Wyzwania dla rynku consumer finance w PolsceWarszawa, 5 grudnia 2019r.

dr Mariusz CholewaPrezes Zarządu BIK SA

1

Wysoka relacja kredytów konsumpcyjnych do PKB w Polsce

Relacja wartości kredytów konsumpcyjnych do PKBw Polsce

Relacja wartości kredytów konsumpcyjnych do PKB w krajach UE w 2018r.

7,0%6,7%

9,8%

9,1%

7,5% 7,7% 7,8% 7,7% 8,0%8,4%

8,9% 8,9%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

10,0%

9,5%

8,9% 8,7%

7,7%7,4% 7,4% 7,3%

6,8%

6,4%6,1%

5,8% 5,8% 5,8% 5,8%5,6% 5,6%

4,8% 4,8% 4,6%4,3%

3,2% 3,0% 2,9%

2,4%2,2%

1,7%1,5%

Gre

cja

Bu

łgar

ia

Po

lska

Cyp

r

Po

rtu

galia

Sło

wac

ja

His

zpan

ia

Fran

cja

Fin

lan

dia

Wie

lka

Bry

tan

ia

Ru

mu

nia

Sło

wen

ia

Wło

chy

Luks

emb

urg

Nie

mcy

Węg

ry

Dan

ia

Szw

ecj

a

Au

stri

a

Cze

chy

Irla

nd

ia

Esto

nia

Mal

ta

Ch

orw

acja

Bel

gia

Ho

lan

dia

Łotw

a

Litw

a

Źródło: ECB

2

W consumer finance wzrost portfela głównie w kredytach gotówkowych

Wartość udzielonych kredytów i pożyczekPortfel kredytów i pożyczek w latach 2009-2019

0

50

100

150

200

250

2016 2017 2018 2019-10

mld

zł

Kredyt gotówkowy Kredyt ratalny Karta kredytowa Limity kredytowe Pożyczki pozabankowe

3

Źródło: BIK

0

20

40

60

80

100

120

2016 2017 2018 1-10.2018 1-10.2019

mld

zł

+5,6%

+8,1%+2,2%+7,3%

+9,2%

+5,1%+31,3%

+5,3%

+6,8%

-3,9%

Wysokie dynamiki liczby kredytów gotówkowych udzielonych na wysokie kwotyi wzrost umownego okresu kredytowania

Średnia okres kredytu gotówkowego (w m-cach)

Dynamika (r/r) liczby kredytów gotówkowych udzielonych w okresie 01-10.2019r.

4

9,33%

7,64%

5,19%

3,55%

-2,90%

-19,12%

2,30%

-25% -15% -5% 5% 15%

>50 tys. zł

30-50

10-30

3-10

1-3

<=1

średnia

Źródło: BIK

35,838,8

41,042,9

46,5

19,7 20,7 21,8 21,9 23,1

2015 2016 2017 2018 2019.01-10

okres rzeczywisty(zamykane rachunki z wyłączeniem 90+)

okres umowny(nowe rachunki)

5,0% 5,4% 7,3% 7,3%

19,8%15,9%

33,9%

5,6%0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

(0,1> (1,2> (2,3> (3,4> (4,5> (5,7> (7,10> >10 lat

0,9%2,4%

5,1%9,5%

20,8% 19,1%

42,1%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

<=2 2-4 4-8 8-15 15-30 30-50 >50 tys. zł

61% wartości kredytów gotówkowych udzielono na kwoty > 30 tys. zł,55% na okres > 5 lat

umownego okresu kredytowaniakwoty kredytu

55,3%

Rozkład wartości kredytów gotówkowych udzielonych w 1-3 kw. 2019 r. w zależności od:

5

61,1%

Źródło: BIK

Stabilna jakość kredytów gotówkowych udzielonych w ostatnich latach, wysoka szkodowość kredytów wysokokwotowych

Udział rachunków 90+ w liczbie kredytów gotówkowych udzielonych w latach 2017-2019,

w kolejnych miesiącach od udzielenia kredytu, w zależności od kwoty udzielonego kredytu(tys. zł)

Udział rachunków 90+ w liczbie kredytów gotówkowychudzielonych w latach 2017-2019,

w kolejnych miesiącach od udzielenia kredytu

6

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

2017 2018 2019

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

<=4 4-15 15-30 30-50 >50

Źródło: BIK

Połowa wartości udzielonych kredytów gotówkowychzwiązana jest z konsolidowaniem

Struktura wartości udzielonych kredytów gotówkowych

7

wewnętrzna68%

łączona10%

zewnętrzna22%

Rodzaje konsolidacji

10% 11% 11% 12%

56% 54% 52%49%

20% 20%22%

24%

14% 15%

15%

15%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2016 2017 2018 2019.1-10

mld

zł

Powrót do kredytu

Dodatkowy kredyt (drugi,trzeci, itd)

Konsolidacja kredytu(+/-30 dni od zamknięcia)

Pierwszy kredyt

Źródło: BIK

* Uruchomione kredyty gotówkowe w sektorze bankowym w okresie 10.2018-09.2019 dla klientów, dla których znany jest dochód w BIK, wyłączono klientów z dochodem < 500 i > 100.000 zł

Średnia kwota i okres kredytowania kredytu gotówkowego w zależności od dochodu netto klienta

Struktura liczby udzielonych kredytów gotówkowychwg dochodu netto klienta*

8

Wyższe kwoty udzielonych kredytów gotówkowych dzięki wyższym dochodom oraz wydłużonym okresom kredytowania

35

40

45

50

55

60

65

0

10

20

30

40

50

60

Średnia kwota (oś lewa)

Okres kredytowania (oś prawa)

7,2%

13,4%

31,3%

21,8%

10,9%

8,1%

3,0%2,0% 2,2%

m-cetys. zł

Źródło: BIK

Klient z wysokimi zarobkami i wysokim kredytem gotówkowym,częściej korzysta z pożyczek pozabankowych

Udział pożyczkobiorców wśród klientów zaciągających kredyt gotówkowyw zależności od dochodu netto klienta*

9

93,2% 91,0%86,9% 84,9% 84,5% 83,3% 82,9% 83,0% 81,2%

6,8% 9,0%13,1% 15,1% 15,5% 16,7% 17,1% 17,0% 18,8%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Kredyt gotówkowy Kredyt gotówkowy i pożyczka pozabankowa

842

102

12,1%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

<5 5-10 10-20 20-30 30-40 40-50 >50

tys.

klie

ntó

w

liczba posiadaczy kredytów gotówkowych (lewa oś)

w tym liczba pożyczkobiorców (lewa oś)

udział pożyczkobiorców (prawa oś)

Posiadacze kredytów gotówkowych wg kwoty zadłużenia w kredytach gotówkowych (tys. zł), w tym udział pożyczkobiorców

Źródło: BIK* Uruchomione kredyty gotówkowe w sektorze bankowym w okresie 10.2018-09.2019 dla klientów, dla których znany jest dochód w BIK, wyłączono klientów z dochodem < 500 i > 100.000 zł

Pożyczki i kredyty

76,5%Tylko pożyczki, kiedyś kredyty

15,0%

Tylko pożyczki, nigdy kredyty

8,6%

76% pożyczkobiorców posiada aktywne kredyty w sektorze bankowym

Jakość klientów wspólnych (sektora pożyczkowego i bankowego)

Pożyczkobiorcy 561 tys.

Średnia kwota i średnie zadłużeniew pożyczkach pozabankowych (tys. zł)

30,2%35,5%

42,9%

6,4%6,9%

7,7%15,0%

9,3%

14,5%

48,4% 48,4%

34,9%

statusw bankach

statusw pożyczkach

statuswspółny

brakopóźnień

1-30 dni

31-90dni

> 90 dni

Stan na 31.08.2019 r.

10

2,22,6 2,5

6,6

9,09,5

2017 2018 1-10.2019

średnia kwota średnie zadłużenie

Źródło: BIK

5,1%

22,5%

6,3%

5,0%

4,4%5,3%

10,2%

1,9%

10,7%11,2%

37,6%

3,5%

21,4%

klienciwyłącznie

bankowi**

pożyczkobiorcy* klienciwyłączniebankowi

pożyczkobiorcy

kredyty gotówkowe kredyty mieszkaniowe

1-30 dni

31-90 dni

> 90 dni

Łączna zadłużenie pożyczkobiorców to 29,4 mld zł

Udział liczby kredytów przeterminowanych w bankachŁączne zadłużenie pożyczkobiorców

pożyczki5,3

kredyty gotówkowe

16,0

kredyty ratalne0,5

limity, karty1,7

kredyty mieszkaniowe

5,9

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Kredyty bankowe - 24,1 mld zł

x 3,4

x 6,2

* Posiadający co najmniej jedną czynną pożyczkę na dzień 31.10.2019 r.** Posiadający co najmniej jeden czynny kredyt danego typu i nie posiadający czynnej pożyczki na dzień 31.10.2019 r.

Stan na 31.10.2019 r.

11Źródło: BIK

Historia kredytowa istotnym elementem oceny ryzyka pożyczkobiorcy

Udział rachunków 30+ w ciągu 6 m-cy od udzielenia pożyczki w 2018r. w zależności od statusu w banku na moment przyznania pożyczki

49,2%

46,6% 45,9%46,9% 46,2%

44,6%

41,5%

39,1%

29,7%

12

Średnie DTI w zależności do dochodu netto klienta(obciążenia finansowe z tytułu kredytów i pożyczek do dochodu netto)

Źródło: BIK

12%

17%

26%

29%

20%

0 1-30 31-90 90+ brak kredytów

Czy pożyczki pomagają w trudnych chwilach, czy pogłębiają nadmierne zadłużenie klienta?

Badanie wpływu pożyczek na jakość kredytów w bankach

brak kredytów

17,5%

kredyt bez opóźnienia

61,5%

1-90 dni opóźnienia

17,7%

>90 dni opóźnienia

3,4%

Status klienta w bankuna moment zaciągnięcia pożyczki w 2018r.

13

Źródło: BIK

Czy pożyczki pomagają w trudnych chwilach, czy pogłębiają nadmierne zadłużenie klienta?

brak kredytów

17,5%

kredyt bez opóźnienia

61,5%

1-90 dni opóźnienia

17,7%

>90 dni opóźnienia

3,4%

6,2%

22,5%

70,0%

1,2%

Status klienta w banku na moment zaciągnięcia pożyczki w 2018r.

Status w banku po 6 m-cach

Badanie wpływu pożyczek na jakość kredytów w bankach

14

Źródło: BIK

Czy pożyczki pomagają w trudnych chwilach, czy pogłębiają nadmierne zadłużenie klienta?

brak kredytów

17,5%

kredyt bez opóźnienia

61,5%

1-90 dni opóźnienia

17,7%

>90 dni opóźnienia

3,4%

6,2%

22,5%

70,0%

1,2%

27,2%

40,7%

30,2%

1,9%

Status klienta w bankuna moment zaciągnięcia pożyczki w 2018r.

Status w banku po 6 m-cach Status w banku po 6 m-cach

Badanie wpływu pożyczek na jakość kredytów w bankach

15

Źródło: BIK

Cykl życia młodego klienta (18-24 lata), który zaciągnął pierwsze zobowiązanie finansowe w 2018r.

16Stan na 30.09.2019r.

267 tys. nowych i młodych klientów

138 tys. klientówkredyt gotówkowy, ratalny

kwota 825 mln zł

32 tys. klientówpożyczka pozabankowa

kwota 41 mln zł

dla 80% pożyczkobiorców nie było zapytania z banku w poprzednim miesiącu

97 tys. klientówkarty kredytowe, limity w koncie,

kredyty mieszkaniowe

Bank

Firma pożyczkowa

Źródło: BIK

brak zobowiązania

Wyzwania rynku kredytowego w Polsce

17

Wysoka relacja kredytów konsumpcyjnych do PKB

Kredyty gotówkowe – udzielane na coraz wyższe kwoty i dłuższe okresy kredytowania, połowa wartości

udzielonych kredytów związana z konsolidacją

Stabilny profil ryzyka klientów zaciągających kredyty gotówkowe, kredyty wysokokwotowe bardziej szkodowe

Klient z wysokimi zarobkami i wysokim kredytem gotówkowym, częściej korzysta z pożyczek pozabankowych

Wysoka szkodowość pożyczek pozabankowych

18