รายงานการดำาเนนกจกรรมสำารวจเสนทางการทองเทยว โซนกลาง พนท อำาเภอเมอง กงหรา ศรนครนทร เขาชยสน

วนทดำาเนนกจกรรมสำารวจเสนทางการทองเทยว๒๙ ๓๐ เมษายน ๒๕๕๗–

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม- ประชมคณะทำางานโซนกลางกำาหนดพนท เสนทางในการสำารวจและ

ประเดน เนอหาในการสำารวจ- สมครผรวมกจกรรมการสำารวจและเกบขอมล ในทประชมคณะทำางาน

โซนกลาง- ออกแบบเอกสารในการสำารวจและเกบขอมล- ประสานพนท ในการสำารวจ- ประสานรถและการเดนทางสำารวจ- ลงพนทสำารวจและเกบขอมลถายรปและบนทกวดโอ- สรปเอกสารรายงานการสำารวจและเกบขอมล

- สงเอกสารรายงานการสำารวจและเกบขอมลใหองคการบรการสวนจงหวดพทลง ซงเปนภาคความรวมมอในการดำาเนน กจกรรม

- รายงานการดำาเนนกจกรรมในทประชมคณะทำางานโซนกลาง- สรปเสนทางการทองเทยวเชอมกบพนทโซนอน ๆ

ภาคความรวมมอ- องคการบรหารสวนจงหวดพทลง

รายชอผรวมกจกรรมการสำารวจและเกบขอมล๑.นายวโรจน อตนะ๒.นายนยม อรณรตน๓.นายเสร กลนจนทร๔.นายสมชาย ชมพาท๕.นายอภย คงมานนท๖.นายพรศกด ชมทอง

๗.นายชยตม สดสวาท๘.นางสมศร ยมเมอง๙.นายสำาเรง สดสวาท๑๐.นายเดน เทพกลำา๑๑.นายสมเสรม ชรกษ๑๒.นายโกศล เดชสง

เสนทางการสำารวจและเกบขอมล- เสนทางท ๑ เสนทางทองเทยวทางการเกษตร จากเขา-นา-เล(พนทศนย

การเรยนร ททางโครงการเมองลงนาอยหนนเสรม) ไดแก ศนยเรยนร สงคมวนเกษตรบานในวง มหาวทยาลยหมบานสวนคงแกว (อ.ศรนครนทร) เพอศกษาการปลกพช ๖ ชนในแปลงเดยวกน ซงเปนการเกอกลกนของพชในแปลง และเพมรายไดจากผลผลต ศนยเรยนร เศรษฐกจพอเพยง บานควนกฎ(อ.เมอง) เพอดการจดการแปลงขนาดเลกเพอการพงตนเอง และกลมเลยงผงบานหยาน (อ.เมอง) ศกษาการเลยงผงเพอเปนอาชพเสรมและการจดการสภาพแวดลอมของชมชน ศนยเรยนร โรงเรยนบานธนาคารดน (อ.เขาชยสน) เรยนรเทคนคการเกษตรเพอเพมผลผลต

- เสนทางท ๒ เสนทาง การจดการทรพยากรสงแวดลอมโดยชมชน ไดแก นำาตกนกรำา แหลงทองเทยวปลอดอบายมข ชมชนเกษตรอนทรยฟ นฟอาหารพนบาน และถนทอยของซาไก (อ.กงหรา) เครอขายสนแพรทอง การจดการทรพยากรสงแวดลอมเพอการพงตนเอง (อ.ศรนครนทร) และกลมเลยงผงบานหยาน เพอดการเลยงผงพนเมอง(อ.เมอง) ซงทำาใหลดการใชสารเคมทางการเกษตร ซงเปนจดการสงแวดลอมในชมชน

- เสนทางท ๓ เสนทางประวตศาสตรและวถชวต ไดแกวนอทยานเมองเกาชยบรวดเขยนบางแกวลองเรอทะเลหลวงพพธภณฑโลมาอรวด

ขอมลเบองตนสถานททองเทยว เสนทางท ๑: เสนทางทองเทยวทางการ

เกษตร จากเขา-นา-เล

๑.กลมสงคมวนเกษตร เพอการทองเทยวบานในวง

สถานทตง ๑๖๘ บานในวง (คอกเสอ) หมท ๘ ตำาบลบานนา อ.ศรนครนทร จ.พทลงผรบผดชอบ นายจาย ชวยนย การตดตอประสานงาน นายจาย ชวยนย

๑๖๘ บานในวง (คอกเสอ) หมท ๘ ตำาบลบานนา อ.ศรนครนทร จ.พทลง

โทรศพทระยะหางจากจงหวดพทลง ๓๐กโลเมตร ขอมลทวไป

เปนสวนผสมผสาน ทไดรบอทธพลทางความคดจากมหาวทยาลยหมบาน สวนคงแกว ของ นายจาย ชวยนย ประธานกลมสงคม วนเกษตร ฯ มพนทประมาณ ๒๐ ไร และ เชอมตอกบสวนของสมาชก ซงมสภาพ สวนในลกษณะเดยวกน มการปลก ตนไมองอาศยกน ตงแตพนหวในดน พนหนาดน พชเถาเกาะ เชน พรกไท ควบคไป กบสวนผลไม เชน มงคด เงาะ ทเรยน ลองกอง จำาปาดะ ขนน เนยง และมความหลากหลายของสมนไพรในสวนนบ ๑๐๐ ชนด ซงเปนจดเดนของสถานท

ไดแก สมนไพรสำาหรบปรงอาหาร ประกอบดวย ผกหวานชางโขลง ใชปรงแกงเลยง ลด/แกความดน เบาหวาน ลดนำาตาล ตาหมดใชแกงสม ลวกกะท แกไขทบฤด ขบเลอด พาโหมตนใชทำาขาวยำา แกงไตปลา แกงคว ขบลมพษในรางกาย ชวยเจรญอาหาร เหมยง หรอ เหลยง นำาไปผดไข ตมกะท ชวยบำารงสาย ชะมวง ใชตมหม ไก ปลา ขาวยำา แกงสม ชวยลดไขมน

และสมนไพรสำาหรบรกษาโรค เชน วานขนแผน ตมกนนำา กนราก แกหอบ แกกระหายนำาตาลปดยายชนำาไปตากแหง แลวตมกนนำา บำารงเลอด บำารงรางกายพลสามงาม (หมากหมก) นำาหวออนมากนกบพล เจรญอาหาร ชกำาลงสมนแวงนำาเปลอกตากแหง ผสมในแกงพะโล ใบสดใสแกงควกลง เจรญอาหาร แกทองรวงพญาไมตากแหงตมกนนำา

แกโรคไต ใชใบกบเปลอกจงจายใชรกษาไขมาลาเรย และวานกำาลงหนมานบำารงกระดก บำารงเสนเอน รางกาย แกอมพฤกษ อมพาต

ในปจจบนทางกลม มการขยายพนธสมนไพร และตนไมในสวน จำานายคนทไปยยมเยอน และตามงานตาง ๆ ทไดรบเชญ และทำาขาวยำา อาหารสขภาพจำาหนาย

อกทงนายเคยง คงแกว ไดสนบสนนการจดตงกลมสงคมวนเกษตร ในชมชน เมอป พ.ศ.๒๕๓๘ สมาชกแรกเรมมเพยง ๗คน และจากนนไดมการขยายกลมออกไปเปน ๔กลม คอ กลมรกษปาไมของตำาบลบานนา กลมอนรกษไมผลตำาบลบานนา กลมออมทรพยของหมบาน และกลมเกษตรสามคคศรนครนทร

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- ถนนสะดวกรถเขาถง หางจากถนนเพชรเกษมประมาณ ๓.๕ กโลเมตร- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก

- ยงจดสภาพไดไมด แตสามารถพฒนาเปนสถานทประชมเลกๆ - สามารถตอนรบคณะทมาดงานกลมขนาดเลก และขนาดกลางได

- มโฮมสเตยในพนทซงเปนเครอขาย สามารถพกคางคนได

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- มการเพาะพนธตนไม จำาหนาย เพอเปนรายได- เปนสวนผลไมสมรมทมความหลากหลาย- เปนสวนทมพนธไมหลายชนด และสามารถเกบจำาหนายไดตลอดป - สรางรายได ทกวน รายสปดาห รายเดอน รายป

- นามธรรม- อนรกษสงแวดลอม และธรรมชาต คนอยกบปา- สวนมความรมรน - สามารถนำาความรไปปรบใชได

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- ใหการตอนรบด เปนกนเอง - ขอมล/เนอหา

- มปายไวนล ความรเกยวกบขาวยำาอาหารสขภาพ- หากนดหมายลวงหนาจะมวทยากร นำาชมสวน- เปนสถานท ทสามารถใหศกษาดงานไดเปนอยางด

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เปนเกษตรผสมผสาน ทสามารถเชอโยงกบการทองเทยวเชงเกษตรไดด

- เปนสวนตนแบบ - ประเดนคณภาพชวต

- สรางความมนคงทางอาหาร- สามารถสรางรายได ตลอดป- เจาของสวนเปนทยอมรบกบคนทวไป

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว

- เทยวไดทกฤด แตชวงทเหมาะสมคอชวงผลไมชก- ๑ ๒ ชวโมง–

๒.มหาวทยาลยหมบาน สวนคงแกว

สถานทตง ๑๒๙ หมท ๔ บานนาใต ต.บานนา อ.ศรนครนทรจ.พทลง ผรบผดชอบ นางปน คงแกวการตดตอประสานงาน นายจาย ชวยนย

๑๖๘ บานในวง (คอกเสอ) หมท ๘ ตำาบลบานนา อ.ศรนครนทร จ.พทลง

โทรศพท ระยะหางจากจงหวดพทลง๒๘ กโลเมตร ขอมลทวไป

เปนสวนสมรม สงคมวนเกษตร นายเคยง คงแกว (เสยชวตแลว) ผกอตง ซงเปนผท ไดรบการยกยองเปน "คนดศรสงคมของจงหวดพทลง" ในป พ.ศ.๒๕๓๙ และสำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สำานกนายกรฐมนตร ใหเปน ครภมปญญาไทย รนท ๑ ภาคใต ดาน

เกษตรกรรม (เกษตรยงยน) ในป พ.ศ. ๒๕๔๒ และเปนผทไดรบการยกยองจากองคกรทงภาครฐและเอกชนในเรองความเปนเลศ ดานเกษตรกรรม โดยใหคำาขวญของสวนไววา อนรกษธรรมชาต ไมทำาลายธรรมชาตสงแวดลอมคน“กลบสธรรมชาต พงตนเองได ตอบสนองตอปจจยสทชาวโลกตองการ”

สวนคงแกวเปนแหลงความรเรองการทำาสวนแบบวนเกษตรและเรองสมนไพรไทยภมปญญาพนบานเปนการทำาสวนทมลกษณะคลายผนปาธรรมชาต

ทำาใหผนดนอดมสมบรณ รกษาความชมชนของปา ปองกนนำาทวม และชวยใหฝนตกตามฤดกาล เชนเดยวกบปา และเปนสวนผลไมทครบวงจร มทงการขยายพนธไม การปลกบำารง การเกบและการขายผลผลต ไมมสารพษในระบบ

แนวคดการจดการสวนและการแปรรปผลผลตของนายเคยง คงแกว ทำาใหมการจดตงกลมสงคมวนเกษตร ขนในตำาบลบานนา และยงมการดำาเนนกจกรรมจนถงในปจจบน

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- ถนนลาดยาง สะดวก - รถบสจอดไดทหนาสวน

- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก- มอาคารสามารถใชตอนรบได แตตองปรบปรง- มความสะดวกตามบรบทของเกษตรพอเพยง

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- สวนปาเศรษฐกจพอเพยง เกษตรธรรมชาต- เปนตนแบบจดเรมตนวนเกษตรของจงหวดพทลง- มความชดเจนในดานการจดการสวนเลยนแบบธรรมชาต อยางยงยน

- นามธรรม- เปนสถานทรมรน รมเยน- มชอเสยง เปนทยอมรบในสมยทนายเคยง คงแกว ยงมชวต

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- ไดรบการตอนรบพอสมควรจากภรรยา และญาต - ขอมล/เนอหา

- เปนแหลงศกษาเรยนรจากธรรมชาต ๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เปนสวนตนแบบ- ใชวถเกษตรสงคมผสมผสานตนไม ใบหญา

- ประเดนคณภาพชวต- เปนสวนทไมทำาลายสงแวดลอม

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ตลอดทงป ทกฤด

๓. กลมเลยงผงบานหยาน

สถานทตง ๔๓/๒บานหยาน หมท๘ตำาบลนาทอม อำาเภอเมอง จงหวดพทลงผรบผดชอบ นางบญเรอนและนายมานพ แสงจนทรการตดตอประสานงาน นางบญเรอน แสงจนทร

๔๓/๒บานหยาน หมท๘ตำาบลนาทอม อำาเภอเมอง จงหวดพทลง

โทรศพท ระยะหางจากจงหวดพทลง๑๐ กโลเมตรขอมลทวไป

กลมเลยงผงบานหยาน เปนการเลยงผงโพรงไทย มสมาชก ๒๖ คน ซงแตละบานจะมรงผงบานละ ๑- ๒ รง และสมาชกขยายในตำาบลอก ๕๐ คน และทางกลมมการพฒนาหลกสตรอบรมการเลยงผง เพออบรมใหกบผทสนใจ

จดทตงของแหลงเรยนร เปนการผงเลยงรอบบรเวณบานในเนอทประมาณ ๑ งาน กวา ๆ ๔๒ รง และบานขางเคยงบรเวณ ตดกน ๗ รง ซงเปนจดทเลยงผงมาก ทสดในชมชน โดยนำาผงทนำาออก จำาหนาย ใชชอทางการคาวา นำาผง แสงจนทร และทางกลมไดกยมเงน จากกองทนพฒนาบทบาทสตร จงหวดพทลง .มาพฒนากจกรรมของกลม

ทมาของการดำาเนนกจกรรมของกลม มาจากประสบการณกวา ๔๐ ป ทบานนาทอมผลตนำาผง อาหารเพอสขภาพ เพอดแลตวเราเอง ชมชนและคนทคณหวงใย" การเลยงผงเปน มรดกทางภมปญญาทตกทอดจากรนสรน ชอนายนกร อรณกจกบการเลยงผง เปนชอทไดยนตดหมาตงแตจำาความไดของคนในชมชน ปยาตายาย พอแมนำานำาผงมาใหกน ไดลมรสความหอมหวานของนำาผงมาตงแตเดกและรบรถงคณประโยชนจากคำาบอกเลาของผเฒาผแกวานำาผงเปนยาอายวฒนะ กนแลวอายยน ไมแกเรว และนำามาใชประโยชนไดอกหลายอยาง

บรเวณใดทมผงอาศยอย แสดงถงคณภาพอากาศ และความอดมสมบรณของพชพรรณ ณ ทนน รวมถงความปลอดภยดวย เนองจากผงเปนแมลง บรเวณทมสารพษมสารฆาแมลง ผงจะอาศยอยไมได

บานนาทอม ชมชนหยานและหมบานใกลเคยงธรรมชาตเหมาะสมทมพชทเปนอาหารผง ความอดมสมบรณ ไดแก ปาสวนยาง สวนผลไม ทมความหลากหลาย มงคด ลองกอง มะมวง มะนาว สะเดา ขเหลก สวนผกชมชนฯ และวชพชอนๆอก จงเหมาะแกการเลยงผงเพอเกบนำาผงและเกสรดอกไมไวบรโภคและเพอจำาหนาย

การเลยงผงเปนการอนรกษสงแวดลอม อนรกษธรรมชาตดวย เพราะผงจะบนไปตอมดอกไม คลกเคลาเกสรและดดนำาหวานจากดอกไมผสมเกสรใหพชพรรณตดผลดก ใหประโยชนแก

ชาว ตำาบลนาทอม และทำาใหบรเวณเหลานนอดมสมบรณไปดวยพชพรรณนานานชนด รมรน นาอย

การนำาผงมาเลยงเปนการอนรกษพนธผงดวย การเกบนำาผงแบบเดมเปนการทำาลายตวผงทำาใหตวผงตาย ผงธรรมชาตจงนอยลงเรอยๆ แตปจจบนการเกบนำาผงจะพยายามใหตวผงตายนอยทสด เพอใหผงเกบนำาหวานและเกสรดอกไมมาใหเราไดมากทสด เพอใหไดประโยชนสงสดจากการเลยงผงเพราะการเลยงผงไมเพยงแตไดนำาผงเทานนยงไดผลผลตอนๆจากผงอกคอเกสรดอกไมและไขผง

นอกจากนนำาผงยงสามารถนำามาเปนสวนผสมของผลตภณฑอน เชน แชมพ สบเหลว สบใส นำายาลางจาน นำาหมกผลไม ซงในชมชนสามารถผลตใชและจำาหนาย สรางรายไดเพมอกสวนหนงดวย " ชวตคน ชวตผง ตองพงพา ตางคนตางรกษา เพมคณคากนและกน

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกเขาถง แตทางลงเขาบานคอนขางชนและเลก - ทางเขาบานทสะดวก ควรทำาปายบอกแนะนำาทางเขาดานนน- อยหางจากตวจงหวดประมาณ ๑๐ กโลเมตร และหางจากถนนเอเชย ๒

กโลเมตร- ไมมปายบอกทางเขากลมจากทางแยกถนนเอเชย

- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก- บรรยากาศรมรน รอบๆบรเวณสะอาดมตนไม ผลไม แบบบานสมยกอน

อยรวมกนอยางมความสข- มลานบรเวณบาน สามารถใชบรรยายได- หองนำาสามารถใชรวมกบชาวบานได

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- การจดสรรพนทบรเวณขางบานในการเลยงผงไดมาถง ๔๒ รง โดยมระยะหางของการตงรงประมาณ ๑- ๒ เมตร ในทกสวนของบรเวณ เชน เสาหนาบาน ศาลาขางบาน เสมอนผงเปนสวนหนงของครอบครว

- รงผงทำาจากไมเกา ตลำาโพงเกา เปนการ รไซเคล

- มการปลกตนไมยนตนรอบบานเพอใหรมเงารงผง และสรางอาหารใหผงเพอผลตนำาหวาน

- เหนสภาพการเลยงผง ตามวถชมชนไดอยางเดนชด- นามธรรม

- มรายไดเสรมทไมมขดจำากด- สรางอาชพ ผง ๑ ลง จบแลวไดนำาผง ๘ ขวด ราคาขวดละ ๕๐๐ บาท จะ

มรายได ๔,๐๐๐ บาท- สรางและอนรกษสงแวดลอม ระบบนเวศนดมาก - พชผก ผลไมรอบบานปลอดสารพษ - มองเหนการจดการเศรษฐกจครวเรอน ความเปนอยแบบชาวบาน- รวมกลม สามคค

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มบคลใหการตอนรบอยางด และเปนกนเอง - ขอมล/เนอหา

- มองคความรพรอมใหการอธบายแบบบอกเลา- อธบายไดชดเจน- ความรด แบบทำาเองกบมอ บรรยายเขาใจเหนภาพ- มปายไวนลใหขอมล

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เปนวถพอเพยงของชมชน- การจดการเกษตรแบบผสมผสมผสาน เกษตรอนทรย- สวนผลไมมผลผลตมากขน เพราะผงชวยผสมเกสร และปลอดการใช

สารเคม- ประเดนคณภาพชวต

- ครอบครวมเวลาใหกน ถายทอดองคความรตอกน มความสข สรางรายได สรางความสมพนธ

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ๑ - ๒ ชวโมง

- ชวงปลายฝนและกอนฝน - ฤดแลง

ศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยง บานควนกฎหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง

สถานทตง บานควนกฎ หมท ๑๕ ต.ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลงผรบผดชอบ คณะกรรมการการตดตอประสานงาน นายสมศกด ทองใส

๑๔๔/๑หมท ๑๕ ต.ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง โทรศพท

ระยะหางจากจงหวดพทลง ๑๒กโลเมตร ขอมลทวไป

บานควนกฎ เปนหมบานทกอตงขนเมอป ๒๕๓๕ ประกอบดวย ๓ หยอมบาน ไดแก บานควนกฎ บานใสพงแหร และสวนราชการ อยหางจากอำาเภอเมองทางทศตะวนออกเฉยงใต ประมาณ ๑๒กโลเมตร มสภาพภมประเทศเปนทราบลมนำาทวมถงซงใชทำานาประมาณ ๓,๒๐๐ไร เปนทราบสลบกบเนนควนประมาณ ๒,๖๗๖ไรใชเปนทอยอาศย ทำาสวนและเลยงสตว มคลองมาบชายควนไหลผานบรเวณตอนกลาง ของหมบาน ซงปจจบนคอคลองระบายนำาขนาดใหญ (คลองลำาเบด) เพอปองกนนำาทวมตวเมองพทลง และสงผลใหหานควนกฏซงเปนแหลงนำาสำาคญของหมบานมขนาดเลกลง และมคลองสงนำาของชลประทานขนาบทงสองดานของหมบาน

เปนหมบานกง เมอง กงชนบท เปนชมชนทกำาลงมการ เปลยนแปลงอยางรวดเรว คนควนกฏ จากเดมมอาชพทำานาสวนใหญกลายเปนม อาชพรบจาง บางสวน

อยในภาคบรการในเมองพทลง บางสวนเปนลกจางในสวนราชการซงเขามาตงอยในพนทหมบาน

เนองจากพนทสวนหนงเปนทราชพสด เปนเหตใหเมอมการขยายตวของสวนราชการในขณะทไมมทดนรองรบ ทำาใหเกดการใชพนทของบานควนกฏเปนสวนขยายของสวนราชการหลายหนวยงาน จงทำาใหพนททำากนลดลง สงผลใหชาวบานบางสวนตองเปลยนแปลงอาชพไปทำางานรบจาง ออกไปจากชมชนเพอหางานทำาในเมอง

ทามกลางการเปลยนแปลง ทางหมบานไดจดทำาแผนชมชน และใชเปนเครองมอในการขบเคลอนการพฒนาหมบานจนนำามาสการรวมกลมทำากจกรรม

ตาง ๆถง ๑๓ กลม เชน กลมออมทรพยเพอการผลต กลมกองทนหมบาน ศนยสาธตการตลาด กลมแมบานเกษตรกร กลมแสง

เทยน กลมผลตปยชวภาพ กลมเลยงสกร โดยใชกลมออมทรพยเปนฐาน โดยกจกรรมแตละกลมเกอหนนกนเนองจากในชมชน มพนททำากนจำากด ในแตละครวเรอนมพนทถอครองไมมาก

นก เปนแปลงขนาดเลก ๓- ๕ ไร การใชประโยชนจากพนท เพอการเพาะปลก จงถกใชเตมพนท บนพนฐานแนวคดเศรษฐกจพอเพยง การทำาเกษตรอนทรย

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกรถเขาถงชมชน- ควรจดทำาแผนท ทางเขามปายบอกทางและมศกยภาพใหเยยมชมหลาย

จด- เดนทางเขาถงไดทกฤดกาล

- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก- มความพรอมตามสภาพธรรมชาต- มททำาการ มขอมล มผบรรยาย- แหลงเรยนรมความหลากหลาย กระจากอยในชมชน

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- เปนแหลงเรยนรทมเอกลกษณ ทำาจรง ไดผลจรง ในรปแบบเกษตรผสมผสาน

- มการปฏบตตามพระราชดำารสเศรษฐกจพอเพยง สามารถเปนแบบอยางแกผมาเยยมชมไดเปนอยางด

- เปนทเรยนรเกษตรพอเพยงไดเปนอยางด - นามธรรม

- คณภาพชวตดขน สขภาพจตและกายด- มเครอขายในการดำาเนนกจกรรม- มเครอขายศนยเรยนร กจกรรมสรางความผกพนของคนในชมชน

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มความพรอม ใหการตอนรบดมาก - มผตอนรบ- มแปลงเรยนรเศรษฐกจพอเพยง

- ขอมล/เนอหา- มกจกรรมหลากหลายเกอกลกน ปลกผก เลยงสตว เลยงปลา ทำานา

ปลกไมผล๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- การแปรรปผลผลต เชน นำามะพราวออนบรรจขวด- การจดจำาหนายผลผลตปลอดสารพษ เกษตรอนทรยในชมชน - ปศสตวอนทรย

- ประเดนคณภาพชวต- สขภาพด - ความสมพนธในครอบครวอบอน- คนใน ชมชนมความรวมมอสามคคกนเปนอยางด

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ทกฤดกาล

- ๒ - ๔ ชวโมง

ศนยเรยนรโรงเรยนบานธนาคารดนสถานทตง ๓๘ หมท ๑ ต.หานโพธ อ.เขาชยสน จ.พทลงผรบผดชอบ นายนยม อรณรตนการตดตอประสานงาน นายนยม อรณรตน

๓๘ หมท ๑ ต.หานโพธ อ.เขาชยสน จ.พทลงโทรศพท ๐๘๔๗๕๐๐๔๘๖๗

ระยะทางจากจงหวดพทลง ๒๒ ๒๗– กโลเมตร แลวแตการเลอกเสนทาง

ขอมลเกยวกบแหลงทองเทยว๑.โครงสรางพนฐาน- การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- รถเขาถงสถานท ทง ๒ สวน- สวนบรเวณทตงบาน รถเขาถงสะดวกเปนทางลาดยางผานหนาสวน- ถนนทเขาถงทตงศนย เปนทางลกรงเปนหลมบอ

- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก- มอาคารสถานท

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- จดการแปลงเกษตรอนทรยผสมผสานกบปศสตวอนทรย- มการออกแบบการใชพนททางการเกษตร- มเทคนคทางการเกสรทเพมผลผลต เชน การเสรมรากยางเพอเพม

ปรมาณนำายางตดตดกรด การเพมผลผลตสะตอ แกวมงกร การผสมเกสรสละอนโดโดยใชผงชวยผสมเกสร

- การเลยงผง- การพฒนาพนทพรเปนแปลงเกษตร โดยแกปญหาดนเปรยวดวยการ

ขงนำาแลวปลอยทง แลวขงนำาใหม - นามธรรม

- สรางแรงบนดาลใจและกระตนใหกบคนในชมชน หนมาสนใจการทำาเกษตรอนทรย ไมใชสารเคม

- คนทมาศกษาเรยนรนำาไปใชประโยชนไดจรง๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มความพรอมและตงใจใหความร- ควรมการนดหมายลวงหนา

- ขอมล/เนอหา- มความรจรงและลกเพราะผานการทดลองปฏบตดวยตนเอง- ขาดเอกสารเผยแพรรวบรวมความร

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เปนแหลงเรยนร ในระดบจงหวด- เปนการทำาเกษตรทนำาไปสการพงตนเอง

- ประเดนคณภาพชวต - เปนแหลงอาหารของครอบครว - มรายไดเสรม จากผลผลตทหลากหลายตอเนองทกฤด - มสขภาพด จากการกนอาหารทไรสารพษ

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ทกฤด- ๓- ๔ ชวโมง

ขอมลเบองตนสถานททองเทยวจากทางการทองเทยว เสนทางท– ๒เสนทาง การจดการทรพยากรสงแวดลอมโดยชมชน ๑.นำาตกนกรำา นำาตกปลอดเหลาสถานทตง หมท ๑ บานคลองหวะหลง ตำาบลคลองทรายขาว อำาเภอกงหรา จงหวดพทลงผรบผดชอบ เขตรกษาพนธสตวปาเทอกเขาบรรทด สำานกอนรกษสตวปา กรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพชการตดตอประสานงานนายมานะนท สยานเกม

๔๔/๒ หม ๑ ต.คลองทรายขาว อ.กงหรา จ.พทลง ๙๓๑๘๐

โทรศพท ระยะทางจากจงหวดพทลง ๓๘.๕ กม.ขอมลทวไป

"นำาตกนกรำา" หรอ "นำาตกบานคลองหวะหลง" เปนนำาตกขนาดเลก แตมความสวยงามมากแหงหนง อยในพนทความรบผดชอบของเขตรกษาพนธสตวปาเทอกเขาบรรทดหมท ๑ บานคลองหวะหลง ตำาบลคลองทรายขาว อำาเภอกงหรา จงหวดพทลง อยใกลทวาการอำาเภอกงหราเพยง

๑.๕กโลเมตร อยหางจากตวจงหวดประมาณ ๓๘.๕ กม.ใชเวลาเดนทางตวจงหวดประมาณ ๔๗ นาท

บรเวณรอบๆมผนปาและสมนไพร ตนไมหายากมากมาย นอกจากนแลวยงมเสนทางการเดนปาระยะสน ซงทางหมบานไดกำาหนดเสนทางศกษาธรรมชาตลดเลาะตามรมนำาเพอใหนกทองเทยวทตองการเดนปา ศกษาธรรมชาต และสมนไพร และพนทตนนำาของนำาตกนกรำา ยงเปนถนทอาศยของชาวซาไก สามารถเดนเทาขนไปเยยมเยอนไดโดยใชระยะเวลาไมนาน ไมอตองคางแรมในพนท

จากการทำางานรวมกบโครงการแผนทคนมด ชาวบานนกรำาคลองหวะหลง ยงไดขยายผลไปสการพฒนาการทองเทยวอยางยงยนในพนท เมอทกคนตางรวมกนกำาหนดขอตกลงและชวยกนดแลให“นำาตกนกรำา ซงเปนนำาตกในพนทของชมชนเปน” นำาตกปลอดเหลา“ ”

ชมชนบานนกรำาเปนชมชนชาวมสลมทมเอกลกษณในเรองของอาหารพน ถนทโดดเดนไมเหมอนใคร และหากนทไหนไมไดในจงหวดพทลง อเชน แกงบอนยายวก, แกงนำาเคยลกประ, นำาพรกลกประ, แกงสมปลาหวดลกหวายหวย นำา

สมนไพรลกหลมพ ทลวนแลวแตใชวตถดบ พช ผก และสมนไพรจากแหลงตนของนำาตกนกรำา          นายมานะนท สยานเกม ผนำาชมชนกลาววาเมอมคนมาศกษาดงานเรองอาหารพนบาน ทาง ชมชนจงคดกจกรรมใหเชอม โยงไปถงแหลงทมาของวตถดบ โดยจดใหมกจกรรมทองเทยว ศกษาธรรมชาต เพราะจดนเปนเสน ทางประวตศาสตรการ เดนเทาเชอมระหวางเมองตรง กบ พทลง ซงนอกจากจะสราง รายไดสรางอาชพใหกบคนในชมชนแลว ยงสรางใหทกคนเกดจตสำานกหวงแหนชวยกนดแลปาซงเปนซเปอรมาเกตของทกคนในชมชน

ในชวง ๒- ๓ ปทผาน มการจดกจกรรมวนกนผก เปนกจกรรมประจำาป รณรงคใหคนในชมชนและผทสนใจกนผกพนบาน ไมใชสารเคมทางการเกษตร ปลกผกปลอดสารพษ ทำาเกษตรอนทรย กนอาหารพนบาน

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- ถนนลาดยางตลอดเสนทาง จนถงจดจอดรถทางขนนำาตก ประมาณ ๒๐๐ เมตร เปนทางลกรงแตเปนรองนำา รถขนไมสะดวกตองเดนเทา

- ถนนชวงสดทาย ระยะทาง ๒๐๐ เมตร หากมการปรบปรง จะนำารถเขาถงบรเวณนำาตกมากขน

- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก- มหองนำาทจดสรางโดยชมชน โดยไดรบการสนบสนนจาก อบต.แตตอง

ซอมแซมประต เพอใหใชงานได- มสถานทตอนรบในชมชน - มานง และศาลา บรเวณนำาตกตองปรบปรง- ยงขาดการจดการขยะมลฝอยในบรเวณนำาตก ควรมปายบอกใหนำากลบ

ไปทงในถงขยะในชมชนหรอนำากลบออกมาจากบรเวรนำาตก๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท

- รปธรรม- เปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาต ทสามารถมาเทยวไดตลอดป เดน

ทางสะดวก ไมไกลจากชมชน- เปนนำาตกทมแองนำาขนาดใหญ นำาไมลก นกทองเทยวสามารถลงเลนนำา

ได- ถาตดตอลวงหนา มผนำาเดนปา ศกษาธรรมชาตและไปเยยมเยอน ชาว

ซาไก และกนอาหารพนบาน- มการทำาเกษตรอนทรยในชมชน - สภาพพนท ธรรมชาตยงอดมสมบรณ

- นามธรรม- นำาศาสนามาเปนแนวปฏบตในการกำาหนดกตกาของชมชน ใหเปนสถาน

ททองเทยวปลอดเหลา๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มผใหการตอนรบหามการประสานลวงหนา- สรางจตสำานกในชมชนใหดแลรบผดชอบรวมกน

- ขอมล/เนอหา- ยงขาดเอกสารเผยแพร- ขอมลความรดานอาหารพนบาน สมนไพร ตองสอบถามพดคยกบผรใน

ชมชน๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- มการทำาเกษตรอนทรย ปลกพชปลอดสารพษ และนำาไปจำาหนายทโรงพยาบาลควนขนน ดดยทางโรงพยาบาลไดมการตรวจสอบสารเคมปนเป อนกอนจำาหนาย

- ประเดนคณภาพชวต- เปนแหลงตนนำาของประปาหมบาน

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ระยะสน ๒- ๓ ชวโมง- ระยะยาว พกคางคนในชมชน

- ถดรอน

๒.เครอขายสนธแพรทองศนยเรยนรเฉลมพระเกยรตฯ ๘๔ พรรษา

สถานทตง ททำาการเครอขาย ๑๐ หมท ๙ตำาบลลำาสนธอำาเภอศรนครนทร จงหวดพทลง๙๓๐๐๐

ผรบผดชอบ คณะกรรมการเครอขายการตดตอประสานงาน นายอทย บญดำา

๑๐ หมท ๙ตำาบลลำาสนธอำาเภอศรนครนทร จงหวดพทลง๙๓๐๐๐

โทรศพท ๐๘๑-๗๙๘๑๐๘๒

ระยะทางจากจงหวดพทลง ๓๐กโลเมตรขอมลเกยวกบแหลงทองเทยว

ตำาบลลำาสนธ เปนตำาบลหนง ของอำาเภอศรนครนทร จงหวดพทลง ประชาชนในพนทประกอบอาชพเกษตรกรรมทำานาปลกขาว ทำาสวนยางพารา และสวนผลไม ในอดตกวารอยละ ๘๐ ของครวเรอนทงหมดแทบจะไมตองซอขาวสาร เพราะมพนทปลกขาวของแตละครวเรอนเพอปลกขาวใหพอกนตลอดทงป โดยจะมรายไดจากการขายผลผลตตางๆ ภายในสวนในไร

ชมชนตางๆ ในตำาบลลำาสนธมความเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและสงคมมาอยางตอเนอง นบตงแตป ๒๕๐๐ เปนตนมา จากวถชวตท เรยบงาย หลายครวเรอนเรมปรบเปลยนไปการ ทำาการเกษตรสมยใหมดวยทำาสวนยาง ปลก พชเชงเดยวตามความตองการของตลาดท เพมมากขน ในขณะเดยวกนกเกดความขด แยงทางความคดและทางการเมองระหวางภาครฐและประชาชน หลายพนทในภาคใตไดถกประกาศเปนพนทสแดง

ตำาบลลำาสนธเองกถกจบตามองจากภาครฐเปนพเศษ จากสถานการณปญหาและความรนแรงในชวงเวลาดงกลาว ไดทำาใหเกดการรวมกลมกนแกไข

ปญหาของชาวบานโดยการใชตนทนเดมทางสงคมทเหลออยนนกคอความเปนเครอญาตและวฒนธรรม โดยไมเรยกรองการดแลจากภาครฐซงในขณะนนใชอำานาจในทางทผดและสรางปญหาใหกบชาวบาน

จากเหตการณในครงนนไดหลอหลอมความคดตางๆ ทเกยวของกบการใชชวต การคดวเคราะห ปจจยตางๆ ในสงคม แกนนำาชาวบานได เรยนรถงระบบชนชนในสงคม ประวตศาสตรการเมองการตอสภาค ประชาชน จนกลายเปนอดมการณทหลอ หลอมความคดในการอยในสงคมดวยการ ชวยเหลอตนเอง พงพาซงกนและกน ของคนในชมชน และใหความสำาคญกบมวลชนและผใชแรงงาน ซงนบเปนจดเรมตนของการเปลยนแปลงดานตวบคคลและสงคมในตำาบลลำาสนธ

ในชวงป ๒๕๒๘-๒๕๔๐ เปนชวงทชมชนบานลำาสนธไดรบการพฒนาโครงสรางพนฐานในรปแบบของการพฒนาชมชนเชงโครงสรางสาธารณปโภคตางๆ จากภาครฐทงถนน ไฟฟา ประปา และอาคารตางๆ จนป ๒๕๔๐ จงไดเกดมกลมตางๆ ขนในชมชนอาท กลมเกษตรกร กลมพฒนาชมชน กลมสาธารณสข เปนตน แตดวยความไมพรอมของชมชนและการบรหารจดการ เพยงปเศษกลมตางๆ กลมลงเหลอเพยงไมกกลมเทานนทยงคงดำาเนนงานอยไดเชน กลมออมทรพย

จากปญหาดง กลาวทำาใหแกนนำาของแตละชมชนได พดคยปรกษาหารอในการทจะพยายาม พฒนากลมใหมๆ ใหเกดขน เพอใหเกด การแลกเปลยนเรยนรกจกรรมระหวาง กลม นำาไปสการมองปญหาไดกวางขน ตงแตในระดบชมชนถงปญหาของตำาบล โดยมเปาหมายทสำาคญคอ การพฒนาอยางเปนกระบวนการทจะทำาใหเกดการเปลยนแปลง“ความสมพนธเชงโครงสรางจากภาครฐและเอกชน”

การจดตง เครอขายสนธแพรทอง เปนครงแรกในป ๒๕๒๓ และไดมการ“ ”ดำาเนนงานอยางเปนรปธรรมทมความชดเจนมากขนในป ๒๕๔๔ โดยมกลมกจกรรมรวมแรกจำานวน ๖ กลมอาท กลมออมทรพย กลมแมบาน กลมแปรรปฯลฯ มการพฒนาในดานองคกรการเงนในแตละกลม และมกจกรรมเชอมโยงระหวางกนของเครอขาย

และในปเดยวกนนเองชาวบานจงไดมแนวคดในการจดทำา แผนแมบทชมชน ขนโดยไดรบการสนบสนนจากหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน มการสำารวจขอมลครวเรอนแลวนำาขอมลทไดไปสการวางแผน รวมกนกำาหนดยทธศาสตร แผนงาน และโครงการของตำาบล ทำาใหความตองการและปญหาของชาวตำาบลลำาสนธไดรบการแกไขอยางเปนระบบและเดนไปอยางถกทศทาง

แผนชมชนตำาบลลำาสนธ มเปาหมายของการดำาเนนงานของเครอขายสนธแพรทองคอ การสรางชมชนเขมแขง สรางครอบครวอบอน และสรางสงคมตำาบลนาอย โดยมวสยทศนของชมชนคอ คนมคณภาพ มคณธรรม เปนชมชน“แหงการเรยนร สงคมอยดมสขตามแนววถเศรษฐกจพอเพยง ทประกอบไป”ดวยยทธศาสตร ๗ ขอคอ การเชอมโยงแบบบรณาการ สงเสรมประชาธปไตยในชมชน สงเสรมสขภาวะชมชน สงเสรมการเรยนรชมชน การพฒนาคณภาพชวต ยกระดบสถาบนครอบครวสความเขมแขง และยทธศาสตรพลงงานทดแทน

ซงการขบเคลอนแผนชมชน ไดมการวางโครงสรางการจดการและระบบการจดการชมชนผานระบบคนและระบบกลม โดย ระบบคน มการจดตง“ ”คณะกรรมการจากทกหมบาน มการเกบรวบรวมขอมลในดานตางๆ ของแตละครวเรอน ไมวาจะเปน องคความร ทรพยากรธรรมชาต เพอนำาไปสการกำาหนดเปนแผนยทธศาสตรของเครอขายสนธแพรทอง

โดยในประเดนแผนงานฟ นฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ชมชนมเปาหมายทจะจดการทรพยากรอยางบรณาการทงการทำาแผนใน

เรองของดน นำาปา การฟ นฟดน ฟ นฟนำา ฟ นฟพนธไมพนบาน โดยทกเรองเชอมโยงกนเปนเรองสทธททำากนทเชอมโยงกบการใชประโยชนจากทรพยากร ดวยการสรางกระบวนการเรยนรของชาวบานผาน โรงเรยนเกษตรกร ใหชาวบานไดรและเหนปญหาดวยตวเอง แลวนำาไปรบใชในการผลตจนไดผลผลตมากขน โดยมเครอขายสนธแพรทองเปนกลไกลในการขบเคลอนงาน จดเวทเชอมโยงทง ๙ หมบาน

“ระบบกลม มการขยายเครอขายกลมองคกรในตำาบลลำาสนธ เกดมกลม”ออมทรพยของหมบานทงหมด ๙ หมบาน มกลมแมบานจำานวน ๖ กลม มการขยายฐานกจกรรมในดานอนๆ ตามยทธศาสตรของแผนงานอาท การจดตงกลมออมทรพยบานตนมวง ทมการจดตงกลมออมทรพยจนประสบความสำาเรจในการออม แลวตอมาสามารถแตกตวไปทำากจกรรมทไดจากการวเคราะหรวมกนในการแกไขปญหาปากทอง และการทำากลมเพอแกไขปญหาใหกบสมาชก

โดยปจจยแหงความสำาเรจตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของตำาบลลำาสนธจนเปนหมบานตนแบบประกอบไปดวย

การมเหตผล การสรางความสามคคและความรวมมอกนภายในชมชน ผานกระบวนการมสวนรวมโดยมแผนแมบทเปนแนวทางในการพฒนาทมงเนนการพฒนาคนใหมคณภาพ มคณธรรม และเปนชมชนแหงการเรยนร อนจะนำาไปสสงคมอยดมสขตามแนววถเศรษฐกจพอเพยง

ความพอประมาณ การจดทำาบญชครวเรอน การสรางกจกรรมลดรายจาย สรางรายได การรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกของชมชน การดำาเนนงานในรปแบบของวสาหกจชมชน สงเหลานลวนนำาพาสมาชกในชมนไปสความพอประมาณและความพอเพยง

ภมคมกน กลมกจกรรมในตำาบลลำาสนธมโครงสราง แผนงาน และรปแบบการบรหารจดการเปนรปธรรมทชดเจน มการจดเวทแลกเปลยนเรยนร เพอสรปปญหาและความตองการของสมาชกทง ๙ หมบาน ทำาใหเกดการทบทวนบทเรยนการทำางานทผานมา มองเหนจดออนจดแขงของชมชน ประกอบกบมองคกรตางๆ ทงสถาบนการศกษาและชมชนภายนอกมาศกษาดงานทำาใหเกดการแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน เกดมมมอง ทศนคตทกวางไกลขน นอกจากนชาวตำาบลลำาสนธยงมการทำางานในรปเครอขาย เครอขายสนธแพรทอง ท“ ”

ครอบคลมทง ๙ หมบานในตำาบล ผานกลมออมทรพย กลมอาชพ และโครงการตางๆ ทมสมาชกเพมขนทกป มทนหมนเวยนนบสบลานบาท

ความรและคณธรรม การทชมชนจะตองดแลพงพาตนเองได สามารถคนหาปญหาตางๆ ของชมชน จำาเปนจะตองสรางผนำาชมชนทมความสามารถ มความร และมคณธรรม สามารถกำาหนดทศทางการพฒนาและการเปลยนแปลงของชมชน รวมถงเปลยนแปลงความสมพนธทาง

โครงสรางในการพฒนาชมชนรวมกบภาครฐ เพอใหชมชนเปนแกนหลกในการดแตนเอง เนนการดำารงชวตแบบพอเพยง และใชผลงานความสำาเรจจากการดำาเนนกจกรรมของกลมตางๆ เปนเครองมอในการสอสารเชงนโยบายกบภาครฐและองคกรเอกชน นอกจากนยงไดมการจดสราง โรงเรยนผนำา เนนการเรยนรใน ๔เรองหลกคอ การจดการสงคมในกระแสทนนยม การจดระบบขอมล การพฒนาบคลกภาพในทชมชน และการจดกระบวนการการคดและการทำางานเปนกลม เพอพฒนาแกนนำาชมชนคนรนใหมถายทอดองคความรจากรนสรนใหเกดการการพฒนาชมชนอยางตอเนอง

ภายใตการทำางานของเครอขายสนธแพรทอง สงผลใหตำาบลลำาสนธเปนชมชนแหงการแลกเปลยนเรยนรประสบการณการทำางานของแตละกลม กระทงเกดศนยการเรยนรหลกสตรเกษตรพอเพยง

  ในป พ.ศ.๒๕๕๐ เครอขายสนธแพรทอง ไดรบเงนสนบสนนจาก สสส. ในการทำากจกรรมการทองเทยวเชงการเรยนรดานเกษตร คณะทำางานออกแบบกจกรรมใหบรรลเปาหมายของโครงการ ไดวางแผนดงน จดเกบขอมลสถานททองเทยว ถายภาพเพอพมพแผนพบ สถานททองเทยวทกำาหนดไว ประกอบดวย อนสรณสถานถงแดง  ถำาลำาสนธ  กลมสตรหมท ๓  กลมเครองแกงหมท ๕ , ๖  นำาตกโตน  ททำาการเครอขายฯ  แปลงผลไมตนแบบ  นำาตกเขาคราม  ถำาสมโน  ถำาพทธโคดม  กลมกลวยฉาบหนองเหรยง  สวนสตวนาวง  โดยเปนการ

ทองเทยว ๑ วน ๑ คน บรการ อาหารหลกและอาหารวาง ๔มอ  ทพก  และคาบรการนำาเทยว  

แกนนำามแนวคดใหเปนการทองเทยวเชงการเรยนรดานการเกษตรอยางแทจรง  ไมใชการทองเทยวเพอความเพลดเพลนเพยงอยางเดยว  ใหนกทองเทยวไดความรเกยวกบการทำาการเกษตรของตำาบลลำาสนธตงแตการผลต  การแปรรป  ถงการจำาหนาย  

ดงนจงตงเปาหมายกลมนกทองเทยวเปนกลมคนทตองการหาความรและนำาไปใชประโยชนไดจรง  แกนใหเปนการทองเทยวเชงการเรยนรดานการเกษตรอยางแทจรง  ไมใชการทองเทยวเพอความเพลดเพลนเพยงอยางเดยว  ใหนกทองเทยวไดความรเกยวกบการทำาการเกษตรของตำาบลลำาสนธตงแตการผลต  การแปรรป  ถงการจำาหนาย  

๑.โครงสรางพนฐาน- การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกเขาถงสถานท ไดโดยรถยนตและรสบส- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก

- มอาคารสถานท หองประชม หองอาหาร ทพก เปนสดสวน๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- มแหลงเรยนรทางการเกษตรครบวงจรอยางเดนชด กระจายอยทกหมบาน ในตำาบลลำาสนธ

- การทำางานทงทางดานทรพยากรสงแวดลอม การประกอบอาชพบนวถพอเพยง การพฒนาชมชน

- นำาแผนชมชนมาเปนฐานขอมล ในการดำาเนนกจกรรมของเครอขาย

- นามธรรม- เปนสถาบนทางสงคมทไดรบการยอมรบจากสาธารณะ- ชมชนรวมคดทำาอยางมความสข และประสบความสำาเรจ

- มองคความร ทสามารถเชองโยงจากแหลงเรยนรในชมชน๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มสถานทตดตอประสานงาน และผรบผดชอบอยประจำา- มความพรอมในการตอนรบสง เพราะมผมาดงานอยเปนประจำา

- ขอมล/เนอหา- มบอรดขอมล เนอหากจกรรมของเครอขาย แหลงเรยนร ปรชญา

แนวคดของเครอขาย- มวดทศน ประกอบการบรรยาย- แหลงเรยนรแตละจด มวทยากรสามารถอธบายทำาความเขาใจกบผมา

ศกษาไดอยางชดเจน- ขอมลเนอหา สามารถนำาไปใชประโยชนไดจรง

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เปนชมชนพงตนเองทางดานการเกษตร - ประเดนคณภาพชวต

- คนในชมชนมรายไดด มกนถวนหนา- มการทำางานเปนกลม เครอขาย ม๕ระทำางานทมการประชมประจำาเดอน

ทกเดอน- มการนำาความเจรญมาสทองถน- ใชเศรษฐกจพอเพยง นรกษสงแวดลอม ขบเคลอนวถชวต

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ตลอดทงป- ระยะสน ๔ ชวโมง- ระยะยาว ๑ วน ๑ คน

๓.กลมเลยงผงบานหยานสถานทตง ๔๓/๒บานหยาน หมท๘ตำาบลนาทอม อำาเภอเมอง จงหวดพทลงผรบผดชอบนางบญเรอนและนายมานพ แสงจนทรการตดตอประสานงาน นางบญเรอน แสงจนทร

๔๓/๒บานหยาน หมท๘ตำาบลนาทอม อำาเภอเมอง จงหวดพทลง

โทรศพท ระยะหางจากจงหวดพทลง๑๐ กโลเมตรขอมลทวไป

กลมเลยงผงบานหยาน เปนการเลยงผงโพรงไทย มสมาชก ๒๖ คน ซงแตละบานจะมรงผงบานละ ๑- ๒ รง และสมาชกขยายในตำาบลอก ๕๐ คน และทางกลมมการพฒนาหลกสตรอบรมการเลยงผง เพออบรมใหกบผทสนใจ

จดทตงของแหลงเรยนร เปนการผงเลยงรอบบรเวณบานในเนอทประมาณ ๑ งานกวา ๆ ๔๒ รง และบานขางเคยงบรเวณตดกน ๗ รง ซงเปนจดทเลยงผงมากทสดในชมชน โดยนำาผงทนำาออก จำาหนาย ใชชอทางการคาวา นำาผงแสงจนทร และทางกลมไดกยมเงนจากกองทนพฒนาบทบาทสตร จงหวดพทลง .มาพฒนากจกรรมของกลม

ทมาของการดำาเนนกจกรรมของกลม มาจากประสบการณกวา ๔๐ ป ทบานนาทอมผลตนำาผง อาหารเพอสขภาพ เพอดแลตวเราเอง ชมชนและคนทคณหวงใย" การเลยงผงเปน มรดกทางภมปญญาทตกทอดจากรนสรน ชอนายนกร อรณกจกบการเลยงผง เปนชอทไดยนตดหมาตงแตจำาความไดของคนในชมชน ปยาตายาย พอแมนำานำาผงมาใหกน ไดลมรสความหอมหวานของนำาผงมาตงแตเดกและรบรถงคณประโยชนจากคำาบอกเลาของผเฒาผแกวานำาผงเปนยาอายวฒนะ กนแลวอายยน ไมแกเรว และนำามาใชประโยชนไดอกหลายอยาง

บรเวณใดทมผงอาศยอย แสดงถงคณภาพอากาศ และความอดมสมบรณของพชพรรณ ณ ทนน รวมถงความปลอดภยดวย เนองจากผงเปนแมลง บรเวณทมสารพษมสารฆาแมลง ผงจะอาศยอยไมได

บานนาทอม ชมชนหยานและหมบานใกลเคยงธรรมชาตเหมาะสมทมพชทเปนอาหารผง ความอดมสมบรณ ไดแก ปาสวนยาง สวนผลไม ทมความหลากหลาย มงคด ลองกอง มะมวง มะนาว สะเดา ขเหลก สวนผกชมชนฯ และวชพชอนๆอก จงเหมาะแกการเลยงผงเพอเกบนำาผงและเกสรดอกไมไวบรโภคและเพอจำาหนาย

การเลยงผงเปนการอนรกษสงแวดลอม อนรกษธรรมชาตดวย เพราะผงจะบนไปตอมดอกไม คลกเคลาเกสรและดดนำาหวานจากดอกไมผสมเกสรใหพช

พรรณตดผลดก ใหประโยชนแกชาว ตำาบลนาทอม และทำาใหบรเวณเหลานนอดมสมบรณไปดวยพชพรรณนานานชนด รมรน นาอย

การนำาผงมาเลยงเปนการอนรกษพนธผงดวย การเกบนำาผงแบบเดมเปนการทำาลายตวผงทำาใหตวผงตาย ผงธรรมชาตจงนอยลงเรอยๆ แตปจจบนการเกบนำาผงจะพยายามใหตวผงตายนอยทสด เพอใหผงเกบนำาหวานและเกสรดอกไมมาใหเราไดมากทสด เพอใหไดประโยชนสงสดจากการเลยงผงเพราะการเลยงผงไมเพยงแตไดนำาผงเทานนยงไดผลผลตอนๆจากผงอกคอเกสรดอกไมและไขผง

นอกจากนนำาผงยงสามารถนำามาเปนสวนผสมของผลตภณฑอน เชน แชมพ สบเหลว สบใส นำายาลางจาน นำาหมกผลไม ซงในชมชนสามารถผลตใชและจำาหนาย สรางรายไดเพมอกสวนหนงดวย " ชวตคน ชวตผง ตองพงพา ตางคนตางรกษา เพมคณคากนและกน

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกเขาถง แตทางลงเขาบานคอนขางชนและเลก - ทางเขาบานทสะดวก ควรทำาปายบอกแนะนำาทางเขาดานนน- อยหางจากตวจงหวดประมาณ ๑๐ กโลเมตร และหางจากถนนเอเชย ๒

กโลเมตร- ไมมปายบอกทางเขากลมจากทางแยกถนนเอเชย

- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก- บรรยากาศรมรน รอบๆบรเวณสะอาดมตนไม ผลไม แบบบานสมยกอน

อยรวมกนอยางมความสข- มลานบรเวณบาน สามารถใชบรรยายได- หองนำาสามารถใชรวมกบชาวบานได

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- การจดสรรพนทบรเวณขางบานในการเลยงผงไดมาถง ๔๒ รง โดยมระยะหางของการตงรงประมาณ ๑- ๒ เมตร ในทกสวนของบรเวณ เชน เสาหนาบาน ศาลาขางบาน เสมอนผงเปนสวนหนงของครอบครว

- รงผงทำาจากไมเกา ตลำาโพงเกา เปนการ รไซเคล

- มการปลกตนไมยนตนรอบบานเพอใหรมเงารงผง และสรางอาหารใหผงเพอผลตนำาหวาน

- เหนสภาพการเลยงผง ตามวถชมชนไดอยางเดนชด- นามธรรม

- มรายไดเสรมทไมมขดจำากด- สรางอาชพ ผง ๑ ลง จบแลวไดนำาผง ๘ ขวด ราคาขวดละ ๕๐๐ บาท จะ

มรายได ๔,๐๐๐ บาท- สรางและอนรกษสงแวดลอม ระบบนเวศนดมาก - พชผก ผลไมรอบบานปลอดสารพษ - มองเหนการจดการเศรษฐกจครวเรอน ความเปนอยแบบชาวบาน- รวมกลม สามคค

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มบคลใหการตอนรบอยางด และเปนกนเอง - ขอมล/เนอหา

- มองคความรพรอมใหการอธบายแบบบอกเลา- อธบายไดชดเจน- ความรด แบบทำาเองกบมอ บรรยายเขาใจเหนภาพ- มปายไวนลใหขอมล

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- สมบรณ- เปนวถพอเพยงของชมชน- การจดการเกษตรแบบผสมผสมผสาน เกษตรอนทรย- สวนผลไมมผลผลตมากขน เพราะผงชวยผสมเกสร และปลอดการใช

สารเคม - ประเดนคณภาพชวต

- ครอบครวมเวลาใหกน ถายทอดองคความรตอกน มความสข สรางรายได สรางความสมพนธ

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว

- ๑ - ๒ ชวโมง- ชวงปลายฝนและกอนฝน - ฤดแลง

ขอมลเบองตนสถานททองเทยวจากทางการทองเทยว เสนทางท– ๓เสนทางประวตศาตรและวถชวต๑.วนอทยานแหงชาต เมองเกาชยบรสถานทตง บานคอกวว หมท ๑ ตำาบลชยบร อำาเภอเมอง จงหวดพทลงผรบผดชอบ สำานกอทยานแหงชาต กรมสตวปาและพนธพช กระทรวงทรพยากรและสงแวดลอมการตดตอประสานงาน นายบำารงรตน พลอยดำา

วนอทยานแหงชาต เมองเกาชยบร หมทท๑ ต.ชยบร อ.เมอง จ.พทลง

โทรศพท ๐๘๘-๔๕๖๖๓๙๙, ๐๘๘๕๙๕๙๕๓๔ระยะหางจากจงหวดพทลง๙- ๑๔ กโลเมตร แลวแตเลอกเสนทาง ขอมลทวไป

วนอทยานเมองเกาชยบร โดยกรมปาไมไดประกาศจดตงเปนวนอทยานเมอวนท ๒๑ สงหาคม ๒๕๔๔ มอาณาเขตตดตอดงน มเนอทประมาณ ๑,๘๗๕ ไร เปนภเขาหนปนตงอยบนพนทราบกลางทงนาและสวนยางพารา มหนาผาสงชนสลบซบซอน เขาชยบรมจดสงสด ๔๐๓เมตร จากระดบนำาทะเลปานกลาง โดยทวไปมสภาพเปนโขดหนนอยใหญ ดนเปน

ดนเหนยว ดนรวนปนดนเหนยวและมดนรวนปนทรายอยเลกนอยโดย มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ จดชมชนบานคอกวว วดเขาเมองเกาและวดแจง ตำาบลชยบร ทศใต จดบานปรางหม ตำาบลปรางหม

ทศตะวนออก จดทงนาบานคอกวว ถนนสายวดแจง-บานปรางชย และบานสะพานไทร ตำาบลชยบร

ทศตะวนตก จดบานพนมวงก และบานทรายคลอง ตำาบลพนมวงก อำาเภอควนขนน

เมองเกาเขาชยบรแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร เปนชมชนโบราณเคยเปนทตงเมองพทลงในสมยอยธยา พนทสวนใหญของเมองเกาอยในหบเขา ภเขาหนใหญ เปนกำาแพงธรรมชาตทแขงแรงไมสามารถปนปายจากภายนอกเขามาได โดยมแมนำาไหลผาน ทำาเลการ

ตงเมองมลกษณะคลายการตงเมองทเขาหวแดงซงเปนเอกลกษณเฉพาะ ตามหลกฐานทบนทกไว ระบวา เมองพทลงเขาชยบร ตงขน ในสมยสมเดจพระนารายณแหงกรงศรอยธยา อนเปนผลสบเนองมาจากเมองพทลงทตงอยทหวเขาแดงของจงหวดสงขลาในปจจบน ถกกรงศรอยธยาปราบแลวเผาทำาลาย เพราะวา สลตาน สลยมาน เจาเมองหวเขาแดง ไดประกาศตงตนเปนอสระ เรยกกนวา รฐสลตาน เมอถกปราบและเผาทำาลาย จงไดทงเมองมาตงเมองใหมทชยบร

สถานททางประวตศาสตร ถำาพระนอน ถำาพระนอน เปนถำาอยทางทศตะวนออกของเขาชยบร (เขาเมอง) ขดพบพระพระพทธรปสมฤทธหลายองค และชางปนพนเมองไดปนพระพทธรปปนตำา ปางไสยาสนตดกบเชงผาภายในถำา ชาวบานนบถอเปนพระพทธรปศกดสทธ มหนงอกหนยอยสวยงาม

แทนทานยอ แทนทานยอ (ลานอโศก) ตงอยในทราบระหวางหบเขาชยบร (เขาเมอง) และเขาพล เดมมวดตงอยคอ วดในยอ(ไนย) โดยมชองเขาเปนประตเมองตดตอถงถำาพระนอนได วดในยอคงเปนวดเกาทสรางในสมยอยธยา และใชเปนสถานทประกอบพธถอนำาพพฒนสตยา ปจจบนมแทนเปนรปป นงขนาดใหญสขาวอย

ในบรเวณลานตนอโศก ซงมอายหลายรอยป มสภาพรมรนและมนำาผดขนจากใตดนไหลผาน นบเปนสถานทศกดสทธ

พชพนธและสตวปา ในบรเวณวนอทยานเมองเกาชยบร ซงสภาพปาเปนปาดบชน พนธไมทพบไดแก ตะเคยนหน ยางเสยน กระบาก เหรยง มะมวงปา รกเขา พกลปา สมอ ไทรเลยบ งว ไพล พลอง ฝาด แกว หนามขแรด นน ไมพนลางไดแก มะกรดผ ไมโร (จง) เตาราง กลวยปา ไมเลอยชนดตางๆ สมนไพรมจำานวนมากไดแก คนทดำา คนทแดง จนทนแดง สลดได ดปลเชอก สมปอย กาหลง ขอบชะนางแดง ขอบชะนางดำา ขอบชะนางขาว ดง กระดกไก ขนทองพยาบาท เปนตน และมกลวยไมชนดตางๆ ทสำาคญ ไดแก รองเทานาร

สตวปาทพบ ไดแก ลงตางๆ ลน ชะมด อเหน กระจง กระรอก บาง เมน กระแต นางอาย คางคาว สตวปาจำาพวกนก ไดแก ไกปา นกขมน นกเขา นกเคาแมว นกตบยง เหยยว กาเหวา นกรอดชนดตางๆ นกกางเขนดง นกกางเขนบาน นกกนปล และนกกนแมลงชนดตางๆจำานวนมาก

นอกจากน ชาวบานบรเวณเขาเมอง ยงไดสำารวจพบถำานำาขนาดใหญ หรอทเรยกวา ทะเลภเขา ทมนำาขงภายในถำาตลอดทงป เมอไดเขาสำารวจพนทอยางละเอยดกพบวา ถำานำาเมองเกาชยบร ตงอยกลางปาเขาเมอง ตองเดนเทาปนทสงจากพนทราบขนไปบนยอดเขาประมาณ ๒๐๐เมตร กจะพบกบปากถำาทเปนชองแคบๆ ภายในถำาไมมแสงสวาง ตองใชไฟสองเขาไปในถำา กพบวา ถำานำาเปนถำา ๓ชนๆ แรก เปนหองโถงทไมใหญนก ชนท ๒เปนถำานำาทกวางลก ผนงถำาและเพดานถำาจะมลวดสายสวยงามแปลกตา สวนชนท ๓เปนหองโถงอยเหนอนำา มหนงอกหนยอยสวยงามทวบรเวณ

เนองจากเขาในเขตวนอทยาน เปนเขาหนปนขนาดใหญทตงอยในทโลงแจง ลอมรอบดวยทงนา สวนยางพารา และสวนผลไม เมอเดนตามเสนทางศกษาธรรมชาต ขนไปบนเขาจะมลานขนาดใหญระดบความสง ๓๐๐ เมตร จากระดบนำาทะเล สามารถมองเหนทศนยภาพสวยงามรอบดานได คอ ทางทศตะวนออกจะ

มองเหนทะเลสาบสงขลา ทศใตจะมองเหนตวเมองพทลง ทศตะวนตกจะเหน

เขาพนมวงก และถนนสายเอเชย จดสงสดบนยอดเขาจะมโขดหนใหญชาวบานเรยกวา หลกชาง ตงอยบนลานกวางสวยงามมาก “ ”

หนาผาเขาชยบร หนาผาเขาชยบร (เขาเมอง) มลกษณะเปนภเขาหนสง ประกอบดวยหนปนสนำาตาลเทาถงเทาเขมและเปนชนหนา ประมาณ ๕-๓๐ เซนตเมตร หนปนสวนใหญจะถกแทนทดวยแรโคโรไบต มสชมพหรอสสมผสม ดงนนบรเวณทเปนโขดหนใหญ จะมหนาผาทมสสนสวยงามสลบกบตนไมทขนอยบรเวณทเปนซอกเขาทสลบซบซอน ในสภาพปาดงดบชนและตามหนาผาทสงชนจะมตนจนทนแดง สลดได คนทดำา ปรงเขา คางกบ ฯลฯ ขนอยทวไป โดยหนาผาแตละดานจะมชอเรยกแตกตางกนไป เชน ผาดนประสว ผาวงคราม ผาทอนเสยน ผานางทราย ผารแลนและผาพอ

๑.โครงสรางพนฐาน - การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกเขาถงสถานท ไดโดยรถยนตและรสบส- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก

- มสถานทตอนรบของททำาการวนอทยานเมองเกาชยบร มหองนำา และมทพก ๑ หลง พกไดประมาณ ๒- ๔ คน ตองตดตอลวงหนาหากตองการเขาพก

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- เปนเมองเกา ทนาศกษา มสถานททางประวตศาสตร ไดแก เสาหลกเมอง ถำาพระนอน พระธาต เจดยวดเขาเมอง แทนบอนำาศกดสทธ ทานยอ (ลานอโศก)

- เสนทางศกษาธรรมชาตบนเขา ซงทพนธไมหายาก เชน รองเทานาร - นามธรรม

- เปนเมองเกา มสถานทศกดสทธ ๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มสถานทตอนรบเปนสดสวน- มเจาหนาประจำา

- ขอมล/เนอหา

- ขาดเอกสารเผยแพรขอมล เนองจากไมมงบประมาณจดทำาเอง ตองรองบจากตนสงกด

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เปนแหลงพนธกรรมของพนธไมในทองถน - ประเดนคณภาพชวต

- เปนสถานทศกษาธรรมชาตและประวตศาสตรของชมชน๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว

- ๖-๗ ชวโมง

๒.วดเขยนบางแกว

สถานทตง ๔๒บานบางแกว หมท ๔ ตำาบลจองถนน อำาเภอเขาชยสน จงหวดพทลง๙๓๐๐๐

ผรบผดชอบ เจาอาวาสพระครกาเดม ฐานภทการตดตอประสานงานเจาอาวาสพระครกาเดม ฐานภทโท ในการขอเขา

ชมพพธภณฑสถานของชาตวดเขยนบางแกวระยะทางจากจงหวดพทลง ๒๖–๓๗กโลเมตร แลวแตเสนทางทเลอกในการเดนทางขอมลเกยวกบแหลงทองเทยว

วดเขยนบางแกว มชอเรยกหลายชอ ตามกาลสมย เชน วดพระธาตบางแกว วดตะเขยนบางแกว วดบางแกว แตตามทคนพบในพงศาวดารมชอวา วดเขยนบางแกว“ ” วดเขยนบางแกว ไดรบพระราชทานวสงคามสมาประมาณ พ.ศ.๑๔๘๖ เขตวสงคามสมากวาง ๔๐ เมตร ยาว ๘๐ เมตร มทดนตงวดเนอท ๖๗ ไร ๑ งาน ๒๐ ตารางวา และกรมศลปกรประกาศขนทะเบยนในราช

กจจานเบกษา เลมท ๕๔ วนท ๓ มกราคม ๒๔๘๐พรอมทงประกาศเขตโบราณ

สถานในราชกจจานเบกษา เลมท ๑๐๓ ตอนท ๖๕ วนท ๒๒ เมษายน ๒๕๒๙ มเนอท ๒๒ ไร ๒ งาน

เปนวดเกาแกทมพระธาตบางแกว สรางแบบเดยวกบพระมหาธาตเจดยนครศรธรรมราชแตขนาดเลกกวา เปนปชนยสถานทเกาแกแหงหนงของจงหวดพทลง เชอวาสรางในสมยกรงศรอยธยาตอนตน สนนษฐานวาพนทบรเวณวดเขยนนจะเปนทตงของเมองพทลงมากอน เพราะพบซากปรกหกพงของศลาแลง และพระพทธรปมากมาย

และมชอเสยงควบคมากบประวตเมองพทลง ตามตำานานเลาวา นางพญาเลอดขาว และพระยากมาร เปนผสราง ประมาณปพทธศกราช ๑๔๘๓ พรอมทงโบสถ วหาร และเจดย แลวเสรจในปพทธศกราช ๑๔๙๐ และไดอญเชญพระบรมสารรกธาต จากลงกา มาบรรจไวในพระบรมธาตเจดย เมอปพทธศกราช ๑๔๙๓

มโบราณสถาน โบราณวตถ และศาสนสถานทสำาคญ ไดแก พระบรมธาตเจดย พระวหารคต พระอโบสถมหาอด สถานโบสถพราหมณ วหารถอนำาพพฒนสตยา พพธภณฑสถานของชาตวดเขยนบางแกว จดสรางขน เมอ พ.ศ. ๒๕๒๔พระคลาศรมหาโพธ พระสองพนอง เปนตนพนทตงวดเปนเนนทราย อาคารเสนาสนะตาง ๆ มอโบสถกวาง ๑๐ เมตร ยาว ๒๙ เมตร บรณะ พ.ศ. ๒๕๒๓ โครงสรางกออฐถอปน ใชแบบแปลนของหนวยศลปากรท ๙ ศาลาการเปรยญกวาง ๕ เมตร ยาว ๑๔.๕๐ เมตร สราง พ.ศ.๒๔๕๕ โครงสรางกออฐถอปน ใชแบบแปลนของหนวยศลปากรท ๙ ศาลาการเปรยญกวาง ๙ เมตร ยาว ๑๔.๕๐ เมตร สรางเมอ พ.ศ. ๒๔๕๕ โครงสรางเปนไม มสภาพทรดโทรม ศาลาโรงธรรมกวาง ๑๖ เมตร ยาว ๒๘ เมตร สรางเมอ พ.ศ. ๒๕๑๘ โครงสรางเสาคอนกรตฝาผนงกออฐถอปน กฎสงฆ จำานวน ๑๑ หลง โครงสรางเปนอาคารไม ๑๐ หลง ครงตกครงไม ๑ หลง นอกจากนมโรง

ครว ศาลาพกรอน และอาคารพพธภณฑ สำาหรบปชนยวตถม พระประธานในอโบสถ เปนพระพทธรปปนปน ปางมารวชย พระมหาธาต

เจดยบรรจพระบรมสารรกธาตทอญเชญมาจากลงกา เปนเจดยแปดเหลยม กอดวยอฐสง ๒๒ เมตร ทบรเวณฐานมซมประดษฐานพระพทธรป ๓ ซม เหนอซมทง ๓ มเจดยรปทรงสเหลยม พระมหาธาตเจดยนสรางขนโดยนางเลอดขาวกบพระยากมาร เจาเมองพทลง

๑.โครงสรางพนฐาน- การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกเขาถงสถานท ไดโดยรถยนตและรสบส- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก

- มบรรยากาศรมรน ใตตนไม ๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- พระมหาธาตเจดย บรรจพระบรมสารรกธาต และกรมศลปากรขนทะเบยนเปนโบราณสถาน

- พพธภณฑสถานของชาตวดเขยนบางแกว - เปนทตงเมองเกาของพทลง- มกจกรรมทเปนพธกรรมทางศาสนาและวฒนธรรม ไดแก แหผาขนหม

องคพระธาตเจดย ซงเปนกจกรรมในระดบจงหวด มการแหผาทงทางบกและทางนำา ในวนมาฆบชา โนราโรงครซงจดตอเนองตดตอกนมาทกป มโนราหลายคระมารวมพธกรรม

- นามธรรม- เปนทสงบรมเยน- เปนทรวมศรทธาและความเชอ

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- เมอมการตดตอขอเขาชมพพธภณฑ จะมผเปดใหเขาชม - ขอมล/เนอหา

- มเอกสารเปนรปเลม พมพ ๔ ส สวยงาม เนอหาเกยวโบราณในวด และพธแหผาขนหมองคพระธาตเจดย

- ในพพธภณฑ ยงขาดเนอหาความรเกยวกบโบราณวตถทจดแสดง ๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- มตนมะมวงพนบาน และตนไมสมนไพรในวด สามารถขอเกบเมลดมาขยายพนธได

- ประเดนคณภาพชวต- วดเปนสถานทขดเกลาคณธรรมในจตใจ

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ทกฤด- ๒- ๓ ชวโมง

๓.พพธภณฑโลมาอรวด

สถานทตง เกาะลอยหาดแสนสขลำาปำา ตำาบลลำาปำา อำาเภอเมองจงหวดพทลง๙๓๐๐๐

ผรบผดชอบ นายสมเสรม ชรกษนายอภย คงมานนทการตดตอประสานงาน นายสมเสรม ชรกษ

๑๘/๒ตำาบลคหาสวรรค อำาเภอเมองจงหวดพทลงโทรศพท: ๐๘๖-๒๙๓๒๙๒๕

ระยะทางจากจงหวดพทลง ๑๐ กโลเมตรขอมลเกยวกบแหลงทองเทยว

โลมาอรวด (Irrawaddy dolphin, Orcaellabrevirostris) เปนสตวเลยงลกดวยนม พบแพรกระจายอยในทะเลบรเวณชายฝงของประเทศอนเดยฝงตะวนออก จนถงตอนเหนอของประเทศออสเตรเลย สำาหรบโลมาอรวดท

พบในประเทศไทยสวนใหญอาศยตามปากแมนำาและชายฝงในพนททเปนนำาเคม สามารถพบไดมากทสดทชายฝงจงหวดตราด รองลงมาเปนบรเวณอาวไทยตอนบนในจงหวดชลบร ฉะเชงเทรา สมทรปราการ บางขนเทยนกรงเทพมหานคร สมทรสาคร

สมทรสงคราม และเพชรบร แตฝงโลมาทพบในทะเลสาบสงขลาตอนบน(ทะเลหลวง) จดเปนแหลงเดยวของไทยทพบโลมาอาศยในนาจดและนากรอย และถอไดวาลมนาทะเลสาบสงขลา เปนเพยง ๑ ใน ๒ แหงทะเลสาบของโลกทท พบโลมาอรวดในนำาจด

ในปจจบนโลมาอรวดมภยคกคามทงในระยะสนและระยะยาวภยคกคามในระยะสนมตงแตอบตเหตทเกดจากเรอชนการตดอวนปลาบกอวนปลากระเบนหรอตาขายดกปลาระดบเสยงทเพมขนทงทมาจากเรอประมงเรอทองเทยวหรอจากเครองบนเลกของหนวยงานทบนมาดหรอตดตามตรวจสอบโลมาสำาหรบภยคกคามในระยะยาวคอผลกระทบทางออมทเกดจากการกระทำาของมนษยทนำาไปสการทำาลายแหลงทอยอาศย ปรมาณและคณภาพของอาหาร รวมทงคณภาพของนำาทะเล

ความเปนมาพพธภณฑโลมาอรวด สบเนองมาจากของการตงกลมรกษโลมาทะเลสาบลำาปำา เมอป ๒๕๓๘ เนองดวยในปนมโลมาอรวดเสยชวตลงจำานวนมาก จงมการรวมกลมของคนเปนหวงกลวโลมาอรวดจะสญพนธ

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๔๔ อ.สมเสรม ชรกษไดเขารบการอบรมวจยเรองโลมอรวด อาจารยจงนำาความรทไดมาจดตงกลมอนรกษปลาโลมาทะเลสาบลำาปำาขนอยางเปนทางการ มวตถประสงคเพอหามาตรการอนรกษโลมาอรวด จดกจกรรมอนรกษโลมา เชน การวางทนเขตอนรกษในทะเลสาบ รณรงคปลกจตสำานกใหแกเยาวชน ซงผลจากการจดการความรของกลม ทำาใหโลมาเสยชวตนอยลง

นอกจากนยงมการจดตงศนยเรยนรพพธภณฑโลมาอรวดขน เพอเปนศนยเรยนรใหแกผทสนใจไดมาศกษาหาความรเรอง

ปลาโลมาอรวด และวธการอนรกษปลาโลมาอรวด ซงผลจากการกอตงพพธภณฑโลมาอรวด ทำาใหกลมรกษโลมาทะเลสาบลำาปำาเปนทรจกอยางกวางขวาง และเปนประโยชนตอสงคมไดเปนอยางด

๑.โครงสรางพนฐาน- การคมนาคม/ถนน/เสนทาง

- สะดวกเขาถงสถานท ไดโดยรถยนตและรสบส- สถานทตอนรบ/หองนำา/ทพก

- มอาคารสถานทในการจดแสดง- หองนำา ควรมการปรบปรง

๒.จดเดนหรอศกยภาพของพนท - รปธรรม

- มการจดแสดงความรทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตในทองถน ไดแก โลมาอรวด

- นามธรรม- สรางความรกธรรมชาตและการมจตสำานกในการอนรกษ

๓.ความพรอมของการตอนรบ - ผใหการตอนรบ

- มผคอยใหการตอนรบเปนประจำา

- ขอมล/เนอหา- มขอมลทเกยวของกบโลมาอรวด และขอมลอน ๆ ของจงหวดพทลง

เปนแผนไวนล จดแสดง- มการรวบรวมเครองมอเครองใชในอดต จดแสดง- มลกโลมาอรวด ทเสยชวตแลว จดแสดง- มการสาธตการแสดงหนงตะลง- ตองมการแยกหมวดหมใหชดเจน เพอการศกษา- เพมเตมเนอหาของวถการทำาประมงในทะเลลำาปำา

๔.ความเชอมโยงกบประเดนการดำาเนนกจกรรมของโครงการ - ประเดนเกษตร

- เชอมโยงความสมพนธกบวถการทำาประมงพนบาน

- ประเดนคณภาพชวต- การอนรกษทรพยากรในทะเลสาบสงขลา

๕.ระยะเวลาทเหมาะสมในการทองเทยว- ทกฤด- ๑–๒ ชวโมง