W NUMERZE ...........................................str.

INFORMACJE DORPIP ............................. 2-7

Konkurs dla dzieci .................................... 8

Spotkanie w Górze ................................... 8

Wizyta w Głogowie ................................... 9

Przymioty posługi pielęgniarskiej.. . ..... 10

Wizyta w DPS w Głogowie ...................... 11

Jak było w Iraku ...................................... 12

Dziecko i cukrzyca .................................. 14

Plan szkoleń ........................................... 19

Program rekolekcji ................................ 20

PAMIĘĆ I SERCE ................................. 2023

INFORMACJE OGŁOSZENIA ........... 2425

W CIENIU CZEPKA niezależny miesięcznik pielęgniarek i po łoż nych okręgu wrocławskiego i le gnic kie go. (www.doipip.wroc.pl)Wydawca: Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Po łoż nych we Wro cła wiu.

Redaguje Prezydium DORPiP:Urszula Olechowska Leokadia JędrzejewskaAnna Szafran Dorota PietrzakMariola GórnyWłodziwoj SawickiWładysława GłowaczGrażyna Majewska - Kaźmierczak Beata Łabowicz

Redakcja, redakcja techniczna, skład, korekta, grafika i przygotowanie do druku– Włodziwoj Sa wic ki

Konsultacja polonistycznamgr Katarzyna Sawicka

Materiałów nieza mó wio nych re dak cja nie zwra-ca, w tek stach pu bli ko wa nych za strze ga so bie pra wo skró tów, zmian ty tu łów oraz po pra wek sty li stycz no–ję zy ko wych.

Artykuły, listy, uwagi i inną ko re spon den cję prosimy nadsyłać na adres re dak cji: Dolnośląska Okrę go wa IzbaPielęgniarek i Położnych we Wro cła wiu, ul. Powstańców Śląskich 50, 53–333 Wro cław, fax. 373–20–56e–mail: info@doipip.wroc.pl

REDAKCJA NIE PONOSI ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA TREŚĆ OGŁOSZEŃ I REKLAM I TEK STÓW SPONSOROWANYCHDOIPiP NIE PROWADZI POŚREDNICTWA PRACY W KRAJU I ZA GRA NI CĄUWAGA: Nie przyjmujemy do pu bli ka cji tekstów przekazywanych telefonicznie!Nasza okładka: fot. K i W Sawicki Numer za mknię to 28.02.2008 r.Do druku przygotowano 3.03.2008 r.Nakład 3500 egz. Pismo nie od płat nie roz pro wa dza ne wśród człon ków Sa mo rzą du Pielęgniarek i Po łoż nych. Druk ABISWszystkie artykuły (i nie tylko) na str. www.doipip.wroc.pl

Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu,

ul. Powstańców Śląskich 50, 53–333 Wrocław, e–mail: info@doipip.wroc.pl

tel. 364–04–44, 364–04–35, tel/fax. 373–20–56 www.doipip.wroc.pl

Konto Izby: Okręgowa Izba

Pielęgniarek i Położnych

Konto Nr: 09 1060 0076 0000 3200 0040 0571Bank Przemysłowo-Handlowy

I Oddział/ Wrocław, Pl. Powstańców Śląskich 9,

50–950 Wrocław 2

GODZINY PRACY BIURA Dolnośląskiej Okręgowej Izby

Pielęgniarek i Położnych

Biuro DOIPiP w LubinieN I E C Z Y N N E !!!

Biuletyn indywidualnie można pobierać w Szpitalu Miejskim

u Naczelnej Pielęgniarkipani Anny Wietrzyckiej-Szostak.

SEKRETARIAT I KSIĘGOWOŚĆ poniedziałek – czwartek – od 800 do 1600

z wyjątkiem wtorków i piątkówwtorek – od 800 do 1700 a w piątek do 1500

BIURO EWIDENCJI (wydaje, wymienia pra wo wykonywania zawodu) poniedziałek nieczynne dla petentów wtorek .......................................................... 10–17 środa ................................................................8–16 czwartek ...................................................... 10–16 piątek ...............................................................815

KASA poniedziałek .................................. 10–16 wtorek ............................................. 11–14 środa .................................................. 8–15 czwartek .......................................... 10–16 piątek ..................................... NIECZYNNA

BIBLIOTEKA wtorki ................................................. od 14 do 17piątki ..................................................... od 9 do 14

DYŻURY RADCY PRAWNEGO poniedziałki 14 – 17; środa 9 – 11 (mgr E. Stasiak);wtorki od 16 – 17 (mgr A. Haczkowska)

OKRĘGOWY RZECZNIKODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJInformacja w Biurze Izby

PRZEWODNICZĄCY OKRĘGOWEGOSĄDU PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH Informacja w Biurze Izby

KASA POŻYCZKOWA PRZY DOIPIP Bank PKO BP IV Oddział Wrocław, ul. Gepperta 4

Nr: 56 1020 5242 0000 2702 0019 9224 Informacje o stanie swojego konta w Kasie Pożyczkowej

można uzyskać w czasie dyżuru w środy od 1500 do 1630 telefonicznie lub osobiście

KSIĘGOWOŚĆ IZBY NIE PROWADZI KASY POŻYCZKOWEJ I NIE UDZIELA INFORMACJI

Zajrzyj na stronę internetową naszej

Izby – www.doipip.wroc.pl/bipi Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położ-

nych!!! www.izbapiel.org.pl

Przyjmujemy odpłatnie drobne ogłoszenia. Cena za jedną linijkę tekstu w układzie 3 ko lum no wym:

dla członków samorządu = 5 zł; dla pozostałych osób = 7 zł

OŚWIADCZENIEDOIPiP nie pośredniczy w rekrutacji

pielęgniarek i położnych do pracy w kraju i zagranicą

POLSKIE TOWARZYSTWO PIELĘGNIARSKIEZARZĄD GŁÓWNY01842 WARSZAWA. Al.Reymonta 8/12

Warszawa, dnia 07.02.2008 r.

Szanowni PaństwoZarząd Główny Polskiego Towarzystwa Pie-

lęgniarskiego zwraca się z uprzejmą prośbą o wsparcie działalności statutowej naszego To-warzystwa.

Jesteśmy Towarzystwem naukowym, które rejestruje historię pielęgniarstwa w Polsce, pro-wadzi działalność edukacyjną oraz wydawniczą. Organizujemy konferencje, konkursy, mające na celu zachowanie dziedzictwa zawodu. Realizacja zadań statutowych wymaga nakładów finanso-wych, a uzyskiwane fundusze ze składek człon-kowskich są niewystarczające.

Istnieje możliwość odprowadzenia 1% od po-datku dochodowego, rocznego rozliczenia docho-dów ze wskazaniem odbiorcy: Polskie Towarzy-stwo Pielęgniarskie, nr konta 11 10201156 0000 7202 0050 1601.

Serdecznie dziękujemy za zrozumienie i życz-liwość dla środowiska pielęgniarskiego

mgr Dorota Kilańska Przewodnicząca ZG PTP

Z okazji zbliżających się Świąt życzymy Wszystkim Pielęgniarkom i Położnym,aby Święta Wielkanocne przyniosły radość, pokój

oraz wzajemną życzliwość.

Urszula Olechowska wraz z Dolnośląską Okręgową Radą Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu

Wróbla Wielkanoc

Kornelowi MakuszyńskiemuMagistro – discipulus

Zebrały się wróble na drzewie czeredą rozświergotaną;które wędrują po niebie,zebrały się wróble rano.

Ćwierknął wróbel do wróbla: – Kolego,na sercu mi jakoś tak lekko!Ćwierknął drugi: – A ja się nie dziwięWielkanoc, kolego, Wielkanoc

Poczekajcie, co będzie dalej:zaraz trzeci dowiedział się o tym,potem czwarty, lśniący wspanialeswoim dzióbkiem od słońca złotym,

potem piąty i szósty, i siódmy,i ten ósmy z ogonkiem brudnym.I tańczyły cienie porannepod te wielkanocne świergoty.

Ale nie myśl, że koniec tutaj,jeszcze strofy moje falująi się staje jak jedna nutadrzewo od ptasiego alleluja,

polskie drzewo rosnące w słońce,święte drzewo rozkwitające,ptakami obwieszone jak dzwonamiAlleluja, bracia. Alleluja!

Nocny stróż, co wracał z latarką,zdmuchnął płomyk, pod tym drzewem stanął.Rzezimieszek z rozciętą wargąuczuł nagle trwogę niesłychaną,

potem słodycz, jakby w sercu zasuwaodsuwała się, jakby fruwał -i łzy mu się puściły do oczu.Wielkanoc. Wielkanoc. Wielkanoc.

No i babki zaczęły się budzićna wielkanocnych obrusach.Ludzie szli z kwiatem do ludzijak do poetów muza.

A to drzewo, które opisałem,zasłużyło na wielką chwalę,bo tylko nad tymi wróblami grał obłok purpurowyod szaty wniebowstępującego Chrystusa.

Konstanty Ildefons Gałczyński

Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy!

Czas jest nieubłagany i mknie szybciej niż nasze myślenie. Coraz trudniej skupić swoja uwagę na sprawach codziennych, bowiem one także biegną szybciej niż byśmy tego chcieli. Jeszcze wczoraj było Boże Narodzenie, a już przed nami Wielkanoc. Jeszcze wczoraj „gnębiła nas zima”, a już pierwsze zwiastuny wiosny wychylają wśród trawni-ków swoje kolorowe kwiaty. Gdzieś po drodze mignie nam jeszcze Dzień Kobiet, przypo-minający o roli pań w świecie, w którym rządzą mężczyźni. A potem będzie lato...

Zanim jednak upływający czas całkiem zawróci nam w głowach, popatrzymy wo-kół siebie. Czas wiosny sprzyja bowiem budzeniu się naszych pragnień, marzeń, ocze-kiwań i chęci działania. Wiosną łatwiej podejmować decyzje, planować życie, przy-czyniać się do realizacji marzeń. Jest to przecież początek nowych działań i nowych wyzwań, którym staramy się sprostać.

Jednym z takich wyzwań są liczne konkursy, ogłaszane na początku roku, zapro-szenia na sympozja, konferencje i seminaria. Każde z nich jest dla członków naszego samorządu swoistą próba sprawdzenia siebie, możliwością doskonalenia swoich umie-jętności zawodowych. Można także zapoznać się z medycznymi nowinkami zarówno w zakresie leczenia, jak pielęgnowania, diagnostyki czy rehabilitacji. Uczestnictwo w różnych formach doskonalenia zawodowego, choć płatne, może przyczynić się do zwiększenia naszych kompetencji, a jednocześnie przyczynić się do lepszej opieki nad chorymi. Poznanie nowych standardów pracy pielęgniarki lub położnej pomoże nam efektywniej wykonywać codzienne obowiązki.

O tym, że pracy pielęgniarki i położnej nie stanowią tylko rutynowe czynności i dlatego konieczne jest ciągle doskonalenie swego warsztatu pracy, może świadczyć fakt, że w naszej pracy ustawicznie spotykany się z sytuacjami nietypowymi, którym trzeba umieć sprostać. A niespodzianki mogą być zaskakujące. W niniejszym biuletynie publikujemy tekst opowiadający o misji polskich pielęgniarek w Iraku, czyli w warun-kach całkowicie odmiennych od naszej szarej i mokrej rzeczywistości.

Na szczęście, choć polska wiosna sprzyja katarom i przeziębieniom, jest niewąt-pliwie piękna i pokazuje nam swoje najwspanialsze oblicze, pełne barw, śpiewu ptaków i wielkanocnej radości.

Redakcja

2 W CIENIU CZEPKA

Informacje DORPiP

Plan Pracy Dolnośląskiej Okręgowej Rady

Pielęgniarek i Położnych na rok 2008

I. Cel ogólny: Promowanie Samorządu Pielęgniarek i Położnych w środowisku zawodowym

Lp. Cele szczegółowe - zadania Formy realizacji Termin re-

alizacji

Realizatorzy

1. Wizytacje ZOZ-ów na terenie

Okręgu, spotkania z kadrą

pielęgniarską, Dyrektorami

jednostek i Organami Założy-

cielskimi

• planowanie wizytacji 2-3 razy w miesiącu

• omawianie z pielęgniarkami warunków zatrudnienia

• poruszanie problemów nurtujących środowisko

• prowadzenie szkoleń z zakresu etyki i prawa

• prezentowanie odwiedzonych jednostek i sprawozdań z wizytacji w biuletynie

Cały rok Przewodnicząca

Sekretarz

Redakcja Biulety-

nu

2. Ufundowanie sztandaru dla

Dolnośląskiej Okręgowej Izby

Pielęgniarek i Położnych oraz

mundurów reprezentacyjnych

dla pocztu sztandarowego Izby

• zlecenie wykonania projektu sztandaru i umundurowania

• przedstawienie i wybranie projektu

• zlecenie profesjonalnego wykonania

• wybranie dwóch par składających się z pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych do pocztu sztandaro-

wego

Październik

/Listopad

2008

Prezydium

Rada

3. Prezentacja samorządu i za-

wodu pielęgniarki i położnej

w środkach masowego prze-

kazu

• Kontynuacja współpracy z przedstawicielami władz lokalnych, senatorami i posłami,

• Wzmocnienie współpracy z samorządami innych zawodów medycznych,

• Współpraca z urzędami i stowarzyszeniami działającymi na rzecz kobiet, rodzin oraz zawodów pie-

lęgniarki i położnej,

• Promowanie Ogólnopolskiego Plebiscytu Konkursu na Pielęgniarkę, Pielęgniarza, Położną roku 2008,

organizowanego przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

• Współpraca z:

– Polskim Towarzystwem Pielęgniarskim,

– Polskim Towarzystwem Położnych

– Stowarzyszeniem Pielęgniarek Onkologicznych,

– Stowarzyszeniem Pielęgniarek Pediatrycznych,

– Stowarzyszeniem Pielęgniarek Epidemiologicznych,

– Stowarzyszeniem Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki Medycznej.

– Podejmowanie wspólnych działań ze Związkami Zawodowymi zrzeszającymi pielęgniarki i położne

w sprawie poprawy warunków pracy i płacy.

Cały rok Rada

Redakcja

Biuletynu

Komisje i Zespoły

Problemowe

4. Organizowanie imprez pro-

mujących zawody pielęgniarki

i położnej

• Organizowanie konferencji prasowych,

• Współpraca z dziennikarzami , TV, radia i prasą,

Cały rok Rada Prezydium

DORPiP Przewod-

nicząca DORPiP

• Uroczystości z okazji Dnia Pielęgniarki, Położnej:

• Msza św. w Katedrze Wrocławskiej

• Konferencja szkoleniowo – naukowa

Maj Rada, Komitet Or-

ganizacyjny, Biuro

Izby

• artykuły okolicznościowe w Biuletynie „W Cieniu czepka” Redakcja Biuletynu

II Cel ogólny: Systematyczny nadzór nad wykonywaniem indywidualnej, grupowej i specjalistycznej praktyki pielęgniarki , położnej

Lp. Cele szczegółowe- zadania Formy realizacji Termin

realizacji

Realizatorzy

1. Usystematyzowanie kontroli praktyk • Opracowanie procedury przeprowadzania kontroli praktyk pielęgniarek, położ-

nych

• Kontrola indywidualnych i grupowych praktyk pielęgniarek i położnych zgodnie

z zaplanowanym harmonogramem

• Raportowanie miesięczne przeprowadzonych kontroli przez Przewodniczącą Ze-

społu Kontroli Praktyk Pielęgniarek i Położnych

Cały rok Rada, Zespół Wizytacyjny

praktyk pielęgniarek i Po-

łożnych, Pracownicy Biura

33 (197) 2008

2. Zwiększenie poziomu wiedzy pielę-

gniarek, położnych dotyczącej zakła-

dania praktyk indywidualnych i gru-

powych

• Udzielanie wskazówek jak przygotować się do prowadzenia indywidualnej praktyki

i późniejszych kontroli

• Udostępnienie aktów prawnych

• Wydanie poradnika dotyczącego sposobu rejestracji i wymagań stawianych pod-

czas działalności praktyki

Cały rok Rada, Zespół Wizytacyjny

praktyk pielęgniarek i Po-

łożnych, Pracownicy Biura

3. Wydawanie zaświadczeń o wpisie

do rejestru indywidualnych, grupo-

wych i specjalistycznych praktyk pielę-

gniarki/położnej

• Rozpatrywanie wniosków o wpisanie do rejestru indywidualnych, grupowych, spe-

cjalistycznych praktyk pielęgniarki/ położnej.

• Wydawanie zaświadczeń o wpisie do rejestru.

• Informowanie o procedurze rejestracji i przepisach prawnych w tym zakresie

Cały rok Rada, Pracownicy Biura,

Radcy prawni

4. Podniesienie jakości usług świad-

czonych przez pielęgniarki, położne

w indywidualnych i grupowych prak-

tykach

• Analiza wniosków pokontrolnych w celu poprawy funkcjonowania tych praktyk,

prowadzenie rekontroli

• Rzetelne kontrolowanie pomieszczeń, dokumentacji, sprzętu w praktykach pielę-

gniarek, położnych

Cały rok Rada, Zespół Wizytacyjny

praktyk pielęgniarek i Po-

łożnych, Pracownicy Biura

III. Cel ogólny: Kształcenie pielęgniarek i położnych

L.p. Cele szczegółowe - zadania Formy realizacji Termin realizacji Realizatorzy

1. Monitorowanie jakości kształ-

cenia do zawodu pielęgniarki

i położnej

• Ocena zgodności kształcenia z wymogami prawa przy stwierdzaniu prawa wyko-

nywania zawodu.

• Udział DOIPiP w kształceniu studentów kierunku pielęgniarstwa i położnictwa w

zakresie prawa zawodowego i samorządowego

Marzec/kwiecień

Cały rok

zgodnie z potrzebami

Prezydium DORPiP

Przewodnicząca DORPiP

Rada,

Sekretarz DORPiP

2. Sprawowanie nadzoru i funk-

cji właścicielskich wobec Dol-

nośląskiego Ośrodka Kształ-

cenia Podyplomowego Kadr

Medycznych – Sp. z o. o.

• Analizowanie zapotrzebowania na kształcenie podyplomowe - organizowanie kur-

sów w jednostkach oddalonych od Wrocławia, zgodnie ze zgłaszanym zapotrzebo-

waniem

• Wpływanie na rozszerzenie zakresu działalności Ośrodka m.in. poprzez opracowy-

wanie nowych programów i form kształcenia – rozszerzenie oferty kursów o wyma-

gane w rozporządzeniu o czynnościach wykonywanych samodzielnie przez pielę-

gniarkę i położną

• Ocena jakości funkcjonowania Ośrodka

• Promowanie DOKPKM – Sp. z o. o.

• Pozyskiwanie wykwalifikowanej kadry dydaktycznej.

• Wspieranie Ośrodka zgodnie z potrzebami

Cały rok Rada

Dyrektor Biura

Redakcja biuletynu

3. Prowadzenie działalności

szkoleniowej przez DOIPiP

1. Zorganizowanie szkoleń dla pielęgniarek i położnych w zakresie:

• prawa

• form przekształceń SP ZOZ-ów w spółki prawa handlowego

• wizerunku zewnętrznego i prezentacji zawodu

• zawierania umów cywilnoprawnych z ZOZ,

• prawa i etyki w praktyce pielęgniarki, położnej,

• kontraktowania świadczeń zdrowotnych z Narodowym Funduszem Zdrowia,

• zakażeń szpitalnych

• modeli klasyfikacji pacjenta w kontekście planowania opieki,

• promocji zdrowia.

2. Zorganizowanie konferencji dla pielęgniarek z zakresu pielęgniarstwa onkologicz-

nego

3. Zorganizowanie konferencji tematycznej dla pielęgniarek i położnych

4. Zorganizowanie konferencji we współpracy z Samorządem Lekarskim dotyczącej

zakażeń szpitalnych

Cały rok Rada

Prezydium DORPiP

Komisje i Zespoły Proble-

mowe

Biuro Izby

IV. Cel ogólny: Uznawanie kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych

L.p. Cele szczegółowe

- zadania

Formy realizacji Termin

realizacji

Realizatorzy

1. Stwierdzanie kwalifikacji zawodo-

wych polskich pielęgniarek i położ-

nych

• Wydawanie na wniosek pielęgniarek lub położnych zaświadczeń:

• o kwalifikacjach zgodnych z wymaganiami przepisów prawa,

• zaświadczeń o przebiegu pracy zawodowej,

• innych zaświadczeń wymaganych przez odpowiednie władze lub organizacje

państw członkowskich UE

• Prowadzenie rejestru wydanych zaświadczeń.

• Konsultacje indywidualne dotyczące przepisów prawa UE

Cały rok Przewodnicząca DORPiP

Biuro Ewidencji

Informacje DORPiP

4 W CIENIU CZEPKA

2. Uznawanie kwalifikacji pielęgniarek

i położnych będących obywatelami

państw członkowskich UE zamie-

rzających wykonywać te zawody na

obszarze RP

• Ocenianie złożonych dokumentów w celu uznania kwalifikacji zawodowych.

• Stwierdzanie prawa wykonywania zawodu.

• Informowanie na temat wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej RP

Cały rok Rada

Prezydium DOIPiP

Przewodnicząca DORPiP

Biuro Ewidencji

3. Uznawanie kwalifikacji pielęgniarek

i położnych – cudzoziemców

• Oceniane złożonych dokumentów w celu uznania kwalifikacji zawodowych,

• Stwierdzanie prawa wykonywania zawodu,

• Udzielanie informacji na temat wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej na te-

renie RP

Cały rok Rada

Przewodnicząca DORPiP

Biuro Ewidencji

4. Prowadzenie działalności edukacyj-no – informacyjnej dla pielęgniarek i położnych, obywateli państw człon-kowskich UE, zamierzającym wyko-nywać lub wykonującym zawody na obszarze RP.

• Informowanie i edukowanie w zakresie:

• uznawania formalnych kwalifikacji pielęgniarki, położnej oraz uzyskania prawa wy-

konywania zawodu,

• wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej, oraz przepisów wdrażających posta-

nowienia Dyrektyw UE

• uregulowań prawnych dotyczących ochrony zdrowia i ubezpieczeń społecznych

w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej.

Cały rok Rada Przewodnicząca

Biuro Ewidencji

5. Podejmowanie działań zmierzają-cych do zmiany unijnych przepisów o uznawaniu kwalifikacji zawodo-wych polskich pielęgniarek i położ-nych

• Współpraca z Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych,

• Współpraca z parlamentarzystami Dolnego Śląska,

• Informowanie środowiska o stanie teraźniejszym i zmianach zakresie uznawanych,

• Podejmowanie stosownych decyzji przez Okręgowy Zjazd, Okręgową Radę

Cały rok Ośrodek Informacyjno –

Edukacyjny dla pielęgniarek

i położnych, Rada,

Redakcja Biuletynu

V. Cel ogólny : Realizowanie innych zadań ustawowych samorządu

L.p. Cele szczegółowe – zadania Formy realizacji Termin realizacji Realizatorzy

1. Upowszechnianie zasad etyki

zawodowej

• Rozpowszechnianie „Kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej RP” w zakła-

dach opieki zdrowotnej Publikowanie materiałów związanych z etyką w Biuletynie

W cieniu czepka

• Propagowanie zasad etyki zawodowej na spotkaniach z pielęgniarkami i położnymi.

• Delegowanie członków DOIPiP na szkolenia dotyczące etyki

Cały rok Rada, Okręgowy Rzecznik Od-

powiedzialności Zawodowej

Okręgowy Sąd Pielęgniarek

i Położnych

Redakcja Biuletynu

2. Propagowanie idei samo-

dzielności zawodowej pielę-

gniarek i położnych

• Wspieranie pielęgniarek i położnych w podejmowaniu samodzielnej praktyki,

• Konsultacje prawne dla osób indywidualnie praktykujących

• Organizowanie szkoleń tematycznych.

• Pomoc we wdrażaniu zapisów rozporządzeń w sprawie rodzaju i sposobów prowa-

dzenia dokumentacji medycznej.

Cały rok Rada

Pracownicy Biura

Radcy prawni

3. Kierowanie pielęgniarek i po-

łożnych na przeszkolenia po

przerwie w wykonywaniu

zawodu

• Informowanie zainteresowanych o zasadach odbywania przeszkolenia po ponad 5

letniej przerwie w wykonywaniu zawodu.

• Współpraca z placówkami przyjmującymi pielęgniarki i położne na przeszkolenia po

przerwie w wykonywaniu zawodu.

• Wydawanie zaświadczeń pielęgniarkom i położnym po odbytym przeszkoleniu.

Cały rok Rada

Dyrektor Biura

Biuro Ewidencji

4. Prowadzenie i uczestniczenie

w konkursach na stanowiska

kierownicze w publicznych

zakładach opieki zdrowotnej

• Wskazywanie przedstawicieli DORPiP do prowadzenia i uczestnictwa w postępowa-

niach konkursowych.

• Szkolenie przewodniczących komisji konkursowych z zakresu procedury konkurso-

wej,

• Współpraca z organizatorami konkursów.

Cały rok Rada, Prezydium DORPiP

Pełnomocni Przedstawiciele

DORPiP, Kadra kierownicza

Sekretariat Biura

5. Monitorowanie kształcenia

podyplomowego pielęgnia-

rek i położnych

• Współpraca z podmiotami realizującymi kształcenie podyplomowe pielęgniarek i

położnych

• Współpraca z Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w War-

szawie.

• Prowadzenie rejestru podmiotów kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położ-

nych,

• Kontrola organizatorów kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych wpi-

sanych do rejestru DORPiP,

• Udział przedstawicieli Okręgowej Rady w komisjach kwalifikacyjnych i egzaminacyj-

nych oraz monitorujących jakość kształcenia.

Cały rok Rada

Sekretarz DORPiP

Rada

Zespół ds. kontroli organiza-

torów kształcenia podyplo-

mowego pielęgniarek i po-

łożnych

6. Prowadzenie ewidencji pielę-

gniarek i położnych

• Wydawanie prawa wykonywania zawodu,

• Wymiana prawa wykonywania zawodu,

• Prowadzenie rejestru pielęgniarek i położnych,

• Skreślanie z rejestru pielęgniarek i położnych.

Cały rok Rada,

Prezydium DORPiP

Biuro Ewidencji

Informacje DORPiP

53 (197) 2008

7. 1. Kierowanie pracą komisji i

zespołów problemowych

• Realizacja zadań zgodnie z planami pracy Komisji i Zespołów

• Składanie sprawozdań przed DORPiP

Przewodniczący Komisji i Ze-

społów Problemowych

III. Cel ogólny: Udzielanie pomocy dla członków DOIPiP

1. Udzielanie pomocy finanso-

wej członkom DOIPiP

• Refundacja kosztów kształcenia członków DOIPiP zgodnie z regulaminem.

• Przyznawanie zapomóg losowych zgodnie z regulaminem,

• Udzielanie pomocy finansowej pielęgniarkom i położnym odchodzącym na emery-

turę

• Prowadzenie Kasy Pożyczkowej przy DOIPiP.

Cały rok Rada

Zespół ds. Refundacji

Komisja Socjalna

Zarząd Kasy Pożyczkowej

2. Pomoc w negocjacjach wa-

runków pracy i płacy

• Udzielanie informacji o sposobie przeprowadzania negocjacji finansowych

• Branie udziału w tych negocjacjach

• Interweniowanie w Organach założycielskich na prośbę pracowników w przypadku

dużych dysproporcji w wynagradzaniu lekarzy i pielęgniarek

• Współdziałanie ze związkami zawodowymi

Cały rok Rada

Komisja Pracy i Płacy

Radcy prawni

Pełnomocnicy DORPiP

IV. Cel ogólny: Usprawnianie pracy merytoryczno-organizacyjnej biura DOIPiP

L.p. Cele szczegółowe - zadania Formy realizacji Termin realizacji Realizatorzy

1. Podnoszenie jakości pracy

biura DOIPiP we Wrocławiu

• Rozwiązywanie wszystkich spraw i problemów zgłaszanych przez petentów z nale-

żytą starannością i w terminie,

• Usprawnianie organizacyjne pracy biura na poszczególnych stanowiskach pracy,

• podnoszenie kwalifikacji pracowników –kierowanie na kursy i szkolenia

Cały rok Dyrektor Biura

Pracownicy Biura

2. Dostosowanie pomieszczenia

kuchennego do wymagań sa-

nitarno-epidemiologicznych

• wyremontowanie i wyposażenie pomieszczenia kuchennego w szafki, zlewozmy-

wak i zmywarkę

III kwartał Przewodnicząca

Sekretarz

Pracownicy Biura

WYKAZ UCHWAŁ DORPiP Z DNIA 19.01.2008 r.LP. NUMER

UCHWAŁYTYTUŁ UCHWAŁY

1 1/2008/V W sprawie wykreślenia jednego wpisu w rejestrze indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych

2 2/2008/V W sprawie stwierdzenia prawa wykonywania zawodu i wpisu do rejestru pielęgniarek i położnych dla 7 pielęgniarek i 3 położnych

3 3/2008/V W sprawie wymiany zaświadczeń o prawie wykonywania zawodu dla 2 pielęgniarek

4 4/2008/V W sprawie wpisania do rejestru pielęgniarek i położnych dla 3 pielęgniarek i 2 położnych

5 5/2008/V W sprawie skreślenia z rejestru pielęgniarek i położnych w związku z przeniesieniem się na obszar działania innej Okręgowej Rady Pielę-gniarek i Położnych

6 6/2008/V W sprawie zmiany wpisu do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych oraz wydania zaświad-czenia o wpisie do rejestru

7 7/2008/V W sprawie skierowania pielęgniarek/położnych na przeszkolenie po przerwie w wykonywaniu zawodu dla 4 pielęgniarek

8 8/2008/V W sprawie wskazania wspólnego przedstawiciela Okręgowych Izb z Dolnego Śląska do rady Społecznej NFZ

9 9/2008/V W sprawie zwołania i organizacji XXII Okręgowego Zjazdu Delegatów DOIPiP

10 10/2008/V W sprawie przyjęcia planu pracy DORPiP na 2008 rok

11 11/2008/V W sprawie przyjęcia projektu terminarza spotkań i posiedzeń w DOIPiP

12 12/2008/V W sprawie zatwierdzenia planów pracy komisji i zespołów problemowych działających przy DORPiP

13 13/2008/V W sprawie zatwierdzenia składów osobowych komisji i zespołów problemowych działających przy DORPiP

14 14/2008/V W sprawie przyjęcia projektu budżetu DOIPiP na rok 2008

15 15/2008/V W sprawie ustalenia wysokości wynagrodzenia w ramach umowy zlecenia , oraz zakresu obowiązków i organizacji pracy

16 16/2008/V W sprawie pokrycia części kosztów kształcenia pracownikowi Biura,

17 17/2008/V W sprawie zawarcia i kontynuacji umów cywilno-prawnych na rok 2008

18 18/2008/V W sprawie zawarcia umowy używania pojazdu niebędącego własnością pracodawcy do celów służbowych

19 19/2008/V W sprawie oddelegowania i sfinansowania uczestnictwa w konferencji „Prawo pracy w pielęgniarstwie. Rola pielęgniarskiej kadry kierow-niczej w restrukturyzacji ZOZ i budżetowaniu, która odbędzie się w dniach 8-11 lutego 2008, dla członka DORPiP

20 20/2008/V W sprawie oddelegowania i sfinansowania uczestnictwa w konferencji „Postępowanie z raną, standard roku 2008, która odbędzie się w dniach 15-16 maj 2008, dla członka DORPiP

Informacje DORPiP

6 W CIENIU CZEPKA

21 21/2008/V W sprawie oddelegowania i sfinansowania uczestnictwa w konferencji „Współczesne wyzwania strukturalne i menedżerskie w Ochronie Zdrowia”, która odbędzie się 17-18 kwietnia dla członka DORPiP

22 22/2008/V W sprawie zakupu przedmiotów reklamowych z logo DOIPiP na Zjazd i wizytacje ZOZ-ów, w celu promowania Samorządu w środowisku pielęgniarek i położnych

23 23/2008/V W sprawie zakupu fantoma osoby dorosłej do instruktażu akcji reanimacyjnej, na potrzeby szkoleń prowadzonych przez DOIPiP

24 24/2008/V W sprawie odmowy wpisu do rejestru indywidualnych praktyk pielęgniarek i położnych

25 25/2008/V W sprawie odmowy wpisu do rejestru indywidualnych praktyk pielęgniarek i położnych

26 26/2008/V W sprawie podtrzymania decyzji komisji socjalnej o przyznaniu zapomogi

27 27/2008/V W sprawie przyznania zapomogi losowej dla jednej pielęgniarki

1 1/2008/V Apel DORPiP do Dyrektorów ZOZ-ów i Organów Założycielskich o uwzględnienie w rozmowach negocjacyjnych dotyczących wy-sokości wynagrodzeń grupy zawodowej pielęgniarek i położnych

WYKAZ UCHWAŁ PREZYDIUM DORPiPZ DNIA 09.01.2008 r.LP. NUMER

UCHWAŁYTYTUŁ UCHWAŁY

1 1/2008/V W sprawie wpisania do rejestru pielęgniarek i położnych dla czterech pielęgniarek

2 2/2008/V W sprawie wykreślenia wpisu w rejestrze indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych – 1 pielęgniarka

3 3/2008/V W sprawie remontu pomieszczenia gospodarczego DOIPiP we Wrocławiu i pokrycia kosztów zawarcia umowy zlecenia na jego remont

4 4/2008/V W sprawie pokrycia kosztów zakupu dwóch regałów gospodarczych do pomieszczenia DOIPiP we Wrocławiu

5 5/2008/V W sprawie pokrycia kosztów zakupu dwóch drukarek do biura DOIPiP we Wrocławiu

6 6/2008/V W sprawie udzielenia urlopu szkoleniowego Sekretarzowi DORPiP we Wrocławiu

7 7/2008/V W sprawie zmiany do uchwały nr 484 /2005/IV Prezydium Dolnośląskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu z dnia 26 października 2005 r. w sprawie wskazania przedstawicieli DORPiP do składów komisji konkursowych

8 8/2008/V W sprawie refundowania kosztów kształcenia dla 81 osób na łączną kwotę 24760zł (słownie: dwadzieścia cztery tysiące, siedemset sześćdziesiąt złotych)

9 9/2008/V W sprawie nie refundowania kosztów kształcenia dla dwóch osób

10 10/2008/V W sprawie przyznania zapomogi dla 8 osób na łączną kwotę 5 000 złotych

11 11/2008/V W sprawie wskazania przedstawicieli DORPiP do składu komisji konkursowej

Z DNIA 30.01.2008LP. N U M E R

UCHWAŁYTYTUŁ UCHWAŁY

1 12/2008/V W sprawie wykreślenia wpisu w rejestrze indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych – 1 pielęgniarka

2 13/2008/V W sprawie zmiany wpisu do rejestru indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych oraz wydania zaświadczenia o wpisie do rejestru dla 1 pielęgniarki

3 14/2008/V W sprawie zmiany wpisu do rejestru indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych oraz wydania zaświadczenia o wpisie do rejestru dla 1 pielęgniarki

4 15/2008/V W sprawie skierowania pielęgniarek i położnych na przeszkolenie po przerwie w wykonywaniu zawodu dla czterech osób

5 16/2008/V W sprawie stwierdzenia prawa wykonywania zawodu i wpisu do rejestru pielęgniarek i położnych dla 1 pielęgniarki

6 17/2008/V W sprawie wymiany prawa wykonywania zawodu dla 3 pielęgniarek

7 18/2008/V W sprawie wpisania do rejestru pielęgniarek i położnych dla 1 pielęgniarki

8 19/2008/V W sprawie wpisu do rejestru indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych oraz wydania zaświadczenia o wpisie do rejestru dla 1 pielę-gniarki

9 20/2008/V w sprawie wskazania przedstawicieli DORPiP do składu komisji konkursowej obsadzenie stanowiska Przełożonej Pielęgniarek w Przychodni ZOZ MSWiA w Legnicy

10 21/2008/V W sprawie zawarcia umowy zlecenia na obsługę kancelaryjną Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej

11 22/2008/V W sprawie oddelegowania i sfinansowania uczestnictwa w Szkoleniu Okręgowych Komisji Rewizyjnych i Skarbników Okręgowych Rad Pielę-gniarek i Położnych w terminie 26-28 luty 2008 w Miedzeszynie

Informacje DORPiP

73 (197) 2008

DOLNOŚLĄSKI OŚRODEK KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO KADR MEDYCZNYCH Sp. z o.o. we Wrocławiu

ogłasza nabór na kursy rozpoczynające się w kwietniu 2008 r.: Szczegółowe informacje pod nr tel. : 071/343 04 16; 071/344 62 42

12 23/2008/V W sprawie oddelegowania i sfinansowania uczestnictwa w II Międzynarodowym Zjeździe Położnych, Położnych Rodzinnych i Pielęgniarek Neonatologicznych

13 24/2008/V W sprawie skreślenia z rejestru pielęgniarek dla jednej pielęgniarki

14 25/2008/V W sprawie odmowy wymiany prawa wykonywania zawodu pielęgniarza, wydania zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu pielęgnia-rza, wpisu do rejestru Dolnośląskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych

Z DNIA 13.02.2008 r.LP. NUMER

UCHWAŁYTYTUŁ UCHWAŁY

1 26/2008/V W sprawie refundowania kosztów kształcenia 70 osób na łączną kwotę 24 900 zł

2 27/2008/V W sprawie nie refundowania kosztów kształcenia 2 osobom z przyczyn niespełnienia warunków regulaminowych.

3 28/2008/V W sprawie przyznania zapomóg losowych dla 11 pielęgniarek na kwotę 5300 zł

4 29/2008/V W sprawie nie przyznania zapomóg losowych 2 osobom z przyczyn niespełnienia warunków regulaminowych.

5 30/2008/V W sprawie skierowania pielęgniarek i położnych na przeszkolenie po przerwie w wykonywaniu zawodu 3 pielęgniarek i 2 położnych

6 31/2008/V W sprawie wpisania do rejestru pielęgniarek i położnych 2 pielęgniarek i 1 położnej

7 32/2008/V W sprawie stwierdzenia prawa wykonywania zawodu i wpisu do rejestru pielęgniarek i położnych 4 pielęgniarek i 2 położnych

8 33/2008/V W sprawie skreślenia z rejestru pielęgniarek 1 pielęgniarki

9 34/2008/V W sprawie skreślenia z rejestru pielęgniarek 1 pielęgniarki

10 35/2008/V W sprawie wpisu do rejestru indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych oraz wydania zaświadczenia o wpisie do rejestru dla 1 pielę-gniarki

11 36/2008/V W sprawie skreślenia z rejestru położnych 1 położnej

12 37/2008/V W sprawie zakupu kserokopiarki

13 38/2008/V W sprawie skreślenia z rejestru pielęgniarek i położnych 1 pielęgniarki

OGŁOSZENIEW dniu 21.11.2008 r. odbędzie się Zjazd Absolwentów

Szkół Medycznych w Radomiu z okazji 50-lecia istnienia

szkoły. Absolwentki i absolwenci tej szkoły proszeni są o zgła-

szanie chęci uczestnictwa wraz z przedpłatą w kwocie 50 zł na

konto szkoły;

53150016471016401200580000

Samorzqd Uczniowski przy Medycznej Szkole Policealnej, Ra-

dom, ul. Kelles-Krauza 3, z oznaczeniem „Zjazd”, oraz podaniem

swojego dokładnego adresu do 30 marca 2008 r.

Bliższe informacje można uzyskać:

Hanna Giełżecka Tel. 360-15-12-, 0600676042

lub mail: hannaqielzecka@o2.pl

30 LAT OD UKOŃCZENIA SZKOŁY17 maja 2008 roku odbędzie się spotka-nie absolwentek Liceum Medycznego przy ul. Bartla we WrocławiuKlasa „A”, która ukończyła Szkołę w 1978 roku – wychowawczyni p. Cz. Juszyk.

ZGŁOSZENIA PROSIMY KIEROWAĆ do 14 kwietnia 2008 roku do pani Ewy Mariańskiej – Koziarz, tel. kom 692 467134, dom.: 071 364 33 03

Informacje DORPiP

• Kurs specjalistyczny dla pielęgniarek i położnych „PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE” Uwaga ! Kurs dofinansowany! Cena 1000 zł, z której uczestnik pokry-wa mniej niż 100 zł!

Kurs kwalifikacyjny dla sanitariuszy szpitalnych – cena 950 zł (możliwość płatności dogodnych ratach dostosowa-nych do możliwości uczestników)

8 W CIENIU CZEPKA

REGULAMIN KONK U R SU PL A ST YCZ NEGO DLA DZIECI PRZEBYWAJĄCYCH W SZPITALU

pt. „PIELĘGNIARKA W OCZACH DZIECKA”

§ 1Organizatorem konkursu plastyczne-go dla dzieci pt. „Pielęgniarka w oczach dziecka” jest Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych zwana Organi-zatorem.

§2Celem konkursu jest umożliwienie dzie-ciom hospitalizowanym zaprezentowanie swojego talentu.

§3Uczestnikami konkursu mogą być dzieci w wieku od 3 do 14 lat.

§4

Warunki uczestnictwa1. Uczestnicy konkursu wykonują dowol-ną ilość prac w formacie A-4 wybranymi przez siebie technikami plastycznymi (ry-sowanie, malowanie, wyklejanie, wydzie-ranie, wycinanki, grafika itp.). Konkurs nie obejmuje prac przestrzennych.2. Na odwrocie każdej pracy należy wpisać imię, nazwisko i wiek autora, tytuł pracy, adres i telefon domowy oraz imię i nazwi-sko rodziców.3. Zgłoszenie prac do konkursu jest rów-noznaczne z przekazaniem praw autor-skich na rzecz Organizatora, o którym mo-wa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku „O prawach autorskich i prawach po-krewnych” (Dz.U. Z 1994 r. Nr 24, Poz. 83) oraz do publikacji wszelkiego typu

wydawanych przez Organizatora oraz w internecie.4. Dane osobowe uczestników będą wy-korzystane wyłącznie w celu wyłonienia zwycięzców. Poprzez podanie danych oso-bowych uczestnik i jego rodzice wyrażają zgodę na opublikowanie uczestnika w wy-dawnictwie „W cieniu czepka”.

§5Termin i warunki dostarczenia prac1. Prace należy przesyłać w terminie do 30.04.2008 r., z dopiskiem „Konkurs Pla-styczny”, na adres siedziby Organizatora tj.: Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgnia-rek i Położnych, ul. Powstańców Śląskich 50, 53-333 Wro-cław.2. Prace nadesłane po terminie nie będą oceniane.3. Organizator nie ponosi odpowiedzial-ności za uszkodzenia powstałe podczas przesyłki.4. Nadesłane prace nie będą zwracane.

§6Zasady wyróżniania1. O wyłonieniu konkursu zadecyduje po-wołana w tym celu, przez Organizatora Komisja zwana Komisją.2. Prace nie spełniające warunków regu-laminowych nie będę klasyfikowane przez Komisję.3. Spośród zgłoszonych prac Komisja wybierze najciekawsze, które będą wy-różnione.4. Komisja złoży sprawozdanie ze swojej pracy, które zostanie opublikowane w biu-letynie Organizatora „W cieniu czepka”.5. Autorzy wyróżnionych prac zostaną powiadomieni o tym fakcie przez Orga-nizatora.

SPOTKANIE ZE STAROSTĄ POWIATOWYM W GÓRZE oraz DYREKTOREM SPZOZ W GÓRZE

Dnia 1 lutego 2008 r. Przewodni-cząca DORPiP Urszula Olechowska oraz Sekretarz Anna Szafran spo-tkały się z Panią Beatą Pona Staro-stą Powiatu Górowskiego oraz Pa-nią Czesławą Młodawską Dyrekto-rem SPZOZ na którym przedstawio-ne zostały problemy pielęgniarek i położnych z tamtejszego Szpitala. W spotkaniu tym uczestniczyły rów-nież przedstawicielki pielęgniarek i położnych . Zarówno Starosta jak i Dyrektor otrzymali je również w for-mie pisemnej z prośbą od przedsta-wicieli samorządu pielęgniarek i po-łożnych o jak najpilniejsze ich zreali-zowanie.

Pismo skierowane do :Pani Beaty PonaSTAROSTY Powiatu Górowskiego oraz Pani Czesławy Młodawskiej DYREKTORA SPZOZ w Górze

Dolnośląska Okręgowa Rada Pielęgnia-rek i Położnych we Wrocławiu zwraca się z uprzejmą prośbą do Starostwa Powiato-wego w Górze jako organu założycielskie-go dla SPZOZ w Górze oraz do Dyrekcji placówki o podjęcie pilnych działań, któ-re wpłyną na realną poprawę warunków płacy i pracy pielęgniarek i położnych tam zatrudnionych.

PIELĘGNIARKA W OCZACH DZIECKAUWAGA! Komisja D/s Kształcenia Zawodowego przy Dolnośląskiej Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych zaprasza dzieci hospitalizowane na oddziałach pediatrycznych do wzięcia udziału w konkursie plastycznym.Liczymy na ciekawe, kolorowe prace związane z zawodem pielęgniarki. Poniżej przedstawiamy regulamin konkursu.

Informacje DORPiP

93 (197) 2008

Dnia 27 lutego 2008 r. Przewodnicząca DORPiP Urszula Olechowska oraz Sekretarz Anna Szafran spotkały się z pielęgniarkami i położnymi z SPZOZ w Głogowie oraz odwie-dziły niektóre oddziały tego Szpitala.

W spotkaniu uczestniczyły pielęgniarki i po-łożne oraz oddziałowe wraz z Naczelną Pielę-gniarką.

Główne problemy pielęgniarek i położnych z tego szpitala to:• zatrudnianie niewykwalifikowanych osób na

stanowiska opiekunów w zakładzie pielęgna-cyjno-opiekuńczym,

• ograniczanie obsady pielęgniarskiej w wielu oddziałach szpitalnych,

• zła atmosfera i niepewność jutra spowodowa-na brakiem informacji o strategii w zarządza-niu szpitalem,

• niedocenianie pracy pielęgniarek i położnych w tym brak zainteresowania osiągnięciami zawodowymi (doskonały i nowatorski sposób profilaktyki i leczenia odleżyn, a także jego forma dokumentowania),

• utrudniona dostępność do kształcenia pody-plomowego spowodo-wana nieotrzymywa-niem urlopów szkole-niowych lub zwolnień z obowiązku świad-czenia pracy,

• ogromna dysproporcja w wysokości wynagro-dzeń pomiędzy leka-rzami, a pielęgniarka-mi i położnymi .

Tego samego dnia odbyło się spotkanie z Dyrektorem Szpitala Jarosławem Skowroń-skim, w którym uczest-niczyły również: Pa-

Wynagrodzenia pielęgniarek i położ-nych w SPZOZ w Górze znacznie odbiega-ją od wynagrodzeń tej grupy zawodowej w innych zakładach opieki zdrowotnej na terenie Dolnego Śląska. Zwracamy również uwagę, iż liczba pielęgniarek i położnych zatrudnionych w SPZOZ w Górze w mini-malny sposób zapewnia bezpieczną opie-kę nad pacjentami. Ponadto pielęgniar-ki i położne mają w związku powyższym bardzo utrudniony dostęp do kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Pragniemy przypomnieć, iż zarówno obowiązkiem pielęgniarek i położnych jest stałe podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych, ale nie można też zapomi-nać, że pracodawca jest obowiązany takie kształcenie/dokształcanie umożliwić.

Pielęgniarki i położne zatrudnione w Państwa placówce z wielkim poświęce-niem wykonują swoje obowiązki i identy-fikują się ze swoim pracodawcą.

Biorąc pod uwagę znane zjawiska de-mograficzne takie jak: starzejące się spo-łeczeństwo (także powiatu górowskiego), coraz wyższą średnią wieku pielęgniarek i położnych, brak chętnych do zawodu na-leży temu zdecydowanie przeciwdziałać właśnie poprzez stworzenie m.in. dobrych warunków pracy i płacy, co w konsekwen-cji wpłynie na stabilizację zatrudnienia dobrze wykształconej kadry medycznej i zapewni opiekę zdrowotną nad lokalną społecznością.

Zwracamy się do Starostwa Powiato-wego w Górze oraz do Dyrektora SPZOZ w Górze o sprawiedliwy podział środków przeznaczonych na wynagrodzenia w za-rządzanej placówce. Ogromne dyspropor-cje w wynagrodzeniach pracowników me-dycznych mające obecnie miejsce są nie-dopuszczalne. Pragniemy zwrócić uwagę, iż oprócz lekarzy, świadczeń medycznych udzielają również inne grupy zawodowe, w tym najliczniejsza grupa pielęgniarek i położnych.

Szukanie oszczędności na pielęgniar-kach i położnych i dyskryminowanie ich lub niezauważanie w negocjacjach pła-cowych są działaniami krótkowzrocznymi i w niedługim czasie mogą doprowadzić do paraliżu w funkcjonowaniu zakładu.

Dolnośląska Okręgowa Rada Pielęgnia-rek i Położnych we Wrocławiu stanowczo prosi o poważne potraktowanie tego pi-sma, będącego obroną członków naszego samorządu zawodowego.

Z wyrazami szacunku, Urszula Olechowska

Przewodnicząca DORPiP

ni Barbara Sybis Przewodnicząca Zakładowej Organizacji OZZPiP, Pełnomocny Przedstawi-ciel DORPiP Pani Zofia Falerowska oraz Pani Ewa Todorov Naczelna Pielęgniarka Zakładu. W trakcie spotkania Przewodnicząca Urszula Olechowska przedstawiła cel wizyty oraz głów-ne problemy zawodowe pielęgniarek i położnych występujące w tym zakładzie. Przewodnicząca przekazała Panu Dyrektorowi wytyczne do-tyczące kształcenia do zawodu – opiekun me-dyczny wraz z wykazem umiejętności, wska-zując tym samym nieprawidłowości w dotych-czasowym zatrudnianiu niewykwalifikowanych pracowników do czynności pielęgnacyjnych. W trakcie spotkania uzgodniono również potrze-bę podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pielęgniarki i położne, ustalenia planu szkoleń zewnętrznych dla wyznaczonych osób, dal-szych negocjacji płacowych z grupą zawodową pielęgniarek i położnych, Wspólne stanowi-sko dotyczyło także konieczności zapewnienia bezpieczeństwa zarówno pacjentom jak i pielę-gniarkom poprzez właściwą i rozsądną obsadę pielęgniarską. Uzgodniono, że na terenie Szpi-tala będą organizowane kursy dokształcające i specjalistyczne. Jako pierwszy zorganizowany będzie przez DOKPKM Sp. z o.o. kurs specja-listyczny w zakresie resuscytacji krążeniowo--oddechowej.

Pomimo tak wielu poważnych problemów, widoczne jest duże zaangażowanie pielęgniarek i położnych z SPZOZ w Głogowie w sprawy środowiska zawodowego oraz świadomość odpo-wiedzialności zawodowej na stanowisku pracy.

Urszula Olechowska

Wizyta w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Głogowie

Informacje DORPiP

10 W CIENIU CZEPKA

Lekarz nie jest jedynym przedstawicielem służby zdrowia. Oprócz lekarza wielką ro-

lę w niesieniu ulgi chorym spełnia personel me-dyczny, w tym pielęgniarki i położne. W swojej trudnej i odpowiedzialnej pracy lekarze i pie-lęgniarki nie mogą ulec rutynie, gdyż każdy pacjent wraz ze swoją chorobą jest inny, niesie niepowtarzalną historię życia, własne obawy i nadzieje. Wielu chorych po raz pierwszy spoty-ka się z personelem medycznym, gdy trafia do szpitala. Pierwszą osobą w tym nowym trud-nym kontakcie jest najczęściej pielęgniarka. To ona udziela pierwszych informacji na temat po-bytu w szpitalu, ona też pierwsza dowiaduje się o stanie pacjenta, często to właśnie ona pierwsza przywraca też nadzieję choremu, przynosi ulgę, poczucie bezpieczeństwa. Pielęgniarka otacza należną opieką chorego, jest z nim, troszczy się o niego, obserwuje jego stan, podaje lekarstwa, prowadzi obserwację, uśmierza ból, łagodzi lęk oraz daje nadzieję na wyzdrowienie.

To właśnie pielęgniarki pomagają człowieko-wi choremu odnaleźć się w nowej trudnej sytu-acji. Podejmują też wysiłek, by wprowadzić go na drogę samodzielności. Pierwszy kontakt cho-rego ze szpitalem dokonuje się właściwie w izbie przyjęć. Od tego pierwszego kontaktu zależy na-stawienie pacjenta do szpitala i jego personelu. Dlatego pielęgniarka w izbie przyjęć powinna nie tylko znać organizację całego szpitala oraz regu-laminy odnoszące się do praw i obowiązków cho-rego, ale powinna z życzliwością, chęcią, także z własnej inicjatywy udzielać choremu informacji cennych dla niego. Ważny jest tu sposób zbie-rania przez pielęgniarkę izby przyjęć wywiadu chorobowego od pacjenta. Rozmowy te powinna cechować życzliwość, takt i rzeczowość.

Po przyjęciu do szpitala chory udaje się na konkretny odział. Każdy z oddziałów ma swo-ją specyfikę. W konkretnym pielęgniarstwie pojawiają się specyficzne warunki pracy, a od personelu oczekuje się odpowiednich predyspo-zycji. Pielęgniarstwo zachowawcze charaktery-zuje się długotrwałą opieką, wielością różnych badań. Pielęgniarka staje się więc towarzyszką ostatnich chwil człowieka, doprowadzając go do granicy życia.

Zadaniem pielęgniarki jest dbałość o higienę pacjenta, porządek wokół niego, troska o zaspo-kojenie jego potrzeb. Do jej zadań należy także przygotowanie chorego do wyjścia ze szpitala, nauczenie go czynności, które będzie musiał wykonywać w domu. W posłudze choremu pie-

lęgniarka powinna starać się o indywidualne po-dejście do chorego, uwzględnienie jego sposobu bycia, ubierania się, czesania. Chorzy bowiem spodziewają się, że pielęgniarka będzie im po-święcała swój czas. W związku z tym winna ona często być wśród nich i razem z nimi.

Nie trudno zauważyć, że pracę pielęgniarki utrudnia niekiedy zła organizacja, duża licz-ba pacjentów, brak urządzeń pomocniczych, brak potrzebnej przestrzeni do pracy. Kolejną przeszkodą jest zbyt małe wynagrodzenie. Nie rekompensuje ono odpowiedzialności, trudu i stresu związanego z wykonywanym zawodem. To może wpływać na tzw. „wypalenie zawodo-we” pielęgniarek. Polega ono na wyczerpaniu emocjonalnym, które wyraża się bezsilnością, brakiem energii, osłabieniem, zmęczeniem, drażliwością, a także konfliktowością. Taki stan może łatwo prowadzić do przedmiotowe-go traktowania człowieka, cynizmu, obojętno-ści i rutyny. Może też wyrażać się w obniżonej satysfakcji zawodowej, co z kolei prowadzi do postrzegania siebie jako osoby nieefektywnej, niekompetentnej, z poczuciem braku osiągnięć. Problem ten wzmagają zmienne w szpitalu decy-zje lekarskie i administracyjne. Stres pracy zmia-nowej wiąże się ponadto z zaburzeniem rytmu okołodobowego, z wymaganiem stałej gotowo-ści i wysokiego profesjonalizmu niezależnie od pory dnia i nocy.

Nie można jednak pracy pielęgniarki trak-tować jak zwykłego zawodu. Człowiek

chory nie chce mieć przed sobą aparatury, lecz człowieka. Toteż pielęgniarki, aby dobrze wy-pełnić swoje posłannictwo muszą wypracować w sobie potrzebne cechy. Winny odznaczać się cierpliwością, optymizmem i łagodnością. Naj-ważniejszym motywem ich pracy powinna być autentyczna chęć niesienia pomocy oraz szczere zainteresowanie się chorym i jego problemami. Przed pielęgniarką stawia się zatem wymaga-nia zdolności zrozumienia drugiego człowieka, wrażliwości, wyobraźni wczucia się w jego trud-ną sytuację. Potrzebna jest tu zdolność umiejęt-nego słuchania chorych oraz nawiązywania z nimi kontaktu. Każda pielęgniarka winna więc być osobą cierpliwą i opanowaną niezależnie od sytuacji, konsekwentną, a także stanowczą w razie potrzeby.

Nie trudno zauważyć, że zawód pielęgniarki podejmują przede wszystkim kobiety. Jan Pa-weł II wzywa, by właśnie naturalne dyspozycje stanowiły podstawę ich posługi. „Działalność w

świecie cierpienia zdrowia powinna być również sposobnością do wykorzystania bogactw waszej kobiecości. Z całą pewnością powołanie kobie-ty do macierzyństwa sprawia, że jesteście bar-dziej wrażliwe na potrzeby bliźnich i potraficie ofiarnie im pomagać. Gdy do tych naturalnych zdolności dojdzie świadomy altruizm, a przede wszystkim siła wiary i moc ewangelicznej mi-łości, wówczas możemy oglądać prawdziwe cu-da poświęcenia” [„L’Osservatore Romano” 20 (1999) nr 2, s. 45].

Wykonując swój zawód pielęgniarka zobo-wiązana jest do wierności normom mo-

ralnym, do odpowiedzialności za chorego nie tylko wobec prawa, ale przede wszystkim wo-bec swojego dobrze ukształtowanego sumienia. Powinna ona udzielać pacjentowi rzetelnych, zrozumiałych informacji dotyczących stanu je-go zdrowia. Jednocześnie zobowiązana jest do zachowania tajemnicy zawodowej.

W pracy pielęgniarek są i takie sytuacje, któ-re wymagają od pielęgniarek, w imię wierno-ści swojemu sumieniu, wyraźnego sprzeciwu. Odmowę współdziałania w niesprawiedliwości uznaje Jan Paweł II za obowiązek moralny, ale także za podstawowe prawo ludzkie. Jego zda-niem zarówno lekarze jak i pielęgniarki powinny mieć zapewnioną możliwość odmowy uczestnic-twa w planowaniu, przygotowywaniu i doko-nywaniu czynów wymierzonych przeciw życiu. Ten zaś kto powołuje się na sprzeciw sumienia, nie może być karany ani narażony na inne kon-sekwencje prawne. Znany ginekolog-położnik prof W. Fijałkowski, kiedy zgłaszały się do nie-go w latach pięćdziesiątych kobiety z prośbą o dokonanie zabiegu aborcji, mówił wprost: ,jako człowiek odmawiam”.

***Praca pielęgniarek jest służbą na rzecz czło-

wieka chorego. Jan Paweł II nazwał ją powoła-niem. Zasadniczym miejscem wypełniania tej posługi jest szpital. Wobec wzrostu technik medycznych wymaga się od pielęgniarek zdo-bywania wysokiej specjalizacji. Pielęgniarka powinna pamiętać o godności i wartości swoich pacjentów, także o ich podstawowych prawach. Pracuje bowiem w służbie na rzecz bliźnich. Nigdy nie powinna więc się temu podstawowe-mu obowiązkowi sprzeniewierzać.

W-w, 22 luty 2008 r.x.Tadeusz Reroń

PRZYMIOTY POSŁUGI PIELĘGNIARSKIEJORAZ ICH UWARUNKOWANIA PRACY

Nasza praca

113 (197) 2008

Dnia 6 lutego 2008 r. Przewodnicząca Urszula Olechowska oraz Sekretarz Anna Szafran spotkały się z pielęgniarkami i Dyrek-torem DPS w Głogowie Panią Mirosławą Krasic-ką oraz zwiedziły Zakład. W spotkaniu uczestniczy-ła dość liczna grupa pie-lęgniarek oraz Kierownik Pionu Opiekuńczo-Tera-peutycznego Pani Dorota Pieczulis

Przewodnicząca przedstawiła za-dania realizowane przez samorząd w tym szczególnie działania pomoco-we dla członków DOIPiP. Poruszono konieczność włączenia przedstawicie-li pielęgniarek zatrudnionych w DPS do czynnej współpracy w powołanym przez DORPiP Zespole ds. Pielęgnia-rek spoza Zakładów Opieki Zdrowot-nej, gdyż status zawodowy i wynikające z niego problemy różnią się od warun-ków pracy i płacy pielęgniarek zatrud-nionych w zoz.

Poruszone zostały główne proble-my pielęgniarek z DPS w Głogowie

w tym:• bardzo niskie wynagrodzenia,• duża odpowiedzialność zawodo-wa i stres w pracy spowodowany utrudnionym kontaktem z leka-rzami szczególnie w godzinach popołudniowych i nocnych,

• zdecydowanie za mała obsada pie-lęgniarska na dyżurach,

• narażenie na agresję ze strony mieszkańców,

• obciążenie psychiczne i fizyczne związane ze specyfiką pracy,

• utrudnienie dostępności do szko-leń itp.

W związku z powyższym tego sa-mego dnia odbyło się spotkanie w Sta-rostwie Powiatowym mające na celu podkreślenie odmienności sytuacji pra-cowników DPS oraz rażącego niedoce-niania wykonywanej przez nich pracy. Przewodnicząca Urszula Olechowska w rozmowie ze starostą Panią Anną Brok zaapelowała o podjecie skutecznych działań ze strony powiatu mających na celu podwyższenie wynagrodzeń dla pracowników DPS i zwiększenie za-trudnienia. Ustalono także, że na tere-nie powiatu przy współpracy DOIPiP będą organizowane kursy dokształca-jące i specjalistyczne.

Urszula Olechowska

KOMUNIKAT NACZELNEJ RADY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCHw sprawie zasad

pobierania i transpor-tu materiałów do ba-dań laboratoryjnych pobranych w miejscu zamieszkania pacjen-ta przez pielęgniar-ki/położne wykonu-jące świadczenia ja-ko samodzielne pod-mioty

W związku z licznymi zapy-taniami pielęgniarek/położ-nych wykonujących świadcze-nia jako samodzielne podmio-ty dotyczącymi pobierania i transportu materiałów do badań laboratoryjnych po-branych w miejscu zamieszka-nia pacjenta, informuję, że:

1. Pielęgniarka ma prawo na zlecenie lekarza POZ po-brać w miejscu zamieszkania pacjenta materiał do badań laboratoryjnych pod warun-kiem zapewnienia przez leka-rza POZ próbówek lub pojem-ników, opakowania zbiorcze-go oraz transportu materiału do laboratorium. W ramach kontraktu z Narodowym Fun-duszem Zdrowia lekarz POZ otrzymuje na ten cel środki finansowe. Pielęgniarki i po-łożne takiego finansowania nie otrzymują.

Zgodnie z pkt. 3 Załącz-nika Nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2006 roku w sprawie standardów jakości dla labo-ratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz.. 435) materiał do badań laboratoryjnych jest dostarczany do laboratorium zgodnie z procedurami opra-cowanymi przez te laborato-ria dla stałego zleceniodawcy – lekarza POZ.

Zgodnie z 9 pkt. 4 Zarzą-

dzenia Nr 69/2007/DSOZ Pre-zesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 września 2007 roku w sprawie warun-ków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodza-ju podstawowa opieko zdro-wotna (zmienionego Zarzą-dzeniem Nr 105/2007/DSOZ oraz Zarządzeniem Nr 1/2008/DSOZ) świadczeniodawca (le-karz POZ) zapewnia pobranie materiałów do badań zgod-nie z ww. rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 marca 2006 roku. Pobranie materia-łu do badań w domu chore-go świadczeniodawca (lekarz POZ) zleca pielęgniarce poz. Wykaz badań diagnostycz-nych, które zobowiązany jest wykonać i finansować lekarz POZ wymienia załącznik nr 2 do Zarządzenia. Świadczenia lekarza POZ są finansowa-ne na zasadach określonych w §11 ww. Zarządzenia.

UWAGA!2. Samodzielny transport

przez pielęgniarki/położne, materiału do badań laborato-ryjnych, pobranego w miej-scu zamieszkania pacjenta lub pozostawienie tego ma-teriału w domu pacjenta jest niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa i rodzi za-grożenie epidemiologiczne!

Załącznik Nr 14 do Zarzą-dzenia Nr 69/2007/DSOZ Pre-zesa NFZ z dnia 25 września 2007 roku (zmienionego Za-rządzeniem Nr 1 05/2007/DSOZ oraz Zarządzeniem Nr 1 /2008/DSOZ) w katalo-gu świadczeń pielęgniarskich w poz, określa w pkt. 6.4, że pobieranie materiału do ba-dań jest świadczeniem reali-zowanym we współpracy ze świadczeniodawcą (lekarzem POZ). Za zapewnienie pojem-ników do badań oraz warun-ków i środka transportu od-powiada lekarz POZ zgodnie z warunkami umowy z wyko-nawcą badań (laboratorium).

(-) Elżbieta Buczkowska Prezes NRPiP

Wizyta w Domu Pomocy Społecznej w Głogowie

Informacje DORPiP

12 W CIENIU CZEPKA

WSPOMNIENIA NASZEJ KOLEŻANKI Z MISJI W IRAKUJestem pielęgniarką od 14 lat. W 2004 roku wstąpiłam do wojska, gdzie nadal

wykonuję nasz zawód pielęgniarki, ale teraz z dumą noszę mundur Wojska Polskie-go. Służę w 2 Szpitalu Operacji Pokojowych we Wrocławiu. W Polsce powstały dwa takie szpitale : 1SzOP w Bydgoszczy i 2SzOP we Wrocławiu. Jak każdy żołnierz biorę udział w szkoleniach strzeleckich, poligonowych itp.

W 2005 roku brałam udział w misji stabilizacyjnej w Republice Iraku.Misja w Iraku była moją pierwszą i chyba pozostanie dla mnie tą szczególną i naj-

ważniejszą. Ludzie często pytają: Jak było w Iraku? Odpowiadam, że gorąco. Nie da się bowiem opisać tego w kilku słowach. Podróż samolotem do Kuwejtu,

potem 16 godzin na Starze w hełmie, kamizelce kuloodpornej i z naładowaną bro-nią. Jechaliśmy przez ten pustynny kraj i myślałam czy my naprawdę żyjemy w XXI wieku.

Zobaczyłam biednych ludzi mieszkających w lepiankach, podróżujących na osiołkach jak za czasów Chrystusa.

Tylko niewielka, elitarna grupa bogatych Ira-kijczyków mieszka w pięknych domach i jeź-dzi samochodami, to tylko ich stać na leczenie. Przeciętny Irakijczyk nie ma szans na dobrą opiekę medyczną z powodu braku sprzętu, wy-kształconych lekarzy i środków finansowych. Opieka pielęgniarska, lekarska i operacje są w tym kraju bardzo drogie.

Po dotarciu na miejsce służby - do Camp Li-ma, znajdującego się kilkanaście kilometrów od Karbalii, zobaczyłam szpital.

Nasza Grupa Zabezpieczenia Medycznego-(GZM), która objęła szpital na IV zmianie li-czyła około 40 osób. W składzie GZM-u poza wojskowym personelem medycznym byli pra-cownicy cywilni, którzy włożyli mundury tyl-ko na czas misji.

Szpital mieścił się w kilku kontenerach i pod namiotami. W kontenerach znajdowało się: la-boratorium, sala przedoperacyjna ze steryliza-cją, sala operacyjna i oddział intensywnej opie-ki medycznej. Oddział szpitalny i izba przyjęć znajdowały się pod namiotami.

Sprzęt i leki mięliśmy z Polski jak również od Amerykanów ponieważ nasz szpital mieścił się na terenie ich bazy. Amerykanie zaopatrywali nas też w wodę, która w Iraku jest cenniejsza niż ropa. Woda była przechowywana w specjal-nych zbiornikach przypominających kształtem ogromne termofory, dzięki temu na sali przed-operacyjnej była bieżąca woda. Do picia mieli-śmy wodę butelkowaną.

Misja

133 (197) 2008

zabiegu leżeli na oddziale szpitalnym. Nasz szpital za-pewniał pomoc specjalistyczną na poziomie +2, która obejmowała krótkotrwałą hospitalizację, podstawowe badania krwi, moczu, kału, badania USG i RTG oraz zabiegi z zakresu chirurgii miękkiej i ortopedii. Jeśli

pacjent wymagał szerszej diagnostyki bądź konsulta-cji specjalistycznej był transportowany śmigłowcem do szpitala w Bagdadzie. Naszymi pacjentami byli nie tylko Polacy ale również Amerykanie, Ukraińcy, Mongołowie i Irakijczycy. Głównym problemem była bariera językowa ale moje doświadczenie zawodowe

i wiedza rekompensowały to doskonale. Dzięki dobrej współpracy całego zespołu terapeutycznego odnieśli-śmy wiele sukcesów i otrzymaliśmy wiele podzięko-wań od naszych pacjentów

Poza pracą w szpitalu personel medyczny brał udział w konwojach jako zabezpieczenie medyczne a także w patrolach zwiadowczych. Podczas nalotów kiedy alarm wzywał do schronów zespół medycz-ny w hełmach i kamizelkach biegł do szpitala żeby ewakuować do schronów pacjentów. Tak w dzień jak i w nocy mogliśmy spodziewać się nagłego wezwa-nia. Gdy przywozili dużo rannych cenna była każ-da para rąk.

W tych trudnych sytuacjach staliśmy ramie w ra-mie z amerykańskimi medykami i lekarzami i udzie-laliśmy pomocy wszystkim poszkodowanym. Naj-trudniej było kiedy przywieziono młodziutkiego, pol-skiego żołnierza dla którego nie mogliśmy nic zrobić. Pożegnaliśmy go z należnymi mu honorami.

Wiem, że byłam tam potrzebna i zrobiłam wszyst-ko co mogłam dla moich pacjentów, a to chyba naj-ważniejsze. Cieszę się, że wróciłam cała i zdrowa do Polski.

Joanna Kadłubowska

Mieszkaliśmy w kontenerach. Kontenery ustawione były szeregowo a między nimi były wą-skie uliczki. W bazie Lima jest polska uliczka zwana ulicą Sezamkową. W kontenerach mie-liśmy klimatyzację i prąd. W bazie była jedna łazienka dla kobiet.

Niedaleko szpitala mieściła się amerykańska stołówka i PX(sklepik z artykułami pierwszej potrzeby) dla wszystkich żołnierzy. W bazie był też kościół. Na terenie bazy obowiązywał nas strój wojskowy, tylko na naszej uliczce lub w kampie chodziliśmy w ubraniach cywilnych.

Moim królestwem był oddział szpitalny. Mieścił się w 4 namiotach połączonych łącznikiem i 3 oddzielnych, które pełniły funkcje izolatorów. Obowiązki pielęgniarskie wyglądały podobnie jak w Polsce, chociaż tak różnorodnych i dziwnych przypadków nie widziałam nigdy.

Izba przyjęć przyjmowała wielu miejscowych pacjentów. Najwięcej było przypadków rozle-głych, ciężkich poparzeń u dzieci i młodych kobiet, ciężko gojących się ran – co było spowodo-wane brakiem fachowej pomocy medycznej i złymi warunkami higienicznymi. Przychodziło też wielu pacjentów ortopedycznych, którzy nie otrzymali na czas pomocy lub zostali źle zdiagno-zowani. Głównym problemem były patologicznie zrośnięte złamania sprzed kilku lub kilku-nastu lat. Było to trudne do określenia ponieważ najczęściej nie posiadali żadnej dokumentacji medycznej ani zdjęć RTG. Jeśli to tylko było możliwe byli kwalifikowani do zabiegów operacyj-nych, które miały na celu przywrócenie im chociaż częściowej sprawności ruchowej. Przed i po

Misja

14 W CIENIU CZEPKA

W Klinice Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego istnieją dwa oddziały z podziałem na wiek pacjentów: od 0 do 8 lat i od 9 do 18 lat.

Dzieci ze świeżo wykrytą cukrzycą ty-pu I przebywają na oddziale przez cały okres leczenia z rodzicami/opiekunami, ponieważ wymagają tego codzienne przy-gotowania do samokontroli.

Leczenie cukrzycy zależy od zespołu te-rapeutycznego, wyboru właściwego sposobu leczenia, pielęgnacji oraz od pacjenta i jego rodziny, ich właściwego przestrzegania za-leceń dotyczących diety, samokontroli i wy-siłku fizycznego. W skład zespołu wchodzą: lekarz pediatra ze specjalnością diabetolo-giczną, pielęgniarka edukacyjna, dietetycz-ka, psycholog, fizykoterapeuta i rodzice lub opiekunowie.

Właściwa edukacja pacjenta uznawana jest dzisiaj jako jeden z podstawowych ele-mentów terapii cukrzycowej. Dzięki niej pacjent i jego rodzina podejmują trafne de-cyzje w zmieniających się sytuacjach życia codziennego. Należy zawsze pamiętać, aby dostosować słownictwo i terminologię me-dyczną do wieku i poziomu intelektualnego pacjentów i rodziców. Długotrwały proces edukacji na temat cukrzycy ma na celu wy-jaśnić pierwsze pojęcia, zagadnienia doty-czące insuliny, ustalania dawek, obsługi wstrzykiwacza PEN i glukometru, kontroli glikemii oraz samokontroli. Każdego dnia nasi pacjenci z cukrzycą oraz ich opiekuno-wie uczestniczą w szkoleniach prowadzo-nych przez pielęgniarkę edukacyjną i leka-rza. Dziecko do lat 8 jest całkowicie zależ-ne od rodziców, wymaga stałego nadzoru, a odpowiedzialność za samokontrolę spo-czywa tylko na rodzicach. Dzieci powyżej 8 lat stopniowo przejmują ciężar odpowie-

dzialności za wyniki samokontroli, a rodzi-ce ich wspierają, służą radą i pomocą.

W Klinice opracowano program szkole-niowy mający na celu przygotowanie dziec-ka do samokontroli, a rodziców do sprawo-wania nadzoru nad właściwym przebiegiem choroby w życiu codziennym.

TEMATY SZKOLENIA1. Istota cukrzycy – podstawowe wiadomo-

ści, objawy, przyczyny, typy cukrzycy, rola insuliny, sposoby terapii.

2. Insulina – rodzaje (czasy działania, ko-ordynacja pory wstrzyknięcia i posiłku), opakowania, przechowywanie, schema-ty podawania.

3. Zasady i technika prawidłowego poda-wania insuliny, obsługa wstrzykiwacza typu PEN, pompy insulinowe.

4. Strzykawki – rodzaje, zasady i techni-ka prawidłowego nabierania i podawa-nia leku.

5. Obsługa glukometru. 6. Pielęgnacja miejsc podawania insuliny,

pielęgnacja stóp, higiena ciała.7. Niedocukrzenia - objawy, przyczyny, po-

stępowanie, zapobieganie. 8. Glukagon - ćwiczenia praktyczne, zasa-

dy podawania leku.9. Hiperglikemia – objawy, przyczyny, po-

stępowanie, zapobieganie. 10. Zasady adaptacji dawek do aktualnych

potrzeb organizmu, w zależności od po-ziomu cukru.

11. Kwasica metaboliczna – objawy, postę-powanie, zapobieganie.

12. Badanie moczu na obecność cukru i acetonu.

13. Kryteria wyrównania cukrzycy – usta-lenie docelowych wartości glikemii u da-nego pacjenta.

14. Wymienniki węglowodanowe – za-sady komponowania posiłków (indeks glikemiczny), samodzielne wyliczanie wymienników węglowodanowych na gotowych produktach, układanie jadło-spisów.

15. Zasady zdrowego odżywiania – indywi-dualne zalecenia dotyczące żywienia.

16. Zasady samokontroli – prowadzenie zeszytu.

17. Wysiłek fizyczny w cukrzycy. 18. Czynniki wpływające na „chwiejny”

przebieg cukrzycy.19. Postępowanie w czasie dodatkowej

choroby.20. Przewlekłe powikłania w cukrzycy, spo-

soby zapobiegania. Na wstępie przygotowania dziecka do

samokontroli w przebiegu cukrzycy wy-jaśnia mu się zrozumiałym dla niego ję-zykiem podstawowe pojęcia dotyczące cukrzycy.

CUKRZYCA DIABETES MELLITUSCukrzyca jest chorobą przewlekłą, któ-

rej przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń w zakresie wykorzystania gluko-zy przez komórki organiczne, co powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi (hi-perglikemię) oraz wydalanie glukozy wraz z moczem. Cukrzyca charakteryzuje się tak-że zaburzeniami metabolizmu węglowoda-nów, tłuszczów i białek.

Cukrzyca typu 1 (cukrzyca zależna od insuliny, IDDM) zwana jest także cukrzy-cą wieku młodego, ponieważ ujawnia się zwykle przed 35 rokiem życia. Typ 1 cu-krzycy jest zależny od insuliny co ozna-cza, że wymagane jest jej podawanie od momentu ujawnienia się choroby. W cu-

PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO SAMOKONTROLI W PRZEBIEGU CUKRZYCY INSULINOZALEŻNEJ

mgr Urszula CiechanowiczDorota MazurKlinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku RozwojowegoAkademicki Szpital Kliniczny we Wrocławiu

„Nie można nauczyć się za kogoś– można tylko pomóc komuś w nauce”

Galileusz (1564-1642)

Cukrzyca

153 (197) 2008

krzycy typu 1 uszkodzone są komórki wy-spowe trzustki wytwarzające insulinę, co prowadzi do całkowitego zaniku jej pro-dukcji. Bez insuliny glukoza pozostaje w krwioobiegu i jej stężenie wzrasta, szcze-gólnie po jedzeniu. Ostatecznie przedostaje się ona do moczu. Spośród chorych na cu-krzycę, na typ 1 choruje 15-20% chorych.

Objawy cukrzycy:• stałe wzrastanie poziomu cukru we krwi

– trawienie spożytego pokarmu jest za-burzone

• wielomocz – obecność cukru w moczu po-woduje przyklejanie się wody, co przejawia się dużą ilością oddawanego moczu

• cukromocz – cukier pojawia się w moczu, gdy poziom cukru we krwi przekroczy gra-nicę progu nerkowego, czyli >160mg %

• wzmożone pragnienie – ponieważ odda-wany jest często mocz, odczuwamy pra-gnienie

• utrata jonów, pierwiastków śladowych, witamin i ciał obronnych spowodowa-ne oddawaniem dużej ilości moczu, tzw. wypłukiwanie

• zmniejszanie masy ciała – glukoza krą-żąca we krwi często jest wydalana przez nerki z moczem, nie przechodzi do wnę-trza komórek; komórki muszą szukać in-nego źródła energii, którym jest tkanka tłuszczowa

• obecność ciał ketonowych w moczu i w wydychanym powietrzu

• pojawienie się zmian ropnych na skórze, grzybice jamy ustnej oraz zewnętrznych narządów moczopłciowych –spowodowa-ne są odwodnieniem organizmu, obecno-ścią cukru i acetonu w moczu oraz utratą ciał odpornościowych i witamin

• inne objawy: bóle głowy, osłabienie, nud-ności, wymioty

INSULINA Insulina jest hormonem białkowym, któ-

rego zadanie polega na obniżaniu poziomu cukru we krwi. Produkowana jest w komór-kach beta trzustki, a następnie wydzielana do krwi w małych ilościach przez całą dobę, także na widok i zapach jedzenia następuje zwiększenie produkcji insuliny. Nazwa in-suliny z łaciny oznacza „insula” – wyspa i pochodzi od wysepek Langerhansa trzust-ki, gdzie insulina jest produkowana. Poziom cukru u człowieka nie mającego cukrzycy nawet po bardzo dużym i słodkim posił-ku nie będzie odbiegał od normy, tzn. nie przekroczy wartości 160mg%, czyli progu nerkowego dla glukozy.

Leczenia cukrzycy to nie tylko insuli-na, ale i systemy do jej podawania, dopa-sowane do indywidualnych potrzeb pa-cjenta. Decyzje o doborze odpowiedniego

wstrzykiwacza podejmuje lekarz wspólnie z pacjentem.

Insulinę można podawać za pomocą:• strzykawek, które używane są u małych

dzieci, gdzie jest bardzo niskie zapotrzebo-wanie na insulinę. Stwarza to konieczność podawania insuliny w małych dawkach- jednorazowo w dziesiętnej części jednej jednostki; do tego celu używane są specjal-ne strzykawki zwane insulinówkami

• penów – automatyczny wstrzykiwacz in-sulinowy jest praktycznym urządzeniem, który ładowany jest pojemniczkiem insuli-nowym (penfilem) przeznaczonym do wie-lu wstrzyknięć; jest dokładny w dozowaniu i zmniejsza ryzyko popełnienia błędu

• osobistej pompy insulinowej – niewiel-kie urządzenie mechaniczne umożliwia-jące podawanie właściwej dawki insuliny przez 24 godziny na dobę w sposób ciągły (baza insuliny); dawkowana insulina jest podawana poprzez naciśnięcie przycisku na pompie (bolusa), np. do posiłku.

Od niedawna dzięki darom Orkiestry Świątecznej Pomocy, Klinika zaopatruje dzieci w osobiste pompy insulinowe, które pozwalają na ciągły podskórny wlew insu-liny w dawce wcześniej zaprogramowanej. Obecnie leczenie pompą jest coraz częściej stosowane, a zalecane jest wówczas, gdy wcześniejsze leczenie cukrzycy nie pozwoli-ło na prawidłowe jej uregulowanie. Decyzję o leczeniu przy pomocy pompy podejmu-je pacjent. Dzięki pompie dzieci uwalnia-ją się od wielokrotnych wstrzyknięć insu-liny. Mogą szybko reagować na spadki lub wzrosty poziomu glukozy i od razu zoba-czyć efekty swojej diety. Najnowsze rodza-je pomp mają możliwość ciągłej kontroli glikemii, co jest bardzo istotne dla dobrego wyrównania cukrzycy.

Rodzaje insulin:• insulina o krótkim czasie działania jest

czystą insuliną bez żadnych dodatków, ma postać przezroczystej cieczy (np. Actrapid, Gensulin R, Humulin R),

• insulina o długim czasie działania (np. Lantus) jest przezroczysta – analogi insuli-ny (zmodyfikowane metodą inżynierii ge-netycznej preparaty insuliny ludzkiej),

• insuliny szybko działające (np. Humalog, Novo–Rapid), przezroczysta (analogi),

• insuliny o długim czasie działania i mie-szanki - w celu wytworzenia insuliny o dłuższym czasie działania stosowane są różne dodatki, które powodują, że ma ona postać zawiesiny; dodatki te osadzają się w pojemniku i dlatego przed podaniem insuliny koniecznie trzeba ją obrócić lub przetoczyć (ale nie wstrząsać) 10-20 razy tak, aby ponownie powstała jednorodna zawiesina.

Przechowywanie insuliny:• insulinę w zapasie przechowujemy w lo-

dówce od 40 do 80 C, do daty ważności,• insulinę używaną przechowujemy w tem-

peraturze pokojowej (do 250 C) przez 28 dni.

Czas działania insuliny może ulec zmianie:a) działanie insuliny przyspieszone: wystę-

puje w przypadku – podwyższonej tem-peratury ciała (gorączka, nagrzanie przez słońce, kąpiel w gorącej wodzie), masażu, wysiłku fizycznego, podania insuliny do-mięśniowo,

b) działanie insuliny opóźnione: występuje gdy dochodzi do ochłodzenia ciała, po-dania śródskórnego, braku ruchu, obec-ności zrostów.

Miejsca podawania insuliny1. Brzuch – z wykluczeniem miejsca w pro-

mieniu 5 cm od pępka.2. Pod łopatkami (ostatnio wycofano się z

tego miejsca).3. Ramiona – zewnętrzna, boczna część.4. Uda – przednio – boczna część zewnętrz-

na.5. Pośladki – górna, zewnętrzna część po-

śladkowa.O czasie działania insuliny decyduje tak-

że miejsce, w które zostanie ona wstrzyknię-ta. Najszybciej się wchłonie gdy podamy ją w brzuch, następnie w ramię i pod łopatki, kolejno w udo bądź pośladki. Insulinę o przedłużonym działaniu lub długo dzia-łającą podajemy tylko w uda lub pośladek. Szybko działające insuliny (Novo-Rapid, Humalog) podajemy w brzuch.

Technika iniekcji podskórnej:1) wyciśnij 1 jednostkę insuliny w powie-

trze, aby upewnić się, że końcówka igły jest wypełniona,

2) nastaw właściwą dawkę,3) wbij igłę: – pod kątem 45o – igły 8 mm i dłuższe– pod kątem 900 – igły 6 mm i krótsze4) wstrzyknij insulinę,5) policz powoli do 10 lub szybko do 20

(około 15 sekund),6) wyciągnij igłę.

Dezynfekcja skóry przed iniekcją nie jest konieczna, ponieważ ryzyko zakaże-nia jest nikłe, a dezynfekcja alkoholem często wywołuje szczypiący ból po wbiciu igły i wysusza skórę. Znacznie ważniejsza jest odpowiednia higiena oraz prawidłowe mycie rąk.

Należy zawsze pamiętać o pielęgnacji miejsc wkłuć poprzez: masowanie, nawil-żanie, zmienianie miejsc podawania insu-liny – odległość między jednym a drugim wkłuciem powinna wynosić od 1 do 2 cm.

Glukometr jest to urządzenia służące do

Cukrzyca

16 W CIENIU CZEPKA

pomiaru glikemii, które należy wykony-wać kilkakrotnie w ciągu dna, a niekiedy także w nocy.

Pomiar glikemii wykonuje się :– przed każdym podaniem insuliny– przed głównymi posiłkami– przed snem – rano, na czczo.

Dodatkowe pomiary należy wykonywać w różnych nietypowych sytuacjach:- złego samopoczucia (objawy przecukrze-

nia lub niedocukrzenia)- przed wysiłkiem fizycznym i po jego za-

kończeniu- podczas choroby infekcyjnej (grypa, angi-

na, przeziębienie), lub choroby przewodu pokarmowego (zatrucia)

- podczas stresu.

HIPOGLIKEMIA Hipoglikemia oznacza spadek pozio-

mu cukru we krwi poniżej normy, czyli < 60mg %.

Przyczyny:• nie zjedzenie lub niedojedzenie posiłku• wymioty, biegunka• nie zjedzenie dodatkowego posiłku (prze-

kąski)• za duża dawka insuliny do aktualnych

potrzebObjawy: bladość skóry i jej nadmier-

ne pocenie, drżenie rąk, uczucie braku si-ły, senność, zmęczenie, osłabienie, uczu-cie niepokoju, uczucie głodu, zaburzenie widzenia, mroczki przed oczami, rozma-zywanie się liter, problemy z czytaniem tekstu, rozszerzone źrenice, podkrążo-ne oczy, podwójne widzenie, zaburzenia pamięci, problemy z koncentracją, bóle i zawroty głowy, zmiana nastroju, zde-nerwowanie, agresja, płaczliwość, drażli-wość, histeria, nocne moczenia, koszma-ry senne.

Postępowanie:• wykonanie pomiaru glukozy we krwi• wypicie słodkiego soku lub zjedzenie cu-

kierka lub spożycie tabletek glukozy• w przypadku zasłabnięcia i utraty przy-

tomności (mogą wystąpić drgawki) ist-nieje KONIECZNOŚĆ PODANIA ZA-STRZYKU Z GLUKAGONU w dawce 0,1mg/10 kg wagi ciała (do 6 roku życia 0,5 ampułki, po 6 roku życia cała am-pułka).GLUKAGON: działanie w ciągu 10-15

min.; okres działania: 30 – 60 min.Po odzyskaniu przytomności i powrocie

odruchu połykania podajemy słodki sok do picia (np. 100 ml Kubusia) i jedną kanapkę po około 30 min. od podania zastrzyku; efekt uboczny to nudności, wymioty. Jed-nakowy skutek daje zarówno zastrzyk pod-

skórny jak i domięśniowy, nie ma więc zna-czenia jak głęboko wprowadzi się igłę.

HIPERGLIKEMIA Hiperglikemia oznacza wzrost poziomu

cukru we krwi i przekroczenie progu ner-kowego, czyli około 180 mg %.

Przyczyny:• zjedzenie zbyt obfitego posiłku, dojada-

nie• zbyt małe dawki insuliny• stres• choroba• okres dojrzewania

Objawy: uczucie pragnienia, suchość w jamie ustnej, częste oddawanie moczu, zmęczenie, osłabienie, niechęć do wysiłku fizycznego, uczucie głodu, bóle głowy, roz-drażnienie, nerwowość, bóle brzucha, nud-ności, wymioty.

Postępowanie:• wykonywanie pomiaru glukozy we krwi• jeśli jest taka potrzeba – dostrzyknięcie

dawki korygującej insuliny• picie dużej ilości płynów obojętnych – wo-

da mineralna• kontrola poziomu cukru po upływie 2h.

KWASICA KETONOWAKwasica ketonowa jest zawsze spowodo-

wana względnym lub całkowitym brakiem insuliny. Może wystąpić na początku cho-roby lub, jeżeli niedobór insuliny utrzymu-je się od 12 do 24 godzin. Kwasica ketono-wa rozwija się szybciej jeśli mniejsza część dziennej dawki insuliny składa się z insuliny o pośrednim lub długim działaniu, a także przy awarii pompy insulinowej.

Przyczyny: • oporność insulinowa, • wysokie stężenie glukozy we krwi, • utrata soli z moczem, • hormony kontrregulacyjne, • zaburzenia elektrolitowe, • wysokie poziomy związków ketono-

wych, • całkowity lub częściowy niedobór insu-

liny, •gwałtowny wzrost organizmu (okres doj-

rzewania), • pominięte dawki insuliny, początek cu-

krzycy, • zwiększone zapotrzebowanie na insulinę

podczas stresu lub choroby.Objawy: glukoza w moczu, zwiększona

częstotliwość oddawania moczu, także w nocy, duże objętości oddawanego moczu, utrata płynów, duże pragnienie, suchość ust, sucha skóra, wysuszone błony śluzowe, produkcja związków ketonowych, nudno-ści, wymioty, zmęczenie, osłabienie, rozlany ból brzucha oraz bolesność uciskowa, ciężki

oddech, zapach acetonu z ust, ból w klatce piersiowej lub bocznej części ciała (niewy-dolność oddechowa), zaburzenie świado-mości, śpiączka cukrzycowa, wyczerpanie zapasów energetycznych, spadek siły mię-śni, utrata wagi

Postępowanie: • dostrzyknięcie dodatkowej dawki insuliny

krótko/szybko działającej, • zwiększenie ilości przyjmowanych pły-

nów, • uzupełnienie strat potasu, • jeśli ilość związków ketonowych wzra-

sta, to oprócz wstrzykiwania dodatkowej dawki insuliny należy skontaktować się z ośrodkiem diabetologicznym

Kwasica ketonowa zagraża życiu i musi być leczona w szpitalu, gdzie stosuje się po-dawanie płynów dożylnych oraz insuliny.

BADANIE MOCZU NA OBECNOŚĆ CUKRU I ACETONU.

W przypadku regularnego oznaczania glikemii nie jest konieczne wielokrotne w ciągu dnia oznaczanie zawartości gluko-zy w moczu. Badanie moczu jest uzupeł-nieniem badania krwi. Badając mocz uzy-skujemy odpowiedź, czy w ciągu ostatnich godzin (od czasu kiedy ostatni raz oddano mocz do chwili kiedy wykonano badanie) stężenie glukozy przewyższyło próg ner-kowy, czyli ok. 145 - 180 mg%. Badanie moczu pozwala wykryć ryzyko zagrożenia kwasicą ketonową. Nadmiar acetonu, po-dobnie jak nadmiar cukru, przechodzi z krwi do moczu.

W przypadku prawidłowego leczenia dietetycznego i odpowiedniej dawki insuli-ny, nie powinno być w moczu acetonu. Mo-że jednak być wskazówką stanów przecu-krzenia w okresie poza rutynową kontrolą glikemii. Podczas snu objawy przecukrzenia mogą być nie zauważone. Kilkanaście go-dzin wystarczy, do wytworzenia nadmier-nej ilości acetonu. Sytuacja taka może zaist-nieć w wyniku infekcji, błędnego wstrzyk-nięcia insuliny lub po wysiłku fizycznym i błędzie dietetycznym.

Wskazane jest wykonanie badania na obecność cukru i acetonu:• po godzinach nocnych (rano – pierwszy

mocz)• w ciągu dnia w przypadku towarzyszących

objawów przecukrzeń• np. w czasie grypy, bólów brzucha, nie-

strawności• po wysiłku fizycznym

KRYTERIA WYRÓWNANIA METABOLICZNEGO CUKRZYCY

• glikemia na czczo < 100mg/dl (5,6 mmol/l)• glikemia po posiłku (2 godz.) < 135mg/dl

Cukrzyca

173 (197) 2008

(7,5 mmol/l)• hemoglobina glikolizowana HbA1C <

6,5%• cholesterol całkowity < 185 mg/dl (3,0

mmol/l), cholesterol HDL > 46 mg/dl (1,2 mmol/l), cholesterol LDL < 100 mg/dl (2,6 mmol/l), trójglicerydy < 150 mg/dl (1,7 mmol/l)

• ciśnienie tętnicze < 130/80 mmHg• BMI 20 – 25 kg/m2

ŻYWIENIE W CUKRZYCYW procesie przygotowania dziecka do

samokontroli w przebiegu cukrzycy, du-ży nacisk kładziony jest na prawidłowe ży-wienie, które jest integralną częścią lecze-nia chorego dziecka. Zalecenia żywieniowe dostosowane są do wprowadzonego modelu insulinoterapiii oraz aktywności fizycznej dziecka i uwzględniają skład jakościowy, rozkład posiłków w ciągu dnia, dobowe za-potrzebowanie energetyczne.

Pokarm, którym się odżywiamy, skła-da się z trzech podstawowych składników: białka, tłuszczu oraz węglowodanów. Po-wstaje z nich określona ilość energii – 1 g białka dostarcza 4 kalorie, 1 g tłuszczu do-starcza 9 kalorii, 1 g węglowodanów dostar-cza 4 kalorie.

Zapotrzebowanie organizmu na kalorie powinno pokrywać:

• węglowodany ok. 60%• białka ok. 15 %• tłuszcze ok. 25%Dziecko (i/lub rodzice) powinno dokład-

nie wyliczać porcje węglowodanów na każ-dy posiłek, który powinien każdego dnia dostarczyć podobną ilość węglowodanów. W tym celu posługujemy się systemem wy-mienników węglowodanowych.

Wymiennik węglowodanowy nazywa-ny jest inaczej jednostką chlebową i równa się takiej ilości gramów danego produktu, które zawiera 10g węglowodanów przyswa-jalnych przez organizm. Np. 1 bułka zawie-ra 3 WW, to oznacza, że poziom cukru we krwi rośnie tak, jak po spożyciu 30g (3x10g) czystego cukru.

Przykładowo 1 WW zawiera: 20g chle-ba pszennego, 25g chleba gruboziarnistego, 200ml mleka, 100g obranego jabłka.

Indeks glikemiczny oznacza określoną zdolność każdego węglowodanu do pod-wyższania poziomu glukozy we krwi po posiłku. Indeks mówi o tym, jak szybko poszczególne produkty podnoszą cukier po ich spożyciu. Na przykład indeks glikemicz-ny wynoszący 70 oznacza, że po spożyciu 50 gram danego produktu, poziom glukozy wzrośnie o 70 procent, tak jak po spożyciu 50 gram czystej glukozy. Im wyższa wartość indeksu glikemicznego danego produktu,

tym wyższy poziom cukru we krwi po spo-życiu tego produktu. Powolne przyswajanie i stopniowy wzrost oraz spadek poziomu cukru we krwi po spożyciu produktów o niskim IG ułatwia kontrolę poziomu cukru we krwi. Jest to również zalecane dla osób zdrowych, ponieważ powoduje mniejsze wydzielanie hormonu insuliny. Wolne przy-swajanie pozwala ograniczyć napady głodu. Najkorzystniejsze do spożycia są produkty, których IG nie przekracza 50.

Wyróżniamy 3 progi wartości IG: niski IG <50, średni IG między 50 a 75, wysoki IG >75.

Indeks glikemiczny kilku wybranych produktów – chleb biały 95, chleb z grubo mielonej pszenicy 50, jabłko 40, mleko 30, ziemniaki gotowane 95.

Spożywanie produktów o niskim IG z produktami o wysokim IG powoduje ob-niżenie indeksu produktów, które wchła-niają się najszybciej. Posiłek składający się z 2 produktów, z których jeden ma IG= 90, a drugi IG= 50, posiada indeks w wyso-kości 70. Na wartość IG mają wpływ rów-nież sposoby przygotowywania produk-tów. Im produkty są bardziej przetwarzane i rozdrobnione oraz spożywane w cieplejszej temperaturze, tym IG jest wyższy.

Zasady zdrowego odżywiania• ilość zgodna z zapotrzebowaniem• każdego dnia dostarczać taką samą war-

tość kaloryczną i gatunkową pokarmów• ograniczyć pokarmy wysokokaloryczne,

ograniczenie cukrów i słodyczy• smaczne i urozmaicone, zawsze świeżo

przygotowane• posiłki rozłożone w ciągu dnia w małych

ilościach, nie do syta• ograniczenie tłuszczów zwierzęcych, sto-

sowanie tłuszczów roślinnych• duża ilość warzyw i owoców (nie jeść owo-

ców konserwowanych i suszonych)• polecane mięsa: drób, ryby; zalecany na-

biał: mleko, jogurty, sery• pieczywo ciemne i razowe, kasze i ma-

karony• potrawy lekkostrawne, ograniczać spo-

życie soli Osoby z cukrzycą powinny szczegółowo

kontrolować spożywanie tłuszczów, ponie-waż jego nadmierne spożycie prowadzi do znacznego wzrostu poziomu cukru we krwi i w moczu, pojawienia się acetonu oraz oty-łości. Prawidłowa masa ciała świadczy o właściwym leczeniu cukrzycy.

WYSIŁEK FIZYCZNYWysiłek fizyczny, jako integralna część

procesu leczniczego, musi być kontrolowa-ny. Tylko wtedy przynosi efekty, gdy pacjent jest dobrze wyedukowany i wyrównany me-

tabolicznie. W czasie wysiłku glikogen przetwarza

się w glukozę. Organizm odbudowuje za-pasy glikogenu w mięśniach i wątrobie do-konując tego pod wpływem wstrzykniętej insuliny. Jeżeli cukrzyca jest dobrze leczo-na, to nie dochodzi do niedocukrzenia czy-li hipoglikemii. Umiarkowana aktywność fizyczna dostosowana wg dawek insuliny jest podstawową obok diety profilaktyką w cukrzycy. Zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę, a dzięki temu pozwala utrzy-mać prawidłową masę ciała i prawidłowy poziom cukru we krwi.

Regularne ćwiczenia fizyczne poprawia-ją kondycję organizmu, obniżają ryzyko rozwoju chorób mięśnia sercowego, nad-ciśnienia w przyszłości i mogą przyczynić się do lepszej kontroli masy ciała i poprawy samopoczucia

W każdym przypadku jest bardzo waż-ne, aby młody pacjent znał reakcje swojego organizmu na intensywny wysiłek fizyczny i zawsze brał pod uwagę ryzyko wystąpienia ciężkiego niedocukrzenia.

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA „CHWIEJNY” PRZEBIEG CUKRZYCY

Chwiejna cukrzyca może być wywołana przez wiele różnych czynników. Jest ona określana jako trudna do kontroli „ponie-waż w sposób ciągły zaburzona jest przez naprzemiennie występujące epizody wyso-kich i niskich poziomów glikemii”. Pomimo największych starań niestabilność stężeń glukozy we krwi ciągle się utrzymuje.

Przyczyna takiego stanu może mieć charakter• organiczny: przeciwciała przeciw insuli-nowe, obniżenie wrażliwości na działanie insuliny, okres dojrzewania, małe dzieci – brak przewidywalności co do jedzenia i aktywności fizycznej, pominięcie daw-ki insuliny, spowolnienie opróżniania żo-łądka, niewłaściwa technika podawania zastrzyków,

• psychologiczny, gdzie chroniczny stres (np. w przypadku sytuacji rozwodowej rodziców) może powodować wysoki lub niestabilny poziom glikemii

POSTĘPOWANIE W CZASIE DODATKOWEJ CHOROBY

Przygotowując dziecko do samoopieki w przebiegu cukrzycy należy zwrócić szcze-gólną uwagę na fakt, że dodatkowa choro-ba może prowadzić do nie wyrównania cu-krzycy i niesie za sobą ryzyko kwasicy ke-tonowej. Prawidłowa kontrola cukrzycy jest szczególnie istotna, gdy dziecko wymiotuje, ma biegunkę lub gorączkę, ponieważ może to doprowadzić do hipoglikemii.

Cukrzyca

18 W CIENIU CZEPKA

Najważniejsze jest poinformowanie dziecka i rodzica, że podczas choroby może zaistnieć konieczność zmiany dawek insu-liny. Ważne jest wykonywanie badania stę-żenia glukozy we krwi co 2-3 godziny oraz badanie moczu na cukier i aceton. Zawsze podczas choroby i podwyższonej tempe-ratury ciała wzrasta zapotrzebowanie na insulinę, często o 25% na każdy stopień Celsjusza. Zalecane jest zwiększenie dawki podstawowej oraz przed posiłkowych dawek insuliny, dopóki poziomy cukru nie ulegną poprawie. O ile to możliwe należy przestrze-gać dotychczasowego sposobu odżywiania się. Jeśli dziecko nie może jeść normalnie posiłku, należy go zastąpić węglowodana-mi w postaci płynów.

W czasie choroby nieżytu żołądkowo – jelitowego, jako infekcji przewodu po-karmowego, najczęściej objawiającą się za-równo wymiotami jak i biegunką, wystę-pują problemy ze zbyt niskimi poziomami glikemii. Istnieje wtedy potrzeba zmniej-szania dawek insuliny o 20-30%, a nawet więcej, by zapobiec hipoglikemii. Dzisiaj nie zaleca się diety po nieżycie żołądkowo– je-litowym. Jedynym wyjątkiem jest podawa-nie mleka małym dzieciom. Jeżeli biegunki nie ustają, powinno się na tydzień lub dłu-żej wykluczyć z diety dziecka mleko i inne produkty mleczne.

PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY

Do przewlekłych powikłań cukrzycy dochodzi przy nieprawidłowym leczeniu insuliną, nieodpowiedniej diecie, nieprze-strzeganiu zasad higieny oraz zaniechaniu profilaktyki.

Należą do nich:• Mikroangiopatie – występują w nerkach, siatkówce, tęczówce, skórze i mięśniach– retinopatia cukrzycowa – prowadzi do

utraty wzroku– nefropatia cukrzycowa – prowadzi do

mikroalbuminurii– neuropatia cukrzycowa – obejmuje ob-

wodowy lub autonomiczny układ ner-wowy, zaburzenia czucia, pieczenie, bóle w kończynach dolnych (stopa cu-krzycowa)

• Makroangiopatia – dotyczy dużych na-czyń krwionośnych prowadząc do miaż-dżycy

Źle kontrolowana cukrzyca i niewłaści-wa pielęgnacja stóp może doprowadzić do poważnych powikłań, tzw. zespołu stopy cukrzycowej.

Obowiązują podstawowe zasady postę-powania: sprawdzaj codziennie i oglądaj swoje stopy, nie wolno samemu przekłuwać pęcherzy, używać maści na odciski, nakle-

jać plastry bezpośrednio na skórę, stopy myj codziennie w letniej wodzie, nie mocz, osusz dokładnie – stopy muszą być czyste i suche, skracaj paznokcie „na prosto”, noś bawełniane skarpetki bezuciskowe, bez szwów, noś wygodne obuwie dopasowane do stopy, nie chodź nigdy boso, nie ogrze-waj nóg termoforem, kontaktuj się z leka-rzem w razie jakichkolwiek zauważonych zmian na stopach.

ZASADY SAMOKONTROLISamokontrola pozwala zapobiec groź-

nym powikłaniom, prowadzącym m.in. do niewydolności nerek, utraty wzroku, zagra-żającej życiu chorobie wieńcowej. Wysoki poziom samokontroli może zapewnić cho-rym niezbędny komfort egzystencji i reali-zację własnych planów. Głównym warun-kiem samokontroli jest podstawowa wie-dza pacjenta o chorobie, dobra współpraca z zespołem terapeutycznym. Mały pacjent i rodzic powinni wiedzieć do jakich celów leczenia powinni dążyć. Muszą umieć ob-serwować zmiany zachodzące w chorym organizmie. Dla właściwej kontroli cukrzy-cy niezbędne jest odnotowywanie w dzien-niczku samokontroli (wg czasu i daty) każ-dego pomiaru poziomu glukozy we krwi, dawki insuliny, obecności acetonu w mo-czu. Dokładne i systematyczne notowanie pomaga zrozumieć jak leki, dieta, wysiłek fi-zyczny wpływają na poziom cukru we krwi, zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycowych, wystąpienia hipo- lub hiperglikemii. Taka samokontrola zapewnia choremu niezbęd-ny komfort życia.

Skuteczne kontrolowanie cukrzycy możliwe jest poprzez:• właściwe odżywianie• umiejętność doboru wysiłku fizycznego • właściwe wstrzykiwanie insuliny

• umiejętność modyfikacji dawek insuliny w zależności od wyników pomiaru glu-kozy, odżywiania, wysiłku

• samodzielne badanie glukozy we krwi i w moczu, acetonu w moczu

• systematyczne pogłębianie wiedzy o isto-cie choroby

• pomiar ciśnienia tętniczego krwi i ma-sy ciała

• właściwa pielęgnacja stópWyszkolenie małego pacjenta i jego ro-

dziny w zakresie cukrzycy ma istotne zna-czenie dla jego zdrowia i życia. Ważne jest, że to właśnie sam pacjent decyduje o dal-szym przebiegu choroby. Fachowcy udzie-lają tylko rad i opracowują dla niego plan działania. On sam musi trzymać się tego planu na co dzień, poszerzać go i adoptować do konkretnych sytuacji. Celem leczenia cu-krzycy jest nie tylko osiągnięcie optymalne-go wyrównania metabolicznego, ale także powrót do porównywalnego z poprzednim, poziomu funkcjonowania, tzn. odzyskanie społecznej i psychicznej jakości życia i na-wiązanie pozytywnych relacji.

Dziecko chore na cukrzycę leczą pod nadzorem lekarza, przede wszystkim ro-dzice i stosownie do możliwości czyni to ono samo. Powodzenie terapii i spełnienie celów leczenia zależy od opanowania przez rodzinę i dziecko metody samokontroli i poziomu motywacji do stosowania jej za-sad na co dzień.

Samoopieka pozwala na realizację pre-ferowanego stylu życia i realizację zacho-wań prozdrowotnych. Pacjent z cukrzycą nie zawsze może sobie pozwolić na cał-kowitą dowolność w trybie codziennego życia, ale dzięki systematycznie i konse-kwentnie prowadzonej samokontroli, mo-że to życie uczynić pełnym.

Uprzejmie informujemy, iż 12-13 czerwca 2008 roku odbędzie IX Ogólnopolskie Sympozjum

„BLOK OPERACYJNY – ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE”

Szczegółowy program obrad na stronie: www.abacus.edu.plMamy nadzieję, iż dotychczasowe uczestnictwo w naszych konferencjach, zachęci Państwa do zapoznania się ze szczegółowym programem obrad.

W imieniu organizatorów konferencjiAbacus Biuro Promocji Medycznej

Abacus Biuro Promocji Medycznej Sp. z o.o.; ul. Astronomów 3, Warszawa 01-450, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy; KRS: 0000191452 Regon: 012834428 NIP: 5272070201 Kapitał zakładowy: 50 000 złtel. +48 022 668 71 17fax. +48 022 668 71 89abacus©abacus.edu.pl

Cukrzyca

193 (197) 2008

Lp. Rodzaj szkolenia Ilość osób

Czas trwania Termin realizacji Cena PLN

I KURSY DOKSZTAŁCAJĄCE1. Profilaktyka zakażeń szpitalnych 30 5 dni I i II kwartał 2008 235 zł.

2. Budowa i wdrażanie standardów 30 3 dni I i II kwartał 2008 150 zł.

3. Ochrona zdrowia przed toksycznym działaniem cytostatyków 30 2 dni I i II kwartał 2008 135 zł.

4. Profilaktyka i leczenie odleżyn 30 3 dni I i II kwartał 2008 150 zł.

5. Proces pielęgnowania 30 3 dni I i II kwartał 2008 150 zł

II KURSY SPECJALISTYCZNE1. Endoskopia dla pielęgniarek 30 teoria: 12 dni

praktyka: 13 dniI kwartał 2008 690 zł.*

2. Szczepienia ochronne dla pielęgniarek 30 teoria: 5 dni praktyka: 5 dni

II kwartał 2008 350 zł.*

3. EKG 30 teoria: 6 dni praktyka: 10 dni

I kwartał 2008 350 zł.*

4. Przygotowywanie i podawanie leków przeciwnowotworowych u dorosłych

30 teoria: 6 dni praktyka: 5 dni

II kwartał 2008 390 zł *

5. Resuscytacja krążeniowo- oddechowa 30 teoria: 3 dni praktyka: 5 dni

I kwartał 2008 350 zł *

6. Pielęgnowanie w chorobach narządu wzroku 30 Teoria : 8 dniPraktyka 13 dni

II kwartał 2008 500 zł *

III KURSY SPECJALIZACYJNE1. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego 25 22 miesiące Termin uruchomienia spe-

cjalizacji uzależniony jest od decyzji Ministerstwa Zdrowia ( przyznanie środków na dofi-

nansowanie)

2. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego 25 22 miesiące

3. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego 25 22 miesiące

4. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego 25 22 miesiące

5. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego 25 22 miesiące

- Zgłoszenia należy dokonywać na załączonym formularzu listownie lub elektronicznie. O przyjęciu na dany kurs dokształcający oraz specjalistyczny decyduje kolejność zgłoszeń. Osoby, które nie zakwalifikowały się na bieżące szkolenie będą przyjęte w kolejnym termi-nie. Kandydat zakwalifikowany na kurs otrzymuje zawiadomienie w formie pisemnej.

- W sytuacji dużego zainteresowania danym kursem dokształcającym, może być on realizowany również na życzenie w Państwa placówce, tylko dla jej pracowników. Termin, miejsce i organizacja kursu ustalone będą wówczas indywidualnie.

- O przyjęciu na specjalizację decyduje spełnienie wymogów zawartych w Rozporządzeniu MZ oraz wynik egzaminu wstępnego.Organizator informuje, iż podane terminy rozpoczęcia i zakończenia planowanych szkoleń mogą ulec przesunięciom spowodowa-

nym przez brak kompletu osób na dany rodzaj kursu. * istnieje możliwość opłaty w dwóch ratach

Plan szkoleń na pierwsze półrocze 2008 r.

G.B. MANAGEMENT DZIAŁ DOSKONALENIA ŚREDNICH

KADR MEDYCZNYCHAdres biura /szkoły: adres do korespondencji:

Kolegium Nauczycielskie 50-354 Wrocław50-230 Wrocław ul. Reja 2/51

ul. Trzebnicka 42 tel./ fax: (0 71) 78 36 911

E-mail: gbm@onet.pl jgheek@wr.onet.pl www.ddskm.pl

Informacje

20 W CIENIU CZEPKA

Ś.P. IZABELA JAKUBIK Z DOMU PARZÓCH

Zmarła 25 listopada 2007 roku w szpitalu MSWiA we Wrocławiu przeżywszy 52 lata.Ukończyła w 1975 roku Liceum Medyczne

w Strzelinie. Pracowała jako pielęgniarka na oddziale Reanimacji i Anestezjologii przy ulicy Skłodowskiej we Wrocławiu, potem w szpitalu MSWiA, a ostatnie lata w przychodni na ulicy

Grabiszyńskiej.

Mówią, że nie umiera ten, kto żyje w pamięci, sercach innych.

Jak bardzo się pośpieszyłaś, moja droga przyjaciółko Izo!

Tyle rzeczy nie zdążyłam Ci powiedzieć, tylu rzeczy Ty mi nie powiedziałaś.

Tak bardzo zaskoczyłaś mnie swoim przedwczesnym odejściem.

Próbowałaś samotnie walczyć z chorobą i ludźmi, którzy powinni Ci pomóc wcześniej!

Byłaś zdziwiona, że już umierasz, a ja tak bardzo bezradna, ale nawet nie wiedziałaś

wtedy, jak wiele osób mogłoby Ci zazdrościć jednego: Czułości, troski i serca Twojej jedynej

córki Julitty.Jak udało Ci się wychować tak wspaniałą

dziewczynę? Była przy Tobie do końca.Myślę, że dobry Bóg dał Ci ją w zamian,

za to za krótkie i za trudne życie.Byłaś szczera, otwarta

i chętna zawsze pomagać innym.Przepraszam, że Cię kiedyś zawiodłam.

Umarłaś nocą, samotnie.Tak bardzo mi żal, że nie było mnie wtedy

przy Tobie...tak licznie żegnaliśmy Cię na strzelińskim

cmentarzu... tak przejmująco brzmiała grana na trąbce „Barka”

Żegnaj moja droga przyjaciółko!Na zawsze pozostaniesz w mej pamięci i sercu

Czekaj TAM na mnie, kiedyś się znów spotkamy!

Krystyna Siekłucka—Mróz.

Naszej Koleżance BEACIE BŁAŻKÓWwyrazy współczucia i żalu z powodu śmierci

Ojca

składają pielęgniarki z oddziału okulistycznego WSS we Wrocławiu

PROGRAMREKOLEKCJI PRACOWNIKÓW SŁUŻBY ZDROWIAI OGÓLNOPOLSKIEJ PIELGRZYMKIJASNA GÓRA -23-25 MAJA 2008 R.Rekolekcjom przewodniczy Ks. dr Piotr Krakowiak - Gdańsk Krajowy Dyrektor Hospicjum

PIĄTEK, 23. 05. 2008 r.Godz. 10.00 - Rozpoczęcie rekolekcji w Auli Papieskiej Msza Święta I Konferencja wstępna12.00 - Różaniec- odmawiany przy Tajemnicach Światła15.30 - Konferencja II17.00 - Konferencja III19.30 - Godzina dialogu

SOBOTA, 24. 05. 2008 r.Godz. 9.00 - Msza Święta w Auli Papieskiej10.30 - Konferencja IV12.00 - Konferencja VPo obiedzie czas na Spowiedź św., adorację Najśw. Sakramentu, osobistą modlitwę15.00 - Konferencja VI - zakończenie rekolekcji16.00 - Xl Kongres Europejskiej Federacji Stowarzyszenia Lekarzy Katolickich (FEAMC) —zaproszeni Goście21.00 — Apel Jasnogórski w Kaplicy Cudownego Obrazu Ks. Biskup Stefan REGMUNT

ROZPOCZĘCIE OGÓLNOPOLSKIEJ PIELGRZYMKISŁUŻBY ZDROWIAPo Apelu — Droga Krzyżowa na Wałach (prosimy zabrać świece)24.00 - Pasterka Maryjna w Kaplicy Cudownego Obrazu Modlitewne czuwanie

NIEDZIELA 26. 05.20087.45 — Nabożeństwo w Kaplicy Cudownego Obrazu9.00 - Konferencja dla Pielgrzymów w sali O. A. KordeckiegoTemat: Etyczne granice ingerencji w ciało człowieka na przykładzie transplantologii- ks. prof. dr hab. Piotr Morciniec Opole

11.00 - UROCZYSTA MSZA ŚWIĘTA NA SZCZYCIEPrzewodniczy — Ksiądz Biskup Stefan RegmuntOpiekun Duszpasterstwa Służby Zdrowia w Polsce14.00 - Zakończenie Pielgrzymki — Nabożeństwo w Kaplicy – Akt zawierzenia Matce Bożej służby zdrowiaDo udziału w Rekolekcjach i Pielgrzymce zapraszają:

Nasz opiekun Ksiądz Biskup Stefan Regmunt, Diecezjalni Duszpasterze, Księża Kapelani oraz

Krajowy Duszpasterz Służby ZdrowiaKs. Józef Jachimczak CM

Informacje

213 (197) 2008

„W otchłani rozpaczy, w bólu samotności jest jedno światełko-światełko miłości”

W dniu 20 lutego 2008r. odeszła do Domu Ojca

Nasza Koleżanka ALICJA WIŚNIEWSKA

Żegnają Ją z miłością i szacunkiem Koleżanki i Koledzy

z Izby Przyjęć Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu

„Każdy dzień trzeba przeżyć z szacunkiem i godnością,tak jakby był ostatnim w naszym życiu”

Słowami Pani

ALICJI WIŚNIEWSKIEJ

żegnają Ją Koleżanki z SRiDCh Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych

w Lubiążu.

„Życie pozostaje dopóty,dopóki pozostaje chociaż w jednej pamięci”

Koleżance DANUCIE KOCHANEK wyrazy współczucia i słowa otuchy z powodu śmierci

Mamy

składa Personel Oddziału Klinicznego Urologii i Onkologii Urologicznej Akademickiego

Szpitala Klinicznego we Wrocławiu Drogiej koleżance WIESŁAWIE DROŻYŃSKIEJ

Pielęgniarce Oddziału Neonatologicznego, wyrazy głębokiego współczucia

z powodu śmierci Mamy

składają Przełożona Położnych i Pielęgniarek,Pielęgniarka Oddziałowa i wszystkie

Pielęgniarki i Położne Akademickiego Szpitala Klinicznego w rejonie ul. Dyrekcyjnej.

Miłość nigdy nie ustaje

Wyrazy szczerego żalu i słowa otuchy z powodu śmierci

MatkiURSZULI KIEŁTYCE I DZIECIOM

składa zespół Oddziału Reumatologii

i koleżanki z Okręgowego Szpitala Kolejowego

Serdeczne wyrazy współczucia koleżance DANUCIE TOMASIAK

z powodu śmierci Ojca

składają pielęgniarki Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. J. Gromkowskiego

we Wrocławiu.

Szczere wyrazy współczuciaDANUCIE BUDNIK

z powodu śmierci Brata

składają koleżanki i koledzyz MGZZOP w Ścinawie

„Śpieszmy się kochać ludzi,tak szybko odchodzą”

Z głębokim żalem żegnamy Naszą drogą Koleżankę – Pielęgniarkę

ANIĘ DOROSIŃSKĄ

Wyrazy szczerego współczucia Rodzinie składają Dyrekcja, Koleżanki i Koledzy

z ZOZ Oława

Pani HALINIE KOŃCZYŁOwyrazy współczucia z powodu śmierci

Ojca

składa Zespół Pielęgniarek z Dolnośląskiego Szpitala Specjalistycznego im. T. Marciniaka

we Wrocławiu

„Idziemy przez świat I nagle kogoś brakbrak tych „którzy zawsze byli obok..”

Wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci

Mamy naszej koleżance WIOLI SOBEJKO

składają koleżanki z Kliniki Neurologicznej

Pa m i ę ć i s e r c ePa m i ę ć i s e r c e

22 W CIENIU CZEPKA

Wyrazy szczerego współczucia dla kolegi MARCINA ANIOŁA

z powodu śmierci Ojca

składają koleżanki z Oddziału Neurochirurgii ze Szpitala T. Marciniaka we Wrocławiu

„Jedne drzwi otwierają się, inne zamykają, a my musimy żyć dalej..”

Wyrazy głębokiego współczucia i słowa otuchy dla KRYSTYNY HNAT

z powodu śmierci Mamy

składają koleżanki i koledzy z Izby Przyjęć Zespołu Klinik przy ul. Pasteura 4

JOLANCIE KRYSTEK wyrazy szczerego współczucia z powodu śmierci

Ojca

składają pielęgniarki i położne Szpitala Powiatowego im W. Oczki w Strzelinie

Wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy z powodu śmierci

Ojca koleżance KRYSTYNIE GOJLIK

składa Komisja Socjalna przy DORPiP

Wyrazy szczerego żalu i słowa otuchy z powodu śmierci

Mamy koleżance GRAŻYNIE ANDRZEJEWSKIEJ

składają koleżanki z Kliniki Otolaryngologicznej SPSK Nr 1

„Nie umiera ten, kto żyje w sercach i pamięci innych”

Koleżance MAŁGORZACIE OSIŃSKIEJ wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy

z powodu śmierci Ojca

składają koleżanki i koledzy z Centrum Powiadamiania Ratunkowego we Wrocławiu.

„...Ojciec nasz, który nas umiłowałi przez łaskę udzielił namniekończącego się pocieszeniai dobrej nadziei, niech pocieszy serca wasze...”

Koleżance ANI PÓŁCHŁOPEK i JEJ RODZINIE wyrazy głębokiego współczucia

oraz słowa otuchy z powodu śmierci Teścia

składają koleżanki z kliniki Kardiologii 4 Wojskowego Szpitala Klinicznego

z Polikliniką we Wrocławiu.

Koleżance ANI SURDYK wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy

z powodu śmierci Ojca

składają koleżanki z Miedziowego Centrum Medycyny Pracy w Lubinie.

Wyrazy Szczerego współczucia kol. MARII KUCIUKISZ

z powodu tragicznej śmierci Brata

składają koleżanki Medycyny Szkolnej z SP ZOZ Wrocław-Fabryczna

Wyrazy szczerego współczucia koleżance RENACIE POPIELAS i JEJ RODZINIE

z powodu śmierci Mamy

składają koleżanki i koledzy z Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu

„Jedne drzwi otwierają się,inne zamykają, a my musimy żyć dalej”

Wyrazy współczucia i słowa otuchy Koleżance MARII ZIENTARZE

z powodu śmierci Mamy

składa Personel Oddziału Klinicznego Urologii i Onkologii Urologicznej Akademickiego

Szpitala Klinicznego we Wrocławiu

Pa m i ę ć i s e r c ePa m i ę ć i s e r c e

233 (197) 2008

Koleżance Starszej Pielęgniarce BEACIE TUBIELEWICZ

z powodu śmierci Ojca

wyrazy serdecznego współczucia składają

koleżanki i koledzy z SP ZOZ we Wrocławiu Wyb. J. K. Korzeniowskiego 18

Koleżance WIOLETCIE SOBEJKO wyrazy szczerego współczucia z powodu śmierci

Mamy

składają koleżanki Oddziału Neurologii z Pododdziałem Udarowym Szpitala

im. T. Marciniaka we Wrocławiu

Koleżance ANI SURDYK wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy

z powodu śmierci Ojca

składają koleżanki z Miedziowego Centrum Medycyny Pracy w Lubinie.

„...A gdy serce Twe przytłoczy myśl, że żyć nie warto, z łez ocieraj cudze oczy, choć Twoich nie otarto...”

MAŁGORZACIE LICHNOWSKIEJ i JEJ RODZINIE wyrazy szczerego współczucia

i słowa otuchy z powodu śmierci Taty

składają pielęgniarki Kliniki Kardiologii 4 Wojskowego Szpitala Klinicznego

z Polikliniką we Wrocławiu.

„Jedne drzwi otwierają się, inne zamykają, a my musimy żyć dalej..”

Naszej drogiej koleżance EWIE ŻELACHOWSKIEJ

wyrazy współczucia z powodu śmierci Teściowej

składają koleżanki z oddz. III Dolnośląskiego centrum Pediatrii im. J. Korczaka

we Wrocławiu

„Człowiek żyje tak długo jak długo trwa pamięć o nim”

Z głębokim żalem i smutkiem żegnamy

ALICJĘ WIŚNIEWSKĄbyłą długoletnią Przełożoną Pielęgniarek

Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu

Dobrą Koleżankę i wspaniałego człowieka.Na zawsze pozostanie w naszych sercach,

myślach i pamięci.

Dyrekcja Szpitala

W otchłani rozpaczy, w bólu samotności jest jedno Światełko – światełko miłości

Koleżance HALINIE KOŃCZYŁO

Pielęgniarce Oddziałowej Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii

wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy z powodu śmierci

Ojca

składają współpracownicy Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii „A”

Szpitala im. T. Marciniaka we Wrocławiu

Wielkieś nam uczyniłaś pustki tym zniknieniem swoimDroga Aniu

Z głębokim żalem żegnamy naszą Koleżankę

Pielęgniarkę ANNĘ DOROSIŃSKĄ

Pielęgniarka Oddziałowa i Pielęgniarki z Oddziału Internistycznego ZOZ Oława

Koleżance RENACIE POPIELASsłowa otuchy i wyrazy współczucia

z powodu śmierci Mamy

składają Koleżanki i Współpracownicy z Regionalnej Przychodni Specjalistycznej

Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu

Pa m i ę ć i s e r c ePa m i ę ć i s e r c e

24 W CIENIU CZEPKA

CECHY NASZEJ POŻYCZKI GOTÓWKOWEJ:• Pieniądze na dowolny cel• Decyzja kredytowa już w 2 godziny• Złożenie wniosku i uzyskanie pożyczki bez konieczności wizyty w banku• Minimum formalności• Szybkie przekazanie środków po zawarciu umowy• Bez poręczycieli i zabezpieczeń• Wcześniejsza spłata pożyczki możliwa bez żadnych dodatkowych opłat• Dostępna opcja ubezpieczenia spłaty pożyczki• Możliwość łączenia dochodów osób niespokrewnionych i niezameldowanych• W trakcie spłaty, możliwość podwyższenia kredytu• W racie zawarty jest całkowity koszt kredytu (kapitał, prowizja, odsetki)-

żadnych dodatkowych opłat

NOWA OFERTA KREDYTOWADLA PRACOWNIKÓW

SŁUŻBY ZDROWIABeneficial Kredyt, pion bankowości detalicznej HSBC Bank Polska S.A.

pragnie przedstawić ofertę pożyczki gotówkowej przygotowanej specjalnie dla Państwa

KRYTERIA PRZYZNANIA POŻYCZKI• Minimalny wiek wnioskodawcy – 24 lata• Rodzaj zatrudnienia – umowa o pracę lub własna

działalność gospodarcza, renta, emerytura• Okres kredytowania od 24 do 60 miesięcy• Minimalny Dochód – 400 zł• Wysokość pożyczki od 3 000 zł do 30 000 zł

ZŁÓŻ WNIOSEK PRZEZ TELEFON

0 –801 88 99 77Kod promocji 35280

Dzwoniąc pod numer Infolinii proszę przygotować Dowód Osobisty i Numer Konta, na który zostaną przelane środki

Infolinia czynna od poniedziałku do soboty w godzinach 9 – 21, w niedzielę w godzinach 10 – 21

Koszt połączenia jest równy cenie jednego impulsu za połączenie lokalne.

Możesz również zadzwonić pod numer (0-22) 314 01 50.

Roczna rzeczywista stopa procentowa wyliczona dla całkowitego kosztu kredytu 25 000 na 60 miesięcy wynosi 16,35% Nominalne oprocentowanie wynosi 14,04% Efektywny, całkowity koszt kredytu w skali roku zawarty jest w racie.

HSBC Bank Polska S.A., Plac Piłsudskiego 2, 00-073 WarszawaSąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru SądowegoKRS 0000030437, NIP 526-02-11-469, kapitał zakładowy 248 207 000,00, kapitał wpłacony 248 207 000,00 PLN

KWOTA KWOTA KREDYTUKREDYTU

2 L ATA2 L ATA 3 L ATA3 L ATA 4 L ATA4 L ATA 5 L AT5 L AT

3 000 PLN3 000 PLN 147, 6 9147, 6 9 10 5 ,1510 5 ,15 8 4 , 0 98 4 , 0 9 71, 6171, 61

5 000 PLN5 000 PLN 2 4 6 ,162 4 6 ,16 175 , 2 5175 , 2 5 14 0 ,1514 0 ,15 119 , 3 5119 , 3 5

10 000 PLN10 000 PLN 4 9 2 , 3 24 9 2 , 3 2 3 5 0 , 513 5 0 , 51 2 8 0 , 3 02 8 0 , 3 0 2 3 8 , 712 3 8 , 71

15 000 PLN15 000 PLN 7 3 8 , 4 87 3 8 , 4 8 5 2 5 , 7 75 2 5 , 7 7 4 2 0 , 4 54 2 0 , 4 5 3 5 8 , 0 63 5 8 , 0 6

30 000 PLN30 000 PLN 1 476 , 9 71 476 , 9 7 10 51, 5 510 51, 5 5 8 4 0 , 9 08 4 0 , 9 0 716 ,13716 ,13

Pani Basi Rymkiewicz

Z okazji przejścia na emeryturęserdeczne podziękowania za współpracę, serdeczność, życzliwośćoraz miłe chwile spędzone razem.

życzymy zdrowia, pogody ducha i pomyślności w dalszym etapie życia.

Z wyrazami szacunkuPielęgniarka Przełożona

oraz koleżankiz DCP im. J. Korczaka

we Wrocławiu

ZZ okazji naszego święta okazji naszego święta

– – MIĘDZYNARODOWEGO DNIA MIĘDZYNARODOWEGO DNIA PIELĘGNIARKI I DNIA POŁOŻNEJPIELĘGNIARKI I DNIA POŁOŻNEJ

zapraszamy w zapraszamy w ddniu 12 maja 2008 roku niu 12 maja 2008 roku na godzinę 9 rano na godzinę 9 rano Pielęgniarki i Położne Pielęgniarki i Położne do do wwrocławskiej rocławskiej Katedry. Katedry.

Eucharystię Eucharystię w intencji w intencji pielęgniarek i położnychpielęgniarek i położnych sprawować będzie sprawować będzie Jego Eminencja Jego Eminencja Arcybiskup Marian Gołębiewski. Arcybiskup Marian Gołębiewski.

Po Mszy świętej obędzie się uroczysta Po Mszy świętej obędzie się uroczysta konferencja w auli im. Jana Pawła II. konferencja w auli im. Jana Pawła II.

Informacje

253 (197) 2008

Toruńskie Hospicjum dla Dzieci „Nadzieja”; Hospicjum Ks. J. Po-piełuszki w Bydgoszczy; Zespół Opieki Paliatywnej Dom Sue Ry-der w Bydgoszczy; Katedra Peda-gogiki Specjalnej Mikołaja Koper-nika; oraz Centrum Konferencji i Wystaw Expo-Andre

serdecznie zapraszają na

VIII OGÓLNOPOLSKĄ-KONFE-RENCJĘ MEDYCYNYPALIATYWNEJ HOSPICJUM2008I VI OGÓLNOPOLSKIE FORUM ONKOLOGII I PSYCHOONKOLOGII,które odbędą się w dniach 9-10 maja 2008 roku w Auli Uniwer-sytetu Mikołaja Kopernika przy ul. Gagarina 11 w Toruniu Tematyka wiodąca to aktualne doniesienia, doświadczenia i pro-blemy w opiece paliatywnej, on-kologii i psychoonkologii m. in.:1. Wczesne rozpoznawanie cho-rób nowotworowych.2. Terapia chorób nowotworo-wych- nowości i ocena skutecz-ności dotychczas stosowanych metod.3. Leczenie skutków niepożąda-nych terapii przeciwnowotwo-rowej.4. Specyfika opieki paliatywnej i jej miejsce we współczesnej medycynie- współpraca pomię-dzy hospicjami a oddziałami on-kologicznymi.5. Psychoonkologia jako metoda terapii i poprawy jakości życia pa-cjenta w hospicjum.

6. Pielęgnowanie w paliatywnej i terminalnej fazie choroby no-wotworowej, wyzwania, dyle-maty, problemy etyczne w pracy pielęgniarki.7. Rola lekarza pierwszego kon-taktu w systemie opieki palia-tywnej i jego współpraca z ho-spicjum.8. Jakość życia pacjentów w ho-spicjum:a) walka z bólem – możliwości i ocena dotychczas stosowanych środków,b) profilaktyka i leczenie odleżyn – nowości i ocena dotychczas stosowanych materiałów opa-trunkowych i urządzeń rehabili-tacyjnych,c) leczenie zaburzeń łaknienia i dieta w stanach terminalnych,d) opieka duchowa nad pacjen-tem i pomoc psychologiczna dla jego rodziny,e) jakość życia pacjenta w sta-nach terminalnych objętych opieką domową – współpraca hospicjum z rodziną chorego.9. Problemy organizacyjne opieki paliatywnej.10. Tzw. „syndrom wypalenia” w opiece paliatywnej- jak sobie z nim poradzić?11. Nowości w leczeniu farmako-logicznym.12. Finansowanie służby zdrowia.

Prosimy o podanie tematów (prelegentów), których chcie-liby Państwo wysłuchać.

Konferencji będzie towarzyszy-ła wystawa, której celem jest

zaprezentowanie najnowszych osiągnięć w dziedzinie sprzętu medycznego, leków i materiałów opatrunkowych stosowanych w medycynie paliatywnej i onko-logii oraz szczególna promocja najlepszych leków, materiałów i urządzeń poprzez konkurs na najlepszy produkt w poszczegól-nych kategoriach (werdykt Komi-sji Konkursowej wybranej spo-śród wykładowców i dyrektorów hospicjów): leki przeciwbólowe, materiały higieniczno-opatrun-kowe, preparaty odżywczo-me-taboliczne, sprzęt i materiały do rehabilitacji, oraz plebiscyt Uczestników Konferencji i Forum na: Najlepszą Firmę – Przyjaciela Ruchu Hospicyjnego Roku 2008, Najlepszy Produkt Stosowany w Opiece Paliatywnej Roku 2008, Najlepszą Firmę Onkologiczną Roku 2008, Najlepszy Produkt Onkologiczny Roku 2008.

Opłaty konferencyjne wyno-szą:1. Lekarze i Duchowni – 140 zł (90 zł. do 29.02.2008 r., 110 zł. do 10.04.2008 r.)2. Psycholodzy, Pielęgniarki i Rehabilitanci – 70 zł (50 zł. do 29.02.2008 r., 60 zł. do10.04.2008 r.)3. Wolontariusze, Studenci – 40 zł. (25 zł. do 29.02.2008 r., 30 zł. do 10.04.2008 r.)4. Udział w Uroczystym Wieczo-rze Integracyjnym – 60 zł. (ilość miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń).

W opłatę konferencyjną wli-czony jest:1. Udział w wykładach i warszta-tach (w warsztatach według ko-lejności zapisów).2. Katalog konferencyjny ze streszczeniami wykładów.3. Dyplom uczestnictwa w Kon-ferencji i Forum.4. Udział w Plebiscycie Uczestni-ków Konferencji i Forum w tym udział w konkursie z nagrodami.5. Możliwość zgłoszenia donie-sienia własnego do programu naukowego Konferencji i Forum (w sesji plenarnej lub plakatowej - decyzja Komitetu Naukowego) i publikacji streszczenia w katalo-gu konferencyjnym.

ZGŁOSZENIA NA KONFERENCJĘ:1. Listownie na adres sekretaria-tu.2. Za pomocą poczty elektro-nicznej na adres sekretariatu.3. Faxem, telefonicznie.Centrum Konferencji i Wystaw EXPO-ANDRE ul. Prosta 19/7, skr. poczt. 290, 87-100 Toruń 1 tel. (0-56) 657 35 04, 621 11 27 fax. (0-56)65735 06, e-mail:biuro@andrehz.neostrada.pl www.exro-andre.pl

Opłatę prosimy przesyłać na konto: BPH S.A. o/Toruń 35 1060 0076 0000 4016 0000 9154 z dopiskiem: „Hospicjum/Onkologia 2008”.

Całemu Zespołowi Pielęgniarek Oddziału Wewnętrznego

Szpitala Powiatowego w Oleśnicy składam podziękowania

za troskliwą opiekę nad moją Mamą – za troskę, współczucie

i ogromną fachowość zawodową.Lucyna Klupś

Całemu personelowi Oddziału Chirurgii

Szpitala w Środzie Śląskiej serdeczne podziękowania

za troskliwą opiekę nad moją Mamą p. Olgą Dalak

składa wdzięczna córka J. Rzepkowska

VIII OGÓLNOPOLSKA-KONFERENCJA MEDYCYNY PALIATYWNEJ HOSPICJUM 2008 I VI OGÓLNOPOLSKIE FORUM ONKOLOGII I PSYCHOONKOLOGII,

Informacje