vrijdag 29 september 2017 getuigen in strafzaken · van getuigen van buitenaf en de wijze waarop...
TRANSCRIPT
THEMADAGVrijdag 29 september 2017 1 Hotel Veenendaal
1 kerckeboschUITGEVERLJ 5TUDECENTRUM
Getuigen in strafzakenDe basis en achilleshiel van het strafprocesl
De volgende thema’s staan centraal:
• De juridische context met betrekking tot getuigenbewijs en het horen van getuigen• De totstandkoming van getuigenverklaringen: hoe heeft de getuige kunnen waarnemen, hoe heeft de
getuige dat in zijn geheugen vastgelegd en hoe komt die vastlegging op papier middels verhoren enprocessen-verbaal?
• Het door de partijen in het strafproces waarderen van getuigenverklaringen: de bruikbaarheid vangetuigenverklaringen voor de waarheidsvinding in juridisch en rechtspsychologisch perspectief
• Het effectief horen van getuigen door procespartijen• Bijzondere getuigen: geheimhouding en verschoningsrecht• Dilemma’s in het omgaan met kwetsbare getuigen: bescherming versus waarheidsvinding en
bruikbaarheid verklaringen• Verdachten, getuigen en geheugenverlies en de invloed van middelengebruik of trauma’s• Anonieme getuigen, bedreigde getuigen en kroongetuigen; wat kun/moet je ermee in het strafproces?
Deze bijeenkomst is bestemd voor (juristen bij):• Advocaten • Officieren van justitie en Advocaten-generaal• Rechter-commissarissen • Rechters en raadsheren • De juridische ondersteuningvan de rechterlijke macht • Recherche • Juridisch (beleids)medewerkers metrelevante ervaring op dit gebied • Strafrechtswetenschappers • Organisaties ophet gebied van hulpverlening en slachtofferzorg
NEOERLAND5EOPDEVANADVOCTEN
5P0
Actuele informatie en aanmelden
www. kerckebosch.n 1
Vrijdag 29 september 2017Hotel Veenendaal
Getuigen in strafzakenGetuigenverklaring onmisbaar alsbewijsmateriaalDe bedoeling van het strafproces is een zo betrouwbaarmogelijke vaststelling van feiten om daarmee de vraag tekunnen beantwoorden of een verdachte het hem of haarten laste gelegde feit heeft begaan. Ondanks de enormevlucht die het zogenaamde ‘technische’ bewijsmateriaal delaatste jaren heeft genomen, vormen in een groot deel vande strafzaken verklaringen van getuigen belangrijk, vaakzelfs doorslaggevend bewijsmateriaal. De procespartijen zijnimmers zelf hoogst zelden bij de te beoordelen feiten aanwezig geweest en zijn dus afhankelijk van de waarnemingenvan anderen.
Waarheidsvinding en getuigenverklaringen:steeds meet discussieVanuit verschillende andere dan juridische disciplinesis — met name nadat er sprake is geweest van een aantal‘dwalingen’ in ernstige strafzaken — forse kritiek geuit opde wijze waarop juristen met getuigenverklaringen omgaanin relatie tot strafrechtelijke waarheidsvinding. Daarbij komtdat in het Nederlandse strafproces relatief weinig getuigendoor de procespartijen zelf worden ‘gezien’ of ‘gehoord’ endat veel beslissingen op basis van schriftelijke weergaven vanverhoren door de politie worden genomen. Juist de wijzewaarop getuigen (maar ook verdachten) door de politie,rechterlijke macht en advocatuur worden gehoord, stond enstaat steeds meer ter discussie.
Knelpunten in de praktijk rondomgetuigenverklaringenHet vaststellen van de (Juridische) waarheid aan de hand vangetuigenverklaringen is niet zonder problemen. Los van hetfeit dat getuigen opzettelijk niet de waarheid kunnen verklaren, kunnen er ook andere gebreken aan getuigenverklaringen kleven. Die gebreken hebben te maken met de wijzewaarop mensen waarnemen en hetgeen zij waarnemen inhun geheugen opslaan en verwerken, de omstandighedenwaaronder de waarnemingen hebben plaatsgevonden, detijdsduur tussen waarnemen en verklaren, de beïnvloedingvan getuigen van buitenaf en de wijze waarop uiteindelijkde waarnemingen van getuigen op papier komen. Daarnaastspelen persoonskenmerken van getuigen nog een belangrijke rol. Verklaringen waaraan op enigerlei wijze gebrekenkleven, vormen daarom een bedreiging voor de kwaliteit vanrechterlijke oordelen en daarmee voor het maatschappelijkdraagvlak van de strafrechtspleging.
Doel van de themadagOm u op de hoogte te brengen van de laatste ontwikkelingen, zowel juridisch, rechtspsychologisch, als vanuit anderedisciplines, wordt deze bijzondere themadag georganiseerd.U krijgt handvatten om binnen alle mogelijkheden en beperkingen toch een zo betrouwbaar mogelijk oordeel te kunnengeven over getuigenverklaringen. De bijeenkomst is gerichtop het vergroten van kennis en inzicht in het juridische, gedragswetenschappelijke en praktische kader met betrekkingtot het gebruik van getuigenverklaringen in het Nederlandsestrafproces. Hierdoor bent u beter voorbereid en in staatzaken waarin getuigenverklaringen een rol spelen, aan tepakken en/of te beoordelen.
PROGRAMMA09.00 - 10.00 Ontvangst, koffie
10.00- 10.05Opening en inleiding door de dagvoorzittermr. Harry StikkelbroeckVoormalig senior raadsheeG Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
10.05 - 10.50Het politieverhoor van ooggetuigen• Wijze van afnemen en vastleggen verklaring
Adri van AmelsvoortOud-hoofdinspecteur van politie, Freelance docent enauteur van politievakliteratuur
10.50-11.15 Pauze
11.15- 12.00De juridische context met betrekking tothet horen van getuigen en getuigenbewijsin het strafproces• Wettelijk kader en regelgeving getuigenverhoor• Veel voorkomende discussiepunten• Jurisprudentie horen van getuigen in de verschillende
fasen van het strafproces• Wet- en regelgeving gebruik van getuigenverklaringen
voor het bewijsmr. dr. Sven BrinkhoffDocent en onderzoekeG Faculteit Rechtsgeleerdheid,Radboud Universiteit Nijmegen
12.00- 12.30Waarnemen, verwerken en delen vaninformatie• Welke elementen en aspecten spelen een rol?• Het waarderen van getuigenbewijs: mogelijkheden en
val kuilen• Likelihood ratio en de toepassing hiervan op
getuigenverklaringen (scenariodenken)prof. mr. dr. Eric RassinBijzonder hoogleraar Rechtspsychologie, ErasmusUniversiteit Rotterdammr. Harry StikkeibroeckVoormalig senior raadshee GerechtshofArnhem-Leeuwarden
12.30-13.30 Lunch
13.30 - 14.30Waarnemen, verwerken en delen vaninformatie - Vervolg lezing
14.30 - 14.45 Pauze en uiteengaan naar de workshops
14.45 - 15.45
15.45-16.00
16.00 - 17.00
Workshopronde 1 - A, B, C of D
Koffie- en theepauze
Workshopronde 2 - A, E, F of G
17.00 Afsluiting en borrel
WORKSHOPSU kunt kiezen uit zeven verschillende workshops. Erzijn twee rondes, dus in totaal kunt u twee workshopsbijwonen. Er is volop gelegenheid om de vragen te stellenwaarmee u in uw werk wordt geconfronteerd.
Rotde 1A. Het herkennen van waarheid, leugensen geheugenverlies• Kun je aan iemand zien of hij/zij de waarheid spreekt of
niet?- Welke hulpmiddelen zou je daarvoor kunnen
gebruiken?• Verdachten en getuigen met geheugenverlies: echt of
geveinsd?- Neuropsychologische benadering van het geheugen
mr. Hans Pieters, Senior advocaat-generaal,Ressortsparket Vestiging Arnhem-Leeuwardenprof. mr. dr. Eric Rassin, Bijzonder hoogleraarRechtspsychologie, Erasmus Universiteit Rotterdam
8. De grenzen van het verschoningsrechten de geheimhoudingsplicht: getuigen meteen bijzonder beroep• Hoe te handelen, juridisch en praktisch, met getuigen
die een beroep kunnen en mogen doen op hungeheimhoudingsplicht en verschoningsrecht?
prof. mr. dr. Wilma Duijst, Forensisch arts, GGDlisselland en Nederlands Forensisch Instituut (NR),Bijzonder hoogleraar Forensische geneeskunde enGezondheidsstrafrecht, Universiteit van Maastricht,Raadsheer-plv, Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
C Omgaan met traumatische ervaringen:slachtoffers van mensenhandel ofloverboys als getuige• Mogelijke achterliggende factoren bij inconsistente
verklaringen en inconsequent gedrag van slachtoffersvan mensenhandel of slachtoffers van loverboys
• Het problematische geheugendr. Marian Tankink, Medisch antropoloog enhoofdredacteur van het internationale tijdschrift‘lntervention War Trauma Foundation
D. Effectief en betrouwbaar politieverhoorvan ooggetuigen• Invloeden op de getuige en zijn verklaring• Werkproces verhoor• VerhoormethodenAdri van Amelsvoort, Oud-hoofdinspecteur van politieFreelance docent en auteur van politievakliteratuurdrs. Imke Rispens, Recherchepsycholoog, Docentgedragswetenschappe PolitieacademieBeiden zijn auteur van het boek Handleiding Verhoor
cLi -‘
Rofldêll’A. Het herkennen van waarheid, leugens engeheugenverlies (herhaling Ronde 0• Kun je aan iemand zien of hij/zij de waarheid spreekt of
niet?- Welke hulpmiddelen zou je daarvoor kunnen gebruiken?
• Verdachten en getuigen met geheugenverlies: echt ofgeveinsd?- Neuropsychologische benadering van het geheugen
mr. Hans Pieters, Senior advocaat-generaal,Ressortsparket Vestiging Arnhem-Leeuwardenprof. mr. dr. Eric Rassin, Bijzonder hoogleraarRechtspsychologie Erasmus Universiteit Rotterdam
E. Het effectief hören van getuigen:hard als het moet, zacht als het kan?• Op welke wijze kun je zoveel mogelijk en de beste
informatie uit een getuige halen?• Psychologische aspecten en juridische regels• Hoe omgaan met verschillende typen getuigen (burger,
slachtoffer, opsporingsambtenaar)?• Juridische en psychologische valkuilen: tips voor de praktijkmr. Jop Spijkerman, Strafrechtadvocaat, WladimiroifAdvocaten, Den Haagdr. Madde Willemsen, Psycholoog, trainergetuigen verhooç (interculturele) communicatie enleiderschap, Fijneman en Wilemsen, GITP
F. Getuigenbewijs en kansberekening:onverenigbare grootheden of ongekendemogelijkheden?• Aan de hand van de Schiedammer Parkmoord en
andere strafzaken• Is kansberekening/statistiek een bruikbaar hulpmiddel
om getuigenbewijs te kunnen waarderen?dr. Frans Alkemade, Fysicusmr. Harry Stikkeibroeck, Voormalig senior raadshee,Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
G. Anoniemé getuigen, bedreigde getuigenen kroongetuigen; wat kun/moet je ermeein het strafproces?• Een juridisch en praktisch kader voor het omgaan met
dergelijke getuigen• Toenemend belang van dergelijke getuigen in zaken die
betrekking hebben op de onderwereld/maffia/crimineleorganisaties
• Voetangels en klemmen bij het sluiten van deals met Justitie• Bijstandsverlening door de advocaat• Toetsingscriteria van de rechtermr. Willem Jan Ausma, Advocaat, Ausma De JongAdvocatenmr. Tim Smits, Rechter-commissaris, Rechtbank Rotterdam
ThemadagGetuigen in strafzaken
DatumVrijdag 29september2017
LocatieHotel VeenendaalBastion 733905 Ni Veenendaal
OrganisatieStudiecentrum KerckeboschKlantenservice: 030-698 [email protected]:Stephanie van der Linden030-698 [email protected]:Idith Beljaars030-698 [email protected]
Wat is mijn investering?Vroegboekprijs tot 1 augustus 2017:€ 345,- per persoon excl. btwDaarna:€ 395,- per persoon excl. btw€ 375,- per persoon excl. btw bijgelijktijdige aanmelding van twee ofmeer deelnemers uit een en dezelfdeorganisatie.Inclusief koffie/thee/lunch/aperitief en(digitaal) documentatiemateriaal.
Hoe meld ik mij aan?Meld u snel en gemakkelijk aan opwww. kerckebosch . nISpoedig na ontvangst van uwaanmelding sturen wij u een bevestigingvan uw deelname en een (digitale)factuur; ongeveer tien dagen voor datoontvangt u uw inschrijvingsbewijs eneen routebeschrijving.Eventueel kunt u zich aanmelden viae-mail: [email protected]
Ik ben verhinderdAnnulering is uitsluitend schriftelijkmogelijk tot drie weken voor dato, nadeze datum is annulering niet meermogelijk. U kunt zich echter te allentijde laten vervangen door een collega.Bij tijdige annulering wordt € 75,-exclusief btw administratiekosten inrekening gebracht.
Studiecentrum KerckeboschPostbus 122 — 3700 AC ZeistTelefoon: 030-698 4222E-mail: [email protected]. kerckebosch . nI
Uw adresgegevensGegevens wijzigen of verwijderen?Ga naar uw Mijn Kerckebosch-accountof geef het door [email protected].
Adri van AmeisvoortOud-hoofdinspecteurvan politie, Freelancedocent en auteur vanpolitievakliteratuur
mr. Willem Jan AusmaAdvocaatAusma De Jong Advocaten
AccreditatieNOvA 5 PO-puntenIngeschreven advocaten specialisatieSlachtofferzaken (RvR) 5 puntenVoor concrete puntentoekenning kunt u opwww.kerckebosch.nl kijken of contactopnemen via [email protected].
Alle deelnemers krijgen kort na debijeenkomst een deelnamecertificaattoegestuurd.
mr. Tim SmitsRechter-commissarisRechtbank Rotterdam
kerckeboschUITGEVERIJ STUDIECENTRUM
Actuele informatie / Aanmelden www.kerckebosch.nl
Volg ons ook op twitter! @kkbstrafrecht #getuigen
MET MEDEWERKING VAN:
dr. Frans AlkemadeFysicus
drs. Imke RispensRecherchepsijcholoog,Docent-gedragswetenschappeiPolitieacademie
mr. Jop SpijkermanStrafrechtadvocaatWiadimiroif Advocaten,Den Haag
mr. dr. Sven BrinkhoffDocent en onderzoekeiFaculteit Rechtsgeleerdheid,Radboud UniversiteitNijmegen
mr. Harry StikkeibroeckVoormalig senior raadsheeGerechtshofArnhem-Leeuwarden
prof. mr. dr. Wilma DuijstForensisch arts GGD Ussellanden NF4 Bijzonder hoogleraarForensische geneeskunde enGezondheidsstraftecht, Universiteitvan Maastricht Raadsheer-plv,Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
1!
dr. Marian TankinkMedisch antropoloog enHoofdredacteur van hetinternationale tijdschrift‘Intervention War TraumaFoundation
dr. Madde WillemsenPsycholoog, trainergetuigenverhooi(interculturele) communicatieen leiderschap, Fijneman enWillemsen, GUP
mr. Hans PietersSenior advocaat-generaal,Ressortsparket VestigingArnhem-Leeuwarden
prof. mr. dr. Eric RassinBijzonder hoogleraarRechtspsychologie,Erasmus UniversiteitRotterdam