คมอการปฏบตงานเพอปองกนผล

ประโยชนทบซอน

ของ

องคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร ตำาบลเขาไพร

อำาเภอรษฎา จงหวดตรง

คำานำา

องคกรปกครองสวนทองถนในฐานะเปนผใชอำานาจรฐในการปกครองและบรหารจดการในเขตพนทรบผดชอบเปนหนวยงานทมหนาทในการใหบรการสาธารณะดานตางๆ ซงดำาเนนการแกไขปญหาตางๆทเกดขนใหแกคนในทองถนเปนองคกรทมความใกลชดกบประชาชน และมความเขาใจในสภาพและรบรถงสาเหตของปญหาทเกดขนภายในทองถนดกวาหนวยงานราชการสวนกลาง ในการปฏบตงานและดำาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนยอมอาจสงผลกระทบตอชมชนและประเทศชาต ซงอาจมสาเหตมาจากการปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอไดใชอำานาจในตำาแหนงหนาทเพอแสวงหาผลประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย รวมทงปญหาการทจรตคอรปชนอนเปนปญหาของสงคมไทยทเกดขนมาเปนเวลานานและความสลบซบซอนของปญหาทจรต ซงทางคณะรกษาความสงบแหงชาต(คสช.) ไดมคำาสงท ๖๙/๒๕๕๗ เรอง มาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ โดยทกสวนราชการและหนวยงานภาครฐ กำาหนดมาตรการหรอแนวทางแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ โดยมงเนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารงานและสงเสรมการมสวนรวมจากทกสวนในการตรวจสอบ เฝาระวง เพอสกดกนเพอมใหเกดการทจรตได

องคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร ไดตระหนกถงความสำาคญในการปฏบตงานและการดำาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน การปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอไดใชอำานาจในตำาแหนงหนาทเพอแสวงหาผลประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย จงดำาเนนการจดทำาคมอการปฏบตงานเพอปองกนผลประโยชนทบซอน ขององคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานตอไป

องคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร

สารบญ

หนา

1. บทนำา 12. คานยมหลก ๑๒ ประการ

13. หลกธรรมาภบาล

24. ความหมายของผลประโยชนทบซอน

55. แนวทางการปฎบตงานเพอปองกนผลประโยชนทบซอน

66. กฎหมายทเกยวของกบเรองผลประโยชนทบซอน

7 7. การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน

108. การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ

15

9. การให-การรบของขวญและผลประโยชน16

10. ตวอยาง19

- 1 - บทนำา

การมผลประโยชนทบซอน ถอเปนการทจรตคอรรปชนประเภทหนง เพระเปนการแสวงหาประโยชนสวนบคคลโดยการละเมดตอกฎหมาย หรอจรยธรรม ดวยการใชอำานาจในตำาแหนงหนาทไปแทรกแซงการใชดลพนจในกระบวนการตดสนใจชองเจาหนาทของรฐ จนทำาใหเกดการละทงคณธรรมในการปฏบตหนาทสาธารณะ ขาดความเปนอสระ ความเปนกลาง และความเปนธรรม จนสงผลกระทบตอประโยชนสาธารณะของสวนรวม และทำาใหผลประโยชนหลกขององคกร หนวยงาน สถาบนและสงคมตองสญเสยไป โดยผลประโยชนสญเสยไปอาจอยในรปของผล

ประโยชนทางการเงน คณภาพใหบรการ ความเปนธรรมในสงคม รวมถงคณคาอนๆ ตลอดจนโอกาสในอนาคตตงแตระดบองคกรจนถงระดบสงคม ตวอยางเชน การทเจาหนาทของรฐเรยกรบเงนหรอผลประโยชนอนใดจากผประกอบการ เพอแลกเปลยนกบการอนมต การออกใบอนญาตประกอบกจการใด ๆ หรอแลกเปลยนกบการละเวน การยกเวน หรอการจดการประมลทรพยสนของรฐเพอประโยชนของเจาหนาทของรฐ และพวกพอง ฯลฯ เปนตน

อยางไรกตาม ทามกลางผจงใจกระทำาความผดยงพบผกระทำาความผดโดยไมเจตนาหรอไมมความรในเรองดงกลาวอกเปนจำานวนมากจนนำาไปสการถกกลาวหารองเรยนเรองการทจรตหรอถกลงโทษทางอาญา

ผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญหาทางการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขนและยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ

องคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร ไดตระหนกถงความสำาคญการมผลประโยชนทบซอนในการปฏบตราชการ จงไดนำานโยบายของรฐบาลมาใชเปนแนวทางในการดำาเนนงานดงน

คานยมหลก ๑๒ ประการ  การสรางคานยมหลกของคนไทย ตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)เพอสรางสรรคประเทศไทยใหเขมแขง โดยตองสรางคนในชาต ใหมคานยมไทย ๑๒ประการ

1. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย2. ซอสตย เสยสละ อดทน3. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย4. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรงและทางออม5. รกษาวฒนธรรมประเพณไทย6. มศลธรรม รกษาความสตย7. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย

8. มระเบยบ วนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ

9. มสตรตว รคด รทำา10. รจกดำารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง11. มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ไมยอมแพตอ

อำานาจฝายตำา12. คำานงถงผลประโยชนของสวนรวมมากกวาผลประโยชน

สวนตน

- 2 -

หลกธรรมาภบาล

“หลกธรรมาภบาล หรออาจเรยกไดวา การบรหารกจการ” “บานเมองทด หลกธรรมรฐ และบรรษทภบาล ฯลฯ ซงเรารจกกนในนาม ”“Good Governance” ทหมายถง การปกครองทเปนธรรม นนไมใชแนวความคดใหมทเกดขนในสงคม แตเปนการสะสมความรทเปนวฒนธรรมในการอยรวมกนเปนสงคมของมวลมนษยเปนพนๆป ซงเปนหลกการเพอการอยรวมกนในบานเมองและสงคมอยางมความสงบสขสามารถประสานประโยชนและคลคลายปญหาขอขดแยงโดยสนตวธและพฒนาสงคมใหมความยงยน

หลกธรรมาภบาลมองคประกอบ ๖ ประการดงน

๑. หลกนตธรรม คอ การตรากฎหมาย กฎ ระเบยบขอบงคบและกตกาตางๆ ใหทนสมยและเปนธรรม ตลอดจนเปนทยอมรบของสงคมและสมาชก โดยมการยนยอมพรอมใจและถอปฏบตรวมกนอยางเสมอภาคและเปนธรรม

๒. หลกคณธรรม คอ การยดถอและเชอมนในความถกตองดงาม โดยการรณรงคเพอสรางคานยมทดงามใหผปฏบตงานในองคการ

หรอสมาชกของสงคมถอปฏบต ไดแก ความซอสตยสจรต ความเสยสละ ความอดทนขยนหมนเพยร ความมระเบยบวนย เปนตน

๓.หลกความโปรงใส คอ การทำาใหสงคมไทยเปนสงคมทเปดเผยขอมลขาวสารอยางตรงไปตรงมาและสามารถตรวจสอบความถกตองได โดยการปรบปรงระบบและกลไกการทำางานขององคกรใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารหรอเปดใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกตลอดจนมระบบหรอกระบวนการตรวจสอบและประเมนผลทมประสทธภาพ ซงจะเปนการสรางความไววางใจซงกนและกน และชวยใหการทำางานของภาครฐและภาคเอกชนปลอดจากการทจรตคอรปชน

๔. หลกความมสวนรวม คอ การทำาใหสงคมไทยเปนสงคมทประชาชนมสวนรวมรบร และรวมเสนอความเหนในการตดสนใจสำาคญๆของสงคม โดยเปดโอกาสใหประชาชนมชองทางในการเขามามสวนรวมไดแก การแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออนๆ และขจดการผกขาดทงโดยภาครฐหรอโดยภาคธรกจเอกชน ซงจะชวยใหเกดความสามคคและความรวมมอกนระหวางภาครฐและภาคธรกจเอกชน

๕. หลกความรบผดชอบ ผบรหาร พนกงานและลกจางตองตงใจปฏบตภารกจตามหนาทอยางดยง โดยมงใหบรการแกผมารบบรการ เพออำานวยความสะดวกตางๆ มความรบผดชอบตอความบกพรองในหนาทการงานทตนรบผดชอบอย และพรอมทจะปรบปรงแกไขไดทนทวงท

๖. หลกความคมคา ผบรหารตองตระหนกวามทรพยากรคอนขางจำากด ดงนนในการบรหารจดการจำาเปนจะตองยดหลกความประหยดและความคมคา ซงจำาเปนจะตองตงจดมงหมายไปทผรบบรการหรอประชาชนดวย

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง   “เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทพระบาทสมเดจ”พระเจาอยหวทรงมพระราชดำารสชแนะแนวทางการดำาเนนชวตแก พสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา ๒๕ ป ตงแตกอนวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนยำาแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดำารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตน และความเปลยนแปลงตาง ๆ

ความพอประมาณ  หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกน โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ          ความมเหตผล  หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากปจจยทเกยวของ ตลอดจนคำานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทำานน ๆ อยางรอบคอบ

- 3 -

          การมภมคมกนทดในตว  หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

เงอนไข              การตดสนใจและการดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยง ตองอาศย ทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน            เงอนไขความร   ประกอบดวย  ความรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของ อยางรอบดาน  ความรอบคอบทจะนำาความรเหลานนมาพจารณา  ใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต

เงอนไขคณธรรม  ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวยมความตระหนก ในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน  มความเพยร  ใชสต ปญญาในการ ดำาเนนชวต

ขอบงคบองคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร วาดวยจรรยาพนกงานสวนตำาบลและพนกงานจาง

องคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร ในฐานะเปนองคกรทใกลชดกบประชาชนมากทสด โดยมหนาทในการจดทำาแผนพฒนาทองถน การดำาเนนการดานการเงน การคลง งบประมาณ การพสด การจดเกบรายได การพฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารงาน พฒนาโครงสรางพนฐานของชมชน วางมาตรฐานการดำาเนนงาน จดการบรการสาธารณะ การศกษาของทองถน การบรหารงานบคคลและพฒนาบคลากร รวมทง

สงเสรมใหประชาชนไดมสวนรวมในการบรหารงานและตรวจสอบการดำาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน ฉะนน เพอเปนการสรางจตสำานกของขาราชการใหสามารถปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพ ประสทธผล มความโปรงใส และเปนธรรม จงสมควรใหมขอบงคบวาดวยจรรยาของพนกงานสวนตำาบลและพนกงานจาง เพอเปนกรอบมาตรฐานในการประพฤตปฏบตตนของพนกงานสวนตำาบล ลกจาง และพนกงานจาง ใหมความรบผดชอบในการปฏบตหนาท ดงน

ขอ 1 ความซอสตย และรบผดชอบ1.1 ปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต1.2 ใชทรพยากรขององคกรอยางประหยด และโปรงใส เพอ

ใหเกดประโยชนสงสดแกทาง ราชการ1.3 ปฏบตหนาทอยางเตมกำาลงความร ความสามารถ โดย

คำานงถงประโยชนของทาง ราชการเปนสำาคญ1.4 รบผดชอบตอผลการกระทำาของตนเอง และมงมน แกไข

เมอเกดขอผดพลาดขอ 2 การมจตสำานกมงบรการ

2.1 ใหบรการแกสวนราชการองคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนอยางเทาเทยมกน ดวยความเตมใจ

2.2 ใหคำาปรกษาแนะนำาแกองคกรปกครองสวนทองถนไดอยางถกตองรวดเรวและ ครบถวน

ขอ 3 การมงผลสมฤทธของงาน3.1 ปฏบตหนาทโดยมงประสทธภาพ ประสทธผลของงาน

เพอใหเกดผลดและเปน ประโยชนตอสวนรวม3.2 ขยน อทศตน และมงมนในการปฏบตหนาทใหสำาเรจ

ตามเปาหมาย3.3 ปฏบตหนาทดวยความสามคค มนำาใจ เพอใหบรรล

ภารกจของหนวยงาน3.4 พฒนาตนเองอยางตอเนอง

- 4 -

ขอ 4 การปฏบตหนาทอยางเปนธรรม

4.1 ตดสนใจบนหลกการ ขอเทจจรง เหตผลเพอความยตธรรม

4.2 ไมมอคตในการปฏบตหนาทขอ 5 การดำารงชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

5.1 วางแผนการดำารงชวตอยางมเปาหมาย พรอมทจะเผชญตอการเปลยนแปลง

5.2 ใชจายอยางคมคา มเหตผล และไมฟมเฟอยเกนฐานะของตนเอง

5.3 ปฏบตตามหลกศาสนา รจกพงตนเอง และ ลด ละ เลกอบายมขขอ 6 การยดมนและยนหยดในสงทถกตอง

6.1 ยดมนในผลประโยชนสวนรวมเหนอผลประโยชนสวนตน6.2 กลาหาญ และยนหยดในสงทถกตอง6.3 ปฏบตตนตามหลกคณธรรม จรยธรรม เพอเปนแบบ

อยางทดแกเพอนขาราชการขอ 7 ความโปรงใส และสามารถตรวจสอบได

7.1 เปดเผยขอมลขาวสารภายในขอบเขตของกฎหมาย7.2 พรอมรบการตรวจสอบ และรบผดชอบตอผลของการ

ตรวจสอบ

 ประกาศหลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบจรยธรรมของพนกงานสวนตำาบล ลกจางประจำาและพนกงาน จางขององคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร

พนกงานสวนตำาบล ลกจางประจำา และพนกงานจางขององคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร มหนาทดำาเนนการใหเปนไปตามกฎหมายเพอรกษาประโยชนสวนรวมและประเทศชาต อำานวยความสะดวกและใหบรการแกประชาชนตามหลกธรรมภบาล โดยจะตองยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรม ดงน

1. การยดมนในคณธรรมและจรยธรรม2. การมจตสำานกทด ซอสตย สจรต และรบผดชอบ3. การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชน

สวนตนและไมมผลประโยชน

ทบซอน4. การยนหยดทำาในสงทถกตอง เปนธรรมและถกกฎหมาย5. การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย

และไมเลอกปฏบต6. การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง

และไมบดเบอนขอเทจจรง7. การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ

โปรงใสและตรวจสอบได8. การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรง

เปนประมข9. การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคกร

- 5 -

(1.) ความหมายของผลประโยชนทบซอนคำาวา Conflict of Interests มการใชคำาภาษาไทยไว

หลายคำาเชน ผลประโยชนทบซอน ผลประโยชนขดกน ผลประโยชน“ ” “ ” “ขดแยง หรอ การขดกนแหงผลประโยชน ถอยคำาเหลานถอเปนรป” “ ”แบบหนงของการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ อนเปนการกระทำาทขดตอหลกคณธรรม จรยธรรม และหลกการบรหารกจการบานเมองทด (Governance) โดยทวไปเรองผลประโยชนทบซอนหมายถงความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสาธารณะทมผลตอการปฏบตหนาทของเจาหนาท ของรฐ เปนสถานการณทเจาหนาทของรฐมผลประโยชนสวนตนอยและไดใชอทธพลตามอำานาจหนาทและความรบผดชอบเพอใหเกดประโยชนสวนตว โดยกอใหเกดผลเสยตอผลประโยชน

สวนรวมมหลากหลายรปแบบไมจำากดอยในรปแบบของตวเงนหรอทรพยสนเทานน แตรวมถงผลประโยชนอนๆ ทไมใชในรปตวเงนหรอทรพยสนมลกษณะ ๗ ประการดงน

๑. หาผลประโยชนใหตนเอง คอ การใชอำานาจหนาทเพอตนเอง เชน ขาราชการใชอำานาจหนาทใหบรษทตวเองไดงานรบเหมาจากรฐ หรอฝากลกหลานเขาทำางาน เปนตน

๒. รบผลประโยชน คอ การรบสนบนหรอรบของขวญ เชน เปนเจาพนกงานสรรพากรแลวรบเงนจากผมาเสยภาษ หรอเปนเจาหนาทจดซอแลวรบไมกอลฟเปนของกำานลจากรานคา เปนตน

๓. ใชอทธพล เปนการเรยกผลตอบแทนในการใชอทธพลในตำาแหนงหนาท สงผลทเปนคณแกฝายใดฝายหนงอยางไมเปนธรรม

๔. ใชทรพยสนของทางราชการเพอประโยชนสวนตน เชน การใชรถยนต หรอคอมพวเตอรราชการทำางานสวนตว เปนตน

๕. ใชขอมลลบของทางราชการ เชน รวาราชการจะตดถนน จงรบไปซอทดนในบรเวณดงกลาวดกหนาไวกอน เปนตน

๖. รบงานนอก ไดแก การเปดบรษททำาธรกจซอนกบหนวยงานทตนเองทำางานอย เชน เปนนกบญช แตรบงานสวนตวจนไมมเวลาทำางานบญชในหนาทใหกบหนวยงาน เปนตน

๗. ทำางานหลงออกจากตำาแหนง คอการไปทำางานใหกบผอนหลงออกจากททำาทำางานเดม โดยใชความรหรออทธพลจากทเดมมาชงงาน หรอเอาประโยชนโดยไมเปนธรรม เชน เอาความรในนโยบายและแผนของธนาคารประเทศไทยไปชวยธนาคารเอกชนอน ๆ หลงจากเกษยณ เปนตน

หลกสำาคญของการจดการผลประโยชนทบซอน

1. ชมชนคาดหวงใหเจาหนาทปฏบตงานอยางเปนธรรม โดยใหผลประโยชนของสาธารณะมความสำาคญในอนดบตน

2. ความซอตรงตอหนาทของเจาหนาทยงเปนรากฐานของหลกนตธรรม (ประชาชนทกคนเสมอภาคภายใตกฎหมายและตองไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม)

- 6 -

(2.) แนวทางปฏบตงานเพอปองกนผลประโยชนทบซอน

กรณการรบของขวญหรอผลประโยชน การตดสนใจวาจะรบหรอไมรบของขวญหรอผลประโยชนใด ๆ ทานควรตอบคำาถาม 3 ขอ ดงตอไปน

1. เราควรรบหรอไม ถาเปนการใหเงน ทานตองปฏเสธ ไมวาจะเปนโอกาสใด ๆ หรอการรบเงนสดหรอสงใด ๆ ทสามารถเปลยนเปนเงนได เชน หน พนธบตร สลากกนแบงรฐบาล ฯลฯ การรบ สงเหลานลวนเขาขายการรบสนบนและเปนการฝาฝนประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนทงสน

2. เราควรรายงานการรบหรอไม มแนวทางการรายงานการรบของขวญ ดงน

2.1 ของขวญทมคาทางประวตศาสตรหรอวฒนธรรม เชน งานศลปะ พระพทธรป เครองประดบโบราณ ฯลฯ ทานตองรายงานหนวยงาน และถอวาของขวญเปนทรพยสนของหนวยงาน ไมวาจะมราคาเทาใด

2.2 ของขวญหรอผลประโยชนทไดรบเมอเทยบกบราคาตลาดมคาเกน 3,000 บาท ทานตองรายงานหนวยงานและลงทะเบยนไว

2.3 ของขวญหรอผลประโยชนทมคาทางการตลาด ระหวาง 3,000 – 15,000 บาท และทานมความจาเปนตองรบไว ใหหวหนาสวนราชการตดสนวาสมควรใหทานรบทรพยสนดงกลาวหรอไม

2.4 ของขวญหรอผลประโยชนทมคาทางการตลาดมากกวา 15,000 บาท ทานตองสงมอบเปนทรพยสนของหนวยงาน เพอใชประโยชนสาธารณะหรอตามความเหมาะสม

2.5 ในปงบประมาณ มลคารวมของของขวญหรอผลประโยชนทไดรบมคามากกวา 3,000 บาท ทานตองรายงานของขวญหรอผลประโยชนแตละอยางทไดรบ

3. เราสามารถเกบไวเปนของตนเองไดหรอไม ทานสามารถเกบรกษาไวเองได กรณ ของขวญหรอผลประโยชนทไดรบนน เมอเทยบกบราคาตลาดมคาไมเกน 3,000 บาท

- 7 -

(3.) กฎหมายทเกยวของกบเรองผลประโยชนทบซอน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 หมวด 12 การ

ตรวจสอบการใชอำานาจรฐ สวนท 2 การกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน มาตรา 265

(1) สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตองไมดำารงตำาแหนงหรอหนาทใดในหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอตำาแหนงสมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน หรอขาราชการสวนทองถน

(2) ไมรบหรอแทรกแซงหรอกาวกายการเขารบสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวน หรอบรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม

(3) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ เปนพเศษนอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ ปฏบตตอบคคลอน ๆ ในธรกจการงานตามปกต

(4) ไมกระทำาการอนเปนการตองหามตามมาตรา 48 บทบญญตมาตรานมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบเบยหวด บำาเหนจ บำานาญ เงนปพระบรมวงศานวงศ หรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกน และมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบหรอดำารงตำาแหนงกรรมาธการของรฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา หรอกรรมการทไดรบแตงตงในการบรหารราชการแผนดน มาตรา 266

สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา ตองไมใชสถานะหรอตำาแหนงการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา เขาไปกาวกายหรอแทรกแซงเพอประโยชนของตนเองของผอน หรอของพรรคการเมอง ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม ในเรองดงตอไปน

(1) การปฏบตราชการหรอการดาเนนงานในหนาทประจาของขาราชการ พนกงาน หรอลกจาง ของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน

(2) การบรรจ แตงตง โยกยาย โอน เลอนตำาแหนง และเลอนเงนเดอนของขาราชการ ซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน หรอ

(3) การใหขาราชการซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน พนจากตำาแหนง

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 100

หามมใหเจาหนาทของรฐผใดดาเนนกจการดงตอไปน (1) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาททากบหนวยงานของ

รฐ ทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐซงมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอดำาเนนคด

(2) เปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททเขาเปนคสญญากบหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐ ซงมอำานาจกากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอดำาเนนคด

- 8 -

(3) รบสมปทานหรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททรบสมปทาน หรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว

(4) เขาไปมสวนไดเสยในฐานะเปนกรรมการ ทปรกษา ตวแทน พนกงาน หรอลกจางในธรกจ ของเอกชนซงอยภายใตการกากบ ดแล ควบคมหรอตรวจสอบของหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนสงกดอย หรอปฏบตหนาทในฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ซงโดยสภาพของผลประโยชนของธรกจเอกชนนนอาจขดหรอแยงตอประโยชนสวนรวม หรอประโยชนทางราชการ หรอกระทบตอความมอสระในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรบผนน เจาหนาทของรฐตำาแหนงใดทตองหามมใหดาเนนกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำาหนด มาตรา 101

ใหนำาบทบญญตมาตรา 100 มาใชบงคบกบการดำาเนนกจการของผซงพนจากการเปนเจาหนาท ของรฐมาแลวยงไมถงสองปโดยอนโลม เวนแตการเปนผถอหนไมเกนรอยละหาของจานวนหนทงหมด ทจำาหนายไดใน

บรษทมหาชนจำากด ซงมใชบรษททเปนคสญญากบหนวยงานของรฐตามมาตรา 100 (2) ทไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

บทบญญตมาตรา 100 มใหนำามาใชบงคบกบการดาเนนกจการของเจาหนาทของรฐ ซงหนวยงานของรฐทมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบการดำาเนนงานของบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากด มอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากดทหนวยงานของรฐถอหนหรอเขารวมทน มาตรา 102

บทบญญตมาตรา 100 มใหนำามาใชบงคบกบการดำาเนนกจการของเจาหนาทของรฐ ซงหนวยงานทมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบการดำาเนนงานของบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากด มอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากด มอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากด ทหนวยงานของรฐถอหนหรอเขารวมทน มาตรา 103

หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคล นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดรบตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจำานวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำาหนด

บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ของผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม มาตรา 103/1

บรรดาความผดทบญญตไวในหมวดน ใหถอเปนความผดฐานทจรตตอหนาทหรอความผดตอตำาแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอตำาแหนงหนาทในการยตธรรมตามประมวลกฎหมายอาญาดวย มาตรา 122

เจาหนาทของรฐฝาฝนบทบญญตมาตรา 100 มาตรา 101 หรอมาตรา 103 ตองระวางโทษจำาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจำาทงปรบ

กรณความผดตามมาตรา 100 วรรคสาม หากเจาหนาทของรฐผใดพสจนไดวาตนมไดรเหนยนยอมดวยในการทคสมรสของตนดำาเนนกจการตามมาตรา 100 วรรคหนง ใหถอวาผนนไมมความผด

- 9 -

ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2543

อาศยอำานาจตามความในมาตรา 103 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต จงกำาหนดหลกเกณฑและจำานวนทรพยสนหรอประโยชนอนใดทเจาหนาทของรฐจะรบจากบคคลไดโดยธรรม ดงน ขอ 3 ในประกาศน

“การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา หมายความ”วา การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาตหรอบคคลทใหกนในโอกาสตาง ๆ โดยปกตตามขนบธรรมเนยมประเพณ หรอวฒนธรรม หรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม

“ญาต หมายความวา ผบพการ ผสบสนดาน พนองรวมบดามารดา” หรอรวมบดาหรอมารดาเดยวกน ลง ปา นา อา คสมรส ผบพการหรอผสบสนดานของคสมรส บตรบญธรรม หรอผรบบตรบญธรรม

“ประโยชนอนใด หมายความวา สงทมมลคา ไดแก การลดราคา ”การรบความบนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน ขอ 4 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคลนอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดยอาศยอำานาจตามบทบญญต แหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาทกำาหนดไวในประกาศน

ขอ 5 เจาหนาทของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาไดดงตอไปน

(1) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาต ซงใหโดยเสนหาตามจำานวนทเหมาะสม ตามฐานานรป

(2) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคลอนซงมใชญาต มราคาหรอมลคาในการรบ จากแตละบคคล แตละโอกาสไมเกนสามพนบาท ขอ 6 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากตางประเทศ ซงผใหมไดระบใหเปนของสวนตว หรอมมลคาเกนกวาสามพนบาท ไมวาจะระบเปนของสวนตวหรอไม แตมเหตผลความจำาเปนทจะตองรบไว เพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาหนาทของรฐผนนรายงานรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวใหผบงคบบญชาทราบโดยเรว หากผบงคบบญชาเหนวาไมมเหตทจะอนญาตใหเจาหนาทผนนยดถอทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวนนไวเปนประโยชน สวนบคคล ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสนใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรบผนนสงกดโดยทนท ขอ 7 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไมเปนไปตามหลกเกณฑ หรอมราคาหรอมมลคามากกวาทกำาหนดไวในขอ 5 ซงเจาหนาทของรฐไดรบมาแลวโดยมความจำาเปนอยางยงทจะตองรบไว เพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาหนาทของรฐผนนตองแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงาน สถาบนหรอองคกรทเจาหนาทของรฐผนนสงกด โดยทนททสามารถกระทำาได เพอใหวนจฉยวามเหตผลความจำาเปน ความเหมาะสม และสมควรทจะใหเจาหนาทของรฐผนนรบทรพยสนหรอประโยชนนนไวเปนสทธของตนหรอไม

ในกรณทผบงคบบญชาหรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หนวยงาน หรอสถาบน หรอองคกรทเจาหนาทของรฐผนนสงกด มคำาสงวาไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาว กใหคนทรพยสนหรอประโยชนนนแกผใหโดยทนท ในกรณทไมสามารถคนใหได ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสน หรอประโยชนดงกลาวใหเปนสทธของหนวยงานทเจาหนาทของรฐผนนสงกดโดยเรว

เมอไดดำาเนนการตามความในวรรคสองแลว ใหถอวาเจาหนาทของรฐผนนไมเคยไดรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวเลย

- 10 -

ในกรณทเจาหนาทของรฐผไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนงเปนผดำารงตำาแหนงผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการระดบกระทรวงหรอเทยบเทา หรอเปนกรรมการ หรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอเปนกรรมการ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานของรฐ ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผมอำานาจแตงตงถอดถอน สวนผทดำารงตำาแหนงประธานกรรมการและกรรมการในองคกรอสระตามรฐธรรมนญ หรอผดำารงตำาแหนงทไมมผบงคบบญชาทมอำานาจถอดถอน ใหแจงตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทงนเพอดาเนนการตามความในวรรคหนงและวรรคสอง

ในกรณทเจาหนาทของรฐผไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนง เปนผดำารงตำาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา หรอสมาชกสภาทองถน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนน ตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา หรอประธาน สภาทองถนทเจาหนาทของรฐผนนเปนสมาชก แลวแตกรณ เพอดำาเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ขอ 8 หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจาหนาทของรฐตามประกาศฉบบน ใหใชบงคบผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวไมถงสองปดวย

(4.) การบรหารจดการผลประโยชนทบซอนผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชน

สวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญหาทางการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขนและยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ

ประมวลจรยธรรมในการปองกนหาผลประโยชนทบซอนในการปฏบตราชการหลายประการ ดงปรากฏในประมวลจรยธรรมของ

ขาราชการการเมองทองถนฝายบรหารพ.ศ.๒๕๕๓ ไดกำาหนดมาตรฐานจรยธรรม หมวด ๒ มาตรฐานจรยธรรม สวนท ๑ มาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ขอ ๕ ประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝายสภาทองถน พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดกำาหนดมาตรฐานจรยธรรม หมวด ๒ มาตรฐานจรยธรรม สวนท ๑ มาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ขอ ๕ และประมวลจรยธรรมของขาราชการองคการบรหารสวนตำาบลเขาไพร ไดกำาหนดมาตรฐานทางจรยธรรมของขาราชการ หมวด ๒ มาตรฐานจรยธรรม สวนท ๑ มาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ขอ ๓

หลกสำาคญของการจดการผลประโยชนทบซอนมดงน1. ชมชนคาดหวงใหเจาหนาทปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยให

ผลประโยชนสาธารณะมความสำาคญอนดบตน2. ความซอตรงตอหนาทของเจาหนาทยงเปนรากฐานของ

หลกนตธรรม (ประชาชนทกคนเสมอภาคภายใตกฎหมายและตองไดรบการปฏบตทเปนธรรม)

3. ถาไมจดการผลประโยชนทบซอนอยางมประสทธภาพเจาหนาทกจะละเลยประโยชนสาธารณะและใหความสำาคญกบประโยชนสวนตนหรอของคนบางกลมแทนซงจะมผลตอการปฏบตงานและอาจนำาไปสการประพฤตมชอบในทสด

4. ผลประโยชนทบซอนไมไดผดในตวมนเองเนองจากเจาหนาทกมชวตสวนตนมบางครงทผลประโยชนสวนตนจะมาขดแยงกบการทำาหนาทแตประเดนคอตองเปดเผยผลประโยชนทบซอนทม

5. หนวยงานภาครฐตองจดการผลประโยชนทบซอนอยางโปรงใสและพรอมรบผดชอบ มฉะนนจะบนทอนความเชอมนของประชาชนตอการปฏบตหนาทของหนวยงาน

6. ปจจบนขอบเขตของผลประโยชนทบซอนขยายมากกวาเดม เนองจากมการรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนรวมถงระหวางหนวยงานภาครฐทำาใหมความสมพนธซบซอน/ซอนทบมากขน

- 11 -

7. หนวยงานควรตระหนกวาผลประโยชนทบซอนจะเกดขนในการทำางานและตองพฒนาวฒนธรรมองคกรทสงเสรมการระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน

8. หนวยงานตองขจดความเขาใจผดทวาผลประโยชนทบซอนเปนเรองผดในตวมนเอง มฉะนนคนกจะพยายามปกปด

9. ผลประโยชนทบซอนจะเปนสงผดกตอเมอมอทธพลตอการทำางานหรอการตดสนใจกรณนเรยกวามการใชหนาทในทางมชอบหรอแมแตการฉอราษฎรบงหลวง การจดการผลประโยชนทบซอนสรางประโยชนมากมายแกหนวยงานเนองจาก

- ลดการทจรตประพฤตมชอบ- สามารถแกขอกลาวหาเรองความลำาเอยงไดงาย- แสดงความยดมนในหลกธรรมมาภบาล- ประชาชนเชอมนวาหนวยงานปฏบตหนาทอยางเปนธรรม

และไมมผลประโยชนแอบแฝงนยามศพทและแนวคดสำาคญ

ผลประโยชนสวนตน คอสงใดๆทมผลตอบคคล/กลมไมวาในทางบวกหรอลบ ผลประโยชนสวนตน ไมไดครอบคลมเพยงผล“ ”ประโยชนดานการงานหรอธรกจของเจาหนาทแตรวมถงคนทตดตอสมพนธดวยเชนเพอนญาตคแขงศตรเมอใดเจาหนาทประสงคจะใหคนเหลานไดหรอเสยประโยชนเมอนนกถอวามเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของ

ผลประโยชนสวนตนม ๒ ประเภทคอทเกยวกบเงน (pecuniary) และทไมเกยวกบเงน

- ผลประโยชนสวนตนทเกยวกบเงนไมไดเกยวกบการไดมาซงเงนทองเทานน แตยงเกยวกบการเพมพนประโยชนหรอปกปองการสญเสยของสงทมอยแลว เชนทดนหนตำาแหนงในบรษททรบงานจากหนวยงานรวมถงการไดมาซงผลประโยชนอนๆทไมไดอยในรปตวเงน เชนสมปทานสวนลดของขวญหรอของทแสดงนำาใจไมตรอนๆ

- ผลประโยชนทไมเกยวกบเงนเกดจากความสมพนธระหวางบคคลครอบครวหรอกจกรรมทางสงคมวฒนธรรมอนๆ เชนสถาบนการศกษาสมาคมลทธแนวคดมกอยในรปความลำาเอยง/อคต/เลอกทรกมกท

ชงและมขอสงเกตวาแมแตความเชอ/ความคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

หนาทสาธารณะ หนาทสาธารณะของผททำางานใหภาครฐคอการใหความสำาคญอนดบตนแกประโยชนสาธารณะ (public interest) คนเหลานไมจำากดเฉพาะเจาหนาทของรฐทงระดบทองถนและระดบประเทศเทานนแตยงรวมถงคนอนๆททำางานใหภาครฐเชนทปรกษาอาสาสมคร

ผลประโยชนสาธารณะ คอประโยชนของชมชนโดยรวม ไมใช

ผลรวมของผลประโยชนของปจเจกบคคลและไมใชผลประโยชนของกลมคน การระบผลประโยชนสาธารณะไมใชเรองงายแตในเบองตนเจาหนาทภาครฐสามารถใหความสำาคญอนดบตนแกสงนโดย

- ทำางานตามหนาทอยางเตมทและมประสทธภาพ- ทำางานตามหนาทตามกรอบและมาตรฐานทางจรยธรรม- ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออาจจะมและจดการ

อยางมประสทธภาพ- ใหความสำาคญอนดบตนแกผลประโยชนสาธารณะมความ

คาดหวงวาเจาหนาทตองจำากด ขอบเขตทประโยชนสวนตนจะมามผลตอความเปนกลางในการทำาหนาท

- หลกเลยงการตดสนใจหรอการทำาหนาททมผลประโยชนทบซอน

- หลกเลยงการกระทำา/กจกรรมสวนตนทอาจทำาใหคนเหนวาไดประโยชนจากขอมลภายใน

- หลกเลยงการใชตำาแหนงหนาทหรอทรพยากรของหนวยงานเพอประโยชนสวนตน

- ปองกนขอครหาวาไดรบผลประโยชนทไมสมควรจากการใชอำานาจหนาท

- ไมใชประโยชนจากตำาแหนงหรอขอมลภายในทไดขณะอยในตำาแหนง

- 12 -ผลประโยชนทบซอนม ๓ ประเภทคอ

- ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง (actual) มความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตนและสาธารณะเกดขน

- ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived & apparent) เปนผลประโยชนทบซอนทคนเหนวาม แตจรงๆอาจไมมกไดถาจดการผลประโยชนทบซอนประเภทนอยางขาดประสทธภาพ กอาจนำามาซงผลเสยไมนอยกวาการจดการผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง ขอนแสดงวาเจาหนาทไมเพยงแตจะตองประพฤตตนอยางมจรยธรรมเทานนแตตองทำาใหคนอนๆรบร และเหนดวยวาไมไดรบประโยชนเชนนนจรง

- ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได (potential) ผลประโยชนสวนตนทมในปจจบนอาจจะทบซอนกบผลประโยชนสาธารณะไดในอนาคต

หนาททบซอน หรอผลประโยชนเบยดซอนกน ม ๒ ประเภท- ประเภทแรก เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวา

หนง เชน เปนเจาหนาทในหนวยงานและเปนคณะกรรมการดานระเบยบวนยประจำาหนวยงานดวย ปญหาจะเกดเมอไมสามารถแยกแยะบทบาทหนาททงสองออกจากกนได อาจทำาใหทำางานไมมประสทธภาพหรอแมกระทงเกดความผดพลาดหรอผดกฎหมาย ปกตหนวยงานมกมกลไกปองกนปญหานโดยแยกแยะบทบาทหนาทตางๆใหชดเจน แตกยงมปญหาไดโดยเฉพาะอยางยงในหนวยงานทมกำาลงคนนอย หรอมเจาหนาทบางคนเทานนทสามารถทำางานบางอยางทคนอนๆทำาไมได คนสวนใหญไมคอยหวงปญหานกนเพราะดเหมอนไมมเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของ

- ประเภททสอง เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนงบทบาท และการทำาบทบาทหนาทในหนวยงานหนงนนทำาใหไดขอมลภายในบางอยางทอาจนำามาใชเปนประโยชนแกการทำาบทบาทหนาทใหแกอกหนวยงานหนงได ผลเสยคอถานำาขอมลมาใชกอาจเกดการประพฤตมชอบหรอความลำาเอยง/อคตตอคนบางกลม ควรถอวาหนาททบซอนเปนปญหาผลประโยชนทบซอนดวยเพราะวามหลกการจดการแบบเดยวกน นนคอการตดสนใจทำาหนาทตองเปนกลางและกลไกการจดการผลประโยชนทบซอนกสามารถนำามาจดการกบหนาททบซอนได

หลกการ ๔ ประการสำาหรบการจดการผลประโยชนทบซอน

1. ปกปองผลประโยชนสาธารณะ : การทำาเพอผลประโยชนของสาธารณะเปนหนาทหลกเจาหนาทตองตดสนใจและใหคำาแนะนำาภายในกรอบกฎหมาย และนโยบายจะตองทำางานในขอบเขตหนาทพจารณาความถกผดไปตามเนอผา ไมใหผลประโยชนสวนตนมาแทรกแซงรวมถงความเหนหรอทศนคตสวนบคคลปฏบตตอแตละบคคลอยางเปนกลาง ไมมอคตลำาเอยงดวยเรองศาสนาอาชพจดยนทางการเมองเผาพนธวงศตระกลฯลฯ ทงนเจาหนาทไมเพยงปฏบตตามกฎหมายเทานนแตตองมจรยธรรมดวย

2. สนบสนนความโปรงใสและพรอมรบผด : การจดการผลประโยชนทบซอนตองอาศยกระบวนการแสวงหาเปดเผยและจดการทโปรงใส นนคอเปดโอกาสใหตรวจสอบและมความพรอมรบผดมวธการตางๆเชนจดทะเบยนผลประโยชนโยกยายเจาหนาทจากตำาแหนงทเกยวของกบผลประโยชนทบซอนการเปดเผยผลประโยชนสวนตนหรอความสมพนธทอาจมผลตอการปฏบตหนาท ถอเปนขนตอนแรกของการจดการผลประโยชนทบซอนการ ใชกระบวนการอยางเปดเผยทวหนาจะทำาใหเจาหนาทรวมมอและสรางความเชอมนแกประชาชนผรบบรการและผมสวนไดเสย

3. สงเสรมความรบผดชอบสวนบคคลและปฏบตตนเปนแบบอยาง : การแกปญหาหรอจดการผลประโยชนทบซอน จะสะทอนถงความยดหลกคณธรรมและความเปนมออาชพของเจาหนาทและองคกรการจดการตองอาศยขอมลนำาเขาจากทกระดบในองคกรฝายบรหารตองรบผดชอบเรองการสรางระบบและนโยบายและเจาหนาทกมความรบผดชอบ ตองระบผลประโยชนทบซอนทตนมเจาหนาทตองจดการกบเรองสวนตนเพอหลกเลยงผลประโยชนทบซอนมากทสดเทาททำาได และผบรหารกตองเปนแบบอยางดวย

- 13 -

4. สรางวฒนธรรมองคกร : ผบรหารตองสรางสภาพแวดลอมเชงนโยบายทชวยสนบสนนการตดสนใจในเวลาทมประเดนผลประโยชนทบซอนเกดขน และการสรางวฒนธรรมแหงความซอตรงตอหนาทซงตองอาศยวธการดงน

- ใหขอแนะนำาและการฝกอบรมเจาหนาทเพอสงเสรมความเขาใจเกยวกบกฎเกณฑและการปฏบตรวมถงการใชกฎเกณฑทมในสภาพแวดลอมการทำางาน

- สงเสรมใหมการสอสารอยางเปดเผยและมการเสวนาแลกเปลยน เพอใหเจาหนาทสบายใจในการเปดเผยและหารอเกยวกบผลประโยชนทบซอนในททำางาน

- ปองกนไมใหขอมลเกยวกบผลประโยชนทบซอนทเจาหนาทเปดเผย เพอมใหมผนำาไปใชในทางทผด

- ใหเจาหนาทมสวนรวมในการพฒนาและปรบปรงนโยบายและกระบวนการจดการผลประโยชนทบซอน เพอใหรสกเปนเจาของและปฏบตตามในเวลาเดยวกนกตองสรางระบบโดยการพฒนาในเรองตอไปน

- มาตรฐานในการสงเสรมความซอตรงตอหนาทโดยรวมไวในขอกำาหนดทางจรยธรรม

- กระบวนการระบความเสยงและจดการผลประโยชนทบซอน- กลไกความพรอมรบผดทงภายในและภายนอก- วธการจดการ (รวมถงการลงโทษ) ททำาใหเจาหนาทถอวา

เปนความรบผดชอบของตนเองทจะตองทำาตามกฎระเบยบและมาตรฐาน

แนวทางการจดการผลประโยชนทบซอน1. กรอบการทำางาน เปนวธการกวางๆไมจำากดอยกบราย

ละเอยดขอกฎหมายทเกยวของสามารถนำาไปพฒนาเปนรปแบบการจดการตามบรบทขององคกรและกฎหมายไดม ๖ ขนตอนสำาหรบการพฒนาและการปฏบตตามนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอน

- ระบวามผลประโยชนทบซอนแบบใดบางทมกเกดขนในองคกร

- พฒนานโยบายทเหมาะสมรวมถงกลยทธการจดการและแกไขปญหา

- ใหการศกษาแกเจาหนาทและผบรหารระดบตางๆรวมถงเผยแพรนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอนใหทวถงในองคกร

- ดำาเนนการเปนแบบอยาง- สอสารใหผมสวนไดเสย ผรบบรการ ผสนบสนนองคกร และ

ชมชนทราบถงความมงมนในการจดการผลประโยชนทบซอน

-- บงคบใชนโยบายและทบทวนนโยบายสมำาเสมอ2. รายละเอยดแตละขนตอน- การระบผลประโยชนทบซอน ขนตอนแรกนคอ การระบวาใน

การทำางานของหนวยงาน มจดใดบางทเสยงตอการเกดผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนทบซอนทจะเกดขนไดนนมประเภทใดบาง

- เปาหมายสำาคญคอ องคกรตองรวาอะไรคอผลประโยชนทบซอนทเปนไปได เพอปองกนไมใหเกดผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรงและทเหน

- การมสวนรวมของเจาหนาทมสวนสำาคญ เพราะจะทำาใหระบจดเสยงไดครอบคลมและทำาใหเจาหนาทรสกเปนเจาของและรวมมอกบนโยบาย

- ตวอยางของผลประโยชนสวนตน เชน ผลประโยชนทางการเงน/เศรษฐกจ (เชนหน) ธรกจสวนตว/ครอบครวความสมพนธสวนตว (ครอบครวชมชนชาตพนธศาสนาฯลฯ) ความสมพนธกบองคกรอน (เอนจโอสหภาพการคาพรรคการเมองฯลฯ) การทำางานเสรมความเปนอร/การแขงขนกบคนอน/ กลมอน

- 14 –

- ตวอยางของจดเสยงเชนการปฏสมพนธกบภาคเอกชนการทำาสญญาจดซอจดจางการตรวจตราเพอควบคมคณภาพมาตรฐานของการทำางานหรออปกรณในภาคธรกจการออกใบอนญาตการใหบรการทอปสงคมากกวาอปทาน การกระจายงบราชการ การปรบการลงโทษการใหเงน/สงของสนบสนนชวยเหลอผเดอดรอน การตดสนขอพพาท ฯลฯ ทงน รวมถงงานทสาธารณะหรอสอมวลชนใหความสนใจเปนพเศษ

- การระบผลประโยชนทบซอนนตองพจารณานยามและขอกำาหนดทางกฎหมายทเกยวของประกอบดวย

3. พฒนากลยทธและตอบสนองอยางเหมาะสม- องคประกอบประการหนงในการจดการผลประโยชนทบซอน

กคอ ความตระหนกของผบรหารและเจาหนาทเกยวกบวธการจดการผลประโยชนทบซอน รวมถงความรบผดชอบของแตละคนดงนนกฎเกณฑเกยวกบการจดการตองแยกใหชดระหวางความรบผดชอบขององคกรและ

ความรบผดชอบของสมาชกในองคกรและยงตองทำาใหผบรหารและเจาหนาทสามารถ

- รไดวาเมอใดมผลประโยชนทบซอนเกดขนและในแบบใด (แบบเกดขนจรงแบบทเหนหรอแบบเปนไปได)

- เปดเผยผลประโยชนทบซอนและบนทกกลยทธตางๆทใชเพอการจดการ

- ตดตามประสทธภาพของกลยทธทใช4. ใหความรแกเจาหนาทและหวหนางาน- เพอใหการจดการผลประโยชนทบซอนมประสทธภาพ ตองม

การใหความรอยางตอเนองตงแตเจาหนาทในองคกร เอกชนทมาทำาสญญา อาสาสมครหวหนางานระดบสง และกรรมการบรหาร การใหความรจะเรมตงแตการปฐมนเทศ และมอยางตอเนองในระหวางทำางาน เจาหนาททกคนควรสามารถเขาถงนโยบายและขอมลทจะชวยใหพวกเขาสามารถระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน สวนตวผบรหารเองกตองรวธจดการผลประโยชนทบซอน

- ขนตอนแรกของการใหความร คอ สรางความเขาใจวาอะไรคอผลประโยชนทบซอนผลประโยชนทบซอนใดเกดขนบอยในองคกร อะไรคอจดเสยงทระบในนโยบาย รวมถงความแตกตางของความรบผดชอบในการปฏบตตามนโยบายของผมตำาแหนงหนาทตางกน ควรใหเอกสารบรรยายพรอมตวอยางทชดเจนสำาหรบการระบและจดการผลประโยชนทบซอนโดยเนนตรงทเปนจดเสยงมากๆ เชน การตดตอ การรวมทำางานกบภาคเอกชน การแลกเปลยนบคลากรกบภาคเอกชนการแปรรปการลดขนตอนและกระจายอำานาจความสมพนธกบเอนจโอ และกจกรรมทางการเมอง เปนตน

- นอกจากการใหความรแลว ความตนตวและเอาใจใสของผบรหาร รวมถงกลยทธการจดการทมประสทธภาพจะมสวนอยางสำาคญในการชวยใหเจาหนาทปฏบตตาม การสรางความตนตวและความเอาใจใสจะชวยในการแสวงหาจดเสยงและพฒนาวธการปองกนปญหาทจะเกดขนตอไป

5. ดำาเนนการเปนแบบอยาง- การจดการผลประโยชนทบซอนทมประสทธภาพ จำาเปนตอง

อาศยความทมเทของผทอยในตำาแหนงระดบบรหาร ซงตองแสดงภาวะ

ผนำา สนบสนนนโยบายและกระบวนการอยางแขงขนสนบสนนใหเจาหนาทเปดเผยผลประโยชนทบซอน และใหความชวยเหลอแกไข ผบรหารมความสำาคญเนองจากเจาหนาทมกจะคำานงถงสงทผบรหารใหความสนใจ

- ผบรหารตอง (๑) พจารณาวามขอมลเพยงพอ ทจะชวาหนวยงานมปญหาผลประโยชนทบซอนหรอไม (๒) ชงนำาหนกประโยชนขององคกร ประโยชนสวนบคคล และประโยชนสาธารณะ และพจารณาวาอะไรคอวธทดทสดในการจดการหรอแกไขผลประโยชนทบซอน และ (๓) พจารณาปจจยอนๆ รวมถงระดบและลกษณะของตำาแหนงหนาทของเจาหนาททเกยวของ รวมถงลกษณะของผลประโยชนทบซอน

- 15 -6. สอสารกบผมสวนไดเสย- ประเดนสำาคญคอ ภาพลกษณขององคกรในการรบรของผม

สวนไดเสย เนองจากไมวาจะสามารถจดการกบผลประโยชนทบซอนไดดเพยงใด ถาผมสวนไดเสยรบรเปนตรงกนขามผลเสยทเกดขนกเลวรายไมแพกน

- การทำางานกบองคกรภายนอกไมวาเปนเอนจโอหรอภาคธรกจ องคกรตองระบจดเสยงของผลประโยชนทบซอนกอน และพฒนาวธปองกน ไมวาเปนเรองขอมลภายใน หรอโอกาสการใชอำานาจหนาทเพอผลประโยชน และตองแจงแกองคกรภายนอกใหทราบนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอนและผลทตามมาหากไมปฏบตตามนโยบาย เชน ยกเลกสญญา หรอดำาเนนการตามกฎหมายบางองคกรภาครฐจะอาศยจรยธรรมธรกจเพอสอสารเกยวกบหนาทและความพรอมรบผดทผทำาธรกจมกบหนสวนและผทำาสญญา - นอกจากน ควรสอสารแบบสองทางกบองคกรภายนอก อาจใชวธตางๆ เชนใหมสวนรวมในการระบจดเสยงและรวมกนพฒนากลไกปองกนแกไขปญหา ขอรบฟงความเหนตอรางนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอน รวมทบทวนและปรบปรงกลไกการแสวงหาและแกไขผลประโยชนทบซอนวธเหลานจะทำาใหไดนโยบายทสอดคลองความคาดหวงสาธารณะและไดรบความรวมมอจากผมสวนไดเสยทงนในการรวมกนจดการผลประโยชนทบซอนกบผมสวนได

เสยน องคกรภาครฐตองทำาใหการตดสนใจทกขนตอนโปรงใสและตรวจสอบได

7. การบงคบใชและทบทวนนโยบาย- ระบบจดการผลประโยชนทบซอนตองไดรบการทบทวน

ประสทธภาพสมำาเสมอ โดยสอบถามขอมลจากผใชระบบ และผมสวนไดเสยอนๆ เพอใหระบบใชไดจรง และตอบสนองตอสภาพการทำางาน รวมถงสภาพสงคม เศรษฐกจทเปลยนแปลง อกทงยงสรางความรสกเปนเจาของและความรวมมอนอกจากนยงอาจเรยนรจากองคกรอนๆ การแสวงหาการเรยนรเชนนยงเปนการสอสารวาองคกรมความมงมนในการจดการผลประโยชนทบซอนอกดวย การทบทวนควรครอบคลมจดเสยงและมาตรการและผลการทบทวนหรอมการเปลยนแปลงตองสอสารใหแกเจาหนาทผปฏบตใหเขาใจ และปรบเปลยนการทำางานใหสอดคลองกน โดยอาจพฒนาระบบสนบสนนเพอชวยพฒนาทกษะและการใหคำาปรกษาแกเจาหนาทการเปดเผยและรายงานขอสงสยเกยวกบการประพฤตมชอบและการบรหารทบกพรอง/อคตของภาครฐ เปนรากฐานของความถกตองเปนธรรม (integrity) และการยดมน ยนหยดทำาในสงทถกตอง

(5.)การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ

• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทรายงานขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรม

ทมชอบทรายแรงของเจาหนาทภาครฐ ทกระทำาโดยมใชเพอผลประโยชนสาธารณะหลายหนวยงานขาดการสนบสนนผเปดเผยการกระทำาผดของเจาหนาท โดยแทนทจะยกยองชมเชยเจาหนาททเปดเผยการประพฤตมชอบ คดโกง ทจรต หรอพฤตกรรมอาชญากรรมกลบวพากษวจารณทางลบ ทำาใหสญเสยความกาวหนาในอาชพและแมแตสญเสยงาน

หลก (core) ของการปกปองคมครองพยาน ใชหลกแหงความรบผดชอบและการแสดงออกซงความพรอมรบผดใหแกสาธารณชน การเปดเผยทเหมาะสม คอ เมอเกดการทำาผดทรายแรงหรอเปนปญหาความเสยงสาธารณะ การรายงานการกระทำาผดภายในองคกรหรอภายนอกองคกรตอสาธารณชนเปนทางเลอกทดทสด โดยเฉพาะเมอชองทางภายในและกระบวนการบรหารภายในใชการไมไดหรอขาดประสทธภาพ

• ทำาไมการเปดเผยจงทำาไดยาก :

การศกษาวจยพบวา แมจะมการสนบสนนมชองทางวธการผลกดนเจาหนาทของรฐในการสบเสาะ การคดโกงและการกระทำาผด แตมหลายองคประกอบททำาใหการเปดเผยการกระทำาผดเปนเรองยาก

- 14 -สำาหรบเจาหนาทปญหาสำาคญคอ การขดแยงกนระหวางความ

เทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญาทมตอสวนรวม และกบความภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภาครฐ

การยดมนในสงถกตองและเปนธรรม ความเทยงตรงสวนบคคลเปนคานยมทเปนหลกคณธรรมในมาตรฐานทางจรยธรรม (Code of Conduct) แตในทางตรงกนขามความจงรกภกดเปนสญญาทมตอกลมคนและสงคมทใหความสำาคญวา บคคลจะผดสญญาหรอทรยศตอเพอนไมไดในยามจำาเปนปจจยสำาคญอกประการททำาใหบคคลไมกลารายงานการกระทำาผดคอ ขอมลทเปดเผยและผเปดเผยจะตองเปนขอมลทเปนความลบไดรบการปกปอง แตในทางปฏบตผเปดเผยขอมลการกระทำาผดมกไดรบการปฏบตในทางตรงกนขามการตดสนใจทจะเปดเผยควรจะเปนเรองพนฐานงายๆ หลกคอจะตองปฏบตอยางโปรงใส มการเปดเผยการกระทำาผดพรอมทงการปกปองขอมลทรายงานใหเกดความเชอมนและไววางใจได

• กฎหมาย ระเบยบ และนโยบาย :รากฐานของการเปดเผยการกระทำาผดมาจากกรอบกฎหมาย

มาตรฐานทางจรยธรรมรวมทงนโยบายขององคกร ในมาตรฐานทางจรยธรรมจะกำาหนดพฤตกรรมทเปนมาตรฐานและขอแนะนำาพฤตกรรมทยอมรบใหปฏบตและไมยอมรบใหปฏบต รวมทงตองมการรายงานการกระทำาทเบยงเบนจากมาตรฐานดวย

การเปดเผยการกระทำาผดเพอปองกนการละเมดหลกคณธรรม ตองมกลไกการรายงานและการตรวจสอบทเปนอสระ การเปดเผยการกระทำาผดภายใตกฎหมายตางๆ นนตองอธบายไดดวยวาจะมการดำาเนนการอยางไร และองคกรตองแนใจวาการเปดเผยจะตองไดรบการคมครองพยานอยางเตมท

• องคกรควรจะทำาอยางไร :

วธทดทสด หนวยงานตองมนโยบายทชดเจนเกยวกบการเปดเผยการกระทำาผดจดชองทางอำานวยความสะดวก สนบสนน และคมครองผเปดเผยการกระทำาผด รวมทงคนอนๆทจะไดรบผลกระทบ

วตถประสงคของการปกปองผเปดเผยการกระทำาผดและการคมครองพยานคอ

- สนบสนนใหบคคลเปดเผยการกระทำาผด- เพอใหแนใจวาการเปดเผยจะไดรบการจดการอยางเหมาะสม- เพอใหแนใจวาจะตองมการปกปองคมครองพยานทเหมาะ

สมในทกกรณปกตการรายงานหรอเปดเผยการประพฤตมชอบ จะใชการ

รายงานตามกระบวนการทางการบรหารซงเปนชองทางปกต โดยสามารถรายงานใหกบกลมบคคลตางๆ เชน หวหนา ผอำานวยการเจาหนาทผรบผดชอบ(เชนกลมงานคมครองจรยธรรม) ผบรหารระดบสง คณะกรรมการจรยธรรมหรอองคกรจรยธรรมภายนอก การรายงานหรอเปดเผยการประพฤตมชอบนน ขอมลทเปดเผย ควรประกอบดวย

- การประพฤตมชอบในหนาทของเจาหนาท- การบรหารทเปนอคต หรอ (ลมเหลว)- การละเวน ละเลย เพกเฉย เลนเลอ หรอการบรการทไมเหมาะ

สม ทำาใหสญเสยเงนของแผนดน- การกระทำาทเปนเหตใหเปนอนตรายตออนามยสาธารณะ

ความปลอดภย หรออนตรายตอสงแวดลอมสวนกระบวนการจะแยกตางหากจากกระบวนการรองทกขหรอ

รองเรยน เชน ในกรณการขคกคามหรอการดหมนเหยยดหยามกนในททำางาน องคกรควรกำาหนดกระบวนการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะและประกาศใชอยางชดเจน

ประโยชนของกระบวนการ คอ บคคลจะทราบวาเมอมความจำาเปนตองรายงาน/เปดเผยจะตองทำาอยางไร เพอใหแนใจวาหนวยงานจะสนบสนนและปกปอง กลไกจะตองเปนกลไกเชงรกตอบสนอง

- 15 -

ตอการเปดเผยการกระทำาผดในกรอบของหนวยงานในทางปฏบต ตวอยางเชน ทกคนจะตองรบรโดยทนท เมอเกดขอสงสยวาเกดการคดโกง ประพฤตผด ควรตองรายงานทนทตอหวหนาผบงคบบญชาหรอผไดรบมอบหมาย และผบรหารระดบสง หรอคณะกรรมการจรยธรรมขององคกร

การเปดเผยการกระทำาผดเปนสงสำาคญ และผรบรายงานควรใหคำาแนะนำาผเปดเผยถงการตรวจสอบและสงทหนวยงานจะสนบสนนและคมครอง

เจาหนาทของรฐสามารถเปดเผยการกระทำาผดใน ๔ กลมคอ๑) การประพฤตมชอบของเจาหนาทตามกฎหมาย ปปช.๒) การบรการทผดพลาดโดยกระทบกบผลประโยชนของผอน๓) การละเวนการปฏบตหนาทหรอบรหารโดยมชอบโดยเจา

หนาทของรฐ องคกรของรฐ หรอผรบจางจากรฐเปนผลใหงบประมาณถกใชสญเปลา

๔) การกระทำาของบคคลเปนผลใหเกดอนตรายตอสขภาพ ความปลอดภยกบสาธารณะหรอ

กระทบตอสงแวดลอมการเปดเผยการกระทำาผดบางประเภทอาจจะไมไดรบการ

คมครอง เชน การเปดเผยตอสอมวลชนการเปดเผยทกอใหเกดคำาถามตอความเปนธรรมของรฐบาลการ เปดเผยนโยบายของหนวยงานหรอการเปดเผยเพอหลกเลยงการถกลงโทษทางวนย

นโยบายและกระบวนการในการเปดเผยจะตองครอบคลม :- เนอหาในการเปดเผย- การเปดเผยจะทำาไดทไหน เมอไร และอยางไร- ใครบางทจะเปนผเปดเผย- เปดเผยตอใคร- เครองมอทดสอบและการตรวจสอบการเปดเผย- กลไกในการสนบสนนและปกปอง- กระบวนการตรวจสอบ- บทบาทในการบรหารและความรบผดชอบ• การใหความสำาคญกบการรายงานและวธการรายงาน

ทยดหยน

มาตรฐานทางจรยธรรมตองกำาหนดใหเจาหนาททกคนเปดเผยขอสงสยเกยวกบการคดโกงหรอการใหบรการทไมเปนธรรมการจดการเกยวกบการรายงานควรยดหยน เชน การรายงานตอผบงคบบญชาหรอเจาหนาทผรบผดชอบ หรอคณะกรรมการจรยธรรม ทสามารถไปพบปะหรอรายงานไดนอกสถานท หรอรายงานตอองคกรอสระ เชน ปปช. ปปท. ผตรวจการแผนดน

• การผลกดนใหเปนรปธรรมในทางปฏบตหนวยงานตองรบผดชอบในทางปฏบตใหการเปดเผยผล

ประโยชนสาธารณะไดรบการคมครองอยางเชอมนไดและขอมลบคคลตองเกบเปนความลบ ปกตหนวยงานตองพฒนานโยบาย/กระบวนการในการใหคำาแนะนำาตอผบรหารใหตระหนกในความสำาคญ สนบสนนและปกปองคมครองพยาน และควรมการอบรมพเศษแกหวหนาและผบงคบบญชา

• บทบาทสำาคญของการบรหารผบรหารระดบลางมบทบาทสำาคญตอกระบวนการเปดเผย

ขอมลสาธารณะชวยใหเกดความตระหนกรขององคกร และใหเหนวาไมเปนอปสรรคในการรายงานของผเปดเผย ผอำานวยการจะเปนผไดรบขอมลและจดการกบการรองเรยนทเกยวของกบผลการตรวจสอบ และรบผดชอบโดยตรงตอผลทจะเกดตอสมพนธภาพระหวางเจาหนาท หลงจากรายงานการกระทำาผดและภาวะผนำาเปนเรองสำาคญมากในการสราง

- 16 -

บรรยากาศในททำางาน ผบรหารจะตองสามารถคาดการณการตอบสนองของขาราชการและผลทเกดขนจากการตรวจสอบตางๆ

ผอำานวยการและเจาหนาทตองไมคกคามหรอทำาใหผเปดเผยผลประโยชนสาธารณะกลายเปนเหยอ เจาหนาทผรบผดชอบตองปกปองและรกษาความเชอมนใหแกบคคลทเปดเผย หรอผตองสงสยในการเปดเผย ใหความเชอมนวาขอมลทไดจะเปนความลบซงเปนปจจยทสำาคญตอการลดแรงตอตาน หากสงทเปดเผยบางสวนหรอทงหมดรวไหลออกไปเปนสงสำาคญทตองเขาไปจดการโดยเรว เพอลดปฏกรยาทางลบและปองกนผตอตานเทาทจะทำาไดบทบาทอนๆ คอ

- ลดความเครยดของผเปดเผยและสนบสนนในทางทเหมาะสมแกผเปดเผย

- ปรบกลยทธการบรหารความเสยงเพอจดการกบสงทจะเกดจากการเปดเผย

- พฒนาโครงสรางผนำาแกลกนองททำางาน ขณะมการตรวจสอบ

- ทำางานอยางใกลชดรวมกบเจาหนาททรบผดชอบหรอกลมงานคมครองจรยธรรมเพอใหแนใจวาไดรบการสนบสนนและปองกนพยานทด

- ปกปองขอมลทเกยวของกบการเปดเผยทเปนหลกฐาน- ใหเวลาและขอมลทยอนกลบตอทกฝายทเกยวของผบรหารจะตองสามารถจดการกบบคคลทตอตานการเปดเผย

และเจาหนาทโดยใหคำาปรกษาแนะนำาลกนองไมใหทำาผดและตนตวตอการรบรตอการกระทำาผด การคดโกงและทจรตทอาจเกดขน และตรวจสอบขอมลอยางระมดระวง ตองแสดงบทบาทอยางยตธรรม เปนกลาง ไมเขาไปมสวนไดสวนเสยและตรงไปตรงมาไมวาจะยากเพยงไรผบรหารตองทำาใหผเปดเผยมนใจตงแตแรกในขณะรายงานวาจะไดรบการปฏบตอยางเปนความลบ เชอมนในกระบวนการเปดเผยและผลทเกดจากการเปดเผยขอมลทไดรบจากผเปดเผยจะตองเปนเอกสารทสมบรณ หากมการรายงานดวยวาจาจะตองสรปรายละเอยดเปนเอกสารผบรหารจะตองระงบไมใหการกระทำาใดๆ ของตนเขาไปกาวกาย มอทธพลตอการตรวจสอบ หรอทำาใหผอนรบรไดวาทำาเพอประโยชนสวนตนหรอทำาใหรบรไดวา มอทธพลตอการตรวจสอบ

(6.) การให - การรบของขวญและผลประโยชนหลกการและแนวคดนสามารถประยกตใชประกอบการดำาเนน

การตามนโยบายการใหและรบของขวญและผลประโยชนของขาราชการพลเรอนและเจาหนาทภาครฐ ในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ขอบงคบวาดวยจรรยาขาราชการของสวนราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนพ.ศ. ๒๕๕๑ และประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

•อะไรคอของขวญและประโยชนอนใดของขวญและประโยชนอนใด หมายถง สงใดๆ หรอบรการ

ใดๆ (เงน ทรพยสน สงของบรการหรออนๆทมมลคา) ทขาราชการและเจาหนาทภาครฐใหและหรอไดรบทนอกเหนอจากเงนเดอน รายไดและผลประโยชนจากการจางงานในราชการปกต

ของขวญและผลประโยชนอนใด สามารถตคาตราคาเปนเงน หรออาจไมสามารถตคาตราคาได

ของขวญทสามารถคดราคาได (Tangible gifts) หมายรวมถงสนคาบรโภคความบนเทงการตอนรบใหทพกการเดนทางอปกรณเครองใชเชนตวอยางสนคาบตรของขวญเครองใชสวนตวบตรกำานลบตรลดราคาสนคาหรอบรการและเงนเปนตน

- 17 -

ของขวญและประโยชนอนใดทคดเปนราคาไมได (Intangible gifts and benefits)หมายถงสงใดๆหรอบรการใดๆทไมสามารถคดเปนราคาทจะซอขายไดอาทเชนการใหบรการสวนตวการปฏบตดวยความชอบสวนตนการเขาถงประโยชนหรอการสญญาวาจะใหหรอการสญญาวาจะไดรบประโยชนมากกวาคนอนๆ

รายละเอยดตอจากนเปนขอเสนอแนะในการพจารณาเกยวกบการให-รบของขวญและหรอ

ผลประโยชนอนใดในทางปฏบต• เราจะจดการอยางไรการจะรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ม ๓ คำาถาม ทใช

ในการตดสนใจวาจะรบหรอไมรบของขวญและหรอผลประโยชนคอ๑) เราควรรบหรอไม๒) เราควรรายงานการรบหรอไม๓) เราสามารถเกบไวเปนของตนเองไดหรอไม

๑. เราควรรบหรอไมตามหลกการทางจรยธรรมแมวาเราจะไมควรรบ แตมหลายโอกาสท

เราไมสามารถปฏเสธไดหรอเปนการรบในโอกาสทเหมาะสมตาม

ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมหรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม อยางไรกตามมหลายโอกาสทไมเปนการเหมาะสมอยางยงทจะรบ

๑) ถาเปนการใหเงน ทานจะตองปฏเสธ ไมวาจะเปนโอกาสใดๆ การรบเงนสดหรอสงใดๆทสามารถเปลยนกลบมาเปนเงน เชน ลอตเตอร หน พนธบตร เปนการฝาฝนประมวลจรยธรรมและอาจเขาขายการรบสนบน

การถกเสนอสงใดๆนอกเหนอจากเงนนนสงทควรนำามาเปนเหตผลในการตดสนใจคอ

- ทำาไมเขาจงเสนอให เชน ใหแทนคำาขอบคณการเสนอใหมผลตอการตดสนใจในการปฏบตตนหรอไม

- ความประทบใจของทานตอของขวญและหรอผลประโยชนทจะสงผลตอการทำางานในอนาคต

ถาทานทำางานอยในกลมเสยง ออนไหว หรออยในขายทตองไดรบความไววางใจเปนพเศษเชน งานตรวจสอบภายใน และงานตรวจคณภาพตางๆ การจดซอจดจาง การออกใบอนญาตหรอการอนมต/อนญาตตางๆ ฯลฯ ทานจะตองปฏบตตามนโยบายและหลกจรยธรรมเรองน มากกวาบคคลกลมอน

๒) การรบกอใหเกดการขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวมหรอไม หากการ

รบกอใหเกดความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสาธารณะ แลวผลประโยชนสวนตนทไดรบกลายเปนมอทธพลตอการปฏบตหนาทราชการ หรอกอใหเกดขอสงสยตอสาธารณชนวาเปนการประพฤตโดยมชอบ

การขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวม เปนตวกระตนใหเกดการประพฤตมชอบ และการทจรตคอรรปชน ในแตละสวนราชการควรกำาหนดนโยบายการรบของขวญและผลประโยชนของตนเอง โดยสวนราชการทอยในกลมปฏบตหนาททเสยงตอการประพฤตมชอบ ควรกำาหนดนโยบายดานนอยางเครงครดมากกวาหนวยงานอนๆ

หลกการการปฏบตงานในภาครฐอยบนพนฐานทวา การกระ“ทำาและการตดสนใจใดๆจะตองกระทำาดวยความเปนกลาง ปราศจากการมสวนไดสวนเสยในการใหบรการ และปกปองผลประโยชน

ของสงคมไทยโดยรวม”

- 18 -

ดงนน องคกรหรอบคคลใดๆ ไมควรใชของขวญหรอผลประโยชนมาแสวงหาความชอบผลประโยชนใหกบองคกรของตนหรอตนเอง เหนอองคกรหรอบคคลอน ทำาใหเกดความสนคลอนความเชอถอไววางใจทประชาสงคมมตอภาครฐ และทำาใหเกดความไมเปนธรรมในสงคมประการสำาคญ สมาชกทงหมดในสงคมตองไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม ภายใตระบอบประชาธปไตย ขาราชการและเจาหนาทภาครฐมพนธะผกพนทจะตองปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยกระทำาและแสดงออกโดยยดมาตรฐานความโปรงใส ความพรอมรบผดชอบ และแสดงพฤตกรรมทถกตอง เทยงธรรม ตลอดเวลาทมอาชพรบขาราชการ

๒. เราตองรายงานหรอไมการรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนตดสนจากหลก

การตอไปน๑) ธรรมชาตของผให : พจารณาตามกฎหมายกฎ ระเบยบท

เกยวของ เชน ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต รวมทงนโยบายของหนวยงาน เชน การหามรบของขวญหรอประโยชนจากคสญญา/องคกรหรอบคคลทกำาลงจะมาทำาการคา การสญญาวาจะให-รบกบองคกรหรอบคคลทจะขอทำาใบอนญาตหรอรบการตรวจสอบดานตางๆ ฯลฯ

หนวยงานควรกำาหนดนโยบายดานนใหเครงครดและมกระบวนการทชวยใหขาราชการและเจาหนาทภาครฐสามารถจดการเรองนไดอยางเหมาะสม การรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆตองมการลงทะเบยนรบอยางเปนทางการ

๒) บทบาทหนาทของทานในองคกร : ถาขาราชการนนๆ ทำางานในขอบขายทออนไหวและตองการความเชอถอไววางใจเปนพเศษ และหรอกลมทเกยวกบการไดประโยชนหรอเสยประโยชนทงจากระดบองคกร และระดบบคคล อาทเชน งานตรวจสอบ งานจดซอจดจาง การให

ใบอนญาต/ยดใบอนญาต ฯลฯ ควรใหแนใจทสดวาตวทานและองคกรมความเทยงธรรมและจะไมถกตงขอสงสย แมวา

หนวยงานของทานมไดกำาหนดนโยบายเกยวกบการหามรบของขวญหรอผลประโยชนใดๆและมไดกำาหนดใหรายงานการรบของขวญและผลประโยชน ทานควรดำารงความถกตองดวยการรายงานหรอปฏเสธทจะรบของขวญและหรอผลประโยชนนนๆ

หลกการการกำาหนดวาของขวญและผลประโยชนอนใดควรตองรายงานหรอไม ควรจะตองใหองคกรเกบรกษาไวหรอไม หรอควรตกเปนของขาราชการ ใหเทยบกบคาตามราคาตลาดโดยตองมคานอยกวา ๓,๐๐๐ บาท ทงน ใหปฏบตตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

๔. การฝาฝนกฎนมโทษอยางไรการฝาฝนนโยบายวาดวยการรบของขวญหรอผลประโยชนนน และ

พรอมฝาฝนการปฏบตตามประมวลจรยธรรมอาจถกลงโทษตกเตอน ตดเงนเดอน จนกระทงถงไลออก ขนกบความรายแรงของการฝาฝน

นอกจากนนหากการรบของขวญหรอผลประโยชนนนๆ เขาขายการรบสนบน ฉอฉล

ทจรต และสามารถพสจนไดวา ขาราชการและหรอเจาหนาทภาครฐนนๆรบของขวญหรอผลประโยชนซงมผลตอความเปนธรรมกอใหเกดผลประโยชนแกผใหโดยมชอบ หากถกตดสนวาผดจรงผมสวนเกยวของทกคนอาจมสวนรวมในการรบโทษทางอาญาดวย

• การรบของขวญและผลประโยชน: กญแจแหงความเสยง

การรบของขวญและผลประโยชนใดๆเปนสาเหตใหสาธารณชนรบรวามการปฏบตอยางมอคตมอทธพลตอการตดสนใจในการปฏบตหนาทราชการ กอใหเกดการทำาลายความเชอถอศรทธาของประชาชนตอภาครฐและตอขาราชการ ความเสยง ๒ ประการทสำาคญคอ

- 19 -

๑. ความพยายามทจะหลบเลยงกฎเกณฑ โดยตคาราคาของขวญและหรอผลประโยชนนอยกวาความเปนจรง การตคาราคาตำากวาความเปนจรงนน บคคลอาจจงใจตนเองหรอจงใจผอนใหคดวาของขวญและหรอผลประโยชนนนๆมคาตำากวาทเปนจรง เพอหลกเลยงการรายงาน การกระทำาดงกลาวนบวาเปนการคดโกงและหลอกลวงซงเขาขายฝาฝนประมวลจรยธรรม

๒. การเพกเฉยมองขามความผดและละเลยตอผลทเกดขนการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ อาจทำาใหตดเปน

นสยอยางรวดเรวและกอใหเกดความคาดหวงเสมอวาจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ในการปฏบตหนาทราชการทำาใหเกดความรสกชอบหรออยากปฏบตตอผรบบรการ หรอผรบงาน-รบจาง-รบเหมาฯลฯ ทเปนผใหของขวญและ

สถานการณตวอยาง หนวยงานภาครฐหนง สงนกทรพยากรบคคลททำาหนาทจดซอจด

จาง (HR procurement) ใหเขารวมสมมนาดานทรพยากรบคคล เจาหนาทผนนไดรบรางวลมลคา ๗,๐๐๐ บาท จากการเปนผเขารวมสมมนาทมบคลกเปน personnel planner ซงบรจาคโดยโรงงานผลตสนคาทเปนคคากบหนวยงาน เจาหนาทไดเกบของรางวลนนไวโดยไมไดรายงานหนวยงานเนองจากคดวาเปนรางวลทตนชนะจากการเขารวมกจกรรมการสมมนา ผบงคบบญชาตระหนกถงความหมายทอาจแอบแฝงมาจากการให และตดสนใจวาจะตองมการรายงานของรางวลนนและลงทะเบยนเปนของหนวยงาน โดยใหเหตผลวาการปรากฏตวของเขาในการเขารวมสมมนาเปนเพราะไดรบการสนบสนนจากหนวยงาน ดงนนเปนความชอบธรรมของหนวยงานทจะตดสนใจวาจะจดการอยางไรกบรางวลชนน เนองจากราคาของรางวลและบทบาทในหนาทมความเสยงในเรองผลประโยชน ในทสดเจาหนาทจงถกขอรองใหสละรางวลแกหนวยงานเพอประโยชนตามความเหมาะสม

............................................................

(3.) กฎหมายทเกยวของกบเรองผลประโยชนทบซอน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 หมวด 12 การตรวจสอบการใชอำานาจรฐ สวนท 2 การกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน มาตรา 265

(1) สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตองไมดำารงตำาแหนงหรอหนาทใดในหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอตำาแหนงสมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน หรอขาราชการสวนทองถน

(2) ไมรบหรอแทรกแซงหรอกาวกายการเขารบสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวน หรอบรษทท

รบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม

(3) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ เปนพเศษนอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ ปฏบตตอบคคลอน ๆ ในธรกจการงานตามปกต

(4) ไมกระทำาการอนเปนการตองหามตามมาตรา 48 บทบญญตมาตรานมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบเบยหวด บำาเหนจ บำานาญ เงนปพระบรมวงศานวงศ หรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกน และมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบหรอดำารงตำาแหนงกรรมาธการของรฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา หรอกรรมการทไดรบแตงตงในการบรหารราชการแผนดน มาตรา 266

สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา ตองไมใชสถานะหรอตำาแหนงการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา เขาไปกาวกายหรอแทรกแซงเพอประโยชนของตนเองของผอน หรอของพรรคการเมอง ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม ในเรองดงตอไปน

(1) การปฏบตราชการหรอการดาเนนงานในหนาทประจาของขาราชการ พนกงาน หรอลกจาง ของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน

(2) การบรรจ แตงตง โยกยาย โอน เลอนตำาแหนง และเลอนเงนเดอนของขาราชการ ซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน หรอ

(3) การใหขาราชการซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน พนจากตำาแหนง

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 100

หามมใหเจาหนาทของรฐผใดดาเนนกจการดงตอไปน (1) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาททากบหนวยงานของ

รฐ ทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐซงมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอดำาเนนคด

(2) เปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททเขาเปนคสญญากบหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐ ซงมอำานาจกากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอดำาเนนคด

(3) รบสมปทานหรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททรบสมปทาน หรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว

(4) เขาไปมสวนไดเสยในฐานะเปนกรรมการ ทปรกษา ตวแทน พนกงาน หรอลกจางในธรกจ ของเอกชนซงอยภายใตการกากบ ดแล ควบคมหรอตรวจสอบของหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนสงกดอย หรอปฏบตหนาทในฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ซงโดยสภาพของผลประโยชนของธรกจเอกชนนนอาจขดหรอแยงตอประโยชนสวนรวม หรอประโยชนทางราชการ หรอกระทบตอความมอสระในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรบผนน เจาหนาทของรฐตำาแหนงใดทตองหามมใหดาเนนกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำาหนด มาตรา 101

ใหนำาบทบญญตมาตรา 100 มาใชบงคบกบการดำาเนนกจการของผซงพนจากการเปนเจาหนาท ของรฐมาแลวยงไมถงสองปโดยอนโลม เวนแตการเปนผถอหนไมเกนรอยละหาของจานวนหนทงหมด ทจำาหนายไดในบรษทมหาชนจำากด ซงมใชบรษททเปนคสญญากบหนวยงานของรฐตาม

มาตรา 100 (2) ทไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

บทบญญตมาตรา 100 มใหนำามาใชบงคบกบการดาเนนกจการของเจาหนาทของรฐ ซงหนวยงานของรฐทมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบการดำาเนนงานของบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากด มอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากดทหนวยงานของรฐถอหนหรอเขารวมทน มาตรา 102

บทบญญตมาตรา 100 มใหนำามาใชบงคบกบการดำาเนนกจการของเจาหนาทของรฐ ซงหนวยงานทมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบการดำาเนนงานของบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากด มอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากด มอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากด ทหนวยงานของรฐถอหนหรอเขารวมทน

มาตรา 103 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจาก

บคคล นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดรบตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจำานวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำาหนด

บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ของผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม มาตรา 103/1

บรรดาความผดทบญญตไวในหมวดน ใหถอเปนความผดฐานทจรตตอหนาทหรอความผดตอตำาแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอตำาแหนงหนาทในการยตธรรมตามประมวลกฎหมายอาญาดวย มาตรา 122

เจาหนาทของรฐฝาฝนบทบญญตมาตรา 100 มาตรา 101 หรอมาตรา 103 ตองระวางโทษจำาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจำาทงปรบ

กรณความผดตามมาตรา 100 วรรคสาม หากเจาหนาทของรฐผใดพสจนไดวาตนมไดรเหนยนยอมดวยในการทคสมรสของตนดำาเนนกจการตามมาตรา 100 วรรคหนง ใหถอวาผนนไมมความผด

ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2543

อาศยอำานาจตามความในมาตรา 103 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต จงกำาหนดหลกเกณฑและจำานวนทรพยสนหรอประโยชนอนใดทเจาหนาทของรฐจะรบจากบคคลไดโดยธรรม ดงน ขอ 3 ในประกาศน

“การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา หมายความ”วา การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาตหรอบคคลทใหกนในโอกาสตาง ๆ โดยปกตตามขนบธรรมเนยมประเพณ หรอวฒนธรรม หรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม

“ญาต หมายความวา ผบพการ ผสบสนดาน พนองรวมบดามารดา” หรอรวมบดาหรอมารดาเดยวกน ลง ปา นา อา คสมรส ผบพการหรอผสบสนดานของคสมรส บตรบญธรรม หรอผรบบตรบญธรรม

“ประโยชนอนใด หมายความวา สงทมมลคา ไดแก การลดราคา ”การรบความบนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน ขอ 4 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคลนอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดยอาศยอำานาจตามบทบญญต แหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาทกำาหนดไวในประกาศน

ขอ 5 เจาหนาทของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาไดดงตอไปน

(1) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาต ซงใหโดยเสนหาตามจำานวนทเหมาะสม ตามฐานานรป

(2) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคลอนซงมใชญาต มราคาหรอมลคาในการรบ จากแตละบคคล แตละโอกาสไมเกนสามพนบาท ขอ 6 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากตางประเทศ ซงผใหมไดระบใหเปนของสวนตว หรอมมลคาเกนกวาสามพนบาท ไมวาจะระบเปนของสวนตวหรอไม แตมเหตผลความจำาเปนทจะตองรบไว เพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาหนาทของรฐผนนรายงานรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวใหผบงคบบญชาทราบโดยเรว หากผบงคบบญชาเหนวาไมมเหตทจะอนญาตใหเจาหนาทผนนยดถอทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวนนไวเปนประโยชน สวนบคคล ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสนใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรบผนนสงกดโดยทนท ขอ 7 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไมเปนไปตามหลกเกณฑ หรอมราคาหรอมมลคามากกวาทกำาหนดไวในขอ 5 ซงเจาหนาทของรฐไดรบมาแลวโดยมความจำาเปนอยางยงทจะตองรบไว เพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาหนาทของรฐผนนตองแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงาน สถาบนหรอองคกรทเจาหนาทของรฐผนนสงกด โดยทนททสามารถกระทำาได เพอใหวนจฉยวามเหตผลความจำาเปน ความเหมาะสม และสมควรทจะใหเจาหนาทของรฐผนนรบทรพยสนหรอประโยชนนนไวเปนสทธของตนหรอไม

ในกรณทผบงคบบญชาหรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หนวยงาน หรอสถาบน หรอองคกรทเจาหนาทของรฐผนนสงกด มคำาสงวาไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาว กใหคนทรพยสนหรอประโยชนนนแกผใหโดยทนท ในกรณทไมสามารถคนใหได ใหเจาหนาทของรฐผนน

สงมอบทรพยสน หรอประโยชนดงกลาวใหเปนสทธของหนวยงานทเจาหนาทของรฐผนนสงกดโดยเรว เมอไดดำาเนนการตามความในวรรคสองแลว ใหถอวาเจาหนาทของรฐผนนไมเคยไดรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวเลย

ในกรณทเจาหนาทของรฐผไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนงเปนผดำารงตำาแหนงผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการระดบกระทรวงหรอเทยบเทา หรอเปนกรรมการ หรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอเปนกรรมการ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานของรฐ ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผมอำานาจแตงตงถอดถอน สวนผทดำารงตำาแหนงประธานกรรมการและกรรมการในองคกรอสระตามรฐธรรมนญ หรอผดำารงตำาแหนงทไมมผบงคบบญชาทมอำานาจถอดถอน ใหแจงตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทงนเพอดาเนนการตามความในวรรคหนงและวรรคสอง

ในกรณทเจาหนาทของรฐผไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนง เปนผดำารงตำาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา หรอสมาชกสภาทองถน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนน ตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา หรอประธาน สภาทองถนทเจาหนาทของรฐผนนเปนสมาชก แลวแตกรณ เพอดำาเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ขอ 8 หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจาหนาทของรฐตามประกาศฉบบน ใหใชบงคบผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวไมถงสองปดวย

ตวอยางกรณทจรต นำารถหลวงไปใชงานแตงลก

อดตคณบดคณะแพทยศาสตรแหงหนง สงใหเจาหนาทไปชวยจดเตรยมงานแตงงานบตรสาว ของตน โดยนำาเกาอพรอมปลอก กระถางตนไม กลองวดโอ โทรทศน สายสญญาณ ขาตงกลองมอนเตอร กลองถายรป ชดสวตเชอร (ชดควบคม) เครองเลนและบนทกดวด ไปใชในการจดงานฯ และนารถยนตสวนกลางไปใชขนของและรบสงเจาหนาทไปทบานของตน ซงทรพยสนทนำาไปใชทกอยางเปนของ คณะแพทยศาสตรฯ (ของสวนรวม) คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดชมลความผดใหดำาเนนคดตอจำาเลย

ในเบองตนจำาเลยใหการปฏเสธ แตตอมาไดยนคารองใหการรบสารภาพในภายหลง พนกงานอยการเปนโจทกยนฟองอดตคณบดคณะแพทยศาสตรฯ เปนจำาเลยในความผดฐานเปนเจาพนกงานมหนาทซอ ทำา จดการ หรอรกษาทรพยใด ๆ ใชอำานาจในตำาแหนงโดยทจรตอนเปนการเสยหายแกรฐ และเปนเจาพนกงานปฏบตหนาทโดยมชอบ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 151 และ 157 การกระทำาของจำาเลยดงกลาว เปนการใชอำานาจในตำาแหนงโดยทจรต นาทรพยสนตาง ๆ ของคณะแพทยศาสตรฯ ไปใชเพอประโยชนสวนตวอนเปนการเสยหายแกรฐ และคณะแพทยศาสตรฯ ศาลอาญาพเคราะหแลวเหนวา การกระทำาของจำาเลยเปนการทจรตในตำาแหนงหนาท พพากษาจำาคก 5 ป ปรบ 2 หมนบาท แตจำาเลยใหการรบสารภาพเปนประโยชนแกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหกงหนง คงจำาคกเหลอ 2 ป 6 เดอน ปรบ 1 หมนบาท เมอพเคราะหพฤตการณ ความรายแรงแหงคดแลวเหนวาเมอจำาเลยทราบการกระทำาของตนและพยายามบรรเทาผลรายทเกดขน โดยการชดใชคาเสยหายแลวในทนท ประกอบกบจำาเลยรบราชการเปนแพทยมานาน ทำาคณความดใหแกหนวยงานและประเทศชาตมาโดยตลอด ทงจำาเลยมเคยกระทำาความผดอาญาใด ๆ และไมเคยไดรบโทษจำาคกมากอน โทษจำาคกจงใหรอลงอาญาไว 2 ป

ตวอยาง...กจกรรมทมความเสยง หวหนาหนวยงานซงครอบครวประกอบธรกจรบเหมากอสราง แตง

ตงใหญาต/คนสนท/คนทมความสมพนธฉนญาต ขนเปนผอานวยการกองพสด

- การชวยญาตมตรหรอคนสนทใหไดงานในหนวยงานทตนมอำานาจ - การรบงานนอกหรอการทำาธรกจทเบยดบงเวลาราชการ/งานโดย

รวมของหนวยงาน - การนำาขอมลลบ/ขอมลภายในมาใชหาประโยชนใหแกตนเองหรอ

พวกพอง - การรบผลประโยชนหรอการเรยกรองสงตอบแทนจากการปฏบตงาน

ในหนาทความรบผดชอบ

ตวอยางกรณทจรต นำารถหลวงไปใชงานแตงลก

อดตคณบดคณะแพทยศาสตรแหงหนง สงใหเจาหนาทไปชวยจดเตรยมงานแตงงานบตรสาว ของตน โดยนำาเกาอพรอมปลอก กระถางตนไม กลองวดโอ โทรทศน สายสญญาณ ขาตงกลองมอนเตอร กลองถายรป ชดสวตเชอร (ชดควบคม) เครองเลนและบนทกดวด ไปใชในการจดงานฯ และนารถยนตสวนกลางไปใชขนของและรบสงเจาหนาทไปทบานของตน ซงทรพยสนทนำาไปใชทกอยางเปนของ คณะแพทยศาสตรฯ (ของ

สวนรวม) คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดชมลความผดใหดำาเนนคดตอจำาเลย ในเบองตนจำาเลยใหการปฏเสธ แตตอมาไดยนคารองใหการรบสารภาพในภายหลง พนกงานอยการเปนโจทกยนฟองอดตคณบดคณะแพทยศาสตรฯ เปนจำาเลยในความผดฐานเปนเจาพนกงานมหนาทซอ ทำา จดการ หรอรกษาทรพยใด ๆ ใชอำานาจในตำาแหนงโดยทจรตอนเปนการเสยหายแกรฐ และเปนเจาพนกงานปฏบตหนาทโดยมชอบ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 151 และ 157 การกระทำาของจำาเลยดงกลาว เปนการใชอำานาจในตำาแหนงโดยทจรต นาทรพยสนตาง ๆ ของคณะแพทยศาสตรฯ ไปใชเพอประโยชนสวนตวอนเปนการเสยหายแกรฐ และคณะแพทยศาสตรฯ ศาลอาญาพเคราะหแลวเหนวา การกระทำาของจำาเลยเปนการทจรตในตำาแหนงหนาท พพากษาจำาคก 5 ป ปรบ 2 หมนบาท แตจำาเลยใหการรบสารภาพเปนประโยชนแกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหกงหนง คงจำาคกเหลอ 2 ป 6 เดอน ปรบ 1 หมนบาท เมอพเคราะหพฤตการณ ความรายแรงแหงคดแลวเหนวาเมอจำาเลยทราบการกระทำาของตนและพยายามบรรเทาผลรายทเกดขน โดยการชดใชคาเสยหายแลวในทนท ประกอบกบจำาเลยรบราชการเปนแพทยมานาน ทำาคณความดใหแกหนวยงานและประเทศชาตมาโดยตลอด ทงจำาเลยมเคยกระทำาความผดอาญาใด ๆ และไมเคยไดรบโทษจำาคกมากอน โทษจำาคกจงใหรอลงอาญาไว 2 ป

ตวอยาง...กจกรรมทมความเสยง หวหนาหนวยงานซงครอบครวประกอบธรกจรบเหมากอสราง แตง

ตงใหญาต/คนสนท/คนทมความสมพนธฉนญาต ขนเปนผอานวยการกองพสด

- การชวยญาตมตรหรอคนสนทใหไดงานในหนวยงานทตนมอำานาจ - การรบงานนอกหรอการทำาธรกจทเบยดบงเวลาราชการ/งานโดย

รวมของหนวยงาน - การนำาขอมลลบ/ขอมลภายในมาใชหาประโยชนใหแกตนเองหรอ

พวกพอง - การรบผลประโยชนหรอการเรยกรองสงตอบแทนจากการปฏบตงาน

ในหนาทความรบผดชอบ