vrije-clb-koepel vzw communiceren over gezond eten en bewegen aandachtspunten voor wie werkt met...
TRANSCRIPT
Vrije-CLB-Koepel vzw
Communiceren over gezond eten en bewegen
Aandachtspunten voor wie werkt met kansarme en allochtone doelgroepen
Presentatie studiedag 12 december 2007De Factorij – Schaarbeek
Communiceren
1-1 Direct contact tussen zender en ontvanger Meteen op mekaar in te spelen
Vragen stellen Boos worden Verduidelijking geven
Voorbeelden Medisch consult Individuele begeleiding Gesprekken met ouders (ook via telefoon)
Communiceren
Ontvanger(s) op afstand Geen direct contact tussen zender en
ontvanger Ontvanger is niet lijfelijk aanwezig Ontvangers in groep en niet om de beurt
aan te spreken Voorbeelden
Verwijsbrieven Praatje geven op ouderavond Groepsgerichte interventies in het
gezondheidsbeleid
2 regels die altijd opgaan
Eenvoudig communiceren Communicatie afstemmen op
doelgroep
Eenvoudig communiceren, wat is dat?
Begrijpelijke taal Helder leesbaar, goed verstaanbaar Zonder technische woorden, stadhuistaal
of vakjargon Iets anders dan
Kinderachtig communiceren (je ontvanger onderschatten)
Vereenvoudigen (dingen te simpel voorstellen, nuances weglaten)
Wordt door iedereen als prettig ervaren
Eenvoudig communiceren is moeilijk
Experts slaan denkstappen over Experts zien niet meer wat vakjargon is “geleerd” doen = statusverhogend, je
wordt serieus genomen Maar: eenvoudige taal is niet
statusverlagend! We brengen niet graag “slecht nieuws”
Angst voor bruskeren Angst voor emoties Angst voor het benoemen van problemen
(vb. kindermishandeling)
Communicatie afstemmen
Eenvoudig communiceren niet verwarren met “recht voor de raap”! Autochtone kansarmen: voorkeur voor
directe stijl Niet rond de pot draaien Niet verbloemen Geen omwegen maken Geen “flauwe kul” Zeg wat je te zeggen hebt
Communicatie afstemmen
Allochtone kansarmen Hou rekening met hiërarchie,
rollenpatroon in respectvolle relaties Taalgebruik mag niet in eergevoel
krenken Een omweg gebruiken, zodat ze zelf de
conclusie maken (er wordt niets luidop geponeerd)
Niet tegen de schenen schoppen en zo alle contact afblokken
Steek je voelhorens uit
Let op verbale en non-verbale signalen De ander wordt boos?
Niet persoonlijk opnemen Is geen “ambetante”, “moedwillige”, “norse”,
“ongemotiveerde” mens Signaal dat er kink in communicatiekabel zit Zoek/vraag waarom het verkeerd overkomt Maar zeg wél wat moet gecommuniceerd
worden
Vrije-CLB-Koepel vzw
1-1 communicatie
1-1 communicatie
Voordelen Goedkoop Aanpasbaar aan
de persoon Controle op de
boodschap
Nadelen Arbeidsintensief Tijdsintensief Niet geschikt voor
alle doeleinden Boodschap gaat
eigen leven leiden
Weeg af wanneer je deze communicatievorm gebruikt
Huisbezoeken
Mondelinge afspraak Bevestig kort voor de afspraak
Signaal = “ik maak tijd vrij voor jou, omdat ik jou belangrijk vind”
Per telefoon Ook sms!
Begin het gesprek positief Fijn dat je mag langskomen Koffie, thee, koekje… aannemen? Ouders vinden dat
fijn! Positief detail opmerken (“het is hier gezellig”, “die
koffie doet deugd”) Respecteer de regels van het huis
Onzeker? Stel de vraag!
Medisch consult
Allochtone lln en ouders Algemeen
Taalkennis kan beperkt zijn Praat langzaam en duidelijk Ga niet harder praten! Moedig vragen stellen aan Voorzie folders in de taal van de ll/ouders
Neem de tijd Onderzoek allochtone doelgroepen: artsen zijn
te gehaast!
Medisch consult
De arts met witte jas… gender-neutraal voor allochtone ouders/lln gezagsfiguur
Adviezen aanvaard in culturen waar respect belangrijke waarde is
Kan PMW / MW ondersteunen, pad effenen voor andere disciplines
Directief optreden is soms makkelijker dan bij autochtone ouders
Praten met allochtone doelgroepen
“beleefd” taalgebruik Affirmatie door Turkse en Marokkaanse
gesprekspartners: “Misschien” = neen “Zeker” = misschien (als er thuis niks belangrijks
tussenkomt) Reden = respect voor jou! Botweg weigeren is
onbeleefd. Hebt u alles begrepen?
“Neen” = “de clb-er maakt er een soepje van” “Ja” = waardering voor uitleg
Oplossing: laat de ander synthese maken “Dit is niet eenvoudig. Ik vind dat ook moeilijk om
uit te leggen. Als ik het van u nog eens hoor, weet ik of ik het goed heb uitgelegd”.
Vrije-CLB-Koepel vzw
Communiceren voor grote groepen
Een praatje houden voor een groep
Geef begrijpelijke informatie Richt je naar de mensen die het minst
“mee” zijn Tempo niet te hoog Wees zo concreet mogelijk Opletten met humor en dubbele bodems
Humor = cultuurgebonden!
Onthou: aanvragers praatje ≠ publiek
Een praatje houden voor een groep
Doseer de informatie Wat is essentieel? Goed structureren
Waar gaan we het over hebben? Overzicht geven Visuele hulp: ppt Bij nieuw deeltje teruggrijpen naar overzicht
Maak vragen stellen gemakkelijker Voorzie een vragenronde na elk deeltje Geef een pluim voor het durven stellen van een
vraag Verwijs zo nodig naar een volgend luik in het
praatje Parafraseer en hak de vraag in stukjes (bij moeite
om gerichte vragen te stellen)
Vrije-CLB-Koepel vzw
Schriftelijk communiceren
Tips voor brieven en folders Hou het kort! Persoonlijke aanspreking Begrijpbare tekst: leesniveau 14 jaar Nuttige informatie
Gaat vooral om oplossingen Wat kan je doen? Bij wie kan je terecht? Wat moet dat kosten?
Niet: probleem uitdiepen Gestructureerde informatie
Onderverdeeld in hoofd- en bijzaken Ook te merken in de layout
Volledige informatie Niet verwachten dat mensen zich elders nog gaan
informeren
Hoe schrijf je een …?
Schrijftips
Zet het CLB-logo erop (herkenbaarheid) Géén afkortingen Korte zinnen Actieve zinnen Het onderwerp staat vooraan in de zin Eenvoudige woorden Weg met antieke en dure woorden (althans, eventueel,
ten behoeve van…) Een duidelijke layout
Een kalme bladspiegel: geeft de indruk dat het in één ruk uit te lezen is
Groot en goed leesbaar lettertype (Times Roman, Arial, Verdana)
“Opdrachten” in kader, andere kleur (vb. waar ouders moeten tekenen)
Alles kan beter…
Vragenlijst voor medisch consult Oorspronkelijke formulering
“Gelieve de vragenlijst onder gesloten omslag en via de school aan ons terug te bezorgen”.
Alternatief Wat moet u doen met deze vragenlijst?
Steek hem in een omslag en kleef die dicht Uw kind neemt de omslag weer mee naar
school
Vrije-CLB-Koepel vzw
Aandachtspunten voor het gezondheidsbeleid op school
Van bulgur, lokum en ander lekkers
Kan je de aanbevelingen vertalen naar de Turkse en Marokkaanse voedingsdriehoek?
Cultureel bepaalde kenmerken van voeding Marokko: vlees = positief
Associatie met kracht en mannelijkheid Eerbied t.o.v. gasten: veel vlees serveren
Vlaanderen: idem? Wie staat aan de barbecue?
Ouders betrekken in het gezondheidsbeleid
Sensibiliseren = warm maken voor gezondheid Werk met eyecatchers: het
slaaphoekje in de inkomhal Informatie toont wat gekend is
Huismerken van Lidl, Aldi, … naast die van Delhaize, Carrefour, …
Producten uit Turkse, Marokkaanse, … keuken
Sneeuwbal effect: ouders betrekken andere ouders
Ouders betrekken in het beleid
Praktische hulp Appelschilmoekes / vakes : hapklaar
aanbod Papa’s en mama’s met 2
rechterhanden: spelmateriaal veilig maken
Ouders betrekken in het beleid
Expertise vragen Hoe termen in vreemde talen uitspreken? Meer weten over
kardemom en bulgur? spelletjes-van-vroeger?
Vaardigheden Voordoen (koken) → neveneffect = kinderen
proeven Kansarme en allochtone ouders in de
werkgroep communicatie Brieven nalezen Over-en-weer systemen maken die wérken (e.g.
via kleuren, pictogrammen)
Vrije-CLB-Koepel vzw
Gezonde keuzes vanzelfsprekend maken
Gezonde voeding promoten
Vertrouwdheid met gezonde voeding verhogen Gezonde voeding in de klas brengen Winkeloefeningen / met de klas naar de
markt Didactisch materiaal sluit aan bij de
leefwereld van de leerlingen (logo’s en producten)
Aandacht op school voor seizoensproducten (in de klas, in de refter, affiches, …)
Gezonde voeding promoten
Inwerken op wat kinderen interesseert Voor voedselneofielen
Gebruik de expertise in de klas Proeven van onbekende producten
Voor voedselbetrokken kinderen De levenscyclus van voeding: van tuin tot bord
Moestuin op school Met de klas naar de tuin van oma en opa (kansarme) kinderen met groene vingers komen “in
the picture” Eye catcher voor ouders!
Gezonde voeding promoten
Werken aan motieven van voedselkeuze Kostprijs verlagen
Tutti Frutti Gebruiksgemak
Diepvriesgroenten en groenten in blik zijn gezond + gebruiksklaar (niet schillen, geen afval) + soms goedkoper dan verse groenten
Vers is maar vers als je meteen kan gebruiken, koel kan opslaan…
Eenvoudige recepten (ook minder vuren nodig?)
Belangrijk motief = “lekker” Positieve sensatie (“high”) bij energiedense
voeding ombuigen? Fysiologisch leerproces!
Gezonde voeding promoten
Adviezen geven Visualisatie helpt om te onthouden Voorbeeld: scheurblok
“voedingsadviezen in beeld” NIGZ
Beweging promoten
Allochtone doelgroepen Islam: gezondheid en fitheid zijn belangrijk! Normen en waarden
Opvoedingsideaal = wijsheid, evenwicht tussen eigen impulsen en sociale/morele eisen
Uit zich in respect, gehoorzaamheid, zelfbeheersing
Opvoedingsverantwoordelijkheid Kleuters: mama Oudere kinderen: papa
Beweging promoten bij allochtone groepen
Respectvolle regels in acht nemen Kleding: haar, armen en benen bedekken Jongens en meisjes apart
Vrouwelijke lesgevers? Mogelijkheid tot apart omkleden?
Inspelen op motieven die ouders belangrijk vinden Gevechtssport = respectvol leren omgaan met
anderen Ontwikkeling van lichaam én geest
Allochtone (top)sporters als ambassadeurs
Beweging promoten bij kansarme groepen
10 000 stappen project
Getest in Gent Coördinatie UGent Pedometers +
wandelroutes + stappenboekje (pakket van € 20)
Géén sport, wel beweging
Beweging promoten bij kansarme groepen
Bewegen kan altijd Actief huiswerk meegeven Bewegingsmomenten
in de klas Makkelijker te generaliseren naar
appartement, kleine behuizing
U hoort het hier voor het eerst… PGZ Brabant: laagdrempelige
initiatieven rond bewegen in naschoolse opvang
Proactief werken Wacht niet met communiceren tot er een
probleem / nood is Heb oog voor gezonde trends!
Islam en alcoholgebruik Turkse gezinnen: meer groenten, fruit en minder vet dan
autochtone gezinnen Brussaard et al. (1999). Voedselconsumptie en
voedingstoestand bij 8-jarige Marrokkaanse, Turkse en Nederlandse kinderen en hun moeders. TNO rapport V99.1099. Zeist: TNO Voeding
Bouw een positieve band op Gebruik je naamkaartjes! Maak je 1e contact positief (medisch consult kleuters) Spreek ouders zo vaak mogelijk mondeling aan (de
schoolpoort-babbel makkelijker maken met een beurtrol voor lkn)
Verhoog je aanwezigheid op school (spreekuren… maar ook foto…)
De mosterd kwam van…
Els Dezeure ROC Limburg – PGZ, KB
VIG Inspiratieboek “mondelinge en schriftelijke
communicatie tussen school en ouders” (2005) LOP Menen
Elkaar vinden: bouwstenen voor het communiceren met kansarme doelgroepen. Redactie: Eric Goubin & Belinda Mestiaen Gebaseerd op het onderzoeksrapport
“overheidscommunicatie voor kansarme doelgroepen” In te kijken op www.memori.be (katholieke hogeschool
Mechelen) Gielen, G. (2003). Interculturele hulpverlening.
Kluwer