· web viewไฟฟ ากระแสค อ แหล งกำเน ดไฟฟ าท...
TRANSCRIPT
แผนการจดการเรยนรมงเนนฐานสมรรถนะและบรณาการปรชญาของ
เศรษฐกจพอเพยง
ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006 ท-ป-น 1-3-2
หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556ประเภทวชา ...............................
สาขาวชา.....................................สาขางาน..................................
จดทำาโดย
ครอดลย กลยาแกว
1
สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ
รายการตรวจสอบและอนญาตใหใชชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา
2100–1006 ควรอนญาตใหใชการสอนได ควรปรบปรงเกยวกบ.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ.....................................................
(.......................................................) หวหนาหมวด / แผนกวชา
............../......................../....................
เหนควรอนญาตใหใชการสอนได ควรปรบปรงดงเสนอ อน ๆ ..........................................................................................................................................................
2
.........................................................................................
..................................................................................
.........................................................................................
..................................................................................
ลงชอ.....................................................
(.......................................................) รองผอำานวยการฝายวชาการ
............../......................../....................
อนญาตใหใชการสอนได อน ๆ .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ.....................................................
(.......................................................) ผอำานวยการ
............../......................../....................
คำานำา
แผนการจดการเรยนร มงเนนฐานสมรรถนะและบรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง วชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
3
วชา 2100–1006 เลมนไดจดทำาขนเพอใชเปนคมอประกอบการสอน หรอเปนแนวทางการสอนในรายวชาเพอพฒนาผเรยนเปนสำาคญ ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ
การจดทำาไดมการพฒนาเพอใหเหมาะสมกบผเรยน โดยแบงเนอหาออกเปน 16 หนวย การจดกจกรรมการเรยนการสอนยดผเรยนเปนสำาคญ มการบรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และคณธรรมจรยธรรม ไวในหนวยการเรยนรตามความเหมาะสม สอดคลองกบเนอหา มแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน พรอมเฉลย มใบงาน กจกรรมปฏบต และสอการเรยนการสอนตาง ๆ เพอใหเกดประสทธผลแกผเรยนมากยงขน
ผจดทำาหวงวาแผนการจดการเรยนรเลมนคงจะเปนแนวทางและเปนประโยชนตอคร-อาจารยและนกเรยน หากมขอเสนอแนะประการใด ผจดทำายนดนอมรบไวเพอปรบปรงแกไขในครงตอไป
ลงชอ อดลย กลยา
แกว
4
สารบญหน
าคำานำา .............................................................................................................................................
ค
สารบญ .........................................................................................................................................
ง
หลกสตรรายวชา ...........................................................................................................................
จ
หนวยการเรยนร ............................................................................................................................
ฉ
หนวยการเรยนรทสอดคลองกบสมรรถนะรายวชา.......................................................................
ช
โครงการจดการเรยนร ..................................................................................................................
ซ
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต .....................................................................................
ญ
ตารางวเคราะหหลกสตรรายวชา ...................................................................................................
ห
แผนการจดการเรยนรท 1 ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส.................................
1
แผนการจดการเรยนรท 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา..................................................
6
แผนการจดการเรยนรท 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน.................................................
12
5
แผนการจดการเรยนรท 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง...........................................................................
18
แผนการจดการเรยนรท 5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน.............................................
23
แผนการจดการเรยนรท 6 การควบคมมอเตอรเบองตน................................................................
29
แผนการจดการเรยนรท 7 ตวตานทาน........................................................................................
35
แผนการจดการเรยนรท 8 ตวเกบประจ........................................................................................
42
แผนการจดการเรยนรท 9 ตวเหนยวนำา........................................................................................
48
แผนการจดการเรยนรท 10 ไดโอด...............................................................................................
55
แผนการจดการเรยนรท 11 ทรานซสเตอร..................................................................................
60
แผนการจดการเรยนรท 12 เอสซอารและไทรแอก......................................................................
66
แผนการจดการเรยนรท 13 เทคนคการบดกร.............................................................................
72
แผนการจดการเรยนรท 14 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ........
78
6
แผนการจดการเรยนรท 15 การทำาโครงงาน...............................................................................
84
แผนการจดการเรยนรท 16 การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ....................
89
หลกสตรรายวชาชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3– 2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
จดประสงครายวชา1. มความเขาใจ และนำาไปใชงานเกยวกบหลกการทำางาน ระบบ
ความปลอดภย ในงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน2. มทกษะเกยวกบการใชเครองมอวดทดสอบวงจรไฟฟาและ
อเลกทรอนกส การเตรยมอปกรณ ประกอบ ทดสอบวงจรไฟฟาและอเลกทรอนกส เลอกเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส
3. มเจตคตและกจนสยทดในการทำางานดวยความละเอยดรอบคอบ ปลอดภย เปนระเบยบ สะอาด ตรงตอเวลา มความซอสตย รบผดชอบ และรกษาสภาพแวดลอม
สมรรถนะรายวชา 1. แสดงหลกการวด ทดสอบ ประกอบวงจรไฟฟาและ
อเลกทรอนกสเบองตนและความปลอดภย2. ประกอบและตรวจสอบวงจรไฟฟาเบองตน
7
3. ตอวงจรและอปกรณควบคมมอเตอรไฟฟาเบองตน4. ตอวงจรและตรวจสอบอปกรณอเลกทรอนกสเบองตน
คำาอธบายรายวชา ศกษาและปฏบตงานเกยวกบหลกการทำางาน ระบบความปลอดภย ใน
งานไฟฟาและอเลกทรอนกส แหลงกำาเนดไฟฟา กฎของโอหม พลงงานไฟฟา วงจรไฟฟาเบองตน วงจรไฟฟาแสงสวาง การควบคมมอเตอรเบองตน อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน อปกรณอเลกทรอนกส R L C หมอแปลงไฟฟา รเลย ไมโครโฟน ลำาโพง อปกรณสารกงตวนำา เทคนคการบดกร การใชมลตมเตอร เครองกำาเนดสญญาณ ออสซลโลสโคป การประกอบวงจรไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
หนวยการเรยนรชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3– 2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
หนวยท
ชอหนวยจำานวนคาบ
ทมาA B C D E F G
1 ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส
4
2 แหลงกำาเนดไฟฟาและ 4
8
พลงงานไฟฟา3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟา
เบองตน4
4 วงจรไฟฟาแสงสวาง 4
5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
4
6 การควบคมมอเตอรเบองตน
4
7 ตวตานทาน 4
8 ตวเกบประจ 4
9 ตวเหนยวนำาตวเหนยวนำา 4
10 ไดโอด 4
11 ทรานซสเตอร 4
12 เอสซอารและไทรแอก 4
13 เทคนคการบดกร 4
14 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
4
15 การทำาโครงงาน 4
16 การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
4
รวม 72
หมายเหต A = หลกสตรรายวชา B = หนงสองานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
C = หนงสอทฤษฎอปกรณอเลกทรอนกสและ D = หนงสออปกรณอเลกทรอนกสและ
วงจร 2 ศนยสงเสรมวชาการ วงจร 2 ศนยสงเสรมอาชวะ
9
E = ทฤษฎและการใชงานอเลกทรอนกสเลม 1 F = งานไฟฟาอเลกทรอนกส (เอกสารอดสำาเนา)
ซเอดยเคชนG = หนงสอ Electronic Principle McGraw – Hill
หนวยการเรยนรทสอดคลองกบสมรรถนะรายวชา
ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3– 2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
หนวยท
ชอหนวยจำานว
นคาบ
ความสอดคลองกบสมรรถนะรายวชา
แสดง
หลกก
ารวด
ทดส
อบ
ประก
อบ ว
งจรไ
ฟฟาแ
ละอเ
ลกทร
อนกส
เบอง
ตน แ
ละปร
ะกอบ
และต
รวจส
อบวง
จรไฟ
ฟาเบ
องตน
ตอวง
จรแล
ะอปก
รณคว
บคมม
อเตอ
รไฟฟ
าเบอง
ตอวง
จรแล
ะตรว
จสอบ
อปกร
ณอเ
ลกทร
อนกส
1 ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส
4
2 แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
4
3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
4
4 วงจรไฟฟาแสงสวาง 4
5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
4
10
6 การควบคมมอเตอรเบองตน
4
7 ตวตานทาน 4
8 ตวเกบประจ 4
9 ตวเหนยวนำาตวเหนยวนำา 4
10 ไดโอด 4
11 ทรานซสเตอร 4
12 เอสซอารและไทรแอก 4
13 เทคนคการบดกร 4
14 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
4
15 การทำาโครงงาน 4
16 การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
4
โครงการจดการเรยนรชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3– 2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
สปดาหท
หนวยท
ชอหนวย/รายการสอน ปฏบตจำานวน
คาบ1 1 ความปลอดภยในงาน
ไฟฟาและอเลกทรอนกสใบงานท 1 การนวดหวใจใหผประสบภยจากไฟดด
4
2 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
ใบงานท 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและกำาลงไฟฟา
4
11
3 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
ใบงานท 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟา เบองตน
4
4 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง ใบงานท 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง
4
5 5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
ใบงานท 5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
4
6 6 การควบคมมอเตอรเบองตน
ใบงานท 6.1 การเรมเดนสปตเฟสมอเตอรใบงานท 6.2 วงจรสตารทมอเตอร 3 เฟสโดยตรง
4
7 7 ตวตานทาน ใบงานท 7.1 แบบของตวตานทานใบงานท 7.2 อานคาสตวตานทานใบงานท 7.3 วดคาตานทาน
4
8 8 ตวเกบประจ ใบงานท 8.1 ลกษณะและรปรางของตวเกบประจใบงานท 8.2 อานคาตวเกบประจใบงานท 8.3 อวดและทดสอบตวเกบประจ
4
9 วดผลและประเมนผลกลางภาคเรยน 410 9 ตวเหนยวนำาตวเหนยวนำา ใบงานท 9.1 ตวเหนยวนำา
ใบงานท 9.2 การวดคาของตวเหนยวนำา
4
11 10 ไดโอด ใบงานท 10 ไดโอด 412 11 ทรานซสเตอร ใบงานท 11 ทรานซสเตอร 413 12 เอสซอารและไทรแอก ใบงานท 12 เอสซอารและ 4
12
ไทรแอก
สปดาหท
หนวยท
ชอหนวย/รายการสอน ปฏบตจำานวน
คาบ14 13 เทคนคการบดกร ใบงานท 13 เทคนคการ
บดกร4
15 14 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
ใบงานท 14.1 การประกอบวงจรเลกทรอนกสเบองตนใบงานท 14.2 การประกอบวงจรเลกทรอนกสเบองตนบนแผนวงจรพมพ
4
16 15 การทำาโครงงาน ใบงานท 15 การทำาโครงงานขนาดเลก
4
17 16 การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
ใบงานท 16.1 การใชงานออสซลโลสโคปใบงานท 16.2 การใชงานเครองกำาเนดสญญาณ
4
18 วดผลและประเมนผลปลายภาคเรยน 4รวม 72
13
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 1 ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส
1.1 ไฟฟาดด1.2 การปฏบตเพอไมให
เกดไฟฟาดด1.3 การปฐมพยาบาล
เบองตนผถกไฟฟาดด
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. บอกถงอนตรายของไฟฟาได
2.อธบายวธการปองกนอนตรายทเกดจากไฟฟาได
3.ปฐมพยาบาลผถกกระแสไฟฟาดดได
4.สามารถปฏบตงานทางดานไฟฟาและอเลกทรอนกสไดอยาง
14
ปลอดภยใบงานท 1 การนวดหวใจใหผประสบภยจากไฟฟาดด
ดานทกษะ 1. ฝกนวดหวใจใหผประสบภย
จากไฟฟาดดได ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
2.1 อะตอม
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบแหลง
15
2.2การเคลอนทของอเลกตรอน
2.3แหลงกำาเนดไฟฟา 2.4ชนดของไฟฟา2.5พลงงานไฟฟา
กำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. อธบายโครงสรางของอะตอมได
2. อธบายการไหลของอเลกตรอนได
3. บอกทมาของแหลงกำาเนดไฟฟาได
4. อธบายโครงสรางของถานไฟฉายได
5. อธบายหลกการทำางานของเครองกำาเนดไฟฟากระแสตรงได
6. อธบายหลกการทำางานของเครองกำาเนดไฟฟากระแสสลบหนงเฟสและสามเฟสได
7. บอกคณสมบตการตอเซลลไฟฟาอนกรมและขนานไดถกตอง
ใบงานท 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและไฟฟา
ดานทกษะ 1. ประกอบและตรวจสอบวงจร
ไฟฟาเบองตน ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา
16
ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
17
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
3.1 กฎของโอหม3.2 วงจรไฟฟาเบองตน3.3 วงจรอนกรม3.4 วงจรขนาน3.5 วงจรผสม
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบกฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. อธบายกฎของโอหมได
ถกตอง2. คำานวณหาคา แรงดน
กระแสและความตานทานจากกฎของโอหมไดถกตอง
3. บอกสวนประกอบของวงจรไฟฟาไดถกตอง
4. บอกลกษณะและคณสมบตของวงจรอนกรมวงจร
18
ขนานและวงจรผสมไดถกตอง5. คำานวณหาคาความ
ตานทาน กระแส และแรงดนจากวงจรอนกรม ขนาน ผสมไดถกตอง
ใบงานท 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟา เบองตน
ดานทกษะ 1. ประกอบและวดทดสอบ
วงจรไฟฟาเบองตน ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
19
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง4.1 หลอดไส4.2หลอดฟลออเรสเซนต4.3หลอดแสงจนทร4.4หลอดคอมแพคฟลออ
เรสเซนต
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบวงจรไฟฟาแสงสวาง
จดประสงคการปฏบต (Performance
20
4.5หลอดคอมแพคบลลาสตภายในชนดอเลกทรอนกส
4.6หลอดคอมแพคบลลาสตภายนอก
Objectives) ดานความร
1. บอกขอดขอเสยของหลอดแตละชนดได
2.อธบายการตอวงจรหลอดไสได
3.อธบายการทำางานวงจรหลอดฟลออเรสเซนตได
4.คำานวณหาคากำาลงงานทเกดขนกบหลอดไฟไดอยางถกตอง
ใบงานท 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง ดานทกษะ 1. ตอและตรวจสอบวงจร
ไฟฟาแสงสวางเบองตน ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006
21
ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
5.1 ฟวส5.2ปลกฟวส 5.3สวตชตดวงจรอตโนมต5.4สวตชทชโน 5.5โหลดเซนเตอร 5.6เซฟตสวตช 5.7การตอสายดน
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบอปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. บอกประโยชนของอปกรณปองกนไฟฟาได
2.อธบายโครงสรางของฟวสแตละชนดได
3.อธบายหลกการทำางานของสวตชตดวงจรอตโนมตได
4.สามารถตดตงเครองตดกระแสไฟฟาอตโนมตเขากบระบบไฟฟาไดอยางถกตอง
5.บอกวธการปรบความไวของเครองตดกระแสไฟฟาอตโนมตไดอยางถกตอง
6. เลอกขนาดของสายดนและการตอลงดนไดอยางถกตอง
ใบงานท 5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอ
ดานทกษะ 1. ประกอบและตรวจสอบ
22
สายดน อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดนเบองตน
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
23
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 6 การควบคมมอเตอรเบองตน
6.1 ความหมายและจดประสงคของการควบคมมอเตอร
6.2 อปกรณทใชสำาหรบการควบคมมอเตอร
6.3 มอเตอรไฟฟากระแสสลบ
6.4 วธการควบคมมอเตอร
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบการควบคมมอเตอรเบองตน
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร1.บอกความหมายและจด
ประสงคของการควบคมมอเตอรได2.บอกอปกรณทใชในการ
ควบคมมอเตอรได3.อธบายหลกการทำางานของ
มอเตอรไฟฟา 1 เฟส และ 3 เฟส ได4.อธบายวธการควบคม
มอเตอร 1 เฟส และ 3 เฟส ไดใบงานท 6.1 การเรมเดนสปต ดานทกษะ
24
เฟสมอเตอรใบงานท 6.2 วงจรสตารทมอเตอร 3 เฟสโดยตรง
1. ตอวงจรและอปกรณควบคมมอเตอรไฟฟาเบองตน
2. ตอวงจรและอปกรณควบคมมอเตอร 3 เฟส เบองตน
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
25
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 7 ตวตานทาน7.1 แบบของตวตานทาน
ไฟฟา7.2 ตวตานทานแบบเลอก
คาได7.3 ตวตานทานแบบ
เปลยนคาได7.4 ตวตานทานชนด
พเศษ
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบตวตานทาน
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร1.บอกลกษณะโครงสรางของ
26
7.5 หนวยของความตานทาน
7.6 การอานคาความตานทานโดยตรง
7.7 การอานคาความตานทานจากรหสตวเลข
7.8 การอานคาความตานทานจากรหสส
7.9 มลตมเตอรแบบแอนะลอก
7.10 มลตมเตอรแบบดจตอล
7.11 การวดความตานทาน
ตวตานทานแตละแบบไดถกตอง2.เลอกใชงานตวตานทานแตละ
ชนดไดเหมาะสมและถกตอง3.อานคาความตานทานจาก
รหสสไดถกตอง4.วดและทดสอบคาความตาน
โดยใชโอหมมเตอรได
ใบงานท 7.1 แบบของตวตานทานใบงานท 7.2 อานคาสตวตานทานใบงานท 7.3 วดคาตานทาน
ดานทกษะ 1. แสดงความรเกยวกบ
รปแบบของตวตานทาน2. อานคาสตวตานทานตาม
กำาหนด3. วดและอานคาความ
ตานทานดวยแอนะลอกและดจตอลมเตอร
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน
27
ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
28
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 8 ตวเกบประจ8.1 โครงสรางภายในของ
ตวเกบประจ 8.2 ชนดของตวเกบประจ 8.3 หนวยของตวเกบ
ประจ 8.4 คณสมบตทวไปเกยว
กบตวเกบประจ8.5 วธอานคาตวเกบประจ 8.6 การตรวจสอบ
คณสมบตของตวเกบประจ8.7 การตรวจสอบ
คณสมบตของตวเกบประจโดยใชโอมหมเตอร
8.8 การวดคาความจของตวเกบประจโดยใชดจตอลมลตมเตอร
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบตวเกบประจ
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร1. บอกลกษณะโครงสรางของ
ตวเกบประจได2.บอกรปรางและสญลกษณ
ของตวเกบประจชนดตาง ๆ ได3.บอกคณสมบตและหนาทของ
ตวเกบประจแตละชนดได4. อานคาความจจากตวเลขตว
อกษร รหสตวเลขและรหสสบนตวเกบประจได
5.แปลงหนวยคาความจของตวเกบประจได
6.บอกการใชโอหมมเตอรตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจได
7.บอกการวดคาความจของตวเกบประจได
ใบงานท 8.1 ลกษณะและรปรางของตวเกบประจใบงานท 8.2 อานคาตวเกบประจ
ดานทกษะ 1. แสดงความรเกยวกบ
ลกษณะและรปรางของตวเกบประจ
29
ใบงานท 8.3 วดและทดสอบตวเกบประจ
2. อานคาตวเกบประจจากตวเลขตวอกษรและรหสส
3. วดและทดสอบตวเกบประจดวยมเตอร
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
30
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 9 ตวเหนยวนำา9.1 หลกการเบองตน
เกยวกบตวเหนยวนำา 9.2 หนวยของตวเหนยว
นำา 9.3 ชนดของตวเหนยวนำา 9.4 ตวเหนยวนำาทใชใน
งานไฟฟาอเลกทรอนกส 9.5 หลกการทำางานของ
หมอแปลง 9.6 ประเภทหมอแปลงไฟ
ฟา9.7 รเลย 9.8 ลำาโพง 9.9 ไมโครโฟน
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบตวเหนยวนำา
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร1. อธบายการเกดสนามแม
เหลกจากตวเหนยวนำาได2. บอกลกษณะโครงสรางของ
หมอแปลงไฟฟาได3. บอกชนดของหมอแปลงไฟ
ฟา4. อธบายรปรางสญลกษณ
31
9.10 การวดตวเหนยวนำาโดยใชโอหมมเตอร
9.11 การวดตวเหนยวนำาโดยใชอารแอลซดจตอลมเตอร
ของตวเหนยวนำาชนดตาง ๆ 5. บอกคณสมบตและหนาท
ของตวเหนยวนำาแตละชนดได6. อธบายการวดคาความ
ตานทานของขดลวดเหนยวนำาโดยใชโอหมมเตอรได
7. อธบายการวดคาความเหนยวนำาโดยใชแอลซมเตอรได
8. วเคราะหอาการเสยของตวเหนยวนำาโดยใชมเตอรได
ใบงานท 9.1 ตวเหนยวนำาใบงานท 9.2 การวดคาของตวเหนยวนำา
ดานทกษะ 1. แสดงความรเกยวกบ
ชนด รปรางและสญลกษณของตวเหนยวนำา
2. วดและทดสอบตวเหนยวนำาดวยมเตอร
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
32
รอบคอบ
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 10 ไดโอด สมรรถนะยอย (Element of Competency)
33
10.1 โครงสรางและคณสมบตของไดโอด
10.2 การวดตรวจสอบไดโอด
10.3 ชนดของไดโอดกำาลงและคณสมบตทสำาคญของไดโอด
10.4 ไดโอดปลอยแสง
แสดงความรเกยวกบไดโอด
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. อธบายโครงสรางของได
โอดได2. บอกวธการจายไฟไบแอสให
ไดโอดไดถกตอง3. บอกการวดคาความตานทาน
ของไดโอดแตละชนดได4. บอกการตรวจสอบหาชนด
ของสารทนำามาใชทำาไดโอดได5. บอกการตรวจสอบสภาพด
หรอเสยของไดโอดไดใบงานท 10 ไดโอด ดานทกษะ
1. วดและตรวจสอบไดโอดดวยมลตมเตอร
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา
34
ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 11 ทรานซสเตอร11.1 โครงสรางของ
ทรานซสเตอร11.2 ความหมายของ
อกษรและตวเลขบนตวถงทรานซสเตอร
11.3 การจดแรงไฟใหทรานซสเตอรทำางาน
11.4 การตรวจสอบขาทรานซสเตอร
11.5 การหาคาอตราขยายของทรานซสเตอร
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบทรานซสเตอร
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. เขยนโครงสรางของ
ทรานซสเตอรไดถกตอง2. บอกความหมายของตว
อกษรและตวเลขบนทรานซสเตอรไดถกตอง
3. อธบายการจดแรงไฟไบอสใหทรานซสเตอรไดถกตอง
4. สามาถวดคาความตานทานระหวางขา ตาง ๆ ของทรานซสเตอรไดถกตอง
5. สามารถตรวจสอบหาขาและ
35
ชนดของทรานซสเตอรได6. สามารถตรวจสอบอตราการ
ขยายกระแสของทรานซสเตอรได7. บอกไดวาทรานซสเตอรท
ตรวจสอบดหรอชำารดใบงานท 11 ทรานซสเตอร ดานทกษะ
1. วดและทดสอบทรานซสเตอรดวยมลตมเตอร
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
36
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 12 เอสซอารและไทรแอก
12.1 โครงสรางและการทำางานของ เอสซอาร
12.2 โครงสรางและการ
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบเอสซอารและไทรแอก
37
ทำางานของ ไทรแอก12.3 การตรวจสอบ
คณสมบตของ เอสซอารและไทรแอกโดยใชโอหมมเตอร
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1.อธบายการวดคาความ
ตานทานระหวางขาตาง ๆ ของเอสซอารและไทรแอกได
2. บอกวธการตรวจสอบหาขาของเอสซอารและไทรแอกได
3. บอกวธการจดชนวนและกระแสยดของเอสซอารและไทรแอกได
4. สามารถตรวจสอบเอสซอารและไทรแอกทดหรอชำารดได
ใบงานท 12 เอสซอารและไทรแอก
ดานทกษะ 1. วดและทดสอบเอสซอารและ
ไทรแอกดวยมลตมเตอร ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
38
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 13 เทคนคการบดกร 13.1 13.2 13.3 13.4 การปอกสายไฟ 13.5
บนแผนวงจรพมพ 13.613.7 การถอนจดบดกร
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
แสดงความรเกยวกบเทคนคการบดกร
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. อธบายความหมายของ
การบดกรได2.บอกคณสมบตของตะกว
บดกรได3.บอกขนตอนการบดกรไดถก
ตอง4.อธบายขนตอนการปลอก
สายไฟไดถกตอง5.บอกการบดกรสายไฟชนด
ตาง ๆ เขากบอปกรณและแผนวงจรพมพได
6.บอกการจดวางอปกรณลง
39
บนแผนวงจรพมพ บดกรและตดขาอปกรณตาง ๆ ไดอยางถกวธ
7.อธบายวธการการถอดอปกรณออกจากแผนวงจรพมพไดถกตอง
ใบงานท 13 เทคนคการบดกร ดานทกษะ 1. บดกรอปกรณ
อเลกทรอนกสบนแผนวงจรพมพ ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
40
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 14 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
14.1 วงจรเรยงกระแส
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
1.แสดงความรเกยวกบการประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
41
14.2 วงจรเรยงกระแสแบบครงคลน
14.3 วงจรเรยงกระแสแบบเตมคลน
14.4 วงจรเรยงกระแสแบบบรดจ
14.5 หลกการเบองตนในการคดลอกแผนวงจรพมพ
14.6 การรางแบบสำาหรบการเตรยมการเพอตอวงจร
14.7 การคดลอกวงจรจากลายวงจรพมพสำาเรจรป
2. ประกอบวงจรอเลกทรอนกสลงบนแผนวงจรพมพ
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. บอกชนดวงจรเรยง
กระแส2. อธบายการทำางานของวงจร
เรยงกระแสได3. บอกสตรการคำานวณหาแรง
ดนไฟฟากระแสตรงได4. ประกอบวงจรโดยการบดกร
ไดถกตอง 5. ทดสอบการทำางานของวงจร
ไดถกตอง6. สามารถทดลองวงจรจายไฟ
กระแสตรงแบบตาง ๆ โดยใชวธการบดกรได
7. สามารถคดลอกวงจรจากลายวงจรพมพสำาเรจรปได
8. ประกอบวงจรบนแผนวงจรพมพได
ใบงานท 14.1 การประกอบวงจรเลกทรอนกสเบองตนใบงานท 14.2 การประกอบวงจรเลกทรอนกสเบองตนบนแผนวงจรพมพ
ดานทกษะ 1. ประกอบวงจร
อเลกทรอนกสเบองตน2. ประกอบวงจร
อเลกทรอนกสเบองตนบนแผน
42
วงจรพมพ ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณ
าการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
43
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 15 การทำาโครงงาน15.1 ความสำาคญในการ
สรางโครงงาน15.2 ขนตอนการทำาโครง
งาน
สมรรถนะยอย (Element of Competency)
1. สรางโครงงานขนาดเลกจากชดคต
2. แสดงความรเกยวกบการทำาโครงงานขนาดเลก (Mini Projects)
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1.สรางโครงงานทเปนพนฐาน
ทางอเลกทรอนกส และประกอบชดคตทไมซบซอนมากได
44
2. นำาโครงงานทจดสรางขนมาใชประโยชนในชวตประจำาวนได
3. วดและตรวจสอบการทำางานของวงจรทจดสรางโครงงานได
4. แกปญหาตาง ๆ ทอาจเกดขนจากวงจรทจดสรางโครงงานได
ใบงานท 15 การทำาโครงงาน ดานทกษะ 1. วดทดสอบและประกอบ
วงจรอเลกทรอนกสเบองตนตามโครงงาน
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
45
สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบตชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
ชอเรอง สมรรถนะยอยและจดประสงคการปฏบต
หนวยท 16 การใชงานออส สมรรถนะยอย (Element of
46
ซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
16.1 ออสซลโลสโคป 16.2 การอานคาทหนาจอ
ออสซลโลสโคป16.3 การอานคาบเวลาและ
ความถ16.4 การอานคาแรงดน
ไฟฟากระแสสลบ16.5 ชอและหนาทการ
ทำางานของปมปรบ 16.6 สายโพรบวด
สญญาณ 16.7 ชนดของเครอง
กำาเนดสญญาณ16.8 คณสมบตทางเทคนค
และปมปรบตาง ๆ ของเครองกำาเนดสญญาณ
Competency) 1. แสดงความรเกยวกบ
การใชออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
2. ใชงาน ออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณตามการทดลอง
จดประสงคการปฏบต (Performance Objectives)
ดานความร 1. บอกตำาแหนงปมปรบ
ตาง ๆ ของออสซลโลสโคปได2.บอกหนาท และการทำางาน
ของปมปรบตาง ๆ ของออสซลโลสโคปไดอยางถกตอง
3.สามารถใชออสซลโลสโคปวดสญญาณไดถกตอง
4.อธบายการทำางานของปมปรบเครองกำาเนดสญญาณความถได
5.สามารถใชเครองกำาเนดสญญาณไดถกตอง
ใบงานท 16.1 การใชงานออสซลโลสโคปใบงานท 16.2 การใชงานเครองกำาเนดสญญาณ
ดานทกษะ 1. ใชงานออสซลโลสโคปตาม
การทดลอง2. ใชเครองกำาเนด
สญญาณความถตามการทดลอง
47
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร
ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและ
รอบคอบ
48
ตารางวเคราะหหลกสตรรายวชาชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100 – 1006 ท–ป–น 1 –3–2 จำานวนคาบสอน 4 คาบ : สปดาห ระดบชน ปวช .
พฤตกรรม
ชอหนวย
พทธพสย
ทกษะ
พสย
จตพส
ย
รวม
ลำาดบ
ความ
สำาคญ
ความ
รควา
มจำา คว
ามเข
าใจ
ประย
กต-น
ำาไป
ใช
วเคร
าะห
สงกว
า
บทท 1 ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส
1 2 3 5 5 16 2
บทท 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
1 1 3 4 4 13 5
บทท 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
2 2 2 3 5 14 4
บทท 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง
1 3 2 5 5 16 2
บทท 5 อปกรณปองกนไฟฟาและ การตอสายดน
2 3 3 5 3 16 2
บทท 6 การควบคมมอเตอรเบองตน
2 2 3 5 3 15 3
บทท 7 ตวตานทาน 2 2 3 5 3 15 3
49
บทท 8 ตวเกบประจ 2 2 3 5 3 15 3บทท 9 ตวเหนยวนำาตวเหนยวนำา
2 2 3 5 3 15 3
บทท 10 ไดโอด 2 2 3 5 3 15 3บทท 11 ทรานซสเตอร 2 2 3 5 3 15 3บทท 12 เอสซอารและไทรแอก
2 2 3 5 3 15 3
บทท 13 เทคนคการบดกร
2 1 2 5 3 13 5
บทท 14 การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
2 2 2 5 3 14 4
บทท 15 การทำาโครงงาน 1 2 3 5 4 15 3บทท 16 การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
2 2 3 5 5 17 1
รวม 28 32 44 77 58ลำาดบความสำาคญ 3 2 1
แผนการจดการเรยนรท 1 หนวยท 1
ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส
สอนครงท 1/18
ชอเรอง ความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง
50
1.1 ไฟฟาดด ใบงานท 1 การนวดหวใจใหผประสบภยจาก
1.2 การปฏบตเพอไมใหเกดไฟฟาดด ไฟฟาดด1.3 การปฐมพยาบาลเบองตนผถกไฟฟาดด
แนวคดสำาคญไฟฟาเปนพลงงานชนดหนง มทงโทษและประโยชนในเวลาเดยวกน
หากใชถกวธจะเกดประโยชนมหาศาล หากใชผดวธจะมโทษมหาศาลเชนเดยวกน การเกดไฟฟาดดเกดจากกระแสไฟฟาไหลผานรางกาย ซงอนตรายมากนอยทเกดตอรางกายจะแตกตางกน ตามปรมาณกระแสไฟฟาไหลผานและระยะเวลาทกระแสไหลผาน
การปฏบตงานทางดานไฟฟาและอเลกทรอนกสทปลอดภย ผใชไฟฟาจะตองทราบและเขาใจคณสมบตทางไฟฟา ตองระมดระวง ไมประมาท ทำางานอยางเปนระบบและรอบคอบ คำานงถงกฎแหงความปลอดภยขณะทำางาน
การชวยเหลอผประสบอบตเหตจากไฟฟาเปนสงจำาเปนและสำาคญอยางยง ตองกระทำาอยางถกวธ รวดเรว รอบคอบ ระมดระวง และมสต ทำาใหผประสบอบตเหตมอนตรายนอยและมโอกาสรอดพนจากอนตรายสงสด
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกถงอนตรายของไฟฟาได 1. ฝกนวดหวใจใหผประสบภยจากไฟฟาดดได
2. อธบายวธการปองกนอนตรายทเกดจาก
51
ไฟฟาได 3. ปฐมพยาบาลผถกกระแสไฟฟาดดได4. สามารถปฏบตงานทางดานไฟฟาและ
อเลกทรอนกสไดอยางปลอดภย
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ1.1 ไฟฟาดด
ไฟฟาดด เปนอาการทเกดจากกระแสไฟฟาไหลผานรางกายโดยรางกายของมนษยจะเปนตวนำาไฟฟา อาการทถกไฟฟาดดจะขนอยกบปรมาณของกระแสทไหลผานรางกายและระยะเวลาทถกดดดงนน จงควรระมดระวงไมใหรางกายไปสมผสตวนำาไฟฟาทมกระแสไฟฟา โดยทสวนหนงของรางกายสมผสกบพนดนหรอสมผสกบตวนำาไฟฟาทตดตงอยบนพนดน ซงจะทำาใหมกระแสไหลผานรางกายลงดนไดงาย
1.2 การปฏบตเพอไมใหเกดไฟฟาดดในชวตประจำาวน นบตงแตในบานพกอาศยในสถานททำางาน ตลอด
จนถนน จะประกอบดวยไฟฟาอปกรณไฟฟาตาง ๆ จงควรดแลและระมดระวงตวเองเพอความปลอดภยและปองกนอนตรายทเกดจากไฟฟา ดงน
1. ระมดระวงไมใหมอหรอสวนใดของรางกายไปสมผสกบอปกรณไฟฟาทชำารดตามถนน
52
2. ควรสงเกตหมนตรวจสอบและไมควรตงเสาอากาศโทรทศน บรเวณทมสายไฟฟาแรงสง
3. ถารางกายเปยกไมควรแตะตองอปกรณไฟฟาเพราะอาจจะถกกระแสไฟฟาดดและอาจเสยชวตได
4. อยาวางสายไฟฟาสอดไวใตพนพรมหรอวางของหนกกดทบ5. ควรตอสายดนจากโครงโลหะผานหลกดนลงดนโดยเฉพาะตเยน
หรอตแชทตงไวกบพนซเมนตหรอพนทชนแฉะ
6. อยาใชไฟฟาชอตปลา เพราะอาจจะทำาใหเกดอนตรายถงชวตได7. ถาพบอปกรณไฟฟาชำารด ตองรบแกไขซอมแซมทนท8. สายไฟแตกฉนวนหลดตองใชเทปฉนวนไฟฟาพนหมลวดตวนำาให
มดชดและแนนหนา9. เตารบชนดทตอแยกไดหลายทางไมควรใชในเวลาเดยวกนเพราะ
จะทำาใหกระแสไฟฟาไหลในเตารบสงมากเกนไปซงจะทำาใหโหลดเกนเปนเหตใหเกดความรอน ทำาใหฉนวนเสยหาย กระแสไฟฟาลดวงจรเกดไฟลกไหมได
1.3 การปฐมพยาบาลเบองตนผถกไฟฟาดดการชวยเหลอผถกไฟฟาดดทหยดหายใจสามารถทำาไดหลายวธแต
วธการผายปอดพรอมกบนวดหวใจจะเปนวธทมประสทธภาพและไดผลดทสดในการทจะชวยเหลอผทหยดหายใจใหกลบมาหายใจไดอกครงหนง
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 1/18, คาบท 1-4/56)1. ครชแจงรายละเอยดเกยวกบคำาอธบายรายวชา จดประสงค
รายวชา การวดผลและประเมนผลการเรยน คณลกษณะนสยทตองการใหเกดขน และขอตกลงในการเรยน
2. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 1 ใชเวลาประมาณ 20 นาท
3. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1 4. ขนนำาเขาสบทเรยน
53
4.1 ครอธบายความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส4.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส4.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
5. ขนสอน5.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 1 เรองความ
ปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส5.2 ครเชญวทยากรผมความรมาบรรยายและสาธตวธการ
ปฐมพยาบาลเบองตนผถกไฟฟาดด5.3 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตาม
ใบงานท 15.4 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 1 การนวดหวใจใหผประสบ
ภยจากไฟฟาดด5.5 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน5.6 นกเรยนทำาแบบฝกหด
6. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
7. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร1. สอการเรยนร
1.1 หนงสอเรยน หนวยท 1 เรองความปลอดภยในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส
1.2 แบบฝกหด1.3 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
2. แหลงการเรยนร
54
2.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน ของสำานกพมพตาง ๆ
2.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล1. การวดผลและการประเมนผล
1.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
1.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน1.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน1.4 ตรวจแบบฝกหด
2. เกณฑการวดและประเมนผล2.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ2.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ2.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ2.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเหนอเวลาเรยนไมม
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 12. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 13. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 1
55
เอกสารอางอง1. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด2. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
56
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
57
แผนการจดการเรยนรท 2 หนวยท 2 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
สอนครงท 2/18
ชอเรอง แหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง2.1 อะตอม ใบงานท 2 แหลง
กำาเนดไฟฟาและไฟฟา2.2 การเคลอนทของอเลกตรอน2.3 แหลงกำาเนดไฟฟา2.4 ชนดของไฟฟา2.5 พลงงานไฟฟา
แนวคดสำาคญอะตอมจะประกอบไปดวยอนภาคไฟฟาเลก ๆ 3 ชนด คออเลกตรอน
โปรตอนและนวตรอนโดยทอเลกตรอนจะมประจไฟฟาเปนลบ โปรตอนมประจไฟฟาเปนบวก และในนวตรอนมประจไฟฟาเปนกลางในสภาวะปกตอะตอมจะมสภาพเสถยร ถาอเลกตรอนทอยวงนอกสดไดรบพลงงานกจะทำาใหอเลกตรอน เคลอนทไปอยในอะตอมทอยถดไปทำาใหเกดการไหลของอเลกตรอนพลงงานทจะทำาใหอเลกตรอนในวตถตวนำาไหลได คอแหลงกำาเนดไฟฟาเชนถานไฟฉาย การกำาเนดไฟฟาสามารถกำาเนดไดจากหลายแหลง เชน การเสยดส การกด จากแสงอาทตย ความรอน ปฏกรยาเคม และสนามแมเหลกไฟฟา แหลงกำาเนดไฟฟาจากแสงเชนโซลา
58
เซลล ปฏกรยาเคมเชนถานไฟฉาย จากสนามแมเหลกไฟฟา เชนจากเครองกำาเนดไฟฟา ไฟฟาจะแบงเปนไฟฟาสถตและไฟฟากระแส แตทนยมใชงานคอไฟฟากระแสซงจะมไฟฟากระแสสลบและไฟฟากระแสตรง
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. อธบายโครงสรางของอะตอมได1. ประกอบและตรวจสอบวงจรไฟฟาเบองตน
2. อธบายการไหลของอเลกตรอนได 3. บอกทมาของแหลงกำาเนดไฟฟาได4. อธบายโครงสรางของถานไฟฉายได5. อธบายหลกการทำางานของเครองกำาเนดไฟฟา
กระแสตรงได6. อธบายหลกการทำางานของเครองกำาเนดไฟฟา
กระแสสลบหนงเฟสและสามเฟสได7. บอกคณสมบตการตอเซลลไฟฟาอนกรมและ
ขนานไดถกตอง
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
59
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ2.1 อะตอม
สสารทมในโลกนประกอบดวยอนภาคเลก ๆ ซงเรยกวาอะตอม (Atoms) หรอ ปรมาณ ภายในอะตอมจะประกอบไปดวยอนภาคไฟฟาเลก ๆ 3 ชนด คออเลกตรอน โปรตอนและนวตรอน โดยทอเลกตรอนจะมประจไฟฟาเปนลบ โปรตอนมประจไฟฟาเปนบวก และในนวตรอนมประจไฟฟาเปนกลาง การอยรวมกนของอนภาคทงสามในอะตอมเปนลกษณะทโปรตอนและนวตรอนรวมกนอยตรงกลาง เรยกวา นวเคลยส และมอเลกตรอนโคจรอยรอบ ๆ
2.2 การเคลอนทของอเลกตรอนภายในอะตอมจะมอเลกตรอนโคจรอยรอบ ๆ นวเคลยสเปนวง ๆ
อเลกตรอนทอยวงนอกสด เรยกวา อเลกตรอนอสระ ถาอเลกตรอนทอยวงนอกนไดรบพลงงานกจะทำาใหอเลกตรอนเคลอนทไปอยในอะตอมทอยถดไปทำาใหเกดการไหลของอเลกตรอน พลงงานทจะทำาใหอเลกตรอนในวตถตวนำาไหลได คอเครองกำาเนดไฟฟาเชนถานไฟฉาย โดยจะทำาหนาททงการรบและจายอเลกตรอน ซงเรยกวา ขวไฟฟาโดยกำาหนดไววาขวทรบอเลกตรอนเรยกวา ขวบวก ขวทจายอเลกตรอนเรยกวา ขวลบ กระแสอเลกตรอนจะไหลจากขวลบไปหาขวบวก
2.3 แหลงกำาเนดไฟฟา แหลงกำาเนดไฟฟามหลายชนดสามารถจำาแนกไดดงน1. แหลงกำาเนดไฟฟาทเกดขนจากการเสยดสของวตถ 2. แหลงกำาเนดไฟฟาทเกดขนจากพลงงานทางเคม3. แหลงกำาเนดไฟฟาทเกดขนจากพลงงานแมเหลกไฟฟา4. แหลงกำาเนดไฟฟาทเกดขนจากพลงงานแสง
60
5. แหลงกำาเนดไฟฟาทเกดขนจากพลงงานความรอน6. แหลงกำาเนดไฟฟาทเกดขนจากแรงกด
2.4 ชนดของไฟฟาไฟฟาแบงออกเปน 2 ชนด ดงน1. ไฟฟาสถตเกดขนจากการเสยดส โดยการนำาสารตาง
ชนดมาถกนอเลกตรอนทอยในวงจรโคจรของสารทงสองอาจชนกนไดทำาใหสารชนหนงสญเสยอเลกตรอนไปใหกบสารหนง แตเนองจากวาสารเหลานไมไดตอกบสารภายนอก อเลกตรอนไมมโอกาสถายเทไดจงคงอยทสารนน จงเรยกไฟฟาแบบนวาไฟฟาสถต
2. ไฟฟากระแสคอ แหลงกำาเนดไฟฟาทมนษยคดคนขนมา เกดจากการเคลอนทของอเลกตรอนไปตามสายตวนำาหรอสายไฟฟาดวยความเรวเทาแสงคอ 186,000 ไมล ตอวนาท หรอ 300 ลานเมตรตอวนาทไฟฟากระแส เปนไฟฟาทใชอยในบานพกอาศย และในโรงงานอตสาหกรรมทวไป
2.5 พลงงานไฟฟาพลงงานไฟฟา (Energy) หมายถง ความสามารถของแรงดนไฟฟาททำาใหประจไฟฟาเคลอนท
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 2/18, คาบท 5-8/56)8. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 2 ใชเวลาประมาณ
20 นาท9. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 2 10. ขนนำาเขาสบทเรยน
10.1 ครอธบายแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา10.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา10.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
11. ขนสอน
61
11.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 2 เรองแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
11.2 ครนำาตวอยางแหลงกำาเนดไฟฟากระแสตรงมาแสดงใหนกเรยนด แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย
11.3 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 2
11.4 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 2 แหลงกำาเนดไฟฟาและไฟฟา
11.5 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
11.6 นกเรยนทำาแบบฝกหด12. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน13. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร3. สอการเรยนร
3.1 หนงสอเรยน หนวยท 2 เรองแหลงกำาเนดไฟฟาและพลงงานไฟฟา
3.2 ตวอยางแหลงกำาเนดไฟฟากระแสตรง3.3 แบบฝกหด3.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
4. แหลงการเรยนร4.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ4.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล3. การวดผลและการประเมนผล
62
3.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
3.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน3.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน3.4 ตรวจแบบฝกหด
4. เกณฑการวดและประเมนผล4.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ4.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ4.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ4.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 22. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 23. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 2
เอกสารอางอง3. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด
63
4. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตามบรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
64
.................................................................................................................
..........................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................)
65
ตวแทนนกเรยน ครผสอน
66
แผนการจดการเรยนรท 3 หนวยท 3 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
สอนครงท 3/18
ชอเรอง กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง3.1 กฎของโอหม ใบงานท 3 กฎของโอหมและ
วงจรไฟฟา 3.2 วงจรไฟฟาเบองตน เบองตน3.3 วงจรอนกรม3.4 วงจรขนาน3.5 วงจรผสม
แนวคดสำาคญยอรจซมอนโอหม นกฟสกสชาวเยอรมน ไดคดคนกฎของโอหมกลาว
วา ความสมพนธของแรงดนกระแสและความตานทาน โดยปรมาณของกระแสไฟฟาทไหลในวงจรจะเปลยนแปลงไปตามคาแรงดนทจายใหกบวงจรนนแตเปลยนแปลงเปนสวนกลบกบความตานทานไฟฟา วงจรไฟฟาเบองตนมสวนประกอบหลก 3 สวนคอแหลงจายไฟฟา สายตวนำา และโหลด วงจรอนกรม คอการนำาเอาอปกรณทางไฟฟามาตอกนในลกษณะทปลายดานหนงของอปกรณตวท 1 ตอเขากบอปกรณตวท 2 จากนนนำาปลายทเหลอของอปกรณตวท 2 ไปตอกบอปกรณตวท 3 ไปเรอย ๆ ม
67
ผลทำาใหกระแสทไหลในวงจรมคาเทากน ความตานทานรวมของวงจรมคาเทากบความตานทานทกตวรวมกน วงจรขนาน คอวงจรทเกดจากการตออปกรณไฟฟาตงแต 2 ตวขนไปตอครอมหลงชนหลงกนไปเรอย ๆ มผลทำาใหคาของแรงดนไฟฟาทตกครอมอปกรณไฟฟาแตละตวมคาเทากน สวนการไหลของกระแสไฟฟาจะมตงแต 2 ทางขนไปสวนคาความตานทานรวมภายในวงจรขนานจะมคาเทากบผลรวมของสวนกลบของคาความตานทานทกตวรวมกน วงจรผสมเปนการตออปกรณไฟฟาดงแต 3 ตวขนไปตอกนเปนวงจรอนกรมและวงจรขนานผสมกนไปทำาใหคณสมบตวงจรเปลยนไปตามวงจรอนกรมและวงจรขนาน
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบกฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. อธบายกฎของโอหมไดถกตอง1. ประกอบและวดทดสอบวงจรไฟฟา
2. คำานวณหาคา แรงดน กระแสและความ เบองตน
ตานทานจากกฎของโอหมไดถกตอง 3. บอกสวนประกอบของวงจรไฟฟาไดถกตอง4. บอกลกษณะและคณสมบตของวงจรอนกรม
วงจรขนานและวงจรผสมไดถกตอง5. คำานวณหาคาความตานทาน กระแส และแรงดน
จากวงจรอนกรม ขนาน ผสมไดถกตอง
68
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ3.1 กฎของโอหม
ยอรจซมอนโอหม (George Simon Ohm) นกฟสกสชาวเยอรมน ไดคดคนกฎของโอหมโดยกลาววา ในวงจรไฟฟาใด ๆ จะประกอบดวยสวนสำาคญ 3 สวน คอ แหลงจายพลงงานไฟฟาซงประกอบดวยแรงดนไฟฟาและกระแสไฟฟาอปกรณไฟฟาหรอความตานทานไฟฟา ความสำาคญของวงจรไฟฟาทจะตองคำานงถงเมอมการตอวงจรไฟฟาใด ๆ จะตองทราบคาแรงดนและกระแสทจะทำาใหอปกรณไฟฟาไมเสยหายดงนนจงไดสรปเปนกฎของโอหมออกมาดงน คอ
1) ในวงจรใด ๆ กระแสไฟฟา (I) ทไหลในวงจรนนจะเปนแปรผนตรงกบแรงดนไฟฟา (E)
I E2) ในวงจรใด ๆ กระแสไฟฟาทไหลในวงจรนนจะแปรผนตรงกบความ
ตานทานไฟฟา (R)I
สามารถเขยนเปนสตรคำานวณไดดงนI =
3.2 วงจรไฟฟาเบองตนวงจรไฟฟาเบองตน มสวนประกอบหลก 3 สวน คอ แหลงจาย
ไฟฟา สายตวนำา และโหลด3.3 วงจรอนกรม
69
วงจรอนกรม (Series Circuit) หมายถงการนำาเอาอปกรณทางไฟฟามาตอกนในลกษณะทปลายดานหนงของอปกรณตวท 1 ตอเขากบอปกรณตวท 2 จากนนนำาปลายทเหลอของอปกรณตวท 2 ไปตอกบอปกรณตวท 3 และจะตอลกษณะนไปเรอย ๆ
3.4 วงจรขนานวงจรขนาน (Parallel Circuit) คอวงจรทเกดจากการตอ
อปกรณไฟฟาตงแต 2 ตวขนไปตอครอมหลงชนหลงกนไปเรอย ๆ มผลทำาใหคาของแรงดนไฟฟาทตกครอมอปกรณไฟฟาแตละตวมคาเทากน สวนการไหลของกระแสไฟฟาจะมตงแต 2 สาขาขนไป สวนคาความตานทานรวมภายในวงจรขนานจะมคาเทากบผลรวมของสวนกลบของคาความตานทานทกตวรวมกน ซงคาความตานทานรวมภายในวงจรไฟฟาแบบขนานจะมคานอยกวาคาความตานทานทมคานอยทสดเสมอ และคาแรงดนทตกครอมตวตานทานไฟฟาแตละตวจะมคาเทากบแหลงจาย
3.5 วงจรผสมวงจรผสมคอวงจรทประกอบดวยอปกรณตงแต 3 ตวขนไปนำามา
ตอกนทงแบบขนานและแบบอนกรมผสมกน
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 3/18, คาบท 9-12/56)14. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 3 ใชเวลาประมาณ
20 นาท15. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 3 16. ขนนำาเขาสบทเรยน
16.1 ครอธบายกฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน16.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบกฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน16.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
17. ขนสอน17.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 3 เรองกฎของโอหม
และวงจรไฟฟาเบองตน
70
17.2 ครยกตวอยางการนำากฎของโอหมไปใชงาน แลวสมใหนกเรยนออกมาฝกคำานวณหนาชนเรยนตามโจทยทครกำาหนดให
17.3 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 3
17.4 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 3 กฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
17.5 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
17.6 นกเรยนทำาแบบฝกหด18. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน19. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร5. สอการเรยนร
5.1 หนงสอเรยน หนวยท 3 เรองกฎของโอหมและวงจรไฟฟาเบองตน
5.2 แบบฝกหด5.3 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
6. แหลงการเรยนร6.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ6.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล5. การวดผลและการประเมนผล
5.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
71
5.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน5.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน5.4 ตรวจแบบฝกหด
6. เกณฑการวดและประเมนผล6.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ6.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ6.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ6.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 32. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 33. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 3
เอกสารอางอง5. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด
72
6. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตามบรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
73
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ...............................................
74
(...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
75
แผนการจดการเรยนรท 4 หนวยท 4 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย วงจรไฟฟาแสงสวาง สอนครงท 4/18
ชอเรอง วงจรไฟฟาแสงสวาง จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง4.1 หลอดไส ใบงานท 4 วงจร
ไฟฟาแสงสวาง4.2 หลอดฟลออเรสเซนต4.3 หลอดแสงจนทร4.4 หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต4.5 หลอดคอมแพคบลลาสตภายในชนด
อเลกทรอนกส4.6 หลอดคอมแพคบลลาสตภายนอก
แนวคดสำาคญการทจะทำาใหเกดแสงสวางในวงจรไฟฟาไดนน ในวงจรจะตอง
ประกอบดวยแหลงจายไฟฟาสำาหรบปอนแรงดนและกระแสใหกบหลอดโดยผานสายไฟ โดยทแหลงจายไฟฟาจะเปนแบบไฟฟากระแสตรงหรอกระแสสลบขนอยกบชนดของหลอดทตองการใชกบไฟฟาประเภทใด ถาเปนไฟฟาทใชตามอาคารบานเรอน ตองปอนไฟฟากระแสสลบใหกบหลอดไฟ
หลอดไฟทใชงานในปจจบนมอยมากมายหลายประเภท เชน หลอดไส หลอดนออน หลอดแสงจนทร หลอดฟลออเรสเซนต หลอดทงสเตนฮาโลเจน หลอดไลหะฮาไลด หลอดโซเดยม เปนตน หลอดบางประเภทเปนทคนเคยและพบเหนไดทวไป เชน หลอดไส หลอดฟลออเรสเซนต เปนตน
76
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบวงจรไฟฟาแสงสวาง
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกขอดขอเสยของหลอดแตละชนดได 1. ตอและตรวจสอบวงจรไฟฟาแสงสวาง2. อธบายการตอวงจรหลอดไสได
เบองตน
3. อธบายการทำางานวงจรหลอดฟลออเรสเซนตได4. คำานวณหาคากำาลงงานทเกดขนกบหลอดไฟ
ไดอยางถกตอง
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ4.1 หลอดไส
หลอดไส (Incandescent Lamp) เปนหลอดทมใชอยในยคแรก ๆ ในปจจบนถงแมจะมการใชงานนอยลง เนองจากปรมาณแสงทเปลงออกมาตอกำาลงไฟฟาทใชมคานอยเมอเปรยบเทยบกบหลอดชนดอนๆ และมอายการใชงานทสนกวา แตกยงมใชงานอย ดวยเหตผลทวามราคาถก มหลายขนาด หลายรปราง และมหลายส
77
4.2 หลอดฟลออเรสเซนตเปนหลอดไฟฟาทนยมใชกนทวไป เพราะวาใหแสงสวางนวลสบาย
ตา และมอายการใชงานทยาวนานกวาหลอดไสถง 8 เทา ลกษณะของหลอดเปนรปทรงกระบอก รปวงกลมและตวย มขนาดอตราทนกำาลง 10 วตต 20 วตต 32 วตต และ 40 วตต เปนตน ขนาด 40 วตตมอายการใชงาน 8,000 ถง 12,000 ชวโมง ใหความสวางของแสงประมาณ 3,100 ลเมน
4.3 หลอดแสงจนทรการทำางานของหลอดแสงจนทร อาศยหลกการผานกระแสไฟฟา
เขาไปในหลอดบรรจกาซเฉอยผสมไอปรอทความดนสง ทำาใหเปลงแสงออกมา เมอกาซความดนสงแตกตว โดยอาศยการอารก หรอการเกดประกายไฟของขวหลอดดงนนจงตองการแรงดนสงมากในการจดหลอด ปกตจะใชบลลาสตชวย ซงตองเปนบลลาสตทใชเฉพาะกบหลอดแสงจนทรเทานน แตมหลอดแสงจนทรทออกแบบพเศษขนมาสามารถจดหลอดไดโดยไมตองใชบลลาสต แตมประสทธภาพตำากวาหลอดแสงจนทรแบบมบลลาสต รปรางลกษณะของหลอดแสงจนทร
4.4 หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนตหลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต คอ หลอดฟลออเรสเซนตขนาด
เลก พฒนาขนมาเพอประหยดพลงงานไฟฟาและใชแทนหลอดไสมกำาลงสองสวางสง มอายการใชงานเฉลย 8,000 ชวโมง
4.5 หลอดคอมแพคบลลาสตภายในชนดอเลกทรอนกสเปนหลอดประหยดไฟอกชนดหนง บลลาสตและสตารทเตอรเปน
แบบอเลกทรอนกสเรยกรหสหลอดวา PCL อายการใชงานเฉลย 8,000 ชวโมง มขนาด 9 วตต 11 วตต 15 วตต และ 20 วตต
4.6 หลอดคอมแพคบลลาสตภายนอกหลอดชนดนบลลาสตและสตารทเตอรจะอยภายนอกคอสามารถ
เปลยนเฉพาะหลอดไดหลอดชนดนมรหส PL – S หรอเรยกวา หลอดตะเกยบ มขนาด 7 วตต 9 วตต และ 11 วตต
78
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 4/18, คาบท 13-16/56)20. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 4 ใชเวลาประมาณ
20 นาท21. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 4 22. ขนนำาเขาสบทเรยน
22.1 ครอธบายวงจรไฟฟาแสงสวาง22.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบวงจรไฟฟาแสงสวาง22.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
23. ขนสอน23.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 4 เรองวงจรไฟฟา
แสงสวาง23.2 ครนำาตวอยางหลอดไฟประเภทตาง ๆ มาใหนกเรยน
พจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย23.3 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตาม
ใบงานท 423.4 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 4 วงจรไฟฟาแสงสวาง23.5 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน23.6 นกเรยนทำาแบบฝกหด
24. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
25. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร7. สอการเรยนร
7.1 หนงสอเรยน หนวยท 4 เรองวงจรไฟฟาแสงสวาง7.2 ตวอยางหลอดไฟประเภทตาง ๆ7.3 แบบฝกหด
79
7.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน8. แหลงการเรยนร
8.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน ของสำานกพมพตาง ๆ
8.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล7. การวดผลและการประเมนผล
7.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
7.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน7.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน7.4 ตรวจแบบฝกหด
8. เกณฑการวดและประเมนผล8.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ8.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ8.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ8.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน
80
1. ผลการปฏบตตามใบงานท 42. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 43. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 4
เอกสารอางอง7. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด8. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ
81
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
82
แผนการจดการเรยนรท 5 หนวยท 5 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
สอนครงท 5/18
ชอเรอง อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง5.1 ฟวส ใบงานท 5 อปกรณ
ปองกนไฟฟาและการตอ5.2 ปลกฟวส สายดน5.3 สวตชตดวงจรอตโนมต5.4 สวตชทชโน 5.5 โหลดเซนเตอร 5.6 เซฟตสวตช 5.7 การตอสายดน
แนวคดสำาคญไฟฟาทใชตามบานเรอนเปนไฟฟากระแสสลบ นยมเรยกสน ๆ วา ไฟเอ
ซ (AC : Alternating Current) มคาความตางศกยเทากบ 220 โวลต 1 เฟส 2 สาย สายหนงมศกยไฟฟาเปนศนย เมอเทยบกบพนดน เรยกวา สายนวตรอน (Neutral Wire) หรอสาย N สวนอกสายหนงจะมศกยไฟฟาสงเมอเทยบกบพนดนเรยกวา สายไฟ (Live Wire หรอ Hot Wire) นยมเรยกสน ๆ วาสาย Line หรอ L ดวยเหตนเอง ศกยไฟฟาระหวางสาย L กบ N จงตางศกยกน 220 โวลต ถาหากวาสาย L สมผสกบสาย N โดยไมผานโหลดใด ๆ จะทำาใหเกดความรอนจำานวนมหาศาล ณ จดท
83
สายสมผสกน สงผลใหเกดการอารกและเกดประกายไฟอยางรนแรง ทำาใหสายไฟฟาหลอมละลาย และขาดออกจากกนในทนท ลกษณะเชนนเรยกวา เกดการลดวงจร หรอเรยกวา ไฟชอต ในทางปฏบตจงตองตดตงอปกรณปองกนไฟฟา เพอปองกนอนตรายทจะเกดกบระบบไฟฟา เนองจากการลดวงจร การเลอกอปกรณตดตอนกระแสไฟฟา จะตองทำาความเขาใจถงหลกการทำางานของอปกรณปองกนแตละชนด เพอใหสามารถเลอกใชอปกรณปองกนไดอยางถกตอง เหมาะสม มความปลอดภย อปกรณปองกนทางไฟฟาทนยมใชกนทวไปตามบานเรอนและอาคารสำานกงานตาง ๆ ไดแก ฟวส เซอรกตเบรกเกอร สวตชทชโน โหลดเซนเตอร เซฟตสวตช และ กราวดรอด
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบอปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกประโยชนของอปกรณปองกนไฟฟาได 1. ประกอบและตรวจสอบอปกรณปองกน2. อธบายโครงสรางของฟวสแตละชนดได ไฟฟาและการตอสายดนเบองตน 3. อธบายหลกการทำางานของสวตชตดวงจร
อตโนมตได4. สามารถตดตงเครองตดกระแสไฟฟาอตโนมต
เขากบระบบไฟฟาไดอยางถกตอง5. บอกวธการปรบความไวของเครองตดกระแส
ไฟฟาอตโนมตไดอยางถกตอง6. เลอกขนาดของสายดนและการตอลงดนได
อยางถกตอง
84
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ5.1 ฟวส
ฟวส (Fuse) เปนอปกรณปองกนทนยมใชงานทวไป เนองจากใชงานงาย ตดตงสะดวก ฟวสจะทำาหนาทตดกระแสออกจากวงจร เมอเกดการลดวงจรและกระแสไฟฟาไหลเกนพกด สวนประกอบของฟวสทำาจากโลหะผสม เชน ทองแดง ตะกว ดบก สามารถนำาไฟฟาไดด จดหลอมละลายตำาฟวสจะหลอมละลายทนทเมอมกระแสไหลผานมากเกนคาพกดทฟวสสามารถจะทนได การใชงานฟวสจะตองใชงานรวมกบกระบอกฟวส เพอปองกนอนตรายและสบเปลยนไดสะดวก
5.2 ปลกฟวสปลกฟวส (Plug Fuse) หมายถง ฟวสทมเครองหอหมฟวสไว
ทงหมด และเปนอปกรณทใชงานคกบสะพานไฟหรอคตเอาตบนแผงจายไฟ ปลกฟวสทใชงานทวไปเปนชนด D – Fuse ซงบรรจไวในกระเบองทรงกระบอกกลวงปด ภายในบรรจทรายละเอยดเพอชวยในการดบอารกและระบายความรอนเมอฟวสขาด
5.3 สวตชตดวงจรอตโนมตสวตชตดวงจรอตโนมต (Circuit Breaker) หมายถง อปกรณ
ททำางานเปดและปดวงจรไฟฟาแบบไมอตโนมตแตสามารถเปดวงจรไดอตโนมต ถามกระแสไหลผานเกนกวาคาทกำาหนดโดยไมมความเสยหายเกดขน โดยทเซอรกตเบรกเกอรไมไดรบความเสยหาย เมอแกไขวงจรเสรจกสามารถใชงานเซอรกตเบรก เกอรใหมไดอกโดยโยกสวตชทเบรกเกอรอก–ครง
85
5.4 สวตชทชโน สวตชทชโน (Ticino) เปนอปกรณตดตอนและปองกนเฉพาะจด
ซงนยมใชทวไป เนองจากสามารถปองกนได ทงการลดวงจรและโอเวอรโหลด จงเหมาะทสดสำาหรบการปองกนระบบปรบอากาศ (Air conditioner) โครงสรางภายนอกจะมปมสแดงและสดำาเพอควบคมการทำางาน
5.5 โหลดเซนเตอร โหลดเซนเตอร (Load Center) หมายถง ศนยควบคมการจาย
ไฟ มลกษณะเปนตโลหะทำาจากแผนเหลกบาง ๆ ภายในจะมรองสำาหรบเสยบลกเซอรกตเบรกเกอร (ลกซบ) โดยจะตดเฉพาะวงจรของสาย Line เพยงอยางเดยว นยมใชตามอาคารทมจำานวนหลาย ๆ ชน หรอภายในอาคารทมการใชกระแสจำานวนมาก นอกจากนยงงายตอการซอมแซมระบบไฟฟาภายในหลง เนองจากมอสระในการตดและตอวงจร กลาวคอ ลกเซอรกตเบรกเกอรหนงตวจะใชควบคมระบบไฟฟาหนงหองทงวงจรไฟฟาแสงสวางและวงจรกำาลง
5.6 เซฟตสวตช เซฟตสวตช (Safety Switch) เรยกอกอยางหนงวา สวตช
นรภย เปนอปกรณตดตอนและปองกนอนแรกททำาหนาทรบแรงดนไฟฟาจากภายนอกอาคารเขามาภายในตวอาคาร ดงนน ในอาคารหนงหลงอาจจะมเซฟตสวตชเพยงตวเดยว ยกเวนในกรณทเปนอาคารขนาดใหญ มการออกแบบไวเปนการเฉพาะเทานน จงอาจจะมเซฟตสวตชมากกวาหนงตว ดงนน จงออกแบบใหมความแขงแรงพเศษ
5.7 การตอสายดนการตอสายดน (Ground) หรอทเรยกอกอยางวา การตอลง
กราวด หมายถง การใชตวนำาไฟฟาตอเชอมระหวางวงจรไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาสวนทเปนโลหะลงสพนดน ถาหากเกดมกระแสรวไหลกระแสกจะไหลลงดน ทำาใหผทไปสมผสปลอดภยจากการถกกระแสไฟฟาดด ดงนนการตอ
86
สายดนจงเปนวธการปองกนอนตรายทดทสด แตตามบานเรอนสวนใหญจะไมนยมตอลงดน ซงเปนการมองขามความปลอดภยในชวตและทรพยสน หลกดน (Ground rod) ตองทำาดวยวสดททนตอการผกรอน และไมเปนสนม เชน แทงทองแดง แทงเหลกชบหรอหมดวยทองแดงและไมมปลายเหลกโผลออกมาสมผสกบเนอดน เพอไมใหเหลกเปนสนม และตองไมมการเจาะรเพอยดทองแดงกบเหลกใหตดกน มฉะนนแทงเหลกจะเปนสนมตามรทเจาะนน
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 5/18, คาบท 17-20/56)26. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 5 ใชเวลาประมาณ
20 นาท27. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 5 28. ขนนำาเขาสบทเรยน
28.1 ครอธบายอปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน28.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบอปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน28.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
29. ขนสอน29.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 5 เรองอปกรณ
ปองกนไฟฟาและการตอสายดน29.2 ครนำาตวอยางและรปภาพเกยวกบอปกรณปองกนไฟฟา
ประเภทตาง ๆ มาใหนกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย
29.3 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 5
29.4 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 5 อปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
29.5 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
87
29.6 นกเรยนทำาแบบฝกหด30. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน31. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร9. สอการเรยนร
9.1 หนงสอเรยน หนวยท 5 เรองอปกรณปองกนไฟฟาและการตอสายดน
9.2 ตวอยางและรปภาพเกยวกบอปกรณปองกนไฟฟาประเภทตาง ๆ
9.3 แบบฝกหด9.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
10. แหลงการเรยนร10.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ10.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล9. การวดผลและการประเมนผล
9.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
9.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน9.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน9.4 ตรวจแบบฝกหด
10. เกณฑการวดและประเมนผล10.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
88
10.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
10.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
10.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 52. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 53. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 5
เอกสารอางอง9. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด10. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
89
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................
90
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
91
แผนการจดการเรยนรท 6 หนวยท 6 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย การควบคมมอเตอรเบองตน สอนครงท 6/18
ชอเรอง การควบคมมอเตอรเบองตน จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง6.1 ความหมายและจดประสงคของ
การ ใบงานท 6.1 การเรมเดนสปตเฟสมอเตอรควบคมมอเตอร ใบงานท 6.2 วงจรสตารท
มอเตอร 3 เฟส6.2 อปกรณทใชสำาหรบการควบคม
มอเตอร โดยตรง6.3 มอเตอรไฟฟากระแสสลบ6.4 วธการควบคมมอเตอร
แนวคดสำาคญมอเตอรไฟฟากระแสสลบทใชงานโดยทวไปจะมอย 2 ชนดคอ 1 เฟส
และ 3 เฟส การทจะทำาใหมอเตอรหมนจะตองมอปกรณควบคมและปองกนเชน สวตช ฟวส คอนแทกเตอร โอเวอรโหลดรเลยไทมเมอรรเลย เปนตน วงจรควบคมมอเตอรมหนาทสำาคญคอ ควบคมความเรว กลบทศทางการหมน ปองกนโหลดมอเตอรเกนซงจะขนอยกบการใชงานและการออกแบบวงจรควบคมใหเหมาะสมกบงาน
สมรรถนะยอย
92
แสดงความรเกยวกบการควบคมมอเตอรเบองตน
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกความหมายและจดประสงคของการ 1. ตอวงจรและอปกรณควบคมมอเตอรไฟฟา
ควบคมมอเตอรได เบองตน2. บอกอปกรณทใชในการควบคมมอเตอรได 2. ตอวงจรและอปกรณควบคมมอเตอร 3 เฟส 3. อธบายหลกการทำางานของมอเตอรไฟฟา 1 เฟส เบองตน
และ 3 เฟส ได 4. อธบายวธการควบคมมอเตอร 1 เฟส และ 3 เฟส ได
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ6.1 ความหมายและจดประสงคของการควบคมมอเตอร
การควบคมมอเตอร หมายถง การควบคมใหมอเตอรหมนใชงานได โดยมอเตอรไมไหมและประหยดกระแสไฟฟา เนองจากมอเตอรหมนไดรวดเรวทนท ในขณะทมอเตอรจะเรมหมนมอเตอรจะใชกระแสเรมตนหมนประมาณ 2 – 6 เทาของกระแส ตอนทมอเตอรทำางานปกตและใชเวลาในการเรงความเรว จนถงความเรวปกต ยงถาเปนมอเตอรทมกำาลงแรงมาสง ๆ ยงตองใชเวลาในการเรงความเรวมาก อนเปนสาเหตใหมอเตอรเกดการไหมได
93
การบงคบใหมอเตอรทำางานตามทตองการ ทงนขนอยกบจดประสงคของการใชงาน ซงประกอบดวย
1) การเรมหมน หมายถง การเรมหมนของมอเตอรควรจะปฏบตอยางไร เชน ลดแรงดนขณะเรมหมน หรอจายแรงดนเตมพกด เนองจากมผลตอแรงบด หรอทอรก (Torque) อนจะทำาใหเกดความเสยหายตอแหวนและตลบลกปนของมอเตอรได
2) การสลบทศทางการหมน (Direction Control) หมายถง การบงคบใหมอเตอรกลบทางหมนแบบทนททนใดจากทวนเขมนาฬกา หรอตรงกนขามหรอใหมอเตอรหยดหมนกอนจงคอยกลบทางหมน
3) การควบคมความเรว (Speed Motor) หมายถง การบงคบใหมอเตอรหมนชาลงหรอเรวกวาเดมเนองจากมอเตอรบางชนดออกแบบใหมขดลวดมากกวา 1 ชด ดงนน จงตองสงเกตทปายบอกพกดหรอเนมเพลต (Name Plate) ใหเขาใจกอนนำาไปใชงาน
4) การจำากดกระแสขณะเรมหมน หมายถง การหลกเลยงไมใหมกระแสจำานวนมากขณะทเรมหมน เพอปองกนฉนวนของขดลวดไดรบความเสยหาย เชน ใชตวตานทานตอรวมเขากบวงจรขณะเรมหมน หรอเรมหมนแบบสตารรนแบบเดลตา
5) การปองกนมอเตอร หมายถง การตดตงอปกรณปองกนอยางเหมาะสม เพอปองกนการใชงานเกนกำาลง (Overload) หรอการลดวงจร (Short Circuit) รวมถงความปลอดภยของผปฏบตงานอกดวย
6.2 อปกรณทใชสำาหรบการควบคมมอเตอรการควบคมมอเตอรแบบกงอตโนมต จะตองใชอปกรณประกอบ
หลายอยาง ไดแก Push Button Switch, Overload Relay, Magnetic Switch, Timer Relay, Pilot Lamp, Auxiliary Relay และ Fuse
94
6.3 มอเตอรไฟฟากระแสสลบอนดกชนมอเตอร (Induction Motor) ทนยมใชงานทวไป จะ
อาศยวธการเหนยวนำาทางไฟฟา กลาวคอ ตวโรเตอร (Rotor) ซงเปนสวนทหมนจะไมมกระแสไฟฟาจายเขามา เหมอนกบมอเตอรไฟฟากระแสตรง แตจะอาศยการเหนยวนำาไฟฟาทเกดจากขดลวดตวนำาซงพนไวในรองสลอดของสเตเตอรโดยเกดเปนแรงบดควบคระหวางโรเตอรกบสเตเตอร และทำาใหโรเตอรหมนไปได ทนยมใชงานโดยทวไป แบงออกเปน 2 ชนดคอชนด 1 เฟส และชนด 3 เฟส
6.4 วธการควบคมมอเตอร ความหมายของวธการควบคมมอเตอร1) การควบคมดวยมอ หรอทเรยกวา Manual Control
หมายถงใชคนหรอโอเปอเรเตอร (Operator) ทำาหนาทควบคมโดยตรง เชน ใชวธการเสยบเขากบปลก สวนมากจะใชกบมอเตอรทมขนาดเลก ไดแก เครองใชไฟฟาภายในบานทวไป
2) แบบกงอตโนมต หมายถงการใชอปกรณประกอบเขามาชวยในการควบคม ไดแก Magnetic Contactor และ Push Button Switch ซงเปนวธการควบคมทจะกลาวถงตอไป
3) แบบอตโนมต หรอทเรยกวา Automatic Control หมายถง การตดตงอปกรณตรวจจบ (Sensor Devices) ไวตามจดตาง ๆ เพอใหสามารถทำางานไดเองตลอดเวลา ตวอยางเชน การตดตงสวตชลกลอย (Float Switch) เพอควบคมระดบนำาในถง หรอตดตง Timer Relay เพอนบเวลา
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 6/18, คาบท 21-24/56)32. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 6 ใชเวลาประมาณ
20 นาท33. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 6 34. ขนนำาเขาสบทเรยน
34.1 ครอธบายการควบคมมอเตอรเบองตน
95
34.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกนอภปรายเกยวกบการควบคมมอเตอรเบองตน
34.3 ครแจงจดประสงคการเรยน35. ขนสอน
35.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 6 เรองการควบคมมอเตอรเบองตน
35.2 ครนำารปภาพเกยวกบอปกรณทใชสำาหรบควบคมมอเตอรมาใหนกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย
35.3 ครอธบายเรองมอเตอรไฟฟากระแสสลบ 1 เฟส และ 3 เฟส แลวใหนกเรยนไดซกถาม
35.4 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 6.1 และ 6.2
35.5 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 6.1 การเรมเดนสปตเฟสมอเตอร และ ใบงานท 6.2 วงจรสตารทมอเตอร 3 เฟสโดยตรง
35.6 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
35.7 นกเรยนทำาแบบฝกหด36. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน37. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร11. สอการเรยนร
11.1 หนงสอเรยน หนวยท 6 เรองการควบคมมอเตอรเบองตน
11.2 รปภาพเกยวกบอปกรณทใชสำาหรบควบคมมอเตอร11.3 แบบฝกหด11.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
96
12. แหลงการเรยนร12.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ12.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล11. การวดผลและการประเมนผล
11.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
11.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน11.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน11.4 ตรวจแบบฝกหด
12. เกณฑการวดและประเมนผล12.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ12.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ12.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ12.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 6.1 และ 6.2
97
2. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 63. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 6
เอกสารอางอง11. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด12. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................
98
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
99
.................................................................................................................
..........................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
100
แผนการจดการเรยนรท 7 หนวยท 7 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย ตวตานทาน สอนครงท 7/18
ชอเรอง ตวตานทาน จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง7.1 แบบของตวตานทานไฟฟา ใบ
งานท 7.1 แบบของตวตานทาน7.2 ตวตานทานแบบเลอกคาได ใบ
งานท 7.2 อานคาสตวตานทาน7.3 ตวตานทานแบบเปลยนคาได ใบ
งานท 7.3 วดคาตานทาน7.4 ตวตานทานชนดพเศษ7.5 หนวยของความตานทาน7.6 การอานคาความตานทานโดยตรง7.7 การอานคาความตานทานจากรหสตวเลข7.8 การอานคาความตานทานจากรหสส7.9 มลตมเตอรแบบแอนะลอก 7.10มลตมเตอรแบบดจตอล7.11การวดความตานทาน
แนวคดสำาคญความตานทานจะมผลตอการทำางานของอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส
แตอปกรณททำาใหเกดความตานทานโดยตรงคอ ตวตานทาน ซงเมอนำา“ ”
101
ไปตอรวมในวงจรอเลกทรอนกสจะมหนาทจำากดการไหลของกระแส
ตวตานทานมคาหลายชนดการจะเลอกใชงานไดถกตองและเหมาะสมจำาเปนตองรถงการกำาหนดคาและหนวยของความตานทาน ซงโดยทวไปแลวการกำาหนดคาของความตานทานจะจดอยในลกษณะตางกน เชน การกำาหนดคาดวยตวเลข ตวอกษร และรหสส ซงจะขนอยกบความสะดวก การกำาหนดคาดวยรหสสจะมอยสองแบบ คอ แบบรหสส 4 สและ 5 ส ซงรหสสตวสดทายจะเปนตวบอกคาผดพลาด
การวดคาความตานทาน เพอตรวจสอบวาความตานทาน โดยใชโอหมมเตอรแบบดจตอลหรอแบบแอนะลอก
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบตวตานทาน
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกลกษณะโครงสรางของตวตานทานแตละแบบ 1. แสดงความรเกยวกบรปแบบของตว
ไดถกตอง ตานทาน2. เลอกใชงานตวตานทานแตละชนดไดเหมาะสมและ 2. อานคาสตวตานทานตามกำาหนด
ถกตอง 3. วดและอานคาความตานทานดวยแอนะลอก3. อานคาความตานทานจากรหสสไดถกตอง และดจตอลมเตอร4. วดและทดสอบคาความตานโดยใชโอหมมเตอรได
102
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ7.1 แบบของตวตานทานไฟฟา
ตวตานทาน หรอ รซสเตอร (Resistor) เปนอปกรณไฟฟาทสรางความตางศกยทางไฟฟาขนครอมขวทงสอง โดยมสดสวนมากนอยตามกระแสทไหลผาน อตราสวนระหวางความตางศกยและปรมาณกระแสไฟฟากคอ คาความตานทานทางไฟฟาหรอคาความตานทาน หนวยคาความตานทานไฟฟาตามระบบเอสไอ คอ โอหม มสญลกษณเปน หรออปกรณทมความตานทาน 1 โอหม มความตางศกย 1 โวลตทำาใหกระแสไฟฟาไหลผาน 1 แอมแปร ซงเทากบการไหลของประจไฟฟา 1 คลอมบตอวนาท
7.2 ตวตานทานแบบเลอกคาไดตวตานทานแบบเลอกคาได (Tapped Resistor) คอ ตว
ตานทานทถกตอขาออกมาใชงานมากกวา 2 ขา, เชน 3 ขา, 4 ขา, 5 ขา ฯลฯ โดยแตละขาจะมคาความตานทานคงทปรบเปลยนไมได แตสามารถเลอกขาใชงานไดตามตองการ ตวตานทานชนดนกจะเปนแบบขดลวดเชนเดยวกน
7.3 ตวตานทานแบบเปลยนคาไดตวตานทานชนดเปลยนคาได (Variable Resistor) นสามารถ
ปรบเปลยนคาความตานทานไดตงแตตำาสดไปจนถงคาสงสดไดอยางตอเนอง ตวตานทานประเภทนจะถกสรางขนในรปโคงเปนวงกลมแบบหมนและแทงยาว แบบเลอนโดยมขายนออกมา 3 ขา การปรบเปลยนคาใชปรบเปลยนทขากลางของตวตานทาน ตวตานทานชนดเปลยนคาไดนมทงแบบ 2 ชนและ 4 ชน โดยแตละชนจะถกปรบคาไปพรอมกนโดยใชแกนหมนรวมกน
103
7.4 ตวตานทานชนดพเศษตวตานทานชนดพเศษ (Special Resistor) ในเครองมอ
เครองใชทางอเลกทรอนกสบางชนด จำาเปนตองใชตวตานทานทมลกษณะพเศษอยางอนอก นอกเหนอจากการแสดงเปนตวตานทานธรรมดา เชน ตวตานทานทำาหนาทจำากดกระแสหรอทำาหนาทเปนฟวส ตวตานทานเปลยนคาตามอณหภมตวตานทานทเปลยนคาตามแสง ตวตานทานทเปลยนแปลงตามแรงดน ฯลฯ
7.5 หนวยของความตานทาน ความตานทานถกกำาหนดใหมหนวยเปนโอหม (Ohm) ซงแทน
ดวยตวอกษรกรก ตวโอเมกา () โดยความตานทาน 1 โอหม ไดมาจากการปอนแรงเคลอนไฟฟา 1 โวลต ผานตวตานทานแลวทำาใหมกระแสไหลผาน 1 แอมป
7.6 การอานคาความตานทานโดยตรงคาความตานทานแบบนจะพมพคาความตานทานลงบนตว
ตานทานตามคาความตานทาน โดยจะมหนวยเปนโอหม () กโลโอหม (k) หรอเมกะโอหม (M) อาจมคาการทนกำาลงไฟฟาและคาเปอรเซนตผดพลาดกำากบไวดวย
7.7 การอานคาความตานทานจากรหสตวเลขตวตานทานทมขนาดเลกจะบอกคาเปนรหสสหรอตวอกษรไมได
ดงนนจงแสดงรหสเปนตวเลขแทนซงการอานคาตวเลขจะอานจากซายไปขวา ตวเลขสองตวแรกเปนตวเลขแสดงคาโดยตรง ตวทสามเปนตวเลขแทนจำานวนเลขศนย (0) คาทอานไดมหนวยเปนโอหม ()
7.8 การอานคาความตานทานจากรหสสการอานคาแถบส สามารถอานไดตามรหสสทแสดงไวพรอมแถบส
ตวคณและแถบส เปอรเซนตความผดพลาดกจะไดคาความตานทานของตวตานทานนน การอานคาความตานทานจากรหสสสามารถแบงได 2 แบบ คอ
104
การอานคาความตานทานจากรหสส 4 แถบ และ การอานคาความตานทานจากรหสส 5 แถบ
7.9 มลตมเตอรแบบแอนะลอก มลตมเตอรแบบแอนะลอก จะเปนมเตอรทแสดงคาการวดออกมา
เปนเขมชทหนาปดเปนขดมลตมเตอรโดยทวไปจะมสเกลวดคาความตานทานอยดวย ซงอาจมสเกลทสามารถวดคาความตานทานไดตงแตประมาณ 0.2 โอหม ถง 5 เมกะโอหม มคาความผดพลาดในการวดประมาณ 3.5 % ทำางานโดยอาศยแบตเตอรภายในจายใหกบตวตานทาน
7.10มลตมเตอรแบบดจตอลมลตมเตอรแบบดจตอลจะแสดงผลเปนตวเลข ดจตอลมลตมเตอรท
นยมใชจะมจำานวนหลกทแตกตางกนเชนขนาด 3 หลกจะสามารถแสดงคาไดสงสด 1,999 ขนาด 3 หลกจะแสดงผล ไดสงสด 3,999 และขนาด
4 หลกจะแสดงคาไดสงสด 19,999 ดจตอลมลตมเตอรขนาด 3 และ 4 หลกอาจมคณสมบตทปรบยานการวดเองโดยอตโนมตได แตสำาหรบสเกลวดคาความตานทานโดยทวไปเครองทมราคาคอนขางถกนนจะมสเกล 200, 2k, 20k, 200k, 2M และ 20M เปนอยางตำา
7.11การวดความตานทาน การใชมลตมเตอรวดความตานทานมขอควรรและขอควรระวง
ดงน1) การใชดจตอลโอหมมเตอรไมวาจะเปนสเกลใด ไมมการ
ปรบศนยเหมอนแอนะลอก มเตอรวดไดทนทเมอเปดเครอง2) การใชดจตอลโอหมมเตอรสเกล 20M ขนไป ในบางรน
การแสดงผลอาจชาตองรอใหตวเลขแสดงคาคอนขางคงทกอน กรณตวเลขทวงขนลงอาจใชคาเฉลย ซงเปนประสทธภาพของมาตรวดแตละรน
105
3) การเลอกใชดจตอลโอหมมเตอรชนดปรบยานการวดอตโนมต การวดจะรวดเรวแตผใชจะไมคอยไดฝกทกษะเทาทควร แตไมใชประเดนทสำาคญมากนก
4) สเกลของดจตอลโอหมมเตอรขนาด 3 หลก ชนดตองปรบเลอกสเกลจะมสเกล 400, 4k, 40k, 400k, 4M, 40M เปนตน
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 7/18, คาบท 25-28/56)38. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 7 ใชเวลาประมาณ
20 นาท39. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 740. ขนนำาเขาสบทเรยน
40.1 ครอธบายตวตานทาน40.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบตวตานทาน40.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
41. ขนสอน41.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 7 เรองตวตานทาน41.2 ครนำารปภาพเกยวกบตวตานทานแบบตาง ๆ มาให
นกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย41.3 ครอธบายเรองการอานคาความตานทานแบบตาง ๆ แลว
ใหนกเรยนไดซกถาม41.4 แบงนกเรยนกลมละ 5 คน ใหแตละกลมรวมกนอภปราย
เรองมลตมเตอรแบบแอนะลอกและแบบดจตอล และการวดความตานทาน
41.5 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 7.1, 7.2 และ 7.3
41.6 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 7.1 แบบของตวตานทาน ใบงานท 7.2 อานคาสตวตานทาน และใบงานท 7.3 วดคาตานทาน
106
41.7 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
41.8 นกเรยนทำาแบบฝกหด42. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน43. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร13. สอการเรยนร
13.1 หนงสอเรยน หนวยท 7 เรองตวตานทาน13.2 รปภาพเกยวกบตวตานทานแบบตาง ๆ13.3 แบบฝกหด13.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
14. แหลงการเรยนร14.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ14.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล13. การวดผลและการประเมนผล
13.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
13.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน13.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน13.4 ตรวจแบบฝกหด
14. เกณฑการวดและประเมนผล14.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
107
14.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
14.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
14.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงานผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน
1. ผลการปฏบตตามใบงานท 7.1, 7.2 และ 7.32. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 73. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 7
เอกสารอางอง13. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด14. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
108
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
109
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
110
แผนการจดการเรยนรท 8 หนวยท 8 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย ตวเกบประจ สอนครงท 8/18
ชอเรอง ตวเกบประจ จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง8.1 โครงสรางภายในของตวเกบประจ
ใบงานท 8.1 ลกษณะและรปรางของตวเกบ
8.2 ชนดของตวเกบประจ ประจ8.3 หนวยของตวเกบประจ ใบ
งานท 8.2 อานคาตวเกบประจ8.4 คณสมบตทวไปเกยวกบตวเกบ
ประจ ใบงานท 8.3 วดและทดสอบตวเกบประจ8.5 วธอานคาตวเกบประจ 8.6 การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจ8.7 การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจ
โดยใชโอมหมเตอร8.8 การวดคาความจของตวเกบประจโดยใช
ดจตอลมลตมเตอร
แนวคดสำาคญตวเกบประจ เปนอปกรณทางไฟฟาและอเลกทรอนกสทมคณสมบต
สามารถประจแรงดนไฟฟาไดโครงสรางของตวเกบประจประกอบดวยโลหะ
111
สองแผนวางขนานกน มฉนวนไฟฟากนกลางซงเรยกวาไดอเลกตรก คาความจของตวเกบประจมหนวยเปนฟาราด โดยปกตคาความจของตวเกบประจจะมคานอยจงนยมใชหนวยทมคานอยลง คอไมโครฟาราด พกโกฟาราด และนาโนฟาราด นอกเหนอจากคาความจของตวเกบประจ ยงมคาแรงดนใชงาน เปอรเซนตความผดพลาดและสมประสทธตออณหภม การบอกคาความจจะนยมบอกเปน รหส เปนตวเลข และรหสส
การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจในการประจและคายประจตองทดสอบนอกวงจรคอไมตอรวมกบอปกรณอนและจะตองไมมประจไฟฟาเดมคางอย การวดคาความจของตวเกบประจจะใชดจตอลมลตมเตอร ซงจะแสดงคาความจออกมาเปนตวเลข
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบตวเกบประจ
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกลกษณะโครงสรางของตวเกบประจได 1. แสดงความรเกยวกบลกษณะและรปราง2. บอกรปรางและสญลกษณของตวเกบประจชนด ของตวเกบประจ
ตาง ๆ ได 2. อานคาตวเกบประจจากตวเลขตวอกษรและ 3. บอกคณสมบตและหนาทของตวเกบประจแตละ รหสส
ชนดได 3. วดและทดสอบตวเกบประจดวยมเตอร
112
4. อานคาความจจากตวเลขตวอกษร รหสตวเลขและรหสสบนตวเกบประจได
5. แปลงหนวยคาความจของตวเกบประจได6. บอกการใชโอหมมเตอรตรวจสอบคณสมบต
ของตวเกบประจได7. บอกการวดคาความจของตวเกบประจได
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ8.1 โครงสรางภายในของตวเกบประจ
ตวเกบประจโดยทวไปจะทำามาจากแผนตวนำา 2 แผนซงเปนแผนฟอยลโลหะบาง ๆ วางประกบกนโดยมฉนวนคนกลางทเรยกวาไดอเลกตรก แผนฟอยลนจะถกมวนเปนแทงกลมหรอแบน เพอทำาใหรปรางของตวเกบประจมขนาดเลกสะดวกตอการใชงาน แลวตอลวดตวนำาซงเชอมตดกบแผนฟอยลโลหะแตละแผนออกมาภายนอกสำาหรบเปนขาใชงาน จากนนหมหรอเคลอบดวยฉนวนภายนอกอกชนเพอความคงทน ซงอาจจะมอลมเนยมหมกอนอกขนหนงเพอเพมความแขงแรง
8.2 ชนดของตวเกบประจตวเกบประจมหลายชนดสามารถแบงตามโครงสรางและการนำาไป
ใชงานไดดงน1. ตวเกบประจชนดอเลกโทรไลต2. ตวเกบประจชนดไมกา 3. ตวเกบประจชนดเซรามก 4. ตวเกบประจชนดกระดาษ
113
5. ตวเกบประจชนดพลาสตก6. ตวเกบประจชนดปรบคาได
8.3 หนวยของตวเกบประจคาความจของตวเกบประจมหนวยเปนฟาราด (Farad) โดย
ปกตคาความจของตวเกบประจจะมคานอยจงนยมใชหนวยทมคานอยลงกวาฟาราดคอใชหนวย
ไมโครฟาราด (Micro farad) ใชอกษรยอ F พกโกฟาราด (Pico farad) ใชอกษรยอ pFนาโนฟาราด (Nano farad) ใชอกษรยอ nF
8.4 คณสมบตทวไปเกยวกบตวเกบประจตวเกบประจมคณสมบตอน ๆ ทตองพจารณาในการใชงานอก
หลายอยาง เชน การดดกลนของสารไดอเลกตรก ตวประกอบการสญเสย คาความตานทานอนกรมสมมล คาสมประสทธตออณหภม และกระแสไฟตรงรวไหล
8.5 วธอานคาตวเกบประจ การอานคาตวเกบประจสามารถอานไดจากตวเลขตวอกษรและ
รหสสดงตอไปน1. วธอานคาตวเกบประจจากตวเลขตวอกษร2. วธอานคาตวเกบประจโดยรหสตวเลข3. วธอานคาตวเกบประจโดยใชรหสส
8.6 การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจการตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจ เปนการตรวจสอบวาตว
เกบประจยงสามารถทำาการ ประจไฟฟา คายประจไฟฟาได ปกตหรอไม โดยตรวจสอบวามกระแสรวไหลผดปกตหรอไม การตรวจสอบตวเกบประจโดยใชโอหมมเตอรสามารถตรวจสอบการลดวงจรการเปดวงจร การประจ การคายประจ และกระแสรวไหลได แตไมสามารถตรวจสอบคาความจได
8.7 การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจโดยใชโอมหมเตอร
114
การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจในการประจและคายประจตองทดสอบนอกวงจร คอไมตอรวมกบอปกรณอนและจะตองไมมประจไฟฟาเดมคางอยถามใหทำาการคายประจโดยการลดวงจรระหวางขวของตวเกบประจ ถาตวเกบประจมคาความจมากและประจไฟฟาดวยศกยทสงการคายประจควรผานตวตานทานคาตำาเพอปองกนการคายประจอยางรนแรงในลกษณะของประกาย (Spark)
8.8 การวดคาความจของตวเกบประจโดยใชดจตอลมลตมเตอร การวดคาความจของตวเกบประจโดยใชดจตอลมลตมเตอร หรอ
ดจตอลอารแอลซมเตอร ดจตอลมลตมเตอรทนยมใชจะมจำานวนหลกทแตกตางกน เชน ขนาด 3 หลกจะสามารถแสดงคาไดสงสด 1,999 ขนาด 3 หลกจะแสดงคาไดสงสด 3,999 และขนาด 4 หลกจะแสดงคาไดสงสด 19,999 ดจตอลมลตมเตอรขนาด 3 หลกและ 4 หลกอาจมคณสมบตทปรบยานการวดเองโดยอตโนมต แตสำาหรบทแนะนำานจะเปนชนด 3 หลก ทตองบดสวตชเลอกยานการวดเอง สำาหรบมาตรวดวดคาความจจะมมาตรวด 200pF, 2nF, 20nF, 200nF, 2F, 20F, 200F, 2000F มาตรวดอาจมมากกวาหรอนอยกวาขนกบยหอและรนทใช
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 8/18, คาบท 29-32/56)44. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 8 ใชเวลาประมาณ
20 นาท45. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 846. ขนนำาเขาสบทเรยน
46.1 ครอธบายตวตานทาน46.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบตวเกบประจ46.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
115
47. ขนสอน47.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 8 เรองตวเกบประจ47.2 ครนำารปภาพเกยวกบตวเกบประจชนดตาง ๆ มาให
นกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย47.3 ครอธบายเรองหนวยและคณสมบตทวไปเกยวกบตวเกบ
ประจ และวธอานคาตวเกบประจ แลวใหนกเรยนไดซกถาม47.4 แบงนกเรยนกลมละ 5 คน ใหแตละกลมรวมกนอภปราย
เรอง การตรวจสอบคณสมบตของตวเกบประจ และการวดคาความจของตวเกบประจ
47.5 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 8.1, 8.2 และ 8.3
47.6 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 8.1 ลกษณะและรปรางของตวเกบประจ ใบงานท 8.2 อานคาตวเกบประจ และใบงานท 8.3 วดและทดสอบตวเกบประจ
47.7 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
47.8 นกเรยนทำาแบบฝกหด48. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน49. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร15. สอการเรยนร
15.1 หนงสอเรยน หนวยท 8 เรองตวเกบประจ15.2 รปภาพเกยวกบตวเกบประจชนดตาง ๆ 15.3 แบบฝกหด15.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
16. แหลงการเรยนร
116
16.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน ของสำานกพมพตาง ๆ
16.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล15. การวดผลและการประเมนผล
15.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
15.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน15.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน15.4 ตรวจแบบฝกหด
16. เกณฑการวดและประเมนผล16.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ16.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ16.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ16.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงานผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน
1. ผลการปฏบตตามใบงานท 8.1, 8.2 และ 8.32. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 83. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 8
117
เอกสารอางอง15. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด16. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรมบนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
118
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
119
แผนการจดการเรยนรท 9 หนวยท 9 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย ตวเหนยวนำา สอนครงท 9/18
ชอเรอง ตวเหนยวนำา จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง9.1 หลกการเบองตนเกยวกบตว
เหนยวนำา ใบงานท 9.1 ตวเหนยวนำา9.2 หนวยของตวเหนยวนำา ใบงานท
9.2 การวดคาของตวเหนยวนำา9.3 ชนดของตวเหนยวนำา9.4 ตวเหนยวนำาทใชในงานไฟฟา
อเลกทรอนกส9.5 หลกการทำางานของหมอแปลง 9.6 ประเภทหมอแปลงไฟฟา9.7 รเลย 9.8 ลำาโพง 9.9 ไมโครโฟน9.10การวดตวเหนยวนำาโดยใชโอหมมเตอร9.11การวดตวเหนยวนำาโดยใชอารแอลซ
ดจตอลมเตอร
แนวคดสำาคญตวเหนยวนำาเปนอปกรณพนฐาน ในวงจรไฟฟาและวงจร
อเลกทรอนกสหนาทเหนยวนำาสนามแมเหลกไฟฟาคอ สะสมพลงงานในรป
120
สนามแมเหลกไฟฟาโดยการทำาใหเกดการพองตวและยบตวของสนามแมเหลกไฟฟาเมอจายกระแสไฟฟาให สามารถนำาหลกการทำางานนไปสรางเปนอปกรณไฟฟาและอเลกทรอนกสอน ๆ ได
ตวเหนยวนำาเปนเสนลวดตวนำาขดเปนวงเรยงกนหลาย ๆ รอบ ลกษณะการพนเสนลวดตวนำาแตกตางกนทำาใหการเหนยวนำาแตกตางกน การพนจำานวนรอบของขดลวดมผลตอความเหนยวนำาพนจำานวนรอบนอยความเหนยวนำานอยพนจำานวนรอบมากความเหนยวนำามากจำานวนรอบยงมผลตอปรมาณสนามแมเหลกทเกดขนดวย จำานวนรอบนอยสนามแมเหลกเกดนอย จำานวนรอบมากสนามแมเหลกเกดมาก หลกการของตวเหนยวสามารถนำาไปประยกตเปนหมอแปลงไฟฟา รเลย ลำาโพง ไมโครโฟน และอน ๆ อกมาก การวดขดลวดโดยใชโอหมมเตอรเปนการวดคาความตานทานไฟตรง แตถาตองการทราบคาความเหนยวนำาจะตองใชแอลซมเตอรวด
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบตวเหนยวนำา
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. อธบายการเกดสนามแมเหลกจากตวเหนยวนำาได 1. แสดงความรเกยวกบชนด รปรางและ2. บอกลกษณะโครงสรางของหมอแปลงไฟฟาได สญลกษณของตวเหนยวนำา3. บอกชนดของหมอแปลงไฟฟา
2. วดและทดสอบตวเหนยวนำาดวยมเตอร4. อธบายรปรางสญลกษณของตวเหนยวนำาชนดตาง ๆ5. บอกคณสมบตและหนาทของตวเหนยวนำาแตละ
ชนดได
121
6. อธบายการวดคาความตานทานของขดลวดเหนยวนำาโดยใชโอหมมเตอรได
7. อธบายการวดคาความเหนยวนำาโดยใชแอลซมเตอรได
8. วเคราะหอาการเสยของตวเหนยวนำาโดยใชมเตอรได
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ9.1 หลกการเบองตนเกยวกบตวเหนยวนำา
ตวเหนยวนำา (Inductor) เปนอปกรณทางไฟฟาทเกยวของกบสนามแมเหลกไฟฟาเปนตวเชอมตอระหวางวงจรของสนามแมเหลกและวงจรกระแสไฟฟา คอเปนตวททำาใหเกดเสนแรงแมเหลกโดยกระแสไฟฟาหรอทำาใหเกดกระแสไฟฟาเมอสนามแมเหลกยบตวลง
9.2 หนวยของตวเหนยวนำาตวเหนยวนำานยมใชตวยอ L คาความเหนยวนำามหนวยเปน เฮนร
(Henry : H) ซงคาความเหนยวนำา 1 H หมายถง การเปลยนแปลงของกระแส 1 แอมแปร ในวงจรไฟฟาตอเวลา 1 วนาท และเปนผลใหเกดศกยไฟตานมขนาดเทากบ 1 โวลตในวงจรไฟฟานน ๆ หนวยทนยมใชคอ
1 H = 1000 mH = 1,000,000 H9.3 ชนดของตวเหนยวนำา
การแบงตวเหนยวนำาตามรปรางและลกษณะภายนอกสามารถแบงไดเปน 3 ชนดใหญ ๆ คอ
122
ชนดแรกเปนตวเหนยวนำาแบบแกนอากาศ ตวเหนยวนำาชนดทสอง เรยกวา ตวเหนยวนำาแบบแกนแมเหลกปลายปด และตวเหนยวนำาชนดทสาม คอตวเหนยวนำาแบบมแกนปลายปด
9.4 ตวเหนยวนำาทใชในงานไฟฟาอเลกทรอนกส อปกรณประเภทตวเหนยวนำาทนำามาใชในวงจรไฟฟา
อเลกทรอนกส นนมมากมายดงรปท 9.6อาจจดแบงเปนกลมทเปนหมอแปลงและไมใชหมอแปลง กลมทเปนหมอแปลงไดแก หมอแปลงกำาลง,หมอแปลงอนพต หมอแปลงเอาตพต หมอแปลงออโต หมอแปลงไอเอฟ หมอแปลงพลส หรอหมอแปลงแมตชง ฯลฯ สวนกลมทไมใชหมอแปลงไดแก โชก บลลาสต รเลย ลำาโพง หฟง ไมโครโฟน มอเตอร ฯลฯ
9.5 หลกการทำางานของหมอแปลง หมอแปลงเปนอปกรณทางไฟฟาและอเลกทรอนกสชนดหนงททำา
หนาทสงถายพลงงานจากขดลวดปฐมภมไปยงขดลวดทตยภมโดยอาศยการเหนยวนำาทางไฟฟา เมอมกระแสเขาทางขดลวดปฐมภมจะทำาใหเกดสนามแมเหลกในแกนเปนผลทำาใหเกดการเหนยวนำาไปทางขดทตยภม ในแกนเหลกจะมสนามแมเหลกหรอมเสนแรงแมเหลกเชอมถงกนระหวางขดลวดทงสอง ดงนนการเปลยนแปลงหรอปอนกระแสทางขดทตยภมยอมมผลไปยงขดลวดปฐมภมไดเชนเดยวกน เพยงแตการกำาหนดเปนขดปฐมภมจะหมายถงขดทถกปอนกระแสเขาไป สวนขดทตยภมเปนขดทจะจายกระแสออกไป
9.6 ประเภทหมอแปลงไฟฟาหมอแปลงไฟฟามหลายแบบหลายประเภทซงสามารถทจะแบงตาม
โครงสรางและการใชงานไดดงน หมอแปลงกำาลง หมอแปลงอนพต หมอแปลงเอาทพต หมอแปลงแมตชง หมอแปลงแบบออโต หมอแปลงพลส หมอแปลงบาลน และหมอแปลงไอเอฟ
123
9.7 รเลย รเลย (Relay) เปนอปกรณทอาศยหลกการทำางานของตวเหนยว
นำาเมอตวเหนยวนำามกระแสไฟฟาไหลผานจะเกดอำานาจแมเหลกดดหนาสมผสใหเปดหรอปดวงจรโหลดทกนกระแสสง ๆ ได
9.8 ลำาโพงลำาโพง (Speaker) เปนอปกรณททำาหนาทเปลยนสญญาณ
ไฟฟาใหเปนพลงงานเสยง ลำาโพงทนยมใชกนมากเปนชนดกรวยกระดาษ ขนาดอมพแดนซทนยมใชม 4 , 8 , 16 สวนกำาลงงานทรบไดมคาตงแตไมถงวตตจนถงหลายรอยวตต
9.9 ไมโครโฟนไมโครโฟน (Microphone) เปนอปกรณทางอเลกทรอนกส ทำา
หนาทเปลยนสญญาณคลนเสยง หรอคลนอากาศจากแหลงกำาเนดเสยง เชน เสยงพด เสยงเพลง เสยงดนตร เปนตนใหเปนสญญาณไฟฟา
9.10การวดตวเหนยวนำาโดยใชโอหมมเตอรการวดขดลวดโดยใชโอหมมเตอรเปนการวดคาความตานทานไฟ
ตรงเทานน ไมสามารถทราบคาความเหนยวนำาไดแตสามารถเปรยบเทยบคาความเหนยวนำาได ถาใชลวดเบอรเดยวกนพนบนแกนชนดและขนาดเดยวกน คอถาวดคาความตานทานไดสงถอวามคาความเหนยวนำามากกวาตวทวดไดคาความตานทานตำากวา การวดโชกและหมอแปลงโดยใชโอหมมเตอรมจดประสงคหลกคอ ตรวจสอบการลดวงจร การซอตรอบ การเปดวงจร การลดวงจรระหวางขด ตรวจสอบการหาขดปฐมภม ทตยภม หาขารวม ขาทมคาแรงดนเทากน โดยจะไมสามารถตรวจสอบคาความเหนยวนำาได
9.11การวดตวเหนยวนำาโดยใชอารแอลซดจตอลมเตอร การวดคาความเหนยวนำาโดยใชอารแอลซดจตอลมเตอร จะ
เปนการการทดสอบคาความเหนยวนำาของขดลวด เพอทดสอบคณสมบตของคาความเหนยวนำาวามคาความเหนยวนำาถกตองหรอไมซงเปนประโยชน
124
ตอการออกแบบและวเคราะหวงจรเพอนำาไปใชงาน กรณทเลอกใชอารแอลซดจตอลมเตอรขนาด 3 หลก
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 10/18, คาบท 37-40/56)50. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 9 ใชเวลาประมาณ
20 นาท51. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 952. ขนนำาเขาสบทเรยน
52.1 ครอธบายตวเหนยวนำา52.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบตวเหนยวนำา52.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
53. ขนสอน53.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 9 เรองตวเหนยวนำา53.2 ครอธบายเกยวกบ เรองหลกการเบองตนเกยวกบตว
เหนยวนำา หนวยและชนดของตวเหนยวนำา 53.3 ครนำารปภาพเกยวกบตวเหนยวนำาประเภทตาง ๆ มาให
นกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย53.4 ครอธบายเรองหลกการทำางานของหมอแปลงและ
ประเภทหมอแปลงไฟฟา แลวใหนกเรยนไดซกถาม53.5 แบงนกเรยนเปน 3 กลม ใหกลมท 1 รวมกนอภปราย
เรอง รเลย กลมท 2 เรอง ลำาโพง และกลมท 3 เรอง ไมโครโฟน แลวใหแตละกลมสงตวแทนออกมาสรปการอภปรายหนาชน
53.6 ครอธบายเกยวกบ เรองการวดตวเหนยวนำาโดยใชโอหมมเตอร และการวดตวเหนยวนำาโดยใชอารแอลซดจตอลมเตอร แลวใหนกเรยนซกถาม
125
53.7 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 9.1 และ 9.2
53.8 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 9.1 ตวเหนยวนำา และใบงานท 9.2 การวดคาของตวเหนยวนำา
53.9 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
53.10 นกเรยนทำาแบบฝกหด54. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน55. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร17. สอการเรยนร
17.1 หนงสอเรยน หนวยท 9 เรองตวเหนยวนำา17.2 รปภาพเกยวกบตวเหนยวนำาประเภทตาง ๆ 17.3 แบบฝกหด17.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
18. แหลงการเรยนร18.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ18.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล17. การวดผลและการประเมนผล
17.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
17.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน17.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน
126
17.4 ตรวจแบบฝกหด18. เกณฑการวดและประเมนผล
18.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
18.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
18.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
18.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงานผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน
1. ผลการปฏบตตามใบงานท 9.1 และ 9.22. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 93. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 9
เอกสารอางอง17. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด18. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
127
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
128
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
129
แผนการจดการเรยนรท 10 หนวยท 10 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย ไดโอด สอนครงท 10/18
ชอเรอง ไดโอด จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง10.1 โครงสรางและคณสมบตของได
โอด ใบงานท 10 ไดโอด10.2 การวดตรวจสอบไดโอด10.3 ชนดของไดโอดกำาลงและคณสมบตท
สำาคญของไดโอด 10.4 ไดโอดปลอยแสง
แนวคดสำาคญไดโอด (Diode) เปนอปกรณอเลกทรอนกสชนดหนง ซงควบคม
ทศทางการไหลของประจไฟฟาโดยจะยอมใหกระแสไฟฟาไหลในทศทางเดยว และกนการไหลในทศทางตรงกนขาม ดงนนจงนบวาเปนประโยชนอยางมากในวงจรอเลกทรอนกส เชนใชเปนตวเรยงกระแสไฟฟาในวงจรภาคจายไฟ เปนตน
ไดโอดปลอยแสง (LED : Light Emitting Diode) เปนอปกรณสารกงตวนำาอยางหนง จดอยในจำาพวกไดโอด ทสามารถเปลงแสงในชวงสเปกตรมแคบ เมอถกไบอสทางไฟฟาในทศทางไปขางหนาสของแสงทเปลงออกมานนขนอยกบองคประกอบทางเคมของวสดกงตวนำาทใช
สมรรถนะยอย
130
แสดงความรเกยวกบไดโอด
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. อธบายโครงสรางของไดโอดได1. วดและตรวจสอบไดโอดดวยมลตมเตอร
2. บอกวธการจายไฟไบแอสใหไดโอดไดถกตอง3. บอกการวดคาความตานทานของไดโอดแตละชนดได4. บอกการตรวจสอบหาชนดของสารทนำามาใชทำา
ไดโอดได5. บอกการตรวจสอบสภาพดหรอเสยของไดโอดได
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ10.1 โครงสรางและคณสมบตของไดโอด
ไดโอด (Diode) เปนอปกรณสารกงตวนำาทนำาเอาสารพและสารเอนมาตอเขาดวยกน โดยสารพ หมายถง สารทใหอนภาคของความเปนบวกมากกวาความเปนลบ สวนสารเอน หมายถง สารทใหอนภาคของความเปนลบมากกวาความเปนบวก เมอนำาสารทงสองมาเชอมตอเขาดวยการโดปในเตาหลอม 1000 oC ทำาใหเกดการถายเทประจเขาหากนระหวางสารเอนและสารพในสวนของอณตรงกลางนนจะเกดภาวะสมดลของชวงรอยตอขนทเรยกวา บรเวณปลอดพาหะ (Depletion region)
131
10.2 การวดตรวจสอบไดโอดการวดตรวจสอบไดโอดจะมการพจารณากนอย 3 ลกษณะ คอ1) ไดโอดขาด หมายถง รอยตอระหวางสารพ เอน เปด–
ออกจากกน ทำาใหไดโอดไมสามารถนำากระแสไดทงกรณไบแอสไปหนาและไบแอสยอนกลบ
2) ไดโอดลดวงจร หมายถง รอยตอระหวางสารพ เอน –เกดการพงทลายเขาหากนไดโอดจะนำากระแส ทงกรณไบแอสไปหนาและไบแอสยอนกลบ
3) ไดโอดรวไหล หมายถง เงอนไขของการไบแอสยอนกลบโดยใชคาแรงดนระดบหนงทยงไมถอคาแรงดนยอนกลบคายอด เชน ใชแรงดนจากโอหมมเตอรแตเกดมคาความตานทานทตำากวาปกตเมอเทยบกบไดโอดทไมมการรวไหลของกระแส สภาพปกตของไดโอดชนดเยอรมนเนยมเมอถกไบแอสกลบจะมคาความตานทานเปนประมาณ 100 k – 200 k ขนไป สวนไดโอดชนดซลคอนเมอถกไบแอสกลบจะมคาความตานทานเปนอนนต
10.3 ชนดของไดโอดกำาลงและคณสมบตทสำาคญของไดโอดไดโอดทนยมใชมอย 4 แบบ คอ1.แบบใชงานทวไป (General – purpose) สวนมากทำาจาก
สารซลกอนทนแรงดนและกระแสไดสงแรงดนไบแอสไปหนาสงใชกบความถไดตำาไมเกน 1 kHz แรงดนใชงานประมาณ 50V – 1000V
2.แบบฟ นตวเรว (Fast Recovery) มคณสมบตคลายกบแบบใชงานทวไปแตทำางานไดทความถสงกวาแบบแรกประมาณ 250 kHz แรงดนใชงานประมาณ 50V – 600V
3.แบบเรวยง (Ultra fast) เปนไดโอดทนยมใชในวงจรสวตชง ทำางานไดทความถสงประมาณ 10 MHz แรงดนใชงานประมาณ 200V – 1500V
4.แบบซอตตก (Schottky) เปนไดโอดชนดพเศษ คอ ไมเปนรอยตอพ เอน แตเปนการเชอมตอของทองหรออะลมนมและวสดกง–ตวนำาชนดเอน นยมใชในวงจรสวตชง
132
10.4 ไดโอดปลอยแสง ไดโอดปลอยแสง (Light emitting diode : LED) เปนได
โอดชนดหนง ซงสามารถเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสงไดเมอใหไบแอสไปหนา โครงสรางของไดโอดปลอยแสงคลายกบไดโอด ทว ๆ ไปซงประกอบมาจากการเอาสารพและสารเอนมาประกบกน เมอทำาการไบแอสไปหนาใหกบไดโอดปลอยแสงจะทำาใหอเลกตรอนทสารกงตวนำาชนดเอนมพลงงานสงขน จนสามารถวงขามรอยตอไปรวมกบโฮลในสารพไดและเกดพลงงานแสงทเรยกวา พลงงานโฟตรอนปลอยแสงออกมา
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 11/18, คาบท 41-44/56)56. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 10 ใชเวลาประมาณ
20 นาท57. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1058. ขนนำาเขาสบทเรยน
58.1 ครอธบายเกยวกบไดโอด58.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบไดโอด58.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
59. ขนสอน59.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 10 เรองไดโอด59.2 ครอธบายเกยวกบ เรองโครงสรางและคณสมบตของได
โอด และการวดตรวจสอบไดโอด59.3 ครนำาตารางแสดงคณสมบตของไดโอดชนดใชงานทวไป
มาใหนกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย59.4 ครนำาไดโอดปลอยแสงมาแสดงใหนกเรยนดพรอมทง
อธบาย แลวใหนกเรยนไดซกถาม59.5 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตาม
ใบงานท 1059.6 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 10 ไดโอด
133
59.7 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางานของนกเรยน
59.8 นกเรยนทำาแบบฝกหด60. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน61. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร19. สอการเรยนร
19.1 หนงสอเรยน หนวยท 10 เรองไดโอด19.2 ตารางแสดงคณสมบตของไดโอดชนดใชงานทวไป19.3 ไดโอดปลอยแสง19.4 แบบฝกหด19.5 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
20. แหลงการเรยนร20.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ20.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล19. การวดผลและการประเมนผล
19.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
19.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน19.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน19.4 ตรวจแบบฝกหด
20. เกณฑการวดและประเมนผล20.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
134
20.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
20.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
20.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 102. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 103. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 10
เอกสารอางอง19. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด20. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรมบนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
135
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
136
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
137
แผนการจดการเรยนรท 11 หนวยท 11 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย ทรานซสเตอร สอนครงท 11/18
ชอเรอง ทรานซสเตอร จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง11.1 โครงสรางของทรานซสเตอรใบงานท 11 ทรานซสเตอร11.2 ความหมายของอกษรและตวเลขบน
ตวถงทรานซสเตอร11.3 การจดแรงไฟใหทรานซสเตอรทำางาน11.4 การตรวจสอบขาทรานซสเตอร11.5 การหาคาอตราขยายของทรานซสเตอร
แนวคดสำาคญทรานซสเตอรเปนอปกรณอเลกทรอนกส มหลกการทำางานโดยอาศย
กระแสไฟฟาจากวงจรภายนอกไปควบคมตวกำาเนดกระแสไฟฟาภายในใหเปลยนแปลงตาม ทรานซสเตอรม 3 ขา คอ ขาเบส ขาอมตเตอรและขาคอลเลคเตอร ทรานซสเตอร แบงตามโครงสรางได 2 ชนด คอ NPN และ PNP แบงตามสารไดสองชนดเชนกนคอเยอรมนเนยม และ ซลคอน การจดแรงไฟไบแอสทรานซสเตอรจะใหอยสองแบบคอใหไบแอสไปหนาระหวางขาเบสกบขาอมตเตอร และใหไบแอสยอนกลบระหวางขาเบสกบขาคอลเลคเตอร ตวอกษรตวเลขบนทรานซสเตอร บอกชนดและการใชงานได และตรวจสอบดเสยไดดวยโอหมมเตอร
สมรรถนะยอย
138
แสดงความรเกยวกบทรานซสเตอร
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. เขยนโครงสรางของทรานซสเตอรไดถกตอง 1. วดและทดสอบทรานซสเตอรดวยมลต2. บอกความหมายของตวอกษรและตวเลข มเตอร
บนทรานซสเตอรไดถกตอง3. อธบายการจดแรงไฟไบอสใหทรานซสเตอรไดถกตอง4. สามาถวดคาความตานทานระหวางขา ตาง ๆ ของ
ทรานซสเตอรไดถกตอง5. สามารถตรวจสอบหาขาและชนดของ
ทรานซสเตอรได6. สามารถตรวจสอบอตราการขยายกระแสของ
ทรานซสเตอรได7. บอกไดวาทรานซสเตอรทตรวจสอบดหรอชำารด
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ11.1 โครงสรางของทรานซสเตอร
ทรานซสเตอร (Transistor) โครงสรางเกดจากการนำาสารกงตวนำาชนดพและเอน มาเรยงกน 3 ชน นำามาตอเรยงกนเพอใหเกดรอยตอระหวางเนอสารขน 2 รอยตอ โดยสารตรงกลางเปนเนอสารตางชนดกบ
139
สารทอยหวและทาย แลวตอขาออกมาใชงานจากชนทง 3 ดงนนจงสามารถแบงทรานซสเตอรออกเปน 2 ชนด ตามโครงสรางของสารทนำามาตอเรยงกน คอ ทรานซสเตอรชนดพเอนพและทรานซสเตอรชนด เอนพเอน
11.2 ความหมายของอกษรและตวเลขบนตวถงทรานซสเตอรการทจะทราบวาทรานซสเตอรตวไหนเปนชนดเอนพเอนหรอพเอน
พ คณสมบตตาง ๆ อยางไรนน โดยปกตจะดจากคมอของทรานซสเตอรของบรษทผผลต ในบางครงผผลตอาจจะกำาหนดสญลกษณทมความหมายบงชถงคณลกษณะบางประการทเปนประโยชนกบผใช เพอไมตองเสยเวลาในการดคมอโดยไมจำาเปน เชน ทรานซสเตอรของยโรปจะเรมตนดวยตวอกษร 2 – 3 ตว แลวตามดวยตวเลข
11.3 การจดแรงไฟใหทรานซสเตอรทำางานทรานซสเตอรจะทำางานไดนน จะตองมการไบแอสทางอนพตเพอ
ทำาใหเกดการไหลของกระแสทางเอาตพตในลกษณะทถกควบคมได จงจะทำาใหทรานซสเตอรสามารถขยายสญญาณหรอทำาหนาทเปนสวตชได การไบแอสทางอนพตจะเปนการไบแอสไปหนา สวนการไบแอสทางเอาตพตจะเปนการไบแอสยอนกลบ
11.4 การตรวจสอบขาทรานซสเตอรการตรวจสอบขาทรานซสเตอรมจดประสงคทตองการทราบวาขา
ใดเปนขาเบส ขาคอลเลกเตอรและขาอมตเตอร เนองจากทรานซสเตอรทผลตจากกลมประเทศตาง ๆ และเบอรตาง ๆ จะมตำาแหนงขาไมเหมอนกนซงจะขนกบลกษณะของตวถงดวย แตถาลกษณะตวถงแบบเดยวกนทผลตจากกลมประเทศเดยวกนจะมตำาแหนงขาเหมอนกน กรณทจำาตำาแหนงขาไมไดและไมมคมอทรานซสเตอร นยมใชโอหมมเตอรวดคาความตานทานระหวางขาทรานซสเตอร เพอตรวจสอบหาขาทรานซสเตอร ซงผลจากการตรวจสอบนอกจากจะทราบตำาแหนงขาแลวจะทราบชนดของทรานซสเตอรวาเปนชนดพเอนพหรอเอนพเอน อกทงยงทราบชนดของสารกงตวนำาคอซลคอนหรอเยอรมนเนยม ปจจบนทรานซสเตอรททำาจากสารเยอรมนเนยม
140
เลกผลตแลวแตยงมใชอยบาง เนองจากมกระแสรวไหลสงจงไมนยมใช เมอพจารณาโครงสรางของทรานซสเตอรจะเสมอนกบไดโอด 2 ตว ตออนกรมกนโดยจะตอขวแอโนดเขาดวยกน กรณของทรานซสเตอรชนดเอนพเอนจะตอขวแคโทดเขาดวยกน
11.5 การหาคาอตราขยายของทรานซสเตอรการหาอตราการขยายกระแสของทรานซสเตอรจะอาศยการไบแอ
สกระแสเบส เพอใหเกดกระแสคอลเลกเตอร คากระแสเบสทนยมสำาหรบทรานซสเตอรขนาดเลกททนกระแสไมมากคอ 10 A การกำาหนดกระแสคาตำาเพอไมใหกระแสคอลเลกเตอรสงเกนไป ซงจะกนไฟจากแบตเตอรมาก สวนเลข 10 ถอวาเปนมาตรวดทลงตวในการหาร เชน หารกบมาตรวด 20 mA ของดจตอลมลตมเตอร จะได20 10–3 / 10 10–6 = 2,000 หมายถง ดจตอลมลตมเตอรเสกล hFE จะสามารถวดทรานซสเตอรทมอตราขยายกระแสไดสงสด 1,999 เทา (ดจตอลมลตมเตอร ขนาด 3 หลก) ในการทดลองหาอตราการขยายกระแสของทรานซสเตอรปจจบนไมนยมใชมลตมเตอรแบบแอนะลอกวด เพราะไมสะดวกและแสดงคาไมละเอยด จงใชดจตอลมลตมเตอรวดแทน ซงจะมมาตรวด hFE เกอบทกรน
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 12/18, คาบท 45-48/56)62. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 11 ใชเวลาประมาณ
20 นาท63. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1164. ขนนำาเขาสบทเรยน
64.1 ครอธบายเกยวกบทรานซสเตอร3.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกนอภปรายเกยวกบทรานซสเตอร3.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
65. ขนสอน
141
65.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 11 เรองทรานซสเตอร
65.2 ครอธบายเกยวกบ เรองโครงสรางของทรานซสเตอร ความหมายของอกษรและตวเลขบนตวถงทรานซสเตอร และการจดแรงไฟใหทรานซสเตอรทำางาน
65.3 ครนำาแผนภาพโครงสรางของทรานซสเตอรเมอพจารณาเปนไดโอด และทศทางการไหลของกระแสเบสในการวดหาขาทรานซสเตอรมาใหนกเรยนพจารณา แลวใหนกเรยนรวมกนอภปราย
65.4 ครอธบายเรอง การหาคาอตราขยายของทรานซสเตอร แลวใหนกเรยนไดซกถาม
65.5 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 11
65.6 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 11 ทรานซสเตอร65.7 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน65.8 นกเรยนทำาแบบฝกหด
66. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
67. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร21. สอการเรยนร
21.1 หนงสอเรยน หนวยท 11 เรองทรานซสเตอร21.2 แผนภาพโครงสรางของทรานซสเตอรเมอพจารณาเปน
ไดโอด และทศทางการไหลของกระแสเบสในการวดหาขาทรานซสเตอร
21.3 แบบฝกหด21.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
142
22. แหลงการเรยนร22.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ22.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล21. การวดผลและการประเมนผล
21.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
21.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน21.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน21.4 ตรวจแบบฝกหด
22. เกณฑการวดและประเมนผล22.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ22.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ22.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ22.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 11
143
2. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 113. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 11
เอกสารอางอง21. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด22. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................
144
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
145
.................................................................................................................
..........................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
146
แผนการจดการเรยนรท 12 หนวยท 12 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย เอสซอารและไทรแอก สอนครงท 12/18
ชอเรอง เอสซอารและไทรแอก จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง12.1 โครงสรางและการทำางานของ ใบงานท 12 เอสซอารและ
ไทรแอกเอสซอาร
12.2โครงสรางและการทำางานของไทรแอก12.3การตรวจสอบคณสมบตของเอสซอาร
และไทรแอกโดยใชโอหมมเตอร
แนวคดสำาคญเอสซอาร (Silicon Control Rectifier : SCR) มโครงสรางเปน
สารกงตวนำา 4 ชน PNPN มขาตอใชงาน 3 ขาคอแอโนด (A) แคโทด (K) และเกต (G) เมอปอนไบแอสใหขาแอโนดและแคโทดเปนไบแอสไปหนาแลวจดชนวนทขาเกตเปนไฟบวก เอสซอาร กจะนำากระแส การทจะทำาใหเอสซอารหยดนำากระแสกระทำาได 2 วธคอ ตดแรงดนทจายใหวงจรออกชวขณะและลดกระแสแอโนดทไหลผานเอสซอารใหตำากวากระแสยด (Holding current : IH)
147
ไทรแอก (Triac) ถกพฒนาขนมาใหใชงานกบไฟสลบเพอแกขอบกพรองของ เอสซอาร ไทรแอกนำากระแสไดสองทศทางโดยทำาหนาทเปนสวตซ มคณสมบตเปนสวตซทดกวาสวตซธรรมดาหลายประการคอทำางานไดเรวควบคมการทำางานงายไมมหนาสมผสจงไมเกดประกายไฟ โครงสรางไทรแอกเหมอนการรวมเอสซอารสองตวไวดวยกน การทำางานของไทรแอกตองเลอกสภาวะการทำางานของไทรแอกโดยเลอกใชสภาวะกระแสแอโนดกบกระแสเกตเสรมกน การทำาใหไทรแอกนำากระแสทำาไดคลายกนกบเอสซอารการตรวจสอบสภาพดหรอเสยทำาไดดวยการใชโอหมมเตอรวดและทดสอบ
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบเอสซอารและไทรแอก
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. อธบายการวดคาความตานทานระหวางขา 1. วดและทดสอบเอสซอารและไทรแอก
ตาง ๆ ของเอสซอารและไทรแอกได ดวยมลตมเตอร2. บอกวธการตรวจสอบหาขาของเอสซอารและ
ไทรแอกได3. บอกวธการจดชนวนและกระแสยดของเอสซอาร
และไทรแอกได4. สามารถตรวจสอบเอสซอารและไทรแอกทด
หรอชำารดได
148
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ12.1โครงสรางและการทำางานของเอสซอาร
เอสซอาร (Silicon Control Rectifier : SCR) เปนอปกรณสารกงตวนำาชนดไทรสเตอร (Thyristor) ททำาหนาทเปนสวตชปด เปด–สามารถสรางใหทนคาแรงดนและกระแสสง ๆ ไดนยมใชกบวงจรไฟฟากระแสสลบโหลดทถกขบไดแก หลอดไฟ มอเตอร ตวตานทาน และตวเหนยวนำา เปนตน
โครงสรางของเอสซอารจะประกอบไปดวยสารกงตวนำาทเปนรอยตอของสารพเอนพ โดยขวแอโนดจะอยดานรมของสารพ สวนขวแคโทดจะอยดานรมของสารเอน ขวเกตจะตดกบสารเอนทางขวแคโทด
การทำางานของเอสซอารจะคลายคลงกบไดโอดซงมการทำางานสองสถานะ คอนำากระแสและไมนำากระแส แตการนำากระแสหรอไมนำากระแสนนถกควบคมโดยขาเกตจากวงจรสมมลถาแรงดนทขาแอโนดเปนบวกเมอเทยบกบแคโทดและแรงดนทขาเกตเปนลบเมอเทยบกบขาแคโทดจะทำาใหทรานซสเตอร Q2 เกดการไบแอสกลบ ทรานซสเตอร Q2 จะไมนำากระแสมเฉพาะกระแสรวไหลเทานน ดงนน เอสซอารจะไมมกระแสไหลจากแอโนดไปยงแคโทด คาความตานทานระหวางแอโนดกบแคโทดจงสงมาก ถาใหแรงดนทขาเกตมคาเปนบวกเมอเทยบกบแคโทดจะทำาใหทรานซสเตอร Q2 นำากระแส
12.2โครงสรางและการทำางานของไทรแอกไทรแอกเปนอปกรณสารกงตวนำาทมขวตอ 3 ขวมชอเรยกวา A2
(แอโนด 2) , A1 (แอโนด 1) และ G (เกต) ไทรแอกจะเปนอปกรณททำาหนาทคลาย ๆ กบสวตซไฟฟาสำาหรบกระแสสลบแตมขอดกวาสวตซธรรมดา คอการเปด ปดวงจรของไทรแอกเรวกวาสวตซธรรมดาหลาย–เทาจงทำาใหสามารถควบคมกำาลงงานไดไทรแอกเปนอปกรณสารกงตวนำาท
149
มขวตอ 3 ขวมชอเรยกวา A2 (แอโนด 2) , A1 (แอโนด 1) และ G (เกต) ไทรแอกจะเปนอปกรณททำาหนาทคลาย ๆ กบสวตซไฟฟาสำาหรบกระแสสลบแตมขอดกวาสวตซธรรมดา คอการเปด ปดวงจรของไทรแอก–เรวกวาสวตซธรรมดาหลายเทาจงทำาใหสามารถควบคมกำาลงงานได
12.3การตรวจสอบคณสมบตของเอสซอารและไทรแอกโดยใชโอหมมเตอร
1. การหาขาของเอสซอารโดยใชโอหมมเตอร 2. การตรวจสอบคณสมบตของเอสซอารและไทรแอกเกยวกบ
กระแสรวไหล3. การทดสอบคณสมบตในการจดชนวนของเอสซอาร4. การวดหาขาไทรแอกโดยใชโอหมมเตอร
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 13/18, คาบท 49-52/56)68. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 12 ใชเวลาประมาณ
20 นาท69. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1270. ขนนำาเขาสบทเรยน
70.1 ครอธบายเกยวกบเอสซอารและไทรแอก3.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกนอภปรายเกยวกบเอสซอารและไทรแอก3.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
71. ขนสอน4.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 12 เรองเอสซอาร
และไทรแอก4.2 ครนำาแผนภาพโครงสราง วงจรสมมลและสญลกษณ
ของเอสซอาร และโครงสราง สญลกษณ และวงจรสมมลของไทรแอกมาแสดงใหนกเรยนด พรอมทงอธบายเพมเตม
4.3 ครอธบายเรอง การตรวจสอบคณสมบตของเอสซอารและไทรแอกโดยใชโอหมมเตอร แลวใหนกเรยนไดซกถาม
150
4.4 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 12
4.5 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 12 เอสซอารและไทรแอก4.6 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน4.7 นกเรยนทำาแบบฝกหด
72. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
73. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร23. สอการเรยนร
23.1 หนงสอเรยน หนวยท 12 เรองเอสซอารและไทรแอก23.2 แผนภาพโครงสราง วงจรสมมลและสญลกษณของเอสซ
อาร และโครงสราง สญลกษณ และวงจรสมมลของไทรแอก23.3 แบบฝกหด23.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
24. แหลงการเรยนร24.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ24.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล23. การวดผลและการประเมนผล
23.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
23.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน23.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน23.4 ตรวจแบบฝกหด
151
24. เกณฑการวดและประเมนผล24.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ24.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ24.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ24.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 122. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 123. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 12
เอกสารอางอง23. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด24. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
152
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
153
.................................................................................................................
..........................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................)
154
ตวแทนนกเรยน ครผสอน
155
แผนการจดการเรยนรท 13 หนวยท 13 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย เทคนคการบดกร สอนครงท 13/18
ชอเรอง เทคนคการบดกร จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง13.1 แผนวงจรพมพ ใบงานท 13
เทคนคการบดกร13.2 ตะกวบดกร13.3 หวแรง13.4 การปอกสายไฟ 13.5 การบดกรอปกรณบนแผนวงจร
พมพ13.6 การตดขาอปกรณ13.7 การถอนจดบดกร
แนวคดสำาคญการประกอบวงจรอเลกทรอนกสจำาเปนจะตองใชการบดกรดวยตะกว
เปนพนฐาน อปกรณในการใหความรอนในการบดกรคอหวแรง เมอตองการถอนการบดกรเนองจากบดกรผดหรอตองการถอดอปกรณเพอเปลยนตวใหมจะตองใชทดดตะกว
สมรรถนะยอยแสดงความรเกยวกบเทคนคการบดกร
156
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. อธบายความหมายของการบดกรได 1. บดกรอปกรณอเลกทรอนกสบน2. บอกคณสมบตของตะกวบดกรได แผนวงจรพมพ3. บอกขนตอนการบดกรไดถกตอง4. อธบายขนตอนการปลอกสายไฟไดถกตอง5. บอกการบดกรสายไฟชนดตาง ๆ เขากบอปกรณ
และแผนวงจรพมพได
6. บอกการจดวางอปกรณลงบนแผนวงจรพมพ บดกรและตดขาอปกรณตาง ๆ ไดอยางถกวธ
7. อธบายวธการการถอดอปกรณออกจากแผนวงจรพมพไดถกตอง
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ13.1 แผนวงจรพมพ
แผนวงจรพมพ (Printed Circuit Boards) เปนแผนทผวดานหนงถกเคลอบดวยแผนทองแดงบาง ๆ เพอใชทำาลายวงจรพมพ ทำาใหเกดเปนวงจรตาง ๆ ตามตองการ ลายวงจรมสวนสำาคญตอการใชงานเพราะการเขยนลายวงจรจะตองคำานง
157
ถงขนาดของลายวงจร ใหเหมาะสมกบปรมาณของกระแสทไหลผาน ลกษณะการเชอมตอตองเหมาะสมสวยงาม ขนาดของลายวงจรตองไมเลกหรอใหญเกนไป การเขาโคงลายวงจรควรตอเขากงกลางจด ไมควรผานขอบรมจดตอ หรอกรณจำาเปนตองผานขอบรมจดตอลายวงจรจะตองสมผสจดตอใหมากทสด
13.2 ตะกวบดกรตะกวบดกร (Solder) คอวสดททำาหนาทเปนตวเชอมประสาน
รอยตอของสายไฟหรอขาของอปกรณอเลกทรอนกสเขาดวยกนหรอตออปกรณอเลกทรอนกสเขากบลายวงจรพมพ สวนประกอบของตะกวบดกรประกอบดวยดบกและตะกวซงมสวนผสมโดยกำาหนด เปนเปอรเซนต คาทบอกไวคาแรกเปนดบกเสมอ เชน 70/30 หมายถง สวนผสมประกอบดวยดบก 70% และตะกว 30%
13.3 หวแรงหวแรง (Soldering) ทใชงานทางดานไฟฟาและอเลกทรอนกส
เปนหวแรงไฟฟา ทำาหนาทใหความรอนออกมาโดยใชไฟฟาจายผานสวนททำาใหกำาเนดความรอน สงผานผานความรอนไปยงหวบดกร และหวบดกรเปนตวสงผานความรอนไปยงชนงาน จนชนงานเกดความรอนพอทจะหลอมละลายตะกวบดกรไดการบดกรทถกตองนอกจากหวแรงตองรอนพอทจะหลอมละลายตะกวบดกรไดแลว ชนงานทจะบดกรกตองรอนพอทจะหลอมละลายตะกวบดกรไดดวย ถาชนงานขนาดเลกสามารถใชหวแรงมกำาลงไฟฟาตำาไดถาชนงานขนาดใหญหวแรงตองมกำาลงไฟฟาสงขนตามไปดวย ไมเชนนนอาจทำาใหการบดกรไมสมบรณได
13.4 การปอกสายไฟ การปอกสายไฟมจดประสงคตองการใหฉนวนทหมสายหลดออก
จากตวนำาในระยะทตองการโดยไมทำาใหสายตวนำาภายในขาดหรอเปนรอยหรอเกอบขาด ซงอาจจะสงเกตไมเหนแตมผลในการใชงานในระยะยาว ระยะ
158
ในการปอกสายขนกบขนาดของสายและขนาดของจดทจะนำาไปบดกรดวยโดยทวไปจดบดกรขนาดเลกจะปอกสายยาวประมาณ 1.5 – 2 มม.
13.5 การบดกรอปกรณบนแผนวงจรพมพ
การบดกรอปกรณอเลกทรอนกสจะตองเสยบขาอปกรณลงบนแผนวงจรพมพใหถกขว และตำาแหนงทตองการพรอมกดอปกรณใหแนบกบแผนวงจรพมพ (เฉพาะอปกรณทกระทำาได) โดยจะตองขยบขาอปกรณใหทำามมไปในทศทางตาง ๆ และทำามมกบแผนวงจรพมพประมาณ 30o – 6 0o เพอไมใหขาอปกรณชดกนและปลายหวแรงสามารถสอดแทรกไปยงตำาแหนงทจะบดกรไดสะดวก ทำาใหอปกรณไมลวงหลนขณะบดกร พรอมกบหมนแผนวงจรพมพเพอใหปลายขาอปกรณชเขาหาตวใชมอขวาจบหวแรง โดยใหปลายหวแรงอยดานขวาของขาอปกรณ และจไปยงขาอปกรณและลายทองแดง ณ ตำาแหนงทจะบดกรพรอมกน มอซายจบตะกวใหปลายตะกวจไปยงดานซายของขาอปกรณและจออยระหวางปลายหวแรงกบขาอปกรณ สกครใหตะกวหลอมละลายตดสายทองแดงและขาอปกรณในลกษณะแนบชดแลวรบเอาหวแรงและตะกวออกจากจดบดกร การบดกรไมควรใสตะกวมากเกนความจำาเปน เพราะนอกจากสนเปลองแลวยงอาจไปตดกบอปกรณหรอจดบดกรอน ๆ ได ซงเปนลกษณะของการพอกตะกวจากนนจงบดกรจดอน ๆ ตอไปจนครบ
13.6 การตดขาอปกรณหนปากคมใหชไปทางเดยวกนกบขาอปกรณแลวจงตดขา
อปกรณทละขา การตดขาอปกรณททำามมกบแผนวงจรพมพแคบ ๆ ตองระมดระวงเปนพเศษ เพราะอาจทำาใหรอยตดไมสวยหรอลายทองแดงชำารด เนองจากคมอาจไปงดหรอเบยดกบจดบดกร การตดขาอปกรณควรตดใหสนทสดทรอยบดกรหมโอบไดพอด
13.7 การถอนจดบดกร
159
กรณทตองการถอนจดบดกร ทำาไดโดยใชหวแรงรอนสมผสไปทจดบดกรทจะถอด จนตะกวหลอมละลาย ใชเครองดดตะกว (Solder Sucker) ดดตะกวบดกรออก
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 14/18, คาบท 53-56/56)74. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 13 ใชเวลาประมาณ
20 นาท75. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1376. ขนนำาเขาสบทเรยน
76.1 ครอธบายเกยวกบเทคนคการบดกร76.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบเทคนคการบดกร76.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
77. ขนสอน77.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 13 เรองเทคนคการ
บดกร77.2 ครอธบาย เรองแผนวงจรพมพ พรอมภาพแผนวงจร
พมพประกอบ77.3 ครอธบาย เรองตะกวบดกรและหวแรง พรอมนำาตวอยาง
ตะกวบดกรและหวแรงมาแสดงใหนกเรยนด77.4 ครแบงนกเรยนกลมละ 5 คน ใหแตละกลมรวมกน
อภปราย เรอง การปอกสายไฟ และการบดกรอปกรณบนแผนวงจรพมพ แลวใหแตละกลมรวมกนสรป
77.5 ครอธบาย เรอง การตดขาอปกรณ และการถอนจดบดกร แลวใหนกเรยนซกถาม
77.6 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 13
77.7 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 13 เทคนคการบดกร77.8 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน
160
77.9 นกเรยนทำาแบบฝกหด78. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกน
อภปรายสรปบทเรยน79. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร25. สอการเรยนร
25.1 หนงสอเรยน หนวยท 13 เรองเทคนคการบดกร25.2 ภาพแผนวงจรพมพ25.3 ตวอยางตะกวบดกรและหวแรง25.4 แบบฝกหด25.5 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
26. แหลงการเรยนร26.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ26.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล25. การวดผลและการประเมนผล
25.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
25.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน25.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน25.4 ตรวจแบบฝกหด
26. เกณฑการวดและประเมนผล26.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
161
26.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
26.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
26.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 132. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 133. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 13
เอกสารอางอง25. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด26. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
162
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................
163
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
164
แผนการจดการเรยนรท 14 หนวยท 14 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตน และแผนวงจรพมพ
สอนครงท 14/18
ชอเรอง การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง14.1 วงจรเรยงกระแส ใบงานท
14.1 การประกอบวงจรเลกทรอ14.2 วงจรเรยงกระแสแบบครงคลน
นกสเบองตน14.3 วงจรเรยงกระแสแบบเตมคลน
ใบงานท 14.2 การประกอบวงจรเลกทรอ-14.4 วงจรเรยงกระแสแบบบรดจน
กสเบองตนบนแผนวงจรพมพ14.5หลกการเบองตนในการคดลอกแผน
วงจรพมพ14.6การรางแบบสำาหรบการเตรยมการเพอ
ตอวงจร 14.7 การคดลอกวงจรจากลายวงจร
พมพสำาเรจรป
165
แนวคดสำาคญวงจรเรยงกระแสเปนวงจรทแปลงผนไฟฟากระแสสลบใหเปน
ไฟฟากระแสตรงโดยวงจรจะประกอบไปดวย หมอแปลงไฟฟา ไดโอดเรยงกระแส และคาปาซเตอร การทดลองวงจรโดยการบดกรลงบนแผนวงจรพมพ เปนการทดลองทเหมอนกบสภาพการนำาไปใชงานจรง ซงการประวงจรจะตองทำาทละขนตอนดวยความระมดระวง
แผนวงจรพมพจะเปนสวนททำาหนาทยดอปกรณและเปนทางเดนของสญญาณไฟฟาอกทงชวยทำาใหวงจรอเลกทรอนกสไมยงเหยงอนเกดจากการโยงสายไฟไปมา แตในบางครงมความจำาเปนทจะลอกวงจรจากแผนวงจรพมพอนเนองมาจากตองการวเคราะหการทำางานของวงจรในกรณทตองซอมแกไขวงจรหรอตองการเลยนแบบวงจร การคดลอกแผนวงจรจากวงจรพมพจะตองรจกสญลกษณของอปกรณตลอดจนชอขาของอปกรณอยางแมนยำาจงจะคดลอกไดอยางถกตอง
สมรรถนะยอย1. แสดงความรเกยวกบการประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตน
และแผนวงจรพมพ2. ประกอบวงจรอเลกทรอนกสลงบนแผนวงจรพมพ
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกชนดวงจรเรยงกระแส1. ประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตน2. อธบายการทำางานของวงจร
เรยงกระแสได 2. ประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตน
3. บอกสตรการคำานวณหาแรงดนไฟฟากระแสตรงได แผนวงจรพมพ
166
4. ประกอบวงจรโดยการบดกรไดถกตอง 5. ทดสอบการทำางานของวงจรไดถกตอง6. สามารถทดลองวงจรจายไฟกระแสตรงแบบตาง ๆ
โดยใชวธการบดกรได7. สามารถคดลอกวงจรจากลายวงจรพมพสำาเรจรปได8. ประกอบวงจรบนแผนวงจรพมพได
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ14.1วงจรเรยงกระแส
วงจรเรยงกระแส (Rectifier) คอ วงจรไฟฟาทสามารถจดเรยงกระแสไฟฟากระแสสลบ ใหกลายเปนไฟฟากระแสตรง ซงอปกรณทสามารถจะทำางานอยางนไดจำาเปนตองมคณสมบตสำาคญยอมใหกระแสไฟฟาไหลผานไปในทศทางเดยวเทานนคอไดโอด ซงในทนจะใชไดโอดกำาลง
14.2วงจรเรยงกระแสแบบครงคลนการทำางานของวงจรเรยงกระแสแบบครงคลน (Half Wave
Rectifier) เมอขวบวกของขดทตยภมไดรบเฟสบวก ขวลางเทยบไดเฟสลบ ทำาใหขาอาโนดของไดโอดไดรบศกยบวก ขาแคโถดไดรบศกยลบ ทำาใหไดโอดไดรบการไบแอสไปหนา กระแสสามารถไหลผานวงจรไปได จงมแรงดนไฟกระแสตรงตกครอมโหลด RL
167
14.3วงจรเรยงกระแสแบบเตมคลนการเรยงกระแสแบบครงคลน (Full Wave Rectifier) จะได
แรงดนไฟตรงทมความพลว (Ripple) คอนขางสงไมสามารถใชงานในวงจรทวไป การนำาไปใชงานคอนขางมขดจำากด จงนยมใชวงจรเรยงกระแสแบบเตมคลน ซงใชไดโอด 2 ตว ผลดกนทำางานในแตละเฟส
14.4วงจรเรยงกระแสแบบบรดจวงจรเรยงกระแสแบบเตมคลน (Bridge Rectifier) โดยไมใช
จดศนยกลางของหมอแปลง เปนวงจรอกแบบหนงทนยมใช เพราะใชหมอแปลงกำาลงทางขดทตยภมเพยงขดเดยว เพยงแตตองเพมไดโอดอก 2 ตวรวมเปน 4 ตว
14.5หลกการเบองตนในการคดลอกแผนวงจรพมพการคดลอกวงจรมประโยชนในการซอมหรอสรางเลยนแบบกรณ
ไมมวงจรมาใชหรอกรณมวงจรมาให แตแผนวงจรพมพไมมรายละเอยดของตำาแหนงของอปกรณ ชอขวตอตาง ๆ ทำาใหการตรวจซอมคอนขางลำาบาก จะตองมทกษะในการไลวงจรจากแผนวงจรพมพพอควร จงจะสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ไดงายขน นอกจากนนจะตองเขาใจเกยวกบขาใชงานของทรานซสเตอร คาปาซเตอรและไอซตาง ๆ โดยจะตองสามารถเปดคมอการใชงานอปกรณนน ๆ ได จงจะสามารถเขยนเปนวงจรอเลกทรอนกสทเปนสากลไดถกตอง
14.6การรางแบบสำาหรบการเตรยมการเพอตอวงจรเมอใชแผนวงจรพมพเอนกประสงค แผนวงจรพมพ
เอนกประสงคนยมใชเมอตองการทดลองประกอบวงจรอเลกทรอนกสตนแบบ วาทำางานไดตามเงอนไขทออกแบบไดหรอไม หรอชางอเลกทรอนกสสมครเลนทตองการทกษะและประสบการณ เพราะการทำาแผนวงจรพมพสำาเรจคอนขางใชเวลาในการออกแบบ และทำาแผนวงจรพมพนาน การใชแผนวงจรพมพเอนกประสงคไมเหมาะทจะใชตอวงจรทยงยากซบซอน อยางไรกตามแผนวงจรพมพเอนกประสงคทจำาหนายนน มใหเลอกหลายรปแบบและขนาดตาง ๆ กน บางแบบไมสามารถเอาไอซแบบตน
168
ตะขาบมาเสยบลงได เพราะระยะขาไมเหมาะสมกบการตอวงจร บางครงอาจตองตอโยงสายบนแผนวงจรพมพเพอใหครบวงจร หรอใชใบมดตดลายวงจรพมพออกบางสวนเพอไมใหลดวงจร อยางไรกตามการรางแบบกอนการบดกรหรอประกอบวงจรเปนผลด ซงทำาใหสามารถตรวจสอบความถกตอง และสามารถจดวางรปแบบของอปกรณไดเรยบรอยไมชดหรอหางเกนไป
14.7 การคดลอกวงจรจากลายวงจรพมพสำาเรจรปการคดลอกลายวงจรพมพสำาเรจรป จากแบบลายวงจรทซบซอน
กนอยนน คอนขางสะดวกมากกวาการคดลอกลายวงจรจากชดคต เพราะตองพลกแผนวงจรกลบไปกลบมาก ซงคอนขางชา ยกเวนชดคตทสกรนลายทองแดงซอนทบดานอปกรณอาจไมตองพลกดบอย ซงเงอนไขการทำาแผนวงจรพมพ อาจมทงใหความสะดวกและไมสะดวกในการคดลอก
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 15/18, คาบท 57-60/56)80. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 14 ใชเวลาประมาณ
20 นาท81. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1482. ขนนำาเขาสบทเรยน
82.1 ครอธบายเกยวกบการประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
82.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกนอภปรายเกยวกบการประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
82.3 ครแจงจดประสงคการเรยน83. ขนสอน
83.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 14 เรองการประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
169
83.2 ครอธบาย เรองวงจรเรยงกระแส วงจรเรยงกระแสแบบครงคลน วงจรเรยงกระแสแบบเตมคลน และวงจรเรยงกระแสแบบบรดจ พรอมภาพประกอบ
83.3 ครอธบาย เรองหลกการเบองตนในการคดลอกแผนวงจรพมพ การรางแบบสำาหรบการเตรยมการเพอตอวงจร และการคดลอกวงจรจากลายวงจรพมพสำาเรจรป แลวใหนกเรยนซกถาม
83.4 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 14.1 และ 14.2
83.5 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 14.1 และ 14.2 83.6 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน83.7 นกเรยนทำาแบบฝกหด
84. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
85. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร27. สอการเรยนร
27.1 หนงสอเรยน หนวยท 14 เรอง การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
27.2 ภาพวงจรเรยงกระแสแบบตาง ๆ 27.3 แบบฝกหด27.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
28. แหลงการเรยนร28.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ28.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล27. การวดผลและการประเมนผล
170
27.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
27.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน27.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน27.4 ตรวจแบบฝกหด
28. เกณฑการวดและประเมนผล28.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ28.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ28.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ28.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 14.1 และ 14.2 2. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 143. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 14
เอกสารอางอง27. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด
171
28. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตามบรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
172
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
173
แผนการจดการเรยนรท 15 หนวยท 15 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย การทำาโครงงาน สอนครงท 15/18
ชอเรอง การทำาโครงงาน จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง15.1 ความสำาคญในการสรางโครง
งาน ใบงานท 15 การทำาโครงงาน15.2 ขนตอนการทำาโครงงาน
แนวคดสำาคญการสรางโครงงานเปนการรวบยอดความรและประสบการณตาง ๆ ท
ไดเรยนมาเพอประยกตใหเกดผลงานทสอแนวคดทางทฤษฎใหเกดประโยชนในทางปฏบต อาจเปนการพสจนหลกการทเรยนมาหรอนำาไปใชในชวตประจำาวน สงสำาคญประการหนงของการทำาโครงงานคอ การปลกฝงของนกคดนกประดษฐ สรางความรสกทดในการเรยนรวาจะสามารถสรางสรรคผลงานสงแปลกใหมขนได ถาตงใจฝกฝนมการเรยนรอยางจรงจงเปนระบบภายใตพนฐานทถกตอง
สมรรถนะยอย1. สรางโครงงานขนาดเลกจากชดคต2. แสดงความรเกยวกบการทำาโครงงานขนาดเลก (Mini
Projects)
174
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. สรางโครงงานทเปนพนฐานทาง 1. วดทดสอบและประกอบวงจร
อเลกทรอนกส และประกอบชดคตทไมซบซอนมากไดอเลกทรอนกสเบองตนตามโครงงาน
2. นำาโครงงานทจดสรางขนมาใชประโยชนในชวตประจำาวนได
3. วดและตรวจสอบการทำางานของวงจรทจดสรางโครงงานได
4. แกปญหาตาง ๆ ทอาจเกดขนจากวงจรทจดสรางโครงงานได
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ15.1ความสำาคญในการสรางโครงงาน
การสรางโครงงานเปนการรวบยอดความรและประสบการณตาง ๆ ทไดเรยนมาเพอประยกตใหเกดผลงานทสอแนวคดทางทฤษฎใหเกดประโยชนในทางปฏบต อาจเปนการพสจนหลกการทเรยนมาหรอนำาไปใชในชวตประจำาวน สงสำาคญประการหนงของการทำาโครงงานคอ การปลกฝงของนกคดนกประดษฐ สรางความรสกทดในการเรยนรวาจะสามารถสรางสรรคผลงานสงแปลกใหมขนได ถาตงใจฝกฝนมการเรยนรอยางจรงจงเปนระบบภายใตพนฐานทถกตอง
15.2ขนตอนการทำาโครงงาน
175
1) เลอกโครงงานใหเหมาะสมกบความรความสามารถโดยศกษาจากหนงสอรวบรวมโครงงานหรอวารสายอเลกทรอนกสตาง ๆ และสามารถนำาผลงานมาใชประโยชนกบชวตประจำาวนได
2) ตองศกษาการทำางานของวงจรใหเขาใจ จนมความมนใจวาจะสามารถตรวจสอบแกไขปญหาตาง ๆ ทอาจเกดขนได
3) ตองเลอกอปกรณตาง ๆ ทมความเหมาะสมตอการตดตงและใชงาน
4) กอนทำาการประกอบควรตรวจสอบและทดสอบความถกตองของอปกรณทกชน
5) ควรตรวจสอบการตอวงจรบนแผนวงจรพมพใหเรยบรอย และแกไขใหถกตองเสยกอนจงเดนสายตออปกรณตอภายนอก
6) กอนตดตงแผนวงจรพมพและอปกรณตาง ๆ เพมเตมภายในกลอง ควรรางแบบตำาแหนง ตาง ๆ บนกระดาษเสยกอนวาเหมาะสมตอการใชงานหรอไม ควรตดตงขอความอะไรบนกลองจงจะเกดความเขาใจงายตอการใชงาน
7) กอนตดตงอปกรณตองเจาะรสำาหรบตดตงอปกรณตาง ๆ บนกลองใหครบถวน
8) การตดตงอปกรณตาง ๆ ตองยดใหแนนหนาไมหลดงาย ไมควรใหมหวนอตโผลออกมาในตวกลองมากโดยเฉพาะหนาปด การเดนสายควรเลอกหลายสหลายขนาดตามความเหมาะสมและจดใหเปนระเบยบ
9)ทดสอบการทำางานของวงจรอกครง โดยยงไมเปดกลองเพราะถามอะไรผดปกตจะทราบตำาแหนงไดงายและถอดปลกออกทนทวงท
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 16/18, คาบท 61-64/56)86. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 14 ใชเวลาประมาณ
20 นาท87. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 15
176
88. ขนนำาเขาสบทเรยน88.1 ครอธบายเกยวกบการทำาโครงงาน88.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกน
อภปรายเกยวกบการทำาโครงงาน88.3 ครแจงจดประสงคการเรยน
89. ขนสอน89.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 14 เรองการทำาโครง
งาน89.2 ครอธบาย เรองความสำาคญในการสรางโครงงาน และขน
ตอนการทำาโครงงาน แลวใหนกเรยนซกถาม89.3 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตาม
ใบงานท 1589.4 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 15 การทำาโครงงาน 89.5 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน89.6 นกเรยนทำาแบบฝกหด
90. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
91. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร29. สอการเรยนร
29.1 หนงสอเรยน หนวยท 15 เรอง การทำาโครงงาน29.2 แบบฝกหด29.3 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
30. แหลงการเรยนร30.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน
ของสำานกพมพตาง ๆ30.2 อนเทอรเนต
177
การวดผลและประเมนผล29. การวดผลและการประเมนผล
29.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
29.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน29.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน29.4 ตรวจแบบฝกหด
30. เกณฑการวดและประเมนผล30.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ30.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ30.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ30.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 152. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 153. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 15
เอกสารอางอง29. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006
178
บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด30. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
179
.................................................................................................................
..........................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
180
แผนการจดการเรยนรท 16 หนวยท 16 ชอวชา งานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหสวชา 2100-1006
เวลาเรยนรวม 72 คาบ
ชอหนวย การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนด สญญาณ
สอนครงท 16/18
ชอเรอง การใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
จำานวน 4 คาบ
หวขอเรอง16.1 ออสซลโลสโคป ใบงานท
16.1 การใชงานออสซลโลสโคป16.2 การอานคาทหนาจอออสซลโลสโคป ใบงานท 16.2 การใชงานเครองกำาเนด16.3 การอานคาบเวลาและความถ
สญญาณ16.4การอานคาแรงดนไฟฟากระแสสลบ16.5ชอและหนาทการทำางานของปมปรบ 16.6สายโพรบวดสญญาณ 16.7ชนดของเครองกำาเนดสญญาณ16.8คณสมบตทางเทคนคและปมปรบตาง ๆ
ของเครองกำาเนดสญญาณ
แนวคดสำาคญออสซลโลสโคป เปนเครองมอวดทมความสำาคญและนำามาใชอยาง
กวางขวางในงานดานอเลกทรอนกสเพราะสามารถแสดงรปรางขนาดของ
181
สญญาณใหเหนบนจอได ออสซลโลสโคปสามารถนำาไปใชวดแรงดนไฟตรง แรงดนไฟสลบ คาบเวลา พรอมแสดงรปรางของสญญาณไฟฟาททำาการวด แรงดนไฟสลบจะวดและอานคาขนาดของสญญาณไดเปนแรงดนพคทพค (Vp – p)
เครองกำาเนดสญญาณ เปนเครองมอชนดหนงทมความสำาคญทำาหนาทกำาเนดสญญาณตาง ๆ และสามารถทจะควบคมความถและความแรงของสญญาณได ใชงานในการตรวจสอบปรบแตงวงจรหรอวดเปรยบเทยบคา เครองกำาเนดสญญาณ มหลายชนดขนอยกบคณลกษณะและคณสมบตของสญญาณทเครองใหกำาเนดขนมา การเรยกชอเครองกำาเนดสญญาณความถจะเรยกชอตามความถทกำาเนดขนมาวาอยในยานความถใด เชน เครองกำาเนดความถเสยงจะเรยกออดโอเยนเนอเรเตอร (Audio Generator) เครองกำาเนดความถวทยจะเรยกอารเอฟเยนเนอเรเตอร (Radio Frequency Generator) เปนตน
สมรรถนะยอย1. แสดงความรเกยวกบการใชออสซลโลสโคปและเครองกำาเนด
สญญาณ2. ใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณตามการทดลอง
จดประสงคการปฏบต ดานความร ดานทกษะ
1. บอกตำาแหนงปมปรบตาง ๆ ของออสซลโลสโคปได 1. ใชงานออสซลโลสโคปตามการทดลอง2. บอกหนาท และการทำางานของปมปรบตาง ๆ ของ 2.
ใชเครองกำาเนดสญญาณความถตามการออสซลโลสโคปไดอยางถกตอง ทดลอง
182
3. สามารถใชออสซลโลสโคปวดสญญาณไดถกตอง 4. อธบายการทำางานของปมปรบเครองกำาเนดสญญาณ
ความถได5. สามารถใชเครองกำาเนดสญญาณไดถกตอง
ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
แสดงออกดานการตรงตอเวลา ความสนใจใฝร ความซอสตย สจรต ความมนำาใจและแบงบน ความรวมมอ ความมมารยาท ไมหยดนงทจะแกปญหา ใชอปกรณอยางฉลาดและรอบคอบ
เนอหาสาระ16.1ออสซลโลสโคป
ความสำาคญของออสซลโลสโคป (Oscilloscope) ออสซลโลสโคป หรอบางครงเรยกสน ๆ วา สโคป (Scope) ทใชงานกนอยทว ๆ ไป สำาหรบการใชงานของออสซลโลสโคปนนจะใชแสดงรปคลนสญญาณ หรอชวงหางของสญญาณ โดยรปคลนสญญาณทไดอาจเปนแบบไซนแบบสเหลยม แบบสามเหลยมหรอแบบฟนเลอย เปนตน
16.2การอานคาทหนาจอออสซลโลสโคปการอานปรมาณไฟฟาทหนาจอออสซลโลสโคป จะสามารถอานได
สองแกนคอแนวแกนตงกบแนวแกนนอน ในแนวแกนตง (Vertical) จะอานคาออกมาเปนความแรงของสญญาณ หรอความสงของสญญาณ (Amplitude) ของปรมาณไฟฟาโดยสามารถอานออกมาเปนคาพค (Peak Value) Vp และคาพคทพค (Peak To Peak Value) Vp-p สวนในแนวแกนนอน (Horizontal) จะอานคาออกมาเปนคาบเวลา (Time) และสามารถใชคำานวณหาคาความถ (Frequency) ของสญญาณได
183
16.3การอานคาบเวลาและความถคาบเวลาสามารถบอกความถของสญญาณ โดยทคาบเวลาจะแปรผกผนกบความถ จากสตร T = หรอ F = F คอ ความถของสญญาณ มหนวยเปน เฮรตช (Hz) T คอ เวลาใน 1 รอบของสญญาณ มหนวยเปน วนาท
(Sec)16.4การอานคาแรงดนไฟฟากระแสสลบ
รปคลนแรงดนไฟฟากระแสสลบสามารถอานคาออกมาเปนแรงดนยอดถงยอด (Peak to Peak) ทำาไดโดยนบจำานวนชองทรปสญญาณปรากฏทบชองทางแนวตงโดยจะนบจำานวนชองตงแตยอดคลนดานบนสดจนถงดานลางสด ดงรปท 16.4 ถาตงคา VOLTS/DIV ไวท 2 โวลต นบความสงได 4 ชองใหญกบอก 2 ชองเลก อานคาไดเทากบ 8 โวลต 2 ชองเลกเทากบ 0.4 โวลต
16.5ชอและหนาทการทำางานของปมปรบ(ดในหนงสอ หนา 331 - 334)
16.6สายโพรบวดสญญาณสายโพรบ (Probe) สำาหรบวดสญญาณทใชสำาหรบนำาสญญาณ
เขามายงออสซลโลสโคป เรยกวาสายโพรบ (Probe) ดงรปท 16.6 จะเปนสายวดชนดพเศษ เพอไวสำาหรบวดสญญาณโดยเฉพาะ มลกษณะเปนสายโคแอคเชยล (Coaxial) มความยาวประมาณ 1 เมตร มคาอมพแดนซ 50 โอหม วดความสง (Amplitude) ไดสงสด 500 Vp
16.7ชนดของเครองกำาเนดสญญาณเครองกำาเนดสญญาณทใชกนอยในปจจบนมหลายชนด เชน
เครองกำาเนดสญญาณความถเสยง เรยกวาเอเอฟ เยนเนอรเรเตอร (Audio Frequency Generator) เครองกำาเนดสญญาณความถวทย เรยกวาอารเอฟ เยนเนอรเรเตอร (Radio Frequency Generator) หรอเครองกำาเนดสญญาณพลซ เรยกวา พลซเจนเนอรเรเตอร (Pulse Generator) เปนตน
184
16.8คณสมบตทางเทคนคและปมปรบตาง ๆ ของเครองกำาเนดสญญาณ
คณสมบตทางเทคนคของเครองกำาเนดสญญาณรน FG 801 มดงน
1. ยานความถแบงออกเปน 6 ยาน โดยมความถตงแต 0.2Hz ถง 200 kHz
2. สรางรปคลนได 3 รป คอ ซายน สามเหลยม และสเหลยม3. ความเพยนทางฮารโมนคสทสญญาณรปซายน นอยกวา
0.1% 4. ใชแรงดนควบคมความถจากภายนอกได Voltage
Control Oscillator (VCO) 5. ใหเอาตพต 3 จดคอ เอาตพตมอมพแดนซตำา 50 โอหม
แรงดนปรบได 0V – 20Vp–p กำาลงขบ 8 วตต เอาตพตลดทอนสญญาณได – 30 dB ใหเอาตพตทกรปสญญาณทมแอมปลจดตงแต 0 V – 100 mVp–p และเอาตพต TTL สำาหรบเปนตวกำาเนดสญญาณนาฬกาสำาหรบงานทดลองดจตอล
6. มวงจรปองกนการลดวงจรทางเอาตพต 7. สามารถปอนสญญาณทดสอบลำาโพงไดโดยตรงองค
ประกอบตาง ๆ ทหนาปดของเครองกำาเนดสญญาณความถเสยงยหอ CEW รน FG 801
กจกรรมการเรยนร (สปดาหท 17/18, คาบท 65-68/56)92. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 16 ใชเวลาประมาณ
20 นาท93. ครใหนกเรยนดเนอหาหนวยท 1694. ขนนำาเขาสบทเรยน
94.1 ครอธบายเกยวกบการใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
185
94.2 ครตงคำาถามใหนกเรยนชวยกนตอบ แลวรวมกนอภปรายเกยวกบการใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
94.3 ครแจงจดประสงคการเรยน95. ขนสอน
95.1 นกเรยนศกษาจากเนอหาในหนวยท 16 เรองการใชงานออสซลโลสโคปและเครองกำาเนดสญญาณ
95.2 ครอธบาย เรองออสซลโลสโคป การอานคาทหนาจอ การอานคาบเวลาและความถ การอานคาแรงดนไฟฟากระแสสลบ และชอและหนาทการทำางานของปมปรบ พรอมนำาออสซลโลสโคป มาแสดงใหนกเรยนด ประกอบการสอน
95.3 ครอธบาย เรองสายโพรบวดสญญาณ ชนดของเครองกำาเนดสญญาณ และคณสมบตทางเทคนคและปมปรบตาง ๆ ของเครองกำาเนดสญญาณ แลวใหนกเรยนซกถาม
95.4 ครใหความรเพมเตมและอธบายเกยวกบการปฏบตตามใบงานท 16.1 และ 16.2
95.5 นกเรยนปฏบตตามใบงานท 16.1 และ 16.295.6 ขณะนกเรยนปฏบตตามใบงานครจะสงเกตการทำางาน
ของนกเรยน95.7 นกเรยนทำาแบบฝกหด
96. ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนเฉลยกจกรรมและรวมกนอภปรายสรปบทเรยน
97. ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน
สอและแหลงการเรยนร31. สอการเรยนร
31.1 หนงสอเรยน หนวยท 14 เรอง การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนและแผนวงจรพมพ
31.2 ออสซลโลสโคป31.3 แบบฝกหด
186
31.4 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน32. แหลงการเรยนร
32.1 หนงสอเกยวกบงานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน ของสำานกพมพตาง ๆ
32.2 อนเทอรเนต
การวดผลและประเมนผล31. การวดผลและการประเมนผล
31.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ
31.2 ทดสอบโดยใชแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน31.3 สงเกตการปฏบตตามใบงานโดยใชแบบประเมนผลการ
ปฏบตงาน31.4 ตรวจแบบฝกหด
32. เกณฑการวดและประเมนผล32.1 แบบประเมนพฤตกรรม ความมวนย และความรบผดชอบ
ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ผานเกณฑ32.2 แบบทดสอบหลงเรยน ตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ
60 ผานเกณฑ32.3 แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตตามใบงานตองได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผานเกณฑ32.4 แบบฝกหดตองไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ผาน
เกณฑ
งานทมอบหมายงานทมอบหมายนอกเวลาเรยน ใหทบทวนเนอหารวมทงความ
สมบรณของแบบฝกหดและใบงาน
ผลงาน/ชนงาน/ความสำาเรจของผเรยน1. ผลการปฏบตตามใบงานท 16.1 และ 16.2
187
2. ผลการทำาแบบฝกหดหนวยท 163. คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) หนวยท 16
เอกสารอางอง31. หนงสอเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน รหส
วชา 2100-1006 บรษทศนยหนงสอเมองไทย จำากด32. เวบไซตและสอสงพมพทเกยวของกบเนอหาบทเรยนตาม
บรรณานกรม
บนทกหลงการสอน
1. ผลการใชแผนการจดการเรยนร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. ผลการเรยนของนกเรยน/ผลการสอนของคร/ปญหาทพบ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
188
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
...
.................................................................................................................
..........................................................
3. แนวทางการแกปญหา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ............................................... ลงชอ............................................... (...............................................) (.............................................) ตวแทนนกเรยน ครผสอน
189