veiligheid in de praktijk def
TRANSCRIPT
‘Veiligheid in de praktijk: veiligheid bij nieuwbouwprojecten in
de procesindustrie’
Door: Peter QualmVeiligheidkundige
1 mei 2023
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
2
Inhoud
• Introductie• Stellingen• Wetgeving• Organisatie• RITS-principe• Ervaringen uit de praktijk• Vragen
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
3
Introductie
• Sinds 2008 werkzaam als veiligheidskundige bij All Prevent BV uit Hoogvliet.
• Betrokken geweest bij diverse nieuwbouw projecten, onder andere bij:– Bouw LNG Terminal;– Bouw van een kunststof recycling installatie;– Bouw biovergisting installatie;– Bouw van kolencentrale.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
4
Stellingen
• Ook een nieuwbouw project binnen de procesindustrie is niets anders dan een bouwplaats.
• In ongeveer de helft van de ongevallen in de bouw speelt falend management een rol. Dit blijkt uit analyses van ongevallen.(bron: ARBO pocket Veiligheid 2014, uitgeverij Gelling)
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
5
Wetgeving
• Arbowet 2007
• Art. 3, Arbobeleid;• Art. 5, Risico Inventarisatie & Evaluatie;• Art. 8, Voorlichting en onderricht;• Art. 10, Voorkomen van gevaar voor derden.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
6
Wetgeving
• Arbowet 2007
• Verschil tussen werknemers en derden:
• Er is sprake van werknemers, als er middels een arbeidsovereenkomst een hiërarchieke verhouding is;
• Derden kunnen werknemers zijn van andere partijen, denk hierbij aan aannemers, contractors;
• Maar derden kunnen ook bezoekers of leveranciers zijn die het bouwterrein betreden.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
7
Wetgeving
• Arbeidsomstandighedenbesluit: Artikel 2.28: Veiligheids- en Gezondheidsplan
• De opdrachtgever zorgt ervoor dat ten aanzien van bouwwerken die voor de veiligheid en gezondheid van werknemers bijzondere gevaren met zich meebrengen als bedoeld in bijlage II bij de richtlijn of een bouwwerk ten aanzien waarvan een melding verplicht is, een Veiligheids- en Gezondheidsplan wordt opgesteld.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
8
Bijlage II Arbobesluit Art. 2.28
1. Werken die de werknemers aan gevaren voor bedelving, vastraken of vallen blootstellen…
2. Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan chemische of biologische stoffen…
3. Elk werk met ioniserende straling…4. Werkzaamheden in de nabijheid van hoogspanningskabels…5. Werken waarbij blootstelling aan verdrinkingsgevaar…6. Graven van putten, ondergrondse en tunnelwerken.7. Werkzaamheden met duikuitrusting.8. Werkzaamheden met overdruk.9. Werken waarbij springstoffen worden gebruikt.10. Werken in verband met montage of demontage van zware geprefabriceerde
elementen.11. Niet limitatieve lijst…..
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
9
Wetgeving• Commentaar op voornoemde wet- en regelgeving (Arbobesluit:
art 2.28 V&G plan)
• In verschillende evaluaties komt naar voren dat de inhoudsbepalingen voor het veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan) onduidelijk zijn en tot verwarring leiden.
• De relatie met de risico-inventarisatie en -evaluatie (artikel 5 van de wet) is niet altijd duidelijk.
• De opname van bedrijfseigen plannen in één veiligheids- en gezondheidsplan voor de bouwplaats levert problemen op.
• De modellen voor een V&G-plan die in omloop zijn leiden tot plannen die weliswaar voldoen aan de abstracte vormvereisten maar onvoldoende toegesneden zijn op de betreffende bouwplaats.(Bron: http://www.arbozone.nl/4276/artikel-228-veiligheids-en-gezondheidsplan-11#commentaar )
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
10
Wetgeving
• Arbeidsomstandighedenbesluit: Artikel 2.29: Aanstelling coördinatoren
• Indien in de uitvoeringsfase werkzaamheden worden verricht door:– a. twee of meer werkgevers;– b. één werkgever en één of meer zelfstandigen of– c. twee of meer zelfstandigen,– stelt de opdrachtgever één of meer coördinatoren voor de
ontwerpfase aan en stelt de uitvoerende partij één of meer coördinatoren voor de uitvoeringsfase aan.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
11
Wetgeving• Arbeidsomstandighedenbesluit: Artikel 2.31: Taken coördinator voor de
uitvoeringsfase
• De coördinator voor de uitvoeringsfase heeft tot taak om:
a. coördinerend op te treden ten behoeve van V&G betrokkenen;b. de samenwerking tussen alle betrokkenen te coördineren;c. de voorlichting van werknemers op de bouwplaats te coördineren;d. de nodige maatregelen te nemen opdat alleen bevoegde personen de bouwplaats kunnen betreden;e. ervoor te zorgen dat het veiligheids- en gezondheidsplan up-to-date houden, als daar aanleiding toe is;f. aanwijzingen te geven bij afwijkingen van hun verplichtingen als bedoeld onder a en b.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
12
Organisatie• Meest gewenste volgorde van werkwijze:1. V&G plan opdrachtgever maken;
– Geef duidelijk aan wat de voerta(a)l(en) voor het project zijn;2. RI&E voor de bouwplaats door opdrachtgever te maken;3. Offerte aanvraag uitzenden;
– Met daarbij een kopie van het V&G plan opdrachtgever;– RI&E van de opdrachtgever.
4. Na gunning opvragen van V&G plan, RI&E en of TRA– Hierbij rekening houdende met het aantal in te zetten contractors;– Laatste auditrapport VCA/SCC inclusief IFR cijfers over de laatste 3 jaar (zou ook
moeten staan in auditrapport);– ID-bewijzen / werkvergunning / A1 verklaring, VCA/SCC certificaten en eventuele
aanvullende vaardigheidsbewijzen (heftruck, veilig aanslaan van lasten etc.);– Verklaring van conformering aan V&G plan opdrachtgever.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
13
Organisatie
• 4. Na gunning van de opdracht:– Aannemers zijn verplicht om alle gevraagde gegevens aan te
leveren (ruim) voor aanvang van de werkzaamheden.• Ook eventuele (VCA)certificaten van onderaannemers is de
verantwoordelijkheid van de aannemer;• Alleen een VCA certificaat zegt niets over het veiligheidsbewustzijn
van de betreffende aannemer, IFR geeft in ieder geval een indicatie hierover; (IFR = Incident Frequentie Reeks)
– Rekening houdende met aantal in te zetten contractors.• V&G plan aannemer bij grote aantallen medewerkers;• TRA indien het een klein aantal medewerkers betreft (bijvoorbeeld
< 5 personen (IT, proces engineers etc.)).
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
14
Organisatie
• 4. Na gunning van de opdracht (vervolg):– ID-bewijzen (EU en non-EU)
• Werkvergunning (non-EU)• A1 verklaring (EU bewijs van sociale verzekering)
– VCA/SCC certificaten/diploma’s• Voor NL en BE zijn VCA registers beschikbaar/toetsen
– Er zijn meerdere gevallen bekend van fraude (Oost EU)• Aanvullende vaardigheidsbewijzen (heftruck etc.)• Let op, als een Verreiker gebruikt wordt als kraan, moet de
bediener ook voldoen aan de gestelde eisen voor vakbekwaamheid. (Bron: Arbeidsomstandighedenregeling: Paragraaf 7.3: Certificatie machinisten hijskranen en funderingsmachines 3e Alinea)
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
15
RITS
• Regelgeving• Instructie en onderricht• Toezicht• Sanctiebeleid
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
16
Regelgeving
• Gebruik de RI&E vanuit het V&G plan als basis voor de regels en afspraken tijdens de bouw;
• Draag zorg voor uniformiteit bij uitvoering door de aannemers en subcontractors;
• Maak aantoonbaar dat alle betrokkenen zich conformeren aan de gestelde regels.– Laat bijvoorbeeld een presentielijst tekenen door
de projectleiders van de aannemers tijdens de Kick-Off meeting.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
17
Instructie en onderricht• Kick-Off meeting voor projectleiding aannemers en
werfleiders organiseren;– Aantoonbaarheid van aanwezigheid en kennisneming van
regels opdrachtgever;• Kick-Off meeting voor uitvoerenden;– Bij voorkeur door de VG coördinator uitvoeringsfase, zodat het
verhaal bij iedereen hetzelfde is, ook hier aantoonbaarheid borgen;
• Start-werk overleg;• Toolboxen, aanvullend als daar noodzaak toe is.– Bij geconstateerde afwijkingen of extra risico’s.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
18
Toezicht
Wie is verantwoordelijk voor het houden van toezicht?
• De leidinggevenden zijn verantwoordelijk voor het houden van toezicht op het gebied van Veiligheid en Gezondheid. Neem dit op in het VG-plan van de opdrachtgever.
• Niet de VG- coördinator uitvoeringsfase, deze coördineert het toezicht. (Arbobesluit, Art. 2.31)
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
19
Sancties
De zwaarte van de sanctie hangt af van de mate van afwijking / overtreding EN of er sprake is van
recidive.
• De VG coördinator bepaalt of een sanctie van toepassing is en adviseert de projectleider over wijze waarop een sanctie wordt toegepast;
• De projectleider bepaalt de zwaarte van de sanctie, hij is eindverantwoordelijk.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
20
Sancties (2)
• Er zijn bij grote projecten zwaardere sancties toegepast, onder andere bij recidive:– Bij 1e overtreding, medewerker terreinontzegging;– Bij 2e overtreding, medewerker en direct leidinggevende
terreinontzegging;– Bij 3e overtreding, aannemer terreinontzegging.
• Het is niet de bedoeling om hierin te scoren, het is beter om alle betrokkenen op te voeden en zich te laten realiseren wat de risico’s kunnen zijn van hun acties.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
21
De Praktijk
• Hoe kan je communiceren met anderstaligen?• De meeste Nederlanders spreken ook Engels, echter is dit bij buitenlandse
medewerkers niet altijd het geval.• EU-OSHA heeft een tekenfilmserie waarin niet gesproken wordt, maar wel
alle veiligheidsitems voor de bouwplaats in worden behandelt. Deze zijn te vinden op: http://www.napofilm.net/
• Ik heb onder andere gebruik gemaakt van het napofilmpje “NAPO safe on Site”, de medewerkers die dit filmpje hadden gezien, wisten in ieder geval wat de bedoeling was.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
22
De Praktijk
• Werken op hoogte, met hoogwerkers…
• Niet of niet juist aangelijnd, verkeerd gebruik van valgordel;
• In hoogwerkers moet gebruik gemaakt worden van positioneringlijnen i.p.v. lijnen waar een valdemper aan is gemonteerd.
• Bij werken op hoogte juist wel valgordels voorzien van valdemper.
• Maak geen verschil tussen een telehoogwerker en een schaarhoogwerker, dat maakt het voor iedereen overzichtelijk, altijd valbeveiliging.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
23
De Praktijk• Ondeugdelijk en beschadigd
materieel…• Elektrisch handgereedschap dient jaarlijks te
worden gecontroleerd, en voorzien van keuringssticker en identificatie.
• Op eerste verzoek van opdrachtgever dienen de keuringscertificaten ter inzage te worden verstrekt.
• Bij defect moet dit direct gemeld worden aan de leidinggevende en ter reparatie worden aangeboden.
• Een defecte machine moet herkenbaar zijn en niet voor gebruik door anderen beschikbaar zijn (label en afvoeren).
• Niet oneindig doorlussen van verlengkabels i.v.m. belasting en warmteontwikkeling.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
24
De Praktijk
• Hijsmiddelen…• Ook hier geldt dat alleen
goedgekeurde hijsmiddelen mogen worden gebruikt.
• Zelfgeknutselde hijsmiddelen zijn nooit toegestaan.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
25
De Praktijk
• Valgevaar…• Juist als de bouw het einde
nadert, ontstaan gevaren welke niet altijd zijn voorzien, denk hierbij aan het monteren van valhekken bij kooiladders, het plaatsen van roosters en de afwerking …
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
26
De Praktijk
• Het gebruik van het juiste materieel…
• Gebruik van gereedschap op de wijze waar het voor bedoeld is.
• Nooit elektrische kabels onbeschermd over de rijbaan leggen, dit is vragen om beschadiging.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
27
De Praktijk
• Housekeeping…• Een opgeruimde werkplek is
een veilige werkplek.
01-05-2023 Veiligheid bij nieuwbouw in de Procesindustrie
28
De Praktijk
• Goed voorbeeld doet goed volgen…
• Instrueer uw “eigen” medewerkers om vooral het goede voorbeeld uit te dragen;
• Contractors zullen al snel de “verkeerde” voorbeelden volgen, en geven dan als excuus dat de mensen van de opdrachtgever het ook niet doen/hoeven.
Vragen?
Bedankt voor uw aandacht.