W numerze

3

3 - 4

5 - 6

6

7

8 - 9

9 - 10

10 - 11

11

11 - 14

14 - 15

NASZA GMINA

Ranking „Rzeczpospolitej”

Konsekwencja w działaniu - wywiad

z Adamem Bacławskim

Ingres nowego proboszcza

Nowy proboszcz w Skierkowiźnie

Chcę budować wspólnotę wiernych - wywiad

z ks. Jackiem Wichorowskim

Przepompownia potrzebna od zaraz

Inwestycje w kulturę - rozmowa z Sylwią

Lipińską autorką projektów w gminie.

Potrzebne miejsce

Monitoring wizyjny w Zespole Szkół

Zespołowa inauguracja roku szkolnego

Nagrodzone prace (patrz też s. 32)

16 - 18

ROZRYWKA

Festynowe zmagania - ŁOJE 2013

19 - 20 EKOLOGIA

Śmieci – pierwsza odsłona; poradnik

21 - 22

22 - 23 23 - 24

24

ROLNICTWO

Wizyta fryzyjskich farmerów

Dożynkowe świętowanie

Wzorowa farma Cichowskich

Wciąż zgodnie budują - p. Ostrowscy

W poszukiwaniu rodzinnych gniazd - zapowiedź

25 - 26

27 - 28

NASZA HISTORIA

Budowa pomnika Janusza Łosia

Pamięć o Katyniu na Ziemi Przasnyskiej

29

30

30

KOMUNIKATY

MODR - Wapnowanie gleb

Informacja o zmianie zasad odbioru odpadów

Komunikat Gminnego Ośrodka Pomocy

Społecznej

Z "Comeniusem" w Londynie

Biblioteczne fundusze

31

KONKURSY

I Ogólnopolski Konkurs Literacki im. Alfreda

Borkowskiego pod hasłem „Opowieści

z rodzinnych stron”

Apel ”Krynicznego Gniazda”

KRZYNICA Kwartalnik Gminy Krzynowłoga MałaKRZYNICA Kwartalnik Gminy Krzynowłoga Mała Nr 4/2013 (26), rok szósty

ISSN 2080-0053, nakład 500 egz. WYDAWCA: Urząd Gminy Krzynowłoga Mała

ADRES REDAKCJI: Urząd Gminy Krzynowłoga Mała, ul. Kościelna 3, 06-316 Krzynowłoga Mała, tel./fax. (029) 751 27 25, gmina@krzynowlogamala.pl OPRACOWANIE NUMERU, REDAKCJA, SKŁAD, ŁAMANIE: Bogusław Kruszewski, KOREKTA: Ewa Czaplicka AUTORZY MATERIAŁÓW i ZDJĘĆ: M. Cichowska, P. Kaszubowski, B. Kruszewski, E. Mamińska, K. Nowakowski, A. Obrębska, E. Zdziarska PROJEKT GRAFICZNY OKŁADKI: Bogusław Kruszewski DRUK: Drukarnia J.J. Maciejewscy, 06-300 Przasnysz, ul. Gdańska 1 Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i redagowania nadesłanych tekstów, wprowadzania zmian formalnych, skrótów oraz nadawania tytułów. Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń. Wszelkie prawa zastrzeżone. Reprodukowanie części lub całości tekstów bez zezwolenia wydanego w formie pisemnej jest ściśle zabronione.

Można rzec, krzynowłoscy żacy doczekali się komplek-sowych działań. Nie znaczy to, że dotychczas byli ich po-zbawieni. Jednak taka inwestycja w edukację imponuje. Projekt nakierowany jest na młodych ludzi. Mówiąc naj-ogólniej, na wyrównywania szans, podnoszenia standar-dów szkolnych. Forrest Gump, niepełnosprawny bohater, powieści Winstona Grooma mawiał: Masz większą szansę wygrać na loterii, jeśli kupisz los. Właśnie taki los wygrała nasza szkoła. Pojawia się zatem problem, jak umiejętnie wydać taką furę pieniędzy. Jednak Seneka Młodszy twierdził: Pieniądzom trzeba rozkazywać, a nie służyć im. Myślę jednak, że dyrektorzy szkół wiedzą, jak wydać je celowo i z korzyścią dla naszych nadziei. A pro-pozycje wyrównywania szans edukacyjnych wydają się bardzo ciekawe. „Ocean możliwości” daje uczniom klas IV – VI i gimnazjalistom wyrównywanie wiedzy i rozwijanie zdol-ności w wielu dziedzinach edukacji. Autorzy programu wpisali zajęcia jak choćby koło młodego Pitagorasa, historyka, przyrodnika, poligloty. Jest też pakiet zajęć artystyczno–teatralnych, tanecznych, a w nich wycieczki do teatrów w Olsztynie czy Warszawie. Efektem ich będą spektakle szkolne naszych bardzo uzdolnionych aktorów. Inną grupą działań zapisanych w projekcie będą zajęcia koła turystyczno-krajoznawczego. Jego celem jest pozna-wanie i badanie walorów turystycznych i krajoznawczych kraju, i naszej „małej ojczyzny”. Następny zakres działań skie-rowany jest na pomoc uczniom wykazującym trudności logopedyczne, bądź w uczeniu się. Ważną ścieżką projektu będą zajęcia poświęcone szeroko rozumianej prezentacji siebie wobec innych: nauka pisania CV, przygotowania się do rozmów kwalifikacyjnych, czy wyborem drogi zawodowej bądź edukacyjnej. Cieszy także fakt, że „Ocean możliwości”, pozwoli także na zakupienie pomocy naukowych do placówek. Ten kompleks działań powinien przynieść wymierne rezultaty w najbliższej przyszłości w postaci choćby jeszcze lepszych wyników egzaminów naszych szósto-klasistów czy gimnazjalistów. Natomiast przyszłościowo pozwoli na utrwalenie przekonania, że krzynowłoskie szkoły w niczym nie odstają od ciechanowskich czy po-znańskich. Wspomniany bowiem Forest Gump mawiał: Płyń z prądem i gdy cię będzie unosił, leciutko mu poma-gaj, omijaj rafy, walcz z mrokiem i nigdy, nigdy się nie poddawaj. A taką szansę daje właśnie „Ocean możliwości” i podobnie jak Forest Gump, nigdy nie poddawać się w dążeniu do celu.

Minęło gorące lato. Zawitała jesień. Jednak w naszej gmi-nie temperatura wydaje się wciąż wysoka. Podnosi ją nadzieja zmian, jakie przy-niósł projekt „Ocean możli-wości”. To ponad 440 tys. zł unijnych pieniędzy. Skorzys-ta z nich ponad 150 uczniów krzynowłoskich szkół.

Strona

3

.

NASZA GMINA

Ranking „Rzeczpospolitej”

W dziewiątym rankingu „Europejski samorząd”, jaki w lipcu br. ogłosiła „Rzeczpospolita”, gmina Krzy-nowłoga Mała zajęła 58. miejsce w kategorii „gmina wiejska”. Ranking dotyczył kwoty pieniędzy pozys-kanych z Unii Europejskiej na rozwój gminy. Krzy-nowłoga Mała w 2012 roku otrzymała z zewnątrz 2 mln. 4 tys.

Spośród 229 gmin wiejskich w Mazowieckiem, a z 1576 gmin w Polsce miejsce to może cieszyć. Tym bardziej, że Gmina Krzynowłoga znalazła się w tym rankingu po raz pierwszy. Razem z Czernicami Borowymi (7) i Kras-nem (37) silnie zaświadczają o dynamice rozwoju po-wiatu przasnyskiego, polityce zrównoważonego roz-woju, podnoszeniu standardu życia mieszkańców i ja-kość usług publicznych. Słowem o budowie społeczeń-stwa obywatelskiego. Ranking przeprowadzono w dwóch etapach. Pierwszy obejmował wyłonienie samorządów, które w najlepszy sposób zarządzały finansami w latach 2009 – 2012 i najwięcej w tym czasie inwestowały. W tym etapie na podstawie danych z Ministerstwa Finansów dotyczących wszystkich samorządów w Polsce punkto-wane były: dynamika wzrostu wydatków majątkowych pomniejszonych o środki unijne w przeliczeniu na jed-nego mieszkańca, wartość środków UE w przeliczeniu na jednego mieszkańca, zadłużenie samorządu w sto-sunku do dochodów, nadwyżkę operacyjną w stosunku do dochodów, dynamikę wzrostu dochodów własnych, relację nakładów inwestycyjnych do przyrostu za-dłużenia, dynamikę wzrostu wydatków ogółem na jed-nego mieszkańca, transport i łączność oraz ochronę środowiska. Do drugiego etapu zakwalifikowano 564 samo-rządy, które zobowiązane były wypełnić ankietę, dzięki której Kapituła konkursu mogła wybrać zwycięzców. W tym gronie znalazły się 64 miasta na prawach powiatu, 250 pozostałych miast i gmin miejsko-wiejskich oraz 250 gmin wiejskich. Jak wykazują autorzy rankingu nasza gmina w ub. roku uzyskała przychód 515 zł na jedną osobę. Natomiast wartość zawartych umów to 1.208 zł na jednego miesz-kańca. Umowy z Unią

W ubiegłym roku wójt Adam Bacławski podpisał w imie-niu gminy dwie umowy o dofinansowanie unijne. Pierw-sza z nich na kwotę ponad 304 tys. zł to „Budowa kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków w miej-scowości Romany-Sebory”. Ten projekt powiązany jest z wcześniejszym dotyczącym budowy przydomowych oczyszczalni ścieków w gminie. Ma kompleksowo roz-wiązać problem oczyszczania ścieków w gminie. Do-tychczas pobudowano 240 przydomowych oczysz-czalni. Pozostało rozwiązać problem ścieków w ośrod-kach o zwartej zabudowie. Stąd projekt w Romanach- -Seborach, a pozostaną jeszcze Krzynowłoga Mała, Świniary i Kaki-Mroczki. Pozyskane pieniądze na Roma-ny-Sebory wystarczą na zamknięcie inwestycji. Stanie

tam kontenerowa oczyszczalnia ścieków. Drugi projekt na 1 mln 700 tys. zł to umowa na termo-modernizację budynków użyteczności publicznej w gmi-nie: szkół w Krzynowłodze i Ulatowie-Adamach, siedzi-by urzędu gminnego oraz hydroforni. Warto wspo-mnieć, że w projekcie na termomodernizacje Krzyno-włoga Mała była liderem, a partnerami były: Gmina Jednorożec i Gmina Chorzele. Opiewał on na łączną kwotę 6,7 mln. zł,

Nie tylko kasa unijna

Ranking „Rzeczpospolitej” obejmuje jeden rok. Nie od-daje zatem procesu inwestycji, które trwają czasem 2-3 lata. Poza tym władze gminy znają stare powiedzenie o....kocie, który pilnował jednej mysiej dziurki. Dlatego warto wspomnieć o innych najważniejszych zewnętrz-nych źródłach, z których w ostatnich 3 latach przyszło wsparcie finansowe: - Ministerstwo Sportu i Turystyki 1 mln zł – budowa sali gimnastycznej; - Program Rozwoju Obszarów Wiejskich - 290 tys. zł – za-budowa centrum Krzynowłogi Małej; - Wojewódzki Funduszu Ochrony Środowiska i Gospo-darki Wodnej - 117 tys. zł - termomodernizacja, wy-miana dachu oraz modernizacja kotłowni w budynku szkoły w Romanach-Seborach; - Program „Radosna Szkoła” - 63 tys. zł. - plac zabaw w Krzynowłodze Małej; - Regionalny Program Operacyjny Województwa Ma-zowieckiego – 462 tys. zł - modernizacja budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia w Krzynowłodze Małej - gmi-na czeka na zwrot wkładu w remont; W rankingu istotne było tylko dofinansowanie unijne. Nie ujmuje on choćby zwrotu zapłaconego już podatku VAT, co umożliwiają niektóre projekty. Gminie w 2012 roku udało się odzyskać sporą kwotę VAT-u za jeszcze wcześniejsze wnioski. Gmina w 2013 roku już podpisała nowe umowy na wykorzystanie środków eu-ropejskich, jak choćby na program „Ocean możliwości” dofinansowany na ponad 441 tys. z Europejskiego Fun-duszu Społecznego w ramach Priorytetu IX Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.- Są też kolejne plany, żeby maksymalnie wykorzystać to, co daje nam Unia w bieżącym okresie programowania – stwierdził wójt Adam Bacławski.

Bogusław Kruszewski źródło: www.rp.pl,

UG Krzynowłoga Mała

Konsekwencja w działaniu - wywiad z Adamem Bacławskim

Bogusław Kruszewski: - Jak Pan przyjął wiadomość o miejscu w pierwszej setce naszej Gminy w rankingu ogłoszonym 18 lipca 2013 r w „Rzeczpospolitej”?

Adam Bacławski: - Nie ukrywam, że byłem pozy-tywnie zaskoczony tą wiadomością. W tej chwili czułem bardzo, że warto pracować dla lepszego jutra, dla mie-szkańców tej gminy.

Strona

4 NASZA GMINA Strona

4

B.K.: - Miejsce obliguje. Czy zatem gmina „pójdzie za ciosem”, by miejsce utrzy-mać, a może wejść wyżej we wspomnianej klasyfikacji? A.B.: - Nic nie jest takie

łatwe i proste, aby utrzymać wysoką zdolność inwesty-cyjną, a tym samym finan-sową do dalszych działań.

W 2014 roku wchodzą w życie inne, rygorystyczne zasady „rozliczania gmin”, gdzie praktycznie wiele sa-morządów nie będzie mogło zaciągnąć kredytów na wkład własny do projektów. Ale my będziemy mieć co robić. Nadal realizujemy inwestycję pod nazwą „Ter-momodernizacja obiektów użyteczności publicznej w gmi-nach Północnego Mazowsza”, w ramach którego wyko-namy remont Zespołu Szkół w Krzynowłodze Małej i Ula-towie–Adamach oraz hydroforni w Krzynowłodze Małej. Mamy przyznane środki na budowę kanalizacji w Roma-nach–Seborach, oraz wyposażenie świetlicy wiejskiej w Kakach-Mroczkach wraz z budową placu zabaw i bois-ka do siatkówki.

B.K.: - Przy okazji rankingu wspomniał pan o zwrocie VAT za zrealizowane projekty. Czy możemy mówić już o jakichś konkretnych kwotach? A.B.: - Otrzymaliśmy zwrot VAT-u za realizację budowy

przydomowych oczyszczalni ścieków oraz zakup ciągni-ka i wozu asenizacyjnego oraz budowę sali gimnastycz-nej. Tu musieliśmy część kwoty przekazać Ministerstwu

Sportu i Turystyki jako partne-rowi projektu. W ub. r. otrzyma-liśmy zwrot w kwocie 374 tys. 523 zł, a w 2013 r. - 220 tys. 383 zł. W sumie to prawie 595 tys. zł. VAT-em też rozliczamy środki przy okazji prowadzonej przez gminę gospodarki wodno–ście-kowej, np. przy zakupie paliwa, części zamiennych itd.

B.K.: - Minęły niemal 3 miesiące od wejścia ustawy śmieciowej. Media podają wiele niepokojących infor-macji o problemach z odbiorem śmieci. Czy podziela Pan te niepokoje? Jak układa się współpraca z odbior-cą odpadów?

A.B.: - Tak, ustawa śmieciowa żyje. Problemy przy tej

okazji są, ale na bieżąco je eliminujemy. Współpraca z MZGKiM w Przasnyszu układa się na odpowiednim poziomie. Co będzie dalej czas pokaże.

(zob. art.. Śmieci – pierwsza odsłona na s. 19 - 20)

B.K.: - Żniwa, żniwa i po żniwach. Jak pan ocenia prze-bieg żniw w naszej gminie? A.B.: - W naszej gminie mieszkańcy – rolnicy są bar-

dzo pracowici, dlatego żniwa jak zwykle przebiegły spra-wnie i myślę, że plony były dobre.

B.K.: - Mieszkańcy Wiktorowa od kilku lat narzekają na

niskie ciśnienie wody w kranach. Czy gmina będzie bu-dować tam przepompownię wody?

A.B.: - Tak, szczególnie w tym roku jest to dotkliwe dla mieszkańców. W tej chwili jest już możliwe uregulowa-nie tego problemu. Gmina przejęła na własność grunty wiejskie, gdzie założyliśmy księgę wieczystą i przystąpi-liśmy do projektowania przepompowni. Szkoda, że ini-cjatywa ta była zablokowana w 2010 r. poprzez veto mieszkańców dotyczące przejęcia gruntów przez gmi-nę. Ale problem będzie rozwiązany.

(zob. art. Przepompownia potrzebna od zaraz na s. 8 - 9)

B.K.: - Dzięki pozyskanym pieniądzom świetlica w Ka-kach-Mroczkach zyska nowe oblicze. Czy ma Pan ja-kieś plany co do działalności tego obiektu?

A.B.: - Gmina otrzymała dofinansowanie na wyposa-żenie świetlicy w Kakach–Mroczkach w wysokości ok. 25 tys. zł. Ostatnio też podpisałem umowę na budowę placu zabaw i boiska do siatkówki w wys. 44 tys. zł. W związku z tym swoje miejsce będą miały tam dzieci młodsze jak i starsze. Będzie też możliwość organi-zowania w tym budynku imprez okolicznościowych. Dlaczego w Kakach? Po pierwsze, jest do tego odpo-wiedni budynek. Po drugie, jest to druga pod względem wielkości miejscowość w gminie.

(zob. rozmowę Inwestycje w kulturę na s. 9 - 10)

B.K.: - Gmina przystąpiła do stowarzyszenia Królewiec-ki Obszar Funkcjonalny - Porozumienie Przasnyskie. Co jest istotą tej akcesji i jakich wymiernych efektów spodziewa się pan dla mieszkańców gminy?

A.B.: - Inicjatywa ma m.in. na celu zrzeszenie miast i gmin powiatu przasnyskiego z możliwością poszerzenia o po-wiaty, miasta i gminy sąsiadujące bezpośrednio lub po-średnio z drogą krajową nr 57, dla wsparcia idei samo-rządu terytorialnego, ochrony wspólnych interesów, wspierania rozwoju gospodarczego i przedsiębiorczości oraz pielęgnowania kultury regionu. A więc założenia są bardzo obiecujące. Co z tego uda się uzyskać? Czas pokaże.

B.K.: - Starostwo w porozumieniu z gminami zamierza złożyć do samorządu województwa wniosek o przy-znanie organizacji Stolicy Kulturalnej Mazowsza w roku 2014. Czy będziemy mieli swój udział także finansowy w tym przedsięwzięciu?

A.B.: - Zaproponowaliśmy starostwu w ramach wniosku organizację 3 dużych imprez kulturalnych. Pierwsza to, prowadzimy rozmowy z Muzeum Szlachty Mazowiec-kiej w Ciechanowie, by u nas odbył XXXIII Przegląd Zespołów Zapustnych. Mam nadzieję, że będzie to pow-tórzenie współorganizacji, jaką mieliśmy w 2007 r. Dru-gi to oczywiście Festyn Rodzinny ŁOJE 2014. Tu ma-my nadzieję otrzymać dofinansowanie. I wreszcie Dzień Rolnika 2014. Jeżeli nasz wspólny wniosek zostanie zaakceptowany, wówczas gmina Krzynowłoga Mała będzie miała swój również udział finansowy, ale tylko do imprez odbywających się na naszym terenie.

Dziękuję za rozmowę Bogusław Kruszewski

Strona

5 NASZA GMINA

Ingres nowego proboszcza

Parafia pw. św. Dominika w Krzynowłodze Małej ma nowego proboszcza. Jest nim ks. mgr Jacek Wichorowski *. Uroczystego wprowadzenia nowego gospodarza, 25 sierpnia 2013 roku o 16.00, w imie-niu płockiego bpa. Piotra Libery, dokonał dziekan dekanatu dzierzgowskiego ks. kan. Kazimierz Wójcik.

32 proboszcz

Ks. Jacek Wichorowski, wg zachowanych dokumentów **, jest 32 proboszczem, tej liczącej bez mała 600 lat parafii. Zastąpił w tej funkcji ks. Jana Szewczuka, który po 9 la-tach sprawowania funkcji proboszcza, odszedł na eme-ryturę. Na rozpoczęcie ingresu ks. dziekan odczytał dekret nominacyjny, jaki 15 sierpnia wydał bp. Piotr Libera.

- … Z dniem 15 sierpnia 2013 roku mianuję księdza Jacka Wichorowskiego proboszczem parafii pw. św. Dominika w Krzynowłodze Małej. Udzielam księdzu wszelkiej wła-dzy pasterskiej ... - czytał min. ks. dziekan. Przekazał także symboliczne klucze do świątyni.

Powitania w nowych progach

Pierwsza witała go delegacja uczniów. Do słownych, uczniowie dołączyli życzenia muzyczne. Była to wzru-szająca piosenka „Szedłem kiedyś inną drogą” w wyko-naniu Magdaleny Rutkowskiej. Dyr. Małgorzata Budna w imieniu kadry pedagogicznej powitała ciepło „nasze-go nowego kolegę”. Przedstawicielem Rady Parafial-nej, witającym był Jarosław Czarzasty. Powiedział min.: - Twoi poprzednicy postawili Ci dosyć wysoką poprze-czkę, a i my, mówiąc nieskromnie, mamy wysokie ocze-kiwania. … Nie zamierzamy być biernymi obserwa-torami Twych poczynań. … Na koniec, dla zachęty za-cytuję klasyka, który w działalności i energii może być dla Ciebie wskazówką: „Alleluja i do przodu!” - tym wezwaniem J. Czarzasty zakończył powitanie .

Nowego proboszcza powitały także przedsta-wicielki parafialnych Kół Różańcowych, oraz Koła

„Radia Maryja” i Dziecięcych Kół Różańcowych.

Ks. Dziekan w mowie powitalnej, podziękował najpierw księdzu Janowi Szewczukowi za 9 lat posługi w parafii. Życzył mu zdrowia i prosił o przychylne wsparcie dla nowego proboszcza. Zwracając się do ks. Jacka: - Długo czekałeś pracując jako wikariusz. Jesteś specjalistą od młodych. Jednak liczą na Ciebie także dzieci i dorośli. Wierzę, że będziesz dla nich przewodnikiem - powie-dział min. ks. kanonik.

Chcę budować wspólnotę

Takie było przesłanie, jakie wypowiedział nowy pro-boszcz w ingresowej homilii. Pierwsze kazanie oparł o ewangeliczne pytanie „Czy tylko nieliczni będą zba-wieni?” - Według mnie ważniejsze jest szukać odpo-wiedzi na pytanie „Co czynić, by być zbawionym?” - py-tał duchowny. I próbował dać odpowiedź na nie. - Para-fia jest wspólnotą. To nie może być wspólnota ludzi obcych. Musi ją cechować życzliwość i odpowie-dzialność za innych. I ja chcę budować tę wspólnotę! – kon-kludował. Podziękował także poprzedniemu parobosz-czowi za życzliwość i zaznajomienie z nowym miej-scem, kapłanom, którzy zaszczycili jego wprowadzenie do nowego kościoła.

- Dziękuję też nowożeńcom, którzy ufundowali dla mnie ornat. Widnieje na nim logo „Roku Wiary”. Będę go często używał. Dziękuję też za przybycie zespołowi Amo Deum, który tak pięknie śpiewał na mszy. Zało-żyłem go w 2005 r. w Zielonej koło Żuromina. Choć dzisiaj członkowie zespołu są już dorośli, rozpierzchli się w świat, to na tę okazję przyjechali do Krzynowłogi, by mi zaśpiewać. Dziękuję im za pamięć.

* Ks. mgr Jacek Wichorowski urodził się w 8 czerwca 1970 r. w Warszawie. Dzieciństwo i młodość spędził w Płońsku. Tam też się edukował. Najpierw w Szkole Podstawowej nr 3, a potem w klasie humanistycznej Liceum Ogólnokształ-cącym im. Henryka Sienkiewicza. Potem - Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku. W 1995 roku obronił pracę magisterską „Wpływ osobistych doświadczeń religijnych na religijność młodzieży w wieku 17-20 lat na podstawie badań psycholo-gicznopastoralnych”, napisaną pod kier. ks. dra Romualda

Jaworskiego. W tymże roku otrzymał święcenia kapłańskie i został skierowany na pierwszą parafię św. Mateusza w Pułtusku.

Od 1998 roku pracował jako wikariusz w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Glinojecku.

Strona

6 NASZA GMINA

Tam też uczył religii w: szkole podstawowej, Gimnazjum nr 1, oraz w Liceum Ogólnokształcącym im. Wł. St. Reymonta w Glinojecku. W parafii zajmował się takimi grupami jak: ministranci, Dzieci Maryi, Ruch Rodzin Nazaretańskich, Kościół Domowy. Od 27 czerwca 2001 r. został wikariuszem parafii św. Józefa w Ciechanowie. W tej parafii prowadził: scholę, ministrantów i zajmował się Komunią Świętą chorych, uczył religii w Zespole Szkół nr 1 w Ciechanowie. Był też redaktorem internetowej strony parafialnej. Od 29 VI 2003 r. - rezydent przy parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Płońsku i katecheta w SP nr 2. 27 czerwca 2004 roku został wikariuszem parafii św. Marcina w Zielonej (koło Żuromina) i katechetą w tam-tejszych szkołach. W parafii zajmował się ministrantami, oazą, grupą modlitewną, zespołem muzycznym, scholą. Od 25 sierpnia 2008 r. został powołany na wikar-iusza w parafii pw. Ducha Świętego w Płocku i katechetą w tamtejszym Zespole Szkół Budowlanych nr 1. Poza pracą z młodzieżą częściowo pełnił zadania kapelana w Wojewódz-kim Szpitalu Zespolonym w Płocku. Od 26 sierpnia 2009 r. - wikariusz w parafii św. Anny w Skrwilnie. Wikariusz parafii pw. św. Wita, Modesta i Kres-cencji w Sierpcu od roku 2012. Z nominacji biskupa płockiego z 15 sierpnia 2013 r. ks. Jacek Wichorowski objął parafię pw. św. Dominika w Krzynowłodze Małej. Ks. Jacek przez lata związany jest z organizacją pielgrzymek na Jasną Górę.

** Proboszczowie parafii Krzynowłoga Mała: 1. Andrzej Albria II poł. XV w. (1459) - prawdopodobnie syn Andrzeja wójta z Rudna i Krzynowłogi; 2. Mikołaj – wymieniony jako proboszcz w dokumencie z 1467 roku; 3. Ścibor z Grąbczewa – poświadczony jako proboszcz w latach 1476 – 1496; 4. Stanisław – występuje w dokumencie z 1509 r. jako zastępca proboszcza - komendarz; 5. Paweł Klukowski - występuje w dokumencie z 1514 r. jako zastępca proboszcza; 6. Stanisław Łoś – 1528, jako proboszcz w 1530 r. skła-dał zeznania o dochodach beneficjum;

7. Jan z Bulkowa – proboszcz w latach 1581 – 1604; 8. Maciej Gomółka – opiekował się parafią po śmierci Jana z Bulkowa; 9. Maciej z Krzynowłogi – proboszcz od 1604 r.; 10.Walenty Chroszczewski – proboszcz od 24 IX 1696 r. do 1739 roku; 11.Wojciech Chmieliński - proboszcz od 17 VII 1739 r. do śmierci?; 12. Mikołaj Żuchowski – po śmierci poprzednika - pro-boszcz do 1770 r. – został aresztowany, a wiernymi opie-kował się Bonawentura Lubieniecki z Zakonu Braci Mniej-szych św. Franciszka; 13. Stanisław Majewski – komendariusz (duchowny, sprawujący opiekę duszpasterską w czasie, gdy parafia nie miała plebana – red.) kościoła w Pawłowie. Opiekował się kościołem do 1776 r. 14. Jan Lasocki - proboszcz w latach 1776 – 1802; 15. Franciszek Lobart – 1803 – 1816; 15. Fulgenty Ostrowski – 1816 – 1843; 16. Marceli Olszewski – 1844 – VI 1846; 17. Stanisław Zieliński – 1850 – 1855; 18. Piotr Gutowski – 1855 – 1869; 19. Adam Kosiński – 1869 – 1899; 20. Stanisław Bosacki – 1899 – 1901; 21. Albin Żmijewski – 1901 – 1910; 22. Ludwik Kącki – 1910 – 20 IV 1913 r (do śmierci); 23. Feliks Dublasiewicz – 20 V 1913 – 11 XI 1915 r; 24. Wincenty Kiński – 3 II 1916 – 25 VII 1916 r (do śmierci); 25. Franciszek Chełchowski – 17 II 1917 – VII 1928; 26. Władysław Kamiński – 1928 – 26 VI 1962. Po wy-buchu II wojny światowej, likwidacji wsi i wypędzeniu lud-ności, mieszkał na plebanii w Skierkowiźnie. Do krzyno-włoskiej parafii wrócił 13 II 1945 r., gdzie dalej pełnił obo-wiązki proboszcza. Po rezygnacji w Krzynowłodze Małej, po-został rezydentem aż do śmierci w dniu 6 VI 1963 roku ; 27. Tadeusz Niestępski – od 15 XII 1961 – wikariusz, a od VII 1962 do 1967 roku - proboszcz; 28. Stefan Siemiątkowski – 31 VII 1967 – 1981; 29. Tadeusz Drozd – VII 1981 – 20 II 1984 (nagła śmierć) 30. Piotr Urbański – 1984 - 10 kwietnia 2004 r. 31. Jan Szewczuk – 2004 - 15 VIII 2013 r. 32. Jacek Wichorowski – 15 VIII 2013 r.

Bogusław Kruszewski źródła: M. Przytocka: Historia parafii Krzynowłoga Mała

Studia Płockie, tom XXIX/2001, red. ks. M. M. Grzybowski wichorowski.w.interia.pl

Nowy proboszcz w Skierkowiźnie

Biskup płocki Piotr Libera wydał dekret nominacyjny, którym z dniem 16 sierpnia 2013 r. mianował ks. mgr. Sławomira Szumskiego, dotychczasowego proboszcza parafii pod wezwaniem św. Stanisława BM w Żurominku Kapitulnym, proboszczem parafii pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Skierkowiźnie. Ks. mgr Sławomir Szumski od 2011 roku był proboszczem w Żurominku Kapitulnym. Nowy gospodarz pierwszą mszę w Skierkowiźnie odprawił 18 sierpnia 2013 r.

B.K.

Strona

7 NASZA GMINA

Chcę budować wspólnotę wiernych - wywiad

z ks. Jackiem Wichorowskim

Bogusław Kruszewski: - Witamy w Krzynowłodze Małej. Jakie są pierwsze wrażenia księdza na nowym miejscu?

Jacek Wichorowski: - Przede wszystkim są tutaj bar-dzo ładne strony. Mnóstwo lasów, piękna przyroda. Dla mnie to jest nowość, bo w moich stronach jest zupełnie inaczej. Zauważyłem też, że mieszkańcy mieszkają w rozproszeniu. Bardzo mnie poruszyła wielka życz-liwość ludzi, dobre nastawienie. Jestem rozpoznawany jako ksiądz. Nawet jeszcze przed ingresem, każdy zwracał się do mnie per ksiądz, co mnie bardzo dziwiło, bo skąd ludzie wiedzieli? To co teraz najważniejsze, to próby rozpoznawania potrzeb i możliwości, jakie są w Krzy-nowłodze. Przede wszystkim bardzo się cieszę, że pa-rafianie są pełni takiej zwykłej, ludzkiej życzliwości. Będę się starał w miarę możliwości sprostać tym oczeki-waniom.

B.K.: - Może ksiądz zdradzić, co myślał w czasie po-witań, patrząc w takim skupieniu na zgromadzonych wiernych?

J.W.: - Jak słuchałem życzeń, to zastanawiałem się, co mogę zrobić, by sprostać oczekiwaniom, jakie wypowiadali witający. Zastanawiałem się, o czym myślą moi para-fianie, czego oczekują ode mnie? Czy sprostam ich oczekiwaniom?

B.K.: - W czasie występu zespołu Amo Deum zau-ważyłem, że ksiądz śpiewał razem z wokalistami. J.W.: - (uśmiech) Nie śpiewam zbyt pięknie, ale lubię śpiewać. Jestem związany z muzyką od najmłodszych lat. (w pokoju gościnnym na czołowym miejscu stoi gita-ra - red.) Ja z tym zespołem spędziłem na próbach setki godzin i znam doskonale ich piosenki. Z członkami zes-połu Amo Deum utrzymuję kontakt od wielu lat. I jego przybycie było wyrazem ich przywiązania do mnie. A ja odpłacam się im bytnością na ich ślubach, czy uro-czystościach rodzinnych.

B.K.: - Które z poprzednich miejsc wspomina ksiądz szczególnie?

J.W.: - Z każdej parafii wyniosłem coś interesującego. Pierwsza praca w Pułtusku nauczyła mnie wiele. Szcze-gólnie miło wspominam pracę z młodzieżą. Jednak naj-bardziej z tych parafii najbardziej pozytywnie wspo-minam parafię w Zielonej (koło Żuromina – red.). To była parafia wiejska. Było dużo młodzieży zaanga-żowanej w zespół, w oazę czy inne działania, które sami podejmowali. To był dobry czas w moim życiu. Nato-miast nie odnajduję się w dużych parafiach, gdzie ludzie są anonimowi, gdzie nie ma podejścia osobistego ludzi. Ja nie lubię powierzchowności, dlatego lepiej się czuję w mniejszych społecznościach. Gdzie każdy jest rozponawalny, gdzie nie ma anonimowości. Chcę by mój dom był zawsze otwarty dla młodych ludzi. Swoje kapłaństwo odczytuję jako bycie dla innych, ale także z innymi. A plebania to jest dom, w którym każdy powinien się czuć bezpiecznie, gdzie, jeżeli będzie chciał, może porozmawiać, o tym co go nurtuje. Wolę zatem, by młodzi przyszli do mnie na plebanię, niż mieliby sie-dzieć, powiedzmy, na przystanku autobusowym.

B.K.: - Obejmując probostwo, sądzę, że ma ksiądz jakąś wizję posługi w funkcji proboszcza. Czy podzieli się nią z czytelnikami "Krzynicy"?

J.W.: - Myślę, że tę wizję, jak ją pan nazywa, wypo-wiedziałem w homilii w czasie mszy 25 sierpnia. Po prostu chcę budować wspólnotę wiernych.

B.K.: - Swoją pracę magisterską opatrzył ksiądz mot-tem "Człowiek dzisiejszy i jutrzejszy będzie tylko wów-czas wierzył, jeśli uda mu się osiągnąć własne doś-wiadczenie religijne. Jeśli mu się to nie uda, coraz wi-doczniej będzie się rozmijał ze słowami Chrystusa". Pochodzi ono z wypowiedzi arcybiskupa Wiednia kar-dynała Franza Königa. Dlaczego właśnie ta myśl wyda-ła się księdzu najbardziej istotna? J.W.: - W czasie studiów zajmowałem się tematyką doś-

wiadczeń religijnych. A i w czasie pielgrzymek zgłębia-łem ten problem. W dzisiejszych, często powierz-chownych czasach, bardzo to widać, że wiara czło-wieka nie może być oparta tylko o tradycję wyniesioną z domu, choć ona jest ważna, ale także musi wypływać z osobistych przekonań. To musi być pragnienie oso-bistego przybliżenia się do Boga. Wtedy, kiedy czło-wiek traktuje wiarę osobiście, jako swój własny wybór, to ona jest o wiele bardziej żywa i głębsza. Dlatego uważam, że jeżeli te dwa elementy – tradycja i osobiste przekonanie wiary połączą się, wówczas jest dobrze. Najważniejsze dla mnie jest, jeżeli nie jest ona narzu-cona. By człowiek poszedł za wiarą bez dominacji obrzędów religijnych, podpisów, pieczątek czy dzien-niczków. Dopiero jeżeli będzie to jego świadomy wybór. Wówczas tak będzie najlepiej, jeżeli ten młody człowiek opowie się za wiarą i Chrystusem.

Dziękuję za rozmowę i życzę wytrwałości w budowaniu krzynowłoskiego kościoła.

Bogusław Kruszewski

Koncert zespołu Amo Deum z Zielonej k. Żuromina - przyja-ciół ks. proboszcza w czasie ingresu w Krzynowłodze Małej.

Strona

8 NASZA GMINA

Przepompownia potrzebna od zaraz

Problem z ciśnieniem wody w rurach od kilku już lat spędza sen z powiek mieszkańcom Wiktorowa. W tym jednak roku problem stał się bardziej dokuczliwy. W czasie, kiedy jest ona najbardziej potrzebna w godzi-nach 6.00 – 22.00 ciśnienie maleje.

Dawniej rolnicy radzili sobie wyciągając wiadrami wodę z przydomowych studni. Jednak dziś niewielu już ma je czynne. A i napojenie w sposób ręczny, powiedzmy kilku-dziesięciu krów, czy opasów, nie jest po prostu możliwe. Gos-podarstwa unowocześniają się. Dziś obora bez mechanicz-nych poideł to już przeżytek. Nie da się bez wody wykonać oprysków na wielu hektarach użytków rolnych. Instalacja wodna zbudowana kilkanaście lat temu obliczona była na dużo mniejsze zużycie wody. Gmina, by rozwiązać ten pro-blem, postanowiła zbudować przepompownię wody pitnej w Wik-torowie. By postawić budynek, musiała być właścicielem gruntu. Jednak takiego na terenie wsi nie miała. Były za to 2 działki, których samoistnym posiadaczem jest wspólnota wiejska.

Czyja własność?

Wspólnoty gruntowe na terenie naszego kraju są szczątko-wą, nietypową formą wspólnego władania ziemią. To – naj-krócej rzecz ujmując – pozostałość po uwłaszczeniach z XIX w. Bo, o ile łatwo dało się podzielić między chłopów ziemię orną, to problem pojawiał się przy gruntach tradycyjnie użyt-kowanych przez wszystkich, czyli przez całą wspólnotę (najczęściej były to pastwiska, lasy, teren przy rzece, który regularnie zalewa woda, służący do wypasu bydła lub doprowadzania zwierząt do wodopoju). W takich przypad-kach najczęściej pozostawiono je we władaniu właśnie wspólnot gruntowych, w których udziały miały wszystkie osoby z danej wsi. Obecnie najczęściej wspólnoty tego typu są spotykane na terenach północnych i wschodnich kraju. Regu-lacje prawne w sprawie wspólnot są stosunkowo dawne. Historycznie pierwszą była ustawa z 4 maja 1938 r. o upo-rządkowaniu wspólnot gruntowych. Ustawa z 1938 r. w za-sadzie przewidywała podział wspólnot w naturze, a więc fizyczny podział gruntów wspólnoty pomiędzy uprawnio-nych. Po 1945 r. był już inny świat i inne podejście władz krajo-wych do prawa własności… Zupełne inne stanowisko zajął prawodawca w ustawie z 29 czerwca 1963 r. o zagospo-darowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. z 1963 r., nr 28, poz. 169). Ustawa ta obowiązuje do dnia dzisiejszego i zgod-nie z jej przepisami wspólnoty powinny być zarządzane.

Zgodnie wymienioną ustawą wspólnota musi być jedynie zarządzana przez spółkę. Nie ma innej możliwości, tak więc, aby legalnie zarządzać jej własnością, należy taką spółkę powołać. Rolnicy z Wiktorowa nie założyli spółki. Zatem decyzja o przejęciu gruntów przez gminę należy do kompetencji starosty, który w trybie administracyjnym może podjąć taką decyzję. Jednak podstawą takiej decyzji powinna być pozytywna opinia współwłaścicieli gruntów. Decyzja starosty o przekazaniu gminie gruntu musi także określać jego przeznaczenie. Nie było pozwolenia

Gmina widziała problemy z ciśnieniem wody w wikto-rowskim wodociągu. - Kiedy zostałem wójtem w 2006 roku, pierwszy problem, z jakim się zderzyłem, to niskie ciśnienie i fatalny stan wody w kranach. Po odkręceniu kurka często ciekła brązowa ciecz. Hydrofornia była w opłakanym stanie. Pamiętam, że drzwi nie było, a piec akumulacyjny pracował na całą parę i...grzał powietrze. Poczyściliśmy filtry wody, zwiększyliśmy ciśnienie w rurach. Pojawiły się awarie w starych insta-lacjach. Nasi pracownicy pousuwali je. Już w 2007 roku za pieniądze gminy i Marszałka Mazowieckiego dokonaliśmy remontu hydroforni. Sytuacja z wodą unormowała się. Jed-nak widząc, że gospodarstwa rozwijają się energicznie, że trzody przybywa, wiedziałem, że problem ciśnienia wody w Wiktorowie pojawi się na nowo. Była tylko jedna rada. Budować przepompownię we wsi. Jednak niezrozumiały dla mnie opór na przekazanie gruntów wiejskich trwał – - wspomina Adam Bacławski. W lutym 2010 roku gmina wystąpiła do starosty o przekazanie gminie - działki nr 40. Tam miała być zbudowana przepompownia wody dla Wiktorowa. Budowa to koszt 300 – 400 tys. zł. Dlatego gospodarze gminy szukali funduszy zewnętrznych, choćby w Programie Roz-woju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013 z działania 3.3 - -Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. W tym działaniu mieściły się inwestycje m. in. na realizację projektów w zakresie gospodarki wodno-ściekowej - zao-patrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagro-dowej. Poziom pomocy wynosił maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Z tego programu realizowano w gminie budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Była więc szansa, by w ramach tego projektu zrealizować przepompownię. W lutym 2010 roku gmina wystąpiła do starosty o prze-kazanie m. in. działki nr 40 pod przepompownię. Sołtysi Wiktorowa w piśmie do starosty z 9 marca 2010 roku prosili o pozostawienie jej we władaniu wspólnoty wiejskiej. Jedno-cześnie w piśmie wspominają, że wiedzą o fakcie, że wspo-mniana działka „...jest przeznaczona pod budowę przepom-powni...”. Starosta zgodnie z wolą sołtysów Wiktorowa nie przekazał gruntów gminie. Wstrzymało to możliwości apli-kowania do PROW-u o fundusze na jej budowę. Problem jednak pozostał, wody w kranach czasem brakowało. Z końcem marca 2012 roku jednak mieszkańcy Wiktoro-wa zgodzili się na przekazanie działki pod przepompownię. Gmina wystąpiła do starosty o przejęcie gruntu – wniosek z 17. 04. 2012 r. Przasnyski starosta 7. 05. 12 r. wydał decyzję o przejęciu przez gminę działki nr 40 na przepompownię.

By budować, trzeba mieć pieniądze

Gmina nie miała od zaraz wolnych funduszy. Zaangażo-wana była w budowę choćby przydomowych oczyszczalni ścieków, termomodernizację szkoły w Romanach-Seborach, czy

Strona

9 NASZA GMINA Strona

9

remont ośrodka zdrowia. Proces realizacji projektów wy-magał wyłożenia najpierw swoich pieniędzy, a zwrot ich następował po zrealizowaniu inwestycji. Czasem po upły-wie niemal roku. Ponadto proces ubiegania się o fundusze unijne nie jest krótkotrwały, a terminy aplikowania ściśle określone. Przejęcie gruntu pod przepompownię w połowie ubiegłego roku to trochę późno, by z marszu pozyskać fun-dusze na budowę.

Wołanie o przepompownię

Problem ciśnienia wody w rurach i nie ma się co dziwić, staje się coraz bardziej dokuczliwy. Człowiek jakoś da so-bie radę, ale mleczna krowa wypija dziennie ponad 80 litrów wody. Jak wykazują badania utrata z organizmu zwie-rzęcego 4-5% wody w stosunku do masy ciała powoduje zmniejszenie apetytu, a już 6-10% – wywołuje zaburzenia w koordynacji ruchu. Pobranie wody powinno być zwiększone o 30 - 100% przy temperaturze otoczenia 20 - 30°C. Prze-ciętne zapotrzebowanie bydła na wodę: cielęta 4-8-tygodniowe – 4-7 l/dobę; jałowizna 8-20-tygodniowa – 7-18 l/dobę; jało-wizna 20-26-tygodniowa – 18-23 l/dobę; krowy ciężarne – 30-60 l/dobę; krowy w laktacji – 50-120 l/dobę. - Przy nis-kim ciśnieniu wody pozostaje jedynie ratowanie się na-turalnymi zbiornikami wodnymi, beczkowozami. Nieliczni tylko gospodarze mają studnie. A nam pozostaje kupo-wanie wody w sklepie – mówi jeden z mieszkańców Wik-torowa. Tegoroczne lato było szczególnie gorące. - Przewidując, że może brakować wody w Wiktorowie, zorganizowałem dowóz wody dla zwierząt przez wozy stra-żackie OSP. Beczkowozy przywoziły wodę na podwórka. Jednak okazało się, że rolnicy nie byli zainteresowani tym wsparciem. Dlatego nie mam pojęcia, co mogę jeszcze dla nich uczynić – zastanawiał się wójt.

Trzeba czekać

Na nowy program PROW 2014 – 2020. - Może w nowym otwarciu będzie możliwość złożenia projektu na prze-pompownię. W 2013 roku pieniądze na tego rodzaju in-westycje wyczerpały się. Dlatego na dzień dzisiejszy zło-żyliśmy zapytanie o cenę na sporządzenie projektu budow-lanego przepompowni. Potem w planie jest przygotowanie projektu na aplikowanie o fundusze unijne i czekanie na ogłoszeni naboru – informował Kierownik Referatu Inwes-tycji, Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzę-du Gminy

Sytuacja z przepompownią przypomina trochę zda-rzenie z 2010 roku w Rudnie Jeziorowym, kiedy to nie było zgody na przekazanie gminie gruntów wiejskich pod rewi-talizację rudnowskiego jeziora. Pisała o tym „Krzynica” (Nr 1 (11) ze stycznia 2010 r.) Wówczas wójt wspólnie z Czernicami Borowymi złożył projekt, który był na 3 miej-scu listy rankingowej – na 7 projektów do realizacji. Warun-kiem przyznania pieniędzy było, że gmina będzie właś-cicielem gruntów także wokół jeziora. Jednak jeden z rolników z Rudna-Kosił, przy poparciu sołtysa, napisał skargę do wojewody i starosty, że gmina chce zagarnąć grunty wiejskie. Skarga wystarczyła, by zablokować tę część wspólnego projektu. Było to ponad 20 mln. zł na rewitalizację jeziora. Czernice Borowe – właściciel gruntów, otrzymał wówczas prawie 4 mln. zł i zbudował m.in. zbior-niki retencyjne w Obrębcu i Jastrzębcu. Podobne zacho-wanie miało miejsce z remontem drogi w Rudnie- -Kosiłach. Kiedy to jeden z rolników nie zgodził się na przekazanie ziemi na poszerzenie drogi. Skutek. Przez

Rudno-Kosiły mamy wyraźne zwężenie drogi i pokruszony asfalt. Stare powiedzenie mówi: Utracone szanse mszczą się po stokroć. Jednak trzeba mieć nadzieję, że w przypadku przepompowni w Wiktorowie los chyba będzie łaskawy, a projekt budowy jedynie przesunie się w czasie. A w myśl powiedzenia Antoine de Saint-Exupéry: Nigdy nie trać cierpliwości – to jest ostatni klucz, który otwiera drzwi,

pozostaje mieć nadzieję, że przyszły rok przyniesie roz-wiązanie problemu z wodą w Wiktorowie.

Bogusław Kruszewski źródła: www.witrynawiejska.pl,

agrodoradca.wordpress.com

Inwestycje w kulturę - rozmowa z Sylwią Lipińską

autorką projektów kulturalnych w gminie.

Bogusław Kruszewski: -To kolejny już pomysł współ-finansowany ze środków UE w ramach tzw „małych projektów”, jaki złożyła gmina. Czego dotyczył ten projekt?

Sylwia Lipińska: - Tak, to prawda. Złożyliśmy kolejny wniosek w ramach PROW 2007-2013 tzw. „Małych projektów”. Staramy się jako gmina wykorzystywać każdą możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych na finansowanie ciekawych projektów, na które zwykle brakuje środków własnych, gdyż zawsze są inne, waż-niejsze zadania do realizacji. Działania wpływające na wizerunek miejscowości mają dla nas ogromne zna-czenie.

Autorem pomysłu na realizację projektów był wójt Adam Bacławski, który za cel postawił stworzenie w działa-jącej świetlicy wiejskiej w Kakach–Mroczkach miejsca spełniającego funkcję ośrodka edu-kacji, kultury i rekreacji. Stąd nazwa projektu: „Wyposażenie gastro-nomiczne do świetlicy wiejskiej w miejsco-

wości Kaki–Mroczki”. Za ponad 20 tys. zł zakupimy wy-posażenie kuchni i meble – stoły, krzesła oraz zastawę stołową dla 120 osób. Niewątpliwie usprawni to dzia-łalność świetlicy, jak również wzbogaci ofertę moż-liwości jej wykorzystania. Budynek stanie się atrak-cyjnym miejscem dla mieszkańców i całej okolicy, bo przecież świetlica w Kakach-Mroczkach jest jedyną świetlicą w gminie. Drugi wniosek, jaki złożyliśmy, to „Bezpieczne popołudnia – rozwijanie turystyki i rekre-acji na obszarze objętym LGD”. Ma na celu budowę placu zabaw oraz boiska do siatkówki obok świetlicy w Kakach. Wniosek na sumę 44 tys. zł. Obecnie jest już podpisana umowa z Samorządem Wojewódzkim. Uważam, że naprawdę warto angażować się w pracę nad przygotowywaniem i składaniem projektów.

Otwarcie świetlicy wiejskiej w Kakach--Mroczkach 6 marca 2010 r. Na zdj. Wiesława Wierbicka i Adam Bacławski

Strona

10 NASZA GMINA Strona

10

Ich realizacja doskonale wpływa na estetykę i poprawę wizerunku całej gminy. Będąc ich autorem, cieszę się, że moja praca przynosi wymierne efekty.

B.K.: - Czy mieszkańcy zgłaszali potrzebę poszerzenia zadań świetlicy? S.L.:- Tak. Zanim złożyliśmy aplikację o środki, przeprowa-

dziliśmy rzetelną analizę. Czasami pomysł to nie wszy-stko. Warto wcześniej dobrze wszystko przemyśleć. Dlatego też, diagnoza społeczna jest wręcz nieod-zownym elementem. Oczekiwania mieszkańców gminy są dla pana Wójta najważniejszym czynnikiem, by po-dejmowane przez niego inicjatywy i działania były jak najbardziej trafne.

B.K.:- Świetlica znajduje się w pomieszczeniach remizy OSP. Jak układa się współpraca z miejscowymi stra-żakami-ochotnikami?

S.L.: - Współpraca układa się wzorowo i tylko możemy sobie życzyć, żeby to tak dalej funkcjonowało. Strażacy są chętni i otwarci na każdą współpracę. Myślę, że sam fakt realizacji projektów najlepiej o tym świadczy. B.K. - Czy uważa Pani, że kierowanie środków unijnych na obszary wiejskie, przyczynia się do znaczą-cych zmian rozwojowych tych regionów?

S.L.: - Moim zdaniem, środki te na pewno przyczynią się do rozwoju obszarów wiejskich, choć może nie na tak wielką skalę. Niemniej jednak małymi krokami można zdziałać wiele. Myślę, że istotne znaczenie ma również aktywność lokalnych grup działania. Fundacja „Ciuchcia Krasińskich”, z którą współpracujemy działa bardzo dobrze i realizuje wiele ciekawych inicjatyw, które aktywizują lokalną społeczność. Tak więc uwa-żam, że środki te z pewnością przyczynią się do roz-woju obszarów wiejskich naszej gminy.

B.K.: - Jakich rad może Pani udzielić wszystkim tym, którzy dopiero myślą o aplikowaniu o środki z Unii Euro-pejskiej? S.L.: - Najważniejsze to dobry pomysł oraz dokładne

zaznajomienie się z przepisami i procedurami oraz ich stosowanie. Na pewno istotne jest korzystanie z mo-żliwości pomocy i zadawanie pytań instytucjom wspie-rającym. Sądzę jednak, iż cierpliwość i wiara w powo-dzenie projektu, to już połowa sukcesu.

B.K.: - Czy zajmuje się Pani pozyskiwaniem środków z innych programów, jeżeli tak to czy procedury, które obowiązują w PROW 2007 – 2013 są podobne? Czy procedura aplikowania o fundusze unijne jest Pani zda-niem zawiła?

S.L.: - Gmina stara się pozyskiwać środki finansowe z różnych programów. Każdy program jest inny i najtrudniejsze są zawsze początki. Przygotowanie i re-alizacja kilku projektów sprawiła, że mam już pewne doświadczenie i aplikowanie o fundusze unijne jest dla mnie coraz łatwiejsze. Moim zdaniem procedura po-zyskiwania środków nie jest zawiła, choć może się taka wydawać. Dużym plusem jest możliwość składania

wyjaśnień, jeśli we wniosku występują braki lub niepra-widłowości. Dla mnie osobiście bardzo ważna jest współpraca i możliwość konsultacji z kolegami z re-feratu inwestycji, którzy z racji większego doświad-czenia służą mi pomocą. Tak więc, kompetentny zespół do pracy i „gra do jednej bramki”, to przepis na udany projekt, niezależnie od programu.

B.K.: - Który ze zrealizowanych projektów uważa Pani za najbardziej udany? S.L.: - Priorytetem dla naszej gminy jest również in-

westycja w mieszkańców, szczególnie tych najmłod-szych. W ramach Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki” mamy także osiągnięcia. Teraz najwięcej uwagi pochłania nam projekt „Ocean możliwości”. Będzie trwał 2 lata. Pozyskaliśmy ponad 441 tys. zł. Dotyczyć będzie doskonalenia kompetencji uczniów wszystkich placówek oświatowych z terenu gminy. Uczniowie będą bezpłatnie korzystali z dodatkowych zajęć doskona-lących sposoby porozumiewania się w języku ojczys-tym i w językach obcych, poprzez zajęcia matema-tyczne i naukowo–techniczne, a skończywszy na logo-pedycznych, artystycznych, społecznych i obywatel-skich. Także baza dydaktyczna szkół wzbogaci się o nowe pomoce naukowe. Bez wątpienia projekt umoc-ni świadomość i ekspresję kulturalną jak i inicjatywność czy przedsiębiorczość, a także umiejętność uczenia się.

B.K.: - Podsumujmy zatem, ile wyniosą projekty nazwij-my je „kulturalne”, na jakie gmina pozyskała w tym roku pieniądze? S.L.: - Cóż, kalkulator wyraźnie wskazuje, że jest to

kwota ponad 505 tysięcy złotych, jakie wyłożymy na podnoszenie standardów życia mieszkańców gminy i ni-welowania różnic kulturowych między miastem a wsią.

Gratuluję i czekamy na rezultaty.

Bogusław Kruszewski

Potrzebne miejsce

Świetlicę wiejską otwarto w drugiej co do wielkości wsi w gminie. Zamieszkuje tu około 300 osób. Otwarto ją 6.06.2010 roku we wsi Kaki-Mroczki. Mieści się Domu w Strażaka, bo OSP użyczyła pomieszczeń na świetlicę, by służyła dzieciom, młodzieży i dorosłym.

Powstała po zaadaptowaniu pomieszczeń części budyn-ku OSP, które zostały użyczone gminie na okres 7 lat. Wykonano remont pomieszczeń, wymieniono stolarkę okienną oraz wymieniono piec i grzejniki. Roboty budo-wlane przeprowadzone zostały systemem gospodar-czym przez pracowników tut. urzędu gminy, co zdecy-dowanie pomniejszyło nakłady finansowe. Czynna jest od wtorku do piątku w godz. 16 – 21, a w soboty i nie-dziele od 14 do 21. - Obecnie użytkowany jest parter świetlicy. Oprócz mebli, telewizora jest też komputer z inter-netem, małe zaplecze kuchenne. W drugim pomiesz-czeniu stoi stół do ping-ponga – informowała Katarzyna

Strona

11 NASZA GMINA

Grzybowska. Pani Katarzyna od ponad trzech lat opie-kuje się świetlicą. - Najczęściej przychodzą do świetlicy dzieci i młodzież, a czasami nawet starsze osoby. Jedni pograć w tenisa stołowego, inni poszperać w in-ternecie, czy po prostu porozmawiać. Czasem orga-nizują próby spektakli do szkoły. Niekiedy przychodzą rolnicy, by przejrzeć internet, albo zamówić jakieś materiały, bądź wykonać przelewy. Zdarza się, że młodzi umawiają się tu na randki – dodaje.

Pomieszczenia są czyste i zadbane. - Wiosną ub. roku zebrałyśmy się z p. Wiesławą Wierzbicką, jej synem Maciejem, Janem Sokołowskim z gminy i po-malowaliśmy ściany, i su-fity. Poprzednie malowa-nie na biało już się nam opatrzyło. Gmina dała

farby, a resztę my sami. Teraz jest ciekawsza kolo-rystyka – mówi z dumą. Budynek Domu Strażaka ma jeszcze niewykorzystane pomieszczenia na piętrze. - Ucieszyłam się, kiedy dowiedziałam się, od p. Sylwii Lipińskiej, że przeszedł projekt na zakup wyposażenia kuchni i meble – stoły, krzesła oraz zastawę stołową dla 120 osób. W planie jest remont góry. Tam są ładne pomieszczenia. Będzie można organizować „osiem-nastki”, chrzciny, szkolenia, czy spotkania mieszkańców – snuje plany. Wyszliśmy na zewnątrz. Za budynkiem wycięto już krzewy, wykoszono chwasty. - Tu będzie bo-isko do siatkówki. Na to także gmina pozyskała pieniądze - wskazuje na przywiędłe gałęzie. Natomiast na placu przed Domem, gdzie dziś rosną kwia-ty i trawnik, o które dba p. Kasia, niedługo będzie zbudo-wany plac zabaw dla dzieci. Wójt Adam Bacławski już podpisał umowę na te zamierzenia. Z funduszów gmin-nych zostaną wyremontowane sale na piętrze, łazienki i klatka schodowa. Jednym słowem, będzie to ośrodek edukacji, kultury i rekreacji z prawdziwego zdarzenia.

B.K.

Monitoring wizyjny w Zespole Szkół

Od nowego roku szkolnego uczniowie z Zespołu Szkół w Krzynowłodze Małej będą bezpieczniejsi. Właśnie założony tu został system monitoringu wi-zyjnego składający się z siedmiu kamer i kom-putera bazowego rejestrującego obraz z każdej ka-

mery włączonej do monitoringu.

Wójt gminy Adam Bacławski już zapowiada, że to do-piero początek takich inwestycji w oświatowej infra-strukturze. – O skuteczności monitoringu przekona-liśmy się już niejeden raz. Doskonale zdało to egzamin w przypadku samego budynku urzędu gminnego i te-

renu przed urzędem. Dlatego założenie monitoringu w szkołach jest teraz naszym priorytetem – informuje wójt. Krzynowłoski zespół szkół jest największą pla-cówką oświatową w całej gminie Krzynowłoga Mała. Uczęszcza tu łącznie 322 uczniów ze szkoły pod-stawowej i gimnazjum. Poza tym w pobliżu szkoły znaj-duje się boisko wielofunkcyjne, które po godzinach pracy nauczycieli jest udostępniane wszystkim chętnym. Dlatego elektroniczny system monitorowania szkoły i jej zaplecza stał się koniecznością.

- Zaczynamy od Krzynowłogi Małej, ale w kolejce czekają już kolejne pla-cówki – zapowiada Adam Bacławski. – Do końca r. szk. 2013-2014 podob-ne systemy powinny powstać w Ro-manach-Seborach i Ulatowie-Adamach. Na założenie monitoringu w krzyno-włoskim zespole szkół przeznaczo-no ponad siedem tysięcy zł. Dzięki tej inwestycji chronione jest wnętrze szkoły, teren parkingu, placu zabaw

i boiska przyszkolnego. – To na pewno zwiększy bez-pieczeństwo dzieci, zwłaszcza najmłodszych. Mamy jednak też nadzieję, że znacząco zmniejszy się zagro-żenie aktami chuligaństwa i wandalizmu. Takie uciąż-liwe społecznie zachowania zwykle zanikają tam, gdzie jest zamontowane czujne oko kamery. I to jest jeden zasadniczych celów przyświecających naszej inwestycji – wyjaśnia wójt.

Arch. UG

Zespołowa inauguracja roku szkolnego

Rok szkolny 2013-2014 to drugi rok istnienia Zes-połu Szkół w Krzynowłodze Małej. Łącznie 36 nau-czycieli będzie uczyć 379 uczniów. Złożą się na niego punkt i oddziały przedszkolne – 98 przed-szkolaków, szkoła podstawowa – 150 i gimnazjum – -131 uczniów.

Rok szkoły w ruchu

Takim hasłem jest opatrzony rok szkolny 2013 - 2014. W Polsce będzie się uczyło 4,6 miliona uczniów. Dla 360 tys. uczniów zaczynających naukę w I klasach szkół podstawowych po raz pierwszy zabrzmi dzwonek. Bę-dzie ich uczyć ponad 666 tys. nauczycieli. Rok szkolny potrwa do 27 czerwca. Jak co roku krzynowłoscy żacy rozpoczęli nowy rok mszą w kościele parafialnym. O godz. 9.00 świątynia

Na inaugurację roku przyszli także bliźniacy - Piotr i Paweł, którzy bę-dą chodzić do „czterolatków”

Strona

12 NASZA GMINA

po brzegi zapełniła się uczniami, nauczycielami i rodzi-cami, którzy przyszli ze swoimi pociechami. Mszę pro-wadził ks. proboszcz Jacek Wichorowski. W homilii apelował do uczniów, że nie uczą się dla rodziców, dla dobrych stopni, ani dla kolegów. - Uczycie się dla siebie. Pamiętajcie o tym, że jedynie w swoim su-mieniu, przed sobą będziecie zdawali rachunek ze swoich postępów. Dla wielu uczniów, którzy dopiero wrócili z wakacji, było to pierwsze spotkanie z nowym kapłanem. Okazuje się bardzo bezpośrednim księdzem i momentami msza św. przemieniała się w dialog z uczniami, a były także elementy nauki śpiewu pieśni „Oto jest dzień”. Tu ks. proboszcz zaprezentował wcale przyzwoite umiejętności wokalne. Ponadto zaprosił

wszystkich, mają-cych chęć działania w grupach kościel-nych, na spotkanie do plebanii. - Ona jest zawsze dla was ot-warta – zakończył. Na koniec tradycyj-nie poświęcił tor-nistry pierwszaków.

Otwarcie roku

Dalszą część inauguracji roku prowadziła w sali gim-nastycznej dyr. Małgorzata Budna.

Po powitaniu szkolniaków, przed-stawiła dwoje nowych nauczy-cieli – Elżbietę Żmijewską, która będzie wychowawczy-nią 3-latków i oczywiście ks. Jacka Wichorowskiego – na-uczyciela religii.

Wszyscy pedagodzy zaprezentowali swoje zadania w szkole. Dyr. M. Budna odczytała także list do ucz-niów, jaki skierowała do nich Krystyna Szumilas, Minis-ter Edukacji Narodowej. Minister przypomniała, że rok szkolny 2013/2014 będzie kolejnym rokiem przygo-towań do obniżenia wieku szkolnego i rozwijania edu-kacji przedszkolnej.

- Dotacja przedszkolna dla gmin, obniżenie opłat za przedszkola, wprowadzenie obowiązku nauki w szko-łach dla dzieci sześcioletnich to działania, które sprzy-jają wykorzystaniu potencjału rozwojowego dziecka i stwarzają warunki dla jego harmonijnego rozwoju - -czytała p. dyrektor. Minister przypomniała również, że będzie to pierwszy rok szkolny, w którym uczniowie szkół ponadgimnazjalnych będą uczyć się części przed-miotów na poziomie rozszerzonym. Uczniowie mieli wy-brać od dwóch do czterech takich przedmiotów. Roz-poznanie własnych talentów, rozwijanie zainteresowań, dogłębne poznanie wybranych dziedzin nauki pozwoli na lepsze przygotowanie się do studiowania i zapla-nowania swojej przyszłości - zaznaczyła minister. Na-uczycielom i uczniom życzyła sukcesów i satysfakcji z osiągnięć własnej pracy. Zbyt ciężkie plecaki

Jak podają badacze Światowej Organizacji Zdrowia i ustalenia choćby krakowskiego sanepidu ciężar ucz-niowskiego tornistra nie powinien przekraczać 10–15 proc. wagi ciała dziecka. Tymczasem 12-latki noszą na ple-cach nawet 8 kilogramów. - Ten problem rozwiązaliśmy w naszej szkole. Uczniowie, po zgłoszeniu się do wychowawcy, będą mogli zostawiać w klasach podręczniki – komunikowała dyrektorka. Uczulała także na bezpieczeństwo w szko-le. - Monitoring będzie wspierać nauczycieli na dyżu-rach. Od tego roku waszego spokoju będzie chronić 8 ka-mer, jakie gmina zainstalowała na terenie przyszkol-

Uczestnicy konkursów ekologicznych odebrali dyplomy za uczestnic-two w przedsięwzięciu.

Strona

13

Strona

13

nym. Dlatego wymykanie się choćby na zakupy do sklepów w Krzynowłodze w czasie ograniczymy do mini-mum – ostrzegała najbardziej niepokornych. Zespół w „Oceanie możliwości”

Ten projekt będzie trwał dwa lata. Gmina pozyskała ponad 440 tys. na te działania. Dotyczyć będzie dosko-nalenia kompetencji uczniów wszystkich placówek oświatowych z terenu gminy. Uczniowie klas IV – VI będą bezpłatnie korzystali z dodatkowych zajęć, jak choćby koła: młodego Pitagorasa, poliglotów, młodego histo-ryka, młodego przyrodnika, teatralne, taneczne, turys-tyczno-krajoznawcze. Będą także zajęcia logopedycz-ne, korekcyjno-kompensacyjne, czy z poradnictwa zawo-dowego. Także baza dydaktyczna szkół wzbogaci się o nowe pomoce naukowe. Program rusza od paździer-nika. - Dlatego proszę zastanowić się, w jakich zaję-ciach chcielibyście uczestniczyć. Proszę się zapisywać do kół – apelowała M. Budna. Potem towarzystwo rozbiegło się sal lekcyjnych.

Najbardziej przeżywały pierwszaki

Przyszli razem z rodzicami, którzy chyba bardziej prze-żywali spotkanie ze szkołą razem niż ich pociechy.

Szkoły gminne w statystyce

W roku szkolnym 2013-2014 w gminie funkcjonują 3 pla-cówki. W szkole w Romanach-Seborach 11 nauczycieli będzie uczyło się 47 uczniów, z tego w „zerówce” - sied-mioro uczniów. Szkoła w Ulatowie-Adamach będzie kształcić 52 uczniów, w tym 17 w klasie „O”. Zatru-dnionych będzie 9 nauczycieli. Natomiast kadra nauczycielska w Zespole Szkół w Krzy-nowłodze Małej liczy 36 osób. - Trzeba uściślić tę ilość. Podobnie jak w innych szkołach naszej gminy mamy nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze go-dzin. Mam tu na myśli nauczycieli, którzy prowadzą za-jęcia „na godziny”, jak choćby w przypadku języka an-gielskiego, a pracują w innych szkołach w gminie – infor-mowała dyr. M. Budna. Do szkoły podstawowej będzie uczęszczać 150 uczniów, gimnazjum – 131. Rozrosły się punkt i oddziały przedszkolne. W sumie jest ich 4 – 3 – 6-latków - liczą 98 osób.

Przedszkolaki i pierwszaki „Krzynica” tradycyjnie już publikuje fotografie najmłod-szych żaków krzynowłoskiej szkoły.

Tata czteroletniego Juliana był trochę stremowany rolą, jaką mu przyszło pełnić. Natomiast mama trzyletniej Natalii była szczęśliwa, że jej córa idzie do przedszkola. Mała Natalka po-dzielała jej radość.

Wychowawczyni 4-latków - Renata Radomska Borowy Paweł, Borowy Piotr, Bruździak Paulina, Chodkowski Krzysztof, Chrząszcz Roksana, Dąbrowska Małgorzata, Janowski Paweł, Leśniewska Patrycja, Łojewska Oliwia, Maluchnik Justyna, Miecznikowska Marta, Milewski Krzysztof, Nosa-rzewski Paweł, Pieniel Alicja, Platta Julia, Prekiel Patrycja, Przybyłek Izabela, Roman Bartosz, Sosnowski Wiktor, Tański Julian, Więcek Martyna, Więcek Natalia, Witkowska Oliwia, Zakrzewski Daniel

Wychowawczyni 5-latków - Alina Jelińska Borowa Katarzyna, Chmieliński Mateusz, Czaplicki Daniel, Czaplicki Konrad, Dzielińska Anna, Fronczek Karolina, Kimona Oliwier, Konopka Maja, Krajewski Kacper, Kukliński Miłosz, Łazicka Nikola, Maćko Błażej, Merchel Martyna, Michalski Przemysław, Morawski Bartosz, Mostowy Igor, Olszewska Oliwia, Ostrowski Aleksander, Prusik Filip, Przybyłek Sylwia, Radomska Natalia, Smoliński Kacper, Sosnowska Natalia, Żmijewski Bartosz

Wychowawczyni 3-latków - Elżbieta Żmijewska Borowy Piotr, Chodkowska Julia, Czaplicka Wiktoria, Gałązka Dominik, Górczyńska Nikola, Jędrzejczyk Daria, Kacprzak Paulina, Krzysztoszek Kacper, Kunkowska Anna, Łazicka Oliwia, Łazicki Oliwier, Maćko Maja, Miecznikowski Alan, Morawski Kamil, Nowicki Bartosz, Olszewska Patrycja, Radomski Marcin Robert, Rączkiewicz Jakub, Smolińska Agata, Smolińska Małgorzata, Sobol Dawid, Szczepkowska Maja, Wawszczak Paweł, Wiśniewska Natalia, Żmijewska Magdalena

NASZA GMINA

Strona

14 NASZA GMINA

Bogusław Kruszewski

Nagrodzone prace

Zgodnie z regulaminem Ekokonkursów, drukujemy nagrodzone prace ekoliteratów (s.15) i ekoplastyków (s. 31). W konkursach: ,,Segregujesz i malujesz”, ,,Nie zaśmiecaj swojego sumie-nia” oraz ,,Eko–Wynalazca” wzięło udział 61 uczniów. Jury przy-znało 11 nagród indywidualnych i 2 zespołowe. Nagrody ufun-dował wójt Adam Bacławski. Pozostali uczestnicy otrzymali dyplomy uczestnictwa. Wszystkim gratulujemy.

Wychowawczyni kl. I - Urszula Chodkowska Bobiński Kamil, Borowy Marcin, Dąbrowski Patryk, Fronczek Wiktoria, Janowski Mateusz, Jeryng Maciej, Kacprzak Aleksandra, Kobyliński Mateusz, Łojewska Patrycja, Michalska Patrycja, Nowicka Aleksandra, Rączkiewicz Weronika, Rutkowska Aleksandra, Sęk Kacper, Witkowski Piotr

Wychowawczyni Ib gimnazjum- Krystyna Lubańska Bochenek Angelika, Dziobek Marcin, Garliński Piotr, Kakowski Mateusz, Kępista Agnieszka, Kimona Bartłomiej, Krośnicki Mateusz, Królicki Kamil Waldemar, Kuklińska Klaudia, Łazicki Mateusz, Nosarzewski Konrad, Nowicki Paweł, Płoski Mateusz, Roman Monika, Romanowski Dominik, Smolińska Milena, Truszkowska Magdalena

Chociaż pierwsze dni w przedszkolu to czasem popłakiwania, tęsknota za rodzicami i dziadkami. Czasem też trudności w znalezieniu się w grupie. Jednak najlepszym lekarstwem jest pani wychowawczyni, która cierpliwością i ciepłem niweluje tęsknotę za domem. - Najgorsze są pierwsze tygodnie, a potem maluchy przyzwyczajają się do siebie i nowych obowiązków. Jedno jest najważniejsze. Muszą mieć czym się bawić. Na szczęście przedszkole jest dobrze wyposażone w zabawki i pomoce naukowe. Dzieciaki muszą się też nauczyć funkcjonowania w grupie, współpracy z kolegami, dzielenia się pracą i zabawkami, wspólnego wychodzenia choćby do stołówki, czy na plac zabaw. A potem już z górki – zwierzała się jedna z wychowawczyń. Jednak najlepiej jest na placu zabaw. Trzeba wykorzystać ostatnie słoneczne dni.

Wychowawczyni Ia gimnazjum - Agnieszka Urbańska Borowy Jakub, Bugaj Joanna, Bugaj Zuzanna, Chmieliński Jakub, Czarzasty Łukasz, Gazda Maciej, Gwiazda Justyna, Jagaczewski Mateusz, Lipowski Daniel, Łojewski Krzysztof, Michalska Joanna, Morawska Kinga, Otłowski Bartosz, Roman Julia, Roman Piotr, Roman Martyna, Rutkowska Mag-dalena, Rykowski Damian, Rzeszut Weronika, Sęk Patryk, Sobieska Karo-lina, Stepnowski Grzegorz, Szlaga Tomasz, Zakrzewski Łukasz, Zembrzuski Dawid, Żmijewska Alicja

Strona

15

Strona

15

1. Magdalena Truszkowska, lat 13, kl. VI, Ulatowo-Adamy

Rozmowa ekologiczna - Powiedz mi, jak nie zaśmiecać swojego

sumienia?

- Powiem. - Więc?

- Nie zaśmiecaj swojego sumienia w słońcu. I przy blasku

świec. - Nie zaśmiecaj swojego sumienia w kapeluszu i w

berecie.

- W wielkim lesie, wśród drzew szumiących, na polnej drodze i na autostradzie.

(W bzach i w brzozach, i w malinach, i w klonach)

I gdy wyrzucasz. I nie wyrzucaj byle gdzie, zbieraj,

segreguj, myśl... I gdy gdy chodzisz po parku i gdy siedzisz w

swoim małym zakamarku.

- Gdzie jeszcze? - W taksówce i w leśniczówce.. Bez wyjątku, od

poniedziałku do niedzieli.

- I na środku drogi. I na polu, i na boisku, na karuzeli.

- I podczas zabaw, sumieniem się nie baw!

- A gdy jestem na wakacjach? - W morza fali,. W górskiej oddali. W kaloszach

i w szpilkach, kozakach i sandałach...

Zawsze. Kiedy zmrok i poranek.

- Kiedy nie śmiecić? - I wiosną, kiedy kwiaty rosną. W rybaczkach

i cygaretkach.

- A latem, jak nie zaśmiecać swojego sumienia? - W upale i chłodzie. W ciepłej i zimnej wodzie.

- A jesienią? Gdy słychać szelest butelek i szum

torebek (po wakacyjnym grillowaniu)? - W jesiennym chłodzie pomyśl o Ziemi…

Weź książeczkę od sumienia...

Pomyśl, jak wiele jest do zrobienia... - Co mam robić? Jak oswoić problem śmieci?

Dziwny, brudny świat zastaną nasze ziemskie

dzieci...

Zacznę od siebie. Zbiorę śmieci w SWOIM sumieniu:

Nie zaśmiecaj swojego sumienia

Daj ludziom do zrozumienia jak wiele zależy od ich myślenia...

By nasza planeta nie rzekła nam Do widzenia!

2. Zuzanna Bugaj, lat 13, kl. VI, Krzynowłoga Mała

Chroń sumienie

Czy Ty wiesz człowieku młody

Że nie nacieszysz się widokiem przyrody.

Nie napijesz się z czystego strumienia,

I będziesz miał ciągłe wyrzuty sumienia. Za to, że wyrzucasz śmieci do lasu,

Za to, że robisz w nim dużo hałasu.

Nie martwi Cię przyszłość naszej planety,

A ona ma tylko same zalety.

Czy chciałbyś żyć bez słońca promieni,

I widzieć, że drzewo nie daje już swych cieni?

Nie usłyszeć śpiewu żadnych ptaków? Nie dostrzec barw, ani zapachu kwiatów?

Twoje sumienie będzie zaśmiecone

Oczy smutne, serce zasmucone.

Dusza Twoja będzie wciąż tęskniła, Za tym, co było kiedyś, co Ziemia rodziła.

3. Agnieszka Kempista, lat 12, kl. VI,

Ulatowo-Adamy

Głos trawy

Przy ognisku tak wesoło

wszyscy śmieją się wokoło. Grillujemy, rozmawiamy

i o zdrowie się pytamy.

Ptaszek śpiewa tak radośnie,

że aż serce całe rośnie. Pszczoły miodek produkują,

na kwiat lipy przylatują.

Wszyscy zjedli i popili, dużo śmieci zostawili.

Wciąż nie widać ich sumienia

i nie słychać jego brzmienia.

Tu torba, tam butelka

tu kapselek, tam kajzerka...

Wkrótce inny humor się pojawi: Któż sumieniem tak się bawi?

Ptaki smutne już nie grają, pszczoły dzisiaj nie latają.

Grill był świetny, lecz przyroda

jest ważniejsza niż ludzka wygoda.

Trawa w plastik się ubrała i cichutko zaszumiała:

„Nie zaśmiecaj mnie kolego, zaraz powiem ci dlaczego...

Chory będziesz i twe dzieci już nie będą mnie oglądać. Naucz się segregować śmieci i po sobie zawsze sprzątać!”

NASZA GMINA

Strona

16

Strona

16

Festynowe zmagania - ŁOJE 2013

Krzynowłoski VII Festyn Rodzinny za nami. Miał dwie odsłony. Pierwszą – historyczną, czyli odsło-nięcie pomnika Janusza Łosia - założyciela parafii Krzynowłoga Mała i sesja poświęcona historii, i tra-dycji Krzynowłogi Małej. Druga to festyn nad zale-wem Łoje.

Pomnik patrona

Stanął w centrum, w miejscu, gdzie kiedyś poprzedni system „obdarował” gminę działem wojennym. Teraz jego miejsce zajął rycerz księcia mazowieckiego Bole-sława IV. Janusz Łoś dzierży miecz z orłem piastow-skim na rękojeści lecz bez korony, bo wówczas to było Księstwo Mazowieckie. Autorem rzeźby jest Piotr Grabowski, miejscowy rzeźbiarz.

Odsłonięcia dokonali: Adam Bacławski, Leonard Miko-łajewski, proboszcz Jan Szewczuk i Piotr Łoś – potomek Janusza. Pomnik patrona gminy jest w rzeczywistości hołdem złożonym choćby rodom Chmielińskich, Boro-wych, Pszczółkowskich, Czarzastych, Rudzińskich, Moraw-skich, Kawieckich, Czaplickich czy Smoleńskich Tym, któ-rzy mimo wielu zawirowań historycznych wracali do swojego gniazda, odbudowali je i dalej budują w na-dziei, że ich dzieciom będzie się żyło lepiej – podkreślał, prowadzący uroczystość Wojciech Jaworski.

Sesja historyczna

Odbyła się w sali gimnastycznej miejscowego zespołu

szkół. Przybyło około 200 gości. Gościli między innymi - starosta przasnyski z żoną, radni - sejmiku mazowiec-kiego, powiatowi, gminni, wójtowie okolicznych gmin oraz reprezentacja rodziny Łosiów - potomków założy-ciela parafii.

Jak wynika ze specyfiki sesji historycznej, jej bohaterami byli autorzy referatów. Adam A. Pszczół-kowski w sposób syntetyczny i błyskotliwie zreferował naj-

starsze dzieje krzynowłoskiej pa-rafii i historię jej założenia. Dr Irena Kotowicz-Borowy zaprezen-towała w skrócie procesy two-rzenia się tradycji szlacheckiej na Ziemi Krzynowłoskiej i na Kre-sach Rzeczypospolitej. Piotr Kaszu-

bowski przedstawił przemiany ad-ministracyjne Krzynowłogi Małej w XIX i XX wieku. Z wielkim zainte-resowaniem zgromadzeni wysłu-chali barwnej opowieści Piotra Sz. Łosia pt. "Łosiowie i ich siedziby".

Ciekawym finałem spotkania była "His-toria Krzynowłogi Małej w 4 odsłonach" – spek-takl teatralny przygo-towany przez nauczy-cieli i uczniów krzyno-włoskich szkół. Nie-małe zaciekawienie wy-woła wystawa foto-graficzna - historia na wesoło autorstwa Marzeny Ulatowskiej

i Wojciecha Jaworskiego, który był także moderatorem sesji historycznej.

Piotr Łoś w czasie wystąpienia

ROZRYWKA

Strona

17 ROZRYWKA

Fiesta na Łojach

Choć nie była tak bogata jak poprzednimi laty, to każdy znalazł dla siebie coś miłego. Tradycyjne prezentacje artystów amatorów szkół gminnych zgromadziły przede wszystkim rodziców i przyjaciół.

Wystąpiło kilkudziesięciu uczniów, którzy oprócz pod-stawowego obowiązku – nauki, rozwijają swoje talenty.

Śmieciowe zmagania

Jako że „rewolucja śmieciowa” nastąpić miała następnego dnia – 1 lipca, nauczyciele szkół gminnych przygotowali 4 konkursy – zabawy związane z segregacją śmieci.

Był więc: bieg sztafetowy, by nie uronić ani kropelki wody, segregowanie plas-tikowych śmieci na czas, rzuty śmieciami do kosza, sztafeta - ziemia bez plas-tików.

Wszyscy uczestnicy zawodów byli zwycięzcami i otrzymali nagrody – oczywiście kosze na śmieci, ufundowane przez wój-ta Krzynowłogi Małej.

W krainie bańki mydlanej Program „Bańkolandia” był skierowany do najmłod-szych uczestników festynu.

Było więc pusz-czanie wielkich

baniek mydlanych, malowanie twarzy, zabawy z klau-nem, wspólne pląsy.

Strona

18

Strona

18

Krzynowłoskie talenty w natarciu

Tradycyjny już program artystyczny laureatów konkur-sów piosenki, recytatorskiego na szczeblu powiatowym oraz stypendystów wójta Krzynowłogi Małej zgromadził bardzo liczne grono widzów.

Wystąpili: Aleksandra Czarzasta, Kamil Kukliński, Oliwia Jaśkiewicz, Angelika Gadomska i Julia Smolińska,

Krystian Gadomski z partnerką w tańcu towarzyskim, Joanna Cichowska, Alicja Cichowska i Magdalena Gazda, Martyna Opalach, Magda Zamielska, Tomasz Jeliński i Marcin Czarzasty.

Eko-Wynalazcy i Moto Miss

W trakcie koncertu nagrodzono aż 62 uczestników i zwy-cięzców trzech konkursów związanych z ekologią.

Były to konkursy: plastyczny - Segregujesz i malujesz, literacki - Nie zaśmiecaj swojego sumienia oraz

EkoWynalazca - na model urządzenia do utylizacji od-padków. Tu 12 uczestników zgłosiło 5 projektów. Nagro-dy ufundowała gmina. Natomiast Gminny Zarząd OSP RP w Dniu Dziecka ogłosił konkurs na Szkolną Miss Sezonu Motorowego 2013. W sesji zdjęciowej, którą wykonał Krzysztof Nowakowski, uczestniczyły najpięk-niejsze krzynowłoskie gimnazjalistki.

W głosowaniu uczniów i nauczycieli zwyciężyła Sylwia Adamska, vice Miss - Patrycja Hamska, Monika Kakowska - I-vice Miss, Aleksandra Czarzasta - II-vice Miss.

Minirecital Weroniki

Oprócz nagród rzeczowych dla missek i zwycięzców konkursów była jeszcze jedna niespodzianka. Tym razem muzyczna. Sprawiła ją Weronika Misiewicz, sty-pendystka wójta Krzynowłogi Małej i uczennica wydziału wokalnego na warszawskiej szkole muzycznej. Weronika żywiołowo wykonała trzy utwory. Otrzymała gromkie brawa i uznanie widzów za coraz piękniejszy głos.

Dj Chester i Mega Dance

To oni po krzynowłoskich talentach przejęli scenę we władanie. Po koncercie Mega Dance, sceną zawład-nął Dj Chester i zabawa trwała do godziny 2.00.

tekst: Bogusław Kruszewski fot: Krzysztof Nowakowski

ROZRYWKA

Strona

19 EKOLOGIA

Śmieci – pierwsza odsłona

Minęły 3 miesiące, jak obowiązuje nowa ustawa śmie-ciowa. Media najczęściej podają informacje o wiel-kich problemach z odbiorem śmieci, choćby we Wro-cławiu. Okazuje się, że wielkie aglomeracje miejskie nie radzą sobie z tym problemem. Wielu przeciwników ekologii zaciera ręce i wykrzykuje: A nie mówiłem! Wie-działem, że tak będzie! Spójrzmy, jak to wygląda w naszej gminie.

Okazuje się, że do lipca jedynie 18 z blisko 2,5 tys. gmin w Polsce nie przeprowadziło przetargów na odbiór śmieci. Tak jest choćby w gminie Jednorożec, gdzie dwa lata temu za pieniądze unijne gmina kupiła 2 śmieciarki, a cały system obsługują gminni urzędnicy, nie żadna spółka komunalna. A opłaty za odpady to 4 zł od osoby za odpady segregowane i 9 zł za zmieszane. Nasza gmina podpisała umowę z Miejskim Zakładem Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o. o. w Prza-snyszu, bo ta zaproponowała w przetargu najkorzystniej-sze ceny i warunki odbioru odpadków. Opłaty za śmieci Rada gminy 19 kwietnia br. uchwaliła następujące opłaty za odbiór śmieci. Radni uzależnili jednak wysokość opłaty od ilości członków rodziny w gospodarstwie. I tak za odpady segregowane opłata podstawowa - 6 zł od osoby, w skali roku wynosi 72 zł. Już ze zniżką 3-osobowa rodzina zapłaci – 17 zł – 204 zł rocznie, 4-osobowa- 23 zł – -276 zł/rok, 5-osobowa – 28 zł – 336 zł/rok. Odpady niesegregowane opłata podstawowa wynosi 9 zł od osoby – 108 zł rocznie. Zniżka obejmuje już 3-osobową rodzinę i wynosi – 26 zł – 312/rok, 4-osobowa – 35 zł– 420/rok, 5-osobowa – 43 zł – 516 zł/rok. Zatem zdecydowanie opłaci się oddawać śmieci se-gregowane, bo w skali roku 3-osobowa rodzina zaoszczędzi 108 zł, 4-osobowa – 144 zł, a 5-osobowa – 180 zł.

Jak segregujemy Raport MZGKiM odbioru śmieci jest najbardziej obiek-tywny. Nieruchomości zamieszkałe Otóż w pierwszym miesiącu z terenu gminy Zakład odebrał 11,45 tony odpadów „zmieszanych” z 396 nieruchomości, które nie segregują odpadów i 8,4 tony odpadów „zmieszanych” z 337 nieruchomości, które zgłosiły segre-gację. Pracownicy odebrali z 736 posesji także 620 kg odpadów „suchych” - „worek biały” - papier, plastik, szkło, metal. Tylko jedna 8-osobowa rodzina oddała -„worek brązowy” z resztkami kuchennymi. Słowem, przasnyscy czyściciele odebrali odpady z 736 posesji, czyli od 2.752 mieszkańców. Wyprodukowali oni w sumie ponad 20,5 tony odpadów. Odpadów komunalnych - na nieruchomościach nieza-mieszkałych było prawie 6 ton. Jednym słowem w lipcu z terenu gminy usunięto prawie 26,5 tony nieczystości. Z raportu jasno wynika, że ponad 54 proc. nieruchomości nie segreguje śmieci, a jest to 398 gospodarstw i zamieszkuje je 1263 osoby. Zatem i opłaty są wyższe. Mianowicie w nieruchomościach, które nie segregują mieszka statystycznie prawie 3,2 osoby, co daje średnio 28,80 zł miesięcznych opłat – rocznie 168 zł. Gdyby je segregowano wówczas opłata wynosiłaby – 19,2 zł -

- różnica – 9,6 zł, czyli oszczędność 115,2 zł rocznie. Natomiast w 338 gospodarstwach - 1.489 osób - odpady są segregowane. Statystycznie jest to 4,4 osoby na jedną nieruchomość.

Wszyscy się uczymy Gmina, by uprościć segregację śmieci przyjęła zasadę naj-prostszą, by praktycznie dzielić odpady na 3 części. Zatem zapewne w naszych kuchniach pod zlewozmy-wakiem, bo tam najczęściej stawia się kosze na śmieci, pojawiły się 2 pojemniki. Jeden na odpadki kuchenne – a potem na kompostownik. Drugi na „zmieszane” - niedopałki papierosów, popiół papierosowy, zużyte - ręczniki papierowe, chusteczki higieniczne, pieluchy jednorazowe, środki higieny osobistej, mokry papier i karton, woreczki i torebki papierowe, zużyte jednorazowe worki do odkurzaczy. Sądzić należy, a piszący te słowa, wie to po sobie, najwięcej problemu przysparzają nam: opakowania po pły-nach i napojach- PET, opakowania: po kosmetykach, che-mii gospodarczej, gospodarstwa domowego, folia (oprócz budowlanej), reklamówki, zabawki, kanistry plastikowe (czyste), meble ogrodowe, skrzynki, doniczki. Cóż zatem pozostaje?

Sposoby są dwa Pierwszy – zakupić od jednego z naszych gimnazjalistów: ZGNIATACZA 500, PUSZKOGNIOTA, ŚMIECIO-INATORA, bądź GNIOTKA - proste urządzenia do gniecenia puszek, PET-ów, jakie nasi chłopcy zgłosili do konkursu Eko-Wynalazca, a które wzbudziły wielkie zainteresowanie mieszkańców ich pomysłowością. Liczniejszej rodzinie pole-cam profesjonalne, mechaniczne urządzenie PUSZKO-GNIOT - autorstwa Adama i Macieja Gazdów, Norberta Kawieckiego i Bartosza Budnego, którzy ten konkurs wygrali. Drugi – poprosić najmłodszych członków rodziny, by po zgromadzeniu pewnej ilości, na rozstawionych na pod-łodze puszkach, kartonach, butelkach PET – najlepiej w ganku, dzieciaki zatańczyły taniec pogo, starszym pole-cam kujawiaka. Potem zmiażdżone śmieci wrzucić do „białego” worka, razem z papierem, metalem i szkłem. Jak należało się spodziewać, prawie wszyscy miesz-kańcy naszej gminy odpadki kuchenne składują na przy-domowych kompostownikach. Zatem praktycznie do odbioru odstawiamy dwa pojemniki.

Niewiele!

Najtrudniejsza jest zmiana przyzwyczajeń. Niestety niektóre osoby gromadziły palne materiały, a potem.. na ognisko, bądź do lasu. Truli powietrze, zanieczyszczali przyrodę. A już najbardziej barbarzyńskim „obyczajem” było palenie opon na świętojańskich ogniskach. Teraz nie będzie się to im opłacać, bo i tak muszą zapłacić za od-pady, nawet, jeżeli ich nie oddadzą w pojemnikach.

Oczywiście pozostaje sprawa odbioru odpadów wielko-gabarytowych i szkodliwych.

Otóż na terenie gminy w najbliższym czasie będzie funk-cjonował Mobilny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Ko-munalnych, prowadzony przez MZGKiM. Do powyższego punktu będzie można przekazać bezpłatnie zebrane selektywnie odpady takie jak: przeterminowane lekarstwa, zużyte baterie, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte opony, tworzywa sztuczne itp.

Bogusław Kruszewski

WYTNIJ I ZACHOWAJ!!!

Strona

20 EKOLOGIA Strona

20

ODPADY „SUCHE” - worki BIAŁE podlegają dalszej selekcji w zakładzie odzysku surowców wtórnych.

PLASTIK: opakowania po płynach i napojach, PET, opakowania po kosmetykach, opakowania po chemii gospodarczej, opakowania po chemii gospodarstwa domowego, folia (oprócz budowlanej), reklamówki zabawki, kanistry plastikowe (czyste), meble ogrodowe, skrzynki, doniczki: PAPIER: gazety, książki, zeszyty, katalogi, prospekty, foldery, torby i worki papierowe, tektura i kartony oraz

opakowania wykonane z tych materiałów, opakowania wielomateriałowe (kartony po napojach, mleku), drobny papier (oprócz paragonów), papier z niszczarki; METAL: puszki po napojach, drobny złom żelazny, drobny złom metali kolorowych; SZKŁO: opakowania szklane, bezbarwne i kolorowe tj: butelki, słoiki

ODPADY „MOKRE”- worki BRĄZOWE

ulegają biodegradacji - do dalszej przeróbki na kompost. Można je składować na przydomowych kompostownikach!!!

Są to np: odpady kuchenne, resztki i obierki owoców i warzyw, skoszona trawa, liście, pocięte gałęzie, fusy z kawy i herbaty, skorupki jajek, rośliny i ziemia kwiatowa. itp.

ODPADY „ZMIESZANE”- W POJEMNIKACH

nie dające się wyselekcjonować Są to np.: odpady tytoniowe (np. niedopałki papierosów, popiół papierosowy), zużyte ręczniki papierowe, zużyte

chusteczki higieniczne, pieluchy jednorazowe i inne środki higieny osobistej, mokry papier i karton, woreczki i torebki papierowe, zużyte jednorazowe worki do odkurzaczy. Harmonogram odbioru z terenu gminy Krzynowłoga Mała Trasa 1 Odpady segregowane - „suche” i „mokre” oraz „zmieszane”

Romany-Janowięta, Romany Górskie, Romany-Sebory, Romany-Fuszki, Romany-Sędzięta, Romany-Karcze, Romany-Zajki, Kaki-Mroczki, Skierkowizna, Ulatowo-Gać, Ulatowo-Czerniaki, Ulatowo-Borzuchy, Ulatowo-Adamy, Ulatowo-Niwka, Ulatowo-Janowięta, Ulatowo-Zalesie, Ulatowo-Żyły, Ulatowo-Rumunek, Grządki, Świniary, Zalesie Świniarskie, Zalesie-Golanki, Plewnik. ROK 2013: 3 październik, 14 listopad, 11 grudzień ROK 2014: 8 styczeń, 5 luty, 5 marzec, 2 kwiecień, 14 maj, 11 czerwiec, 9 lipiec, 6 sierpień, 3 wrzesień,

1 październik, 5 listopad, 3 grudzień Trasa 2 Odpady segregowane - „suche” i „mokre” oraz „zmieszane” Łanięta, Morawy Wielkie, Morawy-Śliwki, Borowe-Chrzczany, Borowe-Gryki, Wiktorowo, Łoje, Rudno Jeziorowe, Rudno Kmiece, Rudno-Kosiły, Ożumiech, Cichowo, Chmielonek, Chmieleń Wielki, Masiak, Kawieczyno, Ślubowo, Bystre-Chrzany, Bystre-Kurzyny, Czarzaste-Błotki, Wykno-Borowe, Gadomiec-Jebieńki, Gadomiec-Jędryki, Gadomiec-Trojany, Gadomiec-Wyraki, Grabowo-Grądy, Grabowo-Padaki, Grabowo-Rżańce, Grabowo-Skorupki, Grabowo-Zawady, Romany-Zalesie. ROK 2013: 4 październik, 15 listopad, 12 grudzień ROK 2014: 9 styczeń, 6 luty, 6 marzec, 3 kwiecień, 15 maj, 12 czerwiec, 10 lipiec, 7 sierpień, 4 wrzesień,

2 październik, 6 listopad, 4 grudzień Trasa 3 Odpady segregowane - „suche” i „mokre” oraz „zmieszane” Krzynowłoga Mała, Piastowo, Krajewo-Wierciochy, Goski-Wąsosze, Ostrowe-Dyle, Ostrowe-Kokacze, Ostrowe- -Kopcie, Ostrowe-Przedbory, Ostrowe-Stańczyki, Zbrochy, Marianowo, Krajewo-Kłódki, Krajewo-Darmopychy, Krajewo Wielkie, Krajewo-Cepki, Czaplice-Bąki, Czaplice-Kurki, Czaplice-Miłki. ROK 2013: 15 październik, 27 listopad, 23 grudzień ROK 2014: 22 styczeń, 19 luty, 19 marzec, 16 kwiecień, 28 maj, 25 czerwiec, 23 lipiec, 20 sierpień,

17 wrzesień, 15 październik, 19 listopad, 17 grudzień. UWAGA!!!

Wszystkie segregowane odpady powinny być ZGNIATANE. Dzięki temu więcej zmieści się ich w worku. Ponadto, wszystkie odpady muszą być czyste - kartony i opakowania należy płukać!

Powinny być też suche i bez zawartości!!!

ZAZNACZ SWOJĄ MIEJSCOWOŚĆ!!!

Należność za odbiór śmieci należy co miesiąc wpłacać w kasie UG do 15 dnia następnego miesiąca, bądź przelewem na konto - rachunek bankowy: BS Przasnysz Nr 82 892400070010111420000008

WYTNIJ I ZACHOWAJ!!!

Strona

21 ROLNICTWO

Wizyta fryzyjskich farmerów

Złożyli ją 26 sierpnia br. w gospodarstwie Anny i Jarosława Czarzastych w Romanach-Zalesiu. Był to jeden z etapów kilkudniowej wycieczki po Euro-pie holenderskich rolników. Po pobycie w Polsce,

planowali podróż na Ukrainę.

- Rabobank, którego są współwłaścicielami, corocznie organizuje rolnikom wycieczkę w różne regiony Europy. W tym roku przyjechali do nas. Nasz oddział zor-ganizował im dwie wizyty w gospodarstwach na Mazow-szu. Chcieli zobaczyć farmy hodowlane. Stąd wizyta

najpierw w gospodarstwie u p. Czaplickich w Dębinach, a teraz u p. Jarosława – objaśniała Regina Gąsiewska, dyrektor oddziału Operacyjnego Banku BGŻ w Przas-nyszu. Bank Gospodarki Żywnościowej należy do grupy

Rabobank.

W Holandii Rabobank obsługuje ponad poło-wę mieszkańców i ho-lenderskich firm. Utrzy-muje pozycję lidera. - Ma 85-procentowy udział sektorze rolniczym Ho-landii – dodała Małgo-

rzata Banaszek z centrali BGŻ, współorganizatora wy-

prawy. Z Fryzji przyjechało 30 rolników w kilka kobiet.

Fryzja krainą mleka To kraina historyczna w północno-zachodniej Europie, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego. Obecnie w gra-nicach Niemiec, Danii i Holandii. Fryzja holenderska tzw. Zachodnia - od północy i zachodu ograniczona wodami Morza Północnego oraz sztucznego jeziora

IJsselmeer. Na północy znajdują się 4 wyspy fryzyjskie: Vlieland, Terschelling, Ameland i Schiermonnikoog, od-dzielone od lądu płytkim Morzem Wattowym. Liczy ponad 640 tys. osób, którzy mieszkają na 5.748 km². Obowiązujące języki: niderlandzki, fryzyjski. Stolica Leeuwarden. Fryzja holenderska to niewielka kraina o powierzchni zaledwie 4,7 razy większej od powiatu przasnyskiego i ponad półtora razy mniejsza od naj-mniejszego w Polsce woj. opolskiego. Jednak za-mieszkuje ją aż 11,6 razy więcej osób niż w Przasnyskiem. To kraina mlekiem płynąca. Tam m.in. w XIX wieku wyhodowano rasę krów mlecznych, hodo-wanych także w Polsce, czyli holsztyno-fryzyjskiej, po-pularnych H-F-ów. Takie Jarosłw Czarzasty ma również w swoim stadzie .

Ziemia w cenie

Rolnik w Holandii to zawód bardzo ekskluzywny. Tam ziemię wydziera się morzu. Stąd i cena hektara za-czyna się od 40 tys. euro.

Kiedy J. Czarzasty usłyszał tę informację od jednego z Holendrów, który nota bene oferował swoje gospo-darstwo do sprzedaży, jednak nie chciał zdradzić ceny, aż stęknął z wrażenia. Goście przyznawali się do 40 – 60 ha ziemi i obsady od 60 krów i powyżej. A paradoksalnie, tak mówili goście, młodzi niechętnie pozostają na gos-podarce. Byli trochę zdziwieni, że podwórko rolnika jest takie duże. Tam każdy kawałek ziemi jest zagospo-darowany rolniczo. Przy tej cenie ziemi nie ma się co dziwić.

Byli pełni podziwu

Wyrażali go dla pracowitości gospodarzy. Nie bardzo rozumieli jednak, jak można hodować prawie 90 sztuk bydła – opasy, cielaki, krowy, a w tym 34 dojne, sprze-dawać rocznie 160 tys. litów mleka, uprawiać 70 ha ziemi, obsiewając ją żytem konsumpcyjnym, kukurydzą i pszenżytem na pasze, i być samowystarczalny paszo-wo na ziemi … IV klasy i niższej. Rodzina Czarzastych była obecna w komplecie. Ho-lendrzy nie mogli się nadziwić, że p. Jarosław pracuje, by potem przekazać gospodarstwo któremuś z czwórki dzieci. - Jedno dostanie całe, a pozostałym dam wy-kształcenie – zdradził.

- Jak to, dostanie całe? – nie mógł się nadziwić jeden z niemłodych Holendrów. Oka-zuje się, że w Holandii dziecko, które chce gospo-darzyć na ziemi ojca, musi je od niego...odkupić.

Strona

22 ROLNICTWO Strona

22

Bowiem pojęcie darowizny, bądź przejęcia schedy przez potomka, nie istnieje. Dziwili się także temu, że dorośli synowie - Daniel i Maciej – obaj studenci, jeszcze mieszkający z rodzi-cami. - U nas dorosłe dzieci mieszkają samodzielnie, podobnie jak i nasi rodzice – mówiła jeden z gości. W Niderlandach nie ma pojęcia domu wielopokole-niowego.

W czasie spotkania nie obyło się od prób swatania wyrośniętych i przystojnych latorośli Czarzastych. Jednak te próby odbywały się z pominięciem tłumaczki, która towarzyszyła gościom.

Pan Jarosław oprowa-dzał po oborach, mleczarni i magazy-nach. Radził sobie wcale, wcale z angiel-skim - Jakoś szybko przypomniałem sobie słówka z lektoratu na studiach. Były pytania o wydajność

mleczną. – Moja daje 35 litrów – chwalił się jeden z farmerów. - Moje troszkę mniej – odparował gospodarz.

Nalewkowe zakończenie wizyty

Ponaddwugodzinna wizyta zakończyła się obdarowa-niem państwa Czarzastych prezentami.

Była to butelka nalewki o 150-letniej recepturze, która zdaniem przedstawiciela Rabobanku ma moc doda-wania wigoru. Specjał ten serwowano dawniej nie-mieckim robotnikom rolnym, dla odzyskania sił do pracy. Najczęściej czyniono to na polu, gdzie nie było stołów. Dlatego kieliszek, w którym podawano napitek, nie miał podstawki. Wbijano go po prostu w ziemię. Taki sam otrzymał gospodarz. Natomiast żonę Annę obdarowano paczką wybornej kawy z Etiopii.

Bogusław Kruszewski źródło: wikipedia

Dożynkowe świętowanie

Tym razem odbyło 8 września 2013 r. się w Świętym Miejscu. Uroczystości rozpoczęły się od otwarcia i po-święcenia remizy i parkingu – ostatnich nowych in-westycji gminy Przasnysz. Na placu przed koś-ciołem ustawił się korowód kilkudziesięciu dożyn-kowych wieńców, wśród nich także i wieniec z Krzy-nowłogi Małej. Nieśli go wyróżniający się rolnicy z gminy państwo Agata i Mariusz Ostrowscy z Kak-Mroczek oraz Marzena i Wojciech Cichowscy z Cichowa. (sylwetki poniżej - red.)

Natomiast Starostami Dożynek Powiatu Przasnyskiego w 2013 r. byli państwo Katarzyna i Jacek Bartołd ze wsi Żebry-Idźki. Razem z dwunastoma innymi najlepszymi farmerami zostali wyróżnieni przez organizatorów świę-ta pucharami i dyplomami.

Uroczystość rozpoczęła się o 11.30 powitaniem przez starostę Z. Szczepankowskiego. - Standard życia rodzin wiejskich nie jest już niższy od standardów miejskich.(...) Na wsi mieszkają ludzie o dużych kompetencjach, potrafiący posługiwać się skomplikowanym parkiem maszynowym. (…) Genezą tego awansu jest przede wszystkim pomysłowość i zakorzeniona z dziada pra-dziada pracowitość – podkreślał starosta.

Wśród zaproszonych byli senatorowie, posłowie, ra-dni samorządowi, wójto-wie i przedstawiciele woje-wody.

Imprezę wzorowo zabezpieczali strażacy-ochotnicy oko-licznych OSP. Mszę dożynkową prowadził ks. prałat prof. dr hab. Da-niel Brzeziński. Tradycyjnie, po dziękczynnej mszy gos-podarze dożynek – wójcina Gminy Przasnysz, starosta

Strona

23 ROLNICTWO

i burmistrz Przasnysza podzielili się dożynkowym chle-bem. Nagrody otrzymali również najlepsi maturzyści z powiatu przasnyskiego oraz najlepsi uczniowie z gmi-ny Przasnysz. Na zakończenie oficjalnych urczystości

wybrano najpiękniejszy wieniec dożyn-kowy – z miejscowości Obórki. Drugim był wieniec z Bogatego, trzeci - - z Osówca Kmiecego. Po 14:00 na scenę wyszedł pierwszy z zapro-szonych zespołów – Moja Rodzina. Ich występ zakończył część oficjalną i roz-począł świętowanie przasnyskich dożynek. Na scenie wystąpiły także: orkiestra OSP z Bogatego, zespoły ludowe „Kalina”, „Krasne”, „Kurpie z

Jednorożca”. Zaprezentowały się także tancerki nowoczesne z Klubu Jednostki Wojskowej i na koniec – Aby Pograć, Profi Dance.

Świętowanie plonów

Na przykościelnym placu wystawiło się kilkadziesiąt stoisk gminnych, firm i organizacji związanych z rol-nictwem m.in. – banki, MODR, sprzęt rolniczy, Nadleś-nictwo Przasnysz.

Nasza gmina także wystawiła wcale okazały namiot. Było także wesołe miasteczko i coś dla ciała. Zabawa trwała do godziny 22:00.

Bogusław Kruszewski

Wzorowa farma Cichowskich

Budowali ją przez 24 lata. Początkowo p. Wojciech gospodarzył na ojcowiźnie. Potem w 1996 roku przyszła żona Marzena. Teraz mają 109 ha, w tym prawie 90 ha użytków rolnych. Hodują prosięta od 150 macior. Miesięcznie sprzedają około 200 tuczników.

Uprawiają pszenżyto, jęczmień, rzepak. Specjalizują się w hodowali tuczników w cyklu zamkniętym. - Zdecydowana większość zbiorów idzie na pasze. Jed-nak i to nie wystarcza, skoro dziennie idzie jej około 5 ton. Dokupuję więc specjalistyczną – mówi p. Wojciech. Farma wcale nie przypomina tradycyjnych gos-podarstw jeszcze sprzed kilku lat. Chlewnie wyglądają raczej jak hale fabryczne. Jedynie silosy wskazują, że to hodowla. Mają sektor krycia, porodówkę, stanowiska macior prośnych i chlewnię dla tuczników. Podwórko wyłożone polbrukiem. Wszędzie wzorowa czystość. Kiedy minie się drewniany dom, w którym wychował się właściciel, naszym oczom ukazuje się piękna, nowa, w stylu dworkowym rezydencja p. Cichowskich. W oczy

rzuca się pięknie utrzymany gazon z dorodnymi kwiatami hortensji. - To zasługa mojej żony-ogrodniczki i dziewcząt, one także opiekują się także ogrodem po rodzicach – przyznaje z dumą gospodarz.

Rosną tam stare odmiany jabłoni i grusz. Widać, że Cichowscy dbają o tradycję. - W starym domu pozos-tała moja młodość, tam się wychowałem. Gdybym go zburzył, zniszczyłbym to, co najpiękniejsze – mówi z sen-tymentem. Pani Marzena zaprojektowała także ma-giczny kilkudziesięcioarowy ogród za domem i staw obok. - Nie tylko ja, także moje panny i fachowiec od ogrodów pomagali. Mąż bardzo się napracował przy budowie stawu. Przez wiele dni zwoził głazy z pól, by było romantycznie. Zbudował dla córek także małą pla-żę – przyznaje skromnie. Ogrodem zajmuje się p. Marzena i dziewczyny. - Kiedyś trawę kosił Wojtek, teraz należy to do Joasi – dodaje. - Do tej filigranowej panienki? - pytam. Matka uśmiecha się i dodaje. - Jaka tam filigranowa, ona pobelowała w tym roku słomę na polu. Ojciec nauczył ją tylko, jak obsługiwać prasę.

- Ostatnio mąż zbudował piękną altanę na grilla. Spo-tykamy się ze znajomymi, a i dziewczyny robią tam próby wokalne – dodaje. Pan Cichowski żyje jak basza wśród kobiet. Ma bo-wiem 3 córki. - Najstarsza Joasia poszła w tym roku do liceum. Alicja chodzi do 6 klasy, natomiast najmłodsza Kasia do czwartej – mówi ojciec, wskazując na swoje latorośle. Wszystkie są uzdolnione artystycznie. Bardzo udzielają się w kołach zainteresowań w szkole. Podob-nie jaki i mama, stale obecna na uroczystościach. - Prze-cież to co mamy, jest dla nich. Niech się kształcą, jak

Strona

24 ROLNICTWO Strona

24

tylko chcą. Pomagamy jak możemy. Powoli budowa-liśmy gospodarkę. Zaczynaliśmy od kilkunastu hek-tarów. Teraz mogę powiedzieć, że także się rozwijamy, ale one czerpią z tego, co już mamy. I niech tak będzie – mó-

wi ojciec. Kiedy pytam o zbież-ność nazwiska z nazwą wsi p. Wojciech uśmiech się i odpo-wiada. - To raczej legenda, że mój przodek Cichowski ucie-kając przed zarazą cholery w jego stronach przybył tu. Wykarczo-

wał las i założył Cichowo. Ale czy to prawda? Choć to miłe, móc poszczycić się takim przodkiem. W gospo-darstwie jest ścisły podział ról. Pan Wojciech zarządza firmą. Dba o pola, pasze, sprzedaż tuczników, kontakty z lekarzami. - Ja jestem od młodych. Odbieram porody, opiekuję się prosiakami. Doglądam ich zdrowia. Poradziliśmy sobie z problemem kanibalizmu wśród prosiąt. Zamalowaliśmy okna, stosowaliśmy różne „puszki”, zabawki, czy specjalne dodatki paszowe. Dbam też o domowe finanse. Mamy też specjalne oprogramowanie do analizowania stada, więc ja się tym zajmuję – mówi p. Marzena. Zatem Cichowscy tworzą zgrany rodzinny team, w którym każdy zna swoje miejsce.

Bogusław Kruszewski

Wciąż zgodnie budują

Najpierw ojciec Włodzimierz Ostrowski od podstaw budował gospodarkę w Kakach-Mroczkach. W latach 80-tych postawił dom, stodołę i chlewy. Potem pan Mariusz już razem z ojcem budowali nowoczesne zabu-dowania gospodarcze. Potem oddał schedę synowi, a córki Iwona i Sylwia powychodziły za mąż w okolicy.

Teraz dobudowuje piętro. - Dzieci dorastają, dom staje się za mały. Rodzice będą mieszkali na parterze, a my na piętrze – mówi pan Mariusz, przepraszając za huk elektrycznego młota. - Na szczęście mam znakomitych murarzy. Robią sprawnie i czysto – dodaje. Mają dwoje dzieci. - Starsza Zuzia idzie w tym roku do szkoły, a pół-toraroczny Szymon właśnie śpi, więc mamy trochę spokoju – mówi z uśmiechem mama Agata, rehabi-litantka z zawodu.

W 2006 roku rodzice przekazali gospodarstwo Mariu-szowi. - Dziś mamy 43 ha ziemi, w tym 39 ha użytków rolnych. Mam także 9 ha w dzierżawie. Uprawiam kukurydzę, żyto, pszenżyto i mieszanki zbóż. Hoduję

90 sztuk bydła, a w tym 44 krowy dojne. Reszta to byd-ło opasowe – opowiada pan Mariusz. W ub. roku wypro-dukował 320 tys. kg mleka, przy średniej wydajności 6 tys. kg/sztuki. Obecnie gospodarstwo ma wystar-czający park maszynowy.

Można powiedzieć, że gos-podarstwo Ostrowskich to firma rodzinna. Ojciec, choć przekazał synowi ziemię, wciąż uczestniczy w pra-cach. - Co ja bym zrobił bez roboty – zastanawia się ojciec.

– Razem z żoną Marysią zaczynaliśmy od gołej ziemi. Obie córki poszły na gospodarkę, to teraz pomagam synowi – dodaje. Wszystko, co zbudowali, jak podkreś-lają Ostrowscy, zawdzięczają zgodzie w rodzinie. - Mam porządnych mężów moich sióstr, a i rodzeństwo stryjeczne także jest pomocne. Jeszcze do 2011 roku ze razem szwagrem Danielem mieliśmy sprzęty na spółkę. Teraz już jestem samowystarczalny, choć wiem, że zawsze mogę liczyć na ich pomoc – mówi mój roz-mówca. Owszem korzystał z kredytów unijnych. - Wszy-stko szło na zakup sprzętu rolniczego, nie na wczasy i samochody – dodaje. Mimo młodego wieku p. Mariusz udziela się społecznie. Jest sołtysem, a ponadto od kilku lat prezesem OSP w Kakach-Mroczkach. - Żyję w Kakach, to i coś trzeba robić dla wsi. Cieszę się, że wieś się rozwija, że świetlica dobrze funkcjonuje – mówi. - I ja tam lubię chodzić do koleżanek – wtrąca mała Zuzia. - Jak przybędzie plac zabaw, boisko i wyremon-tuje się salę na piętrze remizy, to będzie znakomicie – snu-je plany. Jest pewien, że mieszkańcy pomogą w remon-cie. - Ja na pewno będę pomagał – kończy rozmowę.

Bogusław Kruszewski

W poszukiwaniu rodzinnych gniazd

W połowie sierpnia b.r. do naszej gminy przyjechali Wiesław i Ilona Chmielińscy oraz Genya (z domu Chmielińska) i Samuel Hopkinsowie. Przyjechali z Bostonu w USA, by odwiedzić miejsca narodzin swoich przod-ków. Odwiedzili miejscowości Chmieleń, Masiak, zwie-dzili także Krzynowłogę Małą.

Początkowo krótka rozmowa z gośćmi, przemieniła się w ciekawą pełną wspomnień rozmowę losach emi-

grantów z krzynowłoskiej ziemi. Rozmowę o pasjo-nujących losach naszych rodaków na amerykańskim kontynencie. Dzisiaj, po wie-lu latach pragnienie pozna-nia swoich korzeni przy-gnało ich do naszej gminy. W następnym nu-merze „Krzynicy” zapre-zentujemy losy 2 rodzin Chmielińskich, których losy rzuciły za ocean.

B.K.

(od lewej) Genya i Samuel Hopkinsowie i Ilona i Wiesław Chmielińscy

Strona

25

Budowa pomnika Janusza Łosia

Został odsłonięty 29 czerwca 2013 roku w centrum Krzynowłogi Małej. Będzie patronem gminy dla przy-szłych pokoleń. Dla nich także prezentujemy opis zda-rzeń, które doprowadziły do jego budowy.

Dlaczego pomnik pana z Grodkowa?

Nasza gmina chyba jedyna w Mazowieckiem, a śmiem twierdzić, że jedna z niewielu w Polsce, zna swojego za-łożyciela z imienia i nazwiska. Znamy także datę dzien-ną – 10 sierpnia 1439 roku – dzień nadania Krzyno-włogi Małej Januszowi Łosiowi przez księcia mazo-wieckiego Bolesława IV. Zaświadczają o tym śred-niowieczne księgi. Dzięki uprzejmości Adama Pszczół-kowskiego - znakomitego heraldyka i historyka-gene-aloga rodów szlacheckich, naszego krajana, mamy do nich dostęp. Dlatego też powstał projekt, by właśnie przez pomnik założyciela parafii uhonorować miesz-kańców gminy. Bowiem tak się składa, że krzyno-włoskie rody choćby: Chmielińskich, Borowych, Pszczół-kowskich, Czarzastych, Rudzińskich, Morawskich, Ka-wieckich, Czaplickich czy Smoleńskich mają korzenie szlacheckie.

Pomnik Janusza Łosia był też kontynuacją działań, jakie gmina podjęła 3 lata wcześniej. Bowiem w 2010 r. otrzymała herb, flagę i pieczęci bezpośrednio nawiązu-jące do herbu Dąbrowa, jakim pieczętował się ród Łosiów, a także między innymi rodzina Morawskich. Potem był hymn gminy. Jest to swoiste odkrywanie korzeni tej szlachetnej ziemi i jej mieszkańców.

Jaka postać?

Po konsultacjach ustalono, że na cokole stanie śred-niowieczny rycerz w zbroi, naturalnej wielkości - około 165 cm wzrostu, bowiem ludzie w tamtych czasach byli o wiele niżsi niż dzisiaj. Pojawiło się pytanie, do kogo

ma być podobny ów rycerz, wszak podobizna Janusza się nie zachowała. Z pomocą przyszedł Piotr Szymon Łoś, potomek rycerza Bolesława IV, który zasugerował, by oddać charakterystyczne cechy twarzy Łosiów. W swo-ich zbiorach miał zdjęcie XVII-wiecznego konterfektu krewnego Janusza.

Pewną trudność nastręczało także imię założyciela pa-rafii. W starych dokumentach pojawia się częściej imię Jan niż Janusz. Bowiem Janusz Łoś miał wnuka imieniem Jan - min. starostę pułtuskiego, który przyczynił się do budo-wy murowanego kościoła w Krzynowłodze Małej. Jego imię pojawia się często w dokumentach i niektórzy histo-rycy mylili te imiona. Konsul-tacje dr. Kazimierzem Pacus-kim i Adamem. A. Pszczół-kowskim pozwoliły jednozna-cznie ustalić imię założyciela parafii – Janusz.

Prace nad postacią

Na tej podstawie Piotr Grabowski wyrzeźbił postać. Zle-cono ją rzeźbiarzowi z Chorzel, który swoimi wcześ-niejszymi pracami, choćby dla parku historycznym w Ro-stkowie wykazał, że ma znakomite dłuto. W marcu br. Piotr Grabowski zaprezentował na sesji rady gminy model postaci Janusza Łosia w skali 1:5. Propozycja została zaakceptowana przez radnych. Rzeźbiarz sam wybrał i zwiózł piaskowiec na pomnik. Prace trwały przez kwiecień i maj.

Wmurowanie aktu erekcyjnego

Nim rzeźbę ustawiono na cokole przew. RG Leonard Mikołajewski i wójt Adam Bacławski zgodnie z tradycją wmurowali w cokół akt erekcyjny pomnika, by był pamiątką dla przyszłych pokoleń.

Adam Bacławski i Leonard Mikołajewski wkładają dokumenty erekcyj-ne do tuby, jaka zostanie wmurowana w cokół pomnika.

Taki model pomnika autorstwa Piotra Grabowskiego zaakcep-towali radni

NASZA HISTORIA

Strona

26

Prace nad wykonaniem cokołu trwały około tygodnia i 25 czerwca ciężarówka miejscowego Trans-Bor-u, firmy Krzysztofa Gadomskiego przywiozła z Chorzel, ważącą prawie tonę, figurę Janusza Łosia.

Pracownicy UG: Wojciech Piórkowski, Jerzy Szczepaniak, Krzysztof Leśnikowski, wraz z kierowcą Wojciechem Kawieckim sprawnie obsadzili postać na cokole.

Potem pozostało obło-żenie go płytkami i wmu-rowanie napisu. Uczy-nił to Paweł Goś. Nie-wielkie zasługi w rea-lizacji tego projektu miał także piszący te słowa.

Odsłonięcie na-stąpiło 29 czerw-ca 2013 r.

Bogusław Kruszewski

Fot: K. Nowakowski, B.K.

Strona

26

W tubie ze stali kwasoodpornej, którą podarował mieszkaniec Krzynowłogi Małej, znalazły się kopie: Aktu nadania Krzynowłogi Małej Januszowi Łosiowi de Grodkowo pochodzące z Metryk Księstwa Mazo-wieckiego – skan łacińskiej metryki, oraz jego tłuma-czenie autorstwa Tomasza Jaszczołta i Adama. A. Pszczółkowskiego, obszerne fragmenty pracy Marii Przy-tockiej: Historia parafii Krzynowłoga Mała z głównym rozdziałem autorstwa dr. Kazimierza Pacuskiego: Krzy-nowłoga Mała do końca XVII wieku, dołączono także referaty, jakie później na sesji historycznej wygłosili dr Irena Kotowicz-Borowy: Rody krzynowłoskie, a drobno-szlacheckie rody kresowe, Adam. A. Pszczółkowski: O początkach wsi i parafii Krzynowłoga Mała, oraz Piotr Kaszubowski: Krzynowłoga Mała w podziałach ad-ministracyjnych XIX i XX wieku.

Pakiet dla potomnych zawierał także List do potomnych, kilkanaście współczesnych zdjęć Krzynowłogi Małej i zredagowaną „Krzynicę”.

Budowa pomnika

Podjęto decyzję, że stanie w centrum, w miejscu, gdzie kiedyś poprzedni system „obdarował” gminę działem wojennym.

Ogromną pracę badawczą przy projekcie pomnika Janusza Łosia wy-konał Adam. A. Pszczółkowski, konsultant genealogiczny Związku Szlachty Polskiej, nasz krajan z Krajewa-Wiercioch. Tu w czasie wy-głasznia referatu podczas sesji historycznej

Piewsza ocena rzeźby wypadła pozytywnie.

Monterzy zadbali, by nie uszkodzić rzeźby patrona gminy. Zabezpie-czyli szczególnie głowę, by się „nie przeziębił” w czasie podróży z Chorzel.

Jeszcze ostatnie badanie poziomu, ostatnie ruchy szpachelką z kle-jem i pomnik Janusza Łosia stanie na wieki na postumencie.

NASZA HISTORIA

Strona

27

Strona

27

Pamięć o Katyniu na Ziemi Przasnyskiej

Dzień 17 września 1939 r. był nożem w plecy, wbity państwu polskiemu przez sąsiada, z którym od 1932 r. mieliśmy pakt o nieagresji. Związek Sowiecki na-padł na Polskę w momencie, kiedy nad północnym Mazowszem rozpoczynała się czarna noc okupacji hitlerowskiej, kiedy walczyła jeszcze stolica, gdy ciężkie boje toczono pod Lwowem, na Helu i na ca-łej Lubelszczyźnie.

17 września był realizacją postanowienia zawartego 23 sierp-nia 1939 r. Związku Sowieckiego z III Rzeszą, okre-ślanego od nazwisk ministrów spraw zagranicznych obu państw paktem Ribbentrop-Mołotow. Pakt ten za-kładał dokonanie rozbioru Polski (granica między ZSRR, a III Rzeszą miała przebiegać wzdłuż Sanu, Wis-ły i Narwi) oraz włączenie Finlandii, Łotwy, Estonii i ru-muńskiej Besarabii w strefę wpływów sowieckich. Litwa zaś oddana została III Rzeszy. 28 października 1939 r., w dniu, kiedy poddała się Warszawa, zapadły nowe ustalenia niemiecko-so-wieckie, nazywane dziś powszechnie „czwartym roz-biorem Polski”. Na ich mocy granica Związku Sowiec-kiego i III Rzeszy miała przebiegać wzdłuż rzek: Pisy, Narwi, Bugu i Sanu. Obaj agresorzy zobowiązali się do udzielania sobie pomocy w zwalczaniu działań konspiracyjnych podejmowanych przez Polaków i zde-cydowali nie dopuścić w przyszłości do odrodzenia się II Rzeczypospolitej. Ziemie polskie znalazły się całkowicie we władaniu dwóch totalitaryzmów. Związek Sowiecki nie ustawał w podbojach, zajmując następnie trzy małe państwa nadbałtyckie: Litwę, Łotwę i Estonię. Na terytoriach polskich zajętych przez Armię Czerwoną zaczął się czas rabunków, zastraszania ludności i natrętnej komunistycznej propagandy. W at-mosferze terroru przeprowadzono wybory do lokalnych zgromadzeń, które następnie wyraziły zgodę na przy-łączenie Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej do Związ-ku Sowieckiego. Ludność tego obszaru otrzymała so-wieckie obywatelstwo. Rozpoczęto pacyfikację kraju, uderzającą przede wszystkim w ziemian, księży, dzia-łaczy politycznych i urzędników państwowych. Wię-zienia były wypełnione po brzegi. Oddziały NKWD internowały tysiące polskich żołnierzy i oficerów Wrześ-nia, policjantów i członków Korpusu Ochrony Pograni-cza. Znaleźli się oni przede wszystkim w trzech obo-zach: Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku, a na-stępnie zostali wymordowani przez oddziały NKWD wio-sną 1940 r. w Katyniu, Twerze i Charkowie. Masowe groby katyńskie odkryli Niemcy w kwietniu 1943 r. Od-krycie grobów w Miednoje i Charkowie to okres ostat-nich kilkunastu lat. Pod koniec 1939 r. rozpoczęły się masowe aresztowania Polaków i wywózki w bydlęcych wagonach do jednego ze 130 łagrów rozsianych na te-renie ZSRR. Polaków kierowano najczęściej do Komi, na Półwysep Kolski, na Kołymę oraz na obszary połu-dniowej Ukrainy. W 50 rocznicę napaści Związku Sowieckiego na Polskę, 17 września 1989 r. z inicjatywy Towarzystwa Przy-

jaciół Ziemi Przasnyskiej na cmentarzu w Przasnyszu odbyła się podniosła uroczystość. W mauzoleum po-wstańców z 1863 r. i żołnierzy z 1920 r. wmurowano urnę z ziemią katyńską. Pośrodku postumentu mauzo-leum umieszczono pamiątkową tablicę, poświęconą „pamięci mieszkańców Ziemi Przasnyskiej zamordo-wanych przez NKWD”. Na dwóch tablicach marmurowych po obu stro-nach tablicy głównej widnieje 15 nazwisk. Tylu udało się wówczas ustalić. Z czasem listę tę udało się uzu-pełnić o dalszych kilka nazwisk. Bogata dokumentacja dotycząca tych osób przechowywana jest w Muzeum Historycznym w Przasnyszu. Wśród tych osób większość, bo aż 13 to więź-niowie Ostaszkowa, zamordowani w Twerze, pochowani w Miednoje – 12 policjantów i kapelan Wojska Polskiego.

Byli to: 1. Starszy posterunkowy Teofil Aptazy, s. Adama, ur.

w 1900 r. w Zarębach. Pracował w Przasnyszu. Z żoną Apolonią miał czterech synów: Szczepana, Mariana, Eugeniusza i Tadeusza. 2. St. przodownik Czesław Grochowski z Czernic Bo-

rowych, s. Antoniego i Józefy, ur. 1893 w Wyszkowie. Miał żonę Aleksandrę. 3. St. post. Karol Kobuszewski, ur. 1882 w Golomin-ku, w policji od 1919, od 1933 r. na posterunku w Czer-nicach Borowych. Z żoną Marią miał czworo dzieci: Kazimierza, Tadeusza, Marię i Jadwigę. 4. Post. Roman Komosiński z Mchowa, s. Włady-sława i Rozalii, ur. 1911. Pochodził ze Mchowa. Przed wojną członek Klubu Sportowego „Węgierka” w Przas-nyszu. Uprawiał zapasy, kolarstwo i lekkoatletykę (rzuty). We wrześniu 1939 r. służył w Tarnopolu. 5. Post. Czesław Krawczyk, s. Michała i Rozalii, ur.

1904 r. w Komorowie. Pracował w Przasnyszu. Z żoną Stanisławą miał troje dzieci: Mieczysława, Janinę i Teresę. 6. Post. Stanisław Milewski, s. Karola i Władysławy z Ko-łakowskich, ur. 1911 w miejscowości Milewo-Rączki, w 1939 r. pełnił służbę na posterunku w Obrytem w powiecie puł-tuskim. 7. St. post. Bolesław Paczewski z Chorzel, s. Jana, ur. 1896 r. w Skierkach. Z żoną Anastazją miał córki Jadwigę i Stefanię. 8. Podkomisarz Zygmunt Pampuch, ur. 1898 r. w Go-

niądzu, komendant PP w Przasnyszu. Absolwent gim-nazjum w Białymstoku, ukończył szkołę dla oficerów PP w Warszawie w 1932 r. Miał żonę Alicję i syna Jerzego. 9. St. post. Stanisław Wojdat z Przasnysza, s. Alek-sandra i Anny, ur. 1896 r. w Karwaczu. Uczestniczył w wojnie 1920 r. Mąż Heleny z Połomskich, ojciec Ireny i Jerzego. 10. St. post. Władysław Woźnicki, ur. 1888 r. w Siera-kowie. W policji od 1920 r. We wrześniu 1939 r. pełnił służbę w Jednorożcu. Miał żonę Annę. 11. St. posterunkowy Jan Zadrożny z Jednorożca,

s. Józefa, ur. 1887. Z żoną Antoniną, miał troje dzieci: Apolonię, Jadwigę i Ryszarda. 12. Ks. kapelan Franciszek Zakrzewski, s. Bronisława i Marii z Ciechowskich, urodził się w 1902 r. w Żbikach-Gawronkach.

NASZA HISTORIA

Strona

28 NASZA HISTORIA

w charakterze dowódcy. W 1939 r. przeniesiony w oko-lice Wielunia. Po wycofaniu się na wschód, dostał się do niewoli sowieckiej. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari kl. V, kl. IV i Krzyżem Walecznych. 19. Kpt. Leon Skowroński, s. Jana i Bronisławy, ur. w 1903 roku w Czernicach Borowych. Uczestniczył jako ochotnik w wojnie z 1920 r. W 1927 r. mianowany na podporucznika, przydzielony do 28 pułku artylerii konnej. Miał żonę i dwoje dzieci. 20. Na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej widnieje naz-wisko Jana Milewskiego, starszego strażnika więzien-nego, ur. w 1909 w Golanach, s. Dionizego i Ksawery z Golanowskich.

21. Stanisław Chmieliński -

- mieszkaniec miejscowości Romany-Fuszki. W 1939 r. po-wołany do 11 pułku ułanów w Ciechanowie, jako szerego-wy. Więziony w Ostaszkowie, zamordowany w katowni w Twerze, a pochowany w Miednoje w Rosji w 1940 r. Fragm. relacji syna z odnalezienia miejsca spoczynku St. Chmie-lińskiego, jaki opublikowano w „Krzynicy” (nr 3 (21) z 2012 r.) - Właściwie nie pamiętam twa-rzy mojego ojca, bo kiedy tata szedł do wojska, miałem zaled-wie 4 lata. W mojej rodzinie było przekonanie, a pamiętam

to z opowieści mamy, że tata zginął w twierdzy Modlin. Takie wieści dochodziły do mamy, a przynosili je żołnie-rze, którzy służyli z tatą. Był taki pan, który mówił, że wi-dział ojca w Modlinie. Z opowieści tych, którzy przeżyli, mama dowiedziała się, że z Ciechanowa odesłano ich do domu z powodu braku broni. Część wróciła i oni opowia-dali, że mój tata poszedł na ochotnika do obrony Warsza-wy. Potem, że widziano go w Modlinie. Potem wieści się urwały. Mama była przekonana, że tata leży gdzieś w nie-znanej mogile w Modlinie – syn Mirosław.

Dopiero w 2012 roku wnukowie Stanisława Chmieliń-skiego - Cezary i Mirosław, odszukali miejsce spoczynku dziadka. Odnaleźli jego grób w dole śmierci lasu w Miednoje. Stanisław Chmieliński, jak i wszyscy żołnie-rze polscy zamordowani przez NKWD, został w 2007 roku awansowany pośmiertnie przez prez. RP św. p. Lecha Kaczyńskiego, do stopnia podporucznika

oprac. Piotr Kaszubowski, B.K. fot: www.ogrodywspomnien.pl,

Muzeum Historyczne w Przasnyszu

Uczył się w progimnazjum w Przasnyszu, następnie w liceum diecezjalnym w Płocku. Ukończył Wyższe Se-minarium Duchowne w Płocku, święcenia kapłańskie przyjął w 1929 r. Był wikariuszem w Pułtusku, na-stępnie prefektem w Mławie. 13. St. post. Piotr Załęski, s. Stanisława, ur. 1899 w Krzy-

nowłodze Małej, we wrześniu 1939 r. pełnił służbę w Krzy-nowłodze Małej. Z żoną Heleną miał troje dzieci: Wła-dysława, Tadeusza i Halinę. Więźniami Kozielska, zamordowanymi w Katyniu byli:

14. ppor. rez. Kazimierz Berczyński, s. Stanisława

i Stanisławy, ur. 1908 w Przasnyszu. Absolwent gim-nazjum w Przasnyszu (1929). Długoletni kapelmistrz orkiestry harcerskiej. Urzędnik w Nowogródku. Od 1937 w 77 pp. Żonaty z Haliną ze Skrobeckich. Miał córki Marię i Elżbietę. 15. Por. rez. Tadeusz Lisowski, s. Franciszka i Marii,

ur. 1908 w Piotrkowie Trybunalskim, lekarz dentysta z Prza-snysza, absolwent Państwowego Instytutu Dentys-tycznego w Warszawie. Był żonaty z Zofią z Raniec-kich.

16. Rtm. w st. sp. Zygmunt Młot-Przepałkowski, s. Sta-nisława i Marii ze Świę-talskich, ur. 1893 r. w Kozie-nicach. Legionista, uczest-nik wojny 1920 r. W latach 1936-39 starosta w Przas-nyszu. We wrześniu 1939 r. aresztowany przez NKWD na Wołyniu. Żonaty z Hanną z Sowińskich. Miał syna Adama i córkę Jadwigę. Jego imieniem nazwano ulicę w Przasnyszu.

17. Por. Eugeniusz Rykowski, s. Józefa, ur. w Staro-źrebach w 1907 r. Absolwent gimnazjum w Przas-nyszu, Podporucznikiem mianowany w 1931 i przy-dzielony do 66 pp. Porucznik od 1 stycznia 1934 roku.

18. Por. rez. Adolf Moraw-ski, ur. 1895 w Krzyno-włodze Wielkiej w rodzinie ziemiańskiej. Absolwent Wydziału Elektrotechnicz-nego Politechniki War-szawskiej. Prowadził bada-nia w dziedzinie sieci i urzą-dzeń elektrycznych oraz elektryfikacji. Od 1937 r. pro-fesor nadzwyczajny Politech-niki Warszawskiej.

Więźniowie Starobielska: 19. Rtm. kaw. Adam Bartosiewicz, s. Franciszka i Marii

z Krzykowskich, ur. w 1900 r. w Rostkowie. Ukończył szkołę oficerską kawalerii w Grudziądzu. W 1938 r. w stop-niu rotmistrza został przydzielony do samodzielnego szwadronu Korpusu Ochrony Pogranicza w Rokitnie

Jedyne zachowane zdjęcie Sta-nisława Chmielińskiego (po prawej)

ze zbiorów M. Chmielińskiego

Strona

29 KOMUNIKATY

Wapnowanie gleb

Minął okres żniw. Rolnicy za-stanawiają się i planują przy-szłoroczne zasiewy oraz zwią-zane z nimi wydatki. Koszty na zakup środków do produkcji rolnej są bardzo wysokie. Zbyt wysoka jest także cena na-wozów mineralnych. Dlatego należy pamiętać, że podstawą

opłacalności nawożenia jest badanie odczynu gle-by oraz zawartości w niej składników pokarmowych.

Większość roślin uprawianych w naszych warunkach polowych wymaga gleb lekko kwaśnych o odczynie pH zbliżonym do obojętnego. Niestety, ponad 70% gleb użytkowanych rolniczo w Polsce zaliczane jest do kwaś-nych i bardzo kwaśnych, dlatego konieczne jest ich okre-sowe wapnowanie. Podstawowym celem wapnowania jest odkwaszenie gleby – -podwyższenie pH i zwiększenie jej urodzajności poprzez: 1. Poprawę właściwości fizycznych, chemicznych i bio-logicznych. 2. Zwiększenie przyswajalności fosforu, potasu i magnezu. 3. Poprawę przyswajalności mikroelementów przez rośliny. 4. Zmniejszenie toksycznego działania glinu i manganu. 5. Ograniczenie dostępności dla metali ciężkich. 6. Dodatni wpływ na procesy rozkładu substancji organicznej. 7. Wspomaganie nawożenia organicznego i mineralnego. 8. Polepszenie jakości płodów rolnych.

Nawozy do odkwaszania gleb dostępne są w formie węglanowej, gdzie dominującym składnikiem jest węg-lan wapnia oraz w formie tlenkowej – głównym skład-nikiem jest tlenek wapnia. Forma stosowanego nawozu wapniowego jest bardzo ważna, ponieważ ona decy-duje o efektywności wapnowania. Wapno tlenkowe polecane jest dla gleb ciężkich, gli-niastych, ponieważ łatwo rozpuszcza się w wodzie. Wapno węglanowe należy stosować dla gleb lekkich, piaszczystych – znacznie trudniej rozpuszczalne. Nawo-żenie szybko działającym nawozem tlenkowym na gle-bach lekkich może doprowadzić do niszczenia ich struk-tury, a w praktyce oznacza to pogorszenie żyzności ziemi.

Nawozy wapniowe po zastosowaniu powinny być wy-mieszane z glebą, aby ułatwić proces ich roz-puszczania się. Dlatego wapnowanie poleca się wy-konywać w okresie późnego lata i jesienią, przed za-biegami umożliwiającymi wymieszanie nawozu z wierz-chnią warstwą ziemi, tj. przed podorywką, orką czy kultywatorowaniem.

Odczyn gleby wpływa na przebieg wielu waż-nych dla roślin procesów życiowych. Przy dużym za-kwaszeniu rośliny źle się rozwijają i nie mogą wykazać swoich zdolności plonotwórczych. Szczególnie groźne jest pojawienie się ruchomego glinu, aktywnego man-ganu i łatwo rozpuszczalnego żelaza, których nadmiar może doprowadzić do zatrucia roślin. Przy zbyt kwaś-nym odczynie gleby zmniejsza się przyswajalność fosforu wskutek łatwego przechodzenia w trudno roz-puszczalne połączenia z glinem i żelazem. Maleje rów-nież wykorzystanie azotu oraz zakłócenie pobierania magnezu, mimo dużych niejednokrotnie zasobów tego składnika w glebie. Objawem mogą być żółknące i zamierające plantacje upraw. W kwaśnej glebie nastę-puje zahamowanie pobierania mikroelementów, zanika życie biologiczne, ustaje działalność wielu pożytecz-nych mikroorganizmów, np. bakterii współżyjących z roś-linami motylkowymi i wzbogacającymi glebę w azot.

Oprac: Anna Obrębska MODR w Warszawie

Informacja o zmianach zasad odbioru odpadów 1. Odbiór odpadów - w godzinach 7.00 - 20.00. Zatem pojemniki i worki wystawiamy od godz. 7.00. Będą odbierane podczas jednokrotnego przejazdu samochodu przez miejscowość.

2. Odbiór odpadów odbywać będzie się przed wejściem na teren nieruchomości – z terenu drogi gminnej. Zatem śmieciarki nie będą odbierać odpadów z terenu nieruchomości (posesji). Reklamacje o nieodbie-raniu śmieci z posesji danej nieruchomości uznawane będą jako nieuzasadnione.

3. Odbiór odpadów będzie odbywać się tylko z poje-mników - dotyczy odpadów zmieszanych. Odpady zmieszane umieszczone w workach nie będą odbierane.

4. Odbiór odpadów segregowanych frakcja „sucha” i „mokra” tylko z oznakowanych worków. Worki powin-

ny być podpisane, jaka znajduje się w nim frakcja. W przypadku nieoznakowania będzie on traktowany jako odpad zmieszany i nie zostanie odebrany. Odpady segregowane będą odbierane również z koszy plasti-kowych pod warunkiem ich wyraźnego oznakowania - - np. FRAKCJA SUCHA.

UG w Krzynowłodze Małej

Strona

30 KOMUNIKATY

Komunikat Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

Dział Świadczeń Rodzinnych

1. Okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 listopada i trwa do 31 października danego roku. W związku z powyższym na-leży osoby, które miały przyznane świadczenia warunkowo, zobowiązane są do 10 września 2013 r. przedłożyć za-świadczenia dzieci uczęszczających do szkół ponadgim-nazjalnych. W innym przypadku osoby nie otrzymają do-datków do zasiłku rodzinnego tj. z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, dojazdu, zakwaterowania w internacie. 2. Wnioski o ustalenie prawa do zasiłku rodzinny oraz dodatków do zasiłku rodzinnego na nowy okres 2013/2014 będą przyjmowane w tutejszym ośrodku od połowy września 2013r. wraz z dokumentami potwierdzającymi dochód rodziny za 2012 r. oraz kontynuację nauki w roku szkolnym 2013/2014 przez dzieci uczęszczające do szkół ponadgimnazjalnych.

Dział Pomocy Społecznej Od 2 września szkołach gminnych rozpocznie się dożywianie dzieci. W Zespole Szkół w Krzynowłodze Małej oraz w Szkole Podstawowej w Ulatowie-Adamach dzieci spożywają gorące posiłki w ramach cateringu, natomiast w Romanach-Seborach dożywianie w formie słodkiej bułki i jogurtu. Indywidualna pomoc psychologiczna – apel Początkowo zwykle rozmowy z psychologiem skupiają się głównie na Twojej aktualnej sytuacji i tym, jak sobie w niej radzisz. Wykorzystaj tę sytuację, a sukcesywnie nauczysz się inaczej reagować na przemoc. Z pomocą terapeuty spró-bujesz odnaleźć własne rozwiązania, podjąć ważne decyzje, zmierzyć trudnymi uczuciami. Uzyskasz wsparcie dla wpro-wadzania zmian do swojego życia. Może być dla ciebie trudne, jeśli psycholog zwróci uwagę na Twoją rolę w tej sytuacji. Pamiętaj jednak! To nie ty jesteś odpowiedzialna (-ny) za przemoc! Prawdo-podobnie jednak godziłaś (-eś) się na zbyt wiele, baga-telizowałaś (-eś) wczesne sygnały nadużywania siły prze-ciwko Tobie! Zbyt słabo broniłaś (-eś) swoich granic, być może idealizowałaś (-eś) bliską osobę! Poprzez wspólne z psychologiem przyglądanie się Twoim do-tychczasowym związkom z ludźmi możesz odkryć wszystko to, co dotychczas utrudniało Ci chronienie się przed przemocą, a także nauczyć, jak tworzyć relacje oparte na miłości, a nie cierpieniu. Od 2 września jest zatrudniony psycholog ds. przemocy w rodzinie.

Mgr Emilia Rudnicka przyjmuje w budynku GOPS-u, w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca,

w godz. 9.00 – 15.00. Podziękowanie za otwarte serca

Składamy serdeczne podziękowania Państwu Emilii i Krzysz-tofowi Smolińskim z Krzynowłogi Małej. Przekazali oni zeszyty, plecaki i piórniki oraz inne przybory szkolne najbardziej po-trzebującym dzieciom. Pomoc tę traktujemy jako wyraz Państwa dobroci i chęci niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Jest nam bardzo miło, że jako pierwsza rodzina w naszej gminie wykazaliście się taką inicjatywą. O efekcie najlepiej świadczy reakcja dzieci - ich uśmiechy. To najwyższa zapłata za Państwa dobroć i otwarte na drugiego człowieka serca.

Gorąco dziękujemy. Marzena Cichowska

kier. GOPS w Krzynowłodze Małej.

Z "Comeniusem" w Londynie

W ramach projektu „Comenius” Ewa Mamińska, anglistka z Zespołu Szkół w Krzynowłodze Małej, w sierpniu br. wyjechała do Londynu na 2-tygodniowe szkolenie pt: "Practical Teacher".

Projekt "Comenius - Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej" jest częścią olbrzymiego programu unijnego pod nazwą "Uczenie się przez całe życie”. Celem kursu było zdobycie nowych praktycznych umiejętności pracy z uczniem.

Ważna jest także wymiana doświad-czeń z nauczycielami choćby z Hiszpanii, Niemiec, Rosji i Włoch. Wyjazd był przede wszystkim okazją do doskonalenia metodyki nauczania języka angielskiego oraz poznania zwy-czajów panujących wśród Londyńczyków. - Zachęcam wszystkich nauczycieli do korzystania "Comeniusa", gdyż promuje on wymianę, współpracę i mobilność wśród nauczycieli jak i uczniów w całej Unii Europejskiej. Program ten urze-

czywistnia koncepcję uczenia się przez całe życie. Zwiększa kreatywność i innowacyjność nauczycieli. Zachęca do współ-pracy między szkołami w Europie. Informacje, jak zdobyć grant na takie szkolenie znajduje się na stronie www.comenius.org.pl. Polecam! Naprawdę warto! - dzieliła się swoimi wrażeniami krzynowłoska anglistka.

fot. i tekst: Ewa Mamińska oprac. B.K.

Biblioteczne fundusze

Gminna Biblioteka Publiczna, poza środkami finanso-wymi, które otrzymuje z urzędu gminy, również szuka dodatkowych pieniędzy, które przeznacza na rozwój działalności kulturalnej. I tak w 2013 roku pozyskaliśmy następujące środki:

1. Systematycznie korzystamy z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Zakup nowości wy-dawniczych. Pozyskana kwota to 4.500 zł.

2. Przystąpiliśmy również i w tym roku do programu ofero-wanego przez TP S.A. - Orange dla bibliotek, którego celem jest promowanie nowoczesnej edukacji dzieci i mło-dzieży. Fundacja przyznała nam dofinansowanie w wys. ok. 800 zł.

3. Również po raz kolejny przystąpiliśmy do programu w za-kresie „małych projektów” z inicjatywą realizacji cyklicz-nego projektu „Kryniczna Ofensywa Kulturalna /KOK/ -szu-kamy naszych korzeni”. ARiMR w Warszawie przyznało nam pomoc finansową w wys. 13 tys. 78 zł. Z tych fun-duszy zorganizowano między innymi: - sesję historyczną poświęconą Januszowi Łosiowi – zało-życielowi parafii Krzynowłoga Mała - koncerty w czasie Festynu Rodzinnego ŁOJE 2013.

4. Systematycznie wspierają nas wydawnictwa książkowe oraz sprzedawcy książek w nowe egzemplarze na na-grody dla najlepszych czytelników. Kilkakrotnie wspierały nas również osoby prywatne. Łączny koszt pomocy wyniósł ok. 500 zł.

5. Należy również wspomnieć o indywidualnych dar-czyńcach, którzy wspierają naszą działalność. I tak w okresie ośmiu miesięcy tego roku na konto biblioteki wpłynęło 4 tys. 400 zł. Serdeczne podziękowania!

Łączna kwota pozyskanych środków wynosi 23.278 zł.

Ewa Zdziarska

Strona

31 KONKURSY

Strona

31

I Ogólnopolski Konkurs Literacki im. Alfreda Borkow-skiego * pod hasłem „Opowieści z rodzinnych stron”

1.Cel konkursu: - przypomnienie twórczości Alfreda Borkowskiego, leka-rza, pisarza i społecznika, związanego z ziemią przas-nyską i ciechanowską. - ocalanie i utrwalanie wiedzy o przeszłości płn. Mazowsza. - integracja środowisk literackich i regionalnych. 2. Konkurs odbywa się w 3 kategoriach wiekowych: - I (dla młodzieży w wieku 14-16 lat) - II (dla młodzieży w wieku 17-19 lat) - III (dla autorów dorosłych powyżej 19 lat) 3. Konkurs adresowany jest do osób nie zrzeszonych lub będących członkami związków twórczych, piszą-cych w języku polskim. 4. Warunkiem uczestnictwa jest nadesłanie do 31.01. 2014 r., na adres organizatora jednego utworu o cechach formal-nych znamiennych dla prozy Alfreda Borkowskiego - klechda, legenda, opowiadanie, historia miejscowości, biografia, historia rodziny, opis obyczaju, o objętości do 10 stron standardowego maszynopisu, inspirowanych dziejami północnego Mazowsza ze szczególnym uwzględnieniem powiatów przasnyskiego i ciechanowskiego, nigdzie wcze-śniej nie publikowanego i nie nagradzanego. Utwór nale-ży przesłać w 3 egzemplarzach, w formie maszynopisu lub wydruku komputerowego, z dopiskiem na kopercie:

Opowieści z rodzinnych stron. 5. Każdy utwór należy opatrzyć godłem, dołączyć zamk-niętą kopertę, opatrzoną takim samym pseudonimem, zawierającą dane o autorze: imię i nazwisko, wiek, do-kładny adres i telefon kontaktowy. 6. Prace konkursowe w trzech kategoriach: I, II i III oce-nia powołane przez organizatorów Jury, w skład któ-rego wchodzą pisarze, historycy i regionaliści. Prace nie spełniające wymogów regulaminu nie będą uwzględ-niane w konkursie. 7. Laureaci konkursu otrzymają nagrody i wyróżnienia rzeczowe ufundowane przez organizatorów i sponsorów. O wynikach zostaną poinformowane tylko osoby nagro-dzone. 8. Organizatorzy nie wysyłają nagród. Nagrody mogą odebrać laureaci lub upoważnione przez nich osoby przez 3 miesiące po ogłoszeniu wyników. Po tym ter-minie nagrody przechodzą na rzecz organizatorów. 9. Ogłoszenie wyników, uhonorowanie laureatów oraz prezentacja nagrodzonych utworów nastąpi 15 czerwca 2014 r., w rocznicę urodzin Alfreda Borkowskiego, w Mu-zeum Historycznym w Przasnyszu. 10. Organizatorzy nie zwracają nadesłanych prac i ko-sztów przejazdu. 11. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do druku wybranych utworów w „Roczniku Przasnyskim”, „Ciecha-nowskich Zeszytach Literackich” oraz do cytowania ich w mediach, bez dodatkowej zgody na nieodpłatną publi-kację. 12. Utwory należy nadesyłać na adres: Muzeum Histo-ryczne w Przasnyszu, ul. Rynek 1, 06-300 Przasnysz, tel./fax 0 29 752 28 66 (MHP) lub 798 041 801, (koordynator: Piotr Kaszubowski, e–mail: pikas@op.pl)

Organizatorzy: Muzeum Historyczne w Przasnyszu, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej, Towa-rzystwo Miłośników Ziemi Ciechanowskiej, Związek Literatów na Mazowszu.

* Alfred Borkowski (15 VI 1930 – 12 II 2012) urodził się we Mchowie pod Przasnyszem. W Przasnyszu kończył szkołę podstawową i średnią, a w Cie-chanowie przez wiele lat mieszkał, pracował i tworzył. Pisarz – poeta i prozaik, ceniony lekarz medycyny oraz działacz społeczny. Związany z rodzinną ziemią przasnyską, której poświęcił dużą część swej twórczości i gdzie rozpoczynał naukę, jak też z zie-mią ciechanowską, gdzie rozwinęła się jego kariera zawodowa, między

innymi ordynatora Oddziału Chorób Płuc szpitala w Ciecha-nowie. Autor blisko 30 książek o tematyce regionalnej, bio-graficznej, w tym dotyczących służby zdrowia oraz 9 zbiorów poezji. Utwory Borkowskiego tłumaczono na kilka języków eu-ropejskich oraz we fragmentach na japoński. Publicysta cza-sopism medycznych, społeczno-kulturalnych i regionalnych. W 1972 r. powołał w Ciechanowie Klub Pracy Twórczej i był jego prezesem do połowy 1986 r. W 1993 r. uhonorowany tytułem Ciechanowianina Roku. W 1997 roku zorganizował oddział ZLP (prezes do 2001). Członek założyciel ZL na Ma-zowszu (2009). Odznaczony Kawalerskim i Oficerskim Krzy-żem Orderu Odrodzenia Polski oraz licznymi odznaczeniami i dyplomami. Między innymi Laureat Polcul Foundation, Medalu Stanisława Ostoja-Kotkowskiego za 2009 rok w kat. Medal Honorowy. Spoczywa na cmentarzu przy ul. Płońskiej.

(źródło: www.zlmaz.pl)

Oprac. P.K. i B.K.

Ponawiamy apel ”Krynicznego Gniazda”

Jednocześnie przypominamy naszym Czytelnikom, że prze-dłużono termin nadsyłania prac na otwarty Konkurs Literacki „Kryniczne Gniazdo”, jaki w 2011 roku ogłosiła GBP oraz Urząd Gminy w Krzynowłodze Małej. Konkurs pod hasłem „Aby mierzyć drogę przyszłą, trzeba wiedzieć skąd się przyszło” /C.K. Norwid/. Oto wyjątki z regulaminu konkursu „Kryniczne Gniazdo”.

Cele konkursu: 1. Popularyzacja i promocja zapisu dziejów społeczności lokalnych szczególnie ważnych dla kultywowania historii regionu.

Formy konkursu Kronika rodziny, pamiętnik, biografia ciekawej postaci, opo-wieść czy legenda o miejscowości, historia i opis zabytku - ka-pliczka, przydrożny krzyż, bunkier.

Zasady konkursu 1.Konkurs ma charakter otwarty. 2. W konkursie przewidziano następujące nagrody: I - 500 zł, II - 300 zł, III - 200 zł, 3 wyróżnienia - po 100 zł 8. Wszystkie nagrodzone utwory zostaną opublikowane przez organizatora konkursu w kwartalniku „Krzynica”, bądź w od-dzielnym wydawnictwie. Regulamin dostępny jest na stronie:www.krzynowlogamala.pl

Zapraszamy naszych Czytelników do udziału w Konkursie

Strona

32

KONKURSY

Redakcja “KRZYNICY” przyjmuje zgłoszenia o nurtujących Państwa problemach związanych z funkcjonowaniem

Urzędu Gminy oraz podległych mu jednostek organizacyjnych. Problemy będziemy starali się wyjaśnić na łamach

kwartalnika “KRZYNICA”, drukując wypowiedzi kompetentnych osób.

Wszystkie umotywowane zgłoszenia należy składać w zamkniętej kopercie z dopiskiem: „Kwartalnik Krzynica”

w sekretariacie UG Krzynowłoga Mała lub bezpośrednio na adres: krzynica@krzynowlogamala.pl

Anonimy nie będą brane pod uwagę. Informujemy także, że nie będziemy publicznie ujawniać nazwisk zaintereso-

wanych osób.

Osoby powierzające nam swoje problemy, pozostaną wyłącznie do wiadomości redakcji Kwartalnika „Krzynica”.

Urząd Gminy Krzynowłoga Mała, ul. Kościelna 3, 06-316 Krzynowłoga Mała, tel. 29 751 27 20, fax. 29 751 27 25

www.krzynowlogamala.pl, e-mail: gmina@krzynowlogamala.pl

Zwycięzcy konkursu plastycznego „Segregujesz i malujesz”

Kategoria I - klasy I – III szkół podstawowych

I miejsce – Oliwia Morawska, kl. III

II miejsce – Karolina Kawiecka, kl. I II miejsce – Julia Tańska, kl. I

Kategoria II - klasy IV – IV szkół podstawowych

I miejsce – Anita Kawiecka, kl. IV

III miejsce – Oliwia Jaśkiewicz, kl. V III miejsce – Izabela Kobus, kl. IV