venster op beeld en geluid Nummer 5 / 2009Nederland € 5,95 België € 6,50

TestJBL Project Array 800Spendor SA-1KEF iQ-series

TestPrimaLuna DiaLogue Seven

TestDenon DCD-SA1

TestELAC 3D-13BT

Primeur!Sennheiser HD 800

TestJBL Project Array 800Spendor SA-1KEF iQ-series

TestPrimaLuna DiaLogue Seven

TestDenon DCD-SA1

TestELAC 3D-13BT

Primeur!Sennheiser HD 800

NU MET GRATiS EXTRA:

HVT_0905_p001_R00.indd 1 10-04-2009 12:49:29

HI_0809_p040_ADV_Beeld&Geluid.indd 3 08-08-2008 09:50:00

6 nieuws

23 show-nieuws

31 Chattelin Audio Systems

40 Dick’s DVD domein

42 Pop, Mark van Schaick

44 Wereldmuziek, Jan Libbenga

45 Klassiek

46 webshop hi� delitydiscs

hvt - mei 2009

-en verder-

hvt - mei 2009 3

- -

32 KEF iQ-series

16JBL Project Array 800

24 Spendor SA-1

28 ELAC 3D-13BT

38 Denon DCD-SA1

36 Sennheiser HD 800

20 PrimaLuna DiaLogue Seven

High-End Coaxial Digital CablesAudiophile D/A Converter incl. USB-In/Out

AUDIO�����

Referenzklasse 03/06

ÜBERRAGEND 11/06

STEREO

*****

Audiophile, true balanced + unbalanced(min. 0,10 mV)PHONO2CI - Phono Stage MM/MC

Symmetrical Phono Cables, Pure Silver or OFC(XLR, RCA, 5-Pin-SME, REGA)

WWW. .deTel: +49-40-41006890Hamburg - Germany

Concerto AudioUtrechtsestraat 40, Amsterdam

Echo Audio TerneuzenDe Jongestraat 1, Terneuzen

K L A N G W E R K

info@terrason-audio.nl

HVT_0905_p003_R01.indd 3 10-04-2009 13:02:08

LEEMA PYXISHigh End referentie voorversterker, de meest geavanceerde stereo voorversterker momenteel op de Hifi markt. Met een volledig gebalanceerde opbouw wordt een volledig symmetrische signaalweg gecreëerd van ingang tot uitgang. Ook het toonregel-circuit bevindt zich in het gebalanceerde gebied, met relaisgesturude componenten van goud en palladium. Alle ingangen zijn individueel instelbaar voor niveau, laag en hoog en hebben elk een eigen opname/monitor schakeling. De AV-Direct ingang maakt opname in een AV-systeem heel een-voudig. Gebalanceerde analoge uitgangen, USB digitale uitgang, SPDIF digitale uitgang en LIPS type 1 en 2. Volledig geschikt voor opname in een LIPS audiosysteem als mas-ter of slave voorversterker.www.raf.nl/3792

LEEMA ALTAIRMono eindversterkerblok van absolute topklasse, die volledig controle neemt over elk type luidspreker. Met een vermogen van 550 Watt aan 8 Ohm (1000 Watt RMS aa 4 Ohm), een frequentriebereik van 10 Hz tot 100 kHz en een stroomreserve tot ca. 100 Ampère is de Altair de ideale High End keuze voor stereo- of meerkanaals gebruik. De volledig gebrugde opbouw zorgt voor een minimum aan vervorming en een maximum aan dynamiek en ruimtelijkheid. Elke versterker is uitgerust met twee WBT kabelaansluitingen voor bi-wiring toepassing. Volledig geschikt voor gebruik in een LIPS configuratie, aan te sturen door een Leema Pyxis voorverster-ker of een domotica systeem.www.raf.nl/3805

LEEMA AGENADe ultieme universele RIAA Phono voorver-sterker voor vinyl-adepten. Door gebruik te maken van MM en MC versterkers met een grote ruimtelijke weergave, uiterst precieze equalisatie en computer gecontroleerde filtering, biedt de Agena een grote flexibili-teit en optimale aanpassingsmogelijkheden aan elk type element. Alle waarden kunnen tijdens het afspelen op het front worden ingesteld, zodat direct het gehoormatig beste resultaat bereikt kan worden. Met twee vrij toewijsbare ingangen, een optio-nele ingang en instellingen voor meerdere elementhouder/arm combinaties.www.raf.nl/3794

5500

Info / bestellijn voor verzending door heel Nederland:

020 54 11 345

Alleen bij RAF: de grootste keuze uit de beste merken, eigen technische dienst en

bezorgservice, professionele voorlichting en aan-huis installeren.

RAFGEPRIJSD: de prijzen bij Raf zijn gelijk aan die van onze concurrenten. En

soms zelfs lager. Vergelijkt u maar. Dat doen wij ook!

RAF Hilversum 035 62 50 400 Langestraat 77-92RAF Kampen 038 33 11 844 Oudestraat 237-239RAF Utrecht 030 23 60 200 Vredenburg 40

Voor alle info: www.raf.nl

RAF Amsterdam 020 54 11 300 Rijnstraat 142-168

| HIFI | VISUAL | PERSONAL AUDIO | COMPUTER | TELECOM | DIGITAAL FOTO |

Raf: even goedkoop, wel even beteR!

40 jaar!

KvK 24254234

LEEMA HIGH-END PRIMEURS

b e a u t i f u l l y e n g i n e e r e d s o u n d

3999

LEEMA ALTAIRLEEMA ALTAIR

12500

Natuurlijk bij Raf!

LEEMA HIGH-END PRIMEURSLEEMA HIGH-END PRIMEURSLEEMA HIGH-END PRIMEURSLEEMA HIGH-END PRIMEURS

Natuurlijk bij Raf!

LEEMA HIGH-END PRIMEURS

Natuurlijk bij Raf!

LEEMA HIGH-END PRIMEURSLEEMA HIGH-END PRIMEURS

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

LEEMA HIGH-END PRIMEURS

Natuurlijk bij Raf!

LEEMA HIGH-END PRIMEURS

Natuurlijk bij Raf!

Het Britse Leema weet elke keer opnieuw Hifi-liefhebbers te verbazen met Hifi topproducten van audiofiele klasse. Wie op zoek is naar de grenzen van het muzikaal haalbare, komt uiteindelijk altijd bij Leema terecht. Niet voor niets wordt Leema apparatuur keer op keer beloond met de hoogste waardering in internationale vakbladen. Eenvoud is het uitgangspunt van de ontwerpers van Leema, zodat u niet geconfronteerd wordt met een veelheid aan knoppen, functies en mogelijkheden, en ziet er daarom opvallend stijlvol en gedistingeerd uit. Daarentegen zit de intelligentie van binnen: door het unieke Leema LIPS systeem weet elk apparaat automatisch z’n plek in de Hifi-keten en stelt zich daarop optimaal in.

KvK 24254234

HVT_0905_p034_035_ADV_RAF.indd 34 10-04-2009 12:22:21

In de vorige uitgave schreef ik in het redactioneel dat het een goede zaak is dat de industrie ‘groen’ als belangrijk thema heeft geadopteerd. Zelf voegde ik daar aan toe dat milieube-wustzijn bij de consument, dus dat ‘groene’ streven om producten in de consumenten-sfeer te gaan kopen die ook zuinig met energie omspringen, eerder via de ‘portemonnaie’ het huis binnen zullen komen. Een slimme energiemeter zou daarbij kunnen helpen. Deze weken werd ik een beetje ingehaald door de feiten. Wat is namelijk het geval? De Eerste Kamer heeft de wens van de Minister van Economische Zaken geblokkeerd om deze slimme energiemeters verplicht te stellen. Vóór zulke meters spreekt natuurlijk het mogelijke effect op het milieu, maar absoluut tégen dat hierdoor de privacy in het geding is. Je moet er toch niet aan denken dat het luisteren naar muziek, of het kijken naar een film in je mooie huisbioscoop verstoord kan worden door wat of wie dan ook?Een hele mooie bijdrage aan ons ‘milieu’ treft u deze maand als bijlage aan: Het Vinyl Tijdschrift. HVT besteedt in vrijwel elke uitgave aandacht aan wat met vinyl te maken heeft, zij het in de vorm van achtergrondartikelen, testen van draaitafels, pick-up-elementen of phono-voorversterkers. Al járen en daar gaan we mee door.

Met deze bijlage heeft HVT op de 31ste Mega Platen en CD Beurs extra promotie gemaakt voor vinyl. Als je puur kijkt naar wat er op zo’n beurs ge-beurt, is dat ook eigenlijke heel ‘groen’. Hergebruik van de LP en de CD en opnieuw van muziek genieten is eigenlijk heel milieuvriendelijk. Belastend voor het milieu is de CO2-uitstoot, maar dat is er ook als je thuis blijft zitten. Misschien alleen een beetje meer omdat je opgewonden bent geraakt door de nieuwe aanwinsten. En dát mag toch nog wel?

mei 2009

HVT is een uitgave van: HiFi Video Test B.V. Bezoekadres: Prinses Marielaan 8c3743 JA BAARNPostadres: Postbus 7553740 AT BAARNtel.: 035 543 3520fax: 0842 244 567

Hoofdredacteur

Theo Wubbolts

medewerkers

Laurens van Aggelen, Kilian Bakker, Henk Boot & Marja Vanderloo, Marnix Bosman, René de Cocq, Mels Dees, Jan Didden, Paul Delissen, Renè van Es, Fred Haanebeek, Sander van der Heide, Mirjam Hulsebos, Ken Kessler (GB), Adri-anus Koster, Stefan Krawczyk, Ivo Kroone, Jan de Kruijff, Marc Lemmen, Jan Libbenga, Hans de Ligt, Davy van Loon, Bert Oling, Armand van Ommeren, Cyriel Pluimakers, John van Polen, Mark van Schaick, Hans Steeman, Dick Steffens, Emile Stoffels, Hans Vaatstra, Jaap Veenstra, Nico de Vries

Product manager

Eric Bleys, tel.: 035 543 3520

abonnementen & Lezersservice

Jaarabonnement (11 nummer) € 49,95. Proefabonnement (3 nummers) € 10,-.België resp. € 55,- en 11,-. Prijzen andere landen op aanvraag.Betaling per acceptgiro kost € 2,50 extra.Het abonnement kan elk gewenst moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.Aanmelden kan met de bon uit dit tijdschrift of via www.HVT.nlAdreswijzigingen en opzeggingen bij Abon-nementenland, via de website www.aboland.nl of schriftelijk naar Antwoordnummer 800, 1900 VE, Uitgeest. Overige vragen: tel. 0900-Aboland (2265263), 10 ct./min.

account management

Jules Schenck de Jong, tel.: 035 543 35 28 Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Daarnaast zijn op al onze aanbiedingen, offertes en overeenkomsten de Algemene Adverten-tievoor-waarden van HiFiVideoTest B.V. van toepassing. Op verzoek wordt een exemplaar toegezonden.

vormgeving

Harry Gijsbers BNO, Hilversum

distributie

Betapress, GilzeImapress, Gilze

38e jaargang nr. 5, mei 2009Verschijnt 11 keer per jaar

© Copyright 2009Het auteursrecht op de redactionele inhoud van dit tijdschrift wordt voorbehouden. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het blad of gedeelten daarvan op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de directie is verboden. Alhoewel de inhoud van dit tijdschrift met uiterste zorgvuldigheid wordt samengesteld, is de directie niet aansprakelijk voor eventuele (zet)fouten en/of schade die daarvan direct of indirect het gevolg zou kunnen zijn.

e-maiL adressen

ebleys@hifivideotest.nljschenck@hifivideotest.nldsteffens@hifivideotest.nlthwubbolts@hifivideotest.nl WWW.HVT.NL

Groener

hvt - mei 2009 5

Wateringweg 147 | 2031 EG Haarlem | t: +31235266531 | f: +31235266538 | www.deaudiofabriek.nl | info@deaudiofabriek.nl

TE BELUISTEREN BIJ DE AUDIOFABRIEK:

NAIM UNITI ALL-IN-ONE AUDIO PLAYER

thwubbolts@hifivideotest.nl

HVT_0905_p005_R02.indd 5 10-04-2009 14:23:12

6 hvt - mei 2009

-productnieuws-

PocketformaatOptoma introduceert de Pico Projector (PK101); lichter en kleiner dan menig smartphone en projecteert hoogwaardige beelden, waar je ook bent en te gebruiken vanaf elke mogelijke bron zoals mediaspelers, mobiele telefoons, PDA’s, camera’s en gameconsoles. LED technologie Optoma introduceert met de Pico een nieuwe categorie in projectie aan en is gebaseerd op de allernieuwste DLP-techniek van Texas Instruments. Dankzij deze unieke techniek en de toepassing een LED-lichtbron is de Pico vele malen kleiner en lichter dan we vandaag de dag gewend zijn van projectoren. Daarbij zorgt het gebruik van LED-licht voor een aanzienlijk lager energieverbruik en relatief hoge lichtopbrengst en contrastwaardes. De Pico heeft een ‘lamp’ met een levensduur van maar liefst 20.000 uur en het apparaat draait tot twee uur op een volgela-den accu.Specificaties: gewicht: 108 gram (zonder batterij) / contrast ratio 1000:1 / afmetingen: 50x103x5 mm / batterijduur: tot 2 uur / afmeting projectie: 0,15 – 1,5 m / luidspreker: 0,5 watt / projectie afstand: 0,25 tot 2,6 meter / garantie: 2 jaar / prijs € 349.Voor meer informatie www.optoma.com

QS audioQS audio is een nieuw audiobedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in vinyl. In de elpee-wassalon kunnen diverse platenwasmachines worden vergeleken en kun je zelf je platen schoonmaken. Op een ‘Okki Nokki’ kost dat € 0,50 per elpee, inclusief nieuwe antistati-sche binnenhoes. Verder is er een werkplaats waar de draaitafel afgeregeld kan worden en is het mogelijk luidsprekers te laten re-

pareren en nameten, al dan niet met upgrades. QS audio verzorgt de productie en distributie van de nieuwe Impulse Black Magic luidsprekers.Voor meer informatie tel. 075 640 3515 / www.qsaudio.nl

Audio-Life nieuwe importeur FurutechAudio-Life is per 1 april 2009 de importeur van het Japanse audiomerk Furutech. Audio-Life is erg trots dit wereld-merk te mogen vertegenwoordigen in de Benelux en zal zich volledig inzetten om Furutech bereikbaar te maken voor iedereen die het maximale uit z’n audioset wil halen.Voor meer informatie www.distribution.audio-life.nl

PMA-510AE / DCD-510AE De PMA-510AE geïntegreerde versterker kenmerkt een High-Current Single-Push-Pull schakeling om zowel kracht als detail in muziekweergave te bereiken, wat Denon’s focus is voor haar pure audio versterkers. De relaisschakelaar die gebruikt wordt voor de CD en platenspeler ingang bevat een edelgas om het ontstaan van ruis wat het signaal negatief kan beïnvloeden tegen te gaan. Voor een hoger be-dieningsgemak is de bijgeleverde afstandsbediening van de PMA-510AE voorzien van de hoofdfuncties voor de bediening van de CD-speler.Om natuurgetrouw het oorspronkelijke geluid te reproduceren is de DCD-510AE bedeeld met een groot scala aan audio technologieën die Denon in de loop der jaren ontwikkeld en verfijnd heeft. Denon past rigoureuze luistertests toe om de DCD-510AE’s hoge precisie 24-bit/192 kHz D/A omzetter te selecteren. Bovendien heeft de DCD-510AE een 2-line display en geeft de gebruiker uren van muziek luistergenot met MP3/WMA weergave van een CD-R/RW.

De PMA-510AE en DCD-510AE zijn in premium zilver en zwart voor een geadviseerde verkoopprijs van € 279 per component verkrijgbaar. De huidige PMA-500AE en DCD-500AE modellen blijven leverbaar en kosten per component € 239.Voor meer informatie www.looken-

listen.nl

Cayin Ti60Cayin introduceert de Ti60: een EL34 geïntegreerde versterker in push-pull, klasse AB in Ultralineaire configuratie. De versterker heeft vier lijningangen en een op afstand bediende volumeregeling. Onder meer door een goed opgezette voeding met naast elco’s ook MKP condensatoren en een smoorspoel afvlakking, is de Ti60 niet alleen muisstil maar kan hij ruim voldoende stroom leveren voor moeilijke luidsprekers. Details in midden en hoog zet de Ti60 zeer fraai neer. De bedrading is hard-wired. Verdere gegevens: frequentiebereik 10Hz - 40kHz (+/-0.6 dB) / vervorming 1% bij 2x 35 watt / signaal/ruis verhouding 94dB / ingangsimpedan-tie 100 kOhm / gevoeligheid 340 mV / buizenbezetting 4x EL34, 2x 12AU7, 1x 12AX7 / lijningangen 4 stuks / chassis zwart gelakt met afneembare beschermkap / front zilver of op bestelling in zwart / luidsprekeraansluitingen 4 en 8 ohm / afmetingen 330x190x300 mm / gewicht 17 kg / prijs € 1.195.Voor meer informatie www.hayendaudio.nl

HVT_0905_p006_015_R04.indd 6 10-04-2009 13:09:22

hvt - mei 2009 7

-productnieuws-

Energy RC Micro 5.1Om te voldoen aan de hoge eisen die Energy stelt aan zijn producten werden ook voor dit 5.1 systeem volledig nieuwe componenten ontwikkeld. Zo zijn alle satellietluidsprekers gebaseerd op technologie uit Energy’s topserie Veritas en zijn voorzien van een Convergent Source Module. Deze CSM is een samensmelting van woofer en tweeter om zo de voordelen van een puntbron te benaderen: een uniforme uitstraling van het geluid. Verder is ieder component in een eigen behuizing geplaatst waardoor onderlinge interferentie tot het absolute minimum wordt teruggebracht. Naast heldere midden- en hogetonen moet een goed Home Cinema systeem ook diepe en volle lage tonen weergeven. Energy heeft bij de RC Micro satellieten dan ook een van zijn betere subwoofers gevoegd. Deze actieve subwoofer is voorzien van een 20 cm grote woofer gekoppeld aan een krachtige 240 watt versterker. De woofer zelf is voorzien van de befaamde ‘Rib-bed Elliptical Surround’ wooferrand voor een vervormingloze lage tonenweer-gave. De grootste verrassing van het RC Micro systeem is toch wel de super kleine afmetingen van de satelliet luidsprekers, deze bedragen slechts 12x9x9 cm. Hiermee is dit nieuwe systeem Energy’s kleinste 5.1 systeem ooit! De gead-viseerde verkoopprijs bedraagt € 599.Voor meer informatie www.lookenlisten.nl

Sharp XV-Z15000De nieuwe Full HD DLP-projector van Sharp projecteert met een resolutie van 1.920x1.080 pixels en heeft een contrastratio van maar liefst 30.000:1; ideaal voor gamers en home cinema liefhebbers. Daarnaast heeft de XV-Z15000 een lichtopbrengst van maximaal 1.600 ANSI-lumen. Ook voor wat betreft aansluitingen is het nieuwe topmodel van Sharp uitermate geschikt voor HD-beelden. De XV-Z15000 is namelijk uitgerust met 2 HDMI-ingangen met bovendien aanvullende video-ingangen. De beelden worden weerge-geven in 1.080p, 1.080i of 720p. Tevens zijn er vele analoge aansluitingen, waaronder S-Video voor PAL/SECAM of NTSC signalen. De XV-Z15000 heeft een zeer strak (zwart) design en staat garant voor perfecte beelden met natuurlijke kleuren. Dit mede dankzij de 0,65 inch DLP-chip van Texas Instru-ments en het geïntegreerde Colour Management System. Dit systeem geeft iedere home cinema fan de mogelijkheid kleuren exact naar persoonlijke voorkeur in te stellen. De picture mode biedt de gebruiker de mogelijkheid om zes voorgeprogrammeerde beeldinstellingen te kiezen. Ideaal voor het switchen van film- naar bijvoorbeeld een game-instelling. Door middel van de verticale keystone correctie en horizontale lens shift mogelijkheid kan

de projectiehoek optimaal worden ingesteld, ook wanneer de projector aan het plafond is bevestigd. Het com-plete optische systeem is afgeschermd tegen rook en stof. Dit garandeert een langere levensduur en lagere onder-houdskosten van deze slechts 5,8 kilo wegende projector. De levensduur van

de lamp bedraagt maar liefst 3.000 uur (eco mode).De XV-Z15000 is verkrijgbaar vanaf mei 2009 met een verkoopadviesprijs van € 2.499.Voor meer informatie www.sharp.nl

qsonix Q110Er is een groot aantal verschillende muziekservers op de markt. De qsonix Q110, die door Audio Quartet naar Nederland is gehaald, voegt daar een kwalitatief hoogwaardige en gebruiksvriendelijke muziekserver aan toe. De meest opvallende eigenschap van de qsonix Q110 is het touchscreen. Met uw vingers kunt u muziek laten beginnen, stoppen en afspeellijsten samenstellen. De grootste winst is de tijdswinst bij het samenstellen van die afspeellijsten. Bij de Q110 gebeurt dat in enkele seconden, waar andere servers uren nodig hebben. De Q110 heeft voldoende geheugen voor ongeveer 4.000 albums in ‘lossless’ kwaliteit. Bij het invoeren van een nieuwe CD, haalt de qsonix alle randgegevens, inclusief artwork, op van een online database. Met behulp van de afstandsbediening is het ook mogelijk verschillende zones in uw huis aan te sturen. Zo kan ieder-een in huis genieten van zijn of haar eigen favoriete muziek.qsonix Q110: Music Management Systeem Met TouchscreenDe qsonix Q110 is nu leverbaar vanaf € 7.990.Voor meer informatie Audio Quartet tel. +33 1 3421 3421

Tivoli iPALMet de iPAL haalt u niet alleen een hoogwaardige radio in huis, maar ook de ideale versterker-luidsprekercom-binatie voor de Apple iPod. De iPAL is voorzien van een oplaadbare NiMH-accu die u minstens zestien uur van muziek voorziet. Een ingebouwde AM-antenne en een telescopische, roterende FM-antenne zorgen voor een goede ontvangst. De iPAL is spatwaterdicht en daarmee ideaal geschikt voor binnen en buiten, in de slaapka-mer, de badkamer, in de tuin, de auto, op de boot of op het strand. De iPAL in Black, Red en Yellow kost € 229. Voor meer informatie www.tivoliaudio.nl

HVT_0905_p006_015_R04.indd 7 10-04-2009 13:09:25

8 hvt - mei 2009

-TEST- Musical Fidelity V-LPS phono stage

MM, MC, phono stage… hoe los je dat op?In de tijd dat versterkers nog een pick-up-ingang hadden, was je aangewezen op de geleverde kwaliteit van die ingang. Je kon wel een losse phono-stage (of phono-voortrap of pre-pre of pick-upvoorversterker genoemd) kopen, maar die waren prijzig. Als je versterker geen pu-ingang heeft, moet je een pu-verster-ker hebben om naar vinyl te kunnen luisteren. Nu is er een V-LPS van Musical Fidelity die een buitengewoon mooi alternatief biedt.

Deze V-LPS, deel uitmakend van een serie ‘losse kastjes’*, is bedoeld voor die consu-ment die – en terecht – nog graag met vinyl

in de weer is. Als de versterker geen ingang heeft voor de pick-up (draaitafel of platenspeler) dan moet je of een andere versterker kopen, en dat is duur, of je toevlucht zoeken in een van de losse pick-upversterkers die er op de markt zijn.De Engelse fabrikant Musical Fidelity maakt er een die ook nog eens een betaalbaar prijskaartje heeft zeker gezien de prestaties. Want bedenk dat het minuscule signaaltje dat uit de groef komt tot één miljoen keer versterkt dient te worden voor het je trommelvlies bereikt. Een beetje vervorming uit de groef wordt derhalve ‘pijn aan je oren’! Het is dus zaak dat als je draaitafel een goede element/arm-combinatie heeft dat signaal goed te versterken.

Musical Fidelity V-LPS

Deze phonotrap is geschikt voor elementen met MM of MC specifieke afgiftespanning. Even bijpraten: MM staat voor moving magnet. Dit type element geeft een paar mil-

livolt af als het door de groef in be-weging wordt gezet. Aan het eind van de cantilever – het staafje waarop aan de voorzijde de naaldtip is gemon-teerd – zit een magneetje dat tussen vier kleine spoeltjes een stroompje opwekt. MC staat voor moving coil, en dat houdt in dat een spoeltje tus-sen vier magneetjes beweegt, met nóg minder spanningsafgifte. In beide gevallen moet de spanning op zoge-naamd lijnniveau worden gebracht.

Theo wubbolts Het niveau dat gelijk is aan dat van de tuner, CD-speler of andere bron, alvorens de eindversterker aan de slag gaat om de ‘lui’dspreker aan het werk te zetten.De V-LPS kan dus beide typen element bedienen. Het aan-sluiten is heel eenvoudig: aan de ene kant stop je de rode en witte tulpstekker van de draaitafel in of de MM of de MC ingang, het aardedraadje onder de aardschroefklem (groen), je selecteert met de drukschakelaar MM of MC en aan de andere kant verbindt je middels een cinch- of RCA-kabel (interlink) de V-LPS met je versterker. De ingang die je hiervoor neemt is de AUX. Als laatste plug je de losse voeding in het apparaat en kun je van je elpee genieten.

Luisteren en conclusie

Op mijn werkkamer thuis staat een Kenwood KD-5100 draaitafel met Clearaudio ‘Sigma’ MC-element normaliter te spelen op een QUAD 66 voortrap met daarin een MC-print. Ik denk dat deze apparatuur als boven-modaal aan-gemerkt kan worden Met de V-LPS hoor ik weinig of geen verschil wat me tot de conclusie brengt dat het destijds QUAD is gelukt een prima phono-ingang te leveren of dat Musical Fidelity een losse phono-trap weet te bouwen die als boven-modaal aangemerkt kan worden! Of je verbetert met de V-LPS de weergave van je pick-up als de versterker al een pick-upingang van middelmatige kwaliteit heeft òf je moet hem gewoon hebben omdat het anders niet gaat… Met deze V-LPS van Musical Fidelity doe je een heel goede keuze. Ga in geval van twijfel over je element dan wel pick-up naar een vakman/audiospecialist met nevenstaande specs, opdat je alleen als alles goed op elkaar afgestemd is je ten volle van je muziek kunt genieten. En dáár gaat het toch om?

Technische specificaties MM MCingangsimpedantie 47kOhm 100Ohmingangsgevoeligheid 3,5mV 450µVtotale harmonische vervorming 0,01% 0,01%signaal/ruis afstand > 80dB > 70dB*HVT heeft in de januari-uitgave aandacht besteed aan de ‘V-CAN’, een hoofdtelefoonversterker van Musical Fidelity (zie HVT/1, pagina 71).

Prijs V-LPS € 125Voor meer informatie www.viertron.nl

HVT_0905_p008.indd 8 10-04-2009 17:21:17

hvt - mei 2009 9

-productnieuws-

www.hifi.nl/poulissen www.hifi.nl/hanzehifi

SANYO Xacti HD2000De Sanyo Xacti2000 is een ultracompacte SD-camcorder met True Progressive Full-HD resolutie (1920x1080 pixels, 60fps). De nieuwe Dual Camera maakt niet alleen sublieme video-opnamen, maar blinkt dankzij de uitgebreide faciliteiten en instellingsparameters ook uit in fotografie. Met de kwalitatieve CMOS-sensor maakt de HD2000 naast Full-HD vi-deo’s ook 8 megapixel foto’s, terwijl de nieuwe 16-maal Advanced Zoom Lens verre details in beeld brengt. In de fotomodus is een tienvoudige optische zoom beschikbaar. De opvolger van de succesvolle HD1010 filmt 60 beelden per seconde in Full-HD. Hiermee wordt elke beweging haarscherp vastgelegd en uitermate vloeiend afgespeeld op elke PC of televisie. De ingebouwde stereo microfoon neemt het geluid op in ACC-formaat. Voor een nog gedetailleerdere spraakopname is er een aansluiting voor een externe microfoon. Met ingebouwde geavanceerde functies zoals 3D DNR (Digital Noise Reduction) en onderdrukking van windruis slaagt elke opname. Bovendien biedt de HD2000 twee high speed modi aan voor slowmotionweergave. Met opnamesnelheden van 240 tot 600 fps worden de snelst bewegende beelden – die voor het menselijk ook niet zichtbaar zijn – duidelijk weergege-ven. De Xacti HD2000 is uitgerust met een uitklapbaar 2,7-inch LCD-scherm dat 285° roteerbaar is. Hierdoor kan de gebruiker filmen vanuit ongewone standpunten. Ondanks de vele technische mogelijkheden heeft de camera zeer compacte afmetingen (90x112x54 mm) en weegt deze slechts 268 gram. Omdat de Xacti HD2000 videobeel-den in MPEG-4 AVC/H.264-Format registreert, kan op een enkele SD-kaart van 32 GB vijf uur aan video-opnamen in Full-HD formaat opgeslagen worden of tot 8000 foto’s in de beste kwaliteit. Een krachtige processor zorgt voor een snelle en betrouwbare verwerking van grote hoeveelheden gegevens, met name wanneer opnamen in Full-HD worden gemaakt. De lithium-ion batterij met een autonomie voor 135 minuten aan video-opnamen of voor een maximum van 350 foto’s maakt de HD2000 tot een uiterst mobiele en betrouwbare camera.

Met de Xacti HD2000 is het sleuren met een aparte video- en foto-camera overbodig. Met één druk op de knop kies je hoe je vastlegt wat er zich voor je ogen afspeelt. Met de HD2000 maak je zelfs foto’s tijdens het filmen, zonder de opname te onderbreken. Een fotore-solutie van 8 megapixels is bovendien meer dan voldoende voor af-drukken op groot formaat. Voor de fotoliefhebber biedt de camera veel instellingsmogelijkheden. Naast de automatische instellingen kunnen de witbalans, scherpstelling, sluitertijd en lichtgevoeligheid handmatig bepaald worden. Dit levert creatieve foto’s en video’s op.

Belichtingscompensatie en instellen van het dynamisch bereik is eveneens mogelijk. Ook heeft de camera een ingebouwde flits met rode ogen reductie. Een handige schoenaansluiting biedt oplossing voor wie een videolicht of een speciale microfoon wil gebruiken. Met drie optionele lenzen, een wide-angle lens, een telelens en een semi-ficheye biedt de camera nog meer mogelijkheden!Eenvoudig archiveren en afspelen De Xacti HD2000 ondersteunt de ‘Xacti Library’ functie. Dit maakt het mogelijk video’s en foto’s via je lcd- of tv-scherm te knippen, bewerken en beheren. De afgewerkte opnamen kunnen zo rechtstreeks op een externe harde schijf gearchiveerd worden zonder dat hiervoor een computer nodig is. Su-percomplete uitrusting De Xacti HD2000 wordt geleverd met heel wat standaardaccessoires: een docking station, het bijhorende component en AV-/USB-kabels om het toestel aan elke televisie of computer te koppelen. Met de bijgeleverde afstandsbediening bestuurt de gebruiker de camera zelfs vanuit zijn luie stoel. Montagesoftware, een zachte hoes om de camera veilig te transporteren, een beschermende lenskap en handstrap maken het pakket compleet. De Xacti HD2000 is, uitgevoerd in zwart of goudkleur, reeds verkrijgbaar voor € 699 (inclusief 3 jaar fabrieksgarantie).Voor meer informatie www.sanyo.nl

Expert in Baarn wordt EP:FirstClass Sinds maandag 2 maart is Expert Bakelaar in Baarn onderdeel van ElectronicPartner Nederland B.V. binnen de formule EP:FirstClass. ElectronicPartner is zeer ver-heugd om de succesvolle formule EP:FirstClass met de komst van Bakelaar verder uit te breiden. De eerste EP:FirstClass pilotwinkel opende in maart 2008 in Val-kenswaard haar deuren. Nu, een jaar later, wordt de vierde winkel binnen deze formule geopend. ElectronicPartner verwacht dat deze groei zich dit jaar nog verder zal doorzetten. De formule staat voor eerste klas audio- en visuele producten in een moderne winkelomgeving. Gekozen is voor een beperkt aantal topmerken waaronder Marantz, KEF, Harman Kardon, Bose, NAD/Dali en Loewe, maar ook voor producten uit het ho-gere segment Philips, Panasonic en Sharp, JVC Samsung en Sony. Binnen de EP:FirstClass formule is EP:Bakelaar de eerste onderne-ming in Nederland die de Loewe galarie heeft opgenomen in zijn concept. Deze 100 m2 Loewe presentatie sluit naadloos aan op de conceptbenadering die de for-mule beoogt richting consument. Ook zal bij EP:Bakelaar FirstClass een totaaloplossing worden gepresenteerd voor het merk Crestron ten behoeve van een opkomende markt in Domotica.

HVT_0905_p006_015_R04.indd 9 10-04-2009 13:10:48

CORRECT DE LCD PLASMA TV SPECIALIST

ALS CORRECT ’T NIET HEEFT,

3499

Bij Correct op de Bergweg 110 in Rotterdamvindt u de prijsdoorbraak op Full HD

videoprojectie gebied. Hierbij realiseert u eenunieke thuis bioscoop beleving met een

ongekende beeldscherpte.Kom langs en laatCorrect het u demonstreren.

PIONEER KRF-9000FD FULLHD VIDEO PROJECTORDe Front Screen Projector KRF-9000FD staat vooradembenemendebeeldweergave, met contrastenvan het diepste zwart tot hethelderste wit die eenonvergetelijke indruk maken. Hij biedt unieke mogelijkheden.Van aangepaste

grijstintcorrectie aan degevoeligheid van de ogen totmaximale installatieflexibiliteit.Natuurlijk staat hij ook voor eenflink formaat. Vanaf nu is elkformaat tot 4,42 x 2,49 meterbeschikbaar.De projector kan de enormehoeveelheden beeldgegevensdie door HD bronnen zoals Blu-ray spelers verstrekt worden

nauwkeurig weergeven. Alledigitale videosignalen wordendirect via HDMI van bron naarscherm overgebracht zondertussenkomst van signaal-omzetting of compressie. Allesblijft compleet onveranderd engetrouw aan het origineel doorde hele signaalreeks heen. Dat is nog niet alles: DeepColour weergave zorgt ervoor

dat de overgangen tussenkleuren en tinten weergegevenworden met een grote precisie. Afm. 45.5x17.3x41.8 cm.CORRECTPRIJS Art.nr. 349342

A. Koster

Verkoper

J. Roos

Verkoper

HVT SPREAD MEI 2009:HVT SPREAD januari 2009 02-04-09 14:30 Pagina 1

HVT SPREAD MEI 2009:HVT SPREAD januari 2009 02-04-09 15:58 Pagina 2

HVT_0905_p010_011_ADV_Correct.indd 10 08-04-2009 16:01:15

,

WWW.CORRECT.NL / EMAIL: VERKOOP@CORRECT.NET

CORRECT CONSUMER ELECTRONICS BERGWEG 110 ROTTERDAM TEL: 010-4.618.600BEREIKBAARHEID VAN CORRECT: Vanuit richting Dordrecht en Utrechtvolgt u de Noordelijke 'Ring van Rotterdam'. Afslag Centrum/ Schiebroek.Vanuit Den Haag volgt u de oostelijke Ring van Rotterdam.

GRATIS

HVT MEI 2009

WINKELOPENINGSTIJDEN: maandag t/m donderdag van 09.30-18.00 uur, vrijdag van 09.30-21.00 uur,zaterdag van 09.00-18.00 uur. Iedere zondag geopend van 12.00-17.00 uur.

VERGEET ’T DAN MAAR!KIJK EN VERGELIJK WANDBij Correct vindt u een keuze uit meer dan 250 platte

schermen en kunt u profiteren van uniekeaanbiedingen. Van kleine tot supergrote LCD, LED of

plasma schermen tot de nieuwste High Definitiontelevisie. Alle modellen staan demonstratieklaar

opgesteld. KIJK EN VERGELIJK WAND

Hier kunt u zelf zien wat de verschillen zijn tussentussen Plasma en LCD televisies van verschillende

merken. Allemaal aangesloten op een High Definitionsignaal voor de beste beeldkwaliteit.

Tevens kunnen onze vakkundige verkopers deverschillende technieken uitleggen tussen

LCD, LED en Plasma.JVC LT37DV1 FULL-HD LCDDESIGN TELEVISIEDeze Full HD 94 cm LCD-TVheeft een indrukwekkenderesolutie van 1920x1080 pixelsen levensecht beeld doorDynaPix HD en degeavanceerde processor. Eentoestel om trots op te zijn doorde prachtige ultra plattevormgeving en de zeerhoogwaardige beeldkwaliteit.Het toestel is uitgevoerd meteen witte achterzijde en een matzwarte voorkant. Voorzien vanDVB-T tuner voor digitale tvontvangst. Daarnaast zorgen

technieken als: 100Hz ClearMotion Drive II, MaxxAudio envele aansluitingen waaronder3xHDMI voor een uitstekendeprijs/prestatie verhouding in eendesign ontwerp. Technieken diealleen bij het zien de beeld engeluidskwaliteit zullenbevestigen. Afm. 87.5x57x6.9 cm.CORRECTPRIJS Art.nr. 374648

JVC LT42DV1Met 106 cm beeldschermAfm. 98.6x57.6x6.9 cmCORRECTPRIJS 1499Art.nr. 374649

JVC LT46DV1Met een 119 cm beeldscherm.Afm. 109.5x69.4x6.9 cm.CORRECTPRIJS 1999Art.nr. 374650

1399

94 cm

6.9 cm

HVT SPREAD MEI 2009:HVT SPREAD januari 2009 02-04-09 15:58 Pagina 2

HVT_0905_p010_011_ADV_Correct.indd 11 08-04-2009 16:01:17

12 hvt - mei 2009

-productnieuws-

www.hifi.nl/audioselectief www.hifi.nl/alphahighend

Audible en PhilipsMeer dan 50.000 titels van Audible; nu beschik-baar op de Philips GoGear draagbare audio-en

videospelers. De vooraanstaande leverancier van kwalitatieve digitale ge-sproken informatie en entertainment Audible, een dochter van Amazon.com en Koninklijke Philips Electronics hebben bekendgemaakt een tech-nologieovereenkomst te hebben gesloten voor drie jaar. Dankzij deze samenwerking zullen gebruikers van de Philips GoGear draagbare audio- en videospelers van 2009 toegang krijgen tot de meer dan 50.000 titels van gesproken boeken van Audible. Dit bevat de huidige bestsellers, geschiedkundige boeken, romans, speeches, zakelijke titels en literaire klassiekers. Bovendien zullen de Audible-compatibele Philips GoGear-spelers aangeboden worden met een gratis testsessie op Audible.De eerste AudibleReady audio- en videospelers die in 2009 worden uit-gebracht zijn de GoGear Spark, GoGear Ariaz, GoGear Vibe, GoGear Muse en GoGear Opus. Ze zullen het nieuwste bestandsformaat van Audible ondersteunen, met gesynchroniseerde tekst en beelden. Dankzij dit be-standsformaat zullen Philips GoGear gebruikers audioboeken en andere gesproken content van Audible kunnen kopen, naast fotoboeken en bekroonde literaire werken voor kinderen en tieners op AudibleKids.com.

Lumix G: DMC-GH1 SLR foto-kwaliteit en Full HD videoDe GH1 is een compacte digitale systeemcamera met wis-selbare lens die foto’s maakt in verbluffende beeldkwaliteit en filmopnames in Full HD kwaliteit. Door deze combinatie wordt de camera ook wel een Creatieve HD Hybride ge-noemd. De GH1 wordt geleverd als kit met de Lumix G Vario HD 14-140 mm / F4.0-5.8 ASPH / MEGA O.I.S. lens. Deze lens is speciaal ontwikkeld voor filmopnames door het toepassen van een stille en continue Auto Focus functie en een traploze diafragma aanpassing. Naast schitterende kwaliteit foto’s is het met de GH1 mogelijk in Full HD te filmen. Zeer gedetailleerde beelden in Full HD (1920x1080) met 24 frames per seconde of HD opnames (1280x720) met 60 frames per seconde in AVCHD. AVCHD schrijft high definition video opnames efficiënt weg door middel van hoogwaardige codec technologieën. Hierdoor kan bijna twee-maal zoveel opslag op hetzelfde geheugentype worden opgeslagen. Het enige dat men hoeft te doen is de videoknop in te drukken en de opnames beginnen. Om dit te realiseren is de camera voorzien van een nieuw ontwikkelde 12.1 megapixel high speed Live MOS sensor en een Venus Engine HD beeldprocessor met twee CPU’s. Dit heeft niet alleen een positieve werking op de beeldverwerkingssnelheid, maar het zorgt ook voor een buitengewone ruisonderdrukking. Door de toepas-sing van de twee CPU’s kan er bovendien langdurig gefilmd worden in AVCHD kwa-liteit terwijl het energieverbruik laag blijft. De Venus Engine HD beschikt ook over een HDMI-uitgang voor het weergeven van Full HD beeld op een Full HD scherm.Voor meer informatie Panasonic Info-Centre, tel. 073 640 2802 / www.panasonic.nl

TEAC H600De Reference H600 serie bestaat uit een stereo receiver AG-H600NT die niet alleen qua design maar zeker vanwege zijn techniek als modern kan worden omschreven. Naast de analoge AM/FM tuner en de good old draaitafel ingang heeft u de beschikking

over internetradio en streaming audio. Zelfs over DAB en DAB+ beschikt deze kleine geweldenaar. Verbindt de AG-H600NT door middel van WLAN of ethernet aansluiting en de wereld, met meer dan 10.000 programma’s, ligt voor u open. Met het optionele Docking-station DS 20 kan ook uw iPod deel uitmaken van het geheel. Een 2x 90W Class D MOSFET Power Controlling versterker met een letterlijk zware ringkerntrafo heeft controle over elk type luidspreker. Van de CD-speler PD-H600 mag, gezien de expertise van Esoteric, veel verwacht worden. De speler speelt CD-DA, CD-R/RW, MP3 en WMA discs. Een D/A converter van Burr Brown (PCM 1796, 24bit/192 kHz Delta-Sigma) en 8-voudige oversampling met zeer hoog-waardige opamps in het analoge deel zeggen veel over de te verwachten klank-kwaliteit. De apparaten zijn zeer compact, slechts 290 mm breed, 102 mm hoog en 320 mm diep. De behuizing is geheel van zwart geborsteld aluminium waarbij ook aan een zware bovenplaat is gedacht. De bedieningselementen zijn zo minimalis-tisch als mogelijk gehouden. De prachtig blauwe verlichting kan naar wens gedimd worden. Bij de receiver wordt een passende systeemafstandsbediening geleverd. Prijzen: AG-H600 NT € 949 / PD-H600 € 649 / DS20 € 54,95.Voor meer informatie www.servi-q.nl

Meridian en SooloosHet Amerikaanse bedrijf Sooloos is recentelijk overgenomen door Meri-dian Audio die de producten onder de merknaam Meridian Sooloos op de markt zal brengen. De distributie in de Benelux zal verzorgd worden door Viertron BV. De ster van het in New York gevestigde bedrijf Sool-oos LLC is in betrekkelijk korte tijd hoog gestegen. Sooloos LLC heeft zich gespecialiseerd in het maken van High-End muziekservers die niet alleen zeer strak zijn vormgegeven, fluisterstil werken, terabytes aan informatie kunnen bevatten en meerdere kamers van muziek kunnen voorzien, maar ook bediend worden via een prachtig high-res touchscreen met een evenzo eenvoudige als intuïtieve gebruikersinter-face. Zelden is dergelijk hoogstaande technologie met zoveel gemak te bedienen geweest. Met recht de High-End Audio van de 21ste eeuw. Voor Meridian Audio Ltd. betekent de overname van Sooloos LLC een welkome uitbreiding van de reeds indrukwekkende lijn van producten. Niet alleen voldoen de Sooloos producten aan de zeer hoge kwaliteits-eisen die Meridian Audio stelt, maar zijn vooral prachtig te combineren met de Meridian DSP luidsprekers. Sooloos zal vanaf nu onder de naam Meridian Sooloos op de markt gebracht worden.Voor meer informatie www.sooloos.nl / www.meridian-audio.nl

HVT_0905_p006_015_R04.indd 12 10-04-2009 13:12:24

hvt - mei 2009 13

-productnieuws-

HIFI EN HOME-THEATER DIVERSE LUISTERRUIMTES

EIGEN TECHNISCHE DIENST DESKUNDIG ADVIES

CLASSÉ

MARANTZ

ROTEL

CAMBRIDGE

DENON

ADVANCE

ARCAM

CARATREVOX

QUAD

NAD

LOEWE

HIFIDELIO

SONY

GENEVA

TWO-EYES

AVM

PIONEERPANASONIC

TIVOLI

BOWERS & WILKINS

ALR JORDAN

AUDIO PHYSICMONITOR AUDIOMIRAGEBOSTONKEFDALIPIEGA

B&W 800 SERIEQED

V d HULSILTECH

MONSTERWBTSIM

TEAC

NUVOSONOS

VANTAGE

www.hifi.nl/bartels

Blu-ray, SA-CD, DVD-Audio spelerDe DVD-A1UD universele BD-speler behoort samen met de Denon AVP-A1HDA A/V-voorversterker en de POA-A1HD 10-kanaals eindversterker tot Denon’s vlag-genschip HD Home Entertainment systeem. Met de combinatie van Denon LINK 4e editie en HDMI transmissie technologie, kunnen digitale signalen van optische discs nu vrijwel ‘jitter-vrij’ worden ge-transporteerd om de meest pure hoogwaardige beelden en geluid die mogelijk zijn te produceren, inclusief ’s werelds eerste volledig gebalanceerde 2-kanaals transmissie voor analoge signalen in een Blu-ray speler. Om de baanbrekende DVD-A1UD (UD staat voor Universal Disc) te creëren heeft Denon haar originele Advanced S.V.H. (Suppress Vibration Hybrid) mechanisme opnieuw ontworpen om ongeëvenaarde beeld- en geluidskwaliteit te leveren. Het resultaat is een revolutionair nieuw type eersteklas ‘totaal entertainment’ bron component wat ongekende video- en audio perfectie levert, evenals baanbrekende netwerk en geavanceerde Gaming mogelijkheden. In aanvulling op zijn ultieme video kwaliteit is de DVD-A1UD’s werelds eerste Blu-ray speler die zowel DVD-Audio en SuperAudio-CD kan weergeven via de HDMI/DENON LINK digitale uitgang of PCM conversie met volledig Bass Management. Denon’s eerste Profile 2.0 Ready (BD-Live) Blu-ray DVD-speler is voorzien van innovatieve interactieve mogelijkheden wat het letterlijk de meest geavanceerde en ‘Future-Ready’ bron component maakt. Kort nadat het product verkrijgbaar gaat worden, zal een BD Live Firmware beschikbaar komen via de Ethernet verbinding die eigenaren

van een DVD-A1UD zullen voorzien van een scala aan vooruitstrevende 21ste eeuw netwerk faciliteiten.De DVD-A1UD biedt Home Enter-tainment liefhebbers ongekende prestatieniveaus, flexibiliteit en gemak. Hij heeft de bejubelde 10-bit Silicon Optix Realta chipset

aan boord voor de hoogste resolutie High Definition video die vandaag de dag beschikbaar is via HDMI verbinding, met Upconversie en IP-scaling tot 1080p. Dankzij zijn dubbele HD video uitgang scalers maakt de DVD-A1UD het mogelijk om beelden in HD resolutie via zowel de HDMI uitgang en Component uitgang aan te bieden. En nog een wereldprimeur voor een universele speler: de DVD-A1UD heeft een Vertical Stretch functie die de weergave van titels in de beeldverhouding 2.35:1 op 16:9 HD beeldschermen optimaliseert. Vertical Stretch elimineert de zwarte balken boven- en onderaan het beeld zonder enige vervorming of artefacten voor HD beeldschermen, maar is het meest zinvol voor de gebruikers van Cinema Scope schermen en projectoren met Anamorphic lenzen, aangezien de processing wordt gedaan in het digitale domein. Voor het ultieme in audio prestaties heeft de DVD-A1UD de geheel nieuwe Advanced AL32 Processing, die digitale Upsampling van 16- en 24-bit digitale signalen naar 32-bits mogelijk maakt. De speler heeft zowel volledige HD Audio decode-ring aan boord van Denon’s DDSC-HD (Dynamic Discrete Surround Circuit-High Definition) schakeling, als de mogelijkheid voor Bit Stream Bypass naar HDMI voor Dolby Digital Plus, Dolby True-HD, DTS-HD High Resolution en DTS-HD Master Audio digitale overdracht naar een AVR/AVP voor decodering.Voor meer informatie www.lookenlisten.nl

Audio Wise: Black Magic luidspre-kers van ImpulseIn samenwerking met QS Audio heeft Audio Wise twee nieuwe Impulse luidsprekers ontwikkeld en gelanceerd. De Black Magic en de Big Black Magic. Beide zijn 2-weg zuilluidsprekers die zich onderscheiden door een innovatieve filtertechniek. De nieuwe ‘NoCap (No Capacitors) filters ma-ken geen gebruik van condensatoren om reden van traagheid, fasedraai-ing, mechanische resonanties. Hierdoor komt de fabuleuze Revelator Ring Radiator van Scanspeak veel beter tot zijn recht. De Black Magic en zijn grotere broer zijn verder uitgerust met resp. 14 cm en 18 cm Scanspeak Revelator woofers met Sliced Paper conus. De interne bedrading is van massief koper in teflon en de Mundorf aansluitterminals zijn eveneens van massief koper. De kasten zijn van een gelaagd materiaal met een lage kleuringgraad vervaardigd. Beide Black Magic modellen zijn leverbaar in gelakt bamboe, geolied kersen en alle RAL kleuren.Voor meer informatie en infoblad down-

load zie www.audiowise.nl

Hifinesse introduceert HEGEL versterkerJe kunt je iPod tegenwoordig overal ‘docken’ en opladen. Iedereen praat erover. Maar even serieus: waarom? De meeste muziek bewaar je op je PC, nietwaar? En je speelt misschien ook wel games op je PC. Wat heb je dan aan een simpele iPod docking station?!Helemaal niets. Daarom heeft HEGEL bedacht het ultieme audio entertain-ment systeem te maken: als resultaat de nieuwe HEGEL H100. Gebaseerd op de layout van de klassieke H1 en de technologie van de prijswinnende H200. Met de nieuwe ingebouwde USB D/A converter kan hij tevens de geluidskaart van de PC overnemen. Hij werkt daarom bij het beluisteren van muziek, films, games, internet radio en ook iTunes. Met de nieuwe H100 ver-sterker heb je in principe een complete set in huis aangezien je de PC als speler kunt gebruiken. De H100 heeft een sterke 2x 120 watt in 8 ohm, een sterkere transformator en een nieuwe ‘inputboard’. Hij klinkt gedetailleerder dan de H1 en heeft ook een Home Theatre RCA input om een extern surround systeem op aan te sluiten. Benieuwd naar de nieuwe HEGEL H100? Maak een afspraak met een van onze HEGEL dealers.Voor meer informatie www. hifinesse.nl/hegel

HVT_0905_p006_015_R04.indd 13 10-04-2009 13:12:32

HVT_0902_p068_ADV_Final.indd 3 23-01-2009 11:08:10

hvt - mei 2009 15

-productnieuws-

www.hifi.nl/meerview www.hifi.nl/technologyfactory

MP3-collectie op ordeZiet u door de bomen het bos nog in uw enorme MP3-verzameling? Met Magix MP3 Maker kunt u uw muziek ordenen op o.a. soort, jaartal, titel et cetera. Uniek is de Mufin-technologie. Hierbij zoekt u met een druk op de knop songs die overeenkomen met het door u geselecteerde. Zo maakt u een playlist die past bij uw mood. Online via www.mufin.com kunt u bovendien soortgelijke muziek ont-dekken. Zo vind u voor u onbekende artiesten die lijken op uw favoriete band! Ook kunt u uw MP3’s bewerken (kwaliteit verbeteren, aan elkaar mixen met de DJ-console etc.) en eenvoudig exporteren naar uw iPod/MP3-speler of branden op CD/DVD.Magix MP3 Maker 15 is de perfecte manager voor uw MP3-verzameling. Met deze software houdt u overzicht over uw enorme muziekcollectie. Bovendien kunt u eenvoudig CD’s omzetten naar MP3’s, playlisten maken op basis van muziekherkenning, uw muziek bewerken en eenvoudig exporteren of branden. Prijs: € 39,99.Voor meer informatie zie www.magix.nl

exclusief Martin Logan CLX dealerDÉ HifiWinkel Beek-Ubbergen en Martin Logan distributeur Audio Quartet zijn overeengekomen dat DÉ HifiWinkel Beek-Ubbergen vanaf heden de exclusieve dealer in Nederland is van de Martin Logan CLX full-range-elektrostaat, opvol-ger van de legendarische CLS. Martin Logan bestond in 2008 25 jaar, en dat hebben ze zeker niet onopgemerkt voorbij willen laten gaan. Met dit eerste ‘verjaardags-model’ wil Martin Logan dan ook direct – weer – een statement maken: ’s werelds beste full-range elektrostatische luidspreker.Het ene paneel verzorgt de lage tonen (onder 350Hz), het andere paneel de hogere tonen. In de ontwerpfase van de CLX is niet alleen gelet op ultieme audio-prestaties, maar er is ook rekening gehouden met het milieu, onder andere door het gebruik van voor recycling geschikte materialen zoals Eco-Sound. Om het energie-verbruik te beperken (elektrostatische luidsprekers hebben een eigen hoogspannings-voorziening nodig) is ook het elektrische circuit geoptimaliseerd met een geavanceerd energie-management systeem.De CLX zal in Nederland € 25.000 per paar gaan kosten, en heeft dan een afwerking in maple of zwart maple hardhout. Allerlei speciale afwerkingen zijn

verder mogelijk. Naast de ‘gewone’ CLX komt ook een CLX 25th anniversary model beschik-baar, in een gelimiteerde oplage. Voor € 28.000 krijg je een speciale editie van de CLX, ter ere van 25 jaar Martin Logan dus. Verkrijgbaar in zwart en blank geanodiseerd aluminium, plus een speciale witte verlichting voor zowel binnen- als buitenkant. In DÉ HifiWinkel staat de speciale ‘Anniversary Version Limited Edition’ opgesteld met een frame van geanodiseerd alu-minium en zijpanelen van het exotische eco-hout (hetgeen de CLX extra zwaar en stijf maakt). Voor meer informatie www.hifiwinkel-beek.nl

VIP bij Latham/NAIMLatham Audio, de distributeur van NAIM heeft de komende maanden een bijzondere promotie op touw gezet voor alle muziekliefhebbers die de komende tijd een nieuw NAIM product aanschaffen. Zij maken namelijk kans op een unieke VIP trip voor 2 personen naar de fabriek van NAIM AUDIO in Salisbury waar u met eigen ogen kunt zien hoe de producten met zorg en toewijding in elkaar worden gezet. Dit is slechts onderdeel van de Naim VIP Trip want er is meer…U wordt s’ochtends opgehaald met een Bentley Continental Flying Spur voorzien van het 1100 Watt sterke ‘Naim For Bentley’ muzieksysteem. Vervolgens maakt u kennis met de fabriek en de mensen achter NAIM. In de middag brengt u een bezoek aan één van de meest prachtige prehistorische locaties op aarde… Stonehenge. De avond wordt afgesloten met een diner en een optreden van een artiest op het Naim Label. Uiteraard blijft u overnachten in Salisbury om de volgende dag zelf deze prachtige stad met wereldberoemde kathedraal te bezoeken. Om kans te maken op deze fantastische prijs hoeft u alleen de volledig ingevulde garantiekaart naar ons toe te zenden.Voor meer informatie www.latham.nl of bij uw eigen Naim Audio dealer.

DH77-serie van Sharp: energie be-sparen met één druk op de knopDe nieuwste AQUOS LCD TV’s van Sharp, de DH77-serie, combineren energiebesparing met uitstekende beeldkwaliteit en een geavanceerd ontwerp. Hoogtepunt van deze nieuwe serie Full HD LCD TV’s van het Japanse merk is de innovatieve eco-knop op de afstandsbediening. Met één druk op deze knop worden de eco-vriendelijke kenmerken van deze LCD TV direct geactiveerd, waardoor duidelijk wordt dat deze Full HD LCD TV baanbrekend is als het gaat om energiebe-sparing. De DH77-serie met geïntegreerde 100 Hz-technologie is beschikbaar in de schermdiagnolen 32-, 42-, 46- en 52-inch (respectievelijk 81, 94, 107 en 132 cm)De LC32DH77E, LC42DH77E en de LC46DH77E zijn per direct beschikbaar voor een verkoopadviesprijs van respectievelijk € 899, € 1.299 en € 1.599. Het 52-inch model is verkrijgbaar voor € 2.099.Voor meer informatie www.sharp.nl

HVT_0905_p006_015_R04.indd 15 10-04-2009 13:13:44

16 hvt - mei 2009

-TEST- JBL Project Array luidsprekers

Moet je nou eens hoorn…

In een gesprek met een HiFi-handelaar werd mij eens gevraagd naar welke luidsprekers ik thuis luisterde. Op dat moment waren dat gemodificeerde JBL 250Ti Jubilee’s en daarvoor waren het originele JBL 250Ti’s. Al met al heb ik 18 jaar naar de verschillende JBL’s geluisterd. Het antwoord van de dealer was kernachtig en ook een beetje waar: “Dan hou je van veel en hard”. Daaruit kun je de conclusie trekken dat het merk JBL niet bij iedereen in de HiFi-scene onverdeeld positieve gevoelens oproept.

Aanleiding van dit artikel is het verschijnen van een nieuwe familie luid-sprekers van JBL: de Project Array modellen. Ze maken gebruik van een techniek die veel wordt en werd toegepast in theaters en bioscopen:

hoornbelasting. Daarmee kun je met een paar watts een hele zaal omverblazen omdat de hoorn akoestisch versterkt. Nadelen zijn er zoals zo vaak ook: een hoornbelaste luidspreker klinkt vaak letterlijk ‘hoornig’ en/of echoput-achtig omdat de hoorn voorkeuren voor bepaalde frequenties heeft en dus maar in een relatief klein gebiedje optimaal werkzaam is.

Techniek

Het grootste deel van dit artikel zal gaan over de kleinste telg in de Project Ar-ray familie, de 800 Array. Dit is een drieweg-systeem met een 8 inch (200mm) lagetonenluidspreker in een kast met een poort op de achterzijde. Er is dus voor het laag sprake van een basreflex. Voor het midden en het hoog koos

JBL voor technieken die zij van oudsher al goed beheerst: compressie-drivers met hoorn-belasting. Er zijn twee hoorns voor het midden en hoog. Die voor het midden staat verticaal en die voor het hoog is liggend opgesteld; ze zitten samen in een behuizing die gemaakt is van een akoestisch dode kunststof. De geometrie van de hoorns is uitge-breid met computers uitgerekend en gesimuleerd.

De kast voor het laag loopt naar achteren enigszins gebogen zodat er minder parallelle wanden zijn die staande golven in de kast kun-nen opleveren die op hun beurt weer voor ongewenste resonanties kunnen zorgen. De zijkanten zijn afgewerkt met een houtfineer dat onder een dikke doorzichtige laklaag schuilgaat. De bovenkant is waarschijnlijk van kunststof en heeft sterk afgeschuinde kanten. De gehele bovenkant is gespoten in een

Nico de Vries

Getest met:Platenspeler: Maplenoll ApolloElement: Ortofon MC2000 MkIIMC voortrap: Eigenbouw, DC-gekoppeld(SA)CD/DVD-speler: Pioneer DV-AX10Laserdisc-speler: Pioneer CLD-98Voorversterker: Krell KSP-7BEindversterker: Krell KSA-150Referentieluidspreker: Thiel CS7.2Kabels: Van den Hul (platenspeler), Oehlbach (CD-speler), Linn (versterkers), Sign (luidsprekers)

Technische gegevens:Type: JBL 800 ArrayOpbouw: 3-weg, met hoornbelasting voor midden/hoogFrequentiebereik (-3dB): 55 tot 40.000HzNominale impedantie: 8 ohmBelastbaarheid: 200 WattRendement bij 1 W: 88 dBScheidingsfrequenties: 1 en 8kHzAfmetingen: 74x27x36 cm (hxbxd)Gewicht: 18 kgPrijsindicatie: € 4.980 per paarInternet: www.jbl.com Harman Consumer Holland tel. 0184 608 060

HVT_0905_p016_019_R05.indd 16 10-04-2009 13:24:32

hvt - mei 2009 17

Sound GalleryNoorderstationsstraat 539716 AR GroningenTel. 050 - 577 54 49Fax. 050 - 571 02 10www. soundgallery.nl

Ambachtsplein 89 3068 GV Rotterdam

www.zwaard-hifi.nl. tel.010 - 4200303.

zacht aanvoelende half matte coating. De bedoeling hier-van is dat geluidsgolven door de eigenschappen van de coating bij reflectie sterk gedempt worden en de schuine kanten en de rondingen zorgen ervoor dat de reflecties die overblijven verstrooid worden en het door de luidspreker zelf voortgebrachte geluid niet noemenswaardig beïnvloe-den. Behalve de visuele aspecten heeft de merkwaardige bovenkant van de baskast dus ook akoestische functies.

Aan de onderkant kunnen in schroefdraadgaten vier spikes worden gedraaid die keurig worden meegeleverd, en ook de beschermers voor de spikes om het parket heel te houden zitten in de doos, samen met een zinnige hand-leiding in veel talen waaronder Nederlands. Aansluiten gaat met universele vergulde klemmen op de achterkant die spades, blank draad en banaanstekkers accepteren. Bi-wiring en bi-amping zijn mogelijk omdat de aansluitin-gen voor de woofer en het hoorngedeelte (midden/hoog) gescheiden zijn uitgevoerd.

Vormgeving

Dit alles leidt tot een vormgeving die duidelijk het prin-cipe van ‘vorm volgt functie’ volgt. De voorplaat van dit nummer laat dit duidelijk zien: de twee hoorns zijn dui-delijk zichtbaar in zowel voor- als zijaanzicht, en JBL heeft dan ook niet veel moeite gedaan om de techniek aan het oog te onttrekken. Ook de koelribben aan de achterkant van middentoon-driver zijn functioneel en geen styling-gimmick. Het resultaat is wel dat de weergevers er erg tech-nisch uitzien en dat zal niet bij iedereen tot onverdeeld positieve reacties leiden.De 800 Array wordt door JBL een boekenplankluidspreker genoemd. Nu zijn Nederlandse boekenplanken waar-schijnlijk gemiddeld kleiner dan Amerikaanse, en ook is het wenselijk om aan de achterkant vanwege de daar aan-wezige poort wat ruimte te houden voor diens akoestische bijdrage. De 800 Array lijkt dan ook meer geschikt om vrijstaand op een stevige standaard of op een wat groter meubel te worden opgesteld zodat de middentoonhoorns op oorhoogte terechtkomen. Zo zijn ook beluisterd.

Luisteren en strafpunten

Ik zal het eerlijk bekennen: voor dit artikel is effectief geen luistertest in de gebruikelijke zin des woords gedaan. Eigenlijk verdien ik dus een paar strafpunten want het geschrevene moet natuurlijk wel gestoeld zijn op dat wat is geconstateerd. Hoe die feitenbasis toch tot stand is gekomen is natuurlijk een verhaaltje waard.Het begon met een samenloop van omstandigheden.

Links stond een 800 Array al opgesteld en aangesloten zoals ik van plan was, maar rechts stond nog de gebrui-kelijke luidspreker (Thiel CS7.2) op de versterker. Na een ziekenhuisopname en -ontslag was één van de opdrach-ten: “U mag niet tillen.” Toch was ik nieuwsgierig en er werd een CD opgezet met links en rechts in veel opzichten twee totaal verschillende luidsprekers. Uit ervaring weet ik dat dat meestal uitdraait op akoestisch gezien totale ram-pen die je voor je plezier weer uitzet. De verrassing was dat na het vinden van het goede punt met de balansregelaar er fatsoenlijk laag en een heel behoorlijk stereobeeld werd neergezet door de scheve set. De eerste zwaarwegende pluspunten stonden dus al vlot in mijn notitieboekje.Na een bezoek van de hoofdredacteur stond ook de tweede 800 Array op zijn plaats en hadden we weer een normale stereo-opstelling. Na een half nummer was ik er al achter: dit is gewoon heel mooi en er mankeert bij-zonder weinig aan. Het niet doen van de luistertest werd effectief eigenlijk voortgezet, want in de dagen daarna heb ik gewoon de set aangezet en gebruikt zoals ik dat anders ook zou doen: tuner aan, vinyl draaien waar ik op moment trek in had en de nodige CD’s. Typische test-muziek kwam niet langs en alles waar ik anders ook van genoot kwam ook nu keurig uit de verf. Verder werd geen moment de aandrang tot terugschakelen naar de Thielen gevoeld (die spelen de 800 Array’s uiteraard moeiteloos in de hoek maar dat is geen eerlijke vergelijking gezien het prijsverschil), en dat is eigenlijk het grootste compliment.

Maar nu even serieus

Een nadere omschrijving is echter wel op zijn plaats. Om te beginnen het laag, en wat JBL daar opgeeft. In de handleiding staat keurig dat het laagafvalpunt 55Hz is. In tegenstelling tot wat zo ongeveer iedere fabrikant doet, verzuimt JBL echter niet te vermelden hoeveel je dan in output gezakt bent. In het boekje staat keurig een heel eer-lijke -3dB. Zou je -20dB aanhouden (dat wordt gedaan!) dan komen de 800 Array’s riant beneden de 40Hz uit, en zo klinken ze ook. Als de versterker voldoende ‘ballen’ (excusez le mot) heeft krijgen ze zelfs een betonvloer in beweging dus fundament is er, indien noodzakelijk, ruim voldoende. Het karakter van het laag is verder herkenbaar JBL, wat aan de warme kant en misschien een spatje te veel, maar wel lekker. Vermijd opstelling in een kamer-hoek: dan heb je echt te veel laag.Zoals uit de bovenstaande informatie al blijkt is het gevreesde hoorn-effect in het midden en hoog niet waar-neembaar aanwezig. Geheel tegen de perceptie in wordt een heel mooi stereobeeld (ook gedeeltelijk in hoogte

HVT_0905_p016_019_R05.indd 17 10-04-2009 13:24:33

21ST - 24TH OF MAY 2009M.O.C. MUNICH GERMANY

FROM 10AM TO 6pM

THURSdAY, MAY 21ST TRAdE vISITORS ONLY

Info: www.HighEndSociety.de Tel: +49 (0)202 - 70 20 22

THE BEST SOUNd * THE BEST vISION HIGH ENd

®

2009

THE TRAdE FAIR FOR

ExCELLENT HI-FI ANd HOME

CINEMA EqUIpMENT

HVT_0905_p018_ADV_HES.indd 3 10-04-2009 12:05:43

hvt - mei 2009 19

www.hifi.nl/louter www.hifi.nl/destemvork

en diepte) neergezet, en detailleren doen de 800 Array’s heel verdienstelijk. De hoorns zorgen er verder voor dat de luidsprekers als het moet snoeihard kunnen, waarmee de vaststelling in de aanhef van dit verhaal nog wat meer inhoud krijgt. Ut benne tenslotte jeebee-ellen...

Er is geen optimale versterker voor de 800 Array. Dat klinkt misschien negatief en raar maar is toch waar. JBL geeft aan dat de luidspreker geschikt is voor versterkers van 10 tot 200 watt (waarschijnlijk continue vermogen). Samen met het keurige rendement van 88dB bij één watt en de nominale impedantie van acht ohm houdt dit in dat de luidsprekers ook met kleinere (buizen)versterkers goed uit de voeten kunnen, en decibel-ridders knopen er ge-woon een dikkere versterker aan. Tijdens het spelen had ik voortdurend last dat de volumeregelaar in eerste instantie te ver openstond, en dat wijst op bescheiden vervorming. Veel mensen, en ook ik schatten namelijk de luidheid af aan de ervaren vervorming. Is die laag of zelfs afwezig, dan speel je in eerste instantie automatisch te hard want je bent je referentiepunt kwijt. Ook hier leveren de hoorns dankzij hun akoestische versterking en dus kleine conus-uitslagen een duidelijk positieve bijdrage.

Andere modellen

De Project Array luidsprekers van JBL vormen een familie, waarvan de 800 Array de kleinste is. Dezelfde midden/hoog-hoornset zit ook in twee andere modellen. De eerste is de 880 Array. Die heeft twee identieke 8 inch (200mm) woofers in liggende d’Appolito opstelling, en is bedoeld als center-luidspreker voor surround-opstellingen. Het tweede model is effectief gelijk aan de 800 Array maar heeft een 10 inch (250mm) woofer in een grotere baskast. Dit model is vloerstaand bedoeld en heeft een -3dB laag-afsnijpunt van 35Hz, een belangwekkende 20Hz lager.Laagverslaafden zoals de schrijver van dit epistel komen ook aan hun trekken: er is ook nog een 1400 Array met bijna dezelfde 14 inch (355 mm) lagetonenluidspreker die in de roemruchte 250Ti modellen huist. Het laag (nog steeds -3dB!) loopt bij dit model tot 32Hz en daarmee komt de magische 20Hz in beeld. De 1400 Array is ook

een vloerstaander. Hij heeft een grotere hoornset en 1dB meer rendement dan de andere modellen en je kunt er ver-sterkers tot 300 watt op los laten.De reeks wordt afgesloten met een 1500 Array actieve subwoofer. U mag raden wat de conusmaat is; de inge-bouwde versterker heeft een vermogen van 1.000 watt en het opgegeven frequentiebereik 25 – 400Hz. De hele familie heeft zeer waarschijnlijk een-zelfde, vrijwel neutraal, klankkarak-ter en eenvormige styling. Je kunt er verschillende opstellingen mee bouwen zoals stereo, surround met forse frontluidsprekers en kleine surrounds (mijn favoriet), of bijvoorbeeld rondom 800 Array’s, een 880 Array voor het center met een 1500 Array voor het uiterste laag.

Conclusie

Geheel tegen het eerste gevoel en verwachtingen in is de JBL 800 Array een juweel van een luid-spreker. De vormgeving zal mis-schien niet helemaal aanspreken, maar als ze in het te besteden budget passen, kun je er bijna niet omheen ze minimaal uitge-breid te beluisteren. Meer feest (het was al niet weinig) in vooral het laag bieden de niet beluisterde vloerstaande zustermodellen 1000 Array en 1400 Array. Vooral die laatste maakt mij zeer nieuwsgierig. Het grootste com-pliment in de testervaring is dat ze niet roemloos afgaan naast een zeer kostbare en technisch ultra-correcte Thiel CS7.2. Kortom: machtig prachtig en mieters mooi. Niet overslaan, deze wondertjes.

HVT_0905_p016_019_R05.indd 19 10-04-2009 13:25:22

20 hvt - mei 2009

-TEST- PrimaLuna buizen monoblokken DiaLogue ‘Seven’

Talentvolle tweeling

Nederland’s betaalbare buizen-pionier PrimaLuna heeft recen-telijk de DiaLogue-lijn met twee nieuwe monoversterkers verrijkt – de DiaLogue Six en Seven. De monoblok-maniak in mij kreeg het op voorhand al warm toen het eerste paar Seven’s voor de Benelux ter recensie in het winterse Brussel langskwam. We gaan merken of Audio Research, Jadis en Conrad Johnson en en-kele andere traditionele groothe-den op buizengebied het nu van de zenuwen ook warm zouden moeten krijgen…

Doe mij er maar twee. Jawel, beste lezers, het is een eeuwenoude waarheid dat veel moois per paar komt. Behalve blauwe ogen,

Ronald en Erwin Koeman, de torens van de Notre Dame, de ‘puppies’ van Dolly Parton en een schier oneindige

lijst exotische luidsprekers, horen daar wat mij betreft traditioneel ook monoblokken bij. Monoblokken symboliseren voor mij de spierballen (ook meestal twee, red.) van een stereo-installatie. In het begin van mijn inmiddels 16-jaar oude hobby had ik pas het gevoel mijn intrede in de wereld van de ‘High-End’ te hebben gemaakt toen ik – op aanraden van een Engels HiFi-blad dat inmiddels al lang ter ziele is – twee Musical Fidelity (bridged) monoblokken in mijn huiskamer had staan. Niets kon dan ook mijn opwinding beschrijven toen Herman van PrimaLuna mij op een kille november-avond in Brussel twee onhandelbaar zware dozen kwam brengen. De langverwachte PrimaLuna DiaLogue Seven’s met hun stoere KT88s waren gearriveerd!

Audio-juweeltjes en een gebroken rug

Mijn ostheopaat en ik hebben het geweten. Je moet wel wat over hebben voor deze hobby. Hunkerend naar de openbaring van PrimaLuna’s laatste audio-juweeltjes heb ik,

Stefan Krawczyk zo goed en zo kwaad als het ging, geprobeerd heldhaftig de aanstaande gast-spierballen voor mijn referentieset naar mijn luisterkamer te zeulen. Ik weet niet wat ze er voor PrimaLuna in China allemaal instoppen, maar deze jongens wegen stuk voor stuk een ton.Het was de moeite waard. De Dialogue Seven’s zien er prachtig uit met hun gebogen design buizenkooi met horizontale tralies en glazen zijruitjes en hun keurig afgewerkte kast. Zorg voor een stevig meubel, want dit stel heeft een zeer solide basis nodig. De bijgeleverde ranke metalen afstandsbediening, voor het schakelen tussen triode en ultralineair, doet qua uitstraling niet onder voor de versterkers. De bouwkwaliteit van het geheel scoort wat mij betreft al direct zeer hoog.

Ben je Triode-fiel of liever Ultralineair of allebei ?PrimaLuna is niet de enige, maar er zijn toch niet echt veel makers van buizenversterkers, die je de mogelijkheid geven soepel over te stappen van triode naar ultralineair en weer terug terwijl de muziek rustig blijft doorspelen. In de ultralineair stand leveren de monoblokken met elk vier KT88 buizen 70 watt per kanaal en een gain van 26dB in 8 ohm. In de triode stand is dat respectievelijk 40 watt en 23dB. Beide zijn voor het aansturen van de meeste luid-sprekers ruim voldoende. Is ultralineair voor headbangers en triode voor softies? Volgens mij niet. Je zou het verschil tussen beide kunnen vergelijken met verschillende soorten rode wijn, de één wat robuuster, ronder, zwaarder met een sterk karakter, de ander wat lichter, fruitiger, zachter in de

Technische Gegevens:VermogenUltralineair: 70 watt per kanaalTriode: 40 watt per kanaalIngangen: 1x cinch/RCALuidspreker aansluitingen: 2, 4 en 8 ohm aansluitingenFrequentiebereik: 10Hz – 100kHz +/- 3 dBSignaal/ruis verhouding: 84dBIngangsimpedantie: 100kOhmIngangsgevoeligheid: 880mVGain: 26dB bij 8 ohm, 23dB bij 4 ohmBuizen: 4x KT-88 2x 12AX7 2x 12AU7Gewicht: 29 kgAfmetingen: 405x385x210 mm (lxbxh)Afstandsbediening: metalen afstandsbediening voor keuze triode/ultralineairKleuren: zwart of zilver kleur metaalPrijs: € 3.750 per paarWeb-site: www.primaluna.nlImporteur: Durob Audio BV

HVT_0905_p020_022_R06.indd 20 10-04-2009 13:57:06

hvt - mei 2009 21

afdronk. Als je van wijn houdt, zoals ik, drink je waar-schijnlijk ook niet iedere dag hetzelfde. Het hangt af van je humeur, de sfeer, het gerecht waar de wijn bij gedronken wordt en nog een aantal andere factoren. Het belangrijk-ste criterium bij de keuze tussen ultralineair en triode is, zoals ze bij PrimaLuna terecht zeggen, de persoonlijke voorkeur van de luisteraar, beïnvloed door de luidsprekers en de opname. Het heerlijke van deze versterkers is dat je twee fantastische wijnen in één verpakking hebt en naar believen kunt schakelen.

Luisterfeest bij buizenlicht

Bij het aanzetten van buizenversterkers verwacht ik gek genoeg altijd een lichte ruis of brom te horen. Ik had, na mijn uitstekende ervaringen met andere PrimaLuna appa-raten, beter moeten weten. De Seven’s zijn doodstil. Even opwarmen en spelen maar. Bij ontvangst zat de gebruiks-aanwijzing er overigens nog niet bij, dus ik wist op dat moment nog niet in welke stand (triode of ultralineair) de versterkers zich bij het aanzetten zouden bevinden. Hoe dan ook, deze potige jongens klonken direct zeer goed. De overstap van mijn eigen transistor 225 watter was pijnloos en snel gemaakt en liet geen enkel gevoel van frustratie achter. De monoblokken en mijn niet altijd even gemak-kelijke Guarneri’s konden het meteen, innig verbonden via de 8 ohms tap, uitstekend met elkaar vinden. Of er nou kamermuziek of jazz trio standards werden gespeeld of symfonieorkesten, trip-hop of hardrock, alles werd met even veel controle en verve neergezet. Het beeld was diep en breed, zoals je van buizenversterkers mag verwachten. Bij hoog volume werd alles alleen maar groter en breder en realistischer. De sociale aanvaardbaarheidsgrens, met de volumeknop van de PrimaLuna ProLogue Three voor-versterker richting de twee uur, was allang bereikt voordat

er ook maar een minieme hint van mogelijke vervorming was waar te nemen.Op alle criteria scoorden de Seven’s hoog. Zangstemmen van zowel mannelijke als vrouwelijke kunne kwamen heerlijk helder de kamer in. Niet overdreven analytisch en anorexisch, maar vol, vloeiend en duidelijk voortkomend uit personen van vlees en bloed. Hetzelfde gold voor instrumenten, al of niet met snaren of hamers, van hout of van koper, elektronisch en akoestisch. Deze versterkers hebben geen voorkeur en geen afkeur, ze doen gewoon zonder blikken of blozen hun werk – echte, degelijke allrounders.Wellicht denkt je, ja, hij probeert hier op diplomatieke wijze te zeggen dat de DiaLogues weliswaar goede, noeste werkers zijn, maar eigenlijk saai en fantasieloos. Niets is minder waar, bij de Seven’s zit er volop leven in de brouwerij. Ongeacht welke muziek er speelde, als het moest spetteren, dan spet-terde het en als het rustig en ingehouden moest zijn dan was het rustig en ingehou-den. Wat je echter niet moet verwachten is de zogenaamde buizenromantiek. Daar doen ze niet aan, vooral niet in de ultralineair stand.Zijn het dan buizen die zich als transistors voordoen? Nee, ook niet. Ze hebben dui-delijk wel dat extra beetje sprankelende dat buizenversterkers zo vaak van de wat drogere transistorversterkers onderscheidt. Ik heb de weken dat ze bij mij waren en vrijwel con-stant stonden te spelen natuurlijk regelmatig even met de afstandsbediening gespeeld. Na een week had ik de gebruiksaanwijzing binnen en wist ik dus dat de Seven’s zich bij het aanzetten automatisch in de ultralineair

Referentie apparatuur:CD loopwerk + converter: Theta Data basic II, met Super

Tube Clock + DS Pro basic IIIaDraaitafel : Michell TecnoDeck met Tecno-

ArmElement : Goldring Eroica MC low outputPhonotrap : AH! Phono 2 MM/MCVoorversterkers: McIntosh C-45 / PrimaLuna

ProLogue ThreeEindversterker: Theta DreadnaughtLuidsprekers: Sonus Faber Guarneri HomageDigitale kabel: Transparent Reference AES/EBUInterconnects: AH! En YterLuidsprekerkabels: Transparent MusicWave Super

BiCableVoedingskabel: AH! TriACRek: SolidSteel 6.4Diversen: NordOst Pulsar Points AH! Offset Killers

Er is ook een EL34 versie: PrimaLuna Dialogue ‘Six’

HVT_0905_p020_022_R06.indd 21 10-04-2009 13:57:11

22 hvt - mei 2009

stand bevinden (zichtbaar door de rode led). Die stand beviel mij uitstekend: meer gewicht van onderen, voller en, in mijn gehoor, alle lucht van boven en detail die ik mij kon wensen. De triode stand (als de led op groen staat) maakt het geheel duidelijk lichtvoetiger, slanker. Om beide te vergelijken heb ik uiteraard wel iedere keer de volumestand aangepast, zodat ultralineair geen ongerechtvaardigde voorsprong had. Niettemin keerde ik toch steeds weer naar ultralineair terug. Het is moeilijk te zeggen of dit een kwestie van smaak of van gewoonte is, of dat mijn Guarneri’s gewoon beter presteerden met wat extra testosteron. Het handige met de DiaLogues is dat de eigenaar in relatie tot de aan te sturen luidsprekers heerlijk kan experimenteren, niet alleen met verschillende buizen (en door het Adaptive Auto Bias® systeem kunnen de Seven’s een heleboel verschillende modellen hebben), maar ook nog eens met de twee verschillende standen. Kom daar in transistorland maar eens om !

Twentyfour-Seven graag !

Zoals gebruikelijk met apparaten van dit kwaliteitsniveau, duurt het bezoek aan huize Krawczyk naar mijn smaak veel te kort. Wat had ik ze graag gehouden, 24/7, 365 da-gen per jaar, nog vele jaren. Maar helaas, met (nog steeds) gebroken rug en nu ook gebroken hart moest ik deze ruwe bolsters met hun blanke pit op een druilerige winter-dag weer teruggeven aan Durob. Ze hebben mij en vele bezoekers gedurende een kleine maand getrakteerd op een

scala van prachtig weergegeven muziek. Ik heb van alles geprobeerd, maar geen noemenswaardige zwakke plekken kunnen ontdekken. De bouwkwaliteit is eerste klas en de prijs een lachertje als je ziet wat sommige andere buizen-producenten durven te vragen. Moeten ze zich bij Audio Research, Conrad Johnson en Jadis nu zorgen maken? Volgens mij wel. Met de DiaLogue speelt PrimaLuna wat mij betreft moeiteloos in de eredivisie mee. Alleen hun toegangskaart is een stuk goedkoper !

H e p t a Two

LUIDSPREKERS VAN GOEDE AFKOMST

Des

ign:

Mus

ic E

mot

ion

Fabrikant:info@hepta.nl

T 075 - 617 32 64

Distributie: info@icapaudio.nl

T 06 - 45736627

Hepta Design Audio

Ooievaarstraat 20-26

1506 XM Zaandam

Des

ign:

Mus

icEm

otio

n

in

H

O

1_4_Hepta_juli08.indd 2 21-07-2008 15:13:23

Servi-Q B.V. | www.servi-q.nl | info@servi-q.nl | 033-2537193

Eigenwijs enbetaalbaar

- 2 x 200W (4 Ohm) Class AB - 24 Bits / 192 kHz D/A converter - 4 analoge en 5 digitale ingangen - Phono MM/MC - Pre out - Afstandsbediening - Gewicht 15,5 kg - Kost echt niet meer

dan € 999,-

MAP-305 DAII

HVT_0905_p020_022_R06.indd 22 10-04-2009 13:57:34

hvt - mei 2009 23

Hifistudio It Harkstee organiseert muziekdag met Rick’s RecordsSamen met Rick’s Records wordt de gehele dag vinyl en CD’s gedraaid. Dit jaar ook weer veel tweedehands vinyl te koop en natuurlijk de nodige nieuwe LP’s en CD’s. De playlist voor die dag kunt u opvragen bij www.ricksrecords.nl. De audioset blijft net als elk jaar weer een verrassing.U bent van harte welkom om onder het genot van een hapje en een drankje naar muziek te luisteren, een leuk ‘tweedehandsje’ te scoren of een hagel nieuwe vinylschijf van uw favoriete band aan te schaffen. Datum: 16 mei / 11.00-17.00 uur.Hifistudio It Harkstee / Bjirkewei 11 /

9287LA Twijzelerheide (NoordOostFriesland)

‘De onthaasthoek van Nederland!’

StandhoudersEr is nog plaats voor circa 8 standhouders. Graag aanmelden via W. Weijburg

of M. Ramali. Aangeboden waar mag alles zijn wat met radio’s, grammofoons,

platen et cetera te maken heeft. Echter zo min mogelijk CD’s gezien het karak-

ter van deze dag. Elektriciteit bij de kraam is mogelijk tegen een geringe meer-

prijs. Beurstijden zijn: opbouwen 11:00-12:00, verkoop van 12:00 tot 16:30

LezingenEr vinden voor iedereen begrijpelijke lezingen plaats over buizentechniek

(versterkers), grammofoonmechanica en luidsprekers. Deze lezingen zijn voor

alle bezoekers gratis toegankelijk. Vereniging ‘De Weergever’ is ook aanwezig.

KramenBuiten vinden de bezoekers diverse kramen waar lang gezochte gebruikte

buizenradio’s, platenspelers en 45, 33 en 78 grammofoon-platen verkocht

worden. Muziek uit de jaren 50-60 op het beursplein wordt verzorgd door

Hennie Overdijk. Uiteraard via 45’s op authentieke grammofoons.

Testen, storingsanalyse en reparatieVoor het testen van versterker of radiobuizen, storingsanalyse en platenspe-

lerreparatie kunnen bezoekers ook weer terecht. Hiervoor wordt een kleine

materiaalvergoeding gevraagd.

Vinylplaten taxatieVerder is het mogelijk om vinylplaten te laten taxeren door Raymond Kok

van Selected Sounds in Tilburg.

Wanneer? Zaterdag 4 juli 2009Waar? Jukebox GalleryGildenstraat 32 te Leerdam

Meer informatie?Stuur e-mail naar info@grammofoon.com of info@jukeboxgallery.com

Voor meer informatie over het Genootschap bezoek onze website www.grammofoon.com

Let op, nieuwe locatie: Jukebox Gallery in Leerdam, toegang gratis

NGG Buitenbeurs, Reparatie- en lezingendag in Leerdam op 4 juli

Final Op 30 mei kunt u bij ‘De Radiobeurs Louter’ te Dordrecht genieten van een HiFi-show die deze keer geheel in het teken zal staan van het Nederlandse merk Final. De Final elektrostatische luidsprekers worden gekenmerkt door hun

oogstrelend ontwerp en hun natuurgetrouwe transparante geluidsweer-gave. Op deze dag kunt u luisteren naar de volgende modellen: 1000i, 600i, 400i, 300i en S110 en is een vertegenwoordiging van Final aanwezig om een en ander toe te lichten. De show is van 9.00 tot en met 17.00 uur.

Meer informatie: De Radiobeurs Louter

Voorstraat 366-370 /

3311 CX Dordrecht / tel.: 078 613 5202 /

info@deradiobeurs.nl

HVT_0905_p023_R07.indd 23 10-04-2009 13:37:43

24 hvt - mei 2009

-TEST-

Spendor Audio Systems SA-1Spendor is één van de weinige fabrikanten die in het verleden een licentie van de BBC kregen voor het vervaardigen van de fameuze LS 3/5a. Daarnaast heeft deze luidsprekerspecialist ook menig zelf ontworpen super-mini geproduceerd zoals de originele SA-1 (in productie tussen 1976 en 1995). De nieuwe SA-1 is volgens Philip Swift -oprichter van Audiolab en de huidige eigenaar van Spendor Audio Systems - de beste compacte Spendor ooit...

De SA-1 is een even opvallende als elegante verschijning dankzij de afgeronde randen van de kast en de

exotische fineeropties zoals ‘Zebrano High Gloss’, ‘Jet Black Piano Lacquer’ en ‘Wengé Deep Satin’. De klankkast heeft vrijwel dezelfde afmetingen als de LS 3/5a maar dan met een omgekeerde diepte/breedte verhouding; bij de SA-1 doet de smalle wand dienst als baffle terwijl dat bij de LS 3/5a juist de brede wand is. Nog opvallender dan de vergelijk-bare afmetingen is het feit dat de SA-1 ook een gesloten kast (infinite baffle) heeft, iets wat we helaas zelden zien

bij moderne ontwerpen.Ik heb enige jaren geleden Spendor’s S 3/5se gerecenseerd (die werd vergeleken met de 11 Ohm Spendor LS 3/5a) en zeer goed bevon-den. Sterker nog, de S 3/5se is een dusdanig knap uitgedokterd weergevertje dat men zich mag afvragen hoeveel extra resolutie kan worden gewrongen uit een dergelijk concept. Tijdens het onderzoek heeft men niet alleen gepoogd om de resolutie nog verder te ver-hogen maar vooral om hem akoestisch nog beter te laten ‘verdwijnen’.Om dat doel te bereiken moest het bestaan-de concept geheel worden herzien, vandaar dat Spendor deze mini een andere naam heeft gegeven. De wanden van de gesloten klankkast bestaan uit 9, 12 en 15 milimeter dikke HDF panelen, met interne schotten die voor extra rigiditeit en snelle energie-afvoer moeten zorgen. De nieuwe mid/laag unit heeft een magnesium chassis, een

Kilian Bakker

15 centimeter (diameter) ‘ep38’ polymeer conus en een binnenshuis ontwikkelde surround-ophanging met een uniek profiel wat voor een meer lineair gedrag zorgt, aldus Spendor. De hoogfrequent-units heeft een 22 milimeter ‘silk-mesh’ koepelmembraan met extra demping en een speciale ‘wide-surround’ ophanging waarmee de voorde-len van een klein en licht membraan (vergroot bereik in het hoog) worden gecombineerd met dat van een groter membraan (betere overgang naar de mid/laag unit) waar-door vervorming over een groot bereik laag blijft.Het ontwerp van het wisselfilter is vooral gericht op een optimaal fasegedrag en behalve het ontbreken van serie-weerstanden (waarmee thermische modulatie-vervorming wordt voorkomen) zijn polypropyleen- en metaalfilm-condensatoren ingezet. De verliesarme spoelen worden door Spendor zelf gemaakt (zo zien we het graag) en per filterpaar geselecteerd. De verzilverde koperen bedrading met halogeen-vrije isolatie mondt uit in twee stevige WBT aansluitingen. Single-wiring dus, zoals het eigenlijk hoort bij een mini-monitor die volgens de BBC traditie is gebouwd (dezelfde trend zien we bij collega Harbeth). Thank you, Mr. Swift.Het frequentiebereik loopt van 75Hz tot 20kHz (+/- 3dB) en de gevoeligheid resulteert in een geluidsdruk van 85dB

Importeur Spendor Audio Systems: Dimex / www.dimex.nlPaarprijs Spendor SA-1: € 1.590Paarprijs Spendor SA-1 Stands: € 580

Toegepaste apparatuur:Analoge bronLoopwerkvoeding: Heed Orbit 2 Regenerator Loopwerk: Linn Sondek LP 12Toonarm: Linn AkitoAftast-element: Ortofon MC 15 Super IIPhono preamp: Moth 30 Series RIAADigitale bron: Marantz CD72II + Cambridge DacMagicVersterkers: Exposure Super XXV, NVA AP-10Weergevers: Monitor Audio Studio 2SE, Stirling Broadcast LS 3/5a-V2Kabels: QED Qunex 2, Monster M1000, QED Profile 4X4Lichtnet: Lapp/Popp strip, Belden IEC, Kemp SNS Plug

HVT_0905_p024_027_R08.indd 24 10-04-2009 13:48:15

hvt - mei 2009 25

www.hifi.nl/homefidelity

(1W/m). De nominale impedantie is 8 ohm en het maxi-maal verwerkbare continuevermogen (RMS) is 125 watt. De SA-1 meet 30,5 bij 16,5 bij 19 cm (hxbxd) en weegt 5,4 kilo per stuk.

Geen boek?

De SA-1 weergever is een pure standstaander, geen ‘boe-kenplank’ luidspreker, getuige de speciale bijpassende stands die men bij Spendor voor hun nieuwe junior heeft ontworpen (Dimex adverteert dit systeem met het motto “U blij, boekenplank vrij”). De optionele, circa 60 centimeter hoge SA-1 stands hebben een antiresonante lichtgewicht constructie (4,1 kilo) met een minimale energie-opslag en een hoge rigiditeit. Bij deze stands komt de fineersoort van de SA-1s weer terug in de voorzijde van de pilaren terwijl ze verder in een satijnzwarte lak zijn afgewerkt. De driehoeks sokkels staan op robuuste spikes en de pilaren zijn aan de achterzijde voorzien van beves-tigingspunten voor het verankeren van een luidsprekerka-bel. Mocht het uiterlijk van de SA-1 standaards niet in de smaak vallen dan is er geen man overboord want ik kreeg tijdens een vergelijk met zandgevulde metalen stands niet de indruk dat de SA-1 weergevers geheel van hun eigen stands afhankelijk zijn.

Dan ook geen kast...

De verpakking van beide producten maakte een goede indruk; de SA-1 wordt door een dubbele doos tegen trans-portavonturen beschermd terwijl de apart verpakte stands door middel van ingenieus geconstrueerde schuimblokken op hun plaats worden gehouden. Het recensiepaar SA-1’s was afgewerkt in donkerbruin Wengé hout, wat niet ieders smaak zal zijn. Men zou de uitstraling van deze houtsoort waarschijnlijk het beste kunnen omschrijven als stemmig. De fineerafwerking was van een zeldzaam hoge kwaliteit, inclusief de uitsparingen van de verzonken weergave-units. De afneembare frontdoekjes worden met behulp van vier kleine magneetjes op hun plaats gehouden waardoor het aangezicht bij ‘naakt’ luisteren (zonder doekjes) niet wordt ontsiert door plastic montagenoppen.

Luisteren

Het recensiepaar was reeds ingespeeld maar kreeg deson-danks ruim de tijd om los te komen. Een goede opstelling werd relatief gauw gevonden, wat behalve het lage gewicht te danken was aan de het uitgewogen weergavekarakter. De uiteindelijke opstelling leek aardig op dat van de

residentiële LS 3/5a-V2’s; zo’n 45 centimeter van de achterwand en met midden-assen die elkaar net voor de luisterplek kruisen. Het afstraalgedrag was zonder frontdoekjes meer uniform dus mochten de SA-1s ‘naakt’ spelen. Van de Crooked Still CD Shaken By A Low Sound werd de track ‘Can’t You Hear Me Callin’ beluisterd. De sonoriteit van de cello en de strijkbewegingen werden bijzonder goed vertolkt. De geplukte staande bas kwam in vergelijk met de Monitor Audio Studio 2SE’s wat droger en slanker over terwijl de snaarpluk-ken mooi gearticuleerd werden weergegeven. Bij Aoife O’ Dono-van’s zang kwam met name haar ademhaling opvallend natuurlijk over. De SA-1 doet qua stem-weergave niets onder voor de Stirling Broadcast LS 3/5a-V2 en de nieuwe Spendor zet stemmen zelfs met een nog sterkere plasti-sche aanwezigheid neer. Deze kleine Spendors wisten bij uiteenlopende opname’s melodielijnen op prachtige wijze uit te lichten en tegelijkertijd op impulsieve wijze te werk te gaan.Tijd voor vinyl. De Sufjan Stevens LP Illinoise werd op het Schotse vilt gelegd om de track ‘Decatur’ af te tasten. De eerste indruk was die van een rijke tonaliteit, gekop-peld aan een opmerkelijk vrije presentatie. De SA-1’s bleken geen voorkeursbehandeling te geven aan speci-fieke klanken of instrumenten en de weergave was steeds opvallend vrij van maskering. Het zijn overigens geen gortdroge klankdiplomaten, eerder klankkleurmeesters met een voorkeur voor duidelijkheid. Bij het subtiele snarenspel van Sufjan Stevens werd het trommelvel van de banjo prachtig uitgelicht. Het stereobeeld kreeg een goede ruimtelijke continuïteit mee waarbij de vrouwenstem-men - die ver naar achteren werden afgebeeld - goed uit de muzikale verf kwamen. De hybride Chesky SACD The Raven van Rebecca Pidgeon verdween in de Marantz lade waarna de track ‘You Got Me’ optisch werd uitgelezen. Er was sprake van een uitstekende dieptestaffeling waarbij de

HVT_0905_p024_027_R08.indd 25 10-04-2009 13:48:17

Postbus 109 5250 AC Vlijmen

tel + 31 73 511 2555fax + 31 73 511 7583

info@durob.nlwww.durob.nl

audio cablewell tempered argentum alloy

PrimaLuna®

Bow Technologies - Oracle - Norma - Shakti Exact Power - Thule Audio - Audia - Ah! Cables

Durob Audio Selectie

1975 - 2009

Bow Technologies - Sonus Faber

...Was de CD al geweldigop dit platte stukje vinyl weet je helemaal niet wat je hoort, Super!

[Dick Steffens]

180gr. vinyl gatefold LTD edition

www.turtlerecords.com

Nu 25,- eurowww.turtlerecords.com

consumentenadviesprijs

Servi-Q B.V. | www.servi-q.nl | info@servi-q.nl | 033-2537193

Eigenwijs enbetaalbaar

- 2 x 220W (4 Ohm) Class AB - 800 Va ringkerntrafo - gebalanceerde XLR en cinch in- en uitgangen - 4 ingangen incl.

phono MM/MC - sub en highpass out - afstandsbediening- gewicht samen 24 kg - kosten samen echt niet meer dan € 1298,-

MPP-206 / MAA-406 voor- eindversterker combinatie

HVT_0905_p026_ADV_1_4.indd 3 10-04-2009 13:54:18

hvt - mei 2009 27

www.hifi.nl/hifimetiq www.hifi.nl/multifoonalexandrium

Snijders

Hoogstraat 1373011 PM Rotterdam

Tel. 010-4125000www.snijders-hifi.com

Speciaalzaak voor de betere geluidsapparatuur

lichte percussie op de achtergrond met een scherpe focus werd neergezet. Bij het (akoestisch) gitaarspel kwamen de lage grommen van de bassnaren lekker expressief over terwijl de zang van Rebecca Pidgeon niets minder dan puur verleidelijk klonk. De laagweergave van de SA-1 is zowel qua tonaliteit als grip van hoog niveau en men heeft bij Spendor voor een zeer goede integratie van de beide weergave-units gezorgd. Van de mooie Art Pepper LP ‘The Way It Was’ werden beide zijden afgetast. De met brushes bespeelde drums kwamen op luchtige, bijna zuchtende wijze naar voren terwijl het saxofoonspel met een rijk vibrato uit de weergevers rolde. De piano werd compact maar ver naar achteren afgebeeld waarmee de bovenge-middeld goede diepteafbeelding van de kleine Spendor’s nogmaals werd onderstreept. Bij enkele sessies van dit Jazz-album kwam de weergave nog wat aan ‘drive’ tekort,

maar dat werd meer dan goed ge-maakt door de tonale rijkdom en een meeslepende ritmische flow. Alhoewel de opgegeven gevoelig-heid hoger ligt dan dat van de LS 3/5a, heeft de SA-1 in feite een wat lager rendement. Een versterker met genoeg stroomreserve zal daarom nodig zijn om alles uit ze te halen.

Conclusie

Is Spendor’s jongste telg, zoals deze fabrikant claimt, hun beste mini-monitor ooit? Ik heb lange tijd een paar originele Spendor LS 3/5a’s in gebruik gehad en de Spendor S 3/5se gerecenseerd. De SA-1 overtreft beide weergevers op meerdere punten en vooral in het hoge midden zijn de prestaties nog beter dan dat van de S 3/5se. Daarnaast is de SA-1 vrij van de wat kritische hoogfrequent weergave van de LS 3/5a. De oude BBC monitor en de Stirling V-2 versie hebben af en toe nog een streepje voor wanneer het aankomt op het vertolken van muzikaal drama. De SA-1’s weten luisterstress uit te sluiten zonder aan resolutie in te boeten en dankzij de tonale uitgewogenheid wordt men bij deze weergevers niet constant herinnerd aan hun laagfrequent limiet. Al met al kan worden gesteld dat dit de meest uitgekristaliseerde Spendor mini ooit is. Wanneer de opstelling en aansturing met zorg worden gekozen bieden deze mega-mini’s een verbluffend goede weergave.

www.hifi.nl/ruad

HVT_0905_p024_027_R08.indd 27 10-04-2009 13:50:46

28 hvt - mei 2009

-TEST- ELAC 3D-13BT

Een wonderdoosWij leven in een samenleving waarin wij gedwongen worden onze vrije tijd steeds meer samen te persen omdat er steeds minder vrije tijd overblijft. Mensen voelen bewust of onbewust hoe de last van een bepaalde levenstan-daard die nu eenmaal als norm wordt beschouwd, steeds moeilijker te torsen is. Als hazewinden racen we van de ene naar de andere dag, om in het week-end bij te komen. Maar dat weekend is waarschijnlijk bij de meesten allang vol gepland. Om dat kleine beetje vrije tijd zo goed mogelijk te benutten, worden er op allerlei terreinen van het leven geniale oplossingen bedacht.

Ook op het gebied van muziekreproductie is dat het geval. En dan bedoel ik in deze test vooral het faciliteren daarvan. De spanning

en de lol die er zit in het samenstellen van een installatie en het afstemmen daarvan, is helaas aan veel mensen

niet besteed. Het lijkt soms of dat mensen tegenwoordig muziek slechts horen, in plaats van dat men ernaar luistert. Hierdoor wordt muziek louter iets vluchtigs en dat kan niet de bedoeling zijn.

ELAC lijkt daar iets op gevonden te hebben: de op de IFA gepresenteerde 3D-13-BT. In een reclame folder is te lezen: De 3D-13-BT is voor iedereen die geen plaats (over) heeft voor het plaatsen van twee luidsprekers en/of nooit echt gaat zitten in het midden van de zogenaamde stereo driehoek en om die reden eigenlijk altijd voornamelijk maar naar een speaker luistert. Het is een vernuf-tig, actief mini luidspreker systeem (luidspre-kers plus versterker) dat gebruik maakt van een ontwerp dat al in 1931 was bedacht en

Emile Stoffels

verder is ontwikkeld met de Engelse firma airSOUND®. Wij denken dat we tegenwoordig zo slim zijn, maar dat komt omdat wij op de schouders van reuzen staan. Er is in Audioland nauwelijks iets nieuws onder de zon. Hoeveel prachtige versterkerschakelingen zagen al niet het licht in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw…?

Techniek

Bij dit ontwerp wordt het stereosignaal omgezet in een mono signaal dat uit de midden luidspreker komt. Daar-naast wordt er een 3D signaal afgestraald via de dipool luidsprekers aan beide zijden van de kast. Dit zou in een gelijkmatige vulling van de luisterruimte voorzien. Zozeer zelfs, dat de plaatsing van deze wonderdoos er niet toe doet. Ook aan de wand gemonteerd, zou een goede sprei-ding en klank garanderen, zo claimt ELAC. De toegepaste methode lijkt sterk op de MS (Mitte-Seiten) opname techniek die met veel succes wordt gebruikt tijdens live opnamen. Hierbij gebruikt men een cardioïde microfoon voor het centrum van de band/orkest en een bidirectionele microfoon voor de zijkant.

Veelzijdigheid

Het meest in het oog springend van de ELAC is natuurlijk dat de ruimtelijkheid met een draaiknop is te regelen. Net

Technische specificaties - ELAC 3D-13 BTAfmetingen h x b x d mm 136 x 338 x 156 mmGewicht kg 5,4 Bruto volume 7,2 Principe 3-weg: 2 telkens actief Woofer 3 x 100 mm AS-XRTweeter 3 x 19 mmVersterkervermogen 3 x 35 (impuls) Watt/kanaal Crossoverfrequentie Hz. 3.200Signaal/ruisverhouding >100 dB (A) relatief t.o.v.

volledig vermogenIngangsgevoeligheid Line: 200 mVWeergavebereik Hz. 53....25.000Gevoeligheid dB 87/2,8Volt/meterringdome Ingangsimpedantie Ω 25 kOhmMinimale impedantie Ω 3,6 bij 240 Hz

HVT_0905_p028_029_R09.indd 28 10-04-2009 13:59:39

hvt - mei 2009 29

als de bassen. En als dat laatste nog niet voldoende zou zijn, kan er een losse sub woofer worden aangesloten. Ook is er de mogelijkheid dit kastje deel te laten uitmaken van een surround systeem. Er zijn phono jackpluggen voor notebooks (sound card), streaming servers, MP3 spelers of mobiele telefoons met een geïntegreerde MP3 speler (‘aux in’ mini jack 3,5 mm op de voorkant) en vanzelfsprekend een aansluiting voor een CD- of DVD-speler, of een TV. Verder is er de mogelijkheid om het mooie kistje dat ook in zwart hoogglans is te krijgen, via Bluetooth aan te sturen voor de draadloze connectie van notebooks, MP3 spelers of mobieltjes. Voorwaarde is wel dat er gebruik wordt gemaakt van het A2DP protocol. De ELAC werkt op 16 volt, maar met een speciale adapter kan het moppie ook op 12 volt gebruikt worden. Dus ook zeer geschikt voor mensen op de binnenvaart, om maar een dwarsstraat te noemen.

Luisteren

Ik heb uitgebreid geluisterd op onze ruime slaapkamer met mijn iPod Touch als bron en gebruikte daar ook mp3 kwaliteit op 128 Kbps. Dat ging uitstekend. Uiteraard heb ik wel een ander hoofd opgezet, maar ik betrapte mezelf er toch op dat ik van de muziek genoot. De schrijnende verschillen tussen mp3 bestanden en originele CD’s is goeddeels te nivelleren met de bas en ruimte regelaars. Toch hoor je dat er een soort van patina over de muziek ligt die alles wat minder doorluisterbaar maakt. Experi-menteren met de ruimteknop liet duidelijk horen hoe een stem naar voren op de speakerlijn gehaald kan worden of juist meer naar achter. Opmerkelijke ervaring!Ook was het een genoegen om via ‘Stream It All’ op de iPod naar ‘de matinee op zaterdag’ op Radio4 te luisteren. Dit is een applicatie die voor € 2,99 via de App Store van Apple is the downloaden. Er zijn al heel veel radiozenders beschikbaar nu. Zo wordt Radio4 aangeboden op 192 Kbps. (Vaak is het applaus al een aardige graadmeter voor wat men kan verwachten. Dit klonk heel behoorlijk: heel

even had ik een impressie van de akoestiek van het Con-certgebouw in Amsterdam.) De ELAC is denk ik ook uitermate geschikt voor op een bureau in een studeerkamer. Zelfs als je er met je neus boven op zit, klinkt het buitengewoon ruimtelijk en vol. Uiteraard is dit systeem niet in staat om haarfijn de ver-schillen tussen tracks op een CD te laten horen, maar daar staat tegenover dat het allemaal aangenaam klinkt en veel plezier verschaft.

Conclusie

Er was een tijd dat men voor muziek echt ‘ging zitten’. Zoals men dat deed voor een hoorspel. Daar nodigt de ELAC niet toe uit. Voor het geld van dit product, heeft men ook een leuke set luidsprekers en versterker. Maar niet het gemak en de veelzijdigheid. Door de compactheid is ook de hoeveelheid kabels fiks gereduceerd en dat mag ook een voordeel heten. Opvallend is ook hoe de ELAC is afgewerkt: mooi gestileerd en toch degelijk. Ofschoon de ELAC wel portable is, zou ik het niet als zodanig willen noemen; daar is het te solide voor. Ja, men haalt met deze wonderdoos zondermeer iets aparts in huis.

Adviesprijs € 1.499voor meer informatie www.elac.nl

Concerto Audio AmsterdamSnijders Hifi RotterdamEcho Audio GoesPraalder Den HaagSights and Sounds ZutphenEcho Audio TerneuzenAudio Limbourgeois EchtPink Noise BrusselNew Music Brussel

CHAPTER

KLANGWERK

MARK & DANIEL

VIVIDTerrason

HVT_0905_p028_029_R09.indd 29 10-04-2009 13:59:47

LEEMA HIGH-END PRIMEURS

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!

Natuurlijk bij Raf!ROKSAN K2 SET

Info / bestellijn voor verzending door heel Nederland:

020 54 11 345

Alleen bij RAF: de grootste keuze uit de beste merken, eigen technische dienst en

bezorgservice, professionele voorlichting en aan-huis installeren.

RAFGEPRIJSD: de prijzen bij Raf zijn gelijk aan die van onze concurrenten. En

soms zelfs lager. Vergelijkt u maar. Dat doen wij ook!

RAF Hilversum 035 62 50 400 Langestraat 77-92RAF Kampen 038 33 11 844 Oudestraat 237-239RAF Utrecht 030 23 60 200 Vredenburg 40

Voor alle info: www.raf.nl

RAF Amsterdam 020 54 11 300 Rijnstraat 142-168

| HIFI | VISUAL | PERSONAL AUDIO | COMPUTER | TELECOM | DIGITAAL FOTO |

RAF: EVEN GOEDKOOP, WEL EVEN BETER!

KvK 24254234

40 JAAR!

ROKSAN VIJFSTERREN-SET

Hifi-stereo weergave op het hoogste niveau, met

deze schitterende set van het gerenommeerde Britse merk Roksan. Elk onder-

deel afzonderlijk heeft in de vakpers de hoogste

lof toegezwaaid gekre-gen, o.a. met de hoogste

bekroning van 5 sterren in What-Hifi!

ROKSAN K2 AMPTopklasse geïntegreerde versterker met een continu vermogen van 2x125 Watt voor een dynamische en krachtige weergave, die ongekend transpa-rant is en ruisvrij.www.raf.nl/2865 zilver, 33032 zwart

ROKSAN K2 CD-PLAYERTopkwaliteit CD-speler voor een indrukwekkend muzikale weergave met een uitstekend ritmegevoel.www.raf.nl/2866 zilver, 3538 zwart

ROKSAN K2 LOUDSPEAKERLuidspreker met speciaal ontwikkelde woofer en K2 bandtweeter voor een muzikale, dynamische en gedetailleerde driedimensionale weergave. Prijs per stuk.www.raf.nl/3547

999

999

499

_1409HVT 220x285 roksan kopie.indd 1 07-04-2009 15:09:16HVT_0905_p034_035_ADV_RAF.indd 35 10-04-2009 12:22:25

hvt - mei 2009 31

-reportage-Chattelin Audio Systems

Apparatuur als middel tot…“Wow, als ik ’s morgens de sleutel van mijn winkeldeur omdraai geniet ik: dit is mijn winkel. Heerlijk.” Aan het woord is Peter Chattelin, eigenaar van Nederlands jongste audio-winkel, gevestigd aan de Anna Pauw-lonastraat 58 in Den Haag, gelegen in de Zeeheldenbuurt en naast Zorgvliet in Den Haag.

M et een ruime parkeergelegenheid in de straat zelf, Peter heeft een parkeerontheffing voor de bezoeker die wat langer wil blijven en goed advies

wil, is de openheid van het interieur zeer uitnodigend. De apparaten staan niet op elkaar gestapeld en de luidsprekers niet mannetje-aan-mannetje, waardoor je door de bomen het bos niet meer ziet. Het product portfolio is geselecteerd door de jarenlange ervaring met en voorliefde voor de aanwezige merken (zie lijst in kader).

De keuze om in de residentie een audio- winkel te gaan begin-nen ligt eigenlijk wel voor de hand. Na het verdwijnen van enkele gerenommeerde namen leek er wel weer ‘plaats’ voor een nieuw initiatief. En niet gestoord of van de wijs gebracht door welke crisis dan ook, heeft Peter zijn droom in vervulling laten gaan, samen met Hans Wusten. Chattelin Audio Systems is vanaf begin februari dit jaar geopend.

Peter is geen onbekende voor de HVT-lezer. In het verleden hebben zijn activiteiten als musicus breed uitgemeten in deze kolommen gestaan. Denk maar aan het Pink Project van enke-le jaren geleden, maar ook nog aan het live optreden vorig jaar

tijdens de audio-show in Café Engels. En Peter is zeker geen onbekende in het HiFi-minnende wereldje. Met jarenlange ervaring in het adviseren van HiFi bij Multifoon – toen nog in Delft – en bij Rhapsodie in Hilversum, èn als musicus, zal hij uit een uitgelezen productassortiment elke ware muziekliefheb-ber – pop, jazz of klassiek – kunnen bedienen.

Direct al bij binnenkomst – met nog maar net het overheer-lijke espresso’tje genuttigd – komen we al meteen in het gesprek waar het in een audiowinkel over moet gaan, namelijk muziek. “De apparatuur is een middel om van muziek te gaan genieten, en geen doel op zich”, zo stelt Peter resoluut. “Ik probeer in een ontspannen sfeer de muziek centraal te stellen en de apparatuur er als het ware om heen te componeren. Natuurlijk is de klant daarbij koning en gaat de service verder dan de drempel van de winkeldeur. Daarnaast wil ik door jonge en veelbelovende kunstenaars expositieruimte te ge-ven, een leuke en artistieke sfeer creëren. Ook ben ik van plan workshops te organiseren. De ene keer met een musicus, de andere keer in een uitleg en demonstratie van een product. Zo komt het Nieuw Prinsenkwartet live een concert geven, want de winkel is er groot genoeg voor.”

Theo Wubbolts

Chattelin Audio SystemsAnna Pauwlonastraat 56www.chattelin.nl

MerkenlijstLuidsprekers:Audio PhysicAvalon AcousticsMagicoMagnepanMasterMeridianSonus Faber

Elektronica:Audio ResearchCambridge AudiodCSMeridianNottingham AnaloguePass LabsPrimaLunaPrimareSooloosSpectralWadia

Kabels:CrystalMITSynergistic Research

Akoestische apparatuur:Acustica Applicata

Meubilair:Finite Elemente

HVT_0905_p031_R10.indd 31 10-04-2009 14:00:56

32 hvt - mei 2009

-TEST- KEF iQ-series

iQ, ja iQ!

De iQ serie is een brede lijn en bestaat naast deze iQ 30, 70 en 90 uit diverse andere

luidsprekers in verband met de mogelijke inzet in meerkanaals systemen.

De iQ-serie testen we van klein naar groot te beginnen met de iQ 30. Relatief kleine kas-tjes met afmetingen van 36,5 (h) bij 22 (b)

bij 33 (d) cm. Geen satellietjes maar wel de boekenplank-uitvoering van deze serie.Tijdens het opruimen van de dozen vullen de eerste klan-ken de ruimte. Muziek van de CD die nog in de lade ligt, Mozart’s Ouverture ‘Cosi fan tutte’. Direct vormt zich een eerste indruk. In de luisterruimte hoor je de zaal klinken waar de uitvoering is opgenomen en de ruimte wordt direct goed gevuld met een breed en groot geluid. Dat is opmerkelijk, dat verwacht je ook niet meteen bij zulke re-

Eric Bleys en Jules Schenck de Jong

latief kleine kastjes. Het geeft in ieder geval een indruk van prettig luisteren. Het geluid krijgt de ruimte om te klinken, “heeft lucht om zich heen” en ook een mooie diepte van het klankbeeld. Aan de andere kant krijg je tevens het idee dat je dicht bij het orkest zit.

De dozen zijn weg, we kunnen gaan zitten, tijd om nauw-keuriger te gaan luisteren. Een stapeltje CD’s ligt nog op de speler van de test van de C-serie. Sara K ‘What Matters’. Deze opname leent zich goed om de plaatsing en stabili-teit te beoordelen. En dat is prima in orde. De stem staat in het midden en blijft daar ook, geen zwabberend beeld.

HVT_0905_p032_033_R11.indd 32 10-04-2009 17:20:06

hvt - mei 2009 33

In vergelijk met de C-serie klinkt het overigens allemaal opener en warmer. Gelukkig maar want ze zijn ook ruim twee keer zo duur, maar met een prijs van € 225 voor deze iQ 30 valt dat eigenlijk ook nog wel mee.Verder valt op tijdens het luisteren de evenwichtige balans tussen lage, midden en hoge tonen. Als je goed luistert hoor je wel aan het wat smallere middengebied dat het de kleinste kastjes uit de serie zijn, maar het ruime akoesti-sche totaalbeeld doet je dat toch snel vergeten.We hebben ook de luidsprekers op verschillende afstan-den van elkaar geplaatst. Ze geven een breed stereobeeld met een volle klank. Ook ‘Les Troyens’ van Berlioz met een zeer forse bezetting van groot koor en orkest blijft overeind en slaat niet dicht.De iQ 30’s moeten echter niet op een te grote afstand van elkaar worden gezet. Bij afstanden groter dan 3 meter blijft de plaatsing in het midden in tact, maar op de assen van zeg maar 7 voor en 7 na 12 uur dreigt dan een dip te ont-staan. Het gevolg daarvan is dat je de luidsprekers te zeer apart gaat horen. De goede diepte in de weergave blijft overigens wel aanwezig.

iQ 70

Dan naar de grotere jongens van de serie. Na het aanslui-ten van de iQ 70 (87x22x33 cm) valt inderdaad op dat het geluid ook meer volwassen klinkt. Dit is goed te horen aan de warme en vollere klank van de celli en contrabas-sen. Ook hier een mooie diepte en je krijgt wederom een rijke akoestiek van de opnamelocatie voorgeschoteld. Dat maakt het prettig en ontspannen luisteren. Net als bij de boekenplankjes is het geluid van de iQ 70’s frontaal.

iQ 90

Nu nog een klein stapje groter (5 cm langer) naar de iQ 90. En is deze mooier? Ja, dat verschil is te horen.De stemmen klinken nog iets ronder en fluweler. Ook een vol en stevig laag zonder dat het te overdreven wordt. De iQ 90 heeft wel wat meer afstand tot de band of het orkest en dat maakt het luisteren nog wat meer ontspannen. Ook de hoge strijkers, die al gauw neuzig of benepen kunnen klinken, krijgen een prettige klank. Hier zit bijna een live orkest voor je te spelen.

De Line-Up

Ik ben begonnen met de iQ 70 omdat ik de Q7 erg goed ken en de middelste in de line-up als een goed vertrek-punt zag. Het uiterlijk is heel herkenbaar en fraai door het gebruik van mooi fineer en de typische kastvorm van KEF die je in alle modellen terugvindt. Ik ken de vorige serie

als een aangename speaker, met een middle of the road invalshoek. Analytisch en precies, maar ook niet te, zodat het niet doods wordt. Zelf hou ik van dynamiek en directheid en het valt me op dat deze iQ 70 een heerlijk levendig midden heeft waar-bij Sara K zich lekker voelt. Je krijgt niet alleen veel informatie, er gebeurt ook van alles, waardoor ik onge-merkt langer bleef luisteren. Ook het laag is aangenaam zonder te overdrijven of imposant te willen zijn. Ook na lang luisteren slaat de vermoeidheid niet toe. KEF heeft de iQ ontworpen met vele jaren luisterplezier in het achterhoofd terwijl sommige luidsprekers er op gemaakt lijken om in de winkel tussen de vele anderen eruit te willen springen. Geef deze KEF en eigenlijk iedere andere luidspreker die zo ontworpen is de tijd. Binnen 10 minuten naar 10 luidsprekers luisteren is leuk voor Marktplaats maar niet voor U. Na de iQ 70 heb ik de iQ 90 aangesloten omdat ik benieuwd ben of deze luidspreker de 70 kan doen vergeten. Om het heel plat te zeggen; de iQ 90 is duurder, maar klinkt ook duurder. Net wat meer rust, net dat beetje meer definitie, net wat meer dat gevoel alsof je naar iets exclusiefs zit te luisteren. Ja, mak-kelijk is het goede woord. De iQ 90 lijkt het allemaal op zijn sloffen aan te kunnen zonder gemakzuchtig over te komen. Wel denk ik dat je goed naar je versterking moet kijken om het onderste uit de kan te halen, want je hoort gewoon dat deze 90 veel in zijn mars heeft. (E.B.)

Een duidelijke winnaar in deze iQ-serie is niet aan te wij-zen. Klein en voordelig? De iQ 30, Groot geen bezwaar of meer budget? iQ 70! Vind u de 70 fijn klinken maar heeft u toch naar de 90 geluisterd? Toch net iets completer! KEF bedankt en goed dat er luidsprekers in deze prijsklasse zijn die zoveel bieden.

Prijzen:

iQ 30 € 250 per sukiQ 70 € 600 per stukiQ 90 € 850 per stuk

Voor meer informatie TransTec B.V. / www.transtec.nl

Bij KEF krijg ik dat jaren 70 en 80 gevoel weer terug, toen High End nog niet bestond en je al een hele bink was als je een goede interlink aan je set had zitten. In de winkel draaide het om mid-hifi. KEF is een van de grote namen uit deze periode die nog steeds bestaan en die door het toepassen van allerlei technologische ontwikkelingen een hoofdrol spelen in de huiskamer (of luisterkamer). De KEF Reference is een luidspreker die we in HVT besproken hebben en die qua looks veel familiegelijkenissen vertoond met de hier besproken iQ-serie. Aan de andere kant vertoond de iQ-serie ook weer veel gelijkenissen met de voordelige C-serie die we kort geleden in de HVT luisterruimte had-den. En dat is knap, want er zijn maar weinig merken die zo’n complete lijn weten neer te zetten die elkaar zo fijn aanvullen. De iQ is duidelijk bedoeld voor de muziekliefhebber die een mooi gemaakte en goed klinkende luidspreker in huis wil halen maar niet een in tweedehands Citroen AX wil rijden om deze aanschaf te bekostigen. (J.S.deJ.)

QS Audio • Witte Vlinderweg 22C • 1521 PS Wormerveer.Tel: 075 6403515 • www.qsaudio.nl • email : info@qsaudio.nlU bent van harte welkom na een afspraak.

Bluenote Goldenote • Rega • Advance Acoustic • Prima Luna Impulse • Clear Audio • Okki Nokki • Benz Micro • Indiana Line • Grado • Graham Slee.

Q U A L I T Y S E RV I C E

CD speler upgrade met Creato gold Clock Impulse Black Magic

Aitos - Eera - Cardas - Clio acoustic - Copland - Graham Slee Grado - Lavardin - Nagra - NBS - Magnum Dynalab - Verdier

Veemkade 356 - 1019 HD Amsterdam020-4197757 - www.studionoot.com

HVT_0905_p032_033_R11.indd 33 10-04-2009 17:20:14

Ervaar het verschil dat Bose-technologie maakt. Vraag om een demonstratie bij een geautoriseerde Bose-dealer.Voor dealer-adressen bel +31 (0)299 - 390290, e-mail consumenteninfo@bose.com of bezoek www.bose.nl

BOSE_901_440x285_HVT_NL.indd 1 4/10/09 3:03 PM BOSE_901_440x285_HVT_NL.indd 2HVT_0905_p034_035_ADV_BOSE.indd 34 10-04-2009 16:47:04

4/10/09 3:03 PM

Bij een concert wordt veel van het geluid dat u hoort gerefl ecteerd via

de muren, het plafond en de vloer. Slechts een klein percentage –

ongeveer 11% – bereikt uw oren rechtstreeks. Het is deze combinatie

van gerefl ecteerd en direct geluid die livemuziek zo ‘live’ laat klinken.

Bij conventionele luidsprekers wordt vrijwel al het geluid direct de kamer

in gezonden. Daardoor gaat een groot deel van het ruimtelijke effect van

de live-uitvoering verloren. BOSE® DIRECT/REFLECTING®-luidsprekers

reproduceren de verhouding tussen gerefl ecteerd en direct geluid, precies

zoals u het bij een concert hoort. Daardoor bent u in staat om thuis de

kracht, effecten en emoties van een live-uitvoering te ervaren.

Het 901®-luidsprekersysteem is nog steeds het vlaggenschip van de

BOSE® DIRECT/REFLECTING®-luidsprekers, en met reden. Terwijl het in

de afgelopen drie decennia meer dan duizend aanpassingen heeft

ondergaan, zijn het ontwerp en de vormgeving in de basis ongewijzigd

gebleven – trouw aan de originele confi guratie waarop de gepatenteerde

BOSE® 901® DIRECT/REFLECTING®-luidsprekers zijn gebaseerd. Acht

Helical Voice Coil-luidsprekers, die het gehele geluids spectrum bestrijken,

geven het geluid weer via de achterzijde van de luidspreker en één via

de voorzijde. Deze opstelling resulteert in ongeveer dezelfde verhouding

van gerefl ecteerd en direct geluid als u in een concertzaal zou horen.

BOSE® 901® DIRECT/REFLECTING® luidsprekersysteemRuimtelijkheid als bij een concert, STEREO EVERYWHERE® luidsprekers

Live muziekuitvoering Conventionele luidsprekers

BOSE® 901® DIRECT/REFLECTING®

luidsprekersysteem

BOSE_901_440x285_HVT_NL.indd 2 4/10/09 3:03 PMHVT_0905_p034_035_ADV_BOSE.indd 35 10-04-2009 16:47:06

-TEST- Sennheiser HD 800 hoofdtelefoon

‘Crafted for perfection’Het lijkt in dit tijdsgewricht op z’n zachtst gezegd riskant om een hoofdte-lefoon op de markt te brengen van rond de twaalfhonderd euro. Want daar heb ik het in deze test wel over. Gerekend naar de tijd die je met een hoofdte-lefoon van Sennheiser door kunt brengen, kun je je geen betere investering voorstellen. Want neem als voorbeeld de in 1968 geïntroduceerde HD 414, waarvan inmiddels vijftien miljoen stuks zijn gemaakt – de fabrikant ver-wachtte 500 stuks op jaarbasis te kunnen verkopen… – en waarvoor nu nog onderdelen verkrijgbaar zijn. Ja, er is zelfs nog vraag naar, zo las ik op internet, hoewel de productie al ruim twintig jaar geleden is gestopt.

De introductie van de HD 800 vond 11 maart plaats in de fabriek nabij Hannover, in het landelijke Wennebostel (Sennheiser geeft Wedemark als vestigingsplaats), alwaar ruim dertig journalis-

ten uit Europa bijeen kwamen om naast het beluisteren van de HD 800 ook een rondleiding in de fabriek te krijgen (ik kom daar in een van de volgende uitgaven op terug).Als gastheer trad Prof. Dr. Jörg Sennheiser op, bijgestaan door de ontwer-per en akoestisch ingenieur van de HD 800, Axel Grell, en all-rounder op technisch gebied Jürgen Wahl (die ik als eens ontmoette tijdens een AES-lezing toen de beroemde MKH 20, 30 en andere condensator microfoons midden jaren 80 op de markt kwamen).Nu had ik al even kennis kunnen maken met de HD 800 in Las Vegas begin januari, waarvan een klein bericht al in het verslag van deze CE-show heeft gestaan in HVT van maart, pagina 43. Soms haal je het nieuws van ver… Toch nam ik de uitnodiging om naar Wennebostel te gaan met beide handen aan omdat ik nog niet in deze fabriek van Sennheiser was geweest – wel in die van Tullamore, Ierland, voor de introductie van de met NoiseGard toegeruste PXC 250 in 2003 – en omdat ik toch wel graag de primeur wilde voor HVT.

HD 800

Sennheiser heeft een lange traditie wat betreft het maken van hoofdtele-foons. In 1968 werd het ‘open’ systeem bij toeval ontdekt, zie boven bij

Theo Wubbolts

de introductie van de HD 414, want voor die tijd was elke hoofdtelefoon een soort luidsprekerkastje voor op je kop. Niet dat daar iets ‘mis’ mee is, maar iedereen kent de nadelen ook: een zweterig gevoel en je afsluiten voor de buitenwereld is bepaald niet veilig.Deze ‘414’ werd een soort aartsvader voor een hele reeks hoofdtelefoons en niet alleen voor Sennheiser; Sony bijvoorbeeld introduceerde met de komst van de Walkman ook ‘open’ oordopjes, weliswaar onder licentie van Sennheiser.De HD 800 is dus niet anders en bovendien als de meeste op de markt zijnde hoofdtelefoons van het dynamische type. Vrij vertaald is het dus een luidsprekermembraan dat in beweging wordt gezet door stroom door een magneet te sturen. In tegenstelling tot de eerder genoemde oordopjes of ‘gewone’ hoofdtelefoons is het membraan van de HD 800 zeer groot: 56 mm. En om ook de hoge frequenties goed weer te kunnen geven, extreem laag in gewicht. Sennheiser past hier een kunststof toe, Duofol genaamd, dat geen eigen resonanties heeft en dat in het midden open is. De spreekspoel zit ongeveer halverwege het membraan en wordt door een ringvormige Neodymium magneet aangestuurd (zie afbeelding). Om dit membraan te herbergen is de behuizing vanzelfsprekend ook groot. Met de HD 800 op je hoofd zie je er toch een beetje ‘StarTrek’-kig uit.Volgens de fabrikant is het frequentiebereik giga-groot: van 6 tot 51.000 Hertz. Toch ontstaan er door dat grote membraan geen ongewenste eigenresonanties of eigentones in het hoog. Sennheiser’s ontwerper Axel

36 hvt - mei 2009

HVT_0905_p036_037_R12.indd 36 10-04-2009 17:25:05

hvt - mei 2009 37hvt - januari 2009 83

-product-introductie-

Panasonic PT-AE3000

Op de presentatie van de Panasonic PT-AE3000 projector in Wiesbaden eind oktober, betoogde Hartmut Kulessa van Panasonic Marketing Europe, dat met de komst van de Blu-ray-technologie de verkopen – in zowel Blu-ray titels als Blu-ray-spelers – in een stroomversnelling zijn geraakt en waarbij de ‘omroepen’ eveneens in rap tempo naar HD omschakelen.

Het aandeel projectoren met HD-resolutie is in 2008 verdubbeld ten opzichte van 2007 en de verwachting is dat deze trend zich

in 2009 voortzet. In het segment boven 720p heeft Panasonic een leidende positie. Met de introductie van de PT-AE3000 wil Panasonic de concurrentie een stap voor blijven door een resolutie van 1080p, een contrastverhouding van 60.000:1 en een licht-opbrengst van 1600 lumen te bieden.

Shigeaki Yamano, verantwoordelijk voor de Projec-tor Business Unit, benadrukte dat Panasonic er in geslaagd is ‘echte’ beeldkwaliteit te bieden: zoals

Theo Wubbolts

de filmmakers het in Hollywood bedoeld hebben. Dit statement werd onderbouwd door aan te ge-ven dat Panasonic met geavanceerde technieken in alle geledingen van het filmproces actief is.Zijn collega Tetsuya Koyama liet vervolgens zien dat met een 0,74” lcd-paneel, geavanceerde lens-technologie (fabricage in Japan, waar ook de Leica-lenzen worden gemaakt voor de Lumix camera’s), 16-bit gamma-correctie, ondersteuning van Deep Color en x.v.Color Panasonic met de PT-AE3000 een duidelijke sprong voorwaarts heeft gemaakt.

Voor meer informatie Dimex Reference Audio Equipment / www.dimex.nl / http://panasonic.net/pavc/projector

www.plutoaudio.nltel: 074 2914652fax: 074 8502598

Your taste is not global

www. nemusicimports.nl

Dare to be different

Y

1_16_FineMusic_sept08.indd 2 08-08-2008 11:30:31

Grell is zo ver gegaan dat er zelfs geen of nauwelijks vervorming optreedt (0,02% bij 1kHz/100dB).Maar met een mooi groot membraan ben je er nog niet, want plaatsing in een ‘zomaar-oorschelp’ zou tal van nieuwe problemen oproepen. Zowel bij de beugel die beide schelpen met elkaar verbindt, als in alle gebruikte materialen. Om deze problemen te voorkomen is er veel nagedacht en met vele soorten materiaal geëxperimenteerd. Daarnaast moest er ook voor gezorgd worden dat de HD 800 draagbaar zou blijven, oftewel niet te zwaar waardoor een groot stuk comfort verloren zou gaan. Zo zijn er kunststoffen gebruikt voor de schelp en roestvast-staal voor het frame. Ook is er stevig nagedacht over de bekabeling en is er gekozen voor een vier-aderig gevlochten en verzilverd koperdraad, met een vaste 6,3mm zwaar vergulde plug en kun je traditiegetrouw de kabel bij eventuele breuk vervangen; een Lemo-achtige plug is aan beide zijden los te maken. Mocht je over de twee meter lange kabel struikelen dan laten de plug-jes los. Voor een meer frontaal geluidsbeeld zijn de membranen onder een lichte hoek geplaatst, waar-door je eigen buitenoor en gehoorgang ‘meedoen’ in de muziekbeleving. Hiermee is de opsomming van specifieke technieken en ervaringsregels zo’n beetje ten einde.De rondgang bij de diverse werknemers in de HD 800-lijn overtuigde mij van het reeds aanwezige beeld dat ik had van Sennheiser: een atelier-achtige omgeving waar de medewerkers liefde voor het product uitstralen, waar de sfeer heerst van de zo gewaardeerde precisie die de Duitse fijninstrument-makerij bijna uniek in de wereld maakt. Voorgaande maakt eigenlijk ook wel duidelijk waarom er een prijs gevraagd moet worden voor de HD 800. Er is sprake van veel handwerk – werk dat alleen gedaan kan worden door technisch hoogopgeleide mensen. De grondstoffen zijn duur, krijgen unieke toepassin-gen en de productieaantallen zijn klein.

Luisteren

Doordat ik in Vegas tijdens de CES al even had kunnen ‘proeven’ en tijdens de presentatie in Wen-nebostel in de fabriek wat uitgebreider kon luisteren – daar stond zo’n dozijn HD 800 gereed op fraaie apparatuur, onder andere T+A’s ‘D10’ SACD-speler met een Lehmann ‘Linear’ hoofdtelefoonversterker – was het natuurlijk best spannend wat de HD 800

thuis zou gaan doen. Ik was overigens niet geheel onvoorbereid naar Sennheiser gereisd want vier avonden voor het bezoek had ik in de grote zaal van De Doelen een live-opname gemaakt van het RPhO met zoals de HVT-lezer inmiddels wel weet onder andere Sennheiser MKH 30 microfoons…In mijn werkkamer staat de Tascam CD-RW900 met regelbare hoofdtelefoon-aansluiting en werden de meest bekende CD’s uit de kast gehaald. Toevallig is de kabel net lang genoeg om met de hoofdtelefoon op achter de laptop te kunnen zitten en werken – dat moest in dit geval gelijktijdig omdat ik slechts één week de HD 800 mocht houden – maar wat een feest is dat! Heb je de HD 800 op je hoofd gezet dan valt het gewicht van ruim 300 gram mee. Je oren vinden vrij van irritatie een plek en doordat de band goed instelbaar is voel je nergens druk.En natuurlijk moest de Onno-CD in de speler! Deze CD met live-opnames van Onno Scholtze is wat mij betreft dé referentie-CD van 2009 geworden. Ik schat dat de meeste HVT-lezers ‘m inmiddels wel hebben en dat deze in vrijwel alle audio-spe-ciaalzaken die ons land rijk is een vaste plek heeft gevonden in de winkel-discotheek. De bevindingen zijn in één woord geweldig: alle details die Onno zo mooi heeft beschreven in de HVT van januari 2009 komen tot hun recht. De klankbalans is evenwich-tig, het stereobeeld en de ruimte-indruk realistisch. Elektrostatisch van karakter en de ‘push’ van een dynamische hoofdtelefoon. Het is Sennheiser gelukt het beste van beide werelden te combineren. Life/live is beautiful! Bij elk serienummer (dit testexemplaar 00237) is het individuele diffuusveld-overdrachtsmaat terug te vinden op de site www.sennheiser.com.

Conclusie

Iets is duur als het z’n geld niet waard is, wordt wel eens gezegd. Het kan bijna niet uitblijven of je gaat je wenkbrauwen fronsen bij het zien van de prijs van de HD 800, maar hij is het geld dubbel en dwars waard. Je zult er voor jaren plezier aan bele-ven, maar geef deze hoofdtelefoon wel de versterker die er bij hoort. Bijvoorbeeld die eerder genoemde Lehmann ‘Linear’ of een Creek OBH-21SE, Pro-Ject Head-Box SEII of de eerder in HVT geteste Musical Fidelity V-CAN. De audiovakzaak kan je verder helpen met advies. Doen, want de HD 800 is inder-daad ‘Crafted for Perfection’.

HVT_0905_p036_037_R12.indd 37 10-04-2009 17:25:19

38 hvt - mei 2009

-techniek- Denon DCD-SA1 SACD-speler

Een stereo statement van formaat

Stereo muziekweergave heeft ondanks een jarenlange hoos aan surroundpro-ducten nog steeds veel aanhangers. De laatste jaren is er zelfs weer een echte revival gaande. En dat is niet zo gek want er gaat niets boven goede stereo-weergave, liefst met de best mogelijke kwaliteit in SuperAudio-CD.

SuperAudio-CD heeft helaas niet die populariteit ge-kregen die velen ervan verwachtten en hoopten. In vergelijking met de concurrent, DVD-Audio, heeft

SACD het er echter nog goed vanaf gebracht. In vergelijking met DVD-A worden SACD’s nog steeds geproduceerd en zijn ze relatief goed te verkrijgen. Voorlopig is de oer-CD nog steeds hét medium voor het distribueren van muziek alhoe-wel downloads natuurlijk een steeds grotere plaats beginnen in te nemen. Van de twee uitvinders, Sony en Philips, heeft de laatste het SACD-pad inmiddels al weer verlaten. Geluk-kig zijn er nog steeds verschillende fabrikanten die het me-dium een warm hart toe dragen zoals bijvoorbeeld Denon die verschillende modellen aanbiedt. De DCD-SA1is bedoeld voor liefhebbers die werkelijk het onderste uit de stereokan wensen te halen. Hij kan overweg met gewone of SACD’s. Van mp3 of vergelijkbare reductie-formaten wil hij niets weten. Surroundweergave of video is hem ook vreemd. De DCD-SA1 is een pure audiomachine voor stereoweergave (Oké, mono snapt hij natuurlijk ook). Het prijskaartje van al dit moois past bij het kaliber van een

topmodel. Voor bijna vijfenzeventighonderd euro mag u deze meer dan 21 kilo zware spe-ler mee naar huis nemen.

Alpha Processing

Aan de buitenkant van de speler is het niet di-rect af te zien, maar de DCD-SA1 zit boordevol digitale technieken. Denon heeft een lange reputatie op het gebied van digitale processing. De opnameafdeling van het Denon Platenlabel was al heel vroeg (nog voor dat de CD een feit was) en actief met digitale technieken. (Denon is de uitvinder van de Pulse Code Modulatie

Marnix Bosman

en in die zin heeft zij een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling en introductie van de CD. Het audiosignaal wordt immers in PCM op het plaatje opgetekend.) Maar ook in het CD-tijdperk kwam Denon al heel snel met speciale digitale technieken waarmee de weergaveresolutie verhoogd kon worden. Alpha Processing is één van die technieken die Denon al vele jaren in de top serie CD-spelers toepast. ALPHA is een afkorting voor Adaptive Line Pattern Harmoni-sed Algorithm; een interpolatie techniek waarmee de 16-bits data afkomstig van een CD worden omgezet naar 20-bits data. Interpolatie naar meer bits heeft als voordeel dat er bij signalen op een laag niveau een vloeiendere signaalvorm wordt gereproduceerd (zie fig. 1). Meer bits geven meer pre-cisie en detaillering, vooral in de ‘stilte’ van de muziek, met andere woorden een hogere weergaveresolutie bij laag niveau signalen en een lagere kwantificatievervorming en ruis.Interpolatie wordt tegenwoordig door bijna iedere CD-speler en converter gebruikt, maar heeft echter ook bijverschijnse-len. Die effecten zie je het beste bij een gedigitaliseerde sig-naalpuls. Er ontstaat een slingeringseffect dat men ‘ringing’ noemt. Dit slingeringseffect zie je na de puls, wat een logisch effect is, maar ook voor de puls. Er wordt als het ware iets bij verzonnen en dat is onnatuurlijk. Dit effect is alleen met goede meetapparatuur te zien maar desondanks niet wense-lijk. De kracht van Alpha Processing is dat het ringing-effect sterk wordt gereduceerd. Denon werkt al jaren aan het Alpha Processing algoritme en de huidige generatie gaat door het leven als Advanced AL24 Processing. Bij het AL24 algoritme is de bit-resolutie verhoogd naar 24-bit waarmee een nog betere impulsrespons en betere laag niveau weergave wordt gerealiseerd. Daarnaast wordt er upsampling naar veel hogere samplerates gerealiseerd. Daarbij is er natuurlijk veel aandacht besteed aan het terugdringen van jitter.

Zwaargewicht

De DCD-SA1 weegt bijna 22 kilogram en dat hoge gewicht wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de kast. De basis bestaat uit een verkoperd plaatstalen chassis. De koperlaag draagt bij aan de afscherming voor storingen van

Merk: DenonType: DCD-SA1 SACD-spelerCompatibiliteit: CD, SACD-stereoAnaloge uitgangen: symmetrisch, asymmetrischDigitale uitgangen: Coax, TOS-link optischDigitale ingangen: Coax, TOS-link optischAfmetingen (hxbxd): 150x434x410mmKleur: Silver PremiumGewicht: 21,8 kgPrijs: € 7.499Informatie: Penhold B.V.Website: www.lookenlisten.nl www.denon.com

HVT_0905_p038_039_R13.indd 38 10-04-2009 14:05:15

hvt - mei 2009 39

buitenaf. De onderkant van de speler bestaat in totaal uit vier lagen waardoor kastresonanties sterk worden geredu-ceerd en in het beste geval zelfs voorkomen.Andere veroorzakers van het gewicht zijn de twee ringkern-transformatoren. De trafo’s zijn in een soort bakje geplaatst dat vervolgens volledig met hars is afgegoten. De trans-formatorhuls draagt weer bij aan een elektromagnetische afscherming ten opzichte van de rest van de schakelingen. De hars zorgt voor het onderdrukken van mechanische trillingen van de trafo’s. De trafo’s zijn bovendien op een eigen subchassis gemonteerd om resterende mechanische trillingen van de trafo’s verder te onderdrukken. Ook bij het loopwerk heeft Denon veel aandacht besteed aan een solide opbouw waarbij trillingen zoveel moge-lijk onderdrukt moeten worden. Het loopwerk is daarom opgebouwd uit dik staal en gegoten aluminium. Ook hier is weer aandacht voor de elektromagnetische afscherming. De bovenplaat is daarom weer helemaal verkoperd.

Processing power

Alle schakelonderdelen zijn verdeeld over onafhankelijke printplaten die ieder vanuit eigen spanningsregelaars worden gevoed. In vergelijking met andere spelers heeft de DCD-SA1 bijzonder veel processortechniek aan boord. De digitale print is allereerst voorzien van een Sharc DSP van Analog Devices. De DSP’s behoren al jaren tot de beste DSP’s voor audiotoepassingen en deze keuze is dus niet zo vreemd. De print bevat daarnaast ook nog een grote chip van Altera. Deze Altera Cyclone chip is een zogenaamde FPGA (Field Programmable Gate Array). Een FPGA bevat verschillende logische schakelingen, processors en geheu-gens die middels een programma een bepaalde functie kunnen uitvoeren. Een FPGA kan vergelijkbare technieken uitvoeren als een DSP. Een DSP is echter geoptimaliseerd voor signaalbewerkingstoepassingen terwijl een FPGA ook andere bewerkingen zou kunnen uitvoeren. De Alpha Pro-cessing techniek is een volledig eigen Denon ontwikkeling en het gebruik van een DSP en een FPGA is dus niet vreemd. De DCD-SA1 gebruikt de bekende PCM1792 converter van Burr Brown. Denon is al vele jaren een trouwe klant van Burr Brown. De 1792 is één van beste converters van Burr Brown en heeft alle faciliteiten aan boord voor een directe aansturing met 24-bit (192kHz) PCM data, DSD data en biedt tevens aansturingsmogelijkheden vanuit een DSP. De speler gebruikt één stereo PCM1792 converter per kanaal. De symmetrische uitgangen van iedere converterhelft worden vervolgens gebruikt voor het aansturen van de sym-metrische uitgangstrappen van de speler. De asymmetrische uitgangen worden via een eigen uitgangstrap aangestuurd. Uit het blokschema (fig. 3) valt op te maken dat de sym-metrische uitgangen met de kortste signaalweg worden aangestuurd waardoor deze uitgangen te prefereren zijn.

In de studio

Neutraliteit en precisie zijn de belangrijkste kernwoorden voor deze speler. Het geluid is heel open en heel spranke-lend zonder enige vorm van scherpte. Qua klankbalans heb je absoluut niets te klagen, integendeel! Het gehele spectrum

van het hoogste hoog tot het diepste laag worden met dezelfde analytische precisie en definitie weergegeven. Klankmatige onef-fenheden of eigenaardigheden in de opname komen daardoor ook meteen naar boven. De DCD-SA1 verdoezelt niets en laat alles horen zoals het is. Dat is vaak heel prettig maar soms ook vervelend omdat je echt alles hoort. De CD ‘Löwen’ van Ulla Meinecke, die ik de laatste tijd weer veelvuldig gebruik, komt daardoor nogal hard en direct over. Dat is geen manco van de Denon maar vooral van deze CD die gewoon op die manier is opgenomen. Ook de sterke ruis op de desondanks mooie plaat ‘Will Power’ van Joe Jackson komt daardoor meer naar voren. Het moeilijke blazers crescendo in het eerste nummer komt er echter weer knalhard en zonder enige moeite uit waardoor het nog steeds een genot is om naar te luisteren.Bij nieuwere en verfijndere opna-mes heb je deze problemen veel minder zoals bij ‘Pique Dame’ op Philips Classics van het Kirov (overigens ook al weer uit 1993). De ruimte, rust en lucht rond de instrumenten is werkelijk geweldig.De voorgaande titels waren allemaal CD’s. Bij SACD’s hoor je hetzelfde maar dan met nog wat meer rust. Tsjaikovski’s ‘Notenkraker’ in de uitvoering uit 2006 van het Bolshoi (PentaTone) is dan een mooi voorbeeld. Wederom krijg je een plaatje met veel met veel rust en ruimte met veel lucht en precisie.

Tenslotte

De DCD-SA1 is niet alleen voorzien van een digitale uitgang maar ook van een digitale ingang. Dit lijkt een trend te worden de steeds vaker voorkomt en het is een aantrek-kelijke voorziening. Steeds meer mensen maken tegen-woordig naast CD-speler gebruik van een bijvoorbeeld een mediaspeler of spelen muziek af vanuit een computer. Er is dan niets mooier om dezelfde D/A-converter te kunnen ge-bruiken als die wordt gebruikt in de (SA)CD-speler. Met een digitale ingang is dat mogelijk. De DCD-SA1 is door deze voorziening niet alleen als speler maar ook als D/A-conver-ter heel interessant. Als u het apparaat zo bekijkt koopt u een topkwaliteit D/A-converter met als bonus een geweldig loopwerk. De DCD-SA1 is een mooi gebouwd apparaat met een geweldige weergave. Het apparaat heeft eigenlijk maar één nadeel en dat is de prijs. De degelijkheid en meer dan uitstekende muziekweergave zorgen echter dat de 7500 euro als een investering voor jaren gezien kunnen worden en dan is het goed te verdedigen.

Fig. 1: Laag niveau signalen bij een conventioneel en een AL24 systeem. Let op de veel hogere resolutie.

Fig. 2: De impulsweergave van een conventioneel en een AL24 systeem. Het Alpha Processing algoritme zorgt voor een betere impulsresponsie met sterk gereduceerde rin-gingeffecten.

Fig. 3: De D/A-sectie van de DCD-SA1 gebruikt één stereo converter per kanaal die volledig symmetrisch wordt ge-bruikt tot aan de symmetrische uitgangen.

HVT_0905_p038_039_R13.indd 39 10-04-2009 14:05:21

Dick SteffensDvD

Live at WoodstockRegisseur: Bill RushOndertitel: o.a. Engels en DuitsBeeldformaat: 1.33:1Geluid: *** / 5.1 Dolby Digital + DTS-HDSurroundmix: ****Beeldkwaliteit: ***Film: *****Speelduur: 228 minutenUniversal: Extra’s: Documentaire + bonus materiaalGenre: PopmuziekStarring: Jimi Hendrix

Dat het in Woodstock begon is misschien teveel gezegd, maar feit is wel dat daar de namen van Crosby, Stills, Nash & Young, Santana, Joni Mit-chell en Jimi Hendrix definitief gevestigd werden. Augustus 1969 werd een memorabele maand in de pophistorie. De entourage in combinatie met het enthousiaste publiek en niet te vergeten de veelvuldig gebruikte stimulerende mid-delen, stuwden de muzikan-ten tot grote hoogten. En Hendrix liefhebber of niet, als echte popliefhebber moet je dit gewoon hebben. Num-mers als ‘Voodoo Child’, ‘Purple Haze’ en ‘Hey Joe’ uitgevoerd door de meester zelf behoren simpelweg in je collectie te zitten. Dan nog de vraag of het zinvol is om opnamen van bijna veertig jaar terug op Blu-ray over te zetten. Een volmondig ‘ja’. Uiteraard kun je het niet vergelijken met de hedendaagse opnamen, maar zowel qua beeld als audio hebben de producers alles uit de kast getrokken.

DeceptionRegisseur: Marcel LangeneggerOndertitel: NederlandsBeeldformaat: 2.40:1Geluid: ***/ 5.1 Dolby TrueHD + DTSSurroundmix: **Beeldkwaliteit: ***Film: **Speelduur: 105 minutenWarner Bros: Extra’s: Deleted scenesGenre: ThrillerStarring: Hugh Jackman, Ewan McGregor & Michelle Williams

Het leven van Jonathan Messer is een aaneenschake-ling van drama’ s. Op zijn negentiende werd hij wees, hij heeft nooit een vriendin, geen vrienden en zelfs geen familie. Het saaie leven van een ac-countant past precies bij hem. Een boekenwurm bij uitstek. Als hij op een dag de charis-matische Wyatt Bose ontmoet, verandert zijn leven op slag. Na een borrel neemt hij ‘per ongeluk’ Wyatt’s telefoon mee. Al gauw krijgt hij daarop de meest vreemde telefoontjes en raakt Jonathan voor hij het weet, verstrikt in een anoniem seksnetwerk. Bij één van de afspraken ontmoet hij ‘S’, een mysterieuze vrouw op wie hij stapel wordt. Maar dan laat Wyatt zijn ware gezicht zien. Met behulp van ‘S’ weet hij door middel van chantage de geniale boekhouder te bewe-gen in te breken op geheime bankrekeningen. Op zich is het in goed in elkaar gezette thriller, maar ontbreekt toch het raffinement van een top thriller een beetje.

40 hvt - mei 2009

B l u - r a y

A perfect Day for an imperfect manRegisseur: Mark PellingtopnOndertitel: NederlandsBeeldformaat: 2.40:1Geluid: *** / 5.1 Dolby DigitalSurroundmix: **Beeldkwaliteit: ****Film: ****Speelduur: 99 minutenDutch Film Works: Extra’s: Scène selectieGenre: Romantische speelfilmStarring: Luke Wilson & Radha Mitchell

Het leven van Henry Poole wordt wreed verstoord als hij van zijn arts te horen krijgt dat zijn ziekte in een terminale fase verkeert. Omdat Henry niet lang meer te leven heeft, besluit hij een huis in een rustige straat te kopen om zijn laatste dagen daar in stilte door te brengen. Doch schijn bedriegt, het buurtje is niet zo rustig als dat het zich aanvankelijk liet aanzien. Al snel na het betrekken van zijn woning beginnen de buren zich met Henry te bemoeien. Helemaal erg wordt het als een merkwaardige buurvrouw op een dag in een vlek op Henry’s huis het gezicht van Jezus denkt te herkennen. In no time wordt zijn huis een bedevaartsplaats. Van zijn laatste dagen slijten in anonimiteit en vergetelheid komt niets meer terecht. Poole die niets van welk geloof dan ook moet hebben, ziet dit met veel ergernis aan. Toch blijken hoop en liefde ook bij Henry wonderen te kunnen doen.

Max PayneRegisseur: John MooreOndertitel: o.a. NederlandsBeeldformaat: 2.40:1Geluid: ***/ 5.1 Dolby Digital + DTS-HDSurroundmix: *****Beeldkwaliteit: ****Film: ***Speelduur: 100 minuten20th Century Fox: Extra’s: Diverse commentarenGenre: ActiefilmStarring: Mark Wahlberg, Mila Kunis & Beau Bridges

Het leven van Max Payne is een leven vol met pijn gewor-den sinds zijn gezin door een stel junks werd uitgemoord. Tien minuten eerder thuis en hij had zijn vrouw en baby kunnen redden. In het dage-lijks leven is hij rechercheur op de afdeling ‘Cold Case’ zaken. Omdat hij toch niets meer te verliezen heeft, trekt hij ten strijde tegen de drugswereld. Onvoorstelbaar is dat hij een zijn eentje in staat blijkt om een drugconsortium op te rol-len. In de stijl van een echter thriller wordt de echte clou tegen het einde pas duidelijk. Als je niet al te kritisch op het script bent, is het beslist een aardige film om naar te kijken, maar met een drie sterren waardering is toch wel het absolute maximum bereikt. Er zit spanning in en van enige saaiheid is geen sprake.

Tropic ThunderRegisseur: Ben StillerOndertitel: o.a. NederlandsBeeldformaat: 2.35:1Geluid: ****/ 5.1 Dolby Digital+TrueHDSurroundmix: ****Beeldkwaliteit: ****Film: **Speelduur: 127 minutenDreamworks: Extra’s: o.a. commentarenGenre: Komische actiefilmStarring: Jack Black, Ben Stiller & Robert Downey

Met deze Blu-ray bent u er van verzekerd de director’s cut te kopen. Dat betekent een verlengde versie van Tropic Thunder. Dus nog meer actie en nog meer komische situa-ties. Tropic Thunder moet een kaskraker worden. Het script is geschreven op basis van een boek van een Vietnam oor-logsveteraan. Groot manco is dat de cast wordt aangevoerd door de jonge, onervaren regisseur Damien Cockburn. Vrijwel meteen gaat het mis. Bij een explosie die maar liefst vier miljoen dollar kost, blijken de camera’s niet te draaien. Na vijf dagen draaien loopt de film al een maand op schema achter. Financier Les Grossman wordt hier niet vrolijk van. Cockburn krijgt van alles de schuld, hij heeft zijn sterren niet onder controle. Om grip op ze te krijgen, smeedt hij met de schrijver een plan-netje. De arrogante acteurs krijgen een koekje van eigen deeg.

HVT_0905_p040_041_DVD_R14.indd 40 10-04-2009 14:06:33

DvD

hvt - mei 2009 41

Live in concert 2006Regisseur: Gary SmithOndertitel: o.a. NederlandsBeeldformaat: 16:9Geluid: ****/ 5.1 Dolby Digital+PCM uncompressedSurroundmix: ****Beeldkwaliteit: *****Film: *****Speelduur: 139 minutenUniversal: Extra’s: InterviewsGenre: Klassieke popmuziekStarring: Barbra Streisand

Wat een showvrouw is dit. Inmiddels heeft ze een car-rière van 46 jaar achter de rug. Met een enkel woord en haar ontspannen perfor-mance heeft ze vanaf het eerste nummer de gehele zaal op de knieën. Als ze bij het vijfde nummer, ‘Ma première Chanson’ haar leesbril op zet om wat noten op de piano spelen, kan ze helemaal niet meer stuk. Helemaal niet als ze haar excuus maakt voor wat missers. En dat terwijl haar beste nummers nog moeten komen. Maar wat heet beste, het is een uitgebalanceerd album dat je van hoogtepunt naar hoogtepunt voert. Het fantastische orkest en de vier ‘Il Divo’ mannen dragen hieraan ook een behoorlijk steentje bij. ‘The Music of the Night’ uit the Phantom of the Opera is echter wel

het summum. Rillingen! Wat geluidsinstelling betreft, moet u even experimenteren. Het is namelijk de vraag of u het zogenaamd betere ongecom-primeerde geluid wel beter vindt. De gewone Dolby 5.1 weergave is wat feller. Smaken verschillen.

Planet Earth – Het ultieme portret van onze aardeRegisseur: Alistair FothergillOndertitel: o.a. NederlandsBeeldformaat: 16:9Geluid: ****/ 5.1 Dolby Digital + DTS-HDSurroundmix: ****Beeldkwaliteit: *****+Film: *****Speelduur: 13 uur op zes discsDutch Film Works/BBC: Extra’s: Bonus discGenre: Documentaire

Velen die reeds in het bezit waren van de Blu-ray versie Earth zullen hier naar uitgekeken hebben. Immers Earth behoort tot het al-lermooiste wat er op Blu-ray te koop is. De beelden zijn adembenemend. Helaas bleef het beperkt tot één disc. Misschien dat men om com-merciële reden besloten heeft om eerst een aantal highlights op één Blu-ray te zetten omdat direct een dure box van zes discs uit te brengen toch wel een financieel risico

met zich meebrengt. Welnu, de uitgever heeft hiermee een gouden greep gedaan. Diegene die Earth in zijn bezit heeft, zal waarschijnlijk ook de hele box willen hebben. Op elke belangrijke show wordt inmiddels met dit materiaal gedemonstreerd. Niet alleen vanwege de verbluffende en sublieme beeldkwaliteit, maar ook omdat de beelden de mensen in hun greep weten te nemen en te houden. Beelden die in het Jurassic tijdperk, zo’n 160 miljoen jaar geleden, beginnen en die onze hele aardbol beslaan. Van bomen tot 122 meter hoog tot grot-ten van 400 meter diep, van de ijsbeer tot piranha en van Antarctica tot The Great Barrier Reef en nog veel meer. Als film-liefhebber kun je hier niet om heen en moet je deze box in je collectie hebben. Meer dan vijf jaar filmen. Met ruim veertig high definition-camera’s op tweehonderd locaties wordt u het ultieme portret van onze planeet geboden. Planet Earth is een monumentale documen-taire serie waarin zeldzame gebeurtenissen, onmogelijke locaties en intieme momenten van dieren zijn vastgelegd. Er wordt een serieuze aanslag op je beeld- en geluidsappara-tuur gedaan. Zeg nooit nooit, maar zoiets als dit zal moeilijk overtroffen worden!

Live at Ronnie Scott’sRegisseur: Terry Shand & Geoff KempinOndertitel: o.a. NederlandsBeeldformaat: 178:1Geluid: ****/ 5.1 Dolby Digital + DTS-HDSurroundmix: *****Beeldkwaliteit: ****Film: ****Speelduur: 191 minutenEagle Vison: Extra’s: Diverse interviewsGenre: BluesStarring: Jeff Beck

Nog zo’n fenomeen. Jeff Beck is een rocklegende die door velen nog steeds als de allerbeste blues gitarist ter wereld wordt gezien. Hij beschikt over een unieke, virtuoze gitaarstijl. Op dit album brengt Beck ook een aantal stevige rocknummers ten gehore. Zijn oude maatje uit The Yardbirds Eric Clapton mag natuurlijk op zo’n album als deze niet ontbreken. Beck’s versie van A Day in the Life, oorspronkelijk van The Beatles kan qua uitvoering zelfs wedijveren met die van de Fab Four zelf. Welis-waar is ie totaal anders, maar zeker net zo boeiend. In Ronnie Scott’s zult u getuige zijn van een concert

boordevol sfeer en een heerlijke interactie met het publiek. Van Jeff Beck kun je helaas niet zeggen dat het een ‘productiemachine’ is. In vergelijk met andere fenomenen heeft hij slechts weinig albums uitgebracht. Mede daarom wordt deze extra interessant.

Voor de recensies wordt o.a. gebruik gemaakt van:Projector Marantz VP12 S4

Projecta VariVision Electrol projectie scherm

Vogels ppc 230 projector plafond bevestiging

Crystal Component Cable, Crystal HDMI kabel Siltech Classic MK 2 LS 110, Sub SQ 110

Pioneer BDP LX 70a Blu-ray speler

HVT_0905_p040_041_DVD_R14.indd 41 10-04-2009 14:06:38

KytemanTitel: The Hermit SessionsLabel/nummer: Kytopia Jammm 20092302-3 / Rough TradeFormaat: CD, 45’35”

Met zijn Hiphop Orkest speelt hij elke zaal plat en staat hij inmiddels geprogrammeerd op Pinkpop. Zijn CD heeft de 22-jarige Kyteman (alias Colin Benders uit Utrecht) echter thuis in de computer opgeno-men, waarna maar liefst tien vocalisten de kersen op de taart plaatsten.

Anneke van GiersbergenTitel: Pure AirLabel/nummer: Jammm Agua 20091901 / Rough Trade Formaat: CD, 52’27”

eze begenadigde zangeres, bekend geworden met The Gathering, verkoos twee jaar geleden solo verder te gaan. Na het debuutalbum onder de naam Agua de Annique horen we op dit album duetten met o.a. John Wetton en Sharon den Adel, akoestische versies en covers in kleine setting (o.a. Ironic van Alanis Morissette). Aardig tussendoortje.

RushTitel: Retrospective 3Label/nummer: Atlantic 75678 96794 8 / Warner MusicFormaat: CD, 71’57” / DVD

Deze CD/DVD-verpakking bevat een compilatie van songs afkomstig van de laatste zes studioalbums van het Canadese rocktrio en klinkt als een klok. Interessant voor wie de groep uit het oog was verloren; de beste nummers uit Rush’ seniorenperiode heb je hier te pakken, met op de DVD de videoclips en enkele liveopnames.

G e s i g n a l e e r d

CloudmachineTitel: Back On LandLabel/nummer: RJWH 96027Formaat: CD, 42’38”

Je moet erg goed kijken en luisteren om achter deze productie en verpakking een in eigen beheer gemaakt werkstukje te vermoeden. Het Haarlemse Cloudmachine, aangevoerd door zanger-gitarist Ruud Houweling, biedt met Back On Land een album vol volwassen popsongs, beïnvloed door allerlei sixties en seventies muziek, maar ook door het vakmanschap van Neil Finn (Crowded House), mooi opgenomen en tot in de puntjes afgewerkt. De vijf bandleden zijn stuk voor stuk muzikanten met een flinke staat van dienst. Dat hoor je, want de toegankelijke liedjes worden fraai uitgebouwd zonder dat daar allerlei in-strumentale krachtpatserij bij komt kijken. De zang van Hou-weling is licht en luchtig en dat draagt bij aan de zonnige sfeer die de muziek oproept. Opvallende toevoeging vor-men de door pianist en ham-mondorganist Marco Kuypers geschreven arrangementen voor strijkers en koperblazers, waarmee Things Are Going To Change, Safe Haven, Siren’s Song en Sanctuary zijn ver-rijkt. Een mooi album kortom, voor muziekliefhebbers die verder willen kijken dan wat de grote maatschappijen ons voorschotelen.

PopMark van Schaick

42 hvt - mei 2009

Chris CornellTitel: ScreamLabel/nummer: Mosley / Interscope 2517 84243 4 / UniversalFormaat: CD, 64’25”

Als een van de grootste rockzan-gers van de laatste twintig jaar een van de beroemdste r&b- en hiphopproducers vraagt zich over zijn nieuwe album te ontfer-men, wat krijg je dan? Een ver-rassende release, op zijn minst! Dit derde soloalbum van Chris Cornell kon niet verder verwij-derd zijn van ‘s mans werk met Soundgarden en Audioslave. De producer in kwestie is namelijk Timbaland, die bekend staat om zijn creatieve gebruik van sam-ples en hortende en stotende ritmetracks voor onder anderen Jay-Z, Missy Elliott, Nelly Furtado, Madonna en Justin Timberlake. De samenwerking is kort maar krachtig geweest - in vijf weken kwam Scream tot stand. De Cornell-kenner zal moeten wen-nen aan de diep in de muziek liggende zangpartijen, de zware urban beats en synthesizerpartij-en. De zangmelodieën zijn meer pop dan rock en nergens gaat Cornell met zijn stem tot het uiterste. Je hoort een rocker met overcapaciteit die een stap terug doet. En dat werkt stukken beter dan een r&b- of popartiest die besluit te gaan rocken. Probeer het titelnummer maar eens, of het aansluitende Enemy. Of, voor wie echt geruststelling zoekt, Climbing Up The Walls, waarin echte gitaren te horen zijn! Scream is gewoon een lekkere crossoverplaat, die ik nu al vaker heb gedraaid dan de albums van Audioslave.

U2Titel: No Line On The HorizonLabel/nummer: Universal-Island 1796028 / UniversalFormaat: CD, 53’45”

Kort voor de deadline van deze HVT verscheen het nieuwe album van U2. Hier bespreek ik de digipak-uitvoe-ring; een enkele CD waarmee tevens toegang te krijgen is tot de download van Anton Corbijns korte film Linear (met muziek van U2), een boekje van 36 pagina’s en een uitklap-poster. Liefhebbers kunnen ook een van de andere vier verpakkingen kiezen, waaron-der een dubbelalbum op vinyl en een boxset met Linear op DVD. Over naar de muziek nu. In nauwe samenwerking (spel, productie en compositie) met Brian Eno, Daniel Lanois en Steve Lillywhite, vaste waar-den in U2’s creatieve proces, hebben Bono en de zijnen een toegankelijk, melodieus en warm klinkende plaat gemaakt. De gitaarmuur van de twee voorgaande albums heeft plaatsgemaakt voor een afgewogen en afgerond geluid waarin keyboards de gitaar tegenwicht geven. Je kunt horen dat er is geëxperi-menteerd in de studio, echter zonder dat de songstructuur op het tweede plan kwam te staan. Want echte songs, liedjes zo je wilt, bevat de CD genoeg, met I’ll Go Crazy If I Don’t Go Crazy Tonight als meest catchy voorbeeld. Het titelnummer en Breathe rocken nog het meest à la voorganger How To Dismantle An Atomic Bomb uit 2004,

maar indrukwekkender zijn de rust van White As Snow en de spaarzame benadering van afsluiter Cedars Of Lebanon.

En dat alles groeit met elke luisterbeurt – voor mij het kenmerk van een klassealbum.

HVT_0905_p042_043_POP_R15.indd 42 10-04-2009 17:14:26

hvt - mei 2009 43

Select gezelschapJules Schenck de Jong

Audio Selectief in Sneek is de laatste jaren aan onze aandacht ontsnapt. Onterecht. Ten eerste is analoog, lees vinyl, een erg dankbaar thema omdat vinyl de laatste tijd erg in de belangstelling staat. Toch is het van eigenaar Henk Niemeyer geen geinig themaatje om volk over de vloer te krijgen. Henk heeft zijn hart verpand aan vinyl en beschikt ook over de vaardigheden om om te kunnen gaan met de vele variabelen die deze mechanische bron met zich meebrengt. We bedoelen natuurlijk het optimaal instellen en samenstel-len van de ideale match tussen speler, arm en element. Net als ik gelooft hij heilig in af-scherming van de boze buitenwereld vol met GSM’s en andere vervuilers die het kabels, componenten maar ook (juist) elementen lastig maken. Vergeet niet dat de naaldbewe-ging door het element door magneet en spoel (of andersom) ruwweg een miljoen keer versterkt wordt. Vandaar dat Jan Allaerts elementen bij hem een streepje voor hebben omdat deze bouwer veel aandacht besteedt aan dit aspect.

De Missionaris

De doelstelling van de analoog dagen zijn heel eenvoudig; Namelijk het toegestroomde publiek laten ervaren hoe mooi een plaat kan klinken. Toen ik op een gegeven moment met ontwerper Marcel Croese (o.a. Prima Luna) stond te kletsen klonken uit de aangrenzende luisterruimte Ierse folkklanken. Leuk idee, dachten we, live muziek, da’s natuurlijk analoog in optima forma! Een beetje verbaasd, ja zelfs beteuterd zal ik gekeken hebben toen het applaus in het rumoerige Ierse cafe, waar deze plaat was opgenomen, losbarstte. Het was niet eens de bedoeling om de aanwezigen op het verkeerde been te zetten, het was de eerder genoemde missie van deze dag. Missie geslaagd, zullen we maar zeggen. U zou het zichzelf nu heel makkelijk kunnen maken door naar Audio Selec-tief te gaan en te vragen naar de set van die Ierse muziek. Henk weet welke u bedoelt. Hieruit blijkt naar mijn idee dat het advies van mensen zoals Henk, die met veel liefde een audiowinkel bestieren, onontbeerlijk is bij het maken van een juiste keus. Als u het leuk vindt om iedere paar maanden, gevoed door cognitieve dissonantie (lees ontevredenheid) uw spulletjes zonder goed advies in te ruilen moet u dat doen. Nodig is het niet. ieuwsgierig? Op hifi.nl (www.hifi.nl/artikel/1978/Ana-loge_Dagen_2009;_Terug_in_Sneek.html) staat een uitgebreid verslag van deze dag en van alle gebruikte apparatuur. Alvast een tipje van de sluier... De bron in de Ierse set was de Transrotor Orion, voorzien van SME arm en Jan Allaerts element.Audio Selectief, Grootzand 66, Sneek / tel. 0515 421 875

Autograph

Mini

Schuylensteeg 2, Wageningen, 0317 - 42 68 64

www.klankbeeld-hifi.nl

LOEWE • HANTAREX • TANNOY PRESTIGE PIEGA SPENDOR EPOS MERIDIAN REGA V.D. HUL

PRIMALUNA

• • CREEK • • • GRADO • • •

• CHORD • GENEVA SOUND • DI-BOSS • NAD • CAMBRIDGE AUDIO • TOTEM • QUAD • AUDIOVECTOR

HVT_0905_p042_043_POP_R15.indd 43 10-04-2009 17:14:32

WereldmuziekJan Libbenga

44 hvt - mei 2009

Gianmaria Testa Album: Solo Dal VivoLabel: Chant du Monde/Harmo-nia MundiGenre: modern/traditioneel***

Jarenlang werkte de staal-bebrilde en grijsgekrulde cantautore Gianmaria Testa als stationschef. Tussen de treinen door componeerde hij liedjes. Het duurde zeker tot 1995 voordat zijn eerste CD verscheen en pas tien jaar later durfde de uit Noordwest-Italië afkomstige Testa zich echt professioneel met de muziek bezig te houden. En dat terwijl de Italiaan net als Paolo Conte (of Leonard Cohen) is gezegend met een typisch doorrookt schuur-papieren stemgeluid, altijd goed voor een flinke schare liefhebbers. Op zijn vorige CD ging het nog over mensen die over zee een nieuw vaderland proberen te bereiken, maar de nieuwste CD is een compilatie van bestaand werk, hoewel een nummer (de chanson “Come Al Cielo Gli Aeroplani”) als bonus in een studio in Bologna is opgenomen. Op deze CD horen we Tesla zoals we hem in Nederland hebben kunnen zien optreden: een korte baan-spurter met weinig meer dan een gitaar. Jammer is het wel dat de lyrische tek-sten niet zijn vertaald (zoals dat tijdens zijn Nederlandse concerten wel gebeurt), want zonder kennis van de Italiaanse taal gaat er helaas veel verloren.

So KalmeryAlbum: Brakka SystemLabel: World Village/Harmonia MundiGenre: modern***

So Kalmery moet onderhand de hele wereld hebben afge-reisd. De Zaïrees werd in 1955 geboren als zoon van een multi-instrumentalist die al gauw met andere muzikanten op sleeptouw werd genomen door Burundi en Kenia. Nau-welijks 16 jaar oud verscheen zijn eerste album bij EMI. Na een tournee door België besloot Kalmery zich in Parijs te vestigen, waar hij de groep Ujamaa oprichtte. Daarmee stond hij in het voorpro-gramma van onder meer Paco de Lucia en John McLaughlin. Gaandeweg ontwikkelde Kalmery zijn swingende mix van rock, blues, soul, samba en reggae. Uniek is het geluid zeker. De meeste van zijn muzikale landgenoten richten zich immers op de uit duizen-den te herkennen soukous en de Congolese rumba. De basis is blues of R&B, maar de Afri-kaanse invloed is in bijna elk nummer te horen. De muziek is ondanks de sterk geënga-geerde teksten opgewekt, maar soms ook een tikkeltje belegen, met een instrumen-tarium dat je eerder in de jaren zeventig had verwacht.

Kieran Goss Album: I’ll Be Seeing YouLabel: Music & WordsGenre: modern***

De Ierse singer-songwriter Kieran Goss werd bekend door zijn samenwerking met de bekende Ierse folkzangeres Mary Black, die enkele van zijn nummers opnam. Ook werkte hij met haar zuster Frances Black. Kieran werd geboren in County Down, Noord Ierland, waar hij als negenjarige al gitaar leerde spelen. Als student stond hij in voorpro-gramma’s van Elvis Costello, Christy Moore en Joe Jackson, maar het zou tot 1989 duren voordat hij zijn eerste album ‘Brand New Star’ opnam. In 2002 verscheen al eens een album met zijn beste liedjes. Voor zijn zesde studio-album ‘Blue Sky Sunrise’ toog Goss al eens naar Tennessee en ook voor dit nieuwe album stak Goss weer de Atlantische Oce-aan over, namelijk naar Austin Texas. Het is dan ook niet het soort muziek dat je van een Ier zou verwachten, geen folk, maar naar Country&Western neigende Americana, waarbij de zang soms een beetje aan Willie Nelson doet denken. Goss is een meester in het componeren van zonnige lied-jes, die ook al ken je ze niet zo mee zou willen neuriën. Niet spraakmakend, maar wel aangenaam.

DuOuDAlbum: Ping KongLabel: World Village/Harmonia MundiGenre: modern***

DuOuD lijkt een wat rare naam voor een duo uit Parijs, maar dat is het niet als je realiseert dat de ud centraal staat in hun muziek. De ud (uitspraak: oed) is een peervormig snaarinstru-ment dat veel gebruikt wordt in muziek uit het Midden-Oos-ten. Het is een voorloper van de luit (el ud werd lute) en valt vooral op omdat de fretten ontbreken. Medhi Haddab uit Algiers (Algerije) en Jean-Piere Smadja (Smadj) uit Tunesië schuwen het experiment niet. Op dit derde album komt ongeveer alles samen dat ze ooit hebben leren spelen. Het resultaat is een soort Noord-Afrikaanse electro-jazz/funk-rock heavy-metal met break-beats, zo nu en dan aangevuld met de zang van de Mauritaanse Malouma. Het is vooral Smadj die kleur geeft aan deze cd: hij speelde eerder met Faudel en Tony Allen (de slagwerker van Fela Kuti), en ging experimenteren met elektronica, die op deze cd dan ook de overhand heeft. En daar moet je van houden. Ritmisch zit het knap in elkaar, maar de muziek neigt te veel naar effectbejag en is tamelijk vermoeiend.

Chango Spasiuk Album: Pynandi Los DescalzosLabel: World Village/Harmonia MundiGenre: modern***

De Argentijnse virtuoos Spasiuk kwam al eens vaker in deze rubriek voorbij. De accor-deonist heeft zich gespeciali-seerd in de Chamamé, muziek van de plattelandsbevolking van Argentinië. Oorspronkelijk als dans ontstaan rond 1870, toen Europese immigranten de accordeon naar Argentinië brachten. Met name in Cor-rientes - in het tweestromen-land van de rivieren Paraná en Uruguay – werd de dans ongekend populair en die kent dan ook allerlei vormen, afhankelijk van de omgeving en de gelegenheid waarvoor de muziek gebruikt wordt. Vaak is er een ondertoon van heimwee in het ritme.De Astor Piazzolla van de Chamamé wordt Chango wel genoemd, maar dat zet de luisteraar wellicht op het verkeerde been, want Spas-iuk - nazaat van Oekraïense migranten - blaast de aloude traditie deze muziek nieuw le-ven in met sensuele en rauwe elementen uit jazz, klassiek en avant-garde. Dat hij in eigen land met rockbands en met bijvoorbeeld Mercedes Sosa speelde valt ook wel te horen: het is een wat rommelig maar vrolijk allegaartje dat het op feesten en partijen zeker goed zal doen.

HVT_0905_p044_045_R16-17.indd 44 10-04-2009 14:20:36

hvt - mei 2009 45

KlassiekTheo Wubbolts

g e s i g n a l e e r d

Sonnengesängewerken van diverse compo-nistenTrio CantraianoOpname juli/augustus 2008, MarienmünsterMDG Audiomax 703 1545-2PCM 2.0

Het Trio Cantraiano bestaat uit sopraan, altdwarsfluit (in G) en piano. Een unieke combinatie. De altdwarsfluit, al in 1529 genoemd, heeft nooit veel belangstelling gehad. Pas nadat Theobald Boehm in 1854 de, zoals hij het noemde, Flûte d’Amour opnieuw had gebouwd, kreeg het instru-ment meer aandacht. (Ravel, Strawinski) De klank ervan komt buitengewoon mooi tot zijn recht in combinatie met de zangstem.Zeven componisten uit Duitsland en Oostenrijk heb-ben voor Cantraiano liederen geschreven met als thema De Zon. De tekstdichters gaan van Franciscus van Assisi (13e eeuw) tot in de 20ste eeuw. De teksten zijn dus uit zeer verschillende tijden en ook uit verschillende culturen.De composities zelf zijn ook zeer divers. Zowel tonaal als atonaal. Een aantal liederen is in duovorm geschreven. Andere voor trio. De opna-mekwaliteit is goed. Het spel van het trio is voortreffelijk. Open en helder, met duidelijk spelplezier. Echt een CD voor de fijnproever.(Bernard Nelleke)

Hans Peter TürkSiebenbürgische Passions-musikdiverse solisten / Meißner Kan-torei / Christfried BrödelOpname april 2008, Stadtkirche BurgstädtMDG 902 1554-6DSD 5.0 en 2.0, PCM 2.0

Wie zich afvraagt of na Bach nog een Matthäus Passion mo-gelijk is, moet beslist van deze indringende CD kennis nemen. Componist Hans Peter Türk (geboren in Roemenië) heeft in 2007 een passiemuziek geschre-ven voor de Goede Vrijdag, naar het evangelie van Mattheus. Hij maakt daarin onder andere gebruik van de traditionele passiemuziek uit Transsylva-nië. Daarnaast bevat het werk zowel klanken uit de vroege middeleeuwse polyfonie als de barokke vormen en symboliek, maar ook maakt hij gebruik van eigentijdse technieken met bij-voorbeeld schilderende schrij-nende dissonanten. Het werk is als een drieluik opgezet. De tableaus zijn: Jezus voor Pilatus, De dood van Jezus, De grafleg-ging van Jezus. In deze passie zijn de koralen momenten van bezinning op de evangelie-tekst. Türk mengt de bekende objectieve koraalmelodieën met solostemmen, waardoor hij aan het geheel een subjectief karakter verleent. Aangrijpend is het koorgedeelte waarin de soliste slechts neuriet, omdat hier woorden tekort schieten. De opname is uitstekend, maar ook het werk van de uitvoeren-den, zowel solisten als koor, is integer en indrukwekkend. Een aanrader. (Bernard Nelleke)

A. Eliasson Desert point, Ostácoli, Sinfonia per archiArcos Kamerorkest / John-Edward Kelly. Opname februari 2008, Pforzheim-Oschelbronn (D)NEOS 10813DSD 5.0

Scandinavië heeft de afgelopen decennia een reeks componis-ten van internationaal formaat geleverd. De in 1947 geboren Zweed Anders Eliasson behoort ook tot die naammakende groep. BIS ontfermde zich op CD al eerder over enige van zijn werken. Nu volgt NEOS, een betrekkelijk nieuw label dat zich toelegt op het propageren van eigentijdse muziek, daarbij gebruikmakend van radio-materiaal, of zoals in dit geval gesponsord door twee stich-tingen. Andere mogelijkheden zijn er tegenwoordig haast niet voor eigentijdse componisten.Eliasson ontpopt zich volgens zijn biografische gegevens als een dwangmatig componist die tot geen enkele duide-lijke stroming behoort, maar bijvoorbeeld niet terugdeinst voor het gebruik van oude kerktoonsoorten. Zijn ietwat klaaglijk klinkende driedelige ‘Sinfonia per archi’ uit 2001 is het meest toegankelijk, ‘Desert point’ uit 1981 het heftigst en ‘Ostácoli’ (1987) neemt daartus-sen een middenpositie in. Het Arcos Kamerorkest is in wezen een strijkorkest op basis van één contrabas. Het zorgt voor gave, toegewijde vertolkingen en op de opname valt niets aan te merken. (Jan de Kruijff)

D. SjostakovitsjSymfonie nr.7 ‘Leningrad’Utrechtsch Studenten Concert / Bas PollardOpname live Concertgebouw Amsterdam, 28 december 2008STS611195PCM 2.0

Mooi initiatief, dat zeker. De inzet van de mooiste en beste apparatuur geeft echter geen garantie voor een opname die bestemd is voor de eeuwig-heid… Als ‘live’-registrant, in het 020-gebied, weet ik dat live opnemen goed is om de muzikale lijnen en spanning vast te leggen, maar meestal niet geschikt voor verdere verspreiding – ik doel ook op het luidruchtige publiek – dan bij insiders. Fritz de With en zijn team denken daar anders over. Het Utrechtsch Studen-ten Concert zet met deze uitvoering een parel op hun 185-jarige kroon. Enige kritiek heb ik op de balans in het or-kest en het steenkool-Engels van het booklet. That’s life.

Hoogtepunten uit Russische opera’sBolshoi Theatre / Alexander VedernikovOpname Moskou, 11/2005 en 2/2006PentaTone PTC5186 090DSD 5.0 en 2.0, PCM 2.0

Veel Russischer kun je het niet

krijgen. Ontwaak bij de klan-ken van de Prelude, huiver bij de aria’s uit Khovanschina (M. Moussorgski), om vervolgens in de sprookjeswereld van ‘de legende van de onzichtbare stad Kitezh’ en ‘Sadko’ (beide N. Rimski-Korsakov) terecht te komen. Uit ‘Evgeni Onegin’ (P.I. Tsjaikovski) de onvermij-delijke Polonaise en Lenski’s beroemde aria, om af te slui-ten met de kroningsscène uit Moussorgski’s Boris Godounov. Russischer kan dus niet. Slava!

Martha Argerich and FriendsLive ‘Lugano Festival 2007’EMI 5 18333 2 (3CD)PCM 2.0

De titel van deze live-registra-tie dekt de lading volkomen: Argerich heeft veel vrienden, niet alleen onder musici – Karin Lechner, Sergio Tiempo, Mischa Maisky om enkele te noemen –maar ook onder het publiek. Composities van Beethoven, Schumann, Ravel, Glinka, Mes-siaen, Bartók, Dohnányi en Lu-toslawski. Alles bij elkaar ruim 190 minuten musici en muziek van de bovenste plank.

HVT_0905_p044_045_R16-17.indd 45 10-04-2009 14:20:36

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALISTHigh Fidelity Discs.nl

LPDiana Krall - Live in Paris (2 x 180 Gr. vinyl LP)Prachtig concert, opgenomen in het Olympia te Parijs in 2002. Opnieuw zorgt Klaus Ogerman voor de luxu-euze arrangementen, en Diana en haar bandleden hebben een topavond. Zeer goede persing op 180 grams vinyl. € 49,50 art. nr. 130978

Stevie Wonder - Songs in The Key of Life (3 x 180 Gr. LP + 7” + download) Fraaie heruitgave in de Back To Black serie, waarin klassieke albums opnieuw worden uitgebracht op hoogwaardig 180 grams vinyl. Inclusief unieke down-loadcode voor de digitale versie. Met o.a. de hits Sir Duke, I Wish, All Day Sucker en Isn’t She Lovely. € 28,50 art. nr. 889243

Diana Krall - Quiet Nights (LP)Eindelijk weer nieuw werk van Diana Krall. Een � jne mix van Braziliaanse en west-coast jazz. Met drie songs van Antonio Carlos Jobim, en voor het eerst sinds 2001 weer de weelderige arrangementen van Claus Ogerman. € 22,- art. nr. 889248

Kari Bremnes - Ly (2 x vinyl LP)Bremnes brengt op haar nieuwe album in het Noors gezongen liedjes met een opmerkelijk vrolijke inslag. Zeven van de elf tracks zijn redelijk up-tempo, maar daar staan dan wel weer een paar melancholieke parels tegenover. Het is even wennen, maar is dat niet vaker het kenmerk van briljante albums?€ 25,- art. nr. 889176

Santana – SantanaHeruitgave van het schitterende debuutalbum van Carlos Santana uit 1969. Hiermee de� nieerde hij in feite het nieuwe genre Latin Rock. Met de hits de hits “Jingo”, “Persuasion” en “Soul Sacri� ce”. Zeer goede herpersing op Mobile Fidelity.€ 34,50 art. nr. 101581

Adele - 19 De Londense Adele is jong, maar klinkt als een oudere diva. Denk daarbij aan grote zangeressen als Etta James en Ella Fitzgerald, en meer recent Amy Winehouse. Schitterende debuutplaat.€ 20,50 art. nr. 102192

Amy Winehouse - Back To BlackHet succesvolle album op vinyl, met oa de hits “Rehab”, “Back to Black” en “You Know I’m No Good”. € 18.50 art. nr. 100525

Various Artists - Sleeping Beauties (Leo Blokhuis) (2 x CD)Samen met zangeres/actrice Ricky Koole stelde pop-kenner bij uitstek Leo Blokhuis deze fraaie dubbel-cd samen met daarop songs die eerder aan bod kwamen tijdens hun gezamelijke Harmonium Tour, waarin zij liedjes aan het publiek voorstelden die volgens hen niet vergeten mogen worden. Zoals “Time To Get

Buena Vista Social Club -At Carnegie Hall (2 x 180 Gr. LP)Fantatische liveregistratie van het optreden dat BVSC in 1998 gaf in Carnegie Hall. Productie door Ry Cooder, geperst op 2 x 180 grams vinylart. nr. 888889 € 28,-

Bruce Springsteen - Working On A Dream (2 x vinyl LP)Bruce Springsteen keerde met zijn vorige album Ma-gic terug naar redelijk overzichtelijke popstructuren, en dat beviel uitstekend. De energie die veel live optreden heeft opgeleverd klinkt dan ook door in de songs. art. nr. 889066 € 28,-

Diana Krall - Look of Love (2 x 180 Gr. LP) art. nr. 889028 € 47,50

James Hunter - The Hard Way (vinyl LP)Wat de luisteraar terugvindt op dit album is een relaxt klinkende artiest, met midtempo liedjes waarin de verrassingen voornamelijk liggen in de kleine details van de orchestraties.€ 18,- art. nr. 131225

Norah Jones - Live From Austin Texas (2 x vinyl LP)Vinyluitgave van dit in 2007 opgenomen liveconcert.€ 33,- Art. Nr. 131462

Various - Het Beste Van 2 Meter Sessies 1987 - 2009 (3 x CD)

Het duurde voor veel fans onrustbarend lang voor er weer nieuws kwam van het 2 Meter verzamel-cd front. Maar nu is het lange wachten dan eindelijk voorbij, en wat een comeback! Drie tjokvolle cd’s geven in ruimt 3,5 uur een uniek overzicht uit 22 jaar 2 meter sessies. Oude bekenden: Nils Lofgren, John Hiatt, Muskee en de Tröckener Kecks. Maar ook heel veel nieuwe delicatessen, zoals het bloed-stollende American Wheeze van 16 Horsepower, het spectaculaire duel tussen Jan Akkerman en Ice T (!), JJ Cale, Randy Newman, Anouk, Spinvis, El-bow, Racoon, My Morning Jacket, Milow en Voicst.

De lome, slome versie van Scooby Snacks (Fun Lovin’ Criminals), en Tracks In The Dust van David Crosby. Grote en kleinere helden en heldinnen waren het. Als het ware naakt in de studio, vaak in hun eentje, en het moest er dan ook nog eens in één keer op.Magie. Als het lukte, de brede lach of een tevreden zucht. Die staat er mooi op zeg... En dan altijd die unieke geluidskwaliteit. Jan Douwe Kroeske’s concept is vandaag de dag nog net zo relevant als 22 jaar geleden, en deze verzamelaar met 54 van de allermooiste tracks mag dan ook in geen enkele verzame-ling ontbreken.€ 18,50 art. nr. 889090

Het Beste van 2 Meter Sessies

CD

HVT_0904_p62_64_shop.indd 62 11-03-2009 16:21:42

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALISTHigh Fidelity Discs.nl

Frank Sinatra - Nice ‘n’ Easy (24 Kt Gold CD)€ 29,50 art. nr. 131248

Frank Sinatra - Sings For Only The Lonely (24 Kt Gold CD) € 29,50 art. nr. 131247

Roy Orbison - The All-Time Greatest Hits Of Roy Orbison (24 Kt Gold CD)€ 29,50 art. nr. 130992

Alone” van de Beach Boys, “Northern Sky” van Nick Drake en “Me And Lonely Room” van Marvin Gaye. Geen internationale superhits dus, maar pareltjes die in de sto� aag op de bodem van de schatkist dreigen te verdwijnen. Mooi verpakt in een digipack, met in het boekje smakelijke verhalen van Leo Blokhuis over de diverse tracks. € 18,- art. nr. 889100

Frans Halsema - Springlevend (3 x CD)25 Jaar geleden overleed Frans Halsema op 44-jarige leeftijd. Compilatie-CD’s met zijn werk waren er al eerder, maar nog nooit zo zorgvuldig samengesteld als deze uitgave van één van de grootste vertolkers van het betere Nederlandse lied. € 18,50 art. nr. 889215

Ricky Koole - Harmonium Live / Ricky Koole (2 x CD)Tijdens de Harmonium Tour van Ricky Koole en Leo Blokhuis zingt zij liedjes die volgens haar en mede-samensteller Leo Blokhuis niet vergeten mogen worden. Als bonus is de gehele eerste cd van Ricky Koole uit 2007 toegevoegd. € 20,- art. nr. 889167

Jennifer Warnes - Famous Blue Raincoat - 20th Anniversary Edition (CD)Heruitgave van deze audio� ele klassieker, met 4 nooit eerder uitgebracht songs. Geremastered vanaf de originele analoge tapes! € 21.50 art. nr. 101281

Sara K. - Don’t I Know You From Somewhere? - Solo Live (CD)Sara K. werd in 2007 uitgenodigd door het Duitse radiostation MDR om een radioconcert te geven, wat door Gunter Pauler van het audio� ele platenlabel Stock� sch werd opgenomen. Zeer fraaie opname.€ 20,- art. nr. 130486

Sara K. - Hell Or High Water (XRCD) Haar laatste album is nu ook als XRCD verkrijgbaar. De eerste van het audio� ele label Stock� sch. Afspeelbaar op elke CD Speler. 29,59 art. nr. 099202

Various - Best Audiophile Voices (XRCD2)Waanzinnig goed klinkende XRCD2 CD, met songs van oa Alison Krauss, Eva Cassidy, Jheena Lodwick, Carol Kidd en Stacey Kent. Aanrader! € 42,50 art. nr. 088126

Various - Best Audiophile Voices II (XRCD2 CD)De eerste XRCD uitgave van de “Best Audiophile Voices” samplers van Premium Records uit Singapore was in Europa een groot succes, en is een standaard binnen de HiFi-wereld geworden. Veel liefhebbers beoordelen de stemweergave van hun apparatuur met deze titel. Dit is de opvolger daarvan, met oa Eva Cassidy. Etta Jones, Claire Martin en Alison Krauss.€ 42,50 art. nr. 131421

Lee Morgan - Lee-way (SACD)Dit is één van de meer obscure opnames van trompet-tist Lee Morgan, die getuige deze heerlijk toeganke-lijke opname al in 1960 een � inke dosis soul mengde met zijn hard-bop. Een zeer terechte heruitgave op SACD van een bijna vergeten album. € 29,50 art. nr. 889159

Kenny Dorham - Whistle Stop (SACD)Kenny Dorham wordt nog steeds onderschat. Niet alleen als trompettist, maar ook als componist. Het is dan ook goed dat deze frisse composities nu een hoogwaardige heruitgave op SACD krijgen. Swingende hard-bop van grote klasse. € 29,50 art. nr. 889161

John Coltrane - Blue Train (SACD)Het enige album dat Coltrane ooit als bandleider opnam voor Blue Note geldt sommigen als absoluut beste jazzplaat uit de geschiedenis. Nog niet eerder was dit album in deze kwaliteit op SACD verkrijgbaar. € 29,50 art. nr. 889158

Genesis - Trespass (SACD + DVD)Het tweede studioalbum van Genesis laat een voor-zichtige aankondiging horen van het progressieve geluid waar ze later zo geliefd om zouden worden. De dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, Dolby Digi-tal 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal over het maken van het album. € 27,50 art. nr. 131283

Faith No More - Angel Dust (24 Kt Gold CD)€ 29,50 art. nr. 131555

Santana - Abraxas (24 Kt Gold CD) € 29,50 art. nr. 101573

Santana - Santana (24 Kt Gold CD)€ 29,50 art. nr. 101572

Pixies - Bossanova (Ultradisc UHR™ SACD) € 29,50 art. nr. 131747

Marvin Gaye - What’s Going On (SACD)

€ 29,50 art. nr. 131753

Little Feat - Sailin’ Shoes (24 Kt Gold CD)€ 29,50 art. nr. 131556

Eén van de oudste en bekendste audio� ele muzieklabels: Mobile Fidelity Sound Lab. Alle releases van MFSL worden in beperkte oplage (vaak genummerd) uitgebracht, en zijn dus maar tij-delijk te koop. De nog verkrijgbare Mobile Fidelity Sound Lab releases zijn uit voorraad leverbaar bij High Fidelity Discs. Hier een overzicht van de door MFSL geremasterde albums van de afgelopen maanden:

XRCD

SACD

HVT_0904_p62_64_shop.indd 63 11-03-2009 16:21:45

LP Genesis - Nursery Cryme (SACD + DVD)Het derde studioalbum laat de sound van Genesis horen zoals ze hem op de volgende albums zouden perfectioneren. Verhalende tracks met gecompliceer-de maar toch toegankelijke muzikale begeleiding. De dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, Dolby Digi-tal 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal over het maken van het album. € 27,50 art. nr. 131284

Genesis - Foxtrot (SACD + DVD)Op Foxtrot valt alles in de muziek van Genesis op zijn plaats. Genesis rockt hier harder dan ze ooit rockten, maar ook pastorale ballades vinden een plekje op dit meesterwerk. De dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, Dolby Digital 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal over het maken van het album.€ 27,50 art. nr. 131285

Genesis - Selling England By The Pound (SACD + DVD)Volgens velen het succesvolste en best gewaardeerde Genesis album. De band vertelt hier prachtige kleine en grote verhalen-in-verhalen en de muzikale jas zit als gegoten. De dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, Dolby Digital 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal over het maken van het album. € 27,50 art. nr. 131286

Sara K. - Made in The Shade (SACD)Wie ooit Sara K. gehoord heeft weet waarom ze door de hi� -pers ooit “The Queen of Audiophile” genoemd werd. Met haar spannende stem en 4-snarige gitaar maakt ze warme, persoonlijke en ontroerende muziek die, mede door de audio� ele platenlabels waarmee ze werkt, altijd fantastisch klinkt. Made in The Shade is daarop geen uitzondering. Het Stock� sch label heeft dit nieuwe album weer op een Super Audio CD uitgebracht zodat de 12 songs optimaal tot hun recht komen. (Uiteraard hybride, dus ook op alle gewone CD-spelers afspeelbaar). € 25,- art. nr. 889048

Eric Bibb - Rainbow People (SACD)Dit album werd in 1977 alleen uitgebracht op LP. Het was de derde release op het audio� ele label Opus

Sieveking RCA Cap Deze afsluitkappen beschermen uw niet gebruikte RCA ingangen tegen stof en corrosie.€ 4.50 (per stuk) art. nr. 131750

PS Audio Juice Bar II Power ExtenderTerwijl de meeste fabrikanten kiezen voor bedrading om de verschillende stopcontacten met elkaar te verbinden koos PS Audio voor een totaal andere en superieure benadering. Massief koperen baren. Elk van de 4 stopcontacten in de Juice Bar II is direct verbonden met de inkomende stroom door ¼ inch dikke koperen baren. € 269,- art.nr. 888891

The Art Vinyl Play & Display Wissellijst (Wit) Dit is de eerste LP lijst waarbij je de LP heel eenvoudig kunt wisselen zonder dat je de lijst van de muur hoeft te halen. Ook leuk om cadeau te geven met een LP er in... € 39,- art. nr. 130737

De Mat (van Art Speak) Deze dunne rubberen mat wordt in de lade van uw audiospeler op de CD gelegd. De weergave wordt hierdoor verbeterd. Niet geschikt voor VRDS- en Stable Platter loopwerken. € 18,95 art. nr. 130301

Deoxit D100L contactreiniger Met dit middel reinigt en beschermt u de aansluitbus-sen van uw apparatuur en de pluggen van uw kabels. Door het betere contact verbetert de weergave. Geschikt voor alle matalen. € 19,50 art. nr. 102198

SilClear Contactverbeteringsmiddel Op basis van een pasta waarin zeer kleine zilver-plaatjes in een hoge concentratie zijn opgelost. Voor interlinks, luidsprekerkabels , powercords en buispin-nen. Duurzaam en onderhoudsvrij.€ 35,- art. nr. 102095

3, en is nog nooit op CD verschenen. Nu eindelijk leverbaar als hybride SACD (4.1 surround), welke ook op elke normale CD speler af te spelen is. € 23.50 art.nr. 889070

Ray Charles - Ray Sings, Basie Swings (SACD)De SACD versie van een legendarisch concert dat nooit heeft plaatsgevonden, aanrader! € 21,50 art. nr. 101810

Jazz At The Pawnshop, 30th An-niversary(3 xSACD + DVD)Mooie SACD box set, met alle muziek van dit beroemde concert, waaronder 20 minutennooit eerder uitgebrachte opnames. Met bonus-DVD van een in 2006 opgenomen interview. Beperkte genummerde oplage van 3000 stuks, op=op. € 49,50 art nr. 100182

Various - Linn Records - Vol.3 (SACD)Linn Records staat al jaren garant voor kwalitatief hoogwaardige en zeer muzikale opnames. Op deze SACD labelsampler staan 18 tracks waarmee Linn laat horen ook zeer fraaie meerkanaals SACD opnames te kunnen maken. € 12,- art. nr. 13049

Okki Nokki PlatenwasmachineDeze zeer goed functionerende platenwasmachine zonder toeters en bellen van Cadence reinigt uw lang-speelplaten perfect. Twee � esjes concentraat om zelf reinigingsvloeistof te maken (door toevoeging van gedemineraliseerd water) zitten ook in de verpakking. € 395,- art. nr. 131625

Nespa Pro Optical Disc FinalizerMet behulp van � itslicht van zeer hoge lichtsterkte (3 miljoen Lux) uw CD’s en DVD’s verbeteren. Na behande-ling van uw CD’s en/of DVD’s krijgt geluid meer de� nitie, rust, detail en natuurlijkheid, en beelden een zwartere, gedetailleerdere achtergrond. € 699,- art. nr. 100440

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALISTHigh Fidelity Discs.nl

Accessoires

Al deze producten (en meer) zijn ook te bestellen op www.hifi discs.nl

CD Softcover opbergsysteem Plaatsgebrek is een veel gehoorde klacht van cd-verzamelaars. Met een breedte van ongeveer een centimeter per doosje levert een verzameling van 1000 cd’s dus een collectie van tien strekkende meter op. Dat is niet alleen onhandig, maar levert ook nog eens een rommelig en dus lelijk visueel spektakel op. Van alle ruimtebesparende opbergsystemen is dit toch wel één van de mooiste. De softcovers bestaan uit een zacht kunststof mapje (naar keuze voor 1 of 2 cd’s) waarin niet alleen de cd zelf veilig en krasvrij kan worden opgeborgen, maar ook het bijbehorende boekje en de papieren inlay (waar meestal de tracklist op staat). De mapjes kunnen worden opgeborgen in een speciaal ontwikkelde box die ruim genoeg is is om door je collectie te bladeren, en er zijn ook blanco of alfabetische indexkaarten verkrijgbaar. Door de ruimtebesparing van 75 procent past een collectie van 1000 cd’s opeens in één onopvallend ladekastje. Ook leverbaar voor dvd’s. Prijzen vanaf € 16 voor 40 hoesjes (1-cd) en € 30 voor een aluminium opbergbox (40 cd’s)

HVT_0904_p62_64_shop.indd 64 11-03-2009 16:21:53

hvt - mei 2006 65

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALISTHigh Fidelity Discs.nlVul de bestelbon in en stuur of fax deze naar:High Fidelity Discs, Postbus 155, 4700 AD Roosendaal Faxnummer: 0848-755493

Mevr: O Dhr: O Voorl: Naam:

Straat: Huisnr:

Postcode: Plaats:

Telefoon:

E-mail:

O Ik machtig High Fidelity Discs éénmalig het totaalbedrag van mijn bank/girorekening af te schrijven. Mijn Bank/gironummer is:

O Ik maak het totaalbedrag over op banknummer 62.87.70.294 van High Fidelity Discs te Roosendaal.O Ik woon in België en maak het totaalbedrag over op banknummer 62.87.70.294 van High Fidelity Discs te Roosendaal,

Nederland Voor het overmaken naar een Nederlands rekeningnummer heeft u het IBAN nummer en de BIC code nodig van onze bank. Deze zijn, IBAN nummer: NL42ABNA0628770294 en BIC code: ABNANL2A

Vermeld u bij de overboeking a.u.b. ‘HVT bestelling producten’ en stuur ook de bon in. Meestal heeft u de artikelen binnen enkele werkdagen na ontvangst van uw betaling in huis. Voor sommige producten geldt op=opHandtekening:

Art.nr. Omschrijving artikel prijs aantal totaal

MFSL:131248 Frank Sinatra - Nice ‘n’ Easy (Gold CD) € 29,50 €131247 Frank Sinatra - Sings For Only The Lonely (Gold CD) € 29,50 €130992 Roy Orbison - The All-Time Greatest Hits Of Roy Orbison (Gold CD) € 29,50 €131747 Pixies - Bossanova (SACD) € 29,50 €131753 Marvin Gaye - What’s Going On (SACD) € 29,50 €131556 Little Feat - Sailin’ Shoes (Gold CD) € 29,50 €131555 Faith No More - Angel Dust (Gold CD) € 29,50 €101573 Santana - Abraxas (Gold CD) € 29,50 €101572 Santana - Santana (Gold CD) € 29,50 €

Vinyl130978 Diana Krall - Live in Paris (2 x 180 Gr. vinyl LP) € 49,50 €889243 Stevie Wonder - Songs in The Key of Life (3 x 180 Gr. LP + 7” + download) € 28,50 € 889248 Diana Krall - Quiet Nights (LP) € 22 €889176 Kari Bremnes - Ly (2 x vinyl LP) € 25 888889 Buena Vista Social Club - At Carnegie Hall (2 x 180 Gr. LP) € 28,- €889066 Bruce Springsteen - Working On A Dream (2 x vinyl LP) € 28,- €889028 Diana Krall - Look of Love (2 x 180 Gr. LP) € 47,50 €131225 James Hunter - The Hard Way € 18,- €131462 Norah Jones - Live From Austin Texas (2 x LP) € 33,- €102192 Adele - 19 € 20,50 €100525 Amy Winehouse - Back To Black € 18,50 €101581 Santana - Santana € 34,50 €

CD889215 Frans Halsema - Springlevend (3 x CD) € 18,50 €889167 Ricky Koole - Harmonium Live / Ricky Koole (2 x CD) € 20 € 889090 Various - Het Beste Van 2 Meter Sessies 1987 - 2009 (3 x CD) € 18,50 €889100 Various Artists - Sleeping Beauties (Leo Blokhuis) (2 x CD) € 18,- €101281 Jennifer Warnes - Famous Blue Raincoat - 20th Anniversary Edition € 21,50 €130486 Sara K. - Don’t I Know You From Somewhere? - Solo Live € 20,- €

XRCD131421 Various - Best Audiophile Voices II € 42,50 €099202 Sara K. - Hell Or High Water € 29,59 €088126 Various - Best Audiophile Voices € 42,50 €

SACD889159 Lee Morgan - Lee-way (SACD) € 29,50 €889161 Kenny Dorham - Whistle Stop (SACD) € 29,50 €889158 John Coltrane - Blue Train (SACD) € 29,50 €

Art.nr. Omschrijving artikel prijs aantal totaal

131283 Genesis - Trespass (SACD + DVD) € 27,50 €131284 Genesis - Nursery Cryme (SACD + DVD) € 27,50 €131285 Genesis - Foxtrot (SACD + DVD) € 27,50 €131286 Genesis - Selling England By The Pound (SACD + DVD) € 27,50 € 889048 Sara K. - Made in The Shade (SACD) € 25,- €889070 Eric Bibb - Rainbow People (SACD) € 23.50 €130890 Dead Can Dance - 9 x SACD Box Set € 179,50 €101810 Ray Charles - Ray Sings, Basie Swings € 21,50 €100182 Various - Jazz At The Pawnshop, 30th Anniversary 3xSACD+DVD € 49,50 €130495 Various - Linn Records - Vol.3 € 12,- €

Accessoires131625 Okki Nokki Platenwasmachine € 395 €100440 Nespa Pro Optical Disc Finalizer € 699 €131750 Sieveking RCA Cap € 4.50 (per stuk) €888891 PS Audio Juice Bar II Power Extender € 269,- € 130737 The Art Vinyl Play & Display Wissellijst (Wit) € 39,- €130301 De Mat (van Art Speak) € 18,95 €102198 Deoxit D100L contactreiniger € 19,50 €102095 SilClear Contactverbeteringsmiddel € 35,- €

CD Softcoveropbergsysteem131758 CD Softcover Hoesjes CD-1 (40 stuks) € 24 €131759 CD Softcover Hoesjes CD-2 (20 stuks) € 16 €131760 CD Softcover Hoesjes DVD (20 stuks) € 20 €131761 CD Softcover Box Acryl: Transp. - voor 40 CD’s / DVD’s € 33 €131762 CD Softcover Box Alu: Alum. - voor 40 CD’s / DVD’s € 30 €131763 CD Softcover Box Alu XL: Alum. - voor 80 CD’s / DVD’s € 50 €131764 CD Softcover Box Alu XXL 300: Alum. - voor 300 CD’s / DVD’s € 135 €131765 CD Softcover Box Alu XXL 400: Alum. - voor 400 CD’s / DVD’s € 200 €131766 CD Softcover Box Alu XXL 500: Alum. - voor 500 CD’s / DVD’s € 225 €131767 CD Softcover Box iBlack: i-Pod zwart - voor 40 CD’s / DVD’s € 33 €131768 CD Softcover Box iWhite: i-Pod wit - voor 40 CD’s / DVD’s € 33 €131769 CD Softcover Set Acryl: CD-1 + Box Acryl - voor 40 CD’s € 57 €131770 CD Softcover Set Alu: CD-1 + Box Aluminium - voor 40 CD’s € 54 €131771 CD Softcover Index Kaarten: Register CD - alpha € 20 €131772 CD Softcover Index Kaarten: Register DVD - beta € 30 €131773 CD Softcover Index Kaarten: Register CD - blanco € 15 €131774 CD Softcover Index Kaarten: Register DVD - blanco € 25 €131775 CD Softcover Etui Bruin € 75 €131776 CD Softcover Etui Zwart € 75 €

subtotaal €Bijdrage verzend- en administratiekosten (Nederl./België) € 3,- /5,- Totaal €

HVT_0904_p065_BON.indd 65 11-03-2009 16:23:19

Ja, ik word abonnee van HVTKruis het gewenste abonnement aan en stuur de volledig ingevulde bon naar: HVT, Antwoordnummer 800, 1900 VE Uitgeest. Of vul het formulier in op www.hvt.nl.

Ik abonneer mij tot wederopzegging op HVT voor het aangegeven abonnement.Een proefabonnement stopt automatisch na drie nummers. Een jaarabonnement kan elke maand in gaan en wordt aan het eind van het jaar automatisch verlengd tenzij 2 maanden voor de vervaldatum schriftelijk wordt opgezegd. Na betaling van het abonnement krijgt u het welkomstgeschenk binnen 4 weken thuisgestuurd. O Jaarabonnement, € 49,95 (België € 55,-)O Jaarabonnement, zonder welkomstgeschenk, eerste jaar 20% korting tot € 40,- (België € 44,-)O Proefabonnement, 3 nummers voor € 10,- (België € 11,-)

Naam: Voorl: m/v

Straat: Huisnr:

Postcode: Plaats:

Telefoon: E-mail:

Een abonnement is ruim € 15 goedkoper en dat scheelt bijna anderhalve Euro per uitgave.

Als welkomstgeschenk biedt HVT u gratis onbezorgd voldoende energie voor in uw draagbare apparatuur met deze AA/AAA-snellader MQR02N ‘eneloop’ van SANYO t.w.v. € 45.Vier ‘penlites’ (type AA R6) of twee ‘mini-penlites’ (type AAA R03, niet meegeleverd) worden met de snellader in slechts 2 uur opgeladen.Hét grote voordeel van de eneloop batterijen is dat ze na één jaar nog 85% van hun lading hebben en ze uit de nieuw-verpakking reeds opgeladen zijn; direct klaar voor gebruik!SANYO, ’s werelds grootste producent van oplaadbare batterijen, combineert hiermee voor het eerst de voordelen van de moderne nikkel-metaal-hydride technologie en de klassieke alkaline technologie.

Neem een abonnement op hvt al bijna 40 jaar ‘venster op beeld en geluid’

Ik wil op de volgende wijze betalen:

Nederland O Doorlopende machtiging (alleen Ned.).

Bank/gironummer O Per acceptgirokaart. Vanwege de kosten he� en wij een toeslag van € 2,50

België O Ik woon in België en ontvang een factuur.

Handtekening:

HI_0901_p099_Abowerver.indd 90 05-12-2008 15:12:08

DEALERS NEDERLAND Spanjaard Audio Advies AlkmaarPolectro AmsterdamHifi Solutions / High Quality AmsterdamRAF Hifi Stereo AmsterdamVersnel Hifi ApeldoornBender Audio ArnhemBoelman - de Raaf Hifi AssenBesteKeus / BR Electr. BestMeyran Audio Video BeverwijkAudio Time Bredavan Kapel ETB DelftPraalder bv Den Haagde Jong & Warnaars Den HaagSterk Audio & Video DeventerSights&Sounds DoetinchemRadiobeurs Louter DordrechtAudio Zeijpveld DriebergenHemmers Beeld en Geluid Enschede

Rob Verbeek Hifi Video GennepSowell Hifi Studio GorinchemSound Gallery Groningenvan der Hoeven AV HellevoetsluisAudio Video A. van Beeck HelmondRAF Hifi Stereo HilversumEP Schalkwijk HoutenRAF - Fokko Dijkstra KampenThijs Electronics LeersumBoelman & Co LeeuwardenSights&Sounds LeeuwardenThe Hifi Studio Number One LeidenHifi Centre Video bv NijmegenLansink Hifi Video & CD-s Oldenzaalfa. J.M. Blaak RidderkerkPoulissen Hifi RoermondHifi Studio Iman Dane RoosendaalSnijders Hifi RotterdamiEar Ultimate Sound & Vision Tilburg

Staffhorst Electronics UtrechtHifi Studio Wilbert UtrechtKlankbeeld WageningenSights&Sounds ZutphenHanze Hifi Zwolle

DEALERS BELGIË / LUXEMBURG Kompakt Hifi AalstHifi Corner AntwerpenVadeli Electronics BornemHigh Frequency BrasschaatHifi Corner DeurneRadiyole GentDe Poorter HemiksemTele Sound LaarneAudelec MechelenJL Sound OostendeWarnier plus sa WepionHifi International Bertrange L

Al 10 jaar QUAD 99-serieKwaliteit die blijft. QUAD wil u daar graag van laten meegenieten.Daarom ontvangt u bij aanschaf van zo’n nieuwe QUAD 99-set in mei of juni 2009 het luxe QUAD-boek (geschreven door Ken Kessler) GRATIS.Profiteer ook van dit feestje en ga met de muziek mee!

For the closest approach to the original sound

Seinhuiswachter 1 • 3034 KH ROTTERDAM • mail transtec@transtec.nl • for dealer info: www.transtec.nlNetherlands : phone 010 4147055 & fax 010 4113580 • Belgium : phone 02 2422763 & fax 02 2414956

HVT_0905_p051_ADV_TransTec.indd 3 10-04-2009 12:28:05

CM Series. Imagine sound so detailed, so startlingly lifelike, that you feel as though you could reach out and touch it. That’s what happens with a CM Series speaker. Each is packed with high-performance technologies made famous by our reference-standard 800 Series. It’ll bring you closer to the music you love than you ever thought possible. Listen and you’ll see.

Find out more about the CM Series at www.bowers-wilkins.com

Fall back in love with music

HVT_0905_p052_ADV_B&W.indd 3 10-04-2009 10:09:01