บทท 1

ความรเบองตน ววฒนาการอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

ขอบขายและความหมายของอตสาหกรรมการทองเทยวและบรการ

อตสาหกรรมการทองเทยว เปนอตสาหกรรมบรการทประกอบดวยธรกจมากมายประเภททงธรกจทเกยวของโดยตรง ไดแก ธรกจโรงแรม ธรกจจดนำาเทยว ธรกจขนสง ธรกจภตตาคารและรานอาหาร และธรกจทเกยวของโดยทางออม ไดแก ธรกจดานการกอสราง รานบรการซกรด รานเสรมสวย ธรกจโฆษณา เปนตน

เปนทยอมรบกนวา การทองเทยวเปนอตสาหกรรม (Industry) ททำารายไดใหกบประเทศมากทสด ยงวทยาการความกาวหนาทางเทคโนโลยสมยใหมมมากเทาใด กยงทำาใหอตสาหกรรมการทองเทยวมบทบาทมากเทานน เพราะมนษยเราตองการพบเหนสงใหมๆ และตองการศกษาหาความรประสบการณ และตองการเปลยนบรรยากาศทซำาซากจำาเจจากชวตการทำางานรวมทงมความจำาเปนดานอนๆเชน การเดนทางเพอเยยมเยอนเพอนฝง ญาตมตร หรอการเดนทางเพอรวมประชมสมมนา

ความหมายของการทองเทยว

การทองเทยว(Tourism) เปนกระบวนการ กจกรรม และผลทไดจากความสมพนธระหวาง นกทองเทยว ผใหบรการ การทองเทยว เจาของบาน ชมชน รฐบาล และสงแวดลอม โดยมองคประกอบอยางนอย 3 ปจจย คอ การเดนทาง การพกคางแรม และการกนอาหารนอกบาน (Goeldner&Ritchie,2012:7)

สหพนธองคการสงเสรมการทองเทยวระหวางประเทศ (Inter-national Union of Official Travel Organization:IUOTO) ได

ใหความหมายของ การทองเทยว วา จะตองเปนการทองเทยวทมเงอนไข“ ”ตามหลกสากล ดงตอไปน คอ(Goeldner&Ritchie,2012:7)

1.ตองเปนการเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว

2.ตองเปนการเดนทางดวยความสมครใจ

3.ตองเปนการเดนทางดวยวตถประสงคใดๆกตามทมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายไดในการนน

อยางไรกตามกมขอถกเถยงในสมยนนวา ผเดนทาง จะเรยกวา“ ”อยางไร จะเปนนกทองเทยว นกทศนาจรหรอผมาเยอน และบทนยามของแตละคำาทเรยกนนในแตละองคการแตกตางกน ทงนขนอยกบวา บทนยามของแตละองคการนนมนยใยแงใด ในแงเศรษฐกจ แงจตวทยา หรอในแงมมอนๆ ซงทำาใหเกดความไมสะดวกหลายประการโดยเฉพาะอยางยงเมอตองการจะรวบรวมสถตนกทองเทยวของโลกหรอในพธการทางการเมอง ทางศลกากร กจะประสบปญหานานาประการ

องคการการทองเทยวโลก(World Tourism Organization:WTO) ไดใหคำาจำากดความวา การทองเทยว ประกอบ“ดวย กจกรรมการทองเทยวของบคคลไปยงสถานทตางๆและพำานกนอดเขตสถานทพกปกตของตน ในระยะเวลาไมเกน 1 ป ตดตอกน เพอการพกผอน ธรกจ และวตถประสงคอนๆ ” (Goeldner&Ritchie,2012:7) นอกจากน ยงไดใหคำาจำากดความของคำาตางๆทเกยวของกบการทองเทยว ไดแก

ผมาเยอน(Visitors) หมายถง บคคลซงมา(หรอไป) ยงประเทศหนงซงมใชการอยอาศยถาวร ดวยเหตจงใจใดกได ซงมใชการอยอาศยถาวร ดวยเหตจงใจใดกได ซงมใชเปนการไปประกอบอาชพทไดรบคาจาง

ตอบแทน และเขามาอยอยางนอย 24 ชวโมงหรอมากกวาแตไมเกน 12 เดอน และมเหตจงใจในการเยอนเพอการพกผอน หรอเพอการปฏบตภารกจอนๆ สวนบคคลเชน ชอปป ง พบแพทย หรอเพอเยยมเพอหรอญาต หรอเพอธรกจ เชนการปรกษาหารอทางธรกจ การประชมสมมนา การดงาน ฯลฯ

และในบทนยามยงบญญตใหม ผมาเยอน ” 2 ประเภท คอ นกทอง“เทยว ” (Tourists) และ นกทศนาจร “ ” (Excursionists) ดงน

1.นกทองเทยว (Tourists) คอ ผมาเยอนชวคราวทมาพกอาศยอยางนอย 24 ชวโมงในประเทศทไปเยอน

2.นกทศนาจร (Excursionist) คอ ผทเดนทางมาเยอนชวคราวทเขาไปอยในประเทศเพยงวนเดยว (นอยกวา 24 ชวโมง) และมไดพกคางคน รวมทงผโดยสารพาหนะทางเรอ ประเภทเรอสำาราญ(Cruise) ดวย

สำาหรบ นกทองเทยวภายในประเทศ ” ” (Domestic Tourists) คอ นกทองเทยวทเดนทางไปไหนกตามโดยใชเสนทางทมไดใชอยเปนปกตประจำาวน และมระยะทางนอยกวา 80 กโลเมตร (50 ไมล) หรอออกไปนอกเขตจงหวดทเปนภมลำาเนาของตน (Wiley,2546)

และการทองเทยวแหงประเทศไทย กไดใหคำาจำากดความตามทองคการการทองเทยวโลกกำาหนดขนทกรงโรม เปนหลกในการจดบนทกรวบรวมสถตจำานวน นกทองเทยวระหวางประเทศ “ ” (International Tourist) เชนเดยวกน

ความหมายของธรกจการทองเทยว

ธรกจทองเทยว (Tourism Bussiness) หมายถง การดำาเนนกจกรรมบรการดานการทองเทยว ไดแก บรการดานการเดนทางบรการดานอาหารและการพกแรม และบรการดานการนำาเทยวซงเปนการดำาเนนการโดยหวงผลกำาไร

ธรกจทองเทยวจงเปนสวนหนงในอตสาหกรรมบรการทมผลตอเศรษฐกจของชาต และเปนอตสาหกรรมหลกทเกอหนนภาคเศรษฐกจอนๆ ทำาใหธรกจอนๆมากมายเชน ธรกจทพก ธรกจดานภตตาคาร ผลตผลทางการเกษตร สนคาเบดเตลดอนๆ

จและคณะ (Gee, Choy & Makens, 1984:14) ไดอธบายใหเหนถงความสมพนธของอตสาหกรรมทองเทยวกบธรกจตางๆดงตอไปน

1.ธรกจทเกยวของกบนกทองเทยว เชน สายการบน โรงแรมและทพก การขนสงภาคพนดนบรษทนำาเทยว ภตตาคารและรานคาปลกตางๆ

2.ธรกจสนบสนนการทองเทยว หรอมความเชยวชาญในสาขาวชาการางๆ เชน บรษทจดนำาเทยว หรอผลตภณฑเกยวกบการนำาเทยว บคลากร ฝายบรหารในธรกจโรงแรม และบรษทททำาการวจยหรอวางแผนพฒนาการทองเทยว สถาบนการเงน บรษทกอสราง สถาบนการศกษาและฝกอบรมทเกยวกบวชาการทองเทยวอนๆ

3. หนวยงานหรอองคการตางๆของรฐ รฐวสาหกจหรอเอกชน ซงมหนาทในการวางแผนอนรกษทรพยากรการทองเทยว สถาบนการเงน บรษทกอสราง สถาบนการศกษาและฝกอบรมทเกยวกบวชาการทองเทยวอนๆ

ววฒนาการของการทองเทยว

ในยคสมยดกดำาบรรพมนษยไมมถนทอยอาศยถาวร จะเดนทางเรรอนไปตามทตางๆทมอาหารอดมสมบรณและชวตปลอดภยจากศตรแมในปจจบนมนษยบางกลมววฒนไปจากเดมเมอกวา 100,000 ปมาแลวเพยงเลกนอยเชนชนเผา Gaucho ในอารเจนตนาชนเผา Tsaatan มองโกเลยกยงคงเรรอนยายถนอยเพอความอยรอดอยตลอดเวลาตามหลกทางจตวทยานบไดวาเปนชวงเวลาทนานพอทพฤตกรรมเชนนจะเขาไปอยในระบบประสาทของมนษยในกระบวนการดดแปลงตามใหเขากบธรรมชาตเกอบจะกลาวไดวามนษยปจจบน ยงคงมความรสกชอบเดนทาง อยากจะเดนทางไปไหนๆ เพอแสวงหาสงทดกวาและตอบสนองความอยากรอยากเหน

วตถประสงคและเหตจงใจในการเดนทางของคนในสงคมปจจบนยอมไมเหมอนกบวตถประสงคและเหตจงใจของคนในสงคมยคกอนซงแปลผนไปตามสถานทตามลกษณะของเหตการณทเกดขนในโลกอาจเปนการเรมตนจากความตองการความอยากรอยากเหนอยากเปลยนบรรยากาศอยากพกผอนและอนๆ

ววฒนาการของการทองเทยว

การทองเทยวมการเปลยนแปลงเรอยมาตงแตสมยโบราณจนกระทงถงสมยปจจบนซงอาจจะแบงไดเปน 4 ชวง คอ สมยโบราณ สมยยคกลางสมยกอนสมยปจจบน และสมยปจจบนมรายละเอยดดงตอไปน

1.การทองเทยวในสมยโบราณ (Ancient Time Tourism)

ยคนซงตงตนประมาณปท 10,000 กอนครสตกาล และสนสดลงเมอประมาณ 3,000 หรอ 4,000 ปกอนครสตกาล นกวชาการเรยกวาชวงกอนประวตศาสตร (Prehistoric Period) มนษยยคนเปลยนวธการดำารงชวตแบบเดนทางเรรอนมาเปนชวตอยางมทพำานกอาศยถาวรและมสงคมเกดขนคนมความสขสำาราญกบชวตแบบใหมคนอยกบทจงมเวลามากขนทจะพฒนาและทำานบำารงสงอนๆในสงแวดลอมนอกเหนอไปจากการกนอยและปองกนภย การมเวลาวางเพราะไมตองเดนทางเรรอนทำาใหคนเรมคดและสงเกตพจารณาสงแวดลอมและเปลยนแปลงประดษฐวสดในธรรมชาตใหคนไดใชมากกวาทไดเคยไดรบอยแลวมากขน ศลปะ กเกดขนในปลายยคหน (Late Stone Age) มการสรางหมบานมการคาขายดวยการแลกเปลยนสนคามการทำาสงครามกนระหวางเผาในดานศลปะมการขดฝนหนใหเรยบรอยขนและคมขนตอมาในยคหนกลางมการคดทำาอปกรณไถดนอยางหยาบๆ และการทำาเครองปนดนเผากเรมมขนแลวในยคน นกวชาการกำาหนดวายคนเปนยคเรมตนของอารยธรรม (Clvilization) ในยคนยงไมมการ-เขยนรปรอยใดๆ เพอการสอสารระหวางบคคลแตมภาพวาดตามผนงของถำาซงผวาดอาจกระทำาขนใหเปนสอสารมวลชน (Mass Media) ชนดหนงภาพเหลานเรยกวาอกษรภาพ (Pictograms) โดยเขยนทละภาพบนดนเหนยวเปยกดวยปากกาททำาจากตนกกเนองจากรปทรงของประกาททำาจากตนกกทำาใหภาพทเขยนมาคอยๆเปนรปราง คลายรปลมซงเราเรยกวาอกษรรปลม (Cuneiform Writing) (แชนดเลอร ฟโอนา,2548:7)

ในสมยเรมมอารยธรรมนคนตองยงอยกบการสรางแบบแผนของการดำารงคชวตใหมในสงคมใหมไมมความคดและ เวลาทจะทองเทยวเดนทางไปไหนตอไหนมากนกเรยกไดวามนษยใชเวลาอยกบทเพอสรางรปแบบใหมใหมของการดำารงคชวตไมนอยกวา 6,000 ถง 7,000 ป

ดงตวอยางหลกฐานของความมอารยธรรมคอประมาณ 5,000 ปกอนครสตกาล มผคนทำากสกรรมไปตงถนฐานในบรเวณหบเขาอนกวางใหญระหวางแมนำาไทกรส (Tigris) และแมนำายเฟรตส (Euphrates) ซงตอมารจกกนในชอเมโสโปเตเมย (Mesopotamia) อนมความหมายวา "ดนแดนแหงแมนำาสองสาย" อารยธรรมแรกไดเจรญขนในดนแดนซเมอร (Sumer) ซงอยทางตอนใตของเมโสโปเตเมยในระยะแรกชาวสเมเรยนอาศยอยในบานทมงดวยตนกกดนแดนซเมอรอดมไปดวยดนเหนยวสำาหรบการป นหมอนายชางป นหมอเปนรปตางๆดวยมอจนกระทงประมาณป 3,500 กอนครสตกาล จงมการประดษฐวงลอ(แปนหมน) สำาหรบใชในการป นหมอขนในไมชาชาวสเมเรยนกเรมตระหนกวาอาบนำาวงลอไปตดเขากบรอคเรยนหรอรถมาและใชสำาหรบเดนทางไปยงทตางๆเวยนทใชลาลาจะสามารถบรรทกสงของไดมากกวาการบรรทกบนหลงลาถง 3 เทา ชาวสเมเรยนมความสามารถในการทำากสกรรมและบรเวณทราบของซเมอรเหมาะสำาหรบการทำากสกรรมจงทำาใหสามารถปลกพชผลไดมากเกนกวาทพวกเขาจะบรโภคเองไดหมดและชาวบานบางคนมเวลาเรยนรทกษะพเศษตางๆเชนการป นถวยชามและการทอผาทำาให ดนแดนซมเมอรเจรญขนกลายเปนเมองใหญทมกำาแพงลอมรอบมศาสนสถานและมผปกครองแตในซเมอรไมมโลหะหนหรอไมเนอแขงดงนนจงตองนำาเขามาจากดนแดนอนโดยการแลกเปลยนสนคาซงมพอคาชาวสเมเรยน แลนเรอไปตามลำาคลองและแมนำาจนถงอาวเปอรเซยหรอไกลยงกวานน (จากหลกฐานชาวสเมเรยนทำาการคากบพอคาแดนไกลทมาจากชายฝงทะเลเมดเตอรเรเนยนซงอยทางตะวนตกและบรเวณลมแมนำาสนธ ซงอยทางตะวนออก) (แชนดเลอร ฟโอนา,2548:7)

ตอมาประมาณ 4,000 ปกอนครสตกาล มชนเผาตางๆไดสรางบานเมองขนทกแหงทกหนทวโลกเชนในเอเชย(หมายถง Asia Minor) ชาวสเมเรยนไดสรางประเทศบาบลอนขน (ชวง 5,000-2,500 ปกอน

ครสตกาล) และประมาณ 3,000-1,800 ปกอนครสตกาล เกดอารยธรรมลมแมนำาสนธอะเจรญรงเรองและมการตดตอคาขายกบดนแดนซเมอร (ชาวสเมเรยน) นอกจากนชนผวขาวชาวไมนวน (นกเดนเรอทเชยวชาญ) ไดสรางอาณาจกรครต (Crete) ทเกาะครต เมอประมาณป 1,900 กอนครสตกาล อาณาจกร อยปตโบราณไดกลายเปนอาณาจกรทยงใหญเมอประมาณป 1,300 กอนครสตกาล โดยกษตรยเมนสไดสงรวมอยปตตอนบนและตอนลางเขาดวยกนและ ประมาณป 1,195 กอนครสตกาล ชาวทะเลเผาหนงชอวา เพเลเซต (Peleset) หลงการพายแพจากการเขาโจมตอยปตไดไปตงรกรากทางตอนใตของคานาอาน ตอมามชอตามชนเผาวาปาเลสไตน เปนกลมชนทมอาวธเหลกทแขงแกรงซงทำาใหเอาชนะชนเผาฮบร (Hebrews) ทอยใกลเคยงได (แชนดเลอร ฟโอน,2548:5-14) และนอกจากนยงมอาณาจกรเลกๆอกมากมายทงในทวปเอเชย ยโรปและแอฟรกาอาณาจกรตางๆเหลานเรมทะเลาะววาทและชงความเปนใหญกนการเดนทางไปทำาสงครามในสมย 2,000-3,000 ปกอน คนเดนทางอาจเหนวาเปนเรองสนกสนานทจะไดผจญภย ทงยงมงไปจบเอาเชลยมาเปนขาทาสบรวาร ซงเปนวตถประสงคเชงสขารมณอยางหนงอกดวย (แตไมถอวาเปนการเดนทางตามความหมายของการทองเทยว)

ทะเลเปนอกหนงสงทเราใจ ใหคนอยากรอยากเหนวาสดขอบฟามอะไรและใตนำามอะไรบางและดวยเหตดงกลาวชาวอยปตโบราณจงมประเทศอยตดกบทะเลไดสรางเรอเพอออกไปสำารวจทะเลเปนชาตแรกแตการเดนทางทองทะเลยากกวาการเดนทางบนพนดนเพราะมขนลมและอางวางปราศจากทหมายใดๆ ชาวอยปตกไมกลาออกไปไกลๆจนมองไมเหนฝงจงเดนทางไปไดไกลเพยงแคทะเลแดงอยางไรกดเรองของทะเลกยงเปนสงลลบและทาทายตอการออกสำารวจของมนษยอยโดยเฉพาะผคนของอาณาจกรตางๆทอยรอบๆ ทะเลเมดเตอรเรเนยนและโดยเฉพาะชนชาตกรกโบราณสนนษฐานวาผเขยนเรองเกยวกบการเดนทางในลกษณะของ

การทองเทยวคนแรกคงจะเปนนกปราชญกรกชอ โฮเมอร (Homer) ซงมชวตอยเมอประมาณ 850 ปกอนครสตกาลโฮเมอรเขยน เปนกวและเขยนทำานองมหากาพย (Epic) มชอวา โอดสซย (Odyssey) หรอถาแปลงเปนภาษาองกฤษกใชชอวา ยลสซส (Ulysses) โฮเมอรไดเลาถงการเดนทางทองเทยวไปในทะเลของโอดสซย ระหวาง เมองทรอย และเมองอธะกะ ไดเลาถงสงประหลาดพสดารตางๆจะเหนวาบางสวนอาจจะเปนจนตนาการขนแตเขาใจวาโฮมาคงจะเดนทางจรงระหวางเมองทรอยกบอธะกะมากกวา อยางไรกตามมหากาพยของโฮมเมอรเปนเอกสารฉบบแรกทแสดงถงความปรารถนาในการอยากเดนทางทองเทยวของคนอยางชดแจงและอาจเปนเอกสารทสงเสรมใหมการทองเทยวขนในสมยนนและสงเสรมบทประพนธบนทกการทองเทยวทปจจบนเรยกวา "คมอการทองเทยว" (Travelogue) ขนเพราะการผจญภยของโอดสซย ในการเดนทางของเคาตามทโฮมเมอรไดบรรยายไวนนสนกสนานตนเตนอยางยงแมในปจจบนกมภาพยนตรหลายเรองทสรางขนโดยดดแปลงจากเหตการณบางตอนในมหากาพยของโฮมเมอรอกประมาณ 800 ปตอมานกปราชณโรมน ชอ เวอรจล (Virgil) กไดประพนธบทกวมหากาพยเรองโอดสซย ของโฮมเมอรและในตอนหนงของมหากาพยไดกลาวถงการผจญภยในการเดนทางจากเมองทรอยไปยงเมองซซลและเมองคารเทจ จนถงแมนำาไทเบอรในประเทศอตาล (Gyr,2010:1)

จากขอเทจจรงในประวตศาสตรโบราณ (ชวงเวลากวา 1000 ปกอนครสตกาล จนถงประมาณค.ศ.500) มเหตการณอนๆทเกยวกบการเดนทางดวยเหตจงใจนานาประการเพอประโยชนตางๆอนอาจแบงเปนประเภทใหญๆได5 ประเภทคอ (Coltman,1989:3)

1.การเดนทางเพอประโยชนทางการเมองมการสรบกนเพอขยายอาณาเขตเพอแยงชงดนแดนจงมความจำาเปนตอง สรางความสมพนธอนดตอกนในการอยรวมกนของรฐและประเทศตางๆทำาใหมการเดนทางของ

ทตสนถวไมตร ไปมาระหวางประเทศเชนไดปรากฏวามทตของอาณาจกรโรมนเดนทางไปประเทศจน

2. การเดนทาง เพอประโยชนทางการคาและแลกเปลยนสนคาพวกพอคาออกเดนทางไปทวสารทศเพอเสาะหาสนคาแปลกๆซงไมมในประเทศของตนเชน ชาวโฟนเชยน (Phoenicians) ทเชอมเสนทางทางทะเลกบทางบกในบรเวณฝงทะเลเมดเตอรเรเนยนเปนครงแรกซงมการขนสงสนคาราคาสงเชนเพชรพลอย เครองเทศ นำาหอมและสนคาหตถกรรมตางๆชาวอาหรบกเคยไปถงเมองจนและนำาสนคาแปลกๆ มาจากเมองจนเพอนนำาไปขายใหแกชาวยโรป

3. การเดนทางเพอประโยชนทางศาสนาชาวกรกและชาวโรมนพากนยกขบวนไปโบสถเดลฟลาย เพอฟงขณะคนทรง ซงพระเจาตางๆของกรกและของโรมนลงมาเขาทรงเพอพยากรณเหตการณภายหนาพระถงซำาจงกบสทธอก 3 คน เฮงเจย โปยกาย ซวเจงเดนทางจากประเทศจนไปยงประเทศศรลงกาผานประเทศอนเดยเพออญเชญพระไตรปฎกไปยงประเทศจนในยคอาณาจกรโรมนโบราณตอนปลายครสต ศาสนาไดมการสถาปนาอยางมนคงทำาใหเกดการเดนทางเพอจารกแสวงบญไปยงดนแดนศกดสทธทเมองเยรซาเลมและเมองเบสเลเฮม ( jerusalem and Bethlehem)

4.การเดนทางเพอประโยชนทางความสนกสนานเพลน และพกผอนเปนเวลาเกอบ 1200 ป (คอระหวาง 776 ปกอนครสตกาล) อาณาจกรกรกโบราณมการแสดงดนตรและการแขงขนกฬาไพเธยนเกมส (Pythian Games) ซงตอมามการจดการแขงขนโอลมปกทกๆ 4 ปทเมองโอลมเปย โดยถอเปนสวนหนงของการเฉลมฉลองเทพเจาซอส ชาวโรมนและชาวประเทศอนๆใกลเคยงเดนทางกนมาชมการแขงขนมากมายเชนชกมวย มวยปลำา การแขงมา การแขงรถศก การขวางจกร และการพงแหลน ทำาให ผชมมความตองการใชสถานทพกและการบรการอาหารอยางดเปนจำานวนมาก

นกประวตศาสตรชาวกรกทเปนนกเดนทางทสนใจทางประวตศาสตรและชาตพนธวทยาถอไดวาเปนผบกเบกในการเดนทางของการวจยแบบใหมนอกจากนชาวโรมนโบราณนยมเดนทางจากกรงโรมหรอทเอาเนเปลซงมระยะทางประมาณ 100 ไมล ขามทะเลเมดเตอรเรเนยน จากอตาลโดยการแลนเรอเขาสลมแมนำาไนล เพอชมอนสาวรยทมชอเสยงของอยปตเชนสฟงซและพระมดและเมอ 200 ปกอนครสตกาลไดมการกอสรางสถานทพกหรอบานพกตากอากาศนกทองเทยวได เดนทางมาเพอพกผอนและมการใชจายเงนอยางสนกสนานในรปของสงของทระลกตางๆอาหารและเครองดมกจกรรมเพอดงดดใจนกทองเทยวจงเรมขยายแนวขนเชนกน

5. การเดนทางเพอประโยชนทางสขภาพและอนามยชาวกรกและชาวโรมนเชอกนวามบอนำาศกดสทธอยหลายแหงตางพากนเดนทางเพอคนหาบอนำาศกดสทธตามความเชอทวาเปนการเพมอายขยและรกสาสขภาพอนามย

นอกจากนนอาณาจกรโรมนมถนนดๆ ตดทางมงสจดสำาคญตางๆของ อาณาจกรชาวโรมนจงเดนทางไปทตางๆทวอาณาจกร ดวยเหตจงใจนานาประการซงผลงานทมชอเสยงวาเปนถนนหรอทางหลวงสายแรกทกอสรางไดดทสดคอถนนแอพเพยน ภาษาลาตนเรยกวาเวยแอพเพย กอสรางขนเมอป 312 กอนครสตศตวรรษ โดยแอพพอส เคลาอส กอสรางดวยหนภเขาไฟเลกๆ ชนบนสดเปนซเมนตพรอมขอบสองขางถนนและมครระบายนำาและมทางเดนดานขางดวยความยาว 132 ไมล (211 กโลเมตร) จากกรงโรมถงบรนดเซยม หรอเมองบรนดซ และตอมาใน ค.ศ.1784 โปป ปอส ท6 ไดสรางขนมาใหมเปนถนนคขนานกบถนนเดม (ในขณะทถนนเดมกยงคงใชงานอยแตชำารดซเมนตลอกบางบางสวน) ปจจบนถนนแอพเพยนในหมบานไดรบการดแลใหเปนสถานททองเทยว

กลาวไดวาความรงเรองของอาณาจกรโรมนผลกดนใหมการเดนทางโดยเฉพาะการเดนทางในชวงวนหยดเนองจากการพฒนาโครงสรางพนฐานในชวงค.ศ.300 มการสรางถนนหนทางตามเสนทางหลกประมาณ 90,000 กโลเมตรและเสนทางขนาดเลกจากทางหลวงชนบทอกประมาณ 200,000 กโลเมตรทำาใหการขนสงของทหารและสนคารวมทงอำานวยความสะดวกแกนกทองเทยวทร ำารวยเดนทางไปแสวงหาความสขในครสตศตวรรษแรกมเศรษฐกจการทองเทยวจรงซงจดการเดนทางทงบคคลและกลมมการใหขอมลและจดการกบทพกและบรการอาหารชาวโรมนทมฐานะดเรมแสวงหาการพกผอนในรสอรทรมทะเลในภาคใตหรอใชหาดของอยปตและกรซ และการอาบนำาในวนหยดและพฒนาเปนรปแบบของ "สขภาพบำาบดในชวงฤดรอน" ในหองอาบนำารอนทหรหรา (ปจจบนหองอาบนำารอนยงมใหบรการในบางประเทศเชนกรซ ฮงการ)

2. การทองเทยวในยคกลาง (Middle Ages Tourism)

ในยโรประหวางป ค.ศ. 500 ถง ค.ศ.1500 เปนยคซงนกประวตศาสตรเรยกวา "ยคกลาง" หรอ "มธยสมย" ในชวงตนของยคนเรยกวา "ยคมด" แทบทกประเทศวนวายดวยขอพพาทตางๆเปนหวเลยวหวตอระหวางการสนสดลงของอาณาจกรโรมนโบราณมการรบพงแยงชงดนแดนและทรพยสมบต ศลธรรมเสอม ราษฎรถกกดข และมทกขมากกวามสขเปนเหตจงใจอยางหนงทผคนอยากจะอพยพหนไปอยทอนการเดน

ทางกลายเปนเรองยากมากขนอนตรายมากขนและซบซอนมากขนและประชาชนเรมเขาสความนยมในครสตศาสนา

ในประมาณ ค.ศ.1271 ถง ค.ศ.1295 มารโคโปโล ชาวเวนส ไดเดนทางจากเวนซไปยงประเทศจนใชเวลาเดนทางในครงนน 3 ปครงในสมยทกบไลขาน จกรพรรดชาวมองโกปกครองอาณาจกรจนโดยเดนทางทงทางบกและทางเรอผานเมองประเทศตางๆหลายแหงเชนเปอรเซย ปามร ทเบต แหลมมลาย สงสำาคญ ทสดในการเดนทางของมารโคโปโลคอบนทกอบตการณตางๆและสถานททกแหงทเขาไดพบเหนตลอดเวลาทเดนทางจากเวนซไปบนทกของมารโคโปโลเขยนเปนภาษาอตาเลยนตอมาเมอมผแปลบนทกเปนภาษา องกฤษกใหชอสนๆเพยงวา "การเดนทาง ของ มารโคโปโล" ซงถอวาเปน "คมอการเดนทาง" อนแทจรงฉบบแรกของโลกแมวาจะมผตำาหนกนไมนอยวามหลายขอเปนเรองโปปดมดเทจเหลอทจะเชอไดแตนกวชาการในสมยโนนถอวา "คมอการทองเทยว" ของมารโคโปโลเปนเอกสารนำาเทยวในเชงภมศาสตรอยางเปนวทยาศาสตรดวยไมใชแตเพยงจนตนาการ

การเดนทางของมารโคโปโลนบเปนการทองเทยวระหวางประเทศและเหตจงใจนนสนนษฐานวาเกดการเจตนารมยแหงการอยากรอยากเหนและอยากผจญภย

ในยคนการเดนทางทองเทยวเปนกลมไดเรมขนครงแรกทกรงเวนสเพอเดนทางไปยงดนแดนศกดสทธทางศาสนามการคดคาใชจายในการเดนทางรวมเบดเสรจทงคาเดนทางคาทพกคาอาหารและไวน คาลอ (ยานพาหนะทใชในการเดนทาง) และคาตดสนบนเพอปองกนความลาชาและความสบสนในการขนสงหบหอสมภาระซงการจดการเดนทางเปนกลมนไดกอประโยชนแกนกทองเทยวเปนอยางมากโดยเฉพาะอยางยงไดคำานงถงการรกษาความปลอดภยแกนกทองเทยว

เอกสารการทองเทยวภายในประเทศเรองแรกไดแกบทกวเรอง "นวนยายแหงแคนเทอรเบอรร" ของ"เจฟฟร โชสเซอร" นกประพนธชาวองกฤษซงมชวตอยใน ค.ศ. 1340-1400 เหตจงใจในการเดนทางของโชสเซอร และเพอนฝงอก 30 คนคอการไปนมสการสกศกดสทธในบทกวเรองนโชสเซอรไดเลาถงการเดนทางจากเมองเซาทวารค ซงอยทางฝงใตของแมนำาเทมส ไปยงทฟงศพของ "Thomas เบตเดต" ผยอมตายอยางกลาหาญทเมองแคนเทอรเบอรร ความจรงเรองนมเรองเกยวกบการทองเทยวแทๆ และภมประเทศทไดพบนอยสวนมากเปนนทานเรองเลาแตความสำาคญของนวนยายแหงแคนเทอรเบอรร นยงคงอยกบอตสาหกรรมการทองเทยวในปจจบนกคอวาเปนสงทแสดงออกถงความปรารถนาของนกทองเทยวเมอ 600 ปมาแลวทจะตองทำาใหการเดนทางเปน สงทเพลดเพลนและมความสขดวย

ในชวงครสตศตวรรษท 15 นการตพมพสงพมพและหนงสอทเกยวกบการเดนทางทองเทยวทำาใหเกดการประดษฐแทนพมพและมสวนชวยกระตนใหผทรกการอานมความรสกอยากเดนทางทองเทยวไปยงดนแดนทหางไกลออกไปซงมอยหลายเรองทไดรบการแปลพมพออกเผยแพรหลายภาษาไดแกหนงสอชอ "การเดนทางของเซอรจอหน แมนดวลล" ซงตพมพใน ค.ศ. 1357 เปนหนงสอทบรรยายถงการเดนทางทองเทยวไปยง ดนแดนอนไกลแสนไกลสถงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ในชวงกลางมธยสมยการทองเทยวมหลายรปแบบมากแยกยอยเปนกลมตางๆไดแกพอคา นกศกษา ผแสวงบญ เปนตนรวมทงความนยมเดนทางไปศกษาเลาเรยนตางประเทศมากขนเชนในครสต ศตวรรษท 12 ชาวเยอรมนนยมไปศกษาในสถาบนทมชอเสยงในประเทศฝรงเศส องกฤษ และอตาลดวยแรงจงใจความปรารถนาทจะไดสมผสโลกภายนอกในการเดนทางทองเทยวและผจญภย

หลงจากยโรปตกอยภายใตการปกครองของอาณาจกรโรมนเทศกาลการแสดงสนคาหลายเปนแหลงรวมหรอพบประกนของชาวยโรปจาก 4 ประเทศไดแก ฝรงเศส เบลเยยม รสเซยและเยอรมนน ซงในยคกลางประชาชนในยโรปมความสนใจเรองการคาขายมากขนทำาใหกจกรรมการจดเทศกาลแสดงสนคาเกดขนทวไปทงทเมองทอยสาธารณรฐตรก เมองทมชอเสยงเกยวกบเหลาองนและเปนศนยกลางทางการคาของยโรปงานประจำาปทเมองแซงตเดนส เมองซองปแอร และเมอเอกซ-ลาชาเพล ในประเทศฝรงเศสเมองแฟรงกเฟรตในประเทศเยอรมนนการจดงานแสดงสนคาการแลกเปลยน สนคาดงกลาวไดกลายเปนสถานททสำาคญในการเชญชวนนกทองเทยวเดนทางไปทองเทยวและชมสนคาจนกระทงถงปจจบนน

ในยคปลายของยคกลางนนเปนยคทเรยกวายคฟ นฟซงเปนยคเกดใหมทางศลปะและวทยาการจตใจของคนดขนและนกวชาการคนหนงชอกาลเลโอเปนชาวอตาเลยนไดยนยนวาโลกนกรมและประกาศวาถาจะมผใด แลนเรอมงไปทางทศตะวนออกกจะเลนกลบมาทเกาไดโดยไมตองกลบลำาเรอ คำาประกาศเชงวทยาการอนนทำาใหนกผจญภยหลายคนหลายชาตอยากจะแลนเรอตามทกาลเลโอกลาวขณะนนประเทศยโรปไดตดตอคาขายกบประเทศอนเดยแลวทางบวกคอเดนทางตามเสนทางทมารโคโปโลเดนทางวกลงใตเขาสประเทศอนเดยการ เดนทางทางบกเปนเสนทางทลำาบากและจะบรรทกสนคาไปไมไดมากไมสะดวกประกอบกบประเทศเปอรเซยมอำานาจการเดนเรอและการผจญภยจงพยายามทจะออกแลนเรอคนหาเสนทางไปอนเดยโดยทางนำาและอาจจะไดพบดนแดนใหมเอามาถวายเปนอาณานคมของพระเจาแผนดนของตนดวย จงเกดการเดนทางทางเรอโดยมเหตจงใจทจะสำารวจคนหาดนแดนใหมหาเสนทางคมนาคม ใหมและหาแหลงการคาใหมนำาเรองราวเกยวกบการเดนทางในดนแดนหางไกลมาศกษาและสำารวจใหมการเดนทางไปยงดนแดนตางๆจงเพมมากขนตามลำาดบบคคลสำาคญท

เปนผนำาในการเดนทางและนบไดวาเปนผนำาในการทองเทยวทางเรอทสมควรกลาวชอไดแก"ครสโตเฟอรโคลมบส" กปตนเรอชาวอตาเลยนเปนผเดนทางโดยทางเรอเขาฝงแอตแลนตกเพอเดนทางไปประเทศจน 5 สปดาหหลงจากนนเขาไปถงหมเกาะอนเดยตะวนตกและเขาคดวาเขาไดเดนทางถงดนแดนอนเดยตะวนออกแลวแตตอมาไมนานผคนเรมตนกวาดนแดนทเขาคนพบเปนดนแดนใหมและเรยกวาลกใหมและใน ค.ศ. 1498 "วาสโก ดา กามา" ไดเดนทางโดยทางเรอไปถงประเทศอนเดย (บงแฮม เจน,2548 :91)

อยางไรกดการเดนทางทางบกกยงกระทำากนอยไมนอยเทาทภาวะทางการเมองการคาและทางภมศาสตรจะอำานวยเพราะมการรกรานชาวยโรปพวกชาวอาหรบชาวนอรสแมนและพวกฮน ทำาใหการเดนทางไมคอยจะปลอดภยแตคนกยงเดนทางกนอยเมอมโอกาสและชองทางแมมเพยงเลกนอยเชนใน ค.ศ. 797 สงฆราชแหงกรงโรมสงพระนกายฟานซสกนสองรปไปดำาเนนการภารกจทางศาสนาทมองโกเลย

เราจะไดเหนจากประวตศาสตรตอนนวาเหตจงใจททำาใหคนเดนทางไปเปนเรองความอยากรอยากเหนความอยาก ผจญภยและประสบสงตนเตนและแทรกดวยการคาเหมอนอยางทเปนมาแลวในชวงเวลากอนน

ในยคนการเดนทางทองเทยวเกดขนอยางแขงขนและคนเดนทางยอมสละชพไดในกลมอกหลายสายคอการเดนทางของผจารกแสวงบญครสศาสนาและศาสนาอสลามเกดขนเวลาไลเลยกนและเกดบรเวณใกลเคยงกนและศาสนาจารยทงสองศาสนาแขงขนกนถงขนแตกหกกนในการแยงชง คนและแยงชงสถานท ไอนศกดสทธมการสงเสรมการจารกแสวงบญเปนอยางมากเชนจดตงหนวยรกษาความปลอดภยตามเสนทางผทจารกแสวงบญจะเดนทางไปมผมอำานาจในศาสนาสงใหปลดแลววดจดใหผจารกแสวงบญทยากจนไดพกทพกดงกลาวทเรยกวา โฮสเทล และคงจะเรยกวา

เปนตนตระกลของโรงแรมปจจบนซงสนนษฐานวาเกดในครสตศตวรรษท 13 เชนเดยวกนซงการเดนทางเพอจารกแสวงบญนนนกเดนทางกไดเกดความรสกทางสงคมเชนการพกผอนทองเทยวเพอความเพลดเพลนขนมาดวย

3.การทองเทยวในสมยกอนสมยปจจบน (Precursors of Modern Tourism)เปนการ กำาหนดชวงเวลาอยระหวางครสตศตวรรษท16 ถงเวลาประมาณ 100 ปถอยหลงไปจากปจจบนในชวงเวลานนมอาณาจกรใหมเกดขนมการพบดนแดนใหมหลายแหงเชนอเมรกา ออสเตรเลยการคนพบดนแดนใหมจงใจใหอาณาจกรทมอำานาจออกลาเมองขนเพอตงเปนอาณานคมรปแบบการคาขายเรมเปลยนแปลงไปเกดการคาขายปลกและขายสง

การเดนทางของผจารกแสวงบญทไดพกอยตามทพกแรมฟรซงเรยกวา "ฮอสไพส" กสนสดลงเพราะทางการศาสนาหมดอำานาจและขาดความอปการะจากพระเจาแผนดนแตการเดนทางแสวงบญยงดำาเนนอยจงมผตงโรงแรมขนเรยกวา "อนน" และมการเกบคาธรรมเนยมทพกและจำาหนายอาหาร

ประมาณชวงกลางครสตศตวรรษท18 การเดนทางทองเทยวเรมมเปาหมายทชดเจนขนมกำาหนดการทองเทยวทแนนอนมากขนนกเดนทางพวกนเรมเพมจำานวนมากขนดงเชนประเทศฝรงเศสเปนประเทศทเอาใจใสพฒนาบานเมองใหงดงามนาอยยงกวาประเทศอนและมสถานททองเทยวมากมายจงจดทำาหนงสอนำาเทยวซงมการบรรยายสภาพถนนหนทางสถานททองเทยวและมการจดรายการทองเทยวและเรมใชคำาวา "ทวน" เปนครง

แรกในครสตศตวรรษท18 และในประเทศองกฤษมผนำาคำาวา "ทวน" ในภาษาฝรงเศส (อานวา "ตร") ไปใชในการทองเทยวทเนนคอนขางหนกไปทางการศกษาและในภาษาอนกไดนำาคำาวา "ทวน" ไปใชกนแพรหลายและใชวลวา "to make a grand Tour" ซงหมายถงวาคนทจะไดรบการศกษาอยางสมบรณจะตองขามไปทองเทยวในประเทศตางๆในยโรปบคคลทองเทยวไปกบ " Grand tour" กเกดขนโดยกำาหนดใหมความหมายหมายถงการทองเทยวโดยผทองเทยวตองการพกผอนเพอบำารงรกสาสขภาพและสนองความอยากรอยากเหนโดยไมมงหวงทจะไดรบผลตอบแทน

4. การทองเทยวในสมยปจจบน (Present Time Tourism)

คอ ชวง 100 ปทผานมาจนถงปจจบนในทวปยโรปไดเกดการ ปฏวตอตสาหกรรมในชวงระหวาง ค.ศ. 1750 ถง ค.ศ. 1850 ผลจากการปฏวตอตสาหกรรมทำาใหเกดการเปลยนแปลงครงยงใหญในดานการผลตการตลาดและการจดการเชนมการนำาเอาเครองจกรกลตางๆเขามาใชในการผลตขนาดใหญเพอมวลชนการนำาเอาพลงงานชวตใหมทสามารถขบเคลอน เครองจกรกลใหทำางานไดไดแกรถไฟ เรอกลไฟ รถยนต ซงผลของการปฏวตอตสาหกรรมนมผลกระทบตอเศรษฐกจสงคมและชวตความเปนอยของมนษยตลอดจนแนวความคดและคานยมตางๆเชนการเปลยนจากภาคเกษตรกรรมไปสภาคอตสาหกรรมในโรงงานผลตสนคาเกดกลมชนชนกลางทมการศกษาดและทสำาคญมเวลาวางมากขนเพอการเดนทางวธการขนสงเปลยนแปลงผคนเดนทางโดย รถโคช ไปฝรงเศสสหราชอาณาจกรและเยอรมนนโดยมเปาหมายเพอการเรยนรเกยวกบความกาวหนาทางเทคโนโลยและ นวตกรรมของอตสาหกรรมและสำารวจชนบทเยยมชมสถานทสำาคญของเมองสมผสกบธรรมชาตวฒนธรรมและศลปะควบคไปกบชนชนกลางทเดนทางการศกษาและศลปะมการพฒนารปแบบของการเดนทางทมงเนนไปสวฒนธรรมอตสาหกรรมและเทคโนโลยนอกจากนผลกระทบทเกดขนจากการปฏวตอตสาหกรรมมผลตอการพฒนาอตสาหกรรม

ทองเทยว หลายดานมสงอำานวยความสะดวกตางๆมากขนเชนการออกแบบโรงแรมโดยจดทพกใหมความสะดวกสบายขนมโทรทศนบรการในหองพกมระบบไฟฟามระบบทอนำาภายในหองพกกคอมการกอสรางหองนำาภายในหองพก (จากแตเดมในยคกอนมหองนำาและหองสวมอยนอกหองพกสำาหรบแขกทมาพก)

ในครสตศตวรรษท 19 สวนใหญเปนรปแบบการเดนทางการศกษาเชนคนตางชนชนสงเดนทางไปยงจดหมายปลายทาง ตางๆในยโรปพรอมทงใหความสนใจในศลปะและการพกผอนหยอนใจใหความสำาคญกบประวตศาสตรของการทองเทยวดวยรวมทงกวและนกปราชทโดดเดนเปนตนพวกเขาเดนทางไปอตาลฝรงเศสเพอคนหาความรประสบการณในตางแดนเพองานวรรณกรรมนวนยายสารคดทองเทยวซงการเดนทางของคนเรานเปนขนตอนทสำาคญในการพฒนาการของการทองเทยว (Gyr,2010:4-5)ฐานรากของการทองเทยวททนสมยในบรบทของประวตศาสตรของการทองเทยวซงคำาวา "ชวงเรมตน" หมายถงการพฒนาทงหมดโครงสรางและนวตกรรมของการทองเทยวททนสมยเรมขนในระหวางชวงทสามแรกของครสตศตวรรษท 19 และชวงประมาณ ค.ศ. 1950 เปนการเรมตนของกระบวนการของแมแบบวฒนธรรมการเดนทางของชนชนกลางมความหลากหลายและกระแสการทองเทยวเรมเปนทนยมเสมอนกบเปนการเตรยมเสนทางเพอการทองเทยวของมวลชนทมแนวคดในการใชเวลาวางมากขนซงเปนพฒนาการของความกาวหนาปจจยและเงอนไขการเปลยนแปลงทางสงคมทงความกาวหนาของอตสาหกรรมการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรการขยายตวของเมองและการปฏวตในการขนสงการปรบปรงสทธทางสงคมและแรงงานทสงผลตอการเพมขนของรายไดทแทจรงและการเปลยนแปลงทเกดขนในความตองการของผบรโภค (Gyr,2010:6)

ประวตความเปนมาของการทองเทยวไทย

ประวตการทองเทยวของไทยนน ไดมการสนนษฐานกนวาการทองเทยวของประเทศไทยมมานานแลวเชนเดยวกบประเทศอนๆ ในระยะแรกการทองเทยวจะเปนกจกรรมของเจาขนมลนาย ซงการเดนทางในระยะแรกๆ นนเตมไปดวยความยากลำาบาก เพราะขาดการคมนาคมทด แตกมการเดนทางเพอศาสนกจ การเมอง และการคา ดงปรากฏหลกฐานในประวตศาสตร

การทองเทยวอยางแทจรงของประเทศไทยเรมขนจากการรเรมของพระเจาบรมวงศเธอกรมพระกำาแพงเพชรอครโยธนเมอครงทรงดำารงตำาแหนงผบญชาการรถไฟ โดยพระองคทรงสนพระทยในเรองการทองเทยวมาก ถงกบไดสงเรองราวเกยวกบเมองไทยไปเผยแพรในประเทศสหรฐอเมรกา และไดเรมจดตงแผนกโฆษณาของการรถไฟขนในป พ.ศ.2467 มสำานกงานอยทกรมรถไฟ เชงสะพานนพวงศ ตอมายายไปตงทสถานรถไฟหวลำาโพง ซงทำาหนาทดำาเนนการใหความสะดวกแกนกทองเทยวทเดนทางเขามายงประเทศไทย รวมทงทำาการโฆษณาเผยแพรเมองไทยใหเปนทรจกของชาวตางประเทศ ตอมาเมอพระเจาบรมวงศเธอกรมพระกำาแพงเพชรอครโยธน ไดยายไปดำารงตำาแหนงเสนาบดกระทรวงพาณชยและคมนาคม งานดานการสงเสรมการทองเทยวจงยายตามไปอยทกระทรวงพาณชยและคมนาคม แตยงคงทำางานรวมกบกรมรถไฟโดยมสำานกงานตงอยทถนนเจรญกรง (หนาไปรษณยกลาง) และยงคงทำาหนาทดานสงเสรมการทองเทยวเหมอนเดม ประกอบกบในชวงนนสมเดจกรมพระยาดำารงราชานภาพกไดทรงเขยนเรองเกยวกบสถานทสำาคญในเมองไทยเปนภาษาองกฤษขน เพอใหนกทองเทยวใชเปนคมอนำาเทยว นบเปนประโยชนอยางยงตอการสงเสรมการทองเทยวของไทย

ตอมาเมอวนท 10 สงหาคม พ.ศ.2492 คณะรฐมนตรไดพจารณาใหมการขยายกจการโรงแรมทพกอาศยใหเพยงพอกบความตองการ และปรบปรงหนวยงานทองเทยวใหมประสทธภาพยงขน จงไดมมตดงน

1. ถามชาวตางประเทศจะมาดำาเนนการเปดโรงแรมขนใหมในประเทศแลว กใหทางราชการใหความรวมมอ

2. ใหกระทรวงการตางประเทศหาทางเจรจากบตางประเทศชกจงใหมาดำาเนนการเปดโรงแรมขนในประเทศ

3. ใหกรมโฆษณาการไปยกรางโครงการปรบปรงหนวยงานสงเสรมการทองเทยวเสนอมาใหคณะรฐมนตรโดยดวน ครนเมอวนท 19 ตลาคม พ.ศ.2492 คณะรฐมนตรไดมมตใหกรมการโฆษณาการ สำานกนายกรฐมนตร เปนผพจารณาวางโครงการสงเสรมการทองเทยว หากสมควรจะเชญผใดเขารวมกใหมอำานาจทำาไดตามความจำาเปน ดงนนกรมโฆษณาการจงไดทำาความตกลงกบกระทรวงคมนาคมขอโอนกจการสงเสรมการทองเทยวมาขนอยกบกรมโฆษณาการ สำานกนายกรฐมนตร และใหเรยกสวนงานนใหมวา สำานกงานสงเสรมการทองเทยว เมอกจการสง“ ”เสรมการทองเทยวตนตวมากขน กรมโฆษณาการจงยกระดบฐานะของสำานกงานสงเสรมการทองเทยวขนใหมฐานะเทยบเทากองเรยกวา สำานกงานทองเทยว ตามพระราชกฤษฎกาจดวางระเบยบราชการกรม“ ”โฆษณาการในสำานกนายกรฐมนตร พ.ศ. 2493

ตอมาเมอวนท 8 สงหาคม พ.ศ.2493 กรมโฆษณาการไดเสนอโครงการปรบปรงกจการของสำานกงานทองเทยวใหมลกษณะเปนองคการอสระ โดยใชเงนทนหมนเวยน แตการดำาเนนงานกระทำายงไมเสรจ กไดมการเปลยนอธบดเสยกอน จนกระทงป พ.ศ.2502 จงไดมการประกาศพระราชกฤษฎกาจดตงองคการสงเสรมการทองเทยวขนเปนหนวยงานอสระอยางถาวร โดย ฯพณฯ จอมพลสฤษด ธนะรชต นายกรฐมนตรสมยนน

เหนวา อตสาหกรรมการทองเทยวกอผลประโยชนอยางมากตอเศรษฐกจ ประกอบกบการทองเทยวกำาลงตนตวกนในยโรปและสหรฐอเมรกา นาจะมการสงเสรมอตสาหกรรมทองเทยวของไทยอยางจรงจง เพอดงดดนกทองเทยวชาวยโรปและสหรฐอเมรกาใหเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศไทยเพมขน ทงนเนองจากประเทศไทยมวตถดบทจะพฒนาการทองเทยวอยางมากมาย อกทงประชาชนชาวไทยมความเปนมตรตอบคคลทวไป และวถดำาเนนชวตของประชาชนชาวไทยกเปนทนาศกษาแกชาวตางประเทศเปนอยางยงโดยเฉพาะกรงเทพมหานครซงเปนศนยกลางของประเทศกเตมไปดวยสงทนาสนใจ เชน วดวาอาราม โบราณสถานอนสวยงาน พพธภณฑ ตลาด รานคา นาฏศลปไทย การทองเทยวชมแมนำา ลำาคลองตลอดจนตลาดนำา และชวตตามรมนำาเจาพระยา เปนตน ลวนเปนสงดงดดใหนกทองเทยวอยากเดนทางเขามาในประเทศไทยทงสน นอกจากนทาอากาศยานดอนเมองในระยะเวลานน กนบจะทวบทบาทการเปนศนยกลางของการบนพาณชยในภมภาคนยงขนดวย จงไดมประกาศพระราชกฤษฎกาการจดกอตงเปนองคการอสระ เรยกวา องคการสงเสรมการ“ทองเทยวแหงประเทศไทย (อสท.)” ขนตามประกาศในพระราชกจจานเบกษาเลม 76 ตอนท 74 ลงวนท 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2502 มฐานะเปนองคการของรฐในรปรฐวสาหกจ สงกดสำานกนายกรฐมนตร

ดวยเหตทควรปฏบตงานขององคการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย (อสท.) และโครงสรางของการสงเสรมพฒนาการทองเทยวในสวนรวมมความเกยวของและขนอยกบการปฏบตงานของทงธรกจเอกชนและหนวยราชการ แตตามพระราชกฤษฎกาจดตง อสท. น องคการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย (อสท.) ไมมอำานาจหนาททจะไปควบคมการปฏบตงานของธรกจนำาเทยว โรงแรม ขนสง ภตตาคาร รานคาของทระลกได จงเกดปญหาการบรการทองเทยวขาดคณภาพ เพอใหการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย (อสท.) ใหม โดยยกฐานะจาก

องคการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย (อสท.) ขนเปน การทอง“เทยวแหงประเทศไทย (ททท.)” ใชชอภาษาองกฤษวา “Tourism Authority of Thailand (TAT)” ตงแตวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 ตามพระราชบญญตการทองเทยวแหงประเทศไทย พ.ศ. 2522

จงเหนไดวาประเทศไทยนน การทองเทยวมวลชนเรมขนเมอรฐบาลประกาศจดตงองคการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทยในป พ.ศ. 2502 ซงกอนหนานนการทองเทยวของไทยเปนกจกรรมผกขาดของผมบรรดาศกดเทานน เชน พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงเปนนกทองเทยวทยงใหญทสดของประเทศไทย การเสดจพระราชดำาเนนประพาสหวเมองหลายครง อนเปนพระราชกรณยกจทใหทรงทราบถงภาวะความเปนอยของราษฎร และในเวลาเดยวกนกเปนการคลายความเครยด อกทงทรงยงมพระเกษมสำาราญตามสมควรดงพระราชนพนธของสมเดจกรมพระยาดำารงราชานภาพ เรอง จดหมายเหตประพาสตน นอกจากนน“ ”พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวยงเสดจพระราชดำาเนนประพาสประเทศใกลเคยงและประเทศยโรป นบไดวาเปนการทองเทยวอยางมโหฬารดงพระราชนพนธในหนงสอเรอง ไกลบาน เมอมการจดตงองคการสง“ ”เสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย (อสท.) ขนในป พ.ศ.2502 มวตถประสงคเพอสงเสรมการทองเทยวภายในประเทศใหกวางขวาง ทำาใหธรกจทองเทยวของไทยเจรญกาวหนาอยางรวดเรว สำาหรบภาครฐบาลนนการทองเทยวแหงประเทศไทยไดจดกจกรรมการนำาเทยวจงหวดตางๆ ตามเสนทางของการรถไฟ สวนภาคเอกชนกไดมการจดตงบรษทนำาเทยวขนหลายบรษท โดยในระยะแรกๆ ประกอบธรกจนำาเทยวภายในประเทศ (Domestic Tour) กอน ตอมาจงขยายเปนธรกจนำาเทยวระหวางประเทศ (International Tour) มทงการนำานกทองเทยวชาวตางประเทศเขามายงประเทศไทยทเรยกวา Inbound Tour และการนำานกทองเทยวชาวไทยไปเทยวยงตางประเทศทเรยกวา Outbound Tour จะ

เหนวารฐบาลไทยทกสมยมนโยบายสงเสรมการทองเทยวอยางจรงจงมาตลอดเวลา จนกระทงป พ.ศ. 2525 รายไดจากการทองเทยวทำารายไดเปนอนดบหนงของประเทศไทย โดยมนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขามายงประเทศไทยจำานวน 1,591,455 คน มรายไดจากการทองเทยว 11,232 ลานบาท และยงคงทำารายไดเปนอนดบหนงของประเทศเรอยมา จนถง ป พ.ศ. 2540 เมอประเทศไทยมการใชระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตวและเงนบาทมคาลดลง ทำาใหรายไดจากการทองเทยวเรมลดลงมาเปนอนดบ 2 รองจากการสงออกเครองคอมพวเตอรและชนสวน (ธนาคารแหงประเทศไทย 2543) แตอตราการขยายตวของการทองเทยวยงคงเพมขนอยางตอเนอง ทำาใหป พ.ศ.2546 ประเทศไทยมนกทองเทยวเดนทางเขามายงประเทศไทยจำานวน 10,004,453 คน มรายไดจากการทองเทยว 309,269 ลานบาท (การทองเทยวแหงประเทศไทย 2547) และลาสดจากขอมลทางสถตของการทองเทยวแหงประเทศไทยไดประกาศวาในป 2554 ประเทศไทยมรายไดจากการอตสาหกรรมทองเทยวมากถงประมาณ 700,000 ลานบาทจากจำานวนนกทองเทยวตางชาตจำานวน 19,098,323 คน

สถานการณดานอตสาหกรรมทองเทยวในประเทศไทย

การทองเทยวเปนอตสาหกรรมภาคบรการมบทบาทสำาคญในระบบเศรษฐกจของประเทศไทย เพราะนอกจากนนมการสรางรายไดโดยมมลคาเปนอนดบหนงของการคาบรการรวมของประเทศแลว ยงเปนอตสาหกรรมทกอใหเกดธรกจทเกยวเนองอกมากมาย อาท โรงแรมและทพก ภตตาคารรานอาหาร รานจำาหนายของทระลก การคมนาคมขนสง เปนตน ซงกอใหเกดการลงทนในรปแบบเงนตราตางประเทศปละหลายแสนลานบาท รวมทงสรางกระแสเงนหมนเวยนภายในประเทศจากคนไทยเทยวไทยนบเปนแสนลานบาทเชนเดยวกน ซงในป 2552 ประเทศ มรายไดจากนกทองเทยวตางประเทศประมาณ 527,326 ลานบาท หรอประมาณรอยละ

8.5 ของมลคาสงออกรวมกน (รอยละ 51.1 ของมลคาสงออกภาคบรการ) หรอคดเปนสดสวนประมาณ รอยละ 5.8 ของผลตภณฑมวลประชาชาต (GDP) ขณะเดยวกน ธรกจการทองเทยวกอใหเกดการจางงานกวา 2 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 6-7 ของแรงงานทงระบบ รวมทงยงชวยกระจายรายไดและการจางงานสชนบท รายไดดงกลาวยงมสวนสำาคญทชวยชดเชยการขาดดลในการคาในชวงทมการสงออกสนคาของไทย มแนวโนมชะลอตวลงตามภาวะเศรษฐกจโลก ดงนนในการจดทำาแผน พฒนาการทองเทยวประเทศจงตองพจารณาขอมลพนฐานทเกยวของอตสาหกรรมทองเทยว ดงน

เหตการณสำาคญทเกดขนในอตสาหกรรมการทองเทยวไทย

อตสากรรมการทองเทยวมความสำาคญตอความเจรญกาวหนา ความทนสมย ความมนคงและการสรางชอเสยงใหกบประเทศตลอดจนนำารายไดเขาสประเทศเหตการณสำาคญทแสดงถงการพฒนาในอตสาหกรรมการทองเทยวมดงน

1.จดประชมของสมาคมสงเสรมการทองเทยวภมภาคแปซฟกหรอพาตาครงท 18 ของสมาคมแตเปนครงแรกในประเทศไทยระหวางวนท 24 ถง 31 มกราคมพ.ศ. 2511 ทกรงเทพมหานครและเชยงใหมการเปนเจาภาพ จดประชมพาตาครงนมผลใหประเทศไทยไดรบประโยชนจากการโฆษณาประเทศออกไปทวโลกมากขน

2. เดอนตลาคมพ.ศ. 2514 มการขยายสนามบนเชยงใหมเปนสนามบนนานาชาตและวนท 5 ตลาคมพ.ศ. 2514 เครองบนจมโบเจตโบวอง 747 ของสายการบนโอดสซท Odyssey ดลองจอดทสนามบนดอนเมองเปนครงแรก

3. พ.ศ. 2519 จดทำาแผนพฒนาการทองเทยวของประเทศโดยไดรบความรวมมอจากเนเธอรแลนดนบเปนแผนพฒนาการทองเทยวฉบบแรกของประเทศแผนนไดวางกรอบพฒนาการทองเทยวของประเทศไทยอยางมระบบและใชเปนหลกการวางแผนพฒนาของการทองเทยวทองถนไดทวประเทศ

4. พ.ศ. 2523 คณะรฐมนตรไดประกาศเปนปทองเทยวไทยเพอสงเสรมใหคนไทยเดนทางทองเทยวในประเทศมากขนจดงานแสดงวฒนธรรมในภมภาคทวประเทศและภาคกลางจดงานเทศกาลเทยวเมองไทยและเสรมสรางเอกลกษณไทยทสวนอมพรเปนครงแรกตอบมางานนไดจดขนเปนประจำาทกปไดรบความสนใจจากประชาชนไทยมากตอมาไดขยายปรบปรงงานเปนงานทองเทยวนานาชาต

5. พ.ศ. 2525 เพอรวมเฉลมฉลองงานสมโภชกรงรตนโกสนทร 200 ปไดจดกจกรรมสงเสรมการทองเทยวและสงเสรมการฟ นฟจดงานประเพณสจงหวดตางๆทวประเทศมการจดประชมสมมนาทางวชาการทงการประชมระดบประเทศและการประชมนานาชาตเพอสงเสรมและพฒนาการทองเทยวอาทระหวางวนท 15 ถง 17 กมภาพนธพ.ศ. 2525 สมาคมพาตาเลกประเทศไทยจดประชมใหญประจำาปครงท 31 และภายในพ.ศ. 2539 อนเปนปรวมฉลองพระราชพธกาญจนาภเษกพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมาคมพาตาใหความรวมมอจะประชมใหญประจำาปครงท 45 อกครงระหวางวนท 21 ถง 25 เมษายนพ.ศ. 2539

6. พ.ศ. 2530 คณะรฐมนตรไดประกาศเปนปทองเทยวไทยเพอรวมเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบในวนทหาธนวาคมพ.ศ.

2530 และพระราชพธรชมงคลาภเษก วนท 2 กรกฎาคมพ.ศ. 2531 ซงการประกาศปทองเทยวไทยชวงหลงหลงกอใหเกดผลดกบประเทศมากขนมนกทองเทยวเพมมากขน

7. เดอนตลาคมพ.ศ. 2535 องคการยเนสโกแหงสหประชาชาตไดประกาศยกฐานะใหอทยานประวตศาสตรสโขทยอทยานประวตศาสตรกำาแพงเพชรศรสชนาลยอทยานประวตศาสพระนครศรอยธยาและเขตรกษาพนธสตวปาทงใหญนเรศวรหวยขาแขงเปนมรดกโลกและพ.ศ. 2536 ไดประกาศใหแหลงโบราณคดบานเชยงเปนมรดก เพมอกแหงหนงการประกาศยกฐานะทรพยากรทางการทองเทยวขนเปนมรดกโลกมผลตอการสงเสรมการอนรกษทรพยากรทางการทองเทยวใหชาวไทยไดตระหนกวาทองเทยวอยางรคารกษาสงแวดลอม

8. ในวนทแปดเมษายนพ.ศ. 2537 พธเปดสะพานมตรภาพไทยลาวพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและพระนางเจาพระบรมราชนนาถเสดจพระราชฉดำาเนนทรงทำาพธรวมกบประธานสภาประชาชนสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวนบเปนการเชอมโยงเสนทางทองเทยวจากอาเซยนสอนโดจน

9. พ.ศ. 2537 เกดโครงกาเบบตา หรอคณะกรรมการสงเสรมกจกรรมสงแวดลอมเพอการทองเทยวซงเกดจากการรวมตวของ 6 องคการ คอการทองเทยวแหงประเทศไทยสมาคมโรงแรมไทยสำานกงานจดการดานการไฟฟาการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยการประปานครหลวงสมาคมพฒนาคณภาพสงแวดลอมและโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาตซงเปนโครงการทจดกจกรรมสงเสรมสงแวดลอมเพอเพอการทองเทยวเพอรองรบมาตรฐานการดำาเนนธรกจโรงแรมทมสวนรกษาคณภาพสงแวดลอม

โดยเรมทธรกจโรงแรมเปนเปาหมายหลกโรงแรมทเขารวมและผานการประเมนการตรวจสอบตามมาตรฐานทกำาหนดจะไดรบประกาศษณยบตรใบไมสเขยวตงแต 1 ถง 5 ใบ ซงโครงการนจะชวย สรางภาพพจนวาเปนประเทศทหวงใยสงแวดลอมสอดคลองกบตลาดเปาหมายโดยเฉพาะยโรปทใหความสำาคญกบเรองน

10. พ.ศ. 2537 องคการการทองเทยวโลกไดตดใหประเทศไทยอยในอนดบท 22 ของโลกเมอพจารณาดานจำานวนนกทองเทยวระหวางประเทศและอยในอนดบท 11 เมอพจารณาในดานรายไดการทองเทยว

11. พ.ศ. 2540 เปนปทประเทศไทยประสบปญหาตางๆทมผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยวเชนปญหาวกฤตเศรษฐกจในกลมประเทศอาเซยนอยางไรกตามตลอดทงปพ.ศ. 2540 มนกทองเทยวตางชาตเดนทางมาเทยวประเทศไทยจำานวน 7.2 2 ลานคน มรายไดจากการทองเทยวเขาประเทศ 220,755 ลานบาทเปนผลจากการสงเสรมการทองเทยวของการทองเทยวแหงประเทศไทยอยางตอเนอง

12. พ.ศ. 2543 ไดมการจดทำาแผนการสงเสรมการตลาดโดยเนนตลาดตางประเทศนำาเสนอประเทศไทยเปน แหลงทองเทยวเพอการพกผอนทแทจรงเปนผลใหตลอดปพ.ศ. 2543 มนกทองเทยวเดนทางเขาสประเทศไทยรวม 9.5 1,000,000 คนมรายไดจากการทองเทยว 285,272 ลานบาท

13. เมอวนท 11 กนยายนพ.ศ. 2544 เกดเหตการณกอวนาศกรรมในสหรฐอเมรการวมทงเปนชวงทมภาวะเศรษฐกจทวโลกการเดนทางระหวางประเทศมการชะลอตวจงใชกลยทธการรณรงคโครงการเทยวทวไทยไปไดทกเดอนโครงการกระตนใหคนไทยมการ

ทองเทยวและใชจายในประเทศมากขนนกทองเทยวไทยเพมขนเปน 61.82 ลานคร ในพ.ศ. 2545 หรอคดเปนอตราการเพมขนรอยละ 7.49 และ 5.45 ของปกอนหนาตามลำาดบ

14. พ.ศ. 2546 การทองเทยวไทยไดรบผลกระทบจากวกฤตการณผลกระทบสงครามระหวางสหรฐกบอรกและการแพรระบาดของโรคระบบทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรงจากหลายประเทศโดยรอบสงผลใหนกทองเทยวชาวตางประเทศลดลงเหลอ 10.00 ลานคน ซงเปนอตราการขยายตวทตดลบคดเปนรอยละเจดของพ.ศ. 2545 แตนกทองเทยวชาวไทยยงคงมากขนในพ.ศ. 2546 นถง 96.36 ลานคน ดงนนในพ.ศ. 2547 จงทำาการประชาสมพนธแนวคดสมผสจรงเมองไทยหรออนซนไทยแลนดทำาใหมจำานวนนกทองเทยวชาวไทยถง 74.80 ลานคน และเพมขนอยางตอเนองรวมทงนกทองเทยวตางประเทศมจำานวน 11.65 ลานคร หรอคดเปนอตราการเพมรอยละ 16.46 ของประเทศพ.ศ. 2546 สรางรายไดจากนกทองเทยวตางประเทศรวม 384,360 ลานบาทคดเปนการเปลยนแปลงทเพมขนจากพ.ศ. 2546 ถงรอยละ 24.28 15. ในชวงพ.ศ. 2550 ถงพ.ศ. 2552 บรรยากาศการทองเทยวไทยอยในสภาวะซบเซาอยางหนกเกดจากสถานการณบางชมนมทางการเมองนบตงแตพ.ศ. 2551 จนนำาไปสเหตการณปดลอมสนามบนสวรรณภมและสนามบนดอนเมองในชวงปลายเดอนพฤศจกายนถง ตนเดอนธนวาคม 2551 สงผลกระทบอยางรนแรงตอภาพลกษณดานความสงบและความปลอดภยภายในประเทศไทยดงนนการทองเทยวแหงประเทศไทยจงเรงสรางความเชอมนของนกทองเทยวใหกลบคนมาโดยเรวและการขยายเวลายกเวนคาธรรมเนยมในการตรวจลงเขาประเทศ

16. พ.ศ. 2554 สถานการณทางการเมองไทยกลบสสภาวะปกตทำาใหนกทองเทยวมความเชอมนในการเดนทางมายงประเทศไทยประกอบกบการฟ นตวของภาวะเศรษฐกจโลกทมการปรบตวไปในทศทางทดโดยเฉพาะกลมประเทศเกดใหมไดแกจน อนโดนเซย อนเดย และฟลปปนสแมวาในชวงครงปแรกจะเกดเหตวกฤตการณ หลายอยางทงภยพบตทางธรรมชาตในภมภาคอนโดนเซยและในญปนรวมทงเหตการณเปลยนผานทางการเมองในแอฟรกาเหนอและตะวนออกกลาง

17. พ.ศ. 2557 การทองเทยวโลกประสบกบวกฤตทางการเมองและวกฤตเศรษฐกจในกลมประเทศยโรปซงตลาดหลกของไทยยงคงเปน 10 ตลาดทมสวนแบงการตลาดรวมกนมากกวารอยละ 60 ไดแกจน อนเดย สหราชอาณาจกร มาเลเซย ออสเตรเลยสหรฐอเมรกา ญปน เยอรมนน เกาหลใต และฝรงเศสอยางไรกตามระยะเวลาพำานกของนกทองเทยวมอตราการขยายตวคอนขางนอย เนองจากการเพมขนของนกทองเทยวในระยะใกล

จากตวอยางเหตการณสำาคญตางๆทเกดขนกบการทองเทยวของไทยพบวาสถานการณและแนวโนมของการทองเทยวไทยขนอยกบปจจยทสงผลกระทบตอแนวโนมจำานวนนกทองเทยวหลายประการทงภายในประเทศและภายนอกประเทศอาทแนวโนมและทศทางการทองเทยวในตลาดโลกภาวะการแขงขนพฤตกรรมของนกทองเทยวและวกฤตการณตางๆทสงผลกระทบตอการทองเทยวโดยเฉพาะสถานการณการทองเทยวใน ปจจบนยงคงอยบนความไมแนนอนทงสถานการณเศรษฐกจภยธรรมชาตโรคระบาดรายแรงและความขดแยงทางการเมองทงภายในประเทศและระหวางประเทศความไมมนคงดานเศรษฐกจและการเมองของหลายประเทศทวโลกดงนนการเขาถงขอมลดานการทองเทยวมการศกษาวเคราะหวางแผนทบทวนทศทางการพฒนาใหสอดคลองกบสภาพขอเทจ

จรงศกยภาพและโอกาสของการพฒนาการทองเทยวในระยะตอไป กจะสงผลดตอการพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวของไทยในอนาคต

บทท 2ความหมาย และองคประกอบของอตสาหกรรมทองเทยวและ

บรการ

ความหมาย ความเปนมา ความสำาคญของอตสาหกรรมทองเทยว

อตสาหกรรมการทองเทยวประกอบดวยคำา 2 คำารวมกน คอคำาวา อตสาหกรรม กบคำาวา การทองเทยว จงควรทราบความหมายของ“ ” “ ”คำาทง 2 คำาดงตอไปนคอ

อตสาหกรรม (Industry) หมายถง การประกอบกจกรรมดวยการนำาปจจยการผลตตางๆ ซงไดแก เงนทน วสดอปกรณเครองมอ เครองจกร และการจดการมารวมกนเพอผลตสนคาหรอการบรการอยางใดอยางหนงทมคณคาตอมนษย ฉะนน อตสาหกรรมไมจำาเปนตองเปนโรงงานทประกอบดวยเครองจกรกลในการผลตสนคาออกจำาหนายเทานน แตยงมอตสาหกรรมทเปนแหลงผลตบรการทกอใหเกดความสะดวกสบาย หรอความพงพอใจแกผใชบรการ โดยไมจำาเปนตองมโรงงานและเครองจกรในการผลตเลย

การทองเทยว (Tourism) ไดมผนยามความหมายไวหลากหลายดงนคอ

องคการสหประชาชาตไดจดประชมวาดวยการเดนทางและทองเทยวระหวางประเทศขน ณ กรงโรม ประเทศอตาล เมอป พ.ศ. 2506 ไดใหคำาจำากดความไววา การทองเทยว หมายถง การเดนทาง (Travel) ทมเงอนไข 3 ประการคอ 1. การเดนทาง (Travel) หมายถง การเดนทางทไมไดถกบงคบหรอเพอสนจาง โดยมการวางแผนเดนทางจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนง และใชยานพาหนะนำาไปเปนระยะทางใกลหรอระยะทางไกลกได

2. จดหมายปลายทาง (Destination) หมายถง มจดหมายปลายทางทจะไปอยเปนการชวคราวแลวตองเดนทางกลบทอยเดมหรอภมลำาเนาเดม โดยเปนสถานททนกทองเทยวเลอกเดนทางไปเยอนและใชชวงเวลาหนงอย ณ ทนน ซง ณ ทนนมสงอำานวยความสะดวกและการบรการทเพยงพอสำาหรบสนองความตองการและความพอใจใหกบนกทองเทยวทมาเยอน 3. ความมงหมาย (Purpose) หมายถง มความมงหมายหรอวตถประสงคในการเดนทางใดกไดทไมใชเพอประกอบอาชพหรอรายได โดยมความมงหมายในการดนทางอยหลายอยางดวยกน ซงผเดนทางคนหนงอาจมความมงหมายในการเดนทางมากกวาหนงอยางกได

สมาคมระหวางประเทศแหงความเชยวชาญดานการทองเทยว (International Association of Scientific Experts in Tourism - IASET) ไดใหความหมายของการทองเทยวไววา

การทองเทยว หมายถง การเดนทางจากทอยถาวรไปอกทหนงเปนการชวคราว และไมเกยวของกบการทำากจกรรมทเปนการหาเงน จากความหมายดงกลาว ทำาใหการทองเทยวตองมลกษณะทสำาคญอย 5 ประการ คอ 1. การทองเทยวเปนการเดนทางของผคนจากททเคยอยถาวรไปยงสถานทตางๆ 2. การทองเทยวตองมสวนสำาคญหลก 2 อยาง คอ การเดนทางไปสจดหมายปลายทางและพกคางคน 3. การเดนทางและการพกคางคนนนจะตองไมใชสถานทอยหรอททำางานประจำาและในการทำากจกรรมระหวางพกจะตองแตกตางไปจากผคนในทองถนนน 4. การเดนทางไปจดหมายปลายทางตองเปนการชวคราวในชวงระยะเวลาสนโดยมแผนจะเดนทางกลบภายใน 180 วน 5. จดหมายปลายทางทเดนทางไปจะตองเพอการทองเทยวหรอเยยมเยอนเทานนไมใชเพอการอยถาวรหรอการไปทำางาน

เมอนำาคำาทงสองมารวมกนเปนอตสาหกรรมการทองเทยว (Tourism Industry) หมายถง การประกอบกจกรรมดวยการนำาปจจยการผลตตางๆ มาผลตบรการอยางใดอยางหนงดานการทองเทยวทกอใหเกดความสะดวกสบายหรอความพงพอใจ และขายบรการดานการทองเทยวนนใหแกนกทองเทยวหรอผเยยมเยอนจากตางประเทศ ซงอตสาหกรรมการทองเทยวจะผลตทงสนคาและการบรการผสมกน แตสวนใหญจะผลตบรการทไมมตวตนมากกวา โดยจะปรากฏใหเหนในลกษณะของคณคาทางจตใจทนกทองเทยวจะไดรบ เชน ความพงพอใจ ความสข ความไมประทบใจ เปนตน (http://www.hospitalitynet.org/organization/17010400.html access online 23/ 02/2013) สำาหรบคำาจำากดความของอตสาหกรรมการทองเทยว ตามมาตรา 4 แหงพระราชบญญตการทองเทยวแหงประเทศไทย พ.ศ. 2522 ใหความหมายไววาอตสาหกรรมการทองเทยวหมายความวา อตสาหกรรมทจดใหมหรอใหบรการเกยวกบการทองเทยวทงภายในและภายนอกราชอาณาจกรโดยมคาตอบแทนและหมายรวมถง 1) ธรกจนำาเทยว 2) ธรกจโรงแรมนกทองเทยว 3) ธรกจภตตาคาร สถานบรการและสถานทตากอากาศสำาหรบนกทองเทยว 4) ธรกจการขายของทระลกหรอสนคาสำาหรบนกทองเทยว 5) ธรกจการกฬาสำาหรบนกทองเทยว 6) การดำาเนนงานนทรรศการ งานแสดง งานออกราน การโฆษณาเผยแพร หรอการดำาเนนงานอนใด โดยมความมงหมาย เพอชกจงหรอสงเสรมใหมการเดนทางทองเทยว (www. ratchakitcha.soc.go.th access online 23/02/2013) David and Martin (2000) การทองเทยว คอ ในภาพรวมของปรากฏการณทเกดขนและความสมพนธระหวางผทเกยวของ คอ นกทอง

เทยว, ธรกจนำาเทยว, รฐบาลทองถน, ชมชนทองถน, รฐบาล, มหาวทยาลย, กลมองคกรภาคประชาชนและกลมองคกรอสระ (NGOs), วธการสรางความนาสนใจในแหลงทองเทยว, การคมนาคมขนสง, การดแลและจดการนกทองเทยว

Burkart and Medlik (1981) การทองเทยว คอ รปแบบปรากฏการณและความสมพนธจากการเดนทางทองเทยวและไมไดอยเปนการถาวรรวมถงไมมกจกรรมทสรางรายไดระหวางการเดนทาง

Mill and Morrison (1998) การทองเทยว คอ การทำากจกรรมระหวางการเดนทางไปในสถานทตางๆ ซงคนเหลานน เดนทางไปพกผอนหรอทำาธรกจโดยมการคางคนอยางนอย 24 ชวโมงแตไมเกน 1 ป

WTO (1991) การทองเทยว คอ กจกรรมการเดนทางของคนทไปอยตางสงแวดลอมอน โดยมจดประสงคหลกคอการทองเทยวมากกวาการทำากจกรรมอน

Mathieson and Wall (1982:1) การทองเทยว คอ การเคลอนยายอยางชวคราวของคนไปยงจดหมายปลายทางทไมใชททำางานหรอทอยปกตโดยมกจกรรมตางๆ ระหวางการเดนทาง โดยมการอำานวยความสะดวกใหกบคนเหลานน

Burkart and Medlik (1974) การทองเทยว คอ การเดนทางในระยะสนของคนไปยงจดหมายปลายทางขางนอกซงไมใชทพกอาศยปกต

Adrian (2003) การทองเทยว คอ การเดนทางทไมใชบานพกอาศย ไมใชการทำางานแตเปนการเปลยนสถานทววทวทศนและชวตความเปนอยและการเยยมชมในสถานททแตกตางออกไป

องคประกอบในอตสาหกรรมทองเทยว อตสาหกรรมทองเทยวจะขบเคลอนไปขางหนาไดหรอไมจะตองอาศย

สงสาคญทเปนองคประกอบ 6 ประการขางตนดงน 1. นกทองเทยว (Tourist) หมายรวมถงผมาเยอน (Visitor) ท

เดนทางเขามาพกคางคน และรวมถง นกทศนาจร“ ”(Excursionist) ทเดนทางเขามาแตไมไดพกคางคน

2. สงดงดดใจหรอแหลงทองเทยวหรอทรพยากรการทองเทยว ทงทเปนแหลงทองเทยวธรรมชาต สถานทสำาคญทางโบราณคด ประวตศาสตร และศาสนา ลกษณะสถาปตยกรรม ศลปวฒนธรรม ประเพณ วถชวตของชมชน ตลอดจนกจกรรมงานประเพณตางๆ ทสรางสรรคขนทงจากนามอมนษยหรอจากทธรรมชาตใหมา

3. โครงสรางพนฐาน สงอานวยความสะดวกและบรการดานการเดนทางทองเทยว ไดแก การคมนาคม ความปลอดภย ขนตอนการตรวจคนเขาเมอง ถนน ไฟฟา ประปา การสอสารอเลกทรอนกส ฯลฯ เพอใหนกทองเทยวสามารถเดนทางและตดตอสอสารระหวางกนไดโดยสะดวก รวดเรว ปลอดภย ประหยดเวลา ตลอดจนไดรบความสะดวกในเรองอาหารการกน พาหนะในการเดนทางทองเทยว การรกษาพยาบาล ความปลอดภยในชวตและทรพยสน เปนตน

4. องคกรภาครฐ ซงมนโยบาย สนบสนน และสงเสรมกจกรรมการทองเทยวในทกๆ รปแบบไมวาจะทางตรงหรอทางออม ในขณะเดยวกนกดแลระมดระวงไมใหการทองเทยวสงผลกระทบหรอทาความเสยหายใหแกสงแวดลอม สงคม วฒนธรรม ประเพณและคณภาพชวตของชมชน

5. องคกรภาคเอกชน ทดาเนนธรกจภาคบรการอนหลากหลาย เพอใหบรการและอานวยความสะดวกแกนกทองเทยว เพอใหเกดความพงพอใจ ประทบใจ และตดใจเดนทางกลบมาทองเทยวอก

6. เจาบานหรอประชาชนในทองถน ซงเปนเจาของทรพยากรการทองเทยว จะมสวนสรางความประทบใหกบนกทองเทยวไดโดยตรง

1.นกทองเทยวหรอผมาเยอน นกทองเทยวคอผทมาชมบานชมเมอง ชมธรรมชาตศลปวฒนธรรม

โดยสงทคาดหวงจะไดรบคอ ความพอใจ ความสนกสนานเพลดเพลน การไดเหนสงแปลกใหม การตอนรบทด ความสะดวกสบาย การพกผอน และความทรงจาทนาประทบใจ นกทองเทยวจดไดวาเปนองคประกอบทสาคญทสดของการทองเทยว การศกษาใหเขาใจพฤตกรรมการเดนทางของนกทองเทยว ทศนคต พนฐานดานตางๆ ของนกทองเทยวจงเปนสงทสาคญ

อยางยงในการนาขอมลดงกลาวมาใชวางแผนทางการตลาด ปจจยหลกเกยวกบนกทองเทยวทควรศกษา ไดแก

1.1 ลกษณะพนฐานหรอลกษณะทางประชากรศาสตรของนกทองเทยว จำาแนกออกตามลกษณะของเพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา ระดบรายได สถานภาพสมรส และถนพานก ซงแตละปจจยจะสงผลถงพฤตกรรมการเดนทางและการเลอกแหลงทองเทยวทแตกตางกน ดงน

1.1.1 เพศ โดยทวไป นกทองเทยวชายเปนกลมทมการเดนทางมากกวานกทองเทยวหญง โดยสามารถเดนทางไดทงตามลาพงหรอเดนทางเปนกลม มกกระจายตวไปไดแทบทกแหลงทองเทยว และสามารถทากจกรรมทองเทยวทหลากหลายไดมากกวา ในขณะทนกทองเทยวหญงซงมความคลองตวนอยกวา มกเดนทางมากบเพอนหรอบรษทนาเทยว โดยจะพถพถนและรอบคอบในการเลอกแหลงทองเทยวเปนพเศษ มกเลอกแหลงทองเทยวทมความปลอดภยและสามารถเดนทางไดสะดวก ดงนนแหลงทองเทยวใดทมจานวนนกทองเทยวหญงมากหรอมอตราการเตบโตทสง กยอมไดรบภาพลกษณวานาจะเปนแหลงทองเทยวทมความปลอดภย

1.1.2 อาย บคคลทมชวงอายแตกตางกนกจะมความสามารถในการเดนทางไดแตกตางกนดงตอไปน คอ

1) กลมวยเดก ชวงอายตากวา 15 ป เปนกลมทไมสามารถเดนทางไดตามลาพง หากเดนทางทองเทยวมกจะมากบพอแม หรอสถานศกษา หรอสถาบนทจดอบรมตางๆ ทไดจดใหมการทศนศกษานอกสถานท

2) กลมวยรน ชวงอาย 15-24 ป เปนวยทกาลงศกษาอย หรอเพงจบการ ศกษา จงยงไมมทนทรพยในการเดนทางดวยตนเอง สวนใหญมกเดนทางมากบพอแม หรอสถานศกษา หรอสถาบนทจดอบรมตางๆ หรอเดนทางมาพกอาศยอยกบครอบครวอปถมภตามโครงการแลกเปลยนทางการศกษาตางๆ ทางการตลาด ทงกลมวยเดกและกลมวยรนเปนกลมตลาดทมศกยภาพทนาสงเสรม แมวาจะยงเปนกลมทคาดหวงรายไดทางการทองเทยวไดนอยกตาม แตหากวานกทองเทยวกลมนเกดความ

ประทบใจในแหลงทองเทยวเมอวยเดกแลว พวกเขากอาจกลบมาเยอนแหลงทองเทยวอกครง และจะกลายเปนกลมนกทองเทยวทมศกยภาพในอนาคต

3) กลมวยทางานตอนตน ชวงอาย 25-34 ป เปนกลมศกยภาพในการใชจายเงนไดสง เพราะมรายไดเปนของตนเองแลว เปนวยทเรมสรางเนอสรางตว ทสาคญเปนวยทจรงจงในการสรางประสบการณชวตดวยการหาโอกาสเดนทางทองเทยว โดยลกษณะกจกรรมทเลอกกยงสามารถทาไดหลากหลาย เพราะอยในวยทมกาลงวงชาสขภาพเอออานวย โดยสวนใหญพบวากลมวยนจะมการเดนทางทองเทยวมากกวากลมวยอนๆ

4) กลมวยทางานตอนกลางและตอนปลาย ชวงอาย 35-44 ป และ 45-54 ป เปนกลมทมการเดนทางคอนขางสง ตามภาระหนาทการงานทไดรบผดชอบมากขน ประกอบกบมฐานะและการเงนทคอนขางมนคงแลว จะเปนวยทอาจมโอกาสในการเดนทางมากกวาทกวย การเดนทางในวยนจงนบเปนสวนเสรมใหชวตมสสน สมบรณแบบมากขน และอาจเปนเพราะตองการใหครอบครวไดรบประสบการณทดดวย

5) กลมวยเกษยณ ชวงอาย 55 ปขนไป จะแบงได 2 กลมคอ กลมวยเกษยณทสขภาพด มฐานะมนคง ครอบครวอบอน กลมนจะมความสามารถในการเดนทางเพอเกบเกยวประสบการณชวงบนปลายไดอยางมาก อกกลมคอกลมวยเกษยณทสขภาพไมเอออานวย อาจมฐานะหรอไมกแลวแต จะเปนกลมทมความถในการเดนทางลดลง เนองจากสขภาพไมเอออานวย ทงนทงสองกลมหากมโอกาสไดเดนทางทองเทยวกจะมวนพกผอนนานวนกวากลมวยอนๆ เพราะไมมภาระการงานทจะตองรบผดชอบแลว

1.1.3 อาชพ กลมทมภารกจหนาทการงานทแตกตางกน มโอกาสในการเดนทางแตก ตางกน โดยกลมคนททางานในอาชพระดบสง หรออาชพอสระ จะมโอกาสเดนทางไดมากกวากลมอนๆ เพราะมทนทรพยมากกวา มความอสระมากกวา นอกจากนภาระหนาทการงานบางประเภทกมสวนททาใหบางอาชพใหตองเดนทางไปตดตองานบอยครงเชนกน เชนอาชพในกลมระดบผบรหาร กลมนกวชาชพเฉพาะ ตวแทนขาย เปนตน

1.1.4 ระดบการศกษา เปนตวแปรทสอดคลองกบอาชพและรายได โดยสวนใหญบคคลทมระดบการศกษาสงกมกจะมอาชพและรายไดทด สงผลใหมการเดนทางไดบอยกวา นอกจากนระดบการศกษายงเปนตวชใหเหนถงคณภาพของนกทองเทยวดวยเชนกน

1.1.5 ระดบรายได เปนตวบงชสาคญถงความสามารถในการเดนทางของบคคลกลาวคอ บคคลทมรายไดสงกวายอมมโอกาสในการเดนทางทองเทยวไดไกลและบอยครงกวา โดยทวไปในทางการตลาด แบงกลมรายไดออกเปน 3 กลม คอกลมรายไดสงหรอกลมระดบบน กลมรายไดปานกลางหรอกลมระดบกลาง และกลมรายไดตาหรอระดบลาง ซงชวงรายไดทจะกาหนดระดบฐานนน ขนอยกบสภาพเศรษฐกจและระดบคาครองชพของแตละประเทศดวย

1.1.6 สถานภาพสมรส กลมคนโสดมโอกาสในการเดนทางไดบอยครงและพกไดยาวนานกวากลมทแตงงานแลว เนองจากสามารถตดสนใจไดโดยลาพงและไมมภาระทางครอบครวทจะตองดแลมาก ในขณะทกลมทแตงงานแลวกอาจจะเดนทางนอยลง หากจะมการเดนทางกจะไปเปนครอบครว

1.1.7 ถนพานก บคคลทอยในสถานททมสภาวะแวดลอมและภมอากาศทแตกตางกน กยอมมความตองการและเลอกแหลงทองเทยวแตกตางกน เชน กลมทอาศยอยในพนททมอากาศเยนจด กยอมนยมเดนทางไปยงแหลงทองเทยวทมอากาศอบอนกวา ในขณะทกลมทอาศยอยในพนททมอากาศรอน กมกจะแสวงหาแหลงทองเทยวทมสงทแตกตางไปจากทตนประสบอย เชน ชาวตะวนตกนยมเดนทางมาดนแดนตะวนออก เพอมาอาบแดด เปนตน

1.2 การกระจายตวของนกทองเทยว ศกษาเปรยบเทยบไดจากสถตจานวนนกทองเทยวทมการเดนทางเขาไปในแตละพนททองเทยว โดยพจารณาดวามการเดนทางเขาไปยงสถานทใดบาง มการกระจกตวของนกทองเทยวในบางแหลงทองเทยวหรอไม เพอนามาวางแผนดานขดความสามารถในการรองรบของแตละพนท โดยเฉพาะพนททองเทยวหลก และ

การวางแผนทจะกระจายนกทองเทยวออกไปยงพนททองเทยวอนๆทมศกยภาพรองลงมา

1.3 กจกรรมตางๆ ของนกทองเทยว เปนสงทควรศกษาเพอนามาวางแผนการสรางและพฒนากจกรรมทองเทยวใหสอดคลองกบความตองการของนกทองเทยว

1.4 ฤดกาลทองเทยวในแตละชวงเวลา จานวนนกทองเทยวทเดนทางเขาไปยงแหลงทองเทยวมมากนอยแตกตางกน ขนอยกบสภาพภมอากาศ ภมประเทศ ตลอดจนภมภาคในแหลงทองเทยวและถนทอยของนกทองเทยว รวมทงระยะเวลาวนหยดพกผอนของนกทองเทยวดวย หากชวงใดแหลงทองเทยวมสภาพภมอากาศทเหมาะกบการเดนทาง และตรงกบชวงวนหยดยาวของนกทองเทยวดวยแลวมกมผลทาใหมนกทองเทยวเดนทางไปยงแหลงทองเทยวนนเปนจานวนมากกวาปกต

2. ดงดดใจทางการทองเทยวหรอแหลงทองเทยวสงดงดดใจทางการทองเทยวหรอแหลงทองเทยว หมายถง สถานท

ทองเทยว กจกรรม และวฒนธรรมประเพณทสะทอนใหเหนถงอารยธรรมทองถนทมลกษณะเดน และสามารถดงดดความสนใจของนกทองเทยวใหเขามาเยยมชม สงดงดดใจหรอทรพยากรทองเทยวแบงออกเปน 2 ลกษณะทวไป คอ

2.1 ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก สภาพภมอากาศ รวมทงอากาศและทรพยากรธรรมชาต เชน นาตก ภเขา ทะเล ปาไม เขตรกษาพนธสตว อทยานฯ ฯลฯ ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน คอ เปนสงทมนษยไมตองสญเสยตนทนในการผลต แตทรพยากรทงสองลกษณะตางกตองมตนทนในการดแลรกษาเหมอนกน คณภาพของทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตจะตองไดรบการดแลรกษาในรปแบบของการทองเทยวทยงยน การวางแผนการทองเทยว รวมทงการวางมาตรฐานการดแลรกษาทรพยากรดงกลาวจง

เปนสงจาเปน เนองจากกจกรรมการทองเทยวสามารถสงผลกระทบทางลบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมซงเปนสงเปราะบางไดดงนนการทจะรกษาสถานภาพของอปสงคหรอความตองการของนกทองเทยวเอาไวใหนานทสด กตองมการวางแผนอยางเหมาะสมและตองมการบารงรกษาคณภาพและมาตรฐานของธรรมชาตทมอยอยางตอเนองและจรงจง

ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตเปนสงดงดดความตองการพนฐานของนกทองเทยวสวนใหญ เชน ผคนทอยในพนทหบเขาทมอากาศหนาว ยอมไมมโอกาสทจะไดสมผสอากาศทอบอน หรอไดเหนชายทะเล โดยเฉพาะชาวยโรปพวกเขาจงนยมเดนทางไปยงแหลงทองเทยวทเปนเมองตามชายหาด ทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาตมอทธพลอยางมากตอการดงดดความสนใจของนกทองเทยว ไมวาจะเปนอากาศบรสทธ ภมอากาศ และอณหภม ภมประเทศ สณฐานทางธรณวทยา รกขชาต พชพนธตางๆ ของทองถน สตวปาหรอสตวในทองถน ทองนา หาดทราย ความงามของธรรมชาต นาดมบรสทธ นาพรอน ฯลฯ การผสมผสานกนของทรพยากรธรรมชาต สามารถสรางสภาพแวดลอมทนาสนใจ เชน ภมอากาศทแตกตางกนภายในประเทศ มผลทาใหนกทองเทยวมโอกาสเลอกสถานททตนสนใจ เชน ไปสมผสอากาศหนาวเยนของปาเขาทางภาคเหนอ หรอไปสมผสแสงแดดอนอบอนบรเวณหาดทราย ชายทะเลทางภาคใต เปนตน ภมอากาศจงมอทธพลตอการตดสนใจ และชวยสรางความตองการหรออปสงค(Demand) ทางการทองเทยวได และหากพนททองเทยวนนๆ มบรรยากาศหรอภมอากาศทจะทาใหนกทองเทยวสามารถทากจกรรมอนๆ ไดอยางหลากหลาย เชน เลนกอลฟ ขมา ตกปลา ลาสตว แลนเรอใบ หรอกจกรรมทางนาอนๆ การศกษาธรรมชาต ความชนชมในศลปะการวาดภาพ หรอการถายภาพ เหลานกจะยงทาใหนกทองเทยวไดรบบรรยากาศเพอการพกผอนไดมากยงขน แตหากพนทใดมความสวยงามทางธรรมชาตเปนทนเดมอยแลว แลวยงมความหลากหลายในดานอนเขามาเสรมอก กจะยงดงดดความสนใจไดทวคณมากขน

2.2 ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน ไดแก ทรพยากรการทองเทยวดานประวตศาสตร

วฒนธรรมสงคม เทศกาลงานประเพณ และทรพยากรการทองเทยวดานกจกรรมความบนเทงและเพลดเพลน 2.2.1 ทรพยากรการทองเทยวดานประวตศาสตร อนไดแก วฒนธรรม วถชวต หรอเหตการณทสบสานกนมาตงแตอดต โดยสวนใหญการนาเสนอประวตศาสตรในรปของทรพยากรการทองเทยวจะอยในรปของโบราณสถานโบราณวตถ และสถานทสาคญทางประวตศาสตร ซงมสวนเกยวของกบสงเหลาน คอ

1) สงคราม เชน กาแพงเบอรลนทกนระหวางเบอรลนตะวนออกและเบอรลนตะวนตก ในเยอรมน และสะพานขามแมนาแคว จ.กาญจนบร เปนตน

2) โบราณสถานศาสนา เชน บโรพทธโท ในอนโดนเซย, พทธคยา ในอนเดย,นครวด นครธม ในกมพชา เปนตน

3) บคคลสาคญหรอสถานทเกยวของกบบคคลสาคญ เชน บานวลเลยม เชค -สเปยร ในองกฤษ, อนสาวรยทาวสรนาร จ.นครราชสมา เปนตน

4) ชนชนการปกครอง (รฐบาลหรอพระมหากษตรย) เชน อาคารรฐสภาของสหรฐอเมรกาในกรงวอชงตน ด ซ, พระราชวงบคกงแฮม ในองกฤษ, พระราชวงบางปะอน ในจงหวดพระนคร ศรอยธยา เปนตน

2.2.2 ทรพยากรการทองเทยวดานศลปวฒนธรรมและสงคม เทศกาลงานประเพณ แตละประเทศตางกมวฒนธรรมและวถชวตทางสงคมทเปนเอกลกษณเฉพาะ ทงทเปนรปธรรม ทแสดงออกทางดานลกษณะความเปนอยของผคน ภาษา เทศกาล ประเพณ พธกรรมทางศาสนา ศลปหตถกรรม การแตงกาย การละเลนและการบนเทงตางๆ สภาพบานเรอน ฯลฯ และทเปนนามธรรม ทแสดงออกทางดานความคด ความเชอ ทศนคต ภมปญญาชาวบาน ฯลฯ สงเหลานคอทรพยากรการทองเทยวทงสน เนองจากสามารถตอบสนองความอยากรอยากเหนสงทแปลกแตกตางของนกทองเทยวได

2.2.3 ทรพยากรการทองเทยวดานกจกรรมความบนเทงและความเพลดเพลน ทรพยากรการทองเทยวประเภทน หมายถง สถานทหรอกจกรรมทสรางความบนเทงและความเพลดเพลนใหแกนกทองเทยวทกประเภท อาท สวนสาธารณะ สวนสนก แหลงบนเทงยามคาคน โรงละคร โรงภาพยนตร ตลาดนา เปนตน สถานทเหลานสวนใหญตองใชเงนทนในการสรางสง โดยสวนใหญเปนการลงทนของภาคเอกชน มเพยงสวนนอย เชน สวนสาธารณะ สวนสตว ทเปนการลงทนของภาครฐ ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวประเภทน เชน ดสนยเวลด สวนสยาม สยามโอเชยนเวลด ซาฟารเวลด สวนสตวเปดเขาเขยว สวนสตวดสต ภเกตแฟนตาซ การแสดงโชวทฟฟาน ฯลฯ

3. โครงสรางพนฐาน สงอานวยความสะดวกและบรการดานการทองเทยว

โครงสรางพนฐาน สงอานวยความสะดวกและบรการดานการทองเทยว เปนองคประกอบทสาคญอกสวนหนงของการพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมทองเทยว เพราะความสะดวกในการเขาถงและความสะดวกในการเดนทางทองเทยวภายในประเทศ ยอมขนอยกบโครงสรางพนฐานทเกยวของหลายประการ เชน ทาอากาศยาน ทาเทยบเรอ ระบบถนน ทางรถไฟ ระบบการสอสาร ระบบคมนาคม ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ระบบขนสงภายในประเทศ ระบบการจากดของเสย เปนตน โครงสรางพนฐานดงกลาวน สวนใหญรฐสรางขนมาเพอบรการแกประชาชน แตกเออประโยชนอยางมากตอนกทองเทยวและตอการพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยว สาหรบการอานวยความสะดวกในสวนทเกยวของกบนกทองเทยว ไดแก การอานวยความสะดวกในการเขาออกประเทศ พธการศลกากร การบรการขอมลขาวสารการทองเทยว และการจดการดานความปลอดภยในแหลงทองเทยว สวนการบรการดานอนๆ เชน โรงแรมและทพก ภตตาคาร สวนอาหาร สถานทจดประชม นทรรศการและงานแสดงสนคา รานจาหนายสนคาและบรการอนๆ ภาคเอกชนจะเปนผลงทนพฒนาเพอบรการใหนกทองเทยวไดรบความสะดวกสบายในระหวาง

การทองเทยว ฉะนนเมอประเทศใดมการสงเสรมการทองเทยว หนวยงานภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของรวมทงภาคเอกชน จาเปนทตองมการจดบรการสงอานวยความสะดวกในดานตางๆ ทเกยวของกบนกทองเทยว ตงแตนกทองเทยวเดนทางมาเยอนจนกระทงเดนทางกลบออกจากประเทศ

3.1 โครงสรางพนฐาน ซงดาเนนการโดยภาครฐ เปนตวกาหนดทสาคญทจะสงผลใหอตสาหกรรมทองเทยวขยายตวเตบโตขนได การกอสราง โครงสรางพนฐาน โดยปกตตองใชงบประมาณของรฐดาเนนการในปรมาณทสง แตรฐจาเปนตองดาเนนการเพอความผาสกของประชาชน รวมทงคาใชจายทตองใชในการควบคมมลพษอนเกดจากการพฒนาในรปแบบตางๆ

3.2 โครงสรางสงอานวยความสะดวกและบรการ ซงดาเนนการลงทนพฒนาโดยภาคเอกชน ไดขยายตวเตบโตขนมากในหลายสาขา อาท ทพกประเภทตางๆ สวนสนก คาสโน การสอสารโทรคมนาคม หางสรรพสนคา และรานคาของทระลก ศนยการประชม ศนยการแสดงสนคาและนทรรศการ โรงพยาบาล ภตตาคาร รานอาหาร สถานบนเทง ฯลฯ โครงสรางพนฐานและโครงสรางสงอานวยความสะดวกมความสำาคญอยางมากตอการตดสนใจของนกทองเทยวทจะเดนทางมาทองเทยว

4. องคกรภาครฐ เปนองคกรหลกทเปนศนยกลางการประสานงานหนวยงานตางๆ ใน

อตสาหกรรมทองเทยว เปนหนวยงานทออกนโยบาย ทาการประชาสมพนธ ควบคมสอดสอง กากบ ดแล ฯลฯ โดยมหนวยงานสาคญทคอยขบเคลอนทสาคญไดแก

กระทรวงการทองเทยวและกฬา.. เปนหนวยงานสงสดของภาคอตสาหกรรมทองเทยว ภาพรวมจะดแลเรองนโยบายหลกของการทองเทยว จดสรรงบประมาณดานการทองเทยว การทองเทยวแหงประเทศไทย.. มหนาทสงเสรมประชาสมพนธกจกรรมการทองเทยวใหเกดขนอยางกวางขวางตอเนอง

สานกงานพฒนาการทองเทยว.. เปนหนวยงานสงเสรมสนบสนนและพฒนาอตสาหกรรมการทอง เทยวของประเทศไทย มอานาจหนาทและความรบผดชอบเกยวกบการพฒนามาตรฐานการบรการดานการทองเทยวและแหลงทองเทยว รวมทงการสนบสนนการประกอบธรกจนาเทยวและมคคเทศกใหอยในมาตรฐาน เพอกอใหเกดการทองเทยวแบบยงยน บรษททาอากาศยานไทย จากด (มหาชน).. มหนาทบรหารงานทาอากาศยานระหวางประเทศทสาคญ 6 แหง

สานกงานตรวจคนเขาเมอง.. มหนาทควบคม ดแลคนตางดาวทเขามาอยในหรอออกไปนอกราช อาณาจกรของบคคลและพาหนะ รวมทงควบคม ดแลคนตางดาวทเขามาอยในราชอาณาจกร

กรมศลกากร.. มหนาทในการควบคมการนาเขา และการนาออกสนคาของประเทศ ทาหนาทจด เกบรายไดในรปของอากรขาเขา และขาออกระหวางประเทศใหเปนไปตามกฎหมายระเบยบขอบงคบของศลกากร และกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ มหนาทปองกนควบคมปราบปรามการลกลอบ และหลกเลยงภาษทงขาเขาและขาออก รวมทงกาหนดมาตรการทางภาษอากรขน เพอสงเสรมการสงออก ตลอดจนการจดเกบภาษแทนหนวยราชการอนๆ

กองบงคบการตารวจทองเทยว.. หรอทเรยกกนวาตารวจทองเทยว มหนาทใหความชวยเหลอ อานวยความสะดวก ใหความปลอดภยและคมครองผลประโยชนใหแกนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศ สบสวนปองกนปราบปรามอาชญากรรม ดแลความสงบเรยบรอยใหกบนกทองเทยวทวราชอาณาจกร

5. องคกรภาคเอกชน เปนหนวยงานในภาคอตสาหกรรมทองเทยวทดาเนนการโดยภาค

เอกชนโดยใหการตอบสนองในเชงธรกจสนคาบรการดานตางๆ เพอรองรบกจกรรมทางการทองเทยวทจะเกดขนในรปแบบตางๆ ไมวาจะเปนชมรม สมาคม บรษทหางรานบรษท จากดมหาชน หลกๆ แลวจะมองคกรภาค

เอกชนทสาคญคอ ภาคธรกจทพก ภาคธรกจนาเทยว ภาคธรกจภตตาคารรานอาหาร ภาคธรกจขนสง ภาคธรกจจาหนายสนคาทระลก เปนตน

6. ประชาชนในทองถน ประชาชนในทองถนหรอในแหลงทองเทยวเปนผมสวนไดเสยใน

อตสาหกรรมทองเทยว และถอเปนทรพยากรการทองเทยวในมมมองของการเปนผตอนรบขบสและแสดงออกถงวฒนธรรมทดงาม ซงหมายรวมถงทาทและทศนคตของประชาชนในทองถนดวย กลาวไดวา การตอนรบขบสและความมอธยาศยไมตรอนดของคนพนเมอง เปนปจจยทสำาคญทสดทดงดดใหนกทองเทยวเดนทางเขามา บรรดาสงอานวยความสะดวกและบรการ หรอแมแตความสวยงามของแหลงทองเทยวยอมไมมความหมาย หากนกทองเทยวรสกวาไมมใครยนดตอนรบ หรอมทาทเปนศตร ดวยเหตนจงไดมปายตอนรบเกดขนในสถานทตางๆ เพอแสดงไมตรจตของเจาของทองถน ทาอากาศยานบางแหงในบางประเทศถงกบจดพนทตอนรบนกทองเทยวพรอมทงบรการเครองดม ดงนน ความจาเปนทจะตองประชาสมพนธใหคนทองถนเหนความสำาคญของการทองเทยวจงตองดาเนนการอยางสมำาเสมอ

บทท 3

ความสำาคญและ ผลกระทบจากอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

ความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวในปจจบนสภาวการณทวโลกกำาลงประสบปญหาดานการผลตและ

ดานการตลาดในการสงออกสนคาทงผลตผลทางการเกษตรกรรมและผลตผลทางอตสาหกรรม เชน ปญหาการขาดแคลนทรพยากร วตถดบและพลงงาน อกทงปญหาดานการกดกนทางการคา เปนตน แตอตสาหกรรมการทองเทยวกบทวบทบาทสงมากยงขนในการนำารายไดเปนเงนตราตางประเทศใหแกประเทศ ซงมสวนชวยดลการคาและดลการชำาระเงนของประเทศ ยงชวยในการสรางงานและชวยกระจายความเจรญไปสภมภาคอก

ดวย สำาหรบประเทศไทยนบตงแตป พ.ศ. 2525 เปนตนมา อตสาหกรรมการทองเทยวทำารายไดทเปนเงนตราตางประเทศเปนอนดบหนงจนถงปจจบน แมในบางปอาจจะไมไดเปนอนดบหนง แตกอยในลำาดบตนๆ รฐบาลไทยไดเลงเหนถงความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวจงไดประกาศใหป พ.ศ.2530 เปนปการทองเทยวไทย ฉะนนเราจะมากลาวถงความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวทตอเศรษฐกจ สงคมและการเมองของประเทศดงตอไปนคอ

ความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวทมผลกระทบตอเศรษฐกจของประเทศ

สรปถงความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวตอเศรษฐกจของประเทศได 6 ประการดงนคอ

1. อตสาหกรรมการทองเทยวเปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศ กลาวคอ อตสาหกรรมการทองเทยวมลกษณะเปนสนคาสงออกจำาบง (Invisible Export) โดยไมมการสงสนคาหรอบรการทางการทองเทยวออกไปขายยงตางประเทศจรงๆ แตนกทองเทยวชาวตางประเทศตองเปนผรบผดชอบการเดนทางและซอสนคาบรการการทองเทยวในแหลงทองเทยวเอง เชน นกทองเทยวญปนซอตวโดยสารเครองบนชมวดพระแกว กจะจายคาทพกแรมคาอาหาร คานำาเทยว และคาสนคาทระลก เปนตน

2. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยลดปญหาการขาดดลการชำาระเงนระหวางประเทศ กลาวคอ เมอนกทองเทยวจากตางประเทศเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศไทย กตองเสยคาใชจายในการเดนทางและซอสนคาทงบรการการทองเทยว ซงรายไดจากอตสาหกรรมการทองเทยวน สามารถนำาไปชวยลดภาวการณขาดดลการคาและการขาดดลการชำาระเงนของประเทศใหนอยลง หรออาจทำาใหเกดการเกนดลกได อนเปนการสงผลใหเกดความมนคงทางเศรษฐกจ

3. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยสรางอาชพและการจางงาน กลาวคอ อตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมการบรการท

ตองใชแรงงานสวนใหญในลกษณะของการตอนรบใหบรการ จงมการจางงานทงทางตรงและทางออม การจางงานทางตรง ไดแก อาชพในธรกจการขนสง ธรกจทพก ธรกจอาหาร ธรกจจำาหนายสนคาทระลก เปนตน สวนการจางงานทางออม ไดแก อาชพทางการเกษตรกรรม ซงเปนแหลงผลตอาหาร อาชพทางดานหตถกรรม ซงเปนแหลงผลตสนคาทระลก อาชพกอสรางหรอบรการในสงอำานวยความสะดวกดานอนๆ งานการธนาคารในการบรการแลกเปลยนเงนตรา เปนตน นบวาเปนการสรางอาชพใหเกดขนมากมาย กอใหเกดการจางงานและชวยแกปญหาการวางงานของประเทศดวย

4. อตสาหกรรมการทองเทยวกอใหเกดการกระจายรายได กลาวคอ เมอมการเดนทางทองเทยวจากทหนงไปยงอกทหนง ยอมกอใหเกดการกระจายรายได เนองจากนกทองเทยวจะนำาเงนไปจบจายใชสอยซอสนคาและบรการจากทองถน ทำาใหประชาชนในทองถนมรายได โดยเฉพาะประเทศทกำาลงพฒนามกจะมปญหาความแตกตางในการพฒนาระหวางตวเมองกบชนบท รฐบาลควรวางแผนและพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวสทองถนชนบท จะชวยใหชาวชนบทสามารถขายสนคาและบรการ ตลอดจนหตถกรรมพนเมองทไดทำาขนในชวงเวนวางจากการประกอบเกษตรกรรม ทำาใหมรายไดเพมขนอกทางหนง ชวยใหชาวชนบทมความเปนอยทดขน

5. อตสาหกรรมการทองเทยวกอใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของทองถน กลาวคอ ในระยะเรมแรกทอตสาหกรรมการทองเทยวเขาสทองถน ประชาชนในทองถนนนอาจยงไมสามารถผลตบรการทางการทองเทยว เพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยวได จงจำาเปนตองสงซอสนคาและบรการจากนอกชมชนหรอจากตางถน ตอมาเมอมการดำาเนนกจการบรการทางการทองเทยวในทองถนไดเอง การสงซอจากนอกชมชนจะนอยลง ซงจะสงผลดใหแกทองถนทงทางตรงและทางออม ทำาใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของทองถนขน

6. อตสาหกรรมการทองเทยวกอใหเกดการกระตนการผลต เนองจากเงนตราทนกทองเทยวนำามาจบจายใชสอยจะหมนเวยนอยใน

เศรษฐกจของประเทศ กระตนใหเกดการผลตและการนำาเอาทรพยากรของประเทศมาใชใหเกดประโยชนมากยงขน ซงตามทฤษฎเศรษฐศาสตร เชอวารายไดทเกดขนครงหนงในระบบเศรษฐกจจะกอใหเกดรายไดตอเนองอกหลายรอบ เมอรวมรายไดในรอบตางๆ เขาดวยกนจะพบวามผลทำาใหการผลตและรายไดมมลคาสงขนกวารอบแรกหลายเทาตว หลกการดงกลาวนในทางทฤษฎเศรษฐศาสตรเรยกวา ผลของตวทวคณ “ ” (Multiplier Effect) สำาหรบอตสาหกรรมการทองเทยวไดเปนทยอมรบวามคาผลของตวทวคณอยในระดบสง ทำาใหเกดการกระตนการผลตสนคาและบรการทเกยวของใหสงขนดวย

ความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวทมผลกระทบตอตอสงคมและการเมอง

พอสรปถงความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวตอสงคมและการเมองของประเทศได 8 ประการ ดงตอไปนคอ

1. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยยกมาตรฐานการครองชพของคนในทองถนให ดขน ทงนสบเนองจากผลของการกระจายรายไดและการจางงานไปสคนในทองถน ทำาใหคนในทองถนมอาชพและมรายไดในการซอสนคาและบรการทจำาเปนตอการดำาเนนชวตทดขนไดเปนการชวยยกมาตรฐานการครองชพคนในทองถนใหดขนดวย

2. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยสรางสรรคความเจรญทางสงคมใหแกทองถน กลาวคอ เมอเกดการเดนทางทองเทยวจากทองถนหนงไปยงอกทองถนหนง ยอมกอใหเกดสงใหมขนในทองถน เชน การปลกสรางโรงแรมหรอทพกแรม ภตตาคารหรอรานอาหาร ถนนหนทาง ไฟฟา นำาประปาและสงอำานวยความสะดวกดานตางๆ ทำาใหประชาชนในทองถนมโอกาสไดรบความสะดวกสบายในลกษณะตางๆ จากทงภาครฐและจากการลงทนของภาคเอกชน ทำาใหทองถนมความเจรญและมความเปนอยดขน

3. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยอนรกษฟ นฟวฒนธรรมและสงแวดลอม กลาวคอ อตสาหกรรมการทองเทยวกอใหเกดการอนรกษ

วฒนธรรมและสงแวดลอมใหอยในสภาพทเหมาะสม รกษาความเปนเอกลกษณของชาตเอาไวได กอเกดการกระตนใหนกทองเทยวและเจาของมรดกศลปวฒนธรรมเกดความภาคภมใจ ความสำานกและความตระหนกในคณคาของศลปวฒนธรรมเหลานน อกทงเกดความตระหนกวาสามารถใชเปนทรพยากรทองเทยวไดทางหนงจงควรไดรบการพฒนาและอนรกษฟ นฟใหคงอยชวกาลนาน

4. อตสาหกรรมการทองเทยวกอใหเกดประโยชนดานการศกษา กลาวคอ ชวยใหคนมโลกทศนกวาง ไดรบรและประสบการณจากการทไดพบเหนดวยตวเอง ซงสามารถนำาไปปรบใชกบชวตในสงคมได ถาหากเปนการเดนทางทองเทยวเพอเขารวมการสมมนาทางวชาการ กจะมการแลกเปลยนความรทางวชาการระหวางนกศกษาตางชาต อนเปนการพฒนาวชาการดานตางๆ ใหเจรญกาวหนายงๆ ขนไป

5. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยลดปญหาการอพยพเขาไปแออดในเมอง กลาวคอ ตามธรรมชาตของมนษยมกจะรกถนฐานบานเกดเมองนอนของตนเอง หากมโอกาสประกอบอาชพทเหมาะสม มรายไดพอแกการยงชพ ยอมไมอยากอพยพไปแออดยดเหยยดในเมอง ซงเสยงตอการถกหลอกลวงและเอาเปรยบดานแรงงานในเมอง อตสาหกรรมการทองเทยวสามารถชวยสรางอาชพใหกบทองถนทง ดานบรการการทองเทยวโดยตรงและหตถกรรมในครวเรอน จงชวยลดปญหาการอพยพได

6. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยกระตนใหมการคดคนนำาทรพยากรทไรคามาประดษฐเปนของทระลกจำาหนายใหแกนกทองเทยว กลาวคอ อตสาหกรรมการทองเทยวชวยใหมการนำาทรพยากรบางชนดทเคยถกทอดทงใหไรคา มาทำาใหเกดประโยชนเพมทางเศรษฐกจ เชน เปลอกไม เปลอกหอย เศษผา เศษหนง เศษฟาง เปนตน มาประดษฐเปนของทระลกจำาหนายใหแกนกทองเทยว อนเปนการสรมรายไดใหกบทองถน อกทงหาทางพฒนาคณภาพของการผลตของท ระลกใหทนสมยและคณภาพทดขน

7. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยปองกนการแทรกซมบอนทำาลายจากฝายตรงขาม กลาวคอ เมอทองถนใดมผคนเดนทางเขาไปทองเทยวและผคนในทองถนมอาชพ ยอมทำาใหมความเปนอยทด เปนผลใหผกอการรายหรอขาศกเขาแทรกซมบอนทำาลายไดยาก

8. อตสาหกรรมการทองเทยวชวยสรางสนตภาพและความสามคค กลาวคอ เมอประชากรในประเทศเดยวกนเดนทางไปทองเทยวใดภายในประเทศ ยอมกอใหเกดความเขาใจซงกนและกน ยงสงผลใหเกดความสามคคในหมสมาชก แตถาเปนการทองเทยวระหวางประเทศกชวยสรางเสรมความเขาใจอนดระหวางเพอนรวมโลก อนเปนการเสรมสรางสนตภาพใหเกดขนแกโลก

จะเหนวาอตสาหกรรมการทองเทยวมความสำาคญตอเศรษฐกจ สงคมและการเมองของประเทศ จงเปนหนาทของทกฝายทจะตองรวมมอกนอยางใกลชดในการระดมทรพยากรทงหลายทมอยมาผสมผสานใหสอดคลองกน อนจะทำาใหอตสาหกรรมการทองเทยวขยายตวอยางกวางขวางเปนประโยชนตอเศรษฐกจ สงคมและการเมองของชาตอยางสงสด

ความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยวทมผลกระทบตอดานสงคมและวฒนธรรม

ในการศกษาผลกระทบจากการทองเทยวทางดานสงคมและวฒนธรรมนน ไดมผศกษาวจยเรองนไวหลายทาน บางทานไดศกษาถงผลกระทบทงทางดานสงคมและวฒนธรรมไปพรอมๆ กน ดงทมนส สวรรณ (2539) ไดศกษาถงผลกระทบของการทองเทยวตอสภาพสงคมและวฒนธรรมไปพรอมๆ กน โดยชใหเหนถงผลกระทบทางตรงและทางออม กลาวคอ ผลกระทบทางตรงของการทองเทยว ทา ใหเกดความเสอมโทรมของวฒนธรรมดงเดม วฒนธรรมเดมถกนา มาดดแปลง เพอรองรบการทองเทยวในลกษณะทเรยกขานวา การขายวฒนธรรม “ ”Cohen (1996)กลาววา วฒนธรรมประเพณทนกทองเทยวชนชมนน กลายเปนวฒนธรรมเพอการแสดง เปนเพยงสนคาอยางหนงทนา ออกมาขายโดยไมมสวนสมพนธกบวถชวตของสงคมนนการทองเทยวแหง

ประเทศไทย (2544) ไดอธบายเพมเตมวา การทองเทยวทาใหเกดปญหาการเปลยนแปลงรปแบบวฒนธรรม ประเพณ เนองจากมการนาวถชวตขนบธรรมเนยมและประเพณของสงคมไทย มาเปนสงดงดดทางการทองเทยวมากขน ซงหากไมมการระมดระวงสงทเกดขนคอการเปลยนแปลงรปแบบ เนอหาดงเดมของประเพณวฒนธรรมเดมทนามาเปนจดขาย มงเนนในดานการคาความสวยงาม อลงการ ลดความประณต ดดขนตอนทเปนเนอหาเดมสงทนาเสนออกมาคอการแสดงทตนตาตนใจ ละเลยประเดนดานวถชวตและคณคาทแทจรงของชมชนสงคมทองถนนนๆ ไปโดยทางออมการทองเทยวทกอใหเกดกจกรรมเกยวเนองอนๆ ตามมา ไดมสวนทำา ใหสายสมพนธทางสงคม-วฒนธรรม (Social-culture linkages) ของประชาชนในพนททเกยวของหยอนยาน คนรนใหมตางมงหวงจะเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทเกดขนมากวาการสบทอดอาชพดงเดมของบรรพบรษ ยงไปกวานนการมสวนรวมในโอกาสงานภาคบรการน ทา ใหผมสวนรวมเรมเหนหางจากญาตพนอง เพอนฝงและกจกรรมในชมชนมสวนรวมงานนอยลง ขนบธรรมเนยมประเพณทองถนเรมจางหายไป คนรนใหมจะชนชมกบความกาวหนาของสงคมสมยใหมมากกวาการผกตดกบวถชวตเดม นอกจากนอาจเกดผลกระทบตอแหลงทองเทยวอยางรนแรง เนองจากความออนแอของสภาพสงคมและเศรษฐกจ ณ แหลงทองเทยวทมงจะปรบตวใหตอบสนองความตองการของนกทองเทยวจากตางทองถน มากกวาความพยายามทจะคงวฒนธรรมเดมของตนเปนลกษณะเดนเฉพาะ แตอยางไรกตามการทองเทยวกมผลดตอการอนรกษวฒนธรรมทองถนหรอประเทศเอาไว ทงนเพอใหเปนสงดงดดใจนกทองเทยว หากไมมการสงเสรมการทองเทยววฒนธรรมอนเปนมรดกและเอกลกษณของสถานทอาจเสอมหรอสญไปก

บทท 4

ธรกจทเกยวของกบอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

เมอนกทองเทยวตดสนใจทจะทองเทยวความจำาเปนในเรองความตองการดานพาหนะเพอการเดนทาง ทพก อาหารการกน ของทระลก ความบนเทงเรงรมยจงเกดขน ธรกจในอตสาหกรรมทเกยวของทงหลายจงเกดขนเพอรองรบการทองเทยว เชน ธรกจนำาเทยว ธรกจทพกแรม ธรกจขนสง ธรกจบรการอาหารและบนเทง ธรกจสนคาทระลก เปนตน ธรกจใดๆ กตามทใชเปนฐานรองรบกจกรรมการเดนทางทองเทยว จะเรยกโดยรวมวาอตสาหกรรมทองเทยว

ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวเปนธรกจทเกยวเนองกบการผลตในหลายสาขา สนคาและบรการทนกทองเทยวบรโภคอาจเปนทงสนคาหรอบรการเพอตอบสนองความตองการทงของนกทอง เทยวและคนในทองถน หรออาจเปนสนคาหรอบรการเฉพาะทผลตขนมาเพอรองรบนกทองเทยวเปนหลกกได โดยธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวประกอบไปดวย 6 ธรกจหลก คอ

1. ธรกจนำาเทยว 2. ธรกจทพกแรม 3. ธรกจอาหารและเครองดม 4. ธรกจจำาหนายสนคาและของทระลก 5. ธรกจคมนาคมขนสง 6. ธรกจนนทนาการและธรกจเพอความบนเทง1. ธรกจนำาเทยว ตามความในพระราชบญญตธรกจนำาเทยวและมคคเทศก

พ.ศ.2551 ไดใหความหมายของธรกจนำาเทยวไววา คอ ธรกจเกยวกบ“การนำานกทองเทยวเดนทางไปทองเทยวหรอเดนทางไปเพอวตถประสงคอน โดยจดใหมบรการหรอการอำานวยความสะดวกอยางใดอยางหนงหรอ

หลายอยาง อนไดแก สถานทพก อาหาร มคคเทศกหรอบรการอนใดตามทกำาหนดในกฎกระทรวง ทงนธรกจนำาเทยวจะมงเนนการนำาเทยวในเชงธรกจ มการดำาเนนการเปนกจการโดยมผลตอบแทนในการดำาเนนงาน ทางบรษทนำาเทยวอาจดำาเนนการจดบรการดานตางๆ ในการเดนทางหรอจดนำาเทยวเอง หรออาจเปนตวกลางหรอตวแทนใหบรการระหวางนกทองเทยวกบสถานประกอบตางๆ ทเกยวของไดเชนกน ทงนธรกจนำาเทยวอาจรวมถง บรษทตวแทนขนาดเลกททำาหนาทขายบตรโดยสารเครองบน เปนนายหนาใหเชารถ หรอรบจองโรงแรม หรอตดตอหามคคเทศกใหกบนกทองเทยวดวยกได

ประเภทของบรษทนาเทยว ในกฎกระทรวง พ.ศ.2536 ออกตามความในพระราช บญญตธรกจนำาเทยวและมคคเทศก พ.ศ.2535 ไดแบงธรกจนำาเทยวออกเปน 3 ประเภทดงน

1. ธรกจนาเทยวเฉพาะพนท คอ การประกอบธรกจนำาเทยวไปยงสถานทหนงสถานทใด ในจงหวดหนงจงหวดใด และจงหวดทมเขตพนทตดตอกบจงหวดนน

2. ธรกจนาเทยวในประเทศ คอ การประกอบธรกจนำาเทยวไปยงสถานทหนงสถานทใด ภายในราชอาณาจกรไทย

3. ธรกจนาเทยวตางประเทศ คอ การประกอบธรกจนำาเทยวไปยงสถานทหนงสถานทใดในตางประเทศ หรอนำาเทยวใหกบนกทองเทยวจากตางประเทศ ไปยงสถานทหนงสถานทใดภายในประเทศ

สำาหรบประเทศไทยบรษทนำาเทยวสวนใหญจะดำาเนนการในรปแบบบรษทบรการนำาเทยวซงแบงออกเปน 5 ประเภทไดแก

1. บรษทการนาเทยวเฉพาะนกทองเทยวตางประเทศ(Inbound Tour Operator) เปนบรษทททำาหนาทจดการทองเทยวใหแกนกทอง

เทยวชาวตางประเทศทเดนทางเขามาในประเทศโดยจดการตงแตการเดนทางของนกทองเทยวจากตางประเทศเขามาในประเทศไทย การจดนำาเทยวไปยงสถานททองเทยวตางๆ ในประเทศ จนกระทงการสงนกทองเทยวใหเดนทางกลบไปยงตางประเทศเมอสนสดรายการนำาเทยว

2. บรษทบรการนาเทยวตางประเทศ(Outbound Tour Operator) เปนบรษทททำาหนาทจดการทองเทยวใหแกคนทหรอชาวตางประเทศทอาศยอยในไทยในการเดนทางออกไปเทยวยงตางประเทศ ทำาหนาทตงแตการจดการเรองการเดนทางออกนอกประเทศ การจดการนำาเทยวในตางประเทศ จนกระทงนกทองเทยวเดนทางกลบเขามายงประเทศไทย

3. บรษทนาเทยวภายในประเทศ(Domestic Tour Operator) เปนบรษทททำาหนาทจดการทองเทยวใหแกคนไทยทเดนทางภายในประเทศ การนำาเทยวในลกษณะนเปนการจดการดานการเดนทางขามจงหวดซงอยไกล โดยนกทองเทยวตองการการอำานวยความสะดวก ตงแตการจดการการดานการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวตางๆ ในพนท รวมทงทพกและอาหาร

4. บรษทบรการนาเทยวในทองถน(Local Tour Operator) เปนบรษทททำาหนาทเหมอนบรษททจดการนำาเทยวภายในประเทศ แตเนนการจดการทองเทยวในพนททบรษทนนตงอยเนองจากบรษทมความเชยวชาญรวมทงชำานาญเสนทางในพนทนนๆ ซงรวมถงกานำาเทยวในลกษณะพเศษทตองการผเชยวชาญเฉพาะดาน เชน การจดการนำาเทยวเดนปา การดำานำา การลองแกง เปนตน

5. บรษทบรการนำาเทยวหลายลกษณะ (variety of tour operator) เปนบรษททดำาเนนการจดนำาเทยวผสมผสานกนหลายรปแบบจากลกษณะการดำาเนนงาน 4 รปแบบดงกลาวขางตน โดยสวนใหญการ

ดำาเนนการรวมกนจะเปนลกษณะผสมผสานระหวางการจดการนำาเทยวเฉพาะนกทองเทยวตางประเทศ และการจดนำาเทยวภายในประเทศกบการจดการนำาเทยวในพนท ซงมลกษณะการดำาเนนการทใกลเคยงกนและสามารถประสานรวมกนไดขอบเขตของการใหบรการของบรษทนำาเทยว บรษทนำาเทยวอาจมการจดบรการหลก ๆ ใหกบนกทองเทยวในเรองตอไปน

1. บรการนำาเทยวจากมคคเทศก บรษทนำาเทยวอาจมบรการนำาเทยวใหกบนกทองเทยว ทงในประเทศและตางประเทศในรปแบบมคคเทศกนำาชม

2. บรการรบสงในลกษณะ Transfer In, Transfer Out จากสนามบน-โรงแรมหรอโรงแรม-สนามบน

3. บรการจดรายการนำาเทยวหรอจดนำาเทยว โดยอาจพมพหรอแสดงรายละเอยดของโปรแกรมทองเทยว วนเวลาสถานททองเทยวคาใชจายและอน ๆ ทเกยวกบการจดนำาเทยวไปในทหนงทใด อาจเปนไปตามความตองการของลกคาเองกได โดยมากมกเปนการจดรายการนำาเทยวในลกษณะทพมพออกมา เปนรปเลม แผนพบ โบชวร หรอโฆษณาในนตยสารตาง ๆ เพอเสนอขายแกลกคาหรอนกทองเทยว หรอจดนำาเทยวตามความตองการของนกทองเทยว

4. บรการจองตวเดนทาง เชน รบจองตวเครองบน ตวเรอสำาราญ เปนตน

5. บรการรบจองโรงแรมหรอทพกใหกบนกทองเทยว ทงในและตางประเทศ

6. บรการดานการขนสง บางบรษทอาจรบขนสงพสดภณฑ หรอรบสงนกทอง เทยวระหวางการทองเทยว

7. บรการจองรานอาหาร และบตรเขาชมการแสดง เชน ขนโตกดนเนอร อลคาซารโชว ภเกตแฟนตาซ เปนตน

8. บรการรบแลกเปลยนเงนตราตางประเทศใหแกนกทองเทยว โดยเฉพาะบรษททตงอยในยานทมนกทองเทยวอยมาก

9. บรการตดตอหาสถานศกษาในตางประเทศ บรษทนำาเทยวหลายๆ แหงใหบรการหาสถานศกษาระดบตางๆ ในตางประเทศ

10. บรการจดทำาหนงสอเดนทางและวซา หลายบรษทกรบจดทำาวซาแทบทกประเทศ แตบางบรษทกรบทำาวซาเฉพาะบางประเทศเทานน

11. บรการใหคำาปรกษา แนะนำาการเดนทางทองเทยว นอกจากนบรษทนำาเทยวบางบรษทกมบรการดานการจดหางานทงใน

และตางประเทศ มบรการจำาหนายของทระลก บรการเพอนนำาเทยว และอนๆ อกมากมายโดยบรษทนำาเทยวใหญๆ อาจมบรการตามรายการดงกลาวขางตนครบแทบทกอยาง แตโดยมากแลวบรษทนำาเทยวในประเทศไทยมกเปนบรษทเลกๆ มพนกงานประจำานอย มบรการในลกษณะเปนตวแทนจำาหนาย และอาจจดนำาเทยวเองไดเปนสวนใหญ

2. ธรกจทพกแรม โรงแรมตามความหมายในพระราชบญญตธรกจโรงแรม พ.ศ.2547

มาตรา 4 หมายถง สถานทพกทจดตงขนโดยมวตถประสงคในทางธรกจเพอใหบรการทพกชวคราวสำาหรบคนเดนทางหรอบคคลอนใดโดยมคาตอบแทน ทงนไมรวมถง

1. สถานทพกทจดตงขนเพอใหบรการทพกชวคราวซงดำาเนนการโดยสวนราชการ รฐวสากจ องคการมหาชน หรอหนวยงานอนของรฐ หรอเพอการกศล หรอการศกษา ทงนโดยมใชเปนการหาผลกำาไรหรอรายไดมาแบงปนกน

2. สถานทพกทจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอใหบรการทพกอาศยโดยคดคาบรการเปนรายเดอนขนไปเทานน

3. สถานทพกอนใดตามทกำาหนดในกฎกระทรวง ธรกจทพกแรมมหลายประเภท เชน โรงแรม โมเตล เกสตเฮาส รสอรท อพารทเมนทแมนชน คอนโดมเนยม ทตงแคมป บานพกรบรองของกรมปาไม บานพกตากอากาศ บงกะโล แพ ฯลฯ สถานทพกจะตองสะอาด สะดวกสบายปลอดภย

โรงแรมในประเทศไทยอาจแบงกลมตามวธการบรหารจดการเปน 3 กลม คอ (1) โรงแรมทบรหารจดการโดยเจาของ (2) โรงแรมทบรหารจดการโดยเครอขายการจดการ(Management Chain) ของทองถน และ(3) โรงแรมทบรหารโดยเครอขายนานาชาต

1) โรงแรมทบรหารจดการโดยเจาของ โรงแรมทบรหารจดการโดยเจาของ หรอโรงแรมอสระ (Independent Hotels) หมายถง โรงแรมทไมมความเปนเจาของรวมหรอขอผกพนทางดานการบรหารจดการกบโรงแรมอน (อนพนธ กจพนธพานช, 2546) เจาของโรงแรมจงสามารถกำาหนดนโยบายและวธการบรหารของตนไดโดยอสระ ทงนเจาของมการวาจางผทมความร และประสบการณมาเปนผจดการ หรอตำาแหนงอนๆ แตเจาของมกจะตดตามการทำางานอยางใกลชด

2) โรงแรมทบรหารจดการโดยเครอขายการจดการของทองถน(Local Chains) เครอขายโรงแรมทองถนพฒนาขนพรอมๆ กบการเตบโตของอตสาหกรรมทองเทยวเจาของโรงแรมทประสบความสำาเรจจากโรงแรมแหงแรกของตน เรมขยายธรกจโดยการสรางหองพกเพมขนหรอสรางโรงแรมแหงใหมของตน จงเรมมกลมโรงแรมในประเทศเกดขน กลมโรงแรมบางกลมนอกจากจะบรหารโรงแรมทตนเองเปนเจาของแลว ยงขยายธรกจดวยการรบจางบรหารโรงแรมใหแกเจาของอน โดยรบคา

จางบรหาร(Management Fee) หรอขายสทธในการใชชอ และเครองหมายการคา(Franchise) เครอขายเหลานบางรายกอาศยประสบการณและการเรยนรจากการจางบรษทตางประเทศ เชน เครอเซนทรล สวนเครอดสตอาศยการสรางคมอการบรหารจากความชวยเหลอของนกวชาการตางประเทศ และเครออมารอาศยการจางมออาชพชาวตางประเทศมาจดตงระบบงานทงหมด

เครอขายโรงแรมขนาดใหญของไทยทเปนทรจกด ม ก. เครอดสต เครอดสตเปนเครอทใหญทสดเมอวดจากจำานวนโรงแรมและจำานวนหอง มโรงแรมในตางประเทศทฟลปปนส ทดไป พมา และทอนโดนเซย 2 แหง สำาหรบชอการคาของเครอดสตนนม 2 ชอ คอ Dusit Hotels & Resorts และ Royal Princess Hotel & Resorts ข. เครออมพเรยล เครออมพเรยล เปนเครอโรงแรมไทยทมขนาดใหญเปนอนดบ 2 รองจากเครอดสต มชอการคา 5 ชอ คอ “Plaza Athenee” “Imperial” “Tara” “Impala” และ “Eurasia” เครออมพเรยลเปนเจาของโรงแรมทใหญเปนอนดบ 2 ของประเทศไทย คอ โรงแรมอมพเรยลควนสปารค กรงเทพฯ รองจากแอมบาสเดอรซตจอมเทยน โรงแรมในตางประเทศของเครออมพเรยลม ทนวยอรก ประเทศสหรฐฯ คอ Hotel Plaza Athenee New York ทปารส สลตางแหงบรไนไดซอไปพรอมกบเงอนไขการใชชอการคาในยโรป นอกจากโรงแรมในเครอแลว ยงมโรงแรมในกมพชาทเครออมพเรยลเปนเจาของ(โดยบรษทนวอมพเรยลโฮเตล จำากด)คอ The Imperial Angkor Palace Hotel ค. เครออมาร เครออมารไดกอตงขนในป พ.ศ.2508 ในชอ “Siam Lodge Group of Hotels” และไดเปลยนชอเปน “Amari Hotel and Resorts” ในป พ.ศ.2535 ปจจบน มหองกระจายอยตามแหลงทองเทยวตางๆ ในประเทศไทย เชน กรงเทพฯ เชยงใหม สมย ภเกต และ

พทยา โดยใชชอการคา อมาร “ ” 9 แหง และเปนโรงแรมสมทบในเครออก 5 แหง เชน ซตลอดจ รสอรตธรรมชาตอางขาง และโรงแรมเลยพาเลซ เปนตนง. เครอเซนทรล เครอเซนทรลกอตงขนในป พ.ศ.2523 โดยกลมจราธวฒน และเปดดำาเนนการโรงแรมแหงแรกในป พ.ศ.2526 โดยอยภายใตการบรหารจดการของกลม Hyatt International Corporation โดยใชชอวาโรงแรมไฮแอทเซนทรลพลาซา แตไดขอเลกสญญาการบรหาร และเปลยนมาใชการบรหารของบคลากรคนไทยในป พ.ศ.2531 เปนตนมา ชอการคาทโรงแรมในเครอใช คอ “Central” และชอการคา “Sofitel Central” และ “Novotel Central” ซงเปนการ Co-branding กบชอการคาของ ACCOR ทงนโรงแรมในเครอทใชชอการคารวมกบ ACCOR ม 3 แหง แตทบรหารงานโดย ACCOR มเพยงแหงเดยว คอ โซฟเทลเซนทรลหวหนบช รสอรต สวนอก 2 แหงเปนการซอแฟรนไชสเทานน สำาหรบโรงแรมในเครอทอยในตางประเทศมเพยง 1 แหง คอ Central Maritime Hotel ซงเปนโรงแรมในเรอ ทเมองดล ประเทศตมอรตะวนออก จ. เครอโรงแรมเอเชย เครอโรงแรมเอเชยกอตงขนในป พ.ศ.2509 โดยกลมตระกลเตชะหรวจตร ปจจบนมโรงแรมในเครอ 3 แหง คอ โรงแรมเอเชย ซงเปนโรงแรมแหงแรกของกลม โรงแรมเอเชยพทยา และโรงแรมเอเชยแอรพอรท ฉ. เครอโรงแรมสยาม เครอสยามมโรงแรมในเครอ 3 แหง คอ สยามซตกรงเทพฯ สยามเบยววพทยา และสยามเบยชอรรสอรต ช. เครอแอมบาสเดอร เครอแอมบาสเดอรมโรงแรมในเครอ 2 แหง คอ แอมบาสเดอรซตจอมเทยน ซงเปนโรงแรมทใหญทสดในประเทศไทย เพราะมหองพกมากถง 4,210 หอง และแอมบาสเดอรกรงเทพฯ

3) โรงแรมทบรหารโดยเครอขายนานาชาต ประเทศไทยมเครอขายโรงแรมนานาชาตทสำาคญเกอบทกเครอขาย ตวอยางเครอขายโรงแรมนานาชาตขนาดใหญทดำาเนนธรกจในประเทศไทย เชน

ก. เครอ Accor กลม Accor มโรงแรมในเครอทตงอยในประเทศไทย ดงน

● ใชชอการคา “Sofitel” 4 แหง ซงเปนโรงแรมในกรงเทพฯ 2 แหง คอ “Sofitel Central Plaza” และ “Sofitel Silom” และตางจงหวดอก 2 แหงคอ “Sofitel Central Hua Hin Resort” และ “Sofitel Raja Orchid” ขอนแกน

● ใชชอการคา “Novotel” 8 แหง เปนโรงแรมในกรงเทพฯ 3 แหง คอ “Novotel Bangkok” “Novotel Lotus” “Novotel Bangna” และตางจงหวดอก 5 แหง คอ “Novotel Chiang Mai” “Novotel Coralia Rim Pae” จงหวดระยอง “Novotel Coralia Phuket” “Novotel Central Sukhontha” ในอำาเภอหาดใหญ “Novotel Coralia Magic Lagoon Khao Lak” จงหวดพงงา

● ใชชอการคา “Mercure” 3 แหง ไดแก “Mercure Hotel Chonburi” “Regency Park Bangkok(Associated Mercure)” และ “Panwa Beach Resort(Associated Mercure)” ในจงหวดภเกต

ข. เครอ Starwood กลม Starwood มโรงแรมในเครอในประเทศไทย โดยจำาแนกตามชอการคาไดดงน

● “Westin” ไดแก “The Westin Grande Sukhumvit” ● “Sheraton Grande” ไดแก “Sheraton Grande

Sukhumvit”และ“Sheraton Grande Laguna Phuket”

● “Sheraton” ไดแก “The Royal Orchid Sheraton Hotel&Towers” “Sheraton Krabi Beach Resort” และ“Sheraton Chiangmai”

● “The Luxury Collection” ไดแก “Rayavadee The Luxury Collection” ทจงหวดกระบ

ค. เครอ Four Seasons โรงแรมในประเทศไทยทบรหารจดการโดยกลม Four Seasons ม 2 แหง คอ โฟรซซน รสอรทเชยงใหม และโฟรซซนกรงเทพฯ ซงเปนกจการของบรษทรอยลการเดน

รซอรท จำากด(มหาชน) ง. เครอ Mandarin Oriental โรงแรมในประเทศไทยทบรหาร

โดยกลม Mandarin Oriental คอ โรงแรมโอเรยนเตล ซงกอตงในป พ.ศ.2519 ในนาม บรษทไทยโรงแรม จำากด และกลมอตลไทยไดเขาซอกจการในป พ.ศ.2510 และกลม Mandarin Oriental ไดเขารวมลงทน และบรหารจดการในป พ.ศ.2528

ปจจบนกลม Mandarin Oriental ยงรบบรหารจดการใหกบโรงแรมดาราเทว ซงเปนทพกแบบ City Resort ในจงหวดเชยงใหม

จ.เครอ Peninsula กลม Peninsula มโรงแรมในเครอทอยในกรงเทพฯ คอ The Peninsula Bangkok ซงกลม Peninsula มสดสวนการถอหนในโรงแรมดงกลาวประมาณรอยละ 75 (ป พ.ศ.2545)

ฉ. เครอ Banyan Tree โรงแรมในประเทศไทยทอยในเครอของ Banyan Tree คอ บนยนทรภเกต และบนยนทรกรงเทพฯ สำาหรบบนยนทรภเกต นนทพกแบบจากชชวลลา จำานวน 121 หลง เปดดำาเนนการเมอป พ.ศ.2538 โดยบรษท ลากนา รสอรต แอนด โฮเทล จำากด(มหาชน) ซงเปนธรกจในกลมไทยวา

ช. เครอ Shangri-La โรงแรมแชงกร-ลา กรงเทพฯ เปนโรงแรมเพยงแหงเดยวของกลม Shangri-La ในประเทศไทย โรงแรมนกอตงเมอป พ.ศ.2524 จากการรวมทนของกลมนำาตาลไทยรงเรอง และนายคอก ฮอค เนยน นกลงทนจากประเทศฮองกง ปจจบนโรงแรมนมหองพกทงหมด 850 หอง ซงถอวาใหญเปนอนดบ 3 ของโรงแรมในประเทศไทย รองจากและแอมบาสเดอรซตจอมเทยน และอมพเรยลควนสปารค

3.ธรกจบรการดานอาหารและเครองดม เปนธรกจทตองใหบรการอาหารแกนกทองเทยวในระหวางเดนทาง

ทองเทยว เนองจากนกทองเทยวจะตองรบประทานอาหารในขณะทเดนทางทองเทยวจงจำาเปนตองมธรกจอาหารไวบรการนกทองเทยวในแหลงทองเทยว ธรกจอาหารหมายถงผประกอบธรกจใหบรการดานอาหารและเครองดมแกนกทองเทยวในระหวางเดนทางทองเทยว อาจเปนภตตาคารหรอรานอาหารกได เพอใหนกทองเทยวสามารถรบประทานอาหารและเครองดมอยางอมหนำาสำาราญ นอกจากนธรกจอาหารยงเปนสงดงดดในใหนกทองเทยวเดนทางไปชมรสอาหารอรอยแปลกพเศษกวาทอน หรอเปนอาหารเฉพาะแหง ซงอาหารไทยนบวาเปนสนคาทางการทองเทยวประเภทประเภทหนงทสามารถดงดดนกทองเทยวชาวตางประเทศ โดยอาหารไทยหลายประเภทเปนทรจกในตางประเทศ เชน ตมยำากง ตมขาไก กวยเตยวผดไทย สมตำา เปนตน การทองเทยวแหงประเทศไทย จงไดนำาอาหารมาจดเปนสนคาหลก 1 ใน 9 กลมประเภทสนคาโดดเดนเพอนเสนอขายแกนกทองเทยวในโครงการปทองเทยวไทย พ.ศ.2541-2542 หรอทรจกกนดในชอ Amazing Thailand 1998-1999 โดยใชชอในการประชาสมพนธ

อาหารไทยทางการตลาดวา “Amazing Taste of Thailand” ทงนเราอาจแบงธรกจอาหารออกไดเปน 7 ประเภทใหญๆ ดงตอไปนคอ

1. ธรกจอาหารจานดวน(Fast-Food) เปนธรกจอาหารทกำาลงขยายตวอยางรวดเรวในปจจบน เพอรองรบชวตของผคนในเมองธรกจขนาดใหญทตองรบรอนในการทำางาน ซงธรกจอาหารจานดวนจะบรการอาหารแกลกคาทงทรบประทานในรานหรอซอออกไป รายการอาหารทบรการมคอนขางจำากด แตราคาคอนขางตำา โดยปกตการดำาเนนธรกจอาหารจานดวนมกอยในรปการรบสทธ (Franchising) ทำาใหตองรกษามาตรฐาน ราคา และคณภาพของอาหารตามขอตกลงกบบรษทแมทใหสทธ เชน พซซาฮท ไกทอดแคนตกก แฮมเบอรเกอรแมคโดนลด เปนตน

2. ธรกจอาหารสาเรจรปเดล(Deli Shop) เปนธรกจอาหารผสมผสานการใหบรการอาหารสำาเรจ รปประเภทเนอแชแขง เนย แซนวช สลด และอาหารสำาเรจรปประเภทอนๆ ซงปจจบนนกำาลงไดรบความนยมจากลกคามาก รานอาหารประเภทนอาจมทนงคอนขางจำากดในรานไวบรการลกคามกตงอยในทำาเลทมผคนหนาแนนหรอบรเวณศนยการคา

3. ธรกจอาหารบฟเฟต(Buffet) เปนธรกจอาหารแบบชวยตวเองของลกคา ปกตมกมบรการเครองดมดวย สำาหรบอาหารทบรการแกลกคาจะเปนประเภทยอดนยม อาหารทบรการจะมเพยงราคาเดยว ในปจจบนภตตาคารในโรงแรมตางๆ เรมหนมาใหความสนใจตอการจดรายการอาหารบฟเฟตมอเทยงแบบชวยตวเองมากขนดวยราคาทเหมาะสม เปดบรการใหลกคาทเขาพกในโรงแรมและลกคาจากภายนอกดวย

4. ธรกจคอฟฟ ชอพ(Coffee Shop) เปนธรกจอาหารทมลกษณะการใหบรการแบบรวดเรว ลกคาหมนเวยนเขาไปรบประทานอาหารโดยใชเวลานอย การใหบรการของธรกจอาหารประเภทนสวนใหญเปนการใหบรการทเคานเตอร การตกแตงภายในรานกไมหรหรา แตเปนการตกแตง

แบบงาย ๆ ราคาอาหารคอนขางตำา ทำาเลทดของธรกจคอฟฟ ชอพควรเปนอาคารตามศนยการคาทมผคนเดนผานเปนจำานวนมาก

5. ธรกจคาเฟทเรย(Cafeteria) เปนธรกจอาหารทบรการตวเอง ซงอาหารสวนใหญคอนขางจำากดกวาภตตาคารทวๆ ไป ทำาเลทตงตองเปนทซงมผคนจำานวนมากเดนผาน เชน ตงอยทศนยการคา สนามบน สถาบนการศกษา ยานสำานกงาน เปนตน ธรกจอาหารประเภทนตองการสถานทเตรยมอาหารคอนขางมาก ความรวดเรวในการใหบรการกเปนสงสำาคญเพราะลกคาจะมจำานวนคอนขางมากในชวงเวลามออาหารตางๆ

6. ธรกจอาหารกรเมต(Gourmet) เปนธรกจอาหารทตองลงทนคอนขางสงกวาภตตาคารหรอรานอาหารประเภทอนๆ เพราะตองตกแตงใหมสภาพแวดลอมทคอนขางหร ซงธรกจอาหารประเภทนมงลกคาทตองการมาตรฐานระดบคอนขางสง และพรอมทจะจายแพงเพอซอบรหารทพงพอใจ ราคาอาหารจงคอนขางสงกวาปกต รายการอาหารและเครองดมไดรบการคดเลอกใหอยในระดบด พนกงานบรการดเยยม และบรรยากาศการตกแตงมรสนยมสง

7. ธรกจอาหารสาหรบคนเฉพาะกลม อาจเปนธรกจอาหารทใหบรการอาหารพเศษเฉพาะรายการอาหารประจำาทองถนหรอประจำาชาต เชน ภตตาคารอาหารไทย ภตตาคารอาหารจน ภตตาคารอาหารญปน ภตตาคารอาหารฝรงเศส ภตตาคารอาหารอตาเลยนภตตาคารอาหารเยอรมนเปนตนการตกแตงภายในรานกเนนลกษณะประจำาชาต หรออาจเปนธรกจอาหารทใหบรการระหวางการเดนทาง การจดเลยง เปนตน เชนเดยวกบรายการอาหารและเครองแบบพนกงาน สวนราคาอาหารอาจแตกตางกนไปขนอยกบคณภาพและรายการอาหาร การลงทนในการตกแตงราน ทำาเลทตงและบรการทให ซงอาหารมอเยนเปนรายการอาหารหลกของภตตาคารประเภทน

4. ธรกจจาหนายสนคาและของทระลก การซอของ(Shopping) เปนกจกรรมสำาคญอกอยางหนงของนก

ทองเทยว สนคาทมคณคาในความรสกของนกทองเทยว คอสนคาพนเมอง โดยเฉพาะสนคาหตถกรรมซงเปนผลผลตของคนทองถนแทๆ นอกจากนน สถานทซอของหรอยานซอของเปนอกสวนหนงทชวยดงดดความสนใจของนกทองเทยว หากสถานทนน เปนแหลงหรอเปนตลาดของคนพนเมอง เพราะมสสนและความมชวตชวาของวถชมชน

นกทองเทยวมกมความตองการทจะใชสนคาอปโภคบรโภคในระหวางการเดนทางเสมอ ไมวาจะเปนของใชสวนตว หรออปกรณทจำาเปนในการเดนทาง โดยสวนใหญนกทองเทยวหาซอไดจากรานคาปลกในแหลงทองเทยว ซงใหบรการแกคนในทองถนอยแลว สวนรานขายสนคาทระลกนน เปนรานคาทตงขนเพอจดประสงคหลกในการขายของใหแกนกทองเทยวโดยเฉพาะ ซงมกจะพบในบางพนททองเทยวทมสนคาทระลกทมเอกลกษณเฉพาะของพนทนนๆ และเปนทตองการของนกทองเทยว โดยนกทองเทยวมกซอเปนของฝาก หรอซอไวเพอเปนสงเตอนใหตนเองระลกวา ครงหนงไดเคยมาเยอนสถานทแหงนนแลว ในหลายประเทศไดนำาเอาสนคาของทระลกมาเปนจดขายในการทองเทยว โดยพยายามแขงขนกนจดเทศกาลลดราคาสนคาเพอดงดดนกทองเทยว ตวอยางประเทศในเอเชยทมจดเดนดานสนคาทมราคาถก และสามารถใชกลยทธนดงดดนกทองเทยวไดเปนจำานวนมาก คอ จน สงคโปร ฮองกง รวมทงประเทศไทย

สนคาทระลกในความหมายทเขาใจกนโดยทวไป คอสนคาทนกทองเทยวซอกลบไปยงภมลำาเนา เพอเกบไวเปนสงเตอนใจวาครงหนงเคยเดนทางไปทนนทน แตในปจจบนการเดนทางทองเทยวขยายตวอยางกวางขวาง การคมนาคมขนสงสะดวกรวดเรว การรบและเผยแพรวฒนธรรมวตถกระจายไปทวโลก สงของวตถอยางเดยวกนมผซอไปใชทวโลก การซอ

สนคากลบบานจงมไดจำากดอยเฉพาะของซงจะนำาไปเปนของทระลกอกตอไป ดงนนคำาจำากดความของสนคาทระลกจงนาจะหมายถง สงของใดกตามทนกทองเทยวซอและนำาสนคานนกลบไปยงภมลำาเนาของตน อาจจะมวตถประสงคเพอใชสอยในชวตประจำาวน เปนทระลก หรอเปนของฝากกได อกนยหนงการซอของนบวาเปนสวนหนงของการทองเทยว เพอความเพลดเพลน นกทองเทยวชอบซอสนคาทตวเองชอบ หรอของทระลกแบบแปลกๆ เขาจะรสกผดหวงถาในแหลงทองเทยวไมคอยมสนคาทระลกใหเลอกซอ สนคาทระลกจงนบเปนสงจำาเปนทตองอยควบคเปนเอกลกษณกบแหลงทองเทยวนนๆ เสมอ การเดนทางทองเทยวในสถานทแหงหนง นอกจากนกทองเทยวจะนำาความประทบใจในความสวยงามของสถานทนนแลว สงหนงทจะยำาความทรงจำาไดอยางด กคอสนคาทระลกในแหลงทองเทยว แรงจงใจททำาใหนกทองเทยวตดสนใจซอสนคาทระลกกคอ ความคดทวาเปนของทเนนราคายอมเยาวมเอกลกษณประจำาถน งานหตถกรรมพนบานของแตละทองถนจงเปนสนคาทระลกทางการทองเทยวทมบทบาทสำาคญ และกลายเปนคานยมสำาหรบนกทองเทยวทงชาวไทย และชาวตางประเทศ ทจะตองซอสนคาของทระลกเปนของฝากญาตมตรเปนของฝากตนเองใหจดจำาวาครงหนงในชวตเคยไปสถานทแหงนนมาแลว

ธรกจจำาหนายสนคาทระลกเปนธรกจการใหบรการจำาหนายสนคาประเภททระลกแกนกทอง เทยว นบเปนกจกรรมทชวยใหการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยวมชวตชวาออกรสชาตยงขน เมอไดมโอกาสจบจายใชสอยซอของทระลก ตามปกตนกทองเทยวมกนยมซอสนคาทระลกในทองถนทเขาไปทองเทยว เพอนำาไปใชเองหรอเกบไวเปนทระลกหรอนำาไปฝากญาตมตรโดยมนกทองเทยวจำานวนมากเมอเดนทางกลบภมลำาเนาแลวมกจะนำาประสบการณทประทบใจไปเลาใหญาตมตรฟงถงความตนเตนทจะไดสนคาทระลกชนนมาหรอสาธยายถงกรรมวธการผลตสนคาทระลกชนน

ตามทตนไดพบเหนมา โดยสนคาทระลกมกมลกษณะทสำาคญอย 7 ประการดงตอไปนคอ

1. เปนสนคาเอกลกษณของทองถนทไปเทยว เปนสนคาทเมอเอยถงทกคนกรถงหรอเดาทมาของสนคานนได หรอเมอยามเหนสนคานกใหนกถงสถานทซอได เชนเครองแกะสลกเมองแพร เครองเงนเชยงใหม เครองถมเมองนครศรธรรมราช ขาวหลามนครปฐม ลำาไยลำาพน ลนจเมองฝาง เปนตน

2. เปนสนคาหายาก เปนสนคาทแหลงทองเทยวนนเปนตนกำาเนดหรอมชอเสยงในการผลตสนคาทระลกประเภทน ทำาใหแนใจวาไดสนคาทเปนของแทหรอมราคาถกกวาทอน เชนอญมณ หนแรบางชนด สารสมนไพรบางชนด ศลปวตถโบราณ เปนตน

3. เปนสนคาทมราคาถกกวาทวางขายในภมลำาเนาของนกทองเทยว เปนสนคาใชสอยทนกทองเทยวใชประจำาวน แตมราคาถกกวาทซอในภมลำาเนาของนกทองเทยวเอง เชนเสอผา เครองสำาอาง เครองหนง อาหารแหง ภาชนะใชในครวเรอน บหร เหลา เปนตน

4. เปนสนคาทออกแบบผลตภณฑแปลกหรอมประโยชนใชสอย เปนสนคาทมความแปลกใหมในการออกแบบหรอมประโยชนใชสอยพเศษ เชนเฟอรนเจอรไมสก ทใสภาชนะหบหอสวยงาม อปกรณแกะสลก พวงกญแจ ของเลยนแบบโบราณ ตกตา เปนตน

5. เปนสนคาทมรปราง ขนาด และนำาหนกเหมาะสมตอการขนสง เปนสนคาทไมเปราะบางหรอชำารดงาย ถาหากสนคามจดออนดงกลาวตองหาทางแกไข เชนมการบรรจหบหอทมประสทธภาพ การออกแบบผลตภณฑใหมใหมนำาหนกนอยและมขนาดเลกลง เปนตน

6. เปนสนคาทใชวสดและแรงงานในทองถนนน เปนสนคาทนำาวสดเหลอใชไรคามาแปรรปเปนสนคาทระลก ซงจะกอใหเกดมลคาเพม นอกจาก

นนการใชแรงงานเดกและสตรนอกเวลางานประจำามาประดษฐสนคา ยอมกอใหเกดประโยชนอยางเตมท

7. เปนสนคาทมการแสดงขนตอนการผลตใหนกทองเทยวเหนหรอทดลองทำา ไดเปนสนคาทแสดงใหเหนถงขนตอนการผลต เพอใหนกทองเทยวเกดความประทบใจและเหนคณคาของสนคานน เชนใหนกทองเทยวเกบผลไมดวยตวเอง การวาดลายรมใหนกทองเทยวชม การทอผาใหนกทองเทยวชม เปนตน

สนคาทระลกทนกทองเทยวซอไปฝากญาตมตร ยอมเปนสงแสดงถงความมนำาใจและความระลกถงของผเดนทางทองเทยวตอผรบฝาก ทำาใหผรบดใจและผใหมความสข จงไมแปลกทนกทองเทยวแตละคนมกจะซอสนคาทระลกไปฝากญาตหลายชน แตถาไมซอสนคาทระลกกลบไปเปนเรองแปลก เพราะมโอกาสเดนทางไปทองเทยวถงตางประเทศแต ไมมของทระลกหรอของฝากสำาหรบญาตมตรเลย กดจะเปนคนไรนำาใจเกนไป ดงนนนกทองเทยวตางประเทศทเขามานกทองเทยวมกนยมซอสนคาทระลกเปนจำานวนมาก ทำาใหรายไดจากนกทองเทยวตางประเทศในการใชจายซอสนคาทระลกจงอยในอตราสวนทสง และบอยครงทนกทองเทยวจะออกไปจากประเทศทมาทองเทยว มกมเงนทองถนเหลออย แลวไมอยากจะนำากลบบาน จงซอสนคาทระลกตดตวกลบไปดวย เมอรวมกนมากๆ เขา จงกลายเปนจำานวนเงนกอนใหญทตกอยกบประชาชนและประเทศเจาบาน ยงในภาวะปจจบน การเดนทางทองเทยวขยายตวอยางขวางขวางประกอบกบการคมนาคมขนสงมความสะดวกรวดเรว การซอสนคากลบบานจงไมไดจำากดอยแตเพยงสนคาทเกบไวเพอเตอนใจวาครงหนงไดเคยมาเยอนทแหงนเทานน แตสนคาทระลกยงหมายถงสนคาตางๆ ทนกทองเทยวซอหรอนำากลบไปยงภมลำาเนาของตนไมวาจะมวตถประสงคเพอใชสอยในชวตประจำาวน หรอเพอเปนของทระลกเกบไวเตอนใจถงถนทเคยไปเยอน หรอ

เปนของฝากญาตมตรกได เปนผลใหธรกจจำาหนายสนคาทระลกทำารายไดสงสดเมอเทยบกบธรกจทองเทยวอนๆ

ความสาคญของสนคาทระลก สนคาทระลกจงมความสำาคญในดานตางๆ ดงน

1. สนคาของทระลกมความสาคญตอเศรษฐกจสงคมของประเทศ ประชากรในประเทศไทยมากกวารอยละ 80 ประกอบอาชพเกษตรกรรม เกษตรกรจะมเวลาวางนอกฤดกาลทำาการเกษตร เวลาวางเหลานเกษตรกรสามารถผลตงานหตถกรรมพนบานเปนของทระลก จำาหนายใหกบนกทองเทยว กอใหเกดรายไดเพมขนในครอบครวอกทางหนง ซงชวยยกมาตรฐานการครองชพของประชากรในทองถนนนๆ ไดเปนอยางด การผลตหตถกรรมพนบานใหเปนสนคาทระลก เพอจำาหนายใหกบนกทองเทยวนนมความสำาคญตอทกครอบครว ครอบครวใด ๆ ในทองถนนนกสามารถประกอบศลปหตถกรรม เพอยกมาตรฐานการครองชพไดเชนกน ทำาใหรายไดในทองถนนนเพมมากขน

2. สนคาของทระลกเปนทรพยากรการทองเทยว ทเปนจดเดนควบคกบแหลงทองเทยว สามารถดงดดนกทองเทยวใหเขาไปเยยมชมในทองถนนน สนคาทระลกสามารถประชาสมพนธแหลงทองเทยวไปในตวได แหลงทองเทยวหลายแหงมคนนยมเขาไปเทยวกเพราะมสนคาทระลกทดนาสนใจ ในบางทองถนกเปนแหลงผลตใหญทงหมบานขายทงปลกและสง เปนแหลงทองเทยวทนกทองเทยวสามารถเขาไปดการผลตตงแตขนตอนเรมแรกจนขนตอนสดทาย เชน บานบอสราง อำาเภอสนกำาแพง บานถวาย อำาเภอหางดง จงหวดเชยงใหม บานนาขา จงหวดอดรธาน บานดานเกวยน อำาเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา และตำาบลพมเรยง อำาเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน

3. สนคาของทระลกเปนมรดกทางหตถกรรมพนบาน หากทองถนใดสามารถนำางานหตถกรรมพนบานมาสงเสรมใหกลายเปนสนคาของทระลกได กเทากบเปนการสบทอดและฟ นฟฝมอหตถกรรมดงเดมของบรรพบรษของทองถนนนใหคงอยยาวนานสรางชอเสยงใหทองถนสบไป

4. สนคาของทระลกเพมมลคาทรพยากรทองถน ทองถนใดนำาวสดทเปนทรพยากรทองถนมาใชประโยชนนำามาผลตเปนสนคาทระลก เพอเพมมลคาทรพยากรของทองถนนน กสามารถสรางงานสรางอาชพ และยกมาตรฐานการครองชพของประชากรในทองถนนนใหดขนดวย

5. สนคาของทระลกกระตนใหเกดการสงเสรมอาชพ และสรางงานใหกบทองถน เกดการผลตสนคาในอตสาหกรรมครวเรอน เปนผลตภณฑในครอบครวทมลกษณะการผลตภายในบานหรอหมบานเพอหวงประโยชนไวใชเองสวนหนง สวนทเกนความจำาเปน กจะนำาไปจำาหนายเพอหารายไดพเศษ เชน การทอผา การทำาเครองเงน เปนตน การผลตจะใชแรงงานของสมาชกภายในครอบครว หรอแรงงานจากครอบครวอนในหมบานรวมกนทำางานโดยแบงรายไดกน กรรมวธการผลตกใชแบบดงเดมทเคยทำามาแตครงบรรพบรษ การผลตของทระลกนกยงผลใหมการจางงานตอๆ กนไป ดวย เชน การผลตของทระลกอยางหนงอาจตองใชวตถดบในหลายชน หรออาศยความชำานาญพเศษเฉพาะบคคล มกระบวนการทำาหลายขนตอน จงทำาใหเกดการจางงานตอ ๆ ไป

6. สนคาของทระลกมความสำาคญตอนกทองเทยว มไดมประโยชนตอผผลตแตฝายเดยว ผซอกมประโยชนเชนเดยวกนกลาวคอการไดซอสนคาเปนการตอบสนองความตองการทางใจของนกทองเทยว นกทองเทยวจำานวนมากเมอไดซอสนคาบางชน กจะรสกมความสขกบการไดเปนเจาของสนคาชนนน และภาคภมใจจากการไดใชสนคานนใหเกดประโยชน และการซอสนคาทระลกบางอยาง จะเปนเครองชวยชใหเหนถงฐานะทาง

เศรษฐกจ รสนยม รวมถงฐานะทางสงคมของนกทองเทยวคนนนใหเปนทยอมรบในกลม และจะมการเอาอยางหรอชกจงใหผอนซอสนคานนตามตนเอง รวมไปถงในการซอสนคาทระลก โดยเฉพาะจากพอคาแมคาพนเมอง ผซออาจไดรบความประทบใจ มความสนกสนานจากการเจรจาตอรอง มการพดคยเรยนรขนบธรรมเนยมประเพณซงกนและกน นบเปนการสรางสมพนธและมตรภาพทดระหวางกนดวย5. ธรกจคมนาคมขนสง “การขนสง ตามพระราชบญญตการขนสง พ” .ศ.2497 หมายถง การลำาเลยงหรอเคลอนยายบคคล หรอสงของดวยเครองอปกรณการขนสง การขนสงเปนกรยาอยางหนงทไมมตวตน ซงเมอเกดขนแลวจะทำาใหมการเคลอนยายคนหรอสงของ ซงอาจเกดขนโดยกระทำาของมนษย เชน การโดยสารรถประจำาทาง รถไฟ เปนตน สำาหรบการทองเทยวดงทกลาวมาแลว การทองเทยว คอการเดนทาง และในปจจบนการเดนทางทสะดวกเพราะมการขนสง ดงนน การขนสงจงเปนปจจยทจะขาดเสยมไดในการทองเทยว ทงยงเปนกจกรรมสำาคญอยางยงอยางหนงในพฒนาการของมนษยตงแตสมยแสนปมาแลว มนษยเดนทางเรรอนไปตามทตางๆ จนถงยคทการเดนทางทองเทยวเปนกจกรรมสามญของมวลชนกจกรรมการขนสงกไมมการหยดพฒนา ทงในดานพาหนะทใชในการขนสง และวถในการขนสง

ความสาคญของคมนาคมขนสงตออตสาหกรรมการทองเทยว การคมนาคมขนสงเปนองคประกอบของการผลตเพอการขบเคลอนของอตสาหกรรมแทบทกประเภท ซงผผลตจะตองสงสนคาไปยงลกคา แตใน

อตสาหกรรมทองเทยวนน การคมนาคมขนสงถอวาเปนปจจยหลกของการผลตดวยเหตทวา 1. การคมนาคมขนสงยงมความกาวหนา และวถการขนสงมการพฒนาดานเทคโนโลย กจะยงมสวนสงเสรมใหเกดการเดนทางทองเทยวมากขน ทำาใหนกทองเทยวไดทองเทยวมากขน แตใชเวลานอยลง หมายถง โลกแหงการทองเทยวแคบลง ซงเราสามารถมองเหนไดชดเจน ถาหากเปรยบเทยบการทองเทยวในสมยป พ.ศ.2462 ประเทศองกฤษ มเรอกลไฟขามมหาสมทรแอตแลนตกระหวางเมองซาวานาหรฐจอรเจยกบเมองลเวอรพล โดยใชเวลาในการเดนทางทงสน 29 วน กระทงในป พ.ศ.2482 เสนทางการเดนเรอขามมหาสมทรแอตแลนตกกเรมลดจำานวนเวลาการเดนทางเปนเทยวละ 4-5 วนเทานน 2. นกทองเทยวสามารถเดนทางทองเทยวในระยะไกลขนได แมจะมชวงเวลาการหยดงานสนๆและจะมจำานวนนกทองเทยวเพมมากขน 3. จากผลของการคมนาคมขนสงทพฒนากาวไกล นกทองเทยวกมเวลามากขน ใชเวลาทเสยไปในการเดนทางทองเทยวสนลง ดงนนชวงเวลาทเหลอจงมเพมมากขนสำาหรบการพกผอนหาความสนกสนานเพลดเพลน หาความร ทำาใหนกทองเทยวอยในสถานททองเทยวไดนานขน ดงนน อตสาหกรรมทองเทยวกตองพยายามพฒนาสงเสรมการทองเทยวโดยการใชปจจยองคประกอบทมอยในระบบดงดดใจลกคานกทองเทยวทงหลายใหใชจาสนคาและบรการเพมขนธรกจขนสงเปนผใหบรการดานการขนสงแกนกทองเทยวใหสามารถเดนทางเขาสแหลงทองเทยวไดอยางสะดวกสบาย รวดเรว และปลอดภย นบเปนปจจยสำาคญททำาใหนกทองเทยวเกดความพอใจ4. นกทองเทยวในระดบลางกสามารถไปเทยวไกลๆ ได โดยไมตองเสยคาใชจายมาก เพราะในสมยกอน การเดนทางทองเทยวตองใชเวลานาน สน

เปลองเงนทองมาก ดงนน เศรษฐและชนชนสงเทานนทจะทองเทยวได จนกระทงธรกจขนสง มปรมาณเพมมากขนและมราคาถกลงกวาเดม ผเดนทางจงเสยคาใชจายนอยกวา นอกจากนนธรกจขนสงทเกดขนนบวนจะมความหลากหลายเพอใหบรการสำาหรบชนทกชน เชน ธรกจการบนนอกจากจะมระดบชนตางๆ ในเครองบนตงแตระดบชนประหยดจนถงชนหรหราแลว ยงมสายการบนตนทนตำาทขายในราคาไมแพง และบางชวงเวลายงมราคาพเศษเพอสงเสรมการขายอกดวย 5. แหลงทองเทยวโดยเฉพาะเกาะตางๆ หรอสถานททองเทยวทเขาถงยากการเดนทางโดยเครองบนจะรวดเรวและประหยดเวลามากขนโดยความจำาเปนพนฐานการพฒนาระบบคมนาคมจะตองพฒนาระบบการขนสงทางบกใหมประสทธภาพและสอดคลองกบแผนการใชทดนเปนสงทจำาเปนกอน อนจะกอประโยชนตอการพฒนาระบบคมนาคม และการทองเทยวดงน 1) สามารถเปนตวกำาหนดและการวางแผน ตลอดจนการจดสรรงบประมาณสำาหรบระบบเสนทางเดนรถสายหลกได 2) กอใหเกดการเชอมโยงระหวางศนยกลางการทองเทยวหลกและแหลงทองเทยวตางๆ 3) สามารถจดระบบขนสงทางบกประเภทตางๆ ตามลำาดบความสำาคญไดอยางเหมาะสม 4) ทำาใหเกดเสนทางเขาถงพนทใหมๆ รวมทงการเขาถงแหลงทองเทยวไดงายขน และกอใหเกดการเชอมโยงของสถานททองเทยวตางๆ ไวดวยกนการบรการขนสงในเชงพาณชย สวนใหญจะเกยวของกบการขนยายผโดยสารและสนคาจากจดหนงไปยงอกจดหนง แตการขนสงทนบวามอทธพลกบทองเทยวโดยตรงกคอ การขนสงผโดยสาร การขนสงนกทองเทยว ซงอาจแบงออกตามรปแบบการขนสงได 4 ประเภท คอ การขนสงทางบก(Land Transportation) การขนสงทางนำา(Water

Transportation) การขนสงทางอากาศ(Air Tran- sportation) และการขนสงทางทอ(Tube Transportation) แตหากจะมองในภาพการเดนทางทองเทยวการขนสงจะหมายถงการขนสงทางรถยนต ขนสงทางรถไฟ ขนสงทางเรอและขนสงทางอากาศ ดงรายละเอยดตอไปน1. การขนสงดวยรถยนต 1.) ประเภทของรถยนต รถยนตโดยสาร ในประเทศไทยรถยนตทใหบรการเพอการทองเทยว(ไมนบรถสวนตว) แบงออกเปน 2 ประเภท คอ รถยนตโดยสารสาธารณะ เชนรถประจำาทาง รถยนตโดยสารแทกซ และรถยนตบรการ เชนรถเชาขนาดตางๆ 2.) เสนทางถนน เปนเสนทางสำาหรบรถยนตโดยสารวงบรการไปยงสถานทตางๆ รฐบาลทกประเทศไดเลงเหนความสำาคญของถนน จงไดใชงบประมาณจำานวนมากในการพฒนาถนนเชอมทองถนตางๆ เพอใหประชาชนสามารถเดนทางไปมาหาสตดตอกนได และยงผลประโยชนถงนกทองเทยวใหสามารถเดนทางไปยงแหลงทองเทยวในจงหวดตางๆ การกำาหนดเสนทางหลวงหลกเปนหมายเลขประจำาโดยใชตวเลข 1 หลก เพอความสะดวกแกผใชเสนทางระหวางการเดนทาง โดยแบงออกเปน 4 สาย ดงตอไปน ทางหลวงหมายเลข 1 เปนเสนทางหลวงสายเหนอชอถนนพหลโยธน(เดมชอถนนประชาธปไตย) มจดเรมตนจากอนสาวรยชยสมรภมไปสนสดทจงหวดเชยงราย รวมระยะทาง 845 กโลเมตร ทางหลวงหมายเลข 2 เปนเสนทางหลวงตะวนออกเฉยงเหนอชอมตรภาพ โดยแยกจากเสนทางหลวงหมายเลข 1 ทจงหวดสระบร ไปสนสดทจงหวดหนองคาย รวมระยะทาง 408 กโลเมตรทางหลวงหมายเลข 3 เปนเสนทางหลวงสายตะวนออกชอถนนสขมวท มความยาว 315 กโลเมตร ไปสนสดทจงหวดตราด

ทางหลวงหมายเลข 4 เปนเสนทางหลวงสายใตชอถนนเพชรเกษม จากกรงเทพมหานครไปสนสดทอำาเภอสะเดา จงหวดสงขลา รวมระยะทาง 1,305 กโลเมตร3.) สถานขนสงผโดยสาร การคมนาคมขนสงทางรถยนตอาศยสถานขนสงผโดยสาร เปนจดรวบรวมผโดยสารกอนการออกเดนทางตามตารางเวลาทกำาหนดไว สถานขนสงนมหนาทสำาคญคอ เปนสถานทใหผโดยสารขนลงรถยนตโดยสาร เชอมโยงระหวางรถยนตโดยสารในระบบเดยวกนหรอตางระบบ รวบรวมปรมาณผโดยสาร เพอคอยขนรถยนตโดยสาร ตามเสนทางทมการขนสง เปนสถานทรถยนตเขาไปจอดเพอรบสงผโดยสาร แวะพกเพอพกรถหรอซอมบำารง สถานขนสงสายเหนอและอสานแตกจะมรถวงไปฝงตะวนตกและตะวนออกบาง จะอยทหลงสวนจตจกรบรเวณ กม.11 เรยกวา สถานขนสงหมอชต(ใหม) สถานขนสงผโดยสารภาคกลาง(ฝงตะวนออก) และภาคตะวนออกจะอยทถนนสขมวท เรยกวาสถานขนสงเอกมย และสถานขนสงผโดยสารภาคกลาง(ฝงตะวนตก) ภาคตะวนตกและภาคใต อยบรเวณถนนบรมราชชนน จะเรยกวาสถานขนสงสายใต(ใหม)2. การขนสงดวยรถไฟ การใหบรการขนสงผโดยสารดวยรถไฟของประเทศไทยอยในระบบเศรษฐกจแบบผกขาดโดยการรถไฟแหงประเทศไทย(รฟท.) ซงเปนรฐวสาหกจทไดรบใบอนญาตประกอบการขนสงผโดยสารดวยรถไฟทวทงประเทศไทย โดยเสนทางการขนสงผโดยสารดวยรถไฟของการรถไฟแหงประเทศไทยเกอบทงหมดเปนการใหบรการขนสงผโดยสารระหวางเมองในประเทศไทย การขนสงผโดยสารดวยรถไฟระหวางเมองของประเทศไทย เปนการใหบรการขนสงผโดยสารของการรถไฟแหงประเทศไทย เสนทางทการรถไฟฯ

เปดเดนรถเฉพาะสายใหญ(ไมรวมสายแมกลอง) มความยาวรวมทงสน 4,443 กโลเมตร การขนสงผโดยสารดวยรถไฟทใหบรการนกทองเทยวระหวางเมองตางๆ ของประเทศไทยสามารถจำาแนกตามภมภาคไดดงตอไปน สายเหนอ เรมจากกรงเทพฯ ไปชมทางบานภาช จงหวดพระนครศรอยธยาขนไปทางเหนอ สถานปลายทางทจงหวดเชยงใหม ระยะทางประมาณ 751 กโลเมตร สายตะวนออกเฉยงเหนอ เรมจากกรงเทพฯ แลวแยกเปน 2 สาย สายหนงไปยงสถานปลายทางทจงหวดอบลราชธาน ระยะทางประมาณ 575 กโลเมตร สวนอกสายหนงแยกจากสถานจงหวดนครราชสมา ไปสถานปลายทางทจงหวดหนองคาย รวมระยะทางประมาณ 624 กโลเมตร สายแมกลอง เรมจากวงเวยนใหญไปมหาชย จงหวดสมทรสาคร แลวไปสดสายแมกลองจงหวดสมทรสงคราม รวมระยะทางประมาณ 60 กโลเมตร การรถไฟแหงประเทศไทยไดจดขบวนรถโดยสารบรการขนสงผโดยสารระหวางเมองไว 4 ประเภท คอ ประเภทท 1 ขบวนรถดวน (express train) สำาหรบใหบรการผโดยสารชนท 1 และชน 2 และทางขบวนอาจมรถนงชน 3 ไวบรการตามความเหมาะสม ประเภทท 2 ขบวนรถเรว (rapid train) ปจจบนจะใหบรการผโดยสารชน 2 และชน 3 เทานน การใชบรการขบวนรถดวนหรอขบวนรถเรว ผใชบรการจะตองเสยคาธรรมเนยมรถดวนหรอรถเรวเพมขนนอกเหนอจากคาโดยสารตามชนทนง และถาหากตองการใชบรการรถนอนหรอรถปรบอากาศกตองเสยคาธรรมเนยมเพม ประเภทท 3 ขบวนรถธรรมดา(Ordinary Train) โดยทวไปจะบรการผโดยสารชนท 3 เทานน และประเภทท 4 ขบวนรถดเซลราง ซงเปนขบวนรถทสามารถขบเคลอนไดดวยตนเองโดยไมตองมหวรถจกรลากจง

สายตะวนออก เรมจากกรงเทพฯ ไปทางภาคตะวนออกถงสถานปลายทางทอำาเภออรญประเทศ จงหวดสระแกวรวมระยะทางประมาณ 255 กโลเมตร สายใต เรมจากกรงเทพฯ เลยบฝงตะวนตกของแมนำาเจาพระยา ไปยงสถานปลายทางทปาดงเบซาร ระยะทางประมาณ 990 กโลเมตร และอกสายหนงจากกรงเทพฯ ไปยงสถานชมทางหาดใหญถงสถานปลายทางทสไหงโกลก รวมระยะทางประมาณ 1,159 กโลเมตร สายตะวนตก เรมจากกรงเทพฯ ไปสดปลายทางทจงหวดสพรรณบร ระยะทางประมาณ 157 กโลเมตร และอกสายหนงจากกรงเทพฯ ไปสดปลายทางทจงหวดกาญจนบร รวมระยะทางประมาณ 210 กโลเมตรการขนสงผโดยสารทางรถไฟฟา การขนสงผโดยสารทางรถไฟฟานนบเปนการขนสงประเภทเดยวกบรถไฟเนองจากใชระบบรางเหมอนกน ในประเทศทเจรญแลวจะไดรบความนยมอยางมากเนองจากสะดวกรวดเรว สำาหรบประเทศไทยเพงจะมการขนสงทางนเกดขนเมอไมนาน และมเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร และในอนาคตอนใกลกจะขยายพนทบรการไปยงเขตจงหวดทมพนทตดตอ โดยการขนสงทางรถไฟฟาปจจบนมผใหบรการอย 2 บรษท คอ บรษทระบบขนสงมวลชนกรงเทพ จำากด (มหาชน)หรอรถไฟฟา BTS ใหบรการรถไฟลอยฟา และบรษทรถไฟฟากรงเทพ จำากด (มหาชน)หรอรถไฟฟามหานคร ใหบรการรถไฟฟาใตดน รถไฟฟาทงสองประเภทเหมาะสำาหรบการเดนทางทตองการหลกเลยงการจราจรทหนาแนน ตองการความรวดเรวเหมาะสำาหรบการเดนทางแวะชอปปง และเทยวชมเมอง 1. รถไฟฟา BTS รถไฟฟาบทเอส(รถไฟลอยฟา) ดำาเนนการโดย บรษทระบบขนสงมวลชนกรงเทพ จำากด (มหาชน) มสำานกงานใหญตงอยท อาคารบทเอส เลขท 1000 ถนนพหลโยธน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 02-617-7300 โครงการระบบขนสง

มวลชนกรงเทพมหานคร เปนโครงการทรฐใหสมปทานแกเอกชน เพอสรางและประกอบการระบบขนสงมวลชน วงบนทางยกระดบ 2 สายในกรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงค เพอชวยบรรเทา ปญหาการจราจร ในกรงเทพมหานคร และเพอใหประชาชนมทางเลอกในการเดนทาง ทมประสทธภาพ2. การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย หรอชอเดมคอ รถไฟฟามหานคร หรอบรษทรถไฟฟากรงเทพ จำากด(มหาชน)ใหบรการรถไฟฟาใตดน บรษทรถไฟฟากรงเทพ จำากด กอตงเมอวนท 18 กมภาพนธ 2541 โดยมกลมบรษท ช.การชาง เปนผถอหนรายใหญ เพอเขารวมประมลสมปทานโครงการระบบขนสงมวลชนดวยรถไฟฟาใตดนรายแรกของประเทศไทย ในฐานะผออกแบบ ผลต จดหา ตดตง ทดสอบ และใชงานอปกรณงานระบบ เพอดำาเนนการและบำารงรกษาระบบรถไฟฟา บรษทรถไฟฟากรงเทพ จำากด ถอเปนผใหบรการรถไฟฟาใตดนสายแรกของประเทศไทย โดยไดรบความเชอมนใหเปนผรบสมปทานการใหบรการเดนรถ โครงการรถไฟฟามหานครสายเฉลมรชมงคล จากการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย เมอวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2543 ในการจดเกบรายไดคาโดยสารรวมทงการดำาเนนกจกรรม และการพฒนาเชงพาณชย ซงรวมถงการโฆษณา และการใหเชาพนทในโครงการโดยมอายสมปทานเปนระยะเวลา 25 ป และตอมาไดจดทะเบยนเปนบรษทมหาชน บรษท รถไฟฟากรงเทพ จำากด(มหาชน) มงหวงจะพฒนาบรการสาธารณปโภค พนฐานของประเทศใหดขน และเชอมนวาการเดนทางโดยรถไฟฟาใตดนจะเปนรปแบบการเดนทางในอนาคต ซงชวยพฒนาคณภาพชวตของคนเมองและชวยประหยดการใชทรพยากรของชาต3. การขนสงผโดยสารทางเรอ

ปจจบนการขนสงผโดยสารทางเรอไดลดความสำาคญลง เนองจากประชาชนไมนยมเดนทาง เพราะตองใชเวลาในการเดนทางนานกวาการขนสงผโดยสารประเภทอน อกทงการขนสงผโดยสารทางเรอ สามารถทำาไดเฉพาะในบรเวณทมทางนำาตามธรรมชาต หรอเปนทางนำาทมนษยทำาขน เชน มหาสมทร ทะเล ทะเลสาบ แมนำาและคลองตางๆ เปนตน แตการขนสงทางเรอมบทบาทสำาคญในการขนสงสนคาระหวางประเทศมากกวาทางอนๆ เนองจากสามารถขนสนคาไดครงละมากๆ ยานพาหนะทางนำาทใชในการขนสงมหลายประเภท เชน แพ แพขนานยนต เรอหางยาว เรอเฟอร เปนตน ปจจบนเรอมราคาแพงมาก โดยเฉพาะเรอเดนสมทรเพราะมขนาดใหญ ใชเทคโนโลยการผลตสง การขนสงผโดยสารดวยเรอในประเทศไทย ใหบรการใน 2 รปแบบ ดงตอไปน การขนสงผโดยสารดวยเรอในเขตกรงเทพมหานคร การขนสงผโดยสารดวยเรอในกรงเทพฯ ปจจบนไดลดบทบาทลงอยางมาก เนองจากการขนสงดวยรถยนตไดพฒนาขนมาก ประชาชนจงใหความสนใจตอการขนสงดวยรถยนตเปนหลก ซงในอดตการขนสงดวยเรอถอเปนหวใจสำาคญของการเดนทางในกรงเทพฯ เนองจากกรงเทพฯ มแมนำาลำาคลองเชอมตอกนจำานวนมาก จนไดรบการขนานวา เวนสตะวนออก แตปจจบนมการ“ ”ถมคคลองเพอสรางถนนและขยายถนนในการพฒนาประเทศใหเขาสความทนสมย การขนสงดวยเรอในกรงเทพฯ จงเหลอเพยง 3 ระบบ คอเรอโดยสารขามฟากแมนำาเจาพระยา เรอดวนเลยบแมนำาเจาพระยา และเรอหางยาวการขนสงผโดยสารดวยเรอระหวางเมอง การขนสงผโดยสารดวยเรอระหวางเมองทใหบรการเพอการทองเทยว สวนใหญเปนธรกจเรอโดยสารทองเทยว(Ferry) ทใหบรการรบสงนกทองเทยวระหวางฝงกบเกาะหรอระหวางเกาะกบเกาะทเปนแหลงทองเทยวสำาคญ ในทนจะขอกลาวถงเรอ

โดยสารทองเทยวทสามารถบรรทกผโดยสารไดคราวละไมนอยกวา 200 คน มเสนทางเดนเรอประจำา ทงนหากพจารณาจากเสนทางการเดนเรอ สามารถแบงไดเปน 2 กลมเสนทาง คอ - เสนทางตามหมเกาะจงหวดสราษฎธาน มผประกอบการทสำาคญจำานวน 2 รายคอ บรษทราชาเฟอรร จำากด ใหบรการเดนเรอขนสงผโดยสาร สนคาและรถยนตในเสนทางระหวางอำาเภอดอนสก(สราษฎธาน) กบเกาะสมย เสนทางระหวางอำาเภอดอนสกกบเกาะพะงน และเสนทางระหวางหมเกาะสมยกบเกาะพะงน และบรษทซทรานเฟอรร จำากด ใหบรการเดนเรอขนสงผโดยสาร สนคาและรถยนตในเสนทางระหวางอำาเภอดอนสกกบเกาะสมย - เสนทางหมเกาะในจงหวดตราด ในปจจบนมผประกอบการทสำาคญจำานวน 3 รายใหบรการเดนเรอระหวางแหลมงอบกบเกาะชาง ไดแก บรษทเกาะชางเฟอรร จำากดใหบรการเดนเรอจากทาเรอแหลมงอบไปยงกบเกาะชาง(ทาเทยบเรอดานเกา) บรษทเฟอรรเกาะชาง จำากด ใหบรการเดนเรอจากทาเรออรณ(อาวธรรมชาต-ฝงแหลมงอบ) ไปยงเกาะชาง(ทาเทยบเรออาวสปปะรด) และบรษททาเรอเซนเตอรพอยต จำากด ใหบรการเดนเรอเฟอรรจากทาเทยบเรอเซนเตอรพอยต(ฝงแหลมงอบ) ไปยงเกาะชาง(ทาเทยบเรอคาบานา) สวนเรอโดยสารทองเทยวฝงทะเลอนดามนม 1 เสนทางคอ - เสนทางตามหมเกาะและจงหวดชายฝงอนดามน ปจจบนมผประกอบการทสำาคญ 6 ราย ไดแก บรษท อนดามนเวฟมาสเตอร จำากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอประมงภเกตไปยงเกาะพพ (อาวตนไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 250 คน บรษทพพมารน จำากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอ รษฎา(ภเกต) ไปยงเกาะพพ(อาวตนไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 200 คน บรษทซทรานแทรเวล จำากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอไทยซาโก(ภเกต) ไปเกาะพพ (อาวตนไทร) ดวยเรอขนาด

บรรทกประมาณ 250 คน บรษทพาราไดซ ครยซ จำากด ใหบรการเดนเรอโดยสารจากทาเรอรษฎา(ภเกต) ไปเกาะพพ(อาวตนไทร) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 280 คน และบรษทไทยเฟอรรเซนเตอร จำากด ใหบรการเดนเรอโดยสารระหวางประเทศจากทาเรอดานศลกากรตำามะลง(สตล) ไปเกาะลงกาว(ประเทศมาเลเซย) ดวยเรอขนาดบรรทกประมาณ 90-200 คน4. การขนสงทางเครองบน ในป ค.ศ.1914 เทคโนโลยการบนไดพฒนาอยางมากจนสามารถสรางเครองบน ซงไดกลายเปนหนงในยทโธปกรณสำาคญในสงครามโลกครงท 1 เมอสงครามสนสดลงในป ค.ศ.1918 รฐบาลสหรฐฯไดมอบบทบาทสำาคญแกอตสาหกรรมการบนคอ การขนสงจดหมาย ภายในเวลาเพยงไมกเดอน การบรการขนสงจดหมายทางอากาศไดกลายเปนงานหลกขององคการขนสงทางไปรษณยของสหรฐฯ จากความสำาคญของการดำาเนนงานโดยรฐบาล ทำาใหนกธรกจมองเหนชองทางทำากำาไรจากการขนสงไปรษณยทางอากาศ พวกเขาจงขอความสนบสนนจาก Clyde Kelly ซงเปนสมาชกรฐสภาของ Penn Sylvania และจากความพยายามของทานไดทำาใหเกดพระราชบญญตวาดวยการขนสงไปรษณยทางอากาศขนในป ค.ศ.1925 พระราชบญญตนสงผลใหการขนสงไปรษณยทางอากาศไดดำาเนนการโดยภาคเอกชนแทนภายใตระบบการประมลแขงขน หนงในผทชนะการประมลคอ Mr. Walter T. Varney ซงไดเปดบรการไปรษณยทางอากาศในบรเวณระหวาง Pasco, Wash., Elko และ Nev. ในวนท 6 เมษายน ค.ศ.1926 ซงวนดงกลาวถอวาเปนจดเรมตนทแทจรงของการขนสงทางอากาศในเชงพาณชยในสหรฐฯ

โดยการขนสงทางอากาศ ในสวนทเกยวของกบการทองเทยวมองคประกอบหลก 2 สวนคอทาอากาศยานระหวางประเทศ กบการบรการของสายการบนนานาชาต 1. ทาอากาศยานระหวางประเทศ มบทบาทและหนาทเกยวของกบการขนสงผโดยสาร อนไดแก 1) มบทบาทเสมอนประตเขาออกของนกทองเทยว จงตองมการบรการขนสงผโดยสาร อนไดแก สะดวกดานตางๆ ทจะทำาใหนกทองเทยวเกดความรสกประทบใจ 2) การตกแตงทาอากาศยานใหสะทอนถงเอกลกษณและวฒนธรรมของประเทศ รวมทงสรางความอบอนเพอตอนรบนกทองเทยว เชน การตดปายตอนรบนกทองเทยว มพนกงานตอนรบทยมแยมและพรอมทจะใหความชวยเหลอ เปนตน 3) มระบบการขนสงกระเปาของผโดยสารทรวดเรว และถกตอง 4) มระบบการขนสงระหวางทาอากาศกบสถานขนสงในพนท หรอกบทพกในพนททสะอาดและรวดเรว 5) มสถานทใหบรการขอมลขาวสารการทองเทยว หรอบรการนำาเทยว ทพกแรม บรการรถเชาและการแลกเปลยนเงนตรา สำาหรบประเทศไทย หนวยงานทดแลทาอากาศยานระหวางประเทศคอ บรษท ทาอากาศยานไทย จำากด (มหาชน) เดมใชชอวา การทาอากาศยานแหงประเทศไทย หรอ ทอท. เปนรฐวสาหกจสงกดกระทรวงคมนาคม โดยเรมดำาเนนการตงแตวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ.2522 ทอท. และไดแปลงสภาพเปนบรษทภายใตนโยบายการแปรรปรฐวสาหกจไทย โดยไดจดทะเบยนเปนนตบคคลชอ บรษท ทาอากาศยานไทย จำากด“ (มหาชน)” และปรบตราสญลกษณใหม แตชอยอของบรษทยงคงใช ทอท“ .”เชนเดม สวนชอภาษาองกฤษคอ Airports of Thailand Public Company

Limited และใชชอยอวา AOT ตงแตวนท 30 กนยายน พ.ศ.2545 เปนตนมา ปจจบน ทอท.เปนผบรหารงานทาอากาศยานระหวางประเทศ สำาหรบตำาแหนงทตงภมศาสตรของประเทศไทย ถอไดวาประเทศไทยตงอยในทำาเลทสามารถเปนศนยกลางการบนของภมภาคเอเชยใตซงทำาใหประเทศไทยไดเปรยบในดานทตงทางภมศาสตรซงสอดคลองกบรายงานการวจยของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยและจฬาลงกรณมหาวทยาลย(2543) ทพบวาบรการขนสงทางอากาศเปนบรการขนสงทางอากาศเปนบรการทประเทศไทยเปนผไดเปรยบดานแหลงทตง ซงเปนจดศนยกลางของสายการบนทจะบนไปยงประเทศตางๆ ได รวมทงประเทศไทยยงไดรบผลพลอยไดจากการเปนแหลงทองเทยวทสำาคญในภมภาคเอเชย2. การบรการของสายการบนนานาชาต ปจจยหนงทสงเสรมการขยายตวของตลาดนก ทองเทยวชาวตางชาต คอ การมบรการของสายการบนนานาชาตทมายงประเทศทเปนแหลงทองเทยว โดยตวการสำาคญทกำาหนดจำานวนนกทองเทยวตางชาตทใชบรการของการบนระหวางประเทศคอ ตารางการบน ความถของเทยวบน จำานวนนงบนเครองบนทอยในเสนทางการบน สดสวนทนงบนเครองทมงสจดทองเทยวทสำาคญ เสนทางของสายการบนและการเชอมโยงเมองทเปนศนยกลางการขนสงทางอากาศ ระยะเวลาการเดนทาง คาโดยสาร จดเรมตนและปลายทาง ตลอดจนการตดสนใจเลอกสายการบน สำาหรบประเทศไทย บรษท การบนไทย จำากด(มหาชน) เปนอกหนวยงานหนงทมบทบาทสำาคญตออตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทย เนองจากเปนสายการบนแหงชาตทดำาเนนการดานการพาณชยทงในประเทศและระหวางประเทศ การบนไทยมภารกจหลกคอการใหบรการขนสงทางอากาศอยางครบวงจรทงภายในและระหวางประเทศ โดยคำานงถงความ

ปลอดภย ความสะดวกสบาย ความพงพอใจของลกคาและบรหารธรกจอยางมประสทธภาพ โปรงใส โดยเฉพาะอยางยงภารกจสำาคญทสดคอ ความรบผดชอบตอประเทศในฐานะเปนสายการบนแหงชาต โดยรวมสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวรวมกบกระทรวงการทองเทยวและกฬาอยางตอเนอง ปจจบนการบนไทยมเครอขายเสนทางการบนทใหบรการครอบคลมเครอขายเสนทางบนกวา 62 จดบน ใน 35 ประเทศ และจะขยายเสนทางอก เพอรองรบยทธศาสตรเสรมสรางประเทศไทยใหเปนศนยกลางการบนหลกของภมภาคเอเชย นอกเหนอจากการบรการของสายการบนระหวางประเทศแลว การบรการสายการบนภายในประเทศกเปนปจจยสำาคญเชนกน ซงในหลายประเทศมการพฒนาระบบเครอขายการบนภายในประเทศทดและมประสทธภาพ สำาหรบประเทศไทย ปจจบนเรมมสายการบนของเอกชนเขามาสธรกจการบนมากขน ซงในอดตจะมเพยงสายการบนไทย ซงเปนสายการบนแหงชาต และสายการบนบางกอกแอรเวย ของบรษทการบนกรงเทพ จำากด เทานน โดยสายการบนเหลานจะทำาการบนทงในและตางประเทศ และในอดตสายการบนเอกชนไมสามารถทำาการบนในเสนทางทสายการบนไทยทำาการบนอยได แตในปจจบนรฐบาลมนโยบายเปดเสรดานการบน จงมผประกอบการเอกชนเขามาสธรกจการบนมากขน โดยสายการบนเอกชนสามารถทำาการบนในเสนทางเดยวกนกบสายการบนไทยได และยงมสายการบนตนทนตำาเกดขนอกหลายสายการบน เชน โอเรยนไทย นกแอร และไทยแอรเอเชย จำากด แสดงใหเหนวาผลประโยชนทางเศรษฐกจจากอตสาหกรรมการทองเทยว จำาเปนตองอาศยเครอขายทางการบนในการรองรบการเตบโตและการกระจายตวของการทองเทยว นอกจากน ภาคเอกชนควรจะไดรบการสนบสนนพฒนาบรการดานสายการบนทมความปลอดภย และมความนาเชอถอเพอสงเสรมการทองเทยวของประเทศและภมภาค

สายการบนเปนอตสาหกรรมทมอทธพลในระบบการคมนาคมขนสงเปนอยางมาก มการขนสงดวยวธนมากกวา 92 % ซงมแผนการทจะขยายการทองเทยวใหพฒนาขนโดยคำานงถงความเพยงพอของการขนสงทางอากาศเปนหลก การทจะมเทยวบนถมากหรอไมนนจะตองขนอยกบขนาดและรปแบบของเครองบนเปนสำาคญ การบรการบนเครองบนกเปนพนฐานสำาคญทจำาเปนทนกทองเทยวจะบอกกนปากตอปากไดอยางด6. ธรกจหรอแหลงนนทนาการเพอการทองเทยว(Commercial Recreation Tourism) หมายถง ธรกจทเกยวของกบกจกรรมและการบรการเพอตอบสนองความตองการ หรอวตถประสงคในการเดนทางของนกทองเทยว ซงจะไดผลกำาไรจากการใหบรการ การเขารวมกจกรรมหรอชมการแขงขนกฬา การเขารวมการแขงขนและเลนกฬา การใชบรการศนยสขภาพ(Fitness Center) การฟ นฟสขภาพจากสถานทแหลงธรรมชาต การเขารวมกจกรรมกฬาผจญภย รวมทงการจดประชม อบรม สมมนาเกยวกบการกฬา เปนตน ธรกจหรอแหลงนนทนาการในการทองเทยวมกจะดำาเนนการโดยภาคเอกชนแตกมไมนอยทรฐบาลเปนเปนผจดสรางเพอใหผคนมาพกผอนหยอนใจ

ความสำาคญของธรกจหรอแหลงนนทนาการในการทองเทยว ธรกจหรอแหลงนนทนาการเพอการทองเทยวเปนธรกจหรอแหลงทองเทยวพกผอนหยอนใจอกรปแบบหนงทใหประโยชนโดยตรงตออตสาหกรรมการใหบรการนกทองเทยวใหครบวงจรตลอดระยะเวลาสำาหรบการไดเดนทางทองเทยว ในทนจะสรปความสำาคญของธรกจหรอแหลงนนทนาการในการทองเทยว ดงน

1) เปนธรกจหรอแหลงบรการดานการพกผอนหยอนใจและความบนเทง ทสนองตอบความตองการของประชาชนและนกทองเทยว 2) เปนการเสรมการบรการใหนกทองเทยวทมจดประสงคอนทไมใชเดนทางเพอการพกผอนหรอเพอสขภาพ เชน การเดนทางเพอเยยมญาต เพอธรกจและเพอการประชมสมมนา เพราะเมอวางเวนจากภารกจดงกลาวสามารถใชบรการดานนนทนาการในแหลงทองเทยวนน ซงเปนกจกรรมเสรมการทองเทยวททำาใหเกดรายไดจากนกทองเทยวอกทางหนง 3) เปนธรกจหรออตสาหกรรมทมแนวโนมขยายตวมากขน และใหผลตอบแทนสง เนองจากประชาชนตองการแหลงพกผอนหยอนใจและเลนกฬามากขน เนองจากสภาพสงคมทเปลยนไป ทำาใหมนษยตองแสวงหาการพกผอนหยอนใจเพมมากขน 4) เปนการแบงภาระการจดบรการนนทนาการภาครฐ ซงปจจบนไมเพยงพอตอความตองการของประชาชน 5) เปนทางเลอกอกทางหนงสำาหรบประชาชนทตองการพกผอนหยอนใจจากกจกรรมนนทนาการรวมทงนกทองเทยว ประเภทและรปแบบของธรกจแหลงนนทนาการ ธรกจนนทนาการเปนการประกอบธรกจบรการเพอการพกผอนหยอนใจและใหความบนเทงสำาหรบผใชบรการหรอนกทองเทยวนกวชาการไดแบงประเภทของธรกจนนทนาการไวหลายรปแบบ ดงน ประเภทธรกจหรอแหลงนนทนาการจาแนกตามสถานทนนทนาการ ดดแปลงจากแนวคดของชบบและชบบ(Chubb and chubb, 1981) ไดแบงประเภทธรกจนนทนาการตามสถานทเปน 10 ประเภท ไดแก1.1 ศนยการคา ปจจบนศนยการคาถอเปนแหลงนนทนการทสำาคญของสงคมเมอง เพราะผเขาไปใชบรการนอกจากจะมวตถประสงคเพอซอสนคาแลว ยงเปนการพกผอนและซอสนคาทจดไวสวยงาม รวมทงยงเปนแหลง

ศนยรวมความบนเทง รานอาหาร และบรการนนทนาการประเภทอนอกมากมาย 1.2 ภตตาคาร รานอาหารและเครองดม เปนแหลงนนทนาการทใหการบรการดานอาหาร เครองดม และเปนแหลงพกผอน โดยเฉพาะรานอาหารและเครองดมทมลกษณะเปนธรกจสวนหนง ซงรานอาหารประเภทนจะเปนสถานทรบประทานอาหารและพกผอนไปดวยในตว เชน สกเอมเค รานแมคโดนลด เปนตน เพอเปนการสรางแรงจงใจของครอบครวในการยอมรบความสขจากการรบประทานอาหาร และความสนกบนเทงททางรานจดกจกรรมสำาหรบเดก เชน เครองเลน การวาดรป ระบายส ระหวางรบประทานอาหาร เปนตน 1.3 ศนยรวมทางสงคม เปนสถานททเปนศนยกลางทางสงคม สำาหรบจดกจกรรมนนทนาการซงอาจจะจดเปนครงคราวหรอจดเปนประจำา เชน ศนยแสดงออกรานขายของ กจกรรมการแสดงและศลปหตถกรรม ศาลาประชาคม ศาลาเทศบาล ซงเปนสถานทสำาหรบจดกจกรรมนนทนาการสำาหรบประชาชนได 1.4 อทยานสวนสนก เปนสถานททสรางขนสำาหรบใหบรการดานความสนกสนานเพลดเพลน ประกอบดวยเครองเลน เกมส มการใหบรการดานอาหารและเครองดมสำาหรบบรการนกทองเทยวหรอผใชบรการ 1.5 พพธภณฑ เปนสถานทแสดงความเปนมาของศาสตรสาขาตางๆ ทไดรวบรวมไวเพอเปนแหลงความรและความเขาใจเรองราวตางๆ รวมทงศลปวฒนธรรมและความเปนมาของสงทนำามาแสดง พพธภณฑจงเปนแหลงนนทนาการทใหทงการศกษาและความเพลดเพลน รวมทงการปลกฝงทศนคตเชงอนรกษและหวงแหนใหผเขาชมอกดวย เชน พพธภณฑสถานแหงชาต พพธภณฑวทยาศาสตร และพพธภณฑการกฬาแหงชาต เปนตน

1.6 สวนหยอมและสวนพกผอน มลกษณะเปนการจดสวนทมการตกแตงใหสวยงาม โดยทวไปสวนหยอมนยมจดสำาหรบบานหรอชมชนเลกๆ หรอจดเปนสวนพกผอนสาธารณะสำาหรบชมชนขนาดใหญ เพอเปนสถานทพกผอนทมธรรมชาตสวยงามดวยตนไมนานาพนธทมการตกแตงอยางสวยงามสำาหรบประชาชน ซงมทงสวนพกผอนทเปนสาธารณะของหนวยงานภาครฐ เชน สวนลมพน สวนหลวง ร.9 เปนตน นอกจากนยงมสวนพกผอนทเปนของภาคเอกชนทเปดโอกาสใหประชาชนไดเขาไปพกผอน ซงมทงทตองเสยคาใชจายและไมตองเสยคาใชจาย เชน สวนนงนช สวนสดา และสวนสามพราน เปนตน สวนพกผอนบางแหง นอกจากจะมตนไมนานาชนดแลว บางแหงยงมพนธสตวบก สตวนำา และสตวปก ประเภทสวยงาม เพอเปนการสงเสรมใหคนไดมจตสำานกรกธรรมชาตและชวยใหมการอนรกษธรรมชาต เพอเปนมรดกแกสงคมตอไป 1.7 โรงมหรสพหรอโรงละคร เปนสถานทสำาหรบจดการแสดง เชน ละคร การแสดงโชว ภาพยนตรและดนตร ในปจจบนโรงมหรสพมทงเปนของภาครฐและเอกชน การดำาเนนการจะเปนรปแบบทแตกตางกนออกไป ขนอยกบความตองการของชมชนเปนสำาคญ ตวอยางโรงมหรสพทเปนของทางราชการ เชน โรงละครแหงชาต โรงละครหนเลก(โจ หลยส) ศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทย โรงละครกรงเทพ โรงละครกาดสวนแกว จงหวดเชยงใหม เปนตน 1.8 สนามกฬาและศนยออกกาลงกาย เปนสถานทสำาหรบเลนกฬา แขงขนกฬา หรอออกกำาลงกายทมการจดเตรยมอปกรณและสงอำานวยความสะดวกใหพรอมสำาหรบผมาใชบรการ สำาหรบกรณทเปนสนามสำาหรบแขงขนกฬา จำาเปนจะตองมสถานทและสงอำานวยความสะดวกสำาหรบผชมกฬา สถานกฬาและศนยออกกำาลงกายซงเปนแหลงนนทนาการสำาหรบผท

จะออกกำาลงกายและเลนกฬาโดยตรง กบผทตองการชมกฬาเพอเปนการพกผอนหยอนใจ สถานกฬาจงเปนนนทนาการทสามารถตอบสนองความตองการของทง 2 กลมไดในขณะเดยวกน สนามกฬาและศนยออกกำาลงกายมทงสวนทเปนราชการและเอกชน ในการเขาใชบรการจะมการเกบคาใชจายหรอไมตองเสยคาใชจายสำาหรบสมาชก ขนอยกบสถานกฬานนๆ ตวอยางทเปนของภาครฐ เชน สนามกฬาแหงชาตของกรมพลศกษา สนามกฬาหวหมาก และสนามกฬาราชมงคลากฬาสถานของการกฬาแหงประเทศไทย สนามกฬาศนยเยาวชนกรงเทพ(ไทย-ญปน) ของกรงเทพมหานคร และสนามกฬาศนยกฬามหาวทยาลยธรรมศาสตรรงสต เปนตน 1.9 สถานทพก คายพกแรม โรงแรมและรสอรท เปนสถานทพกสำาหรบนกทองเทยวโดยทวไป สถานทพกดงกลาว นอกจากจะมสงอำานวยความสะดวกสำาหรบการพกคางแรมแลว มกจะจดบรการนนทนาการอนๆ ไวดวย เชน รานอาหาร ภตตาคาร สถานทออกกำาลงกาย ดนตร เปนตน 1.10 สวนและฟารม เปนแหลงนนทนาการทดดแปลงการดำาเนนการอาชพการทำาสวนและฟารมปศสตว โดยเปดใหนกทองเทยวเขาไปชมการดำาเนนกจกรรมการผลต ผลผลต นบเปนกจกรรมนนทนาการทไดรบความสนใจอยางมากในปจจบน เชน การทวรสวนผลไม การชมสวนองนและการผลตไวน หรอการชมฟารมโคนมและดอตสาหกรรมผลผลตของฟารมโคนม เปนตน

บทท5ความรเบองตนเกยวกบการจดการโรงแรม

อยางไรเรยกวาโรงแรม

โลกของเราทกวนนแคบลงทกท เนองจากการตดตอสอสารสะดวกและกระทำาไดรวดเรวขน การเดนทางกสะดวกมหลายวธ คอ ทงทางรถ เรอ รถไฟ และเครองบน ซงขนสงผคนทเดนทางไปมาระหวางประทศทวโลก ไมวาจะไปดวยเรองสวนตวหรอธรกจ ในกรณของประเทศไทย มผกลาวกนวาเกอบทกเทยวบนทออกจากสนามบนดอนเมอง จะตองมผโดยสารคนไทยรวมอยดวยเสมอ

ผคนทเดนทางไป ๆ มา ๆ เหลานลวนแตตองใชบรการดานทพก อาหาร และบรการทเกยวของอน ๆ ดวยกนทงนน

ผประกอบกจการดานทพกและอาหารจะศกษาวเคราะหแนวโนมความเปลยนแปลงและการพฒนาใหม ๆ ในวงการเพอใหบรการของตนมมาตรฐานสง มประสทธภาพและราคาไมแพง หลกทสำาคญอยางยงคอ ตองทำาใหโรงแรมและรานอาหารของตนสะดวกสบาย นาเขา นาอย โยทยงรกษาธรรมเนยมปฏบตของโรงแรมทสบทอดมานาน

กฎหมายเกยวกบโรงแรมของประเทศองกฤษไดคำาจำากดความหมายของคำาวา โรงแรม หรอ “ ” hotel วาเปน สถานทซงใหบรการดานอาหาร“

และเครองดมและทพกหลบนอนแกผเดนทางทตองการ มเงนและเตมใจจะจายเงนคาบรการและสงอำานวยความสะดวกตาง ๆ ทจดให”(An establishment offering food and drink and sleeping accommodation if so required to any traveler who appears able and willing to pay for services and facilities provided.)

เพราะฉะนน ตามกฎหมายขององกฤษ โรงแรมจะตองมบรการทงดานอาหารเครองดมและทพกใหแกแขก โยจะตองรบผดชอบตอทรพยสนของแขกทมาพก ตองปฏบตใหถกตองขอบงคบดานสาธารณสขและมาตรการดานความปลอดภย ตลอดจนตองมาตรฐานสงพอดานความสะอาดและสขอนามยดวย

ในขอน กฎหมายไทยคอนขางจะแตกตางกน ตามพระราชบญญตโรงแรม พทธศกราช 2478 ซงยงใชบงคบอยในปจจบน ไดใหคำาจำากดความของคำาวา โรงแรม ในมาตรา “ ” 3 วา

โรงแรม หมายความวา บรรดาสถานททกชนดทจดตงขนเพอรบสนจางสำาหรบคนเดนทางหรอบคคลทประสงคจะหาทอยหรอทพกชวคราว

ซงถาพจารณาตามมาตรน จะเหนวากฎหมายไทยถอวาโรงแรมเปนทพกเทานน ไมตองมบรการดานอาหารและเครองดมกได อกนยหนงคอ ถาเปดบานใหคนเขาพกอาศยเปนการชวคราวโยคดเปนคาเชากถอวา เปน

โรงแรม“ ” แลว

อยางไรกด ในมาตรา 25 ของพ.ร.บ. ฉบบเดยวกนนเอง กลบมบทกำาหนดทเสมอนระบเงอนไขของความเปน โรงแรม เพมเตมจากคำาจำากด“ ”ความขางตนน โดยเขยนไววา

“มาตรา 25 เคหะสถานใดใชเปนบานพก กลาวคอ ใชเฉพาะเปนทรบบคคล ทแระสงคจะไปพกอาศยอยชวระยะเวลานานอยางนอยหนงเดอน โดยผมสทธใหใชมไดขายอาหารหรอเครองดมใด ๆ แกผมาพกเปนปกตธระปรอแกประชาชน ไมถอวาเปนโรงแรมตามความหมายแหงพระราชบญญตน”

เขาใจวากฎหมายตองการกนประเภทบานเชาหรอบานทใหคนเชาอาศยเปนรายเดอน รายปออกจากความเปนโรงแรมตามกฎหมายน โดยมองคประกอบสำาคญ 2 ประการ ไดแกระยะเวลาการเชา (อยางนอย 1 เดอน) และการไมมบรการประจำาดานอาหารและเครองดม ฉะนนจงทำาใหตความไดเปน 2 ลกษณะ คอประการแรก ถาใหเชาบานเปนระยะเวลาตำากวา 1 เดอนบานนนจะมฐานะเปนโรงแรมตามกฎหมาย ประการตอมา ไมวาจะใหเชาบานเปนระยะเวลาสนหรอยาวเพยงใด หากมการจำาหนายอาหารหรอเครองดมเปนประจำา กจะเขาขายเปนโรงแรมไปดวย

คงสบเนองมาจากมาตรานนเอง ทเปนเหตใหเกดทพกประเภทเกสทเฮาส (Guest house) ซงไดบรการดานทพกอยางเดยวขนมากมาย โดยอาศยชองโหวของกฎหมายตรงนเพอจะไดไมตองปฏบตตามขอกำาหนดจกจกมากมายของทางราชการเกยวกบกจการโรงแรม ซงรวมถงเรองภาษดวย และทกวนนเรองเกสทเอาสกยงเปนปญหาททางราชการแกไมตกอย อกทงเปนเรองทผประกอบกจการโรงแรมอยางถกตองถอวาเปนขอเสยเปรยบของตนตลอดเวลา

ในระยะ 10-20 ปทผานมา กจการโรงแรมและหองอาหารมอตราการเตบโตสงมากและขยายตวอยางรวดเรว ไมใชเฉพาะในประเทศไทย แตเปนปรากฏการณทวโลก ทำาใหมความตองการคนทำางานทไดรบการอบรมและผานงานมาจำานวนมากและตลอดเวลา คนทมลกษณะเหมาะกบงานโรงแรม

จงมโอกาสมหาศาลในดานงาน ในประเทศองกฤษประเทศเดยว มคนทำางานในกจการโรงแรมและรานอาหารในปจจบน รวมถงประเทศดวย การทองเทยวไดกลายเปนสนคาสำาคญททำารายไดใหแกประเทศในอนดบตน ๆ ไปแลว

การแบงประเภทโรงแรม

คำาวา โรงแรม หากกลาวโดยความหมายอยางกวาง คอ ในลกษณะ” ”ทเปนทพกทเปดใหคนเขาไปเชาพกเปนการชวคราวแลวกมอยหลายประเภทดวยกน ตงแตแบบเกสทเฮาส (Guest house) โรงแรมขนาดเลก ขนากลาง ขนาดใหญ โรงแรมสำาหรบผเดนทางโดยรถยนต (motel) และโรงแรมประจำาทาอากาศยาน (Airport hotel) เปนตน

ประเภทของแขกทมาพกทำาใหลกษณะและบรรยากาศของแตละโรงแรมแตกตางกนออกไป เชน บางโรงแรมอาจจะมลกษณะคลายบานพกเพราะมแขกจำานวนมากใชเปนทพกอาศยเหมอน ๆ กน ในขณะทบางโรงแรมอาจจะดเปนโรงแรมธรกจเพราะมแขกจะเปนนกธรกจมาใชบรการตลอดเวลา ถาเปนโรงแรมแบรสอรท (resort hotel ) โดยปกตแขกจะเปนนกทองเทยว และมาพกเฉพาะในฤดทองเทยว แตทกวนนโรงแรมประเภทนหลายแหงกจดใหมบรการดานการประชมลกคากมกจะเปนชาวตางประเทศทงทเดนทางมาทองเทยว และ/หรอมาตดตอธรกจ

อนทจรง การจดวาโรงแรมไหนอยในกลมไนนนเปนเรองททำาไดยาก เพราะวากจการโรงแรมมความหลากหลายมาก จงมบางโรงแรมทไมอาจจดเขาไวในกลมใดกลมหนง เพราะมลกษณะบางอยางไมตรงกบขอกำาหนดของแตละกลม อยางไรกดมวธแบงกลมแบบกวาง ๆ เหมอนกน ในทนจะแบงกลมโรงแรมตามขนาด กลมเปาหมายในเชงการตลาด ระดบมาตรฐาน

ของบรการ และลกษณะการบรหารทดำาเนนการโดยเจาของหรอโดยเครอขายโรงแรม โปรดสงเกตวาโรงแรมหนง ๆ อาจจดอยในกลมโรงแรมมากกวา 1 กลม กได

ก.การแบงกลมโรงแรมตามขนาด ขนาดหรอจำานวนหองพกทโรงแรมมอยเปนวธจดกลมหรอแยก

ประเภทโรงแรมไดงาย ๆ วธหนง โดยทวไปนยมกลมโรงแรมออกเปน 4 กลม ตามจำานวนหองพกทมมากนอยกวากนดงน :-

1. ตำากวา 150 หอง

2. 150-299 หอง

3. 300-600 หอง

4. มากกวา 600 หอง

การแบงกลมโรงแรมตามจำานวนหองพกนชวยใหสามารถเปรยบเทยบผลการดำาเนนงานในดานตาง ๆ ระหวางโรงแรมทมขนาดใกลเคยงกนไดงายขน

ข. การแบงกลมโรงแรมตามกลมเปาหมายทางการตลาด โรงแรมสมยใหมจะตองหาทางกำาหนดกลมเปาหมายทางการตลาด

(target markets) หรอกลาวอกนยหนงกคอจะตองกำาหนดวาจะขายใหแกแขกประเภทใดหรอมาจากทไหนซงจำาเปนตองอาศยการวจย ตลอดจนใชเครองมอและกลยทธทางดานการตลาดเขามาชวยเสยกอน แลวจงพยายามเจาะตลาดกลมเปาหมายนน

แนวโนมในระยะหลงน โรงแรมจะกำาหนดหรอเจาะกลมยอยจากตลาดทอยภายในกลมเปาหมายขนาดใหญมากขน และพยายามปรบบรการของ

ตนใหเหมาะกบกลมเปาหมายยอยนน ยกตวอยาง เชน หากกลมเปาหมายใหญเปนแขกจากยโรป กอาจจะเจาะกลมยอยของตลาดยโรป เชนเฉพาะแขกมาจากประเทศกรซ หรอรสเซย เปนตน และพยายามปรบคาบรการตาง ๆใหเหมาะกบแขกทมาจากประเทศเหลานน ซงมความตองการดานบรการทแตกตางจากประเทศอน ๆ ในยโรป การแบงการตลาดออกเปนสวนยอย ๆ น ในภาษาองกฤษเรยกวา Market segmentation ซงในกจการอนๆ กมการดำาเนนการในทำานองเดยวกน เชนในกรณของแชมพสระผม กมการแบงสวนของตลาดใหญของแชมพออกเปนแชมพธรรมดา แชมพผสมครมนวด (แบบทอนวน หรอ 2 In 1) แชมพปรบสภาพแวดลอม แชมพขจดรงแค เปนตน

การแบงสวนตลาดนมผลใหธรกจโรงแรมขยายตวเปนอนมาก โยเฉพาะในกรณของโรงแรมทอยในเครอขายตาง ๆ (hotel chains) ขอยกตวอยางกรณเครอ Marriott ซงในปจจบนใชหลายชอหรอหลายตรา ไดแก Marriott Marquis, Marriott hotel, Marriott Inn, Courtyard by Marriott, Fairfield Inn by Marriott, และ Residence Inn by Marriott แตละชอหรอตรากใชสำาหรบโรงแรมทมลกคากลมใดกลมหนง ขอดของวธนกคอทางเครอสามารถมหลายโรงแรมอยในทองทเดยวกนได เพราะแตโรงแรมรบแขกคนละกลม ไมถอวาเปนการแขงขนกนเอง ขอเสยกคอวาแขกอาจจะเกดความสบสนเพราะไมรวาแตละโรงแรมแตกตางกนตรงไหน

อยางไรกด โรงแรมสวนใหญจะไมกำาหนดกลมเปาหมายเพยงกลมเดยว หากแตมองไวหลายกลม ดงนนในการกำาหนดประเภทโรงแรม จงใชวธดจากกลมเปาหมายหลกเปนเกณฑ

การแบงประเภทของโรงแรมตามกลมเปาหมายทางการตลาดดงกลาวจะสามารถแบงอยางกวาง ๆ ไดดงน:-

1.โรงแรมประเภทธรกจ (Commercial Hotels)โรงแรมประเภทธรกจโดยทวไปจะตงอยในตวเมองหรอเขตทมราน

คา/บรษทธรกจตงอยหนาแนน ซงเปนบรเวณทสะดวกตอการตดตองานของแขกซงเปนนกธรกจ โรงแรมประเภทนมจำานวนโรงแรมมากกวาประเภทอน ๆ และมงขายหองพกแกนกธรกจเปนหลก อยางไรกด นกทองเทยวทมาเปนกรป นกทองเทยวทวไป และกลมประชมสมมนากชอบโรงแรมประเภทนดวยเหมอนกน ในสมยกอนโรงแรมประเภทธรกจนถอวาเปนโรงแรมประเภทพกชวคราว หรอ Transient hotels เพราะระยะเวลาพกของแขก (length of guest stays) สนกวาในโรงแรมประเภทอน

โรงแรมบนยนทรกรงทพ

สวนใหญบรการสำาหนบแขกในโรงแรมประเภทธรกจ จะมหนงสอพมพใหฟร เสรฟกาแฟตอนเชา มโทรศพท โทรทศนระบบเคเบลทว วดโอ บรการใหเชารถ บรการรบ-สง ประชม หองพกแบบหองชด ปละบรการจดเลยง และบางโรงแรมอาจมศนยสขภาพ หองอาบนำา แบบเซานา ฯลฯ

2. โรงแรมประจำาทาอากาศยาน (Airport Hotels)ตงอยใกลกบทาอากาศยาน โดยเฉพาะทาอากาศยานนานาชาต ลกคาสวนใหญจะเปนนก

ธรกจ ผโดยสารเครองบนทจำาเปนตองพกคางคนเพราะมการยกเลกเทยวบนหรอเครองบนมปญหา

ขดของตองเลอนกำาหนดออก หรอผโดยสารทจำาเปนตองพกรอเพอตอเทยวบนอนตลอดจนเจาหนาทสายการบนตาง ๆ โรงแรมประเภทนจะมรถบรการระหวางสนามบนกบโรงแรมและสวนใหญจะมหองประชมเพอบรการแกแขกทเดนทางมาประชมแตไมตองการเสยเวลาในการเดนทางเขาเมอง ซงจะประหยดทงคาใชจายและเวลา

Novotel suvarnabhumi hotel

3.โรงแรมประเภทหองชด (Suite Hotels)นบวาเปนโรงแรมประเภททเพงไดรบการพฒนาขงมาลาสดและ

กำาลงไดรบความนยมอยางมาก โรงแรมประเภทนจะมหองพกทเปนหองชดลวน ๆ คอ เปนหองพกทมหองรบแขกแยกออกจากหองนอน บางแหงกอาจจะมหองครวเลก ๆ ให โดยมตเยนและเครองดมตาง ๆ จดใหพรอมอยภายในหองพกนนเอง การทใหพนทใชสอยภายในหองพกแขกมากขน ทำาพนททแขกใช รวมกนภายในโรงแรมนอยลงกวาปกต

GRAND DIMOND SUITE HOTEL AND CONDOMINIUM

โรงแรมประเภทนรบความนยมจากแขกหลายกลม กลมหนงคอพวกทกำาลงเปลยนทอย ซงใชโรงแรมเปนทพกชวคราว สวนกลมคนทตองเดนทางบอย ๆ กชอบโรงแรมประเภทนเพราะใหคามรสกเหมอนอยบาน

พวกทมาพกผอนกชอบเพราะเหนวามความเปนสวนตวและกสะดวกด สวนคนทำางานทเปนนกบญช ทนายความ หรอนกบรหารกชอบโรงแรมประเภทนตรงทมหองรบแขกอยใกลหองนอน ซงเขาจะใชเปนททำางานหรอรกแขกกได บางโรงแรมถงกบใหบรการอาหารเชาหรอเครองดมฟรในการเลยงรบรองแขกดวย ซงการทไดมโอกาสพบปะผคนบางกเปนสงจำาเปนสำาหรบแขกทพกอยนาน ๆ

4.โรมแรมประเภทพกอาศย (Residential Hotels)ไดแกโรงแรมประเภททใหเชาพงชวงยาวแกแขกทสวนใหญมาพก

คนเดยวโดยมบรการตาง ๆ ทคอนขางจำากดกวาโรงแรมทวๆ ไป โรงแรมประเภทนสวนใหญจะตงอยในประเทศสหรฐอเมรกา แตในระยะหลงนไดรบความนยมลดลง เนองจากมทพกประเภทคอนโดมเนยมและโรงแรมแบบหองชดเขามาแทนทหองพกของโรงแรมประเภทนจะมลกษณะใกลเคยงกบโรงแรมประเภท suite hotels มากทเดยวในทางปฏบต โรงแรมประเภทนกยนดรบแขกทพกชวงสนดวยเชนกน

5.โรงแรมเพอการพกผอน (Resort Hotels)บคคลทตองการไปพกผอน หรอใชเวลาชวงวนหยดพกผอน

ประจำาป จะเลอกไปพกยงโรงแรมประเภท resort hotels ซงจะตงอยใกลภเขา บนเกาะใดเกาะหนง หรอเปนทำาเลซงอยหางไกลชมชน และมทวทศนสวยงาม บรการตาง ๆ ของโรงแรมจะเนนกจกรรมดานบนเทงมากเปนพเศษ เชน จดใหมงานเตนรำา เลนกอลฟ เทนนส ขมา เดนปา สก และการวายนำา โดยเนนใหมบรรยากาศแบบสบาย ๆ และใหแขกเกดตดใจกบกจกรรมทสนกสนานตาง ๆเพอจะไดกลบมาพกอก รวมถงแนะนำาคนอนใหมาพกดวยแบบ ปากตอปาก โรงแรมประเภทนมกจะจางเจาหนาท” ”

ตำาแหนงผอำานวยการฝายสงคม (Social Director) ไวหลายคนเพอคอยวางแผนจดและอำานวยการเกยวกบกจกรรมพเศษตางดงกลาว

โรงแรม CLUB MED MALDIVES

6.โรงแรมประเภทใหบรการทพกกบอาหารเชา (Bed and Breakfast Hotels) บางทกเรยกยอ ๆ วา B & B ประเภทนไดแกบานหรออาคาร

ขนาดเลกทมไมกหอง นำามาดดแปลงเปนทพกคางคนของผเดนทาง เจาของสถานทจะพกอาศยอยในโรงแรมนนเองและเปนผจดการดานอาหารเชาใหแกแขกดวยตนเอง บรการอาหารมออนสวนมากจะไมคอยมบรการให ดวยบรการแบบงาย ๆเชนน ราคาคาหองจงคอนขางจะยอมเยากวาโรงแรมทวไปแขกสวนหนงกชอบโรงแรมประเภทนเพราะรสกวามความเปนกนเองด

SLEEP WITH ME BED AND BREAKFAST AT PHUKET

7.โรงแรมประเภทแบงเวลาและประเภทคอนโดมเนยม (Time –Share and Condominium Hotels)

โรงแรมประเภททกำาลงขยายตวไดแกโรงแรมแบบแบงเวลา (Time –share hotels) ซงมลกษณะเปนการซอความเปนเจาของหองพกเปนบางชวง (purchase the ownership of accommodations for a specific period of time) ซงปกตจะเปนระยะเวลา 1 หรอ 2 สปดาหตอป ในชวงเวลาดงกลาว คนทเปนเจาของจะมสทธครอบครองหองพกของตน ซงสวนใหญกจะเปนหองพกในคอนโดมเนยม เจาของหองอาจจะนำาหองพกของตนไปใหคนอนเชากไดโดยผานบรษททบรหารโรงแรมนนอย โยทบรการตาง ๆ กเหมอนโรงแรมทวไปนนเองทำาใหแขกไมทราบวาทตนมาพกอยนนเปนโรงแรมประเภท Time –share โรงแรมประเภทนจะเปนทนยมมากเปนพเศษในกรณทตงอยในทองทหางไกล ซงเจาของหองอาจจะไปพกเพยงปละ 2-3 สปดาหเทานน วธนจงคมกวา การทจะซอหองไวเปนเจาของคนเดยว

โครงการตกมหาครสงทสดในประเทศไทย

โรงแรมแบบคอนโดมเนยมกคลายคลงกบประเภทแบงเวลา จะตางกนกตรงสภาพความเปนเปนเจาของหอง คอแบบคอนโดมเนยมแตละหองจะมเจาของคนเดยว ในขณะทแบบแบงเวลาจะมเจาของหลายคน ในกรณของคอนโดมเนยมเจาของหองจะบอกผบรหารอาคารวาตนเองจะพกวนไหนบาง และวนทเหลอนอกนนกใหเชาแกบคคลอน

เจาของหองพกของโรงแรมทง 2 ประเภทจะมรายไดเปนคาเชาจากการใหเชาหองพกของตน และจายคาธรรมเนยมแกผบรหารเพอเปนคาโฆษณาและคาบำารงรกษา ทำาความสะอาดตาง ๆ

8.โรงแรมกาสโน (Casino Hotels)โรงแรมทมบรการดานการพนนจะจดอยในกลมโรงแรมกาสโน

แมวาหองพกและหองอาหารขงโรงแรมประเภทนจะคอนขางหรหรา แตกเปนกจการสวนทยงเปนรองกจการดานการพนน ในสมยกอนแผนกหองพกและหองอาหารไมจำาเปนตองทำากำาไรกได แตทกวนนทกกจการในโรงแรมลวนจะตองทำากำาไรไดทงนน

โรงแรมกาสโนดงแขกดวยเรองการพนนและกจกรรมบนเทง สวนใหญจะมหองอาหารพเศษตาง ๆ และการแสดงฟลอโชวชนด และบางแหงอาจจดเทยวบนเหมาลำาไปรบแขกทประสงคจะมาเลนการพนน กจการดานการพนนของโรงแรมบางแหงเปดวนละ 2-4 ชวโมงและปละ 365 วนโดยไมมวนหยด ซงยอมมผลตอการดำาเนนงานของโรงแรมทงฝายฟองพกฝายและฝายอาหารเครองดมดวย โรงแรมกาสโนบางแหงใหญโตมากขนาดมหองพกถง 4,000 หองกม โยหองพกทงหมดอยในอาคารหลงเดยวกน

โรงแรม VANETIAN CASINO HOTEL

9.ศนยประชม (Conference Centers)

ธรกจของศนยประชมมงทการจดประชมกลมใหญ ๆ สวนมากกจะมบรการดานทพกดวย และมสงอำานวยความสะดวกตางๆ ทจำาเปนตองใชในการประชม เชน บรการทางวชาการ อปกรณโสตทศนปกรณทมคณภาพสง ศนยบรการธรกจ เกาอชนดทนงสบาย ฯลฯ

ศนยการประชมมกจะไปตงอยนอกตงเมองและมบรการดานความบนเทงและการพกผอนตาง ๆใ หดวย เชน มสนามกอลฟ สระวายนำาทงแบบในรมแลกลางแจง ศนยสขภาพหองอาบนำาแร ทวงออกกำาลงกาย ฯลฯ สำาหรบคาบรการกมกจะคดราคาแบแหมารวมทกอยาง ซงไดแก คาหอง คาอาหาร คาใชหองประชม คาเชาอปกรณตาง ๆ และบรการทเกยวเนองอน ๆ แตสงอำานวยความสะดวกสำาหรบแขกจะมไมมากอยางโรงแรม เพราะจะมงสนองความตองการของผจดประชมมากกวาผเขาประชม

10. โรงแรมเพอการประชม (Convention Hotels)โรงแรมเพอการประชมเปนโรงแรมประเภทหนงทกำาลงเตบโต โดย

ปกตโรงแรมประเภทนจะมขนาดใหญกวาโรงแรมทวไปมาก คออาจจะมจำานวนหองพกถง 2,000 หองกไดเพอใหบรการอยางเพยงพอสำาหรบการประชมขนาดใหญทมผเขารวมระชมจำานวนมาก

Miracle grand convention hotel

ตามปกต โรงแรมประเภทนจะมหองนทรรศการ หองจดเลยงขนาดใหญ (Ballrooms) และหองประชมขนาดกลางและเลกอกจำานวนมาก มบรการหองอาหารแบบตาง ๆ ทงแบบบรการตนเอง (Self-serve restaurants or cafeterias) บรการดานเลขานการ การแปลเอกสาร เครองสงโทรสาร (Facsimile machines) และอนทจรงโรงแรมการสโนกมบรการคลายคลงกนนเหมอนกน

โดยทวไปลกคาทมาประชมจะเปนสมาคม สโมสร และบรษทตาง ๆ ทจดประชมเจาหนาทหรอเรองทเกยวของกบหลายจงหวด ระดบภาค ระดบประเทศ หรอระดบนานาชาสต การวางแผนหรอการจองบรการขงโรงแรมประเภทนจะตองกระทำาลวงหนาเปนป ถายงเปนงานประชมทมขนาดใหญมาก ยงตองจองลวงหนานาน บางครงเปนเวลาหลายปทเดยว

ในบางกรณ โรงแรมอาจไมมสงอำานวยความสะดกครบถวนตามทแขกตองการ และตองประสานความรวมมอกบศนยประชม โยเฉพาะในเรองสถานทจดนทรรศการศนยการประชมเองกจะตองประสานกบโรงแรมทตงอยใกลเคยงเพอใหมหองพกพอสำาหรบแขกทมาประชม ในทางกลบกน โรงแรมกชวยขายใหศนยการประชมดวยเพอตวเองจะไดมแขกมาพกมากขน เปนลกษณะพงพาอาศยซงกนและกน

11. ทพกประเภทอน ๆ นอกจากโรงแรมประเภทตาง ๆ ดงทกลาวมาขางตนแลว ในตาง

ประเทศยงมทพกแบบอน ๆ อกเชน สวนสาธารณะ (Vehicle Parks) พนทสำาหรบตงแคมป (Camp grounds) และสวนสาธารณะสำาหรบจอดรถทดดแปลงเปนบาน (mobile home parks) ซงลวนมลกษณะคลายโรงแรมตรงทใหเชาพนทเพอพกคางคน และมสวนกระทบกระเทอนรายได

ของโรงแรมแท ๆ ในละแวกใกลเคยงไมนอย เนองจากมบรรยากาศดเพราะอยในสวนสาธารณะ แถมราคากถกกวากนมาก

ระดบมาตรฐานของโรงแรมและการให ดาว“ ”

วธจดกลมโรงแรมอกแบบหนงคอการแบงตามระดบมาตรฐานของบรการ ระดบมาตรฐานของบรการไดจากการวดผลประโยชนตาง ๆ ทใหแกแขก เรองมาตรฐานของบรการนไมเกยวกบขนาดของโรงแรมหรอวาเปนโรงแรมประเภทไหน และในโรงแรมเดยวกนกอาจจะมระดบบรการหลายระดบกได ระดบมาตรฐานของบรการนนโดยทวไปจะพอดไดจากอตราคาหองพกนนเอง

กอนอนตองเขาใจเสยกนวา กจการโรงแรมนนไมไดขายสนคาทจบตองได (Tangible products ) อยางเชนเตยงทสะอาดหรออาหารทดมประโยชนเทานน แตอนทจรงสงทแขกจดจำาและประทบใจไมรลมกลบเปนบรการซงเปนสงทจบตองไมได (Intangible services) บรการตาง ๆ เหลานไมใชวตถ แตเปนการกระทำา ซงไดแกวธปฏบตตอแขก ความสภาพออนนอม ความ เอาใจใส ความมนำาใจชวยเหลอ และการเอาอกเอาใจ ยกตวอยางเชน อาหารทเสรฟในหองอาหารจะเปนสองทจบตองได แตเมอพดถงบรการทดในโรงแรมจะหมายรวมถงปจจยแวดลอมอน ๆ ดวย ไดแก การตกแตงหอง ทศนคตและการแสดงออกขงพนกงาน ฯลฯ ซงลวนมความสำาคญไมยงหยอนไปกวาตวอาหารเลย

ความยงยากอยทวาเมอใหบรการไปแลว แขกหรอลกคาไมมอะไรทจะนำาไปแสดงใหคนอนดได เพราะบรการตาง ๆ นนไมใชวตถ จงแตะตองไมได ชมรสชาตไมได หรอทดลองดวาใหญหรอเลกไมไดเชนกน และกเปนสนคาท คนไมได อกตางหาก สวนใหญแลวเมอออกจากโรงแรมแขกกจะเกบไว” ”แตความทรงจำา แตโรงแรมหลายแหงกพยายามจะสรางภาพลกษณะของการบรการด เพอใหเหมอนเครองหมายการคาทจบตองได แตการทจะรกษาระดบมาตรฐานของบรการใหคงทอยตลอดเวลาและสมำาเสมอนนไมใชเรองงายนก และตองไดรบความรวมมออยางดจากพนกงานของโรงแรมทกคน

ในสหรฐอเมรกามองคกรหลายแหงทจดการประเมนและใหคะแนนบรการของโรงแรมและกจการอน ๆ ทเกยวของกบผเดนทาง ทมชอเสยงเปนทรจกดทสด ไดแก สมาคมยานยนตสหรฐฯ(The American Automobile Association หรอ AAA) และหนงสอคมอการเดนทางของโมบล (The Mobil Travel Guide) โรงแรมท AAA ใหคะแนนไว

สงสดจะไดรบเพชร 4 หรอ 4 เมด (Diamonds) สวน Mobil Travel Guide จะใหดาว 4 หรอ 5 ดวงแกโรงแรมทไดคะแนนสงสด

การทโรงแรมใดจะไดรบเพชร 5 เมด หรอดาว 5 ดวง นนเปนเรองทยากมาก เพราะมาตรฐานททง 2 องคกรตงไวคอนขางสง ซงรวมถงวาจะตองรกษาระดบบรการใหคงทปแลวปเลาดวย จะดไดงาย ๆ จากตวเลขจำานวนโรงแรมประเภท 4 เพชร หรอ 4 ดาว ซงมเปนรอย ๆ แหงในประเทศสหรฐอเมรกา ในขณะทประเภท 5 เพชร หรอ 5 ดาสอยไมถง 50 แหง

สวนในประเทศองกฤษ มหนวยงานหลายแหงททำาการจดกลมโรงแรมและรานอาหาร แลวกำาหนด ดาว หรอ เครองหมายรบรอง“ ”คณภาพอยางอน ให เพอเปนแนวทางสำาหรบผเดนทางหรอนกทองเทยวเลอกใชบรการตามแบบทตนตองการ เชน สมาคมยานยนต หรอ Automobile Association (AA) และราชยานยนตสโมสร หรอ Royal Automobile Club (RAC)~ เปนตน การจดกลมโรงแรมอยางในกรณของ AA นอกจากจะบอกใหรวาเปนโรงแรมกลมไหนแลวยงถอไดวาเปนเครองหมายรบรองคณภาพของโรงแรมแตละกลมดวย

การจดกลมโดยวธใหดาวนน แตละกลมมลกษณะแตกตางกนดงน :-

กลมดาวเดยว หมายถงโรงแรมซงมขนาดเลก ๆ ทสงอำานวยความสะดวกและ

เฟอรนเจอรแบบ งาย ๆ และพอใชได หองพกทกหองมนำารอนและนำาเยนพรอม มหองอาบนำาและ หองสวมพอเพยง (เปนแบบทแขกหลายหองใชรวมกน) มบรการดานอาหารและเครองดมสำาหรบผพก แตอาจไมบรการแกบคคลภายนอก โรงแรมกลมนจะมบรรยากาศเปนกนเอง และสวนมากเจาของโรงแรมจะเปนผดแลบรหารงานเอง

กลมสองดาว ไดแกโรงแรมทมมาตรฐานดานหองพกสงกวาดาวเดยว มหองพกทมหอง อาบนำาในตวอยบาง ในหองพกอาจมโทรศพทและโทรทศนใหดวย ม

อาหารใหเลอกมากอยางกวา แตกอาจไมใหบรการแกบคคลนอกเชนเดยวกบกลมดาวเดยว

กลมสามดาว ไดแกโรงแรมทตกแตงด หองพกกวางขนและมสงอำานวยความสะดวก

ตาง ๆ มากขน สวนใหญจะมหองนำาในตวโดยมอางอาบนำาดวย มบรการดานอาหารครบเครองขน แตอาจไมเปดจำาหนายแกบคคลภายนอกสำาหรบมอเทยงและในวนสดสปดาห

กลมสดาว โดยทวไปจะเปนโรงแรมขนาดใหญทตกแตงดเปนพเศษ มมาตรฐานสง ในดาน บรการและความสะดวกสบาย อาจมหองอาหารมากกวา 1 หอง

กลมหาดาว โรงแรมใหญประเภทหร ซงมมาตรฐานสากลระดบสงสดในทกดานคอ หองพก อาหาร และสงอำานวยความสะดวกตาง ๆ

นอกจากการให ดาว ซงบอกถงระดบบรการของโรงแรม ยงม“ ”เครองหมายรบรองคณภาพในลกษณะคลาย เชลลชวนชม อกดวย คอ“ ”

หมายถงโรงแรมซงมลกษณะเขาเกณฑมาตรฐานสวนใหญ และอยในขายท

แนะนำาใหไปพกได

เปนเคร องหมายทใชกบโรงแรมในตางจงหวด เพอแสดงวาเปนโรงแรมทม

บรรยากาศสบาย ๆ เป นกนเอง และใหการตอนรบแบบสวนตว แตอาจมสง

อำานวยความสะดวกแตกตางจากโรงแรมในเมองทอยในกลมดาวเทากน โรงแรมประเภทนมกจะอยแยกจากชมชน แตไมจำาเปนตองอยในชนบทเสมอไป

หากไมใชวธพจารณาจากดาวหรอเพชรกพอจะแบงมาตรฐานของโรงแรมอยางกวาง ๆ ออกเปน 3 ระดบ คอ ก. ระดบโลกหรอโรงแรมชน 1 ข. ระดบกลางหรอโรงแรมชน 2 และ ค. ระดบแระหยดหรอโรงแรมชน 3

สำาหรบโรงแรมระดบโลกนนอนโลมรวมประเภทหร/ดเยยมซงไดรบ 5 เพชร หรอ 5 ดาว กบระดบ 4 เพชร หรอ 4 ดาวเขาดวยกน

โรงแรมระดบโลก

หรอจะเรยกวาโรงแรมระดบหรหรากได ลกคาสวนใหญจะเปนจะเปนนกธรกจระดบสงสด ดารานกแสดง นกการเมองระดบสง และเศรษฐ ในโรงแรมจะมหองอาหารหลายหองหลายแบบ และเปนระดบชนด ราคาแพง บรการเยยม สวนในหองพก สงของเคร องใชกจะมคณภาพดเปนพเศษ เชน ผาเชดตวชนดเนอหนาและเปลยนใหใหมวนละ 2 ครง มการเปดเตยงใหทกคนมนตยสารและหนงสอพมพมาสงใหอานทกวน

จดทโรงแรมระดบนจะเนนมาก คอการดแลเอาใจใสแขกเปนสวนตว (Personal attention) ดงนนอตราสวนของจำานนพนกงานตอแขก 1 คน สงกวาปกต เพราะตองใหบรการพเศษหลายอยางแกแขก อกทงเพอใหสามารถสนองความตองการของแขกไดอยางรวดเรวและทวถงดวย

โรงแรมประเภทนสวนใหญจะมพนกงานตำาแหนง Concierge ซงพดไดหลายภาษาและคอบชวยเหลอแขกเปนพเศษ เชน ชวยลงทะเบยนเขาพก จดรถรบสง ซอตวดละคร ภาพยนตรและชวยจดการดานงานธรการตาง ๆ ใหดวย

บางโรงแรมจะกำาหนดหองพกบางชนไวตางหากเพอใหบรการทพเศษกวาปกตเรยกวา Executive Floor หรอ Tower concept ซงจะหองพกทใหญและหรหรา มบรการเคร องดมผาเชดตวสำารอง ผลไม และดอกไมสด นอกจากความพเศษภายในหองพกแลว อาจม Concierge ประจำาอยในแตละชนกได การขนลฟทมายงชนพเศษเหลานกตองใชกญแจลฟทททำาไวเปนพเศษสวนมากในแตละชนจะจดใหมหองนงเลนซงแขกจะใช

นงพก อานหนงสอพมพ รบแขก ประชมยอย ปรอรบประทานอาหารกได นอกจากนกอาจจะมบรการดานเลขานการให มการลงทะเบยนเขาพกและเชคเอาทแบบพเศษดวย

ก.ระดบกลางโรงแรมทมบรการอยในระดบกลางนบวาไดรบความนยมสงสด

เพราะแมจะไมหรหราแตกใหบรการสงอำานวยความสะดวกทจำาเปนจรง ๆ อยางพอเพยง แขกทมาพกไดแกนกธรกจ ผเดนทางทไมมาเปนกลมและผทมาเปนครอบครว อตราคาหองพกจะตำากวาโรงแรมระดบโลก พวกทวางแผนจดประชมสมมนาจะชอบโรงแรมระดบนมาก

ข. ระดบประหยดโรงแรมแบบนกำาลงไดความนยมและเพมจำานวนขนมากโดยเฉพาะ

ในสหรฐฯเพราะวาหองพกสะอาด อยสบาย แตไมแพง มบรการสงอำานวยความสะดวกขนพนฐานทแขกตองการอยางเพยงพอ คนทชอบประหยดจงนยมใชบรการโรงแรมระดบน และคนทมงบประมาณจำากดกมจำานวนมากเสยดวย ลกคาไดแกผทเดนทางมาเปนครอบครว นกทองเทยวทมากบทวรทางรถยนต นกธรกจทกำาลงเดนทาง คนทกำาลงทองเทยวระหวางพกรอน คนทเกษยณอาย กลมประชมสมมนา

โรงแรมระดบนมกจะไมมหองอาหารชนดเตมรปแบบ แขกจะตองออกไปพงรานอาหารขางนอกทอยใกล ๆ กบโรงแรม แตสวนใหญมกจะมอาหารเชาแบบงาย ๆ บรการใหฟรซงแขกจะชอบมาก

สำาหรบในเมองไทย ไมปรากฏวามหนวยงานไหนจดใหมการให ดาว หรอวธอนใดทบอกถงระดบมาตรฐานหรอประเภทของโรงแรมตาง“ ”

ๆ แตอยางใด แตกนยมพดถงระดบมาตรฐานของโรงแรมดวยจำานวนดาวเชน กน หากเปนการกำาหนดดวยความรสกของผพดเอง ฉะนน จงไมมเกณฑคอนขางแนนอนหรอเช อถอได ทพบเหนไดบอยคร ง คอ การทเจาของโรงแรมออกมาใหสมภาษณวาโรงแรมของตนเปนโรงแรมระดบ 4 ดาวบาง 5 ดาวบาง ซงลวนเปนการใหตามความพอใจของตนเองโดยไมมสถาบนทนาเชอถอรบรองทงสน

อนทจรง การทสถาบนไหนในเมองไทยจะรเร มจดการให ดาว“ ” แกโรงแรมตาง ๆ นนเปนเรองทไปไดยาก เวนแตวาเปนการดำาเนนการโดยหนวยงานราชการ ทงน เพราะวาการให ดาว นน กจะตองมทงใหดาวมาก“ ”กบดาวนอยไปพรอมกน โดรแรมทไดดาวมากยอมจะพอใจในขณะทโรงแรมทไดดาวนอยกจะไมพอใจและรสกเสยหนา โดยเฉพาะกรณทเจาของโรงแรมทเจาของโรงแรมเหนวาโรงแรมของตนเปน 5 ดาว แตไดรบการประกาศใหเปนโรม 3 ดาว หรอ 2 ดาว (ทงทอาจเปนความจรงอยางนน ) ยอมจะไมพอใจและโกรธเปนธรรมดา และอาจถงขนอยากไลแตะคนดาวไปเลยกได

บทท6 นกทองเทยว และพฤตกรรมการเดนทางในรปแบบตางๆ

คำานำาในทกๆธรกจสนคาและบรการตองมการกำาหนดตำาแหนง, สวน

ตลาดและกลมเปาหมาย ของธรกจของตนเองเพอทจะสนองความตองการของกลมลกคาทแตกตางกนออกไป ตามทไดศกษา มาในหนวยขางตนแลว เพราะในความแตกตางในหลายๆสวนของลกคา เชน อาย, เพศ, รายได, เวลา, สถานะครอบครว ฯลฯ ปจจบนเหลานทำาให รปแบบของการเดนทาง ของนกทองเทยวแตกตางกนตามไปดวย ธรกจตางๆในอตสาหกรรมทองเทยว ไมวาจะเปนรานอาหาร, สถานบนเทง, ธรกจนำาเทยว, ธรกจการขนสง, ธรกจทพกแรม, ธรกจรานขายของทระลก ฯลฯ กตองทราบถงรปแบบของการเดนทางของนกทองเทยวทเปนกลมเปาหมายของตนรวมถงเปนลกคาทอยในสวนตลาดของตนดวยเพอทจะสนองความตองการของลกคาไดตรงตามเปาหมายและประสบความสำาเรจเหนอคแขงขนในตลาดเดยวกน

ดงนนการศกษาในหนวยนจะมงเน นถ งการศกษาร ปแบบของพฤตกรรมการเด นทางของนกทองเท ยวท แตกตางก น ออกไปซ งสามารถจำาแนกไดดงน

1. กลมประเภทตลาดครอบครว (Family Market)2. น ก ท อ ง เ ท ย ว ท ม ง ค ว า ม เ พ ล ด เ พ ล น (Hedonistic tourists)3. นกทองเทยวสะพายเป (The “backpacker” market)4. นกทองเทยวเย ยมญาต (VFR – visiting friend and relatives)5. นกทศนาจร (Excursionists or day-trippers)6. นกทองเทยวเพอการศกษา (Educational tourists)

7. นกทองเทยวเพอศาสนา (Religious tourists)8. น ก ท อ ง เ ท ย ว อ พ ย พ / ห ล บ ห น อ า ก า ศ ห น า ว (The “snowbird” market)

1. ครอบครว (Family Market)

กลมนกทองเทยวทเดนทางรปแบบเปนครอบครวนนกจะมความแตกตางกนออกไปตามลกษณะภมศาสตร โดยจะเหนไดอยางชดเจนคอ กลมประเทศในยโรปตอนเหนอ หรอ สหรฐอเมรกา ลกษณะของครอบครวจะเปนแบบ ครอบครวเดยว “ ” (Nuclear family) ในขณะท ครอบครวในแถบ ยโรปตอนใต, ตะวนออกกลาง, เอเชย จะเปนรปแบบ

ครอบครวขยาย “ ” (extended family) ดงนนรปแบบการเดนทางในชวงวนหยดพกผอนและการตดสนใจทจะซอสนคาและบรการในอตสาหกรรมทองเทยวกตางกนออกไป

กลมครอบครวเดยวในแถบยโรปตอนเหนอเปนกลมตลาดหลกของหลายบรษทจดการนำาเทยว (Tour operators) ทจะจดการหารายการและสนคาทางการทองเทยว มานำาเสนอและสนองความตองการ เชน การเดนทางแบบแคมป (Camping), รปแบบคาราวาน (Caravanning trips), การทำาอาหารการกนเองระหวางเดนทาง (Self - catering) และสวนสนก (Theme parks)

ปจจยหลกของการทจะตอบสนองความตองการของนกทองเทยวกลมนกคอการทจะตองเขาใจเดก เพราะพอแมสวนใหญจะเลอกเดนทางโดยตระหนกถงผลประโยชนสงสดทลกๆ ของเขาเหลานนจะไดรบระหวางการเดนทางดงนนบรษทจดการนำาเทยวตางๆ ตองทราบถงความตองการของบรรดาลกๆ ทอยในครอบครวดวย วาเดกเหลานนอยในกลมอายเทาไร เพราะชวงอายสามารถบงชถงความตองการได เชน

- กลมทารก (Babies) โดยพอแมทมเดกกลมทารกอยในการดแล จะมงเนนถงความปลอดภยของเดกเปนหลกกอนและความสะดวกสบายขนพนฐาน และควรหลกเลยงการเดนทางทเสยงตอสขภาพ

รางกาย เลอกสายการบนหรอโรงแรมทเสนอบรการพเศษสำาหรบเดกทารก เชน อาหารสำาหรบเดก, เตยงเดกเลก, รถเขญเดก เปนตน

- กลมเดกเลก (Infants) สวนใหญจะอยในชวง 2 – 5 ป ควรเลอกเสนทางการเดนทางทไมยาวหรอใชเวลาเดนทาง นานจนเกนไป เพราะจะทำาใหเดกเหลานรสกเบอ และไมพอใจกบการเดนทางทนาน และสำาหรบผนำาการเดนทางตองดแลเร องความปลอดภยเปนพเศษ เชน หลกเลยง การอยใกลสระนำาตามลำาพง หรอเดนตามระเบยงทางเดนคนเดยว เปนตน

- กลมเดกเรมในวยเรยน (Early school – age children) จะอยในชวง 5 – 12 ป กลมเดกพวกนชอบมองหาเพอนทอายรนราวคราวเดยวกนเปนเพอเลน และมองหากจกรรมรวมกน เชน เลนนำาในสระวายนำา เปนตน

- กลมวยรน (Teen ages) จะอยในชวง 13 – 18 ป กลมพวกนตองการความอสระจากพอแมและมองหากจกรรมทเปนลกษณะของผใหญมากขน

กลมวยรนเปนกลมทสำาคญ เพราะเปนกลมทมความตองการเดนทางสงและตองการเดนทางทเรมแยกตวออกจากพอและแมของเขาแลว ดงนนธรกจและบรการทางการทองเทยวกตองมองหาจดทกลมวยรน เหลานตองการในการเดนทางตวอยางเชน

- การเดนทางเพอการศกษาซงจดโดยสถานศกษาจดขน- การเดนทางทจดโดยสมาคมหรอชมรมของกลมวยรน- การเดนทาง ท ม ก า ร แ บ ง แ ย ก

อยางชดเจน เชน การ เด นทางของกล มวยรนชาย, กลม วยรนหญง

กลมครอบครวเดยว

แตบางครงเดกหลายคนกไดใชเวลาในชวงวนหยดกบพอแมนอยมากเพราะเนองจากรายไดนอย จำานวนของลกๆในครอบครวมผลกระทบตอความตองการ ครอบครวทมเดกๆหลายคนอาจตองการหาแพคเกจทราคาถกในขณะทเดกๆเขากอาจมเงนเกบใหมากขน นเปนการอธบายวาทำาไมพวกเขาถงเปนสวนประกอบหลกของการตลาดของการจดคายและคาราวาน

อตสาหกรรมทองเทยวไดทำางานหนกเพอดงดดกำาไรจากการตลาดครอบครว โยเฉพาะมการลดราคาสำาหรบเดกๆ และใหมสถานททฟรสำาหรบเดกๆ อยางไรกตามการเสนอสงทมคาเลกๆนอยๆนใหแกครอบครวทมพอหรอแมคนเดยว ซงพวกเขามพนฐานจาก nuclear family ดงนนทางอตสาหกรรมยงบกพรองในการเจรญเตบโตและการเปลยนแปลงในประเพณทางการตลาดครอบครว

2. นกทองเทยวทมงความเพลดเพลน (Hedonistic tourists)

นกทองเทยวประเภทน เปนนกทองเทยวประเภทหนงในตลาดอตสาหกรรมทองเทยว ซงสวนใหญจะเปนกลมคนวยรนทก ำาลงมองหาสถานททองเทยวและความสนกสนานเพลด เพลนรวมเขาดวยกน หรอในกลมนกทองเทยวชาวตางชาตจะนยมเรยกกนตามแนวคดของพวกเขาวา แสงอาทตย“ , ทราย, ทะเล, และเพศ ” [sun, sand, sea and sex tourism] และยงไมรวมไปถง การดม (Alcohol) ซงคำาใน

ขางตนเหลาน จดวาเปนแนวคดของนกทองเทยววยรนในแถบตะวนตกทมงเนนความเพลดเพลนเปนหลกในการเดนทางทองเทยว

นกทองเทยวประเภทนยงรวมไปถงการทนยมขบรถไปยงสถานทเทยวตางๆ ทองเทยวในยามราตร, งานรนเรง และไปยงททนยมจดงานประเภทปารตยามราตร เชนท ไอบซา (Ibiza) และสำาหรบนกทองเทยวประเภทมงแสวงหาความเพลดเพลนน มแรงทจะจงใจ ทจะทำาใหเกดการเดนทาง คอการปรารถนาทจะตอบสนองความพอใจตนเองทางรางกาย นยมการใชชวตกลมสงคม และในขณะเดยวกน กยงนยมมองหาความเปน สมยนยม (Fashion) ในรปแบบของสนคาตางๆ เชน โรงแรม, รสอรท, รานอาหาร, เครองดม เปนตน

นกทองเทยวตะวนตกทเดนทางแบบมงเนนความสนกสนาน

เพลดเพลนและปลดปลอย

นกทองเทยวประเภทน นยมมองหาความแตกตางในการเดนทางทเปนแบบครอบครวทวไป แตนกทองเทยวกลมนจะมพฤตกรรม เชน ตนคอนขางสายและใชเวลาชวงบาย กบการวายนำาหรออาบแดดตามชายหาด และหลงจากนนกจะแตงกายเพอทจะออกไปตามรานขายเครอง

ดมหรองานปารตตางๆ ตลอดคน จนกระทงลวงเลยไปถงเชา และสวนใหญกจะเปนกลมนกทองเทยวทแยกเพศไปไมใชชายกบหญงไปเลย เพอทจะหาเพอกลมใหมตามสถานททองเทยว นกทองเทยวประเภทน ตวอยางเชน กลมวยรนในยโรปตอนเหนอ, สหรฐอเมรกา ทรกความอสระ และ ประหยดในการเดนทาง โดยมพฤตกรรมในการเดนทาง เชน

- นยมดมสราคอนขางจด และอาจเปนเหตใหนำาไปสการมเร องชกตอย กบกลมวยรนอนหรอ คนทองถน ซงชาวตะวนตกนยมเรยกพวกนวา “Lager lout)

- นยมการมเพศสมพนธ อยางอสระระหวางการเดนทางและขาดการปองกนจนนำาไปส ปญหาโรคเอดส (AIDS , HIV)

3. นกทองเทยวสะพายเป (The “backpacker” market)

นกทองเทยวอกประเภทหนงทปรากฏหรอพบไดเปนสวนใหญ กบกลมวยรน หรอทเราคนเคยกบการเรยกทบศพท วา แบคพคเกอร “ ”(backpacker) เนองจาก ทกคอ นกทองเทยวทสะพายสมภาระทงหมดใสเปแลวสะพายหลงเดนทางตลอดการเดนทาง ซงงายและสะดวกกวาการหวสมภาระจำานวนมากใสกระเปาเดนทางใบใหญ (Suitcase) ตลอดการเดนทาง เพราะฉะนนนกทองเทยวกลมน จะมพฤตกรรมการเดนทาง เชน

- รกความอสระในการเดนทางมากกวา กลมเดนทางแบบเหมาจาย

- เดนทางโดยคำานงถงความประหยดในคาใชจายตางๆ- นยมการเดนทางแบบผจญภยหรอเดนปา- ระยะเวลาเดนการเดนทางไมแนนอนสามารถยดหยนได ใชเวลา

เดนทาง 1 – 2 สปดาหหรอมากกวานกทองเทยวกลมนเร มมความสำาคญและกำาลงเปนทนยม เพราะ

กลมนกทองเทยวกลมนสวนใหญจะเปนกลมของนกเรยนนกศกษาทมเวลาของการปดเทอมหรอ ชวงเวลาวางหลงการศกษาจบในระบบชน

ของตน ไมวาจะเปน ระดบมธยม หรออดมศกษา กจะใชเวลาวางเหลานในการเดนทางแบบ แบคแพดเกอร ซงจะใชเวลาเดนทางทระนะเวลา” ”นานกกวานกทองเทยวกลมอนๆ

ลกษณะของนก ทองเทยว “Back packer”

3. นกทองเทยวสะพายเป (The “backpacker” market)

นกทองเทยวอกประเภทหนงทปรากฏหรอพบไดเปนสวนใหญ กบกลมวยรน หรอทเราคนเคยกบการเรยกทบศพท วา แบคพคเกอร “ ”(backpacker) เนองจาก ทกคอ นกทองเทยวทสะพายสมภาระทงหมดใสเปแลวสะพายหลงเดนทางตลอดการเดนทาง ซงงายและสะดวกกวาการหวสมภาระจำานวนมากใสกระเปาเดนทางใบใหญ (Suitcase) ตลอดการเดนทาง เพราะฉะนนนกทองเทยวกลมน จะมพฤตกรรมการเดนทาง เชน

- รกความอสระในการเดนทางมากกวา กลมเดนทางแบบเหมาจาย

- เดนทางโดยคำานงถงความประหยดในคาใชจายตางๆ

- นยมการเดนทางแบบผจญภยหรอเดนปา- ระยะเวลาเดนการเดนทางไมแนนอนสามารถยดหยนได ใชเวลา

เดนทาง 1 – 2 สปดาหหรอมากกวานกทองเทยวกลมนเร มมความสำาคญและกำาลงเปนทนยม เพราะ

กลมนกทองเทยวกลมนสวนใหญจะเปนกลมของนกเรยนนกศกษาทมเวลาของการปดเทอมหรอ ชวงเวลาวางหลงการศกษาจบในระบบชนของตน ไมวาจะเปน ระดบมธยม หรออดมศกษา กจะใชเวลาวางเหลานในการเดนทางแบบ แบคแพดเกอร ซงจะใชเวลาเดนทางทระนะเวลา” ”นานกกวานกทองเทยวกลมอนๆ

ลกษณะของนก ทองเทยว “Back packer”

สำาหรบนกทองเทยวกลมนทเดนทางแบบระหวางประเทศ กเปนทนยมส ำาหรบกล มวยร น ในประเทศท พฒนาแล ว ในหลายประ เทศ เชน สหรฐอเมรกา, องกฤษ, เนเธอรแลนด, เยอรมนร , ออสเตรเลย และญปนเปนตน

การเดนทางแบบ แบคพกเกอร สวนใหญเปนทนยมส ำาหรบจด“ ”มงหมายปลายทางทไกลๆ และใชระยะเวลาการเดนทางทนาน เชน แถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรออเมรกาใต แตส ำาหรบในยโรปนยมเดนทาง

กนในระหวางประเทศ ในยโรปกจะเปนการเดนทางโดย ใชรถไฟ (Inter - Railed) เดนทางขามประเทศตางๆ โดยใชรถไฟและมสวนลด ตางๆทางการทองเทยวใหกบ แบคแพคเกอร ทเปนนกเรยนนกศกษา“ ”

4. น กท องเท ยวเย ยมญาต (VFR – visiting friend and relatives)

นกทองเทยวกลมน ยงเปนกลมทมขอมลตางๆยงไมแพรหลายมากนก เพราะไมคอยเปนทดงดดหรอเปนทตองการของธรกจทพกแรม หรอโรงแรมมากนก เพราะนกทองเทยวกลมน กจะใชทพกแรมของกลมเครอญาต หรอเพอนฝง ทใหการตอนรบ แตนกทองเทยวกลมนจะคอนขางสำาคญหรอเปนทสนใจของธรกจแหลงทองเทยวตางๆ เพราะเพอนหรอญาตสนท จะนำาพานกทองเทยวกลมนไปยงแหลงทองเทยวทนาสนใจและมชอเสยงในแถบนนๆ

ตลาดของนกทองเทยวกลมนจะเกยวของกบแรงจงใจของการเขาสงคม หรอ แรงขบของการทำาหนาทของครอบครว กลาวคอ กลมคนในสงคมทมความสมพนธกนลกซง เชน ครอบครว หรอ เพอนฝง, ญาตมตร กจะมหนาทใหการดแลตอนรบขบสกบญาต หรอเพอนทมาเยยมเยยน และยงรวมถงงานตางๆ, ทเปนพธการ ทนำาไปสการเดนทางแบบการเยยมญาตน เชน งานแตงงาน, งานศพ หรอ การเกษยณอาย เปนตน ตวอยางเชน

- พอแมเดนทางมาเยยมบตรหลาน ไมวาเหตผลใดๆ กตาม เชน กำาลงศกษาอยหรอทำางาน กจะไดรบโอกาสเดนทางทองเทยวโดยมบตรหลานเปนผนำาเทยวใหเปนตน

- ชาวอนเดยททำางานอยในองกฤษ นยมกลบไปยงอนเดย หรอ ปากสถาน เพอเยยมเครอญาตและเปนการเดนทางทองเทยวดวยอกทางหนง

- ชาวองกฤษนยมเดนทางไปออสเตรเลยและนวซแลนด เพอเยยมญาตทอพยพไปททง 2 ประเทศน

- นกทองเทยวนยมเดนทางเขาออกระหวาง แอฟรกาตอนเหนอและฝรงเศส เพราะมชาวแอฟรกนนยมไปใชชวตหรอทำางานในฝรงเศสเปนจำานวนมาก

5. นกทศนาจร (Excursionists or day trippers)

โดยทวไปแลวนกทองเทยว กลมนกทศนาจร จะเปนการเดนทางภายในประเทศ และกเปนตลาดหลกสำาหรบหลายๆ ธรกจทอยในตลาดอตสาหกรรมทองเทยว เชน รานอาหาร, การขนสง, ธรกจนำาเทยว หรอ แหลงทองเทยวเปนตน นกทศนาจรสวนใหญจะไมคาดหวงทจะเดนทางระยะยาวๆ เนองจากนกทองเทยวกลมนจะมเวลาในการทองเทยวแคประมาณ 1 วน หรออาจจะนอยกวา ดงนนการเดนทางของกลมนกทศนาจรจะมขอจำากดในการเดนทาง เชน เวลาในการนงรถเดนทางไปและกลบ หรอชวงเวลาในการเทยวชมเปนตน

บางครงในการเดนทางแบบทศนาจรจะตองมการเตรยมตวหรอมการวางแผนการเดนทางหรอการจองลวงหนา แตส ำาหรบการเดนทางแบบทศนาจรสวนใหญจะเปนการตดสนใจแบบรวดเรวและตอเนอง โดยปราศจากการวางแผนหรอการคาดการณลวงหนากอน ปจจยส ำาคญปจจยหนงทมอทธพลสำาหรบการเดนทางแบบทศนาจรกคอ เร องของสภาพอากาศ เชน ถาในวนทมอากาศด โอกาสในการตดสนใจในการเลอกสถานทเดนทางกมมาก ไมวาจะเลอกไปทงทกลางแจงหรอในรม เชน สวนสนก, ตลาดนำา, วด, ปาเขา, เปนตน แตถาจะตองเดนทางในสภาพอากาศทมฝนตก กจำาเปนทจะตองเลอกเดนทางไปในสถานททรม เชน พพธภณฑ, วด, วง, สนามกฬาเปนตน

อยางไรกตาม การทศนาจรบางครง อาจจะเปนการเดนทางในรปแบบการเดนทางระหวางประเทศกได ยกตวอยางเชน นกทศนาจรชาว

ฝรงเศสสามารถเดนทางไปทศนาจรทประเทศองกฤษและสามารถเดนทางกลบไดภายใน 1 วน หรอ นกทศนาจร ชาวมาเลเซย สามารถเดนทางเขามาทศนาจรในประเทศไทย เพอจบจายซอของหรอตากอากาศและเดนทางกลบไดภายใน 1 วน เชนกน

6. นกทองเทยวเพอการศกษา (Educational tourists)

ปจจบนจำานวนของนกทองเทยวเพอการศกษา กำาลงเพมขนจำานวนมากในแตละป ไมวาจะเปนเยาวชนหรอผสงอายจ ำานวนมาก ตองการเดนทางทองเทยวเพอศกษาหาความรและประสบการณใหม นอกเหนอจากในนตยสารหรอตำาราทไดอาน ในชวงทมเวลาวาง, หยดพกรอนหรอปดภาคเรยน

สำาหรบการเดนทางในรปแบบนในความเปนจรงแลวมใชสงใหมทเกดขน แตไดเกดขนมานานแลวตงแตในชวงประมาณศตวรรษท 17 และ 18 เหลาบรรดาบตรของชนชนสงในองกฤษนยมเดนทางไปตางประเทศเพอศกษาหาขอมลเพมเตมควบคกบการทองเทยวหรอทรจกกนในนาม “Grand Tour” และในชวงป 1980 สถานศกษาตางๆในยโรปนยมสงนกเรยนไปศกษายงตางประเทศหรอทรจกกนทวไปคอ นกเรยนโครงการแลกเปลยน (Student exchange schemes)

ตวอยางเชน- นกเรยน นกศกษาในสถาบนการศกษา บางสถาบนของไทย ทม

การวมมอกนระหวางสถาบนในตางประเทศ กจะสงนกศกษาของตนไปเรยนเพอทจะไดเรยนรภาษา, การใชชวตในสงคมใหม การอยรวมกบครอบครวชาวตางชาต และการไดเดนทางเทยวชมสถานททองเทยวตางๆ เปนตน

- สถาบนราชภฏสวนสนนทามโครงการรวมมอกนกบมหาวทยาลยยนาน ในประเทศจน โดยนกศกษาทเลอกเรยน โปรแกรมวชาอตสาหกรรมทองเทยว (ภาษาจน) กจะมโอกาสไดไปเรยนทมหาวทยาลยยนาน เปนเวลา 2 ป หลงจากไดเรยนทสถาบนราชภฏสวนสนนทา 2 ป

แรก และเมอนกศกษาสามารถเรยนจบในทกรายวชากจะไดปรญญาของทง 2 สถาบนพรอมกน

7. นกทองเทยวเพอศาสนา (Religious tourists)

นกทองเทยวเพอการศาสนานเปนกลมนกเดนทางทเกาแก เพราะเกดขนมาอยางชานานแลว ซงการเดนทางของกลมน สวนหนงเกดจากแรงขบของการทตองปฏบตตามหนาทหรอความรบผดชอบ แจตกยนดและปรารถนาทจะเดนทาง

ตวอยางเชนพธฮจจ (Hajj) เปนพธกรรมทางศาสนาของชาวมสลมทตองทำา

พธทกรงเมกกะ ณ ประเทศซาอดอารเบย และเปนสงทปฏเสธไมได วาพธกรรมนเปนพธกรรมทยงใหญทสดทางศาสนา สำาหรบนกเดนทางเพอการศาสนาทตองเดนทางไปในพธกรรมนสกครงหนงในชวต เชน ในป 1996 ชาวมสลมในอนโดนเซยประมาณ 200,000 คน เดนทางไปเมกกะเพอไปประกอบพธกรรมน ในเดอน 12 ตามปฏทนของมสลม ดงนนในแตละปมผทเดนทางไปเมกกะนบลานๆคน

การประ กอ

บพธฮจจ

ชาวครสเตยนกมพธกรรมของชาวครสตเชนกน โดยเปนพธกรรมทเกาแก คอ (Chaucer’s Canterbury tales) แตอยางไรกตามจำานวนของผเขารวมพธกลดนอยลง เพราะวาชาวตะวนตกในปจจบนเปนผไมนบถอศาสนาใดๆ มจำานวนมากขน

โดยทวๆไปการนมสการคอนขางมขอจำากดอยางสงในตลาดเปนไปไดเฉพาะผทเชอเทานน โครงสรางทางประเพณทางการทองเทยวทางศาสนาไดกลายเปนสงทนาดงดดใจของนกทองเทยวทไมฝกใฝในศาสนา ในเวลาเดยวกนชวงความกดดนในชวตในการเจรญเตบโต ผทไมไดเชอในศาสนาหลายคนใชเวลาในทรปสนๆเพอสรางความผอนคลายในศาสนา และทำาใหจตใจสวาง ตวอยางเชน ผชายเทานนทสามารถไปโบสถของออโธดอกซใน Mount Athos ในกรซ สำาหรบชวงเวลาสนๆ คาเชา คาธรรมเนยม ฟร โดยการจดหาใหของวดหรอหรอโบสถ

8. นกทองเทยวประเภทหนความหนาวเยน (The “Snowbird” tourist)

การตลาดทองเทยวนานาชาตครงแรกสวนใหญจะเปนวนหยดทเปน “Summer Sun” ทซงชายยโรปทางตอนเหนอ เดนทางมาทางยโรป ตอนใตในชวงฤดรอนเพอจะไดรบผวสแทน 1 ในตลาดทการเจรญเตบโตลาสดในอเมรกา และยโรปทางตอนเหนอไดมแรงบนดาลใจจากสภาพของอากาศ เชนกน ในอเมรกา “Snowbird” มาจากความหนาวเยน รฐทางตอนเหนอ ของอเมรกา

นก ทองเทยวจากตะวนตกทหลกหนจากฤดหนาวเขามาในเอเชยเพอตาก

อากาศบทท 7

แนวโนมและ สถานการณดานอตสาหกรรมทองเทยวในประเทศไทยอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

เมอไดศกษาวตถประสงคและประเภทของการทองเทยวมาแลวแลวทำาใหทราบวตถประสงคของการทองเทยว ประเภทของการทองเทยว และสถตการทองเทยว ในบททนจะศกษาแนวโนมและ สถานการณดานอตสาหกรรมทองเทยวในประเทศไทยอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ เพอใหทราบถงแนวโนมของการทองเทยวโลกวามแนวโนมเปนไปอยางไรและมสถานการณดานอตสาหกรรมทองเทยวในประเทศไทยอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ อย 2 หวขอคอ

(7.1) แนวโนมของการทองเทยวโลก และ (7.2) สถานการณดานอตสาหกรรมทองเทยวในประเทศไทยอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

7.1 แนวโนมของการทองเทยวโลก

ทกประเทศยอมรบวาการทองเทยวเปนอตสาหกรรมการบรการทสำาคญ สามารถนำาเงนตราเขาประเทศไดเปนจำานวนมากและมผลตอการพฒนาประเทศเปนอยางยง แตละประเทศจดใหมกจกรรมการสงเสรมการทองเทยวอยางจรงจง เพอเพมจำานวนนกทองเทยว ใหกบประเทศของตน และสรางรายไดจากการทองเทยวใหไดมากทสดเทานจะทำาได ดงนนประเทศตางๆทวโลกไดใหความสำาคญกบการสงเสรมการทองเทยวเปนอยางมากและไดใชกลไกการสงเสรมหลายรปแบบ โดยมงหมายทจะใหมนกทองเทยวเขาสประเทศมากขน จงเปนเหตใหการทองเทยวกลายเปนอตสาหกรรมทใหญทสดของโลก ซงการทองเทยวไดมการขยายตวอยางรวดเรวในแทบทกภมภาคของโลก จากขอมลขององคกรการทองเทยวโลก (“World Tourism Organization) ไดรายงานสถานการณการทองเทยวโลกระหวางประเทศในป พ.ศ.2493 วามจำานวนนกทองเทยวทวโลกเพยง 25 ลานคน แตในป พ.ศ.2543 คดเปนรอยละ 3.6 ตอป โดยพบวาภมภาคยโรปมนกทองเทยวระหวางประเทศเดนทางไปเยอนมากทสด (รอยละ 54.4) รองลงมาคอเอเชยแปซฟก (รอยละ 20) และจากการคาดาการณขององคการการทองเทยวโลก เมอป พ.ศ. 2550 ถงแนวโนมของการทองเทยวเดนทางทองเทยวในอนาคตพบขอมลทนาสนใจคอในป พ.ศ.2563 จะมจำานวนนกทองเทยวเดนทางทองเทยวเพมขนเปน 2 เทาของปจจบนคอมากกวา 1,500 ลานคนทวโลก แตอตราการเตบโตของภมภาคยโรปและแปซฟก ตะวนออกกลาง และแอฟรกาจะมอตราการเตบโตเฉลยเพมขน การคาดการดดงกลาวแสดงใหเหนวาภมภาคทมอตราการเตบโตทางการทองเทยวสงในอนาคต ไดแกเอเชยแปซฟก จน อนเดย ตะวนออกกลาง และยโรปตอนกลาง รวมถงรสเซยและลาตนอเมรกา ในจำานวนนจะเปนนกทองเทยวทเดนทางภายในภมภาค (Intra-region) จำานวน 1,200 ลานคน จะเปนนกทองเทยวระยะไกล (Long haul)

จำานวน 378 ลานคน (World tourism Organization,2001) ซงมรายละเอยดดงแสดงในตารางท 7.1

ตารางท 7.1 การคาดการณจำานวนนกทองเทยวของโลกในป ค.ศ.2020

ภมภาค จำานวนนกทองเทยวสวนแบง

ลานคน %โลก 1,561

100.00แอฟรกา 77 4.94

อเมรกา 282 18.06

เอเชยและแปซฟก 397 25.43

ยโรป 717 45.93

ตะวนออกกลาง 69 4.42

เอเชยใต 19 1.22

ทมา: World Tourism Organization (WTO)

จากตาราง 7.1 แสดงใหเหนวาป ค.ศ.2020 ภมภาคทจะมจำานวนนกทองเทยวเดนทางมาทองเทยวมากทสดใน 3 ลำาดบแรกของโลกคอ ยโรป (717 ลานคน) เอเชยและแปซฟก (397 ลานคน) ตามลำาดบ

ในขณะทอตราการเพมขนของนกทองเทยวมากกวา 5% ตอป ภมภาคทอนตราการเพมขนขงนกทองเทยวมากกวา 5% ตอป ไดแก

ตะวนออกกลาง (6.7%) เอเชยและแปซฟก (6.5%) เอเชยใต (6.2%) แอฟรกา (5.5%)

นอกจากนยงมการคาดการณวาอตราการเพมของการทองเทยวระยะไกลจาก 82.18 ในป ค.ศ.1995 ขยบเปน

76.24 ในป ค.ศ.2020 ภมภาคทมแนวโนมเปนแหลงทองเทยวยอดนยมคอ ภมภาคเอเชยตะวนออกและแปซฟก และกลมประเทศในเอเชยและตะวนออกเฉยงใต เปนจดหมายทางการทองเทยวแหงใหมทมผนยมเดนทางเขามาทองเทยวตอเนอง โดยมนกทองเทยวเปน 1 ใน 3 ของนกทองเทยวภมภาคเอเชยแปซฟก จงทำาใหในอนาคตการแขงขนดานการทองเทยวจะเพมสงขน มการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการชวงชงตลาดทองเทยว โดยใชระบบอเลกทรอนกสสารสนเทศเปนเครองมอสำาคญในการสรางความแตกตางและสรางคณคาของสนคาในอนาคต นอกจากนองคการการทองเทยวโลกยงไดคาดการณไววา ในป ค.ศ.2020 ทวโลกจะมรายไดจากการทองเทยวสงถง 1.6 พนเหรยญสหรฐ

จะเหนไดวาการทองเทยวจะมการขยายตวอยางรวดเรวและตอเนองในแทบทกภมภาคของโลก

ซงสวนหนงกเปนผลมาจากความเปนโลกาภวตน การสอสารและการคมนาคมทสะดวกมากขน ระบบเศรษฐกจขยายตวและเปดกวางขน ความตองการในการทองเทยวและพกผอนจงมากขน โดยทกประเทศทวโลกมการนำาเสนอรปแบบการทองเทยว และสถานททองเทยวใหมๆ เพมขนตลอดเวลา ตามพฤตกรรมและความตองการของนกทองเทยวทแปรเปลยนไป เพราะนกทองเทยวตองการแสวงหาความแปลกใหม ทำาใหอตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทมการปรบตวอยางรวดเรว มการแขงขนสง นอกจากนองคกรการทองเทยวโลกยงกลาววาการเดนทางทองเทยวของ

ประชากรโลกจะเนนคณภาพมากขน กลาวคอเปนการเดนทางทเนนการแสวงหาความร ประสบการณ ศกษาวถชวตและวฒนธรรมดวยเหตนบคคลากรทเกยวของกบอตสาหกรรมทองเทยวทงในฐานะของนกทองเทยว เนองจากนกทองเทยวทมาจากสงคมวฒนธรรมทแตกตางกนยอมจะมพฤตกรรมทเกยวของกบการบรโภคสนคาและบรการทางการทองเทยวแตกตางกน

จากวนนนถงวนนจะพบวามปจจยหลายดานทสงผลตอการเจรญเตบโตของการทองเทยวโลก ปจจยทสำาคญพอสรปได 5 ปจจยคอ

7.1.1 ปจจยทางเศรษฐกจ

การแขงขนการทองเทยวทมากขน ทำาใหราคาของสนคาและบรการทองเทยวมราคาถกลง และนกทองเทยว และนกทองเทยวเองกมความคาดหวงสงตอบรการทางการทองเทยว มการตอรองมากขน มการมองหาตวเลอกทถกกวาและมคณภาพดกวาภมภาคเอเชยโดยเฉพาะประเทศจนและอนเดยจะมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรวซงยอมสงผลใหประชากรทางแถบนกำาลงซอบรการทางการทองเทยวมากขน อกทงยงสงผลตอการแลกเปลยนทางวฒนธรรม ความคด และพฤตกรรมขน

7.1.2 ปจจยทางสงคม

ในอนาคตประชากรโลกจะเพมขนอยางรวดเรวจาก 1.5 พนลานคนในป ค.ศ.2005 เปน 8 พนลานคนในป ค.ศ.2025 อนาคตกลมประเทศทเปนตลาดหลกของการทองเทยว เชนยโรปเหนอ อเมรกา และญปนจะมจำานวนคนสงอายมากขน ทำาใหตลาดทองเทยวของคนสงอายมความสำาคญมากขน ในประเทศจนและอนเดยจะมจำานวนประชากรทเปนเยาวชนมากทสดในโลก โดยเยาวชนเหลานจะเปนกลมนกทองเทยวกลมทสำาคญในการแสวงหาความรและประสบการณใหมๆ นากจากนการยดการเกษณยอายในประเทศแถบยโรปตะวนตกจากอาย 60 ปเปน 65 ป หรอ

67 ป จะสงผลใหนกทองเทยวเกษยณอายจากกลมประเทศดงกลาวมกำาลงซอบรการทางการทองเทยวคอนขางมาก มจำานวนลดลง อตราการยายถนฐานจะมเพมมากขน องคการสหประชาชาตคาดการณวาในป ค.ศ.2050 จะมผอพยพยายถนฐานจำานวน 250 ลานคนเพมขนจากปจจบนทมจำานวน 180 ลานคนซงสวนใหญจะเปนอพยพยายถนของนกวชาการผมความรเชยวชาญจากแถบเอเชยละตนเอมรกา/แครบเบยน และแอฟรกาไปยงอเมรกาเหนอ ยโรป และโอเชยเนย กลมบคคลเหลานมความตองการเดนทางกลบถนฐานเดมเพอไปเยยมญาตมตรเพมมากขน ขณะทจำานวนคนโสดจะมมากขนรวมทงครอบครวทมบตรจะมจำานวนนอยลง สงผลใหกลมนมความพรอมพกผอนมากขนและการใหความสำาคญกบสงแวดลอมจะมมากขน อทงประชากรสวนใหญจะมการศกษาทสงขน มมาตรฐานความเปนอยทดขน มชวโมงการทำางานลดนอยลง จงทำาใหมเวลาในการทองเทยวมากขน และการใหความสำาคญกบสงแวดลอมมากขน รวมถงการผอนคลายทางจตใจจากสภาพทจำาเจตงเครยดจากการทำางานหรอสภาพสงคม พรอมทงใหความสำาคญตอจรยธรรมคณธรรมจะมมากขนยอมมผลตอแหลงทองเทยวทมการทรมานสตวมการใชแรงงานผหญงหรอเดกเลกโดยไมไดรบความเปนธรรม

7.1.3 ปจจยทางเทคโนโลย

เทคโนโลยทางการสอสารไดรบการพฒนาไปอยางรวดเรวสงผลใหมการเขาถงขอมลทชวยในการวางแผนการทองเทยวไดสะดวกรวดเรวเชนการสำารองการเดนทางในเรองของตวเครองบน รถเชา รถไฟ โรงแรม และแหลงทองเทยวไดดวยตวเอง นอกจากนนระบบการคมนาคมจะมความสะดวก ปลอดภย รวดเรว และมราคาถกอกทงจะมดารนำาเอาวศวะขนสงมาใชเพอพฒนาแหลงทองเทยวใหม

7.1.4 ปจจยทางชววทยา

ความสมบรณของธรรมชาตจะมคณคาเพมมาก นกทองเทยวในอนาคตจะมองหาแหลงทองเทยวทยงยนและมความรบผดชอบตอสงแวดลอม ยอมสงผลใหแหลงทองเทยวทมธรรมชาตสมบรณไดรบความนยมมากขน สวนเรององสภาวะโลกรอนและชนโอโซนเปนร ทำาใหแสงอาทตยมอนตรายมากขนยอมมผลตอแหลงทองเทยวทางทะเลและการปลอยสารคารบอนของเครองบนจะทำาใหอณภมของโบกสงมากขนอกทงสงผลตอการเดนทางทางอากาศและการเดนทางทองเทยวระยะไกล

7.1.5 ปจจยทางการเมอง

อตราเหตการณการกอการรายทมมากขนทำาใหนกทองเทยวเกดความผดพลาดความวตกกงวลและรสกวาความปลอดภยในการเดนทางทองเทยวมนอยลงนอกจากนขนตอนการขออนญาตเดนทางเขาประเทศและพธการตรวจคนเขาเมองกจะมความซบซอนมายงขนและอาจมขนตอนทากขนในการตรวจสอบกอนการขนเครองบนในขณะทการปดประเทศของจนยอมสงผลใหมนกทองเทยวชาวจนหลงไหลออกนอกประเทศเปนจำานวนมากและสงผลตอการพฒนาจนเปนแหลงทอง

7.2 สถานการณดานอตสาหกรรมทองเทยวในประเทศไทยการทองเทยวเปนอตสาหกรรมภาคบรการมบทบาทสำาคญในระบบ

เศรษฐกจของประเทศไทย เพราะนอกจากนนมการสรางรายไดโดยมมลคาเปนอนดบหนงของการคาบรการรวมของประเทศแลว ยงเปนอตสาหกรรมทกอใหเกดธรกจทเกยวเนองอกมากมาย อาท โรงแรมและทพก ภตตาคารรานอาหาร รานจำาหนายของทระลก การคมนาคมขนสง เปนตน ซงกอใหเกดการลงทนในรปแบบเงนตราตางประเทศปละหลายแสนลานบาท รวมทงสรางกระแสเงนหมนเวยนภายในประเทศจากคนไทยเทยวไทยนบเปนแสนลานบาทเชนเดยวกน ซงในป 2552 ประเทศ มรายไดจากนกทองเทยวตางประเทศประมาณ 527,326 ลานบาท หรอประมาณรอยละ 8.5 ของมลคาสงออกรวมกน (รอยละ 51.1 ของมลคาสงออกภาค

บรการ) หรอคดเปนสดสวนประมาณ รอยละ 5.8 ของผลตภณฑมวลประชาชาต (GDP) ขณะเดยวกน ธรกจการทองเทยวกอใหเกดการจางงานกวา 2 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 6-7 ของแรงงานทงระบบ รวมทงยงชวยกระจายรายไดและการจางงานสชนบท รายไดดงกลาวยงมสวนสำาคญทชวยชดเชยการขาดดลในการคาในชวงทมการสงออกสนคาของไทย มแนวโนมชะลอตวลงตามภาวะเศรษฐกจโลก ดงนนในการจดทำาแผน พฒนาการทองเทยวประเทศจงตองพจารณาขอมลพนฐานทเกยวของอตสาหกรรมทองเทยว ดงน

1. สถานการณการทองเทยวโลก 1.1 โครงสรางการตลาดและแนวโนมการทองเทยวการทองเทยว 1) การเพมขนของนกทองเทยว องคการทองเทยวโลก (World Tourism Organization: UNWTO) ไดพยากรณวาเมอถงป พ.ศ. 2563 จะมนกทองเทยวระหวางประเทศจำานวนประเทศ 1,600 ลานคน ภมภาคทมแนวโนมเปนแหลงทองเทยวยอดนยม คอ ภมภาคเอเชยตะวนออก และแปซฟค และกลมประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนจดหมายการทองเทยวแหลงใหมทมผนยมเดนทางเขามาอยางเพมขนอยางตอเนอง โดยมากนกทองเทยวเปน 1 ใน 3 ของนกทองเทยวภมภาคเอเชยแปซฟค 2) การเปลยนแปลงโครงสรางการตลาด กลมประเทศ BRIC (บราซล รสเซย อนเดย และจน) มรายไดเพมขน และมศกยภาพในการสงออกนกทองเทยวในอนาคต UNWTO คาดจนจะเปนตลาดสงออกและนำาเขาของนกทองเทยวใหญทสดในโลกโดยนกทองเทยว 100-200 ลานคน/ป 3) การแขงขนดานการทองเทยวสงขน การทวบทบาทสำาคญของตลาดเกดใหมซงตลาดเหลานสวนใหญจะอนภาคในทวปเอเชย ทงตลาดทมขนาดใหญ เชน จน อนเดย และตลาดขนาดกลางถงขนาดเลก เชนกลมประเทศทอยในเอเชยใต กลมประเทศในตะวนออกกลาง กลม

ประเทศทอยในเอเชยกลาง เปนตน หลายประเทศจงมการลงทนดานการทองเทยว การโฆษณาประชาสมพนธ การกำาหนดกลยทธ เปนตน 4) การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรโลก อตราการเพมขนของประชากรโลกอยทระดบ 1.11 ในปจจบน จะลดลงเปนระดบ 0.86 ในชวงป 2563-2568 โดยประเทศอตสาหกรรมชนนำาของโลกเรมเขาสสงคมผสงอาย ประเทศเยอรมน ญปน รสเซย มอตราเพมขนของประชากรการตดลบนกทองเทยวกลมผสงอายจงมแนวโนมเพมสงขน นกทองเทยวกลมน มการพรอมดานเวลาและงบประมาณ สนใจการทองเทยวเชงสขภาพ การทองเทยวแบบพำานกนาน และตองการทองเทยวในแหลงทองเทยวทมความพรอมในดานโครงสรางพนฐาน นอกจากนการกระตนประชาชนใหเดนทางทอง อาท การลดชวโมงการทำางาน การสนบสนนใหประชาชนมโอกาสพฒนาประสบการณของตนจาการเดนทางทองเทยว การลดอตราภาษมลคาเพมสนคาอปโภคบางชนดและภาษนายจาง มาตรการดงกลาวไดมการดำาเนนการในหลายประเทศ เปนการกระตนใหกระตนใหเกดการเดนทางทองเทยวระหวางประเทศมากขน 5) การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การชวงเชงการตลาดการทองเทยว ระบบอเลกทรอนกส ความร สาระ สารสนเทศ กลายเปนเครองมอสำาคญในการสรางความแตกตางและสรางคณคาของสนคาในรปแบบอนาคต E-Commerce และ E-Business จะมความสำาคญและซบซอนมากขนในกลมอตสาหกรรม นกทองเทยวรนใหมมแนวโนมทจะใชขอมลทองเทยวผานอนเทอรเนตเพอทำาการสบคนเพอทำาการสบคนและเปรยบเทยบราคามากขน บทบาทของอนเทอรเนตซงแตเดมซงมการทำาหนาเพยงใหขอมล เพอปอนขอมล และมอทธพลตอการตดสนใจของการทองเทยว ชองทางการขายทางอนเทอรเนตกำาลงไดรบความนยม 1.2 วกฤตและความเสยงทสงผลกระทบตอการทองเทยว 1) การทองเทยวโลกมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการกอการรายระหวางประเทศ การกอการรายและอาชญากรรมขามชาต มแนวโนมขยายตวทวโลกและรนแรงมรปแบบและโครงขายซบซอน

มากขน โดยใชความกาวหนาดานเทคโนโลยการสอสารและการคมนาคมเปนปจจยสนบสนน และมแนวโนมคงอยตอไปในหลายภมภาคของโลกเปนปจจยสำาคญทมผลตอการตดสนเดนทางของนกทองเทยว 2) การเปลยนแปลงของภมอากาศโลก ผลกระทบจากสภาวะโลกรอนเรมแสดงใหเหนชดเจนจากภยธรรมเกดขนอยางรนแรง เหนไดจากภยพบตตางๆ เชน พาย นำาทวม ภยแลง แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด สนาม ชวง 30 ปทผานมาน อตราภยพบตทางธรรมชาต เพมสงขนในแบบชนบนได ภยพบตทางนำาเพมขน 30.7% วาตภย 26.6% แผนดนไหวเพมขน 8.6% ประเทศตางๆจงหนมาใสใจสงแวดลอม และเปนกลยทธในการสรางความแตกตางเหนอกวาคแขงขน เปนจดขายกระตนหรอเชญชวนลกคาใหเขามาซอขายหรอใชบรการทองเทยวในอนาคต Green Logistic เปนเทรนทถกกำาหนดใหแหลงการทองเทยวระหวางประเทศ 3) ความเสยงของโรคระบาด ความรนแรงมแนวโนมขนเรอยๆ แมวาในหลายกรณจะมการเสยชวตตำากตาม แตโรคระบาดทเกดจากไวรสสายพนธใหมๆ ทเกดขน ทำาใหนกทองเทยวมความรสกกงวลและไมรสกปลอดภย 4) สภาวะเศรษฐกจโลก ความไมแนนอนของสภาวะเศรษฐกจโลกอาจสงผลกระทบตอจำานวนนกทองเทยวในอนาคต สภาวะถดถอยของเศรษฐกจโลก ในป พ.ศ. 2551 และตอเนองถงปจจบนสงผลตอการตดสนใจเดนทางทองเทยว อยางไรกตามคาดการณวาในอนาคตเศรษฐกจโลกยงตงขยายตวอยางตอเนอง โดยมกลม BRIC (บราซล รสเซย อนเดย และจน) คาดการณวา บราซล รสเซย อนเดย และจน มแนวโนมเศรษฐกจขยายตวมากกวารอยละ 7 ในชวงป พ.ศ. 2558-2568 1.3 การเปลยนแปลงของพฤตกกรมของนกทองเทยว 1) พฤตกรรมผบรโภคปรบเปลยนไปตามสภาพเศรษฐกจ มาจากสภาวะเศรษฐกจตกตำา สงผลใหนกทองเทยวอยางระมดระวง โดยคำานงถงความคมคาของเงนมากขน ประกอบกบการทคแขงหนมาใชกลยทธดานราคาเพอดงดดความสนใจของตลาดนกทองเทยว

ทหดตวลง ซงกอใหเกดพฤตกรรม Last minute ใชเวลาคดกอนการเดนทางเพอตดสนใจในการจอง/ซอสนคาและบรการทองเทยวเพอแสวงความคมคา 2) นกทองเทยวนยมเดนทางทองเทยวระยะใกล โดยอาจเลอกเดนนกทองเทยวทางในประเทศหรอภายในภมภาคเดยวกนมากขน ทงนการรวมกลมทางเศรษฐกจของประเทศตางๆและกรอบความรวมมอดานการทองเทยว 3) นกทองเทยวมแนวโนมสนใจการทองเทยวในความสนใจพเศษ (Special Interest Tourism) เชน การทองเทยวเชงสขภาพ การทองเทยวแบบเชงผจญภย การทองเทยวเพอการประชมและนทรรศการ และการทองเทยวเชงกฬา เปนตน รปแบบการทองเทยวดงกลาวมแนวโนมตองการทจะเรยนรและไดรบประสบการณทแตกตางในการทองเทยวแตละครง 4) กระแสความสนใจและนกทองเทยวใสใจในสขภาพ และการออกกำาลง ทำาใหการทองเทยวเชงสขภาพและการทองเทยวเชงกฬา มแนวโนมไดรบความสนใจจากนกทองเทยว สำาหรบการทองเทยวเชงกฬา ประเทศตางๆ ไดแขงขนกนแยงสทธในการจดกจกรรมหรอ Event ซงประเทศไทยเปนประเทศหนงทมความพรอมในดานบคลากร สนามแขง มประสบการณในการจดการแขงขนกฬาระดบนานาชาต 5) กระแสความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม การอนรกษประเพณวฒนธรรมเดม กำาลงไดรบความนยมจากนกทองเทยว และมแนวโนมมากขน แนวคดพฒนาอยางยงยนไดถกเปลยนถายเขาสอตสาหกรรมทองเทยวโดยรวมอยางเปนลำาดบ และกำาลงปรบเปลยนสภาพไปสการจดการทคำานงถงขดความสามารถการรองรบของธรรมชาต

2. สถานการณการทองเทยวไทย แนวโนมดานการทองเทยวของไทย 1) ประเทศตองประสบกบภาวะวกฤตและความเสยงดานการทองเทยว ในชวงเวลา 4-5 ป ทผานมา ทงววกฤตการณโรคซารส การ

รฐประหาร การเกดวกฤตราคานำามน โรคระบาดไขหวดสายพนธใหม 2009 เปนเงอนไขขอจำากดการในการรกษาตลาดเดมและขยายตลาดใหมโดยผลกระทบจากวกฤตแตในละครงไดสงผลตอการเปลยนแปลงของจำานวนนกทองเทยวอยางเดนชด 2) สถานการณทางการเมองยงคงสงผลกระทบตอการทองเทยว สถานการณทางการเมองทยงไมนง ไมสามารถคาดการณไดวาจะเกดความรนแรงหรอไมทำาใหสถานการณทางการเมองของไทยในชวงระยะเวลาเวลาตอไปมความทาทายมากขน สถานการณทางการเมองไดกลายเปนปจจยสำาคญทสงผลกระทบตอจำานวนนกทองเทยว 3) จำานวนนกทองเทยว รายได คาใชจาย และวนพกเฉลยของนกทองเทยวเพมขนในชวงทศวรรษทผานมา แมประเทศไทยจะประสบปญหาและวกฤตดานการทองเทยวซงสงผลกระทบตอจำานวนและรายไดนกทองเทยวชวงวกฤตและหลงวกฤตแตกพบวาภายหลงจากวกฤตผานพนอตราการเตบโตจะกลบไปอยในระดบเดม 4) นกทองเทยวจากกลมประเทศเอเชยตะวนออกและยโรปเปนนกกลมทองเทยวหลกไทย นกทองเทยวมากกวาครงหนง เปนนกทองเทยวจากกลมเอเชยตะวนออก โดยเอเชย ญปน จนและเกาหล เปนกลมทมาทองเทยวในไทยมากทสด โดยนกทองเทยวจาก สหราชอาณาจกร เยอรมน สวเดน และรสเซย มาทองเทยวในไทยมากทสด 5) นกทองเทยวไทยมแนวโนมเดนทางทองเทยวภายในประเทศมากขน โดยรฐบาลไดสงเสรมการทองเทยวในประเทศอยางจรงจงในชวงหลายปทผานมา 6) กลมธรกจโรงแรมและภตตาคาร มบทบาทสำาคญในอตสาหกรรมทองเทยวไทย และมสวนสรางมลคาใหธรกจอนๆ เชน เฟอรนเจอร อาหาร สมนไพร ธรกจสปา การคาของทระลกและสนคาพนเมอง เปนตน กลมธรกจโรงแรมและภตตาคาร มมลคารวม 337,343 ลานบาทหรอรอยละ 19.1 ของการบรการภาคเอกชน โดยนบเปนกลมทมมลคาสงเปนอนดบสอง รองจากกลมการสอสารและขนสง

7) ระบบโลจสตกสและการเชอมโยงการทองเทยว ประเทศไทยมความพรอมในดานโครงสรางพนฐานระดบหนง แตยงมขดความสามารถดานการขนสงตำากวาสงคโปร มาเลเซยและอนเดย รปแบบการเดนทางทองเทยว ทงระหวางเมองทองเทยวหลกและทองเทยวรอง การเชอมโยงกบประเทศเพอนบานปญหาดานกฎระเบยบทเชอมโยงกบประเทศเพอนบานทไมเออตอการทองเทยวในบางเสนทาง 8) การทองเทยวไทยมแนวโนมไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของภมอากาศโลก ความเสยงดานปจจยตางๆ เชนนำาทวมฉบพลน นำาทวมขง การกดเซาะ ไฟปา ระบบนเวศ และโรคระบาด ปญหาดานการขาดแคลนนำา เปนปญหาของพนททงในอดตและปจจบน หากพนทใดทไมมแผนการจดการดานขาดแคลนนำาปรมาณ ระยะเวลาของฤดฝนนลดลงในอนาคตจะสงผลตอพนทและผประกอบการดานทองเทยวได 9) ประเทศไทยยงคงมจดออนในดานความปลอดภย กฎระเบยบ ดานสงแวดลอม สขอนามย และนโยบาย องคกรการทองเทยวโลก จดลำาดบดานการจดการกฎหมาย ระเบยบ บรการพนฐานทเออตอการทองเทยวของประเทศไทยไวในอนดบท 70 ของโลกพบวาประเทศไทยมจดออนในดานความมนคงปลอดภยอยในอนดบ 118 และความยงยนในทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยในลำาดบ 90 ของโลก 10) มการกระจายอำานาจและเปดโอกาสใหชมชนและทองถนมสวนรวม ในการบรหารจดการมากขน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ใหสทธชมชนในการอนรกษหรอฟ นฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถนของชาตและมสวนรวมในการจดการ การบำารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม การจดการภมทศนและการวางแผนพฒนาการทองเทยวในระดบทองถน การลงทนดานการทองเทยวเนนการกอสรางมากกวาการจดภมทศนและขาดการมสวนรวมจากชมชนในทองเทยวขาดความเชอมโยงระหวางทองถน จงหวด กลมจงหวด และประเทศ

1) ศกยภาพดานการทองเทยว การเปรยบเทยบดานการทองเทยว 124 ประเทศ ของ World Economic Forum พบวาประเทศไทยมอนดบทดขน แมตองเผชญกบความและวกฤตในหลายดานในป 2550 ประเทศอยในอนดบท 43 ของโลก และป 2552 อยทอนดบ 39 ของโลก โดยประเทศไทยเปนทยอมรบเรองการทองเทยวในดานทรพยากรมนษย ธรรมชาต และวฒนธรรม ความคมคาดานราคา และความดงดดใจใหเดนทางมาทองเทยว 2) ประเทศไทยมความไดเปรยบดานการทองเทยว มทรพยากรพนฐานดานการทองเทยวหลากหลายแหงนมความสวยงามตดระดบโลก มเอกลกษณตางจากภมภาคอน ซงสามารถพฒนาเปนกจกรรมการทองเทยว รวมถงอตสาหกรรมทสนบสนนเชอมโยง และยงมแหลงทองเทยวทมศกยภาพพรอมทจะพฒนาอกจำานวนมาก ความไดเปรยบดานทรพยากรการทองเทยวของประเทศไทยจงเปนจดแขงทำาใหแหลงทองเทยวในประเทศไทยเปนทรจกแพรหลายและไดรบรางวลความสำาเรจจากการจดอนดบในระดบโลก (http://www.tica.or.th/images/plan_tourism2555-2559/2555-2559.pdf access online 01/03/2013)

บทท 8

การตลาดในอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ

ก า ร ต ล า ด ใ น อ ต ส า ห ก ร ร ม ก า ร ท อ ง เ ท ย ว ในสมยโบราณมนษยยงไมรจกเงนตรา ไมรจกคำาวา " ซอ " หรอคำาวา " ขาย " ดงนนเมอตองการสงใดทตนเองไมมกอาจจะใชกำาลงบงคบ การแยงชงหรออาจจะใชวธแลกเปลยนจนกระทงมการคดประดษฐสงสมมตเปนเงนตรา จงเร มทการเปลยนสนคากบเงนตรา แทนการแลกเปลยนสนคาดวยสนคากจกรรมเหลานกเร มม " ผซอ " และ " ผขาย " ณสถานทใดสถานทหนงซงเรยกวา "ตลาด " เมอผซอและผขายเพมจำานวนมากขนปจจยแวดลอมของผซอและเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวตามยคตามสมยของการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยตลาดจงมความสำาคญมากขนผซอตองการซอสนคาตามความตองการหลากหลายรปแบบหลายราคาในขณะทผขายกตองการใหไดมากทสดและราคาดทสดและจำานวนผขายเพมมากขนทำาใหเกดการแขงขนการผลตแขงขนการขายทงสนคาทวไปและสนคาบรการผขายจงตองคดหาวธการจดการทางการตลาดเพอเหตผลดงกลาว

ความหมายของการตลาด " การตลาด " คอกระบวนการทเชอมโยงระหวางผผลตกบผบรโภคโดยการแลกเปลยนซงกนและกนเพอผลประโยชนทงสองฝาย ( Maxwell, 1983 : 51)"การตลาด" เปนเสมอนสะพานระหวางผผลตและผบรโภคซงเปนการใหความหมายในแงของหนาทของผผลต หากมองการตลาดในแงทเปนกจกรรมทมอทธพลมบทบาทสำาคญในการคดตดสนใจการตลาดอาจหมายถงกจกรรมตางๆในการศกษาวจยความตองการของผบรโภคการพฒนาสนคาและบรการเพอตอบสนองทางการตลาดเพมมากขน ( Ryan, 1981 : 1) อกหนงความหมายหนง " การตลาด " หมายถงกระบวนการทางสงคมและการจดการอนทำาใหบคคลหรอกลมบคคลไดรบสงทจำาเปนและตองการ

อาศยการสรางสรรคและแลกเปลยนผลตภณฑรวมทงคณคาตางๆ (Kotler & Armstrong , 1999 : 5)

ก า ร ต ล า ด ใ น อ ต ส า ห ก ร ร ม ก า ร ท อ ง เ ท ย ว อตสาหกรรมทองเทยวในสมย 40 ถง 50 ปทผานมายงไมมการนำาหลกการตลาดการจดการหรอกจการใดมาใชสวนใหญจะเนนในเร องการจดการบคลากรการนำาเทคโนโลยมาใชจนมคำาเกาเลาวา " ถาทานไมรจกวธการปรงแตงอาการ ทานกไมควรทจะอยในแผนกการตลาด" ( Morrison, 1989 : 7 ) ในชวงค.ศ. 1938 มแนวความคดการผลตเพอมวลชน (เกดในชวงหลงการปฏวตอตสาหกรรม) มการนำาเอาเคร องจกรมาใชในการผลตทำาใหสามารถผลตสนคาไดมากขนและเปนวธหนงทชวยใหตนทนในการผลตตำาลงจนกระทงถงยคธรกจเฟ องฟเทคโนโลยตางๆกาวหนาไปอยางมากผผลตสนคาผใหบรการดานการทองเทยวมปรมาณมากขนผผลตหรอผขายจงตองหาวธการตางๆเพอหาตลาดหาผซอเกดแนวความคดในการใหความสำาคญแกลกคามากขนถอวาลกคาคอพระเจา ตอมาปรบเปลยนแนวคดเปนการใหความสำาคญในดานการผลตและการขายโดยการพฒนาสนคาบรการทดทสดและการใชสอตางๆเพอเขาถงตวลกคาเมอรปแบบกลยทธทางการตลาดตดตนจงหนมาใหความสำาคญแกผบรโภคและมงเฉพาะบคคลเฉพาะกลมเปนการยดหลกเอาผบรโภคเปนหลกในการดำาเนนทางการตลาดซงเปนแนวคดในดานการตลาดยคใหมการตลาดจงเ ข า ไ ป ม บ ท บ า ท ใ น อ ต ส า ห ก ร ร ม ต า ง ๆ จะเหนไดวาในสมยกอนผผลตสนคาแบบใดกตามจำานวนมากราคาสงเทาไหรก มผ ซ ออยตลอดเวลาแตเมอตลาดกวางขน (ผผลตเพมข น) เศรษฐกจเจรญเตบโตทำาใหผซอมโอกาสเลอกมากขนทงมความฉลาดขน (เนองจากการสอสารกวางขวางขน) องคการตางๆจงตองคนหาเพอพฒนาความไดเปรยบเชงการแขงขนอยางเรงดวนเปนการมองตลาดอยางมหลกการมากกวาเดม

ลกษณะของตลาดทองเทยว ตลาดทองเทยวมความแตกตางจากตลาดสนคาทวไปในหลาย

ลกษณะไมวาจะเปนสงแวดลอมภายนอกทางการตลาดสวนผสมทางการตลาดหรอคณสมบตพเศษของสนคาและบรการของอตสาหกรรมการทองเทยวดงจะไดพจารณาในแตละดานตามลำาดบดงน 1. สงแวดลอมภายนอกทางการตลาดหรอ " สงแวดลอมภายนอก " เปนปจจยทสำาคญททำาใหองคการเกดการเปลยนแปลงหรออาจจะเรยกวาเปนปจจยทไมสามารถควบคมไดซงมทงหมด 6 ปจจยคอการแขงขน กฎหมายและระเบยบขอบงคบ สงแวดลอมทางเศรษฐกจ เทคโนโลย สงแวดลอมทางสงคมและ วฒนธรรม และธรรมชาตรายละเอยดดงตอไปน 1.1 การแขงขนเปนลกษณะการแขงขนทงในดานจำานวนและขนาดขององคการมองคการเกดใหมและปรบปรงขยายขนาดองคการมากขนซงจรงๆแลวเปนสงธรรมดามากในทกอตสาหกรรมแตสำาหรบอตสาหกรรมการทองเทยวปญหาการแขงขนจะสงกวาเชนการลอกเลยนแบบ เมอสายการบนหนงเรม จดทำาโครงการสะสมไมลสำาหรบผเดนทางบอยครงสายการบนอนกเรมโครงการเชนนนดวยทนท เพยงแตขอกำาหนดรายละเอยดลกยอยอาจจะไมเหมอนกนลกษณะของการแขงขนในอตสาหกรรมการทองเทยวอาจแบงไดเปน 3 ระดบคอ 1.1.1 การแขงขนโดยตรงเปนการแขงขนกนดานสนคาและบรการชนดเดยวกนและกลมลกคากเปนกลมเดยวกน 1.1.2 การแขงขนทเกดจากสงทดแทนเปนสงทดแทนทเกดจากความกาวหนาของทางเทคโนโลยเชนการประ ชมสมมนาโดยไมตองเขารวมประชมในทเดยวกนแตใชเครองมอสอสารททนสมย 1.1.3 การแขงขนโดยทางออมไดแกการเพมสนคาและบรการใหเปนพเศษการรบชำาระเงนแบบผอนสงรายงวด 1.2 กฎหมายและระเบยบขอบงคบไดแกกฎหมายคมครองผบรโภคเวนวรรคกฏหมายการโฆษณาประชาสมพนธพระราชบญญตคมครองสงแวดลอมกฎหมายและระเบยบขอบงคบของรฐมผลกระทบโดยตรงตอ

อตสาหกรรมรวมทงการขนราคาหรอการลดราคาคาโดยสารของสายการบน 1.3 สงแวดลอมทางเศรษฐกจการขนอตราดอกเบย การวางานและวกฤตดานพลงงานลวนเปนสงแวดลอมทางเศรษฐกจทมผลกระทบตอการทองเทยวเชนถาราคานำามนดบโลกมราคาสงกวาบารเรลละ 80 เหรยญสหรฐจะสงผลใหตนทนการผลตของสายการบนสงขนตองปรบอตราคาโดยสารเพมขนซงอาจสงผลใหสภาวะการทองเทยวชะลอตวลง 1.4 เทคโนโลยในแงของผผลตเทคโนโลยชวยพฒนารปแบบสนคาและบรการเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคไดดกวาเดมเชนโรงแรม ฮอลเดยอนนเปนผนำาทางดานเทคโนโลยในอตสาหกรรมทพกแรมโดยนำาดาวเทยมและ วดทศนมาใชในการประชม โรงแรมแลนดมารคกรงเทพมหานคร เปนโรงแรมในประเทศไทยทมระบบคอมพวเตอรออนไลนทกหองเมอพ.ศ. 2536 ในแงของผบรโภคเทคโนโลยชวยลดเวลาในการทำางานบานไดมากขนทำาใหคนมเวลาเพมขนทจะออกไปหาความสำาราญนอกบานหรอเกดการทองเทยวมากขน 1.5 สงแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรม สงคมและวฒนธรรมเปลยนแปลงอยเสมอเชน ยคนเปนยคของสทธสตร สตออกทำางานนอกบานมากขนหนมสาวรนใหมซงเปนผนำาความเปลยนแปลงชอบศกษาคนควาหาตวเองรบธรรมชาตจะเลอกใชสนคาทใกลเคยงธรรมชาตทสดคอ 1.6 ธรรมชาตโดยปกตธรรมชาตมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเชนฝนตก ฟารอง พายธรรมชาตเปนสงทมนษยไมสามารถควบคมไดบางครงธรรมชาตเปลยนแปลงอยางรวดเรวและรนแรงและมผลกระทบตอการทองเทยวเชนกรณธรณพบตภยเกดขนยากสนะมเมอเดอนธนวาคมพ.ศ. 2547 ในหลายประเทศแถบมหาสมทรอนเดย ทำาใหธรกจการทองเทยวไดรบผลกระทบอยางมากสงผลใหจำานวนนกทองเทยวในชวงพ.ศ. 2548 ลดลง

2. สวนประสมทางการตลาด เปนปจจยทางการตลาดทควบคมไดสวนประสมทางการตลาดคอองคประกอบตางๆทนำามาใชประโยชนในการ

จดการการตลาดเพอตอบสนองความตองการของตลาดผบรโภคสวนประสมทางการตลาดของตลาดการทองเทยวมทงหมด 8 อยางดวยกนดงนคอ 2.1 สนคาหรอบรการหมายถงสนคาและบรการตางๆทใหบรการไดตรงตามความตองการนกทองเทยวไดแกการอำานวยความสะดวกในการเดนทาง สถานทพก อาหาร มคคเทศกรวมทงความปลอดภยในชวตและทรพยสนระหวางทองเทยวสนคาและบรการมอย 2 ประเภทคอ 2.1.1 สนคาหรอทรพยากรทางธรรมชาตไดแกชายหาด พนธไม สตวเปนตน 2.1.2 สนคาหรอทรพยากรทมนษยสรางขนไดแก วด พพธภณฑ ประเพณ การละเลนพนเมอง การบรการสถานทพกรานอาหาร สาธารณปโภค สาธารณปการพนฐานตางๆเปนตน 2.2 ราคาหมายถงคณคาของสนคาและบรการในรปของตวเงนหรอสงทตองจายสำาหรบการแลกเปลยนสนคาหรอบรการราคาของสนคาและบรการทองเทยวแตกตางจากราคาสนคาทวไปสวนใหญมกจะตงราคาขายเพอแสดงภาพลกษณขององคการและคณคาของสนคาและบรการในสายตาหรอความพงพอใจของผบรโภคนอกเหนอจากการตงราคาขายโดยคำานวณจากตนทนในการผลตตงราคาตามอปสงคของตลาดหรอตงราคาโดยใชราคาของคแขงเปนเกณฑดงนนราคาของสนคาและบรการทางการทองเทยวจงเปลยนแปลงเรวและอาจจะแพงกวาสนคาทวๆไป 2.3 สถานทหรอชองทางการจดจำาหนายหมายถงโครงสรางของชองทางทชวยเกบรกสาดแลครงสนคาและกระจายสนคาใหถงมอผบรโภคอยางครบถวนและสะดวกรวดเรวซงประกอบดวยองคการตางๆทงในและนอกระบบการทองเทยวเชนบรษทจดนำาเทยว สายการบน การทองเทยวแหงประเทศไทย 2.4 การสงเสรมการตลาดคอการกระตนใหผบรโภคเกดความสนใจ ตระหนกรและการเกดพฤตกรรมการซอโดยใชสอตางๆเชนพนกงานขาย โฆษณาทสามารถเขาถงผบรโภคดทสดและเรวทสด

2.5 คน อตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทตองอาศยแรงงานคนเพอจดหา บรการและชวยแกไขปญหาใหแกลกคาในขณะทลกคาเขามาใชบรการในองคการเพอสรางความพงพอใจสงสดแกลกคา 2.6 หบหอหรอรายการสำาเรจรป หบหอหรอรายการสนคาสำาเรจรปและของสนคาและบรการของบรการนำาเทยวหมายถงการนำาเสนอสนคาและบรการหลายประเภทมาผสมผสานจดการเปนหบหอหรอรายการสำาเรจรปทสวยงามนาสนใจและมราคาไมแพงเชนคดราคาหองพกรวมกบรายการนำาเทยวหรอสายการบนเพออำานวยความสะดวกและเพอตอบสนองตอความตองการของผซอ  2.7 โปรแกรม สนคาและบรการในอตสาหกรรมการทองเทยวตองมโปรแกรมหรอกำาหนดการทมคณภาพเนองจากเวลาเปนปจจยสำาคญตอการซอสนคาและบรการเชนการจดโปรแกรมทองเทยวเยอรมนในชวงทมการแขงขนฟตบอลโลกจะเกดการตดสนซอสงกวาและสามารถทำาราคาขายไดดกวาชวงเวลาปกต 2.8 หนสวนหมายถง บคคลหรอกลมบคคลทมสวนรวมในอตสาหกรรมการทองเทยวเชนผผลตทงหมดไมวาจะเปนธรกจโรงแรม บรษททวร คนในทองถนนน หนวยงานของรฐทมผลไดผลเสยรวมกนและผเกยวของในกระบวนการผลตตงมองเหนวา " เปนการลงเรอลำาเดยวกน " เชนอตสาหกรรมการทองเทยวในจงหวดภเกตไดรบผลกระทบจากขนยากสนามโรงแรมตองเลกจางพนกงานบางสวนออกเนองจากมนกทองเทยวเขาพกนอยบรษททวรบางแหงปดกจการรายไดจากผลประกอบการโรงแรมหรอบรษททวรทเขาสภาครฐนอยลง (Morrison ,1989 :37-38)

3. มคณสมบตและคณลกษณะเฉพาะ ( Unique Characteristics of Tourism Service) สนคาและบรการในอตสาหกรรมการทองเทยวมลกษณะและคณสมบตพเศษดงน 3.1 เปนสนคาทจบตองไมไดสนคาทวไปสามารถจบตองได สมผสไดบางอยางทดลองใชกอนตดสนใจซอไดโดยไมตองเสยคาบรการเชนรถยนต

เสอผาแตสนคาและบรการทองเทยวไมสามารถจบตองหรอสมผสไดเพราะสงทลกคาจะไดรบจะอยในรปของความรสกพงพอใจหรอไมพงพอใจในสนคาและบรการเชนเวนวรรคความอรอยในรสชาตกาแฟไมสามารถทดลองดมกอนตดสนใจซอได (เวนแตจะจายคาบรการหรอรานกาแฟใหดมกาแฟฟรเพอสงเสรมการขาย) ดงนนผบรโภคจะรจกสนคาและบรการนนไดดวยประสบการณหรอการบอกตอจากผทเคยใชมากอน 3.2 เปนสนคาทเกบรกสาไวไมไดสนคาทวไปเมอมสนคาเหลอจะเกบรกษาไวขายครงไมไดดงนนรายไดทเขามากยงคงเปนยอดคงเดมตามทผลตไวสนคาทวไปจงตองมครงสนคาแตสนคาบรการไมสามารถเกบรกษาไวไดหากในวนนนขายไมไดหรอขายไมหมดเชนหองพกวางในวนนนหรอสายการบนเทยวบนนนยงมทนงวางอยหมายถงสญเสยรายไดเพราะสนคายงคงเหลออยเปาหมายรายรบทตงไวไมบรรลผล 3.3 เปนสนคาทผผลตและผบรโภคตองเกยวของกนตลอดเวลาสนคาและบรการทองเทยวเปนสนคาทตองสรางความสมพนธ ความพงพอใจและความรสกทดระหวางผผลตและผซอ 3.4 สนคาและบรการผนแปรไดไมสามารถสรางมาตรฐานหรอทำาใหมคณลกษณะเหมอนกนทกครงอตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทเกยวของกบคนตงแตผผลตเวนวรรคผขายจนถงผซอและเปนอตสาหกรรมทผลตสนคาทมผลตอผซอและผขายทงดานจตใจคนแตละคนมความตองการ ความคด ความชอบตางกนและพฤตกรรมแสดงออกของคนจะเปลยนตามสถานการณหรอเหตการณดวยเวนวรรคจงเปนการยากทจะรกษาหรอควบคมมาตรฐานหรอทำาใหมคณลกษณะเหมอนกนทกครงนอกจากนในกระบวนการผลตมผลเกยวเนองไปถงตนทนคาใชจายผนแปร ไมแนนอนขนอยกบปจจยตางๆในขณะนนเชนเวลา สถานทและลกษณะของสนคาและบรการทลกคาตองการ (Morrison ,1989 :27-32)

สวนประกอบของตลาดทองเทยว ตลาดทองเทยวมสวนประกอบเหมอนตลาดสนคาทวไปประกอบดวยผผลตเวนวรรคสนคาและผซอแตรายละเอยดในแตละองคประกอบแตก

ตางกนบางเลกนอยดงน 1. ผผลต ผผลตสนคาและบรการทองเทยวประกอบดวยหลายกลมไดแก 1.1 กลมผผลตในภาคเอกชน 1.1.1 ผผลตดานทพกเชนโรงแรม บงกะโล 1.1.2 ผผลตดานอาหารและเครองดมเชนรานอาหาร ปลา รานกาแฟ 1.1.3 ผผลตดานการนำาเทยวเชนบรษทนำาเทยวตางๆ 1.1.4 ผผลตดานการขนสงเชนสายการบน บรษทเดนรถ 1.1.5 ผผลตดานสถานททองเทยวเชนสวนผเสอ วนอทยาน 1.1.6 ผผลตสนคาอนๆทเกยวของเชนผผลตของทระลก สวนสนก กลมผผลตภาคเอกชนมบทบาทในการจดการนำาเสนอสนคาและบรการทคาดวาจะเปนประโยชนตอกลมผผลตและสรางความพงพอใจใหผซอสามารถตดสนใจซอบรการของตนโดยเฉพาะในทนทเชนภเกตแฟนตาซ การนำาเสนอรายการการแสดงใหนกทองเทยวเลอกเพมขนรวม 3 ชดเพอเปนทางเลอกแกนกทองเทยวทกกลม 1.2 ผผลตพรรครฐบาลเปนผผลตในระดบประเทศระดบภาคและระดบทองถนผผลตพรรครฐบาลมบทบาทสำาคญในการสงเสรมอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศเปนผวางนโยบายออกกฏหมาย และขอกฎหมายทมผลตอการพฒนาการทองเทยวและนำาเสนอสนคาและบรการทรฐบาลตองการสงเสรมการทองเทยวในแตละปผานสอและชองทางการจดจำาหนายทกชองทางเชนพ.ศ. 2549 การทองเทยวแหงประเทศไทยวางกลยทธการตลาดในตลาดตางประเทศจากกลมเปาหมายประเทศกอลฟ ดำานำา สขภาพ ฮนนมน ศาสนา เรอยอรช การศกษา (นกศกษาอาจารยมหาวทยาลย) โดยมงสงเสรมการทองเทยวในพนทอนดามน

2. สนคาเวนวรรคกระบวนการผลตการบรการสนคาทวไปจากเสรจสนในขนตอนเดยวไมยงยากผบรโภคสามารถบรโภคสนคาเปนหนวยไดแตสนคาทองเทยวตองอาศยผผลตหลายสวนประกอบกน (ทงภายในและภายนอกอตสาหกรรมการทองเทยว) ผบรโภคจงจะไดรบสนคาและบรการทครบถวนตามตองการเชนถวลองแกงประกอบดวยผจดการรายการนำาเทยววนอทยานหรออทยานหรอเขตรกษาพนธสตวปาชาวบานในทองถนนนสนคาและบรการในอตสาหกรรมทองเทยวประกอบดวย 2.1 สงดงดดใจทางการทองเทยวคอสงดงดดใจทำาใหเกดการตดสนใจซอและสรางความพงพอใจใหแกผซอสงดงดดใจทางการทองเทยวเชนสถานททองเทยวประเภทตางๆ เทศกาลงานประเพณ 2.2 สงอำานวยความสะดวกเปนสงอำานวยใหผซอเขาถงสงดงดดใจทางการทองเทยวไดอยางสะดวกรวดเรวและปลอดภยไดแก 2.2.1 โครงสรางพนฐานคอปจจยพนฐานทกดานเชนถนน ไฟฟา ประปา การตดตอสอสาร การคมนาคมขนสง ทาอากาศยาน ชมชนเมอง 2.2.2 โครงสรางพเศษคอปจจยทเพมความสะดวกสบายและมทางเลอกทหลากหลายใหเลอกซอเชนทพกแรม รานอาหาร สถานบนเทง ศนยการคา 2.2.3 ความปลอดภยในชวตและทรพยสนความปลอดภยในขณะเดนทางทองเทยวเปนปจจยทสำาคญและเปนความตองการของมนษยทกคนตงแตเรมออกเดนทางทองเทยวจนกระทงสนสดลง (ทฤษฎความตองการขนทสองของมาสโลว)  2.3 วถชวต ลกษณะรปแบบชวตความเปนอย ความเปนมตรไมตรและความอบออมอารขอบคณในประเทศทจะเดนทางไปเทยวสงเหลานสรางความรสกอบอนและรสกเขากนไดกบสงคมอนทตนเองไมคนเคยนนคอความตองการของมนษยทกคนทตองการเขาสงคมตองการการยอมรบ (ทฤษฎความตองการขนท3 และ 4 ของมาสโลว)

3. ผซอในอตสาหกรรมการทองเทยวมผซออย 2 ประเภทคอ 3.1 ผซอเปนผบรโภคคอผซอรายบคคลหรอกลมทวๆไปทตดสนใจซอและจดการเดนทางทองเทยวดวยตวเองหรอผานบรษทนำาเทยวจำาแนกไดหลายกลมดวยกนดงน 3.1.1 จำาแนกตามจำานวนนกทองเทยวในกลม 1. นกทองเทยวททองเทยวเองอาจจะทองเทยวคนเดยวหรอครอบครวเดยวมการวางแผนการเดนทางทองเทยวเองวาจะไปไหน เมอไหร อยางไร 2. นกทองเทยวกลมทองเทยวเปนหมคณะตงแต 10 คนขนไปสวนใหญมกจะใชบรการของบรษทนำาเทยวหรอจะเอาไปกนเองเปนหมคณะใหญ 3.1.2 จำาแนกตามวตถประสงคททองเทยว 1. เพอพกผอนหยอนใจหรอทองเทยวในวนหยดสวนใหญมจดประสงคเพอผอนคายความตงเครยดฟ นฟสภาพรางกายและจตใจหรอเทยวชมธรรมชาต 2. เพอศกษาวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณเปนการทองเทยวเพอศกษาหาขอมลและความรแปลกใหมทไมใชลกษณะสงคมทตนอย ชมนทรรศการ การแสดงตางๆหรอเทศกาลงานประเพณ 3. เพอสขภาพ รกษาโรคเชนอาบนำาแร นวดสปา 4. เพอการกฬาเชนตกปลา ดำานำา เดนปา 5. เพอเขารวมประชมสมมนา เมอมเวลาวางกอนหรอหลงการประชมกถอโอกาสทองเทยวไปดวย 3.1.3 จำาแนกตามลกษณะการเดนทางเชนทางบก ทางเรอและทางอากาศ 3.1.4 จำาแนกตามสภาพภมประเทศ 1. นกทองเทยวในประเทศหมายถงนกทองเทยวเดนทางจากภมลำาเนาเดมของตนไปยงจงหวดอนหรอระหวางจงหวดตอจงหวด 2. นกทองเทยวตางประเทศหมายถงนกทองเทยวทเดนทางจากกรง

นลำาเนาของตนเองไปยงประเทศอนๆ 3.1.5 จำาแนกตามอายไดแก 1. เยาวชนชอบการเดนทางแบบประจญภยตนเตนและมกำาลงซอไมสงจงไมตองการสงอำานวยความสะดวกเกนความจำาเปนและจะนยมทองเทยวดวยตนเอง 2. ผสงอายมเวลาเทยวมกำาลงซอคอนขางสงจงตองการทองเทยวในแหลงทสะดวกสบายและทสำาคญคอไมตองเตรยมการสงใดดวยตนเอง 3.1.6 จำาแนกตามเพศ 1. เพศชาย 2. เพศหญง 3.1.7 จำาแนกตามฐานะทางสงคมหรอฐานะทางเศรษฐกจไดแก 1. นกทองเทยวทมฐานะทางสงคมดมรายไดสงมกำาลงซอสงตองการสงอำานวยความสะดวกในระดบหรหรา 2. นกทองเทยวแบบประหยดหรอผมรายไดคอนขางนอยถงปานกลางเชนเยาวชน ลกจางบรษทมกำาลงซอคอนขางจำากดตองการสงอำานวยความสะดวกในระดบพอใช กลมผบรโภคเปนกลมตลาดทมปรมาณมากกวากลมผซอประเภทองคการและมอยหลายประเภทแยกยอยลงไปความแตกตางของผซอจะเปนเหตใหอำานาจในการตอรองกบบรษทผผลต-ผขายสนคาตางกนดงนนนกการตลาดตองกำาหนดกลมผซอหรอลกคาเปาหมายและศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกซอสนคาของกลมผบรโภคไดแกปจจยทางดานประชากรศาสตร รายไดสถานภาพทางสงคม อายและปรมาณการซอสนคาหรอบรการ เพอวางแผนกลยทธการตลาดตอไป 3.2 ผซอประเภทองคการเปนกลมผซอทไมไดสอเพอการทองเทยวสำาหรบตนเองกลมนมสทธในการตดสนใจและจดการซอใหบคคลอนๆไดแกกลมผจดประชม กลมผจดหารางวลใหพนกงานหรอตวแทนซงกลมผใหซอประเภทนเรยกวา " กลมอตสาหกรรม" 

ผซอกลมนมจำานวนไมมากแตมพลงอำานาจในการตอรองสงกวาเชนโรงแรม เปนผผลตหองพกสถานทพกผอนสำาหรบนกทองเทยวของบรษททวรทเปนผซอประเภทองคการถาบรษททวรรายนนมลกคามากตลอดทงปบรษททวรกจะมอำานาจในการตอรองการซอ-ขายสงกวาราคาสนคาและบรการสทธพเศษทจะไดรบกมากกวาบรษททวรอน

การแบงสวนตลาดนกทองเทยว หมายถงกระบวนการทมการแบงตลาดนกทองเทยวทมพฤตกรรมการบรโภครายการออกเปนกลมแลวเลอกเขาไปทำาตลาดเฉพาะกลม (คอกลมลกคาเปาหมายในสวนแบงตลาดทตองการใหใชบรการของเราคอควรจดบรการให) ทเหนวามความสามารถทจะทำาไดสวนแบงตลาดจดแบงไดดงน 1. จดแบงตามลกษณะทางประชากรเชนอาย เพศ รายได อาชพ ระดบการศกษา ศาสนา เชอชาต สญชาต หากพจารณาในสวนของวงจรชวตของนกทองเทยวชวงชวตแตละชวงหมายถงการเปลยนแปลงเขาสโอกาสเพอรบประสบการณใหมเชนชวงชวตทผานมาพนวยนกเรยนเขาสวยทำางานทำาใหคนคนหนงประกาศตนไดวาเปนหนมเปนสาวแลวชวงชวตจากไวทสตรเขาสวยมคครอง มลกทำาใหคนคนหนงทไมเคยตองรบผดชอบอะไรตองมารบผดชอบคสมรส พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวจะมแตกตางกนไปตามขนตอนตางๆของวงจรชวตทำาใหปจจยภายในการพจารณาเลอกประเทศสถานททองเทยวหรอลางทองเทยวรวมทงกจกรรมการทองเทยวทแตกตางกน 2. จดแบงสวนตลาดตามลกษณะทางภมศาสตรไดแกการแบงเปนพนทระดบตางๆเชนแบงเปนภาคไดแกภาคเหนอ พกกลางหรอหนงตามจงหวด เมองใหญ 3. จดแบงสวนตลาดตามลกษณะทางพฤตกรรมจะแบงตามพฤตกรรมของการบรโภคหรอการตอบสนองทผบรโภคมตอสนคาและบรการนนนนแบงตามพฤตกรรมอนๆเชนความจงรกภกดตอตรายหอของผลตภณฑของสนคาหรอบรการ

4. จดแบงสวนตลาดตามลกษณะเชงจตวทยา เปนการแบงตามฐานะทางสงคมของกลมผบรโภค เชนการเลอกใชสนคาทมราคาแพง สนคาทมคณภาพการแบงตามลกษณะการอานหนงสอเชนหนงสอภาษาตางประเทศเวนวรรคการแบงตามบคลกภาพเชนบคลกของคนทำางานในสำานกงาน บคลกของคนใชแรงงาน บคลกของแมบาน 5. จดแบงสวนตลาดตามลกษณะประสบการณทนกทองเทยวตองการจะไดรบอาจแบงไดเปน 6 กลมไดแก 5.1 ทองเทยวเชงจรยธรรม นกทองเทยวไดแลกเปลยนแนวคด ไดเรยนรวถชวตความเปนอยตลอดจนสถานทของคนในชมชนนน 5.2 ทองเทยวเชงวฒนธรรมอาจเขาไปในการใชชวตอยในพนทนนเพยงชวงระยะเวลาหนงปฏบตตนเยยงคนในทองถนเขาไปมสวนรวมในวฒนธรรมนนนนประสบการณทไดรบแตกตางจากวฒนธรรมของนกทองเทยวเองเชนการแตงกาย การรบประทานอาหารเวนวรรคการเขารวมเทศกาลงานประเพณตางๆ 5.3 ทองเทยวเชงปวดตศาสตรเชนผอานหนงสอเรอง รหสลบดาวนชมความรสกตองการเทยวกรงปารสประเทศฝรงเศส มากขนกวาเดมเพอศกษาเรยนรเรองราวทางประวตศาสตรไดชมสถานทภาพทสำาคญตามทหนงสอกลาวบรรยายไว 5.4 การทองเทยวเชงธรรมชาต ทองเทยวเพอสมผสธรรมชาตทแตกตางกนไปในแตละสภาพพมอากาศและภมประเทศเชนนกทองเทยวทอยในเมองใหญจะชอบเทยวในรปแบบและสถานททแตกตางจากถนทอยตนเชนพกโฮมสเตย เดนปา 5.5 การทองเทยวเชงนนทนาการนกทองเทยวจะไดรบความสำาราญและไดพกผอนหยอนใจเชนไปเลนสก ไปดำานำา 5.6 การทองเทยวเชงธรกจ วตถประสงคหลกของการเดนทางคอธรกจเวนวรรคเชนการตกลงทางการคา การประชมและมวตถประสงครองคอการทองเทยว

เมอเขาใจพฤตกรรมนกทองเทยวแตละกลมแลวสามารถแบงสวนตลาดไดอยางชดเจนเพอกำาหนดกลมตลาดเปาหมายจะชวยทำาใหการวางแผนกระตนตลาดโดยใชการสอสารการตลาดสงขอความออกไปดวยความแมนยำาชดเจนมากขนและทำาใหไมตองสงขอความไปยงกลมลกคาทไมใชเปาหมายเพราะลกคากลมอนอาจจะมองวาขอความทไดรบนอกจากไมตรงกบทตนสนใจและตองการแลวยงอาจจะมองวาเปนขอมลขยะดวยซำาไปทำาใหสญเสยงบประมาณโดยเปลาประโยชนฉะนนการเลอกกลมเปาหมายทถกตองจงเปนสงจำาเปนลำาดบแรกในการวางแผนจดการสวนประสมการตลาดและตดสนใจสอสารการตลาดตอไปตามลำาดบ

การจดการปจจยสวนประสมทางการตลาด ( Marketing Mix Management)  การจดการปจจยสวนประสมทางการตลาดคอการจดการกบตวแปรทางการตลาดสำาคญทองคการตองควบคมและใชในการสรางมลคาเพมเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคซงมวธการจดการดงน 1. การจดการสนคาเวนวรรคการจดการสนคา( Product Management) เปนสงสำาคญทสดทำาใหสามารถผลตสนคาให สอดคลองหรอตรงตามความตองการของผซอไดมากทสดระดบของสนคาแบงเปน 3 ระดบไดแก 1.1 สนคาหลกไดแกประโยชนหรอมระคาเพมทแทจรงทลกคาตองการเชนหองพกในโรงแรมทสะอาด สะดวกสบายและปลอดภย 1.2 สนคาในสภาพปจจบนไดแกสนคาทมคณสมบต5 ประการคอ ระดบคณภาพ รปลกษณ การออกแบบ ตราสนคาและการบรรจภณฑ 1.3 สวนเพมเตมของสนคาไดแกสวนประกอบเพมเตมททำาใหลกคาสามารถใชงานไดอยางเตมทเตมประสทธภาพเชนคมอการใชงานผลประโยชนเพมเตมทลกคาไดรบอาทการประกนภยความเสยหายหรอการรบซอมบำารงการจดการสนคามหลายรปแบบไดแก 1. จดการกบตรายหอของสนคาคอการพจารณาตรายหอสนคา

แตละชนดวาจะใชตรายหอใดเชนใชตรายหอเดยวกบสำาหรบสนคาทกประเภทของบรษทไมวาจะเปนสนคาบรการประเภทใดใดไดแกบรษทโซนจำากดใชตรายหอ Sony เปนตน 2. พฒนาสนคาใหมทนาสนใจและตอบสนองตอพฤตกรรมผบรโภคทเปลยนไปไดอยางรวดเรวเชนเมอค.ศ. 2000 กลมบรษทใชโฮเตลเปนรายแรกของโลกทนำาระบบการจองหองพกผานการไรสายคอมพวเตอรแบบพกพาใหบรการแกนกทองเทยวหรอลกคาสงทควรพจารณาในการจดการสนคาคอ 1. ลกษณะของสนคาในขณะนนคอพจารณาสภาพทแทจรงของสนคาเชนเปนสนคาเกาหรอเปนสนคาใหม 2. วงจรชวตของสนคาในขณะนนวงจรชวตของสนคาเปนขนตอนทเกดจากการเปลยนแปลงรายไดจากการขายและกำาไรของสนคา ( ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2546: 179-180) เชน ชวงแนะนำาหรอชวงตกตำาจะทำาใหสามารถกำาหนดวตถประสงคและแนวทางการดำาเนนงานไดอยางชดเจนเชน 2.1 การจดการสนคาใหม การสรางสนคาใหมทางการทองเทยวเชน โครงสรางอนซนไทยแลนดหรอการพฒนาแหลงทองเทยวใหมเชนสายการบนนกแอรเปดเสนทางการบนใหมสนคาเหลานจะอยในวงจรชวตชวงแนะนำาการดำาเนนงานจงเปนไปในลกษณะสรางความรจกสรางความจดจำาหรอสรางภาพของสนคาใหกบผบรโภคการดำาเนนงานหวงเพอผลกำาไรในชวงนจงเปนไปไดยาก 2.2 การจดการสนคาทมอยแตเดมแบงไดเปนสนคา ทอยในลกษณะเจรญเตบโตสนคาทอยในครรภคงตวและสนคาทอยในขนตกตำาการจดการสนคาเหลานจะแตกตางกนไปตามลกษณะของสนคาคอ 2.2.1 สนคาในขนเตบโต สนคาประเภทนไดแกสถานททองเทยวในจงหวดเชยงใหม วตถประสงคของการจดการสนคาเพอเพมอตราการเตบโตของสนคาใหมากขนเพมสดสวนการถอครองตลาดใหมากขนสนคาเหลานสามารถทำากำาไรใหผประกอบการไดสงการจดการสนคาในขนน

ตองรกษาหรอปรบปรงคณภาพของสนคาใหมากขนพยายามรกษากลมลกคาเดมและพยายามขยายไปยงกลมลกคาใหม 2.2.2 สนคาในขนคงตว สนคาประเภทนไดแกสนคาทมยอดขายไมเพมขนจงควรปรบปรงคณภาพของสนคาเพมบรการทางดานอนๆใหมากขนเชนใหเครดต เปลยนภาพพจนหรอรปแบบของสนคาใหมเพอรกษาสวนแบงตลาดลกคาเดมไวและจำาเปนตองขยายไปสกลมใหมดวยเชนโรงแรมเพรธวนเทจและจงหวดภเกตขยายกลมลกคาไปยงกลมผจดประชม 2.2.3 สนคาอยในขนตกตำา ในกรณทสนคาไมสามารถรกษาสวนแบงของตลาดไวไดหรอยอดขายลดลงตลอดเวลาจนกระทงถงขนทยอดขายตำาลงกวาตนทนแปรผนจำาเปนตองทงสนคาตวนนหนไปสรางตวใหม 2. การจดการดานราคา (Price Management) ราคาหมายถงมลคาของเงนทลกคาแลกเปลยนกบสนคาหรอแลกเปลยนกบมลคาทเพมขนลกคาพงพอใจ ราคาของสนคา ประกอบไปดวยราคา 2 ตวคอ 1.คณคาทเปนจรงคอราคาสนคาตามสภาพความเปนจรงซงอาจจะเปนมลคาหรอตนทนของการผลตสนคานน 2. คณคาทกแตผาเปนราคาทสรางขนเพอใหผบรโภครสกภมใจในสนคานนเชนกระเปายหอหลยส วตตองผบรโภคตองการเปนเจาของเพราะเปนตรายหอทมชอเสยงกองโลกซงราคาเปนคณคาจรงอาจจะตำากวามลคาทขายกไดปจจยทมผลตอการกำาหนดราคาสนคาไดแก 1. ตนทนของสนคาคอราคาหรอตนทนทประกอบขนมาเปนสนคาเชนราคาคาอาหารคอคาวตถดบคาแปดสภาพจากวตถดบเปนสนคา (คาแรงงาน คาไฟฟา) ประกอบดวยคาเสอมราคาของเครองจกร คาหบหอซงหากมตนทนสงขนราคาขายทกำาหนดกตองสงขนเชนเดยวกน 2. ความตองการของลกคาไดแกปรมาณความตองการสนคาหากความตองการสงมากกสามารถกำาหนดราคาใหสงขนได

3. ราคาของคแขงขนในสนคาชนดเดยวกนบางครงการกำาหนดราคาขายสนคาเราไมสามารถกำาหนดราคาเองไดเนองจากสภาพการแขงขนสงหรอไมไดเปนผนำาตลาดดงนนการกำาหนดราคาอาจตององกบราคาทมการซอขายในปจจบนการกำาหนดราคาโดยตลอดเชนนบางครงอาจทำาใหกจการขาดทนได 4. ราคาของสนคาทดแทนหมายถงในกรณทมสนคาอนทดแทนไดซงบางครงอาจเปนสนคาททดแทนไมสมบรณหรอทดแทนไดอยางสมบรณกตามกมผลตอการกำาหนดราคาขายของสนคาของธรกจไดหากสนคาหรอบรการของกจการมราคาสงมากเกนไปลกคาหรอผบรโภคอาจหนไปใชสนคาทดแทน (สดาดวง เรองรจระ, 2538:76-78) แนวทางการกำาหนดราคาสนคาทมสงทจะตองนำามาพจารณาดงน 1. ลกษณะของกลมผบรโภคกลมผบรโภคมหลายระดบแตกตางกนทงดานกายภาพเชนระดบอาย อาชพ รายได สถานะทางสงคมตางๆแตกตางกนดานจตวทยาเชนตองการคณภาพของบรการไมสนใจเรองราคาไดแกผบรโภคในกลมทมรายไดปานกลางออนไหวงายแตราคาการเพมหรอลดราคาอาจจะมผลตอความตองการซอสนคาได 2. วตถประสงคของผประกอบการผผลตสวนใหญตงราคาเพอไดทงกำาไรสงสดและเพมยอดขายซงบางครงทงสองวตถประสงคไปดวยกนไดยากในทางทเปนไปไดคอตองพจารณาวตถประสงคทเปนไปไดทสดในสถานการณขณะนนแลวใชกลยทธราคาผสมผสานไปกบกลยทธดานอนๆเพอผลในระยะยาวเชนบรษทการบนไทยตองการรกษาสวนแบงทางการตลาดขยายสวนถอครองตลาดโดยใชนโยบายราคาตำาบางเทยวบนเฉพาะวนทกำาหนดเทานน หรอลดราคาสำาหรบผโดยสารสงอายเทานนเพอรกษาภาพพจนไมใหกลายเปนสายการบนราคาถก 3. เวลาของการบรโภคเวลาเปนตวตอรองระหวางผซอและผขายในวนทเปนชวงมการบรโภคจำานวนมากอำานาจการตอรองจะเปนของผผลตสวนในชวงฤดกาลทองเทยวหรอโลซซนอาจอำานาจการตอรองจะเปนของผซอ

4. ขนาดของการซอในกรณทมนกทองเทยวทเดนทางเปนกลมจองพกเกนกวา 10 หองขนไปกอาจจะไดสวนลดเพอจงใจใหมการบรโภคในจำานวนมากตอครงเปนตน

3. การจดการชองทางการจำาหนาย (Distribution Channel Management) คอการบรหารจดการ. ทองคการจะมอบสนคาและบรการใหกบผบรโภคผบรโภคจำาเปนตองเดนทางไปใชบรการยงสถานททองเทยวของผผลตดงนนผผลตตองพจารณาเฉพาะเรองความสมพนธระหวางผผลตเวนวรรคคนกลางหรอผจดจำาหนายและผซอเทานนไมจำาเปนตองพจารณาในเรองของการขนสงและการเกบรกษาสนคาตางๆเหมอนกบระบบการจดจำาหนายสนคาทวไปสงทควรพจารณาในการจดชองทางการจดจำาหนาย 1. มวธใดบางทจะกระจายสนคาถงลกคากลมเปาหมายอยางมประสทธภาพมากทสด 2. หากจะขายสนคาเองจะตองจดเตรยมอะไรบาง 3. ควรเลอกชองทางการจดจำาหนายทเสรมภาพรกการบรการขององคการได 4. จะกระจายสนคาและบรการอยางไรเพอใหผบรโภคหาซอไดงายและสะดวกทสด 5. จำาเปนตองมพอคาคนกลางหรอไมหากจำาเปนจะใหใครเปนตวแทนบาง (พจารณาจากความสามารถในการกระจายสนคาและบรการทางการทองเทยวของตวแทนแตละราย)

4. การจดสงเสรมการตลาด ( Promotion Management)  หรอการจดการสอสารทางการตลาดเปนการสอสารระหวางผบรโภคและผผลตโดยผผลตแจงขาวสารเกยวกบสนคา ราคา สถานทจดจำาหนายถาผบรโภครบรใหความสนใจและเชอถอขาวสารนนทำาใหผบรโภคสามารถตดสนใจทจะซอสนคาไดงายขนเชนขอมลประเทศไทยอะไรบางทนกทอง

เทยวยงไมรจก นกทองเทยวระดบสงเขาถงสอชนดใดเปนประจำา5. การจดการคน ( People management) คนเปนปจจยทางการตลาดทควบคมไดยากคนไมใชเครองจกรคนมชวตจตใจสภาพของจตใจ 1000 แปลตามสภาพแวดลอมมาตรฐานของสนคาและบรการดานการทองเทยวขนอยกบมาตรฐานของคนทเปนผใหบรการและผรบบรการในกระบวนการผลตสนคาและบรการดานการทองเทยวจำาเปนตองพงพาคนเปนสวนใหญใชเครองจกรประกอบเพยงเลกนอยสนคาและบรการมมาตรฐานทดเปนทตองการของผบรโภคตองมวธการจดการดงน 5.1 สรางพนกงานทดเพอการบรการเปนเลศ (จางผทมคณสมบตเหมาะสม พฒนาเดกใหมคณภาพ สรางระบบและเครองมอสนบสนนงานบรการและรกษาคนดใหอยกบวงการอยางอยางยาวนาน) 5.2 ใหอำานาจกบพนกงานคอการใหอำานาจในการตดสนใจใหความรเกยวกบบรษทใหขอมลเกยวกบลกคาและมรางวลใหเมอมผลงานด 5.3 สรางวฒนธรรมในงานบรการเชนแมคโดนลด มวฒนธรรม 4 อยางคอคณภาพ การบรการ ความสะอาดและคณคา 5.4 จดทำาใหเปนรปแบบเดยวกนเพอใหมความสมำาเสมอในการบรการไมวาผบรโภคเปนใครตองไดรบการบรการทดเหมอนกนหมด

6. การจดการหบหอหรอรายการสำาเรจรป ( Packaging Management) เพอกระตนใหนกทองเทยวสนใจและตดสนใจทองเทยวไดอยางรวดเรวเปนจดรายการสนคาและบรการหลายอยางผสมผสานการมรปแบบใหนกทองเทยวเลอก

7. การจดโปรแกรม (Programming Management) เพอใหผบรโภคไดรบความสะดวกสบายและจดสรรเวลาสำาหรบการทองเทยวแตละครงไดแนนอนเชนโปรแกรมลองเรอนอกจากผบรโภคจะไดรบบรการทคลองตวสะดวกและรวดเรวและมประสทธภาพแลวสามารถจดการทองเทยวใหเปนไปตามกำาหนดหรอโปรแกรมทเสนอขายดวย 8. การจดการหนสวนหรอพนธมตรทางธรกจ (Partnership Management) 

คอการสรางและรกษาความสมพนธของหนสวนหรอพนธมตรทางธรกจเพอตนบรการครบวงจรเพอลดตนทนคาใชจายและการตดตอประสานงานกนใหเปนไปดวยความราบรนทงนนกการตลาดควรทำาความเขาใจกระบวนการของหวงโซอปทานทเรมตงแตตนนำา กลางนำาและสดทายของกระบวนการคอปลายนำาเพอความสำาเรจของธรกจ อตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทสรางงานอาชพเกดประโยชนมากมายตอสงคมเวนวรรคทองถนในทกดานอตสาหกรรมการทองเทยวในปจจบนมการขยายตวอยางรวดเรวตลาดทองเทยวเจรญเตบโตเรวมากการทองเทยวเพมสงขนจงมการแขงขนกนสงนกการตลาดยคใหมตองเขาใจการตลาดรปแบบใหมๆ และสามารถใชกลยทธการตลาดไดอยางเหมาะสมเชนการจดการสวนประสมการณตลาดทมประสทธภาพ การสงเสรมการขาย และมความเขาใจในเรองระบบการทองเทยวลกษณะธรรมชาตของสนคาและบรการและสงแวดลอมทางการตลาด