waarom netwerken?...netwerken zodat prikkel tot aanbieden van alle diensten, functies en...
TRANSCRIPT
Waarom netwerken? Dirk De Ridder, MD, PhD
Leuvens instituut voor gezondheidszorgbeleid
KU Leuven
Netwerken
• De hype
traumanetwerken, onconetwerken, E17 netwerken, netwerk slokdarmtumoren,……..
• De realiteit?
Waarom netwerken ?
• Marktaandeel vergroten en (toekomstige) financiering veilig stellen?
• Omwille van de nieuwe visie van ministers De Block en Vandeurzen?
• Maatschappelijke veranderingen• De noden en eisen van patiënten veranderen snel
• Technologie werkt disruptief en gaat snel
• Kwaliteitsmetingen worden publiek
Toekomst van netwerken ?
1)Ad hoc VZW om gezamenlijk technologie te exploiteren?
2)Ad hoc VZW om huidige of mogelijks toekomstige financiering veilig te stellen?
3)Strategisch middel om marktaandeel veilig te stellen of te vergroten?
De specialist november-januari 2014-15
Artsen vormen organische netwerken en delen patiënten. Community-netwerken zijn meer robuustdan ziekenhuis gebaseerde netwerken.Dergelijke analyse kan een basis vormen voorAccountable netwerken
Federaal regeerakkoord
Rol van het ziekenhuis in het zorglandschap• Vertrekken van gewijzigde behoeften patiënt
• Klinische netwerken tussen ziekenhuizen: samenwerking tussen academische, gespecialiseerde en basisziekenhuizen
• Samenwerking ziekenhuizen - extramurale zorgverleners
• Gespecialiseerde centra met concentratie van dure, moeilijke, zeldzame behandelingen en technologie
• Vermijden van onnodige en onnodig lange ziekenhuisopnames
• Reconversie van bedden in andere zorgvoorzieningen, al dan niet residentiële of transmurale opvang
9
“Ziekenhuis” opnieuw uitgevonden. Op maat van de patiënt van vandaag
• Ziekenhuis = medisch-technologisch expertisecentrum, met diagnostische en behandelplatformen. Niet langer “beddenhuis”.
• Ziekenhuis wordt knooppunt binnen één of meerdere (transmurale) netwerken van klinische zorgBasisziekenhuizen – referentieziekenhuizen – universitaire
ziekenhuizenConcentratie, verdeling van pathologiegroepen en taakafspraken op
basis van evidence en in belang van patiënt: kritische massa, kostprijs, continuïteit, etc.
Dure technologie wordt toegewezen op het niveau van het netwerk, niet op het niveau van het ziekenhuis
Ondernemerschap speelt, netwerken groeien bottom-up, overheid bepaalt spelregels en treedt op dysfuncties
Extramurale praktijken voldoen aan zelfde normen en vereisten qua infrastructuur, personeel, continuïteit en kwaliteit
10
Heroriëntering ziekenhuis in zorglandschap
• Kernbegrippen:• Ziekenhuizen bouwen een complementair zorgaanbod uit via
netwerken zodat prikkel tot aanbieden van alle diensten, functies en zorgprogramma’s in elk zh vermindert
• Soorten ziekenhuisnetwerken:• Voor klinische zorg (verwijzing patïënten of verplaatsing zorgverleners)
• Regionaal (gespreide zorg)
• Supraregionaal (geconcentreerde zorg)
• Voor medisch-ondersteunende diensten (labo, anatomopathologie, apotheek) (verplaatsing stalen/materialen)
• Voor ondersteunende diensten (samenaankoop, tarificatie-facturatie, milieu & preventie, overheidsopdrachten voedsel-veiligheid, …)
11
Netwerkconcept
• Opdrachten:• Toelating om bepaalde zorgen aan te bieden op netwerkniveau – niét
in alle ziekenhuizen die lid zijn van het netwerk• Toekenning financiering (budget) bepaalde activiteiten
• Leden: • Meerdere ziekenhuizen (of –diensten)• Ziekenhuizen kunnen lid zijn van één (lokale, regionale) of meerdere
(supraregionale) netwerken
• Organisatie• Te onderzoeken voor welke soorten netwerken een formele
structuur (met rechtspersoonlijkheid) wenselijk is • Belendende regelgeving mag samenwerking niet bemoeilijken (bv.
BTW, detachering personeel)
12
Nieuw ziekenhuisconcept
• Governance model voor ziekenhuizen
• Netwerken: • Formalisering in beheersstructuur ziekenhuizen
• Bevoegdheden medische raad?
• Sterke betrokkenheid artsen bij het transparant medisch beheer van ziekenhuizen:• Identificatie praktijkdeel honoraria
• Te onderzoeken: koppeling praktijkdeel aan andere financiële stromen?
13
Maatschappelijke veranderingen
Paradigma shift
• Individuele arts
• Huisarts verwijst
• Ziekenhuis als centrum van zorg
• Patiënten hebben inspraak
• Kwaliteitsmeting
• Chronische zorg
• Fee per service
• Werken in groep
• Huisarts deel van het team
• Medisch huis helpt bij zorgkeuze
• Patiënten beslissen mee
• Kwaliteit bepaalt financiering
• Geïntegreerde zorg
• Gebundelde financiering
Kwaliteitsverbetering in alle dimensies?
• Patiëntveiligheid
• Patiëntgerichtheid
• Effectiviteit
• Tijdigheid
• Efficiëntie
• Gelijkheid
Eerste Lijn
Stroke
CAR ZZ
ONC
Chronische zorg
Regio
1R
egio 2
CAR
ONC
Stroke
ZZ
XYZ
Clin
iciM
anagem
ent
Eerste Lijn
ZKH
ZKH
ZKH ZKH
ZKH
ZKH
Chronische zorg
Accountable for:- Quality- Cost
ZKH
Ziekenhuis netwerken Accountable netwerk organisaties
2016
•V volatiliteit• Stabiliteit bestaat niet meer
•O onzekerheid• Zekerheid is zeer relatief: technologie? Toekomst?
•C complexiteit• Chaos-theorie effecten worden zichtbaar
•A ambiguïteit • Belang van context
P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
Succesvolle bedrijven
•V Velocity, snelheid
•A Agility: behendigheid
•C Creativity: creativiteit stimuleren
• I Innovation: relevant blijven in veranderende omstandigheden
•N Network: als de buitenwereld een netwerk wordt, moet de interne organisatie ook een netwerk worden
•E Experimentation: lange termijn strategie wordt ‘ fail fast forward’
Informatie wordt vloeibaar
Vijver modelInformatie wordt opgeslagen en door specialisten geraadpleegdBv. papieren dossier, bibliotheek
Rivier modelInformatie wordt fluide en iedereen kan ze raadplegenBv. google, medische apps, gedeeld dossier
Informatie stromen
• Informatie stroomt sneller door een netwerk dan door een hiërarchisch systeem• Bv. roddel
• Intelligentie filtert beter door een netwerk• ‘The rich club phenomenon: sommige netwerkknopen zijn belangrijker dan anderen.
Ze filteren en interpreteren informatie.• Informatie overload of gebrek aan filters?
• Innovatie stroomt sneller door een netwerk • Bv. start-ups met vlakke organisatiestructuur
• Topologie van onze gezondheidzorg? Van onze ziekenhuizen?
Wanneer patiënten ophouden patiënten te zijn!
• Gemiddelden zijn verleden tijd• Patiënten willen als unieke persoon behandeld worden• ‘Personalized medicine’
• Luister en begrijp• Eerder patroonherkenning dan individuele problemen• Bv. aanbevelingen bol.com, Amazon.com
• Vertrouwen bouwen is noodzakelijk• Mensen kunnen het niet laten: ze willen tot een clan of club behoren van
gelijkgezinden: engagement met patiënten wordt een noodzaak
• Omarm verandering en ontwikkel verschillende facetten• Begrijp de invloed van netwerkknopen in een wereld waar patiënten deel worden
van een informatie - ecosysteem
> 100 verenigingen zijn lid
Het Vlaams Patiëntenplatform wil bijdragen tot een verhoging van de levenskwaliteit van de patiënt en zijn omgeving door gemeenschappelijke
noden en knelpunten te helpen oplossen via belangenbehartiging op alle relevante beleidsniveaus en binnen alle relevante
gezondheidsvoorzieningen. Het Vlaams Patiëntenplatform wil:
Patiëntenverenigingen samenbrengenHet Vlaams Patiëntenplatform wil samenwerking en solidariteit tussen verenigingen stimuleren en een sterk draagvlak bieden voor
gemeenschappelijke belangenbehartiging. Diverse activiteiten worden georganiseerd om samenspraak mogelijk te maken en tot
overeenstemming te komen over gemeenschappelijke belangen.
Noden en knelpunten aankaarten en helpen oplossenHet Vlaams Patiëntenplatform wil in dialoog met zijn ledenverenigingen noden en knelpunten van chronische zieken in kaart brengen en deze op
de meest adequate manier aankaarten bij bevoegde instanties. Hiertoe worden patiëntenverenigingen bevraagd rond noden en knelpunten en de
analyse wordt teruggekoppeld naar leden en het beleid.
Vertegenwoordiging en inspraak realiserenOm de ervaringsdeskundigheid van patiënten tot zijn recht te laten komen in de verdere ontwikkeling van gezondheidsbeleid en
gezondheidsvoorzieningen pleit het Vlaams Patiëntenplatform voor weloverwogen, rechtstreekse inspraak van patiënten. Het Vlaams
Patiëntenplatform wil deze initiatieven ondersteunen door de opgebouwde knowhow ter beschikking te stellen van
patiëntenvertegenwoordigers. Daarnaast neemt het Vlaams Patiëntenplatform initiatieven om patiënten representatief te vertegenwoordigen
zoals het opzetten van consultaties en het selecteren en begeleiden van patiëntenverenigingen.
Signaleren, informeren en mee beslissenHet Vlaams Patiëntenplatform wil functioneren als doorgeefluik van signalen naar het beleid om op die manier te wegen op beslissingen die
patiënten aanbelangen. Het Vlaams Patiëntenplatform wil relevante informatie verspreiden bij patiëntenverenigingen en burgers en op die
manier de brede samenleving betrekken bij het gezondheidsbeleid.
Reactief Proactief
Instellingen
MaatschappijV
ert
rou
we
n
Ziekenhuizen, farmareageren op ziekten en patiënten
Gezondheid als dienst of service
PatientsLikeMe
Groep acties‘Power to the people’ Welzijn en gezondheid
door samenwerking
VPP
Ziekenhuis
Personeel Patiënt
Structuur personeel
=Structuur ziekenhuis
Klassieke Ziekenhuis gebaseerde Zorg
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
Ziekenhuis
Personeel &Artsen
Patiënt& markt
Patiënten en marktorganiseren zich in netwerken
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
GezondheidsNetwerken
Kennis Netwerken
Patiëntennetwerken
Netwerk dient netwerk
Netwerken sturen netwerken
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
FROZENorganisations
FLUIDorganisations
SUPERFLUID
organisations
RIGIDorganisations
Irreversible
Conclusies
• Ziekenhuizen en zorginstellingen zullen moeten netwerken, willen ze overleven• Van monolithisch ziekenhuis naar netwerk naar zorgsysteem
• Niet alleen aandacht voor externe netwerken, maar ook aandacht voor de interne netwerkgedachte• Redesign HR?
• Ziekenhuizen zullen in 2 gedaanten moeten leven• Hiërarchisch model voor de ‘geborgen’ activiteiten
• Netwerk model voor voeling met andere netwerken, innovatie enz….