verandering van tijdperk: een unieke kantelkans
DESCRIPTION
Uden, 25 februari 2014TRANSCRIPT
twitter.com/janrotmans
Verandering van tijdperk:een unieke kantelkans
Uden, 25 februari 2014
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken
Kantelperiode
1. weefsel van de samenleving verandert
2. structuur van de economie verandert
3. disruptieve technologische doorbraken
Laatste Kantelperiode
Modernisering [1850-1910]
• industriële revolutie
staal, elektriciteit, verbrandingsmotor
• modernisering samenleving
onderwijs, zorg, kiesrecht, sociale
structuren
• machtswisselingvan adel naar bourgeoisie
Overgang naar Samenleving 3.0
25 jaar
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
25 jaar
Horizontaal
Decentraal
Bottom-up
Verticaal
Centraal
Top-down
Tijd
Opbouw van duurzame samenleving
We zitten hier
Kantelperiode
Kantelperiode
• energiebedrijven vallen om
• massale ontslagen in thuiszorg
• welzijnsorganisaties verdwijnen
• bouwbedrijven saneren op grote schaal
oude orde nieuwe orde
banken financiële coöperaties
energiebedrijven lokale energie initiatieven
bouwbedrijven 3D-netwerken / hubs
verzekeringsbedrijven broodfonds netwerken
thuiszorg organisaties lokale zorg initiatieven
Machtswisseling
Paradigma Wisseling
Oude Paradigma
exploitatiestructurenwaarde ontlenenlineair
Nieuwe Paradigma
co-operatiemensenwaarde creërencyclisch
Structuur WisselingOude Structuur
verticaal hiërarchischtop-downcentraal
Nieuwe Structuur
horizontaalnetwerkenbottom-updecentraal
Sturings Wisseling
Oude Sturing
centrale sturingcontrolezekerheidregisseren
Nieuwe Sturing
netwerksturingruimteonzekerheidfaciliteren
do it ourselves society
samenleving van onderop
participatiesamenleving
burgerkracht sociaal doe het zelven
Samenleving 3.0
Evolutionaire Revolutie
silo’s worden afgebroken
nieuwe instituties ontstaan
mensen breken door structuren heen
glocalisering
Waar zien we die verandering?energie
van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
welzijn van zorgen voor naar zorgen dat
bouw van aanbod & product naar vraag & dienst
zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht
Burger Initiatieven
500 lokale energie initiatieven
60 lokale zorg coöperaties
80 broodfondsen
tientallen lokale munten
collectieve bouwprojecten
Philips transformeert tot zorgbedrijf
DSM transformeert tot fijn/biochemie
schoonmaakbedrijf stapt in de zorg
energiebedrijven gaan in verzekeringen
Bedrijven in Transitie
Bouw Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met bouwen
maar met het faciliteren van de klant
decentrale energie
telecommunicatie
interieurinrichting
Energie Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met energie
maar met het faciliteren van de klant
energiebesparing
smart grids
wijk/buurt niveau
Zorg Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met zorg
maar met het faciliteren van de klant
van 100% naar 20% zorg
helpen met netwerk ontwikkelen
helpen met scholing & baan zoeken
CO2-arm
biobased kleinschalig circulair
maatwerk bottom-up
nieuwe maakindustrie
Economie 3.0
oude economie nieuwe economie
fossiele brandstoffen schone energie
verspillend natuurlijk
waarden onttrekken waarden toevoegen
lineair circulair
koolstof gebaseerd biomassa gebaseerd
Economie in Transitie
De echte crisis komt nog
crisis diep geworteld in ons economisch systeem
we lossen de echte oorzaak van crisis niet op
crisis keert in andere gedaante terug
ecologische crisis is de echte crisis
tijd van makkelijk winbare grondstoffen is over
17 kritische aardmetalen worden schaarsscandium, neodymium, dysprosium, gadolinium, lanthanum
windmolens, elektrische auto’s, smartphones, zonnecellen
verwachte groei van deze metalen is > 1000%
China heeft 97% in handen
Grondstoffen Crisis
Voordeel van het Nadeel
terug naar de kern op moderne manier
nieuwe soberheid
menselijke schaal
Clean Tech Industry snelst groeiende industrie in de wereld
300 miljard dollar in 2012 - 30% groei t.o.v. 2011
China $ 60 miljardDuitsland $ 45 miljardVS $ 40 miljardItalie $ 17 miljardNederland $ 5 miljard
Nieuwe Economie is ‘booming’
Nieuwe Economie in EuropaCruciaal voor Europa
Potentieel 22 miljoen Europeanen betrokkenin 2013: 2 - 4% van de totale werkgelegenheidin 2020: 5-10% van de totale werkgelegenheid
Duitsland is frontrunnerDenmark presteert zeer goedEngeland verbetertNederland is pas gestart en haakt aan
Nieuwe Economie in Nederland
Green Economy = ca. 4% van BNPClean Tech = ca. 2% van BNP
in 2025 11% - 21% bij 15% groei per jaarin 2030 22% - 43% bij 15% groei per jaar
Sleep de afbeelding naar de tijdelijke aanduiding of klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen
Lessons
Lessons
Lessons
Lessons
Gemeenten zijn nog niet klaarExperimenten zorg 3.0
jeugdzorg, ouderenzorg, wijk/buurtzorg
perspectief voor komende 10 jaarhoe ziet zorg 3.0 er uit in uw gemeente of organisatie?
faciliterende rol van de overheidleggen van verbindingen tussen ‘het veld’ en de zorgvrager
Transitie in het sociaal domein
Risico
dezelfde fouten maken op gemeentelijke schaal met minder geld en minder mensen
gemeenten zijn nog niet klaar voor transitie
Transitie = Transformatie
transformatieve verandering
in structuur, cultuur, werkwijze
Zorg en Welzijn
Decentralisatie
Jeugd, Zorg, Welzijn
decentralisatie van rijk naar gemeenten
integratie van beleidsterreinen
bezuinigingen en efficiency operaties
echte transitie = cultuuromslag
Probleem in Zorg & Welzijn
mens in dienst van structuur
‘silosering’ van zorg & welzijn
van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’
in Amsterdam werken 4500 mensen in jeugdopvang
120 instanties zijn betrokken bij jeugdopvang
Probleem in Zorg & Welzijn
mens en systeem zijn vervreemd van elkaar
verbroken verbindingen tussen:
lichaam en geest
management en werkvloer
financiering en inhoud
gezondheid en welzijn, arbeid, sport
zorgverlener en verzorgde
Probleem in Zorg & WelzijnSysteemwaarden Menswaarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit
Verbroken Verbindingen
relatie tussen zorgverlener en zorgvragervertrouwen, aandacht, passie, bezieling
is verworden tot
relatie tussen leverancier en cliëntkosten, doelmatigheid, efficiency, afrekening
Systeemvernieuwing nodig in zorg & welzijn
Zorg & Welzijn 3.0
mensgericht
menslievend
vanuit eigen kracht
in eigen omgeving
samenredzaam
Nieuwe Solidariteit Nodig
kwetsbare groep mensen hebben vangnet nodig
vanuit eigen kracht is dus begrensd door kwetsbaren
is dus grens aan zelfredzaamheid & samenredzaamheid
Buurtzorg
zelfsturende buurtzorgteams
zorg op maat in de buurt
integratie in netwerk van zorgvrager
platte organisatie zonder managers & directeuren
Jeugdzorg 3.0
pro-actieve aanpak
multi-disciplinair team
brede maatschappelijke ondersteuning
combinatie van verleiding, dwang en drang
Nieuw Zorg Paradigma
van zorgen voor naar zorgen dat
mensen faciliteren in hun leven
zodat zo weinig mogelijk zorg nodig is
diensten aanbieden rondom:
werk zoeken, opleidingen, netwerken
denken vanuit mensen
mensen kunnen activeren
mensen autonomie teruggeven
inspelen op vragen van mensen
Competenties voor Zorg 3.0
kunnen verbinden
kunnen netwerken
kunnen met groepen & vrijwilligers omgaan
zijn activerend, coachend en dienend
Professionals voor Zorg 3.0
Nederland in Transitie
aantal koploper initiatieven geëxplodeerd
vertienvoudiging de afgelopen 5-10 jaar
sociale en economische entrepreneurs
van geitewollensokken tot ondernemerschap
Nederland in Transitie
schatting
10.000 koplopers
250.000 mensen betrokken
voedsel, energie, bouw, zorg, welzijn, cultuur, onderwijs
Nederland in Transitie
kritische omslag bereikt bij 20%
15 miljoen volwassenen
12.5 miljoen mensen ouder dan 20 jaar
2.5 miljoen mensen is omslagpunt
Kantelpunt = Omslag
koploper projecten geïsoleerd
verbindende kracht ontbreekt
wordt te weinig geleerd van elkaar
weinig samenwerking tussen sectoren
Alleen
meer verbindingen realiseren
tussen projecten, mensen, organisaties
zijn 1000 verbinders per jaar nodig
nieuwe verdienmodel voor verbinden
Verbinders Nodig
Wat betekent dit voor Uden?