Βιτομßν€s; Νοι. fiRRü πþs;-ιιtrΙνοΙ οΠοροΙτητ€S,üμυ.'lsη κοτüχρησÞτουs, εγκυμονεßσοβοροýsκινδýνουs

Γρüφειο ßΠιχüf,ηs Kupιokiδns,κοθηγητÞs στο ΠονεπιστÞμιο Rθηνþν,διευθυντÞs του Κορδιοßογικοý ΤομÝοστο Νοσοκομεßο ΓΓΙεtrοροΙßtοη

ι βιτομßνεs e ßνοι οργονιτÝsouσies χωρßs θερμιδιι<Λ ο-

ξßο ηου δεν πορÝχουν ενÝρ-yeιo. Οι ηερισσüτερεs δεν

μηοροýννο συντεθοýν οπü τον οργονι-σμü Þ συντßθεντοι, οΠΠü σε ovenopkeisποσüτητεs κοι γιο τον Λüγο ουτü πρÝπει

νο Λομβüνοντοι με την ιροφÞ.Οι βιτομßνεs ρυθμßζουν τιs διüφορεs οντι-

δρüσειs του μετοβοΛισμοý κι εßνοι οπο-

ροßιητεs γιο τιs κοθημερινÝs κυττορικÝs

Λειτουργßεs. ΣυμμετÝχουν στον μετοβοΠι-σμü των υδοτονθρüτων, των πριυτεινþνκοι τιυν Πιηþν. ΓΠερικÝs εξ ουτþν συμ-

βüßΛουν στη διοτÞρηση τηs οκεροιüτη-ιos ιων βιοΛογικþν μεμβρονþν κι üΠΛεs

εΠÝγχουν τη σýνθεση ορισμÝνων ενζý-

μων. Δρουν σε ποΛý μικρÝs ποσüτητεs κοιονευρßσκοντοι στην τροφΛ των ετερüτρο-

φιι-Jν οργονισμþν. Η ÝΠΠειψη βιτομßνηsστομοτüει τιs ειδιιòÝs μετοβοΠικÝs διεργο-σßεs κοι μπορεßνο εκτρÝψει τη μετοβοΠικÞισopponio του οργονισμοý. Η οβιτομßνιι-ση (Λ υηοβιτομßνιυση) υηοχωρεß τüχιστο

με την ηρüσfrηψη βιτομινþν που Πεßηουν.

Rντßθετο, η υπερβιτομßνωση εξοιτßοs ΠÞ-

ψηs μεγüΠιυν ποσοτÞτιυν βιιομινþν μηο-

ρεß νο προκοf,Ýσει σημοντικÝs βΠüβεsστον οργονισμü.Οι βιτομßνεs διοκρßνοντοι σε δýο μεγüf,εsκοτηγορßεs: ο) τιs ΠιποδιοΠυτÝs βιιομßνεs(θ, D, Ε κοι h) κοι β) τιs υδοτοδιοΠυτÝs βι-τομßνεs (Β κοι C). Οι ΠιποδιοdυτÝs βιτομß-ves οποθηκεýοντοι στον οργονισμü (κυ-

piωs στο συκþτι) κοι οπεΠευθερþνοντοιστοδιοκü, ονüΠογο με τιs ονüγκεs που

προκýητουν. Οι υδοτοδιοΛυτÝs βιτομßνεsχρησιμοηοιοýντοι üμεσο κοι οι επιπΠÝονηοσüτητÝs τουs οηοβüΠΛοντοι οηü τονοργονισμü, γι'ουτü κοι eivoι οποροßτητονο προσΛομβüνοντοι κοθημερινü οπüτον οργονισμü.

,t}t

ß,ι

Σταν καθ*ρü αÝραΟι βιτομßνεs υπüρχουν σε οφθονßο στιs

τροφÝs κι Ýτσι κüθε uyιΛs üνθρωηο5, μ€ ι-

σορροπημÝνη διοτροφÞ. δεν κινδυνεýειοπü οβιτομßνιυση. Σημοντικüs πορüγο-ντοs γιο την εξοσφüdιση τυιν οποροßτη-τυιν βιτομινþν e ßνοι η κßνηση στον κοθο-

ρü οÝρο, επειδÞ π.χ. γιο τον σχημοτισμüτηs βιτομßνηs D χρειüζετοι το φιl,s του ÞΠι-

ου. Το δημητριοκü of,ιkÞs οΛÝσειιs, το

φρÝσκο φροýτο κοι το Ποχονικü, το ü-

σηριο, το γüßο κοι το γοΠοκτοκομικüπροΤüντο, το ψüριο κοι με μÝτρο το κρÝ-

os, eivoι το προßüντο ηου εξοσφοΠßζουνεπüρκειο βιιομινþν.Η επιηρüσθετη ΠÞψη μεγüΛιυν ποσοτÞ-

των βιτομινýν (κι üΠΠων «συμπΠηρωμü-

των διοτροφÞs») Ýχει ηüρει μεγüΠεs διο-

στüσειs στην εηοχÞ μοs οπü ΠονθοσμÝνεs

οντιΠÞψειs που θειυροýν τιs βιτομßνεs ι-

σχυρü φüρμοκο ενοντßον ποικßΠιιν ποθÞ-

σειιν, üπωs το κοινü κρυοΛüγημο Þ η γρß-πη, κοκοÞθη χρüνιο νοσÞμοτο Þ οκüμηκοι γιο την 6οτοποΠÝμηση του στρ€s, τηs

στειρüτητοs Þ γιο την ενδυνüμυιση ιns σε-

ξουοΠικΛs δροστηριüτητοs. Το πρüβf, ημοουτü γßνετοι σοβορüτερο οπü την ευκαΠßο με την οποßο το κοινü μπορεß νο ηρα

μηθευθεß βιτομßνεs xu.ιpis ιοτρικÞ συντογÞ.

Σýμφωνο με οξιüηιστεs επιδημιοΠογικÝs

μεΠÝτεs, ουτοß ηου κοτονοΠþνουν συ-

μηΠηρþμοτο διοτροφÞs με βιτομßνεs, μÝ-τοΠΠο κοι ιχνοστοιχòßο eivoι συνÞθιυs υ-

γιΛ üτομο που οκοΠουθοýν nιo uyιeιvüτρüπο διοτροφÞs οπü εκεivous που δενκοτονοΛþνουν συμπf, ηρþμοτο διοτρο-

φÞs. ΣυνÞθωs, το f,ομβüνουν κοτü βοý-Ληση κοι ονεξÝθεγκτο, σε δüσειs που εß-

νοι τüσο μεγüΛεs, που μποροýννο θεω-

ρηθοýν τοξικÝ5 γιο τον οργονισμü.'Ε-χουν hοτογροφεß κοι δüσειs Ýιυs κοι Ι 30

φορÝs μεγοΛýτερεs οπü τιs ημερÞσιεs ο-

νüγκεs του οργονισμοý.

ΤοξικÝΗ κοτüχρηση τιυν βιτομινþν με τη ΠÞψη

ουξημÝνυ-ιν ηοσοτÞτιυν Þ με τη μοκροχρÜνο ΠÞψη, μπορεßνο κοτοστεß ιοξικÞ γιοιον οργονισμü. Οι βιτομßνεs θ, D, Ε κοι Κ,

που eivoι ΠιποδιοΠυιÝs κοι οθροßζοντοιστο σþμο (στο συκþτι Λ στο Λinos του σý-

μοτοs), μπορεß νο κοιοστοýν τοξιιòÝs. Η

«ΛογικÞ» üτι εηειδÞ οι μικρÝs κοθημερινÝs

ποσüτητεs βιτομινþν eivoι euepycτιkÝs γιοτην uyeio, η ΠÞψη μεγοΛýτερων ποσοτÞ-

τψν θο òßνοι οκüμη κοΠýτερη, δεν οντι-

προσωηεýει την προγμοτικüτητο.

:::j]

ßßß:ι:Ιιßι]ß'ιιιßιß

ΙατΙ

Στη μεΛÝτη «The Finnish Study, RIpho -

Tocopherol (Βιτομßνη Ε), Beto - Corotene(Βιτομßνη θ) Concer Prevention - θTBC -

Triol», βρÝθηκε üτι η χορÞγηση τηs βιτομß-vns θ σε κοπνιστÝs οýξησε κοτü Ι80/ο την

πιθονüτητο εμφüνισηs κορκßνου τιlινπνευμüνιυν κοι κοτü 8Ο/ο την πιθονüτητοθονüτου. Στη μεΠÝτη «The Nurses HeolthStudy, USθ» η χορÞγηση φυΠΛικοý οξÝοs

μεßωσε εΠüχιστο τον κßνδυνο εμφüνισηsκορκßνου του ποχÝοs εντÝρου, οΠΠü οý-

ξησε την πιθονüτητο εμφüνισηs νüσουτου Hodgkin, Σε üΛΠη Ýρευνο, μετοξýΙ ü l .80Β γυνοικþν, φüνηκε üτι η χορÞγη-ση ποΛυβιτομινþν δεν ηροσÝδυ.ισε κομιüεηιπΛÝον ηροστοσßο Ýνοντι τηs πιθονüτη-τοs ονüπτυξηs κορκßνου του μοστοý, του

ποχÝοs εντÝρου, του ενδομητρßου, των ve-

φρþν, τηs ουροδüχου κýστηs, του στομü-

χου, των ιυοθηκþν Þ των πνευμüνιυν.Η μοκροχρüνιο ΠÞψη υδοτοδιοΠυτþν βι-τομινþν προκοΛεß eniσns τοξικüτητο στονοργονισμü. ¸τσι, η μοκροχρüνιο υψηf, Λ

κοτονüΠωση βιτομßνηs Βü (δüση μεγο-Πýτερη τιιν 200m9 την ημÝρο) μηορεß νοπροκοΠÝσει βΠüβεs στο νευρικü σýστη-

μο κοι η υπερβοΠικÞ κοτονüΠωση βιτομß-vns C (δüση μεγοΠýτερη των 30Om9 τηνημÝρο) προκοΛεß γοστρεντερικÝs διοιο-

ροχÝs, νεφροΛιθßοση κ.ü.

Yyιfιs διοτροφfιΓιο νο ποροτηρηθοýν κΛινικü συμητþ-

μοτο οπü ÝΛßειψη βιτομινþν χρειüζοντοιεβδομüδεs Þ οκüμη κοι μΛνεs στÝρησηs

μιοs συγκ€κριμÝνηs βιτομßνηs. Γιο πορü-δειγμο, χρειüζοντοι μÞνεs χωρßs βιτομßνηC προτοý εκδηΠωθεß το σκορβοýτο.'Ετσι,

Ποιπüν, γιο κüποιον που Ýχει μιο υγιÞ διο-τροφÞ, εüν περιοτοσιοκü πορομεßνει χω-pis βιτομßνεs, ουτü δεν θο Ýχει συνÝπειεs.Ορισμενο üτομο ßσιυs νο χρειüζετοινο πü-

ρουν βιτομßνεs, σε δüσειs σýμφι.ιJνο μ€ τι5

κοθημερινÝs ονüγκεs του οργονισμοý, Üπωs οι χορτοφüγοι ηου οκοΛουθοýν ο-κροßο διοτροφÞ κοι κινδυνεýουν οπü ÝΠ-

Πειψη βιτομßνηs Β Ι2. Οι yuvoikes σε nΛιkioτεκνοποßησηs με δßοιτεs χιυρßs ποΠΛü

φροýτο, ßοχονικü κοι üσπριο, χρειüζοντοι

φυΠΠικü οξý γιο τουs 3 πρþτουs μÞνεs τηs

εγκυμοσýνηs.'θτομο ηου κüνουν ουστηρÞδßοιτο με ποΠý χομηΠÝs ηοσüτητεs Λiπous ß-

σιυs Ýχουν κßνδυνο ÝΠf,ειψns ΛιποδιοΠυ-τþν βιτομινþν θ, D, Ε κοι Κ. ΤÝΠοs, üτομο

με προβΠÞμοτο uyeios που οκοΛουθοýνειδικÝs δioιτes πιθονüννο χρειüζοντοι υπσστÞριξη με χορÞγηση βιτομινþν.

Ν]