vendim nr.844, datë 3.12.2014 pËr miratimin e rregullores
TRANSCRIPT
1
VENDIM Nr844 dateuml 3122014
PEumlR MIRATIMIN E RREGULLORES ldquoPEumlR MBROJTJEN E PUNEumlMARREumlSVE NGA
RISQET LIDHUR ME RREZATIMIN OPTIK NEuml VENDIN E PUNEumlSrdquo1
Neuml mbeumlshtetje teuml nenit 100 teuml Kushtetuteumls dhe teuml neneve 38 pika 2 shkronja ldquobrdquo 39 pika 1
shkronja ldquobrdquo e 44 pika 1 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo me propozimin e ministrit teuml Sheumlnde-teumlsiseuml Keumlshilli i Ministrave
VENDOSI
1 Miratimin e rregullores ldquoPeumlr mbrojtjen e puneumlmarreumlsve nga risqet lidhur me rrezatimin optik neuml
vendin e puneumlsrdquo sipas tekstit qeuml i bashkeumllidhet keumltij vendimi 2 Ngarkohen teuml gjitha ministriteuml dhe institucionet neuml vareumlsi teuml tyre peumlr ndjekjen dhe zbatimin e keumltij
vendimi Ky vendim hyn neuml fuqi pas botimit neuml Fletoren Zyrtare dhe i shtrin efektet 1 vit pas hyrjes neuml fuqi
KRYEMINISTRI Edi Rama
RREGULLORE
PEumlR MBROJTJEN E PUNEumlMARREumlSVE NGA RISQET LIDHUR ME RREZATIMIN OPTIK NEuml VENDIN E PUNEumlS
SEKSIONI I
DISPOZITA TEuml PEumlRGJITHSHME
Neni 1 Qeumlllimi dhe fusha e zbatimit
1 Kjo rregullore peumlrcakton keumlrkesat minimale teuml nevojshme peumlr mbrojtjen e puneumlmarreumlsve nga
risqet peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin teuml cilat krijohen ose mund teuml krijohen nga ekspozimi ndaj rrezatimit optik gjateuml puneumls
2 Kjo rregullore u referohet risqeve peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve prej efekteve negative qeuml mund teuml shkaktohen te syteuml dhe leumlkura nga ekspozimi ndaj rrezatimit optik
3 Veprimtariteuml qeuml preken nga fusha e zbatimit teuml keumlsaj rregulloreje peumlrcaktohen me udheumlzim teumlpeumlrbashkeumlt teuml ministrit peumlrgjegjeumls peumlr sheumlndeteumlsineuml dhe ministrit peumlrgjegjeumls peumlr mireumlqenien sociale dhe rinineuml brenda 4 (kateumlr) muajve pas miratimit teuml keumlsaj rregulloreje
Neni 2
Peumlrkufizime 1 Neuml kuptim teuml keumlsaj rregulloreje a)ldquoRrezatim optikrdquo eumlshteuml ccedildo rrezatim elektromagnetik neuml brezin e gjateumlsive teuml valeumls ndeumlrmjet 100
nm dhe 1 mm Spektri i rrezatimit optik ndahet neuml rrezatimin ultravjollceuml rrezatimin e duksheumlm dhe rrezatimin infra teuml kuq
i) ldquorrezatimi ultravjollceuml (UV)rdquo eumlshteuml rrezatimi optik me gjateumlsi vale ndeumlrmjet 100 nm dhe 400 nm Zona ultravjollceuml eumlshteuml e ndareuml neuml UVA (315-400 nm) UVB (280-315 nm) dhe UVC (100-280 nm)
1 Ky vendim i Keumlshillit teuml Ministrave transpozon direktiveumln e BE-seuml 200625KE teuml dateumls 5 prill 2006 peumlr keumlrkesat
minimale teuml sheumlndetit dhe siguriseuml neuml lidhje me ekspozimin e punonjeumlsve ndaj risqeve qeuml krijohen nga agjenteumlt fizikeuml(rrezatimi optik artificial) (Direktiva e 19-teuml individuale neuml kuptim teuml nenit 16 (1) teuml direktiveumls 89391KEE (Nr CELEX 32006L0025)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
2
ii) ldquorrezatimi i duksheumlm (VIS)rdquo eumlshteuml rrezatimi optik me gjateumlsi vale ndeumlrmjet 380 nm dhe 780 nm iii) ldquorrezatimi infra i kuq (IK)rdquo eumlshteuml rrezatimi optik me gjateumlsi vale ndeumlrmjet 780 nm dhe 1 mm
Zona infra e kuqe eumlshteuml e ndareuml neuml IKA (780nm-1400nm) IKB (1400 nm-3000 nm) dhe IKC (3000nm-1 mm)
b) ldquoLazer2rdquo eumlshteuml ccedildo pajisje e cila mund teuml prodhojeuml ose teuml amplifikojeuml rrezatimin elektromagnetik neuml brezin e gjateumlsiseuml seuml valeumls teuml rrezatimit optik kryesisht neumlpeumlrmjet procesit teuml emetimit teuml stimuluar dhe teuml kontrolluar
c) ldquoRrezatim lazerrdquo eumlshteuml rrezatimi optik i prodhuar nga njeuml lazer ccedil) ldquoRrezatim jokoherentrdquo eumlshteuml ccedildo rrezatim optik peumlrveccedil rrezatimit lazer d) ldquoVlerat kufi teuml ekspozimit (VKE)rdquo janeuml kufijteuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml bazohen
direkt neuml efektet e provuara mbi sheumlndetin dhe mbi vlereumlsime biologjike Respektimi i keumltyre kufijve garanton qeuml puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve artificiale teuml rrezatimit optik teuml mbrohen nga teuml gjitha efektet negative teuml njohura mbi sheumlndetin
dh) ldquoIradianca (E) ose densiteti i fuqiseumlrdquo eumlshteuml fuqia e rrezatimit qeuml bie mbi njeumlsineuml e sipeumlrfaqes e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror (W m-2)
e) ldquoEkspozimi radiant ose doza e ekspozimitrdquo (H) eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit reumlneumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
euml) ldquoradianca ose densiteti i rrezatimit (L)rdquo eumlshteuml fluksi i rrezatimit ose fuqia neuml dalje peumlr njeumlsiteuml keumlndit teuml ngurteuml peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian (W mminus2 srminus1)
f) ldquonivelirdquo eumlshteuml kombinimi i iradianceumls ekspozimit radiant dhe radianceumls ndaj seuml cileumls eumlshteuml i ekspozuar njeuml puneumlmarreumls
g) ldquonivel i rrezatimitrdquo janeuml vlerat e parametrave qeuml karakterizojneuml rrezatimin optik si njeuml agjent fizik i deumlmsheumlm peumlr sheumlndetin neuml mjedisin e puneumls i peumlrshkruar neuml shtojceumln 1 (peumlr rrezatimin optik jokoherent) dhe neuml shtojceumln 2 (peumlr rrezatimin lazer)
gj) ldquoniveli i ekspozimit (NE)rdquo eumlshteuml niveli i rrezatimit duke marreuml parasysh masat mbrojteumlse kolektive teuml marra peumlr teuml kufizuar ekspozimin e puneumlmarreumlsve ndaj rrezatimit optik
h) ldquogrupet veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskutrdquo janeuml - grateuml shtatzeumlna - teuml miturit - puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml seumlmundje teuml konfir-muara teuml cilat shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit
optik ose puneumlmarreumlsit qeuml peumlrdorin substanca fotosensitive i) ldquoAutoritetet kompetenterdquo janeuml institucionet peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneuml si teuml
peumlrcaktuara neuml legjislacionin neuml fuqi
Neni 3 Vlerat kufi teuml ekspozimit
1 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin jokoherent peumlrveccedil atij teuml emetuar nga burimet natyrore teuml
rrezatimit optik janeuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 1 teuml keumlsaj rregulloreje 2 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin lazer janeuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln II teuml keumlsaj rregulloreje 3 Ndalohet a) puna e teuml miturve kur - ekziston mundeumlsia e ekspozimit ndaj rrezatimit lazer veccedilaneumlrisht teuml emetuar nga pajisje lazer teuml
klasave 3B dhe 4 - ekziston ekspozim ndaj rrezatimit artificial ultravjollceuml si ai i emetuar gjateuml saldimit dhe prerjes
elektrike - praneuml vendeve teuml puneumls me nxehteumlsi teuml larteuml si furrat e shkrirjes seuml metaleve qelqit etj b) puna e grave shtatzeumlna kur - ekziston mundeumlsia e ekspozimit ndaj rrezatimit lazer veccedilaneumlrisht teuml emetuar nga pajisje lazer teuml
klasave 3B dhe 4 - praneuml vendeve teuml puneumls me nxehteumlsi teuml larteuml si furrat e shkrirjes seuml metaleve qelqit etj
2Light amplification by stimulated emission of radiation-amplifikimi i driteumls neumlpeumlrmjet emetimit teuml stimuluar teuml
rrezatimit
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
3
c) niveli i ekspozimit ndaj rrezatimit artificial ultravjollceuml peumlr grateuml shtatzeumlna nuk duhet teuml tejkalojeuml frac14 e vlereumls kufi teuml ekspozimit
SEKSIONI II
DETYRIMET E PUNEumlDHEumlNEumlSIT
Neni 4 Peumlrcaktimi i ekspozimit dhe vlereumlsimi i riskut
1 Neuml peumlrputhje me nenin 9 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e njeuml vlereumlsimi teuml peumlrshtatsheumlm dhe teuml mjaftuesheumlm teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve nga rrezatimi optik artificial dhe natyror Vlereumlsimi i riskut identifikon masat qeuml duhen marreuml
Neuml rastin e rrezatimit optik artificial puneumldheumlneumlsi identifikon burimet e tij teuml cilat mund teuml krijojneuml ekspozim teuml rreziksheumlm neuml vendin e puneumls dhe meuml pas vlereumlson nivelin e ekspozimit bazuar neuml elementet e meumlposhtme
a)matjen e nivelit teuml rrezatimit siccedil peumlrcaktohet neuml keumlteuml rregullore b)teuml dheumlnat e siguruara nga prodhuesi mbi nivelin e rrezatimit teuml njeuml pajisjeje teuml caktuar (kategoria e
emetimit teuml pajisjes neuml peumlrputhje me standardin e harmonizuar shqiptar) llambasistemi i llambeumls (grupi i riskut neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare) ose klaseumln e lazerit sipas standardit teuml harmonizuar shqiptar
c)llogaritjen e nivelit teuml rrezatimit kur eumlshteuml e mundur teuml kryhet Puneumldheumlneumlsi vlereumlson nivelet e ekspozimit duke marreuml parasysh teuml gjitha veprimtariteuml e lidhura me
skenareumlt e teuml gjitha proceseve teuml peumlrdorimit teuml ccedildo burimi teuml veccedilanteuml teuml rrezatimit artificial si veumlnia neuml puneuml sheumlrbimi mireumlmbajtja etj
Metodat dhe aparaturat e peumlrdorura neuml vlereumlsimin e riskut janeuml neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare
2 Vlereumlsimi matja dhe llogaritjet e peumlrmendura neuml pikeumln 1 teuml keumltij neni dhe vlereumlsimi i riskut planifikohen dhe zhvillohen nga sheumlrbime ose persona teuml specializuar sipas legjislacionit neuml fuqi
3 Matjet dhe vlereumlsimi i riskut peumlr burimet e rrezatimit optik artificial jokoherent varen nga niveli i ekspozimit (NE) neuml lidhje me vlereumln kufi teuml ekspozimit (VKE) teuml peumlrcaktuar neuml peumlrputhje me shtojceumln 1 teuml keumlsaj rregulloreje dhe kryhen neuml intervalet e meumlposhtme kohore
a) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml vit neumlse 07middotVKE lt NE le VKE b) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml dy vjet neumlse 04middotVKElt NE le 07middotVKE Puneumldheumlneumlsi mund teuml mos kryejeuml matje teuml tjera neumlse gjateuml dy matjeve teuml fundit NE le 04 VKE me
peumlrjashtim teuml rasteve kur ka pasur ndryshime neuml vendin e puneumls teuml cilat mund teuml ndikojneuml neuml nivelin e ekspozimit
4 Matjet dhe vlereumlsimi i riskut peumlr burimet artificiale teuml rrezatimit lazer varen nga niveli i matur i ekspozimit (NE) neuml lidhje me vlereumln kufi teuml ekspozimit (VKE) teuml peumlrcaktuar neuml peumlrputhje me shtojceumln 2 dhe kryhen neuml intervalet e meumlposhtme kohore
a) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml vit neumlse 08middotVKE lt NE le VKE b) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml dy vjet neumlse 04middotVKE lt NE le 08middotVKE Puneumldheumlneumlsi mund teuml mos kryejeuml matje teuml tjeraneumlse gjateuml dy matjeve teuml fundit NE le 04middotVKE me
peumlrjashtim teuml rasteve kur ka pasur ndryshime neuml vendin e puneumls teuml cilat mund teuml ndikojneuml neuml nivelin e ekspozimit
5 Neuml vendet individuale teuml puneumls ku peumlrdoren pajisje lazer teuml klasave 1 1M 2 2M dhe 3R qeuml peumlrdoren neuml peumlrputhje me rekomandimet e prodhuesit peumlr operimin e tyre teuml sigurt mund teuml mos beumlhen matje teuml rrezatimit lazer teuml reflektuar ose teuml shpeumlrhapur
6 Neuml bazeuml teuml vlereumlsimit teuml nivelit teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi peumlrgatit grafikun me rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut i cili peumlrbeumlhet nga
- specifikimi i agjenteumlve teuml rreziksheumlm - teuml dheumlna mbi vlereumlsimin e nivelit teuml ekspozimit - vendndodhja si vendi i puneumls ose vendi individual i puneumls qeuml eumlshteuml vlereumlsuar - emri i sheumlrbimit ose personit teuml specializuar qeuml ka kryer vlereumlsimin
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
4
- metoda e peumlrdorur peumlr vlereumlsimin - niveli i peumlrcaktuar i ekspozimit - interpretimi i rezultateve 7 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml gjateuml vlereumlsimit teuml riskut teuml merren parasysh elementet e meumlposhtme a) niveli brezi i gjateumlsiseuml seuml valeumls si dhe koheumlzgjatja e ekspozimit ndaj burimeve artificiale teuml
rrezatimit optik b)ekspozimi ndaj burimeve natyrore teuml rrezatimit optik c)vlerat kufi teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml shtojcat 1 dhe2 teuml keumlsaj rregulloreje ccedil)ccedildo efekt i lidhur me sheumlndetin dhe sigurineuml e puneumlmarreumlsve qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml
ndjeshme teuml riskut d) ccedildo efekt i mundsheumlm mbi sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve qeuml rezulton nga
ndeumlrveprimet midis rrezatimit optik dhe substancave kimike fotosensitive neuml vendin e puneumls dh) ccedildo efekt indirekt si verbimi i peumlrkohsheumlm shpeumlrthimi ose zjarri e) ekzistenca e pajisjeve alternative teuml prodhuara peumlr teuml zvogeumlluar nivelet e ekspozimit ndaj
rrezatimit optik artificial euml) informacioni i peumlrshtatsheumlm i siguruar nga mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore peumlrfshireuml informacionin e
publikuar peumlr sa eumlshteuml e mundur f)burimet e shumeumlfishta teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik artificial g)klasifikimi i zbatuar peumlr njeuml pajisje lazer sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare dhe peumlr ccedildo
burim artificial qeuml mund teuml shkaktojeuml deumlm teuml ngjasheumlm me ateuml teuml njeuml pajisjeje lazer teuml klaseumls 3B ose 4 ose ccedildo klasifikim teuml ngjasheumlm
gj) informacioni i siguruar nga prodhuesit e burimeve teuml rrezatimit optik dhe pajisjeve teuml puneumls sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare
8 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml vlereumlsimi i riskut peumlrfshireuml teuml dheumlnat nga matjet dheose llogaritjet e nivelit teuml ekspozimit sipas pikeumls 1 teuml keumltij neni teuml dokumentohen neuml njeuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon konsultimin e tyre teuml meumlvonsheumlm sipas legjislacionit neuml fuqi
Vlereumlsimi i riskut mund teuml peumlrfshijeuml njeuml justifikim nga puneumldheumlneumlsi se natyra dhe shkalla e risqeve teuml lidhur me rrezatimin optik e beumljneuml teuml panevojsheumlm njeuml vlereumlsim teuml meumltejsheumlm teuml detajuar teuml riskut
Puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e rivlereumlsimit teuml riskut neumlse shfaqen ndryshime teuml reumlndeumlsishme teuml vendit teuml puneumls ose teuml rrethanave teuml tjera teuml cilat e beumljneuml teuml pavlefsheumlm vlereumlsimin e riskut ose kur rezultatet e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore tregojneuml se kjo eumlshteuml e nevojshme
Neni 5 Shmangia ose zvogeumllimi i ekspozimit
1 Mbi bazeumln e rezultateve teuml vlereumlsimit teuml riskut puneumldheumlneumlsi peumlrcakton veprimet teknike dhe
organizative teuml nevojshme peumlr teuml zvogeumlluar risqet qeuml krijohen nga ekspozimi ndaj rrezatimit optik 2 Neuml rastet kur vlereumlsimi i riskut provon se ekziston mundeumlsia qeuml niveli i ekspozimit teuml
puneumlmarreumlsve teuml ekspozuar ndaj burimeve artificiale teuml rrezatimit optik teuml tejkalojeuml vlerat kufi teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi i cili peumlrmban masa teknike dheose organizative teuml projektuara peumlr teuml parandaluar ekspozimin qeuml tejkalon vlerat kufi duke marreuml parasysh neuml veccedilanti
a)metoda teuml tjera teuml puneumls qeuml zvogeumllojneuml riskun nga rrezatimi optik b) peumlrzgjedhjen e pajisjeve qeuml emetojneuml meuml pak rrezatim optik duke marreuml parasysh puneumln qeuml duhet
kryer c) masat teknike peumlr zvogeumllimin e emetimit teuml rrezatimit optik peumlrfshireuml kur eumlshteuml e nevojshme
peumlrdorimin e pajisjeve peumlr bllokim dheose fikje automatike (interlocks) ekraneve mbrojteumlse ose mekanizmave teuml ngjasheumlm teuml mbrojtjes seuml sheumlndetit
ccedil)sisteme teuml peumlrshtatshme teuml mireumlmbajtjes seuml pajisjeve dhe vendeve teuml puneumls d) projektin dhe struktureumln e vendeve teuml puneumls dhe vendeve individuale teuml puneumls dh) kufizimin e koheumlzgjatjes dhe nivelit teuml ekspozimit e)pranineuml e pajisjeve mbrojteumlse individuale teuml peumlrshtatshme euml)udheumlzimet e prodhuesit lidhur me peumlrdorimin e sigurt teuml pajisjeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
5
3 Vendet e puneumls ku puneumlmarreumlsit mund teuml ekspozohen ndaj niveleve teuml rrezatimit optik nga burime artificiale qeuml tejkalojneuml vlerat kufi teuml ekspozimit tregohen neumlpeumlrmjet shenjave teuml peumlrshtatshme neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare dhe kur eumlshteuml teknikisht e mundur kufizohet aksesi neuml to
4 Puneumlmarreumlsit nuk ekspozohen ndaj rrezatimit optik mbi vlerat kufi teuml ekspozimit Neumlse pavareumlsisht masave teuml marra nga puneumldheumlneumlsi vlerat kufi teuml ekspozimit tejkalohen puneumldheumlneumlsi
- ndeumlrmerr veprime teuml menjeumlhershme peumlr teuml zvogeumlluar ekspozimin neumln vlerat kufi -identifikon arsyet e tejkalimit teuml vlerave kufi teuml ekspozimit - peumlrshtat masat mbrojteumlse dhe parandaluese neuml meumlnyreuml qeuml tejkalimi teuml mos peumlrseumlritet 5 Kur vlereumlsimi i riskut tregon njeuml risk peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve natyrore teuml
rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi me masa teknike dheose organizative peumlr zvogeumllimin neuml minimum teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin
6 Puneumldheumlneumlsi i peumlrshtat masat mbrojteumlse me keumlrkesat peumlr puneumlmarreumlsit e grupeve teuml veccedilanta teuml ndjeshme ndaj riskut
Neni 6
Informimi dhe formimi i puneumlmarreumlsve 1 Neuml peumlrputhje me dispozitat e nenit 12 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1022010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe
sheumlndetin neuml puneumlrdquo neumlse puneumlmarreumlsit ekspozohen ndaj rrezatimit optik neuml puneuml puneumldheumlneumlsi u jep atyre dheose peumlrfaqeumlsuesve teuml tyre informacion dhe formim teuml peumlrshtatsheumlm e teuml mjaftuesheumlm
2 Informimi dhe formimi peumlrfshijneuml a)masat e marra peumlr zbatimin e keumlsaj rregulloreje b)vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial dhe risqet potenciale teuml lidhura me to c)rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut peumlr vende individuale teuml veccedilanta teuml puneumls peumlrfshireuml rezultatet e
matjeve dheose llogaritjeve teuml niveleve teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik seuml bashku me njeuml shpjegim teuml dometheumlnies seuml tyre dhe teuml risqeve potenciale
ccedil)meumlnyreumln e identifikimit dhe raportimit teuml efekteve negative teuml ekspozimit mbi sheumlndetin d)rrethanat neuml teuml cilat puneumlmarreumlsve u lind e drejta peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore dh)praktikat e sigurta teuml puneumls peumlr teuml minimizuar risqet nga ekspozimi e)peumlrdorimin e duhur teuml pajisjeve teuml peumlrshtatshme teuml mbrojtjes individuale
Neni 7
Konsultimi dhe pjeseumlmarrja e puneumlmarreumlsve Neuml peumlrputhje me nenin 13 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi merr masa teuml peumlrshtatshme peumlr konsultimin dhe pjeseumlmarrjen e puneumlmarreumlsve neuml veccedilanti lidhur me vlereumlsimin e riskut dhe masat e marra ose qeuml duhen marreuml peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar ekspozimin ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenet 4 5 dhe 6 teuml keumlsaj rregulloreje
SEKSIONI III
DISPOZITA TEuml PEumlRZIERA
Neni 8 Mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore
1 Me qeumlllim parandalimin dhe kapjen neuml koheuml teuml ccedildo efekti negativ peumlr sheumlndetin dhe peumlr
parandalimin e risqeve afatgjata dhe ccedildo risku peumlr seumlmundje kronike si pasojeuml e rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi siguron mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore peumlr ccedildo puneumlmarreumls qeuml ekspozohet ndaj rrezatimit optik neuml puneuml neuml peumlrputhje me legjislacionin peumlrkateumls neuml fuqi
2 Objekti i kontrolleve mjekeumlsore duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me llojin dhe brezin e rrezatimit optik teuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 3 teuml keumlsaj rregulloreje
3 Neumlse njeuml puneumlmarreumls raporton njeuml efekt negativ ose teuml papritur neuml sheumlndet ose neuml ccedildo rast kur konstatohet njeuml nivel ekspozimi mbi vlerat kufi puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e ekzaminimeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
6
mjekeumlsore teuml peumlrshtatshme peumlr puneumlmarreumlsin neuml fjaleuml neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore
4 Ekzaminimi mjekeumlsor kryhet neuml teuml gjitha rastet kur si rezultat i mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore njeuml puneumlmarreumls konstatohet me njeuml seumlmundje ose me pasoja negative sheumlndeteumlsore qeuml nga mjeku i puneumls konsiderohen se janeuml rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml puneuml Mjeku i puneumls kur e konsideron teuml nevojshme mund teuml konsultohet me njeuml specialist teuml fusheumls
5 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni kur vlerat kufi tejkalohen ose identifikohen efekte negative neuml sheumlndet peumlrshireuml seumlmundje teuml ndryshme
a) puneumlmarreumlsi informohet nga mjeku i puneumls mbi rezultatet qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht dhe neuml veccedilanti informohet dhe keumlshillohet mbi ccedildo mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml cileumls duhet trsquoi neumlnshtrohet pas peumlrfundimit teuml ekspozimit
b) puneumldheumlneumlsi informohet peumlr ccedildo gjetje teuml reumlndeumlsishme teuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore duke marreuml parasysh ccedildo konfidencialitet mjekeumlsor
3 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni puneumldheumlneumlsi a) rishikon vlereumlsimin e riskut b) rishikon masat e parashikuara dhe teuml marra peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar risqet c) merr parasysh ccedildo keumlshilleuml teuml mjekut teuml puneumls teuml njeuml personi me kualifikim teuml peumlrshtatsheumlm ose teuml
njeuml autoriteti kompetent peumlr zbatimin e masave peumlr shmangien ose zvogeumllimin e riskut ccedil) merr masa peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml vazhduar dhe siguron rishikimin e gjendjes
sheumlndeteumlsore teuml ccedildo puneumlmarreumlsi tjeteumlr qeuml ka qeneuml i ekspozuar neuml meumlnyreuml teuml ngjashme Neuml raste teuml tilla mjeku i puneumls ose autoriteti kompetent mund teuml propozojneuml qeuml personi i ekspozuar trsquoi neumlnshtrohet njeuml ekzaminimi mjekeumlsor
4 Teuml dheumlnat e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore peumlr secilin puneumlmarreumls dokumentohen dhe peumlrditeumlsohen neuml karteleumln e sheumlndetit neuml puneumlneuml peumlrputhje me legjislacionin peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore me legjislacionin peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale dhe neuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon shqyrtimin e tyre teuml meumlvonsheumlm Puneumlmarreumlsi me keumlrkeseuml teuml tij ka akses te teuml dheumlnat e sheumlndetit qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht
Neni 9 Sanksionet
Peumlr shkelje teuml dispozitave teuml keumlsaj rregulloreje vendosen sanksionet e peumlrcaktuara neuml nenin 43 teuml
ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
SHTOJCA I VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK ARTIFICIAL JOKOHERENT Nivelet e rrezatimit ose ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit optik mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formulat duhen peumlrdorur neuml vareumlsi teuml brezit teuml frekuencave teuml rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml treguara neuml tabeleumln 11 Peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatimit optik mund teuml jeneuml teuml peumlrdorshme meuml shumeuml se njeuml nivel i ekspozimit dhe vlereuml kufi korresponduese e ekspozimit
Shkronjatldquoardquo deri meuml ldquoordquo meuml poshteuml i referohen rreshtave korrespondues teuml tabeleumls 11 (a)
int int0
400λ
180λ eff λd)λ()λ( E
t nm
nm
StH sdotsdotsdot==
=λ
(Heff eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 180-400 nm)
(b) int int sdotsdot=
=λ
=λλ
t
0
nm 400
nm 315UVA dtdλ)tλ(EH
(HUVA eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 315-400 nm)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
2
ii) ldquorrezatimi i duksheumlm (VIS)rdquo eumlshteuml rrezatimi optik me gjateumlsi vale ndeumlrmjet 380 nm dhe 780 nm iii) ldquorrezatimi infra i kuq (IK)rdquo eumlshteuml rrezatimi optik me gjateumlsi vale ndeumlrmjet 780 nm dhe 1 mm
Zona infra e kuqe eumlshteuml e ndareuml neuml IKA (780nm-1400nm) IKB (1400 nm-3000 nm) dhe IKC (3000nm-1 mm)
b) ldquoLazer2rdquo eumlshteuml ccedildo pajisje e cila mund teuml prodhojeuml ose teuml amplifikojeuml rrezatimin elektromagnetik neuml brezin e gjateumlsiseuml seuml valeumls teuml rrezatimit optik kryesisht neumlpeumlrmjet procesit teuml emetimit teuml stimuluar dhe teuml kontrolluar
c) ldquoRrezatim lazerrdquo eumlshteuml rrezatimi optik i prodhuar nga njeuml lazer ccedil) ldquoRrezatim jokoherentrdquo eumlshteuml ccedildo rrezatim optik peumlrveccedil rrezatimit lazer d) ldquoVlerat kufi teuml ekspozimit (VKE)rdquo janeuml kufijteuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml bazohen
direkt neuml efektet e provuara mbi sheumlndetin dhe mbi vlereumlsime biologjike Respektimi i keumltyre kufijve garanton qeuml puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve artificiale teuml rrezatimit optik teuml mbrohen nga teuml gjitha efektet negative teuml njohura mbi sheumlndetin
dh) ldquoIradianca (E) ose densiteti i fuqiseumlrdquo eumlshteuml fuqia e rrezatimit qeuml bie mbi njeumlsineuml e sipeumlrfaqes e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror (W m-2)
e) ldquoEkspozimi radiant ose doza e ekspozimitrdquo (H) eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit reumlneumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
euml) ldquoradianca ose densiteti i rrezatimit (L)rdquo eumlshteuml fluksi i rrezatimit ose fuqia neuml dalje peumlr njeumlsiteuml keumlndit teuml ngurteuml peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian (W mminus2 srminus1)
f) ldquonivelirdquo eumlshteuml kombinimi i iradianceumls ekspozimit radiant dhe radianceumls ndaj seuml cileumls eumlshteuml i ekspozuar njeuml puneumlmarreumls
g) ldquonivel i rrezatimitrdquo janeuml vlerat e parametrave qeuml karakterizojneuml rrezatimin optik si njeuml agjent fizik i deumlmsheumlm peumlr sheumlndetin neuml mjedisin e puneumls i peumlrshkruar neuml shtojceumln 1 (peumlr rrezatimin optik jokoherent) dhe neuml shtojceumln 2 (peumlr rrezatimin lazer)
gj) ldquoniveli i ekspozimit (NE)rdquo eumlshteuml niveli i rrezatimit duke marreuml parasysh masat mbrojteumlse kolektive teuml marra peumlr teuml kufizuar ekspozimin e puneumlmarreumlsve ndaj rrezatimit optik
h) ldquogrupet veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskutrdquo janeuml - grateuml shtatzeumlna - teuml miturit - puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml seumlmundje teuml konfir-muara teuml cilat shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit
optik ose puneumlmarreumlsit qeuml peumlrdorin substanca fotosensitive i) ldquoAutoritetet kompetenterdquo janeuml institucionet peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneuml si teuml
peumlrcaktuara neuml legjislacionin neuml fuqi
Neni 3 Vlerat kufi teuml ekspozimit
1 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin jokoherent peumlrveccedil atij teuml emetuar nga burimet natyrore teuml
rrezatimit optik janeuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 1 teuml keumlsaj rregulloreje 2 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin lazer janeuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln II teuml keumlsaj rregulloreje 3 Ndalohet a) puna e teuml miturve kur - ekziston mundeumlsia e ekspozimit ndaj rrezatimit lazer veccedilaneumlrisht teuml emetuar nga pajisje lazer teuml
klasave 3B dhe 4 - ekziston ekspozim ndaj rrezatimit artificial ultravjollceuml si ai i emetuar gjateuml saldimit dhe prerjes
elektrike - praneuml vendeve teuml puneumls me nxehteumlsi teuml larteuml si furrat e shkrirjes seuml metaleve qelqit etj b) puna e grave shtatzeumlna kur - ekziston mundeumlsia e ekspozimit ndaj rrezatimit lazer veccedilaneumlrisht teuml emetuar nga pajisje lazer teuml
klasave 3B dhe 4 - praneuml vendeve teuml puneumls me nxehteumlsi teuml larteuml si furrat e shkrirjes seuml metaleve qelqit etj
2Light amplification by stimulated emission of radiation-amplifikimi i driteumls neumlpeumlrmjet emetimit teuml stimuluar teuml
rrezatimit
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
3
c) niveli i ekspozimit ndaj rrezatimit artificial ultravjollceuml peumlr grateuml shtatzeumlna nuk duhet teuml tejkalojeuml frac14 e vlereumls kufi teuml ekspozimit
SEKSIONI II
DETYRIMET E PUNEumlDHEumlNEumlSIT
Neni 4 Peumlrcaktimi i ekspozimit dhe vlereumlsimi i riskut
1 Neuml peumlrputhje me nenin 9 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e njeuml vlereumlsimi teuml peumlrshtatsheumlm dhe teuml mjaftuesheumlm teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve nga rrezatimi optik artificial dhe natyror Vlereumlsimi i riskut identifikon masat qeuml duhen marreuml
Neuml rastin e rrezatimit optik artificial puneumldheumlneumlsi identifikon burimet e tij teuml cilat mund teuml krijojneuml ekspozim teuml rreziksheumlm neuml vendin e puneumls dhe meuml pas vlereumlson nivelin e ekspozimit bazuar neuml elementet e meumlposhtme
a)matjen e nivelit teuml rrezatimit siccedil peumlrcaktohet neuml keumlteuml rregullore b)teuml dheumlnat e siguruara nga prodhuesi mbi nivelin e rrezatimit teuml njeuml pajisjeje teuml caktuar (kategoria e
emetimit teuml pajisjes neuml peumlrputhje me standardin e harmonizuar shqiptar) llambasistemi i llambeumls (grupi i riskut neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare) ose klaseumln e lazerit sipas standardit teuml harmonizuar shqiptar
c)llogaritjen e nivelit teuml rrezatimit kur eumlshteuml e mundur teuml kryhet Puneumldheumlneumlsi vlereumlson nivelet e ekspozimit duke marreuml parasysh teuml gjitha veprimtariteuml e lidhura me
skenareumlt e teuml gjitha proceseve teuml peumlrdorimit teuml ccedildo burimi teuml veccedilanteuml teuml rrezatimit artificial si veumlnia neuml puneuml sheumlrbimi mireumlmbajtja etj
Metodat dhe aparaturat e peumlrdorura neuml vlereumlsimin e riskut janeuml neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare
2 Vlereumlsimi matja dhe llogaritjet e peumlrmendura neuml pikeumln 1 teuml keumltij neni dhe vlereumlsimi i riskut planifikohen dhe zhvillohen nga sheumlrbime ose persona teuml specializuar sipas legjislacionit neuml fuqi
3 Matjet dhe vlereumlsimi i riskut peumlr burimet e rrezatimit optik artificial jokoherent varen nga niveli i ekspozimit (NE) neuml lidhje me vlereumln kufi teuml ekspozimit (VKE) teuml peumlrcaktuar neuml peumlrputhje me shtojceumln 1 teuml keumlsaj rregulloreje dhe kryhen neuml intervalet e meumlposhtme kohore
a) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml vit neumlse 07middotVKE lt NE le VKE b) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml dy vjet neumlse 04middotVKElt NE le 07middotVKE Puneumldheumlneumlsi mund teuml mos kryejeuml matje teuml tjera neumlse gjateuml dy matjeve teuml fundit NE le 04 VKE me
peumlrjashtim teuml rasteve kur ka pasur ndryshime neuml vendin e puneumls teuml cilat mund teuml ndikojneuml neuml nivelin e ekspozimit
4 Matjet dhe vlereumlsimi i riskut peumlr burimet artificiale teuml rrezatimit lazer varen nga niveli i matur i ekspozimit (NE) neuml lidhje me vlereumln kufi teuml ekspozimit (VKE) teuml peumlrcaktuar neuml peumlrputhje me shtojceumln 2 dhe kryhen neuml intervalet e meumlposhtme kohore
a) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml vit neumlse 08middotVKE lt NE le VKE b) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml dy vjet neumlse 04middotVKE lt NE le 08middotVKE Puneumldheumlneumlsi mund teuml mos kryejeuml matje teuml tjeraneumlse gjateuml dy matjeve teuml fundit NE le 04middotVKE me
peumlrjashtim teuml rasteve kur ka pasur ndryshime neuml vendin e puneumls teuml cilat mund teuml ndikojneuml neuml nivelin e ekspozimit
5 Neuml vendet individuale teuml puneumls ku peumlrdoren pajisje lazer teuml klasave 1 1M 2 2M dhe 3R qeuml peumlrdoren neuml peumlrputhje me rekomandimet e prodhuesit peumlr operimin e tyre teuml sigurt mund teuml mos beumlhen matje teuml rrezatimit lazer teuml reflektuar ose teuml shpeumlrhapur
6 Neuml bazeuml teuml vlereumlsimit teuml nivelit teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi peumlrgatit grafikun me rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut i cili peumlrbeumlhet nga
- specifikimi i agjenteumlve teuml rreziksheumlm - teuml dheumlna mbi vlereumlsimin e nivelit teuml ekspozimit - vendndodhja si vendi i puneumls ose vendi individual i puneumls qeuml eumlshteuml vlereumlsuar - emri i sheumlrbimit ose personit teuml specializuar qeuml ka kryer vlereumlsimin
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
4
- metoda e peumlrdorur peumlr vlereumlsimin - niveli i peumlrcaktuar i ekspozimit - interpretimi i rezultateve 7 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml gjateuml vlereumlsimit teuml riskut teuml merren parasysh elementet e meumlposhtme a) niveli brezi i gjateumlsiseuml seuml valeumls si dhe koheumlzgjatja e ekspozimit ndaj burimeve artificiale teuml
rrezatimit optik b)ekspozimi ndaj burimeve natyrore teuml rrezatimit optik c)vlerat kufi teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml shtojcat 1 dhe2 teuml keumlsaj rregulloreje ccedil)ccedildo efekt i lidhur me sheumlndetin dhe sigurineuml e puneumlmarreumlsve qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml
ndjeshme teuml riskut d) ccedildo efekt i mundsheumlm mbi sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve qeuml rezulton nga
ndeumlrveprimet midis rrezatimit optik dhe substancave kimike fotosensitive neuml vendin e puneumls dh) ccedildo efekt indirekt si verbimi i peumlrkohsheumlm shpeumlrthimi ose zjarri e) ekzistenca e pajisjeve alternative teuml prodhuara peumlr teuml zvogeumlluar nivelet e ekspozimit ndaj
rrezatimit optik artificial euml) informacioni i peumlrshtatsheumlm i siguruar nga mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore peumlrfshireuml informacionin e
publikuar peumlr sa eumlshteuml e mundur f)burimet e shumeumlfishta teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik artificial g)klasifikimi i zbatuar peumlr njeuml pajisje lazer sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare dhe peumlr ccedildo
burim artificial qeuml mund teuml shkaktojeuml deumlm teuml ngjasheumlm me ateuml teuml njeuml pajisjeje lazer teuml klaseumls 3B ose 4 ose ccedildo klasifikim teuml ngjasheumlm
gj) informacioni i siguruar nga prodhuesit e burimeve teuml rrezatimit optik dhe pajisjeve teuml puneumls sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare
8 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml vlereumlsimi i riskut peumlrfshireuml teuml dheumlnat nga matjet dheose llogaritjet e nivelit teuml ekspozimit sipas pikeumls 1 teuml keumltij neni teuml dokumentohen neuml njeuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon konsultimin e tyre teuml meumlvonsheumlm sipas legjislacionit neuml fuqi
Vlereumlsimi i riskut mund teuml peumlrfshijeuml njeuml justifikim nga puneumldheumlneumlsi se natyra dhe shkalla e risqeve teuml lidhur me rrezatimin optik e beumljneuml teuml panevojsheumlm njeuml vlereumlsim teuml meumltejsheumlm teuml detajuar teuml riskut
Puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e rivlereumlsimit teuml riskut neumlse shfaqen ndryshime teuml reumlndeumlsishme teuml vendit teuml puneumls ose teuml rrethanave teuml tjera teuml cilat e beumljneuml teuml pavlefsheumlm vlereumlsimin e riskut ose kur rezultatet e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore tregojneuml se kjo eumlshteuml e nevojshme
Neni 5 Shmangia ose zvogeumllimi i ekspozimit
1 Mbi bazeumln e rezultateve teuml vlereumlsimit teuml riskut puneumldheumlneumlsi peumlrcakton veprimet teknike dhe
organizative teuml nevojshme peumlr teuml zvogeumlluar risqet qeuml krijohen nga ekspozimi ndaj rrezatimit optik 2 Neuml rastet kur vlereumlsimi i riskut provon se ekziston mundeumlsia qeuml niveli i ekspozimit teuml
puneumlmarreumlsve teuml ekspozuar ndaj burimeve artificiale teuml rrezatimit optik teuml tejkalojeuml vlerat kufi teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi i cili peumlrmban masa teknike dheose organizative teuml projektuara peumlr teuml parandaluar ekspozimin qeuml tejkalon vlerat kufi duke marreuml parasysh neuml veccedilanti
a)metoda teuml tjera teuml puneumls qeuml zvogeumllojneuml riskun nga rrezatimi optik b) peumlrzgjedhjen e pajisjeve qeuml emetojneuml meuml pak rrezatim optik duke marreuml parasysh puneumln qeuml duhet
kryer c) masat teknike peumlr zvogeumllimin e emetimit teuml rrezatimit optik peumlrfshireuml kur eumlshteuml e nevojshme
peumlrdorimin e pajisjeve peumlr bllokim dheose fikje automatike (interlocks) ekraneve mbrojteumlse ose mekanizmave teuml ngjasheumlm teuml mbrojtjes seuml sheumlndetit
ccedil)sisteme teuml peumlrshtatshme teuml mireumlmbajtjes seuml pajisjeve dhe vendeve teuml puneumls d) projektin dhe struktureumln e vendeve teuml puneumls dhe vendeve individuale teuml puneumls dh) kufizimin e koheumlzgjatjes dhe nivelit teuml ekspozimit e)pranineuml e pajisjeve mbrojteumlse individuale teuml peumlrshtatshme euml)udheumlzimet e prodhuesit lidhur me peumlrdorimin e sigurt teuml pajisjeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
5
3 Vendet e puneumls ku puneumlmarreumlsit mund teuml ekspozohen ndaj niveleve teuml rrezatimit optik nga burime artificiale qeuml tejkalojneuml vlerat kufi teuml ekspozimit tregohen neumlpeumlrmjet shenjave teuml peumlrshtatshme neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare dhe kur eumlshteuml teknikisht e mundur kufizohet aksesi neuml to
4 Puneumlmarreumlsit nuk ekspozohen ndaj rrezatimit optik mbi vlerat kufi teuml ekspozimit Neumlse pavareumlsisht masave teuml marra nga puneumldheumlneumlsi vlerat kufi teuml ekspozimit tejkalohen puneumldheumlneumlsi
- ndeumlrmerr veprime teuml menjeumlhershme peumlr teuml zvogeumlluar ekspozimin neumln vlerat kufi -identifikon arsyet e tejkalimit teuml vlerave kufi teuml ekspozimit - peumlrshtat masat mbrojteumlse dhe parandaluese neuml meumlnyreuml qeuml tejkalimi teuml mos peumlrseumlritet 5 Kur vlereumlsimi i riskut tregon njeuml risk peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve natyrore teuml
rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi me masa teknike dheose organizative peumlr zvogeumllimin neuml minimum teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin
6 Puneumldheumlneumlsi i peumlrshtat masat mbrojteumlse me keumlrkesat peumlr puneumlmarreumlsit e grupeve teuml veccedilanta teuml ndjeshme ndaj riskut
Neni 6
Informimi dhe formimi i puneumlmarreumlsve 1 Neuml peumlrputhje me dispozitat e nenit 12 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1022010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe
sheumlndetin neuml puneumlrdquo neumlse puneumlmarreumlsit ekspozohen ndaj rrezatimit optik neuml puneuml puneumldheumlneumlsi u jep atyre dheose peumlrfaqeumlsuesve teuml tyre informacion dhe formim teuml peumlrshtatsheumlm e teuml mjaftuesheumlm
2 Informimi dhe formimi peumlrfshijneuml a)masat e marra peumlr zbatimin e keumlsaj rregulloreje b)vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial dhe risqet potenciale teuml lidhura me to c)rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut peumlr vende individuale teuml veccedilanta teuml puneumls peumlrfshireuml rezultatet e
matjeve dheose llogaritjeve teuml niveleve teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik seuml bashku me njeuml shpjegim teuml dometheumlnies seuml tyre dhe teuml risqeve potenciale
ccedil)meumlnyreumln e identifikimit dhe raportimit teuml efekteve negative teuml ekspozimit mbi sheumlndetin d)rrethanat neuml teuml cilat puneumlmarreumlsve u lind e drejta peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore dh)praktikat e sigurta teuml puneumls peumlr teuml minimizuar risqet nga ekspozimi e)peumlrdorimin e duhur teuml pajisjeve teuml peumlrshtatshme teuml mbrojtjes individuale
Neni 7
Konsultimi dhe pjeseumlmarrja e puneumlmarreumlsve Neuml peumlrputhje me nenin 13 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi merr masa teuml peumlrshtatshme peumlr konsultimin dhe pjeseumlmarrjen e puneumlmarreumlsve neuml veccedilanti lidhur me vlereumlsimin e riskut dhe masat e marra ose qeuml duhen marreuml peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar ekspozimin ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenet 4 5 dhe 6 teuml keumlsaj rregulloreje
SEKSIONI III
DISPOZITA TEuml PEumlRZIERA
Neni 8 Mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore
1 Me qeumlllim parandalimin dhe kapjen neuml koheuml teuml ccedildo efekti negativ peumlr sheumlndetin dhe peumlr
parandalimin e risqeve afatgjata dhe ccedildo risku peumlr seumlmundje kronike si pasojeuml e rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi siguron mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore peumlr ccedildo puneumlmarreumls qeuml ekspozohet ndaj rrezatimit optik neuml puneuml neuml peumlrputhje me legjislacionin peumlrkateumls neuml fuqi
2 Objekti i kontrolleve mjekeumlsore duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me llojin dhe brezin e rrezatimit optik teuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 3 teuml keumlsaj rregulloreje
3 Neumlse njeuml puneumlmarreumls raporton njeuml efekt negativ ose teuml papritur neuml sheumlndet ose neuml ccedildo rast kur konstatohet njeuml nivel ekspozimi mbi vlerat kufi puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e ekzaminimeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
6
mjekeumlsore teuml peumlrshtatshme peumlr puneumlmarreumlsin neuml fjaleuml neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore
4 Ekzaminimi mjekeumlsor kryhet neuml teuml gjitha rastet kur si rezultat i mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore njeuml puneumlmarreumls konstatohet me njeuml seumlmundje ose me pasoja negative sheumlndeteumlsore qeuml nga mjeku i puneumls konsiderohen se janeuml rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml puneuml Mjeku i puneumls kur e konsideron teuml nevojshme mund teuml konsultohet me njeuml specialist teuml fusheumls
5 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni kur vlerat kufi tejkalohen ose identifikohen efekte negative neuml sheumlndet peumlrshireuml seumlmundje teuml ndryshme
a) puneumlmarreumlsi informohet nga mjeku i puneumls mbi rezultatet qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht dhe neuml veccedilanti informohet dhe keumlshillohet mbi ccedildo mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml cileumls duhet trsquoi neumlnshtrohet pas peumlrfundimit teuml ekspozimit
b) puneumldheumlneumlsi informohet peumlr ccedildo gjetje teuml reumlndeumlsishme teuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore duke marreuml parasysh ccedildo konfidencialitet mjekeumlsor
3 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni puneumldheumlneumlsi a) rishikon vlereumlsimin e riskut b) rishikon masat e parashikuara dhe teuml marra peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar risqet c) merr parasysh ccedildo keumlshilleuml teuml mjekut teuml puneumls teuml njeuml personi me kualifikim teuml peumlrshtatsheumlm ose teuml
njeuml autoriteti kompetent peumlr zbatimin e masave peumlr shmangien ose zvogeumllimin e riskut ccedil) merr masa peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml vazhduar dhe siguron rishikimin e gjendjes
sheumlndeteumlsore teuml ccedildo puneumlmarreumlsi tjeteumlr qeuml ka qeneuml i ekspozuar neuml meumlnyreuml teuml ngjashme Neuml raste teuml tilla mjeku i puneumls ose autoriteti kompetent mund teuml propozojneuml qeuml personi i ekspozuar trsquoi neumlnshtrohet njeuml ekzaminimi mjekeumlsor
4 Teuml dheumlnat e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore peumlr secilin puneumlmarreumls dokumentohen dhe peumlrditeumlsohen neuml karteleumln e sheumlndetit neuml puneumlneuml peumlrputhje me legjislacionin peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore me legjislacionin peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale dhe neuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon shqyrtimin e tyre teuml meumlvonsheumlm Puneumlmarreumlsi me keumlrkeseuml teuml tij ka akses te teuml dheumlnat e sheumlndetit qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht
Neni 9 Sanksionet
Peumlr shkelje teuml dispozitave teuml keumlsaj rregulloreje vendosen sanksionet e peumlrcaktuara neuml nenin 43 teuml
ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
SHTOJCA I VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK ARTIFICIAL JOKOHERENT Nivelet e rrezatimit ose ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit optik mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formulat duhen peumlrdorur neuml vareumlsi teuml brezit teuml frekuencave teuml rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml treguara neuml tabeleumln 11 Peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatimit optik mund teuml jeneuml teuml peumlrdorshme meuml shumeuml se njeuml nivel i ekspozimit dhe vlereuml kufi korresponduese e ekspozimit
Shkronjatldquoardquo deri meuml ldquoordquo meuml poshteuml i referohen rreshtave korrespondues teuml tabeleumls 11 (a)
int int0
400λ
180λ eff λd)λ()λ( E
t nm
nm
StH sdotsdotsdot==
=λ
(Heff eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 180-400 nm)
(b) int int sdotsdot=
=λ
=λλ
t
0
nm 400
nm 315UVA dtdλ)tλ(EH
(HUVA eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 315-400 nm)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
3
c) niveli i ekspozimit ndaj rrezatimit artificial ultravjollceuml peumlr grateuml shtatzeumlna nuk duhet teuml tejkalojeuml frac14 e vlereumls kufi teuml ekspozimit
SEKSIONI II
DETYRIMET E PUNEumlDHEumlNEumlSIT
Neni 4 Peumlrcaktimi i ekspozimit dhe vlereumlsimi i riskut
1 Neuml peumlrputhje me nenin 9 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e njeuml vlereumlsimi teuml peumlrshtatsheumlm dhe teuml mjaftuesheumlm teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve nga rrezatimi optik artificial dhe natyror Vlereumlsimi i riskut identifikon masat qeuml duhen marreuml
Neuml rastin e rrezatimit optik artificial puneumldheumlneumlsi identifikon burimet e tij teuml cilat mund teuml krijojneuml ekspozim teuml rreziksheumlm neuml vendin e puneumls dhe meuml pas vlereumlson nivelin e ekspozimit bazuar neuml elementet e meumlposhtme
a)matjen e nivelit teuml rrezatimit siccedil peumlrcaktohet neuml keumlteuml rregullore b)teuml dheumlnat e siguruara nga prodhuesi mbi nivelin e rrezatimit teuml njeuml pajisjeje teuml caktuar (kategoria e
emetimit teuml pajisjes neuml peumlrputhje me standardin e harmonizuar shqiptar) llambasistemi i llambeumls (grupi i riskut neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare) ose klaseumln e lazerit sipas standardit teuml harmonizuar shqiptar
c)llogaritjen e nivelit teuml rrezatimit kur eumlshteuml e mundur teuml kryhet Puneumldheumlneumlsi vlereumlson nivelet e ekspozimit duke marreuml parasysh teuml gjitha veprimtariteuml e lidhura me
skenareumlt e teuml gjitha proceseve teuml peumlrdorimit teuml ccedildo burimi teuml veccedilanteuml teuml rrezatimit artificial si veumlnia neuml puneuml sheumlrbimi mireumlmbajtja etj
Metodat dhe aparaturat e peumlrdorura neuml vlereumlsimin e riskut janeuml neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare
2 Vlereumlsimi matja dhe llogaritjet e peumlrmendura neuml pikeumln 1 teuml keumltij neni dhe vlereumlsimi i riskut planifikohen dhe zhvillohen nga sheumlrbime ose persona teuml specializuar sipas legjislacionit neuml fuqi
3 Matjet dhe vlereumlsimi i riskut peumlr burimet e rrezatimit optik artificial jokoherent varen nga niveli i ekspozimit (NE) neuml lidhje me vlereumln kufi teuml ekspozimit (VKE) teuml peumlrcaktuar neuml peumlrputhje me shtojceumln 1 teuml keumlsaj rregulloreje dhe kryhen neuml intervalet e meumlposhtme kohore
a) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml vit neumlse 07middotVKE lt NE le VKE b) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml dy vjet neumlse 04middotVKElt NE le 07middotVKE Puneumldheumlneumlsi mund teuml mos kryejeuml matje teuml tjera neumlse gjateuml dy matjeve teuml fundit NE le 04 VKE me
peumlrjashtim teuml rasteve kur ka pasur ndryshime neuml vendin e puneumls teuml cilat mund teuml ndikojneuml neuml nivelin e ekspozimit
4 Matjet dhe vlereumlsimi i riskut peumlr burimet artificiale teuml rrezatimit lazer varen nga niveli i matur i ekspozimit (NE) neuml lidhje me vlereumln kufi teuml ekspozimit (VKE) teuml peumlrcaktuar neuml peumlrputhje me shtojceumln 2 dhe kryhen neuml intervalet e meumlposhtme kohore
a) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml vit neumlse 08middotVKE lt NE le VKE b) teuml pakteumln njeuml hereuml neuml dy vjet neumlse 04middotVKE lt NE le 08middotVKE Puneumldheumlneumlsi mund teuml mos kryejeuml matje teuml tjeraneumlse gjateuml dy matjeve teuml fundit NE le 04middotVKE me
peumlrjashtim teuml rasteve kur ka pasur ndryshime neuml vendin e puneumls teuml cilat mund teuml ndikojneuml neuml nivelin e ekspozimit
5 Neuml vendet individuale teuml puneumls ku peumlrdoren pajisje lazer teuml klasave 1 1M 2 2M dhe 3R qeuml peumlrdoren neuml peumlrputhje me rekomandimet e prodhuesit peumlr operimin e tyre teuml sigurt mund teuml mos beumlhen matje teuml rrezatimit lazer teuml reflektuar ose teuml shpeumlrhapur
6 Neuml bazeuml teuml vlereumlsimit teuml nivelit teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi peumlrgatit grafikun me rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut i cili peumlrbeumlhet nga
- specifikimi i agjenteumlve teuml rreziksheumlm - teuml dheumlna mbi vlereumlsimin e nivelit teuml ekspozimit - vendndodhja si vendi i puneumls ose vendi individual i puneumls qeuml eumlshteuml vlereumlsuar - emri i sheumlrbimit ose personit teuml specializuar qeuml ka kryer vlereumlsimin
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
4
- metoda e peumlrdorur peumlr vlereumlsimin - niveli i peumlrcaktuar i ekspozimit - interpretimi i rezultateve 7 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml gjateuml vlereumlsimit teuml riskut teuml merren parasysh elementet e meumlposhtme a) niveli brezi i gjateumlsiseuml seuml valeumls si dhe koheumlzgjatja e ekspozimit ndaj burimeve artificiale teuml
rrezatimit optik b)ekspozimi ndaj burimeve natyrore teuml rrezatimit optik c)vlerat kufi teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml shtojcat 1 dhe2 teuml keumlsaj rregulloreje ccedil)ccedildo efekt i lidhur me sheumlndetin dhe sigurineuml e puneumlmarreumlsve qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml
ndjeshme teuml riskut d) ccedildo efekt i mundsheumlm mbi sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve qeuml rezulton nga
ndeumlrveprimet midis rrezatimit optik dhe substancave kimike fotosensitive neuml vendin e puneumls dh) ccedildo efekt indirekt si verbimi i peumlrkohsheumlm shpeumlrthimi ose zjarri e) ekzistenca e pajisjeve alternative teuml prodhuara peumlr teuml zvogeumlluar nivelet e ekspozimit ndaj
rrezatimit optik artificial euml) informacioni i peumlrshtatsheumlm i siguruar nga mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore peumlrfshireuml informacionin e
publikuar peumlr sa eumlshteuml e mundur f)burimet e shumeumlfishta teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik artificial g)klasifikimi i zbatuar peumlr njeuml pajisje lazer sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare dhe peumlr ccedildo
burim artificial qeuml mund teuml shkaktojeuml deumlm teuml ngjasheumlm me ateuml teuml njeuml pajisjeje lazer teuml klaseumls 3B ose 4 ose ccedildo klasifikim teuml ngjasheumlm
gj) informacioni i siguruar nga prodhuesit e burimeve teuml rrezatimit optik dhe pajisjeve teuml puneumls sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare
8 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml vlereumlsimi i riskut peumlrfshireuml teuml dheumlnat nga matjet dheose llogaritjet e nivelit teuml ekspozimit sipas pikeumls 1 teuml keumltij neni teuml dokumentohen neuml njeuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon konsultimin e tyre teuml meumlvonsheumlm sipas legjislacionit neuml fuqi
Vlereumlsimi i riskut mund teuml peumlrfshijeuml njeuml justifikim nga puneumldheumlneumlsi se natyra dhe shkalla e risqeve teuml lidhur me rrezatimin optik e beumljneuml teuml panevojsheumlm njeuml vlereumlsim teuml meumltejsheumlm teuml detajuar teuml riskut
Puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e rivlereumlsimit teuml riskut neumlse shfaqen ndryshime teuml reumlndeumlsishme teuml vendit teuml puneumls ose teuml rrethanave teuml tjera teuml cilat e beumljneuml teuml pavlefsheumlm vlereumlsimin e riskut ose kur rezultatet e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore tregojneuml se kjo eumlshteuml e nevojshme
Neni 5 Shmangia ose zvogeumllimi i ekspozimit
1 Mbi bazeumln e rezultateve teuml vlereumlsimit teuml riskut puneumldheumlneumlsi peumlrcakton veprimet teknike dhe
organizative teuml nevojshme peumlr teuml zvogeumlluar risqet qeuml krijohen nga ekspozimi ndaj rrezatimit optik 2 Neuml rastet kur vlereumlsimi i riskut provon se ekziston mundeumlsia qeuml niveli i ekspozimit teuml
puneumlmarreumlsve teuml ekspozuar ndaj burimeve artificiale teuml rrezatimit optik teuml tejkalojeuml vlerat kufi teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi i cili peumlrmban masa teknike dheose organizative teuml projektuara peumlr teuml parandaluar ekspozimin qeuml tejkalon vlerat kufi duke marreuml parasysh neuml veccedilanti
a)metoda teuml tjera teuml puneumls qeuml zvogeumllojneuml riskun nga rrezatimi optik b) peumlrzgjedhjen e pajisjeve qeuml emetojneuml meuml pak rrezatim optik duke marreuml parasysh puneumln qeuml duhet
kryer c) masat teknike peumlr zvogeumllimin e emetimit teuml rrezatimit optik peumlrfshireuml kur eumlshteuml e nevojshme
peumlrdorimin e pajisjeve peumlr bllokim dheose fikje automatike (interlocks) ekraneve mbrojteumlse ose mekanizmave teuml ngjasheumlm teuml mbrojtjes seuml sheumlndetit
ccedil)sisteme teuml peumlrshtatshme teuml mireumlmbajtjes seuml pajisjeve dhe vendeve teuml puneumls d) projektin dhe struktureumln e vendeve teuml puneumls dhe vendeve individuale teuml puneumls dh) kufizimin e koheumlzgjatjes dhe nivelit teuml ekspozimit e)pranineuml e pajisjeve mbrojteumlse individuale teuml peumlrshtatshme euml)udheumlzimet e prodhuesit lidhur me peumlrdorimin e sigurt teuml pajisjeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
5
3 Vendet e puneumls ku puneumlmarreumlsit mund teuml ekspozohen ndaj niveleve teuml rrezatimit optik nga burime artificiale qeuml tejkalojneuml vlerat kufi teuml ekspozimit tregohen neumlpeumlrmjet shenjave teuml peumlrshtatshme neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare dhe kur eumlshteuml teknikisht e mundur kufizohet aksesi neuml to
4 Puneumlmarreumlsit nuk ekspozohen ndaj rrezatimit optik mbi vlerat kufi teuml ekspozimit Neumlse pavareumlsisht masave teuml marra nga puneumldheumlneumlsi vlerat kufi teuml ekspozimit tejkalohen puneumldheumlneumlsi
- ndeumlrmerr veprime teuml menjeumlhershme peumlr teuml zvogeumlluar ekspozimin neumln vlerat kufi -identifikon arsyet e tejkalimit teuml vlerave kufi teuml ekspozimit - peumlrshtat masat mbrojteumlse dhe parandaluese neuml meumlnyreuml qeuml tejkalimi teuml mos peumlrseumlritet 5 Kur vlereumlsimi i riskut tregon njeuml risk peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve natyrore teuml
rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi me masa teknike dheose organizative peumlr zvogeumllimin neuml minimum teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin
6 Puneumldheumlneumlsi i peumlrshtat masat mbrojteumlse me keumlrkesat peumlr puneumlmarreumlsit e grupeve teuml veccedilanta teuml ndjeshme ndaj riskut
Neni 6
Informimi dhe formimi i puneumlmarreumlsve 1 Neuml peumlrputhje me dispozitat e nenit 12 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1022010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe
sheumlndetin neuml puneumlrdquo neumlse puneumlmarreumlsit ekspozohen ndaj rrezatimit optik neuml puneuml puneumldheumlneumlsi u jep atyre dheose peumlrfaqeumlsuesve teuml tyre informacion dhe formim teuml peumlrshtatsheumlm e teuml mjaftuesheumlm
2 Informimi dhe formimi peumlrfshijneuml a)masat e marra peumlr zbatimin e keumlsaj rregulloreje b)vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial dhe risqet potenciale teuml lidhura me to c)rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut peumlr vende individuale teuml veccedilanta teuml puneumls peumlrfshireuml rezultatet e
matjeve dheose llogaritjeve teuml niveleve teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik seuml bashku me njeuml shpjegim teuml dometheumlnies seuml tyre dhe teuml risqeve potenciale
ccedil)meumlnyreumln e identifikimit dhe raportimit teuml efekteve negative teuml ekspozimit mbi sheumlndetin d)rrethanat neuml teuml cilat puneumlmarreumlsve u lind e drejta peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore dh)praktikat e sigurta teuml puneumls peumlr teuml minimizuar risqet nga ekspozimi e)peumlrdorimin e duhur teuml pajisjeve teuml peumlrshtatshme teuml mbrojtjes individuale
Neni 7
Konsultimi dhe pjeseumlmarrja e puneumlmarreumlsve Neuml peumlrputhje me nenin 13 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi merr masa teuml peumlrshtatshme peumlr konsultimin dhe pjeseumlmarrjen e puneumlmarreumlsve neuml veccedilanti lidhur me vlereumlsimin e riskut dhe masat e marra ose qeuml duhen marreuml peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar ekspozimin ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenet 4 5 dhe 6 teuml keumlsaj rregulloreje
SEKSIONI III
DISPOZITA TEuml PEumlRZIERA
Neni 8 Mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore
1 Me qeumlllim parandalimin dhe kapjen neuml koheuml teuml ccedildo efekti negativ peumlr sheumlndetin dhe peumlr
parandalimin e risqeve afatgjata dhe ccedildo risku peumlr seumlmundje kronike si pasojeuml e rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi siguron mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore peumlr ccedildo puneumlmarreumls qeuml ekspozohet ndaj rrezatimit optik neuml puneuml neuml peumlrputhje me legjislacionin peumlrkateumls neuml fuqi
2 Objekti i kontrolleve mjekeumlsore duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me llojin dhe brezin e rrezatimit optik teuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 3 teuml keumlsaj rregulloreje
3 Neumlse njeuml puneumlmarreumls raporton njeuml efekt negativ ose teuml papritur neuml sheumlndet ose neuml ccedildo rast kur konstatohet njeuml nivel ekspozimi mbi vlerat kufi puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e ekzaminimeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
6
mjekeumlsore teuml peumlrshtatshme peumlr puneumlmarreumlsin neuml fjaleuml neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore
4 Ekzaminimi mjekeumlsor kryhet neuml teuml gjitha rastet kur si rezultat i mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore njeuml puneumlmarreumls konstatohet me njeuml seumlmundje ose me pasoja negative sheumlndeteumlsore qeuml nga mjeku i puneumls konsiderohen se janeuml rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml puneuml Mjeku i puneumls kur e konsideron teuml nevojshme mund teuml konsultohet me njeuml specialist teuml fusheumls
5 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni kur vlerat kufi tejkalohen ose identifikohen efekte negative neuml sheumlndet peumlrshireuml seumlmundje teuml ndryshme
a) puneumlmarreumlsi informohet nga mjeku i puneumls mbi rezultatet qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht dhe neuml veccedilanti informohet dhe keumlshillohet mbi ccedildo mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml cileumls duhet trsquoi neumlnshtrohet pas peumlrfundimit teuml ekspozimit
b) puneumldheumlneumlsi informohet peumlr ccedildo gjetje teuml reumlndeumlsishme teuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore duke marreuml parasysh ccedildo konfidencialitet mjekeumlsor
3 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni puneumldheumlneumlsi a) rishikon vlereumlsimin e riskut b) rishikon masat e parashikuara dhe teuml marra peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar risqet c) merr parasysh ccedildo keumlshilleuml teuml mjekut teuml puneumls teuml njeuml personi me kualifikim teuml peumlrshtatsheumlm ose teuml
njeuml autoriteti kompetent peumlr zbatimin e masave peumlr shmangien ose zvogeumllimin e riskut ccedil) merr masa peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml vazhduar dhe siguron rishikimin e gjendjes
sheumlndeteumlsore teuml ccedildo puneumlmarreumlsi tjeteumlr qeuml ka qeneuml i ekspozuar neuml meumlnyreuml teuml ngjashme Neuml raste teuml tilla mjeku i puneumls ose autoriteti kompetent mund teuml propozojneuml qeuml personi i ekspozuar trsquoi neumlnshtrohet njeuml ekzaminimi mjekeumlsor
4 Teuml dheumlnat e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore peumlr secilin puneumlmarreumls dokumentohen dhe peumlrditeumlsohen neuml karteleumln e sheumlndetit neuml puneumlneuml peumlrputhje me legjislacionin peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore me legjislacionin peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale dhe neuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon shqyrtimin e tyre teuml meumlvonsheumlm Puneumlmarreumlsi me keumlrkeseuml teuml tij ka akses te teuml dheumlnat e sheumlndetit qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht
Neni 9 Sanksionet
Peumlr shkelje teuml dispozitave teuml keumlsaj rregulloreje vendosen sanksionet e peumlrcaktuara neuml nenin 43 teuml
ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
SHTOJCA I VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK ARTIFICIAL JOKOHERENT Nivelet e rrezatimit ose ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit optik mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formulat duhen peumlrdorur neuml vareumlsi teuml brezit teuml frekuencave teuml rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml treguara neuml tabeleumln 11 Peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatimit optik mund teuml jeneuml teuml peumlrdorshme meuml shumeuml se njeuml nivel i ekspozimit dhe vlereuml kufi korresponduese e ekspozimit
Shkronjatldquoardquo deri meuml ldquoordquo meuml poshteuml i referohen rreshtave korrespondues teuml tabeleumls 11 (a)
int int0
400λ
180λ eff λd)λ()λ( E
t nm
nm
StH sdotsdotsdot==
=λ
(Heff eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 180-400 nm)
(b) int int sdotsdot=
=λ
=λλ
t
0
nm 400
nm 315UVA dtdλ)tλ(EH
(HUVA eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 315-400 nm)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
4
- metoda e peumlrdorur peumlr vlereumlsimin - niveli i peumlrcaktuar i ekspozimit - interpretimi i rezultateve 7 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml gjateuml vlereumlsimit teuml riskut teuml merren parasysh elementet e meumlposhtme a) niveli brezi i gjateumlsiseuml seuml valeumls si dhe koheumlzgjatja e ekspozimit ndaj burimeve artificiale teuml
rrezatimit optik b)ekspozimi ndaj burimeve natyrore teuml rrezatimit optik c)vlerat kufi teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml shtojcat 1 dhe2 teuml keumlsaj rregulloreje ccedil)ccedildo efekt i lidhur me sheumlndetin dhe sigurineuml e puneumlmarreumlsve qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml
ndjeshme teuml riskut d) ccedildo efekt i mundsheumlm mbi sigurineuml dhe sheumlndetin e puneumlmarreumlsve qeuml rezulton nga
ndeumlrveprimet midis rrezatimit optik dhe substancave kimike fotosensitive neuml vendin e puneumls dh) ccedildo efekt indirekt si verbimi i peumlrkohsheumlm shpeumlrthimi ose zjarri e) ekzistenca e pajisjeve alternative teuml prodhuara peumlr teuml zvogeumlluar nivelet e ekspozimit ndaj
rrezatimit optik artificial euml) informacioni i peumlrshtatsheumlm i siguruar nga mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore peumlrfshireuml informacionin e
publikuar peumlr sa eumlshteuml e mundur f)burimet e shumeumlfishta teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik artificial g)klasifikimi i zbatuar peumlr njeuml pajisje lazer sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare dhe peumlr ccedildo
burim artificial qeuml mund teuml shkaktojeuml deumlm teuml ngjasheumlm me ateuml teuml njeuml pajisjeje lazer teuml klaseumls 3B ose 4 ose ccedildo klasifikim teuml ngjasheumlm
gj) informacioni i siguruar nga prodhuesit e burimeve teuml rrezatimit optik dhe pajisjeve teuml puneumls sipas standardeve teuml harmonizuara shqiptare
8 Puneumldheumlneumlsi siguron qeuml vlereumlsimi i riskut peumlrfshireuml teuml dheumlnat nga matjet dheose llogaritjet e nivelit teuml ekspozimit sipas pikeumls 1 teuml keumltij neni teuml dokumentohen neuml njeuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon konsultimin e tyre teuml meumlvonsheumlm sipas legjislacionit neuml fuqi
Vlereumlsimi i riskut mund teuml peumlrfshijeuml njeuml justifikim nga puneumldheumlneumlsi se natyra dhe shkalla e risqeve teuml lidhur me rrezatimin optik e beumljneuml teuml panevojsheumlm njeuml vlereumlsim teuml meumltejsheumlm teuml detajuar teuml riskut
Puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e rivlereumlsimit teuml riskut neumlse shfaqen ndryshime teuml reumlndeumlsishme teuml vendit teuml puneumls ose teuml rrethanave teuml tjera teuml cilat e beumljneuml teuml pavlefsheumlm vlereumlsimin e riskut ose kur rezultatet e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore tregojneuml se kjo eumlshteuml e nevojshme
Neni 5 Shmangia ose zvogeumllimi i ekspozimit
1 Mbi bazeumln e rezultateve teuml vlereumlsimit teuml riskut puneumldheumlneumlsi peumlrcakton veprimet teknike dhe
organizative teuml nevojshme peumlr teuml zvogeumlluar risqet qeuml krijohen nga ekspozimi ndaj rrezatimit optik 2 Neuml rastet kur vlereumlsimi i riskut provon se ekziston mundeumlsia qeuml niveli i ekspozimit teuml
puneumlmarreumlsve teuml ekspozuar ndaj burimeve artificiale teuml rrezatimit optik teuml tejkalojeuml vlerat kufi teuml ekspozimit puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi i cili peumlrmban masa teknike dheose organizative teuml projektuara peumlr teuml parandaluar ekspozimin qeuml tejkalon vlerat kufi duke marreuml parasysh neuml veccedilanti
a)metoda teuml tjera teuml puneumls qeuml zvogeumllojneuml riskun nga rrezatimi optik b) peumlrzgjedhjen e pajisjeve qeuml emetojneuml meuml pak rrezatim optik duke marreuml parasysh puneumln qeuml duhet
kryer c) masat teknike peumlr zvogeumllimin e emetimit teuml rrezatimit optik peumlrfshireuml kur eumlshteuml e nevojshme
peumlrdorimin e pajisjeve peumlr bllokim dheose fikje automatike (interlocks) ekraneve mbrojteumlse ose mekanizmave teuml ngjasheumlm teuml mbrojtjes seuml sheumlndetit
ccedil)sisteme teuml peumlrshtatshme teuml mireumlmbajtjes seuml pajisjeve dhe vendeve teuml puneumls d) projektin dhe struktureumln e vendeve teuml puneumls dhe vendeve individuale teuml puneumls dh) kufizimin e koheumlzgjatjes dhe nivelit teuml ekspozimit e)pranineuml e pajisjeve mbrojteumlse individuale teuml peumlrshtatshme euml)udheumlzimet e prodhuesit lidhur me peumlrdorimin e sigurt teuml pajisjeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
5
3 Vendet e puneumls ku puneumlmarreumlsit mund teuml ekspozohen ndaj niveleve teuml rrezatimit optik nga burime artificiale qeuml tejkalojneuml vlerat kufi teuml ekspozimit tregohen neumlpeumlrmjet shenjave teuml peumlrshtatshme neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare dhe kur eumlshteuml teknikisht e mundur kufizohet aksesi neuml to
4 Puneumlmarreumlsit nuk ekspozohen ndaj rrezatimit optik mbi vlerat kufi teuml ekspozimit Neumlse pavareumlsisht masave teuml marra nga puneumldheumlneumlsi vlerat kufi teuml ekspozimit tejkalohen puneumldheumlneumlsi
- ndeumlrmerr veprime teuml menjeumlhershme peumlr teuml zvogeumlluar ekspozimin neumln vlerat kufi -identifikon arsyet e tejkalimit teuml vlerave kufi teuml ekspozimit - peumlrshtat masat mbrojteumlse dhe parandaluese neuml meumlnyreuml qeuml tejkalimi teuml mos peumlrseumlritet 5 Kur vlereumlsimi i riskut tregon njeuml risk peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve natyrore teuml
rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi me masa teknike dheose organizative peumlr zvogeumllimin neuml minimum teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin
6 Puneumldheumlneumlsi i peumlrshtat masat mbrojteumlse me keumlrkesat peumlr puneumlmarreumlsit e grupeve teuml veccedilanta teuml ndjeshme ndaj riskut
Neni 6
Informimi dhe formimi i puneumlmarreumlsve 1 Neuml peumlrputhje me dispozitat e nenit 12 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1022010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe
sheumlndetin neuml puneumlrdquo neumlse puneumlmarreumlsit ekspozohen ndaj rrezatimit optik neuml puneuml puneumldheumlneumlsi u jep atyre dheose peumlrfaqeumlsuesve teuml tyre informacion dhe formim teuml peumlrshtatsheumlm e teuml mjaftuesheumlm
2 Informimi dhe formimi peumlrfshijneuml a)masat e marra peumlr zbatimin e keumlsaj rregulloreje b)vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial dhe risqet potenciale teuml lidhura me to c)rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut peumlr vende individuale teuml veccedilanta teuml puneumls peumlrfshireuml rezultatet e
matjeve dheose llogaritjeve teuml niveleve teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik seuml bashku me njeuml shpjegim teuml dometheumlnies seuml tyre dhe teuml risqeve potenciale
ccedil)meumlnyreumln e identifikimit dhe raportimit teuml efekteve negative teuml ekspozimit mbi sheumlndetin d)rrethanat neuml teuml cilat puneumlmarreumlsve u lind e drejta peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore dh)praktikat e sigurta teuml puneumls peumlr teuml minimizuar risqet nga ekspozimi e)peumlrdorimin e duhur teuml pajisjeve teuml peumlrshtatshme teuml mbrojtjes individuale
Neni 7
Konsultimi dhe pjeseumlmarrja e puneumlmarreumlsve Neuml peumlrputhje me nenin 13 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi merr masa teuml peumlrshtatshme peumlr konsultimin dhe pjeseumlmarrjen e puneumlmarreumlsve neuml veccedilanti lidhur me vlereumlsimin e riskut dhe masat e marra ose qeuml duhen marreuml peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar ekspozimin ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenet 4 5 dhe 6 teuml keumlsaj rregulloreje
SEKSIONI III
DISPOZITA TEuml PEumlRZIERA
Neni 8 Mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore
1 Me qeumlllim parandalimin dhe kapjen neuml koheuml teuml ccedildo efekti negativ peumlr sheumlndetin dhe peumlr
parandalimin e risqeve afatgjata dhe ccedildo risku peumlr seumlmundje kronike si pasojeuml e rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi siguron mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore peumlr ccedildo puneumlmarreumls qeuml ekspozohet ndaj rrezatimit optik neuml puneuml neuml peumlrputhje me legjislacionin peumlrkateumls neuml fuqi
2 Objekti i kontrolleve mjekeumlsore duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me llojin dhe brezin e rrezatimit optik teuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 3 teuml keumlsaj rregulloreje
3 Neumlse njeuml puneumlmarreumls raporton njeuml efekt negativ ose teuml papritur neuml sheumlndet ose neuml ccedildo rast kur konstatohet njeuml nivel ekspozimi mbi vlerat kufi puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e ekzaminimeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
6
mjekeumlsore teuml peumlrshtatshme peumlr puneumlmarreumlsin neuml fjaleuml neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore
4 Ekzaminimi mjekeumlsor kryhet neuml teuml gjitha rastet kur si rezultat i mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore njeuml puneumlmarreumls konstatohet me njeuml seumlmundje ose me pasoja negative sheumlndeteumlsore qeuml nga mjeku i puneumls konsiderohen se janeuml rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml puneuml Mjeku i puneumls kur e konsideron teuml nevojshme mund teuml konsultohet me njeuml specialist teuml fusheumls
5 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni kur vlerat kufi tejkalohen ose identifikohen efekte negative neuml sheumlndet peumlrshireuml seumlmundje teuml ndryshme
a) puneumlmarreumlsi informohet nga mjeku i puneumls mbi rezultatet qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht dhe neuml veccedilanti informohet dhe keumlshillohet mbi ccedildo mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml cileumls duhet trsquoi neumlnshtrohet pas peumlrfundimit teuml ekspozimit
b) puneumldheumlneumlsi informohet peumlr ccedildo gjetje teuml reumlndeumlsishme teuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore duke marreuml parasysh ccedildo konfidencialitet mjekeumlsor
3 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni puneumldheumlneumlsi a) rishikon vlereumlsimin e riskut b) rishikon masat e parashikuara dhe teuml marra peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar risqet c) merr parasysh ccedildo keumlshilleuml teuml mjekut teuml puneumls teuml njeuml personi me kualifikim teuml peumlrshtatsheumlm ose teuml
njeuml autoriteti kompetent peumlr zbatimin e masave peumlr shmangien ose zvogeumllimin e riskut ccedil) merr masa peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml vazhduar dhe siguron rishikimin e gjendjes
sheumlndeteumlsore teuml ccedildo puneumlmarreumlsi tjeteumlr qeuml ka qeneuml i ekspozuar neuml meumlnyreuml teuml ngjashme Neuml raste teuml tilla mjeku i puneumls ose autoriteti kompetent mund teuml propozojneuml qeuml personi i ekspozuar trsquoi neumlnshtrohet njeuml ekzaminimi mjekeumlsor
4 Teuml dheumlnat e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore peumlr secilin puneumlmarreumls dokumentohen dhe peumlrditeumlsohen neuml karteleumln e sheumlndetit neuml puneumlneuml peumlrputhje me legjislacionin peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore me legjislacionin peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale dhe neuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon shqyrtimin e tyre teuml meumlvonsheumlm Puneumlmarreumlsi me keumlrkeseuml teuml tij ka akses te teuml dheumlnat e sheumlndetit qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht
Neni 9 Sanksionet
Peumlr shkelje teuml dispozitave teuml keumlsaj rregulloreje vendosen sanksionet e peumlrcaktuara neuml nenin 43 teuml
ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
SHTOJCA I VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK ARTIFICIAL JOKOHERENT Nivelet e rrezatimit ose ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit optik mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formulat duhen peumlrdorur neuml vareumlsi teuml brezit teuml frekuencave teuml rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml treguara neuml tabeleumln 11 Peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatimit optik mund teuml jeneuml teuml peumlrdorshme meuml shumeuml se njeuml nivel i ekspozimit dhe vlereuml kufi korresponduese e ekspozimit
Shkronjatldquoardquo deri meuml ldquoordquo meuml poshteuml i referohen rreshtave korrespondues teuml tabeleumls 11 (a)
int int0
400λ
180λ eff λd)λ()λ( E
t nm
nm
StH sdotsdotsdot==
=λ
(Heff eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 180-400 nm)
(b) int int sdotsdot=
=λ
=λλ
t
0
nm 400
nm 315UVA dtdλ)tλ(EH
(HUVA eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 315-400 nm)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
5
3 Vendet e puneumls ku puneumlmarreumlsit mund teuml ekspozohen ndaj niveleve teuml rrezatimit optik nga burime artificiale qeuml tejkalojneuml vlerat kufi teuml ekspozimit tregohen neumlpeumlrmjet shenjave teuml peumlrshtatshme neuml peumlrputhje me standardet e harmonizuara shqiptare dhe kur eumlshteuml teknikisht e mundur kufizohet aksesi neuml to
4 Puneumlmarreumlsit nuk ekspozohen ndaj rrezatimit optik mbi vlerat kufi teuml ekspozimit Neumlse pavareumlsisht masave teuml marra nga puneumldheumlneumlsi vlerat kufi teuml ekspozimit tejkalohen puneumldheumlneumlsi
- ndeumlrmerr veprime teuml menjeumlhershme peumlr teuml zvogeumlluar ekspozimin neumln vlerat kufi -identifikon arsyet e tejkalimit teuml vlerave kufi teuml ekspozimit - peumlrshtat masat mbrojteumlse dhe parandaluese neuml meumlnyreuml qeuml tejkalimi teuml mos peumlrseumlritet 5 Kur vlereumlsimi i riskut tregon njeuml risk peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj burimeve natyrore teuml
rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi harton dhe zbaton njeuml plan veprimi me masa teknike dheose organizative peumlr zvogeumllimin neuml minimum teuml riskut peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin
6 Puneumldheumlneumlsi i peumlrshtat masat mbrojteumlse me keumlrkesat peumlr puneumlmarreumlsit e grupeve teuml veccedilanta teuml ndjeshme ndaj riskut
Neni 6
Informimi dhe formimi i puneumlmarreumlsve 1 Neuml peumlrputhje me dispozitat e nenit 12 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1022010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe
sheumlndetin neuml puneumlrdquo neumlse puneumlmarreumlsit ekspozohen ndaj rrezatimit optik neuml puneuml puneumldheumlneumlsi u jep atyre dheose peumlrfaqeumlsuesve teuml tyre informacion dhe formim teuml peumlrshtatsheumlm e teuml mjaftuesheumlm
2 Informimi dhe formimi peumlrfshijneuml a)masat e marra peumlr zbatimin e keumlsaj rregulloreje b)vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial dhe risqet potenciale teuml lidhura me to c)rezultatet e vlereumlsimit teuml riskut peumlr vende individuale teuml veccedilanta teuml puneumls peumlrfshireuml rezultatet e
matjeve dheose llogaritjeve teuml niveleve teuml ekspozimit ndaj rrezatimit optik seuml bashku me njeuml shpjegim teuml dometheumlnies seuml tyre dhe teuml risqeve potenciale
ccedil)meumlnyreumln e identifikimit dhe raportimit teuml efekteve negative teuml ekspozimit mbi sheumlndetin d)rrethanat neuml teuml cilat puneumlmarreumlsve u lind e drejta peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore dh)praktikat e sigurta teuml puneumls peumlr teuml minimizuar risqet nga ekspozimi e)peumlrdorimin e duhur teuml pajisjeve teuml peumlrshtatshme teuml mbrojtjes individuale
Neni 7
Konsultimi dhe pjeseumlmarrja e puneumlmarreumlsve Neuml peumlrputhje me nenin 13 teuml ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
puneumldheumlneumlsi merr masa teuml peumlrshtatshme peumlr konsultimin dhe pjeseumlmarrjen e puneumlmarreumlsve neuml veccedilanti lidhur me vlereumlsimin e riskut dhe masat e marra ose qeuml duhen marreuml peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar ekspozimin ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenet 4 5 dhe 6 teuml keumlsaj rregulloreje
SEKSIONI III
DISPOZITA TEuml PEumlRZIERA
Neni 8 Mbikeumlqyrja sheumlndeteumlsore
1 Me qeumlllim parandalimin dhe kapjen neuml koheuml teuml ccedildo efekti negativ peumlr sheumlndetin dhe peumlr
parandalimin e risqeve afatgjata dhe ccedildo risku peumlr seumlmundje kronike si pasojeuml e rrezatimit optik puneumldheumlneumlsi siguron mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore peumlr ccedildo puneumlmarreumls qeuml ekspozohet ndaj rrezatimit optik neuml puneuml neuml peumlrputhje me legjislacionin peumlrkateumls neuml fuqi
2 Objekti i kontrolleve mjekeumlsore duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me llojin dhe brezin e rrezatimit optik teuml peumlrcaktuar neuml shtojceumln 3 teuml keumlsaj rregulloreje
3 Neumlse njeuml puneumlmarreumls raporton njeuml efekt negativ ose teuml papritur neuml sheumlndet ose neuml ccedildo rast kur konstatohet njeuml nivel ekspozimi mbi vlerat kufi puneumldheumlneumlsi siguron kryerjen e ekzaminimeve
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
6
mjekeumlsore teuml peumlrshtatshme peumlr puneumlmarreumlsin neuml fjaleuml neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore
4 Ekzaminimi mjekeumlsor kryhet neuml teuml gjitha rastet kur si rezultat i mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore njeuml puneumlmarreumls konstatohet me njeuml seumlmundje ose me pasoja negative sheumlndeteumlsore qeuml nga mjeku i puneumls konsiderohen se janeuml rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml puneuml Mjeku i puneumls kur e konsideron teuml nevojshme mund teuml konsultohet me njeuml specialist teuml fusheumls
5 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni kur vlerat kufi tejkalohen ose identifikohen efekte negative neuml sheumlndet peumlrshireuml seumlmundje teuml ndryshme
a) puneumlmarreumlsi informohet nga mjeku i puneumls mbi rezultatet qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht dhe neuml veccedilanti informohet dhe keumlshillohet mbi ccedildo mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml cileumls duhet trsquoi neumlnshtrohet pas peumlrfundimit teuml ekspozimit
b) puneumldheumlneumlsi informohet peumlr ccedildo gjetje teuml reumlndeumlsishme teuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore duke marreuml parasysh ccedildo konfidencialitet mjekeumlsor
3 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni puneumldheumlneumlsi a) rishikon vlereumlsimin e riskut b) rishikon masat e parashikuara dhe teuml marra peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar risqet c) merr parasysh ccedildo keumlshilleuml teuml mjekut teuml puneumls teuml njeuml personi me kualifikim teuml peumlrshtatsheumlm ose teuml
njeuml autoriteti kompetent peumlr zbatimin e masave peumlr shmangien ose zvogeumllimin e riskut ccedil) merr masa peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml vazhduar dhe siguron rishikimin e gjendjes
sheumlndeteumlsore teuml ccedildo puneumlmarreumlsi tjeteumlr qeuml ka qeneuml i ekspozuar neuml meumlnyreuml teuml ngjashme Neuml raste teuml tilla mjeku i puneumls ose autoriteti kompetent mund teuml propozojneuml qeuml personi i ekspozuar trsquoi neumlnshtrohet njeuml ekzaminimi mjekeumlsor
4 Teuml dheumlnat e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore peumlr secilin puneumlmarreumls dokumentohen dhe peumlrditeumlsohen neuml karteleumln e sheumlndetit neuml puneumlneuml peumlrputhje me legjislacionin peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore me legjislacionin peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale dhe neuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon shqyrtimin e tyre teuml meumlvonsheumlm Puneumlmarreumlsi me keumlrkeseuml teuml tij ka akses te teuml dheumlnat e sheumlndetit qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht
Neni 9 Sanksionet
Peumlr shkelje teuml dispozitave teuml keumlsaj rregulloreje vendosen sanksionet e peumlrcaktuara neuml nenin 43 teuml
ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
SHTOJCA I VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK ARTIFICIAL JOKOHERENT Nivelet e rrezatimit ose ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit optik mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formulat duhen peumlrdorur neuml vareumlsi teuml brezit teuml frekuencave teuml rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml treguara neuml tabeleumln 11 Peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatimit optik mund teuml jeneuml teuml peumlrdorshme meuml shumeuml se njeuml nivel i ekspozimit dhe vlereuml kufi korresponduese e ekspozimit
Shkronjatldquoardquo deri meuml ldquoordquo meuml poshteuml i referohen rreshtave korrespondues teuml tabeleumls 11 (a)
int int0
400λ
180λ eff λd)λ()λ( E
t nm
nm
StH sdotsdotsdot==
=λ
(Heff eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 180-400 nm)
(b) int int sdotsdot=
=λ
=λλ
t
0
nm 400
nm 315UVA dtdλ)tλ(EH
(HUVA eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 315-400 nm)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
6
mjekeumlsore teuml peumlrshtatshme peumlr puneumlmarreumlsin neuml fjaleuml neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore
4 Ekzaminimi mjekeumlsor kryhet neuml teuml gjitha rastet kur si rezultat i mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore njeuml puneumlmarreumls konstatohet me njeuml seumlmundje ose me pasoja negative sheumlndeteumlsore qeuml nga mjeku i puneumls konsiderohen se janeuml rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml puneuml Mjeku i puneumls kur e konsideron teuml nevojshme mund teuml konsultohet me njeuml specialist teuml fusheumls
5 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni kur vlerat kufi tejkalohen ose identifikohen efekte negative neuml sheumlndet peumlrshireuml seumlmundje teuml ndryshme
a) puneumlmarreumlsi informohet nga mjeku i puneumls mbi rezultatet qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht dhe neuml veccedilanti informohet dhe keumlshillohet mbi ccedildo mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml cileumls duhet trsquoi neumlnshtrohet pas peumlrfundimit teuml ekspozimit
b) puneumldheumlneumlsi informohet peumlr ccedildo gjetje teuml reumlndeumlsishme teuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore duke marreuml parasysh ccedildo konfidencialitet mjekeumlsor
3 Neuml teuml gjitha rastet e peumlrmendura neuml pikat 3 dhe 4 teuml keumltij neni puneumldheumlneumlsi a) rishikon vlereumlsimin e riskut b) rishikon masat e parashikuara dhe teuml marra peumlr teuml shmangur ose zvogeumlluar risqet c) merr parasysh ccedildo keumlshilleuml teuml mjekut teuml puneumls teuml njeuml personi me kualifikim teuml peumlrshtatsheumlm ose teuml
njeuml autoriteti kompetent peumlr zbatimin e masave peumlr shmangien ose zvogeumllimin e riskut ccedil) merr masa peumlr mbikeumlqyrje sheumlndeteumlsore teuml vazhduar dhe siguron rishikimin e gjendjes
sheumlndeteumlsore teuml ccedildo puneumlmarreumlsi tjeteumlr qeuml ka qeneuml i ekspozuar neuml meumlnyreuml teuml ngjashme Neuml raste teuml tilla mjeku i puneumls ose autoriteti kompetent mund teuml propozojneuml qeuml personi i ekspozuar trsquoi neumlnshtrohet njeuml ekzaminimi mjekeumlsor
4 Teuml dheumlnat e mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore peumlr secilin puneumlmarreumls dokumentohen dhe peumlrditeumlsohen neuml karteleumln e sheumlndetit neuml puneumlneuml peumlrputhje me legjislacionin peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore me legjislacionin peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale dhe neuml formeuml teuml peumlrshtatshme qeuml lejon shqyrtimin e tyre teuml meumlvonsheumlm Puneumlmarreumlsi me keumlrkeseuml teuml tij ka akses te teuml dheumlnat e sheumlndetit qeuml kaneuml lidhje me teuml personalisht
Neni 9 Sanksionet
Peumlr shkelje teuml dispozitave teuml keumlsaj rregulloreje vendosen sanksionet e peumlrcaktuara neuml nenin 43 teuml
ligjit nr 10237 dateuml 1822010 ldquoPeumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneumlrdquo
SHTOJCA I VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK ARTIFICIAL JOKOHERENT Nivelet e rrezatimit ose ekspozimit ndaj rrezatimit optik qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit optik mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formulat duhen peumlrdorur neuml vareumlsi teuml brezit teuml frekuencave teuml rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml treguara neuml tabeleumln 11 Peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatimit optik mund teuml jeneuml teuml peumlrdorshme meuml shumeuml se njeuml nivel i ekspozimit dhe vlereuml kufi korresponduese e ekspozimit
Shkronjatldquoardquo deri meuml ldquoordquo meuml poshteuml i referohen rreshtave korrespondues teuml tabeleumls 11 (a)
int int0
400λ
180λ eff λd)λ()λ( E
t nm
nm
StH sdotsdotsdot==
=λ
(Heff eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 180-400 nm)
(b) int int sdotsdot=
=λ
=λλ
t
0
nm 400
nm 315UVA dtdλ)tλ(EH
(HUVA eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 315-400 nm)
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
7
(c)
(d)
intnm 007
nm 003B λd)λ(Β)λ( LL
=λ
=λλ sdotsdot=
(LB eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 300-700 nm)
(e) (f)
int
nm 007
nm 003B λd)λ(B)λ( EE
=
=
sdotsdotsdot=λ
λλ
(EB eumlshteuml relevante veteumlm neuml gameumln 300-700 nm)
(g) deri neuml (l)
int2
1
λ
λR λd)λ(R)λ( LL sdotsdot= λ
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n)
int
=λ
=λλ sdot=
nm 3000
nm 780IR λd)λ( EE
(EIR eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 780-3000 nm)
(o) int int sdotsdot=
=
=
t
0
nm 3000
nm 380leumlkureuml dtdλ)tλ( EH
λ
λλ
(Hleumlkureuml eumlshteuml relevante veteumlm neuml brezin 380-3000 nm)
Peumlr efekt teuml keumlsaj rregulloreje formulat e meumlsipeumlrme mund teuml zeumlvendeumlsohen nga shprehjet e meumlposhtme duke peumlrdorur vlerat diskrete siccedil peumlrcaktohet neuml tabelat e meumlposhtme
(a)
sum=λ
=λλ ∆sdotsdot=
nm400
nm180eff λ)λ(SEE
dhe Heff frac14 Eeff Δt
(b) sum=λ
=λλ ∆sdot=
nm400
nm315UVA λEE
dhe HUVA frac14 EUVA Δt
(c) (d) Δλ)λ(BLL sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(e) (f) Δλ)λ(BEE sum
nm700λ
nm300λλB sdotsdot=
=
=
(g) deri neuml (l) λ∆sdotλsdot )R(L=L sum
2
1
λ
λλR
(Shih tabeleumln 11 peumlr vlera teuml peumlrshtatshme teuml λ1 dhe λ2)
(m) (n) ΔλEE sum
nm3000λ
nm780λλIR sdot=
=
=
dhe Hleumlkureuml frac14 Eleumlkureuml Δt
(o) ΔλE sum
3000λ
380λλleumlkureuml sdot=
=
=
nm
nm
E
Sheumlnime Eλ (λt) Eλ iradianca spektrale apo densiteti spektral i fuqiseuml eumlshteuml fuqia e rrezatimit reumlneumls peumlr njeumlsi
teuml sipeumlrfaqes i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr nanometeumlr [Euml mminus2 nmminus1] vlerat e Eλ (λ t) dhe Eλ peumlrftohen nga matjet ose mund teuml sigurohen nga prodhuesi i pajisjes
Eeff iradianca efektive (brezi UV) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls 180 nm deri neuml 400 nm i ponderuar spektralisht sipas S (λ) e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katroreuml[mminus2]
H ekspozimi neuml rrezatim eumlshteuml integrali neuml koheuml i fluksit teuml rrezatimit i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Heff ekspozimi radiant efektiv eumlshteuml ekspozimi radiant i ponderuar spektralisht sipas S (λ) i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
EUVA fluksi total i rrezatimit (UVA) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA 315 nm deri neuml 400 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [ mminus2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
8
HUVA ekspozimi radiant (UVA) eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls brenda brezit seuml gjateumlsiseuml seuml valeumls UVA nga 315 nm deri neuml 400 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [ mminus2]
S (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e efekteve sheumlndeteumlsore neuml sy dhe leumlkureuml nga gjateumlsia e valeumls teuml rrezatimit UV (tabela 12) [pa dimensione]
t Δt koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Δ λ gjereumlsia e brezit peumlr intervalet e llogaritjes ose teuml matjes e shprehur neuml nanometeumlr [nm] Lλ (λ) Lλ radianca spektrale e burimit e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian peumlr
nanometeumlr [W mminus2 sr minus1 nmminus1] R (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml nga gjateumlsia e valeumls teuml
deumlmtimit termal teuml shkaktuar te syteuml nga rrezatimi i duksheumlm dhe IKA (tabela 13) [pa dimensione] LR radianca efektive (deumlmtimi termal) eumlshteuml radianca e ponderuar spektralisht sipas R (λ) i
shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] B (λ) koeficienti spektral qeuml merr neuml konsiderateuml vareumlsineuml e deumlmtimit fotokimik teuml
shkaktuar te syteuml nga gjateumlsia e valeumls neumlpeumlrmjet rrezatimit blu (tabela 13) [pa dimensione] LB radianca efektive (drita blu) eumlshteuml radianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror peumlr steradian [W mminus2 sr minus1] EB iradianca efektive (drita blu) eumlshteuml iradianca e llogaritur e ponderuar spektralisht sipas B
(λ) eshprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] EIR iradianca totale (deumlmtim termal) eumlshteuml iradianca e llogaritur brenda brezit teuml gjateumlsiseuml seuml
valeumls infra teuml kuqe 780 nm deri neuml 3000 nm e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2] Eleumlkureuml iradianca totale (VIS IKA dhe IKB) eumlshteuml fluksi i rrezatimit i llogaritur brenda
brezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 nm deri meuml 3000 nm i shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]
Hleumlkureuml ekspozimi radiant eumlshteuml integrali neuml koheuml dhe gjateumlsi vale ose shuma e iradianceumls
brendabrezit teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls seuml dukshme dhe infra teuml kuqe 380 deri meuml 3000 nm i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror (J mminus2)
α subtensa keumlndore eumlshteuml keumlndi i formuar nga njeuml burim i duksheumlm siccedil shihet neuml njeuml pikeuml neuml hapeumlsireuml i shprehur neuml miliradian (mrad) Burimi i duksheumlm eumlshteuml objekti real apo virtual qeuml formon imazhin retinal meuml teuml vogeumll teuml mundsheumlm
Tabela 11 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr rrezatimin optik artificial jokoherent In
deks Gjateumlsia e
valeumls nm Vlera kufi e
ekspozimit Njeumlsiteuml Koment Pjesa e
trupit Rreziku
180-400 (UVA
UVB dhe UVC)
Heff = 30 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] kornea e syrit
konjunktiva
lentja leumlkura
fotokeratiti
konjunktiviti
kataraktogjenezis
eritema elastozis kancer i
leumlkureumls 315-400
(UVA) HUVA = 104 Vlera ditore 8
oreuml
[J m-2] lentja e syrit
kataraktogjenezis
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
9
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
300-700 (drita blu)
shih sheumlnimin 1
LB = t
610
peumlr t le 10 000
s
LB [Euml m-2 sr-1]
t [sekonda]
peumlr α ge 11
mrad
retina e
syrit
fotoretinit
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
LB = 100 peumlr t gt 10 000
s
[W m-2 sr-1]
300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = t100
peumlr t le 10 000
s
EB [W m-2]
t [sekonda]
peumlr α lt 11
mrad shih sheumlnimin
2 300-700 (drita blu) shih
sheumlnimin 1
EB = 001 t gt10 000 s
[W m-2]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
7
C1082
peumlr t gt10 s
[Wm-2 sr-1]
Cα = 17 for α le 17 mrad Cα = α peumlr 17 le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad λ1= 380 λ2=
1400
retina e
syrit
djegie e
retineumls
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = 250
α
7
tC105
peumlr 10 micros le t
le 10 s
LR[W m-2 sr-1]
t [sekonda]
380-1 400 (VIS dhe
IKA)
LR = α
8
C10898
peumlr t lt10 micros
[W m-2 sr-1]
780-1 400 (IKA) LR = α
6
C106
peumlr t gt 10 s
[W m-2 sr-1]
Cα = 11 peumlr α le 11 mrad Cα = α peumlr 11le α le 100
mrad Cα = 100 peumlr α gt 100 mrad (fusha e
veumlshtrimit e matjes 11 mrad)
λ1= 780 λ2=
1 400
retina e syrit
retina e syrit
780-1 400 (IKA) LR =
250α
7
C105t
peumlr 10 micros le t le 10 s
LR [W m-2 sr-1]
t [sekonda]
780-1 400 (IKA) LR = α
8
C10898
peumlr t lt 10 micros
[W m-2 sr-1]
780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 18 000t-075
peumlr t le 1 000 s
E [Wm-2]
t [sekonda]
kornea e
syrit lentja
djegie e
korneseuml kataraktog
jenezis 780-3 000 (IKA dhe
IKB)
EIR = 100 peumlr t gt 1 000 s
[W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
10
Indeks
Gjateumlsia e valeumls nm
Vlera kufi e ekspozimit
Njeumlsiteuml Koment Pjesa e trupit
Rreziku
380-3 000 (VIS IKA dhe IKB)
Hleumlkureuml = 20 000t025
peumlr t lt 10 s
H [J m-2]
t [sekonda]
leumlkura djegie
Sheumlnimi 1 Brezi prej 300 deri neuml 700 nm mbulon pjeseuml teuml UVB teuml gjitheuml UVA dhe pjeseumln meuml teuml
madhe teuml rrezatimit teuml duksheumlm megjithateuml riskut lidhur me keumlteuml i referohemi zakonisht si risku nga lsquodrita blursquo Drita blu sakteumlsisht mbulon veteumlm brezin prej afeumlrsisht 400 deri neuml 490 nm
Sheumlnimi 2 Peumlr fiksim teuml qeumlndruesheumlm teuml burimeve shumeuml teuml vogla me njeuml subtensekeumlndore lt11 mrad LB mund teuml konvertohet neuml EB Kjo normalisht zbatohet veteumlm peumlr instrumentet e syrit apo njeuml syri teuml stabilizuar gjateuml anesteziseuml ldquoKoha e shikimit teuml pa leumlvizurrdquo maksimale peumlrftohet nga tmax = 100EB me EB e shprehur neuml W mminus2 Peumlr shkak teuml leumlvizjeve teuml syrit gjateuml detyrave normale teuml shikimit kjo nuk tejkalon 100 s
Tabela 12 S (λ) [pa dimensione] 180 nm deri meuml 400 nm λ neuml
nm S(λ) λ neuml nm S (λ) λ neuml
nm S (λ) λ neuml nm S (λ) λ
neumlnm S (λ)
180 00120
228 01737
276 09434 324 0000520
372 0000086
181 00126
229 01819
277 09272 325 0000500
373 0000083
182 00132
230 01900
278 09112 326 0000479
374 0000080
183 00138
231 01995
279 08954 327 0000459
375 0000077
184 00144
232 02089
280 08800 328 0000440
376 0000074
185 00151
233 02188
281 08568 329 0000425
377 0000072
186 00158
234 02292
282 08342 330 0000410
378 0000069
187 00166
235 02400
283 08122 331 0000396
379 0000066
188 00173
236 02510
284 07908 332 0000383
380 0000064
189 00181
237 02624
285 07700 333 0000370
381 0000062
190 00190
238 02744
286 07420 334 0000355
382 0000059
191 00199
239 02869
287 07151 335 0000340
383 0000057
192 00208
240 03000
288 06891 336 0000327
384 0000055
193 00218
241 03111
289 06641 337 0000315
385 0000053
194 00228
242 03227
290 06400 338 0000303
386 0000051
195 00239
243 03347
291 06186 339 0000291
387 0000049
196 00250
244 03471
292 05980 340 0000280
388 0000047
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
11
197 00262
245 03600
293 05780 341 0000271
389 0000046
198 00274
246 03730
294 05587 342 0000263
390 0000044
199 00287
247 03865
295 05400 343 0000255
391 0000042
200 00300
248 04005
296 04984 344 0000248
392 0000041
201 00334
249 04150
297 04600 345 0000240
393 0000039
202 00371
250 04300
298 03989 346 0000231
394 0000037
203 00412
251 04465
299 03459 347 0000223
395 0000036
204 00459
252 04637
300 03000 348 0000215
396 0000035
205 00510
253 04815
301 02210 349 0000207
397 0000033
206 00551
254 05000
302 01629 350 0000200
398 0000032
207 00595
255 05200
303 01200 351 0000191
399 0000031
208 00643
256 05437
304 00849 352 0000183
400 0000030
209 00694
257 05685
305 00600 353 0000175
210 00750
258 05945
306 00454 354 0000167
211 00786
259 06216
307 00344 355 0000160
212 00824
260 06500
308 00260 356 0000153
213 00864
261 06792
309 00197 357 0000147
214 00906
262 07098
310 00150 358 0000141
215 00950
263 07417
311 00111 359 0000136
216 00995
264 07751
312 00081 360 0000130
217 01043
265 08100
313 00060 361 0000126
218 01093
266 08449
314 00042 362 0000122
219 01145
267 08812
315 00030 363 0000118
220 01200
268 09192
316 00024 364 0000114
221 01257
269 09587
317 00020 365 0000110
222 01316
270 10000
318 00016 366 0000106
223 013 271 099 319 00012 367 00001
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
12
78 19 03 224 014
44 272 098
38 320 00010 368 00000
99
225 01500
273 09758
321 0000819
369 0000096
226 01583
274 09679
322 0000670
370 0000093
227 01658
275 09600
323 0000540
371 0000090
Tabela 13 B (λ) R (λ) [pa dimensione] 380 nm deri meuml 1400 nm λ neumlnm B(λ) R (λ) 300 le λ lt 380 001 mdash 380 001 01 385 0013 013 390 0025 025 395 005 05 400 01 1 405 02 2 410 04 4 415 08 8 420 09 9 425 095 95 430 098 98 435 1 10 440 1 10 445 097 97 450 094 94 455 09 9 460 08 8 465 07 7 470 062 62 475 055 55 480 045 45 485 032 32 490 022 22 495 016 16 500 01 1 500 lt λ le 600 10002middot(450-λ) 1 600 lt λ le 700 0001 1 700 lt λ le 1050 mdash 100002middot(700- λ) 1050 lt λ le 1150 mdash 02 1150 lt λ le 1200 mdash 02middot10002middot(1150- λ) 1200 lt λ le 1400 mdash 002 SHTOJCA II VLERAT KUFI TEuml EKSPOZIMIT PEumlR RREZATIMIN OPTIK LAZER Nivelet e rrezatimit (ekspozimit) ndaj rrezatimit lazer qeuml lidhen me efektet biofizike teuml ekspozimit
ndaj rrezatimit lazer mund teuml peumlrcaktohen me formulat e meumlposhtme Formula qeuml duhet peumlrdorur
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
13
varet nga gjateumlsia e valeumls dhe koheumlzgjatja e rrezatimit teuml emetuar nga burimi dhe rezultatet duhet teuml krahasohen me vlerat kufi korresponduese teuml ekspozimit teuml dheumlna neuml tabeleumln 22 deri neuml 24 Meuml shumeuml se njeuml vlereuml e ekspozimit dhe kufi korrespondues i ekspozimit mund teuml jeneuml relevanteuml peumlr njeuml burim teuml dheumlneuml teuml rrezatim optik lazer
Koeficienteumlt e peumlrdorur si mjete llogaritjeje brenda tabelave 22 deri meuml 24 janeuml renditur neuml tabeleumln 25 dhe korrigjimet peumlr ekspozimin e peumlrseumlritur janeuml renditur neuml tabeleumln 26
dAdPE =
[W m-2]
int sdot=t
0
td)t(EH[J m-2]
Sheumlnime dP fuqia e shprehur neuml vat [W] dA sipeumlrfaqja e shprehur neuml meteumlr katroreuml [m2] E (t) E iradianca ose densiteti i fuqiseuml fuqia e rrezatimit qeuml bie peumlr njeumlsi teuml sipeumlrfaqes
peumlrgjitheumlsisht e shprehur neuml vat peumlr meteumlr katror [W mminus2]Vlerat e E(t) E vijneuml nga matjet apo mund teuml ofrohen nga prodhuesi i pajisjes
H Ekspozimi radiant integrali kohor i iradianceumls i shprehur neuml xhaul peumlr meteumlr katror [J m-2]
t koha koheumlzgjatja e ekspozimit e shprehur neuml sekonda [s] λ gjateumlsia e valeumls eshprehur neuml nanometeumlr [nm] γ keumlndi i konit kufizues teuml fusheumls seuml veumlshtrimit teuml matjes i shprehur neuml miliradian [mrad] γm fusha e veumlshtrimit e matjes e shprehur neuml miliradian [mrad] α subtensa keumlndore e njeuml burimi e shprehur neuml miliradian [mrad] hapja kufizuese zona rrethore mbi teuml cileumln janeuml mesatarizuar densiteti i fuqiseuml ose ekspozimi radiant G radianca e integruar integrali i radianceumls peumlr njeuml koheuml ekspozimi shprehur si energjia
radiante peumlr njeumlsi teuml zoneumls teuml njeuml sipeumlrfaqeje rrezatuese peumlr njeumlsi teuml keumlndit teuml ngurteuml teuml emetimit neuml xhaul peumlr meteumlr katror peumlr steradian [J mminus2 sr minus1]
Tabela 21 Rreziqet e rrezatimit Gjateumlsia e valeumls
[nm] Brezi i
rrezatimit Organ
i i prekur Rreziku Tabela me vlerat
kufi teuml ekspozimit 180- 400 UV syri deumlmtim fotokimik dhe
deumlmtim termik 22 23
180- 400 UV leumlkura eritema 24 400- 700 VIS syri deumlmtim i retineumls 22 400- 600 VIS syri deumlmtim fotokimik 23 400- 700 VIS leumlkura deumlmtim termik 24 700- 1400 IKA syri deumlmtim termik 22 23 700- 1400 IKA leumlkura deumlmtim termik 24 1400- 2600 IKB syri deumlmtim termik 22 2600- 106 IKC syri deumlmtim termik 22 1400- 106 IKB
IKC syri deumlmtim termik 23
1400- 106 IKB IKC
leumlkura deumlmtim termik 24 Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
14
Tabela 22 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml shkurteumlr lt 10 s
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
UVC
180 - 280
1 m
m p
eumlr t
lt0
3 s
15
middot t0
375
for 0
3lt
tlt10
s
E = 3 1010 [W m-2] shih sheumlnimin c
H = 30 [J m-2]
UVB
280 - 302
303 H = 40 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-9 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 304 H = 60 [J m-2] neumlse t lt 13 middot 10-8 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 305 H = 100 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 306 H = 160 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-7 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 307 H = 250 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-6 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 308 H = 400 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-5 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2] shih sheumlnimin d 309 H = 630 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 10-4 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025[J m-2 ] shih sheumlnimin d 310 H = 103 [J m-2] neumlse t lt 10 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 311 H = 16 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 67 middot 10-3 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 312 H = 25 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 40 middot 10-2 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 313 H = 40 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 26 middot 10-1 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d 314 H = 63 middot 103 [J m-2] neumlse t lt 16 middot 100 ateumlhereuml H = 56 middot 103 t 025 [J m-2 ] shih sheumlnimin d
UVA
315 - 400
H = 56 middot 103 t 025 [J m-2]
dukshme amp
400 - 700 7
mm
H = 15 middot 10-4 CE [J m-2]
H = 27 middot 104 t 075 CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CE [J m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
15
Gjateumlsia e valeumls a [nm] ha
pja Koheumlzgjatja [s]
10-13 - 10-11 10-11 - 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 18
10-5 18 10-5 - 5 10-5 5 10-5 - 10-3 10-3 ndash 101
IKA 700 -
1 050 H = 15 middot 10-
4 CA CE [J m-2]
H=27 middot 104 t 075 CA CE [J m-2]
H = 5 middot 10-3 CA CE [J m-2] H = 18 middot t 075 CA CE [J m-2]
1 050- 1 400
H = 15 middot 10-3 CC CE [J m-2]
H =27 middot 105 t 075 CC CE [J m-2]
H = 5 middot 10-2 CC CE [J m-2] H = 90 middot t 075 CC CE [J m-2]
IKB
amp I
KC
1 400 - 1 500
Shih
she
n b
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot 103
middott 025 [J m-2] 1 500
- 1 800 E = 1013 [W m-2]Shih
sheumlnimin c H = 104 [J m-2]
1 800 - 2 600
E = 1012 [W m-2]Shih sheumlnimin c H = 103 [J m-2] H=56 middot103 middot t 025
[J m-2] 2 600
- 10 6 E = 1011 [W m-2 ]Shih
sheumlnimin c H=100 [J m-2] H = 56 middot 103 middott 025 [J m-2]
aNeumlse gjateumlsia e valeumls seuml njeuml lazeri mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi bKur 1400 lt = λ lt10 5 nm diametri i hapjes= 1 mm peumlr t lt = 0 3 s dhe 15 t 0375mm peumlr 03slttlt10 s kur 105lt =λlt 106 nm diametri i hapjes = 11nm c Peumlr shkak teuml mungeseumls teuml teuml dheumlnave neuml keumlto gjateumlsi teuml pulsit ICNIRP (Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jojonizues) rekomandon
peumlrdorimin e kufijve teuml densitetit teuml fuqiseuml peumlr 1 ns d Tabela shpreh vlera peumlr pulsimet e vetme teuml lazerit Neuml rastin e pulsimeve teuml shumeumlfishta teuml lazerit ateumlhereuml duhet teuml shtohen koheumlzgjatjet e pulsimeve teuml lazerit
pulsues qeuml bien brenda njeuml intervali Tmin (teuml renditura neuml tabeleumln 26) dhe vlera e koheumls rezultante duhet teuml ploteumlsohet peumlr koheumln t neuml formuleumln 56 middot 103 t 025 Tabela 23 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer neuml sy Koheumlzgjatja e ekspozimit teuml gjateuml ge 10 s
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
16
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104 U
VC 180 - 280 H = 30 [J m-2]
280 - 302 3
5 m
m
UVB
303 H = 40 [J m-2] 304 H = 60 [J m-2] 305 H = 100 [J m-2] 306 H = 160 [J m-2] 307 H = 250 [J m-2] 308 H = 400 [J m-2] 309 H = 630 [J m-2] 310 H = 10 103 [J m-2] 311 H = 16 103 [J m-2] 312 H = 25 103 [J m-2] 313 H = 40 103 [J m-2] 314 H = 63 103 [J m-2]
UVA 315 - 400 H = 104[J m-2]
E d
uksh
me
40
0 ndash
700
400 - 600 fotokimik b deumlmtim i retineumls
7 m
m
H = 100 CB [J m-2]
(γ = 11 mrad)d E = 1 CB [W m-2] (γ = 11 t05 mrad)d E = 1 CB [W m-2]
(γ = 110 mrad)
400 - 700 termal b deumlmtim i retineumls
if α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 [Euml m-2] if α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18CE t075 [J m-2 ] if α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18CE T2-025 [Euml m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
17
Gjateumlsia e valeumls a
[nm]
Hap
ja Koheumlzgjatja [s]
101 - 102 102 - 104 104 - 3 middot 104
IKA 700 - 1 400 7
mm
kur α lt 15 mrad ateumlhereuml E = 10 CA CC [Euml m-2] kur α gt 15 mrad dhe t le T2 ateumlhereuml H = 18 CA CC CE t075[J m-2] kur α gt 15 mrad dhe t gt T2 ateumlhereuml E = 18 CA CC CE T2-025[W m-2] (nuk tejkalohet 1 000 Euml middot m-2 )
IKB amp IKC
1 400 - 106
shih
c
E = 1 000 [W m-2]
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
18
aNeumlse gjateumlsia e valeumls apo njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohen nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlnguesi
bPeumlr burime teuml vogla qeuml peumlrfshijneuml njeuml keumlnd prej 15 mrad apo meuml pak kufijteuml e dyfishteuml teuml duksheumlm E nga 400 nm neuml 600 nm reduktohen neuml kufijteuml termikeuml peumlr 10 s lt= t lt T1 dhe peumlr limitet fotokimike peumlr koheuml teuml gjata Peumlr T1 dhe T2 shih Tabeleumln 25 Kufiri i rrezikut retinal fotokimik mund teuml shprehet edhe si njeuml rrezatim i integruar neuml koheuml G = 106 CBeumlJ m-2 sr-1] peumlrt gt 10s deri neuml t = 10 000 s dhe L = 100 CBeumlW m-2 sr-1] peumlr t gt 10 000 s Peumlr matjen e G dhe L γm duhet teuml peumlrdoret njeuml fusheuml veumlshtrimi mesatarizuese Kufiri zyrtar ndeumlrmjet teuml dukshmes dhe infra teuml kuqes eumlshteuml 780 nm siccedil peumlrcaktohet nga CIE3 Kolona me emrat a brezave teuml gjateumlsiseuml seuml valeumls eumlshteuml synuar peumlr teuml dheumlneuml njeuml panorameuml meuml teuml mireuml peumlr peumlrdoruesin ( Sheumlnimi G peumlrdoret nga CEN4 sheumlnimi Lt peumlrdoret nga CIE sheumlnimi LP peumlrdoret nga IEC5 dhe CENELEC6
c Peumlr gjateumlsineuml e valeumls 1400 ndash 10 5 nm diametri i hapjesapertures =35 mm peumlr gjateumlsineuml e valeumls 10 5- 10 6 nm diametri i hapjes 11 mm
d Peumlr matjen e vlereumls seuml ekspozimit γ peumlrcaktohet si meuml poshteuml Neumlse α (subtensa keumlndore e njeuml burimi) gt γ ( keumlndi i konit kufizues i treguar neuml kllapa neuml kolon korresponduese) ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit e matjes γm duhet teuml jeteuml vlera e dheumlneuml e γ (Neumlse peumlrdoret njeuml fusheuml meuml e gjereuml veumlshtrimi i matjes ateumlhereuml rreziku do teuml mbivlereumlsohet)
Neumlse α ltγ ateumlhereuml fusha e veumlshtrimit teuml matjes γm duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml ploteumlsisht burimin por peumlrndryshe nuk eumlshteuml e kufizuar dhe mund teuml jeteuml meuml e gjereuml se γ
3International Commission on Illumination - Komisioni Ndeumlrkombeumltar mbi Ndriccedilimin 4 European Committee on Standardization ndash Komiteti Europian mbi Standardizimin 5International Electrotechnical Commission ndashKomisioni Ndeumlrkombeumltar Elektroteknik 6 European Committee for Electrotechnical Standardization ndash Komiteti Europian peumlr Standardizimin Elektroteknik
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
19
Tabela 24 Vlerat kufi teuml ekspozimit peumlr ekspozimin lazer teuml leumlkureumls
Gjateumlsia e valeumls a[nm]
Hap
ja
aper
tura
Koheumlzgjatja [s]
lt 10-9 10-9 - 10-7 10-7 - 10-3
10-3 ndash 101 101 - 103 103 - 3 middot 104
UV (A B C)
180-400 3
5m
m E = 3 middot 1010[W m-2] E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
e dukshme amp IKA
400-700
3 5
mm
E = 2 middot 1011[W m-2] H=200 CA [J m-2]
H = 11 middot 104 CA t 025eumlJ m-2]
E = 2 middot 103 CA[W m-2] 700 -1 400
E = 2 middot 1011 CA[W m-2]
IKB amp IKC
1400-1 500 E =1012[W m-2]
E njeumljteuml si kufijteuml e ekspozimit teuml syrit
1500-1 800 E = 1013[W m-2]
1 800-2 600 E = 1012[W m-2]
2 600-106 E = 1011[W m-2]
a Neumlse gjateumlsia e valeumls ose njeuml kusht tjeteumlr i lazerit mbulohet nga dy kufij ateumlhereuml zbatohet ai meuml shtreumlngues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
20
Tabela 25 Faktoreumlt e zbatuar teuml korrigjimit dhe parametra teuml tjereuml teuml llogaritjes Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP7 Brezi spektral i vlefsheumlm
(nm) Vlera
CA
λ lt 700 CA = 10 700 - 1 050 CA = 10 0002(λ - 700) 1 050 - 1 400 CA = 50
CB
400 - 450 CB = 10 450 - 700 CB = 10 002(λ - 450)
CC
700 - 1 150 CC = 10 1 150 - 1 200 CC = 10 0018(λ - 1150) 1 200 - 1 400 CC = 80
T1
λ lt 450 T1 = 10 s 450 - 500 T1 = 10 middot [10 002 (λ - 450) ] s λ gt 500 T1 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
E vlefshme peumlr efektin biologjik Vlera
αmin Teuml gjitha efektet termike αmin = 15 mrad Parametri siccedil
renditet neuml ICNIRP Gama keumlndore e vlefshme
(mrad) Vlera
CE
αltαmin CE = 10 αminltαlt 100 CE = α αmin αgt 100 CE = α2 (αmin middot αmax) mrad
me αmax = 100 mrad T2
αlt 15 T2 = 10 s 15 ltαlt 100 T2 = 10 middot [10 (α - 15) 985 ] s αgt 100 T2 = 100 s
Parametri siccedil renditet neuml ICNIRP
Intervali i koheumls seuml vlefshme teuml ekspozimit (s)
Vlera
γ
t le 100 γ = 11 [mrad] 100 lt t lt 104 γ = 11 t 0 5[mrad] t gt 104 γ = 110 [mrad]
Tabela 26 Korrigjimi peumlr ekspozimin peumlrseumlriteumls Secili nga rregullat e peumlrgjithshme teuml meumlposhtme duhet teuml zbatohet peumlr teuml gjitha ekspozimet
peumlrseumlriteumlse siccedil ndodhin nga sistemet lazer teuml pulsuara neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ose ato teuml skanimit 1 Ekspozimi nga ccedildo pulsim i veteumlm neuml njeuml varg pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit
peumlr njeuml pulsim teuml veteumlm teuml koheumlzgjatjes seuml atij pulsimi 2 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj grupi pulsimesh (apo neumln grupesh pulsimi neuml njeuml varg) teuml leumlshuar neumlnjeuml
koheuml t nuk tejkalon vlereumln kufi teuml ekspozimit peumlr koheumln t 3 Ekspozimi nga ccedilfareumldolloj pulsimi i veteumlm brenda njeuml grupi pulsimesh nuk tejkalon vlereumln kufi teuml
ekspozimit teuml njeuml pulsimi teuml veteumlm teuml shumeumlzuar me njeuml faktor korrigjimi termik kumulativ Cp=Nminus025 ku N eumlshteuml numri i pulsimeve Ky rregull zbatohet veteumlm peumlr kufijteuml e ekspozimit peumlr mbrojtjen kundeumlr deumlmtimeve termike ku teuml gjitha pulsimet e leumlshuara neuml meuml pak se Tmin trajtohen si njeuml pulsim i veteumlm
7 International Commission on Non-ionizing Radiation Protection- Komisioni Ndeumlrkombeumltar peumlr Mbrojtjen nga Rrezatimi Jo-jonizues
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
21
Parametr
i Brezi spektral i vlefsheumlm (nm) Vlera ose peumlrshkrimi
Tmin
315 ltλle 400 Tmin = 10 minus9 s (= 1 ns) 400 ltλle 1 050 Tmin = 18 10 minus6 s (=
18 μs) 1 050 ltλle 1 400 Tmin = 50 10 minus6 s (=
50 μs) 1 400 ltλle 1 500 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 1 500 ltλle 1 800 T Tmin = 10 s 1 800 ltλle 2 600 Tmin = 10 minus3 s (= 1
ms) 2 600 ltλle 10 6 Tmin = 10 minus7 s (= 100
ns) SHTOJCA III DISPOZITA PEumlR MBIKEumlQYRJEN SHEumlNDETEumlSORE TEuml PUNEumlMARREumlSVE TEuml
EKSPOZUAR NDAJ RREZATIMIT OPTIK Gjateuml kryerjes seuml mbikeumlqyrjes sheumlndeteumlsore qeuml synon parandalimin dhe diagnostikimin e hersheumlm teuml
ccedildo efekti teuml deumlmsheumlm akut dhe kronik mbi sheumlndetin si pasojeuml e ekspozimit ndaj rrezatimit optik neuml peumlrputhje me nenin 8 teuml keumlsaj rregulloreje dhe legjislacionin neuml fuqi peumlr mbikeumlqyrjen sheumlndeteumlsore zbatohen dispozitat e peumlrcaktuara neuml tabeleumln 3-1
Tabela 3-1 Objekti dhe shpeshteumlsia e kontrolleve mjekeumlsore peumlr puneumlmarreumlsit e ekspozuar ndaj
rrezatimit optik Lloji
brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
Rrezatimi optik artificial
Ultravjollceuml
UV
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit UV dhe peumlrdorimit teumlsubstancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumls dhe korneseuml
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve pas ekzaminimit teuml
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve UV
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit UV peumlr meuml
Ekzaminim mjekeumlsor paraprak peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundra-indikacione ndaj ekspozimit ndaj rrezatimit UV peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
22
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
peumlrgjithsheumlm ekzaminime dermatologjike
shumeuml se 10 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose VKE janeuml tejkaluar
E dukshme
VIS Syri
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls dhe identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit VIS dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftalmologjik duke i kushtuar veumlmendje retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve teuml dukshme VIS
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit VIS peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i takojneuml grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Infra teuml kuqe
IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinit konjunktiveumlskorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit IK
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundraindikacione mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit IK peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Lazer (teuml gjitha
gjateumlsiteuml e valeumls)
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls
Ekzaminim oftamologjik duke i kushtuar veumlmendje kristalinitkorneseuml dhe retineumls
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezeve lazer
Teuml pakteumln ccedildo
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
23
Lloji brezi i rrezatimit optik
Organi qeuml preket
Ekzaminimet Shpeshteumlsia e kontrolleve Komente
3 vjet Neuml ccedildo rast
kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ ose kur tejkalohen VKE
mjekeumlsore peumlr trsquou ekspozuar ndaj rrezatimit lazer peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Rrezatimi optik natyror (drita e diellit)
UV+VIS+IK
Syri leumlkura
Ekzaminim i peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor me veumlmendje teuml veccedilanteuml ndaj leumlkureumls identifikimit teuml seumlmundjeve qeuml shkaktojneuml mbindjeshmeumlri ndaj rrezatimit optik natyror dhe peumlrdorimit teuml substancave fotosensitive
Ekzaminim oftamologjik me veumlmendje ndaj kristalinit konjunktiveumls korneseuml dhe retineumls
Neuml vareumlsi teuml indikacioneve dhe pas ekzaminimeve teuml peumlrgjithshme ekzaminim dermatologjik
Peumlrpara fillimit teuml puneumls me ekspozim ndaj rrezatimit optik natyror
Teuml pakteumln ccedildo 3 vjet
ccedildo 2 vjet peumlr puneumlmarreumlsit neuml mosheuml meuml teuml madhe se 50 vjeccedil dhe teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlr meuml shumeuml se 10 vjet
Neuml ccedildo rast kur puneumlmarreumlsi konstaton njeuml efekt negativ neuml sheumlndet
Ekzaminime paraprake peumlr teuml identifikuar puneumlmarreumlsit qeuml kaneuml kundeumlrindikacione mjekeumlsore peumlr teuml qeneuml teuml ekspozuar ndaj rrezatimit optik natyror peumlrfshireuml puneumlmarreumlsit qeuml i peumlrkasin grupeve veccedilaneumlrisht teuml ndjeshme teuml riskut
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter
Fletorja Zyrtare
Viti 2014 ndash Numri 190
24
Dixhita
lizua
r nga
Qen
dra pe
r Ccediles
htjet
e Info
rmim
it Pub
lik I
NFOCcedilIP
wwwinfoc
iporg
wwwvend
imea
l
mbesh
tetur
nga O
lof P
alme C
enter