““Wat is waarheid en hoe Wat is waarheid en hoe kunnen wij die kennen?”kunnen wij die kennen?”

WAT IS WAAR?WAT IS WAAR?

Wat is apologetiek?1 Petrus 3:15: Wees ten alle tijd bereid

verantwoording (apologia) af te leggen van de hoop die in u is.

Apologetiek =Uitleg van het geloofVerdediging van geloofMet behulp van argumenten

Een serie van 4 avondenWaarheid

Evolutietheorie

Ethiek en moraliteit

Historische betrouwbaarheid van Jezus’ leven, sterven en opstanding

Wat is waar?Waarheidsclaims: de wijsheid in pacht of siert

ons bescheidenheid?

Waarheid logicaWetenschapgeloof

Apologetische strategieen

PAUZE

Discussie

WaarheidsclaimsEnkele kenmerkende uitspraken over waarheid

uit de tegenwoordige tijd:“Er bestaat geen waarheid”“Alle waarheid is relatief”“Dat is voor jou waar, niet voor mij”

Mogen wij als christen ons de exclusiviteit op de waarheid toe-eigenen?

Definitie van waarheidVanuit de logica:

1. Waarheid = zeggen zoals het is2. Waarheid =datgene dat overeenkomt met het object

of de actuele stand van zaken beschrijft

Vanuit de logica zijn een aantal belangrijke aspecten van waarheid:� Waarheid wordt ontdekt, niet uitgevonden� Waarheid gaat boven de culturele context uit� De waarheid is onveranderlijk, ook al kunnen onze

ideeen erover veranderen� Onze gedachten kunnen de waarheid niet veranderen� Waarheid is absoluut, niet relatief

Beoordeling waarheidsclaims

Volgens de logica kunnen statements niet waar zijn als ze zichzelf tegenspreken. Een zichzelf tegensprekend statement is een statement dat niet aan zijn eigen voorwaarden voldoet:“I can’t speak a word of English”“Er bestaan geen absolute waarheden” (wat

opzichzelf een absolute waarheid is)

Ontmaskeren van valse waarheidsclaims op deze manier wordt ook wel aangeduid als ‘Roadrunner tactiek” of meer academisch ‘immanente kritiek’

Wetenschap en geloofWetenschappelijke benadering

begrijpen en ingrijpen verklaren en voorspellen objectiviteit van kennis door:

Zelfstandig waarnemen (experiment, zintuigen)Kritisch denken (rede)

Gevolgen voor geloof: Kwestie van subjectieve keuze Beleving/ ervaring Cultureel bepaald

=> geen kennis

Wat is waarheid?Waarheid speelt juist bij twijfel!

Objectieve kennis: overeenstemming tussen ‘werkelijkheid’ en ‘bewustzijn’

Ervaringskennis: intuitie, niet-meetbare waarneming in concrete contexten

ook: moraal (goed en kwaad), liefde, verantwoordelijkheid

Waarheid mbt subject: waarheid die betrekking heeft op zin, oorsprong en doel van leven

Hermeneutische waarheid: interpretatie

=> Veelkleurige werkelijkheid en soorten waarheid

Onbruikbare strategieen Beroep op autoriteit van bijbel

–> geldt alleen als je gelooft

Terugtrekken in prive-sfeer –> geloof vertaalt zich naar publiek handelen

Waarheid bijbel wetenschappelijk bewijzen –> geloof meer dan historische feitelijkheid

Logische juistheid van geloof aantonen –> eigene van geloof raak je juist kwijt

Bruikbare apologetische strategieen

Beperkingen van wetenschap Een verschijnsel kan vanuit verschillende

perspectieven benaderd wordenEigenheid van religieuze kennisGeloof als ervaringskennisDat het‘onbegrijpelijke’ niet tegen de fysica en de

logica ingaatDe kracht van het verhaal van de bijbel (hoewel

ook tijd- en cultuurbepaald)

kruiswoordpuzzelmodelWat is waarheid in het kuiswoordpuzzelmodel

Geen fundamenteel antwoord-> verschillende soorten waarheid

Ene antwoord niet beter dan andere-> geloof + wetenschap + ervaring

Nieuw inzicht werkt door -> waarheid in beweging

open antwoorden-> ‘objectieve’ waarheid wijkt

Bespreekvragen1. Hoe leg je aan buitenstaanders uit wat je

gelooft? En waar beroep je je dan op?

2. Welke thema’s van het geloof vind je moeilijk/ makkelijk uit te leggen aan ‘buitenstaanders’

3. Als geloof vooral met zingeving, gevoel en vertrouwen te maken heeft, is het dan puur subjectief?

4. Hoe zinvol is het om geloof rationeel te verdedigen?

Stellingen1. Christenen zouden niet zo arrogant moeten zijn om de

waarheid te claimen

2. ‘De waarheid’ is voor meerdere uitleg vatbaar

3. Een uitspraak die met zichzelf in tegenspraak is kan nooit waar zijn

4. Hoe simpeler de kwestie, des te objectiever de waarheid

5. Omdat de Bijbel waar is, moet ook alle filosofische en wetenschappelijke kennis die in tegenspraak is met de Bijbel per definitie onwaar zijn.

6. De ‘objectieve waarheid’ bestaat alleen bij God