bejtushbeqiri.weebly.com · web viewdetalet e makinave detyra e tretË faqe 1 trasnsmetuesi i...

UNIVERSITETI I PRISHTINËS''HASAN

PRISHTINA''FAKULTETI I INXHINIERISË

MEKANIKEDEPARTAMENTI I KOMUNIKACIONIT

DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 1

Trasnsmetuesi i paraqitur në fig. bartë fuqinë nga elektromotori me PEM=30kW , nEM=1300min−1, në makinen punuese e cila punon me goditje të forta.Të diemsionohet boshti II, i cili është nga materiali Ç.0545, KS=3.7Të llogariten dhe vizatohen diagramet statike për boshtin e dhënë. Ne prerjen e rrezikshme të vërtetohet shkalla e sigurisë (metaoda e saktë). Për boshtin e llogaritur të zgjidhen kushinetat, nëse afati i përdorimit të tyre është T=18000 orë, kurse temperatura punuese t=60˚C. Diametri i dorëzave të boshtit është për 10% më i vogël se diametri i boshtit të llogaritur në pikën më të afërt. Tëvizatohet me tush ose kompjuter boshti me prerjet e nevojshme.

Tëdhënat :

z1=22 ; z2=67 ; x1=0 ; x2=0 ;mn1−2=7mm; β1−2=15 ˚ ;ηɳ1−2=0.98 ;b1−2=60mmz3=23 ; z4=71; x3=0 ; x4=0 ;mn3−4=8mm; β3−4=12˚ ;ηɳ3−4=0.98 ;

Transmetuesi dyshkallësh me dhëmbëzorë cilindrik me dhëmbë të pjerrët

DATA STUDENTI Nr.ID – së KONTROLLON.05.201

5 Bejtush Beqiri 133829Prof.Dr.sc. Azem

KYÇYKU




DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 2

-Analiza e forcave që veprojnë në boshtin II

Fig.1. Analiza e forcave

-Intensiteti i forcave që veprojnë në boshtin II

T2 = T3 ∙ i3-4 ∙ η3-4 = 220368.3827∙3.087∙0.98 = 666662.264 Nmmi3−4=

Z4Z3

=7123

=3.087

T 3=PEM

ωEM= 30 ∙103

π ∙130030

=220.3683827Nm→220368.3827Nmm

-Forcat në dhëmbëzorin 2

F t2=2∙T 2dw 2

=2 ∙666662.264580.638

=2296.309N

F r2=F t2 ∙tgα n

cos β3−4=2296.309 ∙

tan (20 ° )cos (12° )

=854.46 N

Fa2 = Ft2 ∙ tan(β3-4) =2296.309 ∙ tan(12°) = 181.621 N



KYÇYKU


DETALET E MAKINAVE DETYRA E TRETË



Faqe 3

-Forcat në dhëmbëzorin 3:

T3 =T2 = 666662.264 NmmF t3=

2∙T 3d w3

=2 ∙666662.264159.432

=8362.967 N

dw 3=mn1−2

cos ( β1−2)∙ z3=

7cos (15 °)

∙23=159.432mm

F r3=F t3 ∙tgα n

cos β1−2=3151.247N

Fa3 = Fr3 ∙ tan(β1-2) = 2240.850 NRrafshi Horizontal (x-z)

-Nga kushtet e ekuilibrit

1¿ XA−Ft 2+Ft 3−XB=0

2¿ XB∙ 400−Ft2 ∙300+Ft 3∙100=0XB=5698.164 N

XA=368.51N

DATA STUDENTI Nr.ID – së KONTROLLON

.05.2015 Bejtush Beqiri 133829

Prof.Dr.sc. Azem KYÇYKU




DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 4

-Forcat transverzale

(FTAx)d = - XA = - 368.51 N(FT2x)m = - 368.51 N(FT2x)d= −XA+¿Ft4 = −368.51+2296.309 = 1927.799 N(FT3x)m = - XA + Ft4 = 1927.799 N(FT3x)d=−XA+F t 2−F t 3 =−6462.168N

-Momentet e përkuljes

Mf2x =−XA∙100 = −36851NmmMf3x =XB∙100 = 569814.8 Nmm



KYÇYKU





Faqe 5

Rrafshi Vertikal (y-z)-Nga kushtet e ekulibrit

1¿−ZA+Fa2+Fa3=02¿YA−F r2−F r3+YB=0

3¿YB∙ 400−F r3 ∙300−Fa3 ∙dw 32

−Fr 2∙100−Fa2 ∙dw 22

=0

1¿−ZA+181.621+2240.850=0−ZA=−2422.471/∙ (−1)

ZA=2422.471N

3¿YB∙ 400−3151.247 ∙300−2240.85 ∙79.716−854.46 ∙100−181.621 ∙290.319=0YB ∙400−1262179.726

YB=3155.449N

2¿YA−854.46−3151.247+3155.449=0

YA=850.258 N

-Forcat aksiale

(NA)d = ZA = 2422.471 N (N2)m = 2422.471 N (N2)d = ZA – Fa4 = 2240.85 N (N3)m = ZA – Fa4 = 2240.85 N (N3)d = ZA – Fa4 – Fa1 = 2422.471 - 181.621 – 2240.85 = 0 N







DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 6

-Forcat transverzale

(FTAy)d = YA = 850.258 N (FT2y)m = 850.258 N (FT2y)d = YA - Fr2 = 850.258 – 854.46 = - 4.202 N (FT1y)m = YA - Fr2 = 850.258 – 854.46 = - 4.202 N (FT3y)d = YA – Fr2– Fr2 = 850.258 – 854.46 – 3151.247 = - 3155.449 N (FTBy)m =0 N.-Momentet e përkuljes

(Mf2y)m = YA ∙ 100 = 85025.8Nmm(M ¿¿ f 2 y)d=(M ¿¿ f 2 y)m+Fa2

dw 22

=85025.8+181.621∙290.319=137753.8271 Nmm¿¿

(Mf3y)d = YB ∙ 100 = 315544.9 Nmm(M ¿¿ f 3 y )m=(M¿¿ f 3 y)d−Fa3

dw 32

=315544.9−2240.850 ∙79.716=136913.3014 Nmm¿¿

-Momentet rezultuese

(M ¿¿ f 2)m=√(M¿¿ f 2x )2+[M f 2 ym ]2=√ (−36851 )2+(85025.8 )2=76625.999Nmm¿¿

(M ¿¿ f 2)d=√(M ¿¿ f 2 x)2+[M f 2 yd ]2=√ (−36851 )2+ (137753.8271 )2=132733.27 Nmm ¿¿

(M ¿¿ f 3)d=√(M ¿¿ f 3 x)2+[M f 3 yd ]2=√(569814.8 )2+(315544.9 )2=651350.5126 Nmm¿¿

(M ¿¿ f 3)m=√(M¿¿ f 3 x)2+[M f 3 ym ]2=√ (569814.8 )2+(136913.3 )2=568032.5571Nmm¿¿



KYÇYKU





Faqe 7

Nga tab.7.1., për materialin e bushtit Ç.0545, lexohen:

σ Daf=250Nmm2

, τDnjt=200Nmm2

-Momentet ekuivalente (të përbëra)

(M ¿¿ i2)m=√¿¿¿¿

(M ¿¿ i2)d=√¿¿¿¿

(M ¿¿ i3)d=√¿¿¿¿

(M ¿¿ i3)m=√¿¿¿¿

-Diametrat e boshtit II në pikat 2 dhe 3

d i2=3√ 10∙ M i2

σ lej= 3√ 10∙ 437295.025267.568

=40.149mm; σ lej=σ Daf

K ∙S=2503.7

=67.568

d i3=3√ 10∙ M i3

σ lej= 3√ 10 ∙704464.196467.568

=47.066mm







DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 8

Diametrat e fituar me llogaritjerritenpër 10% për shkak të dobësimit nga kanali për pykë, prandaj kemi:

dII2 = 1.1 ∙ di2 = 1.1 ∙ 40.149 = 44.164 mmdII3 = 1.1 ∙ di3 = 1.1 ∙ 47.066= 51.7726 mmStandardizohen nga tab.4 (Praktikumi): dII2 = 45mm; dII3= 52 mm;-Shkalla e sigurisë së boshtit në prerjen e rrezikshme

Shkalla e sigurisë (metoda e saktë) vërtetohet për prerjen e boshtit ku ngarkesa është maksimale (gjë që shihet nga diagramet statike). Nga diagramet statike të paraqitura në fig.31.,shihet se ngarkesa maksimale e boshtit II është në pikën 3 - majtas.

-Shkalla e sigurisë së bushtit në pikën 3 - majtas

S=S f ∙ S t

√S f 2+S t2= 2.188 ∙4.0466

√(2.188)2+(4.0466)2=1.924≥ (1.5…2.5 )e plotëson kushtin

-Shkalla e sigurisë për sforcime normale

Sf=ξ1 ∙ ξ2 ∙ ξ3 ∙ σ Daf

βkf ∙ σ f=0.81 ∙0.95 ∙1 ∙250

1.863 ∙47.185=2.188

-Faktori i përmasave

ξ1 = 0.81 – nga figura 7.27 për d = 52 mm-Faktori i gjendjes së sipërfaqes ξ2 = 0.95 – nga figura 7.28 për Rm = 550 N/mm2 dhe ratifikimiimët (përvetsohet për punimi final)-Faktori i formësimit të shtresës sipërfaqësore

ξ3 = 1 – pa fortësim të shtresës sipërfaqësore.-Qëndrueshmëria dinamike në përkulje alternative

σDaf = 250 N/ mm2 – nga tabela 7.1 për Ç. 0545DATA STUDENTI Nr.ID – së KONTROLLON







Faqe 9

-Faktori efektivi përqendrimit të sforcimit për përkulje

βkf=1.75+(1.90−1.75 )

200∙150=1.863nga tabela7.4 pë r :

ρ/d = 2.5/56 = 0.045 dhe Rm = 550 N/mm2 (me interpolim) , përvetsohet rrezja ρ = 2.5mm dhe h/ρ = 5/2.5=2.Ø6

5

Ø52

1.5

Ø52

h

3

3

3-m

3-m

Fig.2. Përmasat gjeometrike të bushtit në vendin e përqendrimit të sforcimeve (prerja 3-3 majtas)

-Sforcimi normal në përkulje

σ f=M fmax

W X=651350.512613804.158

=47.185 Nmm2

-Momenti maksimal në përkulje

Mfmax = 651350.5126 Nmm-Momenti rezistues aksial

W X=π ∙523

32=13804.158mm3

-Shkalla e sigurisë për sforcime tangjensialeSt=

ξ1 ∙ ξ2 ∙ ξ3 ∙ τDnjtβkt ∙ τ t

= 0.81∙0.95 ∙1∙2001.575 ∙24.147

=4.0466







DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 10

-Qëndrueshmëria dinamike në përdredhje njëkahore

τDnjt= 200 N/mm2 – nga tabela 7.1 për Ç. 0545-Faktori efektivi përqendrimit të sforcimit për përdredhje

βkf=1.53+(1.59−1.53 )

200∙150=1.575nga tabela7.4 për :

ρ/d = 2.5/56 = 0.045 dhe Rm = 550 N/mm2 (me interpolim) , përvetsohet rrezja ρ = 2.5 mm dhe h/ρ =5/2.5= 2 -Sforcimi tangjensial në përdredhje

τ t=T3W p

= 666662.26427608.316

=24.147 Nmm2

-Momenti rezistues aksial

W p=π ∙523

16=27608.316mm3

-Shkalla e sigurisë së boshtit në pikën 3

S=S f ∙ S t

√S f 2+S t2= 2.324 ∙3.727

√(2.324)2+(3.727)2=1.972≥ (1.5…2.5 ) e plotësonkushtin

-Shkalla e sigurisë për sforcim normal

Sf=ξ1 ∙ ξ2 ∙ ξ3 ∙ σDaf

βkf ∙ σ f=0.81 ∙0.95 ∙1 ∙250

1.50 ∙55.184=2.324

-Faktori i përmasave

ξ1=0.81 – nga figura 7.27 për d = 52 mm-Faktori i gjendjes së sipërfaqes

ξ2=0.95 – nga figura 7.28 për Rm=550 N/mm2 dhe retifikimi mesatar (përvetsohet për punimi final)



KYÇYKU





Faqe 11

-Faktori i formësimit të shtresës sipërfaqësore

ξ3=1 – pa fortësim të shtresës sipërfaqësore-Qëndrueshmëria dinamike në përkulje alternative

σDaf = 250 N/mm2 – nga tabela 7.1 për Ç. 0545-Faktori efektivi përqendrimit të sforcimit për përkulje

βkf=1.38+(1.54−1.38 )

200∙150=1.50nga tabela7.4 për :

ρ/d = 2.5/56 = 0.045 dhe Rm = 550 N/mm2 (me interpolim) , përvetsohet rrezja ρ = 2.5mm dhe h/ρ = 2 -Sforcimi normal në përkulje

σ f=M fmax

W X=651350.512611803.332

=55.184 Nmm2

-Momenti maksimal në përkulje

Mfmax = 651350.5126 Nmm

16Ø52

Fig.3.Përmasatgjeometriketëprerjestërthoretëboshtitnëvendinepërqendrimittësforcimeve(prerja3-3)







DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 12

-Momenti rezistues aksial i prerjes tërthore

W X=π ∙523

32−16 ∙6.2¿¿

Përmasat e kanalit për pykë lexohen nga tab. 8.8 për diametrin e boshtit d=52 mm.b=16mm; h=10mm; t=6.2mm

-Shkalla e sigurisë për sforcim tangjensial

St=ξ1 ∙ ξ2 ∙ ξ3 ∙ τDnjtβkt ∙26.034

=0.81 ∙0.95 ∙1∙2001.625∙25.411

=3.727

-Qëndrueshmëria dinamike në përkulje njëkahore

τDnjt = 200 N/mm2 – nga tabela 7.1 për Ç. 0545-Faktori i përmasave

ξ1= 0.81 – nga figura 7.27 për d = 52 mm-Faktori i gjendjes së sipërfaqes

ξ2= 0.95 – nga figura 7.28 për Rm=550 N/mm2dhe (përvetsohet përpunimi final)

-Faktori i formësimit të shtresës sipërfaqësore

ξ3=1 – pa fortësim të shtresës sipërfaqësore-Faktori efektivi përqendrimit të sforcimit për përdredhje

βkt=1.37+(1.37−1.71 )

200∙150=1.625nga tabela7.4 për :

ρ/d = 2.5/56 = 0.045 dhe Rm = 550 N/mm2 (me interpolim) , përvetsohet rrezja ρ = 2.5mm dhe h/ρ = 2 -Sforcimi tangjensial në përdredhje

τ t=T3W p

=666662.26425607.49

=26.034 Nmm2



KYÇYKU





Faqe 13

-Momenti rezisutes polar i prerjes tërthore

W p=π ∙523

16−16 ∙6.2¿¿

Zgjedhja e kushinetave

Mbështetësi A:Sipas kriterit të dhënë në detyrë, diametrat e bushtit në mbeshtetësin A dhe B duhet të jenë për 10% më të vogë se diametri i llogaritur i boshtit në pikën më të afërt, respektivisht:

dA= 0.90∙ dII2 = 0.90∙ 45 = 40.5 mmdB = 0.90∙ dII3 = 0.90∙ 52 = 46.8 mmPrandaj, diametrat standard të boshtit në pikat mbështetëse do të jenë:dA=42 mmdB =48 mmFillimisht, përcaktohemi që kushineta në mbështetësin A të jetë nga seria 72(BN02), me njëradhë sferash me kontakt të pjerrët.

Për këtë seri të kushinetave, nga tab.9.5.,lexohet e= 1.44.

-Bartja dinamike e llogaritur

C≥ Fk t∙ 3√ 60∙ n ∙T106

=926.6811

∙ 3√ 60 ∙421.121 ∙180001000000=7126.459N

α = 3 – për kushineta me sferak t=1 ,për t≤ 100˚C-Numri i rrotullimeve të boshtit II

n=n II=nEMi3−4

= 13003.087

=421.121min−1







DETALET E MAKINAVE

DETYRA E TRETË

Faqe 14

-Ngarkesa ekuivalente për kushtet punuese

F = X ∙ Fr+ Y ∙ FA = 1∙926.681 + 0∙ 2242.471 = 926.681 NF r=√(X ¿¿ A)2+(Y ¿¿ A)2=√(368.51)2+(850.258)2=926.681N ¿¿

Fa= ZA= 2422.471 N-Raporti ndërmjet ngarkesës aksiale dhe radiale

Fa

F r= 2422.471926.681

=2.614Fa

Fr>e

Nga tab.9.5., lexohen faktorët e ngarkesave radiale dhe aksiale:X=1; Y=0 Nga tab.9.14., zgjedhet kushineta 72 (BN02), e cila ka këto karakteristika:C=31.4 kN(bartjadinamike e lexuarngatabeladuhettëjetëmë e madhe se bartjadinamike e fituar me llogaritje).

Përmasat gjeometrike të kushinetës janë:d=45 mm – diametri i brendshëm i kushinetës,D=85 mm – dimetri i jashtëm i kushinetës,B=19 mm – gjërësia,nk=6300

min−1- numri kritik i rrotullimeve.Mbështetësi B:Përcaktohemi që kushineta të jetë nga seria 63(BC03) me një radhë sferash. Për këtë seri të kushinetave nga tab.9.5., lexohet e = 0.27

-Bartja dinamike e llogaritur do të jetë:

C≥ Fk t∙ 3√ 60∙ n ∙T106

=7015.9881

∙ 3√ 60 ∙427.198 ∙180001000000=54213.381N

α = 3 – për kushineta me sfera-Rporti ndërmjet ngarkesës aksiale dhe radiale

Fa

F r=Z B

F r=0 ;ZB=0



KYÇYKU





Faqe 15

Fa

F r≤e−sepse 0<0.27

Nga tab.9.5., lexohet X=1 dhe Y=0-Ngarkesa ekuivalente

F = X ∙ Fr+ Y ∙ Fa= 6513.505 NF r=√(X ¿¿ B)2+(Y ¿¿B)2=√(5698.148)2+(3155.449)2=6513.505N ¿¿

Nga tab.9.12., zgjedhjet e kushinetave 63(BC03), e cila ka këto karakteristika:

C=70.4kN- bartja dinamike

Përmasat gjeometrike kryesore të kushinetës janë:

d=55 mm – diametri i brendshëm i kushinetës,D=120 mm – diametri i jashtëm i kushinetës,B=29 mm – gjërsia,nk=5500min

−1−¿ numri kritik i rrotullimeve.


bejtushbeqiri.weebly.com · web viewdetalet e makinave detyra e tretË faqe 1 trasnsmetuesi i...

Documents