dinsdag 18 september 2012 | pagina 1 | nd.nl/politiek

redactie politiek

VVD en PvdA

gaan het pro-

beren

> ▶ Den Haag

... VVD en PvdA willen proberen samen een kabinet te

vormen. Dat bleek gisteren uit de uitlatingen van de

politieke leiders van die partijen.

Het formeren van een kabinet is een vorm van 'ho-

gere' politiek. Er moet worden overgeschakeld van

campagnetaal naar samenwerkingstaal en elk

woord heeft dan betekenis. Wanneer zowel

VVD-leider Mark Rutte als PvdA-leider Diederik

Samsom woorden als 'vertrouwen', 'vruchtbare sa-

menwerking' en 'groeiend draagvlak' in de mond

nemen, mag gerust worden aangenomen dat daar-

over is nagedacht voordat ze de woorden

publiekelijk uitspraken. De twee hebben donderdag

samen gedineerd en ook in het weekeind hebben ze

elkaar gesproken.

Over de inhoud gingen de gesprekken niet, want

voor onderhandelen is het nog te vroeg. Er was

maar één vraag relevant: gaan we het écht samen

proberen? Beide leiders zouden volgens Haagse

bronnen met 'ja' hebben geantwoord.

eens

Het feit dat de twee politieke leiders namens hun

partijen met elkaar gaan onderhandelen, onder be-

geleiding van een of twee informateurs, wil niet zeg-

gen dat ze het vervolgens snel eens worden. VVD en

PvdA staan op tal van punten voor een totaal ver-

schillende aanpak. Op dit moment hebben Rutte en

Samsom echter voldoende vertrouwen in elkaar, zo-

dat er een basis is om met de onderhandelingen te

beginnen.

Beiden partijleiders gingen gisteren, eerst afzon-

derlijk en later gezamenlijk, in conclaaf bij Henk

Kamp, die namens de Tweede Kamer als 'verken-

ner' deze fase van de formatie leidt. Het spreken

over 'groeiend draagvlak' verwijst ook naar de

adviezen die de andere fractievoorzitters vrijdag

aan Kamp hebben uitgebracht. Uit die adviezen valt

inderdaad te destilleren dat de meeste partijen vin-

den dat de twee grote winnaars van de verkiezin-

gen hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Al-

leen de SP hield, bij monde van Emile Roemer, vast

aan het 'linkse blok'. Getalsmatig kan een dergelijk

blok niet op een meerderheid rekenen, zodat deze

optie niet waarschijnlijk is. Dat geldt in deze fase

ook voor het advies van de SGP, om het CDA erbij te

betrekken. Nog afgezien van het getalsmatige as-

pect is het zeer de vraag of het CDA daar zelf belang

bij heeft. Het advies van CDA-leider Buma duidde er-

op dat hij niet in die richting denkt

En daarmee komt een van de eerste wetten van een

kabinetsformatie om de hoek kijken. Welke partij

doet mee en welke valt af? Want formeren is elimi-

neren. Hoe meer partijen aan tafel zitten om een

inhoudelijk programma op te stellen, hoe inge-

wikkelder het wordt om tot overeenstemming te ko-

men.

Dat een eventuele coalitie van VVD en PvdA in de

Eerste Kamer niet op een meerderheid kan rekenen,

is waar, maar dat is een overkomelijk probleem. De

twee partijen komen in de Senaat niet verder dan

dertig zetels. Kamp spreekt vanmorgen hierover

met de voorzitter van de Eerste Kamer, Fred de

Graaf.

Het rapport dat verkenner Henk Kamp van zijn

bevindingen opstelt, vormt de basis voor het

Kamerdebat over de uitslag van de verkiezingen. Dat

debat wordt donderdag gehouden, als de nieuwe

Tweede Kamer aan de slag gaat.

Gerard Beverdam

‘VVD en PvdA

moeten het nu

samen maar

uitzoeken’

> Den Haag

... Er lijkt onder CDA’ers weinig draagvlak te zijn om

aan een nieuw kabinet deel te nemen, dan wel het te

gedogen.

... ’VVD en PvdA moeten het nu maar samen

uitzoeken’, zegt CDJA-voorzitter Arrie Vis.

'Wij zijn niet aan zet', zei CDA-fractievoorzitter

Sybrand Buma donderdag, maar dat klonk zijn

achterban iets te veel als Maxime Verhagens 'ons

past bescheidenheid'. Inmiddels roeren CDA'ers

zich, om te laten merken dat zíj niets zien in een

nieuwe regeringsdeelname. Een bredere coalitie

zou mogelijk nodig zijn, om de afstand tussen VVD

en PvdA te overbruggen; ook hebben die twee par-

tijen geen meerderheid in de Eerste Kamer.

Voor uitbreiding van het aantal coalitiepartijen

wordt vooral naar D66 en CDA gekeken, na PVV en

SP de grootste fracties in de nieuwe Tweede Kamer.

Niettemin zijn D66 (12 zetels) en CDA (13 zetels)

kleinduimpjes ten opzichte van VVD (41 zetels) en

PvdA (38 zetels). Veel CDA'ers denken dat de partij

vermalen zal worden, als ze opnieuw meedoet aan

een coalitie. Diverse leden van het partijbestuur

nd select | dinsdag 18 september 2012 | pagina 2 | nd.nl/politiek

zien er ook niets in, zeiden ze vooruitlopend op een

vergadering, gisteravond in Utrecht.

Er doet overigens nóg een scenario de ronde aan het

Binnenhof. Om het CDA ertoe te bewegen, con-

structief met een nieuw kabinet samen te werken,

zou Jan-Kees de Jager gevraagd kunnen worden, mi-

nister van Financiën te blijven. Zo zou ook zijn ken-

nis behouden blijven. Maar kritische CDA'ers den-

ken dat deze 'gedoogconstructie' vooral in het be-

lang van de VVD is, die zich dan op rechts ontdoet

van concurrentie - afgezien van de PVV.

geloofwaardigheid

De website Christendemocraat.nl, waarvan de

redactie wordt gevormd door goed ingevoerde (voor-

al jonge) CDA'ers, plaatste na de nieuwste verkie-

zingsnederlaag een vernietigend commentaar, met

als strekking dat de partij voorlopig genoeg werk

heeft aan zichzelf. Het CDA van nu is 'een partij die

slechts een schim is van hoe ze bedoeld is'. Met het

pleidooi van Buma voor 'een nieuwe moraal' wordt

de vloer aangeveegd. 'De opgeheven vinger maakt

geen indruk, want de schim handelt er zelf niet

naar.' Met de woorden zit wel goed bij het CDA, zo

luidt de vaststelling op Christendemocraat.nl. 'Zo

streefden we naar eensgezindheid in de partij. Die

eensgezindheid is er gekomen, maar werd geholpen

door het wegzetten van oud-politici als 'mastodon-

ten' en het verwijderen van kritische, on-

afhankelijke volksvertegenwoordigers van de Kamer-

lijst.' Moet het CDA niet veel radicaler veranderen

om haar geloofwaardigheid te heroveren?, luidt de

slotzin.

CDJA-voorzitter Arrie Vis zegt dat er in elk geval on-

der de jongeren in het CDA 'geen draagvlak' is voor

een nieuwe kabinetsdeelname. Ook de 'tussenoplos-

sing' met De Jager in de regering vindt hij 'niet voor

de hand liggend'. 'Die komt ook pas in beeld als er

veel andere opties zijn mislukt. VVD en PvdA moe-

ten het nu maar samen uitzoeken', stelt Vis.

Vanmorgen spreekt 'verkenner' Henk Kamp met de

voorzitter van de Eerste Kamer, zijn partijgenoot

Fred de Graaf. Diverse fracties hebben inmiddels al

aangegeven dat een eventueel VVD/PvdA-kabinet

niet behoeft te vrezen voor een opstandige Senaat.

redactie politiek

CU dankt vijfde

zetel aan lijstver-

binding met

SGP

> Den Haag

... De vijfde zetel van de ChristenUnie is te danken aan

de lijstverbinding die de partij was aangegaan met de

SGP. Zonder die lijstverbinding was de zetel naar de

Partij voor de Dieren gegaan.

Dat blijkt uit de officiële uitslag van de Tweede

Kamerverkiezingen die de Kiesraad gisteren in de

Tweede Kamer bekendmaakte.

De nummer 39 op de CDA-lijst Pieter Omtzigt is de

enige die op basis van voorkeurstemmen in de

Kamer komt. Die drempel lag op een kwart van de

kiesdeler: 15.708. Omtzigt gaat daar met 36.750

stemmen royaal overheen. De Limburgse kandidaat

voor het CDA, Martijn van Helvert valt daardoor bui-

ten de boot, al wist hij 13.952 stemmen te halen.

Tegenover het succes van Omtzigts actie valt de mis-

lukking op van de nummer 10 van GroenLinks.

Tofik Dibi voerde een voorkeursactie tijdens de cam-

pagne en behaalde slechts 5400 stemmen. Daarmee

komt een eind aan zijn politieke loopbaan.

In totaal haalden 28 Kamerleden de voor-

keursdrempel. Veel kiezers hebben op vrouwen ge-

stemd, blijkt uit de gegevens van de Kiesraad. Zo be-

haalde Carola Schouten, nummer drie van de Chris-

tenUnie, 16.507 stemmen; dat is een paar duizend

meer dan Joël Voordewind (nummer 2) er

nd select | dinsdag 18 september 2012 | pagina 3 | nd.nl/politiek

verzamelde.

Mona Keijzer (CDA) kreeg met 127.446 meer stem-

men dan de nummer twee van de VVD-lijst, Edith

Schippers, die ruim 123.000 stemmen kreeg. Jetta

Klijnsma, nummer twee van de PvdA, spande de

kroon met 192.000 stemmen. Ook Pia Dijkstra (D66)

haalde veel stemmen, 25.000. Zij werd bij de verkie-

zingen van 2010 met voorkeurstemmen in de

Kamer gekozen.

Het totaal aantal vrouwen in de nieuwe Tweede

Kamer is 58. Daarmee zakt het percentage vrouwen

van 41 naar 39. De SP levert zowel het oudste als het

jongste Kamerlid. Jan de Wit is 67 en Farshad Bashir

is 24 jaar.

redactie politiek

Miljoenennota

vol koopkracht-

minnen

> Den Haag

... Een harde boodschap voor de rokende

rollatorgebruiker: zijn tabaksaccijns gaat volgend

jaar flink omhoog en de rollator gaat uit het

basispakket.

... De extra kosten volgend jaar lopen al gauw op tot

een paar honderd euro.

De Miljoenennota van het demissionaire kabinet zit

vandaag op Prinsjesdag vol onprettig nieuws. De

koopkracht van de gemiddelde Nederlander daalt

in 2013, als gevolg van tal van maatregelen die er-

toe moeten bijdragen dat het financieringstekort

van het Rijk onder de drie procent blijft.

De tabaksaccijns verhogen is geen omstreden maat-

regel, maar de rollator uit het pakket was lang

taboe. Het begrotingsakkoord dat VVD, CDA, Chris-

tenUnie, D66 en GroenLinks afgelopen voorjaar slo-

ten, doorbrak echter enkele politieke patstellingen.

De gelegenheidscoalitie leverde, na het stuklopen

van de Catshuis-onderhandelingen, binnen een

etmaal een begroting voor 2013 die voldeed aan de

EU-eisen - exit rollator.

De bezuinigingen en lastenverzwaringen zijn uitge-

smeerd over allerlei beleidsterreinen en treffen

mensen dan ook zeer verschillend. Het Economisch

Bureau van ING heeft het op een rijtje gezet. De eco-

nomen houden daarbij een slag om de arm: ze we-

ten niet wat de nieuwe Tweede Kamer, waarin de

lentecoalitie nu 75 zetels telt (één te weinig voor

een meerderheid), nog verandert aan het be-

grotingsakkoord dat nu zijn weerslag heeft gek-

regen in de Miljoenennota van minister De Jager.

Het is denkbaar dat er bij de behandeling van de de-

partementsbegrotingen nog iets wordt gewijzigd.

Maar elke bezuiniging die wordt geschrapt, moet

worden gecompenseerd.

De ING-economen stellen dat vrijwel niemand zich

kan onttrekken aan de verhoging van het hoge

btw-tarief naar 21 procent. Winkeliers zullen deze

lastenverhoging niet meteen helemaal doorbereke-

nen, is de veronderstelling, maar huishoudens zijn

hieraan volgend jaar toch 180 euro meer kwijt. Daar-

naast zal de forens zijn onbelaste reiskos-

tenvergoeding missen, wat enkele tientjes tot meer

dan honderd euro netto per maand kan schelen.

De 'hardwerkende Nederlander' wordt ook elders in

zijn koopkracht geraakt: de belastingschijven

worden niet aan de inflatie aangepast, wat een slui-

pende verhoging van de inkomstenbelasting be-

tekent. Modaal houdt er 37 euro per jaar minder

door over.

liggeld

Ook nogal omstreden, maar hoogstwaarschijnlijk

volgend jaar een feit: het eigen risico in de zorg gaat

omhoog, wat een huishouden gemiddeld vijftig euro

extra kost. En er komt liggeld van 7,50 euro per dag

wanneer iemand in het ziekenhuis belandt.

ING denkt niet dat bestaande hypotheken al volgend

jaar worden geraakt, maar wie een nieuwe financie-

ring aangaat, zal iets minder renteaftrek genieten

dan nu nog het geval is. Dat nadeel loopt overigens

in de jaren daarna wel flink op. De huren zullen van-

af modaal en hoger zeker extra stijgen.

Een specifieke tegenvaller is er voor mensen die in

2013 65 worden. Deze jaargang zal waarschijnlijk

zijn AOW een maand later krijgen, waarmee de po-

litiek een begin zou maken met het stapsgewijs

verhogen van de AOW-leeftijd. Dat kost deze groep

circa duizend euro, op te vangen uit eigen reserves,

door te lenen uit het pensioenfonds, of door langer

door te werken.

Ook mensen met kinderen moeten wat inleveren:

de kinderbijslag voor een gezin met twee kinderen

onder de zes jaar gaat omlaag met 34 euro en wie

twee pubers heeft op te voeden, levert 45 euro in.

Al genoemd is de verhoging van de tabaksaccijns

wat een zware roker ongeveer 130 euro kost. En

daar komt bij dat bier en wijn ook duurder worden.

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)