visayas
TRANSCRIPT
Cebuano• isang wikang
Austronesian na sinasalita ng halos 20M tao
• pinakagamiting wika sa lahat ng wikang ginagamit sa Visayas, pangalawa sa buong Pilipinas
• ginagamit ng mga naninirahan sa Cebu, Bohol, Negros Oriental, kanlurang bahagi ng Leyte, ilang bahagi ng Samar, Biliran Island, Timog na bahagi ng Masbate island at ilang bahagi ng Mindanao.
• Ibang tawag: Bol-anon (Bohol), Kana (Leyte)
• Pinaniniwalaang naimpluwensyahan ng Sanskrit, Hebrew at Arabia
• kilala sa magagandang lugar na likas at gawang tao
• masasalamin ang impluwensya ng mga Kastila sa mga simbahang naitayo rito.
Baclayon Church 1595
Heswita
• sentro ng panghimpapawid at pandagat na transportasyon, komersyo, turismo, industriya at kasaysayan
• mais, niyog, tubo,palay, isda, troso,banig, sumbrero, sinamay,marmol, manganese, mangga,tabako, tubo,tanso, gitara, dried mangoesceramics, mani, apog
• Pagsasaka
• Pangingisda
• Magandang-araw! - Maayong adlaw!
• Magandang umaga! - Maayong buntag!
• Magandang tanghali! - Maayong udto!
• Magandang hapon!
- Maayong hapon! / Maayong Palis!
• Magandang gabi! - Maayong gabii!• Anong pangalan mo?
Unsay ngalan nimo?
Unsay imong ngalan?
Kinsa'y ngalan nimo?• Pakitulungan ako - "Palihug tabangi ko!" /
"Palihug tabangi ako!"• Sandali- Kadiyot lang / Huwat sâ
• Mahal kita. - Gihigugma ko ikaw. / Nahigugma ko nimo. / Gihigugma tika. / Gimahal ko ikaw
• Ouch! - Agay!
• Don't! - Ayaw!
• Yes - Oo
• No - Dili
Hiligaynon• isang wikang
Austronesian na sinasalita ng halos 11M tao
• Kilala rin bilang wikang Ilonggo
• Meron itong mahigit 7,000,000 katao sa loob at maging sa labas ng Pilipinas na bihasa sa wikang Hiligaynon, at ang karagdagang 4,000,000 katao naman na marunong nito at karagdagan lang sa kanilang lingua franca.
• ginagamit ng mga naninirahan sa Panay, at probinsya na rin tulad ng Capiz, Antique, Aklan, Guimaras, at mga parte ng Mindanao tulad ng Koronadal, Timog Cotabato, Sultan Kudarat at gayundin ang malalaking parte ng Hilagang Cotabato
• ikaapat sa pinakagamiting wika sa Pilipinas
• ilang kilalang kabilang sa wikang ito ay ang Ilonggo, Bacolodon, Guimaras at Koronadal.
• Kinikilala ang mga taal na tagapagsalita nito na Kinaray-a (Antiqueño) at Capiznon; ngunit itinuturing ito ng mga linggwista bilang hiwalay na wika.
• Ang Bacolodon na isang dayalekto ng
wikang ito ay kilala sa malambing, tila
umaawit at malumanay na tono na naiiba
sa iba pang rehiyon na gumagamit ng
Hiligaynon
• Ang Hiligaynon ay maraming hiram na salita mula sa wikang Español mula sa mga pangngalan (hal., santo mula sa santo), pantukoy (hal., berde mula sa verde, luntian), pang-ukol (e.g., antes mula sa antes, bago), at pangatnig (hal. pero mula sa pero).
• Binubuo ito ng anim na lalawigan: Aklan, Antique, Negros Occidental, Capiz, Guimaras at Iloilo at ng 17 mga lungsod na naging dahilan upang ito ang maging rehiyon na may pinakamaraming bilang ng lungsod.
• Ang lungsod ng Iloilo ang sentrong pangrehiyon
Mga Bahaging Lungsod
• Lungsod ng Bago,Negros Occidental
• Lungsod ng Cadiz,Negros Occidental
• Lungsod ng Escalante, Negros Occidental
• Lungsod ng Himamaylan, Negros Occidental
• Lungsod ng Kabankalan, Negros Occidental
• Lungsod ng La Carlota, Negros Occidental
• Lungsod ng Passi, Iloilo
• Lungsod ng Roxas, Capiz
• Lungsod ng Sagay, Negros Occidental
• Lungsod ng San Carlos, Negros Occidental
• Lungsod ng Silay, Negros Occidental
• Lungsod ng Sipalay, Negros Occidental
• Lungsod ng Talisay, Negros Occidental
• Lungsod ng Victorias, Negros Occidental
• Binubuo ng kumbinasyon ng gandang pangkasaysayan at likas na yaman
• asukal (Negros), isda, gintotanso, manganese, chromite,lambat, tsinelas, kulambong yari sa abaka, sinamay, mais, palay,tubo, munggo, pilak,kape, niyog, tabako,lamang-ugat ,saging, kamoteng-kahoy
•pagmimina
•pagsasaka
•pangingisda
• Maayong aga/gab-i.Magandang umaga/gabi.
• Tagbalay.Tao po.
• Karon na lang.Mamaya na lang.
• Diin ka makadto?Saan ka pupunta?
• Bakal!Pabili.
• Tagpila ini?Magkano ito?
• Palangga ta ka.Mahal kita.
• Siraduhi palihog ang pirtahan.Pakisara ang pintuan.
• Palihog trapuhi ang lamesa.Pakipunasan ang mesa.
Waray-Waray• Karaniwang binabaybay
bilang Warai
• Tinatawag ding Winaray o Lineyte-Samarnon o Samarnon
• Wikang sinasalita sa mga probinsiya ng Samar, Hilagang Samar , Silangang Samar, Biliran at Hilagang-Silangan ng isla ng Leyte
• Ginagamit ng 2.6M tao (2000 census)
• Ikalima sa pinakagamiting wika sa Pilipinas
• Magarlgal ang bigkas nito kung ikukumpara sa Cebuano o Tagalog.
• Kilala ang Biliran sa malinaw at manamis-namis na tubig (sweetest tasting water).
• Kilala sa mga makasaysayang pook noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig at ilang alaala noong panahon ng pananakop ng mga Hapon
• Nabibilang sa mga lugar na may Type-B na klima. Madalas maulan sa mga lugar na ito at walang tiyak na panahon ng tag-init. Sa mga panahong maulan at mahangin nakararamdam ng mas malamig na klima ang mga lugar dito. Madalas ding mahamog sa gabi sa mga lugar na ito.
• isda at iba pang lamang dagat, chromite, uranium(in Samar), gold, silver, manganese, magnesium, bronze, nickel, clay, coal, limestone, pyrite, buhangin,graba at enerhiyang geotermal
• bigas, mais, niyog, tubo at saging
• pagmimina
• pagsasaka
• pangingisda
• pakikipagkalakalan
• turismo
• Magandang umaga (tanghali/ hapon/ gabi): Maupay nga aga (udto/kulop/gab-i)
• Magandang araw: Maupay nga adlaw
• Nakaiintindi ka ba ng Waray?: Nakakaintindi/ Nasabut ka/ Nakainchindi ka hin Winaray? (hin or hito)
• Oo: Oo
• Hindi: Dire o Diri
• Nothing: Waray
• Good: Maopay
• Salamat: Salamat
• Mahal kita: Hinihigugma ko ikaw o Ginhihigugma ko ikaw o Pina-ura ta ikaw
• Wala akong pakialam: Baga saho o Waray ko labot o Baga labot ko
• Taga saan ka?: Taga diin ka? o Taga nga-in ka? or Taga ha-in ka?
• Magkano ito?: Tag pira ini?
