VROEG of LAAT…VROEG of LAAT… in de ziekte van Parkinsonin de ziekte van Parkinson

Dr. EMJ Fonckebewegingsstoornissen neuroloog

Afdeling NeurologieVU medisch centrum

Nycteumdag huisartsenDonderdag 22 april 2010

Inleiding ziekte van Parkinson Prevalentie: 100-250/100.000 Prevalentie neemt toe met

leeftijd Debuut: 50-60 jaar Man>vrouw

Diagnose ziekte van Parkinson

Klinische diagnose

BeeldvormingMRI-scan hersenenDAT-SPECT

Anamnese

Neurologisch

onderzoek

Diagnose Parkinsonisme

bradykinesia

rigiditeit

rusttremor (4-6 Hz)

posturale instabiliteit

hypomimiek

monotonespraak

micrografie

marche à petit pas

Tremor video

Hypokinesie video

MYTHEN EN SAGEN over de medicamenteuze behandeling

De Angstlevodopa = neurotoxisch = responsfluctuaties = verliest werkzaamheid

De Feiten non dopaminerge functiestoornissen kwaliteit van leven dyskinesieën

LEVODOPA=NEUROTOXISCH

De ANGST

Parkinson study group, NEJM

Gevorderde PDGevorderde PD

Time (h)

Cli

nic

al E

ffec

t

Levodopa 2 4 6

Response Threshold

Time (h)

4

Dyskinesia Threshold

2

Matige PDMatige PD

Cli

nic

al E

ffec

t

Levodopa 6

Response Threshold

Dyskinesia Threshold

Time (h)

Vroege PDVroege PD

Levodopa

Cli

nic

al E

ffec

tC

lin

ical

Eff

ect

2 4 6

Dyskinesia Threshold

Response Threshold

Pulsatiele dopaminerge stimulatie

Levodopa= Responsfluctuaties

Levodopa verliest werkzaamheid

Postsynaptische dopamine receptoren verdwijnen

Ogenschijnlijke ongevoeligheid

De FEITEN

Preklinisch

Vroeg klinisch

Laat klinisch

Non dopaminerge functiestoornissen

BRAAK stadia

Kwaliteit van leven

Dyskinesieën

De PRAKTIJK

Levodopa Dopamine-agonist MAO-B remmer

De HOLY GRAIL en nieuwe therapieën

Diepe hersenstimulatie Duodopa pompbehandeling

Rationale:Continue dopaminerge stimulatie

Copyright restrictions may apply.

Diepe hersenstimulatie

Diepe hersenstimulatie

Wie?

Wanneer?

Waar?

Duodopa pompbehandeling

of LAATVROEG

OP OP MAATMAAT