w karniowicach progi szkodliwoŁci roŁlin rolniczych · 4 znaczenie progów ekonomicznego...
TRANSCRIPT
Karniowice 2016
M O D R
KA
RN
IOW
ICE
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczegow Karniowicach
Progi szkodliwości
roślin rolniczych
Opracowanie:Dorota Paczyńska
Dział Systemów Produkcji Rolnej, Ekologii i Ochrony Środowiska MODR Karniowice
3
WprowadzenieIstotną zasadą obowiązującą w integrowanej ochronie roślin jest fakt, że
decyzje o wykonaniu zabiegów powinny być podejmowane w oparciu o mo-nitoring występowania organizmów szkodliwych, z uwzględnieniem progów ekonomicznej szkodliwości. Efekty stosowania powyższej ochrony powinny być sprawdzane przy pomocy ewidencji zabiegów oraz działań monitorujących. Ponadto stosowanie chemicznych środków ochrony roślin powinno odbywać się przy pomocy możliwie minimalnych dawek, w optymalnych terminach i jedynie przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, z baczną uwagą na staranność i precyzję wykonania zabiegów. Elementem zapewniającym speł-nienie powyższych wymogów będzie używanie jedynie sprzętu sprawnego technicznie, przebadanego i obsługiwanego przez przeszkolonych operatorów.
W integrowanej ochronie do dyspozycji rolnika, a także doradcy przezna-czone są trzy podstawowe narzędzia pozwalające pomóc w podjęciu decyzji o zastosowaniu i wyborze min. ilości, formy czy też terminu ochrony roślin, i są to:
¤ metodyki integrowanej ochrony roślin poszczególnych upraw,
¤ progi ekonomicznej szkodliwości patogenów określające, kiedy stosowanie chemicznej ochrony roślin staje się ekonomicznie opłacalne, tzn. przy jakiej liczebności organizmu szkodliwego dla roślin straty przewyższają koszty jego chemicznego zwalczania,
¤ systemy wspomagania decyzji w ochronie roślin, bazujące na znajomości biologii organizmów szkodliwych, wskazujące optymalny termin wykona-nia chemicznych zabiegów ochrony roślin.
Wszystkie te narzędzia i zasady w swym zamyśle mają przyczynić się do ograniczenia stosowania środków chemicznych w ochronie roślin do absolut-nie niezbędnego minimum w celu osiągnięcia maksymalnie możliwego efektu w postaci zdrowego i nieskażonego plonu.
Celem tej broszury jest wsparcie producentów rolnych przy rozpoznawaniu pojawiających się agrofagów i ułatwienie podjęcia decyzji o ich ewentualnym zwalczaniu w ramach integrowanej ochrony roślin.
4
Znaczenie progów ekonomicznego zagrożenia uprawDla możliwości dokonania oceny liczebności szkodników, określenie choro-
by na plantacji i zastosowania zabiegu ochrony konieczny jest monitoring upraw. Uszkodzenia powodowane przez szkodniki, choroby wpływają na osłabienie kondycji uprawianych roślin poprzez zaburzony system rozwoju. W wyniku agresji patogenów występuje u roślin wrażliwość na liczne infekcje groźne dla tych organizmów, czego następstwem są niskie plony.
Monitoringu występowania agrofagów na plantacjach, powinniśmy doko-nywać co tydzień w okresie od początku do końca wegetacji roślin. W zależno-ści od fazy wzrostu roślin progi różnią się wyznaczoną wielkością, która poda-na jest w procentach roślin lub liści z pierwszymi objawami, sprawców chorób lub jako procent porażonej powierzchni liści. Przy monitoringu szkodników opieramy się na terminie pojawień organizmów szkodliwych, na ich rozmiesz-czeniu i zagęszczeniu na roślinie lub w pułapkach feromonowych.
Zamieszczone tablice z progami szkodliwości, są danymi orientacyjnymi. Są one przydatne do podejmowania decyzji, ale nie posiadają wartości obliga-toryjnych.
5
Ori
enta
cyjn
e pr
ogi e
kono
mic
znej
szko
dliw
ości
cho
rób
Cho
roba
Term
in o
bser
wac
jiPr
óg e
kono
mic
znej
szko
dliw
ości
Uw
agi
PSZ
EN
ICA
Łam
liwoś
ć źd
źbła
zb
óż i
traw
od p
oczą
tku
fazy
strz
e-la
nia
w ź
dźbł
o do
fazy
pi
erw
szeg
o ko
lank
a20
– 3
0% ź
dźbe
ł z o
bjaw
ami p
oraż
enia
Mąc
znia
k
praw
dziw
y zb
óż
i tra
w
w fa
zie
krze
wie
nia
50 -
70%
z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
(poj
edyn
cze,
bia
łe sk
upie
nia
stru
ktur
grz
yba)
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o10
% z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami p
oraż
enia
w fa
zie
kłos
zeni
api
erw
sze
obja
wy
pora
żeni
a na
liśc
iu
podfl
agow
ym, fl
agow
ym lu
b na
kło
sie
Rdz
a br
unat
na
psze
nicy
w fa
zie
krze
wie
nia
10 -
15%
liśc
i z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o10
% li
ści z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami p
ora-
żeni
a
w fa
zie
kłos
zeni
api
erw
sze
obja
wy
pora
żeni
a na
liśc
iu
podfl
agow
ym lu
b fla
gow
ym
Rdz
a żó
łta z
bóż
i t
raw
w fa
zie
krze
wie
nia
30%
rośl
in z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o10
% p
oraż
enia
liśc
ia p
odfla
gow
ego
w fa
zie
kłos
zeni
api
erw
sze
obja
wy
pora
żeni
a na
liśc
iu
podfl
agow
ym, fl
agow
ym
6
Sept
orio
za
pask
owan
a liś
ci
psze
nicy
w fa
zie
krze
wie
nia
30 –
50%
liśc
i z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
lub
1% li
ści z
ow
ocni
kam
i
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o
10 –
20%
por
ażon
ej p
owie
rzch
ni li
ścia
po
dflag
oweg
o lu
b 1%
liśc
i z o
woc
nika
-m
i
w fa
zie
kłos
zeni
a5
– 10
% p
oraż
onej
pow
ierz
chni
liśc
ia
flago
weg
o lu
b 1%
liśc
i z o
woc
nika
mi
Sept
orio
za p
lew
ps
zeni
cy
w fa
zie
krze
wie
nia
20%
z p
ierw
szym
i obj
awam
i por
ażen
ia
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o
20%
pora
żone
j pow
ierz
chni
liśc
ia
podfl
agow
ego
lub
1% li
ści
z ow
ocni
kam
i
w fa
zie
pocz
ątku
kł
osze
nia
10%
por
ażon
ej p
owie
rzch
ni li
ścia
po
dflag
oweg
o lu
b 1%
liśc
i z
owoc
nika
mi
w fa
zie
pełn
i kło
szen
ia1%
por
ażon
ej p
owie
rzch
ni li
ścia
fla
gow
ego
Bru
natn
a
plam
isto
ść li
ści
zbóż
w fa
zie
krze
wie
nia
10 –
15%
liśc
i z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o5%
liśc
i z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
w fa
zie
kłos
zeni
a6%
liśc
i z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
7
JĘC
ZM
IEŃ
Łam
liwoś
ć źd
źbła
zb
óż i
traw
od p
oczą
tku
fazy
strz
e-la
nia
w ź
dźbł
o do
fazy
pi
erw
szeg
o ko
lank
a
20 –
30%
źdź
beł z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami
pora
żeni
a
Mąc
znia
k
praw
dziw
y zb
óż
i tra
w
w fa
zie
krze
wie
nia
25 –
35%
rośl
in z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami
pora
żeni
a (p
ojed
yncz
e, b
iałe
skup
ieni
a
stru
ktur
grz
yba)
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o10
% ź
dźbe
ł z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
Plam
isto
ść
siat
kow
a
w fa
zie
krze
wie
nia
15 –
20%
pow
ierz
chni
liśc
i z o
bjaw
ami
chor
oby
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o15
– 2
0% p
owie
rzch
ni li
ści z
obj
awam
i ch
orob
y
Rdz
a ję
czm
ieni
aw
fazi
e kr
zew
ieni
a10
– 1
5% li
ści z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami
pora
żeni
a
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o10
% ź
dźbe
ł z p
ierw
szym
i obj
awam
i po
raże
nia
Ryn
chos
pori
oza
w fa
zie
krze
wie
nia
15 –
20%
pow
ierz
chni
liśc
i z o
bjaw
ami
chor
oby
w fa
zie
strz
elan
ia
w ź
dźbł
o15
– 2
0% p
owie
rzch
ni li
ści z
obj
awam
i ch
orob
y
8
KU
KU
RY
DZ
A
profi
lakt
yczn
ie -
zapr
awia
ny m
ater
iał s
iew
ny
RZ
EPA
K
Cyl
indr
ospo
rioz
a10
– 2
0% ro
ślin
por
ażon
ych
stra
ty w
plo
nie
15 –
20%
Cze
rń k
rzyż
owyc
h10
- 30
(20)
% ro
ślin
por
ażon
ych
stra
ty w
plo
nie
15 –
20%
Szar
a pl
eśń
10 -
30 (2
0)%
rośl
in p
oraż
onyc
hst
raty
w p
loni
e 10
– 1
5%
Such
a zg
niliz
na
kapu
stny
ch10
- 20
% ro
ślin
por
ażon
ych
stra
ty w
plo
nie
20 –
50%
Zgn
ilizn
a
twar
dzik
owa
pier
wsz
e oz
naki
cho
roby
(1%
rośl
in)
1 - 5
mis
ecze
k gr
zyba
/1m
2st
raty
plo
nu 2
0 –
60%
Dok
ładn
a i r
egul
arna
lust
racj
a na
repr
ezen
taty
wny
m o
bsza
rze
pola
, poz
wal
a st
wie
rdzi
ć w
ystę
pow
anie
pat
ogen
a. W
cel
u ok
reśl
enia
pro
gu sz
kodl
iwoś
ci an
aliz
uje s
ię lo
sow
o w
4 -
6 ró
żnyc
h pu
nkta
ch p
ola p
o 25
rośl
in, o
gółe
m o
d 10
0 do
150
rośl
in,
w z
ależ
nośc
i od
wie
lkoś
ci p
ola,
i oc
enia
się
pro
cent
rośl
in z
pie
rwsz
ymi o
bjaw
ami c
horo
by. G
dy z
osta
nie
osią
gnię
ta w
ar-
tość
pro
gu sz
kodl
iwoś
ci w
dan
ej fa
zie
rozw
ojow
ej, n
ależ
y uż
yć o
dpow
iedn
iego
fung
icyd
u zg
odni
e z
zale
ceni
ami I
OR
.
9
Cho
roby
wys
tępu
jące
na
ziem
niak
ach
Naz
wa
Wys
tępo
wan
ieO
bjaw
yO
gran
icze
nie
wys
tępo
wan
ia
Alte
rnar
ioza
w o
kres
ie
weg
etac
yjny
m
drob
ne c
iem
nobr
ązow
e pl
amki
z k
on-
cent
rycz
nie
ułoż
onym
i krę
gam
i (sł
oje
drze
w)
wys
adza
nie
zdro
wyc
h
sadz
enia
ków
na b
ulw
ach
nier
egul
arne
, lek
ko z
agłę
bion
e br
ązow
o - c
zarn
e pl
amy
Riz
okto
nioz
ana
mło
dych
czę
ścia
ch
rośl
iny;
łody
g, st
olo-
nów
, zaw
iązk
ówzg
orze
lw
ysad
zani
e m
ater
iału
kw
alifi
kow
aneg
o
Cza
rna
nóżk
a
w c
ałym
okr
esie
weg
e-ta
cyjn
ym p
rzy
tem
pe-
ratu
rze
pow
ietrz
a 23
- 2
5o C
bakt
eria
wyw
ołuj
ąca
czar
no g
niją
ce
pods
taw
y ło
dyg
sadz
enie
zdr
owyc
h ni
e
kroj
onyc
h sa
dzen
iakó
w
Zar
aza
ziem
niak
a
zaka
żeni
e liś
ci i
łody
g or
az b
ulw.
Duż
a w
ilgot
ność
pow
ietrz
a sp
rzyj
a ro
zwoj
owi
chor
oby.
Na
brze
gach
i w
ierz
choł
kach
dol
nych
liś
ci p
ojaw
iają
się
nier
egul
arne
wod
nist
e pl
amy,
któ
re b
runa
tnie
ją. N
a ob
rzeż
ach
plam
spod
niej
st
rony
liśc
ia w
ystę
puje
nal
ot g
rzyb
ni
Sadz
enie
zdr
owyc
h, p
odki
ełko
-w
anyc
h sa
dzen
iakó
w.
Nis
zcze
nie
gniją
cych
bul
w
Zabi
egi o
chro
niar
skie
wpr
owad
zam
y ju
ż pr
zez
zapr
awia
nie
bulw
a n
astę
pnie
w m
omen
cie
poja
wie
nia
się
pier
wsz
ych
obja
wów
cho
roby
na
liści
ach
czy
pęda
ch.
Cho
roby
kw
aran
tann
owe
chro
nion
e z
urzę
du (o
bow
iąze
k zg
łosz
enia
wys
tępo
wan
ia d
o W
IOR
iN)
Bak
teri
oza
pi
erśc
ieni
owa
obja
wy
po k
witn
ieni
u gd
y ro
ślin
y zb
liżaj
ą si
ę do
koń
ca w
eget
acji
liści
e tra
cą tu
rgor
, wię
dną
i zas
ycha
ją n
a je
dnej
stro
nie
łody
gi lu
b ty
lko
na c
zęśc
i ro
ślin
y
10
Śluz
akod
wsc
hodó
w d
o bu
lwy
wię
dnię
cie
rośl
in n
a sz
czyc
ie ło
dygi
. Na
prze
kroj
u ło
dygi
nac
zyni
a są
prz
ebar
-w
ieni
a i w
ydzi
elan
y je
st b
rudn
obia
ły
śluz
Rak
zie
mni
aka
na ro
ślin
ach
i bul
wac
hka
lafio
row
ate
naro
śla
u po
dsta
wy
łody
g
i bul
wac
h
Prog
i eko
nom
iczn
ego
zagr
ożen
ia p
rzez
szko
dnik
i
Szko
dnik
Term
in o
bser
wac
jiPr
óg e
kono
mic
znej
szko
dliw
ości
Uw
agi
PSZ
EN
ICA
Dru
tow
nepr
zed
siew
em10
- 20
larw
na
1 m
2pr
zepr
owad
zić
mon
itorin
g sz
kodl
i-w
ości
cho
rób
Łok
aś g
arba
tek
jesi
eń -
wsc
hody
do
prze
rwan
ia w
eget
acji
1 - 2
larw
y lu
b 4
świe
żo u
szko
dzon
e ro
ślin
y na
1m
2
wio
sna
- poc
ząte
k
weg
etac
ji3
- 5 la
rw lu
b 8
- 10
świe
żo u
szko
dzon
e ro
ślin
y na
1m
2
Msz
yce
zboż
owe
kłos
zeni
e lu
b za
raz
po
wyk
łosz
eniu
5 os
obni
ków
na
1 kł
osie
Nał
anek
kło
sini
eckw
itnie
i fo
rmow
anie
zi
arna
3 - 5
chr
ząsz
czy
na 1
m2
Naw
odni
ca
szar
awka
kłos
zeni
e i s
trzel
anie
w
źdź
bło
uszk
odzo
ne 3
0% p
owie
rzch
ni a
sym
ila-
cyjn
ej m
łody
ch ro
ślin
Nie
zmia
rka
pa
skow
ana
jesi
enią
1 ja
jo n
a 10
źdź
błac
h lu
b 10
% u
szko
dzon
ych
źdźb
eł
11
Paci
orni
ca
psze
nicz
anka
kłos
zeni
e5
- 10
owad
ów n
a 1
kłos
ie
Plon
iark
a
zboż
ówka
wio
senn
e kr
zew
ieni
e 6
larw
na
100
rośl
in
Prys
zcza
rek
ps
zeni
czny
kłos
zeni
e8
larw
na
1 kł
osie
Prys
zcza
rek
zb
ożow
iec
wyr
zuce
nie
liści
a
flago
weg
o15
jaj n
a źd
źble
Rol
nica
zbo
żów
kapr
zed
siew
em6
- 8 g
ąsie
nic
na 1
m2
Skoc
zek
sześ
cior
ekod
strz
elan
ia w
źdź
bło
-
Skrz
ypio
nki
zboż
owe
wyr
zuce
nie
liści
a
flago
weg
o1
- 1,5
larw
y na
źdź
ble
Ślim
aki
wsc
hody
rośl
in2
-3 śl
imak
i na
puła
pkę
Śmie
tka
ozim
ówka
na w
iosn
ę10
rośl
in u
szko
dzon
ych
na 3
0 ba
dany
ch
lub
80 la
rw n
a 1
m2
Wci
orna
stek
ps
zeni
czni
k
strz
elan
ie w
źdź
bło
10 la
rw n
a źd
źble
do p
ełni
kw
itnie
nia
5 - 1
0 ow
adów
dor
osły
ch lu
b la
rw n
a
1 kł
osie
wyp
ełni
anie
zia
rna
40 -
50 la
rw n
a 1
kłos
ie
Źdz
iebl
arz
ps
zeni
czny
kłos
zeni
e4
owad
y na
1 m
2 , lu
b 32
larw
y na
1 m
2 , al
bo 1
larw
a na
12
źdźb
eł
12
Żół
win
ki
wzr
ost i
krz
ewie
nie
na
wio
snę
2 - 3
oso
bnik
i dor
osłe
na
1 m
2
form
owan
ie z
iarn
a,
dojrz
ałoś
ć m
lecz
na2
larw
y na
1 m
2
JĘC
ZM
IEŃ
Dru
tow
cepr
zed
siew
embr
ak
Led
nica
zbo
żow
a
wzr
ost i
krz
ewie
nie
na
wio
snę
2 - 3
oso
bnik
i dor
osłe
na
1 m
2
form
owan
ie z
iarn
a,
dojrz
ałoś
ć m
lecz
na2
larw
y na
1 m
2
Łok
aś g
arba
tek
jesi
eń -
wsc
hody
do
pr
zerw
ania
weg
etac
ji1
- 2 la
rwy
lub
4 św
ieżo
usz
kodz
one
rośl
iny
na 1
m2
wio
sa -
pocz
atek
w
eget
acji
3 - 5
larw
lub
8 - 1
0 św
ieżo
us
zkod
zony
ch ro
ślin
na
1 m
2
Min
iark
iw
yrzu
cani
e liś
cia
fla
gow
ego
brak
Msz
yce
kłos
zeni
e lu
b za
raz
po
wyk
łosz
eniu
5 m
szyc
na
1 kł
osie
Nał
anek
kło
siec
kwitn
ieni
e i f
orm
owa-
nie
ziar
na3
- 5 c
hrzą
szcz
y na
1 m
2 lub
5 p
ędra
ków
na
1 m
2
Nie
zmia
rka
pa
skow
ana
jesi
enią
1 ja
jo n
a 10
źdź
błac
h lu
b
10 %
usz
kodz
onyc
h źd
źbeł
13
Paci
orni
ca
psze
nicz
anka
kłos
zeni
e5
- 10
owad
ów n
a 1
kłos
ie
Pędr
aki
prze
d si
ewem
brak
Plon
iark
a
zboż
ówka
wio
senn
e kr
zew
ieni
e6
larw
na
100
rośl
inac
h
Prys
zcza
rek
zb
ożow
iec
wyr
zuce
nie
liści
a
flago
weg
o15
jaj n
a 1
źdźb
le
Rol
nice
prze
d si
ewem
6 - 8
gąs
ieni
c na
1 m
2
Skrz
ypio
nki
wyr
zuca
nie
liści
a
flago
weg
o1
- 1,5
larw
y na
źdź
ble
Śmie
tka
kieł
ków
karo
zwój
liśc
ibr
ak
Śmie
tka
ozim
ówka
na w
iosn
ę10
rośl
in u
szko
dzon
ych
na 3
0 ba
dany
ch
lub
80 la
rw n
a 1
m2
Wci
orna
stki
strz
elan
ie w
źdź
bło
10 la
rw n
a źd
źbło
do p
ełni
kw
itnie
nia
5 - 1
0 ow
adów
dor
osły
ch lu
b la
rw n
a
1 kł
osie
wyp
ełni
anie
zia
rna
40 -
50 la
rw n
a 1
kłos
ie
Żół
win
ek z
bożo
wy
wzr
ost i
krz
ewie
nie
na
wio
snę
2 - 3
oso
bnik
i dor
osłe
na
1 m
2
form
owan
ie z
iarn
a,
dojrz
ałoś
ć m
lecz
na2
larw
y na
1 m
2
14
KU
KU
RY
DZ
A
Dru
tow
ce
prze
d si
ewem
2 - 8
larw
na
1 m
2 po
la
prze
nies
ieni
e gl
eby
z do
łków
25
x 2
5 x
30 c
m, 3
5 od
kry-
wek
/ha,
+ 4
odkr
ywki
na
kole
jny
ha
Msz
yce
od fa
zy 1
liśc
ia d
o ko
ńca
weg
etac
ji30
0 m
szyc
na
1 ro
ślin
ie1l
ustra
cja
na ty
dzie
ń,
10 ro
ślin
/ha
+ 3
rośl
iny
na
kole
jny
ha
Om
acni
ca
pros
owia
nka
faza
wie
chow
ania
1 m
otyl
w p
ułap
ce1
- 2 p
ułap
ki fe
rom
onow
e/ha
zab
ieg
po 7
- 10
dni
ach
od st
wie
rdze
nia
mot
yla
6 - 8
złó
ż ja
j na
100
rośl
inac
h, lu
b gd
y
w p
oprz
edni
m ro
ku b
yło
uszk
odzo
ne
15%
rośl
in k
ukur
ydzy
upr
awia
nej n
a zi
arno
lub
39-4
0% u
szko
dzon
ych
rośl
in
upra
wia
nych
na
kisz
onkę
i C
CM
mon
itorin
g 2
x ty
dzie
ń na
ob
ecno
ść z
łóż
jaj,
min
. 50
rośl
in, w
4 m
iejs
cach
dojrz
ałoś
ć w
osko
wa
mon
itorin
g m
in. 1
00 ro
ślin
na
ha,
w 4
mie
jsca
ch
Rol
nice
i pi
ętnó
wki
wsc
hody
1 gą
sien
ica
na 2
m2 p
ola
gąsi
enic
e: m
onito
ring
50
rośl
in w
4 m
iejs
cach
na
polu
+
50 ro
ślin
na
każd
y do
dat-
kow
y ha
. Mot
yle:
puł
apki
fe
rom
onow
e w
oko
licy
pola
, 1-
2 na
1 h
a up
raw
y
w o
dleg
łośc
i min
. 50
m
stad
ium
5 -
6 liś
ci1
- 2 g
ąsie
nice
po
III w
ylin
ce n
a 1
m2
upra
wy
15
Ston
ka
kuku
rydz
iana
od 9
liśc
i do
fazy
w
iech
owan
ia
10 k
orze
ni z
gle
bą,
w 5
mie
jsca
ch, z
anur
zyć
w
wod
zie
z so
lą k
uche
nną
faza
3 k
olan
ka d
o fa
zy
wie
chow
ania
10 k
orze
ni w
10
mie
jsca
ch
na 1
ha
faza
4 k
olan
ka d
o ko
ńca
weg
etac
ji
puła
pki f
erom
onow
i 2 sz
t./ha
w o
dleg
łośc
i min
50
m
+ 2
puła
pki n
a do
datk
owy
hekt
ar
RZ
EPA
K
Cho
wac
z
bruk
wia
czek
pocz
ątek
mar
ca i
koni
ec
mar
ca
10 c
hrzą
szcz
y w
żół
tym
nac
zyni
u
w c
iągu
kol
ejny
ch 3
dni
lub
2
- 4 c
hrzą
szcz
y na
25
rośl
inac
h
Cho
wac
z
czte
rozę
bny
prze
łom
mar
ca i
kwie
tnia
20 c
hrzą
szcz
y w
żół
tym
nac
zyni
u
w c
iągu
3 k
olej
nych
dni
lub
6
chrz
ąszc
zy n
a 25
rośl
inac
h
Cho
wac
z
podo
bnik
prze
łom
kw
ietn
ia i
maj
a4
chrz
ąszc
ze n
a 25
rośl
inac
h
Cho
wac
z
gala
sów
ekw
rzes
ień
- paź
dzie
rnik
2 - 3
chr
ząsz
cze
w ż
ółty
m n
aczy
niu
w
cią
gu 3
dni
Gna
tarz
rz
epak
owie
c
rzep
ak o
zim
y: w
rzes
ień
i p
aźdz
iern
ik, r
zepa
k ja
ry:
czer
wie
c, li
piec
1 gą
sien
ica
na 1
rośl
inę
16
Msz
yca
kapu
ścia
naod
poc
zątk
u ro
zwoj
u
łusz
czyn
2 ko
loni
e na
1 m
2 na
brze
gu p
ola
Pche
łka
rzep
akow
aw
rzes
ień,
paź
dzie
rnik
3 ch
rząs
zcze
na
1 m
b rz
ędu
Pche
łki z
iem
new
rzes
ień
i paź
dzie
rnik
1 ch
rząs
zcz
na 1
mb
rzęd
u
Prys
zcza
rek
ka
pust
nik
od p
oczą
tku
opad
ania
pł
atkó
w k
wia
tow
ych
1 ow
ad d
oros
ły n
a 4
rośl
iny
Rol
nice
wsc
hody
rośl
in6
- 8 g
ąsie
nic
na 1
m2
Słod
ysze
k
rzep
akow
yzw
arty
kw
iato
stan
1 ch
rząs
zcz
na ro
ślin
ie
luźn
y kw
iato
stan
3 - 5
chr
ząsz
czy
na ro
ślin
ie
Ślim
aki
bezp
ośre
dnio
po
siew
ie
oraz
w o
kres
ie w
scho
dów
2 - 3
ślim
aki ś
redn
io n
a pu
łapk
ę, a
lbo
zn
iszc
zeni
e 5%
rośl
in
w fa
zie
1 - 4
liśc
i i w
faza
ch p
óźni
ejsz
ych
4 lu
b w
ięce
j ślim
aków
na
puła
pkę,
alb
o zn
iszc
zeni
e 10
% ro
ślin
w st
opni
u
siln
ym lu
b ba
rdzo
siln
ym
Śmie
tka
ka
puśc
iana
wrz
esie
ń - l
isto
pad
1 śm
ietk
a w
żół
tym
nac
zyni
u w
cią
gu
3 dn
i
Tant
niś
krzy
żow
iacz
ekw
rzes
ień
- paź
dzie
rnik
1 gą
sien
ica
na 1
rośl
inie
Żółte
nac
zyni
a to
wyp
róbo
wan
y sp
osób
mon
itoro
wan
ia p
ierw
szyc
h na
lotó
w i
akty
wno
ści o
wad
ów sz
kodl
iwyc
h,
szcz
egól
nie
chrz
ąszc
zy.
17
ZIE
MN
IAK
I
Dru
tow
cepr
zed
sadz
enie
mod
4 -
5 la
rw lu
b 10
– 2
0 la
rw n
a 1
m2 p
owie
rzch
ni
ocen
a je
sien
na i
wio
senn
a ki
edy
larw
y są
akt
ywne
(m
etod
ą pr
zesi
ewow
ą)
Mąt
wik
zi
emni
acza
nypr
zed
sadz
enie
mdo
10
jaj z
żyw
ymi l
arw
ami n
a 1
g gl
eby
zach
ować
zm
iano
wan
ie
i odp
orno
ść ro
ślin
Ston
ka
ziem
niac
zana
wcz
esna
faza
rozw
oju
rośl
iny
1 - 2
chr
ząsz
czy
na 1
m2 p
lant
acji
w p
ełni
rozw
oju
rośl
iny
10 z
łóż
jaj n
a 10
rośl
in lu
b 15
larw
na
rośl
inie
Rol
nice
cały
okr
es w
eget
acyj
ny6
gąsi
enic
na
1 m
2 pow
ierz
chni
Pędr
aki
mło
de w
scho
dząc
e ro
ślin
y or
az ro
zwija
jące
się
bulw
y4
pędr
aki n
a 1
m2 p
owie
rzch
ni u
praw
y
Nis
zczy
k
ziem
niac
zak
nici
eńw
ysad
zać
zdro
we
bulw
y,
zach
ować
racj
onal
ny p
łodo
-zm
ian
Msz
yce
po w
scho
dach
rośl
in
pier
wsz
e us
krzy
dlon
e m
szyc
e na
pla
n-ta
cji n
asie
nnej
- zab
ieg
inte
rwen
cyjn
y
wye
limin
ować
msz
yce
- w
ekto
ry (3
zab
iegi
)
5 -1
0 m
szyc
na
100
liści
– p
lant
acje
na
sien
ne
10 –
20
msz
yc n
a 10
0 liś
ci –
na
plan
ta-
cjac
h pr
oduk
cyjn
ych
500
msz
yc n
a 10
0 liś
ci
18
BU
RA
KI
Dru
tow
ceod
poc
zątk
u w
eget
acji
5 - 8
oso
bnik
ów n
a 1
m2
Rol
nice
(gąs
ieni
ce)
od p
oczą
tku
weg
etac
ji do
si
erpn
ia6
osob
nikó
w n
a 1
m2
Mąt
wik
bur
akow
yod
poc
zątk
u do
koń
ca
okre
su w
eget
acji
500
jaj i
larw
/100
g gl
eby
Pędr
aki
od p
oczą
tku
weg
etac
ji5
- 6 o
sobn
ików
na
1 m
2
Śmie
tki
od w
scho
dów
do
fazy
8
liści
4 ja
ja lu
b m
iny
na 1
rośl
inę
w fa
zie
2
liści
wła
ściw
ych
w re
jona
ch, w
któ
rych
wię
cej
niż
jedn
o po
kole
nie
wyr
zą-
dza
duże
szko
dy
od w
scho
dów
do
fazy
8
liści
8 ja
j lub
min
na
1 ro
ślin
ę w
fazi
e 4
liści
w
łaśc
iwyc
h
od w
scho
dów
do
fazy
8
liści
> 20
jaj l
ub m
in n
a 1
rośl
inę
w fa
zie
6
liści
wła
ściw
ych
od w
scho
dów
do
fazy
8
liści
4 ja
ja lu
b m
iny
na 1
rośl
inę
w fa
zie
2
liści
wła
ściw
ych
dla
pozo
stał
ych
regi
onów
od w
scho
dów
do
fazy
8
liści
16 ja
j lub
min
na
1 ro
ślin
ę w
fazi
e
4 liś
ci w
łaśc
iwyc
h
Msz
yca
tr
zmie
linow
o -
bura
kow
aod
fazy
4 li
ści
co n
ajm
niej
15%
zas
iedl
onyc
h ro
ślin
19
Dro
bnic
a
bura
kow
aod
wsc
hodó
w d
o fa
zy
4 liś
ci20
% o
pano
wan
ych
rośl
in
Bły
szcz
ki
(gąs
ieni
ce)
od p
rzeł
omu
czer
wca
i l
ipca
8 - 1
0 os
obni
ków
na
m2
20
Monitoring zachwaszczenia plantacji jest konieczny aby użyć właściwe-go środka ochrony roślin. Jednak producent musi liczyć na własną znajomość chwastów i intuicję, aby zastosować określony środek i dawkę, ponieważ nie ma obligatoryjnych danych w jakich warunkach glebowo – klimatycznych pro-gi szkodliwości się sprawdzają. Prowadząc monitoring musimy uwzględnić fakt pojawiania się zjawiska uodparniania się chwastów.
Stopień zachwaszczenia plantacji zbóż a termin wykonania chemicznego zabiegu zwalczania chwastów
Termin oceny Stopień zachwaszczenia (roślin/m2) Termin opryskiwania
Jesień
jednoliścienne – ponad 60, dwuliścienne - ponad 90 konieczny zabieg jesienią
Jednoliścienne – 30 - 60, dwuliścienne – 50 - 90 zabieg jesienią lub wiosną
jednoliścienne – poniżej 30, dwuliścienne – poniżej 50 zabieg nie celowy
Wiosną po ruszeniu wegetacji
miotła zbożowa – ponad 20, rdest powojowaty – ponad 2, chwasty ogółem – ponad 50 (stopień pokrycia 5%)
zabieg wykonać wczesną wiosną, jeżeli jeden lub kilka progów jest przekroczonych
Wiosną w końcu fazy krzewienia
miotła zbożowa – ponad 20, rdest powojowaty – ponad 2, chwasty ogółem – ponad 50 (stopień pokrycia 10%)
zabieg wykonać w końcu fazy krzewienia, jeśli jakiś próg jest przekroczony
Źródło: Opracowano na podstawie Metodyk Integrowanej Ochrony
Chwasty to rośliny niepożądane w uprawach rolniczych, dlatego należy pilnie lustrować uprawy, aby w odpowiednim czasie móc zastosować ochro-nę. Jeżeli zbagatelizujemy pewne czynności związane z uprawą to poniesiemy konsekwencje w formie utraty plonu.
21
Szacunkowe progi szkodliwości przykładowych chwastów z uwzględnieniem strat plonu ziarna
Dominujący gatunek chwastu lub zbiorowiska
Próg szkodliwości (szt./m2)
% spadek plonu przy określonej ilości chwastów w czasie żniw
Obniżenie plonowania
(kg/ha)
PSZENICA OZIMA
Chaber bławatek 7-10
Fiołek polny ok. 25 - 80 5-25%
Gwiazdnica pospolita 26 5%
Mak polny 10 - 25
Owies głuchy 5
Przetaczniki 10 - 15
Rdestówka powojowy 16,5
Miotła zbożowa 5 1 45
Miotła zbożowa 10 6 270
Miotła zbożowa 25 16 720
Miotła zbożowa 50 27 1215
Rumianowate 2 3 135
Rumianowate 5 4 180
Rumianowate 10 8 360
Rumianowate 25 16 720
Rumianowate 50 24 1080
Ostrożeń polny 1 5 315
Ostrożeń polny 5 19 855
Ostrożeń polny 10 28 1260
Ostrożeń polny 15 36 1620
22
Przytulia czepna 2 4 180
Przytulia czepna 5 7 315
Przytulia czepna 10 12 540
Przytulia czepna 25 22 990
Przytulia czepna 50 32 1440
KUKURYDZA
Komosa biała 0,5 5
Rdest powojowy 2 5
Szarłat szorstki 2 5
Chwastnica jednostronna 6 5
RZEPAK
Ostrożeń polny 1
Przytulia czepna 1 1% przy 1 rośl. ńa 1 m2
Rumian (polny, pospolity) 3 0,05% przy 1 rośl.
ńa 1 m2
Dwuliścienne (zbiorowiska chwastów) - jesień
20 (przy braku dominacji jednego
gatunku)
Dwuliścienne (zbio-rowiska chwastów) - wiosna
3 (przy braku dominacji jednego
gatunku)
Jednoliścienne (łącznie z samo- siewami zbóż)
10 - 15%
Gwiazdnica pospolita 0,3% przy 1 rośl.
na m2
Jasnota różowa 0,03% przy 1 rośl.na m2
23
Niezapominajka polna 0,03% przy 1 rośl.
na m2
Tasznik pospolity 0,03% przy 1 rośl. na m2
Wiechlina roczna 0,03% przy 1 rośl. na m2
Źródło:
— Integrowana ochrona upraw rolniczych. Zastosowanie integrowanej ochrony roślin, Tom II, PWRiL Poznań 2013 r.
— Progi szkodliwości - SYNGENTA — Choroby grzybowe zbóż – BASF Polska
śmietka
septorioza
24
omastnica prosowianka
mączniak
mszyca zbożowa
25
skrzypionka zbożowa
rdza brunatna
omastnica prosowianka
26
słodyszek rzepakowy
pryszczarek zbożowy
27
Wydawca: Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach32-082 Bolechowice, Karniowice os. XXXV-lecia PRL 9; tel. 12-285-21-13/14, fax 12-285-11-07; www.modr.pl
Skład komputerowy: Dział Promocji i Wydawnictw - Halina KnapISBN - 978-83-64594-53-3