รายงานเรอง ระบบตางๆของรางกาย

จดทำาโดย

นางสาวฤทยรตน โชตอนนตชย

ชนมธยมศกษาปท 6/3

เสนอ

คร มณเฑยร มามาตร

โรงงเรยนวดถำาปลาวทยาคม

รายงานนเปนสวนหนงของสขศกษาชน ม.6 ภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2556 โรงเรยนวดถำาปลาวทยาคม ต.โปงงาม อ. แมสาย จ. เชยงราย

สำานกงานเขตพนทเชยงราย เขต 36

ก

คำานำา

รายงานเลมนเปนสวนหนงของวชา สขศกษา ดจดทำา ขนเพอใหผทอานไดรบความรและขอมลเนพนฐาน ในเรองระบบประสาท ระบบสบพนธ และตอมไรทอ และยงสามารถนำาไปถายถอดความรใหกบคนอนไดในเรองระบบตางๆในรางกายของคนเรา ถาผดพลาดประการใดตองขออภยใน ณ ทนดวย

จดทำาโดย

นางสาว ฤทยรตน โชตอนนตชย

ข

สารบญ

เรอง หนา

คำานำา กสารบญ ข

1.ระบบประสาท 1-22.สมอง 3-4

3.พฤตกรรมการตอบสนองตอสงเรา 5

4.ระบบสบพนธ 65.ระบบตอมไรทอ 6-10แหลง อางอง ค

1ระบบประสาท (Nervous System)                     คอ ระบบการตอบสนองตอสงเราของสตว ทำาใหสตวสามารถตอบสนองตอสงตางๆ รอบตวอยางรวดเรวชวยรวบรวมขอมลเพอใหสามารถตอบสนองได สตวชนตำาบางชนด เชน ฟองนำาไมมระบบประสาท สตวไมมกระดกสนหลงบางชนดเรมมระบบประสาทสตวชนสงขนมาจโครงสรางของระบบประสาทซบซอนยงขน ระบบประสาทของมนษยแบงออกเปน 2 สวน คอ ระบบประสาทสวนกลางและระบบประสาทรอบนอก

ระบบประสาทสวนกลาง

ระบบประสาทสวนกลาง (The Central Nervous System หรอ Somatic Nervous System) เปนศนยกลางควบคมการทำางานของรางกาย ซงทำางานพรอมกนทงในดานกลไกและทางเคมภายใตอำานาจจตใจ ซงประกอบดวยสมองและไขสนหลงโดยเสนประสาทหลายลานเสนจากทวรางกายจะสงขอมลในรปกระแสประสาทออกจากบรเวณศนยกลางมอวยวะทเกยวของ

2การทำางานของระบบประสาทสวนกลาง

สงเราหรอการกระตนจดเปนขอมลหรอเสนประสาทสวนกลางเรยกวา “กระแสประสาท เปนสญญาณไฟฟาทนำาไปสเซลลประสาททาง”ดานเดนไดรต และเดนทางออกอยางรวดเรวทางดานแอกซอน แอกซอนสวนใหญ มแผนไขมนหมไวเปนชวงๆ แผนไขมนนทำาหนาทเปนฉนวนและทำาใหกระแสประสาทเดนทางไดเรวขน ถาแผนไขมนนฉกขาดอาจ

ทำาใหกระแสประสาทชาลงทำาใหสญเสยความสามารถในการใชกลามเนอ เนองจากการรบคำาสงจากระบบประสาทสวนกลางไดไมด

 ระบบประสาทรอบนอก (Peripheral NervouSystem)

         ทำาหนาทรบและนำาความรสกเขาสระบบประสาทสวนกลางไดแก สมองและไขสนหลงจากนนนำากระแสประสาทสงการจากระบบประสาทสวนกลางไปยงหนวยปฎบตงาน ซงประกอบดวยหนวยรบความรสกและอวยวะรบสมผส รวมทงเซลลประสาทและเสนประสาททอยนอกระบบประสาทสวนกลาง ระบบประสาทรอบนอกจำาแนกตามลกษณะการทำางานได 2 แบบ ดงน

1. ระบบประสาทภายใตอำานาจจตใจ เปนระบบควบคมการทำางานของกลามเนอทบงคบได รวมทงการตอบสนองตอสงเราภายนอก2. ระบบประสาทนอกอำานาจจตใจ เปนระบบประสาทททำางานโดยอตโนมต มศนยกลางควบคมอยในสมองและไขสนหลง ไดแก การเกดรเฟลกซแอกชน (Reflex Action) และเมอมสงเรามากระตนทอวยวะรบสมผสเชน ผวหนง กระแสประสาทจะสงไปยงไขสนหลง และไขสนหลงจะสงการตอบสนองไปยงกลามเนอ โดยไมผานไปทสมอง เมอมเปลวไฟมาสมผสทปลายนวกระแสประสาทจะสงไปยงไขสนหลงไมผานไปทสมอง ไขสนหลงทำาหนาทสงการใหกลามเนอทแขนเกดการหดตว เพอดงมอออกจากเปลวไฟทนท

3สมอง(Brain)เปนสวนทใหญกวาสวนอนๆของระบบประสาทสวนกลางทำาหนาทควบคมการทำากจกรรมทงหมดของรางกายเปนอวยวะชนดเดยวท

แสดงความสามารถดานสตปญญา การทำากจกรรมหรอการแสดงออกตางๆสมองของสตวมกระดกสนหลงทสำาคญแบงออกเปน 3 สวน ดงน

1 เซรบรมเฮมสเฟยร (Cerebrum Hemisphrer) คอ สมองสวนหนา ทำาหนาทควบคมพฤตกรรรมทซบซอนเกยวกบ ความรสกและอารมณ ควบคมความคด ความจำา และความเฉลยวฉลาด เชอมโยงความรสกตางๆเชน การไดยน การมองเหน การรบกลน การรบรส การรบสมผสเปนตน 2 เมดลลาออบลองกาตา (Medulla Oblongata) คอ สวนทอยตดกบไขสนหลง ควบคมการทำางานของระบบประสาทอตโนมต เชน การหายใจการเตนของหวใจ การไอ การจาม การกะพรบตา ความดนเลอด เปนตน3 เซรเบลลม (Cerebellum) คอ สมองสวนทาย เปนสวนทควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอและการทรงตวชวยใหเคลอนไหวไดอยางแมนยำาเชน การเดน การวง การขรถจกรยาน เปนตน

 2. ไขสนหลง(Spinal Cord) เปนเนอเยอประสาทททอดยาวจากสมองไปภายในโพรงกระดกสนหลง กระแสประสาทจากสวนตางๆของรางกายจะผานไขสนหลง มทงกระแสประสาทเขาและกระแสประสาทออกจากสมองและกระแสประสาททตดตอกบไขสนหลงโดยตรง

4

3. เซลลประสาท (Neuron) เปนหนวยทเลกทสดของระบบประสาท เซลลประสาทมเยอหมเซลล ไซโทพลาสซมและนวเคลยสเหมอนเซลลอนๆ แตมรปรางลกษณะแตกตางออกไป เซลลประสาทประกอบดวยตวเซลล และเสนใยประสาททม 2 แบบคอ เดนไดรต (Dendrite) ทำาหนาทนำากระแสประสาทเขาสตวเซลลและแอกซอน (Axon) ทำาหนาทนำากระแสประสาทออกจากตวเซลลไปยงเซลลประสาทอนๆ เซลลประสาทจำาแนกตามหนาท การทำางานได3 ชนด คอ

3.1 เซลลประสาทรบความรสก รบความรสกจากอวยวะสมผส เชน ห ตา จมก ผวหนง สงกระแสประสาทผานเซลลประสาทประสานงาน3.2 เซลลประสาทประสานงาน เปนตวเชอมโยงกระแสประสาทระหวางเซลลรบความรสกกบสมอง ไขสนหลง และเซลลประสาทสงการ พบในสมองและไขสนหลงเทานน3.3 เซลลประสาทสงการ รบคำาสงจากสมองหรอไขสนหลง เพอควบคมการทำางานของอวยวะตางๆ

5

พฤตกรรมการตอบสนองตอสงเรา

พฤตกรรมการตอบสนองตอสงเราของมนษยเปนปฎกรยาอาการทแสดงออกเพอการโตตอบตอสงเราทงภายในและภายนอกรางกายเชน

สงเราภายในรางกาย เชน ฮอรโมน เอนไซม ความหว ความตองการทางเพศ เปนตน

สงเราภายนอกรางกาย เชน แสง เสยง อณหภม อาหาร นำา การสมผส สารเคม เปนตน

กรยาอาการทแสดงออกเพอตอบสนองตอสงเราภายนอกอาศยการทำางานทประสานกนระหวางระบบประสาท ระบบกลามเนอ ระบบตอมไรทอและระบบตอมมทอ ดงตวอยางตอไปน

1. การตอบสนองเมอมแสงเปนสงเราเมอไดรบแสงสวางจา มนษยจะมพฤตกรรมการหรตาเพอลดปรมาณแสงทตาไดรบ

2. การตอบสนองเมออณหภมเปนสงเราในวนทมอากาศรอนจะมเหงอมาก เหงอจะชวยระบายความรอนออกจากรางกาย เพอปรบอณหภมภายในรางกายไมใหสงเกนไป

3. เมออาหารหรอนำาเขาไปในหลอดลมเกดพฤตกรรมการไอหรอจาม เพอขบออกจากหลอดลม

4. การเกดพฤตกรรมแบบรเฟลกซ เปนพฤตกรรมการตอบสนองหรอตอบโตทนทเพอความปลอดภยจากอนตราย เชน 1 เมอฝนเขาตามพฤตกรรมการกระพรบตา

2 เมอสมผสวตถรอนจะชกมอจากวตถรอนทนท

3 เมอเหยยบหนามจะรบยกเทาใหพนหนามทนท

6ระบบสบพนธ ( Reproductive System )

เปนระบบของอวยวะในรางกายสงมชวตซงทำางานรวมกนโดยมจดประสงคเพอการสบพนธเพมจำานวนสงมชวตใหมากขน ในระบบนจำาเปนตองอาศยสารตางๆ อาท ของเหลว ฮอรโมน และฟโรโมนหลายชนดเพอชวยเหลอในการทำางาน ระบบสบพนธเปนระบบซงแตกตางจากระบบอวยวะอนๆ กลาวคอระบบเพศของสตวตางชนดกนกมความแตกตางกน ความหลากหลายนกอใหเกดการผสมรวมกนของสารพนธกรรมระหวางสงมชวตสองตว เพอเพมความสามารถในการดำารงอยในสงแวดลอมของลกหลานตอไปม 2 แบบคอ

1. การสบพนธแบบอาศยเพศ(sexual  reproduction) คอ ทำาใหลกทเกดมามความแปรผนทางพนธกรรม

Fertilization หรอการปฏสนธ มการรวมกนของเซลลสบพนธ เกดเปน zygole   แบงออกเปนการปฎสนธภายในกบการปฎสนธภายนอก

 Conjugation หรอการถายโอน  DNA พบในแบคทเรย พารามเซยม สาหรายและฟงไจบางชนด             

2. การสบพนธแบบไมอาศยเพศ(asexual  reproduction) คอ ลกทเกดมาไมมความแปรผนทางพนธกรรมลกษณะเหมอนพอ แมทกประการ

 Binary fission  คอการแบงเซลลออกเปนสอง

 Multi fission  คอแบงนวเคลยสหลายๆท แลวคอยแบง cytoplasm

  Sporulation หรอการสรางสปอร

  Parthenogenesis พบในผง ตอ แตน โดยไข (n) ทไมไดรบการผสมจะเจรญกลายเปน  ตวผ   

ระบบตอมไรทอ (ENDOCRINE SYSTEM)ตอมไรทอ(ENDOCRINE GLAND) หมายถงตอมไมมทอ สงทหลงจากตอมเหลานเขาสกระแสเลอดไหลเวยนโดยตรง ไมตองผานทอ ดงนนเซลลของตอมไรทอจะสมผสกบหลอดเลอดฝอยภายในตอมอยางใกลชด ตอมเหลานจงมเลอดมาเลยงอยางมากมายตอมไรทอสรางสารเคมซงมกจะเรยกวา ฮอรโมน(HORMONES) ซงจะไปควบคมหรอดดแปลงสมรรถภาพ

7ของเซลลของ อวยวะเปาหมาย(TARGET ORGAN) ผลของมนอาจไปกระตนหรอยบยงกได1. ตอมใตสมอง (PITUITARY GLAND)2. ตอมไทรอยด (THYROID GLAND)

3. ตอมพาราไทรอยด (PARATHYROID GLAND)4. ตบออน (PANCREASE)5. ตอมหมวกไต (ADRENAL GLAND)6. ตอมเพศ (GONAD) 7. ฮอรโมนจากรก8. ตอมเหนอสมอง (PINEAL GLAND)9. ฮอรโมนจากไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส

1.      ตอมใตสมอง ผลตฮอรโมนทสำาคญ เชน 1) Growth Hormone เปนฮอรโมนควบคมการเจรญเตบโตของรางกาย โดยเฉพาะ กระดกและกลามเนอ 2) Thyroid Stimulating Hormone เปนฮอรโมนกระตนตอมไทรอยดใหสราง ไทรอกซนเพมขน 3) Gonadotrophic Hormone เปนฮอรโมนกระตนการสรางเซลลสบพนธ 4) Antidiuretic Hormone เปนฮอรโมนชวยในการดดนำากลบของทอไต เพอรกษา ระดบนำาของรางกาย 5) Melatonin เปนฮอรโมนกระตนใหเซลลเมดสสรางเมดสเพมมากขน 2.      ตอมไทรอยด ผลตฮอรโมนทสำาคญ คอ ไทรอกซน โดยใชไอโอดนเปนวตถดบในการ สรางฮอรโมน ซงฮอรโมนไทรอกซนมหนาทสำาคญ ดงน 1) ชวยในการเจรญเตบโตของกระดก สมอง และระบบประสาท 2) ชวยในการเปลยนแปลงรปรางเมอเปนผใหญ 3.      ตอมพาราไทรอยด ผลตฮอรโมนทสำาคญชอ พาราธอรโมน ซงทำาหนาทเกยวกบการ ควบคมเมตาบอลซมของแคลเซยมและฟอสฟอรสในรางกาย การสรางกระดกและควบคมบทบาท ของวตามนดในรางกาย โดยวตามนดจะรวมกบฮอรโมนพาราธอรโมนในการสลายแคลเซยมออก จากกระดกเพอรกษาระดบปกตของ

แคลเซยมในพลาสมา 4.      ตบออนลกษณะเปนตอมขนาดใหญ ตงอยทางดานหลงของกระเพาะอาหาร ใกลกบลำาไสเลกสวนดโอดนม ซงเปน

8ลำาไสเลกสวนตน สวนทเปนตอมไรทอ จะผลตฮอรโมนทสำาคญ ดงน

81)      อนซลน เปนฮอรโมนททำาใหระดบนำาตาลในเลอดตำาลง โดยชวยใหกลโคสผาน เขาเซลลและเปลยนสวนหนงเปนไกลโคเจนเกบไวทตบ ทำาใหระดบนำาตาลในเลอดอยในระดบ ปกต2)      กลคากอน เปนฮอรโมนททำางานตรงขามกบอนซลน คอ ทำาใหระดบนำาตาลใน เลอดสงขน

5.      ตอมหมวกไต ( adrenal gland )เปนกอนสเหลองๆ อยเหนอไตขางละ 1 ตอม ตอมหมวกไตในผใหญประกอบดวยตอมไรทอ 2 ตอม คอตอมหมวกไตสวนนอกเจรญมาจากเซลลมเซนไคมาส (mesenchymas) ของชนมโซเดรมของตวออน ตอมหมวกไตสวนในเจรญมาจากเซลลตนกำาเนดเดยวกบเซลลประสาทในทารกตอมหมวกไตจะมขนาดใหญ แตเนองจากขาดสารเรงปฏกรยา จงไมสามารถสรางฮอรโมนเหลานได ผลตไดแตสารทจะเปลยนไปเปนฮอรโมนอสโทรเจนทรก

แบง ฮอรโมนออกเปน 3 กลม ทสำาคญ คอ1) Glucocorticoid hormone ทำาหนาทควบคมเมแทบอลซมของคารโบไฮเดรต โดยเปลยนไกลโคเจนในตบ และกลามเนอใหเปนกลโคส ในวงการแพทยใชเปนยาลดการอกเสบและรกษาโรคภมแพ ถามฮอรโมนนมากเกนไป จะทำาใหอวน ออนแอ หนากลมคลายดวงจนทร หนาทองลาย นำาตาลในเลอดสง2) Mineralocorticoid hormone ทำาหนาทควบคมสมดลของนำาและเกลอแรฮอรโมนสำาคญกลมน คอ aldosterone ชวยในการทำางานของไตในการดดกลบ Na และ Cl ภายในทอไต ถาขาด aldosterone จะทำาใหรางกาย สญเสยนำาและโวเดยมไปพรอมกบปสสาวะ สงผลใหเลอดในรางกายลดลง จนอาจทำาใหผปวยตาย เพราะความ ดนเลอด ตำา3) Sex hormone ฮอรโมนเพศชวยควบคมลกษณะทางเพศทสมบรณทงชายและหญง 

96. ตอมเพศ

ในชายไดแกอณฑะและในหญงไดแกรงไขซงมหนาทสำาคญ 2 อยางคอ สรางเซลสบพนธและสรางฮอรโมน6.1 ฮอรโมนเพศชาย ทสำาคญคอ เทสทอสเตอโรน (Testosterone) ซงจะทำาหนาทหลายอยางคอ1) ควบคมการเจรญเตบโตของอวยวะสบพนธ2) ทำาใหอตราการเจรญเตบโตของกระดกเพมขน3) กระตนการสรางโปรตนเพมขนโดยเฉพาะเอนไซม4) ควบคมการหลงของฮอรโมนเพศชาย

6.2 ฮอรโมนเพศหญง ทสำาคญคอ เอสโตรเจน (Estrogen) และ โปรเจสเตอโรน (Progesterone)ฮอรโมนเอสโตรเจน จะเกยวของกบการเจรญเตบโตของอวยวะสบพนธและลกษณะตางๆของความเปนเพศหญง สวนฮอรโมนโปรเจสเตอโรน จะเกยวของกบการตงครรภคอ ระงบไมใหไขสกระหวางตงครรภปองกนไมใหมประจำาเดอนระหวางตงครรภควบคมการเปลยนแปลงของเยอบมดลกชนในเพอรองรบการฝงตวของไขทถกผสม และกระตนตอมนำานมใหเจรญเตบโต7.ฮอรโมนจากรก

โกนาโดโทรฟนจากรก สามารถวด HCG ในปสสาวะของมารดาไดตงแตวนท 9 ของการตงครรภและระดบจะสงขนระหวางสปดาหท 9-12 หลงจากนนจะลดลง การตรวจพบ HCG ในปสสาวะหรอเลอดใชเปนดชนบงชถงการตงครรภ HCG ทำาหนาทยดอายการทำางานของคอรปสลเทยม กระตนการสรางและหลงฮอรโมนณแลกซนเพอยบยงการหดตวของมดลก

108.ตอมไพเนยลหรอตอมเหนอสมอง (Pineal gland)

ตอมไพนล เปนตอมเลกๆ รปไข หรอรปกรวย คลาย ๆ เมลดสน (pine cone) เปนทมาของชอ pinel gland ลกษณะคอนขางแขง สนำาตาล ขนาดยาวจากหนาไปหลง ๕-๑๐ มลลเมตร กวาง และสง ๓-๗ มลลเมตร หนก ๐.๒ กรม ยนมาจากดานบนของไดเอนเซฟฟาลอน หรออยดานลางสดของโพรงสมองทสาม

ประกอบดวยเซลล 2 ประเภท คอ เซลลไพเนยล( pinealocytes) และ เซลลไกลอน (glial cell)จดอยในระบบประสาทคอ การรบตวกระตการมองเหน(visual nerve stimuli) เรยกอกอยางหนงวา เปนดวงตาท 3 ทำาหนาทควบคมรางกาย โดยทำางานรวมกบ ตอมไฮโปทารามส (Hypothalamus) ซงตอมไฮโปทารามส จะทำาหนาทเกยว ความหว ความกระหาย เรองเซกส และนาฬกาชวตซงควบคมอายของมนษย และเปนตอมไรทอทำาหนาทสรางฮอรโมน

9. ฮอรโมนจากไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส

ตบออน (Pancreas) ตงอยทดานบนซายของชองทอง โดยวางตวจากสวนโคงของลำาไสเลกสวนดโอดนม (duodenum ) ถงมาม (spleen) และดานหลงของกระเพาะ (stomach) มลกษณะคอนขางแบน มความยาวประมาณ 12 –15 เซนตเมตร ตบออนทำาหนาททงเปนตอมมทอคอการสรางนำายอยไปทลำาไสเลกและเปนตอมไรทอสรางฮอรโมนเซลลททำาหนาทในการผลตฮอรโมนจะรวมกนเปนกลมมชอวา ไอเลตสออฟแลงเกอรฮานส ( Islets of Langerhans ) มปรมาณ 1 – 3 เปอรเซนตของเนอเยอตบออนทงหมด

ค

บรรณานกรม

www.endocrinesystem4.blogspot.comwww. lks.ac.th/bioweb/about/unit9.htmlwww.th.wikipedia.org/wiki/ระบบตอมไรทอ

http://th.wikipedia.org/wiki/ ระบบสบพนธของ มนษย