T.C.GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI

(Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü)

TARIMSAL MEKANİZASYON

KURUL TOPLANTISI

EYLÜL - 2013KONYA

TARIMSAL MEKANİZASYON KURULU TOPLANTI GÜNDEMİ

TOPLANTI TARİHİ : 2-3 EYLÜL 2013TOPLANTI YERİ : Rixos Otel Selçuk Üniversitesi Kampüsü – KONYAVE KONAKLAMA Tel: 0332 2215000

GÜNDEM :1. Kayıt (Saat: 08:30)2. Açılış (Saat: 09:00)3. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı4. Protokol konuşmaları5. Başkanlık Divanının oluşturulması6. Sekretarya Raporunun okunması7. İzleme Komitesi Raporunun okunması8. Sekretarya Raporu ve İzleme Komitesi Raporu üzerinde genel görüşme9. Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim konusunda Erzurum’da düzenlenen çalıştay

sonuç raporunun değerlendirilmesi10. Hassas Tarım Teknolojileri konulu çalıştay kararlarının değerlendirilmesi11. Tarımsal mekanizasyon kongrelerinin etkinliğinin artırılmasına yönelik önerilerin

incelenmesi12. Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar konusunda Tekirdağ’da düzenlenen Çalıştay sonuç

raporunun değerlendirilmesi13. Ziraat fakültelerimizdeki Biyosistem Mühendisliği yapılanmasının incelenmesi14. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2013-2017 Stratejik Planında yer alan tarımsal

mekanizasyon içerikli hedeflere yönelik çalışma ve önerilerin değerlendirilmesi15. Tarımsal Mekanizasyon Platformu oluşturulması önerisinin incelenmesi16. Kırsal Kalkınma Destekleri kapsamında uygulanan Makine-Ekipman Alımının

Desteklenmesi Programı ile ilgili önerilerin değerlendirilmesi17. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı personel alım ilanlarında ve stajlarda Tarım

Makinaları Bölümü/Alt Programı ve Biyosistem Mühendisliği Bölümü mezunlarına yer verilmesi önerisinin incelenmesi

18. Rasyonel makina kullanım modellerine ilişkin raporun değerlendirilmesi19. Tarım makinaları sektöründe güvenilir istatistiki verilerin toplanabilmesine yönelik

önerilerin değerlendirilmesi20. Tarımsal mekanizasyon konusunun, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda farklı

birimlerde tanımlanan yapılandırılması sonucu yaşanan koordinasyon sorunları konusunun değerlendirilmesi

21. Kendi yürür hasat makineleri ile ürün hasadı, sorunlar ve çözüm önerileri çalıştayı sonuç bildirgesinin ve bu konudaki önerilerin incelenmesi

22. Çiğ süt kalitesinin artırılması amacıyla süt sağım makinalarının periyodik kontrolü ile test yöntem ve ilkelerine ilişkin çalışma ve önerilerin değerlendirilmesi

23. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli çerçevesinde Alternatif Mekanizasyon Modelleri konusunun değerlendirilmesi

24. Tarımsal Mekanizasyon Araçlarının Kredili Satışına Esas Deney ve Denetimlerle İlgili Tebliğ uygulamaları hakkındaki önerilerin ve 2014 yılı için öngörülen deney ücretlerinin belirlenmesi

25. İzleme Komitesi Üyelerinin seçilmesi26. Dilek ve öneriler27. Kapanış

GÜNDEM 6

SEKRETARYA RAPORU

Değerli Kurul Üyeleri;

Bilindiği gibi, Tarımsal Mekanizasyon Kurulu’nun son toplantısı 3–4 Eylül 2012 tarihlerinde Samsun’da düzenlenmiştir. Söz konusu toplantıda alınan kararlar doğrultusunda yapılan çalışmalar ile önümüzdeki dönemde gerçekleştirilmesi öngörülen çalışmalara ilişkin bilgiler aşağıda görüşlerinize sunulmuştur.

Deney yapan kuruluşlar tarafından hazırlanan ve editörlüğünü Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığının üstlendiği Deney İlke ve Metotları çalışması henüz sonuçlandırılamadığından yayınlanamamıştır.

Üniversitelerin Tarım Makinaları ve Biyosistem Mühendisliği Bölümü mezunlarına yasal olarak verilmiş olan “Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik” kapsamındaki yetkilerin uygulamada yer bulması için Ziraat Mühendisleri Odası tarafından geçmişte gerçekleştirilen kursların düzenlenmesi için girişimde bulunulduğu ancak talep olmadığından kurs düzenlenemediği, diğer taraftan, sertifikasyon programları çerçevesinde söz konusu yetkilerin kullanımına yönelik uygulamaların önünde hukuki engel bulunmadığı, üniversitelerin son yarıyıl periyodunda belirlenecek takvim çerçevesinde söz konusu kursların düzenlenebilmesi olanaklarının araştırıldığı Ziraat Mühendisleri Odası tarafından Sekretaryamıza bildirilmiştir.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı içerisinde dağınık bir yapı sergileyen tarımsal mekanizasyon konusundaki birimlerin aynı çatı altında toplanması amacıyla Tarımsal Mekanizasyon Kurulu kararıyla oluşturulan Komisyon tarafından hazırlanan raporun Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından Bakanlık Makamına sunulduğu, makam tarafından konuya olumlu bakılmadığından herhangi bir toplantı yapılmasının düşünülmediği bildirilmiştir. Kurul Üyesi kuruluşlardan gelen öneriler doğrultusunda konu gündemde tutulmuştur.

Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli çerçevesinde Alternatif Mekanizasyon Modelleri konusundaki çalışmalar Tarım Makinaları Derneği (TARMAKDER) koordinatörlüğünde sürdürülmüş olup, gelişmeler hakkında adı geçen kuruluş temsilcisi tarafından Kurulumuza bilgi verilecektir.

Yurt dışından OECD Kod II test raporu bulunan traktörlerin Türkiye’de tekrar test edilmesi konusu, 2000/37 sayılı Tebliğ’in imalat, ithalat ya da satış izni açısından bağlayıcı olmadığı, sadece zirai kredili satışa esas düzenlemeleri içerdiği de göz önünde tutularak TARMAKBİR koordinatörlüğünde, BÜGEM, Tarım Alet ve Makine Test Merkezi Müdürlüğü (TAMTEST) ve traktör firmalarının katılımıyla düzenlenen toplantıda değerlendirilmiştir. İthalatçı firmalar mükerrer testin gereksiz olduğunu, imalatçı firmalar ise ithal traktörlerin doğrudan pazara girmesinin, yerli sanayi açısından haksız rekabet ortamı doğurduğunu

1

belirtmiştir. Diğer taraftan, traktör testlerini yapan TAMTEST temsilcisinin, ithal edilen traktörlerin bazı aksamlarının farklı olabildiğini, BÜGEM temsilcisinin ise OECD test raporlarının geçerlilik süresinin olmadığını oysa 2000/37 sayılı Tebliğ kapsamında yapılan testlerin 5 yıl süre ile geçerli olduğunu, dolayısıyla konunun Ülkemize özgü destekler kapsamında değerlendirilmesinin uygun olacağını, ithal traktörlerin test edilmeden desteklenmesinin, piyasada kurumsal yapıdan uzak ithalatçı firma enflasyonuna yol açacağını belirttiği toplantıda ortak bir kanı oluşmamıştır.

Tarım Makinaları sektöründe faaliyet gösteren firmaların ihtiyacı olan “CE” teknik dosya hazırlığı çalışmaları konusunda, deney yapan kuruluşlara, makina grupları bazında sağlayabilecekleri katkılara ilişkin görüşleri sorulmuş olup, gelen görüşler değerlendirilecektir. Diğer taraftan, Makina Emniyeti Yönetmeliği kapsamında CE işaretlemesine dair Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD) uygulamalarında imalatçıların yaşadığı sorunlarla (Teknik Dosyaların veya CE dokümanlarının yetersiz bulunması) ilgili olarak, TARMAKBİR ev sahipliğinde 26-30 Eylül 2012 tarihleri arasında Bursa’da TÜYAP-TARMAKBİR işbirliği ile düzenlenen Tarım Fuarının 2. günü (27 Eylül 2012, Perşembe) bir çalışma toplantısı düzenlenmiştir. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan kontrol listelerinin tanıtımı, PGD faaliyetleri ve makine emniyeti mevzuatına ve uygulamalarına yönelik olarak düzenlenen toplantıya, Ankara, Konya, Bursa, Tekirdağ, İzmir ve Aydın Sanayi İl Müdürlükleri'nden uzmanlar, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Alet ve Makine Test Merkezi Müdürlüğü yetkilileri ve imalatçı firmalar iştirak etmiştir.

Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim konusunda devam etmekte olan çalıştaylar serisinin altıncısı 23 Mayıs 2013 tarihinde Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı tarafından düzenlenmiş olup, Çalıştay Sonuç Raporu Kurul gündemi çerçevesinde görüşlerinize sunulmuştur.

Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar Çalıştayı 23-24 Mayıs 2013 tarihlerinde Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı tarafından düzenlenmiş ve sonuç raporu gündeme alınmıştır.

Ziraat fakültelerimizdeki Biyosistem Mühendisliği yapılanması konusundaki gelişmeler ve güncel durum değerlendirmesine yönelik Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı tarafından hazırlanan rapor görüşlerinize sunulmuştur.

Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı kapsamında Makine ve Ekipman hibe desteği ile ilgili 2013 yılı destekleme projeksiyonunu belirlemek ve hibe desteklerinin doğru yönlendirilmesini sağlamak üzere 22.11.2012 tarihinde Tarım Reformu Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği, S.S. Tarım Kooperatifleri Merkez Birliği, Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği, Türk Tarım Alet ve Makineleri İmalatçıları Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Türk Standardları Enstitüsü Başkanlığı, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir. İlgili kurumlardan gelen uzmanlarla yapılan çalışmalarda çıkan sonuçların, 2013 yılı mevzuatının hazırlığında dikkate alındığı bildirilmiştir.

2

Rasyonel makine kullanım modelleri konusunda Tarım Kredi Kooperatifleri koordinasyonunda yapılan çalışma sonucu hazırlanan rapor, değerlendirilmek üzere gündem çerçevesinde görüşlerinize sunulmuştur.

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı koordinasyonu ile gerçekleştirilen Hassas Tarım Teknolojileri konulu çalıştay sonuç raporu, gündem çerçevesinde görüşlerinize sunulmuştur.

Tarım ve Ormancılıkta Ergonomi ve İş Güvenliği konusunda 2013 yılındaki çalıştayın Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı koordinatörlüğünde önümüzdeki günlerde düzenleneceği bilgisi alınmış olup Kurula bilgi sunulacaktır. Ayrıca Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı’nın 2014 yılında çalıştayın yinelenmesi önerisi bulunmaktadır.

Kendi yürür Hasat Makineleri ile Ürün Hasadı, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 18-19 Nisan 2013 tarihlerinde Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı koordinatörlüğünde gerçekleştirilmiş olup, sonuç raporuna ve bu konudaki önerilere gündemde yer verilmiştir.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Araştırma Enstitülerince yürütülen projelerin Üniversitelere gönderilmesi ve paylaşılması konusunun, TAGEM bünyesinde iki yıl önce oluşturulan Tarımsal Mekanizasyon ve Bilişim Teknolojileri gurubunca uygun bulunmadığı, yürütülen projelerin tartışıldığı guruba üniversite öğretim üyelerinin de katılmakta olduğu ve üye olanlarla elektronik ortamda bilgi paylaşımı yapılabildiği, kaldı ki tüm çalışmalara www.tagem.gov.tr adresinden ulaşılabildiği, tarımsal mekanizasyon alanı ile ilgili sorunlarda, bir müşteri kurum gibi Tarımsal Mekanizasyon ve Bilişim Grubuna talepte bulunulabileceği bildirilmiştir.

Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Koordinatörlüğünde; Üniversiteler, sektör ve ilgili tüm paydaşların katılımı ile 2-5 Nisan 2013 tarihlerinde düzenlenen “1. Bitki Koruma Ürünleri ve Makineleri Kongresi” kapsamında, bitki koruma ile ilgili tüm gelişme ve yaklaşımların bilimsel bir ortamda değerlendirildiği, bundan sonraki uygulamalara şekil verecek hususların görüşüldüğü bilgisi alınmıştır.

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığı koordinasyonu düzenlenmesi planlanan Sera Konstrüksiyon Üreticileri ve Donanım Sağlayıcıları Çalıştayı’nın 2013 Yılı Ekim-Kasım aylarında gerçekleştirileceği bildirilmiştir.

Çiğ süt kalitesi konusunda Süt Sağım Makinaları ve Süt Soğutma Tankları testleri ile, bu makinaların periyodik kontrollerine yönelik anket sonuçlarına dayalı olarak bu makinaların deney raporu çalışmasında izlenen yöntem ve ilkelerin öncelikle irdelenmesi noktasında görüş birliğine varıldığı, ancak konu ile ilgili olarak geçen süre içerisinde toplantı yapma koşullarının oluşmadığı, bu nedenle konu ile ilgili paydaşların yetkin temsilcilerinin katılımı ile “Süt Sağım Makinaları ve Süt Soğutma Tankları” test yöntem ve ilkelerinin çiğ süt kalitesine etkilerinin irdelenmesi konusunda bir toplantı düzenlenmesi, görev verildiği takdirde toplantının Ege

3

Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü tarafından koordine edilebileceği bildirilmiştir.

Tarımsal Mekanizasyon Araçlarının Kredili Satışına Esas Deney ve Denetimlerle İlgili Tebliğ uygulamaları hakkındaki önerilerin değerlendirilmesi ve 2013 yılı için öngörülen deney ücretlerinin belirlenmesi amacıyla TAMTEST koordinatörlüğünde; BÜGEM, TARMAKBİR ve deney yapan kuruluş temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen toplantı sonucunda güncellenen Deney Ücret Tarifesi deney yapan kuruluşlara gönderilmekle beraber Bakanlığımız Web sayfasında da yayımlanmıştır.

Tarımsal mekanizasyon araçları ile karayolunda oluşan kazaların azaltılmasına/önlenmesine yönelik Kurul’da oluşturulan önerilerin, “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı” kapsamında Emniyet Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde, TÜVTURK’ün katkılarıyla 27-28 Eylül 2012 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen “Tarım Araçlarının Güvenli Kullanımı” Çalıştayında dile getirildiği, konunun tüm taraflarının bulunduğu bu çalıştayda; söz konusu önerinin gerçekleştirilmesinde, başta mevzuat eksiklikleri olmak üzere birçok teknik zorluğun olması(eski ve yorulmuş konstrüksiyona sahip traktörlere yeni ROPS düzeneklerinin bağlanmasının oluşturacağı sakıncalar vb.) nedeniyle uygulamaya aktarılmasının mümkün olamayacağı, Çalıştay sonuç bildirisine www.egm.gov.tr ve www.tarmakbir.org sitelerinden ulaşılabileceği, Ayrıca, traktör ve tarım makinelerinin karayolunda neden olduğu kazaların azaltılması amacıyla, EGM koordinatörlüğünde, GTHB ve Sağlık Bakanlığı katkıları ve bir özel kuruluşun sponsorluk desteği ile yurt çapında uygulanacak bir proje (Güvenli Traktör Kullanım Projesi) gerçekleştirilmekte olduğu, ilgili bakanlıkların web sitelerinden gelişmelerin duyurulacağı bilgisi alınmıştır.

Tarımsal mekanizasyon araçlarına ait deney raporlarının Internet aracılığı ile yayımını sağlamak üzere, firmanın başvurusuna bağlı olarak Bakanlıkça hazırlanan deneye sevk yazışmasına, deney raporlarının kamuoyu ile paylaşılabileceğine ilişkin ifade eklenmiş olup, gerekli bilgi işlem altyapısı oluşturulduğunda deney raporlarının yayımı sağlanabilecektir.

Tarım makinaları ile ilgili çeşitli tanımlama ve sınıflandırmalarda karşılaşılan terminoloji uyuşmazlığına çözüm aramak amacıyla 5 Haziran 2013 tarihinde TARMAKBİR koordinatörlüğünde düzenlenen, Üniversite, BÜGEM ve TAMTEST temsilcilerinin katıldığı toplantı sonucunda; BÜGEM tarafından bir çalışma yapılması benimsenmiştir.

Genel Kurulumuzun, gündemde yer alan konularla ilgili olarak alacağı kararlar ve yapacağı çalışmaların, sektörün geleceği açısından yararlı olacağı inancı ile saygılar sunarız.

Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü

(BÜGEM)

4

GÜNDEM 9

KORUYUCU TOPRAK İŞLEME VE DOĞRUDAN EKİM KONUSUNDA ERZURUM’DA DÜZENLENEN ÇALIŞTAY SONUÇ

RAPORUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

6. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı Sonuç Raporu23 Mayıs 2013, Erzurum

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü tarafından

düzenlenen 6. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı; araştırmacı, sanayici, çiftçi ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin konu ile ilgili bilgi ve deneyimlerinin paylaşılması, mevcut sorunların belirlenmesi, bu sorunlara çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve ülke tarımına katkı sağlanması amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Çalıştaya üniversiteler, araştırma enstitüleri, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı merkez, il ve ilçe teşkilatlarında çalışanlar, sanayiciler ve çiftçilerden oluşan toplam 110 kişi katılmıştır. Koruyucu toprak işleme konusunda 7 ve doğrudan ekim konusunda 6 olmak üzere toplam 13 bildirinin 4 oturum halinde sunulduğu çalıştayda ayrıca, panel şeklinde yürütülen 5. oturumda, deneyimli katılımcıların görüşlerine yer verildiği bir tartışma ortamı oluşturulmuştur.

Çalıştay süresince yapılan değerlendirmelerden şu sonuçlar çıkarılmıştır;

- Türkiye genelinde koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim konusu ile ilgili 20 yılı aşkın bir süredir araştırmaların yürütüldüğü, gelinen bu aşamada, uygulamaya ve uygulamanın yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalara daha çok yer verilmesi gerektiği belirtildi.

- Makina imalatı ve malzeme temini ile ilgili herhangi bir sorunun olmadığı, ancak mevcut makinaların farklı toprak, bitki ve iklim koşullarındaki performansının yeterli olmadığı ifade edildi.

- Hibe desteği ile alınan doğrudan ekim makinalarının çiftçi koşullarında nasıl kullanıldığının izlenmesi gerektiği öne sürüldü.

- Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim yöntemleri ve kullanılacak makinalar hakkında çiftçilerin eğitim seviyesinin yetersiz olduğu belirtildi.

- Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim makinalarına yönelik makina desteği yerine, bu konuda yapılacak uygulamalara destek verilmesinin daha uygun olacağı ileri sürüldü.

5

- Yeni teknolojileri ülke tarımına kazandıracak makinalara destek verilmesi ve verilecek desteklerin zamanında açıklanmasının önemi üzerinde duruldu.

- Tarla günleri ve demonstrasyonlarla uygulamanın tanıtımı ve çiftçi eğitiminin gerekliliği ve önemi üzerinde duruldu.

- Aynı alanda, üretime yönelik yapılacak doğrudan ekime yıldan yıla giderek artan oranda birim alan desteği verilmesinin yararlı olacağı belirtildi.

- Anıza doğrudan ekim makinaları için kullanılan traktörlerin daha güçlü olması ve makinaların pahalı olması uygulamanın yaygınlaşmasının önünde önemli bir engel olduğu ileri sürüldü.

- Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim uygulamaları için kullanılacak makinaların yapısal özelliklerinin belirlenmesinde bölgesel özelliklerin dikkate alınması gerektiği belirtildi.

- Doğrudan ekim yöntemi kadar koruyucu toprak işleme uygulamalarından azaltılmış toprak işlemenin üzerinde de, bölgesel koşullar göz önünde bulundurularak, durulması gerektiği vurgulandı.

- 6. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı bildirilerinin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı web sayfası üzerinden ulaşılabilir olmasının önemi ve gerekliliği dile getirildi.

- Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim için kullanılan makinalara ait deney raporlarının Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı web sayfası üzerinden erişilebilir olmasının önemi vurgulandı.

- 7. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı’nın Bahri Dağdaş Uluslararası Araştırma Enstitüsünde yapılması önerildi.

6. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı katılımcılarına gösterdikleri ilgi ve değerli katkılarından dolayı çok teşekkür eder, elde edilen sonuçların ülkemiz tarımı için yararlı olmasını dilerim.

Saygılarımla,

Prof. Dr. Ahmet ÇELİKÇalıştay Düzenleme Kurulu Başkanı

6

GÜNDEM 10

HASSAS TARIM TEKNOLOJİLERİ KONULU ÇALIŞTAY KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

3-4 Eylül 2012 tarihinde Samsun’da olağan toplantısı yapılan toplanan Tarımsal

Mekanizasyon Kurulunun tavsiye kararlarında 9. maddesinde 2013 yılı Mayıs ayı içerisinde

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Başkanlığının organize edeceği

Hassas Tarım Teknolojileri konunda bir çalıştay düzenlenmesi önerilmiştir. Ayrıca çalıştay

raporunda adı geçen üyeler tarafından 2014 yılı uygulamaları için Tarımsal Mekanizasyon

Kuruluna öneri getirilmesi karara bağlanmıştır. Bu karar gereğince, 22 Mayıs 2013 tarihinde

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümünde, Hassas Tarım

çalışmalarında izlenecek yol haritasının belirlenmesi amacı ile I. Hassas Tarım Teknolojileri

Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Çalıştayda aşağıdaki konu başlıkları tartışılmış ve önerilerde

bulunulmuştur.

1. ÇALIŞTAYIN FORMATI

Katılım sağlayan üniversite temsilcilerinin Hassas Tarım konusunda çalıştayların

düzenlenmeye başlanmasının çok önemli olduğunu ve sürdürülebilir hale getirilmesi gerektiğini

belirtmişlerdir. Bununla birlikte, ilk çalıştay olması nedeniyle sonraki çalıştayların işleyiş

şeklinin nasıl olması gerektiği konusu tartışılmıştır.

Tarım konusunda aynı dönemlere rastgelen çok sayıda çalıştay düzenlenmesinin katılımcı

sayısını azalttığı ve aynı zamanda katılım ve düzenleme için kaynak bulunmasının

zorlaştırdığı belirtilmiştir. Bu sebeple, çalıştayın Ulusal Kongreler içerisine adapte

edilmesinin daha uygun olabileceği vurgulanmıştır. Ayrıca, çalıştay katılım grubunun

genişletilmesi, ilgili bölümlerin ve kamu kuruluşlarının de davet edilerek paydaşların

arttırılması gerektiği belirtilmiştir.

Çalıştayın workshop formatına uygun olarak yapılabileceği, birden fazla masa kurularak

tartışma ortamı oluşturulması gerektiği, her masaya ait raporların oluşturulup sonunda

genel bir raporun oluşturulmasının iyi olabileceği söylenmiştir. Bu sayede, paydaş

eksikliğinin giderilebileceği belirtilmiştir. Çalıştayın bir gün süre ile yarısı sözlü

7

sunumlara, yarısı da tartışma şeklinde yapılmasının daha uygun olabileceği ve

değerlendirme için geniş bir zaman ayrılması gerektiği belirtilmiştir.

SONUÇ: Çalıştayların kongreden bağımsız olarak devam ettirilmesi, bir sonraki çalıştayın

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü tarafından

düzenlenmesi ve Tarımsal Mekanizasyon Kuruluna önerilmesi kararlaştırılmıştır.. Ayrıca,

TÜBİTAK, İTÜ UHUZAM (Uydu Haberleşme ve Uzaktan Algılama Merkezi),

TARMAKBİR, Ziraat Odası, TAGEM uzaktan algılama birimi, TİGEM ve hassas tarım

ile ilgilii teknolojiler üreten ve satan firmaların da katılımının sağlanması gerektiği

kararlaştırılmıştır.

2. EĞİTİM, ARAŞTIRMA ve ADAPTASYON

Hassas Tarım konusunda eğitim, araştırma ve adaptasyon stratejisinin nasıl olması

gerektiği konusu tüm katılımcıların ortak fikirleri doğrultusunda belirlenmiştir.

Ziraat Fakültelerinde Lisans ve Lisansüstü eğitimleri içerisinde Hassas Tarım Teknolojisi

konularını içeren derslerinin verilmesi gerekliliği önerilmiştir.

Hassas Tarım çalıştaylarının bir oturumunda eğitimcilere konu hakkında eğitim verilmesi

gerektiği önerilmiştir.

Hassas tarım uygulamalarına yönelik bazı konuların artık ülkemizde bazı tarımsal

işletmeleri için uygulanabilir olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda; TÜBİTAK, Gıda

Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve diğer ilgili

kuruluşların proje çağrılarında hassas tarım teknolojisinin öncelikli konular (yarı

otomatik dümenleme, ışıklı kılavuz sistemleri, robotik gibi) arasına alınması gerektiğinin

iletilmesi benimsenmiştir.

Bölümlerin bulunduğu yörelerdeki yetiştirilen ürünlere özgü hassas tarım

uygulamalarının neler olabileceğine yönelik araştırma çalışmalarının yapılması

gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Arazi toplulaştırılması yapılan yerlerde hassas tarım uygulamalarının uygun olup

olmayacağı o yörelerdeki Üniversiteler tarafından araştırılması ve bir sonraki çalıştaya bu

çalıştaya katılan üniversite temsilcisi tarafından hazırlanarak bir sonraki çalıştaya

sunulması gerektiği belirlenmiştir.

8

3. TERMİNOLOJİ VE YAYIM

Hassas tarım konusunda çalışan araştırıcıların ortak bir terminoloji kullanmalarının

kavram kargaşasını ortadan kaldıracağı belirtilmiştir. Konu ile ilgili Mustafa Kemal

Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Muharrem KESKİN ve Yrd. Doç.Dr. Serap Görücü

KESKİN tarafından hazırlanan “Hassas Tarım Teknolojileri” isimli kitaplarında yer alan

mevcut sözlük diğer araştırıcılar da katkı yaparak genişletilebileceği kararlaştırılmıştır.

Çalıştayın devamlılığı, bilgi paylaşımı, iletişim ve veri tabanı oluşturulmasının

sağlanabilmesi amacıyla web sayfası oluşturulması kararlaştırılmıştır. Bu konuyu

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümünden Doç.Dr. Mehmet

TOPAKCI üstlenmiştir.

İLAVE ÖNERİLER

Toplulaştırma çalışmalarına paralel olarak hassas tarım uygulamalarına dönük Bakanlık

ve Üniversite işbirliğinde çalışmaların yaygınlaştırılması (Selçuk Üniv.)

9

GÜNDEM 11

TARIMSAL MEKANİZASYON KONGRELERİNİN ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASINA YÖNELİK ÖNERİLERİN İNCELENMESİ

Tarımsal Mekanizasyon alanında her yıl farklı tarihlerde ve yerlerde yapılan Tarımsal

Mekanizasyon Kongresi, Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar, Tarımsal Bilişim Teknolojileri, ve

Hassas Tarım, Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim gibi çalıştayların yapılması bu

alanda çalışanları katılım açısından zor durumda bırakmaktadır. Bu sebeple çalıştayların,

Tarımsal Mekanizasyon Kongresi bünyesinde bir gün ayrı oturumlar halinde gerçekleşmesi ve

çalıştayların kongre formatından çıkarılarak sorunlara çözüm odaklı hale getirilmesi (TAGEM)

Yıl içerisinde değişik tarihlerde düzenlenmekte olan Çalıştayların, Ulusal Kongrelerin

etkinliğini önemli ölçüde azalttığı görülmektedir. Bu nedenle çalıştayların kongreler içerisinde

yer almasının  uygun olacağı kanaatindeyiz. (Selçuk Üniv.)

Ulusal Tarımsal Mekanizasyon Kongrelerinin popüleritesini ve katılımcı sayısını

azaltmamak için, farklı Mekanizasyon konularında düzenlenen Çalıştayların ya Mekanizasyon

Kongreleri ile birlikte farklı seksiyonlar halinde ya da üç yılda bir düzenlenen Uluslararası

Tarımsal Mekanizasyon Kongrelerinin düzenlendiği yıllarda yapılması hususunun veya bu

hususa getirilecek farklı çözümlerin görüşülmesi uygun olacaktır. (Atatürk Üniv.)

Her yıl yapılan Tarımsal Mekanizasyon Kongrelerine katılımı arttırmak için kongrenin

yapılacağı ilde veya bölgede Tarım Makinaları Fuarı gerçekleştiriliyor ise fuar ve kongre

organizasyonunun eş zamanlı yapılması (Ege Üniv.)

10

GÜNDEM 12

ENERJİ TARIMI VE BİYOYAKITLAR ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

3-4 Eylül 2012 tarihinde Samsun’da toplanan Tarımsal Mekanizasyon Kurulu’nun 4 nolu Tavsiye Kararları çerçevesinde, 2013 yılında Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü, GOP Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü ve Samsun Tarımsal Araştırma Enstitüsü koordinatörlüğünde “Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar” konusunda bir Çalıştayın Tekirdağ’da Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Biyosistem Mühendisliği Bölümü tarafından düzenlenmesi kararı alınmıştır.

Alınan karar gereğince, 23-24 Mayıs 2013 tarihinde Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümünde yapılan Çalıştaya kamu, özel sektör ve üniversitelerden olmak üzere toplam 65 kişi katılmıştır. Toplam 15 adet bildirinin tartışıldığı ve “Ülkemizde Biyoyakıtların Geleceği ve Sorunlar” başlıklı bir panelin düzenlendiği Çalıştay sonucunda:

1. Biyoyakıt politikalarının, ülkemiz gündemine girdiği son 10 yılda özellikle yeni bitkiler (aspir, kolza, ketencik, ızgın, pelemir gibi) getirdiğini ve yağlı tohum bitkileri üretiminin arttırdığı, bu bitkilerin özellikle marjinal alanlarda yetiştirilmesine bağlı olarak nadas alanlarının daraltılmasına destek vereceği gerçeği ile 27 Eylül 2011 tarih ve 28067 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 22-23 nolu Tebliğlerinde getirilen harmanlama zorunluluğunun planlandığı ve uygulandığı gibi devam ettirilmesi,

2. Biyoyakıtlarla ilgili yapılacak düzenlemelerde, konuya ilişkin AB müktesebatının esas alınarak ülkemiz koşullarına uyarlanmasının uygun olacağı,

3. TÜBİTAK, “KAMAG” ve “Vizyon 2023 Teknoloji Öngörü Projesi”, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “SANTEZ” ve “Teknogirişim” ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı “EN-AR yönetmeliği” projelerine öncelikli olarak biyoyakıtların dahil edilmesi ve projeyi değerlendirme havuzunda görev alacak araştırmacı ve görevlilerin konunun uzmanı olmasının sağlanması, TÜBİTAK 1003 kapsamındaki projelerin değerlendirilmesinde müşteri kurum temsilcilerinin de görüşmelerde yer almasının sağlanması,

4. Enerji tarımına konu olan bitkilerin adaptasyon, ıslah, agronomi ve mekanizasyonu ile ilgili araştırmalara öncelik verilmesi ve araştırmaların desteklenmesi,

5. Gıda amaçlı kullanılmayan ancak enerji tarımı için umut vadeden bitkilerin üretiminin yaygınlaştırılması ve desteklenmesi,

6. Enerji tarımı uygulanacak ürünlerde sözleşmeli tarım modelinin önerilmesi ve desteklerin arttırılması,

7. Yağlı tohumlu bitkilerin desteklenmesinde yağ verimi yüksek çeşitlerin tarımının yaygınlaştırılması,

8. Türkiye’de enerji bitkileri ve tarımı konusunda eğitim ve tanıtım çalışmalarının arttırılması,

11

9. Biyokütle üreten ve kullanan tesis ve makinelerin YEK kanununun 2 sayılı cetvelindeki teşvik ve destekleme kapsamına alınarak desteklenmesi,

10. Atık bitkisel yağların, biyodizel ve endüstriyel yağ üretimi için önemli bir kaynak olmasından dolayı toplama işlemlerinin etkinleştirilmesi,

11. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan “Kirlenmiş Toprak Envanteri” çalışmalarına destek olunarak insan sağlığını koruma adına bu alanlarda enerji tarımı yapılmasının desteklenmesi,

12.Biyokütlenin termokimyasal yöntemlerle enerjiye dönüştürülmesine yönelik uygulamaların (gazlaştırma, piroliz vs) yaygınlaştırılması ve desteklenmesi,

13.Biyokütlenin katı yakıt olarak değerlendirilmesinde yakıt özelliklerini iyileştirici sistemlerin (peletleme, briketleme vs.) ve biyokütlenin doğrudan yakılması ile ilgili yakma sistemlerinin geliştirilmesi çalışmalarına destek olunması,

14. Biyoyakıtlar konusunda yetki sahibi farklı piyasa düzenleme kurulları olması, süreçlerin işletilmesinde zorluklar yarattığından, bunun tek kurul üzerinden yürütülmesi için gerekli girişimlerde bulunulması ve mevzuatın tek birimden yürütülmesi,

15. 2014 yılında düzenlenmesi planlanan 4.Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar Çalıştayının Samsun Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yapılmasının önerilmesi,

konularının tavsiye edilmesine oy birliğiyle karar verilmiştir. 24.05.2013

Çalıştay Düzenleme Kurulu Adına

Prof.Dr. Poyraz ÜLGERDüzenleme Kurulu Başkanı

Prof.Dr. Ali KASAP Prof.Dr. Hüseyin ÖĞÜT Prof.Dr. Fikret AKINERDEM

Prof.Dr. Birol KAYİŞOĞLU Prof. Dr. Refik POLAT Prof.Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK

12

GÜNDEM 13ZİRAAT FAKÜLTELERİMİZDEKİ BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ

YAPILANMASININ İNCELENMESİ

ÜLKEMİZDE BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİProf. Dr. Poyraz ÜLGERN.K.Ü. Biyosistem Mühendisliği Bölümü

Günümüzde yüksek öğretimde, mühendislikle biyolojinin sınırında bulunan alanda bir

yapıya ihtiyaç duyulmaktadır. Son yıllarda teknoloji tabanlı birçok bilimsel disiplinler ortaya

çıkmıştır. Özellikle elektronik ve enformasyon teknolojileriyle ileri kontrol, ileri teknoloji

materyalleri, gelişmiş algılayıcı sistemleri konularında oldukça büyük yol alınmıştır. Tüm bu

teknolojik gelişimler, artan beklentilerin sonucuyla birlikte, biyolojik ürünlerin üretimleriyle de

etkileşim içine girmiştir. Böylece günümüzde biyoloji, üretimin ve üretim teknolojisinin tanımı

daha geniş bir boyut kazanmıştır. Bu gelişmeyle bu alanda çalışacakların nitelikleri, hem alan

olarak genişlemesine, hem de bilgi derinliğinin artmasına gerek duyulmaktadır.

Biyolojik ürünlerin üretimiyle ilgili etkileşim içine giren mühendislik disiplinine konu

olan “Biyosistem”, genel anlamıyla içinde canlıların yaşadığı bileşenler topluluğunu ifade

etmektedir. Bilinen kaynaklarda canlı toplulukların cansız çevreyle oluşturdukları karşılıklı

etkileşim sistemi “Ekosistem” olarak da adlandırılmaktadır. “Biyosistem Mühendisliği”

ekosistemlerin korunması konusunu sürdürülebilir üretim yönünden ele almaktadır.

“Biyosistem” kavramı, biyolojik materyal sirkülasyonunun bulunduğu sistem olarak da ifade

edilmekte olup, biyoteknolojik çalışmalardan elde edilen bulguların hayata uygulandığı

(mühendisliğin yapıldığı) bir alan olmaktadır. Bu nedenle kavramsal olarak “post-biotechnology

(biyoteknoloji sonrası)” ya da “biyoteknolojinin ikinci gelişim düzeyi” olarak

nitelendirilmektedir.

Görüldüğü gibi, Biyosistem, oldukça geniş kapsamlı çok disiplinli bir oluşumdur. Bu

nedenle de çağın gerçeklerine uygun bilimsel temellere dayalı bir yapılandırmaya ihtiyaç

duyulmaktadır. Bu ihtiyaç batı ülkelerinde de duyulmuş ve çözüm yolları ortaya konulmuştur.

Günümüzde de Türkiye’de bu kapsamda bir yapılanma giderek artan bir şekilde kabul

görmüştür. İşte bu yeni oluşumun adına “Biyosistem Mühendisliği” denilmiştir.

Biyosistem mühendisliği, ekosistemlerin korunması konusunu sürdürülebilir üretim

yönünden ele almaktadır. “Biyosistem Mühendisliği” alan olarak biyolojik malzeme üretiminin

tüm dallarını kapsamaktadır.

13

Biyosistem Mühendisliği Alanına Giren KonularBiyosistem mühendisliği disiplininin ilgi alanına aşağıdaki konular girmektedir.

1 Otomasyon ve yeni gelişen teknolojiler- Akıllı makinalar- Otomatik kontrol- Seyrü sefer sistemleri- Konum belirleme- İmaj analizleri- Görüntü işleme- Biyosensörler- Sensör Birleşimi- Biyoteknolojide mühendislik2 Enformasyon teknolojileri ve insan etkileşimi

- İletişim ve veri protokolleri- Ergonomi- Coğrafi bilgi sistemleri (CBS )- Yöneylem araştırması- Biyosistem modellemesi ve karar desteği- Makine işletmeciliği- Risk ve çevresel etki değerlendirmesi- Operatör sağlığı ve güvenlik- İş bilimi.- 3. Hassas tarım- Tarımsal meteoroloji- Gıda, lif ve yem bitkisi üretimi- Uydu denetimli biyoüretim- Ürün, yabancı ot ve toprak haritalama- Coğrafi konumlandırma sistemleri (GPS)- Girdi azaltma- Tümleşik mücadele yönetimi

4. Güç ve iş makinaları- Toprak işleme ve meliorasyon alet ve makinaları- Yapı makinaları- Ekim,bakım, hasat ve bitki koruma makinaları- Traktörler ve diğer tarımsal araçlar- Dinamik- Titreşim ve gürültü- Orman mühendisliği (makinaları)- Hidrolik ve turba makinalar- Temizleme teknolojisi.

5. Hasat sonrası teknolojileri- Biyomateryallerin özellikleri - Ürün kurutma, işleme ve depolama teknolojileri- Opto-elektronik sınıflandırma, olgunluk ve kalite belirleme sistemleri- Optik yansımaya dayalı zedelenme ve hastalık teşhisi- Nükleer manyetik rezonans (NMR) ve X ışınlı tomografi- Gıda paketleme ve işleme teknolojileri- Gıda zincirinin bütünlüğü ve yabancı cisim algılama

6. Yapılar ve çevre- Binaların tasarımı ve çevrelerinin kontrolü- Hayvan barınakları, toz ve koku denetimi- Ürün depoları

14

- Bitkisel üretim seraları- Organik gübre ve atıkların değerlendirilmesi - Gaz emisyonu

7. Hayvansal üretim teknolojisi- Çiftlik hayvanlarının sağlığı ve etnoloji- Görüntüleme- Sağım, kesim vb işlemlerde robot kullanımı- Yem iletimi- Hayvansal çeki gücü- Tümleşik soy yönetimi- Tartım, iletim, kesim ve et işleme teknolojileri

8. Toprak ve su- Toprağın yapısı ve özellikleri- Toprak işlemede toprak dinamiği- Çeki kuvveti ve sıkışma- Toprak erozyonunun kontrolü- Bitkilerin su istekleri- İnfiltrasyon ve taşıma işlemleri- Sulama ve drenaj - Hidroloji- Su kaynaklarının yönetimi- Topraksız tarım

9. Kırsal Kalkınma- Yenilenebilir enerji- Kirlilik denetimi- Kırsal çevrenin korunması- Altyapı ve peyzaj- Sürdürülebilirlik

Biyosistem eğitim ve öğretimini alan ve “Biyosistem Mühendisi “ unvanını taşıyanlar

mesleki olarak; otomasyon ve yeni gelişen teknolojiler, enformasyon teknolojileri, hassas tarım

teknolojileri, güç ve iş makinaları teknolojileri, hasat sonrası teknolojileri, yapılar ve çevre

teknolojileri, hayvansal üretim teknolojileri, toprak ve su teknolojileri, kırsal kalkınma

teknolojileri alanlarındaki üretime yönelik görev yapabilirler.

Kendini yenilemiş yükseköğretim programlarına uyum sağlayabilmek için; yeni bir

unvanla ayrı bir diploma veren “Biyosistem Mühendisliği Bölümü/Programı” Türkiye’deki

Ziraat Fakülteleri veya Mühendislik Fakülteleri içinde açılmaktadır. Bu program uluslar arası

kabul görmüş, kolay akredite olabilir bir öğrenim programına sahiptir.

Biyosistem Mühendisliği Bölümü/Programı’ında 4 yıl (8 yarıyıl) eğitim görenlere

“Biyosistem Mühendisi” unvanı verilmektedir.

Dünya’daki gelişmelere paralel olarak Türkiye’de; önce “Tarımsal Mekanizasyon

Kurulu”, 2000 yılında Bursa’da 2. Eğitim Çalıştayı’nda, ABD ve AB ülkelerinde değişik isimler

altında ziraat ve benzer mühendislik eğitimleri yapıldığını, bunlardan en uygun olanın

“Biyosistem Mühendisliği” olduğunu, konularının ise Tarım Makinaları ile Tarımsal Yapılar ve

15

Sulama Bölümlerinin konularını içerdiğini ve bu nedenle her iki bölümün içerisinde yer alacağı

ve uluslar arası düzeyde akredite olabilecek bir “Biyosistem Mühendisliği” programının

açılması gerektiğine karar vermiştir. Daha sonra, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölüm Başkanları

2007’de Ankara’da yaptıkları toplantıda, “Ülkemizde Ziraat Fakültelerinin yeniden

yapılandırılması çalışmaları kapsamında”, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümünün Tarım

Makinaları Bölümü ile birlikte “Biyosistem Mühendisliği” Lisans Programı açabileceğine karar

almışlardır. Bu tarihi kararlardan sonra; Uludağ Üniversitesi başta olmak üzere

Kahramanmaraş Sütçü İmam, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitelerinin Ziraat

Fakültelerine bağlı olarak 2009 yılında “Biyosistem Mühendisliği Bölümü” kurulmuş ve

öğrenci alınmıştır. 2010 yılında; Namık Kemal (Tekirdağ), Yüzüncü Yıl (Van)

Üniversiteleri ve Mustafa Kemal Üniversitesi (Hatay) Ziraat Fakülteleri bünyesinde

“Biyosistem Mühendisliği” bölümü açılmış ve öğrenci alınmıştır. Aynı yıl Bozok

Üniversitesi (Yozgat) Mühendislik Fakültesi bünyesinde “Biyosistem Mühendisliği”

bölümü açılmışsa da 2011 yılında öğrenci alınmıştır.

2012-2013 akademik yılında Türkiye’de; 10 üniversitenin Ziraat Fakültesinde, 1

üniversitenin Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesinde, 1 üniversitenin Mühendislik

Fakültesinde, 1 üniversitenin Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesinde, 1 üniversitenin Tarım

Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesinde olmak üzere 14 üniversitesi bünyesinde “Biyosistem

Mühendisliği Bölümü” bulunmaktadır.

Biyosistem Mühendisliği Bölümü; “Arazi ve Su Kaynakları”, “Tarımsal Enerji

Sistemleri”, “Tarımsal Makine Sistemleri” ve “Tarımsal Yapılar” Anabilim Dalları olmak

üzere toplam 4 anabilim dalı ile kurulmuştur.

İLAVE GÖRÜŞLER

Kültürteknik ve Ziraat Alet ve Makine Bölümü olarak kurulmuş, daha sonraları Tarım

Makinaları, Tarımsal Yapılar ve Sulama olarak iki bölüme ayrılan bu bölümler, son üç yıldır

bazı Üniversiteler yeniden Biyosistem adı altında birleştirmiştir. İsim değişikliği ile

üniversitelerde tercih popülaritesini artırmaya çalışmak, bu veya buna benzer açılımların ileriye

dönük projeksiyonlarda olumsuz sonuç vereceği düşünülmektedir. Bu sebeple Ülkemiz

tarımında mekanizasyon çalışmalarının etkinliğini ve yetkinliğini artıracak ve bu yönde daha iyi

politikalar oluşturacak bağlayıcı kararların alınması (TAGEM)

16

GÜNDEM 14

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2013-2017 STRATEJİK PLANINDA YER ALAN TARIMSAL

MEKANİZASYON İÇERİKLİ HEDEFLERE YÖNELİK ÇALIŞMA VE ÖNERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

- Toprak ve su kaynaklarının korunması ve rasyonel kullanımı için modern sulama

sistemlerinin yaygınlaştırılması,

- Bitki koruma ürünleri ve zirai mücadele aletlerinin uluslararası standartlara

uygun olarak ülke ihtiyaçları doğrultusunda ruhsatlandırılmaları ile kontrollerinin

sağlanması,

- Teşhis ve tedavide kullanılan aşı, biyolojik madde ve ekipmanların yerli

üretiminin teşvik edilmesi,

- Hayvansal atık ve artıkların imhası veya değerlendirilmesi için mekanizmaların

geliştirilmesi,

- Yerli teknoloji geliştirme ve kullanımının teşvik edilmesi

17

GÜNDEM 15

TARIMSAL MEKANİZASYON PLATFORMU OLUŞTURULMASI ÖNERİSİNİN İNCELENMESİ

Sektörde dünyada yaşanan gelişmelere paralel olarak ülkemizde de yaşanması muhtemel gelişmelere hazırlıklı olmamız adına, tarım makinaları alanında kamu-üniversite ve sanayi paydaşlarının bir platform/konsey yapılanması altında bir araya gelmesi zaruridir.

Platform, aşağıda belirtilen hususların önemine istinaden tarımın ve tarım makinaları sektörünün tüm paydaşları için bilinçlendirme faaliyetlerinin yanı sıra vizyon ve strateji  belirlemek üzere çalışmalar yapacaktır. Bu kapsamda statik değil, dinamik bir yapılanma ile hassas tarım, destekleme, ar-ge gibi konularda çalışma komiteleri kurulacaktır. Türkiye tarımında ve tarım makinaları sektöründe gelecek senaryoları:

    a. Gelişmiş ülkelerde tarım makinalarında bilişim faktörü giderek yaygınlaşmıştır ISOBUS gibi sistemler konusunda firma-dernek bazında örgütlenmeler mevcuttur. Hassas tarım uygulamalarını ve buna paralel hassas tarım uygulamalarını içeren unsurları (yazılım ve donanın) ihtiva eden tarım makinaları üretimi ve kullanımı giderek artacaktır.    b. Ülkemizde arazi toplulaştırma çalışmaları hız kazanmıştır. Miras yoluyla arazilerin bölünmesini önleyecek tasarı kısa bir süre önce meclise sevk edilmiş,  sınırsız köy projeleri (tarla sınırlarının sanal olarak kalkması)  konusunda pilot çalışmalar başlamıştır. Bunun sonucunda ortalama arazi büyüklüklerinin artması ile ülkemizde tarımın giderek daha büyük kapasiteye sahip makinalarla yapılacağı bir gerçektir.    c. Tarımın her geçen gün daha fazla sayıda profesyonel işletmeler tarafından yapılmaktadır. Rekabetçi olamayan küçük çiftçilerin sektörü terk etmesi sonucunda sektör dışında kalacak çiftçiler için Polonya modelinde olduğu gibi hayat idamesinin sağlanması üzerine bir geçim modelinin belirlenmesi önemlidir.    d. Ülkemizde imalatı olmayan tarım makinalarının ve yan unsurların imalatının teşvik edilmesi amacıyla 5-10 yıllık projeksiyonlarla tarım makinalarında devlet desteklerinin açıklanması son derece önemlidir. Hassas tarıma ve azaltılmış toprak işlemeye yönelik tarım makinalarının ve unsurlarının daha fazla destek kapsamına alınması gerekmektedir.    e. Bu şartlar altında tarım makinalarında ar-ge faaliyetleri çok daha fazla önem kazanmıştır. Yeni patent yasasının yakında yürürlüğe girmesiyle birlikte kopya üretim de azalacaktır. Global pazarlarda rekabet edebilirlik adına üniversite-sanayi ve teknoloji merkezleri işbirlikleri şarttır.    f. Tüm bu gelişmelere paralel olarak katma değeri yüksek, teknolojik unsurlar ihtiva eden ve rekabet edebilir tarım makinaları üreten ve ihraç firmalar hayatta kalabilecektir.

M. Selami İleriGenel Sekreter

18

GÜNDEM 16KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ KAPSAMINDA UYGULANAN

MAKİNE-EKİPMAN ALIMININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI İLE İLGİLİ ÖNERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Çerçevesinde Makine ve Ekipman Alımının Desteklenmesi Programı ile ilgili sorunlar

Tarım ve tarım makinaları sektörlerine çok büyük katkı sağlayan “Kırsal Kalkınma Hibe Makine Ekipman Destekleri” ile ilgili tebliğin son 3 yıldır 6. ayda açıklanması sektörü zora sokmuştur. Tebliğin çok geç yayınlanması nedeniyle on binlerce çiftçi (destekten faydalanma ümidiyle) tarım makinaları alım zamanını ertelemiş, bu nedenle piyasada normal satışlar durma noktasına gelmiştir. Bu olumsuzluğun yanı sıra birçok makine için alım sezonu geçmiştir. Destek kapsamına girecek makinalar henüz belli olmadığı gibi destek bütçesi de açıklanmamıştır.

Sektör, destek kapsamına girecek makinaları ve destek bütçesini çok geç öğrenmesi sebebiyle plan-program yapamamaktadır (Firmalar, sezon öncesinde yıllık üretim miktarlarını belirler ve buna göre malzeme siparişi verip montaj ve boya gibi son işlemler hariç mamul hazırlığı yaparlar. Mamuller, sezon arifesi ve sezon döneminde de genel montaj ve boya işlemleri ile sevkiyata hazır hale gelirler ki bu süre yaklaşık olarak 6 aydır). Tebliğin geç ilan edilmesi, üretim planlamasını imkânsız hale getirmiştir. Firmaların bu dönemden sonra ilave kapasite yaratma durumu söz konusu olmadığı gibi, gerek normal satışlarını ve gerekse zirai kredili diğer satışları kısıtlı alım sürelerinde (60 gün) karşılaması mümkün değildir. Bu durum, geçmiş yıllarda yaşandığı üzere arz veya talep fazlalığına neden olmaktadır.

Diğer yandan destek kapsamına girecek mekanizasyon araçlarının seçimi ve uygulayıcı kuruma tavsiye edilmesiyle amacıyla, ilgili kurumların katılımlarıyla oluşacak komisyonların teşekkülü konusunda önceki yıllarda Tarımsal Mekanizasyon Kurulunda tavsiye kararları alınmıştır. Benzer bir şekilde Yüksek Planlama Kurulu tarafından kabul edilip onaylanan ve 05.05.2011 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan, “Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2011-2014” da aşağıdaki hüküm vardır.“Destek kapsamına girecek mekanizasyon araçlarının belirlenmesi, eksiksiz ve doğru bir uygulama mevzuatının oluşturulması amacıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kurumların katılacağı komisyonların oluşturulması önemlidir.”

Bu hükümle ilgili kuruluşlar Maliye Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve TARMAKBİR olarak belirlenmiştir. Alınan bu tavsiye kararlarına rağmen bugüne kadar müspet bir gelişme olmamıştır.

M. Selami İleriGenel Sekreter

19

Tarladan toprak erozyonunu engellenmesine katkı sağlayacak şeker pancarı temizleme ve yükleme makinalarının “DESTEKLEME” kapsamına alınması için araştırma yapılmalı, bu konu tartışılmalıdır.

Makine ekipmanları destekleri kapsamında halihazırda 35 adet makine ekipman alımlarına % 50 hibe verilmektedir. Bu ekipmanların içerisinde “Koyun Kırkma Makinesi, Zeytin Çırpma Makinesi, Tırpan, Balık Nakil Tankı, …” gibi makine ekipmanlar bulunmaktadır. Bunların çoğu 500-1000 TL değerinde ekipmanlardır. Oysa hibe alabilmek için uygulana prosedürler çiftçinin alacağı hibe miktarından çok daha fazla masraf gerektirmektedir. Müracaatlar sırasında bunu bilmeyen birçok çiftçi mağdur olmaktadır. Kaldı ki makine üreticileri ürettikleri ekipmanların destek kapsamına alınması karşısında fiyatlarını hemen güncellemekte ve çiftçinin cebine çok bir şey girmemektedir. Yani destekleme çiftçiye değil Makine üreticisine yapılmaktadır. Bu nedenle Bakanlığımız kaynaklarının daha verimli kullanılması ve çiftçimizin desteklenmesi adına halen destek kapsamındaki makine ekipman listesi değiştirilmeli, önemli bölümü destek kapsamından çıkarılmalı ve ülkemiz için büyük önem arz eden basınçlı sulama ekipmanlarının desteklenmesine ağırlık verilmelidir. (TZYMB)

Kırsal Kalkınma Destekleri kapsamında Makine-Ekipman Alımının Desteklenmesi Programı ve bu bağlamda oluşturulacak ilgili çalışma komisyonlarına Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü adına Tarımsal Mekanizasyon ve Bilişim Grubunun da dahil edilmesi (TAGEM)

1. Yarı Otomatik Yönlendirme (Işıklı Kılavuz Sistemler), Otomatik Yönlendirme, Verim Görüntüleme sistemleri gibi Hassas Tarım Teknolojisi sistemlerinin Kırsal Kalkınma Destekleri kapsamına alınması:

Yönlendirme sistemleri, yapılan araştırmalarda mineral gübre uygulamasında %15-20 lere varan tasarruf sağlamaktadır. Bu oran üreticiler için işletmelerin karlılığı açısından azımsanacak bir rakam değildir. Bu sistemlerin, özellikle mineral gübre ve ilaçlama için yeknesak bir uygulamanın yapılması, uygulanmamış alan kalmaması ve aynı alana üst üste daha fazla uygulama yapılmaması açısından yararları bulunmaktadır. Sistemlerin kullanılmasıyla artan cevre bilinciyle fazla ilaç kullanımı da önlenmiş olacaktır.

Verim Görüntüleme sistemleri, üretim alanlarındaki verim miktarı ve dane kaybı gibi oranların kayıt altına alınması açısından önemlidir. Tüm ülke için bir veri tabanı oluşturulmasında yararları olduğu düşünülmektedir.

2. Budama makinalarının destek kapsamına alınması:

Ülkemizde son yıllarda meyve yetiştiriciliğinin yapıldığı alanlarda artış görülmekte, modern meyve bahçeleri tesis edilmektedir. Meyve bahçelerinde teknoloji kullanımı konusunda eksiklilerin olduğu da bilinmektedir. Bunlara sulama, budama, atıkların değerlendirilmesi ve hasat gibi işlemler örnek gösterilebilir. Bununla birlikte Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi kapsamında basınçlı sulama sistemlerine yer verilmesi, meyve bahçelerinde modern sulama sistemleri kullanımının yaygınlaşmasında büyük bir rol oynamıştır. Mevcut durumda üreticimizin bu tip sulama sistemlerinin uygulanmasının yararının görmesinin yanında ilgili sektörlere de büyük katkılar sağlandığı anlaşılmaktadır.

20

Benzer şekilde mekanize olamayan uygulamalardan birisi de budama işlemleridir. Bu işlem günümüzde yaygın olarak elle yapılmaktadır ve kalifiye insan işgücüne ihtiyaç bulunmaktadır. İnsan işgücünü verimini artıracak, zamandan tasarruf sağlayacak budama makaslarının pnömatik yöntem ya da elektriksel güç ile çalıştırıldığı farklı sistemlerin üretici düzeyinde yaygınlaşması önemlidir. Ayrıca uygun olan meyve bahçelerinde traktörden hareket alan büyük budama makinalarının kullanımı da teknoloji kullanımını artıracaktır.

Bu kapsamda, meyve bahçelerinde ve bağlarda budama işlemlerinin mekanize edilmesine yönelik makinalara ya da sistemlerin destekleme kapsamına alınmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. (Akdeniz Üniv.)

Arazi toplulaştırmasına bağlı olarak kullanılan makine ve sistemlerin güncellenmesi ve yenilenmesi, güncellenmeye bağlı olarak hibe desteklerinin uygun makinalara verilmesi (Selçuk Üniv.)

Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklemesi Programı Kapsamında Makine ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi ile ilgili olarak; çiftçilerin verilen destekten daha yüksek oranda faydalanabilmesi amacıyla Bakanlıkça çıkartılan tebliğin erken bir tarihte çıkartılması, destekleme programı çerçevesinde Tarım İl Müdürlükleri tarafından yapılan uygulamaların homojen hale getirilmesi (Tarım Kredi)

Tarım makinalarının rasyonel işletmeciliği açısından “Ortak satın alma veya ortak kullanma” modellerine kırsal kalkınma programında öncelikli olarak destek verilmesi. (Ege Üniv.)

21

GÜNDEM 17

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI PERSONEL ALIM İLANLARINDA VE STAJLARDA TARIM MAKİNALARI

BÖLÜMÜ/ALT PROGRAMI VE BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEZUNLARINA YER VERİLMESİ ÖNERİSİNİN

İNCELENMESİ

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde Ziraat Mühendisi istihdamına temel teşkil edecek personel alım ilanlarında Tarım Makinaları Bölümü/Alt Programı mezunlarının yer alması.

- TAGEM tarafından verilen son personel alım ilanında Ziraat Fakültelerinin tüm bölümlerinden mezun olan Ziraat Mühendisleri varken sadece TARIM MAKİNALARI BÖLÜMÜ mezunları yer almamaktadır. Halbuki bu enstitülerde gerek makine destek şubelerinde gerekse diğer bitkisel ve hayvansal üretim ile ilgili şubelerde en az birer tane TARIM MAKİNALARI BÖLÜMÜ mezunu meslektaşlarımızın olması yapılan çalışmaların bazı eksikliklerini giderecektir. Konunun mutlak suretle dikkate alınması gerekmektedir.

İLAN

GIDA,TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINA BAĞLI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VE ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYON MÜDÜRLÜKLERİNE 657 SAYILI KANUNUN 4/B MADDESİ KAPSAMINDA SÖZLEŞMELİ PERSONEL ALIMI YAPILACAKTIR.

Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM) tarafından 2012 yılnda yapılan KPSS lisans sınavı sonucuna göre, Bakanlığımız, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ile Araştırma Enstitüsü/İstasyon Müdürlüklerinde istihdam edilmek üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B maddesi kapsamında, sözleşmeli Mühendis, Bilgisayar Programcısı ve Peyzaj Mimarı alınacaktır. Müracaat edilecek Araştırma Enstitüsü/İstasyon Müdürlükleri, pozisyon unvanları, sayıları aşağıdaki Tablo-1'da verilmiştir.

22

Tarım İl Müdürlüklerinde tarım makinaları hibe desteğinde çalışacak yeterli Tarımsal Mekanizasyon bölümü mezunu istihdam edilemediği ve uygulamada özellikle tarım alet ve makinalarının teknik özelliklerinin belirlenmesinde bir takım sorunlar yaşandığı bilinmektedir. Bununla birlikte yöreye uygun makine seçiminde ve kullanılmasında çiftçilere rehberlik edecek Mekanizasyon mezunu mühendislerin istihdam edilmesi (TAGEM)

Zirai Mücadele Alet ve Makinaları İmalat İzin Belgesi verilecek işletmelerin bünyesinde Tarım Makinaları Bölümü mezunu ziraat mühendisi veya ziraat yüksek mühendisi unvanlarından birine sahip teknik eleman çalıştırılmasının zorunlu hale getirilmesi (Ege Üniv.)

Biyosistem Mühendisliği mezunlarına KPSS kılavuzlarında yeterli kontenjan ayrılması, Tarım Bakanlığı bünyesinde yapılan stajlarla ilgili kontenjanların belirlenmesi ve bu sene yaşanan mali problemin aşılması amacıyla Maliye Bakanlığı’ndan gerekli kaynakların aktarılması için girişimlerin yapılması (GOP Üniv.)

23

GÜNDEM 18

RASYONEL MAKİNA KULLANIM MODELLERİNE İLİŞKİN RAPORUN DEĞERLENDİRİLMESİ

2012 yılında Samsun’da yapılan Tarımsal Mekanizasyon Kurulu Olağan Toplantısında;

Tarım Kredi Kooperatifleri koordinasyonunda, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili birimleri, Tarımsal Birlik ve Kooperatifler, TARMAKBİR, TARMAKDER, Üniversitelerin Tarım Makinaları ve Biyosistem Mühendisliği Bölümleri ve bu konuda görev alabilecek özel sektör ile ilgili kamu ve özel hukuk tüzel kişilerinin katılacağı bir komisyon teşekkül ettirilmesi,

Bu komisyon tarafından yapılacak çalışma ile, tarımsal alet ve ekipmanların rasyonel kullanılmasını teşvik etmek amacıyla,

1- Alet ve ekipman teminlerinde hibe destek oranlarının ve hibe uygulanacak alet ve ekipmanların yeniden gözden geçirilmesi,

2- Kredili olarak alet ve ekipman tedarikinde uygulanan faiz indirim oranlarının düşürülmesi,

3- Uygulanan KDV oranlarının düşürülmesi,4- Ortak Makine Kullanımı kavramı çerçevesinde tarımsal yapı, bölgesel özellikler,

çiftçi davranışları ve farklı uygulama modelleri de göz önünde tutularak, yukarıda sayılan katılımcılar ile bir SWOT analizi yapılması (güçlü yanlar, zayıflıklar, fırsatlar, tehditler) hususlarında gerçekçi durum tespiti sağlanması,

5- Çiftçi nezdinde makine seçimi ve kullanımı konularında eğitim verilmesi vb.

Çalışmaların yapılması konusunda tavsiye Kararı alınmıştır.

Bunun üzerine Tarım Kredi Kooperatifleri koordinasyonunda, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türk Tarım Alet ve Makineleri İmalatçıları Derneği (TARMAKBİR) ve Tarım Makinaları Derneği (TARMAKDER) tarafından yapılan çalışmada;

Tarım Kredi Kooperatiflerinde geçmişte Ortak Makine Kullanımı ile ilgili yapılan tüm çalışmaların sonuçsuz kalması, uygulamanın yaygınlaşamaması,

Üreticilerin daha çok orta ve küçük ölçekli tarımsal alet ve ekipmanlara sahip olması, Pamuk toplama, biçerdöver, silaj makinesi ve zirai mücadele makineleri gibi kendi yürür

büyük tarımsal makinelerin son yıllarda yoğun olarak orta ve büyük ölçekli çiftçiler tarafından özellikle ikinci el olarak yaygın olarak temin edilmesi,

2006 yılından itibaren T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından uygulanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Makine ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi uygulaması ile çok sayıda üreticilerin makine ve ekipmana % 50 hibe destekli olarak sahip olması,

Aynı zamanda üreticilerin makine ve ekipmanları faiz indirimli olarak alabilmeleri,

Sebepleri ile halen üreticiler arasında Ortak Makine Kullanımı uygulamasının yaygınlaşamayacağı belirlenmiştir.

24

Bununla birlikte rasyonel makine kullanımının etkin hale getirilmesini teminen; üreticilerin alım güçlerinin çok üzerinde olan ve yılda ancak belirli dönemlerde kullanılan ve iştigal ettikleri faaliyet türlerine göre pahalı ancak gerekli olan mekanizasyon araçlarından istifade edebilmesi için; Tarımsal Birlik ve Kooperatiflerin, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından uygulanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Makine ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi uygulaması çerçevesinde hibe destekli makine ve ekipman edinmelerinin kolaylaştırılması, Kooperatif üyesi olan üreticilerin de tarımsal faaliyetlerini daha verimli ve rahat bir şekilde yapabilmelerini sağlayacaktır.

Bu hususta T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 2013 yılı uygulamalarında Kooperatiflerce yapılan müracaatlarda, puanlamada bir önceki yıla göre avantaj getirilmesi sevindiricidir.

Bu konuda faaliyette bulunmak isteyen kurum ve kuruluşlara Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri olarak gereken destek verilebilecektir.

İLAVE GÖRÜŞLER

Tarımda makinalaşmayı engelleyen faktörlerin başında işletmelerin küçük ölçekli ve tarım alanlarının parçalı olması gelmektedir. Bu durum mekanizasyon düzeyinin istenilen düzeye ulaşmasına engel olmaktadır. Tarım alanlarının bölünmesini engelleyen düzenlemelerin bir an önce çıkarılması

İleri teknoloji ürünü traktörlerin performansından yararlanabilmek için optimal traktör makine kombinasyonlarının destek kapsamına alınması ve bunların üretim maliyetini azaltıcı etkilerinin vurgulanması, çiftçilerin bireysel olarak satın alamadıkları ileri teknoloji makinaların üretim sistemine girmesini sağlayacak teknik, finansal ve organizasyon modelleri oluşturulması (TAGEM)

25

GÜNDEM 19TARIM MAKİNALARI SEKTÖRÜNDE GÜVENİLİR İSTATİSTİKİ

VERİLERİN TOPLANABİLMESİNE YÖNELİK ÖNERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Ülkemizde traktör haricinde tarım makinalarına ait güvenilir bir üretim, satış, park istatistiği mevcut değildir. Planlama, fizibilite gibi konular başta olmak üzere kamu ve diğer kuruluşların kullanımına sunulmak üzere, özellikle istatistiki açıdan önemli bazı tarım makinaları için düzenli istatistiki veri toplanmasına yönelik bir çalışma yürütülmesi önemlidir.

Ülkemizde tarımsal mekanizasyona dair toplanan istatistikî bilgilerden sadece TÜİK tarafından derlenen traktör tescili (adet) ile birlikte İhracatçı Birlikleri ve Ekonomi Bakanlığı tarafından derlenen tarım makinaları ihracat ve ithalat (adet ve değer) istatistikleri güncel ve güvenilir bilgileri sunmaktadır. Bunlar dışında toplanan üretim ve makina parkı istatistikleri güvenilir olmaktan uzaktır. TZOB tarafından trafik tescili yapılan biçerdöverlere ait istatistiklerde de doğruluk ve ulaşılabilirlik açısından sıkıntılar olduğu bilinmektedir. Bu kurumlar dışında TARMAKBİR tarafından traktör imal ve ithal eden Üyeleri kapsamında üretim, bayiye satış ve ihracat bazında aylık veriler toplanmakta ve rapor haline getirilmektedir.

Sektör büyüklüğünün (ciro) bilinmesi ve ilgili platformlarda bu bilginin sektör çıkarları için kullanılması, sanayiciler için üretim planlama ve fizibilite, kamu kurumları için destekleme modellerinin oluşturulması, üniversiteler için araştırma konularına dayanak sağlanması, sivil toplum kuruluşları için yönlendirme, uluslararası bilgi paylaşımı gibi konuları başta olmak üzere ulaşılabilir, güvenilir ve güncel istatistikî bilgiler bütün sektör paydaşları için büyük bir önem taşımaktadır.

Yurt dışında sektörde ön plana çıkan ülkelerin yayınlarına baktığımızda, kapsamda olan bütün tarım makinalarından ziyade katma değeri yüksek makinalar “adetsel istatistiğe” konu edilmektedir. “Ciro istatistiğinde” ise segmentler bazında (traktörler, toprak işleme makinaları, ilaçlama makinaları vb.) değerlendirme yapılmaktadır. Bu kapsamda ülkemizde sektörde yer alan firma sayısının çok olması, firmaların bazen istatistikî bilgilerini paylaşma noktasında çeşitli nedenlerle doğru bilgileri vermemesi, istatistik toplayanların görevlerine bazen yeterince yoğunlaşmaması başta olmak üzere doğru bilgiye ulaşmada problemler yaşandığı bilinmektedir.

Bütün bu bilgiler ışığında, sektör için istatistiki anlamda önceliklerin belirlenmesi, doğru bilgiye ulaşmada alternatif metodların oluşturulması amacıyla konunun tartışılması gerektiğine inanıyoruz.

M. Selami İleri

Genel Sekreter

26

GÜNDEM 20TARIMSAL MEKANİZASYON KONUSUNUN, GIDA TARIM VE

HAYVANCILIK BAKANLIĞI’NDA FARKLI BİRİMLERDE TANIMLANAN YAPILANDIRILMASI SONUCU YAŞANAN

KOORDİNASYON SORUNLARI

639 sayılı Yasa’da, tarımsal mekanizasyon faaliyetlerinin bir araya getirilmesi amaçlanmış olup ve konu sadece Tarım Reformu Genel Müdürlüğü görevleri arasında tanımlanmıştır. Bununla birlikte gelinen noktada; Önceden; TÜGEM’ce sürdürülen çalışmalar BÜGEM’ce, KORGEM’ce sürdürülen çalışmalar GKGM’ce, TEDGEM’ce sürdürülen çalışmalar TRGM’ce ve Eğitim Yayım ve Yayınlar Daire Başkanlığı’nca ve sonrasında BÜGEM’ce sürdürülmektedir. Bu durum, beraberinde bir takım çelişkileri ve koordinasyon sorunlarını da beraberinde getirmektedir.

1.“Tarımsal mekanizasyon konusunda politika ve stratejileri tespit etmek” görevi, yasa ve yönerge’de TRGM’ne verilmiş olmasına rağmen, işlevi, tarımsal mekanizasyon politika ve stratejileri üretmek olan “Tarımsal Mekanizasyon Kurulu” çalışmalarının BÜGEM’ce sürdürülmektedir.

2. Tarımsal mekanizasyon, sadece bitkisel üretimle sınırlı olmadığından, hayvancılık mekanizasyonu araçlarının tarım tekniğine uygunluğuna yönelik test işlemleri de BÜGEM’ce sürdürülmektedir.

3. 639 Sayılı Yasa gereği TRGM’ne bağlanan fakat görevi “tarım makinalarının deneylerini yapmak” olan TAMTEST’in deney yazışmalarının BÜGEM’ce sürdürülmekte, ilaçlama makinalarının test ve ruhsatlandırma çalışmaları ise ayrıca GKGM’ce yürütülmeye devam edilmektedir.

4. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün, tarımsal mekanizasyon konusundaki görev tanımı çok geniş kapsamlı olmasına karşın, sadece Makine-Ekipman desteklerine yönelik çalışmaları yürütmektedir.

5. Daha önce TEDGEM’ce sürdürülen “Biçerdöver dane kaybı kontrolü”ne yönelik çalışmalar askıda kalmış olup, konu, bu çalışmaları yürüten birimin aktarıldığı Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı tarafından (görev tanımında yer almadığı halde) bir süre yürütülmüş ve 2013 yılında BÜGEM’e devredilmiştir.

Çözüm Önerisi: Bakanlık içerisinde dağınık bir yapı sergileyen bütün “Tarımsal Mekanizasyon” faaliyetlerinin, 639 Sayılı Yasa gereği, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü çatısı altında oluşturulacak bir birimde toplanması.

M. Selami İleriGenel Sekreter

27

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tarımsal mekanizasyon birimleri ve görev tanımları netleştirilmeli, Tarımsal Mekanizasyon ve Bilişim Araştırmaları Grubu ile bağlantılı bir yapı oluşturulmalıdır. Oluşturulacak bu yapıyla sürdürülebilir tarımsal üretimde traktör, makine, ekipman ve tesislerin ileri tarım tekniğine uygun olarak seçilmesi, diğer tarımsal girdilerin etkinliğinin arttırılması ve mekanizasyon sorunlarına yönelik özellikle çözüm odaklı bölgesel ve ülkesel araştırmalar yapılması (TAGEM)

TAGEM bünyesinde “Tarımsal Mekanizasyon Araştırma ve Planlama Enstitüsü” kurulması (Ege Üniv.)

28

GÜNDEM 21KENDİ YÜRÜR HASAT MAKİNELERİ İLE ÜRÜN HASADI,

SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİNİN VE BU KONUDAKİ ÖNERİLERİN

İNCELENMESİ

AÇIKLAMA

Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümünün düzenlediği kendi yürür hasat makineleri ile ürün hasat sorunlar ve çözüm önerileri çalıştayı 120 kişilik katılımcıyla, 18-19 Nisan 2013 tarihlerinde Barida Hotel’de yapılmıştır. Çalıştaya kamu ve özel sektörden 13 kuruluş, 6 adet özel sektör kuruluşu ve çok sayıda ziyaretçi katılmıştır.

AMAÇ

Kendi yürür hasat makineleri ile ürün hasadında karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların çözüm yollarının tartışılarak kamuoyu ile paylaşılması ve ülke tarımı için önemli olan bu konu hakkında ilgililerin bilgilendirilmesi amaçlanmıştır.

SUNUM VE İÇERİK ÖZELLİKLERİ

Çalıştay kapsamında 5 oturum gerçekleştirilmiştir. Bu oturumlarda;

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili birimlerinin görüşlerine, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Merkezi, çiftçi birlikleri ve önder çiftçi görüşlerine, akademisyen görüşlerine, kendi yürür hasat makinaları ithal ve ihraç eden firma temsilcilerinin görüşlerine ve biçerdöver müteahhit ve operatör birliklerinin görüşlerine ve tartışmalara yer verilmiştir. Ayrıca çalıştay 19-26 Mayıs tarihleri arasında Bereket TV ‘de yayınlanan “Toprak Aktüel” programında 2 bölüm olarak yayınlanmıştır. Çalıştayın genel değerlendirmesi, Bereket TV’de 24 Mayıs 2013 Cuma günü saat 20:30 da yayınlanan “Uzman Görüşü” programında Doç Dr. Deniz YILMAZ tarafından yapılmıştır.

GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

1- Dane kaybı ile ilgili verilerin bölgeler düzeyinde yeniden belirlenmesi için tüm paydaşlarında içerisinde bulunacağı bir proje yapılarak ülkemizdeki dane kaybı ile ilgi verilerin güncellemesi gerekmektedir.

2- Dane kaybını belirlemek için teknolojisi eski biçerdöverlere yeni teknolojilerin uygulanması gerekmektedir. Bunun için kırsal kalkınma programında gerekli destek verilmekte olup bu uygulamanın daha etkin kullanılması için bir değerlendirme yapılmalıdır.

3- Kendi yürür hasat makinalarının kontrolü için ilaçlama ve diğer makinalarda yapılan periyodik kontrolün bu makinalar da yapılabilmesi için yasal bir düzenlemeye ihtiyaç vardır.

29

4- Biçerdöver parkının yaklaşık %50 si mekanik ömrünü tamamlamış biçerdöverler oluşturmaktadır. Parkın yenilenebilmesi için öncelikle + 20 yaş üzeri biçerdöverlerin kullanımına sınırlandırma getirilerek ilgili yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

5- Ulusal yayın organlarında konu ile ilgili paydaşların katkı sağlayacağı yayım faaliyeti yapılmalıdır. Kamu spotu şeklinde ürün kaybının ülke ekonomisine ne düzeyde etki ettiği ifade edilmelidir.

6- Bölgelerin üretim desenine ve şartlarına göre her il için ayrı ayrı hasat programı yapılmalıdır. Bakanlık bu dane kaybı konusunda hedef belirtmemelidir.

7- Biçerdöver sahiplerinin hasat için bir bölgeye gittiklerinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden izin almaları önerilmektedir.

8- Operatör yetiştirme kurslarının milli eğitim bakanlığı yetkisi ile özel kuruluşlara verilmesi, eğitimlerin kontrolünün sağlanamamasına neden olmaktadır. Bu yapının tekrar revize edilmesi gerekmektedir.

9- Hasat makinesi sahibi veya müteahhit ile çiftçi arasında imzalanmak üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve TZOB’un birlikte bir tip sözleşmeye hazırlamaları ve hasat zamanından önce tarafların bu sözleşmeyi imzalamaları önerilmektedir.

10- Hasat zamanından önce Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve TZOB tarafından bir bilgilendirme kitapçığının ortaklaşa hazırlanması ve Tarım İl Müdürlükleri ve Ziraat Odaları işbirliği ile bu kitapçığın çiftçilere ulaştırılması gerekmektedir.

11- Biçerdöver kooperatiflerinin yaygınlaşması için bir yasal düzenlemenin yapılarak, biçerdöverlerin bu kooperatiflere kaydının yapılması gerekmektedir.

12- Kontrollerin TÜV veya odaların bünyesinde servisler ile uygulanması konusunda yasal düzenlemenin yapılması gerekmektedir.

13- Bakanlığın yaptığı yaptırımlar yeterli olmayıp, bunların tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir.

14- Park yenileme projesinin Tarmakbir, ziraat odaları öncülüğünde gündeme getirilmesi ve yapılması gerekmektedir.

15- İkinci el biçerdöver alan kişilerin tescil için sorunların giderilmesi gerekmektedir.

16- Eğitim sorunları ile ilgili yapılanmaya ihtiyaç vardır. Güncel eğitim materyali için firmalarında desteği alınmalıdır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı elemanlarından çekirdek bir kadronun hasat makineleri üreten firmaların tesislerinde Bakanlıkla ortak işbirliği içinde 2-3 dönem uygulama ağırlıklı olarak eğitilmelerinin sağlanması önerilmektedir.

17- Yerli üretim biçerdöver için destek verilmelidir.

18- Kendi yürür hasat makinelerine kredi desteğinin arttırılması gerekmektedir.

19- Biçerdöverlerde kullanılan farklı ekipmanların desteklenmelidir. (başak yolucu gibi)

20- Zeytin hasat makinalarının kullanımı giderek artmakta ve konuda yasal ve gerekli düzenlemeler yapılması gündeme alınmalıdır.

30

21- Kendi yürür hasat makinalarının kontrolü için tarım makinaları veya biyosistem mühendisliği mezunlarına görev verilmelidir.

22- Öğrencilere staj konusunda firmalar tarafından destek verilmelidir.

23- Ortak makine kullanımı desteklenmelidir. Kırsal kalkınma programı kapsamında çiftçi birliklerine biçerdöver desteği verilmesi konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

24- Kendi yürür hasat makinaları ile ilgili firmalara ar-ge desteği verilmelidir.

25- GTHB tarafından gerçekleştirilen G sınıfı iş makinesi sertifika kursları yönetmelikteki asgari gerekleri yerine getiren firmaların merkezlerinde firmalarla işbirliği halinde yürütülebilmelidir. (GTHB Elemanları denetimi ve gözetiminde).

26- Yurtdışından ikinci el kendi yürür hasat makinesi ithali durdurulmalı. Sıfır yaş esas olmalıdır. Bu amaçla Dış Ticaret Müsteşarlığı ile mutabakata varılmalıdır.

27- Kendi yürür hasat makineleri çalıştırmada vergilendirme sisteminin gözden geçirilerek eksikliklerinin giderilmesi için TZOB ve Maliye Bakanlığı ile işbirliği içine girilmesi gerekmektedir.

TZOB Önerileri

1. Bilindiği üzere; hububat üretimi tarım sektörünün olduğu kadar genel ekonomimiz için de önemli bir faaliyettir. Ülkemizde ekili alanların %70-80’ini hububat alanları oluşturmakta olup, tüm bu alanın %70 kadarı biçerdöverlerle hasat edilmektedir.

Tarlanın verimi, arazinin durumu, biçerdöver ayarlarının uygun yapılması ve biçerdöverin uygun çalışma hızında gitmesi gibi koşullar sağlandığında sıfıra en yakın dane kaybına ulaşılacaktır. Ancak bir takım olumsuz şartlar nedeniyle hasat sırasında dane kayıplarına sebebiyet verilmektedir. Zamansız hasat, biçerdöver kullanıcılarının teknik bilgilerinin yetersiz olması, çiftçinin biçerdöver hakkındaki teknik bilgileri ve dane kayıp ölçüm yöntemini bilmemesi gibi nedenlerle hasatta büyük oranda dane kaybı olmaktadır.

Hasat zamanından önce Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği tarafından ortaklaşa bir bilgilendirme kitapçığının hazırlanması, Tarım İl Müdürlükleri ve Ziraat Odaları işbirliği ile bu kitapçığın çiftçilere ulaştırılması yoluyla ürün kaybının en aza indirilmesinin sağlanabileceğini düşünmekteyiz.

2. Tarım iş makinelerinin tescil işlemleri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun verdiği yetkiye dayanarak Ziraat Odaları tarafından yapılmaktadır. Zamanında yapılmayan tescil işlemleri çözümü zor çeşitli sorunlara yol açmakta hem biçerdöver sahibi hem de çiftçi mağdur olmaktadır. Bu nedenle biçerdöver sahiplerinin hasat için bir bölgeye gittiklerinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden izin almaları, İl Müdürlüğü tarafından biçerdöver kullanıcılarının operatörlük belgelerinin olup olmadığının, biçerdöverin tescilli olup olmadığının kontrol edilmesi, belgesi ve tescili olmayanlara çalışma izni verilmemesi gerekmektedir.

31

GÜNDEM 22

ÇİĞ SÜT KALİTESİNİN ARTIRILMASI AMACIYLA SÜT SAĞIM MAKİNALARININ PERİYODİK KONTROLÜ İLE TEST YÖNTEM

VE İLKELERİNE İLİŞKİN ÇALIŞMA VE ÖNERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Çiğ süt kalitesi konusunda “Süt Sağım Makinaları ve Süt Soğutma Tankları” testleri ile, bu makinaların periyodik kontrollerinin önemli olduğu geçtiğimiz yıl yapılan anket çalışması ile paydaşlar tarafından bir kez daha ortaya konulmuştur. Anket sonuçlarına dayalı olarak bu makinaların deney raporu çalışmasında izlenen yöntem ve ilkelerin öncelikle irdelenmesi noktasında görüş birliği oluşmuş, ancak konu ile ilgili olarak geçen süre içerisinde toplantı yapma koşulları oluşamamıştır. Bu nedenle konu ile ilgili paydaşların yetkin temsilcilerinin katılımı ile “Süt Sağım Makinaları ve Süt Soğutma Tankları” test yöntem ve ilkelerinin çiğ süt kalitesine etkilerinin irdelenmesi konusunda bir toplantı düzenlenmesi, görev verildiği takdirde toplantının Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümünde yapılabileceğinin belirtilmesi. (Ege Üniv.)

Toplum sağlığını korumaya dönük olarak şu ana kadar Türkiye genelinde kurulup ve deneyleri yapılarak raporlandırılan  süt sağım ve soğutma sistemlerinin üretilen süt kalitesini arttırmaya ve sürekliliğini sağlamak amacıyla 2 yılını dolduran işletmelerin yeniden gözden geçirilmesi ve denetlenmesi (Selçuk Üniv.)

Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığına gelen başvurularda; süt sağım ünitelerinde yerinde verilen deney raporlarında Yüklenici ve Yatırımcılardan aşağıda belirtilen konularda sıkıntılar olduğu tespit edilmiştir.

-Yatırımcılar; deney raporlarının maliyetlerinin gelen kişi sayısına göre artış gösterdiğini, örneğin deney raporu için 2-3 kişi geldiğinde yapılan masrafın katlandığını, deneylerin teknik olarak gerekli zaman diliminde ve hassasiyetle yapılmadığını çeşitli kereler ifade etmişlerdir.

-Yüklenici firmalar ise; sistem kurulduktan sonra firmalar tarafından deney raporunda belirtilen sistem kontrollerin yapıldığını, görevli elemanlarının 2-3 gün süt sağım ünitesinin başında kalarak yatırımcıya sistemin çalışmasını gösterdiklerini ifade etmiş ve zaten yapılan deney raporlarının kendi mevcut alet ve ekipmanlarla yapılan bir tekrardan ibaret olduğunu anlatmışlardır.

Bu durumda yukarıdaki hususlar dikkate alınarak, Süt sağım ünitelerinin deney raporlarının yerinde yapılması konusunun tekrar gündeme getirilmesi ve gerekirse deney raporunun yerinde yapılmasının kaldırılma durumunun kurulda görüşülmesi talep edilmektedir. (TRGM)

32

Gıda güvenirliği bakımından sağlıklı, temiz ve kaliteli çiğ sütün temini ve izlenebilmesi kaçınılmaz bir koşuldur. Çiğ süt kalitesinin belirlenmesi çalışmalarının uygulamada yaygınlaştırılması kaçınılmaz olup Bakanlığımızca bu yönde desteklemeler de uygulanmaya başlamıştır.

Bakanlığımızca, şu an itibari ile soğutulmuş süt ile ıslah amaçlı süt kalitesinin desteklenmesi projesi kapsamında (yağ, protein, somatik hücre) yapılacak analizler için destek verilmekte ve ayrıca makine ekipman alımlarında da hibe desteği uygulanmaktadır. Bununla birlikte gerek Bakanlığımızdan destek alarak gerekse almaksızın, bütün işletmelerde kullanılan süt sağım makineleri ve süt soğutma tanklarının uluslararası standartlara uygun teknik özelliklerde olmasının sağlanması ve daimi olarak bu teknik özelliklerini koruması önem taşımaktadır.

Bu nedenle; hayvancılığı gelişmiş ülkelerde uzun yıllardır uygulandığı gibi, ülkemizde bu araçların, özellikle kullanımdaki süt sağım makinelerinin işletmelerde periyodik olarak yerinde mekanik işlev testlerine yönelik denetim sistemi sağlanmalı ve buna yönelik mevzuat  güncellenmelidir.

Ancak konuyu suistimal eden kurumlara gerekiyorsa cezai müeyyidelerin getirilerek söz konusu testleri uygulayacak olan kurumlarında bir şekilde güvenilirliklerinin sorgulanma yöntemlerinin nasıl olacağının yetkili kurulda tartışılması uygun olacaktır. (HAYGEM)

33

GÜNDEM 23

TÜRKİYE TARIM HAVZALARI ÜRETİM VE DESTEKLEME MODELİ ÇERÇEVESİNDE ALTERNATİF MEKANİZASYON

MODELLERİ KONUSUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

3-4 Eylül 2012 tarihlerinde Samsun’da yapılan Tarımsal Mekanizasyon Kurulunun olağan toplantısında alınan 1.e) No.lu tavsiye kararı ile Bakanlıkça tanımlanan 30 tarım havzasında öngörülen üretim ve destekleme uygulamaları çerçevesinde “Alternatif Mekanizasyon Modelleri” konusunun TARMAKDER koordinasyonuyla tekrar gündeme getirilmesi önerilmişti.

Tarımsal Mekanizasyon Kurulunda alınan ve gerçekleştirilen diğer tavsiye kararlarından;

3. Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim Çalıştayı (Erzurum)

4. Enerji Tarımı ve Biyoyakıtlar Çalıştayı (Tekirdağ)

11. Hasat Kayıplarının Önlenmesi Çalıştayı (Isparta)

12. Bitki Koruma Ürünleri ve Makinaları Kongresi (Antalya)

sonuçları söz konusu çalışma ile yakın ilişkilidir. Ayrıca her yıl düzenlenen Tarımsal Mekanizasyon Kongrelerinde ve çeşitli çalıştaylarda sunulmak üzere TARMAKDER-Tarım Makinaları Bilimi Dergisinde yayımlanan makaleler de öngörülen “Alternatif Mekanizasyon Modelleri” projesine geniş bir taban oluşturmaktadır.

2013 yılında yapılan toplantı sonuçlarının ve mevcut araştırmaların değerlendirilmesi, Bakanlığın yeniden yapılandırılması çerçevesinde görevlendirilecek ilgili birimlerin desteği ve aktif katılımının sağlanması amacıyla “Alternatif Mekanizasyon Modelleri” konusunun TARMAKDER koordinasyonunda gündemde tutulmasını görüşlerinize sunarız.

Prof. Dr. Ediz ULUSOY

TARMAKDER

Tarım Makinaları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

34

GÜNDEM 24

TARIMSAL MEKANİZASYON ARAÇLARININ KREDİLİ SATIŞINA ESAS DENEY VE DENETİMLERLE İLGİLİ TEBLİĞ UYGULAMALARI HAKKINDAKİ ÖNERİLERİN VE 2014 YILI İÇİN ÖNGÖRÜLEN DENEY ÜCRETLERİNİN BELİRLENMESİ

Tarım alet ve makinaları testi yapan yerlerin denetiminin sıklaştırılması, TÜRKAK akreditasyon kapsamına alınması, bu test yapma yetkisinin Akredite olmuş özel sektöre de açılabilmesi (TZYMB)

Tarımsal mekanizasyon araçları deney ücretlerinin yeni yıl şartlarına göre uygun şekilde düzenlemesi (Selçuk Üniv.)

Seri üretim yapılan alet ve ekipmanlar için aynı seriyi içeren tiplerin deney raporlarında belirtilmesi kaydı ile aynı serideki ürünler için firmaların yeni deney raporu almaması (TKK)

Farklı birimler tarafından yapılan Tarım Alet ve Makinalarına ait Deney raporlarının Deney Raporu vermekle yetkili birimler tarafından istenildiğinde rahatça erişilebilirliğinin sağlanması. (Atatürk Üniv.)

Sulama ekipmanlarının deney ücretlerinin belirlenmesinde yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla, test yapan kuruluşlardaki konu uzmanlarının 2013 yılı içerisinde bir araya gelerek konunun irdelenmesi.

Tarımsal mekanizasyon araçları deney ücret tarifesinde “Ürün İşleme Ekipmanları” başlığı altında 1. maddede yer alan “Tarım Ürünleri Ayıklama ve Sınıflandırma, Selektörler” alt başlığının “Tarım Ürünleri Ayıklama” ve “Tarım Ürünleri Ayıklama ve Sınıflandırma, Selektörler” olarak ikiye ayrılması ve deney ücretlerinin yeniden belirlenmesi

Deney raporlarının düzenlenmesi aşamasında iş güvenliği konusunun irdelenerek rapor formatlarının yeniden belirlenmesi

Deney raporlarının hazırlanması sırasında kullanılan “Alet ve Makina” kavramlarının ne olduğunun açıklığa kavuşturulması

Adı ne olursa olsun Tarımsal İlaçlama ve Halk Sağlığı ile ilgili ilaçlama makinalarının (ithal makinalar dahil) etkin kullanılabilirliğini belirlemek amacıyla, ilaçlama makinaları test yetkisine sahip TAMTEST’den rapor alma zorunluluğu getirilmesi (Ege Üniv.)

Olumsuz sonuç alan Deney Raporlarının Bakanlık ilgili web sitesinde ilan edilmesi. Tekrar başvuruların raporu veren kuruma yapılması ve olumlu rapor alma durumunda listeden çıkarılması. (GOP Üniv.)

35

TARIMSAL MEKANİZASYON ARAÇLARI DENEY ÜCRET TARİFESİ

SIRA NO

ARACIN CİNSİ 2012 YILI KDV’siz DENEY ÜCRETİ (TL)

2013 YILI KDV’siz DENEY ÜCRETİ (TL)

ENERJİ ve GÜÇ ÜNİTELERİ1 Traktörler (OECD Kod 2’ye göre)

a) 0-20 kW arası 4.500,00 4.725,00 b) 21-40 kW arası 5.900,00 6.200,00 c) 41-60 kW arası 7.450,00 7.825,00 d) 61-80 kW arası 9.000,00 9.450,00 e) 81 kW ve üzeri 9.800,00 10.300,00

2 Jeneratörler a) 0-10 kVA arası 750,00 790,00 b) 11-30 kVA arası 1.250,00 1.315,00 c) 31-100 kVA arası 1.450,00 1.525,00 d) 101 kVA ve üzeri 1.850,00 1.950,00

3 Rüzgâr Türbinleri 1.150,00 1.210,004 Güneş Kolektörleri 1.150,00 1.210,005 Güneş Pilleri (PV Paneller) 1.150,00 1.210,00

ARAZİ ISLAH EKİPMANLARI1 Tesviye Kürekleri 750,00 790,002 Taş Toplama ve Kırma Makinaları 1.550,00 1.630,003 Mekanik Skrayperler 900,00 945,004 Ekskavatörler 1.550,00 1.630,00

TOPRAK İŞLEME EKİPMANLARI1 Kulaklı Pulluklar 750,00 790,002 Diskli Pulluklar 750,00 790,003 Çizel ve Kültivatörler 750,00 790,004 Diskli Tırmıklar 750,00 790,005 Dişli ve Yaylı Tırmıklar 750,00 790,006 Rototiller ve Toprak Frezeleri 750,00 790,007 Motorlu Çapalar 750,00 790,008 Dipkazanlar 750,00 790,009 Sürgü ve Toprak Merdaneleri 750,00 790,0010 Set, Karık Yapıcı ve Örtücü Makinalar 950,00 1.000,0011 Toprak Burguları 750,00 790,00

EKİM, DİKİM ve GÜBRELEME EKİPMANLARI1 Hassas Ekim Makinaları 1.150,00 1.210,002 Pamuk Ekim Makinaları 1.150,00 1.210,003 Kombine Ekim Makinaları 1.150,00 1.210,004 Ekim Makinaları (Gübre Atma Düzeni Olmayan) 750,00 790,005 Fide Dikim Makinaları 750,00 790,006 Patates Dikim Makinaları 750,00 790,007 Anıza Ekim Makinaları (Doğrudan veya ön işlemeli) 1.450,00 1.525,008 Mineral Gübre Dağıtma Makinaları 900,00 945,009 Organik Gübre Dağıtma Makinaları 1.050,00 1.100,00

SULAMA EKİPMANLARI1 Sulama Pompaları 850,00 900,002 Sulama Boruları 750,00 790,003 Damla Sulama Boruları 750,00 790,004 Su filtreleri 750,00 790,005 Dairesel ve Doğrusal Hareketli Sulama Sistemleri 2.750,00 2.890,006 Yağmurlama Sulama Başlıkları 750,00 790,007 Sulama Ünitesi Hortumla Çekilir Sulama Sistemleri 1.650,00 1.735,00

ÜRÜN KORUMA ve BAKIM EKİPMANLARI1 Sıra Arası Çapa Makinaları (Gübre düzeneği olmayan) 750,00 790,00

36

2 Sıra Arası Çapa Makinaları (Gübre düzeneği olan) 1.000,003 Motorlu Testereler, Tırpanlar, Çit Kesim Makinaları 750,00 790,00

HASAT, HARMAN EKİPMANLARI1 Harman Makinaları 1.000,00 1.050,002 Çayır Biçme Makinaları 750,00 790,003 Ot Tırmıkları 750,00 790,004 Fındık Harman Makinaları 750,00 790,005 Balya Makinaları 1.850,00 1.950,006 Sap Toplamalı Saman Yapma Makinaları 850,00 900,007 Silaj Makinaları 850,00 900,008 Biçerbağlar ve Orak Makinaları 850,00 900,009 Sap Parçalama Makinaları 850,00 900,0011 Kök ve Yumrulu Ürün Söküm Makinaları 750,00 790,0012 Kombine Kök ve Yumrulu Ürün Hasat Makinaları 1.300,00 1.365,0013 Biçerdöverler 11.750,00 12.340,0014 Biçerdöver Hasat Tablaları 2.100,00 2.205,0015 Pamuk Toplama Makinaları 11.750,00 12.340,0016 Dal ve Gövde Silkeleyiciler 750,00 790,0017 Vakumlu Ürün Toplayıcılar 750,00 790,0018 Sebze Hasat Makinaları 750,00 790,0019 Kendiyürür Kombine Sebze Hasat Makinaları (Domates vs.) 11.750,00 12.340,0020 Silaj ve Balya Streçleme Makinaları 750,00 790,0021 Yer Fıstığı Söküm ve Harmanlama Makinaları 1.150,00 1.210,00

ÜRÜN İŞLEME EKİPMANLARI1 Tarım Ürünleri Ayıklama ve Sınıflandırma, Selektörler 1.850,00 1.950,002 Kabak Çekirdeği Ayırma Makinaları 1.050,00 1.100,003 Paketleme ve Sınıflandırma Tesisleri 1.950,00 2.050,004 Ürün Kurutucu Makina ve Tesisler 1.950,00 2.050,005 Çiftlik Tipi Yağ Çıkarma Makinaları 750,00 790,006 Krema ve Yayık Makinaları 750,00 790,007 Hamur Yoğurma Makinaları 950,00 1.000,008 Ürün Fırçalama ve Parlatma Makinaları 750,00 790,00 HAYVANCILIK İŞLETMELERİNDE KULLANILAN EKİPMANLAR1 Yem Kırma Makinaları 750,00 790,002 Yem Ezme Makinaları 750,00 790,003 Yem Hazırlama Makinaları 950,00 1.000,004 Yem Karıştırma ve Dağıtma Arabaları 1.150,00 1.210,005 Seyyar Süt Sağım Makinaları 750,00 790,006 Süt Sağım Makina ve Tesisleri 1.300,00 1.365,007 Süt Soğutma Tankları 1.500,00 1.575,008 Kuluçka Makinaları 1.000,00 1.050,009 Hayvan Barınakları İçin Gübre Sıyırıcılar 750,00 790,0010 Hayvan Gübresi Seperatörleri 750,00 790,0011 Yeşil Yem Yetiştirme Makinaları 1.050,00

TAŞIMA, İLETİM EKİPMANLARI1 Tarım Arabaları (Römork) ve Su Tankerleri 1.450,00 1.525,002 Bantlı Götürücüler 750,00 790,003 Helezon Götürücüler 750,00 790,004 Kovalı Götürücüler 750,00 790,005 Pnömatik Götürücüler 850,00 900,00

DİĞER MAKİNA ve EKİPMANLAR1 Traktör Koruyucu Yapıları 6.650,00 6.980,002 Traktör Ön ve Arka Yükleyicileri 750,00 790,003 Tarımsal Amaçlı Isıtıcılar

a) Kazan Nominal Çıkışı <500.000 kcal/h 2.200,00 2.310,00 b) Kazan Nominal Çıkışı 500.001-3.000.000 kcal/h 4.400,00 4.620,00 c) Kazan Nominal Çıkışı >3.000.001 kcal/h 6.650,00 6.980,00

4 Soğuk Hava Depoları 1.050,00 1.100,005 Çiftlik Tipi Biyogaz Tesisleri 1.150,00 1.210,006 Çiftlik Tipi Kompostlaştırma Sistemleri 950,00 1.000,007 Küçük Ölçekli Biyodizel Tesisleri 1.450,00 1.525,00

37

8 Rüzgâr Fanları (Vantilatörler) 950,00 1.000,00

A) 2013 yılı minimum deney ücreti KDV hariç 790,00 TL’dir.B) Yukarıda belirtilmeyen alet ve makinalar ile prototip, geliştirme ve imalatçının istediği ilave denemeler için deney ücretleri, deney yapan kuruluş tarafından belirlenir.C) Ek deney raporu deney ücreti; deney ücretinin %50’si olarak alınır. Ek deney raporu deney ücreti, minimum deney ücretinden az olamaz.D) Olumsuz deney raporu düzenlenmiş olan araçların, ikinci ve daha fazla deneylerinin yapılması durumunda; aynı araç için listede belirtilen deney ücretinin %50'si alınır. Bu durumda alınan deney ücreti, minimum deney ücretinden az olamaz.E) Aynı deney başvurusunda beraber getirilmesi koşulu ile; a- Gövde, disk, grup, ayak ve uç demiri ölçü ve biçimleri aynı olmak şartıyla; sıra sayıları ve traktöre bağlantı şekilleri değişen toprak işleme aletlerinin her biri için ayrı rapor düzenlenmek şartıyla, b- Ekim ve gübreleme düzenlerinin ölçü ve biçimleri aynı olmak şartıyla; sıra sayısı ve traktöre bağlantı şekilleri değişen ekim ve gübreleme makinalarının her biri için ayrı rapor düzenlenmek şartıyla, c- Çalışma prensibi (dairesel, doğrusal gibi) aynı olmak şartıyla; anma basıncı, kule aralıkları vb özellikleri değişen hareketli sulama sistemlerinin model ismi bazında her biri için ayrı rapor düzenlenmek şartıyla, d- Aynı çap ve debi grubu serisinde olup, gücü ve kademe sayısı değişen santrifüj, dalgıç ve derin kuyu pompaları için, seriyi temsil etmek üzere seçilecek üç model pompanın, e- Hammaddesi ve basıncı aynı olup çapları değişen sulama borularının, f- Debisi aynı olup çapı değişen damla sulama borularının,birincisi için tam ücret, ikincisi için %50, diğerleri için deney ücretinin %25'i uygulanır.F) Aynı deney başvurusunda beraber getirilmesi koşulu ile; faydalı yük, şasi boyut, biçim ve diğer özellikleri aynı olup lastik ebatları değişen tarım arabalarının her biri için ayrı rapor düzenlenmek şartıyla, birincisi için tam ücret, diğerleri için deney ücretinin %10'u uygulanır. G) Yukarıda belirtilen araçların dışında; genel yapısal özellikleri aynı olmak koşuluyla, iş organı şekil ve sayıları farklı araçlar için deney yapan kurum tarafından yapılan gruplandırma sonucu tek rapor düzenlenebilir. Ancak, deney raporunun adı ve içeriğinde bu farklı organların boyut ve özellikleri açıkça belirtilir.H) Deneye beraber getirilmesi şartıyla, sadece ticari isimleri farklı, diğer tüm teknik özellikleri aynı olan traktörlerin aynı rapor içerisinde yer alması durumunda traktörlerden birisi için tam, diğerlerinin her biri için minimum deney ücreti uygulanır.

I) Teknik özellikleri aynı olsa da, sabit süt sağım tesislerinin deneyleri, kuruldukları işletme bazında ayrı ayrı yapılır ve işletmenin adı ile adresi, deney raporunda belirtilir.J) Deneylerin yürütülmesinde gerekli olan sarf malzemeleri ve Kurum dışında yapılan deneyler için deney komisyonunun ulaşım, konaklama giderleri deney yaptıran firma tarafından karşılanır.K) Firmanın, deneye başlanmadan iptal isteminde bulunması durumunda; yatırılan deney ücretinin, a) Aracın seçimi yapılmışsa %50'si, b) Aracın seçimi yapılmamışsa yasal kesintiler düşülerek, kalan miktar firmaya ödenir.

38

39

40