RUIMTE VOOR DE RIVIER

R uimte voor de Rivier bestaat uit meer dan 30 verschillende

projecten. We werken langs en aan de rivieren de IJssel, Rijn, Lek, Nederrijn en Waal. Rijkswaterstaat doet dit samen met bewoners, water­schappen, gemeentes en provincies van die gebieden. Ruimte voor de Rivier moet het rivierengebied veiliger maken, maar ook ruimte geven aan natuur en recreatie. Voor meer informatie:www.ruimtevoorderivier.nl eninfo@ruimtevoorderivier.nl

© Mei 2014

Ruimte voor de Rivier

Voorbeelden van obstakelsDe spoorbrug van de spoorlijn Arnhem – Oosterbeek stond vroeger op een aarden wal. Deze wal hield bij hoog­water het water tegen. De wal is weg­gehaald en nu staat de brug op pijlers. Bij hoogwater kan het water nu onder de brug doorstromen.

In veel uiterwaarden houden struiken en bomen het water tegen. Tussen de takken blijft ook allerlei vuil steken, wat het nog erger maakt. Om ervoor te zorgen dat het water beter door kan

L exkesveer is de veerpont over de Nederrijn tussen Wageningen en Randwijk. Aan de kant van Wageningen

lag vroeger in de uiterwaard een zogenaam de veerdam. Dat is een verhoogde weg die naar de opstapplaats van de veer pont loopt. Bij hoogwater hield de veerdam het water uit de Nederrijn tegen. Daarom is de dam verwijderd. Nu ligt er een brug naar de veerpont. Bij hoog water kan het water onder de brug doorstromen.

stromen, wordt in de uiterwaarden gekeken welke bomen en struiken verwijderd moeten worden. Daarbij wordt natuurlijk rekening gehouden met bijzondere planten en dieren.

De kribben houden bij hoogwater ook het water tegen. Daarom worden ze op sommige plaatsen verlaagd, zodat bij hoogwater, het water over de kribben kan stromen. Hierover kun je meer lezen op het informatieblad ‘kribverlaging’.

De rivier meer ruimte geven kan op verschillende manieren. Hier lees je meer over ‘obstakelverwijdering’.

Dammetjes, oude gebouwen, muur­tjes, stukjes van bruggen, en andere bouwwerken, maar ook bomen staan soms in de weg. Ze houden het water uit de rivier tegen, waardoor het niet goed kan doorstromen. Waar het kan, halen we deze obstakels weg.

Obs

ta

kelverwijdering Machinistenschool Elst

Wat is... Obstakelverwijdering?

ZOOMMEER

NIEUWE W

ATERWEG

NIEUWE MAAS

PANNERDENSCH

KANAAL

IJSSEL

BOVEN-RIJN

WAAL

NEDERRIJNLEK

NIEUW

E

MER

WED

E

STEU

R-

GAT

MERWEDE

NO

ORD

DO

RD

TSCH

E

KIL

SPUI

OUDE MAAS

MARKERMEER

KETELMEER

BERGSCHE MAASAMER

HOLLANDSCH DIEP

KRAMMER/VOLKERAK

HARINGVLIET

UITERWAARDVERGRAVINGKEIZERS-, STOBBEN- EN OLSTERWAARDEN

UITERWAARDVERGRAVINGSCHELLER EN OLDENELER BUITENWAARDEN

DIJKVERLEGGING WESTENHOLTE

HOOGWATERGEUL VEESSEN- WAPENVELD

UITERWAARDVERGRAVING BOLWERKSPLAS, WORP EN OSSENWAARD

DIJKVERLEGGINGVOORSTERKLEI

DIJKVERBETERING NEDERRIJN / ARNHEMSE- EN VELPSEBROEK

UITERWAARDVERGRAVINGHUISSENSCHE WAARDEN UITERWAARDVERGRAVINGMILLINGERWAARD

OBSTAKELVERWIJDERING SUIKERDAM / GENDTSE WAARD KRIBVERLAGINGWAALBOCHTEN

DIJKVERLEGGINGHONDSBROEKSCHE PLEIJ

DIJKTERUGLEGGING LENTKRIBVERLAGING WAAL FORT ST. ANDRIES

UITERWAARDVERGRAVINGMUNNIKENLAND

RIVIERVERRUIMINGOVERDIEPSE POLDER

DIJKVERBETERING BERGSCHE MAAS / LAND VAN ALTENA

KADEVERLAGING ZUIDERKLIPKADEVERLAGINGBIESBOSCH

WATERBERGINGVOLKERAK-ZOOMMEER

DIJKVERBETERING OUDE MAAS / VOORNE PUTTEN

DIJKVERBETERING OUDE MAAS / HOEKSCHE WAARD

DIJKVERBETERING LEK / LOPIKER- EN KRIMPENERWAARD

DIJKVERBETERINGAMER / DONGE

DIJKVERBETERING STEURGAT /LAND VAN ALTENA

ONTPOLDERINGNOORDWAARD

UITERWAARDVERGRAVINGAVELINGEN

KRIBVERLAGINGBENEDEN-WAAL

DIJKVERBETERING LEK / BETUWE / TIELER- EN CULEMBORGERWAARD

DIJKVERBETERING LEK / ALBLASSERWAARD EN VIJFHEERENLANDEN

UITERWAARDVERGRAVINGBOSSENWAARD, PONTWAARD EN HEERENWAARDOBSTAKELVERWIJDERINGMACHINISTENSCHOOL ELST

UITERWAARDVERGRAVINGDE TOLLEWAARD

UITERWAARDVERGRAVINGMIDDELWAARD

DIJKVERBETERING NEDERRIJN /GELDERSCHE VALLEI

UITERWAARDVERGRAVINGDOORWERTHSCHE WAARDEN

UITERWAARD-VERGRAVINGMEINERSWIJK

DIJKVERBETERING NEDERRIJN / BETUWE / TIELER- EN CULEMBORGERWAARD

KRIBVERLAGINGMIDDEN-WAAL

DIJKVERLEGGINGCORTENOEVER

RUIMTE VOOR DE RIVIERIJSSELDELTA

Zwolle

Kampen

Deventer

Apeldoorn

Tiel

Utrecht

Amersfoort

Hilversum

Amsterdam Almere

Lelystad

Haarlem

Culemborg

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Eindhoven

Rotterdam

Den Haag

Leiden

Dordrecht

Bergen op Zoom

Zutphen

Velp

Arnhem

RUIMTE VOOR DE RIVIER

VOORBEELD PROJECT

FACTSHEET OBSTAKELVERWIJDERING

FactsIn welke provincie ligt

de steenfabriek Elst?

Utrecht

Wanneer start het

project? 2012

Wanneer is het klaar?

De projecten van Ruimte voor

de Rivier worden tussen 2012

en 2019 opgeleverd.

Obs

ta

kelverwijdering Machinistenschool Elst

O m de Nederrijn bij Elst meer ruimte te geven, wordt de Elster Buitenwaard gedeel­telijk afgegraven. Bij over­

stroming kan het overtollige rivierwater via de Elster Buitenwaarden door stromen naar het achtergebied, de Amerongse Bovenpolder.

De Elster Buitenwaard kan alleen afgegraven worden als alle obstakels zijn verwijderd. Daarom is de oude steen­fabriek gesloopt. De fabriek stond op een terp (een heuvel) en vormde zo een obstakel. Bij hoogwater hield de

terp waarop de steenfabriek stond het water tegen.

De oude steenbakkerij bestaat al sinds 1660. Vroeger verdienden veel mensen uit Elst daar hun boterham. Er werden stenen gebakken voor de bouw van huizen. Vroeger maakte men de stenen met de hand van rivierklei. Daarna werden ze gedroogd op houten rekken. De stenen werden steeds gekeerd totdat de stenen droog genoeg waren om te bakken. Dan werden de stenen met kruiwagens naar de bakovens gebracht. Na het bakken werden de stenen per

boot vervoerd naar de kopers. In 1877 werd de steenbakkerij gemoderniseerd tot een steenfabriek. Een paar jaar later werd de schoorsteen gebouwd om de verrbrandingsgassen te kunnen afvoeren. De fabriek maakte ongeveer 40 miljoen stenen per jaar.

De schoorsteen is het laatste bouw ­ werk in Elst dat nog herinnert aan deze periode van hard werken. Velen beschouwen de steenfabriek als een stukje cultureel erfgoed van Elst. Daarom is besloten om alleen de fabriek te slopen en de schoorsteen te laten

staan als herinnering aan vroegere tijden.

De Elster Buitenwaard wordt na de sloop van de fabriek opnieuw ingericht met bomen en hagen. Er komen wan­del­ en fietspaden. Op het gedeelte van de terp dat niet is afgegraven, komt een parkeerplaats voor auto’s. En er is ruim­te voor een horecagelegenheid, zoals een theetuin. Zo wordt de omgeving niet alleen veilig, maar ook mooi.

Meer informatiewww.ruimtevoorderivier.nl/elst

Wist je dat de Elster Buitenwaard

een beschermd natuurgebied is,

dat beheerd wordt door het Utrechts

Landschap? Je kunt er veel bijzondere plantjes, insecten en vogelsoorten vinden, zoals de kwartelkoning,

patrijs en grasmus.