Fwat Vniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördüncü Orta Doğu Semineri

(llkçağlardan islamiyelin Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-31 Mayıs 2009

Giriş

~t::....:J \.c i 0...ıı ~ . .:ı

- ~~~ 4..ıuı\.;JI

f')ıJI_, ~l.:ı')/1 ~

~t.....l':ı/1 .. . ·w .. (.) . - W.J~

ÖZET

Beyrut: Doğu'da Roma Medeniyeti

Savsan Ağa Kassab

323

M.Ö. 64 yılında Roma komutanı Bombi~os Beyrut'u egemenliği altına aldığında Beyrut için yeni bir dönem başladı. <Dnun döneminde şehir gelişmenin doruğu ve zirvesi ile bilindi. Takip eden süreçte ilmi, dini, iktisadi gibi medeniyetin çeşitli yönleri bakırnından büyük öneme sahip oldu.

Beyrut'un doğunun Roma merkezi olmasının birkaç nedeni vardır. Bu nedenlerin başında da Anadolu, Mİsır, Biladu 'ş-Şam ile iktisadi-ticari canlılıkta etkin olan coğrafi konumu gelir. Gözde olan kara ve deniz konumuna ilave olarak, aynı şekilde doğu ülkelerinin girişi mesabesindedir.

Romalılar Beyrutluların gelişme ve ilerlemeye kaabiliyetli olduklarını anlayıp, bundan dolayı da kendilerine daha çok önem verdiler. M.Ö. 15'de imparator Agustos döneminde "iyi sömürge" sınıfına dahil edildi. Agustos, kızı Julia 'nın kocasını ·şehre idareci olarak atadı ve kendisine "Beyrut hanımefendisi Julia sömürgesi" yüksek lakabını verdi. Ayrıca saygınlık maksadıyla kızına ayrıcalıklı Roma sömürgeleri tahsis etti ve onu istisnai haklar verdi. Otonom tarzında olması bu hakların başında yer alırdı.

Medeni ve İktisadi Önemi

Romalılar daha önceki dönemlerde ihmal edilen şelırin imarma önem verdiler. Burayı gözde şehirlerden birisine çevirdiler. Burada muhteşem evler, saraylar, halka özel geniş meydanlada ve oyun, spor ve eğlence sahalan ile donattılar. Valilerin bolca harcamalarda bulundukları bir şehir olup, burada revaklı alanlar, heykeller, çarşılar, haınam.lar, ticaret depoları inşa ettiler. Öte yandan Beyıut Roma döneminde önemli bir ticaret merkezi oldu. Özellikle de limanı kumlduktan ve yün, keten ve

l

324

ipek dokuma sanayisinden sonra. Ayrıca şehrin suyunu artıran kanalların

açılmasından dolayı artan sudan dolayı üzüm ekimi ile şarap sanayi gelişti.

Dini Hayat

Fenikeliler Beyrut'u ilahi bir şehir olarak kabul ediyorlardı. Romalılar Beyrutluların dini simgelerine saygı gösteriyorlardı~ Bu nedenle o zamanki mabetieri konıdular ve ilahlar için çeşitli kutlamalar oluşturdular. Jüpiter, Nepton vs. ilahlar için heykeller inşa ettiler. ·

Hıristiyanlığın ortaya çıkmasıyla birlikte, putlara tapmalanna rağmen, diğer sahil şehirlerinde meydana gelen dini bir baskı, Beyrut için söz konusu olmadı. Hıristiyanlığın İmparator Konstantin tarafmdan devletin resmi dini ilan edilmesinden sonra, Beyrut'ta bulunan heykeller kiliselere ve manastırlara

· dönüştürüldü.

Bilimsel Önemi

Miladi ikinci asrm sonlarına donı kurulan meşhur hukuk okulu sayesinde Beyrut gözde bir kültür merkezi oldu. Üçüncü yüzyıldan itibaren Miladi altıncı asrın ortalarına kadar bu okul git gide gelişti. Şehir Roma ve Kostantiniyye'den daha iyi bir noktaya geldi. Bundan dolayı "Hukukun merkezi ve ilimierin beslendiği kaynak" lakabını aldı. Grek şairi bu dunımu hukukun vatam hukukçular şehl'i ve kibarlıkla hayat sunan yer, tabiriyle ifade etmiştir.

Roma vilayetlerinin en önemli hukuk mabedlerinden biri olan bu okul, imparatorluktaki dinamik bir düşünce grubunun ve asrın hukuk ınuallimlerini

cezbetmesinden sonra, yerli ve yabancı ve öğrenciler için bir kaynak oldu. Roma imparatoru Justiııyus onlardan bazısını Roma anayasa hukukunun düzenlenmesi için görevlendirdi. Aynı şekilde edebiyat, felsefe, tarih alanında da önemli okullar mevcuttu.

Sonuç

M. 349'dan itibaren çeşitli zamanlarda Beyrut çok sayıda deprem ve felaketlerle yüz yüze kaldı. Miladi altıncı yüzyıla kadar geçen medeniyet ve edebiyat sahasında gelişıneler kaydetti. Bu bakımdan da İmparator Agustos tarafından"Mutlu Beyrut" lakabına layık göıiilmüştür. Yedinci yüzyılda İslam fethine kadar geçen zaman zarfında yıkılınalar yaşadı ve 635 yılında Ömer b. Hattab'ın hilafetinde Muaviye b. Eb1 Süfyan tarafından fethedildi.

Fırat Oniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördiincii Orta Doğıı Semineri (11/cçağlardall lslamiyeti11 Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-31 Mayıs 2009 . 325

326

~JY-" rS6. (Mucianus) "l>"~Y,...yı" ~ tYı ,jıS..J ,~ı.J r.ı.fijlı c} W4o .(5) J~ı_»<ı)U ~ 'i)ı.J 4.cl..hlı ~ t~l:i

·~.ıl.Ai!'iı 4.:ül . ·• 11 ~~~ · - J • ..;--w-

~ üJ!.l ı,iilı Y.J..r=Jı 4 ?.ı!i ·r·J 146 rU::. JLo.ill ü.ı..O~ .lS Ü.J..»ı ~ts l>"_,;~-l" ~ı.J-~~ı ır-~ ı.Ş~ı- (Alex. Bala) "'i4 ~}" 0:H ~) 0AI4...c~ \.s5.1ı J.;b. uc ü.J..»ı 1+.!9 ~b '(yl~ı 1$1) "Jji~,ı.~ yil.Jı "c;Wı 11 'i4 J.l.i.S.....ıı" .);!j.J - (Tryphon) 11 u.;i:!Ji" y..c:iiı Lo.ili:. tfil . 11 Jji~11 ~ı r4-~ .J LeJ.ıı.l tYı J~ Ü.J.m ~.l..o ~ Jtc ı , '\ . .111 J:!Ji.ıı:!.l11 ı)c. _ .u y jk...JI J

lı u ·- .ıı ll .lt.....Jı ... L:!ıı J ı. .. 1·: ı.~ ~ 140 U::. ı.;; 1..9 ,ı .. 1-~ . r"". .J~ eY' eY'..?-~ ~ ~ ·r ·'-' r 'T'~ ~ .

• ll(.)"~ _,;.lll

Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördüncü Orta Doğu Semineri (llkçağlardalllslamiyelin Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-3/ Mayıs 2009 327

ıJ.ı:lWll ~ y:.....ı ~ .~ L._u ("""\>" ı,şSW c.::.ı_,.):!-1 ı) -l\!c~l_, 1..,-lC)L.ll c.::.ı.W ' .l!~\ ' '\..lil\ "ıl.~ J.o\JILL · ·:1\ - -1\ 1 • ,;. _.j .~ l.);!J ...;::- ~.) t,? .)~ '1!7." ~~.)J

L:,~_, ı;;t...,)\ ~~ ı) t..p y) . .;.:i lfiy WJ.):!-1 ülS..:.i 'lSY..I ~\.j 0-o ~ ,J)U. ~ ~ ~.) :t.9W:.J y,c- ı".H ~ _,1 11 ~ ı)~~ ~.l:>.:i ~

. ~ y _,c _>-Jl ...>#- LJi...ıll J_p..l ci.J ~ ~.>! ~-' ı u _>b ~ı) e:: ly,l

~~ ~ ı:ill~_, ı(l;ıllh;ı}_, JWI .l)Lı) y.ft.}l .l)4 c-a c.::.ı_,.):!-1 Ö.J~ ~~.J ~ .l3 ·~ u ' ~~ 1.•:\..c.\..i......::ı _L·: .l....ı ı 1 ·· · ·-\ 1 w)tc. Ö ,q 1.·:, • J .u J ~ lJA ... .. '11-' .. H:r=' . ~ J ..rJJ '"ö"":'.Y J)l;.. ~ ı).!.iSL.JI c.::.ı_,.):!o!.J~ .fi~ (Pouzzoles) ~JJ.>! ~ı.. c)~~ ~\:iS c.::.ı~_, (Berytenses qui puteclis Zş-l)4.JI ~t:ill u.;ill Jjl_,l ı) "l)'l_,.iyi.Ji" ~~ * ~ '"Uy.u...J:!" ~ ı) L:.~_, ..>:!~\ :b~ c.::.ı~ı ~ .Constitunt) .ı...ıt:iS . _j ll .< ll •• ·- -'1 .<~ L.u.....:.. '~ ·-'1 J~~~ ö 1..:..11 1 :< ~ı . .....- l)'l~>""JY. I:.J,.... ~ . -..>:!~ .) . ~.>" . L.:i.u. ~ ,· ı jll tt..billı ç.li:ic~l.l....ı' .. ! ,, :bli.......::ı '14.!W:.111\ ıı• •. ,, . \:il\11

.. J ır- J . . J~ <s'. • • ı.?..ru ı::.u

_;c. ~ ı"_;.\:.ill JJ..>:! ~.ll... yfo. WJ.):!-1 ı_r,j' ~Jfi 6...6 ~~ ı:\...ı.fill :i.J:.\Jj ~:illi ~ ~~ "l)'l.J:!l:4" ı::~l ı:ill~ .Zş-l)4.JI ~\)\ t.ı_;ll c,ş9 (.)JÜ_,.i y:.t..:all ~Lıu.ı c.::.ıJ.):!-1 c.::.ı~l lAS ."l)'l_,..,.\Lı .U';/1 ö~" (Berytia Vina) 4.!hJI ~~J olk.o LJ.cı ~~ WJ.):!-1 ("""\ t:;l ~~ı.$~\ _,y.JIJ ~1_, ~~~J j.)~\5. I.Aı}.;ı . ..:.IJ ~~ y~J k... u\5._, ,~\ J_p. o\ .. i'\ . .ıtt. Ua.ı..ıJI ı.S~I Y._,.i....:JI ı:ill~_, ı~y,.Jl W4 0~-u~IJ ~t:ill .ı.:i~ ı) Y._,.i....:Jl C.lA ı) ylbl ~~~ "(.)JÜ_,.i" _;cL:JI ~ ıLJ:!A.l3~\

.~J:!.lllı u_,~ı 4..ii.J.!.ı ıJA

11Ö.l.u • · LIJ!II 1.: • ı w \ ·:".:ll ' 'Lo )~ d.l::ı.l...\ 1. ~)tc • ' \.A • .ı. ' l- ..lc.L..ı .l3 ... .) ~ "(t-'"'"' ,....... ıJ:!:!-1 J '11-' .JAl J .:r.) ı..s-- J

u\.41 ık. c.::.ı~ ~ ~~ J.)=ll ~J ı(Magaros) WJ.):!-1 ~ ı.?.-liJ ı) ö~l .lA .);!C J t~IJ

· Ll.J · t. .:i..l.ı.ı..JI · (.::.. · ! ~ - 11 · .lh.JI c.::.ık:.i · •.. · .. ll ö W •. \ '1 t..:;u u . UR-J .. L)A . ~ u t.);!:!J J...):!:"' .) • u (S', .) ..

. ..l;!.l:JIJ lJ.ılW\S

-tlJ.ı.ll öl.ı:JI . ... .. ..

328

Fırat Oniversilesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördilncii Orta Doğu Semineri (11/cçağlardanlslamiyelin Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-31 Mayıs 2009 329

330

~4 w_,~l .Jji.uıill ~~~ ?1.....9! .l:..l ~_, <,?.lll ~~~_,._».ıli (.}ll~b}' - ı .4k9öll y:iS.ll ~ t)l.o ~ C-'y!i .ıJ_, '(Digesta)

! ll (.}ll _,ıl _,.bül 11 - 2

<,?.lll_, '.J~ ı.) .l_,l_,JI 11(.)11_,.i~_,l (.}II~J.l11 t....J.WI o~ y)U. LJ..o JY.J 11(.}11~11..9 ' 11(.}11J.J:!Sl... .)~}11 Zf.J_,...ll .J_,.bi..):IA)lJ ~_,.il9 f.JL.:.:ı:i.....o ~~ ~.J:!P.11 11 (.)11_,~~~_, ıd.;!~ ~.lA~ t.iA\S ~ <,?.lll '~~)lll (Pamphilus) ~~~>.u':/1 ~~~~~ ~_, ı} us_, <,?.lll 11 ı,?.»i:!Jüll (.}II.J:U~.ft."_, "~fo.:!lı ~Lh.il :i.;i.iLa_,)l :t.......J.WI" -ı ü_,~ u.....:._, .lS 0ıs_, .L.ı:.:lS y~ ~ ,43\ıh;b .. :m ~~~ı_, c.:.u.....SI t..., .Wl o~ •• 1..9 ' ı · ·.< · 1 •• • 11 :lı..ı '1 ··''' c..::ı.ı\:il l ·.< .. 11 ~~ . .) u. ..>" (..}'1 (...)->:! '""e"" J . • J.J t: ..r-' • ./" ..r' J l_,.;.:il_, t....J.WI u.....:._, ı.) ç.ly..SJI_, yus..\1 LJ.o ~1 yl.hl .lS_, ı4.;!.Jl.c. o~ ü_,~ (Exposition totius ıı.ıJ5; r!WI ~y..o11 ~ ~_, ~)' y1\S :ç.)'y. LJ..o ,~ W_,.a JL..ıS.II ~1_,11 ~.Wl" :~~ ü_,~ u:Jc. '&1)1 u_>ill ..b..l_,ı ı.) mundi) öWI ~ 1 • ·~;ll :Li.ı.l.a .. -~- '1 •. L ll 1. ~1 1 ••• ll • 'll L..::JI JL9 . ll ~ ~ .. ..>" J ç. "&""" .. J tj~ V"' .JA ~. ~ (.).ıW .J-1 .)C J . .) J '-~L 11 •• ı . Lül \.b. " '-; . - 11 ·ı · '''1 ·ıı· -'-'1 • L" c.::..Wl LoS 11 o.l'-~'1 ·· ·11\.J ~. (.}II:J:!"~ .J;! ~JJ .t;ı ..r-' l>"'J ?~ ? . . . ~ J L>t"'.

11 .~1_, yb':/1 ~.fi11

(.)ll).l.a 4-:ıS ü.i\S ~ ,:ij69oll ?_,LJI_, 0_,.;üll t...I.J.l ~ ü_,~ ~ı y..4li:i r1 ü)'L;....cı ul:i:....ı ı.) LJ±!:i_,._».JI c.).o ~.Wl C.Ü . .lS_, '(24) ~1 u_Jt.a..JI_, &.J:ill_, yb)IJ

:ç. )'_jA LJ..o '?_,LJI_, u_J~ .... ..JI

! &.3:i.ll c} ll (.)II.J:!-0 ~ll -

,·:, t·ı1 · 11 .L11 • 'UAJ.ıJ.!lJ t.r (.}11.)~ -

ıd.;i.iü_,ı)l ijjll ı.) o~ ~ W1....:ı .lS_, 'ü\;!_,illl ı.) (Lupercus) "(.}llfiY.Y" -l.:.l.a . • ~ -~ ~J..}'-">-'lt.)C. J

tılh:JI •. . . 11 U...\.l..ı" -. . us t.r (.}ll ..

Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördı'incii Orta Doğu Semineri (11/cçağ/ardan islamiyetiıı Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-31 Mayıs 2009 331

332

FU"at Oııiversitesl Orta Doğıt Araştırmalart Merkezi Uluslar Arası Dördı'iııcii Orta Doğu Semiııeri (İlkçağlardaıı lslamiyetiıı Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-3/ Mayıs 2009 333

• _9 .. _::_ '1 .ll ı. ·'1 · · '-t:UJI · \.J.SJI W ti..i.:JI ls 691.)\ ,ı. .4 • .• : '- .L ·'1 o,;.- L!l_,...,.... (.)>1.) ~. U:!.J-"" (.) . . - (.)>1 _J ~ t);:!-'-Q _,............ _J

0-wı ~~ ~ ı,~>4J l;..ti 4-S.;iJJ !_;::,.! 4J üj\.S ~1 ~1 Wl::ıll ~l.oJ)I lA.lAık..ı (30) lt .\+il_?l

ulı.J ı.Jc ..U ö~ c) 11 (.)>1~-Y.Y. ll::...J:!" ı~l:w>J ç.\p .bol .JWil A..:i.:ıl:JI o1\ ~)J . :(3 ı) 479 J~ ÜJ.):!-1

'i\.:..L... 1...~ ·: 'ü..ıl c&.. • · d '\ll:.. lA 1 1 U:..:.. · .Wl Ll ül o)lı 11 ış.! ı,ş-- w . . ~ .) .,...., J (.) ?- .. J

~~ ul ~ ö.liWI <L4~ (.Jlill ..Ul) uts.l.,S ı,ş-il.o.J .ül_,luı c....J u.):. c; ~.:ı ~.lll <b.uıA ,~ı.....JI ı)4 ~ ~~ I.J ,Jj4JI o.J~ (Jj~jll_, ~1 .ı..IJ) u_AU

".Al~ Q• <:ull ÜJ..»! ly.lil_, ı.rJLb ç._,....l lfo.l ~_;.6.11 ı.ŞY.k 4S ,.:ıl.o.) ~) ~L:..l!

y:iS.S ~~4 ı.,.ı.9.\.A "~#1" ı.sC-.l:! c:;iL... ZŞ.:ı)4Jı (.)>l.:ıı.....JI u.ftlı c) ~.w4 jA., · · ·: '1 o1\ J,ı! ı · ·• üj\.S ·:lı ü ,JL.:JI :i..i:ıt.ill 4...lı.WI 11 ~ " · lti.ll ı · :-L.>:!"'""" • ~ ı,ş-"" J..»! . .. (..$", J . .. ·ı.? ~

11 wl . .:. '1 1 • ·'- 1 ·· 1 ·:11 . ...11. ıü..ı....:JI Wl::ıll :US _::_ '1 :i..... .Wl •• ..)""-" ~ (..$"~ ı,ş-"" <,?-J .. .. _,...,..... .)

w\.:i5; ~L....:. ... <·lı • · · .. 1.11 'lı.JI :i...ı ı· .ı......9..i • :~11 ·ı 1 . .-9 . . ~ ı.ru ~ ~ .. .).Y" .) .) (.)..)'"' ~ J 'tr _J

~ _, ~ ... " :ı)l:ill _p.lll ~ ~ .Uk-4-WI ~., "L1Anonyme de Plaisane" ~1 (.)>IJ.).lll 4:!! !_j..yı ü~.:ıjl ~ı J411 :i..i:ıt.ill ~.Wl (üJ..»! ı.?l) Ü:!..»! ~)

lt" • : • ~ Jljljll . \.S ~ı. ...ll. .~~ (.) .. <,?-J

:~Lill

r 349 rk ı.JA I.J4Jcl JJ~)ı., ~.)\lı ü\)&.11 ı.JA :i..l....h.J ÜJ..»! u-<:ıy:; 0J ıt_5_y:.ll c) ~l.o_,)l ö~l:JI o1\ ~ ~ ıZŞ.:ı)4JI (.)>l.:ılı.JI u.ftll ~ ı.shJ ü\..l.ii)l:i.ll . .-9 )1....,~1 :i...ıl ü.:...J Will .:ı)lı " · ''· -11 w ·-11 ,ü! ·1 11 wl . .:. 11 1 • ·• ..:ıl..ı...S .. o,;.- r . .. .J r ·-' L!l~ . ..)"'-' ~...- u (..$", • ...>"""' ~

yoı:." 4J)l:,. ı} "u\!iuı ı,r.l ıY. 4.,ı_,k..ı" ö.:ıt#:ı r 635 A..l... ÜJ..»! l_,h..:ı_, 't!ı......ıı u.ftlı ı.JA ükl9.:ı f':!C~ ~Lo_,)l ?-l....ı:ik.l ?-.:ır:. ~ l4.J ı.fi~ ü4~ ı.JJ.lt ı"y\b:JI tY. ~k Y.P ıüi.)WI_, Jj~jll ~ O.)l.o..:ı ~ r.ı.lill lA.)y.;ı ~Y.J l.fj~J ~.Wl

lA . 1 ı ç. )l! . ~ .c:: . ·- ü~ ü .l.ı ... ·.. .J:P J C Y. J L I.)A .. ~ • J..»! iJ~

~1~1

ılA.)t:il,J ~...)l:i ı:..ı..J~ ;~ <.J'l:!)- ı .35 L>"" ı1993

Pliny, BK.V, Ch. ı 7, See 20-2

~~ ' · Wl U ....... e ll ~ l:ill · · · -· 11 J!l .l.l.o • \..l.ıl • l:i · • w..ıl.ı9 - 3 • ~ ~ (.S", • .J ..;..:r- f' (.) . ~...) .ış= ..... . 2 7 ı L>"" , 1972 ü .J..»! ,;u\1i.lı ).:ı ,~wı

Josephus: Antiquities, BK. XVII, Ch.lO, See. 9 -4

334

Josephus: Jewish War, BK. IV, Ch. lO, See. 6 - 5

Harvey Porter: History ofBeirut, Beirut 1912, pp.7 - 26 -6

,~Li:JJI .. ;.;/'"r~ı ÜJ~ "4:--l ~ ~.lilı ÜJJ:!-! c,rl~" :öJ4b ~ -7 .66 u..:ı '(ı983 üJ~) ~~~ ,lj\) 1 ).:ı ,cşi\.:ill "fi-11 ,cşi\.:ill .:ıl;...JI

Josephus, Antiquities, BK. XIX, Ch. 7 See. 5 -8

. 73 u..:ı 'J:iL..ııll <?."v-JI ,ö }~b~ - 9

,oı~ı u.foll ~ ~ı rol§\ l.i.A - Ü.JJ-H ~...Jl:i :JJ~ ~ rt.....= - ı o .27 ua '1 987 WJJ:!-! u~lı ı:~ _J\.}

,ı.::J\.:ill ~1 ,~Li:J Jwl ' "üJJ:!-! ı) ül) jJIJ ~Wl" :öJ4b ~-ll .261 u..:ı '(1983 üJJ:!-!) 'Z,ş-i~l ,lj\)1 ).:ı ,1957 ui..J:!J:..t..>".:ıl....JI "j::JI

rWI ).:ı ,~}il ~1 'ui~I.J ö_;l.~I.J ~...Jl:lll, c) ü.J.>H :ı)_,ll <L6- 12 ~ 116 <>"' ' 1993 ü JJ:!-! 'l>.!:!)LJI

.98-81 <>"' '(1908 ÜJJ:!-!) '1.1 ~~ ,~f-13 ' u Jk....\1 ~,~ı ~ı ~...Jl:i c) tı~.\11 .ı.,wı :.;6 l:-':!.:ı L>"y.ıı -ı4

.108 <>"' ,1874 ÜJ.);!-!

Paul Collinet: Histoire de I'Ecole de Droit de Beyrouth, - ı 5 Paris 1925, pp. 16-25.

~J~ ı.JA "4 "Gregory Thaumaturgus" l.)";".Jl'l.oji t..>"JU~Y:. - 16 . ü JJ:!-! ~ :i..... ı J.ill

45 ' • L..ııll .. 11 . . ,. 17 . <>"' ~ <?.'..>- .~ -

.280 <>"' 'J:iL..ııll <?.".JAll :~ - ı 8

Zacharias, pp. 51 - 52 - 19

,1..6 ,4Ju;..; ~.JLJ~ul#'"~t..oJ)ı- :i}iJlsU ll:...yJI" :l:-';!.:ı L>"~ - 20 1993 ü ' • ,. .. ~\.:..ıl_ • 'Lilll • ·- '1 ·.< . JJ:!-! ~.J-lJ . ~ ı..Ş..J:!...>"""' ~..)A

.149 u..:ı ,1972 ÜJJ:!-! 'J4-ll' ).:ı '~.;~ı uU:ıl ~...Jl:i :ı.:ı_,....ıı u....-':!- 21

,1988 üJ..>:!-! ,_>bl:..~ .JI.:ı ,~Wl~~ 'uU:ıl ~c) :l.:ı_,....ll u....-':!- 22 .35 u..:ı

.56 u..:ı ,J:ıL..ııll <?.".JAll :~- 23

Fırat On i versitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördüncü Orta Doğu Semineri (1/kçağ/ardanlslamiyetin Doğuşıma Kadar Orta Doğu), Elazığ, 29-31 Mayıs 2009 335

c,ü,:ill w\.c.~l :\S~ ,c)_,\t ı ~~ u!ıljill ~J~ :~1 ~- 24 .15 ~ ' 1993 'wJ~ ıy!U}I.J

.107 ~'~~~ ~._.>All :.;h.a-25

'2 .ll;....JI ,~/'"w_,_>.!.! ı} J j 'i)l" :~~~ ı_yıl.ı)l ı.j_fo y\tl - 26 .971 ~ ,(1899 w_,~)

- 54 ~ '~lı c....i...J:! 4Ji '~J~ c) <Jji:JI tuı..;.i.o i;-ı ... } :i :~.,S J~- 27 .56

.119- 118 ~'~~~ ~._.>All :t)_,ll- 28

.118 ~'~ ~._.>All :t)_,ll- 29

.119 ~'~~._.>All :t)_,ll- 30

ı4;JLI:Jt.Jwf,"t;d..;l:iJ\ y,c oJ~_, 0~ ı} Jj'ijll" :~jı ~IY.I W....J:!- 31 .179 ~ '(1 983 WJ.>.!-1) '~\..41ll ,lj\)1 .Jb ,~\)\ ç._?.JI ıı,ş-it:ill ~1