
blerar í fleiri litum, Bleik og blá og jafn-
vel púpur, sem virka sjálfsagt best þegar
menn hafa fundið dálitla bleikjutorfu til
að einbeita sér að.
Reynslan af því að veiða Hólmakvíslina
var skemmtileg og frábær tilhugsun að
eiga eftir að skoða aðra hluta svæðisins,
en austurbakki Hjaltastaðahólma er um
800 metrar og suðurbakki Húnavatns
um einn kílómeter. Á þeim slóðum voru
netin forðum og því klárt mál að þar er
einnig hægt að hitta á göngusilunginn.
24 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
26 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Mjög líklegt verður að teljast að Salmon
tails bjóði upp á veiðileyfi þarna að ári
þó að ekki höfum við það staðfest enn.
Alla vega var gott í þeim hljóðið um
gang mála. Veiðin byrjaði snemma í
mai, byrjaði alls ekki vel, en strax og
kom fram í júní breyttist allt til hins
betra og júní og allur júli gáfu fín skot.
Rétt er að benda á, að nauðsynlegt er að
vera á fjórhjóladrifnum bíl á svæðinu.
Þarna er sums staðar gljúpur sandur
og eindrifa bílar myndu auk þess eiga
í miklum erfiðleikum að komast upp
bratta brekku sem aka þarf upp þegar
ekið er af svæðinu. Rétt er einnig að
benda mönnum á að ganga varlega
um þarna því iðandi líf er á staðnum,
fjölbreytt fuglalíf og var mikið ungviði
þarna í miklu návígi, m.a. mófuglar ým-
iss konar, rjúpur, æðarfuglar og kríur.
Við munum greina nánar frá veiðum
okkar í Hólmakvísl í Stangaveiðiárbókinni
á komandi vetri. Þetta er svæði sem okkur
langar að fara aftur á og kanna nánar.
Horft niður veiðisvæðið í dulúðugri næturbirtunni.
Grand Hótel Reykjavík , Sigtún 38, 105 Reykjavík / Sími : 514 8000 / www.grand. is
Villibráðardagar
ww
w.ex
po.is
MEÐ VILLTAVILLIBRÁÐARMEISTARANUM
5. - 6. OKTÓBER
Úlfar Finnbjörnsson, matreiðslumeistari, verður á Grand Hótel Reykjavík dagana
5. - 6. október 2012.
Sértilboð til veiðimanna 8.800 kr. á mann.Almennt verð 9.800 kr. á mann.
Pantanir í síma 514-8000 og á [email protected]
fjölskylduveiði
Stórar bleikjur og smáar og nóg af þeim
28 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Frostastaðavatn
Stórar bleikjur og smáar og nóg af þeim
Mörg eru vötnin sem henta fjölskyldum einstaklega vel
til veiða. Eitt af þeim sem fylla báða flokka að vera gjöfult
með afbrigðum og hafa að auki með ólíkindum fallegt
umhverfi, er Frostastaðavatn á Landmannaafrétti.
Það er eitt svokallaðra „Framvatna“ þar sem átt er við eitt
vatna í vatnaklasa sunnan Tungnár, en hinu megin ár eru
hin frægu Veiðivötn á sama afrétti.
Myndir: Einar Falur Ingólfsson.
30 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Það er ekki óalgengt að þeir sem koma
akandi eftir Landmannaleið og líta
yfir Frostastaðavatn í fyrsta sinn, missi
málið augnablik, slík er margbreytileg
fegurðin sem mætir augum þeirra.
Litadýrð fjallahringsins, þar sem líparít-
ið er ógleymanlegt, og vogskorið vatnið
undan storknuðum hraunfossinum
fá hugann til að leita að hliðstæðu, en
hliðstæðan er eiginlega ekki til.
Framvötnin eru all nokkur, af öðrum
mætti nefna Ljótapoll (sem er alls ekki
ljótur!), Herbjarnarfellsvatn, Lifrarfjalla-
vatn og fleiri. Kaupi menn veiðileyfi í
eitt þeirra, þá má fara í þau öll. Fyrir þá
sem stoppa einhvern tíma er sjálfsagt
að skoða sig um víða í þessari veiði-
paradís, en það er ekki að ástæðulausu
að Frostastaðavatnið er aðalvatnið og í
sérstöku uppáhaldi hjá mörgum vatna-
veiðimönnum. Það er fullt af fiski.
Fregnir herma að smáfiski fjölgi þar hin
seinni misseri og veiðifélag vatnsins
æski þess af veiðimönnum að smáfiski
sé ekki hlíft því grysjunar sé þörf. En
smáfólkinu meðal veiðimanna er yfir-
leitt nokk sama þótt að fiskurinn sem
bítur á sé smár. Oft er hægt að moka
fiski í vatninu og ýmsir hafa sagt okkur
að veiða megi nánast hvar sem komið
er að vatninu. Margir fara aldrei lengra
en nokkur hænufet frá bílastæðinu.
En nenni menn að taka á sig smá labb,
þá bíða ævintýrin mögulega handan
við hornið. Sé farið „inn í hraunið“ eins
og menn kalla það, og segir sig sjálft
hvað átt er við séu menn á staðnum, þá
er komið í völundarhús hólma, ála og
víkna. Í þessum víkum sumum hverjum
virðast koma lindir undan hrauninu og
þangað hefur augljóslega stór hluti stór-
fisks vatnsins safnast. Þarna dorma stóru
bleikjurnar. Á Veiðivatnavefnum hans
Arnar Óskarssonar, www.veidivotn.is
er sér kafli um Framvötnin. Þar segir
að veiðst hafi allt að 18 punda bleikjur í
Frostastaðavatni. Bleikja af slíkri stærð
er að vísu ljónsjaldgæf, en stórar eru
þær í víkunum og bollunum. Einar Falur
Ingólfsson ljósmyndari og blaðamaður
fór í vatnið í sumar og tók þá myndirnar
sem hér fylgja. Hann sagði okkur að
31
þetta hefði verið hressilegur fjölskyldutúr
sem byrjaði í Reykjavík snemma morg-
uns og endaði þar einnig, síðla kvölds.
Fyrst raðaði fjölskyldan sér á ströndina
skammt frá bílastæðinu og mörgum
bleikjum í smærri kantinum var landað
á hefðbundnar púpur. Síðan fór Einar
inn í hraunið og sagði farir sínar ekki
sléttar, þarna hefðu verið flekkir af
boltafiski og þarna setti hann í nokkrar
slíkar. Sagði hann það hafa verið með
ólíkindum tilþrifamikið að kasta púpu á
torfurnar, horfa á agnið sökkva hægt og
rólega niður, sjá síðan stóra bleikju koma
silalega á móti púpunni og taka hana í
kjaftinn aðeins fáa metra í burtu og horfa
á alla atburðarásinu í gegn um spegil-
sléttan vatnsflötinn. Svona setti hann
í og landaði nokkrum boltafiskum og
þetta hafa margir leikið á undan honum.
Eftir stendur stórfengleg skemmtun við
að egna fyrir þær stóru og botnlaus gleði
barnanna að skófla inn smærri fiskinum.
Bara ekki gleyma mýflugnanetunum!
Ein duglegasti silungsveiðibloggari
landsins heitir Kristján Friðriksson,
við fundum lýsingu á blogginu hans á
veiðitúr í Frosta fyrr í sumar og vonum
að hann misvirði það ekki við okkur að
birta smá kafla úr blogginu:
Á laugardagsmorgun fórum við síðan
í Frostastaðavatnið sem er nokkuð góð
ávísun á veiði, mig var farið að þyrsta í
að taka fisk. Við ákváðum að prófa fyrir
okkur undan og austan við bílastæðið
að norðan, gætum alltaf fært okkur
annað síðar. En, við eyddum öllum
deginum á þessum slóðum og tókum
samtals 27 bleikjur í stærð frá undirmáli
og upp í pundið. Ríflega helmingur þess
sem kom á land var nýtanlegur til átu,
öðru hefði verið sleppt undir eðlilegum
kringumstæðum en minnug tilmæla
Veiðifélagsins var allur afli hirtur. Ég
tók minn hluta, 7 bleikjur á Higa‘s SOS,
flestar við skerin undan hrauninu
og svo eina mjög góða á Bleik og blá
32 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Feitar og fallegar bleikjur í bunkum
innarlega í víkinni. Þar sem þetta var
öllu aðgengilegri veiðistaður komum
við okkur fyrir og byrjuðum að tína
þessar fallegu bleikjur upp, hverja á
fætur annarri. Svo rólegar voru þær
þarna í heitu og björtu veðrinu að fátt
fékk þeim haggað og við þurftum að
hafa okkur við að fanga athygli þeirra
með flugum sem sukku vel og æstu þær
til töku. Flestar tóku Higa‘s SOS, Mý-
flugu og Blóðorm úr rauðum vír, sam-
tals 11 stk., konan átta, ég þrjár. Þó við
fegin hefðum viljað eyða lengri tíma við
vatnið var okkur ekki til setunnar boðið,
heimferð fyrir höndum og vinnudagur
að morgni.
Sjá annars silungsveiðibloggið hans
Kristjáns á kristjfr.wordpress.com
Veiðileyfi fengust lengi í Framvötnin
að Skarði í Landssveit en svo er eigi
lengur. Veiðileyfi má nálgast hjá land-
og skálavörðum í Landmannahelli og
í Landmannalaugum. Félagar í Ár-
mönnum mega veiða endurgjaldslaust
gegn framvísun félagsskírteina sinna,
enda hafa þeir gert samkomulag við
landeigendur.
undan bílastæðinu síðdegis. Frúin tók
sín 19 stk. á Peacock með orange skotti,
alla utan eina framundan bílastæðinu.
Og þá var nú tímanum sem við höfðum
gert ráð fyrir að eyða við Framvötnin
lokið því veðurspáin lofaði okkur 8 m/
sek. með rigningu á sunnudeginum.
En, þar sem ekkert bólaði á þessu veðri
um kvöldið framlengdum við dvölinni
og renndum aftur inn að Frosta-
staðavatni á sunnudagsmorguninn í
stað þess að halda heim á leið. Nú varð
hraunið að suðaustan fyrir valinu. Við
gengum inn með ströndinni og urðum
vör við frekar litla fiska á leiðinni en
þegar við komum að fyrstu víkinni
í hrauninu dró veiðigyðjan svolítið
stórkostlegt upp úr hattinum. Stórar
og pattaralegar bleikjur í tugatali höfðu
komið sér þarna fyrir í bunkum, leitandi
í ferska vatnið sem seytlaði undan
hrauninu. Að vísu höfum við séð svona
bunka af bleikjum áður, en aldrei af
þessari stærð og í þessu magni. Ég lét
vaða á þvöguna með þungum Kopar
Mola til að koma henni örugglega niður
í dýpið og viti menn, þessi líka fallega
bleikja tók með miklum látum.
Við klöngruðumst áfram inn í hraunið
að næstu vík og þar var sama sagan.
Ný viðmið í nákvæmniHér sést hvernig grafíttrefjarnar liggja þéttar saman. Orka stangarinnar flyst því jafnt frá handfangi fram í topplykkju. Sage ONE er ekki bara kraftmeiri heldur er hún einnig nákvæmari með Konnetic tækninni og talsvert léttari.
Fyrstu Sage ONE stangirnar sem komu til Evrópu fóru í flugustangarekka Veiðihornsins Síðumúla 14. ágúst 2011.
Hefðbundin flugustöng KONNETIC™tæknin / Sage ONE
Þessi nýja tækni er afsprengi margra ára þróunarvinnu. Með nýrri aðferð og efnum er nú unnt að pressa meira af bindiefni eða lími úr koltrefjamottunum en áður hefur verið unnt. Við þetta er hægt að gera stangarefnið (grafítmotturnar) enn léttari en áður án þess það tapi styrk. Grafíttrefjarnar liggja þéttar saman og bjögun verður því minni í stangarefninu. Konnetic tæknin gerir því nýju Sage One stöngina léttari og grennri en aðrar stang-ir um leið og hún auðveldar veiðimanni auð auka nákvæmni í köstum.
Hefðbundin flugustöng KONNETIC™tæknin / Sage ONE
KONNETIC™ TÆKNIN
Hefðbundin flugustöng
KONNETIC™tæknin / Sage ONE
BEST FRESHWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011
BEST SALTWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011
BEST FLY ROD- Efftex 2011
BEST ALL ROUND ROD- Fly Fisherman Gear Guide 2012
BEST NEW FLY ROD- Feild & Stream feb. 2012
ONE
SÍÐUMÚLI 8 - 108 REYKJAVÍKSÍMI 568 8410 - [email protected]
ONE ER NÝJA FLAGGSKIPIÐ FRÁ SAGE. MEÐ SAGE ONE FÆR NÁKVÆMNI NÝ VIÐMIÐ. ÞRIGGJA ÁRA ÞRÓUNARVINNA. NÝJA KONNETIC TÆKNIN. HANDGERÐ STÖNG FRÁ GRUNNI. VIÐ LEYFUM OKKUR AÐ FULLYRÐA AÐ SAGE ONE ER MERKASTA NÝJUNG Í FLUGUSTÖNGUM FRÁ ÞVÍ GRAFÍT KOM TIL SÖGUNNAR.SAGE ONE ER HIN FULLKOMNA FLUGUSTÖNG.
fluguboxið
35
Erfitt að slíta sig frá barnum ....þ.e.a.s.
flugubarnumÍ síðasta tölublaði fórum við á nokkra af helstu
flugubörum borgarinnar og skoðuðum hvað í boði var
fyrir silunga og hina snemmgengu laxa. Við fengum
okkur svo rækilega í tána á því pöbbarölti, að nú þegar
hallar sumri fórum við aftur á barina til að athuga hvað
sniðugt væri að bjóða síðsumars- og haustlaxinum,
í ljósi þess að loksins er komið boðlegt vatn í margar
laxveiðiár. Og ekki var úr vegi, fyrst við vorum að þessu,
að minna á að sjóbirtingsvertíðin er nú rétt handan við
hornið. Svo nærri raunar, að fyrstu fiskarnir eru gengnir
í Vestur Skaftafellssýslu og birtingar í laxveiðiánum á
Vesturlandi eru löngu mættir á vettvang.
Þannig að, lesendur góðir, gerið svo vel að slást
í hópinn á flugubarina.
á barnum
36 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Veiðiflugur LangholtsvegiHilmar Hansson og Tommi Za voru
barþjónar okkar hjá Veiðiflugum á
Langholtsveginum. Fyrst kom Tommi
með sérstæða flugu sem hann sagði að
héti Junction Shrimp og vera eina af
uppáhaldsflugum Hilmars. Þetta væri
góð haustfluga og hönnuð af einhverj-
um enskum leiðsögumanni við ána Tay.
Thunder and Lighting var einnig dregin
fram og gaman að sjá enn og aftur gamla
góða, en TaL er lítið notuð nú til dags.
Síðan sótti Tommi Munroe Killer, enda
er hún ein skæðasta haustfluga fyrir lax
sem fyrirfinnst, sérstaklega á þríkrækju
með long tail. „Það er sama með Cas-
cade, en hún hefur verið heldur skemur
við lýði í ánum hérna,” sagði Tommi.
Nú kemur Hilmar skælbrosandi með
skrýtna græna flugu sem hann segir
að heiti Pompier, flugu sem hann segir
ótrúlega öfluga í kanadískum ám og
nú skuli reyna á hana hér á landi. „Ef
hún er góð þar, hvers vegna þá ekki hér
heima,“ segir Hilmar. Þá tínir Hilmar
til túpur í haustlaxinn og sú fyrsta sem
hann skellir á borðið er „Ossa Monkey
fly“og hann segir nafnið vera í höfuðið
á eigikonunni og meðeigandanum
Oddnýju Magnadóttur. „Oddný mín
var oft kölluð Ossa, sem er líka nafn á
kvenkyns haferni, en ég gæti aldrei selt
flugu sem héti Oddný Elín, þannig að
við lékum okkur með nafnið á flugunni
þó að það væri að upplagi í höfuðið á
fluguboxiðá barnum
Snældu afbrigði
Ossa Monkey fly
Creme Bruleh
Kopar Snælda
Thunder and lightning
37
Veiðiflugur LangholtsvegiOddnýju,“ segir Hilmar og ekki er nafn-
gift næstu túpu af síðri toga. Flugan
sú heitir Creme Bruleh. Hinn sænski
Marcus Bohlin veiddi á þessa flugu í
Hafralónsá og þegar hann var spurður á
hvað hann veiddi fiska sína sagði hann
að flugan væri ekki komin með nafn. Í
þeim töluðu orðum var Freyr Frostason
kokkur að bera fram Creme Bruleh og
þar með var nafnið komið.
Tommi kemur nú með sjóbirtingsfram-
lög Veiðiflugna í þetta barstúss okkar.
Það eru Zonkerafbrigði af Black Ghost
og Dentist og undarlega útlítandi hvítur
Dýrbítur sem hann útskýrir nánar:
„Þetta er að upplagi bara venjulegur
Dýrbítur, en ég bætti að gamni við
hann rauðum gúmmílöppum og hann
hefur reynst fantavel þannig. Einn sem
fór í Varmána eftir rigningargusu fyrir
svona 3-4 vikum veiddi tvo mjög væna
birtinga, 69 og 70 cm og fleiri smærri,
en eina flugan sem hreyfði fisk var
þessi. Hún hefur líka reynst mjög vel í
bleikju og urriða.“
Munroe Killer
CascadePompier
Junction Shrimp
Zonker Dentist
Zonker Black Ghost
TZ Dýrbítur
38 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Veiðihornið Síðumúla Ljósmyndir:
Heimir Óskarsson.
Ólafur Vigfússon tók á móti okkur í eigin
persónu, yfirbarþjónn í Veiðihorninu í
Síðumúla, ennþá með glampa í augun-
um, enda nýkominn ásamt Maríu Önnu
úr Laxá í Leirársveit þar sem þau lönduðu
átta löxum og nokkrum fanta vænum
birtingum. Ólafur valdi haustlaxaflugur
í anda þess að hann reiknaði með því að
gott vatn yrði í ánum úr því sem komið er
og vonandi verður hann sannspár með
það. Hann tíndi fyrst til þrjár túpur, allar
þungar, þetta voru túpurnar DSOM, svört
Snælda/Wild boar og María, sem er túpa
sem Kristján Guðjónsson fyrrverandi
formaður SVFR hannaði og er skýrð í
höfuðið á betri helmingi Ólafs, sem síðan
veiddi afskaplega vel á fluguna.
„DSOM stendur fyrir Dark Side of the
Moon og var hönnuð í tilefni af komu
Roger Waters hingað til lands fyrir
nokkrum árum. Það kom hingað fólk
og leitaði eftir veiðibúnaði til leigu og
ég vissi ekki strax að þann búnað átti
Waters að nota í Norðurá. Þegar ég
vissi það, langaði mig að heiðra hann
með flugu því ég hef verið aðdáandi
Pink Floyd frá því að ég var trítill. Þá
varð til þessi túpa sem ég hannaði en
Jói hnýtti og menn geta sagt: Hvað er
nýtt við þetta? Er þetta ekki bara enn
ein Snældan? Jújú, kannski það, en
það er pæling í þessu samt, gula keilan
er sólin, fanirnar eru geislar hennar
og skottið táknar skuggann. Þessi líka
fluguboxiðá barnum
DSOMMaría
Svört Snælda Wild boar
HKA Sunray
39
djúpa pæling leiddi af sér virkilega góða
haustveiðitúpu. Það hefur líka komið
einstaklega vel út að nota Wild boar í
fálmara á Snældunni og hvað Maríu
varðar, þá er það einfaldlega upp-
áhaldið mitt í þennan veiðiskap og fyrst
þið eruð að leita líka eftir sjóbirtings-
flugum þá er María sú fluga sem ég hef
veitt flesta mína birtinga í Tungufljóti
hin seinni ár, vor og haust. M.a. einn
sem var örugglega um 25 pund, en því
miður slapp hann eftir harða rimmu,“
segir Óli.
Hann tínir líka til það sem hann kallar
HKA Sunray, sem er Sunray afbrigði
eftir Henrik Kassow Andersen sem leið-
sagði mikið um tíma í Rangánum með
Henrik Mortensen. „Henrik bjó þessa
flugu til og hún er mögnuð. Seinna
hefur hún verið kölluð öðrum nöfnum
eins og Bismo og Scandic Sunray, en ég
veit ekki hvaðan þau nöfn hafa komið.“
Að endingu kemur Ólafur með nokkuð
hefðbundið í birtinginn, Black Ghost
túpu, Flæðarmús og síðan Super Tinsel
sem hann segir magnaða urriðaflugu
sem hljóti að vera flott í birtinginn líka.
„Þetta er finnsk fluga og maður hefur
heyrt úr ýmsum áttum að hún sé jafn-
vel bönnuð sums staðar í Finnlandi
vegna þess að hún veiði svo svakalega.“
Black Ghost
Flæðarmús túpa
Super tinsel
40 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Veiðivon MörkinniHaukur og Eygló eru barþjónar Veiði-
vonar í Mörkinni og hafa staðið vaktina
þar um árabil. Þau byrja á sjóbirtings-
flugunum og draga strax fram nýj-
ungar á barnum hjá þeim, annars vegar
veiðilega Zonker-línu frá Turrell, fjórar
straumflugur, hver einlit í aðalatriðum,
og síðan litlar straumflugur með keilu á
hausnum og hvítar gúmmílappir. Þeim
svipar til Nobblera, en keilan á hausn-
um skilur þær að frá augunum á Nob-
blerunum. „Þetta eru veiðileg kvikindi
sem hafa allt til brunns að bera að veiða
sjóbirting. Þetta eru nýjar flugur hjá
okkur, en við finnum að menn eru strax
að sækja í þær og þær virka vissulega
spennandi,“ segir Haukur. Þau benda
líka á svarta Flæðarmús sem þau segja
að vel megi minna á, því margir virðist
halda að aðeins sú rauða sé valkostur.
„Sú svarta er líka mögnuð fluga,“ segja
þau hjón og tala af reynslu. Eygló er á
höttunum með tvær flugur sem verða
að teljast verulega óhefðbundnar. Hún
vill endilega hafa þær með, ekki hvað
síst vegna þess að önnur þeirra heitir
því skemmtilega nafni Secret Weapon.
Það er lúmskt fluga svo ekki sé meira
sagt, með aukataum aftur frá bug og
litla þríkrækju aftan við einkrækjuna,
svona gerð til þess að fiskar komist ekki
upp með að narta bara aftast í fluguna
og ergja veiðimenn stöðugt með því að
festa sig ekki. Hina fluguna geta les-
fluguboxiðá barnum
Black and blue
Green Brahan
Green butt
Gúmmílappa-línan
Green Highlander
Silver Wilkinson
41
Veiðivon Mörkinniendur skoðað á myndinni, en hún hefur
líklega litla eða enga veiðireynslu hér á
landi, Sunk Lure heitir hún.
Og að laxaflugunum sem Veiðivon
mælir með í haustið. Haukur sleppir
alveg túpunum, segir veiðimenn að
sínu mati vera of fljóta að „detta í túpur“.
„Það getur auðvitað þurft að nota túpur,
en á fallegum góðum dögum í mátu-
legu vatni þá er kannski engin sérstök
þörf að vera að berjast með túpum. Góð
long tail fluga dugar, auk þess sem það
er þægilegra að kasta þeim og þær eiga
það ekki til að skemma stangir eins og
túpur geta gert ef að þær lemjast utan
í þær. Þurfi menn að sökkva flugunni,
þá eru sökktaumarnir til reiðu,“ segir
Haukur og tínir til mögnuðu þrenn-
inguna Black and Blue, Green Brahan
og Green but. Ég er sérstaklega hrifinn
af Green Brahan með þessa gulu og
grænu samsetningu, minnir mig alltaf
á Devonana sem maður notaði í gamla
daga, þessir gulu og grænu voru alltaf
að gefa manni afla,“ segir Haukur, sem
að lokum mælir með Silver Wilkinson
og Green Highlander í smáum núm-
erum....“ef að aðstæður eru viðkvæmar,
þá eru smærri flugurnar líklegri og ekki
sakar að þær séu úr röðum þessara
gömlu góðu klassísku,“ eru lokaorð bar-
þjónsins í Mörkinni.
Nýja Zonker línan
Secret weapon
Sunk lure
Svört Flæðarmús
42 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Vesturröst LaugavegiJón Ingi í Vesturröst á erfitt með að
halda aftur af sér í fluguumfjöllun.
Hann tínir til eitt og annað og eins
og síðast, miklu meira en möguleiki
er að birta. En kíkjum á ráð hans: „Ég
myndi alltaf hafa Grey Ghost í boxinu,
frábær og vanmetin fluga það og þessi
hér,“ segir hann og strýkur yfir svarta
og gyllta straumflugu, „er ýmist kölluð
Orvis Nobbler eða afbrigði af svörtum
Tóbí.“ Orgínal svarti Tóbí er tíu senti-
metra fluga sem er kennd við Engilbert
Jensen og er, eins og nafnið gefur
til kynna, stæling á spúninum knáa.
Tóbíin hjá Jóni Inga er mun nettari
fluga, en hann segir hana gefa birting
og jafnvel lax. Þá er hann hrifinn af lítilli
Flæðarmús með tungsten haus sem
hann segir hafa verið sérstaklega skæða
og gefið stórar sjóbleikjur, auk þess sem
hún er löngu orðin klassísk sjóbirtings-
fluga hér á landi. Áður en Jón Ingi snýr
sér að laxaflugunum kemur hann með
afskaplega veiðilega straumflugu sem
hann segir að heiti Gulur Hróður og
sé „eftir Bjarnfinn“ sem hann getur þó
ekki gefið fullt nafn á og við þekkjum
sjálfir engin deili á. En guli Hróðurinn
er veiðileg og Jón Ingi fullyrðir að hún
hafi reynst skæð í urriða og birtingi og
ekki sé vafi að hún geti lika gefið lax,
sem þær geta reyndar allar gert, sjóbirt-
ingsflugurnar.
fluguboxiðá barnum
Snælda Cascade
Viagra
Sunray shadow
43
Vesturröst LaugavegiÞegar talið berst að laxaflugum ætlar
Jón Ingi að fara frekar hefðbundnar
leiðir og velur fyrir okkur bæði Snældu
og Cascade. „Það sem margir vita
kannski ekki, er að Snældan er svaka-
lega vanmetin sjóbirtingsfluga. Hún
er frábær í birtinginn og á það við um
allar litasamsetningar hennar.“ Loks
velur Jón Ingi túpuna Viagra, líkt og
hann gerði líka í fyrri heimsóknina á
barinnhjá honum. Hann segir fluguna
magnaða, hún sé hönnun Ásgeirs
Ebenesar, en hann eignar sér sjálfur
heiðurinn af nafninu. Sagan er þessi:
„Við vorum að veiða í Affallinu og það
var mikið af laxi en engin taka. Ásgeir
hafði látið okkur hafa þessa flugu og
bað okkur um að skýra hana ef eitthvað
kæmi á hana. Ég var nýbúinn að setja
hana á hjá mér þegar ég missti ein-
hvers konar brandara útúr mér, ég sagði
strákar, við náum honum upp ef við
notum Viagra, átti þá við laxinn. Stuttu
seinna setti ég í lax á þessa túpu og þeir
urðu fleiri. Þar með var nafnið komið,
Viagra.“.
Grey ghost Flæðarmús
Black Ghost með bleikum haus
Svartur Tóbí
Gulur Hróður
44 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Hrygnan Síðumúla Kristín í Hrygnunni hefur áður sagt
okkur að stefnan í Hrygnunni sé að
veiðimenn fái einfaldlega það sem þeir
þurfa á flugubarnum sínum og því sé
ekki kannski mikið um nýjungar eða
skringilegheit. Við nánari skoðun er þó
margt forvitnilegt á barnum hjá Stínu.
Hún er með flugur frá nokkrum mikl-
um veiðikörlum, Trausta hjá Iceflies,
Ásgeiri Ebenezer og Pétri Maack, sem
sérhæfir sig í Þingvallapúpum, enda
segir Kristín að margir Þingvallaveiði-
menn séu tíðir gestir á barnum hjá sér.
En um laxaflugur fyrir haustið sagði
Kristín: „Þegar ég opna boxið, þá leita
fingurnir í Frances, en ef þú biður
mig um að loka augunum fyrir henni
og velja eitthvað annað, þá myndi ég
hiklaust taka eitthvað smátt miðað við
hvernig þetta sumar hefur útlagst.“
Síðan tínir hún til fallega litla Black
Labrador sem er vel þekkt og gjöful
fluga, en er samt sem áður ein af mörg-
um slíkum sem að vikið hafa að mestu
fyrir tískuflugunum á borð við Frances,
Snældu og endalausum Sunray af-
brigðum, að ógleymdum hitstúpum í
öllum stærðum og gerðum.
fluguboxiðá barnum
Black Labrador
Godfrey
Colburn special
45
Hrygnan Síðumúla Það er gaman að sjá Black Labrador
handleikna á nýjan leik því hún hefur
margan laxinn lagt að velli. Meira að
segja stóra fiska, Sigurður Örn Einars-
son veiddi t.d. 28 punda lax í Víðidalsá
um árið með þessari flugu.
Kristín tínir einnig til aðra sem henni
líst vel á og segir hana heita Godfrey,
„en ekki spyrja mig um nánari deili á
henni. Ég veit ekkert um hana annað en
að mér finnst hún ferlega veiðileg og ég
veit að menn hafa veitt á hana. Og það
er líka ljóst að grænar og gulur flugur
eru að aukast að vinsældum,“ bætir
Kristín við og sækir hina mögnuðu
Colburn Special.
Sjóbirtingsúrvalið er einnig fjölbreytt
hjá Kristínu og litadýrðin mikil eins og
hæfir birtingnum. En hún er ekkert að
flækja valið og segir Köttinn vera málið,
svarta einkrækju eftir Ásgeir Ebenezer
og síðan gulleitt afbrigði á tvíkrækju,
vígalegt kvikindi með afbrigðum og
þung gleraugu á hausnum.
Og að endingu teflir Kristín einnig
fram, líkt og Óli í Veiðihorninu, hinni
bönnuðu finnsku flugu Super Tinsel....
greinilegt að barþjónarnir hafa mikla
trú á þeirri flugu.
Kötturinn gulur Kötturinn svartur
Super tinsel
Flæðarmúsar afbrigði
Strandveiðifluga sem gæti gefið birting
Laxaflugan Crosfield á rætur að rekja til Reykjavíkur
Við höfum verið að leika okkur að því að rifja upp gamlar
klassískar flugur í síðustu tölublöðum og velta fyrir okkur
hversu skemmtilegt væri að þær fengju nýja lífdaga og
viðurkenningu fyrir veiðni sína. Laxaflugan Crosfield er í
þessum flokki, er frekar lítið notuð hin seinni ár. Það kemst
fátt að fyrir Frances af öllum stærðum og gerðum, eða
Sunrey eða Snældu. Flugan sú arna á þó sína aðdáendur og
virkar ekki verr en margar aðrar í smærri númerum við þau
skilyrði sem henta smærri flugum yfirleitt. En flugan á sér
skemmtilega sögu.
fluguboxiðCrosfield
Við Neðri Kistu í Elliðaánum. Mynd Einar Falur.
47
Í sumum erlendum flugnabiblíum er
Crosfield talin íslensk fluga. Það er
nú kannski heldur mikið sagt, en svo
sannarlega var hún hnýtt fyrst á Íslandi,
en af Englendingi, Shetney Crosfield,
sem veiddi um árabil í Elliðaánum.
Við rákumst á kafla í bókinni Elliðaárnar
– Paradís Reykjavíkur eftir Guðmund
Daníelsson sem út var gefin af Bókaút-
gáfu Guðjóns Ó.Guðjónssonar árið 1968.
Þar er birtur kafli úr viðtali sem Víg-
lundur Möller átti við Pétur Gunnlaugs-
son sem hafði veitt með Englendingum
í lok 19.aldar og fram á þá tuttugustu.
Þar kemur m.a. forsaga þessarar veiðnu
flugu sem gaman væri að fengi nýtt líf
í boxum veiðimanna hér á landi. Í það
minnsta ætlar sá er þetta skrifar að koma
sér upp nokkrum og reyna á Næstu
vertíð. En kíkjum á viðtalsbrotið:
– Líklega var Shetney Crosfield mér
minnistæðastur. Hann var tvímælalaust
langsnjallasti veiðimaðurinn af þeim,
sem ég var með. Sá var nú ólatur að
skipta um flugu. Hann sagðist hafa
meiri ánægju af einum laxi á flugu en
tíu á maðk, enda snerti hann aldrei
annað agn. Ég lærði mikið af því að
horfa á hann veiða. –Bróðir hans, Er-
nest Crosfield, sem var eldri en hann og
bóndi í Skotlandi, var hér með honum
eitt sumar. Hann var líka ágætur veiði-
maður og kunnur um allar Bretlands-
eyjar. Hans er víða getið, m.a. í bókinni
Greased Line Fishing for Salmon. Hann
setti met í laxveiði á einum degi, á
svæðinu frá efri húsunum og niður að
Skáfossum. Hann veiddi þar 40 laxa,
alla á flugu. Það hefur enginn leikið eftir
honum. Bróðir hans var á efri hlutanum
þennan dag og fékk 28 laxa. Samtals 68
laxar á tvær stangir á einum degi.
Ég var þrjú sumur með Shetney Cros-
field. Hann hafði gaman af því að
leiðbeina öðrum og kenndi mér að
kasta flugu og ég tók vel eftir hvernig
hann bar sig að öllu, eins og ég sagði
áður. Hann var vel búinn fleiri íþróttum
en stangaveiði.”
Við sleppum nú kafla úr frásögninni
sem kemur ekki beint stangaveiði eða
flugunni góðu við, forum aftur inn í
frásögnina þegar talið berst aftur að
veiðiskap:
– Crosfield var drengur góður. Og ég
minnist hans með miklum hlýhug.
Þegar hann kvaddi mig, spurði hann
mig hvort ég myndi eftir, að nokkurn
tíma hefði fokið í sig við mig. Ég sagðist
ekki minnast þess. “Jú, einu sinni,”
sagði hann, “þegar þú misstir ífæruna.”
Allir veiðimenn kannast við laxaflugu
sem heitir Crosfield. Hún varð þannig
til, að Crosfield fann eitt sinn gráa
leggfjöður af stokkandarstegg, skoðaði
hana lengi og sagði svo: “Líklega er
þetta gott í fluguvængi.” Hann hnýtti
allar sínar Flugur sjálfur og átti fulla
járnkommóðu. Hann bjó til þrjár gerðir
af Crosfield:
1. Silfurskrokkur, gylltur haus og blátt skegg, grár vængur og gult stél. Hann kallaði hana Yellow Head.
2. Dekkri vængur, en eins að öðru leyti.
3. Búkurinn vafinn girni, en að öðru leyti eins og sú fyrsta.
Fyrsta flugan reyndist best og hefur
mikið verið notuð, bæði hér á Íslandi og
í Bretlandi.
Stærsti laxinn sem Englendingarnir
fengu var 18 pund. Ernest Crosfield
veiddi hann, og auðvitað á flugu.
Viðureignin tók 1,5 klst. Laxinn var á
þessum árum jafnstærri en nú, eða 4 til
7 pund. Öðru hvoru fengust fiskar upp í
12 pund og stöku sinnum 13 til 15 pund,
en algerar undantekningar, ef þeir
fengust stærri.”
Svo mörg voru þau orð Péturs Gunn-
laugssonar og víst er, að tímaritið
Veiðimaðurinn og bækur Guðmundar
Daníelssonar eru í hópi allra bestu
heimildir sem finnast hér á landi um
sögu stangaveiði á Íslandi. Auk bókar-
innar um Elliðaárnar ritaði Guðmundur
bækurnar Dunar á eyrum – Ölfusá
og Sogið, og Vötn og veiðimenn, sem
fjallaði um Hvítá og uppárnar Stóru
Laxá og Brúará.
Þannig var að ég var að fara yfir
hengibrúna, sem var fyrir ofan Borgar-
stjóraholuna. Ég bar í báðum höndum
og hafði ífæruna í ól yfir öxlina. Cros-
field hefur víst séð hvað verða vildi,
því hannkallaði höstuglega til mín,
-“Peter, mind the gaff!”(Pétur, misstu
ekki ífæruna!) Ég átti ekki hægt um vik,
með báðar hendur fastar, og svo fór, að
ífæran kræktist í handriðið og datt í ána.
Hann var þungur á brúnina, þegar ég
kom yfir, en ég hljóp strax heim í hús,
náði í aðra ífæru og krækti hina uppúr
ánni. Þar með var þetta gleymt.
Crosfield kembdi ekki hærurnar, dó
rúmlega fertugur. Payne skrifaði föður
mínum um lát hans, og mátti lesa
milli línanna, að hann hefði dáið úr
tóbakseitrun eða lungnakrabba. Hann
var einhver mesti reykingarmaður sem
ég hef kynnst. Mátti heita að hann tæki
aldrei útúr sér vindling, nema til þess
að kveikja í þeim næsta. Stundum skipti
hann um og tók pípuna.
fluguboxiðCrosfield
50 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
með honum djöflast frá bakkanum, sem
að hann gerði með nokkrum látum og
buslugangi og ég var einmitt að hugsa
um hversu dæmigert þetta væri, maður
sæi fisk vaka og hann væri fældur burt
af buslandi öndum, lómum eða álftum.
Nema hvað, við sjáum þennan fisk
vaka aftur á sama stað og unginn æddi
áfram talsvert fyrir ofan hann, þar sem
að hann síðan hvarf niður með látum.
Þá sagði konan mér að hún hefði séð
annan fisk vaka fyrir ofan hinn og ég
sagði að það gæti passað en ég væri
nokkuð viss um að þetta hefði bara
verið unginn að stinga sér.
Svo leið og beið og aldrei kom unginn
upp og ég loksins áttaði mig á því að
þetta var rétt hjá okkur báðum, þarna
var fiskur að vaka og þarna fór unginn
niður. Hann var bara dreginn niður,
Við byrjum á því að gefa Kristjáni orðið:
„Við vorum sem sagt, ég og konan mín,
Kristín Kjartansdóttir stödd á silunga-
svæðinu neðan virkjunar í Aðaldalnum.
Við gengum upp með ánni og ég benti
konunni á nokkrar endur sem að syntu
undan bakkanum með ungaflokk á eftir
sér og við stoppuðum aðeins til að virða
þetta fyrir okkur.
Þar sem að við stóðum sá ég að fiskur
var að vaka rétt við bakkann og sá að
þetta var ekki einn af þessum “tittum”
sem að voru gjarnan alveg í flæðarmál-
inu, heldur var þetta alvöru fiskur sem
að glefsaði letilega í það sem að rann
til hans með straumnum. Við ákváðum
að skoða þetta betur og ég gekk nær
bakkanum og í því buslaði andarungi
undan bakkanum, nokkuð stálpaður
ungi og bara einn fyrir utan kolluna
sem að flaug upp. Við fylgdumst aðeins
AndarunginnÞað er alkunna að urriðar éta bæði andarunga og mýs fái þeir til þess
tækifæri. Margoft hafa ræflar af þessum litlu dýrum fundist í mögum
þeirra eða fast í koki þeirra. Fræg að endemum er gömul saga frá
Langavatni á Mýrum um ríflega 20 punda urriða sem var með sjö hálf
fullorðna toppandarunga í maga sínum og koki. En þrátt fyrir að þetta
sé vel þekkt, vekur það ævinlega athygli þegar veiðimenn verða vitni
að þessu. Það kom fyrir þau hjón Kristján Kristjánsson og Kristínu
Kjartansdóttur er þau voru að urriðaveiðum á einu af urriðasvæðunum
í Laxá í Aðaldal fyrr í sumar. Í framhaldi af því að heyra og lesa frásögn
þeirra, báðum við einn af snjöllustu fluguhnýturum landisns, Viðar Eg-
ilsson, að hnýta fyrir okkur andarunga. Hér á eftir má sjá afraksturinn
afr því jafnframt því að lesa um dapurleg örlög lítils stokkandarunga.
fluguboxiðViðar Egilsson
52 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
urriði tók svartan Toby á flugi. Ég var
að kasta Toby (þegar það mátti í den)
í átt að litlum hólma, og í eitt skiptið,
þegar spúnninn var kominn hálfa leið
yfir flötinn, stökk upp í hann urriði og
gleypti niður í maga.
enda áttaði ég mig á því eftir smá
pælingar að enginn ungi kafar með
þessum látum. Eftir að við vorum búin
að átta okkur á þessu ákváðum við að
kasta flugu upp í þessa fiska og reyna
að ná sönnunargagninu, þó svo að
dökkmálaður tennisbolti hefði senni-
lega hentað betur en fluga, miðað við
það sem við höfðum séð. Ég færði mig
aðeins ofar og við köstuðum svolitla
stund. Þegar ég gekk svo niður bakkann
kom ég að unganum þar sem að hann
hafði náð að staulast upp á litla þúfu
undan bakkanum. Það fór ekki á milli
mála að þetta var sami ungi, þar sem
að hann var í dauðakippnum, af sömu
stærð og augljóslega særður.
Við fórum með ungann heim í “kamp”
og skoðuðum hann vel og það var aug-
ljóst að það var rifið í hann allavega
tvisvar. Hann var hamflettur lítillega á
öðru lærinu en mun meira skaddaður
hinum megin, þar var lærið hamflett og
kviðurinn opinn og garnir lágu út. Þetta
finnst mér benda til þess að þarna hafi
verið fiskur á ferð sem að tók of stórt
upp í sig en samt fiskur á að giska 1-2
kg, miðað við þá fiska sem að við síðan
veiddum á þessum slóðum. Og miðað
við þá ágiskun og þá staðreynd að þarna
var nokkuð stálpaður ungi á ferð, eins
og sést á myndunum, þá veit maður það
að urriðinn er grimmur og ræðst bara á
það sem að honum sýnist þegar honum
sýnist, hann hefði allavega aldrei náð
að éta þennan fugl í einum bita. Ég
hef heyrt sögur af ungum, músum og
öðrum kvikindum sem að fundist hafa
í maga urriða en aldrei orðið vitni að
neinu svona fyrr, samt sem áður veit
eg að urriðinn er til alls líklegur og hef
mér sjálfum það til sönnunar að ég lenti
í því fyrir rúmum tuttugu árum síðan
þegar ég var að veiða á Múlatorfu að
fluguboxiðViðar Egilsson
ANDARUNGINN – Höf: Viðar Egilsson, www.galleriflugur.is
Öngull: Partridge CS15 2/0 Carrie Stevens 10Xlong
Tvinni: Danville´s Flymaster plus, 140/210 denier coffee
Lím: Zap A GAP
Stél: Nat.grizzly marabou hringvafið
Undirbúkur 1: flat blý sett undir legginn (má sleppa)
Undirbúkur 2: 20 mm grátt „foamsílender“ skipt í þrennt
Foam 1: Tekið út fyrir öngulbaug, ljósgrátt marabou undir og ljóst yfir
Foam 2: 1 stk af ljósbrúnum maraboufjöðrum á hvorri hlið, brúnt marabou á bakið
Foam 3: ljósgrátt marabou undir, yfir 2 stk af ljósum maraboufjöðrum á hvorri hlið, brúnt marabou á bakið
Undirbúkur 3: Natural Deer hár spunnið fram að haus og klippt „kóniskt“.
Brjóst: Ostric Natural grátt.
Háls: brúnt marabou og endað á haushnút við öngulauga. Í restina er höfuðið tekið aftur og límt vel með ZAP A GAP
Haus: 20mm sver grár foamcylender 8mm breiður, augu 7mm gull með svörtu auga, annars frjálst.
Nef: 8mm orange cylender og 2mm svart foam límt yfir og skorið til svo það nái yfir hálfan hausinn
Í hausfestingu notaði ég þunnt stíft plast
Fyrirsát með gerviendur. Myndir eru úr safni Kjartans Lorange.
55
Hvar stunda menn andaveiðar?„Ég segi ekki að hægt sé að skjóta endur
með allri ströndinni, en þó er það ansi
víða, nema þar sem er sandströnd.
Þar sem eru víkur og vogar, þar eru
yfirleitt endur og þá er ég að tala um
vetrarmánuðina, eftir að ferskvatnið er
frosið. En fram að því þá eru endurnar
á pollum, kílum, skurðum og lækjum,
menn þekkja þetta og reyna að staðsetja
veiðiskapinn í samræmi við það“
Hvernig stundar þú andaveiðar?„Ég er með fyrirsát kvölds og morgna,
ekkert ósvipað því sem menn gera
á gæsaveiðum. Ég verð að geta þess
strax, að andaveiðar eru því sem
næst ómögulegar nema að menn
„Já, einn stærsti kosturinn við anda-
veiðar er einmitt þessi langi veiðitími.
Fyrir þá sem stunda andaveiðar má
segja að veiðitíminn standi nánast allt
árið, en þann 15.mars er ekki langt í
1.apríl og þá geta menn farið að munda
stangirnar ef þeir eru í þeim hugleið-
ingum. Annað með andaveiðarnar er
hin mikla fjölbreytni. Menn mega veiða
hérna gæsir og rjúpu, en tegundafjöld-
inn í andaveiðunum gefur þessu mikið
gildi, svo og að andaveiðar má stunda
með ýmsum hætti. Fjölbreytnin er
skemmtileg og svo eru þetta krefjandi
veiðar oft og tíðum þegar menn eru í
baráttu við náttúruöflin um hávetur,“
segir Kjartan þegar við hefjum spjallið
um endurnar.
Andaskytterí
Vanmetnastaskotveiðin hér á landiAndaskytterí er vanmetnasta skotveiðin segir Kjartan
Lorange, sem er með veiðidellu á háu stigi. Hann er mest
í skotveiðinni, en er jafnframt alæta á stangaveiðina og
síðast sást hann í Bryggjuhverfinu veiðandi makríl á flugu.
Og skemmti sér konunglega. En nú þegar flestar skyttur eru
að huga að hreindýrum og gæs, langaði okkur að tala um
andaskytterí við Kjartan, en veiðitíminn hefst 1. september
og stendur allar götur til 15. mars.
skotveiðiKjartan Lorange
56 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
auðveld bráð, ekki síst ungarnir. Þess
vegna er það að margar af ástríðu-
fyllstu andaskyttunum eru ekki aðeins
á andaveiðum, heldur eru lagðar út
minkagildrur og varphólf sem gerir
öndum kleift, noti þær þau, til að verjast
bæði mink og flugvargi alveg þangað til
að ungar klekjast.
Ég tel að það þurfi að verja meira fé til
gagngerra rannsókna á stofnstærð-
unum í staðinn fyrir að slumpa svona.
Það þarf t.d. að finna betur út með ferðir
þessara fugla. Ég og félagi minn höfum
skotið rauðhöfða sem hafa verið merktir
í Hollandi, Danmörku og Póllandi og
stokkandarkolla ein sem ég skaut undir
Eyjafjöllum haustið 2009 hafði verið
merkt í Wisconsin í Bandaríkjunum. Þá
tel ég það ekki vera tilviljun að þegar
vetur eru harðir í Evrópu virðist and-
fugli skyndilega fjölga hér á landi. Ég
tel að þessir fuglar telji það ekki eftir sér
að fljúga fram og tilbaka eftir því hvað
hentar þeim. Þetta eru sundfuglar, ef
þeir hreppa erfið skilyrði, þá bara setjast
þeir á hafið og hvíla sig og bíða færis..“
Þú nefndir flugvarg, hvaða fuglar eru öndunum skæðastir?„Sílamáfur og svartbakur þar sem hann
er, eru alltaf skæðir og þar sem rauð-
höfðar og urtendur eru mikið um varp-
tíma í mýrlendisflóum þá geta kjóar
verið mjög harðsæknir.Á jörðu niðri er
það auðvitað minkurinn og rebbi lætur
til sín taka ef hann kemst í færi.“
Nú ætlar einhver á andaskytterí og hefur ekki stundað slíkt áður, hvað ber að hafa í huga?„Það þarf að fá leyfi hjá tilheyrandi
landeigendum. Bændur taka manni yfir
höfuð vel, en einhverra hluta vegna er
það frekar algengt að menn gefi ekki
annað hvort eigi góðan hund eða í það
minnsta hafa aðgang að slíkum. Það
gengur ekki að menn séu að skjóta ofan
í varginn. Þá er þetta algjört græjusport,
menn þurfa flautur, gerviendur, felu-
byrgi og bara allan pakkann. Þetta er þó
engan vegin erfiðari veiðiskapur heldur
en gengur og gerist, t.d. í samanburði
við rjúpa- og gæsaveiðar. Þó koma
augnablik og það verða alltaf auðmýkj-
andi augnablik, jafnt fyrir góðar skyttur
og lakari þegar urtandarhópur kemur
t.d. skyndilega á hundrað kílómetra
hraða nánast beint í andlitið á þér.“
Eru einhverjir hundar betri í þetta en aðrir?„Hiklaust er góður Labrador dýrið í
þetta. Þeir eru með veiðina í blóðinu
og genunum. En það þarf samt að
leggja mikla vinnu í þá því hundurinn
á að gera það sem þú vilt hann geri,
ekki öfugt, en á sama tíma á hann að
njóta þess sem hann er að gera. Þetta
kostar vinnu, en hún er bara hluti af
ánægjunni og styttir stundir fram að
veiðitímanum.
Hvað með veiðiþol stofna, þola anda-tegundir þessa skotveiði, hvað þá ef hún myndi aukast?„Fyrir það fyrsta þá tel ég að opinberar
tölur um stofnstærðir andategunda séu
alveg út úr kú. Þær byggja á talningum
sem fara aðeins fram á völdum stöðum.
Hver er kominn til að segja hvað getur
verið af öndum í einhverjum eyðifirði
fyrir vestan og hvað eru margir slíkir
firðir þar sem aldrei er talið. Ég tel að
þessar opinberu tölur um stofnstærðir
séu allt, allt of lágar. Það er síðan stað-
reynd, að endurnar gefa oft bestu
vísbendingarnar um hvað er að gerast
í lífríkinu. Sé t.d. kominn minkur á
svæðið, þá hverfur öndin fyrst. Hún er
skotveiðiKjartan Lorange
57
58 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Samtalið við Kjartan var lengra, miklu
lengra og fór út um víða völlu eins og
títt er þegar veiðidellan er umræðu-
efnið. Hann nefndi þó eitt svona um
það bil í lokin sem hefði breyst mikið
síðustu árin og það viðkemur korn- og
byggrækt bænda. „Hér áður fyrr var
frekar sjaldgæft að endur væru með-
afli gæsaveiðimanna þegar legið var í
skurðum hjá nýslegnum túnum. Allt
þetta breyttist með korn- og byggökr-
unum sem endurnar sækja mjög í á
nóttunni. Núna veiðist oft og iðulega
talsvert af önd með gæsunum. Annars
eru endur varar um sig og eru aðeins
værukærar ef að þær finnast á stöðum
þar sem þær hafa fengi frið fyrir veiði.
Endur eru vitibornar skepnur sem
enginn ætti að vanmeta, enda bera allar
andaskyttur mikla virðingu fyrir þeim
og gera allt sem í þeirra valdi stendur til
að tryggja afkomu þeirra.“
En ef að Kjartan ætti að súmmera upp andaveiðiskap í fáum orðum, hvað myndi hann þá segja?„Frábær matur, sérstaklega haustskot-
inn rauðhöfði, fín útivera, fínn félags-
skapur, lengri veiðitími og oft á tíðum
slagur við móður náttúru, kaldar tær
og vond veður. Stundum veiðist lítið,
stundum ekki.“
andaveiðileyfi. Það kann að vera vegna
þess að það er lítil hefð fyrir þeim, ég
veit ekki, en bóndi sem leyfir þér ekki
að skjóta endurnar er samt oft tilbúinn
að hleypa þér í gæsirnar eða upp í fjallið
hans til að skjóta rjúpu.
Þá verða menn að vita hvað þeir mega
skjóta og hvað ekki, því þótt veiðitíminn
sé rúmur, þá eru ýmsar tegundir frið-
aðar. Friðaðar eru t.d. straumönd og
húsönd, grafönd og gulönd. Ég þarf
tæpast að nefna æðarfugl. Einnig eru vel
þekktir og tíðir vetrargestir eins og hvin-
önd og ljóshöfði friðaðir fuglar. Stokk-
önd má skjóta, einnig rauðhöfða, urtönd
og hávellu. Toppöndina má skjóta og
sumir gera það og segjast finnast hún
góð að éta. Ég deili því ekki með þeim.
Stokkönd og rauðhöfði eru 90 prósent af
mínum afla, urtönd 10 prósent.“
Þú hefur veitt blendinga ekki satt?„Ég skaut einu sinni blending af graf-
önd og stokkönd. Það var undarlegur
fugl svo ekki sé meira sagt. Löngu stél-
fjaðrirnar sem prýða graföndina voru
örstuttar og upprúllaðar, speglarnir
voru brúnir, græna slikjan á hausnum
var til staðar, en hvítu línurnar við
augun líka, goggurinn bláleitur og lapp-
irnar í stíl við grafönd. Það benti mér
fuglaáhugamaður á, að ég hefði með
þessu skotið friðaðan fugl því graföndin
er bæði sjaldgæf og friðuð, en ég spurði
á móti hvernig hægt væri að segja það,
landslögin gerðu ekki ráð fyrir svona
fyrirbærum og svo væri fugl af þessu
tagi algerlega gagnslaus tegundinni, því
svona fuglar eru ófrjóir. Það var eitthvað
talað um að kæra, en ég hef ekki heyrt
frá lögreglunni ennþá.“
skotveiðiKjartan Lorange
ÆVINTÝRIN GERAST Á HAUSTIN!
Kynntu þér málið á www.svfr.is – stærsta veiðileyfasöluvef landsins.
Nú er haustið framundan og á svfr.is er að finna ýmsa spennandi kosti í haustveiðina. Við eigum laus leyfi í Tungufljótið, Varmá, Sogið og fleiri svæði sem geyma bæði staðbundinn silung sem
sjóbirting. Þá eru einnig laus veiðileyfi í laxveiði eins og í Elliðaá-num, Langá, Dunká, Leirvogsá og víðar. Veiðisumarið er ekki búið!
60 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Ef að við síðan rýnum í hina myndina
sem sýnir illa útlítandi skó fremst við
tærnar, þá er augljóst að eigandi skóna
er ekki alveg viss um að það séu til
skósmiðir. En þeir eru of langt gengnir
og farið að slitna á tánni ofan sóla og
meina ég þá að ef hann hefði komið
fyrr, þá hefði viðgerðarkostaður verið
minni. En það er alveg hægt að laga
þetta. Setja bót og sauma, bæta svo á
sólann og skipta um filt. Kostnaður
við svona viðgerð gæti verið á bilinu
9-12.000 með nýju fílti.
Gott er að huga að aðferðinni til að
fyrirbyggja þetta slit sem er: Þvo skóna
með vatni á vaktaskiptum í veiðitúrnum
og skola þá svo þegar heim er komið.
Þetta gerir mikið.“
Lárus Gunnsteinsson
Skóstofan efh. www.skostofan.com
Umfjöllunin að þessu sinni snýr að
þeim tveimur myndum sem hér fylgja,
en þær eru af vöðluskóm sem hafa verið
í talsverðri notkun síðustu þrjú sumur
og eru augljóslega farnir að láta á sjá.
Saumar eru slitnir og trosnaðir, filtið
að losna við tærnar og rifur komnar
í sólann. En eru þessir skór búnir að
syngja sitt síðasta, eða er hægt að gera
við þá? Lárus tekur nú við:
„Ef að við dokum fyrst við á myndinni
sem sýnir vöðluskóinn frá hliðinni
þá er þetta mitt kalda mat: Þegar skór
hafa slitnað á kantinn eins og sést á
myndinni er hægt að sauma þá aftur,
en huga þarf að því að tæma sand sem
hefur komið á milli. Verða þeir þá eins
og áður. Einnig er hægt að laga þá að
innan, en þeir hafa örugglega slitnað
að innan. Ef þarf að bæta þá, er það
einnig hægt.
Ekki viss um að til séu skósmiðir...
Hér er enn og aftur leitað í smiðju Lárusar Gunnsteinssonar með meðferð og umgengni með vöðlur og vöðluskó. Í síðasta blaði var tekið fyrir hvenær menn geta kysst vöðlurnar sínar bless og hvenær það tekur því að reyna enn einu sinni að bæta þær til lengri lífdaga. Hér erum við með sams konar samantekt frá Lárusi þar sem vöðluskórnir eru skoðaðir frá sömu hlið.
eitt og annaðvöðlur og vöðluskór
61
62 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
ís. Eða í það minnsta kaldur lækur til að leggja í plastpoka. Að blóðga strax og kæla sem fyrst skiptir gríðarlegu máli. Og ekki gleyma, að því meira af blóði sem tekst að tappa af fiskinum, því betra. Það er ágætis ráð að koma blæðandi fiskinum fyrir í köldu vatni, því kælingin heldur æðunum opnum lengur.
Nokkru eftir andlátið, hefst það sem nefn-ist dauðastirnun. Hvenær hún hefst og hversu lengi hún stendur fer algerlega eftir því hvaða kælingu er haldið að fiskinum. Því minni kæling, því fyrr byrjar stirðnunin og því fyrr lýkur henni, sem er óhagstætt.
Fyrir mörgum árum var okkur kennt ráð sem stendur fullkomlega fyrir sínu. Þá áttum við langt og gott spjall við Sigvalda H.Pétursson, útgerðartækni, sem stofnaði merkt fyrirtæki, Stjörnustein, sem fram-leiddi m.a. frauðplastkassa undir fisk. Sig-valdi var mikill talsmaður þess að menn kæmu ekki með úldinn silung heim úr veiðiferðum. Hann sagði okkur þetta:
Hann gaf okkur upp þrjú dæmi sem áttu að dekka flestar þær aðstæður sem veiðimenn gætu verið að lenda í.
Laxfiskar eru afar viðkvæmir fyrir því, sé ekki brugðist rétt við. T.d. að láta ós-lægðan fisk liggja í sólinni. Eða setja hann í dökkan eða svartan plastpoka. Að blóðga ekki fisk... Hér ætlum við að fara yfir helstu þættina. Væntanlega á þetta helst við þegar menn eru á silungsveiðum og eru meira en daginn á veiðislóð. En þó að túrinn sé stuttur, skiptir þetta ferli miklu máli.
Silungar, urriðar og bleikjur, eru oftast nær með mismikið æti innanborðs og þegar lífið sloknar í búki fisksins byrja meltingarsýrurnar strax að éta sig í gegn-um magaveggina. Bleikja er viðkvæmari en urriði, er einhvern vegin mýkri, en urriðanum þarf líka að sinna.
Einhverjir eru kannski viðkvæmir fyrir því, en til að byrja með er mjög gott að blóðga fiskinn. Hafi menn áhyggjur af því að hálsrista eyðileggi myndatökur, þá má einfaldlega fara með hnífinn inn í tálknin og skera þar þvert yfir án þess að opna ofan í kok. Bara að blóðga hægir mjög á rotnunarferlinu. Við skulum gera ráð fyrir því að við skálann, tjaldið eða í bílnum sé hvítur frauðplastkassi með
Vanvirðing að koma heim
með aflann skemmdan
eitt og annaðmeðferð afla
Veiðimenn eru ekki alltaf í vel útbúnum veiðihúsum með kæliskápum eða frystikistum. Menn verða að gæta þess vel að vera þannig útbúnir að þeir koma þeim afla sem þeir ætla sér til neyslu til síns heima í boðlegu, eða sem bestu ástandi. Fátt er ömurlegra í veiði, en að afli skemmist, eða í það minnsta spillist.
63
1. Ef að hitinn í fiskinum, blóðguðum, væri 35 gráður, þá byrjaði stirðnunin eftir 3 til 10 mínútur og stæði aðeins yfir í 30-40 mínútur. Slík meðhöndlun kæmi fiski aldrei ætum heim.
2. Öðru máli gegndi ef að fiskur kæmist fljótt í kælingu og næðist niður í 5 gráður. Við þær aðstæður hefst stirðnun ekki fyrr en eftir 16 klukku-stundir og varir í 2-3 daga.
3. Enn betra væri að koma fiski í kælingu á borð við -1 gráðu. Þá byrjar stirðnun ekki fyrr en eftir 35 klukkustundir og varir í 3-4 daga.
Enn eitt geta menn gert og við höfum aldrei heyrt neinn halda því fram að það spilli fiskinum sem hráefni til neyslu. Og það er að strá grófu salti innan í fiskinn að slægingu lokinni. Saltið er síðan einfald-lega skolað í burtu.
Af þessu má ráða, að hafi menn ekki aðgang að frystikistu eða frystihólfi, þá er allra best að hafa frauðplastkassa fyllta að einhverju leyti með ís. Í verra falli að menn viti þá af því að þeir hafi aðgang að lindarlækjum, en þá verður líka að ganga vel frá fiskunum, því dæmi eru um að minkur rífi upp og tæti plast utan af silungi. Þekkjum við eina slíka upp-
ákomu af Arnarvatnsheiði þar sem tveir veiðimenn geymdu afla í plastpokum í köldum læk í Álftakróki. Annar notaði glærar laxaslöngur, hinn venjulega svarta ruslapoka. Minkurinn tætti upp glæru pokanna, enda sá hann mæta vel inni-hald þeirra. All margir silungar hurfu þá björtu sumarnótt og slitrur af fleirum voru á víð og dreif um allt!
Það er alltaf spurning hvað menn vilja ganga langt. Okkur er vel í fersku minni það sem Kolbeinn heitinn Grímsson, sá miklu meistari, sagði við okkur eitt sinn: „Ég læt ekki duga að slægja. Ég flaka líka og fæ að launum koss frá konunni þegar ég kem heim“. Það er þá að einhverju að keppa fyrir einhverja, eða hvað?
Ef við drögum þetta saman svona í lokin:
1. Blóðga og láta liggja í köldu í nokkrar mínútur til að tappa vel af.
2. Koma í kælingu sem allra fyrst. Best í frost, en næst best í ískælingu. Þriðja best í lindarlæk.
3. Salta í sárin, flaka jafnvel ef menn eru stefndir.
Þetta getur munað því hvort fiskur byrjar að úldna eftir 30-40 mínútur eða 3-4 daga, eða lengur.
64 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Einhverju sinni fyrir nokkrum árum
kom Bandaríkjamaður til veiða í
Norðurá. Leiðsögumaður hans átti í
vandræðum með bíl sinn fyrir sunnan
og gerði þau boð upp í veiðihús að
veiðimanni yrði sagt frá vandræðunum
og bað hann kokkinn að lána þeim
bandaríska bíl sinn og Dóra vörð(sem
þá var en er dáinn fyrir nokkrum árum)
að gefa einhverjar leiðbeiningar. Veiði
skyldi hefjast klukkan fjögur, en sjálfur
reiknaði leiðsögumaðurinn með því
að vera kominn upp í Norðurárdal um
sexleytið.
Nú leið og beið, kokkurinn tók á móti
Kananum og Dóri pataði eitthvað í átt
að Holtuvörðuheiði. Þarna upp frá væru
fallegir staðir. “Hvað á ég að fara langt?”,
spurði Kaninn, en því var vandsvarað af
manni sem kunni varla að segja já og
nei á ensku. Hann pataði bara eitthvað
meira. Stúlka úr eldhúsinu kallaði út um
gluggann, “it’s very far,” patinu til árétt-
ingar. Er Kaninn þar með úr sögunni í
bili og enginn veit nema hann hvaða
hugsanir fóru um hausinn á honum,
en leiðsögumanninum dvaldist fyrir
sunnan og klukkan var langt gengin í
níu er hann kom loks upp eftir.
Hann byrjaði á því að aka fram allan dal,
alveg upp í Krók, í leit að skjólstæðingn-
um. En hann var hvergi sjáanlegur. “Þá
hlýtur hann að vera kominn niður í hús,
klukkan er orðin svo margt,” hugsaði
kappinn þá og brenndi niður í veiðihús.
En þar var enginn, allir úti að veiða og
kokkurinn nýbyrjaður að athafna sig í
eldhúsinu. Hann sagði frá viðskiptum
veiðimannsins og Dóra og leist ekkert
á blikuna, enda átti hann bílinn sem
sá bandaríski ók. Nú var klukkan langt
gengin í tíu og ákvað leiðsögumaður-
inn því að bíða átekta, það hefði ekkert
upp úr sér héðan af að hitta Banda-
Hér er komin veiðisaga sem við skráðum á vefinn okkar þegar við
opnuðum hann í fyrsta skipti 1.apríl árið 2005, eða fyrir meira en
sjö árum. Mikið líður tíminn hratt. Það er nánast í okkar huga eins
og þetta hefði gerst í gær. Ef til vill munaa einhverjir lesendur eftir
þessu pári, en sagan er með þeim betri að okkar mati og er klassík í
sjálfu sér....
Spurning um hvar svæðið endar og nýtt tekur við....
veiðisagan
65
ríkjamanninn niður við á. Hann velti
nú fyrir sér hvað hann ætti að segja við
manninn og hvað hann gæti gert til að
bæta honum upp heila vakt án fylgdar.
Klukkan sló tíu og upp úr því fóru
veiðimenn að tínast í hús. Þeir komu
hver af öðrum, flestir fisklausir, en ekk-
ert bólaði á þeim bandaríska. Loks var
klukkan orðin hálf ellefu og allir komnir
í hús nema gesturinn að vestan. Þá voru
menn almennt farnir að ókyrrast, því
enginn í hópi veiðimanna kannaðist við
að hafa rekist á umræddan mann eða
séð til bifreiðar kokksins. Var nú skotið
á fundi og buðu bæði veiðimenn og
leiðsögumenn sig fram í leitarflokk og
fór næsti hálftími í að skipuleggja leitar-
svæði. “Gáið vel í alla skurði,” var ein
aðal fyrirskipunin. Því næst þustu menn
til jeppa sinna og voru að fara að ræsa
þá þegar heyrðist til bifreiðar sem ók í
rólegheitum heim til húss.
Jújú, hér var þá kappinn kominn og
hann steig skælbrosandi út úr bílnum.
Vissi auðvitað ekkert um írafárið í veiði-
húsinu eða yfirvofandi leit að sér. “Hi,”
gall í manninum og hann opnaði skottið
og dró upp úr því þennan líka fallega
stórbolta, spegilgljáandi og að minnsta
kosti 14-15 punda. Það misstu allir and-
litið. Flestir voru sem fyrr segir fisklausir
og þeir sem höfðu slitið upp fisk voru
með 3-4 punda dálítið legna titti.
“Where did you catch it” spurðu menn
óðamála og másandi, en sá bandaríski
gat litlu svarað, enda með öllu ókunn-
ugur þarna efra, “yeah ok,” sagði hann
svo, “it was a great looking pool, close
to a bridge, and there was this house
close to the bank. It had a sign that read
Pósdur and simi”.
Það var einmitt það. Hann veiddi laxinn
sem sagt í Hrútafjarðará.
Lax-, silungs- og skotveiði
Hrútafjarðará, Breiðdalsá, Jökla,
Minnivallalækur og Fögruhlíðará
www.strengir.is
00000
Veiðikortið37 vötnEitt kort6.000 kr. www.veidikortid.is
FLEIRI VÖTN ÓBREYTT VERÐ
Nils Folmer Jörgensen er höfundur ljósmyndagallerísins að þessu sinni. Lesendur www.votnogveidi.is þekkja orðið vinnubrögð hans mæta vel, en þau eru mögnuð, auk þess sem hann er sjálfur magnaður fluguveiðimaður og síðustu árin hafa fáir veitt fleiri stórlaxa í íslenskum ám en Nils.
Nils er Dani eins og nafnið gefur til kynna, en hann fluttist til Íslands árið 2008. Hann var þó byrjaður að veiða og leiðsegja veiðimönnum þegar árið 2004. Hann segist þó lítið vera við leiðsögn nú orðið, helst á vorin og haustin til að geta veitt sjálfur yfir sumarmánuðina. „Ég er afar hrifinn af íslenskri náttúru, þess vegna er ég fluttur hingað og mig líkar einnig afar vel hvernig veiðiskapurinn á Íslandi er kaflaskiptur, þurrfluguveiði í urriða snemma sumars, síðan laxveiði og loks sjóbirtingur á haustinn,“ segir Nils.
Og um sjálfan sig segir Nils: „Ég lærði hönnun í Kaupmannahöfn og rek eigið
hönnunarfyrirtæki. Framan af nýttist þó nám mitt í stangaveiðiheiminum og ég sá um alla hönnun á stöngum, hjólum vöðlum og vestum fyrir Scierra á árunum 2001 til 2008. Ég sá jafnframt um allt markaðsstarf og ljósmyndum fyrir fyrirtækið. Eftir að þeim tíma lauk, lofaði ég sjálfum mér að starfa aðeins með einu af fáum fyrirtækjum í þessum geira sem sjá sjálf um hönnun og framleiðslu sína og leggja áherslu á hágæði. Þar af leiðandi endaði ég hjá Simms, sem er leiðandi fyrirtæki í stangaveiðiheiminum. Hönnun og framleiðlsa goretex vaðla er undir sama þaki og það eru aðeins stangaveiðimenn sem starfa við framleiðsluna. Ég hef unnið við of mörg Kínaverkefni þar sem framleiðendurnir hafa ekki hugmynd um hvað þeir eru að gera og lífið er einfaldlega allt of stutt til að standa í því til lengdar. Auk þess eru Simms vöðlur og jakkar nú til staðar í mörgum Kínverskum verksmiðjum til fyrirmyndar um hvað gera skal.
Ég dáist að snjöllum
ljósmyndurum sem geta
tekið fullkomnar myndir
án þess að fikta við þær
68 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
Auk þessa skrifa ég og myndskreyti greinar um veiði fyrir ýmis veiðitímarit og framleiðendur í Evrópu. Má nefna Scierra, Laxá, Cintamani, Mt.Esja, Veiðihornið og marga fleiri.“
Um græjurnar segir Nils Folmer: „Þegar ég er að veiða er ég ævinlega með Canon Powershot með flip screen í vasanum. Þessar litlu vélar skila ótrúlegum gæðum, en ekkert jafnast þó á við alvöru SLR vél. Flestar af þeim myndum sem ég tek og eru birtar, eru teknar með SLR og þá eru það ritstjórarnir sem velja myndirnar. En þegar mig langar til að ná virkilega góðum myndum gríp ég í Canon EOS 40D sem ég nota með fjórum mismunandi linsum. Sú allra besta þeirra er án efa Canon EF 24105 f/4L IS USM með polaríseruðum filter.
Síðasta mánuðinn hef ég verið að fikra mig áfram með Canon D20, vatnshelda vél sem er miklu betri heldur en D10 sem skilaði ekki einni einustu boðlegri mynd ofan vatns
borðs, en var allt í lagi neðan þess. Ég dáist að snjöllum ljósmyndurum sem geta tekið fullkomnar myndir án þess að fikta við þær eftir á með breytiforritum. Mig langar til að læra meira í þá veru. Mér líkar ekki ýmsar myndir sem ég hef séð þar sem ljósmyndarar hafa „sjoppað“ myndirnar fram úr hófi þannig að maður veltir fyrir sér hvort menn vita hvað þeir eru að gera. Hér á Íslandi hef ég séð myndir af löxum sem voru fjólubláir eða bleikir. Einnig myndir þar sem himininn er alveg svartur og dramatískur þó svo að speglunin í vatninu sé allt önnur og gefi allt aðra mynd.
Að endingu vil ég segja: Lítil og ódýr vél er allt sem þarf til að fanga augnablikið og varðveita hinar frábæru minningar af bökkum vatnanna.“
Ég dáist að snjöllum
ljósmyndurum sem geta
tekið fullkomnar myndir
án þess að fikta við þær
69
ljósmyndun
70 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Fallegur urriði veiddur í litlum læk á þurrflugu.
71
Það er bæði skemmtilegt og notalegt að fara með makanum í veiði og njóta saman hinna frábæru stunda við veiðarnar.
Eftir nánast endalausa baráttu gafst þessi 19 punda Þingvallaurriði loksins upp.
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
72 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Eftir nánast endalausa baráttu gafst þessi 19 punda Þingvallaurriði loksins upp.
73
ljósmyndun
74 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Áhorfendurnir.
75
Forljótt kvikindi og fleiri á leiðinni.
Á skot- og stangaveiðum við Sandá með Viðari vini mínum.
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
76 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Á skot- og stangaveiðum við Sandá með Viðari vini mínum.
77
ljósmyndun
78 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Hafralónsá, ein af eftirlætisám mínum.
79
Bleikja í æti.
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
80 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Litadýrð bleikjunnar.
81
ljósmyndun
82 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Við Fnjóská líður mér stundum eins og ég sé að veiðum í Noregi.
83
84 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Stór hængur í klakið.
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
85
Frelsið á næsta leiti.
Augnablikið áður en hitsið er gripið.
ljósmyndun
86 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Maður sér laxinn vel í Vesturá í Miðfirði.
87
88 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Byrjað snemma.
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
Magnað umhverfi við Eystri Rangá.
89
ljósmyndunNils Folmer Jørgensen
90 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Lax í göngu í Vesturá.
Í undirdjúpum Norðurár. Mynd Heimir Óskarsson.
Stefnir í meðalsumar í laxveiðinni?
lífríkiðGuðni Guðbergsson
93
Það hefur ekki farið fram hjá áhugamönnum um stanga-
veiði að eftir nokkuð góða byrjun á laxveiðitímanum
snemma sumars hefur botninn dottið eftirminnilega úr
öllu saman. Flestar ár landsins eru annað hvort verulega
slakar eða bara rétt tæplega miðlungi góðar. Örfáar eru
góðar, en heilt yfir litið stefnir í mun slakari laxavertíð en
við höfum horft upp á síðustu sumrin.
Mikillar svartsýni hefur gætt í máli margra og talað er
um hrun. Ekki má þó gleyma að viðmiðin sem menn
nota þegar „hrun“-orðið ber á góma eru metveiðisumrin
sem á undan eru gengin. Við hliðina á þeim þá hljóma
margar tölur illa. En það verður að skoða alla hluti í sínu
rétta samhengi og þegar lýsingarorðin eru stór er oft
betra að draga djúpt andann og spyrja að leikslokum.
Guðni Guðbergsson hjá Veiðimálastofnun er sá íslenski
sérfræðingur sem hvað djarfastur hefur verið að spá
um upp- og niðursveiflur í íslenskum laxastofnum.
Hann spáði t.d. niðursveiflu fyrir yfirstandandi sumar
þó svo að ráða hafi mátt af orðum hans á sínum tíma að
niðursveiflan yrði fremur í hægari kantinu, ekki kannski
svona kröpp beygja eins og margir upplifa ástandið nú.
94 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
og aldurssamsetningu veiðinnar, hvaða
seiðaárgangar standa undir göngunni
og hver vöxtur hafi verið sem lesa
má úr hreistri. Vissulega hafa orðið
breytingar við tilkomu makríls í miklu
magni hér við land en hann hefur verið
hér einnig síðustu 2-3 ár. Laxaseiðin
sem gengu út í vor eru nú (eftir rúma 2
mánuði í sjó) svipuð að stærð og mak-
ríllinn sem verið er að veiða nú. Laxinn
er væntanlega á öðrum beitarsvæðum
en makríllin á þessum tíma. Einnig er
allur laxastofninn úr íslenskum ám lítill
í samanburði við stofnstærðir sjávar-
fiska, makríll þar með talinn og því ekki
auðvelt að sjá tengsl þótt makríllinn hafi
ekki fjarvistarsönnun. Hér er væntan-
lega um flóknari hluti að ræða sem
vert er að skoða betur líkt og sjávardvöl
laxins í heild sinni.“
Við þykjumst vita að þú viljir spyrja að leikslokum, en hvernig sýnist þér í fljótu bragði að framhaldið gæti orðið 2012? „Samkvæmt fyrri reynslu er algengt
að um helmingur veiddra laxa hafi
verið kominn í veiðibækur á þessum
tíma(skrifað í byrjun ágúst). Þótt tals-
vert sé eftir af veiðitíma eru líkur til að
hlutfallsleg stærðargráða eigi ekki eftir
að breytast mikið. Samkvæmt reynslu
síðustu ára, sem hafa verið þurrkasum-
ur, hefur síðsumarið verið hlutfallslega
nokkuð drjúgt hvað veiði varðar. Það
að auknum fjölda laxa er sleppt fjölgar
þeim fiskum sem eru í ánum síðsumars
og hluti þeirra er veiddur oftar en einu
sinni.“
Er ekki hugsanlega einhver hætta á ferðum með næstu sumur þegar hvert annálað þurrkasumarið rekur annað? „Samkvæmt seiðamælingum er ekki að
sjá að þurrkar séu að hafa neikvæð áhrif
En í tilefni af þessu lögðum við nokkrar
spurningar fyrir Guðna og að okkar mati
þá er margt fróðlegt í tilsvörum hans.
Han sló þo eftirfarandi varnagla á orð
sín: „Hér er tilraun til að svara þessum spurningum en eins og þú veist er ekki auðvelt að gefa fullnægjandi svör í stuttu máli og á miðju veiðitímabili.“
Þú varst í sjálfu sér búinn að spá áframhaldandi niðursveiflu, en varst samt bjartsýnni en tilefni er til akk-úrat núna á miðju sumri, kemur þessi mikla dýfa þér á óvart?„Það voru ýmis teikn sem bentu til þess
að heldur myndi draga úr laxgengd í
okkar ár. Þar var horft til þess að það
eru sveiflur í laxastofnum. Það var mjög
mikil veiði 2007-2010 en farið að draga
úr 2011 og líkur til að það myndi halda
áfram. Seiðaárgangarnir sem gengu út
2011 mældust víða frekar slakir og því
ekki von á viðlíka göngum og undan-
farin ár. Þegar miðað er við 25. júlí sýnist
mér að þegar veiðitölur í ánum sem
listaðar eru hjá angling.is eru bornar
saman við sama dag 2011 að veiðitölur
séu þær að meðaltali um 22-24% lægri
2011. Það er reyndar breytilegt milli áa.
Ef þessi munur helst mun stangveiðin
verða nærri meðalveiði áranna 1974-
2011. Ef það gengur eftir er kannski ekki
nein ástæða til að tala um slæmt ástand
en hafa þarf í huga að laxgöngur síðustu
ár hafa skilað met stangveiði og margir
miða við. Hafa verður þann fyrirvara á
að enn er mikið eftir af veiðitímanum.“
Hver telur þú að örsökin á þessu sé? Er makríll að dauðhreinsa ætislóð gönguseiða, kom kalt vor 2011 við sögu? Eitthvað fleira? „Hér þarf að vinna út frá gögnum en
ekki getgátum. Skoða þarf talningar í
ám með teljurum, veiðihlutfall, stærðar-
lífríkiðGuðni Guðbergsson
95
á afkomu seiða og seiðaframleiðslu
í ám. Reyndar er seiðaþéttleiki yfir-
leitt hár í ánum nú eftir að göngur og
hrygning hefur verið með meira móti
undanfarin ár. Þegar göngur minnka er
ástæða til að hafa áhyggjur af því sem
eftir er í ánum til hrygningar. Yfirleitt
fylgist að að þegar eins árs laxinn er
smár er hann einnig fáliðaður. Smáar
hrygnur þýða færri hrogn í hverri
hrygnu. Vegna þess að lífsferillin tekur
4-7 ár er langur tími frá hrygningu
þar til afkomendurnir skila sér aftur
til hrygningar og í veiðistofn. En það
gerir einnig að verkum að dempun
getur orðið vegna þess að fleiri en einn
árgangur er í uppeldi og hrygningar-
stofni á hverjum tíma. Þurrkar hafa
aldrei varað svo lengi að ekki hafi ein-
hvern tíman rignt og síðustu haust hafa
verið með talsverðri úrkomu og auknu
vatnsrennsli. Heilt yfir eru veiðitölur að
endurspegla fiskgöngur, líka í þurr-
kasumrum, þótt hlutfallslega sé meira
veitt úr stofnum þegar gangan er lítil en
þegar hún er stór.“
Kollegi þinn á VMSt, Þórólfur Antons-son, sagði í viðtali á RUV að tengsl væru fundin á sveiflum íslenskra laxastofna annars vegar og stofna í Rússlandi/Barentshafi hins vegar.....og að a.m.k. eitt lélegt ár myndi koma áður en að það færi að batna aftur. Er ekki frekar snemmt að spá um það?„Þessi tengsl hafa verið til staðar og
haldist um langt skeið (það birtist grein
um þetta 1996). Þau tengjast umhverf-
issveiflum og breytilegum skilyrðum
sem færast til með hafstraumum. Hlýr
og selturíkur sjór (Golfstraumurinn)
streymir norður með Noregsströndum,
inn í Brentshaf og þaðan suður eftir
til Íslands. Púlsar með hagstæðum
skilyrðum koma með þessum sjávar-
mössum sem vara í nokkur ár og svo
aftur óhagstæðari púlsar í nokkur ár í
röð. Laxastofnar í Noregi og Rússlandi
nema breytingar tengdum þessum
skilyrðum 2-3 árum á undan okkar
laxastofnum. Það þýðir ekki endilega
að ástand sé alvarlegt þótt það geti haft
áhrif á veiðiþol stofna og hvað megi
veiða úr stofnunum áður en það getur
farið að hafa áhrif á nýliðun. Seiða-
árgangar í mörgum ám hér á landi,
sem koma til með að ganga út á næstu
árum eru víðast hvar stórir sem mun
líklega vega á móti lakari skilyrðum
að einhverju leyti. Það er ekki nokkur
mannlegur máttur sem getur haft áhrif
á ástand sjávar. Við getum hinsvegar
stjórnað því hve mikið er veitt og víða
hefur verið dregið úr sókn með kvótum
og sleppingum laxa til að auka þann
fjölda sem eftir er til hrygningar í ánum
til hrygningar að afloknum veiðitíma.
Það er afar mikilvægt að stjórna nýtingu
laxastofna þannig að hámarksfram-
leiðslugeta ánna á gönguseiðum við-
haldist. Eins og er höfum við einungis
eina á til að meta endurheimtur/afföll
laxa í sjó en mikilvægt væri að hafa þar
betri upplýsingar.“
Orrustan við „dyrnar“ að Marardal
Við komum við sögu þar sem Ólafur er að
rekja afrek nokkurra gamalla veiðigarpa.
Og þar segir: -Þá nefni ég hér þriðja
manninn á umræddu árabili, sem mikið
fékkst við hreindýraveiðar á suðurslóðum,
en það var Sæmundur Eiríksson frá Vind-
heimum í Ölfusi. Þótt ekki færi út í frá jafn
mikið orð af Sæmundi sem þeim tveim
áðurnefndu mönnum til hreindýraveiða,
þá mun óhætt að telja hann ganga lang-
samlega næstan þeim í því efni. Svo sagði
mér Ólafur, sonur Sæmundar, sem nú
er nýlátinn á nýræðisaldri, að oft hafi
þeir verið saman við hreindýraveiðar
um Ölfusafrétt, faðir hans og Eyjólfur á
Grímslæk, og verið þá að vanda fengsælir.
Í æsku heyrði ég oft á það minnst, að
þessir menn lægju í hreindýrunum, og
mátti skilja svo, að litlu myndi skipta,
hvort friðuð væru eða ófriðuð. All
ævintýra legar munu margar af þessum
veiðiferðum hafa verið.
Ég hef hér að framan getið að nokkru
þeirra þriggja manna, sem á síðari
helmingi nítjándu aldar munu flest
hreindýr hafa skotið á Suðurlandi. Allir
voru menn þessir Ölfusingar, þótt einn
þeirra, Guðmundur á Ísólfsskála, byggi
síðar í annarri sýslu. Áður en ég skil að
fullu við Ölfusinga, vil ég minnast lítillega
eins manns enn, sem bjó í nokkur ár á
Reykjum í Ölfusi, en það var Guðmundur
Jakobsson, síðast bóndi í Lambhúsum á
Álftanesi. Guðmundur mun hafa verið ein
mesta hreindýraskytta á fyrri helmingi
síðustu aldar (þar síðustu, innsk Vsl).
Fleygust af öllum hans veiðiferðum mun
sú vera, þegar hann háði einvígi við
hóp dýra í einstigi því, sem liggur inn til
Marardals í Hengli. Saga þessi varð síðar
að nokkurs konar þjóðsögu og var þá
ekki ávallt sögð á einn veg, einkum bar
oftast nokkuð á milli um dýrafjölda þann,
sem Guðmundur lagði þá að velli. Sonar-
sonur hans, Guðmundur Helgason, síðast
sparisjóðshaldari í Hafnarfirði (d.4/5 1929)
sagði mér sögu þessa og hafði eftir föður
sínum. Sagði hann, að dýrin, sem hann
felldi í dyrum Marardals, hefðu verið níu,
og taldi, að 2 eða 3 hefðu sloppið út að
síðustu. Erfiðast sagði hann að hann hefði
átt með að verjast útrás dýranna, á meðan
hann hlóð byssu sína hverju sinni, þar
eð byssan var framhlaðin, svo sem allar
byssur þá gerðust, og tók því nokkra stund
að hlaða. Að viðureign lokinn sagði Guð-
mundur, að afi hans hefði borið tvö dýr,
96 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011
Árið 1960 gaf Bókaútgáfa Menningarsjóðs út bókina Hreindýr
á Íslandi 1771 – 1960 eftir Ólaf Þorvaldsson. Í einu tölublaða
Veiðislóðar í fyrra birtum við kafla úr bókinni þar voru skráðar
mergjaðar veiðisögur af fyrri tíma veiðikempum. Þar sem
hreindýratíminn fer nú í hönd ætlum við að höggva í sama
knérunn og birta dálítið meira af þessum lýsingum sem eru
bæði mergjaðar og með fágætt sögugildi.
einu sinni varHreindýr
Orrustan við „dyrnar“ að Marardal
97
annað í bak, hitt í fyrir, alla leið heim að
Lambhúsum. Um þetta atriði bar gömlum
Hafnfirðingum saman þegar um ræddu,
fyrir og um aldamót. Hvað sem um þetta
er, þá er það víst, að Guðmundur Jakobs-
son var heljarmenni að burðum og kom
engum að óvörum, sem til hans þekktu,
þar eð hann var sonarsonur Snorra prests
hins sterka á Húsafelli.“
Meira í næsta tölublaði
Veiðislóðar seinna í haust!
98 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Villti kokkurinn meðvillbráðarhlaðborð
Söltuð gæsalæri með dijon-sinnepi fyrir 4
Villibráðaeldhúsið okkar er að þessu sinni
helgað komandi vertíð villibráðarhlaðborða
sem einkenna mjög haustið. Við höfum
þegar heyrt af einu sem haldið verður á
vegum Reykjavík Hotels, en þar er það
enginn annar en veiðikokkurinn Úlfar
Finnbjörnsson sem stendur vaktina og
stýrir hlaðborðinu.
Aðalheilur E. Ásmundsdóttir markaðsstjóri hjá Reykjavík
Hotels segir mikinn viðbúnað vera vegna þessa
hlaðborðs sem haldið verður daganna 5. og 6. október
og stefnt sé að því að annað eins hafi varla sést hér á
landi undir formerkjum villabráðarhlaðborðs. Skemmst
er að minnast að Úlfar sendi frá sér Stóru bókina um villibráð sem bókaútgáfan Salka gaf út fyrir síðustu jól
og er þegar búin að vinna til alþjóðlegra verðlauna. Bókin
er alfræðirit fyrir allt áhugafólk um nýtingu villibráðar,
full af fróðleik og ómótstæðilegum sælkerauppskriftum.
Sjálfur er Úlfar ástríðufullur veiðimaður sem hefur
brennandi áhuga á að nýta bráðina sem best. Úlfar hefur
stundum verið nefndur villti kokkurinn, enda fer hann
víða og stundar fjölbreytta veiðimennsku auk þess að
vera matreiðslumeistari á heimsmælikvarða. Hann er þó
sannkölluð fyrirmynd annarra veiðimanna og umgengst
náttúruna af sannri virðingu.
Glæsilegar ljósmyndir eftir Karl Petersson prýða bókina,
bæði af réttunum ásamt skýringarmyndum af helstu
verkunaraðferðum. Teikningar eru eftir Jón Baldur
Hlíðberg. Dominique Plédel Jónsson skrifar kafla um
vín með villibráð. Myndin sem hér fylgir er því úr smiðju
Karls Peterssons og birt með leyfi útgefanda.
Hráefni• 8gæsalæri
• 2dlgróftsalt
• ½dlnítrítsalt,másleppa
• 1dlsykur
AðferðHyljið gæsalæri með salti og sykri og
geymið við stofuhita í 3 klukkustundir.
Skolið þá saltið af lærunum og setjið
þau í pott með köldu vatni þannig
að rétt fljóti yfir þau. Sjóðið við vægan
hitaí2-3klukkustundireðaþartil
lærin eru orðin mjúk undir tönn.
Beriðlærinframmeðdijon-sinnepi,
blönduðu,soðnugrænmetiog
kartöflum.
villibráðareldhúsiðÚr bókinni „Stóra bókin um villibráð “
Fljótlegur og skemmtilegur réttur sem
auðvelt er að matreiða. Í stað dijon-sinneps
má til dæmis hafa uppstúf.
veiðihundar
Öryggi hunda í bílum
Inngangur
100 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Veiðihundar
Kölluð Löndunarþjónustan í vinahópnum Einsogframhefurkomiðíallnokkrumafþeimveiðihundapistlumsemviðhöfumbirt,þáergóðurveiðihundurgullsígildi.Ekkiaðeinsaðþeirvinnierfiðavinnufyrirskyttur,finnifugla,lifandi,dauðaoglemstraða,heldurgetaþeirjafnframtverið svo frábær félagsskapur að leit er að öðru eins. Og svo geta þeir verið skemmtilega sérvitrir og uppátækjasamir.
Við heyrðum á dögunum skemmtilegar
sögur af henni Kolu, sem er Labrador-
tík í eigu Hjörleifs Steinarssonar.
Um Kolu sagði Hjörleifur fyrst þetta:
„Ja hvar skal byrja, frábær hundur með
stórkostlegan karakter og komin undan
frábærum foreldrum. Báðir foreldr-
arnir eru veiðihundar, hreinræktaðir,
en ekki með ættbók, pabbi Kolu, Tígull í
eigu Bóbó byssusmiðs og gæsadrápara
á Selfossi er besti sækir sem ég hef
séð punktur. Kola hefur fengið veiði-
uppeldi, fór á hlýðninámskeið og
veiðinámskeið hjá Alberti Steingríms-
syni í Hundalífi og þar fékk kella flotta
einkunn, frábær kennari Albert og sá
maður sem ég myndi tala við í sam-
bandi við þjálfun veiðihunda.“
Kola fór snemma með í stangveiðina,
við hjónin erum bæði mikið í stang-
veiði og Kola fékk eldskírnina við Þing-
vallavatn. Eftirminnilegasta atvikið frá
“barnæsku” hennar er þegar við fórum
í vötnin sunnan Tungnaár snemma
sumars 2009, við vorum við veiðar í
Frostastaðavatni og vorum komin inn
í hraunið í botninum. Kola sem þá
var rétt rúmlega árs gömul hafði verið
með mér út í hólmunum og var ég
að kroppa ágætlega en hafði gleymt
fiskipokanum í bílnum. Katrín konan
mín var í landi hinum megin og ákvað
ég að prófa að senda hundinn með fisk
til hennar. Skemmst er frá því að segja
að það verkefni leysti hún vel af hendi,
synti yfir með þó nokkuð af silungi og
stóð sig með prýði. Hún hefur fengið
nafnið löndunarþjónustan hjá vina-
hópnum og veiðifélögunum enda alltaf
tilbúin að hjálpa þér að landa fiski.
Ég fór með hana á gæs þá um haustið,
frekar ung en stóð sig vonum framar.
Fann særða fugla og var pollróleg í
skothríðinni. Hún átti þó í erfiðleikum
með grágæsina þá vegna þess að hún
var ekki búin að taka út allan vöðva-
þroska og vöxt, en það vefst lítið fyrir
henni í dag. Hef farið með hana nokkr-
um sinnum í rjúpu og hún kom mér
ótrúlega á óvart. Hún bendir nefnilega,
tekur stand og rófan lóðrétt upp. Ég var
ekki að skilja þetta fyrst þegar ég fór
með hana en það var alveg sama hvað
ég reyndi, hún hreyfði sig ekki. Það var
ekki fyrr en ég tók upp stóra kíkinn að
ég sá 5 rjúpur undir bjargi í snjóskafli
svona 50 metra frá mér. Náði fjórum
og get þakkað hundinum það, hefði
pottþétt labbað fram hjá þeim sjálfur.
Hún er mikill fuglahundur og hefur
ótrúlegan áhuga á andfuglum og
gæsum. Ég á eina frábæra sögu af því.
Við vorum nokkrir félagarnir að veiða
í Húseyjakvísl haustið 2010. Í einu
veiðihundarHjörleifur Steinarsson
100 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
101
Kölluð Löndunarþjónustan í vinahópnum Einsogframhefurkomiðíallnokkrumafþeimveiðihundapistlumsemviðhöfumbirt,þáergóðurveiðihundurgullsígildi.Ekkiaðeinsaðþeirvinnierfiðavinnufyrirskyttur,finnifugla,lifandi,dauðaoglemstraða,heldurgetaþeirjafnframtverið svo frábær félagsskapur að leit er að öðru eins. Og svo geta þeir verið skemmtilega sérvitrir og uppátækjasamir.
hléinu þá finn ég ekki hundinn, var að
grilla í strákana og var út á palli og hélt
að hundurinn væri að sniglast einhvers
staðar í kringum húsið. Við fórum svo
að leita að henni og endaði með því
að einn félaginn sá hana niður við á,
að reyna að læðast að andahóp, fannst
greinilega vanta einhverjar endur í
aflann.
Ég hef verið töluvert að “gæda” síðustu
tvö sumur, 2010 og 2011, og þá hefur
tíkin verið með mér, alltaf verið hvers
manns hugljúfi og ég fæ enn tölvu-
pósta frá kúnnum og þeir biðja alltaf
um kveðju til Kolu. Afskaplega geðgóð-
ur og skemmtilegur hundur.“
BendirVERSLUN MEÐ HUNDAVÖRUR
511-4444 www.bendir.is
Tíkin Kola að sækja önd.
græjur ofl.
Hlýnandi veðurfar hin síðari ár hefur haft áhrif á klæðnað stangaveiðimanna svo ekki sé meira sagt. Þunnir jakkar og skyrtur hafa leyst þykkar peysur og þunga jakka af hólmi. Síðustu 2 árin hafa vestin jafnvel hopað fyrir enn einni nýjunginni, hálsfestinni.
Hægt er að koma öllum helstu smáverkfærum og taumaefni fyrir á haganlegan hátt í Mountain River hálsfestinni. Klippurnar, töngin, önglabrýnið, gleraugnaklúturinn, og taumaefnið ásamt fleiru smálegu sem nauðsynlegt
Nú nýverið kynnti flugustangaframleiðandinn Sage tvær nýjar stangafjölskyldur fyrir 2013. Þetta eru Sage Approach og Sage Response. Nýju stangirnar munu leysa af hólmi tvær eldri gerðir, Sage Vantage og Sage Flight en báðar hafa notið mikilla vinsælda hin síðari ár.
er að hafa við höndina. Jafnvel er hægt að fá lítil flugubox sem festa má í hálsfestina. Mountain River hálsfestarnar eru hið mesta þarfaþing á góðviðrisdögum hvort heldur fyrir silungs eða laxveiðimenn.
Mountain River hálsfestar fást í Veiðihorninu Síðumúla 8, Sportbúðinni Krókhálsi 4 og Veiðibúðinni við Lækinn í Hafnarfirði en einnig í Veiðimanninum, veiðibúð allra landsmanna á netinu www.veidimadurinn.is
Sage Approach og Sage Response munu verða á svipuðu verði og eldri stangirnar. Ef talað er á einföldu mannamáli má segja að það séu fleiri hestöfl í nýju stöngunum en þeim eldri. Þ.e. nýju stangirnar eru mun kraftmeiri án þess að vera stífari auk þess sem sumar þeirra eru
102 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Framtíðin í veiðivestum? – Mountain River hálsfesti
Sage Response og Sage Approach - Veiðihornið
nokkuð léttari en eldri stangir. Sage Approach og Sage Response eru nú þegar komnar í sölu á Íslandi.
Sage Response
Sage Approach
græjur ofl.
Stærð haglaskota – Veiði 2012
Nýjar frá Beretta – Veiðihornið
Margir skotmenn, ekki síst nýliðar, ruglast á númerum haglaskota enda ekki skrítið þar sem sum skot eru merkt samkvæmt ameríska kerfinu en önnur eftir enska kerfinu. Því er e.t.v. réttast að tala um millimetramál þegar haglaskot eru valin.
Hér má sjá mismun á merkingu nokkurra vinsælla stærða haglaskota en þau sem hér er rætt um eru Rio skotin frá Spáni. Spænsku skotin eru merkt skv. ameríska kerfinu.
Beretta er stofnað árið 1526 og því næstum 500 ára fjölskyldufyrirtæki. Það vekur alltaf mikla athygli þegar ný skotvopn koma á markaðinn frá þessu aldna og virta fyrirtæki en tvær nýjar hálfsjálfvirkar byssur birtast í Íslandsmarkaði nú í haust.
Sú fyrri sem við nefnum er Beretta A300 Outlander, en hér bætir Beretta einni byssu við í ódýrari verðflokk en þar fyrir má finna Beretta ES100 byssuna sem hefur verið feykivinsæl undanfarin ár. Ólíkt Beretta ES100 sem er bakslagsskift er nýja Beretta A300 Outlander byssan gasskipt.
Beretta A300 Outlander byssan er öll smíðuð í verksmiðju Beretta á Ítalíu. Byssunni fylgir ein þrenging, hörð Beretta plast taska og plötur til að breyta afstöðu skeftis. Það er óhætt að segja að verðið á þessari nýju byssu er gott en Beretta A300 Outlander kostar aðeins 164.000 kr.
Á gæs eru gjarnan notuð 42 gr. 2 ¾“ skot í haglastærðum 3,25 mm til 3,75 mm. Á lengri og erfiðari færum fara menn gjarnan í 3“ skot og upp í 4,5 mm. Þetta er ekki algilt heldur er hér talað um algengustu stærðir.
Á rjúpu eru 36 gramma skotin vinsælli því þau eru gjarnan hraðari en margir velja þó einnig 42 gramma skotin hér en minni haglastærðir eða jafnvel undir 3 mm högl.
Seinni byssan sem sagt er frá hér er Beretta A400 Xtreme. Þessi byssa er byggð á A400 Xplor byssunni sem kom á markað fyrir tveim árum. Xtreme byssan kom fyrst á Ameríkumarkað í fyrra en er nú loks fáanleg á Evrópumarkaði. Byssan er búin fjölmörgum nýjungum svo sem nýrri skiptingu, nýrri bakslagsvörn og fullkomnasta sjálfhreinsibúnaði sem fyrirfinnst í nokkurri hálfsjálfvirkri haglabyssu. Beretta A400 Xtreme fylgja 3 þrengingar, hörð Beretta plast taska, plötur til að breyta afstöðu skeftis og ólarfestingar. Beretta A400 Xtreme er fáanleg í tveim útgáfum. Annars vegar með svörtum plastskeftum og hins vegar í MAX4 felumynstri. Sú svarta kostar 309.000 kr. en 329.000 kr. í felumynstrinu. Úrval af Beretta haglabyssum er í Veiðihorninu Síðumúla 8 og Sportbúðinni Krókhálsi 4.
Vinsældir Rio haglaskotanna hafa aukist mikið síðustu árin enda góð skot á afar hagstæðu verði. 36 gr. rjúpnaskot kosta aðeins 1.595 krónur pakkinn, 42 gr. gæsaskot aðeins 1.895 krónur og 50 gr. 3“ magnum skot 2.395. Allir pakkar með 25 skotum.
Þá býðst 15% afsláttur af 36 gr. Rio rjúpnaskotum þegar þau eru keypt með gæsaskotunum.
Rio haglaskotin fást í Veiðihorninu Síðumúla 8, Sportbúðinni Krókhálsi 4 og Veiðibúðinni við Lækinn í Hafnarfirði.
Úr fróðleikshorni Veiðihornsins
103
Haglastærðir 3.25 mm jafngildir US 4 / Ensk 3
3.75 mm jafngildir US 2 / Ensk 1
4.50 mm jafngildir US BB / Ensk BBB
Beretta A300 Outlander
Beretta A400 Xtreme
græjur ofl.
Það er ekki bara hefðbundinn flugubar í Veiðivon í Mörkinni, þar er einnig að finna það sem Haukur barþjónn kallar Furðufluguboxið. Þetta er stórt og mikið flugubox úr viði og það er stappað af flugum. Það eru í sjálfu sér ekki furðuflugur í boxinu, heldur bara óvenjulegur kokteill flugna sem margar hverjar sjást ekki ýkja oft nú orðið og alls ekki á flugubörunum.
„Þetta eru flugur úr mörgum áttum og flestar koma þær úr gömlum fluguboxum sem við höfum annað hvort fengið gefins, átt sjálf í skúmaskotum eða einhverjir nánir okkur. Þá eru einnig flugur úr fluguboxum úr dánarbúum. Auðvitað er þarna að finna þekktar og mikið notaðar flugur, en einnig flugur sem voru kannski þekktar fyrr á árum. Þetta eru notaðar og ónot
104 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Furðufluguboxið – Veiðivon
aðar flugu, sem þýðir að margar flugurnar eiga sér einhverja sögu, og það ægir öllu saman í boxinu. Margir hafa heillast af því að gramsa í því og það er allt til sölu. Það er vinsælt og við erum stöðugt að fylla á það upp á nýtt,“ segir Haukur í Veiðivon. Myndirnar sýna sýnishorn sem urðu á vegi Vsl/VoV á dögunum.
græjur ofl.
105
Ertu búinn að skrá þig í áskrift?
www.veidislod.is
Tveir nýjir vöðlujakkar frá Guideline – VeiðiflugurÍ sumar komu tveir nýir vöðlujakkar frá Guideline. Þeir heita Kispiox og Experience.
Kispiox jakkinn er sérstaklega stílhreinn og flottur jakki á frábæru verði, án þess að fórna þægindum. Kispiox jakkinn er einn af okkar allra vinsælustu jökkum til margra ára. Snið jakkans og hönnun hefur notið mikilla vinsælda og hefur því
haldist óbreytt á milli ára. Þess í stað höfum við breytt lit jakkans eftir tískustraumum á milli ára. Jakkinn er 100% vatnsheldur, 2 laga og er meðhöndlaður með Teflon4 vatnsvörn. Jakkinn er fóðraður að innan og er með fimm rúmgóðum vösum.
Nýji Experience jakkinn okkar er mjög góður kostur á hagstæðu verði. Hann er 3 laga og með vatnsheldni 10.000mm og öndun upp á 5000 gr/m2. Jakkinn er vel hannaður og með mörgum hentugum eiginleikum sem auka enn á ánægjuna við að klæðast honum. Á jakkanum eru
rúmgóðir vasar, faldir klippugormar og stillanleg hetta með stillanlegu stífu skyggni. Hægt er að þétta ermarnar að úlnliðnum með frönskum rennilás. Faldir gormar fyrir klippur og tangir og D hringir sjá til þess að þú ert með alla nauðsynlega aukahluti á vísum stað.
græjur ofl.
106 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Þeir sem eru farnir að huga að skotveiðinni í haust og vilja hámarka hittnina með leirdúfuskotfimi ættu að prófa nýtt mið á haglabyssur sem sem auðeldar mönnum að hitta ef bráðin er inni í hringnum.
Aftara sporöskjulaga miðið hefur verið hannað þannig að þegar vængir andar eða gæsa nema lárétt við pílurnar í miðinu þá er færið 3035 metrar sem er kjörfæri með haglabyssu. Meginmarkmið þessara miða,
eða sigta, er að passa upp á að byssan sé sett rétt upp og að notandinn hitti. Vesturröst hefur boðið upp á nokkrar gerðir af þessum miðum og þau passa á flestar gerðir af haglabyssum. Það er mjög auðvelt að smella þeim á og smella þeim af. Það er mjög sniðugt að taka t.d. einn hring í leirdúfunni án hringsins og svo annan með hringnum og sjá muninn. Árangurinn gæti komið þér á óvart.
Fyrir skyttur sem vilja hitta betur! – Vesturröst
PR Veiðiskórnir – Vesturröst
Tilboð á Solway Magnum – Vesturröst
Vesturröst býður upp á þessa vönduðu skó til skotveiða og má segja að þeir henti við óvenju margar aðstæður. PR falla vel að fæti og hafa góða öndun, tvöfalda sauma auk þess sem Thinsulate fóður tryggir hita og
Vestrröst býður upp á tilboð á Solway Magnum 50 gr hleðsla 3″, haglastærð Enskt BB 4,1 mm 13,6 mm, no 3, 3,3mm. Hraði
þægindi. Þá gefur grófur sóli gott grip og ekki spillir að þeir eru 100% vatnsheldir. Það er fátt betra í skotveiði en að vera vel skóaður og því vel þess virði að kíkja á þessa skó.
1400 fet á sekúndu. 25stykki í pakka, tilboð á kassa með 8 pökkum á kr. 17,600,
græjur ofl.
107
Tvær magnaðar tvíhendur – Hrygnan
Tveir fyrir einn flugnavæs – Hrygnan
Hrygnan í Síðumúla státar nú af tveimur nýjum tegundum tvíhenda frá Vision og eru þær jafn óíkar og þær eru góðar samkvæmt erlendum dómurum.
Sú fyrri heitir GT four DH Catapult og í lýsingu á henni segir að hún sé bæði kröftug og hröð. Ekkert veður, engin fluga eða lína sé þessari stöng um megn að ráða við. „Þú getur valið þér breiðustu ána á vesturströnd Noregs og þegar þú ferð að kasta með þessari stöng, þá er eins og fljótið breytist í lítinn læk. Hún fékk einkunina „best in test“ í stangarskoðun í tímaritinu Trout and Salmon. Fyrir í þessari stangarlínu voru stangir smíðaðar fyrir línur 9 til 11, en nýja
Hrygnan býður nú upp á einn flottasta fluguhnýtingarvæs sem fram hefur komið og er hann kominn úr þróunarsmiðju Vision. Þetta er sannkallaður tveir fyrir einn væs sem uppfyllir allar kröfur sem hnýtarar kunna að gera, enda hannaður af atvinnumönnum í greininni. Upphaflega var verið að hanna túpuvæs, en fljótlega fór hönnunin inn á þá braut að búa til tveir fyrir einn
stöngin er nettari, gerð fyrir línu 7 og er 11,6 feta switch stöng ætluð smærri ám og strandveiði.
týpu. Hönnunin gerir ráð fyrir rými fyrir hendurnar og hugmyndafræðin segir: Minna er meira, sem útleggst í þessu tilviki þannig að allur óþarfi er fjarlægður af væsnum og einfaldleikanum leyft að njóta sín. Þá er væsinn smíðaður úr ryðfríu stáli og skilaboðin þar eru auðvitað verið sé að tjalda til ævinnar allrar.
Sú seinni heitir Cult DH og eru tvær nýjar stangir í þeirri línu, 15,2 fet fyrir línu 10 og 17,8 fet
fyrir línur 10 til 11. Hugmyndafræðin á bak við þessar stangir er að köstin og veiðin eigi að vera sem átakaminnst og að stangir þurfi ekki að vera stífar til að ráða við öll skilyrði. Þetta eru millihraðar og mjúkar stangir þar sem öll stöngin vinnur í kastinu. Stöngin virkar fyrir við mjög mjúk og klár í allt, jafnvel þegar veitt er með stórum og þungum flugum sem sliga margar stangir.
græjur ofl.
108 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 4. tbl. 2012
Ný Exceed flugustöng frá Klaus Frimor – VeiðiflugurHér birtum við aðsenda grein frá Veiðiflugum á Langholtsvegi, grein sem átti að birtast í síðasta tölublaði Veiðislóðar, en gerði ekki fyrir mistök á ritstjorn.
Klaus Frimor hefur undanfarna tvo vetur verið að hanna nýja stöng fyrir Guideline. Nú er stöngin komin og viðtökurnar hafa verið ótrúlegar, ekki síst hafa tvíhendurnar fengið glimrandi dóma hjá öllum helstu kösturum Evrópu.
Robert Gillespie er eitt af stóru nöfnunum í tvíhenduköstum á Írlandi og hann segir þetta um nýju Guideline Exceed 13,7” tvíhenduna: “A seriously good rod indeed, very special. Probably the best shooting head outfit I have ever cast ever” Þetta útleggst einhvern vegin svona: “Sannarlega frábær stöng, mjög sérstök. Líklega sú allra besta sem ég hef nokkru sinni reynt með skotlínukerfi.
Það sem er líka skemmtilegt við þessar stangir er að tvíhendurnar kosta frá 64.900 kr. til 68.900 kr. og einhendurnar frá 43.900 kr. til 48.900 kr.
Léttari útgáfurnar af einhendunni eru gerðar eftir innblæstri frá vinnslunni í okkar vinsælu Fario stöngum, mjúk en kraftmikil vinnsla sem býður upp á ótrúlegan kraft og djúpa vinnslu sem hafa þennan eftirsótta “slingshot effect” í kastinu.
Exceed switch stangirnar koma fyrir þrjár mismunandi línuþyngdir og eru frábær kostur í Switch stöngum. Vinnslan í Exceed switch stöngunum er í grunninn byggð á LPXe stöngunum sem eru orðnar söluhæstu Switch stangirnar undanfarin tvö ár. Og aftur getum við komið á óvart með frábæru verði því Exceed Switch stangirnar kosta 52.900 kr.
Fjórar Exceed tvíhendur sækja innblástur sinn í hinar geysivinsælu LeCie stangir. 12’ og 12’9 eru kærkomin nýjung í viðbót við lengdirnar á þeim stöngum sem í boði eru frá Guideline og henta mjög vel í mörgum ám í Evrópu og á Íslandi. Þessar tvíhendur hafa mjög svipaða hraða og kraftmikla vinnslu og “stóru bræðurnir”, LPXe og LeCie, og
eru besti kosturinn fyrir þá sem vilja spara aðeins við sig en fá það allra besta sem völ er á fyrir peninginn. Við erum með allar þessar stangir upp settar í búðinni hjá okkur að Langholtsvegi 111 og bjóðum veiðimönnum og konum að koma og prófa þessar frábæru stangir næstu daga.
Exceed switch
Exceed tvíhenda
Sage einhenda
Exceed, lína 7-8
Fyrirkomulag: 2ja daga „holl“ hádegi til hádegis
Leyfilegt agn: Fluga og maðkur
Gisting: 2ja manna herbergi með uppábúnum rúmum
Tímabil: 18. júlí til 30. september
Laxveiði í einni fallegustu á landsins!
Norðlingafljót
Jóhannes B. SigmarssonS: 771 6353, [email protected]
Borgarfirði
www.nordlingafljot.com
VEIÐISLÓÐtímarit um sportveiði og tengt efni
Útgefandi:GHJ útgáfa ehf.
Ritstjórn:Guðmundur Guðjónsson, ritstjóriHeimir Óskarsson, útlit og umbrotJón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif
Netfang: [email protected]