· web view(3) kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç...

C SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANILIĞI SINAVI HAZIRLIK SPOT BİLGİLERİ

1- İŞHUKUKU2-

İş hukuku; İş nedeniyle işçi ve işverenler arasında kurulan ilişkiler ve bunun yanında işçi ve işveren örgütlerinin

(sendikaların) Kendi aralarındaki ve Devletle olan ilişkilerini de düzenleyen bir hukuk disiplinidir.

Mevzuat:

Anayasa

Uluslararası Antlaşma

Kanun

Kanun Hükmünde Kararname

Tüzükler

Yönetmelikler

Diğer Düzenleyici İşlemler (Yönetmelik, Tebliğ, Genelge vb.)

Kısmî Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi: İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî sürelidir.

Süreli Fesih: Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.

a) İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 2 hafta sonra,

b) İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 4 hafta sonra,

c) İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 6 hafta sonra,

d) İşi 3 yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak 8 hafta sonra,

Feshin geçerli sebebe dayandırılması: 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir.

İŞ KANUNU HÜKÜMLERİ UYGULANMAYAN İŞLER:

a) Deniz ve hava taşıma işlerinde,

b) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,

c) 50'den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,

d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışarıdan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,

e) Ev hizmetlerinde,

f) İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar hakkında,

g) Sporcular hakkında,

h) Rehabilite edilenler hakkında,

Haftalık normal çalışma süresi, 45 saattir.

Günde 11 saatten fazla çalıştırılamaz.

Günde en çok 3 saat fazla mesai,

Yılda en çok 270 saat fazla mesai yaptırılır.

1

Telafi eğitimi günde 3 saatten fazla olamaz.

Vardiya değişiminde en az 11 saat dinlenilmesi gerekmektedir.

FAZLA ÇALIŞMA: Haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Normal ücretten %50 zamlı hesaplanır.

GECE SÜRESİ : “Çalışma hayatında gece en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve herhalde en fazla 11 saat süren dönemdir. Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan çalışması gece çalışması sayılır. Gece çalıştırılacak işçilerin sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olduğu, işe başlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelenir.

Gece çalıştırılan işçiler en geç 2 yılda bir defa periyodik sağlık kontrolünden geçirilirler.

Gece çalışacak kadınlar ve çocukların periyodik sağlık kontrol zamanı yılda 2 defa

Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz

Gece Çalışma Döneminde Günlük çalışma süresi en fazla 7.5 saattir. Gece çalışmalarında fazla çalışma yaptırılamaz. 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler ile mesleki eğitim almamış kişilerin sanayiye ait işlerde

gece çalıştırılması yasaktır. Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için; işçinin işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi

de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması gerekir.

İZİN SÜRELERİ: 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden,

- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,

- 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.

Ancak, 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz

ARA DİNLENMESİ: İşçilere;

a) 4 saat veya daha kısa süreli işlerde 15 dakika,

b) 4 saatten fazla ve 7,5saate kadar (7,5 saat dahil) süreli işlerde yarım saat,

c) 7,5 saatten fazla süreli işlerde bir saat, Ara dinlenmesi verilir.

Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.

İŞ KAZALARINDA BİLDİRİM: İşveren iş kazasını o yerin yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, SGK’ya da en geç kazadan sonraki 3 işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile bildirmek zorundadır.

ÖZÜRLÜ VEYA ESKİ HÜKÜMLÜ ÇALIŞTIRMA:

İşverenler ( Özel Sektör ) 50 veya daha fazla işçi çalıştırıyorsa %3 özürlü, KAMU’da %4 özürlü; % 2 eski hükümlü çalıştırmak zorundadır. Çalıştırmadığı her ay için 750 TL para cezası öder.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

6331 uygulanmayan yerler:

1. Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç, Türk silahlı kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve milli istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri

2. afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri

3. ev hizmetleri

4. çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar

2

5. hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri

Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi,

c) Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,

ç) Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi,

d) Eğitim Kurumu: İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri,

e) Genç çalışan: On beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışanı,

f) İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı,

g) İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olayı,

ğ) İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,

h) İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu,

ı) İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi,

i) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,( En az tam zamanlı 1 İSG Uzmanı ve İşyeri hekimi olacaktır )

j) Konsey: Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyini,

k) Kurul: İş sağlığı ve güvenliği kurulunu,

1) Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,

m) Ortak sağlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi,

n) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,

o) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,

ö) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

p) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,

r) Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubunu,

s) Teknik eleman: Teknik öğretmen, fizikçi ve kimyager unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarını,

3

ş) İşyeri hemşiresi: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa göre hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hemşireliği belgesine sahip hemşire/sağlık memurunu,

ifade eder.

MADDE 4 İşverenin genel yükümlülüğü

(1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;

a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.

b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.

d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

Risklerden korunma ilkeleri

MADDE 5 – (1) İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:

a) Risklerden kaçınmak.

b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.

c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.

ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.

d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.

e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.

f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.

g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.

ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım

MADDE 11 – (1) İşveren;

a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.

b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.

c) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve

4

benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar

Tahliye MADDE 12 – (1) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda işveren;

a) Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.

b) Durumun devam etmesi hâlinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.

(2) İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

Çalışmaktan kaçınma hakkı MADDE 13 – (1) Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.

(2) Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.

(3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

(4) İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır.

(5) Bu Kanunun 25 inci maddesine göre işyerinde işin durdurulması hâlinde, bu madde hükümleri uygulanmaz.

İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi MADDE 14 – (1) İşveren;

a) Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.

b) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.

(2) İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur:

a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde.

b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde.

(3) İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder.

(4) Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

(5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

Sağlık gözetimi MADDE 15 – (1) İşveren;

5

a) Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

b) Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:

1) İşe girişlerinde.

2) İş değişikliğinde.

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

(3) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınır. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir.

(4) Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz.

(5) Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından sağlık bilgileri gizli tutulur.

Çalışanların eğitimi MADDE 17 – (1) İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.

(2) Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.

(3) Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.

(4) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

(5) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe başlatılamaz.

(6) Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı çalışana gerekli eğitimin verilmesini sağlar.

(7) Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.

Çalışanların yükümlülükleri MADDE 19 – (1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

(2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:

a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.

b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.

6

c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.

ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi MADDE 21 – (1) Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere Konsey kurulmuştur.

(2) Konsey, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında aşağıda belirtilen üyelerden oluşur:

a) Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, Çalışma Genel Müdürü, İş Teftiş Kurulu Başkanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından bir genel müdür.

b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Kalkınma, Millî Eğitim ile Sağlık bakanlıklarından ilgili birer genel müdür.

c) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından bir yürütme kurulu üyesi, Devlet Personel Başkanlığından bir başkan yardımcısı.

ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan, Türk Tabipleri Birliğinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi.

d) İhtiyaç duyulması hâlinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün teklifi ve Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya kuruluşlardan en fazla iki temsilci.

(3) İkinci fıkranın (d) bendi kapsamında belirlenen Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve üst üste iki olağan toplantıya katılmaz ise ilgili kurum veya kuruluşun üyeliği sona erer.

(4) Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yürütülür.

(5) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu kararı belirler. Çekimser oy kullanılamaz.

(6) Konsey yılda iki defa olağan toplanır. Başkanın veya üyelerin üçte birinin teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilir.

(7) Konseyin çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenir.

İş sağlığı ve güvenliği kurulu MADDE 22 – (1) Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.

(2) Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde;

a) Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda iş birliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır.

b) Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.

c) İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.

ç) Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısı elliden fazla ise, koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur.

7

(3) Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması hâlinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirir.

İşin durdurulması MADDE 25 – (1) İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.

(2) İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi hâlinde; tespiti yapan iş müfettişi, heyet tarafından karar alınıncaya kadar geçerli olmak kaydıyla işi durdurur.

(3) İşin durdurulması kararı, ilgili mülki idare amirine ve işyeri dosyasının bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bir gün içinde gönderilir. İşin durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından yirmi dört saat içinde yerine getirilir. Ancak, tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi nedeniyle verilen işin durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından aynı gün yerine getirilir.

(4) İşveren, yerine getirildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde, yetkili iş mahkemesinde işin durdurulması kararına itiraz edebilir. İtiraz, işin durdurulması kararının uygulanmasını etkilemez. Mahkeme itirazı öncelikle görüşür ve altı iş günü içinde karara bağlar. Mahkeme kararı kesindir.

(5) İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini Bakanlığa yazılı olarak bildirmesi hâlinde, en geç yedi gün içinde işyerinde inceleme yapılarak işverenin talebi sonuçlandırılır.

(6) İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlüdür.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

Risk değerlendirmesi ekibia) İşveren veya işveren vekili.b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.c) İşyerindeki çalışan temsilcileri.ç) İşyerindeki destek elemanları.d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut

veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.(2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan

hizmet alabilir.(3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren tarafından ekip içinden

görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir.

Risk değerlendirmesiRisk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri

tanımlama, riskleri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon, yapılan çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir.

(2) Çalışanların risk değerlendirmesi çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her aşamada sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.

Tehlikelerin tanımlanmasıa) İşyeri bina ve eklentileri.

8

b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler.c) Üretim süreç ve teknikleri.ç) İş ekipmanları.d) Kullanılan maddeler.e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler.f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar.g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri.ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri.h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları.ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın

çalışanların durumu.i) İşyerinin teftiş sonuçları.j) Meslek hastalığı kayıtları.k) İş kazası kayıtları.l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş

ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar.m) Ramak kala olay kayıtları.n) Malzeme güvenlik bilgi formları.o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları.ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları.p) Acil durum planları.r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması

gereken dokümanlar.(2) Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanırken aynı üretim, yöntem ve teknikleri ile üretim yapan benzer

işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve ortaya çıkan meslek hastalıkları da değerlendirilebilir.(3) Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate

alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur.

a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler.b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda olmayan

ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek

tehlikeler.ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri,

vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler.

d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler.

e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler.

f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler.

g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler.

ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler.h) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara

uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.

Risklerin belirlenmesi ve analizi

9

Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.

(2) Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve işyerinin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir.

(3) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır.

(4) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır.

(5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.

Risk kontrol adımları(1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır.a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin

kontrolü amacıyla bir planlama yapılır.b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise

riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki adımlar uygulanır.1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması.2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi.3) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi.c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi

yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur.

ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır.

(2) Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanır.

(3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.

DokümantasyonMADDE 11 – (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir.a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı.b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların

Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri.c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi.ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı.d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler.e) Tespit edilen riskler.f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler.g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları.ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk

seviyesi.(2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her

sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır.(3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir.Risk değerlendirmesinin yenilenmesiMADDE 12 – (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az

tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.(2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü

etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.

10

b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin

yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir.(2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür.

Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır.

Alt işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

5 ADIMDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ 1.Adım: TEHLKİKELERİN TESPİT EDİLMESİ 2 Adım RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE DERECELENDİRİLMESİ 3. Adım KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VERİLMESİ 4. Adım KONTROL TEDBİRLERİNİN TAMAMLANMASI 5. Adım İZLEME VE TEKRAR ETME

RİSK YÖNETİMİNİN UNSURLARI *Politika *Planlama *Organizasyon *Uygulama *İzleme -kontrol *Gözden geçirme

TEHLİKELERİN GRUPLANDIRILMASI 1. Mevzuat esaslı gruplama, 2. Proses esaslı gruplama, 3. Yerleşim esaslı gruplama, 4. Bilimsel esaslı gruplama, 5. Karma gruplama, Risklerin belirlenmesi aşamasından sonra tercih edilen nicel veya nitel yöntemlerle risklerin derecelendirilmesine geçilir. Bu derecelerde en klasik ve temel risk değerlendirme modeli olan MATRİS sistemi 5 li, matris olarak esas alınmıştır. R = O X Ş R = Risk O = Olabilirlik (Tehdidin olma ihtimali) Ş = Şiddet (Zararın Derecesi) olarak ifadelendirilmiştir.

OLASILIK Derecelendirme 1-ÇOK KÜÇÜK : Yılda Bir 2-KÜÇÜK : Üç Ayda Bir 3-ORTA : Ayda Bir 4-YÜKSEK : Haftada Bir 5-ÇOK YÜKSEK : Her Gün

Olası sonuçlar ve zararın şiddetinin hesaplanmasında şu skala kullanılmıştır.ŞİDDET Derecelendirme (İnsana Yönelik) 1-ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, 2-HAFİF : İş günü kaybı yok, 3-ORTA : Hafif yaralanma, 4-CİDDİ : Ölüm, Uzuv kaybı,

11

5-ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm

SONUÇ EYLEM 15, 16, 20, 25 KABUL EDİLEMEZ RİSK

Bu risklerle ilgili hemen çalışma yapılmalı 8, 9, 10, 12 DİKKATE DEĞER RİSK

Bu risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edilmeli

1, 2, 3, 4, 5, 6 KABUL EDİLEBİLİR RİSK Acil tedbir gerektirmeyebilir

RİSK DEĞERLENDİRME METODLARI1. Nicel metot ( Kantitatif, Sayısal ) MATRİS, FİNE – KİNNEY, RİDLEY, RİSK PUANLAMA METODU2. Nitel metot ( Kalitatif, Sözel ) ÇECK LİST, HAZOP, HACCP, ETA, FTA, SEBEP – SONUÇ ANALİZİ,

TEMEL RİSK ANALİZİ3. Karma metot FMEA OLASI HATA TÜRLERİ VE ETKİ ANALİZİ

MATRİS METODU: R=İhtimal x Şiddet 1-25 arası değer alır. 20 ve üstü acil önlem alınmalı.1 – L Tipi Matris: 3 yıllık kaza ve meslek hastalıkları kaydı değerlendirilir.2 – X Tipi Matris: 5 yıllık kaza ve meslek hastalığı kaydı değerlendirir.CHEK-LİST: Chek - Listlerle sistem kontrol edilir. Nitel metottur. Bu yöntem sistemin oturmuş olduğu kurumsal şirketlerde uygundur.FİNE-KİNNEY: (Çimento sektöründe kullanılır )Risk= İhtimal x Frekans x Sonuçların derecesi Bu yöntemle sonuçlar 0-1000 arası değer alırR≤20 ise risk zayıf; 20-R-70 kesin risk eylem planı hazırlanmalı; 70-R-200 önemli risk; 200-R- 400 ise yüksek risk; R≥400 çok yüksek riskOLASI HATA TÜRLERİ VE ETKİ ANALİZİ: (FMEA) ( Otomotiv ve ürün kalitesinin önemli olduğu yerde kullanılır )Risk= İhtimal x Frekans x Tespit edilebilirlikFMEA kendi arasında

Sistem FMEA Proses FMEA Sistem FMEA Tasarım FMEA diye ayrılır.

Sonuçlar 0-1000 arası değer alır.1-R-50 arsı düşük risk; 50-R- 100 arası orta risk; 100-R-200 arası yüksek risk; R≥200 çok yüksek risk

HATA AĞCI ANALİZ YÖNTEMİ(FTA) : Bir tepe Olayının gerçekleşmesi/gerçekleşmemesi için alınması gereken önlemler ayrıntılı olarak analiz edilmesi.OLAY AĞCI ANALİZ YÖNTEMİ(ETA): Olayların yaptığı sonuçlara bakılarak derecelenme yapılır. İhtimal hesaplanmasında kullanılır. Olasılığın görülmesini sağlayan sistemdir. İhtimallerin meydana gelme olasılığıdır.HAZOP TEHLİKE VE İŞLETİLEBİLİRLİK ANALİZİ: Tehlike ve Çalışabilirlik; Kapalı sistemlerde kullanılır. (Kimya petrol sektöründe kullanılır)Basit temel tanımlarla risk değerlendirilmesi yapılır. Kılavuz kelimeler ile risk tanımlanır. SEBEP-SONUÇ ANALİZİ: Balık kılçığı analizi de denir. Enerji- Nükleer santrallerde kullanılır. ETA-FTA karışımı bir analizdir. Avantajı: Çoklu hata analizi etkili ve olayı tam zaman skalası ile takip edilebilir olması. Dezavantajı: Olasılıkları saptamak zor ve tartışmalı olması sistemdeki değişiklikleri iyi bilmek gerekir.HACCP: Gıda sektöründe sektöründe kullanılır.

TAZMİNAT ÇEŞİTLERİ:

Manevi Tazminat:

Maddi Tazminat: 1- Rücu Tazminatı 2- İş göremezlik Tazminatı 3- Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

İş kazasında geçici iş göremezlik verilmesi için sigortalılık süresinin en az 1 gün olması gerekir 12

İş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili maddi sorumluluk konusu Borçlar Kanununda yer almaktadır

İşin durdurulması ya da İşyerinin kapatılması: yetkili üç müfettiş üç kişilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen durdurulur veya işyeri kapatılır.

İşverenin yerel iş mahkemesinde 6 iş günü içinde itiraz etmek yetkisi vardır. Mahkeme itirazı öncelikle görüşür ve 6 iş günü içinde karara bağlar. Kararlar kesindir

İş Kanunu’nun 71. maddesine göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimini tamamlamış olan çocuklar, hafif işlerde çalıştırılabilirler.

Çocuk işçi okula devam eden en çok günde 2 saat, haftada 10 saat çalılabilir.

Çocuk işçi temel eğitimi tamamlamış haftada en fazla 35 saat çalışabilir.

Çocuk işçi 14 yaşını bitirmiş 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamamış çocuklardır.

15 yaşını doldurmuş, fakat on sekiz yaşını doldurmamış olan işçiler genç işçi olarak kabul edilir.

Genç işçinin en fazla çalışacağı süre günde 8 saat haftada 40 saat

Çocuk işçinin en fazla çalışacağı süre ( Temel eğitimi tamamlamış ) günde 7 saat haftada 35 saat

18 yaşından küçükler 6 ayda bir periyodik olarak bakım zamanları (13 -18 yaş arası )

18 yaşından küçükler gece vardiya işlerinde çalıştırılmaz.

Kadın işçiler, maden ocaklarında ve kablo işlerinde kanalizasyon ve tünel işlerinde çalışamaz.

Kadın işçiler, doğumdan önce 8 hafta doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere 16 hafta, çoklu gebelikte 16 hafta çalıştırılamazlar.

Kadın işçilere, 1 yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilir.

5510 sayılı SSGSS (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası) kanunu 13. Maddesi:

İş kazası, aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır:

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,

c) Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere götürülüp getirilmeleri sırasında, kazaya uğradığı olaydır.

f) Çalışanın tatilde ve iş yerinde iken uğradığı kaza.

Uluslararası Çalışma Örgütü ILO: 1919 da kuruldu. Türkiye 1932 yılında üye oldu.

Filadelfiya Bildirgesi (1944)

Emek bir ticari mal değildir.

Sürdürülebilir bir gelişme için ifade ve örgütlenme özgürlüğü esastır.

Dünyanın herhangi bir yerindeki yoksulluk, dünyanın her yerindeki refahı tehdit etmektedir.

Bütün insanlar, ırk, inanç ya da cinsiyet farkı gözetmeksizin özgürlük ve saygınlık, ekonomik

Güvenlik ve fırsat koşullarında maddi ve manevi gelişimlerini sürdürme hakkına sahiptirler

155 ILO‘nun 155 sayılı ilişkin sözleşmesi ulusal politikaların belirlenmesi ve çalışma ortamı hakkındadır.

161 ILO ‘nun sağlık hizmetlerine ilişkin sözleşmesi

Çalışma Yaşamında Temel İlke ve Haklar Bildirgesi (1988)

13

o İşçi ve işverenlerin örgütlenme özgürlüğü ve etkin toplu pazarlık haklarına “iyi niyet çerçevesinde riayet etme, geliştirme ve gerçekleştirme” taahhüdü

o Zorla ve zorunlu çalıştırılmanın ortadan kaldırılmasıo Çocuk emeğinin yasaklanmasıo Ayrımcılığın yok edilmesi

ILO Sekretaryasın: Cenevre 40 ülkede bölge, alan, ülke ofisiAmaç: Sosyal adalet ve uluslararası insan ve çalışma haklarının iyileştirilmesi *İnsan haklarına saygı *Yeterli yaşam şartları *İnsanca çalışma koşulları *İstihdam imkanları *Ekonomik güvence

Uluslararası Çalışma Konferansı (Yılda 1)

Üye ülkeler, 2 hükümet temsilcisi ve 1 işveren temsilcisi ile toplantıya katılır.

ILO Çalışmaları

Üye ülkeler, 28 hükümet temsilcisi 14 işveren ve 14 işçi temsilcisi ile idare edilmektedir.

2 yılda bir çalışma programı ve bütçesi belirlenmektedir.

ILO Stratejisi; Çalışma yaşamında standartlar, temel ilke ve haklar geliştirmek ve gerçekleştirmek, Kadın ve erkeklerin insana yakışır işlere sahip olabilmeleri, için daha fazla fırsat yaratmak Sosyal koruma programlarının kapsamını ve etkinliğini artırmak Üçlü yapıyı ve sosyal diyalogu güçlendirmek

Dünya Sağlık Örgütü WHO1946 yılında kurulduTürkiye 2 Ocak 1948 de üye oldu7 Nisan 1948 de WHO anayasası kabul edildi.Tüm insanların ruhsal, sosyal ve fiziksel yönden tam iyilik hali hedeflenmektedir.

AVRUPA KOMİSYONU İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AJANSI (OSHA)89/391 sayılı Direktif ile, mesleki risklerin önlenmesi, risk ve kaza faktörlerinin ortadan kaldırılması ve işçilerin ve temsilcilerinin bilgilendirilmesi konularında genel ilkeler belirlenmiştir. 91/383 sayılı Konsey Direktifi ile de, işyeri sağlığı ve güvenliğine ilişkin tüm mevzuatın, hiçbir ayrımcılık gözetilmeden kısmi süreli ya da geçici süreli çalışan işçilere de uygulanmasına karar verilmiştir.98/24/EC sayılı Kimyasal Ajanlar Direktifi96/94/EC sayılı Kimyasal, Fiziksel Ve Biyolojik Ajanlara Maruz Kalan İşçileri Korumak İçin Limit Değerler97/59/EC sayılı ve 97/65/EC sayılı Kimyasal Ajanlara Maruziyetle İlgili Risklerden Çalışanların Korunması Direktifi97/42/EC Kanserojen Maddelerle Çalışmalarda Çalışanların Korunması Direktifi

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ALT BİRİMLERİ İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (İSGÜM) 1968 yılında kuruldu İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM) Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK)

Uluslararası Çalışma Örgütünün “İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 sayılı Sözleşme”si 5038 sayılı Kanunla ve “İş Sağlığı Hizmetlerine ( iş kazaları ve meslek hastalıkları kayıt zorunluluğu ) İlişkin 161 sayılı Sözleşme”si de 5039 sayılı Kanunla onaylanmış bulunmaktadır.

14

Üretimi artırmak amacıyla 1865 yılında Madeni Hümayun Nazırı Dilaver Paşa tarafından bir tüzük hazırlanmıştır.

1 - Zonguldak ve Ereğli Havzası Fahmiyesinde Mevcut Kömür Tozlarının Amale Menafii Umumiyesine Füruhtuna dair 28 Nisan1921 tarih ve 114 sayılı yasadır.

2 - Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik 10 Eylül 1921 tarih ve 151 sayılı yasadır.

3 - Cumhuriyetin ilanından sonra ilk yasal düzenleme 2 Ocak 1924 tarih ve 394 sayılı Hafta Tatili Yasası olmuştur.4 - 1926 yılında yürürlüğe giren 818 sayılı Borçlar Yasası’nın 332.Maddesi işverenin iş kazaları ve meslek hastalıklarından doğan hukuki sorumluluk getirilmiştir.5 – 1930 yılında Belediyeler ve Hıfzısıhha Kanunu çıkarılmıştır.6 - 3008 sayılı İş Yasası 8 Haziran 1936 tarihinde7– 1967 yılında 931 sayılı İş Kanunu8 – 1971 yılında 1475 sayılı İş Kanunu9 – 2003 yılında 4857 sayılı İş Kanunu10 – 2012 yılında 6331 sayılı İSG Kanunu çıkarılmıştır.Çalışanların sağlık kayıtları işten ayrıldıktan sonra 15 yıl, Asbestli işyerlerinde 40 yıl saklanmak zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ:İşyerlerinde, işlerin yürütülmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan, sağlığa zararlı durumlardan korunmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.

Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubunu

Çalışan temsilcisi:

a ) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.

b) Elli bir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.

c) Yüzbir ile beş yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.

ç) Beş yüz bir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.

d) Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.

e) İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN AMACI

• Çalışanların korunması

• İşletmenin korunması

• Üretim ve kalitenin artırılması

Kazalar incelendiğinde beş temel nedenin arka arkaya dizilmesi sonucu meydana geldiği anlaşılır. Bu beş temel faktöre KAZA ZİNCİRİ denir

15

Kaza Zinciri:

1-İnsanın Tabiat şartları Karsısında Zayıflığı: Kazaların ilk temel sebebi

2-Kisisel Kusurlar: Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, önemsemezlik ve ihmal gibi

3-Tehlikeli Hareket-Tehlikeli Durum

4-Kaza Olayı

5-Yaralanma (Zarar Veya Hasar)

İs kazalarının % 88’i tehlikeli hareketlerden, %10’u tehlikeli durumlardan, %2’si kaçınılmaz ve sebebi bilinmeyen) hareketlerden kaynaklanmaktadır.

Tehlikeli hareketler: Çalışanların hatalı davranışları

Emniyetsiz çalışma, Gereksiz hızlı çalışma,

Emniyet donanımı kullanılmaz duruma sokma, Tehlikeli yerlerde çalışma,

Emniyetsiz yükleme, tasıma, istifleme, Emniyetsiz vaziyet alma,

Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma, Kişisel koruyucuları kullanmamak

Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, telaş, şakalaşma vb.

Tehlikeli Durumlar: İşyeri ve ortam, çevreden kaynaklanan uygun olmayan durumlar

Uygun olmayan koruyucular Koruyucusuz çalışma

Kusurlu alet, makine, teçhizat kullanma Emniyetsiz yapılmış alet ve makineler

Yetersiz- bakımsız bina, alet ve makineler Yetersiz ya da fazla aydınlatma

Yetersiz havalandırma Emniyetsiz yöntem ve şartlar

Ağır Yaralanma Ya da Ölümle Neticelenen Her Kazanın Temelinde 29 Uzuv Kayıplı Ve 300 Yaralanma Meydana Gelmeyen Olay Vardır. (1-29-300 Oranı)

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI

Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde kurul oluşturulur.

Kurul aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:

a) İşveren veya işveren vekili,

b) İş güvenliği uzmanı,

c) İşyeri hekimi,

ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,

d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,

16

e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,

f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci.

(2) Kurulun başkanı işveren veya işveren vekili, kurulun sekreteri ise iş güvenliği uzmanıdır. İş güvenliği uzmanının tam zamanlı çalışma zorunluluğu olmayan işyerlerinde ise kurul sekretaryası; insan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi tarafından yürütülür.

Kurul salt çoğunlukla ile toplanır ve oy çokluğu ile karar alır, oyların eşitliğinde başkanın oy kullandığı taraf geçerli sayılır.

a) Kurullar ayda en az bir kere toplanır. Ancak kurul, işyerinin tehlike sınıfını dikkate alarak, tehlikeli işyerlerinde bu sürenin iki ay, az tehlikeli işyerlerinde ise üç ay olarak belirlenmesine karar verebilir.

b) Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az kırk sekiz saat önce kurul üyelerine bildirilir. Gündem, sorunların ve varsa iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin projelerin önem sırasına göre belirlenir. Kurul üyeleri gündemde değişiklik isteyebilirler. Bu istek kurulca uygun görüldüğünde gündem buna göre değiştirilir.

c) Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası halleri veya özel bir tedbiri gerektiren önemli hallerde kurul üyelerinden herhangi biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Bu konudaki tekliflerin kurul başkanına veya sekreterine yapılması gerekir. Toplantı zamanı, konunun ivedilik ve önemine göre tespit olunur.

ç) Kurul toplantılarının günlük çalışma saatleri içinde yapılması asıldır. Kurulun toplantılarında geçecek süreler günlük çalışma süresinden sayılır.

Kurulun Eğitimi:

a) Kurulun görev ve yetkileri,

b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar,

c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri,

ç) İş hijyeninin temel ilkeleri,

d) İletişim teknikleri,

e) Acil durum önlemleri,

f) Meslek hastalıkları,

g) İşyerlerine ait özel riskler,

ğ) Risk değerlendirmesi.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI

Ayda en fazla 180 + 37 = 217 saat çalışabilir.

1- Az tehlikeli işyeri: 6 dakika / Ay. Çalışan başına ( 10 kişiden az çalışan varsa 60 dakika / yıl çalışan başına

2- Tehlikeli İşyeri: 8 dakika / Ay. Çalışan başına3- Çok Tehlikeli İşyeri: 12 dakika / Ay. Çalışan başına4- Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün

çalışacak en az bir iş Güvenliği uzmanı görevlendirilir.5- Tehlikeli sınıfta yer alan 1500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1500 çalışan için tam gün

çalışacak en az bir iş Güvenliği uzmanı görevlendirilir6- Çok tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün

çalışacak en az bir iş Güvenliği uzmanı görevlendirilir

İŞYERİ HEKİMİAyda en fazla 180 + 37 = 217 saat çalışabilir. a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 25 dakika.b) Diğer işyerlerinden:

17

1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 4 dakika.2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika.3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika.(2) Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir.(3) Tehlikeli sınıfta yer alan 1500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir

DİĞER SAĞLIK PERSONELİ

a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 35 dakika.

b) Diğer işyerlerinden;1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika.2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 9 dakika.3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİRİMİEn az bir işyeri hekimiEn az bir İş güvenliği UzmanıVe diğer sağlık personeli tam zamanlı işyerinde görev alır.( İşyeri hekimi tam zamanlı olması durumunda diğer sağlık personeli aranmaz )

ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİİşyeri dışında oluşturulan ve işyerlerine hizmet veren, tam zamanlı

En az bir işyeri hekimiEn az bir İş güvenliği Uzmanı

ve diğer sağlık personeli tam zamanlı işyerinde görev alır.15 + 12 + 10 + 10 = 47 m2 işyeri alanı:

İSG Uzman İSGB Risk analizi Acil Durum PlanıÇalışanların Eğitim

Az Tehlikeli 2000 çalışan ve üzeri Var 6 yılda 6 yılda 3 Yılda ( 8 saat)

Tehlikeli 1500 çalışan ve üzeri Var 4 yılda 4 yılda 2 Yılda (12 saat)

Çok Tehlikeli 1000 çalışan ve üzeri Var 2 yılda 2 yılda 1 Yılda (16 saat)

İŞARETLER

Renk Anlamı veya Amacı Talimat ve BilgiKırmızı Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış

Tehlike alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye etYangınla mücadele ekipmanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve tanımlanması

Sarı U yarı işareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol etMavi (1) Zorunluluk işareti Özel bir davranış ya da eylem - Kişisel koruyucu donanım kullanYeşil Acil çıkış, ilk yardım

işareti Kapılar, çıkış yerleri ve yolları, ekipman, tesisler

Tehlike yok Normale dön

1-Mavi: Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir. 18

2-Parlak turuncu:

Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında floresan özellikli bu renk çok dikkat çekicidir.

1. Engeller ve tehlikeli yerlerde kullanılan işaretlerSarı–siyah ya da kırmızı–beyaz şeritler yaklaşık olarak 45 derece açıyla ve aynı büyüklükte boyanır.

Anlamı Tarifi Şekil

BAŞLATHazır olBaşlama komutu

Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yere paralel

DURKesinti / araHareketi durdur

Avuç içi öne bakacak şekilde sağ kol yukarı kalkık

TAMAMİşlemin sonu

Her iki kol göğüs hizasında eller kenetli


BAŞLAT

Hazır ol

Başlama komutu

Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yere paralel

DUR

Kesinti / ara

Hareketi durdur

Avuç içi öne bakacak şekilde sağ kol yukarı kalkık

TAMAM

İşlemin sonu

Her iki kol göğüs hizasında eller kenetli


19

İLERİ Her iki kol avuç içleri yukarı bakacak şekilde bel hizasında bükülüyken kollar dirsekten kırılarak yukarı hareket eder

GERİ Her iki kol avuç içleri aşağı bakacak şekilde göğüs önünde bükülüyken kollar dirsekten kırılarak yavaşça gövdeden uzaklaşır

SAĞ

İşaretçinin sağı*

Sağ kol avuç içi yere bakacak şekilde yere paralel sağa uzatılmışken sağa doğru yavaşça küçük hareketler

SOL

İşaretçinin solu*

Sol kol avuç içi yere bakacak şekilde yere paralel sola uzatılmışken sola doğru yavaşça küçük hareketler

YATAY MESAFE Eller arasındaki boşluk mesafeyi ifade eder


KES

Acil dur.

Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yukarı kalkık

KALDIRMA ARAÇLARIKaldırma ve iletme ekipmanları2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.

2.2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükünen az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir.

20

Kaldırma ve/veya iletme araçları (1), (2),(3)

Standartlarda süre belirtilmemişse

1 Yıl

Asansör (İnsan ve Yük Taşıyan) (4)


1 Yıl

Yürüyen merdiven ve yürüyen bant


1 Yıl

İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift)


1 Yıl

Yapı İskeleleri(5),(6)


6 Ay

Tek bir işaretçiden işaret almalı, Yüklü olarak hareket ettirilmemeli, Tamburda en az iki sarım halat kalmalı Yükler çalışanların üzerinden geçirilmemeli, Sesli ikaz sistemleri bulunmalı, Yük asılı durumdayken, operatör makineyi terk etmemeli, Açık havada çalışan vinçlerin kabinleri kapalı olmalı ve ısıtılmalı, Aracın üzerinde azami çalışma kapasitesi belirtilmeli, Azami yükten fazla kaldırıldığında uyaracak sesli ve ışıklı ikaz sistemi olmalı, Kancalarda emniyet mandalı bulunmalı,

(Kanca güvenlik katsayısı en az 5 olmalıdır.)

1- Kendir Halatlar:Kaldırma veya çekme işlerinde kullanılan ip halatlar, iyi cins kenevirden veya benzeri elyaftan yapılacak ve bunların kopmaya karşı, güvenlik kat sayıları en az 3 olacaktır.

İp halatlar, asitlerin veya bunların buharlarının yahut yıpratıcı diğer kimyasal maddelerin bulunduğu yerlerde kullanılmayacak ve saklanmayacaktır.

İp halatlar, ıslak olduklarında kurutulacak, kirli olduklarında yıkanacak ve kuru olarak saklanacaktır.

2 - Tel Halatlar: Çelik halatların güvenlik kat sayısı 6’dan aşağı olmayacaktır. Makine emniyet yönetmeliğine göre 5 kat olacaktır.

3 - Zincirler: En ağır yük için, kaldırma ve bağlama (sapan) zincirlerinin ve kancalarının güvenlik kat sayısı en az 5 olacaktır. Makine emniyet yönetmeliğine göre 4 kat olacaktır.

21

Zincirler bu özelliklerini yitirdiklerinde ve boyları % 5 den fazla uzadıklarında ve bakla veya halka kalınlıklarının dörtte birini geçen bir aşınma meydana geldiğinde, bunlar kullanılmamalıdırKaldırma makinalarındaki kancalarda güvenlik katsayısı

Elle çalışanda 3 katMekanikte 4 katErimiş maden, aşındırıcı ve korozif ortamda 5 kat olmalıdır.

Rüzgar hızı 50 km/h geçtiği açık alanlarda çalışma durdurulmalı

5 Ton ve üzeri yük kaldıran makinelerde mutlaka 2 elektrikli ya da 1 elektrikli 1 manuel fren sistemi olmalı

HAVALANDIRMA VE İKLİMLENDİRME PRENSİPLERİ

Temiz hava nedir: Normal şartlarda (Büro ortamında), Karbondioksit miktarının binde birin üstüne çıkmayan havaya temiz hava denir.

Hava ısısının ölçülmesi için Termometre;Hava neminin ölçülmesi için Psikometri, higrometre Hava akımını ölçmek için Anemometre; Radyant ısının ölçümü için de (dışı mat siyaha boyanmış 30 cm çapındaki bakır kürenin tam merkezindeki ısıyı ölçen) Globetermometre kullanılır.Eksplozimetre kapalı alan çalışmaları öncesinde ortam atmosferinde bulunan parlayıcı, patlayıcı gaz konsantrasyonu ölçümünde kullanılır.İnsan Isıl Konforunu Etkileyen Faktörler:

1. Yayılan ısı 2. Havanın Akımı 3. Havanın nemi 4. Havanın sıcaklığıKonfor bölgesinde bağıl nem % 30 – 70, hava hızı 0,5 m/sn., sıcaklık 20 – 23 dereceKapalı işyerinde sıcaklık en az 15 ve en çok 30 derece olacaktır.

Hava ihtiyacıYetişkin bir insanın saatte 30 metreküp temiz havaya ihtiyacı vardır.Normal şartlarda tabii havalandırma ile ortamın havasının saatte 2-3 defa değiştiği kabul edilmektedir.Çalışma yerlerinde kişi başına düşen hava hacmi 10 metreküp olmalıdır.Koğuşlarda “ “ “ “ “ 12 “ “Kurşunlu işyerinde “ “ “ “ “ 15 metreküp olmalıdır.(Bu hava hacminin hesabında tavan yüksekliğinin 4 metreden fazlası hesaba katılmaz)Normal şartlarda işyerinin tavan yüksekliği en az 3 metre olmalıdır.Zararlı toz ve gazların bulunduğu ortamlarda tavan yüksekliği en az 3,5 metre olmalıdır.

İşyerlerinde kişi başına düşen serbest alan miktarı en az 2,5 metrekare olmalıdır.

BASINÇLI KAPLAR

Sıra Cinsi Adı Madde no

1 Basınç göstergesi Manometre/presostad 204/1

2 Sıcaklık göstergesi Termometre /termo kupl 204/2

3 Besi pomp./seviye göst Tağdiye cihazı 204/3

4 Basınç emniyeti Em. valfi ağırlıklı/yaylı 205

5 Boşaltma sistemi Tahliye vanası 215

6 Blöf donanımı Blöf valfi 211

22

7 Gaz yakıt yangın em. sistemi

Sulu emniyet kabı 216

8 Gaz patlama emniyeti Patlama kapağı 217/1

9 Su ısıl genleşme emny. Nefeslik/genleş. Valfi 218/2

Madde 223 - Basınçlı kapların kontrol ve deneyleri, ehliyeti Hükümet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar tarafından, imalinin bitiminden sonra ve monte edilip kullanılmaya başlanmadan önce, veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeleri halinde ise tekrar kullanmaya başlanmadan önce ve herhalde periyodik olarak yılda bir yapılır.

KOMPRESÖRLER Patlamalara karşı dayanıklı ayrı bir bölmede olacak Seyyar kompresörler çalışanlardan en az 10 m. uzakta olacak Üzerinde imalat bilgi etiketi bulunacak Etikette, imalatçı firma, imal tarihi, azami çalışma basıncı ve çalışacağı gazın cinsi belirtilecek Yılda en az bir kere hidrostatik 1.5 katı ile kontrol ve test edilecek İstenen basınca ulaşınca motor otomatik olarak duracak Emniyet supabı ve manometresi olacak Tankın altındaki su boşaltma musluğundan her gün biriken su boşaltılacak Tehlike anında kompresörü uzaktan durdurma tertibatı olacak

KAZANLAR

Bakım onarım esnasında ikaz levhaları asılmalı Kazana giren işçiyi gözetleyecek ve gerektiğinde yardım edecek bir eleman bulundurulmalı Bakım öncesi stop valfleri ve bütün vanalar kapatılmalı Kazanın en yüksek çalışma basıncının iki katını gösteren manometresinde en yüksek çalışma

basıncı kırmızıçizgi ile işaretlenmiş olmalı, Doğrudan kazana bağlı iki adet emniyet supabı olmalı, İmalinin bitiminde, monte edilip kullanılmaya başlamadan önce, kazanlarda yapılan değişiklik

veya onarım veya revizyonlardan sonra, yılda bir periyodik olarak ve en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeden önce, kontrol ve deneyleri yapılacak ve sonuçları sicil kartına veya defterine işlenecektir,

Kazanların hidrolik basınç deneyleri, en yüksek çalışma basıncının en çok 1, 5 katı ile yapılacaktır,

Manometre, Kazan yüksekliğinin 1,5 katı mesafeden görünebilecek şekilde olacaktır.

a)Alçak basınçlı buhar kazanları: 1.05- 2,0 kg/cm2

b)Orta basınçlı buhar kazanları: 2.01- 6,0 kg/cm2

c)Yüksek basınçlı buhar kazanları: 6.01- üzeri kg/cm2

şeklinde sınıflandırılabilir.

SICAK SU KAZANLARINDA EMNİYET DONANIMLARI:

Termometre Termostat Hidrometre Gidiş-dönüş emniyet boruları Taşma havuzu Gözetleme deliği

23

Patlama kapağı

BUHAR KAZANLARINDA BULUNMASI GEREKEN EMNİYET DONANIMLARI

Presostat Manometre En az 2 adet su seviye göstergesi En az 2 adet emniyet supabı Emniyet düdüğü Kazan besleme cihazı

Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir.

Buhar kazanları


1 Yıl

TS 2025 ve TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Kalorifer kazanları


1 Yıl

TS EN 12952-6 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Taşınabilir gaz tüpleri

(Dikişli, dikişsiz)


3Yıl

TS EN 1802,TS EN 1803, TS EN 1968, TS EN 13322, TS EN 14876, TS EN ISO 9809 ve TS EN ISO 16148 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Taşınabilir asetilen tüpleri

TS EN 12863 standardında belirtilen sürelerde

TS EN 12863 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Manifoldlu asetilen tüp demetleri


1 Yıl

TS EN 12755 ve TS EN 13720 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Manifoldlu tüp demetleri


1 Yıl

TS EN 13385 ve TS EN 13769 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yerüstü) (1) 10 Yıl

TS 55, TS 1445, TS 1446, TS EN 12817 ve TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

24

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yer altı) (1) 10 Yıl TS EN12817, TS EN 12819 standartlarında

belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Kullanımdaki LPG tüpleri


1 Yıl

TS EN 1440:2008+A1:2012, TS EN 14767,

TS EN 14795, TS EN 14914 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Basınçlı hava tankları(2), (3)


1 Yıl

TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Kriyojenik tanklar

TS EN:13458 – 3 standardında belirtilen sürelerde.

TS EN 1251-3, TS EN:13458 – 3, TS EN 13530-3 ve TS EN 14197-3, standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Tehlikeli sıvıların(4) bulunduğu tank ve depolar 10 Yıl (5)

API 620, API 650, API 653, API 2610 standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

(1) LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri ise 5 yılda bir kontrol ve teste tabi tutulur.

(2) Seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı.

(3) Kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç deneyi, basınçlı hava tankları ile bunların sabit donanımlarının, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılır.

(4) Tehlikeli sıvılar: aşındırıcı veya sağlığa zararlı sıvılardır.

(5) Tahribatsız muayene yöntemleri kullanılır.

KAPALI ORTAMLAR

Patlayıcı ortamlar: Gaz, toz, duman ve sıvı buharlarının atmosferik koşullar altında bir ateşleyici vasıtası ile birden ve tümüyle yandığı ortamlardır.

ALEVLENME NOKTASI: Alevlenme noktasına gelmiş toz, duman, gaz ve buharlara ateşleyici yaklaştırılmasıyla alevlenen ama ateşleyici uzaklaştırılınca alevin tekrar sönmesi.

YANMA: Yanıcı madde gaz veya sıvı buharlarının dışarıdan hiçbir müdahale yapılmadan kendiliğinden yanmasıdır.

PATLAMA: Yanıcı gaz toz duman ve buharların belli oranda hava karışımlarının bir ateşleyici vasıtası ile aniden ve tümüyle yanmaya başladığı fiziko - kimyasal olaydır.

Patlama 4’e ayrılır.

Katı madde patlaması Gaz patlaması Toz patlaması Kimyasal madde patlaması.

25

Kimyasal madde: Doğal halde bulunan veya üretilen veya herhangi bir işlem sırasında veya atık olarak ortaya çıkan veya kazara oluşan her türlü element, bileşik veya karışımlardır.

Patlayıcı madde: Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan veya belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki maddelerdir.

Oksitleyici madde: Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddeler ile de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan maddelerdir.

Çok kolay alevlenir madde: 0 °C’den düşük parlama noktası ve 35 °C’den düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen, gaz haldeki maddelerdir.Kolay alevlenir madde:

a) Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen,b) Ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından

sonra da yanmaya devam eden katı haldeki,c) Parlama noktası 21 0C 'nin altında olan sıvı haldeki,d) Su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarda, çok kolay alevlenir gaz yayan maddelerdir.Alevlenir madde: Parlama noktası 21 0C - 55 0C arasında olan sıvı haldeki maddelerdir.Çok toksik madde: Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde

insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.Toksik madde: Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan

sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.Zararlı madde: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut

veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.Aşındırıcı madde: Canlı doku ile temasında, dokunun tahribatına neden olabilen maddelerdir.Tahriş edici madde: Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal

eritem, eskar veya ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddelerdir.Alerjik madde: Solunduğunda, cilde nüfuz ettiğinde aşırı derecede hassasiyet meydana getirme özelliği

olan ve daha sonra maruz kalınması durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan maddelerdir.

Kanserojen madde: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran maddelerdir.

Mutajen madde: Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran maddelerdir.

0 derece altı çok kolay alevlenir maddeler

21 derece altı kolay alevlenir maddeler

21-55 derece alevlenir maddeler

9 sınıf BM ye göre kimyasalların sınıflandırılması3 sınıf AB ye göre toksiklerin sınıflandırılması

40 cm kimyasalların koyulabileceği max. yükseklik

2 yılda bir kimyasallarda risk analizinin periyodik yapılacağı zaman2 yılda bir asbestle çalışmalarda işçilerin periyodik muayene süresi

Karbondioksit: basit, boğucu, yanmaz metan: boğucu ve patlayıcı

karbonmonoksit: zehirleyici ve patlayıcı. Kandaki hemoglobinle tepkimeye girerek birleşir.

Karbon sülfür: parlayıcı sıvı

26

asetilen: parlayıcı gaz

Fosfor penteklorür: parlayıcı katı

basit boğucu gazlar karbondioksit, metan, etan, propan, hidrojenkimyasal boğucu gazlar karbonmonoksit, hidrojen sülfür, hidrojen siyanür

0,15 mg/metreküp periyodik olarak yapılan muayenelerde max. olabilecek kurşun miktarı

0.075 mg/metreküp periyodik olarak yapılan muayenelerde max. olabilecek cıva miktarı

0,5 mg/metreküp periyodik olarak yapılan muayenelerde max. olabilecek arsenik miktarı

19% atmosferdeki oksijen miktarı. %19 altı ve %25 üstü sıkıntı yaratır.

%1 den fazla olmayacak benzen ve hidrokarbonlarla yapılan çalışmalarda mamul eşya imalat sanayisinde kullanılan yapıştırıcı maddelerin içinde bulunan benzen miktarı

20 ppm veya 60 mg/metreküp kapalı sistemde olabilecek max. Karbonsülfür miktarı

6 ayda bir tozlu işlerde çalışan işçilerin periyodik olarak göğüs radyografilerinin alınması gereken süre

pnömokonyoz 0,5 -5 mikron solunum yoluyla akciğerdeki alveollere kadar ulaşan ve orda birikerek pnömokonyoz denilen toz hastalığı yapan tozların tane büyüklüğü 0,5 -5 mikron arasındadır.

kan kanseri benzenin neden olduğu hastalık

3 ayda bir kurşun ve cıva ile çalışanların periyodik muayeneleri

6 ayda bir arsenik ile çalışanların periyodik muayeneleri

a) Sıvı Oksijen tankları için:

Tablo 1: Vana, flanş gibi ek yeri olmayan yanıcı gaz veya sıvı boru hatları ile oksijen depolama tankı arasındaki uzaklıklar.

Tank kapasitesi (m3) Uzaklık (m) 0-10 111-50 2 51-100 3101-200 4 201-10000 5

Tablo 2: Araç park yerleri, işyerinin sınırları, açık alev ve sigara içmeye izin verilen yerler, yüksek basınçlı yanmayan gaz depoları, yüksek ve orta gerilimdeki elektrik transformatörleri, yanıcı malzeme depoları (ahşap bina ve yapılar), her türlü makine ve ekipman, maden ocakları, kanal ve logarlar, kuyu ve benzeri yapılar, yanıcı gaz ve sıvı boru hatlarındaki vanalar, flanşlar ve ek yerleri ile oksijen depolama tankı arasındaki uzaklıklar.

27

Tank kapasitesi (m3) Uzaklık (m)0-100 3101-200 4201-400 5401-1000 61001-2000 102001-3000 133001-10000 15

Tablo 3: Ofis, kantin, çalışanların ve ziyaretçilerin toplandığı bina ve benzeri yerler, kompresör, vantilatör, hava çekiş yerleri, yüksek miktarda parlayıcı gaz ve LPG’nin ulusal kanunlara uygun olarak depolandığı yerler ile oksijen tankı arasındaki uzaklıklar.

Tank kapasitesi (m3) Uzaklık (m) 0-400 5 401-1000 61001-2000 102001-3000 133001-4000 14 4001-10000 15

b) Sıvı Argon ve Sıvı Azot tankları için: Tablo 1: Vana, flanş gibi ek yeri olmayan yanıcı gaz veya sıvı boru hatları ile sıvı argon ve sıvı azot depolama tankı arasındaki uzaklıklar.

Tank kapasitesi (m3) Uzaklık (m)0-100 1101-600 2601-1000 31001-3000 43001-10000 5

Tablo 2: Araç park yerleri, açık alev ve sigara içilmesine izin verilen yerler, yüksek basınçlı yanmayan gaz depoları, kantin, çalışanların ve ziyaretçilerin toplandığı bina ve benzeri yerler, sabit parlayıcı gaz depoları, parlayıcı sıvı ve LPG depoları, yanıcı, parlayıcı, gaz ve sıvı boru hatlarındaki vana ve flanş gibi ek yerleri ile sıvı argon ve sıvı azot depolama tankı arasındaki uzaklıklar.

Tank kapasitesi (m3) Uzaklık (m)0-100 3101-200 4201-400 5401-600 6601-900 7901-1000 81001-2000 102001-3000 123001-4000 144001-10000 15

Metan %4-15 oranında patlar, benzin %1-6 oranında patlar, asetilen %2.1-86 oranında patlayıcıdır.

Parlayıcı gaz + hava Patlayıcı toz + hava Ekipman

Bölge 0 Bölge 20 Kategori 1

28

Bölge 1 Bölge 21 Kategori 1, 2Bölge 2 Bölge 22 Kategori 1, 2, 3

ALT PATLAMA LİMİTLERİ (LEL): Havadaki buhar yüzdesinin bir yangın veya patlama oluşturması için gerekli olan en alt seviyesidir.ÜST PATLAMA LİMİTLERİ (UEL): Ortamdaki buhar yüzdesinin bir yangın veya patlama oluşturması için gerekli olan en üst seviyesidir.

MAK Değer (Eşik Sınır Değer-ESD)

Çeşitli kimyasal maddelerin kapalı işyeri havasında bulunmasına izin verilen ve orada günde 8 saat çalışacak olanların sağlığını bozmayacak olan en yüksek konsantrasyonlarına MAK Değer denir.Kısa Süreli Maruziyet Sınırı-Short Term Exposure Limit (TLV-STEL) :

Başka bir süre belirtilmediği müddetçe, 15 dakikalık sürede maruz kalınan çeşitli kimyasal maddelerin aşılmaması gereken sınır değerini ifade eder.

Sağlığa zararlı tozlar, akciğer toz hastalığını (pnömokonyoz) meydana getirirler.Taş tozları içindeki silikatlar (SiO2) silikozis,Taşkömürü tozu antrakozis,Asbest tozu asbestozis,Berilyum tozu berillozis,Barit tozu baritozis,Alüminyum tozu alüminozis,Demir cevheri tozu siderozis,Pamuk ve keten-kenevir tozları bissinozis,Buğday tozları çiftçi akciğeri, meydana getirir.

Oksijen % 19 ila 23,5 arasında çalışılır.Metan % 1.5 de elektrik kesilir, üretim durdurulur, % 2 den sonra her türlü çalışma durdurulur.C02, H2S, LPG havadan ağır, CO, Metan, doğal gaz havadan hafiftir.

Tüplerin rengi

Asetilen -sarı Oksijen –mavi Hidrojen -kırmızı Helyum –kahverengi Azot –yeşil Karbondioksit -siyah Argon -açık mavi LPG -gri / mavi

Basınçlı kap yapımında kullanılan malzeme alüminyum veya alaşımlı alüminyum ise min. et kalınlığı 3 mm. olacaktır.

Basınçlı kap yapımında kullanılan malzeme çelik ise min. et kalınlığı 2 mm. olacaktır. Alüminyum gövdeli basit basınçlı kaplarda maksimum sıcaklık 100 santigrat derece olacaktır. Çelik gövdeli basit basınçlı kaplarda maksimum sıcaklık 300 santigrat derece olacaktır.

BORU RENKLERİYeşil -içme suyu boru hattı Kırmızı -buhar boru hattı Mavi -hava boru hattı Turuncu -asit boru hattıYanıcı ve yakıcı gazlar özellikle ayrı tutulacak (min. 6 metre) depo alanı diğer yanıcı ve patlayıcı maddelerin kullanıldığı ya da depolandığı alanlara uzak olacak ( 20 metre) tüp depo alanında en az 2 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü bulunmalıdır. Sigara içilmez, her türlü kıvılcım, alev, ateş yasağı basınçlı kap tüplerinin depolandığı alanlara en az 15 m. dir.

29

Vana flanş gibi ek yeri olmayan yanıcı gaz veya su boru hatları ile 11 ila 50 metreküp kapasitesi olan oksijen depolama tankları arasındaki uzaklıklar 2m olmalıdır.

ELEKTRİKElektrik Kuvvetli Akım Tesisleri: İnsanlar, diğer canlılar, bitkiler ve eşyalar için bazı durumlarda (yaklaşma, dokunma vb.) tehlikeli olabilecek ve elektrik enerjisinin üretilmesini özelliğinin değiştirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini, dağıtılmasını ve mekanik enerjiye, ışığa, kimyasal enerjiye vb. enerjilere dönüştürülerek kullanılmasını sağlayan tesislerdir.

Elektrik Zayıf akım Tesisleri: Normal durumlarda, insanlar ve eşyalar için tehlikeli olan akımların meydana gelemediği tesislerdirŞebeke: Akım kaynağından tüketim araçlarının bağlantı ucuna kadar olan hava hatları ve kabloların tümüdür Dağıtım Şebekesi: Akım kaynağından tüketici tesisine kadar olan hava hatları ve kabloların tümüdür.Tüketici Tesisi: Yapı bağlantı kutusunda sonraki ya da bunun gerekli olmadığı yerlerde tüketim araçlarında önceki son dağıtım tablosunu çıkış uçlarından sonraki elektrik işletme araçlarının tümüdür.

Gerilim ölçmek için volt metre kullanır. Volt metre devreye paralel bağlanır.

Akım ölçmek için ampermetre bağlanır. Ampermetre devreye seri bağlanır.

Direnç ölçmek için Ohm metre kullanılır. Ohm metre devreye paralel bağlanır.

Akım, gerilim, direnç ölçmek için Avometre ile de ölçülmektedir.

Devrede güç ölçmek için Wattmetre kullanılır.

Işık şiddeti birimi Mum dur. (Mum: Nokta şeklinde kaynağın belirlenmiş yönde ışık yayını)

Işık akısı birimi Lümen dir.(Lümen: Bir kaynağın beli bir açı içerisinde yaydığı ışık miktarı)

Aydınlatma şiddeti Lüks dir. (Lüks: Birim yüzey üzerinde olan gerilimdir.

Tehlikeli Gerilim: Doğru akımda 120 V, üzerine düşen ışık akısının yoğunluğudur.

Tehlikeli gerlim: alternatif akımda 50 V üzerinde olan gerilimdir.

Alçak Gerilim: 1000 V ve altında olan gerilim

Yüksek Gerilim: 1000 V üzerinde olan gerilim.

Statik elektrikten kurtulmak için; Yapılan işin niteliğine göre, Nemlendirme, Birbirine bağlama ve topraklama veya İyonizasyon yöntemlerinden biri veya birkaçı uygulanmalıdır.

İletken bir maddeye elektrik uygulandığında elektronlar negatif (-) 'den pozitif (+) yönüne doğru hareket etmeye başlar Bu harekete "Elektrik Akımı" denir.30mA hassasiyet insan hayatını korumaya yönelik kullanılır.300mA hassasiyet yangın riskini engellemeye yönelik kullanılır.Akımın vücuttan Geçişi ile meydana gelen tehlikenin büyüklüğü aşağıdaki etkenlere bağlıdır.• Gerilim• Vücudun direncine• Akımın değeri ve frekansına• Akımın geçiş süresi• Akımın vücutta izlediği yola,

30

Elektrik İle İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev Ve Sorumlulukları Hak. Yönetmelik 1. inci Grup: En az 3 veya 4 yıl yüksek teknik öğrenim görenler.2. inci Grup: En az 2 yıllık yüksek teknik öğrenim görenler ile ortaokuldan sonra en az 4 veya 5 yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler.3. üncü Grup: En az lise dengi mesleki ve teknik öğrenim görenler, lise mezunu olup bir öğrenim yılı süreyle Bakanlıkların açmış olduğu kursları başarı ile tamamlamış olanlar ile 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanunu’ nun öngördüğü eğitim sonucu ustalık belgesi alanlar.

Kazan, tanklar ve benzeri yerlerle nemli ve ıslak yerlerde elektrikli lambalarda Doğru akımda 100 volt, Alternatif akımda en çok 42 volt kullanılacaktır.Alçak gerilim tesisatlarında koridorlar en az 60 cm genişlikte, Yüksek gerilim tesisatlarında koridorlar en az 80 cm genişlikte,Hiçbir yerde Bu koridorların yüksekliği 2 m az olmayacaktır.Açık hava gerilim tesisleri etrafında en az 180 cm. yükseklikte duvar ya da tel olmalı.32 A üzerindeki sigortalarda en az bir şalter ya da anahtar ile kontrol edilmeli.1-36 kV.lık ( izin verilen en yüksek gerilim) işletme gerilimli hava hatlarında yapılara en küçük yatay uzunluk 2 m. Olmalı. Şebeke akımı ile yedek elektrik üretim aygıtını ayıran elemana envarsör şalter denir.Kaçak akım rölesi faz şase ve topraklama arızası durumunda kişinin elektriğe çarpılmasını önler. Evde kullanılan kaçak akım rölesinin çalışma akım eşiği 30mA. olmalı.Elektrik ekipman bakımında ilk önce şalter indirilmeli sonra topraklanma yapılmalı.80-100 mA. Kalp durması için çarpılma eşiğidir. Elektik işlerinde önce izin alınmalı, sonra kısa devre şalter kapanmalı sonra kesici ve ayıracılar açık şeklinde kilitlenip topraklama yapılmalı.

İşyerlerindeki avlular, açık alanlar, dış yollar, geçitler ve benzeri yerler, en az 20 lüks ile aydınlatılacaktır.

Kaba malzemelerin taşınması, aktarılması, depolanması ve benzeri kaba işlerin yapıldığı yerler ile iş geçit koridor yol ve merdivenler, en az 50 lüks ile aydınlatılacaktır.

Kaba montaj, balyaların açılması, hububat öğütülmesi ve benzeri işlerin yapıldığı yerler ile kazan dairesi, makine dairesi, insan ve yük asansör kabinleri malzeme stok ambarları, soyunma ve yıkanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100lüks ile aydınlatılacaktır.

Normal montaj, kaba işler yapılan tezgahlar, konserve ve kutulama ve benzeri işlerin yapıldığı yerler, en az 200 lüks ile aydınlatılacaktır.

Ayrıntıların, yakından seçilebilmesi gereken işlerin yapıldığı yerler, en az 300 lüks ile aydınlatılacaktır. Koyu renkli dokuma, büro ve benzeri sürekli dikkati gerektiren ince işlerin yapıldığı yerler, en az 500 lüks ile aydınlatılacaktır.

Hassas işlerin sürekli olarak yapıldığı yerler en az 1000 lüks ile aydınlatılacaktır.

Hava hattı iletkenlerinin ağaçlara olan yatay uzaklığı1 kV → 1 m1-170 kV → 2,5 m170 kV → 3 m170-420 kV → 4,5 m

Hava hattının yapılara olan yatay uzaklığı10-1 kV → 1 m1-36 kV → 2 m36-72,5 kV → 3 m72,5-170 kV → 4 m

31

170-420 kV → 5 m

Gerilimli notlara mutlak yaklaşma mesafesi650 V – 15000 → 30 cm15000 V – 50.000 → 50 cm50.000 V - 150.000 → 120 cm150.000 V - 250.000 → 200 cm250.000 V – 420.000 → 350 cm

Yüksek gerilim tesisleri ve havai hatlardaki çalışmalarda en az 2 kişiden oluşan ekip çalışmalı Görev emir, çalışma izni formu düzenlenir.

Enerji kesme ve yeniden verme işlemi tutanakla kayıt altına alınır.

Jenaratörlerde envensör şalter bulunmalı.

Arazide ve trafo merkezlerinde işletme / bakım / onarım yapacaklar “ iş güvenliği “ ve “ ilk yardım “ eğitimi almalı.

Direkler: 3 yıldan fazla kullanılan ağaç direkler, çürümeye karşı korunmalı

Çekiçle dip tarafına vurma ya da dibini 20 cm kazma ya da direğin kuvvetlendirilmesi esastır.

Alçak gerilim direklerinde kullanılan lenteler, en alt iletkenin 50 cm altına bağlanmış olmalıdır

Yüksek gerilim hattındaki lenteler topraklanmış olmalı

Sigortalar: Akımlı olan devreler yalıtılmalı, doğrudan dokunmazsa karşı korunmalı

Transformatör ve KondansatörBunların bulunduğu yerlerin duvarları ve kapıları yangına dayanıklı olmalı

Hava soğutmalı transformatörler, ısı geçirmeyen ve yanmayan bir bölme ile kapatılmalı

Trans. ve Kond. merkezlerindeki diğer yüksek gerilimli cihazlar, tel kafesli yada parmaklıklı kapılar ile özel hücrelere yerleştirilmeli

Akü: Zemin aside dayanıklı olmalı

Kıvılcım yapmayan aspiratör kullanılmalı, boru ve boru kanalları elektrolit etkisine dayanıklı malzemelerden yapılmış olmalı,

Akü bataryası kutuları akım geçirmeyen malzemeden yapılmalı

Kurşun asitli akülerde kullanılan yalıtkan gereçler elektrolitlere dayanıklı olmalı

Akü odalarında açık alev ve sigara yasak

Seyyar Kablolar, Islak yerlerde küçük gerilimli kullanılmalı

El Aletleri, Yalıtılmış malzemeden sapları olmalı

Kaynak Makinesi: Şalter makine üzerinde bulunmalı

32

İnşaat Şantiyeleri: Küçük gerilim veya çift yalıtkanlı ekipman kullanılmalı

Statik Elektrik: Titan, Al,Mg tozlarının taşındığı yerlerde statik elektrik dedektörü olmalı, notralizar konulmalı

Alev geçirmez cihaz için kullanılan iletkenler eksiz borular içinde bulunmalı, yada madeni kılıflı / mineral tecritli kablolar kullanılmalı

Tehlikeli ortama giren elektrik tesisatı boruları tehlike alanına girdikleri noktada alev sızdırmaz buatlarla donatılmalıdır.

Teçhizatın Korunması: Alev sızdırmaz cihazın madeni gövdesi, kabloların madeni kılıfları ve borular arasındaki elektrik bağlantısı lehim kaynağı kullanılarak yapılmalıdır.

Pot ortamlarda sigortalar ortamın dışında olmalıdır

Pot ortamlarda ve tehlikeli mad. bulunduğu ortamlarda aydınlatma devresi de dahil tüm elektrik tesisatı yılda 1 kontrol edilmeli

Tozlu ortamda sigortalar dışarda olmalı

Yıldırımdan korunma – Kuv. Akım. Tes. Yönt hava hatları uygun kapasitedeki parafudur ile korunmalı yılda 1 kontrol edilmeli

Topraklama – Etek iç Tes. Yönt. Yılda 1 kontrol edilmeli,

Yer değiştiren işletme elemanları 6 ayda 1 ( hareketli ) kontrol edilmeli,

Elektrik üretim + iletişim + dağıtım tesisleri (enerji hatları hariç) 2 yılda bir kontrol edilmeli

Enerji nakil hatları 5 yılda bir kontrol edilmeli

ACİL DURUM PLANLARI Acil durum: İşyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olayları, Acil durum planı: İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı planı, İşverenin yükümlülükleri:

Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.

Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır. Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar. Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar. Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan

sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.

33

Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.

Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.

Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Çalışanların Sorumluluğu: Acil durum planında belirtilen hususlar dahilinde alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere uymak. İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini

tehlikeye düşürecek acil durum ile karşılaştıklarında; hemen en yakın amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalışan temsilcisine haber vermek.

Acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki ilgili kuruluşlardan olay yerine intikal eden ekiplerin talimatlarına uymak.

Acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma arkadaşlarının hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde davranmak.

İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

Acil durum planı aşamaları Acil durumların belirlenmesi, Olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, Görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, Acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması, Dokümantasyon, Tatbikat Acil durum planının yenilenmesini kapsar.

Acil durumların belirlenmesi için:

Risk değerlendirmesi sonuçları, Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali. İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar. Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali. Sabotaj ihtimali

İşverence acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve yazılı hale getirilir. İşveren; Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 çalışana, Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;Arama, kurtarma ve tahliye ve Yangınla mücadele konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir.

İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir. İşveren, ilkyardım konusunda İlkyardım Yönetmeliği esaslarına göre destek elemanı görevlendirir.

34

Her ekipte bir ekip başı bulunur. 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yükümlülüğü yerine getirmek üzere bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir.

Acil durum planı asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir: İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı. Hazırlayanların adı, soyadı ve unvanı. Hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi. Belirlenen acil durumlar. Alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler. Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri.

Aşağıdaki unsurları içeren işyerini veya işyerinin bölümlerini gösteren kroki hazırlanır.

Acil durum ekipmanlarının bulunduğu yerler. İlkyardım malzemelerinin bulunduğu yerler. Kaçış yolları, toplanma yerleri Bulunması halinde uyarı sistemlerinin de yer aldığı tahliye planı. Görevlendirilen çalışanların (varsa) yedeklerinin adı, soyadı, unvanı, sorumluluk alanı ve iletişim

bilgileri. İlk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşların

irtibat numaraları. Acil durum planı asılı olarak bulundurulur. İşyerlerinde yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, tatbikat raporu hazırlanır. Tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.

Çalışanlar acil durum planları ile arama, kurtarma ve tahliye, yangınla mücadele, ilkyardım konularında görevlendirilen kişiler hakkında bilgilendirilir. Büyük endüstriyel tesislerde hazırlanan güvenlik raporu işyerlerinde hazırlanacak acil durum planı hazırlığında dikkate alınarak kullanılır.

Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak acil durum planı işverenlerce ortaklaşa hazırlanır. Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya sitelerinin işyerlerince hazırlanan acil durum planlarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde acil durum planlarının hazırlanması konusunda işyerinin bütünü için asıl işveren, kendi çalışma alanı ve yaptıkları işler ile sınırlı olmak üzere alt işverenler sorumludur. Bir aydan kısa süreli işlerde, işyerinin veya yapılacak işin mahiyeti itibarıyla çalışanları doğrudan etkilemesi muhtemel acil durumlar için bu Yönetmelik kapsamında yapılan özel görevlendirmeler işverence yapılır ve çalışanlar özel görevi bulunanlar ve acil durumlar ile ilgili bilgilendirilir.

Hazırlanmış olan acil durum planları bir yıl içerisinde Yönetmeliğe göre gözden geçirilerek revize edilir.

35

İşyerlerinde gerçekleştirilmiş olan tatbikatlar süresince geçerli sayılır.

Ekiplerin eğitimleri, bir yıl içinde tamamlanır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMLERİ

İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışanların, geçici işlerin, sözleşmeli personelin, ziyaretçilerin veya iş ortamı içindeki diğer kişilerin sağlıklı ve güvende olmalarını etkileyen koşullar ve faktörler.

İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi: Organizasyonun yönetim sisteminin, faaliyet alanı ile ilgili İSİG risklerini yönetmek için kullanılan parçası. Bu sistem, organizasyonun yapısını, planlama faaliyetlerini, sorumlulukları, iş pratiklerini, prosedürleri, süreçleri ve İSİG isteminin geliştirilmesi, uygulanması, iyileştirilmesi, gözden geçirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması için kaynakları kapsar.

OHSAS 18001 en yaygın olarak kullanılan İSG yönetim sistemidir.

TSE tarafından “TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri-Şartlar” olarak yayınlanmıştır. 2001

OHSAS 18002, OHSAS 18001’e destek amaçlı uygulama rehberidir.

OHSAS 18001’in temel adımları: 1. İSG politikası, 2. Planlama, 3. Uygulama ve İşletme, 4. Kontrol ve düzeltici faaliyet, 5. yönetimin gözden geçirilmesi.

Risk Değerlendirme OHSAS 18001 de planlama aşamasında yapılır.

OHSAS 18001’in önemli bir vurgusu sürekli iyileştirmedir.

İSG yönetim sisteminin temel hedefi insanı korumaktır.

Sürekli iyileştirmenin esasını Deming Çevrimi olarak da bilinen PUKÖ (Planla, Uygula, Kontrol et, Önlem al) çevrimi oluşturur.

Kalite sistemi belgelendirme faaliyetleri Türkak tarafından akredite edilir.

Ohsas 18001de kazaya sebep olan veya kazaya sebep olabilecek potansiyele sahip olay vaka olarak tanımlanır.

Ohsas 18001de kabul edilemez zarar riski içermeme durumuna GUVENLİK denir.

Ohsas 18001de prosedürler birinci derece dokümanlardır. Talimatlar ikinci derece dokümanlardır. Mevzuatlar ise dış kaynaklı dokumanlardır.

PLANLA

• İş Sağlığı ve Güvenliği açısından amacın belirlenmesi ( neyi başarmak istiyoruz, nerede, ne zaman )• Mevcut durumu analiz etme• Hedeflerin belirlenmesi• Kayıtların analizi• Tehlikelerin Belirlenmesi• Risk değerlendirme metotlarının belirlenmesi• Detaylı plan hazırlaması ( uygulama planı )• İç talimatlar hazırlama

UYGULA

36

• Riskleri Değerlendirme• Risklerin kabul edilebilir olup olmadığına karar verme• Kontrol Önlemlerinin seçimi ve uygulaması• Her bölümdeki İlgili kişileri bilgilendirme, eğitme ve katılımını sağlama• Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme• Uygulama sonuçlarını yakın takip etme

KONTROL ET

• Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı?• İç talimatlar ve yönergeleri gözden geçirme• Olası sapmaları tespit etme ve kaydetme• İlgili kişileri bilgilendirme

ÖNLEM AL• Kalıcı bir denetleme sistemi kurma• Etkili önlemleri standartlaştırma• Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama

OHSAS 18001- İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sisteminin Yararları:

• Bu yönetim sistemi ile zararla sonuçlanabilecek olası tehlikelerin önceden tespiti ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır.

• Çalışanlar işyerinin olumsuz etkilerinden korunur, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmaları sağlanır.• İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş gücü ve iş günü kayıplarının en aza

indirgenmesi, dolayısıyla iş veriminde artışın sağlanmasıyla üretimin (ürün ve/veya hizmet) korunması sağlanır.

• İş kazası ve meslek hastalıklarının oldukça yüksek maliyetleri en aza indirilir.• Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine

arızaları ve devre dışı kalmaların ortadan kaldırılması işletme güvenliği sağlanır.• Resmi makamlar önünde, organizasyonun iş güvenliğine karşı duyarlı olduğu kanıtlanır ve yasal ceza

riski azaltılır.• OHSAS 18001, ISO 9001 ve ISO 14001 ile uyumludur, mevcut kalite sistemi OHSAS 18001’i de içererek

var olan alt yapı geliştirilir ve daha kapsamlı hale getirilir.• İsteyen işyerleri, OHSAS 18001'e göre oluşturdukları yönetim sistemini belgelendirebilirler.

OHSAS 18001’ye göre OHSAS spesikasyonu, aşağıdakileri yapmak isteyen her kuruluşa uygulanabilir:

Faaliyetleriyle ilişkili olarak İS&G risklerine maruz kalabilecek çalışmaları ve diger ilgili taraflar üzerindeki riski bertaraf etmek üzere en aza indirmek amacıyla bir İS&G yönetim sistemi oluşturmak;

Bir İS&G Yönetim sistemini uygulamak, muhafaza etmek ve sürekli iyileştirmek; Kendisinin belirlediği İS&G politikasına kendisinin uyduğundan emin olmak; Böyle bir uygunluğu başkalarına göstermek; İS&G yönetim sisteminin dışardan bir kuruluşça belgelendirilmesini / tescilini istemek: Bu OHSAS spesifikasyonuna uygunluğu kendi kendine tespit ve beyan etmek.

KAYNAK: Metalleri birleştirmek için üretim aşamasında ve metalleri onarmak ve ömrünü uzatmak amacı ile yapılan işlemlerdir. Kaynak çoğunlukla 2 şekilde yapılır.1) Elektrik kaynağı 2) Oksi-asetilen kaynağı Kaynak işlerinin tehlikeleri

Elektrik çarpması Işın ışık oluşumu Duman gaz tehlikesi Patlama

37

YangınElektrik tehlikesi :

Kaynak işlerinde elektrik çarpması sıklıkla görülebilir nedeni boşta çalışma voltajının yüksek olmasıdır. Normalde kaynak işlemi esnasında voltaj 20-25 volt iken boşta çalışma gerilimi 65-100 volta çıkar.

Kaynak işlerinde akım doğru akım olmalı ve boşta çalışma gerilimini düşüren sistemler kaynak makinasında yapılmalı.

Kaynak makinalarının gövde ve tesisat topraklamaları yapılmalı Kaynak makinelerinde izolasyon sorunu olmamalı Kaynak mümkün oldukça nemli yerlerde yapılmamalı. Yapılacaksa gerekli önlemler alınmalı

Kaynakçının üzerinde metal olmamalı ve plastik kauçuk tabanlı çizmeler giymeli Kaynak makinesinin kontrolleri periyodik olarak yapılmalı kabloların bağlantıları, topraklama

durumu ve uygun tip ve kalınlıkta kablolar kullanılmalı. Boşta çalışma gerilimini 25 volta indiren düşük voltaj güvenlik aleti makineye takılmalı.

Kaynak esnasında KKD gözlük kullanmalı ve kaynak işlerinde 7.5 saaten fazla işçi çalıştırılamaz. O2 ile yapılan kaynakta yanıcı gazlar kaynak yerine en az 10 m. Uzakta olmalı. Yanıcı yakıcı gaz tüpleri arası en az 6 m. Olmalı Kaynakta kullanılan O2 tüpünün valf ağzı sağ vida dişlidir. Kaynakta kullanılan koruyucu elbiseler eldivenler deri olmalı. Tavan yüksekliği en az 5 m. Olmalı. Tüplerin depolandığı yerler en az 15 m2 olmalı Tüpler 50 dereceden fazla ısıtılmamalı ve direkt güneş ışığı almamalı Tüpler 45 derece eğimle taşınmalı. Kablo hortumlar ezilmeye karşı korunmalı Yağlı bez ile O2 tüpüne dokunulmamalı. Sigara içilmez, her türlü kıvılcım, alev yasağa tüplerin depo

alanına en az 15 m. Olmalıdır. 2 adet 12 kg kaynak işleri yapılan yerlerde bulunması gereken yangın söndürücü sayısı 3 metre kaynak işlerinde üfleç ile tüp arasındaki hortum uzunluğunun mesafesi

İyonize radyasyon: α, β, δ, χ, UV ışınlarıdır. İnsana maruz kalması durumunda insan ölür.Non-iyonize radyasyon: kızıl ötesi ışınlar, radyo televizyon dalgaları, cep telefonları (baz istasyonları), kablosuz ağlar, elektrikli ev aletleri, mikrodalgalarKaynak işlemi esnasında oluşan ark enerjisinin yaklaşık %15i ışın şeklinde ortama yayılmaktadır. Bu ışınların %60ı infrared ışınlar, %30u görünür ışınlar, %10u ise UV ışınlardır.

ERGONOMİ

ERGONOMİK TASARIM YAPILIRKEN; Kullanıcıya uygun olmalıdır, Kullanımı kolay olmalıdır, Rahatlığı artırmalıdır, Sağlık ve güvenliği artırmalıdır, Performansı artırmalıdır (Hız, Güvenilirlik, Doğruluk, kesinlik hassasiyet)

İkincil görev zihinsel iş yükünün ölçülmesi için kullanılan bir yöntemdir. Antropometri insan vücut ölçülerini konu edinen bir bilim dalıdır. Antropometrik veri tipleri: statik antropometri, dinamik antropometri, kuvvetsel antropometri. Bir işin ergonomik olması için taşıması gereken özellikler: yapılabilirlik, katlanılabilirlik, beklenebilirlik,

hoşnutluk. Çalışma duruşunun (postürün) tanımlanmasında kullanılan vücut elemanları: bel kemiği, pelvis, kaslar. İş organizasyonu ilkeleri: iş genişletme, iş zenginleştirme, iş değişimi (rotasyon), grup çalışması.

ERGONOMİNİN SINIFLAMASI: Fiziksel Ergonomi: Fiziksel etkinlikleriyle ilişkili olarak insanların anatomik, antropometrik, fizyolojik ve

biyomekanik karakteristikleriyle ilgilenmektedir Bilişsel Ergonomi: Mühendislik psikolojisi olarak da adlandırılır. İşin bilgi işleme gereksinimleriyle

ilgilenir. Başlıca uygulamaları hata olasılığını en azda tutarak insan performansını artırmaya yönelik olarak kadran, kontrol ve bilgisayar programları geliştirmektir

Organizasyonel ve yönetimsel (örgütsel) Ergonomi: Örgütsel yapıları, politika ve süreçleri dahil olmak üzere sosyoteknik sistemlerin en uygun duruma getirilmesiyle ilgilenir.

38

iş araları

spontan: aşırı zorlayıcı işlerde çalışanların kendisince verdiği aralardır. Maskelenmiş: halen yapılan işle ilgili olmayan ikincil bir işin yapılmasıdır iş-koşullu: bir makinenin temizlenmesi, çalışma masasının düzenlenmesi, çalışma arkadaşlarına danışmak üzere çalışma alanından ayrılma önceden programlanmamış

PSİKOSOSYAL RİSK ETMENELERİ

psikolojik taciz kategorileri

işe yönelik psikolojik taciz sosyal dışlama kişiye yönelik saldırılar sözlü tehdit itibarın zedelenmesi

rol belirsizliğiÇalışan işteki rolü hakkında yeterince bilgilendirilmediğinde amaçlar, beklentiler, hedefler ve sorumluluklarda belirsizlik olduğu durumlarda ortaya çıkar

rol çatışması çalışandan değerleriyle çatışan bir rol yada birbiriyle uyuşmayan roller üstlenmesi istendiğinde ortaya çıkar

rol yetersizliği Örgütün çalışanın yeteneklerinden ve eğitiminden yararlanamadığı durumlarda ortaya çıkar

stresörBirey ve organizmanın uyumunu bozan, stres hissetmesine neden olan, iç ortamlardan veya dış ortamlardan kaynaklanan uyarılara denir.

distres Kişinin hoşa gitmeyen durumlar karşısında duyduğu sübjektif rahatsızlık hissidir.

karoshi ani tükenme sendromuna bir örnektir. Sonu ani ölümle biter.

smt stres yönetimi eğitimi

3metre üstü emniyet kemerlerinin kullanılması gereken yükseklik seviyesi

200 cmbelediye sınırları içinde meskûn bölgelerde yapı kazılarına başlamadan önce yapı alanının çevresi ortalama 200 cm yüksekliğinde tahta perde ile çevrilecektir.

240 cm 3mahşap iskelelerde iki dikme arası yük taşıyan iskelelerde 240 cm den, yük taşımayan iskelelerde 3m den fazla olmayacaktır.

4 kişi 400 kg asma iskelelerde en fazla 4 kişi çalıştırılabilir. Maksimum yük 400 kg dır.

BAKIMBakım işlerinde kazalar işleme başlamadan önce ve işin bitimine yakın meydana gelmektedir.

39

Bakım esnasında aydınlatma iyi olmalı, rutubetli, kapalı alanlarda yapılan çalışmalarda düşük voltajlı ve D.C. lı (24 volt) aydınlatıcı kullanılmalı. Zehirli gazların bulunduğu yerlerde yapılan bakımlarda mutlaka eğitimli ekip olmalı. KKD kullanılmalı gözetici ve ilk yardım ekibi bulunmalı.

Basınçlı kapların bakım ve onarımı basınç altında yapılmaz.Bakım işlerinde amaç:

Sistemin ömrünü uzatmak Eskimiş parçaları değiştirmek Sistemin çalışmasını sağlamak Arıza olmadan tespit etmek

Bakım işlerinde görünen kazalar:1)Elektrik çarpması 2)Hareketli kısımlarda yaralanma (çark, dişli)

3) Zehirli gaz ile zehirlenme boğulma 4) Parlama patlama şeklinde kaza 5) Düşme şeklinde kaza

6) KKD kullanılmaması sonucu kaza

MOTORLU TAŞITLAR

"A1" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motorlu bisiklet kullanacaklara

A2" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motosiklet kullanacaklara

B" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otomobil, minibüs veya kamyonet

"C" Sınıfı Sürücü Belgesi, Kamyon kullanacaklara

D" Sınıfı Sürücü Belgesi, Çekici kullanacaklara

"E" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otobüs kullanacaklara

"F" Sınıfı Sürücü Belgesi, Lastik tekerlekli traktör

1) A1, A2, F ve H Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların 17,

2) B ve G Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların 18,

3) C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların 22

Ancak bunlardan; A1, F, G, ve H Sınıfı Sürücü Belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,

- A2 Sınıfı Sürücü Belgesi ile A1,

- B Sınıfı Sürücü Belgesi ile F,

- C Sınıfı Sürücü Belgesi ile B ve F,

- D Sınıfı Sürücü Belgesi ile C, B ve F ,

- E Sınıfı Sürücü Belgesi ile B, C, ve F sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.

Tehlikeli madde taşıyan araçlar ve özel yük taşıma

Yerleşim yeri içinde : 30 km/h

Yerleşim yeri dışında: 50 km/h

Otobanda: 60 km/h

İŞ MAKİNASI HIZ SINIRI 20 km/h

40

MOTORLU ARAÇLARLA İLGİLİ KAZA SEBEPLERİ

Hızlı gitmek

İdareyi kaybetmek

Normal olmayan geçiş

İşaret vermeyi ihmal etmek

Önce geçiş hakkına sahip çıkmak

Araçtaki kusur

Yolların özellikleri

Yayaların hataları

Hava ve yol durumunu dikkate almamak

Kaza yapan araçları emniyete almamak

İhbarlara riayetsizlik

Kapalı yerlerde çalıştırılan motordan çıkan egzozdan zehirlenme,

Motor çalışırken elbise, kravat vb. kaptırma,

Akü bakımı sırasında asitli su sıçraması,

Motor yenilemesi sırasında el aletlerinin yanlış kullanılması,

Kaporta boyama sırasında boya zehirlenmeleri.

Krikoya alınmış araçlar sehpalanmadıkça altına girilmemeli (mümkünse hidrolik liftler kullanılmalı),

Takozlanması sağlam olmayan aracın altına girilmemeli (taşıtın sehpalanmasında ön taraf kaldırılırken arka tekerine, arka taraf kaldırılırken ön tekerlerine takoz koyularak hareket etmesi önlenir),

Tamirdeki aracın akü (kutup başları) ve şarj kablosu sökülmeli,

Çalışır durumdaki bir motorun ateşleme sistemi kablolarına çıplak elle dokunulmamalı,

Motor sıcakken, manifoldlar, radyatör ve egzoz tertibatı üzerinde çalışılmamalı, radyatör kapağı açılmamalı,

Batarya(Akü) üzerinde çalışırken batarya asidinin, fren sistemi üzerinde çalışırken fren hidrolik yağının göze kaçmamasına dikkat edilmeli (eğer göze kaçarsa bol su ile yıkanmalı),

Kapalı (havalandırması olmayan) mekanlarda egzoz muayenesi yapılmamalı (egzoz gazlarını emen tertibat bulunmalı),

Oto parçalarının benzinle temizliği yapılmamalı (mazot veya gaz kullanılabilir),

Benzin, motorin, tiner, gazyağı vb. yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler açıkta bırakılmamalı,

Benzin deposu arızalı (delik vb.) araçların tamiratı (depoya yakın yerinde kaynak vb.) yapılmamalı,

Motor çalışırken depoya yakıt doldurulmamalı,

Motor çalışırken vantilatör, volan vb. hareketli parçalardan uzak durulmalı,

Atölyede çakmak, kibrit kullanmak ve sigara vb. içilmemeli,41

Yerlere yağ ve benzeri maddeler dökülmemeli,

Yangın söndürme ekipmanları kullanıma hazır olmalı.

Gürültülü ortamların, ses emici maddelerden duvarlarla ayrılmalı.

İş Makinaları maksimum 30 derece eğimde çalışabilir.

Motorlu arabaların gündüz çok loş ve karanlık yerlerde veya gece kullanıldığında, ön ve arka ışıkları yakılacaktır.

Motorlu arabaların operatör platformlarının üstleri ve kenarları, demir veya çelikten yapılmış sağlam boru korkuluklarla korunacaktır

Motorlu arabaların güçlü frenleri olacak ve dikiz aynaları bulunacaktır. Tekerlekleri veya tırtılları, şase dışında ise bunlar uygun şekilde korunacaklardır.

Benzin, mazot ve benzeri yakıtla çalışan motorlu arabalar, patlayıcı maddelerin, tozların ve parlayıcı buharların bulunduğu yerlerin yakınında, binaların içlerinde, vasıtaların akaryakıt depolarının doldurulduğu kapalı yerlerde kullanılmayacaktır.

Motorlu arabaların klakson, çan veya zil sesleri, işyerindeki diğer sinyal seslerinden farklı, diğer makinaların meydana getirdiği gürültüleri bastıracak kadar kuvvetli ve tiz olacak ve aynı işyerinde çalışan çeşitli motorlu arabalar için aynı ses tonu kullanılacaktır.

İNŞAAT

İş Kanunu kapsamına giren tüm yapı işyerlerinde, İstisna

Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

kapsamındaki işyerleri kapsar.

Proje: Yapı işlerinin tasarımından tamamlanmasına kadar yürütülen tüm işleri,

Proje Sorumlusu: İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,

Hazırlık Koordinatörü: Projenin hazırlık aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiyi,

Uygulama Koordinatörü: Projenin uygulanması aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiyi,

Sağlık ve Güvenlik Planı: Sağlık ve güvenlik koordinatörleri tarafından hazırlanan ve yapı alanında yürütülen faaliyetleri dikkate alarak uygulanacak sağlık ve güvenlik kurallarını belirleyen planı,

İfade eder.

Yapı iş defteri, fenni yeterliliği bulunan kişiler tarafından tutulur ve bu deftere aşağıda belirtilen hususlar işlenir

İşveren veya proje sorumlusu; aşağıda belirtilen durumlarda, yapı işine başlamadan önce

- Yapı işi 30 iş gününden fazla sürecek ve devamlı olarak 20’den fazla işçi çalışacaksa,

İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma gerektiriyorsa.

Yapı işi ile ilgili bilgileri içeren bildirimi Bakanlığın ilgili İl müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.

42

Kazı işlerinde rampa açısı en çok 35 derece olacak ve tek araç bulunacaktır.

Kazı toprağı en az 1 metre uzaklığa atılacaktır.

İskelelerde platformda 15 cm. eteklik tahtası, trabzan ve ara korkuluk bulunacaktır.

ELLE TAŞIMA

MADDE 4 – (1) Elle taşıma işi; bir veya daha fazla çalışanın bir yükü kaldırması, indirmesi, itmesi, çekmesi, taşıması veya hareket ettirmesi gibi işler esnasında, işin niteliği veya uygun olmayan ergonomik koşullar nedeniyle özellikle bel veya sırtının incinmesiyle sonuçlanabilecek riskleri kapsayan nakletme veya destekleme işlerini ifade eder.İşveren; a) İşyerinde yüklerin elle taşınmasına gerek duyulmayacak şekilde iş organizasyonu yapmak ve yükün uygun yöntemlerle, özellikle mekanik sistemler kullanılarak taşınmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

b) Yükün elle taşınmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda, ek-1`de yer alan hususları dikkate alarak elle taşımadan kaynaklanan riskleri azaltmak için uygun yöntemler kullanılmasını sağlar ve gerekli düzenlemeleri yapar.

Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimiMADDE 8 – (1) İşveren; elle taşıma işlerinde çalışanların ve/veya temsilcilerinin, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin mevzuat hükümlerini de dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar:a) Bu Yönetmelik uyarınca sağlık ve güvenliğin korunmasına yönelik alınan tedbirler,b) Taşınan yükle ilgili genel bilgiler ve mümkünse yükün ağırlığı ile eksantrik yüklerin en ağır tarafının ağırlık merkezi,c) Bu Yönetmelikte belirtilen hususları da dikkate alarak yüklerin doğru olarak nasıl taşınacağı ve yanlış taşınması halinde ortaya çıkabilecek riskler.

1. Yükün özellikleriYük;- Çok ağır veya çok büyükse,- Kaba veya kavranılması zorsa,- Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,- Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun eğilmesini veya bükülmesini gerektiren bir konumdaysa,- Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden olabilecek yoğunluk ve şekildeyse,elle taşınması, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

2. Fiziksel güç gereksinimiİş;- Çok yorucu ise,- Sadece vücudun bükülmesi ile yapılabiliyorsa,- Yükün ani hareketi ile sonuçlanıyorsa,- Vücut dengesiz bir pozisyonda iken yapılıyorsa,bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

3. Çalışma ortamının özellikleri- Çalışılan yer, işi yapmak için yeterli genişlik ve yükseklikte değil ise,- Zeminin düz olmamasından kaynaklanan düşme veya kayma tehlikesi varsa,- Çalışma ortam ve şartları, çalışanların yükleri güvenli bir yükseklikte veya uygun bir vücut pozisyonunda

taşımasına uygun değil ise,- İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farkı varsa,- Zemin veya üzerinde durulan yer dengesiz ise,- Sıcaklık, nem veya havalandırma uygun değil ise,bilhassa sırt ve bel incinmesi riskini artırabilir.

4. İşin gerekleri

43

Aşağıda belirtilen çalışma şekillerinden bir veya birden fazlasını gerektiren işler bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

- Özellikle vücudun belden dönmesini gerektiren aşırı sık veya aşırı uzun süreli bedensel çalışmalar,- Yetersiz ara ve dinlenme süresi,- Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri,- İşin gerektirdiği, çalışan tarafından değiştirilemeyen çalışma temposu.

BİREYSEL RİSK FAKTÖRLERİÇalışanlar;- Yapılacak işi yürütmeye fiziki yapılarının uygun olmaması,- Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyaları kullanmaları,- Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olmamaları,durumunda risk altında olabilirler.

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİGÜRÜLTÜ

Fizyolojik EtkilerSes şiddeti Frekans dağılımı SüresiDuyarlılık Yaş Cinsiyet

İnsanlar 20 M Pascal – 200 Pascal duyar- 0 dB İşitme eşiği - 140 dB Ağrı eşiği Genç ve sağlıklı insan 20 ila 20.000 herz frekanstaki sesleri duyar.Gürültünün şiddeti Desibel, Dozimetre ile ölçülür.Gürültünün frekansı Herz- SSK ‘ya göre meslek hastalığıdır.Gürültülü işte en az 2 yıl85 dB üstünde en az 30 gün Çalışılmalı- Yükümlülük süresi 6 aydır(İş den ayrıldıktan sonra meslek hastalığı sayılması için 6 ay içerisinde ortaya çıkma süresi)- Maruziyet sınır değeri 87 dBA- En yüksel maruziyet eylem değeri 85 dBA - En düşük maruziyet eylem değeri 80 dBA, 8 saatlik çalışmada, zaman ağırlıklı ortalama 85 dBA- Haftalık gürültü maruziyet düzeyi 8 saat, 5 gün, zaman ağırlıklı ortalama 87 dBA

TİTREŞİMTitreşimin Frekansı = Birim zamandaki titreşim sayısına titreşimin frekansı denir – HertzTitreşimin Şiddeti = Birim alandaki, birim zamandaki akım gücüne titreşimin şiddeti denir –W / cm Kare İnsanlar 1-1000 H2 arasındaki titreşimi algılarİnsana etkisi olan titreşim 1-100 H2 arasındakidir

SSK Meslek hastalığı listesinde bulunmakta fakat istatistiklerde yok ( meslek hastalığı ) Yükümlülük süresi 2 yıldır El – Kol titreşimi8 saatlik sınır değer 5 m/s kareEtkin değer 2,5 m/s kare Bütün vücut titreşimi8 saatlik sınır değer 1,15 m/s kareEtkin değer 0,5 m/s kareTitreşim yapan aletlerle çalışan kişilere 6 ayda 1 sağlık muayenesi yapılacak.1> Titreşim frekansında deniz tutulması,

44

4-8 Herz frekanslarda göğüs ağrıları, nefes darlığı, sırtın alt kısmında ağrı, görme bozuklukları oluşturur.8-1000 Herz frekanslarda, parmaklarda duyarlılık ve maharet azalması. Beyaz parmak hastalığı.

BASINÇBasınç birimi – bar ya da N / cm kare İnsanlar 4 atm. Basınca kadar dayanabilirSSK ya göre Meslek hastalığıdır. Akut durumda yükümlülük 3 gün, diğer 10 yıldır

AYDINLATMALüks ölçü birimi, Lüksmetre ile ölçülür. Kandela (mum) ışık şiddetiLümen ışık akısı

Termometre sıcaklık ölçüm cihazıHigrometre: nem ölçüm cihazıPsikometre: havadaki nem oranı ölçüm cihazıAnemometre: hava akım hızı ölçüm cihazıGlob termometre: Radyant sıcaklık ölçüm cihazıEksplozimetre: Kapalı alan çalışmaları öncesinde ortam atmosferinde bulunan parlayıcı, patlayıcı gaz

konsantrasyonu ölçümünde kullanılır.

TERMAL KONFORTermal Konfor- Hava sıcaklığı – buğulu 15-30 derece- Havanın nem yoğunluğu - % 30 - % 70- Havanın akım hızı 0,5 m/sn- Radyant ısı ( ısı kaynağından – fırından )

İşyerlerinde depolama yüksekliği en çok 3 metredir.

İşyerleri giriş kapıları en az 120 cm. olacak, 100 kişiden sonra her 100 kişide 60 cm. ilave edilecektir.

500 kişiden sonra en az 2 çıkış kapısı olacaktır.

• İşveren veya proje sorumlusu ; aşağıda belirtilen durumlarda, yapı işine başlamadan önce

- Yapı işi 30 iş gününden fazla sürecek ve devamlı olarak 20’den fazla işçi çalışacaksa ,

İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma gerektiriyorsa.

yapı işi ile ilgili bilgileri içeren bildirimi Bakanlığın ilgili bölge müdürlüğüne vermekle yükümlüdür

Yeraltı ve yerüstü maden ve sondaj işleri dışında kalan tüm inşa işleri yapım işine girer.

Yapı işlerinde sağlık ve güvenlik planı hazırlanır.( İşveren. Proje müdürü, Hazırlık koordinatörü hazırlar )

Madende sağlık ve güvenlik dokümanı hazırlanır.

YANGIN

YAVAŞ YANMA:

-YANICI MADDENİN YAPISI İTİBARİYLE, YANICI BUHAR VEYA GAZ OLUŞTURMADIĞI DURUMLARDA,

- ORTAMDA BULUNAN ISININ YETERSİZ KALMASI HALLERİNDE,

-ORTAMDA YETERLİ OKSİJEN OLMADIĞI DURUMLARDA MEYDANA GELİR.

45

DEMİR, BAKIR GİBİ METALLERİN OKSİJENLE NEMLİ ORTAMDA BİRLEŞMESİ OLAYI “YAVAŞ YANMA” ya ÖRNEK VERİLEBİLİR.

KENDİ KENDİNE YANMA:

Yavaş yanmanın zaman içerisinde hızlı yanma olayına dönüşmesidir.

Kolay alev alabilen maddelerin (parlayıcı maddeler) belli oranda hava ile homojen karışımları, çok kolay alev alarak yanmasına sebep olurlar. Bu tür yanma olayına parlama denir.

A SINIFI YANGINLAR

TAHTA, KAĞIT, KUMAŞ, KÖMÜR, OT, ODUN vs. KATI VE KURU MADDELERİN ALEVLİ VE KORLU OLARAK YANDIĞI YANGINLARDIR.

B SINIFI YANGINLAR

SIVI VE KATI YAĞLARDAN, BOYALARDAN, BENZİNDEN, BENZOLDEN VB. DİĞER PETROL ÜRÜNLERİNDEN KAYNAKLANAN YANGINLARDIR.

C SINIFI YANGINLAR

PARLAYICI GAZLARIN ( LPG, ETAN, PROPAN VS. ) OLUŞTURDUĞU YANGINLARDIR.

D SINIFI YANGINLAR

BU TİP YANGINLAR MAGNEZYUM, ALUMİNYUM, TİTAN GİBİ METALLERİN YANGINLARIDIR.

JET YANGINI:

İnce Uzun Alevle Yanar ve Gaz Borusu Kaçaklarının Tutuşmasında Görülür.

HAVUZ YANGINI:

Ham Petrolün Tanktan Sızması ve Tutuşmasında görülür.

Yangın Söndürme Cihazı

A Sınıfı Yangın çıkması muhtemel yerlerde çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,

B Sınıfı Yangın çıkması muhtemel yerlerde kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,

C Sınıfı Yangın çıkması muhtemel yerlerde kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,

D Sınıfı Yangın çıkması muhtemel yerlerde kuru metal tozlu söndürme cihazları bulundurulmalıdır.

Seyyar yangın söndürücüler 6 ayda bir kontrol edilir.

Köpüklü yangın söndürücüler 1 yılda bir tamamen boşaltılıp, doldurulur.

Yangın söndürücüler en fazla 90 cm. yükseklikte bulundurulur.

Yangın butonları 110 – 130 cm. yükseklikte bulunur.

Kuru kimyasal tozlu ABC-BC ve D tozlu yangın söndürme cihazlarında kullanılan itici gaz azot gazıdır.

Yangın Çeşitleri A B C D E

46

Cinsi Katı Sıvı Gaz Metal Elektrik

Yanıcı Madde

Kağıt, Odun, Ahşap, Kumaş, Pamuk vb.

Boya, Tiner, Yağ, Akaryakıt vb.

Doğalgaz,Metan. LPG, Propan, Asetilen vb.

Magnezyum Alüminyum, Sodyum vb.

Elektrik

Söndürme Yöntemi

Soğutma, Yanmayı Engelleme

Engelleme, Boğma, Soğutma Engelleme Soğutma,

Boğma

İlk iş elektriğin kesilmesi

Kullanılan Söndürücü

Su, ABC tozlu ve köpüklü söndürücü,

ABC ve BC tozlu, halon gazlı, CO2 ve

köpüklü söndürücü

ABC ve BC tozlu, halon ve CO2

gazlı söndürücü

Sadece D tozlu söndürücü

ABC ve B tozlu, halon gazlı söndürücü

80 cm yangın yönetmeliğine göre çıkış kapılarının min. Genişliği

2 çıkış 500 e kadar çalışanı olan işyerlerinde bulunması gereken min. Çıkış sayısı

3 çıkış 500 den fazla çalışanı olan işyerlerinde bulunması gereken min. Çıkış sayısı

4 çıkış 1000 kişiyi geçerse min. Çıkış sayısı

3-4 metre Yangında kullanılan portatif kuru tozlu yangın söndürücülerin etkili püskürtme mesafesi

2 yılda bir Kuru kimyasal tozlu söndürücülerin içindeki kimyasal maddenin değişim süresi

Her 500 metrekare

Tehlikeli sınıflarda bu alanda her 500 metrekarede bir 6 kg kkt söndürücü olacak

Her 250 metrekare

çok tehlikeli sınıflarda bu alanda her 250 metrekarede bir 6 kg kkt söndürücü olacak

25 metre yangın söndürme cihazlarına olması gereken max. Ulaşma mesafesi

Az Tehlikeli Tehlikeli Çok tehlikeli

İş güvenliği uzmanı

10’dan az çalışanı olan işyerlerinde Yılda 60 dakika - -

Diğer işyerleri çalışan başına ay da bulunacağı süre

6 dakika 8 dakika 12 dakika

47

Çalışan için bir uzman 2000 1500 1000

Yenileme eğitimi 5 yılda bir 30 saat

İsyeri hekimi

10 dan az çalışanı olan işyerlerinde Yılda 25 dakika

Diğer işyerleri çalışan başına ayda bulunacağı süre

4 dakika 6 dakika 8 dakika

Çalışan için bir hekim 2000 1500 1000


Diğer sağlık personeli

10 dan az çalışanı olan işyerlerinde Yılda 35 dakika

Diğer işyerleri çalışan başına

Ayda bulunacağı süre6 dakika 9 dakika 12 dakika


Çalışanların eğitimleri (Saat olarak)

3 yılda 8saat 2 yılda 12saat yılda 16 saat

Çalışanları periyodik muayeneleri 5 yılda 3 yılda Yılda bir

Gece çalışanların periyodik muayeneleri

En geç 2 yılda 1,

Kadın çalışan 6 ayda bir sağlık raporu

Sağlık taraması Civa, ,kurşun 3 ayArsenik fosforlu bileşikler 6 ay

İSGB OSGB

İSG UZMAN ODASI 8 m2 10 m2

MUAYENE ODASI 8 m2 10 m2

İLK YARDIM ODASI 12 m2 15 m2

48

BEKLEME YERİ - 12 m2

ISO 9001 kalite

ISO 14001 çevre

ISO 17025 laboratuvar akreditasyonu

ISO 18001 iş sağlığı ve güvenliği

ISO 27001 bilgi güvenliği

ISO 22000 gıda güvenliği standartları

ISO uluslararası standartlaştırma örgütü

ISSA uluslararası sosyal güvenlik örgütü

ICOH uluslararası iş sağlığı komisyonu

IAL uluslararası iş denetim örgütü

OSHA Avrupa iş sağlığı ve güvenliği ajansı

18001 -900114001 ortak yanları iş sağlığı ve güvenliği, proses güvenliği, çevre koruma, acil durum

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK

Bu Yönetmelik hükümleri;a) Hareketli makine ve araçların kumanda kabinlerinde ve sürücü mahallinde,b) Taşıma araçlarında aracın kumandasındaki bilgisayar sistemlerinde,c) Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde,ç) İşyerinde kullanımı sürekli olmayan taşınabilir sistemlerde,d) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri veri veya ölçüm sonuçlarını gösteren küçük ekranlı cihazlarda,e) Ekranlı daktilolarda,uygulanmaz.

Eğitim, özellikle aşağıdaki konuları içerir:a) Ekranlı araçlarla çalışmalarda riskler ve korunma yolları,b) Doğru oturuş,c) Gözlerin korunması,ç) Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler,d) Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı,e) Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi,f) Ara dinlenmeleri ve egzersizler.

İşveren, ekranlı araçlarla yapılan çalışmalardan kaynaklanan iş yükünü ve etkilenmeyi azaltmak amacıyla, uygun çalışma planı yaparak operatörlerin periyodik olarak ara vermesini veya dönüşümlü olarak başka işlerde çalışmalarını sağlar.

İşyerinde, ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce ve ekranlı araçlarla çalışmadan kaynaklanabilecek görme zorlukları yaşandığında çalışanların göz muayeneleri yapılır.

Gözlerin korunması

(2) Ekranlı araçlarla çalışmalarda operatörlerin gözlerinin korunması için;a) Ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce,b) Yapılan risk değerlendirmesi sonuçlarına göre işyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla,

49

c) Ekranlı araçlarla çalışmadan kaynaklanabilecek görme zorlukları yaşandığında, göz muayeneleri yapılır.(3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen muayene sonuçlarına göre gerekiyorsa operatörlere/çalışanlara

yaptıkları işe uygun araç ve gereç verilir.

ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ

Konseyin kuruluş amacıMADDE 4 – (1) Konsey, ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere kurulmuştur.

Konseyin oluşumuMADDE 5 – (1) Konsey, Müsteşarın başkanlığında aşağıda belirtilen üyelerden oluşur:a) Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, Çalışma Genel Müdürü, İş Teftiş Kurulu Başkanı ve

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından bir genel müdür,b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığından ilgili birer genel müdür,

c) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından bir yürütme kurulu üyesi, Devlet Personel Başkanlığından bir başkan yardımcısı,

ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan, Türk Tabipleri Birliğinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi,

d) İhtiyaç duyulması hâlinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün teklifi ve Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya kuruluşlardan en fazla iki temsilci.

(2) Birinci fıkranın (d) bendi kapsamında belirlenen Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve üst üste iki olağan toplantıya katılmaz ise ilgili kurum veya kuruluşun üyeliği sona erer.

Her yıl Mart ayı sonuna kadar, politika belgesi ve eylem planı kapsamında bir önceki yıla ait kurum faaliyet raporunu Konsey sekretaryasına iletmek.

Konsey sekretaryasıMADDE 8 – (1) Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yürütülür.Çalışma usul ve esaslarıMADDE 9 – (1) Konsey, yılda iki defa olağan toplanır. Bu toplantılar her yılın Haziran ve Aralık aylarında

yapılır. Başkanın veya üyelerin üçte birinin teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilir.(2) Konsey üyesi olarak Bakanlığa bildirilmiş olan üyenin toplantılara katılımı esastır.(3) Konsey üyeleri ihtiyaç duymaları halinde toplantılara ilgili uzman personel ile katılabilirler. Çalışma

grubu üyeleri de toplantıya davet edilebilir.(4) Konsey üyelerine, olağan ve olağanüstü toplantıya davet yazısı toplantı gününden en az bir ay önce

gündem taslağı ile birlikte gönderilir.(5) Yıllık olağan ve olağanüstü toplantılar öncesinde Konsey üyeleri, gündem maddesi önerilerini ve

toplantıya katılıp katılamayacaklarını en geç yedi gün önce Konsey sekretaryasına yazılı olarak bildirirler.(6) Konsey üyeleri ve Konsey üyeleri dışındaki gerçek ya da tüzel kişiler, iş sağlığı ve güvenliği alanında ele

alınması ve üzerinde çalışılmasını gerekli gördüğü konuları yazılı olarak Konsey sekretaryasına bildirebilir.(7) Toplantı yetersayısı temsilcilerin salt çoğunluğudur.GündemMADDE 10 – (1) Konseyin toplantı gündemi; Konsey üyelerinden, çalışma gruplarından veya Konsey

üyeleri dışındaki gerçek ya da tüzel kişilerden gelen öneriler doğrultusunda İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün teklifi ve Konsey Başkanının onayı ile belirlenir.

Karar almaMADDE 11 – (1) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Konsey üyeleri dışındaki

temsilcilerin oy hakkı yoktur. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu yönünde karar alınır. Çekimser oy kullanılamaz.

(2) Alınan kararlar toplantı tutanağı ile kayıt altına alınır ve tutanak toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara katılmayan üye, gerekçelerini tutanakta belirtir.MADEN

50

Açık işletme; yerüstündeki maden işletmelerini, alev sızdırmaz (antigrizuto) aygıt; içine girebilecek grizunun patlaması halinde, hasara uğramaksızın alevin sızmasını ve ortamdaki grizu veya kömür tozunun tutuşmasını ya da patlamasını önleyecek şekilde yapılmış aygıtı.

Askıya almak; bir kademenin hazırlanmasından sonra kendi ağırlığıyla göçmesini sağlamak üzere altının boşaltılmasını,

Ateşleme; kazı işlerinde deliklere doldurulmuş olan patlayıcı maddelerin patlatılmasını,

Ateşleyici (barutçu); patlayıcı maddelerin mevzuatta belirtilen koşullarda kullanılmasını yerine getirmek üzere yeterlilik belgesine sahip en az ilkokul mezunu kişiyi,

Ayak; maden içerisinde iki galeri arasında cephe halinde üretim yapılan yeri,

Baca; maden içerisinde sürülen galeriyi,

Baş aşağı (desandre); yeraltında baş aşağı sürülen eğimli yolları,

Başyukarı; Bir galeriden başlayarak yukarıya doğru belli bir eğimde sürülen açıklığı,

Baraj; yeraltında yangın, su, zararlı gaz ve diğer tehlikeleri önleyici maniaları,

Cep (niş); galeri, varagel ve vinç dip ve başları ile ara katlarında görevli işçilerin ve ateşleme görevlilerinin korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan yuvaları,

Çatlak (kavlak); ana kitleden ayrılmış, her an düşebilecek parçaları,

Çatlak sökümü; bir kademenin kazı işlerinin devamı sırasında ana kitleden ayrılmış, düşebilecek durumdaki parçaların temizlenmesini,

Daimi nezaretçi; fenni nezaretçinin emir ve talimatı altında görev yapan ve Maden Kanununa göre atanmış olan kimseyi,

Dekapaj; kazısı yapılacak maden ve taş kitlesi veya tabakasının üzerini kaplayan örtü tabakasının kaldırılmasını,

Dolgu (ramble); yeraltında açılan boşlukların dolgu malzemesiyle doldurulmasını,

Fenni nezaretçi; iş sağlığı ve güvenliği gereklerinin yerine getirilmesinden ve işletmenin teknik esaslar çerçevesinde çalıştırılmasından sorumlu, maden mevzuatına göre görevlendirilmiş olan maden mühendisini,

Grizu; metanın havayla karışımını,

Kademe; açık işletmelerde belirli aralık, kod ve eğimlerle meydana getirilen basamak şeklindeki çalışma yerlerini,

Karakol; vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan koruyucu düzeni,

Karo; maden işletmeleri için gerekli hizmetlerin yapıldığı yerüstü tesislerinin bulunduğu alanı,

Kelebe; Yeraltında iki kat (etaj) arasını birleştiren tahkimatlı bir bürün bir bölümünün insan iniş ve çıkışı için merdivenle teçhiz edildiği, bir bölümünden ise cevher veya ramble nakledildiği açıklığı,

Lağım; taş içerisinde sürülen galeriyi,

Nefeslik; ocak havasının çıkış yolunu,

51

Nezaretçi; fenni nezaretçi tarafından gerekli görülen işleri yürütmek veya bunları gözetim altında bulundurmak üzere yazılı olarak görevlendirilen, gerekli deneyim ve teknik bilgiye sahip en az ilkokul mezunu kişiyi,

Paraşüt; asansörlerde çekme halatının kopması halinde kafesin düşmesini önleyecek düzeni,

Rekup; ana galeriden maden yatağını kesme amacıyla sürülen ikincil galerileri,

Sıkılama; lağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulmasını,

Şev; kademe alın ve yüzlerindeki eğimli yüzeyi,

Şövelman; kuyu ağzındaki asansör kulesini,

Topuk; yeraltı işletmeleriyle açık işletmelerde güvenlik amacıyla alınmadan (kazılmadan) bırakılan maden kısımlarını,

Hava hızı; insan ve malzeme taşınan kuyularda, lağımlarda ana nefeslik yollarında 8 m/sn’yi geçemez. Havasında %19 dan az Oksijen, % 2den fazla metan ve %0.5 den fazla karbondioksit bulunan

ocaklarda çalışma yapılamaz İçerisinde %2 metan bulunan ocakta çalışma yapılamaz. Yalnızca grizunun temizlenmesi ve işçilerin

kurtarılması için çalışma yapılır. Metan oranı %4-15 patlayıcıdır. Düz ve eğimli yollarda metan oranı %1,5 u geçemez . Bunların bağlandığı hava yollarında %1

geçemez. Grizulu ve yangına elverişli ocaklarda işçiler çalışma saati boyunca yanlarında CO maskesi

taşımak zorundadır. Bütün grizulu ocaklarda 2 havalandırma grubu olacaktır.1 i durursa diğeri çalışacak Metan oranının %2 yi geçtiğini ilk gören çalışmayı durdurur ve durumu sorumlu nezaretçiye

bildirir.

Taş tozu; nem tutmayacak, silis içermeyecek ve içinde %1,5 dan fazla organik madde olmayacaktır

Maden ocağında birbirinden bağımsız en az 2 yol, yollar arasındaki topuk en az 30 metre ve yolların ağızları aynı çatı altında olamaz

2 kuyudan oluşan ocakta kuyuların en derin katında bağlantı kurulurDerinliği 50 metreden az kuyularda merdiven zorunludurKuyu merdivenlerinin basamak aralıkları 30cm den az olamaz, eğimleri 80 dereceden az olamaz,

dinlenme sahanlıkları arası 10 metreden az olamazDemir yollarında eğim %0,5 i geçemez

Maden ocaklarında araçlar arasında en az 60 cm’lik ara bulunmalıAraçlarla galeri yan duvarları arasındaki 60 cm açıklığın galeri tabanından itibaren 180 cm yüksekliğe kadar azalmadan devam etmesi gerekir Araçlarla galeri yan duvarları arasında en az 60 cm yaya yolu bırakılmalıdır.Hızı 1,5/sn yi geçmeyen araçlarda bu hükümler uygulanmazYaya yolu yapılamayan yerlerde 50 metre aralıklarla cepler yapılmalıdırEğimleri 3 dereceyi geçmeyen yollar düz veya az eğimli yol sayılırEğimi 22-45 derece arasındaki yollarda tabana basamak veya merdiven yapılmalıEğimi 45 dereceyi geçen yollarda tabana merdiven ve 25 metrede dinlenme sahanlığı yapılırEğimi 70 dereceyi geçen yollarda dinlenme sahanlıkları arası mesafe 10 metredir.

İşaretleşme Esasları1.Durdurma (stop) işareti: 1 vuruş 2.Çekme (vira)işareti: 2 vuruş3.Bırakma(laçka) işareti: 3 vuruş 4.İnsan geliyor işareti: 4 vuruş

52

50 kg’dan az patlayıcı olan patlayıcı madde deposuna ana yoldan 90 derecelik bir dirsekten oluşan yolla, fazlasına 90 derecelik 2 dirsekten oluşan yolla girilecektirPatlayıcı madde deponun sonuna konacak ve 3 metre önüne hız kesici cepler yapılacaktırPatlayıcı madde deposunun sıcaklığı 8 dereceyi geçmeyecektirPatlayıcının bulunduğu deponun 50 metre önünden itibaren ahır kurulması, yanıcı, yakıcı madde kurulması yasaktır. Bir kişinin taşıyabileceği patlayıcı madde miktarı 10 kg’ı geçemez.AÇIK OCAK İŞLETMECİLİĞİ Yüksekliği 5 metre, eğimi 30 dereceyi geçen şevlerde çatlak sökümü sırasında işçilere emniyet kemeri baret, iş ayakkabısı vb. koruyucular verilecektirELLE KAZI VE YÜKLEMEKademe yüksekliği 3 metre; şev sağlam arazide eğim 60 dereceyi, sulu ve kaygan arazide 60 dereceyi, tüflü çökük arazide 45 dereceyi geçemez. Yerleşim yerlerine, yol, köprü vb. yerlere 70 metre uzaklık içinde patlatma yapılamaz. İş makinası ile yapılan kazı işlerinde şev yüksekliği makinanın bomu kadardır.

53

İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ HAZIRLIK NOTLARI İş güvenliği temel prensipleri 10 adettir. 1 ölümlü yada ağır yaralanmalı kaza, 29 yaralanmalı kaza, 300 ramak kala. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri Devlet adına Denetleme yapar. İş kazası ve meslek hastalığı sonucu oluşan işveren kusurunun cezai yönden yaptırımları Ceza

Kanununda yer alır. İşverenin, iş akdinden doğan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma borcunu düzenleyen hukuk Borçlar

Kanununda yer alır. İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalıklarını en geç 3 iş

günü içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmelidir. OHSAS 18001’ in temel felsefesi risk değerlendirmesi yapmaktır. Risk değerlendirmesinin tanımı; sistematik olarak tehlikeleri belirlemek, riskleri ortaya çıkarmak ve

riskleri kontrol etmek için uygun nitel ve/veya nicel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmaların bütünüdür.

Ses basınç birimi Pascal (N/m2)’ dir. El-kol titreşimi sınır değeri 5 m/s2

El-kol titreşimi etkin değeri 2,5 m/s2

Tüm vücut titreşimi sınır değeri 1,15 m/s2

Tüm vücut titreşimi sınır değeri 0,5 m/s2

İş yerindeki hava akım hızı 0,3-0,5 m/sn MAC: Müsaade edilen azami konsantrasyon. STEL: 15 dakikalık sürede maruz kalınan aşılmaması gereken limit değer. Kabul Edilebilir Limit Değer: Mesai esnasında işçinin maruz kalabileceği maksimum konsantrasyon. TWA: Haftada 40 saat çalışan bir işçinin, 8 saatlik mesai süresince maruz kalabileceği ortalama

konsantrasyon. Patlama üst limitinde oksijen fazlalığından patlama olmaz. En sık görülen enfeksiyon türleri; viral enfeksiyon, bakteriyel enfeksiyon, mantar. Çalışma yaşamında karşılaşılan biyolojik risk etkenleri; hücre kültürleri, mikroorganizmalar, insan

parazitleri. Spontan; aşırı zorlayıcı işlerde çalışanın kendisince verilen dinlenme aralarına denir. Maskelenmiş; halen yapılan işle ilgili olmayan ikincil bir işin yapılmasıdr. Paratoner ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu tertibat en az yılda bir kontrol edilip

belgelendirilmelidir. Enerji nakil ve dağıtım hatlarının topraklaması en az 5 yılda bir yapılmalıdır. Elektrik üretim, dağıtım ve iletim hatlarında topraklama en az 2 yılda bir yapılmalıdır. Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddeler bulunan yerlerde, aydınlatma devresi de dahil olmak

üzere elektrik tesisatı en az yılda 1 defa kontrol edilmelidir. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası işveren ve işçi sendikalarına danışılarak Devlet tarafından

hazırlanmalıdır. Oksijen tüplerinin valf ağızları sağ vida dişlidir. Kendir halatlar demir askılara asılmamalı. Tel halatların iklim değişikliklerinde boyları çok önemli ölçüde değişmemelidir. Karakol; vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan koruyucu düzene denir. Yer altı ocaklarında tesis edilen demiryollarının eğimi en fazla % 0,5 olmalıdır. İş yerlerindeki merdivenlerin mukavemeti metrekarede en az 500 kg (1000 kg) olmalıdır. Yapı işlerinde işveren, Bakanlığın ilgili Bölge Müdürlüğüne işin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma

gerektirdiği durumlarda bildirim yapmak zorundadır. Yapı işleri; iskele, metro, baraj inşasını kapsar. Maden ve sondajla maden çıkarma işlerini kapsamaz. Yanma Kimyasal bir olaydır. Patlayıcı ortam oluşturabilecek yerler için siyah kenarlar, ve sarı zemin üzerine siyah yazı ile hazırlanmış

uyarı levhası konulmalıdır. 1. Parlayıcı maddelerin tutuşma sıcaklığı 38 0C’ dir. İş yerlerinde kişi başına düşen alan en az 2,5 m2 olmalıdır. 1000 volt ve üzerindeki elektrik çalışmalarında yalıtkan baret kullanılmalı.

54

Kulak koruyucularını kullanma zorunluluğu 85 dB’ de başlar. Basınçlı kaplara tasarım basıncının 1,5 katına eşit bir basınçla hidrostatik test yada pnömatik test

uygulanır. Alüminyum veya alüminyum alaşımlı basınçlı kaplar için azami çalışma sıcaklığı en fazla 100 0C’ dir. Basınçlı kaplarla birlikte verilen talimatlarda tehlikelerin renk kotlarının olmasına gerek yoktur. İş yerindeki ekipmanların periyodik kontrol dokümanında ekipmanın kullanma talimatları ile ilgili

bilgilerin olmasına gerek yoktur. Kadın işçiler itfaiyelerde çalıştırılamaz. İşin devamı süresince genç işçilerin 6 ayda bir periyodik kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

2003 yılında yürürlüğe girmiştir. Sadece radyasyon maruziyetinin söz konusu olduğu işyerlerinde Kanserojen ve Mutajen Maddelerle

Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik uygulanmaz. Su ürünleri alımı satımı sanayi işlerinden sayılmaz. Sanayi, ticaret, tarım ve orman işleri ile ilgili düzenleme 4857 sayılı kanunun 111. Maddesinde

yapılmıştır. Maden ve taş ocaklarında ateşleme sırasında yol, bina, köprü, elektrik, telgraf, telefon v.b. tesislere

olan mesafe en az 70 metre olmalı. Binalarda söndürme ve tahliye tatbikatları en az yılda 1 defa yapılmalıdır. Parlayıcı patlayıcı maddelerin üretildiği veya işlendiği işyerlerinde zemin hafif eğimli olmalıdır. Buhar kazanlarında en az 2 adet su seviye göstergesi bulunmalıdır. Yüksek gerilim devrelerinde; kısa devre ve topraklama teçhizatı, ıstaka, yangın söndürme cihazı

bulunmak zorundadır. Deri eldivenin bulunmasına gerek yoktur. Kazaya maruz kalanlara veya ailesine mahkeme tarafından hükmedilecek tazminat işveren tarafından

ödenecektir hükmü Maadin Nizamnamesinde yer almaktadır. Sesli yangın uyarı cihazlarının 3m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edecek

özellikte olması gerekmektedir. İçtihat birleştirme kararları hem adalet Mahkemelerini hem de Yargıtay Dairelerini bağlar. Devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan 6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde iş sağlığı

güvenliği kurulu oluşturulması zorunludur. Kadın işçilerin çoğul gebelikte, doğum öncesi ve doğum sonrasında kullanacağı toplam izin 18 haftadır. Ticaretten sayılan işlerde 50 veya üzeri işçi çalıştırılıyorsa sadece iş yeri hekimi çalıştırılması zorunludur. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 1930 yılında çıkartılmıştır ve içerisinde İşyeri Hekimi çalıştırılmasına dair

madde vardır. Kazanlar, tanklar ve benzeri dar yerlerde nemli ıslak yerlerde, kaynak yapıldığında yalnız doğru akım

kullanılmalıdır. Kaldırma makinaları; en ağır yükün en çok 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda

tutabilecek güçte yük frenleri bulunacaktır. Aynı işyerinde çalışan çeşitli motorlu arabalar için klakson, çan veya zil sesleri için aynı ses tonu

kullanılacaktır. Basınçlı kazanlar ve kaplar basınç altındayken onarımları yapılmayacaktır. Ramazzini iş-işçi uyumunu, iş verimini ve ergonomiyi 17. Yüzyılda açıklamıştır. Sanayiden sayılan işyerlerinde; İSG uzamanı bulundurulmalı ve İş Sağlığı güvenliği Kurulu kurulmalıdır. Portör muayenesi meslek hastalıklarını tanı amaçlı yapılmaz. Yangın yükü; bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri il alt ısıl değerleri

çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile ilde edilen ve MJ/m 2 olarak ifade edilen büyüklüktür.

Yangın uyarı butonları yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m2 yapı inşaat alanı

için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’ lık kuru kimyevi tozlu veya eşdeğer gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir.

Kurşunla çalışan işçiler 3 ayda bir sağlık muayenesi olmalılar. Gürültü yönetmeliğine göre Maruziyet Etkin Değeri hesaplanırken kulak koruyucularının etkisi dikkate

alınmayacak.

55

MSDS’ lerde; ekolojik bilgi, kişisel koruma, bertaraf bilgileri olmalı. Kolayca çıkartılabilen emniyet ayakkabıları ergimiş maddelerin ayakkabıdan içeri girme riski bulunan

işlerde kullanılır. Acil ve hayati tehlike bulunduğu gerekçesi ile işyerinin kapatılmasına karar vermesi için oluşturulan

komisyonun başka Kıdemli Müfettiştir. Ekranlı araçlarla ilgili yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette olan kuruluşlar en fazla 2 yıl içinde

yönetmelik hükümlerini yerine getirmek zorundadır. Elektrik ile ilgili Fen adamları 1. Grup için en az 3 veya 4 yıl elektrik ile ilgili yüksek öğrenim görmüş

olmalı. 1. Grup elektrik ile ilgili fen adamları iç tesisat yapım işleri; 150 kW – 400 V 2. Grup elektrik ile ilgili fen adamları iç tesisat yapım işleri; 125 kW – 400 V 3. Grup elektrik ile ilgili fen adamları iç tesisat yapım işleri; 75 kW – 400 V 1. Grup elektrik ile ilgili fen adamları işletme ve bakım işleri; 1500 kW – 35 kW 2. Grup elektrik ile ilgili fen adamları işletme ve bakım işleri; 1000 kW – 35 kW 3. Grup elektrik ile ilgili fen adamları işletme ve bakım işleri; 500 kW – 400 V 250 – 400 kW gerilime yaklaşma mesafesi 3,5 m’ dir. Hattın işletme gerilimi 0 – 1 kW ise yatay uzaklık en az 1 m Hattın işletme gerilimi 1 – 36 kW ise yatay uzaklık en az 2 m Hattın işletme gerilimi 36 – 72,5 kW ise yatay uzaklık en az 3 m Hattın işletme gerilimi 72,5 – 170 kW ise yatay uzaklık en az 4 m Hattın işletme gerilimi 170 – 420 kW ise yatay uzaklık en az 5 m Yer altı kablolarında yapılacak bir işlemde, elektrik kesilmesinden hemen sonra kapasitif boşalmayı

temin için, üzerinde çalışılması gereken kabloların bütün iletkenleri kısa devre edilmeli ve topraklanmalıdır.

Açık hava elektrik tesisleri en az 180 cm yükseklikteki duvar veya tel kafes çitle çevrilmiş olmalı, ikaz levhaları takılmalı, giriş kapıları kilitli olmalıdır.

Elektrik şebekelerinin bakım, onarım, yenileme işlerine başlamadan önce, bu şebekelerden beslenen tüketicilerde jeneratör bağlı olup olmadığı araştırılmalı, ters besleme olup olmadığı tespit edilmelidir.

Alçak gerilim ile yüksek gerilim arasındaki sınır gerilim değeri 1000 Volttur. Parlayıcı Patlayıcı ve Yanıcı maddelerin imal edildiği işlendiği veya depolandığı yerler yağ, boya ve diğer

parlayıcı sıvıların bulunduğu binalar ile üzerinde direk veya sivri çıkıntılar yahut su depoları gibi yüksek yerler bulunan binalar yıldırıma karşı yürürlükteki yönetmelik ve şartnamelere göre yapılacak yıldırımlık tesisatı ile hava hatları ise uygun kapasitedeki parafudr ile korunacaktır.

Son yıllarda büyük kullanım alanı bulmuş olan yeni bir kesici tipi olan, açma sırasında ark üzerine sabit basınçlı gaz üflenerek arkı söndürülen, yanmayan, çabuk soğuyan, dielektrik dayanımı yüksek ve zehirsiz olan ancak söndürme anında toz haline geldiğinde zehirli hale geçen temizlik anında lastik eldiven ve maske kullanılması gereken gaz SF6’ dır.

Kalbin düzensiz atışlarına fibrilasyon denir. Genç ve sağlıklı bir işçi 20 Hz – 20 kHz arasındaki sesleri duyar. İşitme kaybına sebep olabilecek gürültü şiddeti A skalası ile ölçülmelidir. Yetişkin bir insanın saatte 30 m3 temiz havaya ihtiyacı vardır. Normal şartlarda tabi havalandırma ile ortamın havasının saatte 2 – 3 defa değiştiği kabul edilir. Çalışma yerlerin kişi başına düşen hava hacmi en az 10 m3’ tür. Koğuşlarda kişi başına düşen hava hacmi en az 12 m3’ tür. Kreşlerde kişi başına düşen hava hacmi en az 15 m3’ tür. Zararlı gaz/toz çıkaran makinalarda cebri havalandırma yapılmalıdır. İş kazaları meslek hastalıkları Sosyal Sigortalar Kanununda tanımlıdır. İlk iş sağlığı yasası İngiltere de çıkmıştır. Ceza hukukuna göre iş kazasına uğrayan mağdurun 10 günden fazla istirahatini gerektirecek sağlık

raporu varsa, kamu davası açabilir. Ceza hukuku açısından, bir kişinin hukuka aykırı sonucu istememekle birlikte bu sonucu önlemek için

durumun gerektirdiği dikkat ve ihtimamı göstermemesine ihmal denir. Borçlar hukukuna göre işverenin tazminat ödeme sorumluluğunda zaman aşımı 10 yıldır.

56

Kaza kaçınılmazlık sebebiyle meydana gelmiş ise, kaza ile ilgili herhangi bir kişinin veya kuruluşun kusuru bulunmuyor ise, bu zararın belli oranlarda işçi ve işveren tarafından karşılanması gerekmektedir. İş verenin bu yükümlülüğüne kusursuz sorumluluk denir.

İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması kararına karşı işveren yerel iş mahkemesine 6 iş günü içerisinde itiraz edebilir.

Yüksekte yapılan geçici işlerde, iş ekipmanları seyyar ve sabit merdiven başlarında kesintiye uğrayabilir. İş ekipmanı kontrolünde ilk adım; kontrol, ölçüm, test usul ve tekniğinin belirlenmesidir. İş makinalarının yerleşim yeri içinde ve dışında hızları en fazla 20 km/h olmalıdır. İş ekipmanları nakliye sırasında, taşıyacak araca bindirilirken tırmanabileceği rampaların açısı en fazla

30 0 olmalıdır. İş makinasının operatörü G sınıfı ehliyete sahip olmalıdır. İş makinası operatörü çalışmaya başlamadan önce fren sistemini kontrol etmelidir. İş makinası üzerinde kaynak işlemi yapılmadan önce akü kutup başı bağlantısı sökülmelidir. İş sağlığı ile ilgili ilk yasal mevzuat Dilaver Paşa Nizamnamesidir. Poliklinik hizmeti vermek İş Yeri Hekiminin görevleri arasında değildir. İşyeri sağlık biriminin öncelikli amacı koruyucu ve geliştirici sağlık hizmetleridir. Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfus ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen

maddelere mutajen maddeler denir. Kanserojen ve mutajen maddelerle çalışanlarda sağlık kayıtları en az 40 yıl saklanmalıdır. Direk güneş ışığı ve ısı kaynaklarından uzak tutulması gereken basınçlı gaz tüplerinin sıcaklığı en fazla

50 0C olmalıdır. Oksijen tüplerinin valfları ve manometreleri ile tesisatının yağ ile temas etmesi tehlikelidir. Kaynak işlerinde çalışanlar günde en fazla 7,5 saat çalıştırılabilir. Kaynak işlerinde kullanılan ve ultraviyole ışınlara karşı en iyi korumayı sağlan kumaş türü deridir. Kaynak işlerinde kullanılan basınçlı gaz tüplerinin periyodik basınç testleri 3 yılda bir yapılmalıdır. Oksijen tüpleri diğer yanıcı ve patlayıcı gaz ihtiva eden tüplerden en az 6 m uzakta ayrı depolanmalıdır. Kazanlarda bulunması gereken cihaz manometredir. Sıcak su kazanlarında 2 adet termometre bulunmalıdır. Kazanlara ve basınçlı kaplara 12 ayda bir defa basınç testi uygulanır. Basınçlı kaplarda en az 2 adet güvenlik manometresi vardır. Değeri 32 amperin üstünde olan sigortalar en az bir şalter veya anahtar ile kontrol altına alınmalıdır. Elektrik iç tesislerinde gerilim altındaki kısımların değeri 50 – 120 voltun üzerinde olduğunda yalıtılmış

ve doğrudan doğruya dokunulmaya karşı korunmuş olmalıdır. Sabit olmayan tesislerde topraklama kontrolü 6 ayda bir yapılmalıdır. Bel üstü gövde ağırlığı 50 kg olan bir kişi 5 kg’ lık yükü kaldırırsa, sırt bölgesi 550 kg’ lık yüke maruz

kalmış olur. ILO 1919 yılında kurulmuştur. Türkiye ILO’ ya 1932 yılında girdi ve fiili iş birliği 1946 yılında başladı. Türkiye de ilk iş kanunu 1936 yılında çıkartılmıştır. Kaymaya ve düşemeye karşı alınan önlemlerden olan ızgaraların aralıkları en çok 2 cm olmalıdır. İş kazaları genelende 1. Saatte gerçekleşir. Fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan tam iyilik olarak tanımı Dünya Sağlık Örgütü yapmıştır. Tehlikeleri önlemede en etkili yol ortam ölçümleridir. Doğal ışığın zayıf olduğu yerlerde floresan renkler, reflektör malzeme veya yapay aydınlatma

kullanılmalıdır. EINECS; kimyasal maddelerin Avrupa envanteri. CAS; kimyasal maddelerin servis kayıt numarası. Merkezi, kişinin kulaklarını birleştiren çizginin orta noktası olan 30 cm yarıçaplı kürenin, başın ön

kısmında kalan yarısına solunum bölgesi denir. Aynı anda organizmaya giren iki kimyasal birbirinin fizyolojik etkisini 3 şekilde etkileyebilir. Kimyasalların gebeler tarafından alındıklarında plasentadan fetal dolaşıma geçerek doğacak yavruda

deformasyon oluşmasına neden olan etkiye teratojenik etki denir. Kanda hemoglobin ile birleşerek karboksi hemoglobin bileşimine neden olan madde karbon

monoksittir.

57

Karbon monoksit zehirli bir gazdır. Karbondioksit basit boğucu bir gazdır. Hidrojen sülfür zehirli bir gazdır. Pamuk tozu alerjendir. Benzen kan kanserine sebep olabilir. Kapalı alan çalışmaları öncesinde ortam atmosferinde bulunan parlayıcı, patlayıcı gaz konsantrasyonu

ölçümünde eksplozimetre kullanılır. Çalışma ortamında, toksik – zehirli konsatrasyon ölçümü solunum seviyesinde yapılmalıdır. Pamuk lifleri, keten kenevir tozlarının solunumu ile meydana gelen meslek hastalığı bissinozdur. Yakıcı, yanıcı, zehirli, çok zehirli veya oksitleyici maddelerin kırılabilir kaplarının ambalajlarının

depolanacağı yükseklik en fazla 40 cm’ dir. Zehirli maddeler ile zararlı maddeler bir arada depolanabilir. Parlayıcı ürünlerin bulunduğu depolarda akülü, susturuculu ve statik elektriğe karşı önlem alınmış fork-

lift kullanılmalıdır. Kimyasallar 9 sınıfa ayrılmaktadır. Kezzap, nitrik asittir. LD50 öldürücü doz. LC50 öldürücü konsantrasyon. Avrupa birliğine göre toksit seviye aşamaları 3 sınıfta belirlenmiştir. ILO’ nun sınıflandırmasında reaktif maddeler, zehirli maddeler, kanserojen maddeler yer alır. İnsan sağlığı için tehlike oluşturan bir ortam P3 tipi maske kullanılmalıdır. Deri eldivenler yağa karşı dirençli değildir. Yüz siperlerinin ağır parça darbelerine karşı kullanımı uygun değildir. Amonyak, formaldehit gazlarının karışık olduğu bir ortamda ABEK – P3 tipi maske kullanılmalıdır. Amonyak gazı tahriş edicidir. Karbon sülfür sistematik zehirli sınıfına girer. NRR veya SNR olarak belirtilen özellik gürültü azaltma oranıdır. Miğfer tipi kulak koruyucuları kemik yoluyla sesin iç kulağa iletilmesini önlemek için kullanılır. Kompresörlerin periyodik bakımları yılda bir yapılmalıdır. Kompresörlerin basınç deneyi en yüksek çalışma basıncının 1,5 katı ile yapılır. Seyyar kompresörler çalışanlardan en az 10 m uzakta olmalılar. Kaldırma makinaları ve araçları yetkili bir teknik eleman tarafından yılda bir kontrol edilmelidir. Vinç ile yük 25 – 30 cm kaldırıldıktan sonra frenler kontrol edilmelidir. Kaldırma araçlarının halat tamburlarında en az 2,5 sarım olmalıdır. Maden kanuna göre madenler 5 gruba ayrılır. 45 nolu ILO sözleşmesinde maden ocaklarında yaşı ne olursa olsun kadın işçi çalıştırılamaz hükmü

vardır. Zımpara taşı tezgâhında, taş ile ayarlı destek aralığı en az 6 mm olmalıdır. MSDS’ lerin üzerindeki “R” risk durumunu ifade eder. MSDS’ lerin üzerindeki “S” güvenlik tavsiyelerini ifade eder. Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri 30 Haziran

2006 tarihinde tam olarak uygun hale getirilmiştir. Karbon sülfür parlayıcı sıvı madde sınıfına girer. Asetilen parlayıcı gazdır. Alfa, beta, X ışınları iyonlaştırıcı radyasyon çeşididir. İnsanların bulundukları ortamda hissettikleri ısıya efektif ısı denir. Deniz taşımacılığında, bütün vücut titreşimi maruziyet değeri 1 Hz’ i geçtiğinde değerlendirmeye alınır. Meslek hastalığını sebep olan tozların büyüklüğü 0,5 – 5 mikrondur. 20 lüks; avlular, açık alanlar, dış yollar, geçitler. 50 lüks; kaba malzemelerin taşınması, aktarılması, depolanması, kaba işlerin yapıldığı yerler ile iç geçit,

koridor, yol ve merdivenler. 100 lüks; kaba montaj, kazan dairesi, makine dairesi, insan ve yük asansör kabinleri, malzeme stok

ambarları, soyunma ve yıkanma yerleri, yemekhane ve tuvaletler. 200 lüks; normal montaj, kaba işlerin yapıldığı tezgahlar.

58

300 lüks; ayrıntıların yakından seçilmesi gereken işler. 500 lüks; büro ve benzeri sürekli dikkat gerektiren ince işlerin yapıldığı yerler. 1000 lüks; hassas işlerin sürekli olarak yapıldığı yerler. Demirlerin paslanması yavaş paslanamaya örnektir. Tankın içindeki sıvının tankın basıncını yenerek tankı yırtmasına bleve denir. Doğalgaz havadan hafiftir LPG havadan ağırdır. Acil durum planında haberleşme ekibinin oluşturulması zorunlu değildir. Portatif yangın söndürme cihazları yerden maksimum 150 cm yukarda olması gerekir. Portatif yangın söndürme cihazlarında kullanılan püskürtücü gaz N2’ dir. Alevlenme noktasındaki yanıcı bir maddeyi, yanma noktasındaki diğer bir yanıcı maddeden ayıran

özellik ısı kaynağı uzaklaştığında sönmesindedir. Yanma olayının yangına dönüşmesi için zincirleme reaksiyon gereklidir. Türkiye de iş kazaları en çok metal sektöründe olmaktadır. Seyyar merdivenin tepesi dayandığı yerden en az 1 m yukarıda olmalıdır. Kazı işlerinde 1,5 m’ den sonra işçilerin inip çıkmaları için seyyar merdiven kullanılmalıdır. Seyyar merdivenler 1’ e 4’ lük olacak şekilde yerleştirilmelidir. Hazırlık koordinatöri, projenin hazırlanması aşamasında Sağlık ve Güvenlik Planı hazırlamalıdır. Sahaya izinsiz girilmesini önlemek Güvenlik Koordinatörünün görevidir. Standartlarla ilgili olarak hazırlanan prosedürleri sürekli yenilenmeli. Türkiye nin imzaladığı kimyasallarla ilgili sözleşme 170 nolu sözleşmedir. Büyük endüstriyel kazalarla ilgili 174 – 181 ILO direktifi, seveso direktifi. Kristal yada SiO2 toz miktarı %5’ den az olduğu takdirde Eşik Sınır Değeri 5 mg/m3 olarak kabul edilir. Tozla mücadelede toz yoğunluğu ESD’ nin altında tutmak gayesiyle gerekli özellikleri sağlayan toz

maskesi ile bir vardiyada en çok 1 saat çalışılabilir. Asbets solunumu ile; asbestozis, akciğer kanseri ve mezoteliyom meydana gelebilir. Asbest tozlarının riskinden korunmada ideal olan asbest tozunun 1 mililitre havada 0,1 lif/mililitre elyaf

konsantrasyonu altında tutulması gerekir. 400 Hz kalıcı işitme kaybı görülmeye başlanır. Gürültü şiddetinin 80 dB olduğu işlerde günde 7,5 saatten fazla çalışılmaz. 0 dB, 20 mPa işitme eşiğidir. 140 dB, 200 Pa ağrı eşiğidir. 140 dB’ den sonra kulak zarının patlama ihtimali vardır. Asbest konsantrasyonu 0,1 lif/cm3’ tür. Tehlikeli kimyasallar vücuda en çok solunum yoluyla girer. Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddelerle de temasında önemli ölçüde ekzotermik

reaksiyona neden olan maddeler oksitleyici madde sınıfında yer alır. Ülkemizde 1996 yılında kahverengi ve mavi asbest yasaklanmıştır. Radyant ısı kaynağı ile maruz kalan kişi arasına radyant ısıyı yansıtan engel koymak. Malzeme Güvenlik Bilgi Formundaki S1 kilitli alanda muhafaza ediniz, S24’ te deriye temastan sakınınız. En az 10 işçinin çalıştığı yerlerde bir dinlenme odası bulunmalıdır. Basınçlı kaplarda bulunması gerekli olan emniyet valfleri azami işletme basıncının 1,1 katında açacak

şekilde ayarlanmalıdır. Şebekeden beslenen tesislerde, kullanılan yedek elektrik üretim aygıtı ile şebekeyi ayıran işletme

elemanına enversör şalter denir. Yapı iş defteri ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından tasdiklenir. Yapı iş defterine beton kontrolünün yazılması uygun değildir. Şevsiz yapılmak zorunluluğu olan kazılarda 150 cm’ den derin kazılarda yan yüzeyler uygun şekilde

desteklenmek zorundadır. Ölümlü iş kazaları en çok inşaat sektöründe meydana gelmektedir. İşveren iş yerinde yaptığı her türlü değişikliği 1 ay içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek

zorundadır. İşveren çalışma koşullarında yaptığı değişikliği çalışana yazılı olarak bildirmezse ve bu değişiklikler 6 iş

günü içinde işçi tarafından yazılı olarak kabul edilmezse bu durum işçiyi bağlamaz.

59

Grizulu ocaklarda anti grizu malzeme kullanılmalı. Ateşçi, grizulu ocaklarda lağım deliklerini doldurmadan önce 25 metre yarı çapındaki bir alan içinde

grizu ölçümü yapmalı. Grizulu ocaklarda alüminyum kovanlı kapsül kullanılmamalı. Karbon dioksit, yanmaz; karbon monoksit, patlayıcı; metan, patlayıcı. Periyodik kontrollerin planlaması İSG Uzmanı tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirme ve risk kontrol prosesleri reaktif değil proaktif olmalıdır. Elektrik ark kaynağı için boşta çalışma gerilimi kaynak yaparken oluşan gerilimden daha yüksektir. Asetilen tüpleri doldurulduktan sonra en az 12 saat bekletilip kullanılmalıdır. Asetilen tüplerinin içinde absorbsiyon malzemesi bulunmalı. Asetilen tüpleri içinde asetilen, aseton emdirilmiş halde bulunmalıdır. Kaldırma araçlarının statik yük deneyleri 10 – 20 cm havada 10 dakika askıda tutularak yapılmalıdır. Asbest 01.01.2005 tarihi itibariyle AB ülkelerinde yasaklanmaktadır. 50 Hz alternatif gerilimde insan bedeninden geçen 80 – 100 MA akım kalpte fibrilasyona ve şuur

kaybına neden olur. Seyyar aydınlatma cihazlarında doğru akım kullanıldığında artı kutup topraklanmalıdır. Seyyar aydınlatma cihazlarında küçük gerilim (24 – 42 volt) kullanılmalıdır. Gemi yapım işlerinde delinmez tabanlı ayakkabı kullanılmalıdır. Anayasanın 50. Maddesi; kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Kadınlar doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta izin hakkı

vardır. Çalışma gücünün % 40’ ını kaybeden insanlar özürlü olarak adlandırılır. Gece çalıştırılan kadın işçiler en geç 6 ayda bir periyodik muayene olmalılar. Postalar halinde çalışılan bir işyerinde gece ve gündüz postasında çalışan işçilerin en çok 2 haftada bir

postası nöbetleşe değiştirilmelidir. Genç işçiler günde 8 saat haftada 40 saatten fazla çalıştırılamaz. Genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olamaz. Genç işçilere verilecek yıllık izinler 20 günden az olamaz. Kadın ve genç işçilerin çalıştırılamayacağı işler; arama ve sondaj işleri, metalürji sanayi ile ilgili işler,

yapı işleri, enerji üretimi, nakil ve dağıtımı ile ilgili işler, ardiye ve antrepoculuk, haberleşme. Parlayıcı ve patlayıcı maddeler taşınmış olan kaplar kaynak işleri yapılmadan önce buhar veya diğer

usullerle yıkanacak. Zararlı gazların kalıp kalmadığı kontrol edilecek. Kontrolden sonra kaplara; karbondioksit veya asal gazlar veya benzerleri ile doldurulacak. Kesim işlemi yapıldığı esnada bu gazlardan bir tanesi yavaş yavaş verilecektir.

4 m’ den yüksek binaların dış kısımlarında, çatılarında yapılan işlerde çalışanlara baret, emniyet kemeri verilecek ve bunları kullanmaları sağlanacaktır.

Şerit testere ve bıçkı makinaları testerelerin bağlantıları en az ayda 1 defa periyodik olarak kontrol edilecek.

Asetilen tüpleri bakır borularda aracılığı ile taşınmaz. Kazanların hidrolik basınç deneyleri, en yüksek çalışma basıncının en çok 1,5 katı ile yapılacak. Ağırlıklı emniyet supaplarına gelen buhar basıncı, 600 kg/cm2’ yi geçmeyecektir. Yüksek ve orta basınçlı kazanlarda cehennemliklerinin en üst noktasında bir veya daha fazla sayıda

patlama kapları bulunacaktır. Alçak basınçlı buhar ve sıcak su kazanlarında basınç 0,5 barı sıcaklık ise 110 0C’ yi geçmeyecektir. Gaz, kömür tozu ve akaryakıtlı otomatik çalışan sıcak su kazanlarında sıcaklığın 120 0C üstüne çıkmasını

önleyecek bir termostat bulunacaktır. Soğutma tanklarının kapasitesi 140 litreyi ve boru çapı 15 cm’ yi geçtiği hallerde, soğutma tanklarında

en az iki adet basınç ayar vanası bulunacak, bunlardan bir tanesi kırılabilir cinsten olacaktır. Alüminyum gövdeli basit basınçlı kaplarda maksimum sıcaklık 100 0C’ dir. Çelik gövdeli basit basınçlı kaplarda maksimum 300 0C’ dir. Biyolojik etkenler 4 grupta incelenir. Biyolojik etkenlere dair kayıtlar maruziyetin son bulmasından sonra en az 10 yıl saklanmalıdır.

60

Grup 3 ve/veya grup 4’te biyolojik etkenlere maruz kalan işçilerin kayıtları maruziyet sona erdikten sonra 20 yıl saklanır.

Grup 2, Grup3 ve Grup 4 biyolojik etkenlerin ilk kez kullanımında, işin başlamasından en az 30 gün önce Bakanlığa bildirimde bulunulmak zorundadır.

Gürültü ölçümü en az yılda 1 kere yapılmalıdır. Toz ölçümü en az yılda 1 kere yapılmalıdır. Oturarak çalışanlarda hava akım hızı 0,15 – 1 m/sn arasında olmalıdır. Yarı aktif çalışanlarda 1 – 1,25 m/sn Tozsuz yerlerde çalışanlarda hava akım hızı 1,75 m/sn’ yi geçmemelidir. Tesislerde makinaların kapladığı hacimlerde dahil olmak üzere işçi başına düşen en az hava hacmi 10

m3’ tür. Hamile, yeni doğum yapmış veya emziren işçiler günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. Kadın işçilere küçük çocuklarını emzirebilmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilir. Ekranlı araçlarla çalışmalarda rahatsızlığı olmayan işçiler için 40 yaş altında ise 5 yılda bir kez. Ekranlı araçlarda çalışmalarda rahatsızlığı olmayan işçiler içim 40 yaş üstünde ise 3 yılda bir kez. El aletlerini koymak için kullanılan raflarda en az 2 cm genişliğinde eteklik bulunmalıdır. Buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası, aspiratör ve vantilatör alternatif akımla çalışır. Televizyon, müzik seti ve video oynatıcı gibi cihazlarda alternatif akımı doğru akıma çevirerek çalışır. Direnci 10 ohm’ dan büyük olan levhalara ek topraklama levhası konmalıdır. Radyoaktif paratonerlerin topraklama direnci 5 ohm’ dan küçük olmalıdır. Havai hat ağaç direklerinde yapılacak çalışmalara başlamadan önce izolatör sıkı bağları çözülmelidir. Maruziyet sınır değeri 87 dB. En yüksek maruziyet etkin değeri 85 dB. En düşük maruziyet etkin değeri 80 dB. Gürültü kişisel dozimetre ve ortam dozimetresi ile ölçülür. Gürültülü işlerde çalışanların her 6 ayda bir odyogramları alınmalıdır. Gürültünün zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi için gürültülü işte en 2 yıl çalışılmalıdır. Gürültü şiddeti sürekli olarak 85 dB’ in üzerinde olan işlerde çalışan işçilerde 30 gün çalışmak meslek

hastalığı tanısı koymak için yeterlidir. Titreşimden oluşan meslek hastalığının yükümlülük süresi 2 yıldır. Titreşim oktav bantları ile ölçülür. Basınç değişikliği nedeniyle görülen akut hadiselerde yükümlülük süresi 3 gün, diğer hadiselerde ise

yükümlülük süresi 10 yıldır. Dalgıç odalarında, şahıs başına en az 40 m3 hava bulunacak ve bu havadaki CO2 miktarı % 0,1’ i

geçmeyecek. Bir dalgıç 22 m’ den fazla derinliğe bir günde 2 defadan fazla dalmayacak. Bu iki dalış esnasında

aralarında en az 5 saat zaman olacak. Normal şartlarda iş yerinin tavan yüksekliği en az 3 metre olmalıdır. Kaynak işlerinin yapıldığı iş yerlerinde tavan yüksekliği en az 5 m olmalıdır. Zararlı toz ve gazların bulunduğu ortamlarda tavan yüksekliği en az 3,5 metre olmalıdır. Havadaki kurşun miktarı oranı 0,15 mg/m3’ ü geçmemeli. Havadaki civa miktarı 0,075 mg/m3’ ü geçmemeli. Arsenik miktarı 0,5 mg/m3’ ü geçmemeli. Benzen konsantrasyonu 20 ppm’ i geçmemeli. Karbon sülfür konsantrasyonu 20 ppm veya 60 mg/m3’ ü geçmemeli. Filtrelerin çıkış borularının ağzı, iş yeri çatısından en az 180 cm yüksekte veya en yakın kapı pencereden

8 m uzakta olacaktır. CO2 miktarının % 0,1’ in üzerine çıkmadığı havaya temiz hava denir. Yapı işi 30 günden fazla sürecekse ve devamlı olarak 20’ den fazla işçi çalışacaksa, işin büyüklüğü 500

yevmiyeden fazla çalışma gerektiriyorsa ilgili bölge müdürlüğüne bilgi vermekle yükümlüdür işveren. Ahşap iskelelerde iki dikme arası yük taşıyanlarda 240cm, yük taşımayanlarda 3 m’ den fazla

olmayacak. Çelik borulu iskelelerde düşey ve yat borulu ekler en çok 6 m’ de bir yapılacak.

61

Asma iskelelerde her m2’ ye 400 kg’ dan fazla yük konmayacak ve asma iskelede 4 işçiden fazla çalıştırılmayacak.

Sabit merdivenlerde en fazla 10 m’ de bir dinlenme platformu konulacak. Kazılan toprağı dışarı çıkartan araçların inip çıkacakları rampaların eğimleri 35 0’ den fazla olamaz. Dinamit ve diğer patlayıcı maddelerin kullanıldığı hallerde 100 m uzaklıktaki çevrede kavlak muayenesi

yapılacaktır. Asma iskeleyi taşıyacak halatların güvenlik katsayıları 6’ dan aşağı olmayacaktır. 2,5 cm kalınlığında yapılmış koruyucu bir tavan olacaktır. Asma iskele korkulukları en 100 cm olacaktır. Etek tahtaları ise en az 15 cm yükseklikte olacaktır. 4 m’ den uzun taşınır el merdivenleri çelik boru veya profilden yapılacaktır. İSGÜM ölçüm ve analiz hizmeti sunmaktadır. OSHA Avrupa İSG Ajansıdır. Kaldırma ve bağlama zincirlerinin ve kancalarının güvenlik katsayısı en az 5 olacak. Çelik halatların güvenlik katsayısı en az 6 olacak. Kaldırma ve çekme işlerinde kullanılan ip halatlar iyi cins kenevirden veya elyaftan yapılacak ve

güvenlik katsayıları en az 3 olacak. Kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik katsayıları elle kaldırılanlarda 3, mekanik olarak

kaldırılanlarda 4, yakıcı veya aşındırıcı veya erimiş maden yükleri taşıyanlarda ise en az 5 olacaktır. 5 tondan fazla yük kaldıran raylı vinçlerde 2 elektrikli fren veya 1 elektrikli ve 1 mekanik fren

bulunacaktır. 19 mm’ ye kadar çaplı halatlarda çap 1 mm azaldıysa; 22 - 28 mm’ ye kadar çaplı halatlarda çap 1,5 mm azaldıysa; 32 - 38 mm’ ye kadar çaplı halatlarda çap 2 mm azaldıysa; halat değiştirilmelidir. Plastik baretler 600 volt; elektrik işlerinde kullanılan, yüksek düzeyde yalıtkan plastik baretler, 30000

volta kadar bozulmadan koruyucu özelliğini göstermektedir. A Grubu Meslek Hastalıkları; kimyasal nedenlerle olan meslek hastalıkları. B Grubu Meslek Hastalıkları; mesleki deri hastalıkları. C Grubu Meslek Hastalıkları; pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları. D Grubu Meslek Hastalıkları; mesleki bulaşıcı hastalıklar. F Grubu Meslek Hastalıkları; fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları. Silikozis; saf silis kristallerinin solunması sonucu oluşur. Antrako – Silikozis; maden işlerinde, kömür ve silis tozlarının birikmesiyle. Bissinozis; pamuk işçilerinde, pamuk tozları ile görülen hastalıktır. Sidere – Silikozis; akciğerde demir ve silis tozlarının birikmesiyle. Kaolenpnömokonyoz; alüminyum silikat tozlarının birikmesiyle. Asbestoz; asbest tozlarının solunmasıyla. Talkoz; magnezyum silikat tozlarının solunmasıyla. Berilyoz; mineral tozlarının neden olduğu hastalık. Çok kolay alevlenebilir madde ; 00C’ den düşük parlama noktası, 35 0C’ den düşük kaynama noktasına

sahip. Kolay alevlenebilir madde; paralama noktası 21 0C’ nin altında. Alevlenir madde; parlama noktası 21 0C - 550C arasında olan madde. A tipi yangınlar; katı madde yangınları; köpük BC tipi kuru kimyevi toz, başlangıçta CO2’ te kullanılabilir. B tipi yangınlar; sıvı madde yangınlarıdır; köpük BC tipi kuru kimyevi toz, başlangıçta CO2’ te

kullanılabilir. C tipi yangınlar; gaz madde yangınları; BC tipi kuru kimyevi toz CO2’ te kullanılmalıdır. D tipi yangınlar; metal yangınları; su kesinlikle kullanılmamalı, özel D tipi söndürme tozları kullanılır D

tozu bulunamadığında kuru kum ile örtülerek söndürülür. E tipi yangınlar; elektrik yangınları; asla su kullanılmaz, CO2 ve kimyasal toz kullanılarak söndürülür. Voltaj sınır yaklaşımı; 0 – 65 volt; tehlikesiz; 1000 volt tehlikeli 1,5 m; 1000 volt üzeri tehlikeli 5 m. İşçilerin, işyerinin herhangi bir kısmında ateş ve dumana karşı korunmuş bir merdiven boşluğuna veya

duvarın çıkış kapısına olan uzaklık; çok tehlikeli işlerde 15, tehlikeli ve az tehlikeli işlerde 30 ‘ yi geçmemelidir.

62

100’ den az işçi çalışan yerlerde, geçit yollarının genişliği en az 120 cm olmalı ve 100’ den fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, her 100 işçi için bu genişlik 60cm arttırılmalı.

Motopompalar, seyyar yangın söndürme cihazları, alarm tahliye denemeleri ve yangın alarm sistemleri en az 6 ayda bir defa yapılmalı.

18 yaşını doldurmamış çocuklar gece postalarında çalıştırılamazlar. İSG Tüzüğüne göre 4 m’ den yüksekte çalışanlara emniyet kemeri verilmelidir. Yapı İşlerindeki İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğüne göre 3 m’ den yüksekte çalışanlara emniyet kemeri

verilmelidir. 45 km/saat rüzgar hızında dış cephe asansörüne çıkılmaz. Oksijen tüpleri 150 atmosferik basıncı aşmayacak. Nakliyat yolları 180 cm yükseklikte olmalı ve galeri yan duvarları arasında 60 cm genişliğinde yaya yolu

bırakılmalı. Ana nakliyat yolunda her 50 m’ de en az 2 işçinin sığabileceği cepler yapılmalı. Bir kişinin taşıyabileceği patlayıcı miktarı 10 kg’ ı geçemez. % 19’ dan az O2, % 2’ den az metan, % 0,5’ den az CO2, 0,005 ppm’ den çok CO ve diğer tehlikeli gazlar

bulunan yerlerde çalışma yapılamaz. Aydınlatma şebekelerinde gerilim 250 voltu geçmeyecektir. Metan oranı % 1’ i geçtiğinde bı değer 1’ in altına düşene kadar sürekli ölçüm yapılacaktır. 10 kişiden az olmamak üzere en az % 3’ ü kurtarma işinde görevlendirmek üzere eğitilir. 3 kişiden az olmamak üzere en az % 5’ i ilk yardım kurslarında yetiştirilir.

SINAVAHAZIRLIK TABLO ŞEKLİNDE SAYISAL VERİLER

NO

SORU CEVAP

1 X tipi matrislerde kaç yıllık geçmiş kaza bilgilerine ihtiyaç vardır? 5 Yıl6 İnsan kulağı kaç Hz olan seslere duyarlıdır? 20 -- 20.000 Hz7 Çalışma ortamında tavan yüksekliği 4 metreden fazlası hesaba

katılmamak kaydıyla kişi başına düşen hava hacmi min. ne kadar olmalıdır?10 metreküp

8 Korkulukların tabandan yüksekliği ne kadar olmalıdır? 90 cm.9 Genç işçi tanımlaması hangi yaşları kapsar? 15 yaşını doldurmuş, 18 yaşını

bitirmemiş10 Çalışma hayatını düzenleyen kanun hangisidir? 4857 sayılı iş kanunu11 Kaç yaşını doldurmamış işçiler gece çalıştırılamaz? 18 yaşını doldurmamış çocuk ve

genç işçiler12 İş kanununa göre İSG Kurulu kurma zorunluluğu için ne gerekir? Min. 50 işçi ile 6 aydan uzun

süreli çalışması13 İş kanununa göre işi tamamen ya da kısmen durdurulan işveren

buna karşı nereye ve ne kadar süre içinde itiraz edebilir?Yerel iş mahkemelerine, 6 işgünü içinde

14 Telafi çalışmaları günlük en çok çalışma süresini aşmamak kaydıyla günde max. kaç saat yaptırılabilir?

Max. 3 saat

15 İSG Kurulu ne kadar zamanda bir toplanır? Ayda en az (1) kere17 Gürültü maruziyet sınır değeri ( 8 h ) 87 dB18 Gürültü max. maruziyet eylem değeri ( 8 h ) 85 dB19 Gürültü min. maruziyet eylem değeri ( 8 h ) 80 dB20 Bütün vücut titreşimi maruziyet sınır değeri ( 8 h ) 1,15 m/s2

21 Bütün vücut titreşimi maruziyet etkin değeri ( 8 h ) 0,5 m/s2

22 El - kol titreşimi maruziyet sınır değeri ? ( 8 saatlik ) 5 m/s2

23 El - kol titreşimi maruziyet etkin değeri ? ( 8 saatlik ) 2,5 m/s2

24 Kaldırma ve taşıma araçları taşıyabilecekleri max. yükün en az kaç katını kaldırıp, askıda tutabilecek güçte olmalıdır?

1,25 katı

25 Şerit testere ve bıçkı makinelerindeki testere bağlantıları periyodik bakım süresi?

Ayda (1) kere

63

26 Erimiş maden ve metal, yakıcı veya aşındırıcı yük taşımada kullanılan kaldırma aracı kancalarının taşıma yükü (güvenlik katsayısı), taşınan yükün ne kadarı olmalıdır?

En az 5 katı olmalıdır

27 Basınçlı çelik kaplarda en düşük levha et kalınnlığı ? 2 mm28 Toza bağlı mesleki akciğer hastalığı olan pnömokonyozise

neden olan ve akciğerlerde kalabilen toz boyutu ?0 -- 5 mikron

29 Kaç yaşını doldurmamış işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır ?

16 yaşını doldurmamış

30 Gece çalışmasında toplam çalışma süresi en çok kaç saattir ? Max. 7,5 saat31 İş kazasında geçici iş göremezlik için sigortalılık süresi ? En az 1 gün32 Bir işyeri kapatıldıktan sonra işveren bilgili Bölge Müdürlüğüne ne kadar

zamanda bildirimde bulunmalıdır ?En fazla (1) ay içerisinde

33 İşyerinde gürültü düzeyi ? 80 dB nin altında olmalıdır34 İSG Kurulları periyodik olarak düzenledikleri toplantının gündemini, yerini,

gününü ve saatini ?En az 2 gün önceden

bildirmelidir35 Gürültülü işlerde periyodik sağlık muayenesi ? Yılda (1) yapılır36 İşyerinde avlular, açık alanlar, dış yollar, geçitler vb. aydınlatması? 20 lüx37 İşyerinde normal montaj, kaba işler yapılan tezgah vb. aydınlatması? 200 lüx38 Bir dalgıç 22 m’den fazla derinliğe günde max. kaç defa dalabilir? Max. 2 defa, 5 saat arayla39 Basınç altında çalışanlara işe başladıktan ne kadar sonra muayene yapılır? 15 gün sonra adaptasyon

muayenesi40 İşe iade davası fesih tebliği bildirim tarihinden itibaren ne kadar süre içinde

açılır?( 1 ) ay içinde

41 Fazla çalışmalarda ücret ne oranda arttırılır ? 50%42 Meslek hastalığı yükümlülük süresi dışında; işveren işçilerin kişisel sağlık

dosyalarınıişten ayrılma tarihinden itibaren ne kadar süre daha saklamalıdır?15 yıl

43 Aydınlatma şiddetinin birimi nedir? Lüx 44 Basınçlı kaplarda test basıncı çalışma basıncının kaç katı olmalıdır? 1,5 katı45 Kazaların, tankların hidrolik basınç testleri çalışma basıncının ne kadarı

olmalıdır ?1,5 katı

46 Kaldırma araçlarının periyodik kontrolü ne kadar zamanda yapılır? 12 ayda bir47 İşyerinde alarm ve tahliye denemeleri periyodik olarak ne kadar zamanda

yapılır?(12) ayda bir yapılır

48 İşyerinde malzemelerin istiflenmesi için müsaade edilen max. yükseklik ? (3) metre49 Kazan, tank vb. alanlarda yapılan çalışmalarda kullanılan lamba ? 24 -- 42 volt50 Elektrik ve topraklama tesislerinin periyodik kontrolleri ? Yılda (1) yapılır52 Yangın yönetmeliğine göre seyyar yangın söndürme cihazlarının kontrol

süresi ?(6) ayda bir yapılır

53 Seyyar yangın söndürme cihazlarının asma halkası ile asılma yüksekliği ? Max. 90 cm.54 Seyyar yangın tüpleri kaç yıl sonunda hidrostatik basınç testine tabi tutulup,

içindeki kuru kimyevi toz değiştirilir?4 yıl

55 Zımpara taşı tezgâhında taş ile mesnet arasında mesafe ? Max. 3 mm.56 Makine ile tezgahlar arasındaki mesafe ? 80 cm.59 Vardiyalı çalışmalarda gece çalışması ? Max. 7,5 saat60 Vardiyalı çalışmalarda vardiya değişimi en fazla kaç günde bir yapılır? (2) haftada bir61 Basınçlı tüplerin periyodik kontrol süresi ? (3) yıl62 Kadın işçiler gece postalarında günde kaç saat çalıştırılabilir? Max. 7,5 saat63 Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan bir işçinin iş güvencesinden

faydalanması için gereken kıdemi?Min. (6) ay

64 Bir işçinin iş güvencesi kapsamında olabilmesi için o işyerinde kaç kişi çalışmalıdır?

Min. (30) işçi

64

65 İş kanununa göre bir saat ara dinlenme olabilmesi için ne kadar çalışılması gerekir?

Min. 7,5 saat

66 İş kanununa göre işverenler meydana gelen iş kazası ve tespit edilecek meslek hastalığını ne kadar süre içinde ilgili birime yazılı olarak bildirmek zorundadır?

En geç (2)iş günü içinde

67 Uluslararası sözleşmeler ve ülkemizdeki mevzuata göre çalışma yaşı ? Min. 15 dir68 Yanın gerçekleşmesi için oksijen oranı en az kaç olmalıdır ? Min. % 1670 Doğalgazın patlaması için alt ve üst limitleri ? % 5 -- % 1571 LPG nin patlaması için alt ve üst limitleri ? % 2,1 -- % 9,672 LPG ve doğalgazın yanabilmeleri için ne kadar oksijene ihtiyaç vardır ? Min. % 1273 2 defa doldurulmuş yangın tüplerinin garanti süresi ? (1) yıl74 Elektrik tehlike sınıfında; tehlikeli alçak gerilim ? 65 -- 1.000 volt75 İş makinalarında teknik kontroller ? (12) ay ara ile yapılır76 İş makinaları bakım - kontrol kayıtları ? (10) yıl saklanır77 Basınçlı kaplar ne kadar zamanda bir kontrol edilir ? Yılda (1)78 Basınçlı kaplar ne kadar devre dışı kalmışsa her çalışmadan önce kontroller

yapılır?(3) ay

79 Merdiven basamakları arasında ne kadar mesafe olmalıdır ? Max. 30 cm. ve eşit aralıklar

80 İş kazası SGK 'ya kaç gün içinde bildirilmelidir ? ( 5510 sayılı kanun ) 3 iş günü82 İş kazası yetkili kolluk kuvvetlerine kaç gün içinde bildirilmelidir? Hemen84 İş kazası hangi kanunda tanımlanmıştır ? 5510 sayılı (ve 6331 29

aralık 2012)85 İş kanununa göre 4 saatten fazla, 7,5 saatten az işlerde ara dinlenme süresi ? 30 dakikadır88 Doğru sıra nasıldır ? Anayasa-Uluslararası

sözleşmeler-Kanun-Kanun hükmünde kararname-Tüzük-Yönetmelik-Tebliğ-Genelge

89 İş kanununa göre haftalık normal çalışma süresi Max. 45 saat90 İş kanununa göre gece çalışması en geç ne zaman başlar ? 20:00 de91 İş kanununa göre gece çalışması en erken ne zaman biter ? 06:00 da92 İş kanununa göre gece çalışması kaç saati geçemez ? 7,5 saati geçemez94 Şebeke geriliminde tehlikeli gerilim sınırı ? (Şebeke-alternatif akımda) 50

volt, Doğru akımda 120 volt95 Kaldırma, taşıma araçları azami yükün ne kadarını kaldırabilecek ve askıda

tutabilecek güçte olmalıdır ?1,25 katını

96 İş makinelerinin yerleşim yeri içinde ve dışında max. hızları ? 20 km / saat97 LD50 nedir ? LC50 nedir Öldürücü doz Öldürücü

konsantrasyon98 ILO - uluslar arası Çalışma Örgütü ne zaman, nerede kurulmuştur? 1919'da, Cenevre'de99 Dilaver Paşa Nizamnamesi 1865100

Maadin Nizamnamesi 1869

101

Ereğli kömür havzası maden işçisinin hukuka ilişkin 151 sayılı kanun 1921

102

3008 sayılı iş kanunu 1936

103


104


105


106


65

107

Günlük mesai kaç saati geçemez ? 11 saat

108

Aylık mesai kaç saati geçemez ? 217 saat

109

Yıllık fazla mesai kaç saati geçemez ? 270 saat

110

Çağrılma ile çalışmada haftalık çalışma süresi ? 20 saat

111

Ara dinlenmeler çalışmadan sayılır mı ? Hayır

112

Gece çalışanlar için periyodik sağlık kontrolü ? En geç (2) yılda bir

113

Postası değiştirilecek işçi ne kadar dinlendirilir ? Kesintisiz 11 saat

115

Ağır ve tehlikeli işlerde günlük max. çalışma süresi ? 7,5 saat

116

Kimler fazla mesai yapamaz ? 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler

117

Kimler fazla mesai yapamaz ? Gebe, yeni doğum yapmış, emzirenler

118

Kimler fazla mesai yapamaz ? Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar

119

1 -- 5 yıl kıdemliler için hak edilen yıllık izin ? 14 gün

120

5 -- 15 yıl kıdemliler için hak edilen yıllık izin ? (genç çalışan ve 50 yaş üzeri)

20 gün

121

15 yıl ve fazla kıdemliler için hak edilen yıllık izin ? 26 gün

130

RİSK analiz metotları? Matris

131

RİSK analiz metotları? Check - list

132

RİSK analiz metotları? Fine - Kinney

133

RİSK analiz metotları? FMEA ( Hata modu ve etkileri analizi )

134

RİSK analiz metotları? FTA ( Hata ağacı analizi )

135

RİSK analiz metotları? ETA ( Kaza sonucu analizi )

136

RİSK analiz metotları? ( Kimya sanayii) HAZOP ( Tehlike ve çalışılabilirlik analizi )

137

Radyant ısı (Isı kaynaklarından ışıma yolu ile yayılan ısı ) ne ile ölçülür? Gloptermometre

138

Havanın nemi ne ile ölçülür ? Kata termometre

139

Havanın nemi ne ile ölçülür ? Psikrometre

140

Havanın nemi ne ile ölçülür ? ( Aynı zamanda rakımı ölçer ? ) Higrometre

141

Havanın akım hızı ne ile ölçülür ? Anemometre

142

Titreşimden kaynaklanan meslek hastalığı yükümlülük süresi ? (2) yıl

143

Gürültünün şiddeti ? Desibel

144

Gürültü ve titreşim için periyodik sağlık kontrolü ? (6) ayda bir yapılır

145

İnsan hangi aralıktaki titreşimi algılar ? 1 Hz -- 1.000 Hz

146

Gürültü maruziyeti ile meslek hastalığı olma şartı ? Min. 2 yıl çalışma ve85 dB'nin üzerinde min. 30

66

gün çalışma147

Kurşunlu ve cıvalı çalışmalarda periyodik sağlık muayenesi ? 3 ayda bir

148

Arsenikli çalışmalarda periyodik sağlık muayenesi ? 6 ayda bir

149

Kadmiyumlu çalışmalarda periyodik sağlık muayenesi ? 6 ayda bir

150

Gürültü için yükümlülük süresi ? (6) ay

151

Titreşim için yükümlülük süresi ? (2) yıl

152

Basınç için yükümlülük süresi ? 3 gün ve 10 yıl

153

Kimyasal için yükümlülük süresi ? Meslek hastalığı çıkıncaya kadar

154

Kaç bara kadar basınç insana zarar vermez? 4,5 bar ( newton/cm2 )

155

IARC NEDİR? Uluslar arası Kanser Araştırma Ajansı

156

Patlayıcı madde ? E

157

Oksitleyici madde ? O

158

Çok kolay alevlenir madde ? F+

159

Kolay alevlenir madde ? F

160

Çok toksik madde ? T+

161

Toksik madde ? T+

162

Zararlı madde ? Xn

163

Müsaade edilen azami konsantrasyon ? MAK veya MAC

164

Bir enfeksiyonun hastalık yapabilme yateneği nedir ? Patojenite

165

Etkenin ağır veya öldürücü bir hastalık tablosuna yol açma yeteneği nedir ? Virülans

166

İşten kaçma - devamsızlık nedir ? Apsenteizm

167

Vücut ölçüleri bilimi ? Antropometri

168

Yanıcı gazlar ile O2 gazı arasında ne kadar mesafe olmalıdır ? Min. 10 metre

169

Oksijen gazı tüp rengi nedir ? mavi

170

Azot gazı tüp rengi nedir ? yeşil

171

Asetilen gazı tüp rengi nedir ? sarı

172

Karbondioksit gazı tüp rengi nedir ? siyah

173

Yanıcı gazlar nelerdir ? Asetilen

174

Yanıcı gazlar nelerdir ? LPG ( SPG )

175

Yanıcı gazlar nelerdir ? Hidrojen

176

Yanıcı gazlar nelerdir ? Propan

17 Yanıcı gazlar nelerdir ? Bütan

67

7178

Yakıcı gaz ? Oksijen

179

Koruyucu gazlar nelerdir ? Argon

180

Koruyucu gazlar nelerdir ? CO2

181

Koruyucu gazlar nelerdir ? Azol

182

Koruyucu gazlar nelerdir ? Helyum

183

Asetilen gazı ile kaynak esnasında; üfleç ile tüp arasındakihortum uzunluğu ne kadar olmalıdır?

Min. 3 metre

184

Gaz tüplerinin periyodik kontrollerikaç yılda bir yapılır? 3 yılda bir

185

Gazlı tüpler kaç derecenin üzerine maruz kalmamalıdır ? 50 0C

186

Kaynak atölyesi tavan yüksekliği ne kadar olmalıdır ? Min. 5 metre

187

Genel havalandırma prensibi doğrultusunda; kaynak yapılan ortamın hava değişimine tabi tutulması gereken değer ?

50 m3 / saat

188

Bölgesel havalandırma prensibi doğrultusunda; kaynak yapılan ortamın havalandırma hızı ve kaynağa uzaklığı ?

30 m / dk, 60 cm.

189

Kaynak yapan personelin periyodik sağlık kontrolü ? 6 ayda bir

190

Her kaynakçıya ne kadar hava düşmelidir ? 284 m3 / saat

191

Her kaynakçıya ne kadar çalışma hacmi ayrılmalıdır ? 100 m3

192

Kaynak yapılan çalışma ortamında, havadaki metal oksit miktarı max. ? Max. ve daima 2 mg /m3

193

İşyeri havasındaki kaynak dumanlarının karışımı max. ? 10 -- 20 mg./m3

194

Her türlü koruyucu gaz altında yapılan kaynak işleri ile normal elektrot kaynağı ve toz altı kaynak işlerinde çalışan işçiler günde ne kadar çalışabilirler ?

Max. 7,5 saat

195

Tamburlarda flanş genişliği sarılan halatın çapının kaç katı olmalıdır? 2,5 katı

196

Halat en uzun durumda kaç sarım kalmalıdır ? 2 sarım

197

Tanbur yiv derinliği halat çapının kaç katı olmalıdır ? 0,5 ( yarısı )

198

Zincirlerin taşıma katsayısı ? 5

199

Halatların taşıma katsayısı ? ( Sırası ile ; tüzük ve yönetmelik ) 6 ve 5

200

Bina dışındaki asansörlerde, çok katlı binalarda ara ürün yapılan işletmelerde; yük asansörlerinin çevresi, tabandan ne kadar yükseklikte korucularla kapatılır ?

Min. 3 metre

68

KONULARINA GÖRE AYRILMIŞ SORU CEVAP ŞEKLİNDE İSG SORU BANKASI

ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ

Atmosfer kirleticilerinin günde 8 saat maruz kalmak suretiyle uzun süre çalışan işçilerin sağlıklarına zararlı etkisi olmadığı kabul edilen en yüksek konsantrasyonu nedir? -MAK Değeri: (Müsaade edilen azami konsantrasyon) Dalgıçlar, balıkçılar, özellikle sünger avcıları gibi su altı işyerlerinde ve tünel yapımında çalışanlar ne gibi bir etkiye maruz kalabilirler ? -Yüksek basınç maruziyetine Genel anlamda yaşam koşullarının insan özelliklerine uygun hale getirilmesi şeklinde ifade edilen, çalışma hayatında ise, çalışma koşullarının insan niteliklerine uygun hale getirilmesi şeklinde tanımlanan bilim dalı nedir? -Ergonomi Yüksek dozda maruz kalındığında hücre ve doku ölümü oluşturan, düşük dozda ise teratojenik, mutajenik ve genetik etkiler ortaya çıkaran işyeri ortam faktörü nedir ? -İyonizan Radyasyon Akciğer parankiminde birikerek fibrotik reaksiyona yol açmak sureti ile çeşitli solunum hastalıklarına neden olan tozlar hangileridir ? -Anorganik Tozlar İşyeri havasında var olup, günde 8 saat veya haftada 40 saat çalışma süresi içinde maruz kalındığında tüm işçilerin sağlığına zarar vermediği kabul edilen değer hangisidir ? -Eşik Sınır Değer (ESD) Parmaklarda vazo motor bozukluk oluşturup, sonuçta renk değişikliği ve beyazlaşma ile ortaya çıkan, beyaz parmak veya ölü parmak adı verilen tabloyu ortaya çıkaran işyeri ortam faktörü hangisidir? -Titreşim

İŞ HİJYENİ İşyerlerinde sağlığı tehdit eden etkenler vücuda giriş yollarına göre sınıflandırılmaktadır. Vücudun savunma mekanizmaları ve uygulamada karşılaşılan sorunlar göz önüne alındığında bu yollardan en riskli olanı nedir? - Solunum Yolu İşyerlerinde sağlığı tehdit eden etkenleri tanıyabilen, etken hastalık ilişkisini karıştıran- engelleyen- arttıran diğer etmenleri bilen ve alınması gereken kontrol uygulamalarını bilen mesleki disiplin hangisidir? -İş Hijyenisti İşyerlerinde sağlığı tehdit eden tehlikeleri kaynağında kontrol etmek amacıyla kullanılan (eliminasyon) yönteminin tanımı nedir? -Tehlike arz eden yöntem yerine tehlikesiz yöntemi kullanmak "İşyerinde oluşan, hastalığa neden olan, sağlık ve iyilik halini bozan, işçiler ve toplumdaki bireyler arasında önemli ölçüde huzursuzluk ve verimsizlik yaratan işyeri ortam faktörlerini ve stresleri gözlemleyen, değerlendiren ve kontrol altına alan bir teknik ve sosyal bilim ve sanattır." İfadesi neyi tanımlamaktadır? -İş hijyeni

İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİ İşyerinin kuruluşunda, sabit tesislerinde Tavan Yüksekliği en az kaç metre olacaktır? -3 m İşletme belgesi talepleri kaç gün içerisinde incelenir? -30 gün İşyerlerinin sağlık ve güvenlik mevzuatına ve kabul edilmiş normlara uygun kurulması için, işyeri kurulmadan önce, vaziyet planı, mimari proje ve beyanname üzerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından yapılan inceleme neticesinde verilen izin nedir? -Kurma iznidir İşyeri merdivenleri metrekarede en az kaç kg. yük taşıyabilmelidir? -500 k

69

Kurma İzni Alınması İçin Gerekli Belgeler nelerdir? -1)Beyanname 2)İşyerinin vaziyet planı 3)İşyeri mimari projesi

İşyerindeki hava hacmi, kişi başına kaç metreküp olmalıdır? -10 m İşyerinde Makine ve tezgahlar arasındaki mesafe en az kaç cm olmalıdır? -80 cm İşyerindeki merdivenin eğimi en az ve en çok kaç derece olmalıdır? -20derece , 45derece Hangi İşyerleri Kurma İzni Almak Zorundadır? -*Çalışan sayısına bakılmaksızın Kimyasal Maddelerle çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tehlikeli kimyasal maddelerin üretildiği, kullanıldığı ve depolandığı işyerleri *Sanayi, Ticaret Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşlere İlişkin Yönetmelikte belirtilen sanayiden sayılan işlerde 10 ve daha fazla kişinin çalıştığı işyerleri *İnşaat ve maden işyerleri ile taş ocaklarının sabit tesisler Kapalı Alanlarındaki acil çıkış kapılarının özellikleri nasıl olmalıdır? -* Raylı veya döner kapı olmamalı *Acil çıkış kapıları dışa doğru açılmalı *Bu kapılar kilitli ve bağlı bulundurulmamalı *Acil durumlarda hemen ve kolayca açabilecek şekilde olmalı Havalandırma sistemlerinde aspirasyon tesisatının genel temizliği kaç ayda bir yapılmalı? -12 ayda İşyerlerindeki avlular, açık alanlar, dış yollar, geçitler ve benzeri yerler, en az kaç lüks (lux) ile aydınlatılmalı? -20 lux İşyerinde işçilerin giriş çıkışlarında kullandıkları merdivenleri genişliği en az kaç cm. olmalıdır? -110 cm Duş kabinlerinin bulunduğu bölümde ortam sıcaklığı en az kaç Santigrat derece olmalıdır? -25 santigrat Havalandırma tesisatı hangi özelliğe sahip olmalıdır? - Gaz, duman ve buharları çıktığı yerden emerek dışarı atmalıdır. Aspiratör tesisatında kullanılan kanal veya borular hangi tür malzemeden yapılmalıdır? -Yanmaz Kaba malzemelerin taşınması, aktarılması, depolanması vb. kaba işlerin yapıldığı yerler ile iç geçit, koridor, yol ve merdivenler en az kaç lüks (lux) ile aydınlatılmalıdır? -50 İşyeri taban döşeme ve kaplamaları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? -Düz ve kaymaz olmalıdır. Saydam kapılar nasıl olmalıdır? -İşaretlenmiş olmalıdır. Her iki yöne açılabilen kapılar hangi tür malzemeden yapılmalıdır? -Saydam İşyeri merdivenlerinin mukavemet katsayısı kaç olmalıdır? -4 Delikli veya ızgaralı merdiven ve sahanlıklardaki delik ve ızgara aralıkları en çok kaç santimetre olacaktır? -2 Havalandırma sisteminin çalışmaması çalışanların sağlığı yönünden tehlikeli ise ne tür bir sistemin bulunması gerekmektedir? -Arızayı bildiren uyarı sistemi

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ Havanın nemini ölçen aletlere ne ad verilir? -Higrometre, Psikometre İş yerlerinde radyasyonun kullanılmasını, denetlemesini kimler veya hangi kuruluşlar yapar? -Atom Enerji Kurumu Aşırı terleme ile meydana gelebilecek rahatsızlıklar hangisidir? -Isı krampları

70

İş yerinde işçiler titreşim frekansı aralıkları kaç hz olan titreşimi algılar? - 1 hz ile 1000 hz

Sekiz saatlik bir sürede bütün vücut titreşimi için günlük maruziyet değeri sınır ve etkin olarak kaç m/sn karesi olmalıdır? - 1.15-0.5 Titreşimden oluşan meslek hastalığının yükümlülük süresi ne kadardır? -2 Yıl Birim saniyedeki devir sayısına ne denir? -Periyot Bir ses kaynağının yaydığı ses enerjisinin gücüne ne ad verilir? -Akustik güç İş yerinde hava akımının hız değerleri kaç m/sn arasında olmalıdır? -0.3-0.5 m/sn Titreşim ölçümlerinde nasıl bir alet kullanılır? -Oktav bantları Ses basınç birimi nedir? -Bar Hangisi insanın ortamla ısı alış verişinde etki eden faktörlerden değildir? - ( )Hava akım hızı ( )Hava sıcaklığı (x)Ortamın ısı yalıtımı ( )Radyan ısı Bir iş yerinde en uygun bağıl nem % kaç değerlerini aşmamalıdır? -%30-%80 Basınç değişikliği nedeni ile görülen akut hadiselerde yükümlülük süresi kaç gündür? -3 gün Ses dalgalarının özellikleri nelerdir? - *Madde ortamında yayılırlar *340 m/sn hızla yayılırlar *Boyuna dalgalardır *Dalga boyu, frekansı, şiddeti, genliği olan dalgalardır Normalde kaç atmosfer basınç organizmada rahatsızlık hissi dışında sağlık sorunu yaratmaz? -4 Titreşimden oluşan meslek hastalıklarının oranı% kaçtır? -0 El-kol titreşimi için Sekiz saatlik bir sürede günlük maruziyet sınır ve etken değeri kaç m/sn karesi olmalıdır? -5-2.5 Hareketin oluşması için geçen süreye ne denir? -Hız Kulak koruyucularında en fazla korumayı yapan malzeme hangisidir? -Kulaklık Gürültü düzeyi 85 DB ortamlardaki işyerlerinde günlük kaç saat çalıştırılmalıdır? -7.5 İnsanların bulundukları ortamda hissettiği ısıya ne denir? -Efektif ısı Gürültü şiddetinin ölçülmesinde hangi birim kullanılır? -DB Termal konfor faktörleri nelerdir? -*Hava Sıcaklığı *Hava Akımı *Radyant Isı *Havanın Nemi Sıcaklık ölçümünde hangi cihaz kullanılır? -Kuru ve yaş termometre Gürültüden ileri gelen işitme kaybına esas olacak gürültü şiddeti, ses ölçme cihazlarının hangi skalasında ölçülmelidir? -A skalası

Deniz taşımacılığında, Bütün vücut titreşimi Maruziyet değerlendirmesinde kaç Hz’in üzerindeki titreşimler değerlendirmeye alınır?

71

-1 Hz El – kol titreşimi için Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri aşağıdakilerden hangisidir? -5 m/s2

Odyometrik test hangi organımız için yapılır? -Kulak Genç ve sağlıklı bir kişi hangi frekanslardaki sesleri duyar? -20 Hz-20kHz Gürültü şiddeti 87 olan yan yana iki makinenin toplam gürültü şiddeti nedir? -90 Gürültü Yönetmeliğine göre Gürültü Maruziyet sınır değeri nedir? -87 Yüksek bağıl nem, sıcaklığın düşük olması halinde ne gibi bir hisse neden olur? -Üşüme hissi, ürperme hissi Her biri yalnız başına çalıştırıldığında 90 desibel gürültüye neden olan iki makine aynı ortamda beraber çalıştırıldıklarında ortam gürültüsü kaç desibel olur? -93 Genç ve sağlıklı bir kişi hangi şiddetteki sesleri duyar? -20 mPa- 200 Pa İş yerinde hava akımının hız değerleri kaç m/sn arasında olmalıdır? -0.3-0.5 Krizotil, aktirolit, amozit, antofillit, krokidolit hangi cins tozlardır? -Asbest Kristal ya da Si02 toz miktarı %5 den az olduğu taktirde ESD(Eşik Sınır Değer) kaç mg / m3 olarak kabul edilir? -5 Tozla mücadelede toz yoğunluğunu ESD’nin altında tutmak gayesiyle gerekli özellikleri sağlayan toz maskesi ile bir vardiyada en çok kaç saat çalışılabilir? -1 Asbest solunumu ile hangi hastalıklar insan vücudunda oluşabilir? -*Asbestozis *Akciğer Kanseri *Mezoteliyom Asbest tozlarının riskinden korunmada ideal olan asbest tozunun 1 mililitre havada …..lif / mililitre elyaf konsantrasyonu altında tutulması gerekir? -400 Hz Gürültünün işitme duyusu üzerindeki etkisi odyometre ile ölçüldüğünde elde edilen sonuç belgesi hangisidir? -Odyogram Gürültü şiddetinin kaç dB olduğu işlerde günde 7,5 saat kadar çalışılabilir? -85 Gürültü şiddetinin 115 dB olduğu bir ortamda gürültüye maruz kalma süresi maksimum kaç saat olmalıdır? -1/8 Gürültü düzeyinin 0 (sıfır) dB olduğu durum aşağıdakilerden hangisi olabilir? -İşitme eşiği Ağrı eşiği olarak adlandırılan gürültü ortamında gürültü düzeyi kaç dB dir? -140 Kulak zarının patlamasına neden olabilecek gürültü ortamında olası gürültü düzeyi aralığı (dB) ne kadardır? -140’dan büyük 20 mikropascal şiddetindeki sese ne denir? -İşitme eşiği Gürültüyü meydana getiren seslerden frekansı 16 Hz'den düşük olan seslere ne denir? -Subsonik İşitme kaybı dereceleri incelendiğinde, 0-15 dB arasındaki işitme kaybı ne tür bir işitme kaybıdır? -Normal işitme Endüstride yüksek gürültüye uzun süre maruz kalan kişi tedavi edildiğinde sonuç aşağıdakilerden hangisi olur? - İşitme kaybı kronikleşir ve iyileşmez.

72

Gürültüye karşı yeterli önlemi almayan işveren, işçisinde meydana gelecek meslek hastalığına karşı ne ödemek zorunda kalacaktır? -Yasal Tazminat Endüstride yüksek gürültünün işçilerde meydana getirdiği işitme kayıpları, SSK Sağlık İşlemleri Tüzüğü?ne göre nasıl tanımlanmaktadır? -Meslek hastalığı

İşyerlerindeki gürültünün denetimi ile ilgili olarak, 4857 sayılı İş Kanununun 78. maddesine göre çıkarılan ve 23.12.2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan hangi yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir? -Gürültü Yönetmeliği Gürültüden ileri gelen işitme kayıpları aşağıdakilerden hangisinde meslek hastalığı olarak tanımlanmıştır? - SSK Sağlık İşlemleri Tüzüğü Gürültüden ileri gelen işitme kayıpları için yükümlülük süresi ne kadardır? -6 ay İnsanlar hangi frekans aralığındaki titreşimleri algılayabilirler? -1 Hz ile 1 kHz İnsanların hissettikleri sıcaklık hangisidir? - Havanın kuru termometre ile ölçülen ve ortamdaki hava akım hızı ve havanın nemine bağlı olarak oluşan sıcaklık Radyasyon türlerinden hangisinin insan vücuduna alındığında iyonlaştırma özelliği vardır? -X ışınları İş sağlığı ve güvenliği konusunda basınç, hangi birim ile ifade edilir? - Newton/m2 Basınç değişikliği nedeni ile görülen akut olmayan hadiselerde yükümlülük süresi ne kadardır? -10 yıl Düşük basıncın gerektiği işlerde, öncelikle hangi işçiler seçilmelidir? - Genç ve tecrübeli işçiler

KİMYASAL RİSK ETMENLERİ Başka şekilde belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede, çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırı nedir? - Mesleki maruziyet sınır değeri Kimyasal maddelerle çalışmalarda alınacak güvenlik önlemleri Yönetmeliği ekinde verilen yasaklanmış kimyasal maddelerle Ancak Tam kapalı sistemlerde, mümkün olan en az miktarlarda ve işçilerin bu maddelere maruziyetlerinin önlenmesi şartı ile Bakanlıktan izin alınarak hangi işlerde çalışılamaz? - En uygun teknolojik sistem kullanılarak işçi sayısını en az seviyede tutarak üretimde. Kimyasal Maddenin Zarar Verme Potansiyelinin çalışma Ve/Veya Maruziyet Şartlarında Ortaya çıkma İhtimali nedir? -Risk Biyolojik sınır değerleri belirlenmiş kurşun ve iyonik kurşun bileşikleri ile çalışmaları nasıl olmalıdır? -*Biyolojik izleme absorpsiyon spektrometri veya eşdeğer metot kullanılarak kanda kurşun seviyesinin ölçümünü de kapsar. *Havadaki kurşunun, haftada 40 saat çalışma süresine göre hesaplanmış zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonu (yönetmeliğin ekinde verilen değer 0,075 mg/m3) ten fazla ise ve işçilerden herhangi birinin kanındaki kurşun seviyesi (yönetmelikte belirtilen mg Pb/100 ml kan) dan fazla ise risk değerlendirmesi yenilenir. 1-Müsaade edilen azami konsantrasyon, 2-15 dakikalık sürede maruz kalınan aşılmaması gereken limit değer, 3-Mesai esnasında işçinin maruz kalabileceği maksimum konsantrasyon. 4-Haftada 40 saat çalışan bir işçinin,8 saatlik mesai süresince maruz kalabileceği ortalama konsantrasyon. İfadeleri sırasıyla hangileriyle ifade edilir? -MAC değer, STEL değer, Kabul edilebilir limit değer, TWA değer Çok hızlı bir gaz genişlemesiyle ve genellikle ısı açığa çıkmasıyla meydana gelen bir kimyasal reaksiyon veya değişim ifadesi nedir?

73

-Patlama Bir kimyasal maddenin yapısal özelliği nedeni ile zarar verme potansiyeli nedir? -Risk

Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışıma ne denir? -Patlayıcı ortam Patlama hangi şartlarda olur? -1- Patlama limitlerinde gaz- hava karışımı ile patlama kaynağının aynı anda olması 2- Patlama konsantrasyonunda patlayıcı madde ve ateşleme kaynağı olması Solunum bölgesi nasıl ile tarif edilir? -Kişinin kulaklarını birleştiren çizginin ortası merkez kabul edilerek 30 cm yarı çaplı kürenin başın ön kısmıdır Patlama riskinin değerlendirilmesinde hangi hususlar dikkate alınır?1- Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı, 2- Statik elektrik de dahil tutuşturucu kaynakların bulunma, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri, 3- İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri, 4- Olabilecek patlamanın etkisinin büyüklüğü. Patlamadan korunma dokümanları nelerdir? -1- İşyerinin genel planı, 2- Makine ve teçhizat yerleşim planı, 3- Proses tanımlaması, 4- Kullanılan maddelerin tanımlanması. Kimyasal madde tehlike derecelendirmesinde kullanılan indekslerden ATEX 100 A hangi tehlike derecelendirme sınıflamasında kullanılır? -Patlayıcı ortam derecelendirme sınıflamasında Kimyasallar ile çalışırken işyeri ortamınızda sigara, yiyecek, içecek yenilmesi hangi riskleri doğurur? - I-Bulaşma II-Zehirlenme III-Patlama Yakıcı, yanıcı, zehirli, çok zehirli veya oksitleyici maddelerin kırılabilir kaplarının ambalajlarının depolanabileceği yükseklik en fazla ne kadardır? -40 cm Endüstriyel hijyen kurallarına uygun olmayan ortamlarda ve yeterli önlem alınmadan çalışılması durumunda Benzen hangi hastalığa neden olur? -Kan kanseri Hangisi bir arada depolanabilir? - Parlayıcı madde-Oksitleyici madde Zehirli maddelerle-Zararlı maddeler Patlayıcı madde- Oksitleyici madde Zehirli maddelerle-Parlayıcı maddeler Pamuk lifleri, keten kenevir tozlarının solunması ile meydana gelen meslek hastalığına ne ad verilir? -Bisinoz Aynı anda organizmaya giren iki kimyasal birbirinin fizyolojik etkisini kaç şekilde etkileyebilir? -3 Kimyasal depolardan sevkiyat yapılırken hangi kural uygulanır? -Önce gelen önce gider kuralı Kapalı Alan Çalışmaları öncesinde ortam atmosferinde bulunan parlayıcı, patlayıcı gaz konsantrasyonu ölçümünde hangi cihaz kullanılmalıdır? -Eksplozimetre Pamuk tozunun özelliği nedir? -Allerjendir. Aynı anda organizmaya giren iki kimyasal aynı organda aynı yönde ve aynı şekilde etki ediyorlarsa aşağıdaki etkilerden hangisi oluşmaz? - Additif etki Antagonizma Potansiyalizasyon Sinerjik etki Kanda hemoglobin ile birleşerek karboksihemoglobin bileşimine neden olan madde hangisidir ? -Karbonmonoksit BM tarafından hazırlanan tavsiye kararı UNRTDG kimyasalları kaç sınıfa ayırmaktadır? -9 Kimyasal maddeler orijinal kaplarından başka kaplara bölünmesi durumunda daima ne yapılmalıdır? -Etiketlenmelidir.

74

Kimyasalların gebeler tarafından alındıklarında plasentadan fetal dolaşıma geçerek doğacak yavruda deformasyon oluşmasına neden olan etkinin genel adı hangisidir? - Teratojenik Etki Günlük 8 saatlik çalışma süresi için ortam havasında bulunmasının çalışanın sağlığı açısından zararlı olmayacağı kabul edilen konsantrasyon hangisi ile ifade edilir? -MAK Avrupa Birliği standartlarına göre toksik seviye aşamaları kaç sınıfta belirlenmiştir? -3 Günlük 8 saatlik çalışma döneminde her biri en fazla 15 dakika süren ve her çalışma arasında en az bir saatlik süre bulunan ve günde en fazla dört kez tekrarlanabilen çalışmalar için izin verilen en yüksek konsantrasyon ne ile ifade edilir? -STEL Birçok kimyasal piyasada ticari isimleri ile tanınmaktadır. Ticari ismi kezzap olan kimyasal hangisidir? -Nitrik asit Parlayıcı ürünlerin bulunduğu depolarda hangi tip fork-lift kullanılması gerekir? - Akülü, susturuculu ve statik elektriğe karşı önlemi alınmış Kimyasal maddelerin depolandığı depoların/veya deponun konstrüksiyon malzemelerinin yeterliliğinin belirlenmesinde hangi kriterlerin baz alınması gereklidir? -1-Zemin yüzeyi, çatı kaplama ve havalandırma, 2-Isı ve duman tahliyesi, drenaj, 3-İç yangın ana duvarı, yerel yangın düzenlemeleri Hidrojen sülfür gazının özelliği nedir? -Zehirlidir. Kapalı alan çalışmalarında kaç nezaretçi olmalıdır? -En az 1 Çalışma ortamında, toksik – zehirli gaz konsantrasyonu ölçümleri hangi seviyede yapılmalıdır? -Solunum seviyesinde Doğal halde bulunan, üretilen veya herhangi bir işlem sırasında yada atık olarak ortaya çıkan, kazara oluşan her türlü element, bileşik veya karışımlara ne denir? -Kimyasal madde 0 0C den düşük parlama noktası ve 35 0C den düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen, gaz haldeki maddelerin genel adı hangisidir? - Çok kolay alevlenir madde İş yerindeki tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanacak kaza, olay ve acil durumlarda yapılacak işleri önceden belirleyen bir.........................hazırlanmalıdır. -Acil eylem planı İngilizce baş harflerinden oluşan kimyasal maddelerin Avrupa envanteri hangisidir? - EINECS “CAS” ın Türkçe anlamı hangisidir? - Kimyasal maddelerin servis kayıt numarası “TWA” nın Türkçe anlamı hangisidir? -8 saatlik zaman dilimine göre ölçülen veya hesaplanan zaman ağırlıklı ortalama. Kimyasal üretim yapacak bir firma projelendirme aşamasında neler dikkate alınır? - I-Üretim teknolojisi II- Makine seçimi Parlayıcı, zehirli ve zararlı maddelerin depolandığı tankların, etrafında tank kapasitesinin ................... hacminde taşma havuzu bulunmalıdır. -½ katı OSHA‘nın kuruluş amacı nedir? - Avrupa birliğinde işyerlerinin daha sağlıklı, güvenli ve üretken olmalarına katkıda bulunmak Aynı anda aynı organa aynı şekilde etki eden enerji.........................dir. - Sinerjik enerji Parlama noktası 21 0C nin altında olan sıvılara ne denir? - Kolay alevlenir madde

Sınıf patlayıcılar hangisidir?

75

- Tutuşma sıcaklığı 38 0C nin altında olan patlayıcılardır. Parlama noktası 21 – 55 0C arasındaki sıvılara ne denir? - Alevlenir madde Lağımlar hangi koşulda doldurulmaz -Doldurmadan önce 25 metre yarıçaplı alan içinde %1 CH4 tespit edilirse. Kimyasalların sınıflandırılmasında en yaygın kriterlerden biri öldürücü...............ve öldürücü...........esas alınmıştır. -doz (LD50) , konsantrasyon (LC50) Kimyasalların üretimi, kullanımı, depolanması, taşınması, kimyasal atıkların yok edilmesi ve işlenmesi, içinde bulunan kapların bakımı ve onarımında alınacak önlemler hangi karar göre alınmıştır? -WHO’nun kabul ettiği 170 nolu sözleşme ve 177 nolu tavsiye kararı Kimyasal maddenin metabolitinin veya etkilenmeyi belirleyecek bir maddenin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonun üst sınırı nedir? -Biyolojik sınır değeri OHSAS/TS 18001Yönetim standardına göre her kuruluş ulaşılabilir, tarihlendirilmiş, açık ve nasıl gerçekleştirilebileceği tanımlanmış ......belirlemelidir. -İSG hedefleri OHSAS/TS 18001Yönetim standardına göre her kuruluş her yıl......Geliştirilmiş İş Emniyet Denetlemesi (ASA) yapmalıdır. -50 İnorganik kimyasallar...............................ve...................................olmak üzere 2 gruba ayrılır. - Alifatik ve aromatik Birbiriyle temas etmemesi gereken kimyasallar hangileridir? - I-Asetilen-klor,brom,flor,bakır,gümüş II-Amonyak-civa,klor,kalsiyum,iyot,brom,H2S III-Potasyum-su,karbon tetraklorür, halojenli alkanlar, CO2 halojenler Suyla temas ettiğinde parlayıcı gaz yayan maddeler hangileridir. -* Kalsiyum karpit *Potasyum Hangisi oksidan kimyasaldır? -Lityum Sodyum Peroksitler Kalsiyum karpit Kronik kurşun zehirlenmesinde hastalıkların yükümlülük süresi ne kadardır? -3 yıl Akut arsenik zehirlenmesinde hastalıkların yükümlülük süresi ne kadardır? -1 ay Silikozis için hastalıkların yükümlülük süresi ne kadardır? -10 yıl Pnömokonyoz için hastalıkların yükümlülük süresi ne kadardır? -3 yıl Benzine bağlı lösemi için hastalıkların yükümlülük süresi ne kadardır? -10 yıl Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın sürekli olarak veya uzun süre ya da sık sık oluştuğu yerler aşağıdaki bölge sınıflarından hangisine girer? -Bölge 0 Asbestle çalışılan işyerlerinde işçilerin maruz kaldığı havadaki asbest konsantrasyonu için limit değer aşağıdakilerden hangisidir? -0.1 lif/cm3 Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddelerle de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan maddeler hangi tehlikeli madde sınıfında yer alırlar? - Oksitleyici Hangi tehlike, madde ve müstahzarların fizikokimyasal özelliklerinden kaynaklanır? -Kanserojen Patlayıcı maddeler için tehlike işareti aşağıdakilerden hangisidir? -E

76

Parlayıcı, Patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddeler üretilen veya işlenen veya depolanan binalar nasıl olmalıdır? - *Mümkünse tek katlı olacak; *Duvarları yanmaz maddeden, tavanları hafif ve yanmaz malzemeden *Dış yan cephelerine bakan pencereler ince kırılmaz camlı olacak ve patlamalarda büyük parçalar halinde havaya fırlamayacak malzemeden yapılmış olacaktır. Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) ile ilgili mevzuat hangi Bakanlık tarafından hazırlanmaktadır? - Çevre ve Orman Bakanlığı NFPA Tehlike İşaretleme Sistemine göre mavi renk hangi anlama gelmektedir? - Sağlık Sodyum ile su temas ederse hangi gaz ortaya çıkar? -Hidrojen Patlayıcı gaz ve buharların bulunduğu ortamlarda hangi tür elektrikli cihaz ve armatürler kullanılmalıdır? -Ex-proof Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik"e göre, Bölge 0 ne anlama gelmektedir?- Patlayıcı gaz hava karışımının sürekli olabileceği yerler Kimyasalların sağlığa zararları başlıca kaç ana başlıkta toplanmaktadır? -9 Gaz ihbar telefon numarası kaçtır?-187 Asbestle çalışılan işyerlerinde, sekiz saatlik zaman ağırlıklı ortalama değer (TWA) aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? -0,1 lif/cm3 "Patlayıcı, oksitleyici, kolay alevlenir, toksik, çok toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli" özelliklerinden bir veya birkaçına sahip kimyasallar nasıl adlandırılmaktadır? -Tehlikeli kimyasal Asbest veya asbestli malzeme ile çalışanların yaptıkları işleri, çalışma süresini ve maruziyet miktarını belirten kayıtlar en az kaç yıl saklanmalıdır? - 40 Tehlike Derecelendirme Sistemine göre kırmızı renk hangi anlama gelmektedir? -Yanıcılık Sürekli maruziyet sonucunda, kurşunun kana karışması ve eritrositlerde bulunan enzim aktivitelerini inhibe etmesi aşağıdakilerden hangisine neden olmaktadır? - Kurşun zehirlenmesi Bazı maddeler parlayıcı olmadıkları halde su ile temas ettiklerinde kolaylıkla parlayabilen gazlar açığa çıkarabilirler. Kalsiyum karpit su ile temas ederse hangi madde açığa çıkar? -Asetilen Alo yangının telefonu kaçtır? -110 Kimyasal madde depolarının havalandırmaları nasıl olmalıdır? -Hem alttan, hem de üstten karşılıklı olarak havalandırılmalı İngilizce baş harflerinden oluşan Kimyasal Maddelerin Avrupa Envanteri aşağıdakilerden hangisidir? -EINECS Parlayıcı, zehirli ve zararlı maddelerin depolandığı tankların etrafında tank kapasitesinin ...... hacimde taşma havuzu bulunmalıdır. Cümlesinde noktalı yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? -1/2 katı

BİYOLOJİK RİSK ETMENLERİ Biyolojik etkenlerin enfeksiyon risk düzeyine göre sınıflandırılması kaç grupta yapılabilir? -4 Tarihsel olarak sağlık çalışanlarında mesleki tehlike olarak tanımlanan ilk risk hangisidir? -Enfeksiyon riski

77

Biyolojik bir etkenin sağlıklı kişide hastalığa yol açması nelere bağlıdır? -*Etkenin hasta etme yetisinin yüksekliğine (patojenite-virülans), Bulaşma yollarına (temas, ortak kullanılan cansız maddeler, hava ve vektörler), *Konakçı adı verilen kişinin duyarlılığına *Çevre etmenlerine (ısı değişiklikleri, nem, radyasyon, hava basıncı, hava akımının hızı, kimyasal maddeler, gazlar ve toksinler) bağlıdır. Doku ,salgı ,dışkı, solunan hava yada bunların kombinasyonundaki madde yada metaloitlerde görülen ve birtakım hastalıklara neden olan maruziyet ve etkenler hangi gruba girerler? -Biyolojik etkenler İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler hangi risk grubuna girer?-4.grup biyolojik etkenler 4.Grup biyolojik etkenlere neden olacak maddelerin ilk kez kullanımında Ç. ve S. G. Bakanlığına işin başlamasından önce kaç gün içinde bildirimde bulunulmalıdır? -30 gün Biyolojik etkenlerin hangilerinin ilk kez kullanımında Bakanlığa ön bildirimde bulunulur? -Grup 2 biyolojik etkenler Grup 3 biyolojik etkenler Grup 4 biyolojik etkenler Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik gereği Sağlık gözetiminin yapıldığı, kişisel tıbbi kayıtlar, maruziyetin son bulmasından sonra en az kaç yıl süre ile saklanır? -10 Biyolojik izleme,............. veya........sonucu veren bir başka metod kullanılarak kanda PbB ölçümünü de kapsayacaktır. - absorbsiyon spektometri-eşdeğer Bağlayıcı sınır değer............ µg Pb ml kan dır. -70 İnsan ve hayvanlarda ortak enfeksiyona neden olan etken hangisidir? -Zoonoz Bir enfeksiyon etkeninin hastalık yapabilme yeteneği .......; etkenin ağır veya öldürücü bir hastalık tablosuna yol açma yeteneği ise .......... olarak tanımlanır. - Patojenite-virülans İşçiler için ciddi sağlık riski oluşturabilecek, ancak kesin bir değerlendirme yapılamayan biyolojik etkenlerle çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerinde koruma düzeyi en az kaç olan önlemler alınır? -3 İnsanda hastalığa yol açabilecek biyolojik etkenler içerip içermediği belirsiz olan maddelerle çalışılan ancak asıl amaçları biyolojik etkenlerle çalışmak olmayan laboratuvarlarda, koruma düzeyi en az kaç olan önlemler uygulanır? -2 Bakanlıkça daha alt düzeydeki koruma önlemlerinin yeterli olduğu belirtilmedikçe, gerekli olduğu bilinen ya da şüphelenilen durumlarda koruma düzeyi kaç olan önlemler uygulanır? -3 veya 4 Grup 3 veya Grup 4 biyolojik etkenlerle enfekte olan veya olduğundan şüphelenilen hasta insanların veya hayvanların bulunduğu karantina yerlerinde, enfeksiyon riskini en aza indirmek için ne gibi önlemler alınır? -* Çalışma birimi, aynı bina içinde yürütülen diğer etkinliklerden ayrılmış olmalıdır. * Çalışma birimine giren ve çıkan hava HEPA (*) veya benzeri filtrelerle filtre dilmelidir. * Çalışma birimi, dezenfeksiyon yapılmasına olanak sağlayacak yapıda olmalıdır. İnsanda yeni izole edilen ve henüz değerlendirilmemiş olan ve bakanlığın sunduğu ekte yer almayan bütün virüsler en az hangi grupta sınıflandırılmış sayılacaktır? -2 Enfeksiyon zincirinin halkaları kaça ayrılır? -3 İşverenler, Grup 3 ve/veya Grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan işçilerin listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları, uygun bir şekilde tutulur. Bu liste ve kayıtlar maruziyet sona erdikten sonra en az kaç yıl saklanır? -20 Biyolojik etkenler nedeniyle hangi durumlarda tıbbi gözetim yapılır?

78

-* İşçilerden herhangi birinin kanındaki kurşun seviyesi 40 μg Pb/100 ml kandan fazla ise. * Havadaki kurşunun, haftada 40 saat çalışma süresine göre hesaplanmış, zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonu 0.075 mg/m3 ten fazla ise. Enfeksiyon zincirinin 2. halkası olan bulaşma yolları kaça ayrılır? -4 Enfeksiyon zincirinin 3. halkası hangisidir? - Duyarlı Kişi (Konakçı) Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesinde hangi hususlar dikkate alınmalıdır? - *Çalışanların, işlerinin sonucu olarak ortaya çıkabilecek alerjik veya toksik etkiler hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. *Yaptıkları işle doğrudan bağlantılı olarak çalışanların yakalandığı hastalıkla ilgili bilgilere sahip olunmalıdır. *Çalışma ortamındaki insan sağlığına zararlı olan veya olabilecek tüm biyolojik etkenlerin sınıflandırılması gereklidir; Yetkili makamların, çalışanların sağlığını korumak için biyolojik etkenlerin denetim altına alınması hakkındaki önerileri dikkate alınmalıdır; Çalışanların, işlerinin sonucu olarak ortaya çıkabilecek hastalıklarla ilgili bilgilere sahip olunmalıdır. ".......virüsü olan Hepatit-B’nin bulaşma yolu kan ürünleri ile temas ve cinsel ilişkidir" -DNA "Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik’e göre;.......... ile İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı bulunan biyolojik etkenler tanımlanmıştır “cümlesinde boş bırakılan yere ne gelmelidir?-2. Grup biyolojik etkenler "Hepatit-B, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, su Çiçeği veya Varisella Zoster, Herpes Enfeksiyonları, Sitomegalovirüs Enfeksiyonları, Edimsel Bağışıklık Yetersizliği Sendromu,......... Enfeksiyonlara örneklerdir" cümlesinde boş bırakılan yere ne gelmelidir? -Viral "Küf ve Maya, çok hücreli bir .......dır" cümlesinde boş bırakılan yere ne gelmelidir? -Mantar "Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik’e göre;.......... İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler tanımlanmıştır" cümlesinde boş bırakılan yere ne gelmelidir? -4. Grup biyolojik etkenler "Menengokoksik Menenjit, Gastrointestinal Sistem Enfeksiyonları, Lejyoner Hastalığı, Difteri, Boğmaca ....... enfeksiyonlara birer örnektir" cümlesinde boş bırakılan yere ne gelmelidir? -Bakteriyel Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik’e göre;İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı olan biyolojik etkenler hangi etkenlerde tanımlanmıştır? -3. Grup etkenler "Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik’e göre; ........, genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel olmayan mikrobiyolojik varlığı ifade eder" cümlesinde boş bırakılan yere ne gelmesi en uygundur? -Mikroorganizmalar

PSİKOSOSYAL RİSK ETMENLERİ İşçinin tutum ve yeteneğinin işin gereklerini karşılama düzeyi, streste hangi etkileşme kuramında yer alır? - Kişi-Çevre uygunluğu kuramı Hastalıklardan hangisi işten ileri gelen akıl hastalığıdır? -Nevrozlar ERGONOMİ Aşırı zorlayıcı işlerde çalışanın kendisince verilen dinlenme araları aşağıdakilerden hangisidir? -Spontan Bel üst gövde aralığı 50 kg olan bir kişi öne doğru eğilip 5 kg bir yükü kaldırırsa, sırt bölgesi ne kadar yüke maruz kalır? -550

79

Enter displiner bir alan olan ergonominin ana özelleşmeleri hangileridir? - Bilişsel Ergonomi, Fiziksel Ergonomi, Örgütsel Ergonomi

Fiziksel Ergonominin alanları hangileridir? - Anotomik , Antropometrik, Biomekanik Antropometrik değerler alınırken neler göz önünde tutulmalıdır? - *Ölçüm değerleri standardize edilmelidir. *Ölçüleri alınan grup çalışan kişileri temsil etmelidir. *Örnek gruplar bir örnekten diğeri elde edilirken güvenilir sonuçlar elde edilmesi için geniş tutulmalıdır. Antropometri nedir? - İnsan vücudunun boyutları ile ilgilenen özel bir bilim dalıdır. Çalışma masası yüksekliği tespitinde neler dikkate alınmalıdır? -* İşçinin dirsek yüksekliği, *Yapılan işin tipi, *Üretilen malzemenin boyutları Çalışma sisteminin Ergonomisinde, birbirini izleyen adımları sırası nasıl olmalıdır? - dayanabilirlilik-kabul edilebilirlik-hoşlanılabilirik-kendini gerçekleştirebilirlik Hem oturmaya hem de ayakta durmaya elverişli işlerde, çalışma yüksekliği hangi yüksekliğe göre ayarlanmalıdır? - Ayakta durma halindeki yüksekliğe İş yerinde fizyolojik ve biyomekanik sınırlamalara da uyularak iç ölçülerin tespitinde, insanın ya da vücudun belli bir kısmının sığacağı en küçük ölçüler için en büyük vücut ölçüsü yüzde kaç alınır? -90 Sırt üstü uzanmaya kıyasla, otururken yüzde kaç daha fazla enerjiye ihtiyaç duyulur? -3-5 Oturarak iş görenin en az ne kadar ayakta iş görmesi gerekir? -30 Ayakta iş görenin en az ne kadar oturarak iş görmesi gerekir? -30 Dış (maksimum) ölçülerin tespitinde, iş görenin erişmesi gereken işlem alanları için ele alınan ölçü aralığında en küçük boyutlu kişinin de zorlanmadan ulaşabileceği en büyük vücut ölçüsü yüzde kaç alınır? -5 Sırt üstü uzanmaya kıyasla, ayakta yüzde kaç daha fazla enerjiye ihtiyaç duyulur? -8-10 “Vücut ölçüleri bilimi” olarak hangi bilim dalının diğer adıdır? -Antropometri Avrupa’da Ergonomi olarak adlandırılan bilim dalı Amerika’da hangi adla adlandırılmaktadır? -İnsan mühendisliği

KORUNMA POLİTİKALARI Genel bir önleme politikasının geliştirilmesine ilişkin hükmü kapsayan mevzuat hangisidir? -İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası oluşturma amacı nedir? - İşyerlerinde tam önleme ve koruma sağlamak Uygun nitelikte Ulusal İş sağlığı ve Güvenliği Politikası oluşturma yöntemi nasıldır? -İşveren ve işçi sendikalarına danışılarak Devlet tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği ve çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı İLO Sözleşmesi özellikle hangi konuları düzenlemektedir? - İş sağlığı ve Güvenliği Politikalarını Kişilerde, tesislerde, makinelerde, maddelerde, ve iş örgütlenmesinin diğer unsurlarında yaralanmaya, kayba, hasara veya zarara yol açma potansiyeli olan her şey …………………dir. Tehlikenin yol açacağı zararın gerçekleşebileceği ya da gerçekleşme ihtimali olduğu durumlara……………..denir. -Tehlike-Risk İş yerlerinde işverenlerin yapmakla yükümlü olduğu üç faktör nedir? - Tedbir-Eğitim - Denetim

KAYNAK İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

80

Oksi-Asetilen kaynak işlerinde Flashback arrestor ne işe yarar? -Alev geri tepmesini önler. Elektrik kullanılan kaynak işlerinde kazaya neden olan hususlar nelerdir? - Güç kaynağının boşta çalışma geriliminin yüksek olması, Şebeke geriliminin iş parçasına bağlanması, Kaynak ekipmanlarındaki izolasyon bozuklukları Son yıllarda kaynak işlerinden kaynaklanan iş kazaları artmaya başlamasının ana sebebi nedir? -Kalifiye eleman eksikliği Kaynak işlerinde çalışanlar, günde en fazla kaç saat çalıştırılabilir?-7.5 Kaynak işlerinde kullanılan basınçlı gaz tüplerinin periyodik olarak basınç testleri en az ne kadar sürede yapılmalıdır? -6 ay Oksijen tüpleri diğer yanıcı ve patlayıcı gaz ihtiva eden tüplerden en az kaç metre uzakta ayrı olarak depolanmalıdır? -6 m Basınçlı gaz tüplerinin depolandığı yerler işyerinin neresinde olmalıdır? - İşyerinin bulunduğu binanın baş veya son kısımlarında binadan ayrı bölümlerde Kaynakçıların iş elbiselerinde kullanılan ve ultraviyole ışınlarına karşı en iyi korumayı sağlayan kumaş cinsi hangisidir? -Deri Oksijen tüplerinin valfları ve manometreleri ile tesisatının, hangi madde ile temas etmesi tehlikelidir?-Yağ Kaynak işlerinin yapıldığı işyerlerinde tavan yüksekliği en az kaç metre olmalıdır?-5 m Direk güneş ışığından ve ısı kaynaklarından uzak tutulması gereken basınçlı gaz tüplerinin sıcaklığı en fazla ne kadar olabilir? -50 0 C Sanayide kullanılan oksijen tüpleri hangi renktedir? -Mavi Sigara içilmez, her türlü kıvılcım, alev, ateş yasağı basınçlı gaz tüplerinin depolandığı alanlara en az kaç metredir? -15 m Sanayide kullanılan asetilen tüpleri hangi renktedir? -Sarı Kaynak işlemi esnasında ortaya çıkan ışınlardan en yüksek enerjili ve insan sağlığı açısından en tehlikelisi hangi ışındır? - Mor ötesi ışınlar Kaynak yapımı sırasında ortaya çıkan toz ve gazlardan kaynaklanan tehlikeleri kontrol etmek için hangi yöntemler kullanılabilir? - Filtreleme Yerel havalandırma Koruyucu kullanma Gaz eritme kaynağında hangisi önemli güvenlik kurallar vardır? - Tüpler standartlara uygun olmalı Hortum ve bağlantılar standartlara uygun olmalı Alev geri tepme ventili bulunmalı Hangi kaynak yapılması durumunda en yüksek risk bulunmaktadır? - Tank kazan gibi elemanların içinde

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin topraklama tesisatı, hatlar hariç en fazla hangi sürelerde muayene, ölçme ve denetlemeye tabi tutulmalı, ölçüm sonuçları kaydedilmelidir? -2 yıl Taşınabilir çıplak metal kısımlı elektrikli el aletleri ile ilgili ne gibi güvenlik önlemleri alınır?

81

- Besleme kablosu içinde bulunan özel topraklama iletkeni ile topraklanmalı, Yüksek amperajlı prizler üzerinde ayrıca bir şalter bulundurulmalı, Topraklanmaları, topraklama elemanı bulunan fiş ve prizlerle yapılmalı Tevzi tabloları için ne gibi güvenlik tedbirleri alınır? - Çalışanların erişebileceği yerlerde bulunanların kontrol tertibatı ile benzeri tesisat, kilitli dolap veya hücre içinde olmalı, Sigorta, şalter ve anahtarların üzerine, kumanda ettiği yeri gösteren etiketler bulunmalı, Tozlu ve nemli yerlerde tamamen sızdırmaz biçimde kapalı dökme demir ya da çelik saçtan yapılmalı Parlayıcı, patlayıcı tehlikeli ve zararlı maddeler bulunan yerlerde, aydınlatma devresi de dahil olmak üzere elektrik tesisatı en fazla ne kadar süreler içinde muntazaman ehliyetli elemanlar tarafından kontrol ve bakıma tabi tutulmalıdır? -1 yıl Yüksek gerilim tesislerine ayrılan ve işletilen yerler ile ilgili neler yapılmalıdır? - Bu yerlerin kapısına giriş yasağını bildiren ikaz levhası asılmalı, Küçük boyutlu elektrik gereçlerinden başka eşya konulmamalı, Kapıları kilitli tutulmalı ve ilgisiz kişilerin girmeleri önlenmeli

Elektrik iç tesislerinde alternatif ve doğru akım devrelerinde kullanılan sigortalar kaç amperin üzerinde en az bir şalter veya anahtarla kontrol altına alınmalıdır? -32 Amper Parlayıcı gaz veya buharların havaya karışması ile patlama tehlikesi bulunan yerlerdeki elektrik alet ve teçhizatı için ne gibi güvenlik önlemleri alınır? - Alev geçirmez cihazlar için kullanılacak iletkenler eksiz borular içinde bulunmalı, Alev geçirmez cihazların üzerinde yapılacak herhangi bir onarım veya değişiklik bu cihazların ilk güvenlik durumlarını bozmayacak veya azaltmayacak şekilde yapılmalı, Elektrik tesisat boruları tehlike alanına girdikleri noktada alev sızdırmaz buatlarla donatılmalı Alçak gerilim etkin değeri hangisidir? - 1000 V dahil altı Bir pilde akım, gerçekte akış yönü nasıldır? - - uçtan + uça Atmosferde doğal elektriklenme sonucu bulutla yer arasında bir elektrik boşalmasına ne denir? -Yıldırım Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu tertibat en az hangi sürelerde periyodik olarak ehliyetli elektrikçi tarafından kontrol edilerek, belgelendirilmelidir? -1 yıl Güvenlik transformatörü kullanılması halinde çıkış devresine en fazla kaç adet elektrikli el aleti bağlanabilir?-1 Don halinde bir ağaç direğe çıkılmadan önce neler yapılmalıdır? - Direğin kaldırma çatalları, payanda veya lenteleme gibi başka bir vasıta ile kuvvetlendirilmesi sağlanmalı, Dip kısmı en az 20 santimetre kazılıp çürüme olup olmadığı muayene edilmeli Sağlam olduğundan emin olunmadıkça çıkılmamalı Enerji nakil ve dağıtım hatlarının topraklamaları en fazla hangi sürelerde muayene, ölçme ve denetlemeye tabi tutulmalı, ölçüm sonuçları kaydedilmelidir? -5 yıl Yer değiştirebilen işletme elemanlarının topraklama tesisatı periyodik olarak en az hangi sürede yetkili teknik elemanlar tarafından muayene ve ölçümleri yapılmalıdır? -6 ay Kapasitif boşalmayı temin için, üzerinde çalışılması gereken kabloların bütün iletkenleri için yapılması gereken işler nelerdir? - Kısa devre edilmeli ve topraklanmalı, Kısa devre ve topraklama işlemi çalışma yerinin en yakın kısımları üzerinde ve bu yerin her iki ucunda yapılmalı, Sözlü olarak telefon veya telsizle verilen talimatlar tekrar ettirilmeli, yanlış anlamalara ve hatalı manevra yapılmasına meydan verilmemelidir. Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerlerle bu maddelerin yakınındaki yerlerde statik elektrik yüklerinin meydana gelmesine karşı ne tür güvenlik önlemleri alınır? - İyonizasyon, Topraklama, Nemlendirme

82

Gerilim altındaki kısımların dokunmaya karşı gerilimi kaç Volt'tan yukarı olan alternatif veya kaç Volt' tan yukarı olan doğru akımlı bölümleri devreleri yalıtılmış olmalı ya da doğrudan doğruya dokunmaya karşı korunmuş olmalıdır? -50-120 Elektrikli el aletlerinin özellikleri nelerdir? - Elektrikli el aletleri kendi özel gayeleri için doğru olarak ve kendi kapasiteleri içinde, aşırı zorlanmalara başvurulmadan kullanılmalı, Elektrikli el aletleri kullanılmadan önce yetkili kimseler tarafından kontrol edilmeli, Taşınabilir elektrikli el aletlerinin sapları yeterli cins ve kalınlıkta akım geçirmeyen maddeyle kaplı olmalı

Kurşun-asitli sabit akümülatör tesislerinin özellikleri nelerdir? - Tabanı aside dayanıklı malzemeden yapılmış, iyi havalandırılmış olmalı, Anahtar, priz vs. gibi alevlenmeye sebep olabilecek kıvılcım çıkaran elektrik araçları akü odalarının dışına konulmalıdır, Kuru havalı, serin ve sarsıntısız olmalı, sıcaklık değişmelerinden korunmalı Depoların parlayıcı sıvılarla doldurulması ve boşaltılmasında araç ile depo arasında topraklama hattı bağlantısı yapılmasının amacı nedir? -Statik elektriklenmeyi önlemek Sigortalar değiştirilmeden önce yapılacak işler nelerdir? - Gerilim dışı bırakılmalı, Sigorta gerilim dışı bırakılamıyorsa, kesicilerle devrenin kesilmesi sağlanmalı, Gerilim yokluğu kontrol edilmeli Yüksek gerilim tesislerinde çalışmaya başlamadan önce hangisinin ilk önce yapılması gerekir? - Görev Emri ve çalışma Müsaadesi Formu düzenlenmeli, çalışma yapılacak tesisin özelikleri çalışanlara bildirilmeli Transformatör, kondansatör ve benzerlerinin konulduğu işyerlerinde ne gibi güvenlik önlemleri alınır? - Şarj kalıntılarını önleyecek şekilde bağlanmış ve kontrol edilmiş olmalı, Soğutmalı transformatörleri yanabilir malzemelerden yeteri kadar uzakta bulunmalı, Yeteri kadar havalandırılması sağlanmalı ve duvarları ile kapıları yangına dayanıklı olmalı Elektrik İle İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev Ve Sorumlulukları Hakkındaki Yönetmelik gereği 150 KW-400 V Elk. iç tesisi yapım işlerinde aşağıdaki gruplardan hangisi yetkilidir?-1. Grup Alçak gerilim tesislerinde dolaylı dokunmaya karşı önemli ve en çok uygulanan, hata akımı ile faaliyete geçen devre elemanları ile sağlanan koruma yöntemi hangisidir? - Beslemenin otomatik olarak kesilmesi yöntemi Elektrik şebekelerinin bakım, onarım, yenileme işlerine başlamadan önce, bu şebekelerden beslenen tüketicilerde …………. bağlı olup olmadığı araştırılmalı, ………….. olup olmadığı tespit edilmelidir. - jeneratör- ters besleme Yer altı kablolarında yapılacak bir işlemde, elektrik kesilmesinden hemen sonra …………………… temin için, üzerinde çalışılması gereken kabloların bütün iletkenleri kısa devre edilmeli ve topraklanmalıdır. - Kapasitif boşalmayı Alçak Gerilim ile Yüksek Gerilim arasındaki sınır gerilim değeri nedir?-1000 Açık hava elektrik tesisleri en az …………… yükseklikteki duvar veya tel kafes çitle çevrilmiş olmalı, ikaz levhaları takılmalı, giriş kapıları kilitli olmalıdır. Tesislerin içi ve etrafı kuru ottan arındırılmış olmalıdır. -180 cm Cisimlerin birbirlerine sürtünmeleri veya temasları sonucu elektron veya proton akışı sonucu meydana gelen durağan enerjiye ne ad verilir? - Statik Elektrik Sabit olmayan tesislerde topraklama kontrolü hangi periyotta yapılmalıdır? -6 ay Parlayıcı Patlayıcı ve Yanıcı maddelerin imal edildiği işlendiği veya depolandığı yerler yağ, boya ve diğer parlayıcı sıvıların bulunduğu binalar ile üzerinde direk veya sivri çıkıntılar yahut su depoları gibi yüksek yerler bulunan binalar yıldırıma karşı yürürlükteki yönetmelik ve şartnamelere göre yapılacak yıldırımlık tesisatı ile hava hatları ise uygun kapasitedeki .......................... ile korunacaktır. -Parafudr

83

Son yıllarda büyük kullanım alanı bulmuş olan yeni bir kesici tipi olan, açma sırasında ark üzerine Sabit basınçlı gaz üflenerek arkı söndürülen, yanmayan, çabuk soğuyan, Dielektrik dayanımı yüksek ve zehirsiz olan ancak söndürme anında toz haline geldiğinde zehirli hale geçen temizlik anında lastik eldiven ve maske kullanılması gereken gaz hangisidir? - SF6 Tehlikeli Gerilimin alt sınır gerilim değeri nedir? -50 250-450 kV gerilime yaklaşma mesafesi kaç metredir? -3.5 m Elektrik çarpması sırasında kalp, her ne kadar çalışmaya devam etse de, atışlar düzensiz gerçekleşir. Kalbin bu şartlar altındaki anlamsız atışlarına ne ad verilir?-Fibrilasyon Elektrik iç tesislerinde Gerilim altındaki kısımların dokunmaya karşı alternatif veya doğru akımlı bölümleri gerilimi kaç volt’tan yukarı devreleri, yalıtılmış olmalı ya da doğrudan doğruya dokunmaya karşı korunmuş olmalıdır? -50-120 Elektrik İle İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev Ve Sorumlulukları Hakkındaki Yönetmelik gereği 1. inci Grup için kimler yetkilidir? - En az 3 veya 4 yıl elektrik İle İlgili yüksek teknik öğrenim görenler Açık hava elektrik tesisleri en az ……… yükseklikteki duvar veya tel kafes çitle çevrilmiş olmalı, ikaz levhaları takılmalı, giriş kapıları kilitli olmalıdır. Tesislerin içi ve etrafı kuru ottan arındırılmış olmalıdır. -180 cm Ülkemizde kullanılan nominal gerilimlerden 220 Volt ile 380 Volt arasındaki fark nedir? -380 Volt daha büyüktür. 220 volt faz- toprak, 380 volt faz-faz arası gerilimdir. İkisi de alçak gerilimdir. Kazan içinde veya buna benzer dar ve iletken kısımları bulunan yerlerle ıslak yerlerde alternatif akımla çalışan lambalar kullanıldığı taktirde, ……………………. veya koruyucu ayırma sağlayan aygıtlar (güvenlik tranformatörü) çalışma yerinin dışında tutulmalıdır. -Küçük gerilim Transmisyon tertibatındaki miller ve yataklar …………………. karşı topraklanmalı, kayışla kasnak arasına ve kayışın kasnağı terk ettiği kısmın her iki tarafına topraklanmış metal taraklar uygun şekilde konmalıdır. -Elektrik kaçağına Tesislerin işletme ve bakımında çalışan kişilerin en önemli özelliği ne olmalı? - Ehliyeti yeterli olmalı

KALDIRMA ARAÇLARINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Vinçlerde Ayrı Kaldırma donatıları nelerdir? - Kilitli zincir, Kulaklı çengel, Kelepçe Kaldırma makinaları, kabul edilen en ağır yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olacak şekilde yapılacak yük deneyi neye göre yapılmalıdır? - Dinamik Yük deneyi Kaldırma işlerinde kullanılan tel halatlarının kullanım avantajları nelerdir? - Aynı ağırlık ve çapta oldukları halde daha mukavim olması, Uzun ömürlü ve dayanıklı olması Islak ve kuru halde mukavemetin aynı kalması Kaldırma işlerinde kullanılan tel halatların özellikleri nelerdir? - Gerekli durumlarda yağlanabilir, Güvenlik kat sayısı en az 6 olmalıdır, Halat eklemeleri uygun yapılmalı Kaldırma makinalarında yüklerin kaldırılmasında halkalı ve levhalı zincirler kullanılır. Bu zincirler özellikleri nelerdir? - Zincirin baklalarında ezilme, aşınma veya çatlaklık varsa zincir değiştirilmelidir. Zincir baklalarındaki boyuna uzama % 5' i geçmişse zincir kullanılmamalıdır. Bir zincirin sağlamlığı, en zayıf baklasının sağlamlığı kadardır. Fork-liftlerin özellikleri nelerdir? - G Sınıfı sürücü belgesi olan kişiler kullanmalıdır. Kapasitesi dışında kullanılmamalıdır. Sürücü hariç başka şahısların binmemelidir. Kaldırma makinesi operatörü her kim tarafından verilirse verilsin hangi işareti yerine getirmelidir?

84

-Dur Kaldırma makinaları ve araçları yetkili bir teknik eleman tarafından kaç ayda bir kontrol edilmelidir? -12 ay Kaldırma araçlarının halat tamburlarında en az kaç sarım halat kalmalıdır?-2 Rüzgârlı havalarda vinç ile çalışırken, rüzgâr hızı saatte kaç kilometreyi geçerse çalışma durdurulur? -50 km/h Vinç ile yük 25-30 cm. kaldırıldıktan sonra ne ile kontrol edilir? -Fren İki veya daha fazla vinç ile bir yük kaldırılması zorunlu ise aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır?-Tecrübeli bir teknik eleman nezaretinde yapılmalı Vinçler aynı bom yüksekliği, aynı halat boyu ve aynı kapasitede olmalı Yüklü olarak hareket ettirilmemeli En az iki işaretçiden işaret almalı İşyerlerinde malzemelerin istifleme yüksekliği en fazla kaç metre olmalıdır? -3 m Kişisel koruyucu donanımların piyasa denetimi ve gözetimi işlemlerini yürüten kurum hangisidir? - Ticaret Odaları Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, "Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik"te belirtilen CE’nin kısaltılmış şekli nedir? - Conformité Européene Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamına giren makinaların piyasa gözetimi ve denetimi hangi kurum tarafından yapılır? - MMO Makine imalatçılarının veya yetkili temsilcilerinin risk değerlendirmesini ne zaman yapmaları gerekmektedir? - Makinaların tasarım ve imalinden önce Mahfazaların ve koruma tertibatlarının temel özellikleri nelerdir? - Üretim işleminin izlenmesine asgari engel olmalı, İlave herhangi bir tehlike ortaya çıkarmamalı, Tehlike bölgesinden yeterli uzaklığa yerleştirilmeli Makine Emniyeti Yönetmeliğine göre hazırlanması gereken talimatlar nelerdir? -*Bütün makinalarda Türkçe hazırlanmış talimatlar bulunmalıdır *Talimatların içeriği yalnızca makinaların amaçlanan kullanımlarını değil aynı zamanda makul bir şekilde öngörülebilen olası yanlış kullanımlarını da içermelidir *Profesyonel olmayan operatörler tarafından kullanılması düşünülen makinalar için, kullanım talimatlarının yazılması ve düzenlenmesinde bu tür operatörlerden makul olarak beklenebilecek genel eğitim seviyeleri ve yargıda bulunabilme düzeyleri de göz önünde bulundurulmalıdır Makinaların hareketliliği nedeniyle meydana gelebilecek tehlikeleri önlemek amacıyla gerekli ilave temel sağlık ve güvenlik kurallarında yer alan "ROPS" un anlamı nedir? - Yuvarlanma ve devrilmeye karşı koruyucu yapı Makinaların hareketliliği nedeniyle meydana gelebilecek tehlikeleri önlemek amacıyla gerekli ilave temel sağlık ve güvenlik kurallarında yer alan "FOPS"un anlamı nedir? - Düşen nesneler veya malzemelere karşı koruyucu yapı Makine Emniyeti Yönetmeliğine göre kaldırma makinaları ve kaldırma aksesuarları, statik deneylerde aşırı yüke, kalıcı bir şekil bozukluğu veya yapısal bir kusur meydana gelmeksizin dayanacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidirler. Hesaplamalarda manuel çalıştırılan makinalar ve kaldırma aksesuarlarında bu katsayının değeri nedir? -1.5 Makine Emniyeti Yönetmeliğine göre kaldırma makinaları dinamik deney katsayısı ile çarpılmış azami çalışma yükü kullanılarak yapılan dinamik deneylerden, bir arıza meydana gelmeden, geçecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Bu dinamik deney katsayısı nedir? -1.1 Makine Emniyeti Yönetmeliğine göre kaldırma zincirleri yeterli bir güvenlik düzeyi sağlayacak şekilde seçilmiş bir çalışma katsayısına sahip olmalıdır. Genel bir kural olarak bu katsayı kaçtır? -4 Makine Emniyeti Yönetmeliğine göre kaldırma işlemlerinde kullanılan halatın bütünü ve uçları yeterli bir güvenlik düzeyi sağlayacak şekilde seçilmiş bir çalışma katsayısına sahip olmalıdır. Genel bir kural olarak bu katsayı kaçtır?

85

-5

MOTORLU ARAÇLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Makine ve Tezgâhlarda çalıştırma düğmesi ne renktir? -Yeşil Bir makinede üç işçi çalışıyorsa ve tehlikeli bir durum var ise, bu makinede en az kaç adet çalıştırma ve durdurma düğmesi olmalıdır? -3 Pres tezgahlarında ne gibi güvenlik tedbirleri alınmalıdır? - Hidrolik ve pnömatik preslerde manometre ve emniyet supabı olmalı, Kalıp bağlarken motor durdurulmalı, başlık ile tabla arasında takozlar yerleştirilmeli, Açık kalıpla yapılan çalışmalarda çift el kumanda tertibatı veya fotosel tertibatı olmalı Zımpara taşı tezgâhında, taş ile mesnet aralığı en fazla ne kadar olmalıdır? -3 mm Makineyi çalıştırmaya başlamadan, hangisi ilk önce kontrol edilmelidir? - Makine koruyucularının yerinde olup olmadığı Makine ve tezgâhtar arasındaki açıklık en az kaç santimetre olmalıdır?-80 cm Torna tezgâhlarında ne gibi güvenlik tedbirleri alınır? - Çubuk halinde dönen uzun malzeme koruyucu içine alınmalı Talaş fırlamasına karşı tedbir alınmalı Operasyon noktası uygun şekilde korunmalı Makine ve Tezgâhlarda durdurma düğmesi ne renktir? -Kırmızı

EL ALETLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Manivela ve sökme aletleri ile çalışma yapılırken genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? -Bu aletler kullanılırken kayarak diğer şahıslara zarar verilmemeli, Sert çelikten yapılmamalı, Yapılacak işe uygun seçilmeli El aletleri hangi malzemeden yapılmalıdır? - Kıvılcım çıkarmayan Raspalar ile çalışma yapılırken genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? - Raspalar diğer aletlerden ayrı saklanmalı, Raspa manivela gibi kullanılmamalı, Sapsız raspa kullanılmamalı Çekiçle çalışmada genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? - Çekiç sapının yuvarlatılmış, kıymıksız olması, Malzemeyi tutmak için özel maşalar kullanılması, Bozulan ve çapaklanan çekiç başlarının eğe veya zımpara taşı ile düzeltilmesi, Sapı çatlak olan çekiçlerin kullanılmaması. Tornavida ile çalışmalarda genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? -Vida başına göre uygun tornavida seçilmesi, Tornavidaya çekiçle vurulmaması, Tornavida saplarının sağlam olması, Tornavidanın keski gibi kullanılmaması Anahtarlar ile yapılan çalışmalarda genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? - Ağzı bozulmuş anahtar kullanılmaması, Ölçüsüne uygun anahtar kullanılması, Küçük anahtarların fazla zorlanmaması, Anahtarları zorlamak için boru veya çubuk takılmaması Eğeler ile yapılan çalışmalarda genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? -Metal bileziği olan sağlam sapları olmalı İş yapılacak parça mengeneye bağlanmalı, Eğeler manivela gibi kullanılmamalı, Eğelerden zımba,keski..vb yapılmamalı Keskiler ile yapılan çalışmalarda genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? - Keski başında oluşacak çapaklar zımpara taşı veya eğe ile temizlenmeli, İş yapılırken göz ve baş koruma altına alınmalı, Keskiler manivela gibi kullanılmamalı, Çekiç ve keski başlarının yaşlı ve kaygan olmamasına dikkat edilmeli Havya ile yapılan çalışmalarda genel olarak uyulacak tedbirler nelerdir? -Havyalar kullanılmıyorken prizden çekilmeli, Uygun havalandırma yapılmalı, Sürekli havya ile çalışılan bölümlerde havadaki zararlı gazların ölçümü yapılmalı, Havya ile çalışanların periyodik olarak kanlarında kurşun tahlili yaptırılmalı

86

BAKIM VE ONARIM İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Bakım ve onarım işlerinde hangi tür kazalara rastlanabilinir? -Parlama, patlama, yanma şeklinde meydana gelen kazalar Zararlı zehirli gaz, toz ve sisler dolaysıyla zehirlenme ve boğulmalar Elektriğe çarpılma, Hareketli kısımlarda yaralanma, Düşme şeklindeki kazalar Makine, tezgah ve tesislerin daha uzun sürelerle, arızasız ve problemsiz olarak çalışmasını, beklenmedik arızalar sebebiyle tehlikeli durumların ortaya çıkmaması, istenmeyen olaylara, kazalara, yaralanmalara, malzeme hasarlarına, zaman kaybına sebep olmaması için yapılan planlı ve düzenli çalışmalar nelerdir? -Bakım ve Onarım Hizmetleri Bakım işlerinde çalışma izni hangisinin içinde yer alması en uygundur? - Planlı bakım Bakım ve onarım işlerindeki kazalar, işe başladıktan sonra en çok kaçıncı saatlerde çok görülmektedir? -0-1 Buhar boru donanımı temel rengi nedir? -Kırmızı Transportörlerin özellikleri nelerdir?- Yükleme ve boşaltma yerleriyle hareket ve germe tertibatının bulunduğu uygun yerlere durdurucu tertibat konulacaktır Sonsuz vidalı trans portörler, çelik veya levhalarla döşenmiş oluklar içine konulacak, bu oluklar en az 3 milimetre kalınlığında ve kaldırılıp açılabilen aynı malzemeden yapılmış kapaklarla kapatılacaktır Kapaklar açılınca trans portör otomatik olarak duracaktır. Normal şartlarda bakım onarım işlerinde hangisinde kaza riski en fazladır? -Yazılı Talimat Denetim İkaz İşaretleri Sözlü Talimat Elektrik tesisatının exproof olması basınçlı kaplardan kaynaklanan hangi tehlikeye karşı önlemi olarak amaçlanmıştır? - İnfilak Tehlikesi Aspirasyon tesisatının en az ne kadar sürede periyodik olarak genel kontrol ile temizliği yapılmalıdır? -12 ay Yatay bıçak merdaneli planya (kalınlık) tezgâhlarında tabla ile bıçak merdanesi (frezesi) arasındaki boşluk en fazla ne kadar olmalıdır? -3 mm Kuru ve yanıcı maddelerin öğütüldüğü makinelerde, öğütme ile ilgili kısımlar, hangi malzeme ile yapılırsa güvenlik önlemleri acısından emniyetli olur? -Bronz ve pirinç Bir makinede üç işçi çalışıyorsa üç adet çalıştırma üç adet de durdurma düğmesi bulunmalıdır. Buna göre iş güvenliği önlemleri bakımından çalıştırma ve durdurma düğmeleri için ne yapılmalıdır? - Durdurma düğmelerinden birisine basıldığında makine tümü ile durmalıdır. İş makinelerinin yerleşim yeri içinde ve dışında hızları en fazla kaç km/h olmalıdır? -20

İş ekipmanlarının çalıştırma ve durdurma sistemlerinde öncelik hangisindedir? - Durdurma sisteminde İş makinesi operatörü makinesiyle çalışmaya başlamadan, hangisini ilk önce kontrol etmelidir? -Fren sistemi İş makinesi üzerinde kaynak işlemi yapılmadan önce hangi önlemin alınması doğrudur? - Akü kutup başı bağlantısı sökülmeli İş makinelerinin periyodik kontrol süreleri en fazla ne kadardır? -Yılda 1 İş makineleri nakliye sırasında, taşıyacak araca bindirilirken tırmanabileceği rampaların açısı en fazla kaç derece olmalıdır? -30 Bir alet yardımı olmaksızın açılması veya kaldırılması mümkün olmayan koruyucu hangisidir? -Sabit koruyucu Genelde mekanik vasıtalarla makineye bağlanmış olan ve alet kullanmaksızın açılabilen koruyucu hangisidir? -Hareketli koruyucu Bir bütün olarak ayarlanabilen veya ayarlanabilen parçalardan oluşan sabit veya hareketli koruyucu hangisidir?

87

- Ayarlanabilen Koruyucu Bir ara kilitleme tertibatı ile birlikte çalışan koruyucu, hangisidir? - Ara kilitlemeli koruyucu Tehlikeli makine fonksiyonlarının koruyucu açık olduğu sürece çalışmamasını sağlayan ancak koruyucu kapanınca tehlikeli makine fonksiyonlarının çalışmasını temin eden koruyucu, hangisidir? - Kumandalı koruyucu İş makinelerinde kullanılan koruyucu tiplerini kaç şekilde sınıflandırabiliriz? -5 Belirli şartlar altında makine elemanlarının çalışmasını önlemeyi amaçlayan mekanik, elektrikli veya diğer tiplerdeki güvenlik tertibatı hangisidir? - Ara Kilitleme Tertibatı:(Ara Kilit) Bir başlama kumandası ile beraber kullanılan ve bir makinenin fonksiyonunu icra etmesine, sürekli tahrik edildiği sürece, izin veren elle çalıştırılan ilave kumanda güvenlik tertibatı hangisidir? - Takviyeli Kumanda Tertibatı Bir makine elemanının çalışmasını başlatan ve elle yapılan tahrik devam ettiği sürece makineyi çalıştıran güvenlik tertibatı hangisidir? - Kendiliğinden Eski Konumunu Alan Tertibat Bir kişi veya vücudun bir kısmı güvenlik sınırını aştığında, makineyi durduran güvenlik tertibatı hangisidir? - Hassas Algılama Tertibatı Bir mekanizma içerisine mekanik bir engel koyan ve engelin dayanımı sayesinde tehlikeli hareketi önleyebilen güvenlik tertibatı hangisidir? - Mekanik alıkoyma tertibatı Bir makine veya makine elemanının tasarımlandığı sınırı aşmasını önleyen güvenlik tertibatı hangisidir? - Sınırlama Tertibatı Daha önce benzin, fueloil v.b. depolanması için kullanılmış kap, kaynakla tamir işleri hangi yöntem ile yapılmalıdır? - Kap boşaltıldıktan sonra buharla temizlenir sonra içerisine su (Azot v.b asal gazla) doldurularak kaynak işlemi yapılmalıdır. "İşyerinde uygun bir kayıt sisteminin, belge sisteminin kurulması, bilgi akışının güvenli ve sürekli bir şekilde sağlanmış olması, ..... şartıdır" - Müessese olmanın

YANGIN "Yanma" tanımı için hangisi doğrudur? - Kimyasal bir olaydır. Genel olarak tutuşma sıcaklığı .............. santigratderecenin altında olan maddelere parlayıcı maddeler denir. -38 Parlayıcı gazlardan ................ Havadan hafif, ................ise havadan ağırdır. - Doğalgaz – LPG Bezir yağına batırılmış bir bez parçasının havanın ısısı ve oksijeni ile oksitlenmesi süreci sonunda artan ısı ile alevli yanmanın başlaması olayı için doğru olan tanım nedir? - Hızlı yanmadır. Hangi durumda statik elektrik oluşmaz? -İletken olmayan bir boru ile sıvının yüksek hızla nakledilmesi. Toz malzemenin pnomatik olarak nakledilmesi, İletken olmayan nakil bant ve kayışlarının hızla dönmesi, Havalandırma bacasından parlayıcı buharların çıkması Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'e göre oluşturulacak yangın ekipleri içinde hangisinin bulunması zorunlu değildir? -Söndürme ekibi, Kurtarma ekibi, İlk yardım ekibi, Haberleşme ekibi Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik'e göre; Patlayıcı ortam oluşturabilecek yerler için konulması gereken üçgen şeklindeki uyarı işaretinin ............... gerekir. -Siyah kenarlar ve sarı zemin üzerine siyah yazı ile yazılması

88

Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik'e göre; "Havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların, sürekli olarak veya uzun süreli yada sık sık patlayıcı ortam oluşturabilecekleri yerler ............ olarak adlandırılır." - Bölge 20 Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik'e göre; "Gaz buhar ve sis halindeki patlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın sürekli olarak veya uzun süre yada sık sık oluştuğu yerler .......... olarak adlandırılır." - Bölge 0 ABC ve BC Kuru Kimyevi Tozlu Portatif yangın söndürme cihazlarında kullanılan püskürtücü//itici gaz hangisidir? -N2 Petrol sondaj kule yangınlarında kullanılan en etkin söndürme maddesi hangisidir? - Nitrogliserin Yangın söndürme suyunun toplanması için neyin yapılması uygundur? - Yer altı toplama ve dış toplama duvarı yapılmalı Yanma olayının yangına dönüşmesi için ne gereklidir? – Zincirleme reaksiyon 35 kv. dan yukarı gerilim altındaki bir elektrik tesis ve cihazında çıkan yangında CO2 li , bikarbonat tozlu veya benzeri etkili diğer tip söndürücülerle söndürme yapıldığında yaklaşma mesafesi en az kaç metre olmalıdır? -3 Alevlenme noktasındaki yanıcı bir maddeyi; yanma noktasındaki diğer bir yanıcı maddeden ayıran en önemli özellik hangisidir? - Isı kaynağı uzaklaştığında sönmesi Kapalı bir tankta meydana gelen sızıntı ile yanmaya başlayan tank giderek ısınır ve tank içinde ısınarak kaynamaya başlayan sıvı tank basıncını yenerek tankı yırtar ve patlama ile birlikte …………. olayı gerçekleşir.-Bleve Özellikle akaryakıt yangınlarında renk değişimi önemlidir. İnfilak aşamasına gelmiş olan akaryakıt tankı yangınında alevin rengi nedir?-Mavi Bilgisayar vb- elektronik hassas cihazları yangınlarının söndürülmesinde kuru kimyasal tozlu söndürme cihazlarının tercih edilmemesinin sebebi nedir?- Cihazlara zarar vermesi Kararsız yapıdaki Roket Yakıtı, Kara Barut vb- maddelerin patlama işlevinin hangi faktör olmaksızın da gerçekleşmesi mümkündür?- Hava Oksijeni Demirin paslanması neye en iyi örnektir?-Yavaş yanma Alüminyum, Magnezyum, Titan, Sodyum vb- hafif metaller veya bunların yanabilen alaşımlarının oluşturduğu yangınlar hangi sınıfa girer?-D Yanma olayının yangına dönüşmesinde önemli bir faktör olan ısının ortama yayılması ne gibi faktörler ile olur?-I-Kondüksiyon II-Konveksiyon III-Radyasyon

ACİL DURUM PLANLARI İşyerlerindeki acil durum çalışmalarının bir sistem dahilinde yapılabilmesi için sıralama nasıl olmalıdır? -1) Acil durumların belirlenmesi 2) Önlemlerin belirlenmesi 3) Ekiplerin oluşturulması 4) Eğitim 5) Uygulama 6)Gözden Geçirme, Güncelleme,İyileştirme Hangisi yangın algılama sistemlerinden biri değildir? - Isı dedektörleri Duman dedektörleri Beam dedektörleri Sis dedektörleri Çalışma alanına dışarıdan, kişiler tarafından yapılan etkiler ya da patlayıcı maddelerle saldırı düzenlenmesine ne denir? -Sabotaj Acil Durum Kaçış Sistemleri nelerdir?

89

- I Acil Durum Aydınlatma Sistemleri, II Acil Anons Sistemleri Acil müdahalenin oluşumuna müteakip toplanma yerine gelmeyen personelin isimlerini ve/veya birimiyle ilgili ilk maddi hasar bilgilerini “Acil Durum Yetkilisine” iletecek ve kurtarma ekiplerinin yönlendirilmesini sağlayacak olan Acil Tahliye Ekibi hangisidir? -Ön Test Ekibi Solunma yapılan kimyasala ilk yardım müdahalesi nasıl olmalıdır? - Temiz havaya çıkın. Şikâyetlerin devam etmesi halinde İşyeri hekimine başvurun Durum değerlendirme, kaynak değerlendirme, dokümantasyon Olay Komuta Sisteminde hangi bölümün görevidir? -Planlama Afet anında acil durum fonksiyonlarının yönetileceği merkez hangisidir? - Acil Durum Yönetim Merkezi Kaynakların yönetimi, gelen bilgilerin analiz edilmesi ve karar verilmesine ne denir? - Yönlendirme ve kontrol Yangına karşı tesis edilmesi gereken duman dedektörü hangi periyotlarda kontrol edilmelidir? - Ayda bir kez

SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işaret hangisidir? -Yasak işareti Belirtilen işaretlerden hangileri birlikte kullanılmamalıdır? - Işıklı işaret ve sesli sinyal El işaretleri ve sözlü haberleşme Işıklı işaret ve sözlü haberleşme El işaretleri ve sesli sinyal Geometrik şekil, resim, sembol, piktogram ve renklerden oluşturulan ve gerektiğinde yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş levha hangisidir? -İşaret levhası Yasaklayıcı işaretlerin - temel özelliği nedir? - Daire biçiminde beyaz zemin üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgi Zorunluluk ifade eden güvenlik işaretlerinde hangi renk kullanılır? -Mavi Güvenlik rengi olarak kullanılan kırmızı hangi durumlarda kullanılır? -Yasak işaretlerinde Bu kodlanmış işaretin anlamı nedir? -Başlat İşaret levhaları için flüoresan renkler, reflektör malzeme veya yapay aydınlatmanın en uygun kullanımı hangi durumlarda olur? - Doğal ışığın zayıf olduğu yerlerde Mavi renk hangi şekilde kullanılırsa emniyet rengi olarak kabul edilir? -Daire şeklinde Geometrik şekil, resim, sembol, piktogram ve renklerden oluşturulan ve gerektiğinde yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş levha hangisidir? -İşaret levhası Zorunlu kullanılması gereken kişisel koruyucu malzemeleri gösteren işaret levhaları hangi renk olmalıdır? -Mavi

HAVALANDIRMA VE İKLİMLENDİRME PRENSİPLERİ Yetişkin bir insanın genel olarak saatte kaç metreküp temiz havaya ihtiyacı vardır? -30 Zararlı toz ve gazların bulunduğu ortamlarda tavan yüksekliği en az kaç metre olmalıdır? -3.5 Normal şartlarda işyerinin tavan yüksekliği en az kaç metre olmalıdır? -3 Çalışma yerlerinde kişi başına düşen hava hacmi en az kaç metreküp olmalıdır? -10

90

Çalışma yerlerinde ve koğuşlarda hava hacminin hesabında tavan yüksekliğinin kaç metreden fazlası hesaba katılmaz? -4 Zararlı gaz/toz çıkaran makinalarda ne tür havalandırma sistemi yapılmalıdır? -Cebri havalandırma Normal şartlarda tabii havalandırma ile ortamın havasının saatte kaç defa değiştiği kabul edilmektedir? -2-3 Koğuşlarda kişi başına düşen hava hacmi en az kaç metreküp olmalıdır? -12 İşyerlerinde kişi başına düşen serbest alan miktarı en az kaç metrekare olmalıdır? -2.5 İş yeri ortamında bulunan C3H8 gazının havalandırması nasıl yapılmalıdır? -Alttan Kimyasal madde depolarının havalandırması nasıl yapılmalıdır? -Alttan ve üstten karşılıklı

BASINÇLI KAPLARDA ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Basınçlı kapların imalatı sonrasında ne gibi basınç testleri yapılır? - Tasarım basıncının 1.5 katına eşit bir basınçla hidrostatik test ya da pnömatik test uygulanır. Çelik malzemeden yapılmış basınçlı kabın iç basıncı ne olursa olsun gerçek et kalınlığı en az ne kadar olmalıdır? - 2mm.'den az olmamalıdır. Basınç altında kabın mukavemetine katkıda bulunan parçalar ve donanımlar "Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği" uyarınca hangi çeşit malzemelerden yapılmış olmalıdır? - Alaşımız çelikten veya alaşımız alüminyumdan veya yaşlandıkça sertleşmeyen alüminyumdan Alüminyum veya alüminyum alaşımlı malzemelerden yapılmış basınçlı kaplar için azami çalışma sıcaklığı ne kadar olmalıdır? - 100 0C'den fazla olamaz Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği uyarınca bir basınçlı kabın iç basıncı için verilen sınır değerler nasıldır? - Azami çalışma basıncı 30 bar'dan fazla olamaz Basınçlı kapların imalatçı ya da ithalatçıları tarafından kullanıcılara verilmesi gerekli talimatlarda aşağıdakilerden hangi bilgilerin bulunması gereklidir? -*İşaretlemeler *Kabın emniyeti için bakım ve montaj şartları *Kabın öngörülen kullanım amacı Basınçlı kabın veya tanıtım plakasının üstünde hangi bilgiler gereklidir? - Azami çalışma sıcaklığı (0C) olarak, Bar cinsinden azami çalışma basıncı, Kabın kapasitesi Litre olarak Basınçlı kaplara uygulanan zorlayıcı test tekniği hangisidir? - Pnömatik Test Alüminyum gövdeli basit basınçlı kaplarda max. Sıcaklık nedir? -100 Basınçlı kapların etiketlerinde neler bulunur? - Kap hacmi, Çalışma Basıncı, Deneme Basıncı Basit Basınçlı kap yapımında kullanılan malzeme alüminyum veya alaşımlı alüminyum ise min. et kalınlığı ne olmalı? -3 mm Basınç düşürme cihazları hangileridir? - Bel verme çubukları Emniyet valfi Patlama diski Çelik gövdeli basit basınçlı kaplarda max. Sıcaklık nedir? -300 Basınçlı kaplardan sayılmayan kaplar hangileridir? - İç basıncı 0.5 bardan küçük olanlar Basınçlı kaplarda kullanılan emniyet cihazları hangileridir? - Presostad Tağdiye cihazı Blöf valfi Basınçlı kaplarda test basıncı çalışma basıncının ne kadarı olmalı? -1.5

91

Kazanlarda güvenlik açısından bulunması zorunlu olan cihaz hangisidir? -Manometre Sıcak su kazanlarında kaç tane termometre bulunmalıdır? -2 Kazanlara ve basınçlı kaplara aşağıdaki zaman aralıklarından hangisinde periyodik olarak basınç testi uygulanır? -12 ay Basınçlı kaplarda en az kaç tane güvenlik vanası vardır ? -2 Kazanlar ve basınçlı kaplara uygulanan hidrolik basınç deneyi kazan konstrüksiyon basıncının kaç katı ile yapılmalıdır? -1.5 Kazan dairesi işyerinin neresinde olmalıdır? - Yangına ve patlamalara karşı ayrı bir bölmede veya binada Kazan dairesi tasarımında neler uygulanır? - Yangın ve patlamalara karşı dayanıklı malzemeler ile mümkünse çelik konstrüksiyon yapı tarzının seçilmesi, Tavanın hafif malzemeden yapılması ve tabii havalandırmaya müsait olması, Ses ve ısı yalıtımı tekniklerinin uygulanması, Hidrostatik test ve deneyler nasıl yapılır? - Kazanın bütün giriş ve çıkışları kapatılıp gerektiğinde flanşlarla körlenmeli, Gerekli her türlü sağlık ve güvenlik tedbirleri alınmalı, Kalibre edilmiş manometre kazanın uygun yerine monte edilmeli, Gaz cinsine göre olan kompresörler hangileridir? - Hava Kompresör, Amonyak kompresörleri, Freon kompresörleri Basınçlı hava tankının kullanım amaçları nelerdir? - Basınç dalgalanmalarını önlemek, Kompresör hava çıkış sıcaklığını düşürmek, Havanın nemini yoğuşturmak ve suyu tutmak. Kazanlarda Hidrolik test hangi basınçta yapılmalıdır? - İşletme basıncının 1,5 katında Alçak basınçlı buhar kazanları veya sıcak su kazanları ile yapılan çalışmalarda alınacak tedbirler nelerdir? -Sıcak su kazanlarına verilen besleme suyunun basıncı, bir atmosferin üzerinde ise, kazana doğrudan doğruya verilmeyi boru tesisatına bağlanacaktır. Basınç 0,5 atü ve sıcaklık ise 110 C'yi geçmeyecektir. Gaz, kömür tozu ve akaryakıtla otomatik çalışan sıcak su kazanlarında sıcaklığın 120 C'nin üstüne çıkmasını önleyecek bir termostat bulunacaktır. Çelik Kaplar için asgari çalışma sıcaklığında, üç adet boylamasına test parçasının ortalama kırılma enerjisi için ne söylenebilir? -35 J/cm2'den az olmamalıdır Basıncı düşük bir akışkanı belli bir rezervuardan veya direkt su şebekesinden alarak kullanım yerlerine basınçlı bir şekilde ileten, işletimini kullanım şartlarına göre tamamen otomatik olarak gerçekleştiren pompa sistemlerine ...... denir. Boşluğa ne gelmelidir? Kompresörlerin güvenlikle çalışmalarını sağlamak üzere kompresörlerin kontrol ve deneyleri için verilen sürelerle ilgili bilgiler nelerdir? - Kompresör üzerinde yapılacak değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, Periyodik olarak 12 ayda bir, Kompresörün montajından sonra ve çalıştırılmasından önce Basınç birimi nedir? - Nevton/cm2 Normal şartlarda, aşağıdaki yerlerden hangisinde basınç en yüksektir? - a-Deniz seviyesinden 10 m yükseklikte b- Deniz seviyesinden 100 m yükseklikte c-Deniz seviyesinden 500 m yükseklikte d-Deniz seviyesinde Basıncın dört atmosferi aşması durumunda, insan vücudu üzerinde meydana getirdiği etki nedir? - Azot narkozu Yükseklere süratle çıkılması halinde bozulan basınç dengesinin insan vücudu üzerinde meydana getirdiği etkiler nelerdir? - Solunum güçlüğü -Kulak ağrıları İnsan organizmasında sağlık sorunlarına neden olan basınç değişikliği ne kadardır?

92

- Basınç değişikliği 4,5 N/cm2 den yüksek

KAPALI ALANLARDA ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Gürültü kontrollerinin hangileri kapalı alanlarda çalışma sırasında uygulanmaktadır? - I Kaynakların izole edilmesi, II Haberleşme sisteminin kontrol edilmesi, III Anti titreşim eldivenlerinin kullanılması Oksijen eksikliği vücutta ne gibi etkilere yol açar? - Mide bulantısı, kusma %17 daha hızlı kalp atışı ve nefes alma Düzensiz kasılmalarla beraber sarsılma ve çarpıntı Tehlikeli atmosfer çeşitleri nasıl sıralanır? -1.Yanıcı/Parlayıcı maddeler 2. Zehirli kimyasallar 3.Aşındırıcılar 4.Oksijen yetersizliği Kapalı alanlarda yoğunlukla karşılaşılan gazlar hangileridir? -Karbonmonoksit, Metan, Hidrojen Metan gazının patlama risk değerlerinin konsantrasyon aralığı nedir? -%4-15 Sınırlandırılmış alanlarda çalışmaya başlamadan önce ortam kaç dakika havalandırılmalıdır? -30 Renksiz, kokusuz, tatsız, yanma ve solunum için kaçınılmaz bir gaz olan oksijenin fizyolojik bir etkiye neden olmaması için seviyesi % kaç olmalıdır? -% 19 - 23,5 Kapalı alan ölçümlerinde, en az kaç noktadan ve kaç kez ölçüm yapmak gerekir? - Üst, orta ve taban seviyelerinden üçer kez Temiz havayı oluşturan gaz hacmi hangisidir?-% 20,93 oksijen

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Ekranlı Araçlarla çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik yayınlandığı tarihte faaliyette olan çalışma merkezlerinin en fazla kaç yıl içinde Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmeleri zorunludur?-2 Operatörün rahatsız edici göz ve baş hareketleri ihtiyacını en aza indirecek şekilde yerleştirilmiş ve ayarlanabilir özellikte doküman tutucu kullanılması hangi ekipmanın özelliğidir?- Çalışma masası veya çalışma yüzeyi Göz muayeneleri hangi durumlarda yapılmalıdır? - İlk girişlerde-Düzenli aralıklarla- Görme Sorunu yaşandığında Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil, grafik ve resim gösteren cisimlere ne denilmektedir? -Ekranlı araç Ergonomik oturuş düzeninde ekran ile göz arasındaki mesafe hangi aralıkta olmalıdır? -60-80 cm Statik duruş gerektiren işlerde her ... dakikalık dilimde postürel (duruş ve oturuş biçimi) değişiklik yapmak kas-iskelet sistemini rahatlatır. -8 Koldan gelen bir sinir ve kas bağları el ayasının tabanında, bilek bölgesinde dar bir kanal ya da tünelden geçerek ele ulaşır. Bu dar kanala .... denir. - Karpal Tünel Ergonomik oturuş düzeninde yer ile masa arasındaki mesafe hangi aralıkta olmalıdır?-72-82 cm Ekranlı araçlarla çalışanların göz muayenesi hangi durumda yapılmalıdır?- Çalışmaya başlamadan önce

ELLE KALDIRMA VE TAŞIMA İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Seçeneklerden hangisinde belirtilen husus yükle ilgili risk faktörlerinden değildir?

93

- Vücudun bükülmesiyle yapılabilen elle taşıma işi, Çalışma zemininde bulunan engeller, İşçinin elle taşıma konusunda yeterli eğitime sahip olmaması, İşçi tarafından değiştirilemeyen çalışma temposu Elle taşıma işlerinde aşağıdaki seçeneklerden hangisi bireysel risk faktörlerinden sayılmaz? -İşçinin yeterli bilgi ve eğitime sahip olmaması, İşçinin uygun olmayan kişisel koruyucular kullanması, İşçinin yetersiz dinlenme süresi, İşçinin fiziki yapısı Elle taşıma işi aşağıda belirtilen hususlardan hangisini içermez? -Yükün mekanik bir araç yardımıyla taşınması Yükün konveyörler vasıtasıyla taşınması Yükün birden fazla kişi tarafından başka bir yere götürülmesi Yükün işçi tarafından elle ve beden gücü kullanılarak kaldırılması Elle Taşıma İşleri Yönetmeliğinde hangisi tanımlanmamıştır?- Bireysel risk faktörleri Çalışma ortamının özellikleri Yükün özellikleri Yükün birden fazla kişi ile taşınması durumu Hangisinde elle taşıma yapılır? Araç kullanılmayan dar yerlerdeki yük, Zorunlu taşınması gereken yük, Tehlikeli olmayan yük, Hafif yük Hangisi Elle Taşıma İşlerinde, Bireysel Risk Faktörleri kapsamına girmez? - Yetersiz ara ve dinlenme süresi, Yapılacak işi yürütmeye fiziki yapının uygun olmaması, Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olunmaması, Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyalar kullanılması Herhangi bir ağırlığı kaldıracak kişi ilk önce ne yapmalıdır? -Ağırlığı yoklamak İşyerlerinde malzemelerin istiflemeye müsaade edilen maksimum yüksekliği kaç metredir? -3 İşveren, elle taşıma işlerinde işçiler ve/veya temsilcilerine taşınan yükle ilgili genel bilgileri ve mümkünse yükün ağırlığı ile eksantrik yüklerin....................hakkında, kesin bilgileri vermekle yükümlüdür. - Ağır tarafın ağırlık merkezinin yeri Çalışma ortamı özelliklerinden hangisi sırt incinmesi riskini artırabilir? - İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farklılıkları varsa İLO’nun belirlediği bir kişinin taşıyabileceği en fazla yük kaç kg dır? -40 kg İnsan metabolizmasının ihtiyacı ve çalışmadığı zaman tükettiği enerji toplamı hangisidir? -2300 kcal/gün Elle taşıma yönetmeliği hangi tarihli Avrupa birliği konsey direktifi esas olarak alınmıştır? -29/05/1990 tarih 907269/EEC sayılı Yükle ilgili risk faktörleri kaç adettir? -4 adet; 1.Yükün Özellikleri, 2.Fiziksel güç gereksinimi, 3. çalışma ortamının özellikleri, 4. işin gerekleri Ağır parçaların boru veya çubuk ve benzeri yuvarlak parçalar üzerinde yürütülerek taşındığı hallerde, bunlar …………. , kullanılarak hareket ettirilecektir. - Kaldıraçlar ve benzerleri Ağır çuval ve torbalar, ……………modeli ile istif edilecektir. -Piramit Kızışmayı önlemek ve dengeyi sağlamak için,kesilmiş keresteler, raflar üzerinde ……… şeklinde istiflenmelidir. - Yatay Yanabilen kuru maddelerin döküm halinde depolandığı silolar da ne gibi özelliklere dikkat edilecektir? - Ateşe dayanıklı ve havalandırması yeterli. Elle taşımadan kaynaklı yaralanma riskleri göz önüne alındığında en hafif yükler hangi seviyede olmalıdır? - Omuz yüksekliğinden yukarıda Elle taşımadan kaynaklı yaralanma riskleri göz önüne alındığında en ağır yükler hangi seviyede olmalıdır? - Parmak eklemi-dirsek yüksekliği arasında Çalışma ortamlarından hangisi sırt incinmesi riskini arttırabilir? - İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farklılıkları varsa

YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Hangi durumlarda geçici iskele yada iş ekipmanı kullanılabilir?

94

- Sabit platform yapılamayan durumlarda El merdivenleri hangi durumlarda kullanılamaz? - Yüksekliği 10 metreyi geçen yüksekliklerde Yüksekte çalışma için en fazla rüzgâr hız sınırı nedir? -45 km/saat Merdivenin en son hangi basamağına çıkılmaz? -Son 3 basamak CE (Conformity of Europe) harfleri ne anlama gelmektedir?-Avrupa’ya uygunluk EN (Europe Norm) harfleri ne anlama gelmektedir? -Avrupa Standartları Yüksekte çalışmak için ne gibi formlar düzenlenir? - Dış cephe asansörü kontrol formu, Personel yüksekte çalışma izin formu, Kişisel koruyucu donanım taahhüt ve tesellüm formu

“Kişisel Koruyucu Donanım Taahhüt Ve Tesellüm Formu” ne amaçla kullanılır? - İş güvenliği ekipmanları sağlam olarak teslim aldığı ve kullanımı eğitim olarak verildiği zaman düzenlenen formdur. Yüksekte çalışırken emniyet kemerinin halatı nereye bağlanır? - Gerilmiş güvenlik halatı veya ankraj noktasına Dış cephe asansörüne nereden binilir ve inilir? - Teras ve zeminden Güvenli bağlantı noktasına ne denir? -Ankraj Hangi yükseklik yüksek yerler olarak tanımlanır? -2. Bel omuru Dış cephe asansörü çalışırken görev alan personeller kaç kişi olmalıdır?-2 kişi sepette, 1 kişi harici kumanda paneli yakınında toplam =3 kişi El merdivenleri hangi durumda kullanılamaz?- Yüksekliği 10 metreyi geçen yüksekliklerde "Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü"ne göre emniyet kemeri takma zorunluluğu en az kaç metre yükseklik için belirlenmiştir? -3 m Yükseklik kavramı nasıl tanımlanır? - Tek adımla kolayca çıkamayacağımız yerler yüksek olarak tanımlanabilir. İNŞAAT İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Dinamit veya diğer patlayıcı maddelerin kullanıldığı hallerde alınacak önlemler nelerdir? - Patlamadan sonra yapılan patlama yapılan yere yetkili eleman tarafından sakınca olmadığı belirlendikten sonra girilir. Patlatma ile ilgili hususlar yapı iş defterine yazılır. Patlamadan sonra en az on dakika geçmeden patlama yapılan yere girilmesi yasaktır. Derinliği kaç metreyi aşan kuyularda, işçilerin kuyuya inip çıkmaları için kullanılan bucurgatlar veya vinçlerin fren tertibatı olmalı ve motorla işletilmelidir? -25 Cam, saç ve çimento harçlı levhalardan yapılmış veya eskimiş, yıpranmış ve dayanıklılığı azalmış çatılarda, ne kullanılır? -Çatı merdiveni Kazı işlerinde alınacak güvenlik tedbirleri nelerdir? - Ekskavatör, buldozer ve benzeri makinalarla yapılan kazılarda bu makinaların hareket alanı içinde işçi çalıştırılmaz, Kazı işleri, yukarıdan aşağıya doğru ve toprağın dayanıklılığı ile orantılı bir şev verilmek suretiyle yapılacaktır, Kazıların toprağı dışarıya taşıyacak araçların kazı yerine kolaylıkla girip çıkmalarını sağlayacak rampa eğimleri 35 dereceden fazla olamaz. Korkuluk eteklerinin yükseklikleri, tabandan en az kaç santimetre olmalıdır? -15

95

Yapı iş defteri ile ilgili kurallar nelerdir?- Bölge çalışma Müdürlüğüne her sayfası mühürletilmek suretiyle onaylattırılır. Her sayfası bir asıl bir kopya olarak düzenlenir. Fenni yeterliği bulunan sorumlu kişi tarafından tutulur. Korkulukların, tabandan yüksekliği en az kaç santimetre olmalıdır? -90 cm Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist kaya, gre ve konglometre gibi kendini tutabilen zeminlerde yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak zorunluluğu bulunan kaç metreden daha derin kazılarda, yan yüzler uygun şekilde desteklenmek veya iksa edilmek suretiyle tahkim olunmalı ve iksa için kullanılacak kalas başları, kazı üst kenarından 20 santimetre yukarı çıkarılmalıdır? -1.5 İşyeri merdivenlerinin kaç basamaktan fazla olanlarında korkuluk ve tırabzan bulunması zorunludur? -4 Çelik Borulu İskelelerde düşey ve yatay borulardaki ekler en çok kaç metrede bir yapılacaktır? -6 Asma iskelelerde her metrekareye kaç kilogramdan fazla yük konmayacak ve asma iskelede kaç işçiden fazlası çalıştırılmayacaktır?-400 kg – 4 işçi Ahşap İskelelerde İki dikme arası, yük taşıyan iskelelerde kaç santimetreden, yük taşımayan iskelelerde ise kaç metreden daha fazla olmayacaktır?-240 cm- 3m Yıkım İşlerinde yıkılacak kısmın etrafında, en az ne kadar güvenlik alanı bırakılacaktır? - Yapı yüksekliğinin iki katına eşit 4 metreden uzun taşınır merdivenlerle, el merdivenlerinin yapıldığı malzeme hangisi olamaz? -Tahta Derinliği kaç metreyi aşan kuyularda, işçilerin kuyuya inip çıkmaları için kullanılan bucurgatlar veya vinçlerin fren tertibatlı olmalı ve motorla işletilmeli? -25 Sabit merdivenlerde en fazla kaç metrede bir dinlenme platformu yapılacaktır? -10 Yapı işlerinde çalışanların periyodik sağlık muayeneleri kaç yılda bir tekrarlanır? -1 İşveren tarafından görevlendirilen ve işverenin adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulanmasının kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiye ne denir?- Proje sorumlusu Projenin uygulanması aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiye ne denir? - Uygulama koordinatörü Sağlık ve güvenlik koordinatörleri projenin hazırlanması aşamasında; Yapı alanında yürütülen faaliyetleri dikkate alarak, uygulanacak kuralları belirleyen bir..................... hazırlayacak veya hazırlanmasını sağlayacaktır. - Sağlık ve Güvenlik Planı Yapı alanındaki çalışma yerlerinin, barakaların ve yolların aydınlatılmasında kullanılacak olan suni ışığın rengi nasıl olmalıdır? - Sinyallerin ve işaretlerin algılanmasını engellememeli Şantiye sahasına personel girişi nasıl yapılmalıdır?- İş güvenliği sorumlusundan izinli olmalıdır. Şantiyeye giren yabancı ve misafir kişilere iş güvenliği yönünden hangisini uygulamak doğru olur?- İş güvenliği yönünden bilgilendirilir. Kişisel koruyucular verilir. Şantiyede malzemeler nerelere depolanmalıdır, yerleştirilmeleri nasıl olmalıdır?- Su ve kimyasal maddelerden uzakta istiflenmelidir Şantiye çöpleri atılır iken nelere dikkat edilmelidir? - Çöplerin kapalı ve ayrı tutulması, mali, hijyen ve zaman kazancı sağlar. Toplam uzunluğu 10-15 metre arası olan uzatmalı bir merdiven kullanırken üst merdiven ile alt merdiven kısımlarının üst üste binme uzunluğu en az kaç metre olmalıdır?-120 cm Tek Seyyar veya Düz Merdivenler en fazla kaç metre olmalıdır?

96

-9 Seyyar merdivenin tepesi dayandığı yerden en az kaç metre yukarıda olmalıdır?-1 Güvenli olarak yerleştirilmiş bir seyyar merdivenin üst noktasının dayandığı yerden zemine olan düşey mesafesi, merdivenin zeminden duvara olan yatay mesafesinin kaç katı olmalıdır? -4

MADEN İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Grizulu veya kendi kendine yanmaya elverişli ocaklarda ayak arkalarında hangi işlem yapılmalıdır? -Dolgu yapılmalıdır. Yeraltında iki kat arasını birleştiren tahkimatlı bir bürün bir bölümünün insan iniş ve çıkışı için merdivenle teçhiz edildiği, bir bölümünden ise cevher veya ramble nakledildiği açıklığa ne denir?-Kelebe Patlayıcı madde cinslerinden hangisinin "CE Uygunluk İşareti" ile işaretlenmesi zorunlu değildir?-Havai fişekler Vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan koruyucu düzen hangisidir? - Karakol Elektrikli ateşleme hangi araç ile gerçekleştirilir? -Manyeto ile Yerleşim yerlerine yakın olan işletmelerde büyük atımlarda hangi tip ateşleme vasıtası kullanılmalıdır? -Gecikmeli kapsül Bir yer altı ocağı içerisindeki hava akım hızı aşağıdakilerden hangisi ile ölçülür?-Anemometre Bir açık işletme yönergesinde bulunması nelerin zorunludur? - Şev yüksekliği Kademe genişliği Ateşleme sırasında alınacak önlemler Metan oranın yüzde kaçı geçmesi durumunda ocaklarda çalışmaya müsaade edilmez? -%2 Patlamayan lağım olması durumunda ne gibi işlem yapılmalıdır? - 30 santimetre paraleline yeni lağım açılarak imha edilir Bir ana nakliyat galerisi içerisinde kendini tutamayan tavan formasyonunun bulunması durumunda hangi tip ilave tahkimatlar yapılabilir? - Kilit Tahkimat Süren Kamalar Poligon Bağ Yer altı ocaklarında tesis edilen demiryollarının eğimi en fazla ne kadar olmalıdır?-%0.5 Maden ve Taşocakları İşletmelerinde hangi dokümanlar zorunludur? - Tahkimat Yönergesi Açık İşletme Yönergesi Sağlık ve Güvenlik dokümanı Bir ana nakliyat galerisinde, galeri içerisinde hangi tip tahkimat kullanılmaz? - Arına Paralel Tahkimat Metan gazının havayla yaptığı karışım hangi oranlar arasında patlayıcı özellik arz eder? -4-15 Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde, patlama ve yangın çıkmasını önlemek, patlama ve yangın başlangıçlarını tespit etmek, yayılmasını önlemek ve mücadele etmek, patlayıcı ve sağlığa zararlı ortam havasının oluşmasını önlemek için yapılan işe uygun önlemler almaktan kim sorumludur? -İşveren Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde, bir tehlike anında işçilerin çalışma yerlerini en kısa zamanda ve güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için uygun kaçış ve kurtarma araçlarını sağlamak ve kullanıma hazır bulundurmaktan kim sorumludur? -İşveren Akciğerde toz birikiminin genel adına ……………………. denir. – Pnömokonyoz Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde geçen “İşyeri” kapsamını tam olarak ifade eden cevap nedir? - Yeraltı ve yerüstü maden çıkarma işleri ve yardımcı işlerin yapıldığı tesisler ve binalar, işçilere ait yatıp kalkma yerleri, hafriyat dökme yerleri ve atık sahaları

97

Maden ve taş ocaklarıyla tünel yapımında, ancak, ………… izin verdiği türden patlayıcı maddeler kullanılabilir.-Bakanlığın Ocak içinde, herhangi bir işte, en az 6 ay çalıştıktan sonra, bu işi yalnız başına yapabileceklerine ve ocağın güvenlik ve çalışma koşullarına uyum sağladıklarına yetkililerce kanaat getirilen işçiler, ………… sayılırlar. -Deneyimli işçi Hazırlık devresi dışında, yer altı çalışmalarının yerler, ……… ayrı yolla yerüstüne bağlanır. -En az 2 Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde, işveren, işçilerin sağlık ve güvenliklerini sağlamak amacıyla neleri yerine getirmekle yükümlüdür? - Tüm güvenlik talimatları işçilerin anlayacağı şekilde olacaktır. Düzenli aralıklarla gerekli güvenlik tatbikatı yapılacaktır. Yeterli ilk yardım donanımı sağlanacaktır. Grizulu ve yangına elverişli kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda, tüm işçiler, çalışma süresince, yanlarında …………………...maskesi taşımak zorundadırlar. -Karbonmonoksit maskesi Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde işveren tarafından hazırlanan sağlık ve güvenlik dokümanı ne zaman hazırlanmalıdır?-Çalışmaya başlanılmadan önce Maden İşletmesinde hangi alanlarda patlayıcı madde kullanılması yasaktır?- I. Emniyet lambası veya metan detektörleriyle yapılan ölçümlerde % 1 veya daha çok metan bulunan kısımlarda, II. Grizu bulunması muhtemel ve grizu kontrolü yapılamayan eski ve yeni imalat boşlukları ve çatlakları olan yerlerde, III. Tıkanmış kömür, bür ve siloların açılmasında, IV. Kapatılmış yangın barajlarının açılmasında, patlayıcı madde kullanılması yasaktır. Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde işçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması ile ilgili tedbirlerin uygulanmasını kim koordine eder? -Asıl işveren İş sağlığı ve güvenliği gereklerinin yerine getirilmesinden ve işletmenin teknik esaslar çerçevesinde çalıştırılmasından sorumlu, maden mevzuatına göre görevlendirilmiş maden mühendisine ne denir? -Teknik nezaretçi Teknik nezaretçi, en az 15 günde bir, ocağın işçi çalıştırılan yerlerini denetlemek, sonucunu, noterce onaylı teknik nezaretçi rapor defterine, öngöreceği öneri ve önlemlerle birlikte yazıp imzalamak zorundadır. …………… yapılmamasından, öneri ve önlemlerin yerine getirilmemesinden ………….. sorumludur. - Denetimin, işveren Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde, işveren, ciddi veya ölümle sonuçlanan iş kazalarını ve ciddi tehlikeli olayları nereye bildirir? - En geç iki iş günü içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili Bölge Müdürlüğüne, bildirir. Metanın havayla karışımına, ……….. denir.-Grizu Yeraltı ve yerüstü maden işyerlerinde tüm işyerinden sorumlu olan işveren, işçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması ile ilgili tedbirlerin uygulanmasını koordine edecek ve kendisine ait..... ............koordinasyonun amacını ve bu koordinasyonu sağlamak için alınacak önlemleri ve uygulanacak yöntemleri belirtecektir. - Sağlık ve güvenlik dokümanında Yeraltı ve yerüstü maden işletmeleri ile bunların yerüstü tesislerinde uygulanacak asgari genel hükümlere göre çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli hallerde veya..............……...... işçinin çalıştığı işyerlerinde, uygun bir dinlenme yeri sağlanacaktır. -10 ve daha fazla Maden Kanununa göre Madenler kaç gruba ayrılır? -5 Kadın cinsinden hiç bir şahıs, yaşı ne olursa olsun maden ocaklarında yeraltı işlerinde çalıştırılamaz hükmü hangi mevzuatta yer alır? -45 no. lu ILO sözleşmesinde Kademe yüksekliği tespitinde hangisi temel belirleyicidir? - Kazıcı makinaların bom yüksekliği Fitille yapılan ateşlemede en fazla kaç Lağım (delik) patlatılabilir? -5

98

Kademe Nedir? - Açık işletmelerde belirli aralık, kot ve eğimlerle meydana getirilen basamak şeklindeki çalışma yerleridir. Donmuş ve Bozulmuş patlayıcı maddeler ne yapılır? - Mevzuata uygun olarak yok edilir. Fenni(Teknik) Nezaretçinin ocağın işçi çalıştırılan yerlerini en az kaç günde bir kontrol etmesi gerekir. -15 Açık işletmelerde kademe yüksekliği tespitinde hangisi temel belirleyicidir? - Kazıcı makinaların bom yüksekliği Kömür tozu patlamasını önlemek için kullanılacak taş tozunda en fazla yüzde kaç kuvars bulunamaz? -5 A sınıfı Yeterlilik Belgesine sahip ateşçiler hangi işte yetkilidir? - Piroteknik maddelerin ateşlenmesi işinde yetkilidir. Elle kazı yapılan yerlerde kademe yüksekliği en fazla kaç metre olmalıdır? -3 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR Kulak koruyucularının kullanım zorunluluğu, hangi durumlarda başlamaktadır? - Gürültü düzeyi 85 db(A) ya ulaştığında Kişisel koruyucu Donanımlar hangi durumlarda kullanılır? - Teknik tedbirler yetersizse Delinmez tabanlı emniyet ayakkabılarının gerekli olabileceği en uygun iş nedir? - Bina yıkım işleri Baret çeşitlerinden hangisi 1000 Volt ve üzeri elektrikle çalışmalarda kullanılır? -Yalıtkan baret Kişisel koruyucu donanımların kullanılma koşullarının belirlenmesinde en önemsiz olanı aşağıdakilerden hangisidir? -İşçinin çalıştığı yerin özellikleri Riskin derecesi ve maruziyet sıklığı Kişisel koruyucu donanımın kalitesi Kullanılma süreleri Kolayca çıkarılabilen emniyet ayakkabısı giyilmesi gereken en uygun iş veya işlem hangisidir? - Ergimiş maddelerin ayakkabıdan içeri girme riski bulunan işler Göz koruyucu seçiminin doğru bir şekilde yapılabilmesi için ilk önce ne yapılmalıdır? - Özel işyeri tehlikeleri tanımlanmalıdır Amonyak, formaldehit gazlarının karışık olduğu bir ortamda kullanılacak olan filtrenin harf kodu nedir? - ABEK-P3 Kulak koruyucularının ambalajları üzerinde NRR veya SNR olarak belirtilen özellik nedir? - Gürültü Azaltma Oranı Yağ, akaryakıt gibi maddelere karşı ve hafif koruma gerektiren durumlarda aşağıdaki iş elbisesi türlerinden hangisinin kullanılması daha uygun olur? -Pamuklu Yüz siperlerinin nelere karşı kullanılması uygun değildir? - Ağır parça darbelerine karşı Miğfer tipi kulak koruyucularının kullanılmasının asıl amacı nedir? - Kemik yoluyla sesin iç kulağa iletilmesini önlemek Çalışanın yüksekten düşme ihtimali olan çatı kenarı gibi yerlere aşağıdaki çalışma konumu belirleme sistemlerinden hangisinin kullanılması daha uygun olur? - Çalışma alanını sınırlayan sistemler Baretlerden hangisi 30.000 voltluk yüksek elektrik voltajına karşı koruma sağlayan hizmet sınıfına girer? -B Yaptığı etkiye göre Amonyak gazı hangi sınıfa girer? -Tahriş ediciler Hangi gaz sistemik zehirler sınıfına girer? -Karbonsülfür İnsan sağlığı için tehlike oluşturan mikroorganizmaların bulunduğu bir ortamda, solunum sistemini koruyan filtrelerden hangisi kullanılırsa etkili bir koruma sağlanır? -P3

99

Eldiven cinslerinden hangisi yağa karşı dirençli değildir? -Deri Yaptığı etkiye göre Karbondioksit gazı hangisınıfa girer? -Basit boğucular Emniyet kemerlerinin taşıma yükü en az kaç kg olmalıdır? -1150 kg Çalışanın yüksekten düşme ihtimali olan çatı kenarı gibi yerlere çalışma konumu belirleme sistemlerinden hangisinin kullanılması daha uygun olur? -Çalışma alanını sınırlayan sistemler Kafa koruyucularından olan baretlerin içlik yani süspansiyon sistemi kullanıcının kafası ile baret arasında oluşabilecek şokları absorblayarak bir iç koruma sağlaması için kullanıcının başından ne kadar emniyetli bölge yaratacak şekilde asılı olmalıdır? -2,54-3,18 cm Plastik baretler iyi kullanıldığı takdirde kaç yıl süre ile kullanılabilirler? -5 Baretler kaç kg bilyenin 1,5 metreden üzerine düşmesine dayanıklı olmalıdır? -4 Elektrik işlerinde kullanılan yüksek düzeyde plastik baretler kaç volta kadar bozulmadan koruyucu özelliğini göstermelidir? -30.000 Toz maskeleri kaç mikron arasındaki tozlar için kullanılabilirler? -0,2 - 5 Kişisel koruyucu donanımların üzerinde bulunması gereken işaretleme hangisidir? -CE Elektrik ark ışınlarına karşı hangi tip koruyucu gözlük kullanılmalıdır? -Kaynakçı gözlüğü Ellerin darbe ve sıkıştırmaya karşı korunması için ne tür eldiven kullanılmalıdır? - Uçlarına çelik yüksüklerin konulduğu eldivenler

İŞ EKİPMANLARININ TASARIM, İMALAT VE KULLANIMINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Kompresör dairesinde uyulması gerekli güvenlik kuralları nelerdir? - Kompresör dairesi kumanda panosu tehlike bölgesi dışına yerleştirilmiş olmalıdır. Kompresörler patlamalara dayanıklı ayrı bir bölüme yerleştirilecektir. Kompresörlerin temiz hava emmesi sağlanmış olacaktır. Kompresör dairesi elektrik tesisatının özellikleri nelerdir? - Kumanda panosu tehlike bölgesinin dışına yerleştirilmelidir. İmalatçıların önerilerine uygun pano ve tesisat hazırlanmalıdır. Tesisat yetkili elektrikçilere yaptırılacak ve periyodik bakım ve kontrolleri yapılacaktır. Basınçlı hava tesisatında kullanılan hava tanklarının kullanım amaçları nelerdir? - Kompresörün sık sık devreye girmesini önlemek Çıkış havasının sıcaklığını düşürmek Basınç dalgalanmalarını önlemek Kazan dairesinin yapısı nasıl olmalıdır? - Patlayıcı, parlayıcı veya kolay yanıcı maddelerle çalışan işyerlerindeki kazan dairelerinin diğer atölyelere açılan pencere ve kapıları bulunmayacaktır. Her çeşit buhar ve sıcak su kazanları ile bunların malzeme ve teçhizatı, fennin, tekniğin ve kullanılacağı işin gereklerine uygun bir şekilde yapılmış olacaktır. Kazanların görünür yerine imalatçı tarafından kazanı tanıtıcı bilgi plakası konulacaktır. İş ekipmanları ile yapılan hangi tür çalışmalarda sertifikalı eleman bulundurma yükümlülüğü vardır? - İş ekipmanlarının çalıştırılması durdurulması Loder Buldozer iş makinası kullanan operatörlerin sahip olması gereken sürücü ehliyet hangisidir? -G İş kazasının oluşmasında iki temel unsur nedir? -Tehlikeli durum + tehlikeli hareket Bakanlık tarafından, makinaların ve emniyet parçalarının piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya makine veya emniyet parçaları piyasada iken, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilip üretilmediğinin ve güvenli olup olmadığının denetlenmesi veya denetlettirilmesini ifade eden nedir?

100

- Piyasa Gözetimi ve Denetimi İş ekipmanlarında bulunacak asgari genel gereklerden olan Kumanda cihazları ........... hareketlerde tehlikeye neden olmayacaktır. -İstem dışı Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş Ekipmanlarının ............. dikkate alınarak öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kullanılması sağlanacaktır. -Zemin özellikleri de Yüksekte yapılan geçici işlerde, iş ekipmanının kullanımı ile ilgili olarak düşmeleri önleyen toplu korumaya yönelik koruyucular nerelerde kesintiye uğrayabilir? - Seyyar veya sabit merdiven başlarında Halat kullanarak yapılan çalışmalarla ilgili özel hükümlerden olan "İşçilere, çalışma halatına bağlı ................. verilecek ve kullandırılacaktır." - Paraşütçü tipi emniyet kemeri İş ekipmanını kontrolünde ilk adım ne olmalıdır? - Kontrol, ölçüm, test usul ve tekniğinin belirlenmesi

İŞ KAZALARI İş yerindeki tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanacak kaza, olay ve acil durumlarda yapılacak işleri önceden belirleyen bir.........hazırlanmalıdır. -Acil eylem planı Kimyasal maddenin yapısal özelliği nedeni ile zarar verme potansiyeline ne denir? -Tehlike İş kazaları iş saatlerin en fazla kaçıncı saatinde olur? -1. Saatinde İnsan sağlığı için tehlike oluşturan mikroorganizmaların bulunduğu bir ortamda, solunum sistemini koruyan filtrelerden hangisi kullanılırsa etkili bir koruma sağlanır? -P3 Kazaları meslek hastalıkları açısından maddi sorumluluk hangisinde tanımlanır? -Borçlar Kanunu Şantiye çöpleri atılırken nelere dikkat edilmelidir? -Çöpleri kapalı ve ayrı tutulması, mali, hijyen ve zaman kazancı sağlar İş kazaları meslek hastalıklarının hangisinde tanımlıdır? -Sosyal sigortalar kanunu Türkiye de iş kazaları en çok hangi sektörde olur? -Metal Ölüme, hastalığa, yaralanmaya, hasara veya diğer kayıplara sebebiyet veren istenmeyen olaya..............denir. İnsanın bedence ve ruhça iyilik haline ............... denir. -Kaza-Sağlık Araştırmalara göre kazaların oluş nedenleri en fazla hangi sebeplerden meydana gelmektedir? -Kişisel nedenler İş kazası hangi kanun kapsamında incelenmektedir? -5510 Sosyal Güvenlik Kanunu Yaş guruplarına göre iş kazası en çok hangi yaş aralıklarında olur? -25-29 "506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 27. maddesine göre; işveren, iş kazasını, o yer yetkili zabıtasına ...... ve Sosyal Sigortalar Kurumu’na da en geç kazadan sonraki ....... içinde yazı ile bildirmekle yükümlüdür" -Derhal-2 gün İş kazalarının önlenmesi için reaktif yaklaşım nasıl uygulanır? - İş kazası olduktan sonra önlem alınır İş kazalarının önlenmesi için proaktif yaklaşım nasıl uygulanır? - İş kazası olmadan önlem alınır. İş kazası analizlerinde kullanılan sebep-sonuç diyagramının diğer adı nedir? -Balık kılçığı tekniği Sağlık Gözetimi ve Meslek Hastalıkları Hangisi C grubu meslek hastalığı sayılmıştır?

101

- Mesleki solunum sistemi hastalıkları Bir hastalığın meslek hastalığı olarak tanımlanabilmesi için yapılacak çalışmanın aşamaları nasıl olmalıdır? - I.Hastalık tablosuna doğru bir klinik tanı konması II.Hastalığın işçinin şu anda çalıştığı işle ilişkisinin araştırılması III.Hastalığın çalışılan önceki işlerle olan bağlantısının araştırılması Meslek hastalığının tanımı hangi mevzuatta yapılmıştır? - Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü'nde Slikozis hastalığı durumunda işverenin yükümlülük süresi ne kadardır? -10 yıl Meslek hastalığına yakalanan bir işçiye çalışamadığı günler için hangi tür ödeme yapılır? - Geçici iş göremezlik ödeneği İşyeri sağlık birimlerinde çalışmalar sırasında en çok karşılaşılan sağlık sorunları hangisidir? - Üst solunum yolu enfeksiyonları Sigorta ödediği tazminata neden olan meslek hastalığına neden olan durumda işverenin ağır kusuru olduğunu iddia ederse işverene hangi davayı açabilir? -Rücu davası

KANSEROJEN VE MUTAJEN MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran maddelere genel olarak ne ad verilir? -Mutajen Madde Kanserojen ve mutajen maddelere maruziyet riski bulunan, işlerde çalışanların, bu maddelere maruziyet şekli, maruziyet miktarı ve maruziyet süresi belirlenerek yapılacak risk değerlendirmesi en fazla kaç yılda bir defa yenilenmelidir? -en fazla 2- en az 5 yılda bir Kanserojen veya mutajen maddelerle yapılan çalışmalarda, maruziyetin önlenmesi yöntemlerinden en etkili yöntem nedir? - Maddelerin kullanıldığı prosesin değiştirilmesi Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik gereği çalışanların sağlık gözetimi ile ilgili kişisel sağlık kayıtlarının kaç yıl saklanması gerekir? -40 Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik hangi çalışmalarda uygulanmaz? - Sadece radyasyona maruziyetin söz konusu olduğu çalışmalarda Sınır değer kavramını açıklayınız. - Kanserojen ve mutajen maddenin, işçinin solunum bölgesinde bulunan havadaki, zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonunu Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe göre Benzen’in Mesleki Maruziyet Sınır Değerleri nedir? -3.25 mg / m3 Risk değerlendirmesinde kanserojen ve mutajen maddelerin, ........da dahil olmak üzere vücuda giriş yollarının tümü dikkate alınacaktır. -Deri yolu ....... sistemle çalışmanın teknik olarak mümkün olmadığı hallerde çalışanların maruziyeti mümkün olan en az düzeye indirilecektir. -Kapalı . ............. kanserojene neden oldukları anlaşılmıştır. - Tüm iyonize edici ışınların ............. içeren organik bileşiklerin genellikle .............. söylenebilir. - Halojenohidrokarbon yapısı; kanserojen olmadıkları Hangisi özellikle deri yoluyla maruziyete neden olabilecek maddelerdendir? -Benzen İş Güvenliği Yönünden Yapılması Gereken Kontroller ve Düzenlenecek Belgeler İşyeri hekimi tarafından düzenleneceği mevzuatta açıkça belirtilmiş bir belge hangisidir? -İşyeri bildirgesi

102

Teknik Periyodik Kontrol sonrası düzenlenecek raporun "Değerlendirme" bölümünde yer alması zorunlu bilgiler nelerdir? -Yapılan kontroller sonucu elde edilen değerlerin, teknik özellikleri karşılayıp, karşılamadığı Yapılan kontroller sonucu elde edilen değerlerin mevzuatlarda belirtilen limit değerlere uygun olup olmadığı Yapılan kontroller sonucu elde edilen değerlerin ilgili standartlar, teknolojik literatürde ve mevzuatlarda belirtilen limit değerlere uygun olup olmadığı Teknik Periyodik Kontrol sonrası düzenlenecek raporda bulunması gerekli bilgiler nelerdir? -Test tekniği ve şartları ile ilgili bilgiler. Teknik Periyodik Kontrol sonuçları ile ilgili kanaat. Yetkili teknik eleman ile ilgili bilgiler. Kurşunla çalışan işçilerin sağlık muayeneleri ne kadar zamanda bir tekrarlanır? -6 ayda bir Makine Tezgâh ve Tesisi Kontrol Deneyleri hangi ilgili yönetmelikte yer almaktadır? - İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Teknik Periyodik Kontrol ve test sonrasında düzenlenen teknik raporların özellikleri nasıl olmalıdır? - Gerekli her türlü bilgi, Yürütülecek uygulamaların içerikleri, Yetkili teknik elemanın kanaat ve onayı Elektrik ve Aydınlatma tesisatının kontrol periyot’u nedir? -Yılda bir Seyyar yangın söndürme cihazlarının kontrol periyot’u nedir? -6 ay Kaldırma makine ve araçlarının kontrol periyot’u nedir? -12 ay

ÇALIŞMA YAŞAMINDA ÖZEL RİSK GRUPLARI Ülkemizde çalışan kadınların tarım sektöründeki dağılımı % kaçtır? -%49 BM çocuk Hakları Sözleşmesi'ne göre çocuk tanımı nasıl yapılmıştır? -18 yaş altında olan herkes Çalışan çocuk tanımı nasıl yapılmıştır? -15 yaş altında ve bir işte çalışan Çalışan cocukların sektörel dağılımı en çoktan en aza doğru nasıl yapılmıştır? -Tarım - Sanayi - Hizmet – Ticaret Devlet tarafından özürlü çalıştıran firmalara sigorta prim ödemesinde destek sağlanmaktadır. Hangisi buna dahil değildir? -50 ve üzeri çalışanı olan ve çalışan sayısının %3 ü oranında özürlü çalıştıran işverenler Hangisinden itibaren verilen işçi sayısı, engelli işçi çalıştırma zorunluluğu getirir? -50 Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Bu cümle anayasamızın hangi maddesinde yer almaktadır? -50 1973 yılında kabul edilen ILO sözleşmesi ile çocukların çalışabilecekleri en küçük yaşın 15 olması kabul edilmiştir. Bu sözleşmenin numarası kaçtır? -138 Genç işçi tanımı nasıldır? -15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiyi Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelik’ teki tanıma göre; “Özürlü: Bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerindeki engelleri nedeniyle çalışma gücünün en az yüzde 40. ından yoksun olduğu sağlık kurulu raporuyla belgelenenler,” dir.

103

· web view(3) kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç...

Documents