veri İletişimi data communications - yalova Üniversitesi · psk – phase shift keying •...

32
Veri İletişimi Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 5. Analog veri iletimi

Upload: others

Post on 18-Jan-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Veri İletişimiVeri İletişimi Data Communications

Suat ÖZDEMİRSuat ÖZDEMİRGazi Üniversitesi 

Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

5. Analog veri iletimi

Page 2: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Sayısal analog çevirmeSayısal analog çevirme

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 2

Page 3: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Sayısal analog çevirmeSayısal analog çevirme

• Sayısal datanın band pass analog sinyale çevrilmesi sayısal‐analogçevirme olarak adlandırılır.

• Low pass analog sinyalin band pass analog sinyale çevrilmesi analog‐analog çevirme olarak adlandırılır.

• Sayısal‐analog çevirme analog sinyalin karakteristik özelliklerinden y g ç g ybirisinin sayısal dataya göre değiştirilmesi işlemidir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 3

Page 4: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Sayısal analog çevirmeSayısal analog çevirme• Bir sinüs dalgası genlik (amplitude), frekans ve faz (phase) g g ( p ), (p )

ile tanımlanır.• Amplitude shift keying (ASK), frequency shift keying (FSK), 

phase shift keying(PSK) ve quadrature amplitude keyingphase shift keying(PSK) ve quadrature amplitude keying(QAM) olarak 4 modülasyon yöntemi vardır. En yaygın kullanılan QAM’dir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 4

Page 5: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Sayısal analog çevirmeSayısal analog çevirme

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 5

Page 6: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Sayısal analog çevirmeSayısal analog çevirme

D t l t kü ük bil idi (bit) Si l• Data element, en küçük bilgidir (bit). Signalelement, en küçük sabit sinyaldir. 

• Carrier signal (taşıyıcı sinyal) gönderen cihaz• Carrier signal (taşıyıcı sinyal), gönderen cihaztarafından üretilen yüksek frekanslı sinyaldir.

• Bant genişliği sinyal rate ile doğru orantılıdır• Bant genişliği sinyal rate ile doğru orantılıdır– FSK hariç

• Örnek: Bit rate 8000bps Baud rate 1000 baud• Örnek: Bit rate 8000bps. Baud rate 1000 baud. Her sinyal elementinde kaç bit var? Kaç farklı sinyal elementine ihtiyaç vardır?sinyal elementine ihtiyaç vardır?– r= N/S = 8000/1000=8– r=log2L  L=256g2

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 6

Page 7: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

ASK Amplitude Shift KeyingASK – Amplitude Shift Keying• Taşıyıcı sinyalin genliği değiştirilir Birçok genlik seviyesi• Taşıyıcı sinyalin genliği değiştirilir. Birçok genlik seviyesi oluşturulabilir.

• Genellikle birisi 0 olmak üzere iki seviyeli değişimGenellikle birisi 0 olmak üzere iki seviyeli değişim yapılır (On‐off keying).

• BW en az S, en fazla 2S kadardır. 0<d<1, modülasyon f l l b ğl dfiltre işlemine bağlıdır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 7

Page 8: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

ASK Amplitude Shift KeyingASK – Amplitude Shift Keying

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 8

Page 9: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

ASK Amplitude Shift KeyingASK – Amplitude Shift Keying

• Eğer sayısal data unipolar NRZ ile ifade edilirse, NRZ ile taşıyıcı sinyal çarpılarak ASK oluşturulur.

• İki seviye yerine 4, 8 veya daha fazla seviye kullanılabilir.

F ll d l ASK i i BW

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 9

Full‐duplex ASK için BW 

Page 10: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

ASK Amplitude Shift KeyingASK – Amplitude Shift Keying

• Ani güç değişikliklerinden etkilenir• Kolay ama verimsiz bir modülasyon tekniğidirKolay ama verimsiz bir modülasyon tekniğidir• Ses hatlarında (voice‐grade line), 1200 bps d ’ k d k ll ilidata rate’e kadar kullanilir

• Sayısal veriyi optik fiber üzerinde iletmek iciny y pkullanılabilir

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 10

Page 11: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

FSK Frequency Shift KeyingFSK ‐ Frequency Shift Keying

• Taşıyıcı sinyalin frekansı değiştirilir.• Binary FSK ile iki farklı frekansta sinyalBinary FSK ile iki farklı frekansta sinyal kullanılır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 11

Page 12: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Frequency Shift KeyingFrequency‐Shift Keying

12http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 13: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

FSK Frequency Shift KeyingFSK ‐ Frequency Shift Keying

• Voltage‐controlled oscillator (VCO) tarafından oluşturulabilir.ş

• NRZ ile VCO kullanılarak BFSK oluşturulması şekilde görülmektedirşekilde görülmektedir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 13

Page 14: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Binary Frequency Shift Keying (BFSK)Binary Frequency‐Shift Keying (BFSK)

• ASK dan daha az hata olusur• Ses hatlarinda (voice‐grade line), 1200 bpsSes hatlarinda (voice grade line), 1200 bps data rate’e kadar kullanılırYük k f k li (3 30 MH ) di il i i i• Yüksek frekansli (3 to 30 MHz) radio iletişimiiçin kullanılabilir

• Coaxial kablo kullanan LAN’larda daha yüksekfrekanslarda kullanılabilirfrekanslarda kullanılabilir

14http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 15: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Multiple Frequency‐Shift Keying (MFSK)

İki f k d f l k ll l• İki frekansdan fazlası kullanılıyor• Bantgenişliği olarak daha iyi ama hata olusturmaya daha

musaitmusait

tfAt 2 Mi 1

• f i = f c + (2i – 1 – M)f d

tfAts ii 2cos Mi 1

f i  f c + (2i  1  M)f d• f c = the carrier frequency• f d = the difference frequency• M = sinyal seviye sayısı=2 L

• L = number of bits per signal element

15http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 16: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Multiple Frequency‐Shift Keying (MFSK)

16http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 17: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Multiple Frequency‐Shift Keying (MFSK)

• Input data rate’e uymak icin her output sinyal elemani Ts kadar bekletiliry s 

Ts=LT seconds• where T is the bit period (data rate = 1/T)where T is the bit period (data rate = 1/T)

• Bir sinyal elemani L bit input datayı kodlar

17http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 18: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Multiple Frequency‐Shift Keying (MFSK)

• Toplam bantgenişliği2Mfdfd

• Minimum frequency separation required  2f 1/T2fd=1/Ts

• Therefore, modulator requires a bandwidth ofWd=2Mfd=M/Ts

• FSK icin gerekli olan bandwidth taşıyıcı• FSK icin gerekli olan bandwidth taşıyıcıfrekansları arasındaki uzaklığa bağlı

18http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 19: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

ÖrnekÖrnek

• Bit rate 3 Mbps. Bir anda 3 bit birden göndermek isteniyor. Taşıyıcı frekans 10MHz. g y ş yKaç seviye gerekir, baud rate  nedir, bant genişliği nedirgenişliği nedir.– M=23=8

/ b d– S=3000/3=1000 baud– En düşük S kadar ara olmalı 2fd=1000B=2Mfd=8x1000=8000

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 19

Page 20: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

PSK Phase Shift KeyingPSK – Phase Shift Keying

• Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir.• BPSK’da 0° ve 180° faz farklı iki sinyal kullanılırBPSK da 0 ve 180 faz farklı iki sinyal kullanılır.• PSK gürültüden ASK’ya göre az etkilenir.• PSK sadece bir tane taşıyıcı frekans gerektirir, FSKPSK sadece bir tane taşıyıcı frekans gerektirir, FSK seviye sayısı kadar gerektirir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 20

Page 21: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Two‐level PSK• Tasiyici sinyalin phase’i veriyi ifade edebilmek icin ka diriliredebilmek icin kaydirilir

Fig.     Phase shift is with reference to some constant reference signal.

21http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 22: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Phase‐Shift Keying (PSK) ‐Differential PSKDifferential PSK

– Phase kaydırması referans sinyale göre degil, transmit edilen önceki bite gore yapilir

– Zamanlama mekanizmasına ihtiyaç duymaz

22http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 23: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Phase Shift Keying (PSK)Phase‐Shift Keying (PSK)•• Differential PSK (DPSK)Differential PSK (DPSK)•• Differential PSK (DPSK)Differential PSK (DPSK)

– Bir önceki bite göre phase kaydırması yapar• Binary 0 – bir önceki bitle aynı phasede bir sinyalgonder

• Binary 1 – bir önceki bitin tam tersi phasede bir sinyalgonder

23http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/

Page 24: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

QPSK – Quadrature Phase Shift Keying• Bir sinyalle iki 

bit gönderilir.• Her iki bit’e iki 

ayrı multipliertarafındantarafından işlem yapılır.

• İki sinyal l ktoplanarak 

45°, ‐45 °, 135 °,‐135 °,fazlarda sinyal oluşur.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 24

Page 25: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Constellation DiagramConstellation Diagram

• Sinyalin genlik ve faz değerlerini göstermek için kullanılır.ç

• ASK, PSK ve QAM için kullanılır. Her nokta faz ve genlik değerlerini gösterirve genlik değerlerini gösterir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 25

Page 26: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

QAM ‐ Quadrature Amplitude Keying• ASK ve PSK birlikte kullanılır.• Şekilde unipolar NRZ ile 4‐QAM kullanımıŞekilde unipolar NRZ ile 4 QAM kullanımı görülmektedir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 26

Page 27: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Analog analog çevirmeAnalog analog çevirme

• Analog bilgi analog sinyal ile ifade edilir.• Ortam bant geçiren ise analog analog çevirmeOrtam bant geçiren ise analog analog çevirme gereklidir.A l l i li d d l i• Analog analog çevirme amplitude modulation(AM), frequency modulation (FM) ve phasemodulation (PM) ile yapılır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 27

Page 28: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Amplitude ModulationAmplitude Modulation

• Taşıyıcı sinyalin genliği değiştirilir.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 28

Page 29: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Amplitude ModulationAmplitude Modulation

• BW, modüle eden sinyalin iki katıdır.• AM radyo kanalları 10 kHz BW sahiptir.AM radyo kanalları 10 kHz BW sahiptir.• Interference olmaması için her iki komşu kanal 

10 kH d b d karasına 10 kHz guard band konur.• AM taşıyıcı frekansları 530‐1700 kHzş yarasındadır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 29

Page 30: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Frequency ModulationFrequency Modulation

• Taşıyıcı sinyalin frekansı değiştirilir.• BW, 2(1+ β)B olur. βmodulasyon oranıdır veBW, 2(1+ β)B olur. β modulasyon oranıdır ve genellikle 4 olarak alınır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 30

Page 31: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Frequency ModulationFrequency Modulation

• FM radyo kanalları 200 kHz BW sahiptir.• FM taşıyıcı frekansları 88‐108 MHz arasındadır.FM taşıyıcı frekansları 88 108 MHz arasındadır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 31

Page 32: Veri İletişimi Data Communications - Yalova Üniversitesi · PSK – Phase Shift Keying • Taşıyıcı sinyalin fazı değiştirilir. • BPSKBPSKda’da0° ve 180°faz farklı

Phase ModulationPhase Modulation

• Taşıyıcı sinyalin fazı modüle eden sinyalin genliğine göre değiştirilir.g ğ g ğ ş

• PM için BW, FM ile aynıdır.

http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 32