คอมพวเตอร (องกฤษ: computer) หรอในภาษาไทยวา คณตกรณ[2][3] เปนเครองจกรแบบสงการไดทออกแบบมาเพอดำาเนนการกบลำาดบตวดำาเนนการทางตรรกศาสตรหรอคณตศาสตร โดยอนกรมนอาจเปลยนแปลงไดเมอพรอม สงผลใหคอมพวเตอรสามารถแกปญหาไดมากมาย

คอมพวเตอรถกประดษฐออกมาใหประกอบไปดวยความจำารปแบบตาง ๆ เพอเกบขอมล อยางนอยหนงสวนทมหนาทดำาเนนการคำานวณเกยวกบตวดำาเนนการทางตรรกศาสตร และตวดำาเนนการทางคณตศาสตร และสวนควบคมทใชเปลยนแปลงลำาดบของตวดำาเนนการโดยยดสารสนเทศทถกเกบไวเปนหลก อปกรณเหลานจะยอมใหนำาเขาขอมลจากแหลงภายนอก และสงผลจากการคำานวณตวดำาเนนการออกไป

หนวยประมวลผลของคอมพวเตอรมหนาทดำาเนนการกบคำาสงตางๆ ทคอยสงใหอาน ประมวล และเกบขอมลไว คำาสงตางๆ ทมเงอนไขจะแปลงชดคำาสงใหระบบและสงแวดลอมรอบๆ เปนฟงกชนทสถานะปจจบน

คอมพวเตอรอเลกทรอนกสเครองแรกถกพฒนาขนในชวงกลางครสตศตวรรษท 20 (ค.ศ. 1940 – ค.ศ. 1945) แรกเรมนน คอมพวเตอรมขนาดเทากบหองขนาดใหญ ซงใชพลงงานมากเทากบเครองคอมพวเตอรสวนบคคล (พซ) สมยใหมหลายรอยเครองรวมกน[4]

คอมพวเตอรในสมยใหมนผลตขนโดยใชวงจรรวม หรอวงจรไอซ (Integrated circuit)โดยมความจมากกวาสมยกอนลานถงพนลานเทา และขนาดของตวเครองใชพนทเพยงเศษสวนเลกนอยเทานน คอมพวเตอรอยางงายมขนาดเลกพอทจะถกบรรจไวในอปกรณโทรศพทมอถอ และคอมพวเตอรมอถอนใชพลงงานจากแบตเตอรขนาดเลก และหากจะมคนพดถงคำาวา "คอมพวเตอร" มกจะหมายถงคอมพวเตอรสวนบคคลซงถอเปนสญลกษณของยคสารสนเทศ อยางไรกด ยงมคอมพวเตอรชนดฝงอกมากมายทพบไดตงแตในเครองเลนเอมพสามจนถงเครองบนขบไล และของเลนชนดตางๆ จนถงหนยนตอตสาหกรรม

Case คอ ฮารดแวรทสำาคญอกชนหนง ทหอหมอปกรณคอมพวเตอรไว เปนฮารดแวรทรองรบฮารดแวรอนๆ เชน Motherboard HDD CD-DVD PS พดลมระบายอากาศ และ และอปกรณเสรมอน ๆ เปนตน มลกษณะ เปนทรงคลายรปทรงสเหลยม มชองวางภายใน ใชรองรบอปกรณตาง ๆ

ซพย (CPU) คอ อปกรณตวหนงทมความสำาคญและจำาเปนในการทำางานของคอมพวเตอรซงอาจจะเรยกวาเปนหวใจของคอมพวเตอรเลยกได ซพย เปนตวควบคมการทำางานของอปกรณตางๆ ไมวาจะเปนอปกรณทอยในคอมพวเตอร หรออปกรณตอพวงทตอรวมกบคอมพวเตอร โดย จะเปนตวกำาหนดความสำาคญของอปกรณวาตวใดมความสำาคญมากกวาซงหากตดตงอปกรณ 2 ตวทอนเทอรพ, การแจงกบซพยวาจะขอเฉพาะอปกรณทมความสำาคญมากกวาเทานน สวนตวทสำาคญ

นอยกวาจะไมสามารถใชงานได เชน ถาเราตอการดจอภาพกบการดเสยงทอนเทอรพเดยวกน ซพย จะเลอกใหใชไดเฉพาะการดจอภาพเทานน

การดแสดงผล หรอ การดจอ (video card หรอ display card) เปนอปกรณทรบขอมลเกยวกบการแสดงผลจากหนวยความจำา มาคำานวณและประมวลผล จากนนจงสงขอมลในรปแบบสญญาณเพอนำาไปแสดงผลยงอปกรณแสดงผล (มกเปนจอภาพ)

ฮารดดสก (องกฤษ: hard disk drive) หรอ จานบนทกแบบแขง (ศพทบญญต) คอ อปกรณคอมพวเตอรทบรรจขอมลแบบไมลบเลอน มลกษณะเปนจานโลหะทเคลอบดวยสารแมเหลกซงหมนอยางรวดเรวเมอทำางาน การตดตงเขากบตวคอมพวเตอรสามารถทำาไดผานการตอเขากบแผงวงจรหลก (motherboard) ทมอนเตอรเฟซแบบ

ขนาน (PATA) , แบบอนกรม (SATA) และแบบเลก (SCSI) ทงยงสามารถตอเขาเครองจากภายนอกไดผานทางสายยเอสบ, สายไฟรไวร รวมไปถงอนเตอรเฟซอนกรมแบบตอนอก (eSATA) ซงทำาใหการใชฮารดดสกทำาไดสะดวกยงขนเมอไมมคอมพวเตอรถาวรเปนของตนเอง

คยบอรด หรอ แปนพมพ (ศพทบญญตใชวา แผงแปนอกขระ) เปนอปกรณคอมพวเตอรททกเครองจำาเปนตองม เปนอปกรณหลกทใชในการนำาขอมลลงในเครองคอมพวเตอร โดยปกตมกจะมลกษณะเปนสเหลยมผนผาหรอใกลเคยง มแปนตางๆ ประมาณรอยแปนอยบนคยบอรด (ขนอยกบผงแปนพมพ) ซงถอดแบบมาจากเครองพมพดด ออกแบบมาเพอใชสำาหรบรบขอมลทเปนตวอกขระ แลวทำาการเปลยนเปนรหส 7 หรอ 8 บต จากนนจงสงใหคอมพวเตอรประมวลผล หรอใชควบคมฟงกชนการทำางานบางอยางของคอมพวเตอร และเพอใหการปอนขอมลทเปนอกขระและตวเลขทำาไดงายและสะดวกขน คยบอรดจงแยกแผงทเปนแปนอกขระกบแปนตวเลขแยกไวตางหาก

แผงวงจรหลก, แผงหลก หรอชออนเชน เมนบอรด (องกฤษ: mainboard/main board), มาเธอรบอรด (องกฤษ: motherboard), ซสเตมบอรด (องกฤษ: system board), ลอจกบอรด (องกฤษ: logic board) เปนแผงวงจรอเลกทรอนกสสวนสำาคญของคอมพวเตอร แผงวงจรหลกของคอมพวเตอรสวนบคคลทวไปจะประกอบดวยซอกเกตสำาหรบบรรจหนวยประมวลผลกลางและหนวยความจำา มไบออสเปนเฟรมแวร พรอมชองใหสามารถเชอมตออปกรณเสรมอน ๆ ไดทงอปกรณตดตงภายในและอปกรณเชอมตอภายนอกแผงวงจรหลก หมายถง แผงวงจรหลกในเครองคอมพวเตอร ทอปกรณตางๆเชอมตออยอกทหนงโฆษณาคอมพวเตอรสวนบคคลในบางประเทศใชศพทสแลงเรยกแผงวงจรหลกวา mobo (โมโบ) ซงเปนคำายอจาก motherboard

เมาส คออปกรณทใชในการควบคมตวชบนจอคอมพวเตอร (pointing device) เปนอปกรณสำาคญในการใชงานคอมพวเตอรชนหนง ซงปจจบนถกออกแบบมาใหมรปราง ลกษณะ สสน ตางๆกน บางรนมไฟประดบใหสวยงาม เพอใหเมาะสมกบการใช

งานในแตละประเภทและความชนชอบของผใช เชนมขนาดเลก มสวนโคงและสวนเวาเขากบองมอของผใช มรปรางสสนแปลกตาไปจากรนทวๆไป หรอเปนรปตวการตน และลาสดไดมการพฒนา เมาสอากาศ (Air Mouse) ซงสามารถใชงานเมาสโดยถอขนมาเอยงไปมาในอากาศโดยไมจำาเปนตองใชแผนรอง กสามารถควบคมตวชไดเชนกน

การทำางานของเมาส ภายในตวเมาสจะมอปกรณสำาหรบตรวจจบตำาแหนงการเคลอนไหวของลกกลงยาง(สำาหรบรนเกา)หรออปกรณตรวจจบการเปลยนแปลงของแสง (ในเมาสทใชแอลอดหรอเลเซอรเปนแหลงกำาเนดแสง) โดยตวตรวจจบจะสงสญญาณไปทคอมพวเตอรเพอแสดงผลของตวชบนหนาจอคอมพวเตอร

การเชอมตอเขากบคอมพวเตอร การใชงานเมาสรวมกบเครองคอมพวเตอรนนจะตองมการตอมนเขากบชองตอของคอมพวเตอร ซงในยคแรกๆนนชองสำาหรบตอเมาสจะมลกษณะเปนหวกลมใหญภายในมขาเปนเขมเรยกวาแบบ DIN ตอมามการพฒนาชองตอเปนแบบหวเขมทเลกลงเรยกวา PS/2 แตการเชอมตอทงสองแบบนนไมสามารถเชอมตออปกรณไดหลากหลาย จงมการพฒนาชองตอแบบ USB ขนมา และในเวลาใกลๆกนกไดมการพฒนาการเชอมตอเมาสแบบไรสายขนมาโดยใชสญญาณวทยเปนตวเชอมตอแทนสายเรยกวา เมาสไรสาย (Wireless mouse)

เมาสไดชอมาจากรปรางของตวมนเอง และสายไฟ ซงมลกษณะคลายหน (Mouse) และหางหน และขณะเดยวการเคลอนทของตวชบนหนาจอมลกษณะการเคลอนทไมมทศทางเหมอนการเคลอนทของหน

แหลงจายไฟสำาหรบคอมพวเตอร หรอ พาวเวอรซพพลาย (Power Supply) เปนอปกรณทมความสำาคญอยางมากตออปกรณเกอบทกตวในระบบคอมพวเตอร ซพพลายของคอมพวเตอรนนมลกษณะการทำางาน คอทำาหนาทแปลงกระแสไฟฟาจาก 220 โวลต เปน 3.3 โวลต, 5 โวลต และ 12 โวลต ตามแตความตองการของอปกรณนนๆ โดยชนดของพาวเวอรซพพลาย ในคอมพวเตอรจะแบงไดเปน 2 ชนดตามเคส คอแบบ AT และแบบ ATX

แรม หรอ หนวยความจำาเขาถงโดยสม  (องกฤษ: random access memory: RAM) เปนหนวยความจำาหลก ทใชในระบบคอมพวเตอรยคปจจบน หนวยความจำาชนดน อนญาตใหเขยนและอานขอมลไดในตำาแหนงตางๆ อยางอสระ และรวดเรวพอสมควร โดยคำาวาเขาถงโดยสมหมายความวาสามารถเขาถงขอมลแตละตำาแหนงไดเรวเทาๆ กน ซงตางจากสอเกบขอมลชนดอนๆ อยางเทป หรอดสก ทมขอจำากดของความเรวในการอาน

และเขยนขอมลและความเรวในการเขาถงขอมล ทตองทำาตามลำาดบกอนหลงตามทจดเกบไวในสอ หรอมขอกำาจดแบบรอม ทอนญาตใหอานเพยงอยางเดยว

ขอมลในแรม อาจเปนโปรแกรมทกำาลงทำางาน หรอขอมลทใชในการประมวลผล ของโปรแกรมทกำาลงทำางานอย ขอมลในแรมจะหายไปทนท เมอระบบคอมพวเตอรถกปดลง เนองจากหนวยความจำาชนดน จะเกบขอมลไดเฉพาะเวลาทมกระแสไฟฟาหลอเลยงเทานน (หนวยความจำาชวคราว)