THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN

1. Tên sáng kiến: Rèn kỹ năng vẽ tranh cho học sinh lớp 3.

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn mĩ thuật lớp 3.

3. Tác giả: Mạc Thị Ngọc Minh Nam( nữ): Nữ

Ngày tháng/năm sinh: 28/07/1985

Trình độ chuyên môn: Đại học.

Chức vụ: Giáo viên trường Tiểu học Văn Đức.

Điện thoại: 091 979 63 22

4. Đồng tác giả: Không có.

5. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Trường Tiểu học Văn Đức.

Địa chỉ: Xã Văn Đức – Thị xã Chí Linh – Tỉnh Hải Dương.

Điện thoại: 0323 930 485.

6. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu.

Trường Tiểu học Văn Đức. Xã Văn Đức – Chí Linh – Hải Dương.

Điện thoại: 0323 930 485

7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:

- Con người: Giáo viên có trình độ chuyên môn mĩ thuật. Học sinh có đầy

đủ đồ dùng học tập như sách giáo khoa, vở tập vẽ, giấy vẽ, màu vẽ, bút chì, tẩy...

- Cơ sở vật chất, thiết bị: Phòng học có đầy đủ bàn ghế, ánh sáng.

8. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2013 - 2014.

TÁC GIẢ

Mạc Thị Ngọc Minh

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ ÁP DỤNG

SÁNG KIẾN

1

TÓM TẮT SÁNG KIẾN

1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến

Mĩ thuật, âm nhạc, thể dục là những môn nghệ thuật ngày càng được xã

hội quan tâm, không chỉ riêng giới chuyên môn mà còn cả các bậc phụ huynh

học sinh, các em học sinh chú trọng, phát huy. Trong đó môn mĩ thuật nói riêng

đã và đang được phát triển mạnh mẽ, sâu rộng. Các trung tâm triển lãm không

chỉ dành cho các họa sĩ nổi tiếng mà còn có cả tranh vẽ của thiếu nhi. Bởi mĩ

thuật là một môn nghệ thuật hội tụ đầy đủ các yếu tố: Sáng tạo, tưởng tượng,

logic, quan sát, vận động, liên kết, thể hiện nội tâm... . Nên tôi đã không ngừng

phấn đấu, học hỏi trau dồi kiến thức để giúp học sinh của mình thêm yêu mến

môn mĩ thuật và thể hiện tốt nhất khả năng tư duy, trí tưởng tượng của mình tốt

nhất thông qua tranh vẽ và sáng kiến “Rèn kỹ năng vẽ tranh cho học sinh lớp 3”

đã ra đời để tìm hiểu và giúp các em học sinh làm việc hiệu quả, có được những

ý tưởng hay độc đáo qua qua cách vẽ tranh, vẽ cùng nhau để xây dựng những cốt

truyện hay, tạo nên những sản phẩm 3D độc đáo.

2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến:

- Điều kiện áp dụng: Giáo viên có trình độ chuyên môn mĩ thuật. Học sinh

có đầy đủ đồ dùng học tập như sách giáo khoa, vở tập vẽ, giấy vẽ, màu vẽ, bút

chì, tẩy... Thiết bị, giá vẽ, bảng vẽ, tranh dạy học mĩ thuật đầy đủ, phòng học có

đầy đủ bàn ghế, ánh sáng…

- Thời gian áp dụng: Năm học 2013-2014 và 2014-2015.

- Đối tượng áp dụng: Học sinh lớp 3.

3. Nội dung sáng kiến:

+ Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến: Nếu như trước kia học sinh chỉ vẽ

tranh ở trong phòng học theo các bước vẽ tranh đơn thuần đơn thuần, thì ở sáng

kiến này học sinh được ra ngoài trời, được tận mắt chứng kiến cảnh vật cũng như

con người..... sau đó đưa vào tranh vẽ theo cảm nhận riêng tạo ra một ngân hàng

2

hình ảnh đầy cảm xúc. Học sinh lại lựa chọn ở ngân hàng hình ảnh ấy tạo ra

những câu chuyện lý thú thông qua trí tưởng tượng của mình. Từ thực tế quan sát

cuộc sống và sự sáng tạo của mình học sinh sẽ cho ra các tác phẩm như ý.

+ Khả năng áp dụng của SK: Cách thức áp dụng là học sinh được đi trải

nghiệm thực tế cuộc sống, ghi nhớ, vẽ tranh theo trí tưởng tượng, không gò bó

trong sách vở. Khả năng đạt được là có nhiều học sinh yêu thích môn vẽ tranh và

vẽ được đúng nội dung tranh với hình ảnh chính phụ rõ ràng, màu sắc tươi sáng.

+ Lợi ích thiết thực của SK: HS được thỏa trí tưởng tượng và tham gia vẽ

tranh bằng trải nghiệm thực tế cuộc sống để mở rộng tầm hiểu biết, nâng cao

niềm yêu mến môn mĩ thuật.

4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến

Qua quá trình nghiên cứu và qua các biện pháp nghiên cứu cũng như tham

khảo ý kiến đồng nghiệp và khảo sát thực nghiệm, tôi càng thấy được vai trò của

“Rèn kỹ năng vẽ tranh cho học sinh lớp 3” thông qua tranh vẽ. Bản thân tôi đã

đưa ra những giải pháp cụ thể để giải quyết những vướng mắc mà học sinh hay

mắc phải trong quá trình học, sáng tạo. Nếu các biện pháp trên được thường

xuyên áp dụng sẽ đạt được kết quả vô cùng tốt.

5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến.

- Phòng giáo dục thường xuyên mở các lớp tập huấn, luyện tập về chuyên

môn nghiệp vụ để giáo viên có điều kiện học hỏi kiến thức mới, đồng thời trao

đổi những kinh nghiệm giảng dạy cho nhau.

- Nhà trường cung cấp đầy đủ phương tiện dạy học, đồ dùng dạy học, và

những cơ sở vật chất tốt nhất cho việc học và dạy.

- Đối với giáo viên phải có lòng say mê nhiệt tình với nghề,

- Đối với học sinh thì thường xuyên trải nghiệm thực tế cuộc sống và

chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập.

3

MÔ TẢ SÁNG KIẾN

1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến

Mĩ thuật, âm nhạc, thể dục là những môn nghệ thuật ngày càng được xã

hội quan tâm, không chỉ riêng giới chuyên môn mà còn cả các bậc phụ huynh

học sinh, các em học sinh và đông đảo các đơn vị ngoài ngành giáo dục chú

trong, phát huy. Trong đó môn mĩ thuật nói riêng đã và đang được phát triển

mạnh mẽ, sâu rộng. Cụ thể là các nhà văn hóa đã quan tâm mở nhiều lớp học về

hội họa. Các lớp học nghệ thuật mĩ thuật dành cho thiếu nhi phát triển không chỉ

trên thế giới mà còn phát triển rộng khắp các tỉnh thành của đất nước Việt Nam

đang trong đà hội nhập. Các trung tâm triển lãm không chỉ dành cho các họa sĩ

nổi tiếng mà còn có cả tranh vẽ của thiếu nhi. Bởi mĩ thuật là một môn nghệ

thuật hội tụ đầy đủ các yếu tố: Sáng tạo, tưởng tượng, logic, quan sát (thị giác),

vận động (thực hành), liên kết (làm việc nhóm), thể hiện nội tâm...

Các nhà quản lý giáo dục thì luôn luôn phát triển môn mĩ thuật không ngừng

nghỉ, từ việc học tập kinh nghiệm học mĩ thuật theo phương pháp mĩ thuật Đan

Mạch, đến việc tổ chức các cuộc thi lớn dành cho học sinh lứa tuổi tiểu học như:

“Chiếc ô tô mơ ước” - tập chung và sức tưởng tượng của các em thể hiện bằng

hình ảnh và màu sắc qua tranh vẽ. Chính vì thế là giáo viên trực tiếp giảng dạy

môn Mĩ thuật và giảng dạy mĩ thuật chủ yếu ở khối lớp 3 đã nhiều năm tôi nhận

thấy học sinh có những ước mơ, sự sáng tạo phong phú, tuy nhiên các em còn rụt

rè trong cách thể hiện mình, thể hiện nét vẽ và còn nhiều khiếm khuyết trong

kiến thức và kĩ năng vẽ tranh. Nhất là hiện nay môn mĩ thuật được áp dụng

phương pháp học mĩ thuật mới – phương pháp mĩ thuật Đan Mạch. Nên tôi đã

không ngừng phấn đấu, học hỏi trau dồi kiến thức để giúp học sinh của mình

thêm yêu mến môn mĩ thuật và thể hiện tốt nhất khả năng tư duy, trí tưởng tượng

của mình tốt nhất thông qua tranh vẽ và sáng kiến “Rèn kỹ năng vẽ tranh cho

học sinh lớp 3” đã ra đời để tìm hiểu và giúp các em học sinh làm việc hiệu quả,

có được những ý tưởng hay độc đáo qua qua cách vẽ tranh, vẽ cùng nhau để xây

4

dựng những cốt truyện hay, tạo nên những sản phẩm 3D độc đáo.

2. Cơ sở lý luận của vấn đề.

1.2 Cơ sở lý luận:

Cuộc sống, xã hội ngày càng vận động đổi mới từng ngày, phát triển theo

xu thế đi lên, hướng đến cái đẹp, cái toàn diện, nhu cầu thẩm mĩ sáng tạo đòi hỏi

ngày càng cao. Cho dù đi bất cứ nơi đâu, đến bất kỳ một địa danh nào thì tầm

mắt của ta bao giờ cũng hướng đến cái đẹp – nghệ thuật của hình ảnh và màu

sắc, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, trong lĩnh vực nào, từ khoa học đến đời sống

nói chung. Và nghệ thuật mĩ thuật nói riêng được ứng dụng vô cùng rộng rãi ở

khắp mọi nơi: Trên tường, trên khăn vải, trên gốm sứ, cốc chén... Tranh vẽ là vô

cùng cần thiết trong mĩ thuật. Học vẽ tranh và sáng tạo ý tưởng thành tranh vẽ

đối với con người là vô cùng thiết yếu đối với cuộc sống, nó cũng giống như

cơm để ăn, nước để uống trong đời con người ta vậy.

Ý tưởng xây một ngôi nhà cần sự sáng tạo của một anh kiến trúc sư tài

năng thể hiện hình vẽ trên giấy trước tiên. Ý tưởng tạo ra một chiếc ô tô đời mới

thay thế cho chiếc xe máy không thể che nắng tránh mưa, cũng cần một trí tưởng

tượng phong phú phác thảo ra giấy trước tiên. Sản phẩm thời trang chúng ta sử

dụng hàng ngày, hay thời trang trình diễn trên sân khấu cũng được bắt nguồn từ

sự tưởng tượng sáng tạo không ngừng nghỉ của nhà thiết kế thời trang, và sản

phẩm đầu tiên có được trước tiên cũng dựa vào tranh vẽ trên giấy..... “Rèn kỹ

năng vẽ tranh cho học sinh lớp 3” nhằm khơi gợi niềm đam mê sáng tạo, phát

huy khả năng quan sát, nhìn nhận dành cho các em học sinh tiểu học dựa trên

những ý tưởng độc đáo không có giới hạn của các em vẽ ra tranh. Là một giáo

viên mĩ thuật, tôi không chỉ hướng cho học sinh của mình đến với cái đẹp, tôi

còn có nhiệm vụ giúp các em thỏa sức thể hiện trí tưởng tượng và ước mơ đẹp đẽ

của các em bay cao, tiến xa hơn nữa. Nhất là mĩ thuật đang chuyển sang phương

pháp mới – phương pháp mĩ thuật Đan Mạch, thì việc vẽ tranh lấy ngân hàng

hình ảnh là vô cùng cần thiết. Phải nói là vẽ tranh là vô cùng cần thiết đối với

5

học mĩ thuật.

2.2. Cơ sở thực tiễn

Năm học 2013 - 2014 một số trường đã áp dụng đưa phương pháp mĩ

thuật Đan Mạch vào giảng dạy, và năm học 2014 – 2015 là năm học học theo

phương pháp mĩ thuật mới – phương pháp mĩ thuật Đan Mạch đại trà, và thực

hiện thông tư 30 về đánh giá học sinh. Chính vì thế tôi đã nhận thấy việc rèn kĩ

năng vẽ tranh cho học sinh là rất cần thiết, bởi năm học này giáo viên cần giảng

dạy theo chuẩn kiến thức kĩ năng. Đồng thời qua quá trình giáo dục tôi nhận thấy

được những khiếm khuyết mà các em hay mắc phải như: Một số em vẽ màu ẩu,

vẽ hình chưa đúng mẫu, vẽ hình còn sao chép, chưa tự tin.... Do đó tôi muốn đưa

ra sáng kiến này để giúp học sinh học phân môn vẽ tranh được tốt hơn, có khả

năng tạo ra một ngân hàng hình ảnh tốt nhât. Đồng thời giáo viên cũng khẳng

định được những giải pháp bản thân đưa ra có giải quyết được những khiếm

khuyết, tồn tại của học sinh không để tìm cách khắc phục khác. Qua khảo sát học

sinh và hỏi ý kiến đồng nghiệp tôi nhận thấy những nguyên nhân dẫn đến tình

trạng trên là do:

- Học sinh chưa hiểu rõ về vẽ tranh, bài vẽ tranh cơ bản đẹp là bài như thế

nào?

- Các em học thuộc các bước vẽ tranh, nhưng lại không áp dụng và chưa

hiểu rõ các bước vẽ ấy.

- Còn học sinh còn nhầm lẫn, khi nhìn mẫu vẽ nhưng lại sợ bài của mình

chưa đẹp, nên chép bài của bạn ngồi bên cạnh.

- Học sinh chưa biết kết hợp giữa mảng to và mảng nhỏ, bài vẽ tranh cách

sắp xếp hình ảnh trên giấy chưa hợp lý.

- Một số em còn vẽ màu ẩu.

- Bản thân giáo viên chưa nắm chắc và hiểu hết về phương pháp mĩ thuật

mới.

- Một số em còn nhút nhát, sợ vẽ sai, vẽ không đúng, không giống sách

6

giáo khoa, vở tập vẽ thường ngày các em vẫn thấy. Một số em vẽ màu còn mờ

nhạt, chưa đậm, chưa rõ.

Nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình từ BGH nhà trường cùng với sự quan tâm của

các bậc phụ huynh, các em học sinh thì vô cùng hứng thú khi tham gia thể hiện ý

tưởng của mình trên tranh mà tôi đã thành công khi áp dụng “Rèn kỹ năng vẽ

tranh cho học sinh lớp 3” cho sáng kiến của mình.

3. Thực trạng của vấn đề

3.1. Học sinh:

Học sinh tiểu học là lứa tuổi hồn nhiên trong sáng, mọi tâm tư tình cảm

đều được thể hiện qua nét vẽ và màu sắc. Các em có một sự đam mê, trí tưởng

tượng vô cùng phong phú và đặc biệt là không có giới hạn. Đó là lý do mà người

ta ví trẻ con và thiên tài đều có chung một tư duy, có chung những bức tranh khó

ai hiểu được nếu nhìn qua. Và đó cũng là một việc khó để người giáo viên mĩ

thuật khai thác được hết những trí tưởng tượng trong các thiên tài ấy. Đối tượng

nghiên cứu của tôi là học sinh lớp 3 bởi học sinh lớp 3 là tiền đề cho lớp 4 và lớp

5, các em đã có ý thức hơn học sinh lớp 1 và lớp 2, tuy nhiên kiến thức về vẽ

tranh không nhiều. Bởi những lí do chủ quan và khách quan trên nên qua sáng

kiến này tôi mong các em hiểu rõ hơn về vẽ tranh và cách thức có được những

bức tranh để đạt được hiệu quả cao nhất.

3.2. Giáo viên:

Người giáo viên mĩ thuật trước hết phải có niềm đam mê với nghề, yêu

mến gần gũi học sinh của mình thì mới có thể hiểu tâm tư, tình cảm của các em

mà giúp các em học sinh phát huy hết năng lực vốn có. Muốn học sinh của mình

vẽ được tranh và vẽ tranh đẹp thì người giáo viên phải giúp cho mỗi học sinh

hiểu được:

Vẽ tranh để làm gì?

Thế nào là vẽ tranh?

Cách thức tiến hành một bài vẽ tranh như thế nào?

7

Một bài vẽ tranh như thế nào được coi là bài vẽ tranh đẹp?

Và vẽ tranh được để làm gì? (Ngân hàng hình ảnh)

4. Các giải pháp, biện pháp thực hiện.

Ngay từ đầu năm học sau khi nhận chương trình giảng dạy và lớp dạy

đồng thời qua khảo sát học sinh tôi đã xây dựng nội dung sáng kiến “Rèn kĩ năng

vẽ tranh cho học sinh lớp 3”. Qua thực nghiệm giảng dạy và khảo sát khối lớp 3

về phân môn vẽ tranh của học sinh hai lớp 3A và 3B. Bằng việc quan sát thực tế

và việc kiểm tra cá nhân qua các giờ học tôi nhận thấy việc tiếp thu các kiến thức

vẽ tranh và sự yêu thích môn mĩ thuật chỉ rơi vào một số em gọi là có năng

khiếu. Còn lại đa số các em khác chỉ học theo bản năng phải học nên ít có sự

sáng tạo trong vận dụng kiến thức.

Trên cơ sở điều tra trắc nghiệm hs yêu thích môn mĩ thuật và chất

lượng học vẽ ban đầu

Lớp Sĩ

số

Yêu thích phân môn

vẽ tranh

Không thích môn mĩ

thuật

Vẽ sáng tạo

Số lượng % Số lượng % Số lượng %

3A 26 10 39% 16 61% 2 7,7%

3B 25 12 48% 13 52% 2 8%

Được sự giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường và sự giúp đỡ của tổ

chuyên môn cũng như các đồng nghiệp, thông qua tìm hiểu sách vở về phân môn

này và qua đó tôi đã đưa ra những biện pháp cụ thể như sau:

4.1. Biện pháp tiếp cận tâm lý lứa tuổi học sinh.

Ở mỗi khối lớp, mỗi bậc học, học sinh lại có những suy nghĩ, cách nhìn

nhận vấn đề khác nhau. Học sinh lớp 1 chủ yếu vẽ đơn giản, suy nghĩ cũng đơn

giản nên các em chủ yếu tập chung vào vẽ các nét thẳng, nét cong. Học sinh lớp

3 các em đã đi sâu hơn trong những bài vẽ tranh của mình, được rèn dũa, tiếp

cận nhiều hơn trong môn mĩ thuật. Chính vì thế sức tưởng tưởng của các em là

8

vô tận, cách diễn tả trên giấy cũng vững hơn và có chiều sâu hơn. Học sinh lớp 4

và lớp 5 thì dạy dặn kinh nghiệm, hoạt bát, tinh nhanh, ý tưởng không chỉ sáng

tạo mà còn biết vận dụng linh hoạt.

VD: Cùng là vẽ tranh về đề tài trường em, thì học sinh lớp 3 đã biết vận

dụng linh hoạt các hình ảnh con người, các hoạt động diễn ra trong nhà trường,

biết sắp xếp hình ảnh chính phụ rõ ràng hợp lý trên giấy, còn học sinh lớp 1, 2

chủ yếu là vẽ nhà và vẽ cây.

4.2. Khám phá nội dung đề tài vẽ tranh thông qua hình thức khơi, gợi

mở trí tưởng tượng của học sinh.

Đối với các bài vẽ tranh thông thường trong vở tập vẽ, các em thường có

sẵn các chủ đề, chỉ cần tập chung vào chủ đề ấy. Nhất là các nội dung vẽ đều

được thuật lại thông qua trí nhớ.

VD: “Vẽ con vật quen thuộc”; “Vẽ tranh đề tài ngày nhà giáo Việt Nam”.

Nhưng để để vẽ được một tranh đề tài đẹp thì các em cần hiểu được:

- Vẽ tranh là gì?

- Đề tài khai thác nội dung gì?

- Có gần gũi với cuộc sống của em không?

Ở lớp 1 và lớp 2 các em đã được học một số bài vẽ tranh đơn giản nhất

như bài “vẽ nét cong”, hay “vẽ nhà”...ở lớp 3 các em mới đi sâu hơn trong các

bài vẽ tranh. Vì còn nhỏ nên các em hay quên, do đó khi nên lớp 3 giáo viên cần

nhắc lại và khắc sâu cho học sinh hiểu vẽ tranh là gì? Vẽ tranh được hiểu theo

cách thông thường là “Vẽ tranh là một môn nghệ thuật và người vẽ tranh là

người nghệ sĩ trình bày những quan điểm của mình về xã hội, về cuộc sống 

thông qua chất liệu  của nghệ thuật tạo hình”, còn vẽ tranh đề tài có nghĩa là:

“thể hiện một chủ đề cho trước bằng đường nét, bố cục, mầu sắc… Trong đó, sẽ

có rất nhiều đề tài để vẽ tranh. Ta chọn một đề tài nào đó, lấy nó làm chủ đề sáng

tác (Còn gọi là chủ đề của bức tranh ). Tóm lại một đề tài có thể có nhiều nội

dung khác nhau và thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau qua hình vẽ và màu

9

sắc” nó giúp cho cuộc sống cong người, xã hội thêm phong phú và hoàn thiện

hơn. Bài vẽ tranh đẹp là bài trang trí có bố cục hợp lí, hình ảnh chính phụ hợp lý

rõ ràng, màu sắc phù hợp.

VD: Vẽ tranh đề tài trường em thì học sinh được ra ngoài trời quan sát các

hoạt động của nhà trường: Từ lúc học sinh sinh bắt đầu đi đến trường học, các

hoạt động ngoài trời như học thể dục, thể dục giữa giờ, chào cờ, hay vui chơi,

hoặc lao động dọn vệ sinh bảo vệ cảnh quan của nhà trường.

4.3. Biện pháp trực quan, vấn đáp bằng ví dụ minh họa sinh động, liên

hệ thực tiễn bằng những trải nghiệm.

Để khơi gợi sự sáng tạo trong học sinh, người giáo viên phải giúp học sinh

phát huy hết khả năng của mình. Giáo viên phải là người tìm hiểu kỹ thực tế

cuộc sống, những hiện tượng tự nhiên, cũng như nhu cầu thiết yếu của con người

trong xã hội mới... thông qua đó lấy ví dụ và cho học sinh trải nghiệm. Khi học

vẽ ở lớp 1và 2 các em được làm quen với hình vẽ ví dụ: Bài “vẽ tranh đề tài

trường em”, đến bài “vẽ tranh đề tài ngày nhà giáo Việt Nam” Bất kì một bài vẽ

tranh đề tài nào cũng phải dựa vào nguyên tắc chung, đó chính là vẽ theo các

bước:

- Vẽ phác mảng chính, phụ.

- Vẽ hình vào mảng.

- Chỉnh sửa hình cho đẹp.

- Vẽ màu.

Tuy nhiên trong quá trình học tôi còn có thể cho cho học đơn giản hóa

cách vẽ, đó là các em vẽ hình ảnh chính trước, vẽ hình ảnh phụ sau, tiếp đó là

hoàn thành bài bằng màu. Không chỉ dừng lại ở đó, hiện tôi đang kết hợp với

phương pháp mĩ thuật Đan Mạch để ứng dụng cho các bài vẽ, lấy ngân hàng

hình ảnh cho các đề tài khác nhau, để học sinh đẽ hiểu và nhớ lâu.

VD: Thời tiết mùa hè thì như thế nào? Thời tiết về mùa đông thì như thế

nào? Vậy màu của mùa hè chủ yếu là màu nóng như đỏ, vàng, cam.

10

Ngoài gợi ý bằng lời cho học sinh suy nghĩ, quan sát trải nghiệm thì tôi

còn dùng các hình ảnh trực quan sinh động, những hình ảnh chụp lại các hiện

tượng tự nhiên, hình ảnh hoạt động của con người, loài vật trong cuộc sống hàng

ngày. Thậm chí học sinh của tôi còn được ra ngoài trời, những chuyến trải

nghiệm thực tế để thấy cận cảnh những gì đang diễn ra, đang tồn tại xung quanh

cuộc sông hàng ngày của các em.

VD: Vẽ tranh đề tài con vật thì quan sát cụ thể các con vật, hoạt động diễn

ra của con vật đó, để các em có bằng chứng đưa vào tranh vẽ hình ảnh con vật

một cách sinh động nhất.

4.4. Luyện tập, thực hành thể hiện ý tưởng trên giấy.

Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên bài vẽ đẹp đó là: Hình vẽ phải

rõ ràng, vẽ cân đối trên giấy, màu sắc phải rõ đậm nhạt. Học sinh lớp 2 và 3 thì

hay bỏ qua các bước vẽ tranh, hình ảnh chính phụ đôi khi chưa rõ ràng, nhất là

việc kết hợp mảng nét, mảng màu chưa hài hòa. Nhiều em còn sử dụng com pa,

thước kẻ, nên bài thường đơn điệu, nét vẽ cứng. Học sinh lớp 4 và 5 thì hay xem

bài bạn, có sao chép, chính vì thế trong suốt quá trình giúp học sinh thể hiện ý

tưởng ra giấy tôi đã giúp học sinh của mình cần kết hợp giữa nét và màu sao cho

hợp lý. Vẽ kết hợp với quan sát thực tế, liên tưởng với ý tưởng để diễn đạt thành

tranh, và khi vẽ tranh phải xác định rõ hình ảnh chính là gì vẽ ở trung tâm tờ

giấy, vẽ to rõ ràng. Sau đó mới vẽ chi tiết, hình ảnh phụ cho bức tranh thêm phần

sinh động, cuốn hút. Nhất là phần vẽ màu, thường thì các em vẽ được hình,

nhưng vẽ màu lại mờ nhạt, thiếu tập chung vào hình ảnh chính hoặc vẽ xong rồi

tẩy đi. Giáo viên còn giới thiệu thêm về các gam màu nóng, lạnh để trong quá

trình vẽ màu học sinh vẽ màu có hòa sắc dễ dàng hơn. Ở lứa tuổi của học sinh

tiểu học nhất là các em học sinh lớp 3 các em rất yêu thích màu sắc và có thói

quen dùng nhiều màu nên bài vẽ không rõ trọng tâm. Nên khi hướng dẫn giáo

viên nên chú trọng cho học sinh nắm rõ hình ảnh chính vẽ màu trước, vẽ đậm,

màu sáng rõ, hình ảnh phụ vẽ màu sau. Khi vẽ màu học sinh nên vẽ kết hợp sáp

11

màu, với bút dạ.....

Một phần nữa cũng do giáo viên nhận thức còn hạn chế nên bản thân giáo

viên cần tích cực học hỏi về kiến thức về kĩ năng sư phạm, kĩ năng giao

tiếp...đặc biệt là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học vào trong

quá trình giảng dạy. Ngoài ra bản thân giáo viên phải luôn tích cực học tập trên

sách báo, đài, đồng nghiệp..... Đối với những học sinh khả năng ghi nhớ chưa

thật tốt, giáo viên có thể tổ chức cho các em chơi một số trò chơi: “Đố tên”

VD: Tên của vật mẫu hôm nay là gì? – cây (người)..., Cây có gì? – Lá, Lá

ở đâu? – Lá trên cành cây? Cành cây có gì?..... Như vậy sẽ giúp học sinh quan

sát kỹ hơn vật cần vẽ và ghi nhớ được đặc điểm của sự vật, hiện tượng

5. Kết quả đạt được

Sau khi áp dụng sáng kiến trên vào thực nghiệm tại lớp 3B một thời gian tôi

tiến hành điều tra, khảo sát thực tế tại lớp tôi giảng dạy và thu được kết quả như sau:

Lớp Sĩ số

Yêu thích môn

mĩ thuật

Không thích

môn mĩ thuậtVẽ sáng tạo

SL % SL % SL %

3A

Đối chứng26 12 46 14 54 2 7,7

3B

Thực nghiệm25 22 88 3 12 7 28

Dựa vào bảng thống kê trên có thể đưa ra kết luận rằng những biện pháp

tôi đưa ra mang tính khả thi, chất lượng các bài vẽ tranh của các em có tiến bộ

vượt bậc so với đầu năm và so với các em trong cùng khối. Nhất là việc ra ngoài

trời không chỉ giúp các em thấy cận cảnh hơn, mà các em còn thân thiện hơn với

môi trường thiên nhiên, ngoài vẽ tranh thì các em còn biết dọn sạch sân trường

trong giờ học, ý thức tự giác nâng cao.

Kết quả hội thi các cấp sau khi áp dụng sáng kiến:

12

- Kết quả tham gia Ý tưởng trẻ thơ: HS đạt giải cấp quốc gia 2 em

Với sáng kiến này tôi mong muốn học sinh yêu thích môn mĩ thuật, tạo

cho các em khả năng quan sát cao cũng như khả năng nhận thức rõ ràng giá trị

thẩm mĩ trong cuộc sống. Chính vì vậy tôi đã áp dụng sáng kiến “Rèn kỹ năng vẽ

tranh cho học sinh lớp 3” để học sinh được trải nghiệm cuộc sống hoàn toàn mới.

Không còn ngồi trong 4 bức tường của lớp học để vẽ tranh theo trí nhớ, mà thực

chất các em toàn chép tranh. Tôi đã mạnh dạn cho các em vẽ ngoài trời quan sát

gần gũi hơn với thiên nhiên để cảm nhận về cuộc sống thiên nhiên đang diễn ra

từng ngày, vẽ bạn ngồi cạnh bên mình, vẽ thầy cô đang trên bục giảng... để các

em gần con người hơn,vẽ theo quan sát thật mà các em nhìn thấy, cảm nhận

được, không hề máy móc xa dời thực tế cuộc sống. Chính vì thế mà trong các bài

vẽ tranh của các em luôn được đánh giá cao.

Sau khi thực hiện sáng kiến này cô trò chúng tôi được học và trải nghiệm

ngoài thực tế và được quan sát ngoài thực tế cũng chính vì vậy đã tạo cho học

sinh có một không gian sáng tác trí tưởng tượng hết sức phong phú .

6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng:

- Về nhân lực: Tất cả giáo viên giảng dạy môn mĩ thuật trong các trường

Tiểu học. Cần sự quan tâm ủng hộ của phụ huynh học sinh: mua sắm đầy đủ đồ

dùng học tập cho con em mình để đủ điều kiện vẽ tốt nhất. Học sinh: tích cực

tham gia bài học. Giáo viên: nhiệt tình giảng dậy.

- Về trang thiết bị, kĩ thuật: Cần phải có phòng nghệ thuật, giá vẽ bảng

vẽ, tranh ảnh, máy chiếu, …

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

13

1. Kết luận

Qua quá trình nghiên cứu và qua các biện pháp nghiên cứu như tham

khảo ý kiến đồng nghiệp, khảo sát thực nghiệm, tôi càng thấy được vai trò của

các bài dự thi thể hiện mình qua tranh vẽ, thấy được vai trò thiết thực của tranh

vẽ trong cuộc sống và việc rèn kĩ năng tưởng tượng, sáng tạo cho học sinh. Bản

thân tôi đã đưa ra những giải pháp cụ thể để giải quyết những vướng mắc mà học

sinh hay mắc phải trong quá trình học, nếu các biện pháp trên được thường

xuyên áp dụng sẽ đạt được kết quả tốt.

2. Khuyến nghị:

Như chúng ta đã biết vẽ tranh hay tranh vẽ góp phần không nhỏ trong

cuộc sống, nghệ thuật vẽ tranh hay các tranh vẽ làm cho cuộc sống trở nên đẹp

hơn. Để hướng cho các em học sinh tiếp cận gần hơn đến với vẻ đẹp chân

phương, vẻ đẹp của sự hài hoà là điều vô cùng cần thiết vì thế mà tôi đưa ra kiến

nghị với các cấp chỉ đạo như sau:

* Đối với phòng giáo dục:

- Thường xuyên mở các lớp tập huấn, luyện tập về chuyên môn nghiệp vụ

để giáo viên có điều kiện học hỏi kiến thức mới, đồng thời trao đổi những kinh

nghiệm giảng dạy cho nhau.

- Tổ chức thường xuyên các cuộc thi vẽ tranh cho học sinh tiểu học.

* Đối với nhà trường:

- Nhà trường cung cấp đầy đủ phương tiện dạy học, đồ dùng dạy học, và

những cơ sở vật chất tốt nhất cho việc học và dạy. Cụ thể là cần có giá để sản

phẩm sau khi đã hoàn thành cũng như dụng cụ các em đem đến.....

- Thường xuyên tổ chức các buổi thảo luận, giao lưu tìm hiểu về nghệ

thuật vẽ tranh để học sinh mở rộng vốn hiểu biết.

- Tổ chức cho học sinh được đi thực tế: thăm quan các đền chùa để biết

được các pho tượng như thế nào, thăm quan các công trình kiến trúc đẹp... Để

các em có cơ sở thực tế làm ngân hàng hình ảnh thêm phong phú.

14

- Tiếp tục bổ sung đồ dùng học tập, đồ dùng giảng dạy của bộ môn đáp ứng

nhu cầu học tập và phát triển của xã hội.

* Đối với giáo viên:

- Giáo viên phải có lòng say mê nhiệt tình với nghề, luôn có ý thức tự học

nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

- Thường xuyên thăm lớp dự giờ đồng nghiệp để học hỏi kinh nghiệm lên

lớp.

Tất cả những điều trên sẽ góp phần giúp việc giảng dạy học tập môn mĩ

thuật nhất là phân môn vẽ tranh ở bậc tiểu học nói chung và trong mỗi nhà

trường được tốt hơn.

PHỤ LỤC

Giáo án minh họa tiết học vẽ tranh lớp 3

15

MĨ THUẬT

Bài 4: VẼ TRANH: ĐỀ TÀI TRƯỜNG EM

I, MỤC TIÊU:

- HS biết được cảnh đẹp của trường mình

- Vẽ được hình ảnh của ngôi trường, các hoạt động diễn ra trong trường

học.

- Thêm yêu quý, biết bảo vệ giữ gìn ngôi trường của mình.

- GD cho hs có ý thức bảo vệ môi trường, cảnh quan của ngôi trường.

II, CHUẨN BỊ:

1, GV: - Tranh, ảnh về các hoạt động diễn ra trong trường họckhác nhau. SGK.

Bài vẽ của hs khoá trước về đề tài trường em.

2, HS: - SGK. Vở tập vẽ, màu vẽ, bút chì, tẩy.

3, Phương pháp: - Trực quan, vấn đáp, thực hành, gợi mở, làm việc tập thể...

III, CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU

Tiến trình

- Học sinh ra sân trường quan sát cảnh đẹp của sân trường.

- Quan sát các hoạt động diễn ra trong trường vào giờ ra chơi.

- Quan sát các hoạt động học tập. Vào lớp học bài mới.

HĐ của GV và HS TG Nội dung kiến thức

1, Kiểm tra bài cũ

- Kiểm tra sĩ số lớp.

- Kiểm tra đồ dùng học tập.

2, Giới thiệu bài mới:

+ GV giới thiệu về cảnh đẹp của trường.

2p

16

- Trong tranh là cảnh ở đâu?

HĐ1: Tìm chọn nội dung đề tài.

- Trường em có những gì?

- Có những hoạt động nào diễn ra ở

trường em?

+ Treo ĐDTQ

GV chia học sinh trong lớp thành

nhóm4, mỗi nhóm tìm hiểu 1 tranh và

trả lời câu hỏi theo phiếu như sau:

- Tranh vẽ những gì ?

- Trong tranh có những màu nào ?

- Hình ảnh chính trong tranh ?

- Hình ảnh phụ là gì ?

> Hs đại diện nhóm trả lời

Tích hợp BVMT:

- Khi vui chơi trong trường các em có

xả rác ra sân trường hay lớp học k?

- Các em đã làm gì để trường mình luôn

xanh – sạch – đẹp?

4p

4p

MĨ THUẬT

Bài 4: VẼ TRANH: ĐỀ TÀI

TRƯỜNG EM

( Tích hợp bộ phận)

I, Tìm chọn nội dung đề tài.

- Thầy cô giáo, các bạn học

sinh, cây cối, phòng học.....

Học trong lớp, học ngoài trời,

vui chơi, lao động...

II, Cách vẽ

17

HĐ 2: Cách vẽ

- Em thích hoạt động hay cảnh đẹp nào

của nhà trường?

- Em sẽ vẽ cảnh (hoạt động nào) của

trường mình?

> HS nêu ý tưởng của mình

- Vẽ hình ảnh chính hay phụ trước?

- Vẽ màu ntn cho đẹp ?

+ GV vẽ minh hoạ bảng

HĐ3: Thực hành

_ Hs được ra sân trường vẽ lại cảnh đẹp

của trường mình hoặc nhớ lại các hoạt

động được chứng kiến để diễn tả thành

tranh theo cảm nhận riêng.

- GV cho Hs vẽ tranh.

- Quan sát và giúp các em vẽ theo cảm

nhận của mình về ngôi trường thân yêu.

HĐ4: Nhận xét đánh giá

- Trưng bày kết quả:

+ Treo bài lên giá vẽ, học sinh nhận xét

theo các tiêu chí được giáo viên hướng

dẫn.

+ GV nhận xét chung giờ học, khen

ngợi tinh thần chăm chỉ, tích cực làm

việc của cả lớp. Động viên, nhắc nhở

những em thực hành còn chậm.

- Các em vừa vẽ xong về trường mình,

em nào có biện pháp gì để cho trường

22p

4p

III, Thực hành

- Vẽ lại một cảnh đẹp hoặt

một hoạt động nào của trường

em mà em thích nhất.

IV, Nhận xét đánh giá

Nhận xét đánh giá bài vẽ theo

các tiêu chí sau:

- Bài vẽ đúng nội dung bài

học chưa?

- Vẽ được hình đã cân đối trên

giấy chưa?

- Bài vẽ màu ntn?

18

mình luôn xanh đẹp và trong lành?

HĐ5: Dặn dò

- Nhắc hs chuẩn bị giấy, bút chì cho bài

vẽ sau.

1p

Mĩ thuật

Bài 8: VẼ TRANH VẼ CHÂN DUNG

19

I. MỤC TIÊU

Kiến thức: - HS nhận biết được đặc điểm riêng của mọi người

Kĩ năng: - Có kỹ năng vẽ được chân dung theo ý thích.

Thái độ: - Biết quan tâm đến mọi người.

II-CHUẨN BỊ

1-Giáo viên: - Một số tranh, ảnh chân dung

2-Học sinh: - Bút chí, tẩy,vở tập vẽ, giấy vẽ, bút dạ, sáp màu.

2, Phương pháp: - Trực quan, vấn đáp, thực hành, làm việc nhóm...

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC

1-Kiểm tra bài cũ: kiểm tra đồ dùng học tập.

2-Bài mới:

HĐ của GV và HĐ của HS TG Nội dung kiến thức

Trò chơi:

- GV tổ chức cho học sinh chơi trò chơi: “ bịt

mắt vẽ tranh” theo tổ.

- HS tham gia chơi trò chơi

> Nhận xét

HĐ1. Quan sát nhận xét

+ GV cho nhiều học sinh lên làm mẫu theo

các dáng tự tạo khác nhau, học sinh quan sát.

- Hình dáng của các bạn trong lớp?

- Hình dáng của thầy cô giáo?

- Hình dáng người giống nhau hay khác nhau?

> Nhắm mắt lại và nhớ về từng người thân

trong gia đình mình:

- Nhà em có những ai?

- Hình dáng của từng người?

3p

4p I, Quan sát nhận

20

+ Nhận xét từng tranh trên bảng theo nhóm4

theo phiếu bài tập (mỗi nhóm 1 tranh).

HS đại diện trả lời.

- Người gồm có mấy phần? Là những phần

nào?

> Người gồm 3p: Đầu; thân; chân

- Phần đầu có gì?

- Phần thân có dạng hình gì?

- Phần chân có dạng hình gì?

- Người đứng và ngồi dáng giống hay khác

nhau?

- So sánh hình dáng của người lớn, trẻ em và

người già?

HĐ2. Cách vẽ

- Tranh chân dung nào là chân dung đầu

người? Nửa người? Hay toàn thân?

- Khi vẽ có thể lựa chọn vẽ chân dung đầu

người, chân dung nửa người hoặc chân dung

toàn thân.

- Em sẽ vẽ ai?

- Vẽ ntn?

+ Gợi ý: quần, áo ngắn hay dài, mùa đông hay

mùa hè...

HĐ3. Thực hành

4p

20p

- 3P: Đầu, Thân, Chân.

- Đầu, tai, mắt mũi,

miệng.

- Hình chữ nhật

II, Cách vẽ

- Chân dung đầu người là:

Phần đỉnh đầu tới vai.

- Chân dung nửa người

người là: Từ đỉnh đầu đến

hết tay.

- Chân dung toàn thân là:

Từ đỉnh đầu đến hết chân

III, Thực hành

21

- Học sinh trực tiếp quan sát bạn ngồi bên

cạnh (đối diện) mình và vẽ lại bạn theo đặc

điểm quan sát được.

HĐ4. Nhận xét đánh giá

- Chọn một số bài điển hình cho hs nhận xét

theo các tiêu chí được giáo viên hướng dẫn.

+ GV nhận xét chung giờ học, khen ngợi tinh

thần chăm chỉ, tích cực làm việc của cả lớp.

Động viên, nhắc nhở những em thực hành còn

chậm nên vẽ theo cảm nhận và quan sát tự tin

hơn.

HĐ5. Dặn dò

- Về nhà quan sát người thân trong gia đình và

vẽ lại họ.

3p

1p

- Vẽ bạn trong lớp bằng

quan sát thực tế.

IV, Nhận xét đánh giá

Nhận xét đánh giá bài vẽ

theo các tiêu chí sau:

- Bài vẽ đúng đặc điểm

của bạn mình chưa?

- Vẽ được hình đã cân đối

trên giấy chưa?

- Bài vẽ màu ntn?

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

22

1. Phương pháp dạy học Mĩ thuật ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở.

2. Thiết kế bài giảng mĩ thuật 3.

3. Mĩ thuật cho trẻ em – Nhà xuất bản dân trí – Nhiều tác giả.

4. Cơ sở tạo hình – Nhà xuất bản mĩ thuật – Tác giả Lê Huy Văn; Trần Tử

Thành

5. Từ điển Mĩ thuật thế giới – Nhà xuất bản Mĩ thuật – Chủ biên: Tiệp Nhân

và Vệ Hải

MỤC LỤC

Phần Nội dung Trang

23

Trang bìa

Thông tin chung về Sáng kiến 1

Tóm tắt Sáng kiến 2

1 Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến 2

2 Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến 2

3 Nội dung sáng kiến 2

4 Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến 3

5 Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng sáng kiến 3

Mô tả Sáng kiến 4

1 Hoàn cảnh này sinh sáng kiến 4

2 Cơ sở lý luận 5

3 Thực trạng của vấn đề 7

4 Các giải pháp, biện pháp thực hiện 8

4.1 Biện pháp tiếp cận lứa tuổi học sinh 8

4.2 Khám phá nội dung đề tài vẽ tranh thông qua hình thức

khơi, gợi mở trí tưởng tượng cho học sinh 9

4.3 Biện pháp trực quan, vấn đáp bằng minh họa sinh động,

liên hệ thực tiễn bằng những trải nghiệm. 10

4.4 Luyện tập, thực hành thể hiện ý tưởng trên giấy 11

5 Kết quả đạt được 12

6 Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng 13

Kết luận và khuyến nghị 14

1 Kết luận 14

2 Khuyến nghị 14

Phụ lục

Giáo án minh họa bài 4: Vẽ tranh đề tài trường em 17

Giáo án minh họa bài 8: Vẽ chân dung 20

24

Danh mục tài liệu tham khảo 23

25