(web technology and its applications in...
TRANSCRIPT
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-1
วตถประสงค .................................................................................................................... 3-2
โครงรางของเนอหา ......................................................................................................... 3-2
ภาพของคณกบเทคโนโลยเวบในปจจบน ..................................................................... 3-3
ความหมายของอนเทอรเนตและเทคโนโลยเวบ ........................................................... 3-3
อนเทอรเนตท างานอยางไร ............................................................................................. 3-5
อนเตอรเนตและเวลดไวดเวบ (WWW) ......................................................................... 3-10
การประยกตใชเทคโนโลยเวบในการพาณชยอเลกทรอนกส ..................................... 3-22
การใชบรการตางๆบนอนเทอรเนตในการท างานและธรกจ ...................................... 3-26
รปแบบการด าเนนธรกจบนเวบ .................................................................................... 3-34
บทสรป ........................................................................................................................... 3-38
3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใช
เพอประโยชนทางธรกจ (Web Technology
And its Applications In Business)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-2
วตถประสงค
เพอใหนกศกษาเขาใจความหมาย ความเปนมา การท างานของอนเตอรเนต เวลดไวดเวบ (WWW) และชนดของเวบไซตแบบตางๆ
เพอใหนกศกษาเขาใจการประยกตใชเทคโนโลยเวบในการพาณชยอเลกทรอนกส และ อ-บซซเนส
เพอใหนกศกษาเขาใจการประยกตใชบรการตางๆบนอนเทอรเนตในการท างานและธรกจ
โครงรางของเนอหา
ความหมาย ความเปนมา การท างานของเวลดไวดเวบ (WWW)
เวบไซตชนดตางๆ และการคนหาขอมลบนอนเตอรเนต
การพาณชยอเลกทรอนกส และ อ-บซซเนส
การใชบรการตางๆบนอนเทอรเนตในการท างานและธรกจ
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-3
ภาพของคณกบเทคโนโลยเวบในปจจบน ในขณะทคณก าลงอยระหวางการนงทานขาวกบเพอนของคณอย คณไดรบขอความทางโทรศพทมอถอแจงถงผลการลงทะเบยนปลายภาคของคณวาเสรจสมบรณ หลงจากคณทานขาวเสรจทสยามสแควร คณรบเดนมองหารานอนเทอรเนตคารเฟ ทๆเพอนของคณสามารถนงพกผอนจบกาแฟยามบายไปในขณะทคณกสามารถใชงานอนเทอรเนตเพอเขาไปดผลการลงทะเบยนผานทางเวบไซตของมหาวทยาลย คณท าการตรวจสอบขอมลวาสมบรณและถกตอง หลงจากนนจงท าการพมพเปนเอกสารเพอสงตอใหผปกครองตอไป และดาวนโหลดเปนไฟลเกบไว กอนจะท าการเปดโปรแกรมอเมลเพอสงไฟลผลการลงทะเบยนใหอาจารยทปรกษาทราบดวย เทคโนโลยอนเทอรเนตและเวลดไวดเวบสรางสรรใหเกดภาพการใชงานดานบนไดอยางสะดวกและงายดาย ซงในบทนคณจะไดเรยนรความหมายและการท างานของอนเทอรเนตและเวลดไวดเวบ
ความหมายของอนเทอรเนตและเทคโนโลยเวบ หนงในสาเหตใหญทส าคญของการทธรกจหรอคนทวๆไปในปจจบนซอเครองคอมพวเตอรมากขนมาจากความตองการในการใชงานอนเทอรเนต เพราะอนเทอรเนตท าใหเราสามารถเขาถงขอมลจากทวทกมมแหงของโลกไดอยางรวดเรวและงายดาย
และทดไปกวากคอเราสามารถใชงานอนเทอรเนตไดทกหนทกแหงไมวาจะเปนทบานหรอทท างานผานเครองคอมพวเตอรหรอในขณะก าลงเดนทางผานอปกรณสอสารไรสายเชน PDAs (Personal Digital Assistants) และโทรศพทมอถอ
“อนเทอรเนต (Internet) หมายถง เครอขายคอมพวเตอรนานาชาตทมสายตรงตอไปยงสถาบนหรอหนวยงานตาง ๆ เพออ านวยความสะดวกใหแกผใชทวโลก ผใชเครอขายนสามารถสอสารถงกนไดทางอเมล สามารถสบคนขอมลและสารสนเทศ รวมทงคดลอกแฟมขอมลและโปรแกรมมาใชได อยางไรกตาม มผ เปรยบเทยบวา อนเทอรเนตเปนเหมอนทางหลวงระหวางประเทศ แตละประเทศจะตองมถนนเขามาเชอมตอเขาไปในประเทศ กลาวคอ จะตองมเครอขายภายในรบชวงตออกทอดหนง (เชน เครอขายภายในมหาวทยาลย, องคกร หรอเครอขายของผใหบรการอนเทอรเนต) มฉะนนกจะใชไมไดผล” (วกพเดย สารานกรมเสร)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-4
ในปจจบนมผใชอนเทอรเนตจ านวนกวาพนลานคนทวโลก (ดสถตการใชงานไดจากรปท 4-1 สถตการใชงานอนเทอรเนตประจ าวนท 11 มกราคม 2007) เขาใชงานโปรแกรมส าเรจรปตางๆบนเวบเชน การใชงานเวบไซตหรอเวลดไวดเวบและ e-mail ซงนบเปนโปรแกรมส าเรจรปยอดฮตทมผใชงานจ านวนมาก นอกเหนอจากนยงมโปรแกรมเชน FTP (File Transfer Protocol), newsgroup, chat rooms, instant messaging และ internet telephony ซงเราจะไดศกษาการใชงานโปรแกรมเหลานในสวนตอไปของบท
รปท 4-1 สถตการใชงานอนเทอรเนตประจ าวนท 11 มกราคม 2007 จากเวบไซต
www.internetworldstats.com
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-5
อนเทอรเนตท างานอยางไร การทเราจะสามารถเรยกดขอมลทอยบนคอมพวเตอรเครองหนงซงอยณ อกฟากโลก
หางไกลจากเครองคอมพวเตอรของเราไดนน มาจากเครอขายทเชอมตอกนจากจดหนงไปยงอกจดหนง และขยายออกไปเรอยๆ ทวโลกผานสอกลางรปแบบตางๆ เชน สายโทรศพท, สายเคเบลใยแกว, และสญญาณดาวเทยม จากหลกการเชอมตอรปแบบนเอง ทท าใหเกดการท างานของอนเทอรเนตขน
Interconnected network Internet (Jeff Tyson, 2006)
รปท 4-4 ภาพแสดงการเชอมตอเครอขายคอมพวเตอรผาน router (Jeff Tyson, 2006)
เชอมตอเขาสอนเทอรเนต
เราจะพบวาโดยปกตแลวเราเชอมตอเขาสอนเทอรเนตไดผานเครอขายขององคกรของเรา เชนถาเราเปนพนกงานบรษท เรากสามารถใชงานอนเทอรเนตไดผานการเชอมตอเขาสเครอขายของบรษท (ภาพ 4-5 ดานขวา) โดยเครอขายของบรษทกจะท าการเชอมตอกบผใหบรการอนเทอรเนต หรอ Internet Service Provider (ISP) อกตอหนง หรอเราอาจเชอมตอเขาสอนเทอรเนตจากทบานผานผ ใหบรการอนเทอรเนตโดยตรง (ภาพ 4-5 ดานซาย) โดยใชการเชอมตอแบบตางๆ เชนการโทรเชอมตอ (Dial-up access), การเชอมตอแบบ DSL (Digital Subscriber Line), และเคเบลโมเดม
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-6
เมอคณเชอมตอเขาส ISP ไดแลว คอมพวเตอรของคณกจะกลายเปนสวนหนงของเครอขาย โดยท ISP จะท าหนาทเชอมตอไปยงเครอขายในระดบทสงกวาผาน Network Access Point (NAP) และในทสดกจะเชอมตอเขาสอนเทอรเนตในระดบสดทาย
รปท 4-5 ภาพแสดงการเชอมตอเขาสอนเทอรเนต (Jeff Tyson, 2006)
รปแบบการเชอมตอกบผใหบรการอนเทอรเนต (ISP)
Dial-up access หรอการโทรเชอมตอ เปนรปแบบการเชอมตอทท าไดงายและมคาใชจายไมสงเมอเทยบกบรปแบบอนๆ โดยการเชอมตอนนจะท าผานสายโทรศพทธรรมดา โดยเมอตองการใชงานอนเทอรเนตจงท าการโทรเชอมตอ
DSL (Digital Subscriber Line) หรออนเทอรเนตความเรวสงซงเปนเทคโนโลยทท าใหการเชอมตอสามารถสงผานขอมลดวยความเรวสง (high-speed internet) ผานสายโทรศพทธรรมดา และเปนการเชอมตอแบบตอตดตลอดเวลา (always-on)
Cable Modem หรอการเชอมตอโดยบนสายเคเบลใยแกวซงท าใหสามารถสงผานขอมลดวยความเรวสงดวยเชนเดยวกน แตตองเชอมตอผานสายเคเบลของผใหบรการเคเบลทว (cable television)
Satellite modem หรอการเชอมตอตรงเขาสดาวเทยม เหมาะกบพนททไมสามารถใชบรการเชอมตออนเทอรเนต 3 รปแบบเบองตน
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-7
เสนทางการสงผานขอมลบนอนเทอรเนต
หลงจากทเชอมตอเขาสอนเทอรเนตแลว คอมพวเตอรกพรอมทจะสงผานขอมลไป-กลบบนอนเทอรเนต ภาพท 4-6 แสดงใหเหนถงตวอยางของการเชอมตออนเทอรเนตจากทบานโดยอาศยขนตอนตางๆ ตอไปนในการสงผานขอมล
รปท 4-6 แสดงเสนทางการสงผานขอมลบนอนเทอรเนต (Shelly Cashman, 2005)
Step 1 เรมตนจากการขอขอมลบนอนเทอรเนต เชน ตองการเปดเขาเวบไซต www.utcc.ac.th
Step 2 คอมพวเตอรโมเดมท าหนาทสงผานสญญาณดจตอลไปบนสายโทรศพททเชอมตอกบโมเดม
Step 3 ค าขอของคณในรปแบบสญญาณดจตอลเดนทางผานสายโทรศพทไปยงตสาขาโทรศพทซงเปนจดรวมของโทรศพทในละแวกเดยวกนกบบานของคณ
Step 4 จากตสาขา สญญาณดจตอลจะเดนทางตอไปยงผใหบรการอนเทอรเนจ (ISP) Step 5 ISP ท าหนาทวางเสนทางทเหมาะสมส าหรบการเดนทางไปยง server ทเกบ
ขอมลทคณตองการอย (ในกรณน กคอ server ทเกบเวบไซตของ UTCC นนเอง) Step 6 เมอค าขอเดนทางไปถง server จะท าหนาทสงขอมลทตองการกลบมายงเสนทาง
เดมทใชเชอมตอไป
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-8
จากตวอยางดงกลาวเราจะสงเกตไดวาการเดนทางของการสงผานขอมลบนอนเทอรเนตนนกคลายคลงกบการสงจดหมายไปรษณยบนโลกแหงความจรง โดย server ทเราตองการขอมลนนกเหมอนกบสถานทปลายทางนนเอง และเพอใหขอมลสามารถไปถงปลายทางไดถกตอง เราจงจ าเปนตองก าหนดทอยเชน บานเลขท ถนน เขต จงหวดและรหสไปรษณยใหถกตองดวย ซงในกรณของการสงผานขอมลบนอนเทอรเนตนน ทอยของ server นนจะอยในรปแบบของ IP Address (Internet Protocol Address) และ domain name
IP Address
IP Address คอกลมของตวเลขทใชแทนทอยของ server หรอคอมพวเตอรแตละเครองทเชอมตอกบอนเทอรเนต โดย IP Address จะท าหนาทแทนทอยทเขาใจไดโดยคอมพวเตอรหรออปกรณตางๆบนเครอขายวาตงอยทจดใดบนเครอขายอนเทอรเนต ดงนนตวเลขกลมนจงไมซ ำกนเลยส ำหรบคอมพวเตอรแตละเครองทเชอมตอกบอนเทอรเนต IP Address ในปจจบนประกอบดวยกลมของตวเลข 4 กลม แตละกลมถกคนดวยจดทศนยม “.” เชน 202.146.222.288 โดยทวๆไปสวนแรกของตวเลขกลมนจะบอกถงเครอขายทคอมพวเตอรเครองนอย และสวนหลงของกลมจะบอกถงต าแหนงของคอมพวเตอรเครองน
Domain Name
คงจะเปนการยากทเราจะตองจดจ ากลมของตวเลข 4 กลมเพอขอขอมลจากเครองคอมพวเตอรทตองการ ดงนนจงมการตงชอใหกบกลมตวเลขนซงกคอ Domain Name นนเอง ตวอยางเชน IP Address 202.146.222.288 จะมชอวา Domain Name www.google.com เมอเราเอยชอ www.google.com กดจะคนหกนขนทนท โดยสามารถเดาไดวา สวนของค าวา google นาจะเปนชอทตงเองโดยเจาของเวบ แตสวนของ .com ดานหลงนนหมายถงอะไรกนแน สวนของ .com ตามตวอยางนมชอเรยกวา Top-level domain ซงเปนสวนทระบถงชนดขององคกรผ เปนเจาของ domain น เชน .com จะใชแสดงถงองคกรในรปแบบบรษท (company) นอกเหนอจาก top-level domain .com แลวยงมรปแบบอนๆ อกมากมาย (ดไดจากรปท 4-7
จ าไดงายขนทนท
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-9
ตวอยางแสดง Top-level domains) ซงทงหมดนถกควบคมและดแลโดยหนวยงานชอวา Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN – อานวา อาย-แคน)
รปท 4-7 ตวอยางแสดง Top-level domains (Shelly Cashman, 2005)
และในทสดเมอมทอยทจ าไดงายใหกบคอมพวเตอรแตละเครองบนอนเทอรเนตแลว ก
จะตองมระบบทท าหนาทแปลงชอเหลานใหตรงกบกลมตวเลข IP Address ระบบทท าหนาทนมชอวา Domain Name System (DNS) และท างานอยบนเครองคอมพวเตอร DNS Server
ท าอยางไรจงจะม Domain Name เปนของตวเองได ในปจจบนมบรษทอยเปนจ านวนมากทท าหนาทรบจดทะเบยนโดเมนเนมและใหบรการเชาพนทเวบไซตไปดวยเลย โดยคาใชจายในการจดทะเบยนโดเมนเนมในปจจบนอยทประมาณ 560 บาทตอป ส าหรบ .com (ขอมลจาก www.thaidomainname.com) และราวๆ 860 บาทตอปส าหรบ .co.th (ขอมลจาก www.thnic.co.th)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-10
คณไดเรยนรความหมายของอนเทอรเนต ประวตความเปนมา และการท างานของอนเทอรเนตแลว ในสวนตอไปเราจะกลาวถงการใชงานอนเทอรเนตในรปแบบของ World Wide Web (WWW), ความรเบองตนของการพาณชยอเลกทรอนกส (e-commerce) หรอการซอขายสนคาออนไลน, และการใชงานรปแบบอนๆบนอนเทอรเนต
อนเตอรเนตและเวลดไวดเวบ (WWW) แมวาเราจะเรยกใชค าวา เวลดไวดเวบ (www) และอนเทอรเนตแทนกนในปจจบนอยเสมอๆ แตทจรงแลวเวลดไวดเวบเปนบรการใหมทเกดขนหลงอนเทอรเนต โดยอนเทอรเนตนนถกพฒนาขนในราวศกราช 1960 แตเวลดไวดเวบนนเกดขนหลงจากนนประมาณ 30 ป ราวๆตนศกราช 1990 แตหลงจากเวลดไวดเวบเปดใหบรการ จ านวนผใชงานกพงขนสงอยางรวดเรวภายในเวลาไมกปตอมา (Shelly Cashman, 2005) เวลดไวดเวบ (WWW) หรอทเรยกสนๆวา Web นนจรงๆ แลวกคอกลมของเอกสารอเลกทรอนกสนนเอง โดยทเอกสารแตละชนนนเราเรยกวา “เวบเพจ” (Web page) ทประกอบดวยขอมลตวหนงสอ รปภาพ ไฟลเสยง และไฟลวดโอ นอกเหนอจากน บนเวบเพจยงสามารถม Link ส าหรบเชอมตอไปยงหนาเวบเพจอนๆได ดวยความสามารถมากมายของเวบเพจขนาดน ท าใหมนถกเรยนกวาไฮเปอรเทกซ (Hypertext) ทมความสามารถมากกวาเทกซ (text) ธรรมดา เมอเราน าเวบเพจทเกยวของกนมาจดกลมรวมอยดวยกน เราจะเรยกกลมของเวบเพจนวา ”เวบไซต” (Web site) โดยทเวบไซตหนงๆ จะถกจดเกบอยทคอมพวเตอรเซรฟเวอรทเรยกเปนชอเฉพาะวา “เวบเซรฟเวอร” (Web server)
“เวลดไวดเวบ (WWW) คอชดของโปรโตคอลอนเทอรเนต และซอฟตแวรทน าเสนอขาวสารในรปแบบไฮเปอรเทกซ (Hypertext) เรมไดรบความนยมตงแตชวงกลางทศวรรษ 1990 เบราเซอรทมชอเสยงตวแรกคอ Mosaic พฒนาขนโดย NCSA (National Center for Supercomputing Application) เปนเวบเบราเซอรทมการน าเสนอแบบกราฟก ซงนบไดวาเปนสงส าคญทท าใหเวบไดรบความนยมอยางรวดเรว เวบนนถกพฒนาขนมาในป 1989 โดย Timothy Berners-Lee ท CERN (European Laboratory for Particle Physics) ปจจบน W3C (World Wide Web Consortium) เปนผท าหนาทดแลมาตรฐานตางๆทเกยวกบเวบ (เกรยงศกด หงษชมแพ, p.217)
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-11
ทองเวบ (Browsing the Web)
ส าหรบกจกรรมหลกๆ ทเราใชบนอนเทอรเนตกคอการทองเวบนนเอง โดยความหมายของการทองไปในเวบกคอการเขาไปอานหนาเวบเพจบนเวบไซตตางๆ ทอยบนอนเทอรเนต โดยการทองเวบนนจะตองอาศยซอฟตแวรทมชอวา “เวบเบราเซอร” (Web browser) เปนเครองมอในการเปดอานหนาเวบเพจตางๆ ในปจจบนมผผลตเบราเซอรเพอใชในการทองเวบอยหลายคายดวยกน (ดงแสดงในรปท 4-8) โดยแตละคายกผลตซอฟตแวรทมขอดขอเสยแตกตางกนไปดวย และจากสถตการใชงานลาสด พบวา Internet Explorer Version 6.0 มสวนแบงทางการตลาดสงสดคอประมาณ 49% (English Wikipedia)
ค าถามตอไปคอ แลวขนตอนการทองเวบทวานจะเปนอยางไร กใหคณเรมนกภาพเปนขนตอนเรมจาก...
Safari
Internet Explorer
รปท 4-8 แสดงเวบเบราเซอรคายตางๆ และสวนแบงทางการตลาด (English Wikipedia, 2007)
Netscape
Mozilla Firefox
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-12
รปท 4-9 แสดงขนตอนการเชอมตออนเทอรเนตเพอทองเวบไซต (Shelly Cashman, 2005)
ในขณะทคณก าลงทองเวบไปนน คณจะพบวามค าศพทอยหลายค าทถกใชเพออธบายขนตอนการท างานหรอใชแทนหนาโฮมเพจเฉพาะ ตวอยางของค าศพททนาสนใจและจ าเปนตองรมดงเชน โฮมเพจ (Home page) ใชแทนหนาเวบเพจหนาแรกของเวบไซตทเราเขาไปเยยมชม โดย
เปรยบเสมอนเปนหนาบาน (home) ของเวบเพจนนๆ นนเอง นอกจากนบนโฮมเพจมกจะมขอมลส าคญๆเกยวกบเวบไซตเชน ค าแนะน าเวบไซต วตถประสงคของเวบไซต และเมนภายในเวบไซต ทผ เยยมชมสามารถคลกเขาไปดในแตละสวนได (เปรยบเสมอนเปนสารบญของเวบไซตนน)
ดาวนโหลด (Download) คอ ขนตอนทางคอมพวเตอรในการบขอมลเชน เวบเพจ หรอไฟลตางๆ บนอนเทอรเนต ซงเราจะพบวาความเรวในการดาวนโหลดไฟลนนกจะแตกตางกนไปขนกบความเรวของเครอขายทเราเชอมตออยนนเอง
เมอคณทองเวบเปนแลว คณกจะไดเรยนรถงสวนประกอบตอๆ ไปของเวลดไวดเวบ และการใชงานเวบเพจเพอการคนหาขอมล และชนดของเวบไซตรปแบบตางๆ ในสวนตอไปน
ทอยของเวบ (Web Addresses)
เชนเดยวกบบานแตละหลงบนโลกทจะตองมทอยไมซ ากน แตละเวบไซตกจะมทอยหรอ Web Address ไมซ ากนดวย ทอยของเวบไซตนนมชอเรยกวา Uniform Resource Locator หรอ
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-13
เรยกสนๆ วา URL ตวอยางเชน http://www.utcc.ac.th คอทอยหรอ URL ของเวบไซตมหาวทยาลยหอการคาไทย ทอยของเวบนนเปนสวนส าคญในการทองเวบ เพราะคณตองใชมนเปนตวระบวาจะตองการไปทเวบไซตใดผานทางซอฟตแวรเวบเบราเซอรดงแสดงในตวอยางรปท 4-10
รปท 4-10 แสดงตวอยางการเขาสเวบไซตโดยการพมพทอยของเวบไซต (URL) ลงในเวบเบราเซอร
นอกจากนในรปท 4-10 ยงแสดงถงสวนตางๆ ของทอยเวบไซต (URL) นซงสามารถจ าแนกไดเปน... protocol คอขอบงคบหรอกฏเกณฑในการสอสารขอมลทใชบงบอกวาขอมลเวบเพจจะ
ถกสงผานภายในเครอขายไดอยางไร โดย http:// ทเหนในตวอยางนน มชอ
protocol domain name path Web page name
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-14
เตมๆ วา Hypertext Transfer Protocol โดยทเราทราบไปแลววา Hypertext กคอเวบเพจนนเอง เพราะฉะนนมนคอกฏทใชในการสงผานขอมลแบบเวบเพจ นอกเหนอจากนยงมกฏรปแบบอนๆ อกเชน ftp:// มาจาก File Transfer Protocol ใชส าหรบการสงผานไฟล
domain name หรอชอทตงของเวบไซต path หรอสวนยอยลงไปภายในเวบไซต ดงตวอยางจะพบวา ไฟล index.php อย
ภายใต path “www” อกทหนง Web page name หรอชอของเวบเพจหนงๆ ทเราตองการเรยกด ในกรณนกคอ index.php
นนเอง
จากเวบเพจหนงสอกเวบเพจหนง
ดงทไดกลาวไปแลววาบนเวบเพจนอกจากจะมขอมลตวหนงสอ รป เสยง และภาพเคลอนไหวแลว ยงม Link ทใชเชอมตอไปยงเวบเพจอนๆ ทเกยวของกน โดยตว Link นจะบรรจเอาทอยของเวบ (URL) ไว และเมอเราคลกไปท Link เวบเบราเซอรกจะท าการเดนทางไปยงทอยใหมเพอเรยกดขอมล เราจะสามารถพบเหน Link ไดเปนจ านวนมากบนหนาเวบเพจหนงๆ ดงแสดงในรปท 4-11
ตวอยาง Link ในหนาเวบเพจ
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-15
รปท 4-11 ภาพแสดงตวอยาง Link ในหนาเวบเพจ
คนหาขอมลบนเวบ
หนงในสงทดทสดนบตงแตมเวลดไวดเวบมากนาจะหนไมพนความสามารถในการคนหาขอมลบนเวบนนเอง เพราะความสามารถดงกลาวนท าใหโลกของเราถกยอใหเลกลงเหลอเพยงหนาจอคอมพวเตอรเครองหนงเทานน โดยหนงในสวนประกอบหลกทท าใหการคนหาขอมลบนเวบนนท าไดงายดายกมาจากบรการรปแบบตางๆ จากหลายๆคายเวบไซตทท าหนาทรวบรวมขอมลของเวบตางๆ ทนาสนใจแลวน ามาจดท าเปนสารบญขนาดยกษ เพอจดแบงหมวดหมชนดของขอมลบนแตละเวบไซต (subject directory) และใหผลการคนหาตามค าสบคน (search engine)
หมวดหมของเวบไซต (subject directory)
ในปจจบนมผใหบรการการคนหาขอมลผานหมวดหมของเวบไซตมากมายหลายราย เชน Yahoo (www.yahoo.com) MSN (www.msn.com) หรอ Lycos (www.lycos.com) โดยแตละรายจะมหนาโฮมเพจทเปรยบเสมอนสมดหนาเหลองทเรารจกกนดนนเอง ในขนแรกนนผใหบรการเหลานจะท าการตรวจสอบเวบไซตตางๆ ในรายละเอยดเพอจดหมวดหมใหกบเวบไซตเหลานน และเมอผใชท าการเปดดหนาเวบเพจของผใหบรการเหลานกจะสามารถเลอกดตามหมวดหมทสนใจได เชนตองการเขาสเวบไซตเกยวกบการศกษา (Education) ในดานของ การศกษาระดบปรญญาตรกสามารถท าไดดงแสดงในตวอยางรปท 4-12
ขนท 1 เขาสเวบไซต dir.yahoo.com กอน
ขนท 2 มองหาค าวา Education ในสวนของรายการหมวดหมเวบไซต (subject directory)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-16
ขนท 3 คลกท Link Education
ขนท 4 เวบไซตจะท าการแสดงผลของหมวดหมทอยภายใตหวขอ Education อกทหนง คณ
สามารถเลอกคลกทหมวดหมยอยทตองการได
รปท 4-12 แสดงขนตอนการใชงานเวบไซตผใหบรการคนหาขอมลผานหมวดหม
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-17
การคนหาผานค าสบคน (search engine)
ส าหรบการคนหาขอมลในแบบทสองหรอ search engine นนเปนบรการสบคนขอมลบนอนเทอรเนตผานค าคนซงสะดวกกบผใชในกรณทไมทราบหมวดหมหรอความหมายของสงทตองการคนหา ตวอยางเชน ถาเราตองการทราบประวตของ Bill Gates เราสามารถท าการคนหาไดโดยการพมพค าดงกลาวลงในชองส าหรบคนหาดงตวอยางในรปท 4-13
รปท 4-13 (ก) ตวอยางหนาจอเวบไซต Google และการปอนค าทตองการคนหา
พมพค าทตองการคนหาลงในชองวาง แลวกดป มคนหา
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-18
รปท 4-13 (ข) แสดงตวอยางผลของการคนหา
ชนดของเวบไซต
เราสามารถจดแบงรปแบบของเวบไซตตามเนอหาไดเปน 9 ชนดดวยกนดงน
1. Portal คอเวบไซตทใหบรการหลากหลายรปแบบภายในทเดยวกน โดยเวบไซตชนดนโดยมากจะใหบรการดานการสบคนขอมลทงแบบคนหาตามหมวดหม หรอแบบใชค าสบคน บรการเสนอขาว การซอของหรอประมล การใหขอมลเกยวกบหนและตลาด นอกจากนเราจะพบวาบรษททวไป กจะมเวบไซตชนดนเพอใหพนกงาน และลกคาสามารถเยยมชมและตรวจสอบขอมลได
แสดงจ านวนเวบไซตทมขอมลเกยวกบค าทคน
แสดงชอเวบไซตพรอมทงรายละเอยดทเกยวของ เราสามารถคลกทลงเพอเขาสเวบไซตได
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-19
2. News หรอเวบไซตทใหขอมลเกยวกบขาวสารนนเอง โดยในปจจบนน ทงหนงสอพมพ นตยสาร หรอหนงสอทมการปรบเปลยนขอมลอยเสมอๆ กมกจะใหบรการเวบไซตดวย แทนการอานผานสอกระดาษอยางเดยว
3. Information เปนเวบไซตทใหขอมลเกยวกบขอเทจจรงตางๆ เชน ขอมลรหสไปรษณยในประเทศไทยตามพนทตางๆ ขอมลตารางเดนรถไฟ และรถโดยสารทวไป
4. Business/Marketing เวบไซตทางธรกจซงมขอมลเกยวกบการโปรโมตหรอการขายสนคาและบรการ ซงในปจจบนผขายทวไปจะมเวบไซตรปแบบนเพอเปนอกชองทางหนงในการแสดงสนคาและตดตอกบลกคา
5. Educational เวบไซตดานการศกษา ทชวยสนบสนนใหการเรยนรสามารถเกดขนไดทกหนทกแหง โดยคณจะสามารถคนหาเวบไซตเพอทจะเรยนเกยวกบการท าอาหาร การจดดอกไม หรอค าแนะน าตางๆ เกยวกบการใชงานคอมพวเตอร และการเรยนรในหวขออนๆ ไมจ ากด
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-20
6. Entertainment เวบไซตทมเนอหาดานบนเทง เชน ขอมลเกยวกบเพลง ภาพยนต กฬา และการทองเทยว โดยคณจะสามารถใชสออเลกทรอนกสเพอฟงเพลง หรอดคลปวดโอ ไดจากเวบไซตเหลาน
7. Advocacy เวบไซตทอทศใหกบเรองใดเรองหนง โดยจะมเนอหาเกยวกบทมาทไป ความคดเหน และแนวคดมจดประสงคเพอโนมนาวผ เยยมชมใหเขาใจถงเรองดงกลาว ผ ใหการสนบสนนเวบไซตรปแบบนมกจะเปนองคการของภาครฐและองคกรทางสงคม
8. Blog ยอมาจาก Web log เปนเวบไซตทผใชหรอเจาของ blog จะเขามาท าการเปลยนแปลงแกไขขอมลภายใน blog อยอยางสม าเสมอ โดยจะมเนอหาเกยวกบตนเอง ความสนใจ ความคดเหนเกยวกบเรองตางๆ
9. Personal หรอเวบไซตเกยวกบตนเอง (เจาของเวบ) นนเอง โดยจะมเนอหาเกยวกบผ เปนเจาของเวบ ซงมกจะถกใชไปเพอแสดงขอมลเกยวกบตนเองเพอการสมครงาน หรอประชาสมพนธ
ส าหรบสวนสดทายของเวลดไวดเวบน ขอปดทายดวยความจรงทวา ขอมลบนเวลดไวดเวบนนไมไดถกตองเสมอไป เพราะขอมลทมการน าไปเผยแพรบนเวบไซตนนอาจบดเบอนและไมถกตองเนองจากเวลดไวดเวบเปนบรการสาธารณะทไมมองคกรใดควบคมดแลอยอยาง
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-21
ทวถง ทงนเราจงควรเรยนรถงวธการในการประเมนคณคาของเวบไซตใดๆ วามความนาเชอถอหรอไม โดยหลกในการประเมนนนประกอบดวยแนวทางดงน
Affiliation: เวบไซตทนาเชอถอควรจะรบรองโดยองคกรทมชอเสยงและเปนทรจก
Audience: เวบไซตทดควรมเนอหาตรงกบกลมเปาหมาย
Authority: เวบไซตควรมการแสดงชอผ เขยนหรอผใหขอมล รวมทงเครดต (ผจดท า)เวบไซตดวย
Content: เวบไซตควรมโครงสรางของเนอหาทด และ Link ภายในเวบไซตจะตองท างานได
Design: เวบไซตควรจะถกออกแบบใหสามารถดาวนโหลดไดรวดเรว และในขณะเดยวกนกควรมรปลกษณทใชงานงาย
Objectivity: เวบไซตไมควรมโฆษณามากจนเกนไป และไมควรมเนอหาเบยงเบนหรออคต
เทานทกๆ คนกคงพอจะรจกวธเลอกดขอมลจากเวบไซตใหถกตองไดแลว โดยจะตองค านงถงหลกเหลานอยเสมอ กอนทจะน าเนอหาจากเวบไซตใดๆมาอางอนในการเรยนหรอการท างานตอไป
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-22
การประยกตใชเทคโนโลยเวบในการพาณชยอเลกทรอนกส อเลกทรอนกสคอมเมรซ อ-คอมเมรซ หรอพาณชยอเลกทรอนกส เปนกลมค าทเรยกใชแทนกนอยางแพรหลาย ซงใชแทนการซอขายสนคาหรอบรการบนผานชองทางอเลกทรอนกส ซงรวมถงสออนเทอรเนตนนเอง
รปท 4-14 ภาพรวมของอ-คอมเมรซ (ศนยพฒนาพาณชยอเลกทรอนกส, 2007)
จากขอดของอนเทอรเนตทท าใหโลกของเราแคบลงดงทไดกลาวไวในตอนตน ในปจจบนผประกอบการสามารถเสนอสนคาและบรการขององคกรของตนผานสอออนไลนตรงเขาถงกลมลกคาทอยในทกซอกทกมมของโลก ขอเพยงแคพวกเขามอนเทอรเนตเทานนเอง การซอขายกท าไดงายขนในทนใด ดงเชนทเราจะสงเกตเหนวา สนคาเชน พวกงานหตถกรรม เชน เครองจกรสาน กระเปาหญาลเภา เครองนงหม ผาไหมทอมอ ผาบาตก กางเกงเล ซงสนคาเหลานในอดตตองอาศยเพยงชองทางการตลาดผานทางรฐบาล หรอเอกชนเปนผน าไปเสนอขายเองในตลาด
“อ-คอมเมรซ” (e-commerce) ถาจะกลาวกนสนๆกคอการท า ”การคา” ผานทางระบบอเลกทรอนกสนนเองโดยค าวาสออเลกทรอนกส นนจะครอบคลมตงแต ระดบเทคโนโลยพนฐาน อาทโทรศพท โทรสาร โทรทศน ไปจนถงเทคโนโลยทม ความซบซอนกวาน แตวาในปจจบนสอทเปนทนยมและมความแพรหลายในการใชงานคออนเทอรเนตและ มการน ามาใชประโยชนเพอการท าการคามาก จนท าใหเมอพดถงเรอง พาณชยอเลกทรอนกสคนสวนใหญ จะเขาใจไปวาคอการท าการคาผานอนเทอรเนตนนเอง นอกจากนนปจจบนอาจไดยนอกหลายๆ ค า อาท e-Business, e-Procurement, e-Readiness, e-Government ซงลวนมความสมพนธกนทงสน ในการทน าเอา เทคโนโลยดานอนเทอรเนตมาประยกตใชงาน (ศนยพฒนาพาณชยอเลกโทรนกส, 2007)
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-23
ตางประเทศ และเปนทแนนอนวาสนคาเหลานจะตองมราคาสงเนองจากตนทนในการท าตลาดเหลานนเอง ในปจจบนสนคาดงตวอยาง หรอสนคาอนๆ อกมากมายทมราคาถกลงและสามารถจดซอไดอยางงายดาย ผานเวบไซตทใหบรการอ-คอมเมรซอยมากมายในปจจบน โดยประเทศไทยเองกไดรบประโยชนจากสออนเทอรเนตทางดานนอยางมหาศาลไมวาจะเปนในแงของการสงออกหรอการน าเขาสนคา ซงผประกอบการกสามารถจดซอสนคาออนไลนไดจากเวบไซตของผประกอบการในประเทศอนๆ ไดเชนเดยวกน นอกเหนอจากค าวาอ-คอมเมรซแลว อกค าหนงทเราอาจจะพอไดยนคนหกนอยบางกคอค าวา อ-บซซเนส (e-business) ซงมความหมายกวางกวาค าวาอ-คอมเมรซในแงทมนครอบคลมการท า “ธรกจ” ทงหมดบนสออเลกทรอนกส
“อ-บซซเนส” (e-business) การด าเนนกจกรรมทาง “ธรกจ” ตางๆ ผานสออเลกทรอนกส การใชคอมพวเตอร เทคโนโลยสารสนเทศ การสอสารและอนเทอรเนต เพอท าใหกระบวนการทางธรกจ มประสทธภาพ และตอบสนองความตองการของคคา และลกคาใหตรงใจ และรวดเรวและเพอลดตนทนและขยายโอกาสทางการคา และการบรการ เมอเขาสยคดจทลจะมค าศพททไดยนบอยๆ อาท
BI=Business Intelligence: การรวบรวมขอมลขาวสารดานตลาด ขอมลลกคา และ คแขงขน
EC=E-Commerce: เทคโนโลยทชวยท าใหเกดการสงซอ การขาย การโอนเงนผานอนเทอรเนต
CRM=Customer Relationship Management: การบรหารจดการ การบรการ และการสรางความสมพนธทท าใหลกคาพงพอใจกบทงสนคา บรการ และ บรษท – ระบบ CRM จะใชไอทชวยด าเนนงาน และ จดเตรยมขอมลทเปนประโยชนตอการบรการลกคา
SCM=Supply Chain Management: การประสาน หวงโซทางธรกจ ตงแตแหลงวตถดบ ผผลต ผจดสง ผ คาสง ผ คาปลก จนถงมอผบรโภค
ERP=Enterprise Resource Planning: กระบวนการของส านกงานสวนหลง และ การผลต เชน การรบใบสงซอการจดซอ การจดการใบสงของ การจดสนคาคงคลง แผนและการจดการการผลต– ระบบ ERP จะชวยใหประบวนการดงกลาวมประสทธภาพและลดตนทน
(ศนยพฒนาพาณชยอเลกโทรนกส, 2007)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-24
ส าหรบรปแบบของอ-คอมเมรซนนเชนเดยวกบการท าธรกจทวๆ ไป คอจะตองมฝายของผซอและผขาย ซงสามารถแบงชนดของทงสองฝายนไดดงน
ผประกอบการ กบ ผบรโภค (Business to Consumer - B2C) คอการคาระหวางผ คาโดยตรงถงลกคาซงกคอผบรโภค เชน การขายหนงสอ ขายวดโอ ขายซดเพลงเปนตน
ผประกอบการ กบ ผประกอบการ (Business to Business – B2B) คอการคาระหวางผ คากบลกคาเชนกน แตในทนลกคาจะเปนในรปแบบของผประกอบการ ในทนจะครอบคลมถงเรอง การขายสง การท าการสงซอสนคาผานทางระบบอเลกทรอนกส ระบบหวงโซการผลต (Supply Chain Management) เปนตน ซงจะมความซบซอนในระดบตางๆกนไป
รปท 4-15 ภาพแสดงความสมพนธของระหวาง B2B และ B2C
ผบรโภค กบ ผบรโภค (Consumer to Consumer - C2C) ในเรองการตดตอระหวางผบรโภคกบผบรโภคนน มหลายรปแบบและวตถประสงค เชนเพอการตดตอแลกเปลยนขอมล ขาวสาร ในกลมคนทมการบรโภคเหมอนกน หรออาจจะท าการแลกเปลยนสนคากนเอง ขายของมอสองเปนตน
ผประกอบการ กบ ภาครฐ (Business to Government – B2G) คอ การประกอบธรกจระหวางภาคเอกชนกบภาครฐ ทใชกนมากกคอเรองการจดซอจดจางของภาครฐ หรอทเรยกวา e-Government Procurement ในประเทศทมความกาวหนาดานพาณชยอเลกทรอนกสแลว รฐบาลจะท าการซอ/จดจางผานระบบอเลกทรอนกสเปนสวนใหญเพอประหยดคาใชจาย เชนการประกาศจดจางของภาครฐในเวบไซต www.mahadthai.com หรอการใชงานระบบอดไอในพธการศลกากรของกรมศลฯ www.customs.go.th
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-25
ภาครฐ กบ ประชาชน (Government to Consumer -G2C) ในทนคงไมใชวตถประสงคเพอการคา แตจะเปนเรองการบรการของภาครฐผานสออเลกทรอนกส ซงปจจบนในประเทศไทยเองกมใหบรการแลวหลายหนวยงาน เชนการค านวณและเสยภาษผานอนเทอรเนต, การใหบรการขอมลประชาชนผานอนเทอรเนต เปนตน เชนขอมลการตดตอการท าทะเบยนตางๆของกระทรวงมหาดไทย ประชาชนสามารถเขาไปตรวจสอบวาตองใชหลกฐานอะไรบางในการท าเรองนนๆ และสามารถดาวนโหลดแบบฟอรมบางอยางจากบนเวบไซตไดดวย
(ศนยพฒนาพาณชยอเลกทรอนกส, 2007) นอกจากฝายผ ซอและผขายในอ-คอมเมรซแลว ยงมสวนระบบซอฟตแวรทท าหนาทเปนตวกลางในการประสานงานระหวางผใชตางๆ ภายในระบบ โดยระบบหรอเวบไซตอ-คอมเมรซทวไปนนจะประกอบดวยการท างาน 2 สวนหลกคอ สวนหนารานอเลกทรอนกส (electronic
storefront) ซงเปนสวนของเวบไซตทท าหนาทเสมอนเปนหนารานของผประกอบการ โดยในสวนหนารานนจะแสดงขอมลเกยวกบ สนคา รายละเอยดและรปของสนคา และสวนของรถเขนสนคา (shopping cart) ทท าหนาทเกบขอมลรายการสนคาทลกคาเลอกไวกอนท าการช าระเงน และเมอลกคาจะท าการสงซอกจะตองกรอกขอมลสวนตวของผ ซอ เลอกวธการช าระเงน และท าการช าระเงน โดยผดแลระบบฝงผประกอบการจะท าการตรวจสอบรายการสงซอเหลาน กอนท าการจดสงสนคาหรอบรการทลกคาตองการ นอกจากการซอขายรปแบบนแลว ยงมการท าการคาผานสออเลกโทรนกสรปแบบอนๆ อกเชน การประมลออนไลน (online auction) ทผ ใชหรอผ ตองการซอสนคาหรอบรการ สามารถท าการใสจ านวนเงนทตองการซอผานเวบไซตของผใหบรการประมล โดยเมอถงระยะเวลาทก าหนด ผทเสนอราคาสงสดกจะไดสทธในการสงซอไป และเนองจากอนเทอรเนตนนเปนสอทเราสามารถใชงานไดเกอบทกหนทกแหง การคาบนอนเทอรเนตจงขยายวงกวางจากการท างานบนเครองคอมพวเตอร ไปยงอปกรณสอสารไรสายเชน PDA หรอโทรศพทมอถอทวไป โดยเราเรยกการคาผานอปกรณไรสายแบบนวา m-commerce (mobile commerce) นนเอง และโปรแกรมส าเรจรปทวๆ ไปทมใชในปจจบนผาน m-commerce กมเชน การจายคาสาธรารณปโภค การจองตวชมภาพยนต หรอตวโดยสาร ส าหรบหวขอสดทายทจ าเปนตองเนนย าในการท าอ-คอมเมรซ ไมวาจะเปนทงฝายผ ซอและผขายนนกคอเรองของความมนคง (security) ในการท างานดานตางๆ เพราะอ-คอมเมรซนนมกเกยวของกบการใชจายเงน ไมวาจะผานบตรเครดต หรอผานชองทางอนๆ ดงนนผใชระบบจะตองระมดระวงและควรท าการตรวจสอบเวบไซตของผใหบรการใหด ผานหลกการการประเมนเวบไซตในหวขอทผานมาก กอนท าการซอขาย
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-26
การใชบรการตางๆบนอนเทอรเนตในการท างานและธรกจ นอกจากการทองไปบนเวลดไวดเวบและการท าการคาบนสออเลกโทรนกสแลว เรายงใชอนเทอรเนตเพอท างานตางๆ อกมากมาย โดยสวนใหญแลวงานเหลานจะเกยวของกบการตดตอสอสาร เพราะความสะดวกและขอจ ากดทมอยนอยมากของอนเทอรเนตในปจจบน การสอสารผานเครองมอบนเสนทางนจงถกพบเหนในชวตประจ าวนอยางแพรหลาย เครองมอและบรการตางๆ บนอนเทอรเนตเหลานไดแก
อ-เมล หรอ อเลกโทรนกสเมล (electronic mail) คอรปแบบของจดหมายทสงผานสออเลกโทรนกสไปบนเครอขายคอมพวเตอร โดยการสงนนจะตองท าผานโปรแกรมส าเรจรปทใชสง e-mail เชน Outlook, Outlook Express, & Audora หรอผานทางเวบไซตของผใหบรการ e-mail เชน Yahoo! Mail (www.yahoo.com) Hot Mail (www.hotmail.com) ในการทผใชคนหนงตองการจะม e-mail สกอนนน กสามารถท าไดงายดายมากในปจจบน โดยปกตแลวจะมอย 2 ชองทางดงน
ถาคณมองคกรในสงกด เชนเปนนกศกษาในมหาวทยาลย หรอเปนพนกงานในบรษท ใหลองตรวจสอบกบผดแลระบบหรอแผนกสารสนเทศในองคกรของคณ โดยปกตแลวองคกรทวไปจะใหผอยในสงกดม e-mail ไดคนละ 1 ชอเชน ในกรณของมหาวทยาลยหอการคาไทย นกศกษาและอาจารยจะสามารถม e-mail ในรปแบบของ [email protected]
นอกจากวธแรกแลว คณยงสามารถหา e-mail ทมผใหบรการ e-mail แบบไมคดคาใชจายอยมากมาย โดยคณจะตองท าการสมครสมาชกในเวบไซตเหลาน เพอกรอกขอมล username, password และขอมลสวนตวอนๆ
ไมวาจะเปนการจดหา e-mail ในรปแบบใดๆ กตามคณจ าเปนทจะตองระบขอมลทส าคญ
2 อยางซงจะใชในการสงและรบ e-mail ตอไปดงน
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-27
Username: หรอชอผ ใช ซงคณจะตองท าการตงตามกฏเกณฑทองคกรหรอเวบไซตผใหบรการ
ก าหนดไว และภายใต Domain name (สวนทตอทาย @) เดยวกนจะตองมชอผใชไมซ ากน เชน [email protected] หรอ [email protected] สวนของ monarin_uer และ monaliza_bk คอ username ทคณตงขนเอง
Password: หรอรหสผาน ซงเปนสวนส าคญทใชปองกนไมใหผ อนท าการรบหรอสง e-mail ในชอของคณได โดยทวไปมกจะตงเปนรหสทไมซ ากบ username หรอคาดเดาไดงาย
โดยการสง e-mail นนเชนเดยวกบการสงจดหมายโดยปกต ผสงจะตองท าการกรอกขอมล
ตางๆ ทจ าเปนในการสง กอนท าการสง e-mail ออกไปดงแสดงในรปท 4-16 ขนตอนการสง e-mail
รปท 4-16 ขนตอนการสง e-mail ผานโปรแกรม outlook express (Shelly Cashman, 2005)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-28
FTP
FTP (อานวา เอฟ-ท-พ) หรอ File Transfer Protocol คอมาตรฐานทางอนเทอรเนตทใชก าหนดการสง (uploading) และรบ (downloading) ไฟล ระหวางคอมพวเตอรในเครอขาย โดยไฟลเหลานอาจอยในรปของ เอกสาร รปภาพ หรอไฟลอนๆ เชนไฟลเวบเพจ ทผออกแบบเวบไซตจะตองใชโปรแกรมส าหรบการท า FTP ในการสงไฟลเวบเพจไปยงเวบเซรฟเวอร เพอเพมหรอแกไขขอมลบนเวบไซต ในปจจบนระบบปฎบตการทเราใชอยเชน Windows XP, Windows 2003 และ Unix ไดรวมเอาโปรแกรมส าเรจรปส าหรบ FTP ไวแลว ดงแสดงในรปท 4-17 การใชเบราเซอรส าหรบการรบสงไฟล หรอคณอาจเลอกทใชโปรแกรมเสรมอนๆ ทสามารถหาดาวนโหลดไดจากเวบไซตทรวบรวมโปรแกรมทวไปไว
รปท 4-17 การใชเบราเซอรส าหรบการรบสงไฟล
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-29
Newsgroup and Message Boards
Newsgroup คอเวบไซตทผใหบรการเปดโอกาสใหบคคลทวไปสามารถเสนอความคดเหนภายใตหวขอหนงๆ โดยการจะเขารวมใชงาน newsgroup นน ผใชจะตองท าการสงขอความไปยง newsgroup นนๆ และผใชคนอนๆ กจะท าการอานและตอบกลบไปยงท newsgroup เดยวกน โดย newsgroup ทงหมดทมอยจะจดอยภายใต internet newsgroup กลางทเรยกวา Usenet สวน Message Boards หรอ Web Boards หรอทเราเรยกกนในภาษาไทยวากระดานสนทนานน กคอเวบไซตทผใหบรการเปดโอกาสใหเปนชองทางกบผใชทวไปบนอนเทอรเนตเสนอหรอแสดงความคดเหนตอเรองหนงๆ โดยเวบไซตเหลานจะมการจดหมวดหมของเรองทตองการแสดงความคดเหน และถาผ ใชสนใจในหวขอใดๆ กสามารถท าการสรางเปนหวขอเรองใหม (หวขอเรองน เรยกวากระทนนเอง) และใหผสนใจอนๆรวมแสดงความคดเหนได ตวอยาง Web Boards ทมผใชเปนจ านวนมากในประเทศไทยไดแก Pantip Cafe (www.pantip.com) Sanook (www.sanook.com)
รปท 4-18 ตวอยาง Message Boards หรอ Web Boards
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-30
Mailing Lists
เปนอกบรการหนงทผใหบรการเสนอขาวสารทวไป หรอขาวสารเกยวกบสนคาหรอบรการตางๆ จดท ารายชอผ ทสนใจรบขาวสารจากองคกรของตนเองขน โดยสวนใหญจะท าการจดเกบขอมลสวนตวและทส าคญทสดคอการจดเกบ e-mail ของสมาชก และเมอองคกรมการเสนอขาวกจะท าการกระจายขาวสารผานทางรายการสมาชกเหลานทเราเรยกวา Mailing Lists
รปท 4-19 ตวอยางของเวบไซตทเปดใหบรการ Mailing List
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-31
Chat Rooms
Chat (ออกเสยงวา แชท) คอชนดของการตดตอสอสารกนแบบ real time ผานคอมพวเตอรและเครอขาย โดยค าวา real time ในทนหมายถงวาผตดตอสอสารทง 2 ฝาย (หรอหลายฝายสามารถรบและสงขอความหรอสารไดในเวลาเดยวกน โดยการ chat นนจะท าผานเวบไซตทใหบรการ chat room ทเปนเสมอนหองส าหรบใหผใชเขาไปพดคยในเรองทสนใจได โดยในระหวาการ chat คณสามารถเลอกสงสงตางๆ ไมวาจะเปนการพมพขอความ การสงเสยง รปภาพ หรอไฟลวดโอ ไปยงผใชทพดคยอยดวยได โครงสรางของการ chat เกดขนไดผานโปรแกรมทเรยกวา chat client ซงผใชจะท าการใชโปรแกรมนในการตดตอเขาไปยงเครองเซรฟเวอรทท าหนาทเปนศนยกลางในการตดตอสอสาร โดยผใหบรการ chat สวนใหญจะมเจาหนาททท าหนาทตรวจสอบการเขยนขอความหรอสงไฟล โดยถาพบวาขอความไมเหมาะสมหรอไมถกตองกบกฎเกณฑของผใหบรการ เจาหนาทเหลานกจะท าการปดการ chat ของผใชเหลานน
รปท 4-20 ตวอยางโปรแกรม chat
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-32
Instant Messaging
ส าหรบ Instant Messaging หรอ IM นนนบวาเปนโปรแกรมยอดฮตในปจจบน ทผใชนอกจากจะสามารถตดตอสอสารกบผใชคนอนๆ ไดแบบ real time แลวยงสามารถรบรถงการออนไลน หรอการเขาใชงานของผใชคนอนๆ ไดดวย โดยโปรแกรม IM สวนใหญจะมการแสดงขอความแจงเมอผใชคนอนๆ ท าการลอกอนเขาสระบบ โปรแกรม IM เหลานทมผใชจ านวนมากในปจจบนไดแก Windows Live Messenger (Microsoft) ทตดตงมาพรอมกบระบบปฎบตการ Windows XP และสงกวาขนไป หรอโปรแกรม Yahoo Messenger และส าหรบประเทศไทยนนกม Sanook! QQ และ True Life Plus
รปท 4-21 ตวอยางโปรแกรม Instant Messaging
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-33
Internet Telephony
รปท 4-22 ตวอยางโปรแกรม
internet phone
คงไมมอะไรดไปกวาการทเราสามารถตดตอสอสารดวยการพดคยดวยเสยงโดยตรง แทนการพมพขอความหรอสงไฟล Internet Telephony หรอ ทเรยกวา Voice over IP ท าใหเราสามารถโทรพดคยกบเพอนหรอลกคาไดผานสญญาณเสยงระหวาคอมพวเตอรดวยกน หรอระหวางคอมพวเตอรกบอปกรณไรสายเชน PDA หรอโทรศพทมอถอ ขอแตกตางทส าคญระหวาง Internet Telephony กบ Telephone หรอโทรศพทปกตกคอ ส าหรบ Internet Telephony ขอมลสญญาณเสยงจะถกสงผานไปบนเครอขายอนเทอรเนต แทนการสงสญญาณผานเครอขายโทรศพทปกต ซงท าใหการพดคยแบบนมคาใชจายทต ากวาการโทรศพทปกตมาก โดยถาเปนการโทรระหวางเครองคอมพวเตอรทเชอมตออนเทอรเนตดวยกน จะไมเสยคาใชจาย และหากเปนการเชอมตอระหวางคอมพวเตอรบนอนเทอรเนตและโทรศพทพนฐานทวไปกจะมคาใชจาย (ต ากวาผานเครอขายโทรศพทปกต) ขนกบอตราทผ ใหบรการก าหนด
ผใชทตองการใช Internet Telephony ควรจะเชอมตออนเทอรเนตผานอนเทอรเนตความเรวสง (DSL) เนองจากระบบจะใหคณภาพสญญาณทดกวา และผใชจะตองใชโปรแกรมทสามารถโทรเชอมตอสญญาณบนอนเทอรเนตได โปรแกรมเหลานไดแก Net2Phone NetMeeting
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-34
รปแบบการด าเนนธรกจบนเวบ Michael Rappa (2004) ไดแบงประเภทของธรกจบนเวบไว 9 ประเภทดวยกน ดงแสดงในตารางดานลาง คอลมนแรกเปนชอของรปแบบธรกจ คอลมนทสองอธบายธรกจประเภทนนโดยสงเขป และคอลมนทสามแสดงตวอยางของเวบไซตซงท าธรกจแบบนนๆ โลกธรกจ โดยเฉพาะอยางยง ธรกจบนโลกออนไลน มการเปลยนแปลงอยอยางรวดเรวตลอดเวลา มบรษทใหม ๆ ทเขาสตลาดดวยรปแบบธรกจใหม ๆ อยเสมอ ในขณะเดยวกน กมบรษททลมเหลวปดตวลงไปเปนจ านวนไมนอย รายการดานลางน ถงแมจะมความสมบรณอยมาก กมอาจบอกไดวาครบถวนสมบรณแบบทสด หรอถกตองอยตลอดไป ดงค ากลาวทวา “รปแบบการด าเนนธรกจบนเวบ เปนเรองทมการพดถงบอยทสด แตกเปนเรองทเรามความเขาใจนอยมากทสดเชนกน” นกศกษาจงควรสนใจตนตวรบขาวสารขอมลในโลกธรกจและเทคโนโลยอยางสม าเสมอ เพอความเปน Business Smart ตวจรง รปแบบธรกจ วธการด าเนนการ ตวอยาง แบบตวแทน หรอ โบรกเกอร (Brokerage Model)
โบรกเกอรเปนผสรางตลาดขนมา โดยน าผซอและผขายมาพบกน และอ านวยความสะดวกในการท าธรกรรม
มทงแบบ B2B, B2C และ C2C
โดยปกตธรกจนจะมรายไดจากคานายหนาคาธรรมเนยมจากการท าธรกรรม
ซงการคดคาธรรมเนยมจะแตกตางกนไปตามแตธรกจ
Ebay
Amazon marketplace
Paypal
แบบการโฆษณา (Advertising Model)
เปนนวตกรรมใหมทพฒนาจากสอโฆษณาแบบดงเดม
โดยทวไปเวบไซตจะใหเนอหา เชน ขาว บทวเคราะห และใหบรการ เชนอเมล บลอก ผสมผสานมากบขอความโฆษณาในรปแบบของแบนเนอร
แบนเนอรมกจะเปนแหลงทมาของรายไดหลก แตธรกจกอาจมรายไดจากเนอหาและบรการทใหเชนกน
Yahoo
เวบไซตของหนงสอพมพตางๆ
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-35
รปแบบการโฆษณาจะท ารายไดด กตอเมอปรมาณการเยยมชมเวบไซตมมากพอ
แบบขายขอมล (Information Intermediary Model)
ขอมลเกยวกบผบรโภคและพฤตกรรมการบรโภคมคณคาอยางยงตอธรกจตางๆ ขอมลทมการวเคราะหอยางดมกจะถกใชในการก าหนดแผนการตลาด การตงราคาสนคา การศกษาความตองการของผบรโภค เพอพฒนาผลตภณฑใหม ๆ
เวบไซตเหลานรวบรวมขอมลเกยวกบผผลตผลตภณฑ และผบรโภค บางกท าหนาทเปนคนกลางใหบรการขอมลแกผ ซอและผขายใหเขาใจสภาพของตลาดไดดขน
Nielsen Online
Coolsavings
แบบรานคา (Merchant Model)
คอการเปดรานคาสงและคาปลกสนคาและบรการบนเวบนนเอง
อาจมการตงราคาขายแบบรานคาทวไป หรอด าเนนการประมลสนคาออนไลน
Amazon.com
Apple iTune music store
Ebay
แบบผผลตขายตรง (Manufacturer Model)
ผผลต เชน บรษททผลตสนคาหรอบรการนนๆ ขายสนคาหรอบรการใหกบผ ซอโดยตรง
ท าใหชองทางการจดจ าหนายสนลง ลดคาใชจายทจะตองเสยไประหวางทาง ใหกบพอคาคนกลาง
ผผลตสามารถเพมประสทธภาพและคณภาพของการบรการลกคา เพราะสามารถเขาใจความตองการของลกคาไดดมากขน
Dell Computer
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-36
แบบเครอขายพนธมตร (Affiliate Model)
เวบไซตแบบพนธมตรจะมรายไดจากการทผใชงานเวบหนงคลกผานจากเวบนนไปยงผ คาซงอยอกเวบหนง
ในบางกรณ หากเวบไซตของผ คาไมไดสรางยอดขาย กไมตองจายเงน ชวยใหลดตนทนการโฆษณาได
เชน การแลกเปลยนแบนเนอร (Banner exchange) การจายเงนตอจ านวนคลก (Pay-per-click) และการแบงรายไดระหวางเวบพนธมตร (Profit sharing)
Google AdWords
Yahoo! Search Marketing
MSN adCenter
แบบชมชนออนไลน (Community Model)
เปนการสรางชมชนขนมา ธรกจแบบจะขนอยกบความนยมของผใชเปนหลก
รายไดจากการขายสนคาและบรการอาจจะเชอมโยงกบการโฆษณาเหมอนในรปแบบการโฆษณา และยงมรายไดจากการสมครใชบรการสวนเสรมทมคาใชจาย
เทคโนโลยเวบเหมาะอยางยงกบรปแบบธรกจชมชนออนไลนจงมการสรางเครอขายทางสงคมแบบออนไลนขนมาเปนจ านวนมาก
แบบสมาชก (Subscription Model)
ผใชจะตองเสยคาธรรมเนยมการใชบรการ อาจเปนรายวน รายเดอน หรอรายป
เวบไซตสวนมากอาจมทงเนอหาทใหบรการฟรและแบบทใหบรการเฉพาะสมาชกเทานน
โดยทวไป คาธรรมเนยมการใชบรการจะคดเปนจ านวนแนนอน ไมแปรผนไปตามปรมาณการใชงาน
ธรกจแบบนจะรวมรปแบบการโฆษณาเขาไปดวยจงมรายไดจากหลายชองทาง
IEEE Explore
ACM Digital Library
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-37
แบบจายตามทใชจรง (Utility Model)
การคดคาใชจายจะอยบนพนฐานของอตราการใชงานจรง หรอเรยกวา Metered Subscription คลายกบการจดมาตรการใชน าประปา และไฟฟา
คลายกบการทผใหบรการอนเทอรเนต (ISP) บางรายอาจคดคาใชจายลกคาเปนนาท หรอตามจ านวนขอมลทใช
The New York Times (from Jan 2011)
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-38
บทสรป มาถง ณ จดนทกคนพอเหนภาพของอนเทอรเนตโดยรวม ซงเนอหาในบทนไดกลางถง ความหมายและความเปนมาของอนเทอรเนต และการใชงานอนเทอรเนตซงรวมถงหนงในการใชงานทส าคญทสดคอเวลดไวดเวบ ทเปนแหลงรวมขอมลแบบไฮเปอรเทกซ หรอเวบเพจในแขนงตางๆ ทท าใหเราสามารถคนหาไดอยางงายดายผานเวบไซตผใหบรการดาน search directory หรอ search engine เมออนเทอรเนตท าลายขอบเขตของการตดตอลงและยอโลกใหเหลอเลกเพยงเทาหนาจอคอมพวเตอร มนษยกเรมท าการคาผานสอทางอนเทอรเนตทนท การคาแบบนหรออ-คอมเมรซท าใหผผลตลดตนทนในดานของการประชาสมพนธและขนตอนของการสงซอ รวมทงเปนการขยายตลาดออกไปในทวทกมมของโลกทอนเทอรเนตไปถง นอกจากนเรายงไดศกษาถงเครองมอตางๆ ทใชในการตดตอสอสารทางอนเทอรเนต ทท าใหชวตและการท างานของเรางายขนเองอยางมาก ไมวาจะเปนการสอสารผานทาง e-mail การเสนอแนวคดหรอประชาสมพนธผาน Newsgroup หรอ Message Boards การรบขาวสารผาน Mailing Lists การพดคยแบบ real time ผาน chat room instant messaging และ internet telephony
เราไดแบงประเภทของธรกจบนเวบไว 9 ประเภทดวยกน ธรกจบนโลกออนไลนนนมการเปลยนแปลงอยอยางรวดเรวตลอดเวลา เราจงควรสนใจตนตวรบขาวสารขอมลในโลกธรกจและเทคโนโลยอยางสม าเสมอ เพอความเปน Business Smart อยางแทจรง
HG032 ทกษะการด ารงชวตในสงคมโลก: เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
บทท 3 เทคโนโลยเวบและการประยกตใชเพอประโยชนทางธรกจ 3-39
แบบฝกหดทายบทท 3 1. จงขดเครองหมาย / หนาขอทถกและ ขดเครองหมาย X หนาขอทผด
_____ 1. การใชงานอนเทอรเนตสามารถท าไดทกหนทกแหง โดยไมตองเชอมตอเขาสเครอขายคอมพวเตอรใดๆ
_____ 2. เราสามารถดาวนโหลดหรออพโหลดไฟลบนเครอขายอนเทอรเนต ไดดวยความเรวทสงกวาเมอใชงานการเชอมตอแบบ ADSL แทนการใช Dial-Up
_____ 3. สวนของ IP Address คอกลมตวเลข 4 กลมคนดวยเครองหมาย . โดยกลมตวเลขนใชแทนคอมพวเตอรแตละเครองบนเครอขาย ทจะตองมคาไมซ ากนส าหรบคอมพวเตอรแตละเครอง
_____ 4. การใชงาน Domain Name นนสามารถท าไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ _____ 5. ความหมายทแทจรงของ WWW คอกลมของเอกสารอเลกโทรนกสทประกอบไปดวย
สอตางๆ เชน เทกซ รปภาพ วดโอ ทถกจดเกบและสามารถเรยกใชงานไดบนอนเทอรเนต _____ 6. จาก URL http://www.utcc.ac.th/path/index.htm เฉพาะสวนของ www.utcc.ac.th
เทานนทแสดงถงเวบแอดเดรส _____ 7. เราสามารถใชขอมลจากเวบไซตใดๆ มาอางองส าหรบการท ารายงาน หรอเขยน
บทความไดเนองจากขอมลมความนาเชอถอและถกตองเสมอ _____ 8. เราเรยกเวบไซตทเจาของใชในการอพเดทขอมลอยเปนประจ า เชนการเขยนสมด
บนทกประจ าวน (ไดอาร) และอนญาตใหผ เยยมชมลงความคดเหนเกยวกบขอมลเหลาน ไดวา Blog
2. จงอภปรายวารปแบบการด าเนนธรกจบนเวบแบบใดใน 9 แบบ ทคณคดวาเปนรปแบบทนาจะประสบความส าเรจมากทสด คณสามารถหาขอมลบรษทตาง ๆ กวา 840,000 บรษท จากฐานขอมล Corpus จากเวบไซตหอสมดกลาง หรอท https://corpus.bol.co.th/
บทท 3 เทคโนโลยเวบและ การประยกตใช เพอประโยชนทางธรกจ 3-40
เอกสารอางอง 1. เกรยงศกด หงษชมแพ. (2544). มาตรฐานอนเตอรเนตและโปรโตคอล, กรงเทพฯ: สาม
ยาน.COM 2. Raymond Greenlaw. (2000). In-line/On-line Fundamentals of the INTERNET and
the World Wide Web 3. Gary B. Shelly, Thomas J. Cashman, Misty E. Vermaat , “Computers 2006: A Gateway to
Information” , Thomson, 2006. 4. [Online] http://th.wikipedia.org/wiki/ 5. [Online] http://www.davesite.com/webstation/net-history.shtml 6. [Online] http://www.computerhistory.org 7. [Online] http://wbc.msu.ac.th/ge/1299108/section1_2.htm 8. [Online] http://computer.howstuffworks.com/internet-infrastructure.htm-Jeff Tyson 9. [Online] http://www.thnic.co.th 10. [Online] http://www.thaidomainname.com 11. Michael Rappa. Business Models on the Web.
[Online] http://digitalenterprise.org/models/models.html 12. Michael Rappa. The utility business model and the future of computing services
IBM SYSTEMS JOURNAL, VOL 43, NO 1, 2004