denetimhome.files.wordpress.com · web viewekİp olarak yazdiĞim iz bulgular: dİkkat: bulgular...

1

EKİP OLARAK YAZDIĞIMIZ BULGULAR:

DİKKAT: Bulgular yanlış olabilir.

==0

Bir kelimeyi aramak için:

Ctrl + F aynı anda basın,

solda çıkan kutuya kelimeyi yazın ve

enter-a basarak ilerleyiniz.

==0

BULGU: Sayıştay’a Hesap Dönemi Başında ve Aylık Olarak Sunulması Gereken Bilgi ve

Belgelerin Sunulmaması

6085 Sayılı Sayıştay Kanunu’nun Hesapların verilmesi, muhasebe birimlerinin ve muhasebe

yetkililerinin bildirilmesi başlıklı 8 inci maddesinde;

“(1) Kamu idarelerinin hesapları, muhasebe yetkilileri tarafından hazırlanarak üst yöneticiler

veya görevlendirdiği harcama yetkilileri ile muhasebe yetkilileri tarafından denetime hazır

bekletilir veya Sayıştayın bildireceği yere gönderilir.

(2) Bu hesaplara ilişkin ve mevzuatına uygun olarak tutulan defter, kayıt ve belgelerden

Sayıştaya sunulacak olanların çeşitleri, verilme yeri, süresi ve usulleri Sayıştay tarafından

belirlenir.” Hükmü yer almaktadır.

Aynı maddenin 3 üncü maddesinde hesapların verilmemesinden doğan sorumluluğun

hesapların Sayıştay tarafından istendiği tarihte görev başında bulunan muhasebe yetkilisi ile üst

yönetici veya görevlendirdiği harcama yetkilisine ait olduğu belirtilmektedir.

Bu maddeye dayanılarak hazırlanan Kamu İdaresi Hesaplarının Sayıştay’a Verilmesi ve

Muhasebe Birimleri İle Muhasebe Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında Usul ve Esaslar

Hakkında Yönetmelik 17.12.2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmi Gazete‟te yayımlanarak

yürürlüğe girmiştir.

2

Bu yönetmeliğin “Verilecek defter, mali tablo, belge ve bilgilerin çeşitleri” başlıklı 5 inci

maddesinde kamu idarelerinin hesap dönemi başında, aylık olarak ve hesap dönemi sonunda

Sayıştay Başkanlığına vermesi gereken bilgiler aşağıdaki gibi sayılmıştır:

(1) Hesap dönemi başında verilecek bilgiler şunlardır:

a) Muhasebe birimlerini gösterir cetvel.

b) Muhasebe yetkililerinin adı soyadı, unvanı ve elektronik adresini gösterir cetvel ile imza

sirküleri.

c) Kamu idaresi veya muhasebe birimleri adına açılmış bulunan banka hesap numaralarını

gösterir cetvel.

ç) Bütçe.

(2) Aylık olarak verilecek defter ve mali tablolar şunlardır:

a) Birleştirilmiş veriler defteri.

b) Aylık mizan.

Aynı usul ve esasların “Defter, mali tablo, belge ve bilgilerin verilme yeri ve süresi” başlıklı 6

ncı maddesinde de;

“ (1) Defter, mali tablo, belge ve bilgilerden 5 inci maddede sayılanların verilme yeri Sayıştay

Başkanlığıdır. Bu belgelerin onaylı bir örneği istemesi halinde ilgili denetçiye verilir.

(2) Hesap dönemi başında verilecek bilgiler Ocak ayı sonuna kadar Başkanlığa gönderilir.

(3) Aylık mizanlar ve birleştirilmiş veriler defteri takip eden ayın sonuna kadar Başkanlığa

gönderilir.

(4) Hesap dönemi sonunda verilecek defter, mali tablo ve belgeler; ilgili mali yılı takip eden

yılın Şubat ayı sonuna kadar Başkanlığa gönderilir.”

Düzenlemesi yer almaktadır.

3

Belediye’nin 2015 yılı denetiminde hesap dönemi başında ve aylık olarak Sayıştay

Başkanlığına gönderilmesi gereken evrakları Sayıştay Başkanlığına göndermediği tespit

edilmiştir. Söz konusu eksiklik hesapların verilmemesi nedeniyle sorumluluk oluşturacağı gibi

düzenlilik denetim sürecini de etkilemektedir.

==0

KESİN TEMİNAT MEKTUBU DENETİMİ

Bulgu 13: Yapım İşlerinde Kesin Kabul Tarihine Kadar Kesin Teminat Mektubu

Tutarının Yarısının Tutulması Zorunluluğuna Uyulmaması

Yapım işlerinde Kesin kabul tarihine kadar alınan kesin teminat mektuplarının yarısının

iade edilmeyerek İdarece muhafaza edilmesi kurulana uyulmadığı tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 13. Maddesinde; “Taahhüdün,

sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu

işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin

teminat ve varsa ek kesin teminatların;

Yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının

onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve

kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı,… iade edilir.” Denilmiştir.

Yapım işlerinde geçici kabul ile birlikte alınan kesin ve ek kesin teminat mektuplarının

yarısının iade edildiği, ancak kalan yarısının kesin kabul tutanağının onaylanması ile birlikte

iade edilmesi gerektiği halde, teminat mektubunun süresi uzatılmadığından işlevsiz kaldığı

tespit edilmiştir. Buna mahal verilmemesi için teminat mektubunun süresinin bitiminden en az

bir ay öncesinden yazı ile mektubun süresinin uzatılmasının istenmesi, yüklenici tarafından

süre uzatım talebinin yerine getirilmemesi halinde ise mektubun nakde dönüştürülerek emanet

hesaplarında tutulması gerektiği değerlendirilmiştir.

GEÇİCİ KABULU YAPILDIĞI HALDE KESİN KABULÜ YAPILMAYAN YAPIM

İŞLERİNİN LİSTESİ

SIRA

NO

GEÇİCİ

KABULÜ

YAPILAN

YAPIM İŞİNİN

TOPLAM

SÖZLEŞME

TUTARI

(İŞ ARTIŞLARI

YÜKLENİCİ

FİRMA

GEÇİCİ KABUL

İTİBAR TARİHİ

4

ADI DÂHİL)

1

2

3

4

5

6

7

KAYITLARIMIZA UYGUNDUR …/…../2017

Düzenleyen Onaylayan

==0

AYDIN B.ŞEHİR BEL. SU VE KANALİZASYON İDARESİ – 2018

BULGU 1: Su Kayıpları Tebliğinde Bahsedilen Bazı İşlerin Yapılmaması

Su kayıp-kaçağı konusunda yapılan incelemede şu hususlar tespit edilmiştir:

-İçme-kullanma suyu sistemindeki kritik noktalarda, su basıncı sürekli ölçülüp,

izlenmemektedir (Efeler ve Didim ilçeleri hariç).

-Su temin miktarlarının hesaplanması maksadıyla; su kaynaklarının çıkış boru hattı üzerine

kaynağa en yakın noktaya, debi ölçer cihazı takılmamaktadır.

-Önceden yapılan su depolarında, giriş ve çıkış boru hattı üzerinde, debi ölçer cihazı

bulunmamaktadır.

-Terfi merkezleri çıkışı boru hattı üzerine debi ölçer cihaz takılmamıştır.

-İçme-kullanma suyu temin ve dağıtım sistemi planlarını sayısallaştırma çalışması

bitirilmemiştir.

-Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) veri tabanı oluşturulmamıştır.

-Yeni inşa edilen altyapı tesislerinin iş sonu projeleri, sayısal ortamda spatial yapıda

yapılmamaktadır.

-Mevcut sistemin hidrolik modellemesi yapılmamıştır.

-Sistemin kalibrasyonu yapılmamıştır.

5

-İçme-kullanma suyu temin ve dağıtım sistemlerinin entegre yönetiminde, Tebliğ, m. 12’deki

şartların tamamı yerine getirilmemektedir.

-Yüksek tüketimli abonelerin su kullanım miktarlarını uzaktan izleme sistemi mevcut değildir.

-Sisteme rehabilitasyon yapmadan önce, su kayıp oranı belirlenmemektedir.

-2019 ve önceki yıllara ait Tebliğ ekinde bahsedilen formlar, internet ortamında

yayınlanmamıştır.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, içme-kullanma suyunun etkin kullanılması ve israfının

önlenmesi, su temin ve dağıtım sistemlerindeki su kayıplarının kontrol edilmesi amacıyla,

08.05.2014 tarih ve 28994 sayılı Resmi Gazetede İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki

Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliğini yayınlamıştır.

Yönetmeliğin 11’inci maddesinde, Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyenlerin, 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve

Görevleri Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuata göre sorumlu olacağı ifade edilmiştir.

16.07.2015 tarih ve 29418 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, İçme Suyu Temin ve

Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği’nin

5’inci maddesinde, Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin; idari ve fiziki su kayıplarının ölçüme dayalı

olarak belirlenmesini, şebekenin ve sistemin şartnamelere ve uygulama projelerine uygun

yapılmasını, kullanılan malzemelerin standartlara uygun olarak temin edilmesini, sistemde ana

basınç bölgesi ve alt bölgelerin oluşturulmasını, şebekede etkili bir basınç ve debi yönetimi ile

optimum işletme şartlarının sağlanmasını, sistemin izlenmesi ve kayıt altına alınmasını ve etkili

bir su yönetim sistemini sağlamakla yükümlü olduğu hükmü vardır. Tebliğin 6 ve devamı

maddelerinde ise, su kayıplarının önlenmesi, kullanılacak malzemeler, abonelik hizmetleri ve

izinsiz su kullanımı konularında idarenin yapacağı işler hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11’inci maddesinde, Üst

Yöneticinin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını

sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden Meclise karşı sorumlu olduğu ifade

edilmiştir.

Yönetmelik ve Tebliğde bahsedilen işlerin yapılmasıyla, su kayıp ve kaçakları

azaltılacak, sonuçta kamu kaynakları daha verimli kullanılmış olacaktır.

BULGU 2: Kurum Mülkiyetindeki Taşınmaz Malların Fiili Envanterinin

Tamamlanmaması

Kurum mülkiyetindeki taşınmaz malların fiili envanterinin tamamlanmadığı tespit

edilmiştir.

6

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin 5 ve 7’nci

maddelerinde, tapuda kayıtlı olan taşınmazların yönetmeliğe ekli Ek-2 numaralı cetvele,

maliyet bedeli üzerinden, maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değeri üzerinden, rayiç

değeri belirlenemeyen taşınmazların ise iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı, hükmü vardır.

Geçici madde 1’de ise, taşınmaz mallar maliyet bedeli veya rayiç değerleri üzerinden

kayıtlara alınıncaya kadar, ilgili birim tarafından taşınmazların mevcut kullanım şekilleri esas

alınarak, emlak vergi değeri üzerinden fiili envanterinin tamamlanacağı, yönetmelik eki

cetvelin doldurulacağı, ayrıca bu bilgilerin muhasebe birimine verileceği, muhasebe biriminin

ise, kayıtlı taşınmazların değerini ilgili hesaplardan çıkartıp, fiili envanter bilgileri üzerinden

tekrar ilgili taşınmaz hesaplarına kaydedeceği, ifade edilmektedir. Yönetmeliğe göre, bu

işlemler 31.12.2017 tarihine kadar tamamlanmalıdır.

Kurum yukarıda belirtilen envanter çalışmasını yapmamıştır. İdarenin taşınmaz malları

hakkında tam, doğru ve güvenli bilgi alınabilmesi için, 2708 adet taşınmazın mevcut kullanım

şekilleri esas alınarak, fiili envanteri tamamlanmalı, Taşınmaz Cetveline kaydedildikten sonra,

muhasebe birimince, mevcut kayıtlar çıkartılarak, envanter bilgileri taşınmaz hesaplarına

kaydedilmelidir.

BULGU 3: İdarenin Kamu Kurumlarına Tahsis Ettiği Taşınmazlar İle Kamu

Kurumlarının İdareye Tahsis Ettiği Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarına Alınmaması

İdare, Aydın Köşk ilçesi 195 ada, 13 parselde bulunan taşınmazı, 24.05.2018-2018/113

tarih-sayılı Yönetim Kurulu kararıyla, büyükşehir belediyesine tahsis etmiştir. Ayrıca, muhtelif

arazi ve binalar, çeşitli kamu kurumlarınca idareye tahsis edilmiştir. Ancak tahsislerle ilgili

muhasebe kaydı yapılmamıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187/2-a-1 maddesinde, kamu

idaresinin mülkiyetinde olan taşınmazlardan diğer kamu idarelerine tahsis edilenler ve kamu

idarelerince tahsisli olarak kullanılanların yardımcı hesaplar itibarıyla izleneceği, ifade

edilmektedir.

2018 Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planına göre, muhasebe birimi;

A-İdarenin kamu kurumlarına tahsis ettiği taşınmazlar için 250.02 Arazi ve arsalar,

251.02 Yeraltı ve yerüstü düzenleri, 252.02 Binalar, 500.11 ve 500.13 Net değer yardımcı

hesaplarını kullanmalı,

B-Kamu kurumlarının idareye tahsis ettiği taşınmazlar için ise 250.03 Arazi ve arsalar,

251.03 Yeraltı ve yerüstü düzenleri, 252.03 Binalar ve 500.12 Net değer yardımcı hesaplarını

kullanmalıdır.

7

Yönetmeliğin 188 ve devamı maddelerinde tahsisler ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Buna

göre;

A-İdare, kamu kurumlarına taşınmazları tahsis ettiğinde, 250.02 Arazi ve arsalar

hesabına, 251.02 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabına, 252.02 Binalar hesabına alacak, 500.11

Net Değer Hesabına borç kaydeder. Ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500 Net

Değer Hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir.

İdarenin başka kurumlara tahsis ettiği taşınmazların tahsis kaydı yapılmadığından, fiilen

kullanılmayan bu taşınmazlar hala İdarenin Bilançosunda görünmektedir.

B-Kamu kurumları idareye tahsis ettiğinde ise, idare, 250.03 Arazi ve arsalar hesabına,

251.03 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabına, 252.03 Binalar hesabına borç, 500.12 Net Değer

Hesabına alacak kaydeder. Ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500-Net Değer

Hesabına borç, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilir.

Başka kurumların idareye tahsis ettiği taşınmazların tahsis kayıtları yapılmadığından,

ilgili taşınmazlar idarenin Bilançosunda görünmemektedir.

Tahsis kayıtlarının yapılmaması nedeniyle, 250 Arazi ve arsalar hesabı, 251 Yeraltı ve

yerüstü düzenleri hesabı, 252 Binalar hesabı, 500 Net Değer Hesabı ve 257 Birikmiş

Amortismanlar Hesabı, mali tablolarda hatalı görünmektedir.

BULGU 4: Geçici Kabulü Yapılan Yapım İşlerinin İlgili Varlık Hesabına

Kaydedilmemesi

Duran varlıkların inşaatı sırasında, 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına kayıt

yapılmaktadır. Geçici kabul yapılınca; 258 hesabından çıkartılıp, 251 Yeraltı ve Yerüstü

Düzenleri Hesabına veya 252 Binalar Hesabına kaydedilmesi gerekirken, bu işlem

yapılmamaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin; 191 ve 193’üncü maddelerinde,

yatırımın tamamlanıp geçici kabulün yapılması ile birlikte, 251 Yeraltı ve yerüstü düzenleri

hesabına, 252 Binalar hesabına borç, 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak

kaydedileceği ifade edilmektedir.

2018 yılı içerisinde geçici kabulü yapılan toplam 18.364.686,00 TL 258 hesabında

kayıtlıdır. Bu tutarın ilgili varlık hesaplarına alınmaması nedeniyle, mali tablolarda bu tutar

kadar 258 hesabı fazla, ilgili varlık hesapları daha az görünmektedir.

BULGU 5: Taşınır Mal Yönetmeliği Gereği Yapılması Gereken Bazı İşlemlerin

Yerine Getirilmemesi

İdarenin taşınır mal işlemlerinin incelenmesinde;

-Taşınır konsolide görevlisinin resmi olarak görevlendirilmediği,

8

-Taşınır kayıt yetkilisi göreve başlarken, önceki ve sonraki taşınır kayıt yetkililerinin, Ambar

Devir ve Teslim Tutanağını imzalamadığı,

-Odalara tahsis edilen taşınırlar için Dayanıklı Taşınırlar Listesinin düzenlenmediği, tespit

edilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliğinin;

7’nci maddesinde, kamu idaresinin taşınır hesaplarını, kurumsal sınıflandırmanın III üncü

düzeyi itibarıyla birleştirmek ve üst yönetici adına İdare Taşınır Mal Yönetimi Ayrıntılı Hesap

Cetveli ile İdare Taşınır Mal Yönetim Hesabı İcmal Cetvelini hazırlamak üzere, merkezde mali

hizmetler birimi yöneticisine bağlı konsolide görevlisinin belirleneceği,

10’uncu maddesinde, taşınır kayıt yetkilileri arasındaki ambar devir ve teslim alma

işlemlerinde, Ambar Devir ve Teslim Tutanağının (Örnek: 11) düzenleneceği, ve Taşınır Kod

Listesinin (B) bölümünde gösterilen taşınırlardan oda, büro, bölüm, geçit, atölye, garaj ve

servislere tahsis edilenler için Dayanıklı Taşınırlar Listesinin (Örnek: 8) düzenleneceği,

ifade edilmektedir.

Taşınır işlemlerinin yönetmeliğe uygun olması, taşınır malların takip ve kontrolünü

mümkün kılacaktır.

BULGU 6: Temsil ve Tanıtma Giderleri Tertibinden Alınan Yiyecek ve İçecekler

İçin Taşınır İşlem Fişinin Düzenlenmesi

Temsil ve tanıtma giderleri tertibinden, makam için alınan yiyecek ve içecekler için

taşınır işlem fişi düzenlendiği tespit edilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliğinin “Belge ve Cetveller” başlıklı 10 uncu maddesinde, bütçenin

temsil ve tanıtma giderleri tertibinden makam için alınan yiyecek ve içecekler için, taşınır işlem

fişi düzenlenmeyeceği belirtilmiştir.

Temsil ağırlama tertibinden alınan su, kesme şeker ve içecekler için taşınır işlem fişi

düzenlenmektedir (yev.no: 7904, 11581, 31186). Yukarıdaki hükme göre temsil ve tanıtma

giderleri tertibinden, makam için alınan yiyecek ve içecekler için taşınır işlem fişi

düzenlenmemesi gerekmektedir.

BULGU 7: Bütçe Emanetlerinde Yer Alan Tutarlardan Zamanaşımına

Uğrayanların Gelir Kaydedilmemesi

Kurumun yılsonu mizan tablosunun incelenmesinde; 320 Bütçe Emanetleri hesabında

yer alan tutarlardan, beşinci yılın sonuna kadar ilgilisi tarafından talep edilmeyen tutarların

gelir kaydedilmediği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "Ödenemeyen giderler ve

bütçeleştirilmiş borçlar" başlıklı 34’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında;

9

"Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak

emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir. Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı

malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar

bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir'"

Hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 248’inci maddesinde, 320-Bütçe

Emanetleri Hesabı'nın mali yıl içerisinde veya sonunda ödeme emri belgesine bağlandığı halde,

nakit yetersizliği veya diğer sebeplerle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için

kullanılacağı düzenlenmiştir.

Yönetmeliğin "Hesabın işleyişi" başlıklı 250’nci maddesinde zamanaşımına uğraması

nedeniyle gelir kaydedilmesi gereken tutarların 320-Bütçe Emanetleri Hesabından çıkarılarak

gelir kaydedileceği belirtilmektedir.

Zamanaşımına uğramış 294.493,96 TL’nin 320-Bütçe Emanetleri Hesabından

çıkarılarak gelir kaydedilmemesi, mali tablolardan Bilançoda Emanetlerdeki tutarın fazla,

Faaliyet Sonuçları Tablosunda Gelirlerin eksik görünmesine sebep olmuştur.

BULGU 8: Kişilerden Alacaklar Hesabının Mevzuata Uygun Kullanılmaması

Kurumun alacaklarına ilişkin yapılan incelemede, 140 Kişilerden Alacaklar hesabının

mevzuata uygun kullanılmadığı ve bu hesapta yer almaması gereken bazı tutarların bu hesaba

kaydedildiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 110’uncu maddesinde;

“Bu hesap, faaliyet alacakları ve kurum alacakları dışında kalan alacakların izlenmesi

için kullanılır.”

Hükmüne yer verilmiştir.

Mezkûr Yönetmeliğin 111’inci maddesinde ise kişilerden alacakların doğuşu, kişilerden

alacaklar hesabına ilişkin işlemler ve diğer hükümlere ilişkin detaylı açıklamalar yer

almaktadır.

Kişilerden Alacaklar Hesabına yapılan kayıtlar; banka işlemlerine ilişkin EFT masrafları,

bankaca çıkılan mahiyeti belli olmayan tutarlar, banka pos satış tahsilatları, su ödemelerine

ilişkin banka entegrasyon tahsilat sistemi tutarları, bazı banka komisyonları ve diğer muhtelif

banka tahsilatlarından oluşmaktadır. Bahsi geçen bu kayıtlar, Kişilerden Alacaklar Hesabına

kaydedilecek işlemler arasında yer almamaktadır.

Kişilerden Alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan, yukarıda mahiyeti açıklanan 51.746,77

liranın hatalı kaydedilmesi sonucunda söz konusu hesap bu tutar kadar hatalı görünmektedir.

10

BULGU 9: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Aylık Paylarının, Kamu İdare Payları

Hesabında Takip Edilmemesi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adına gönderilen % 1’lik payların 363-Kamu İdare Payları

Hesabında takip edilmediği görülmüştür.

03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre

Gelirlerinin Takip ve Tahsili ile Tahsilat Karşılığı Öngörülen Ödeneğin Kullanımı Hakkında

Yönetmeliğin “Çevre gelirleri” başlıklı 5’inci maddesinin (b) bendinde;

“Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilen su ve kullanılmış

suları uzaklaştırma bedelinin yüzde biri oranında alınacak miktardan” ibaresine yer verilmiş

olup, aynı Yönetmeliğin “Çevre gelirlerinin tahsili” başlıklı 6’ncı maddesinde ise; “…

Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince; çevre temizlik vergisi, katma değer

vergisi dâhil her türlü vergi ve cezadan arındırılmış net metreküp karşılığı su bedeli ve

kullanılmış suları uzaklaştırma bedeli olarak tahsil edilen meblağın yüzde biri oranındaki tutar

en geç ertesi ayın onbeşine kadar büyükşehir belediyesinin bulunduğu mahaldeki ilgili

muhasebe birimi hesaplarına aktarılır ve bütçeye gelir kaydedilir. Büyükşehir belediyelerince

ilgili muhasebe birimine yatırılan tutarı gösteren alındı belgesi, tutarın yatırıldığı ayın sonuna

kadar ilgili büyükşehir belediyesince Bakanlığa gönderilir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 363-Kamu İdareleri Payları Hesabı

ile ilgili 276’ncı maddesinde;

“Bu hesap, bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları

gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılır.”


Bu hüküm gereği idare tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilen aylık

payların muhasebeleştirilmesi sırasında önce 363-Kamu İdare Payları Hesabına kaydedilerek

tahakkuk kaydının yapılması, daha sonra bankadan gönderildiğinde bu hesabın kapatılması

gerekmektedir. Ancak, mevcut uygulamada tahakkuk kaydı yapılmadan doğrudan paranın

gönderilmesine ilişkin kayıt yapılmıştır. Bunun sonucunda 2018 yılında ödenen toplam

bakanlık payı olan 2.317.512,98 TL kurumun yılsonu Mizanında görünmemektedir.

BULGU 10: Fiilen Çalışan İşçiler İçin Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılmaması

Fiilen çalışan bütün işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı tespit edilmiştir.

Kıdem tazminatı karşılığı ayrılmasının sebebi, emekli olunca ödenecek kıdem tazminatı

giderinin, işçinin çalıştığı yıllara yayılması ve belediyenin kıdem tazminatı sebebiyle

yükümlülük altına girdiği tutarın bilinmesini sağlamaktır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin;

11

-330 uncu maddesinde; 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabının ayrılan uzun vadeli kıdem

tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı,

-331 inci maddesinde ise, hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarlarının bu hesaba alacak,

630-Giderler Hesabına borç kaydedileceği, vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı

karşılıklarının ise bu hesaba borç, 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak

kaydedileceği, ifade edilmektedir.

Mali tablolarda 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabı tutarı 150.000,00 TL olarak

görünmektedir. Kurumda 306 adet daimi işçi çalışmaktadır. Her bir işçi için, her yıl bir maaş

tutarı kadar, kıdem tazminatı karşılığı olarak ayrılmalı, bu tutarlar her işçi için ayrı ayrı takip

edilmeli ve işçiler emekli olduklarında kendileri için ayrılan karşılıklar da kapatılmalıdır.

Kıdem tazminatı karşılıklarının tam olarak ayrılmaması nedeniyle, Bilançoda 472

hesabı ve Faaliyet Sonuçları Tablosunda kıdem tazminatı giderleri eksik görünmektedir.

BULGU 11: Daimi İşçilerin Yıllık Ücretli İzinlerini, Yılı İçerisinde Kullanmaması

Bazı kadrolu işçilerin yıllık izinlerini kullanmayıp biriktirdiği ve biriktirilen izinlerin

emeklilik aşamasında toplu izin ücreti ödemelerine dönüştürüldüğü görülmüştür.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 50 nci maddesinde, dinlenmenin çalışanların bir

hakkı olduğu ve bu hakların kullanımının kanunla düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık

ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği, 56’ncı maddesinde yılık iznin 53’üncü maddede

gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu,

59’uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak

kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti

üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği, 60’ıncı maddesinde yıllık ücretli izinlerin,

yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle

ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı, yıllık izninin faydalı olması için

işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması konusuna ilişkin usuller

ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şekli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği belirtilmiş, 03.03.2004 tarih ve 25391

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde de Kanuna uygun

olarak yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

Yine Kanunu’nun “Yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık” başlıklı 103 üncü

maddesinde, yönetmeliğe aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işverene bu

durumda olan her işçi için idari para cezası verileceği hükmü vardır. İdari para cezası ödenmesi

durumunda, görevini yapmayan harcama yetkililerine rücu edilmesi mevzuat gereğidir.

12

İdare ile Belediye-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 20’nci

maddesinde, işçilere hizmetine göre 20-30 gün arası ücretli izin verileceği, iznin ait olduğu yıl

içinde mutlaka kullandırılacağı hükmü vardır. “Dinlenme” bir hak olarak Anayasamızda yer

almakta, İş Kanunu da bu haktan vazgeçilemeyeceğini hüküm altına almaktadır. Bir yıl

boyunca fiziken çalışarak yorulan bir işçinin dinlenmesi, hem kendi sağlığı, hem de iş güvenliği

açısından gereklidir.

İş Kanununun 59’uncu maddesinde yer alan, “İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle

sona ermesi halinde, işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretinin,

sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceğine”

yönelik düzenlemenin, yıllık iznin kullanılıp kullanılmamasına ilişkin bir esneklik olarak değil,

izin kullanılamadan iş akdinin feshedilmiş olması durumlarında, işçinin mağduriyetinin

önlenmesi olarak algılanması gerekmektedir.

İşçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda, kullanılmayan izin sürelerine

ait ücretinin son ücret üzerinden ödenmesi nedeniyle işçiler izin kullanmaktan feragat

edebilmektedir. İşveren olarak kurum yönetimlerine düşen görev çalışanların anayasal

haklarının kendi rızalarıyla bile olsa ihlaline yol açan bu uygulamaya izin vermemek

olduğundan, yıllık izinlerin kanunun öngördüğü şekilde kullandırılması sağlanmalıdır. Yıllık

izni kullandırma zamanını belirlemek işverenin yönetim yetkisi kapsamındadır. Bazı

dönemlerde iş yoğunluğu azalmaktadır. İdare, işleri aksatmayacak şekilde toplu izin

uygulayabilir, tüm izni bir anda kullandırabileceği gibi, aylara da bölebilir.

Sonuç olarak, sözü edilen düzenlemeler uyarınca, işçi yıllık izin hakkından feragat

edemez. İşçilerin emekliliği sırasında, gerek idarenin mali külfetlerle karşılaşmaması, gerekse

idari para cezalarına muhatap olmaması için, yıllık izinlerin düzenli olarak kullandırılması

uygun olacaktır.

BULGU 12: Kurumun Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin Olmaması

Kurumun iç kontrol sistemi incelendiğinde;

-İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu’nun üst yönetici onayıyla görevlendirilmediği,

-Yöneticilerin görüşleri, kişi ve idarelerin talep ve şikâyetleri ile dış denetim raporları dikkate

alınarak, iç kontrol sisteminin her yıl değerlendirilmediği,

-Birimlerdeki hassas görevlerin belirlenmediği,

-Bazı birimlerin çalışma usul ve esasları hakkında yönergeyi hazırlamadığı ve

-Mali işlem akış şemalarının hazırlanmadığı,

-Kurumun belediye kanunu, stratejik plan ve performans programında gösterilen amaç ve

hedeflerine ulaşmasını engelleyecek risklerin ve tedbirlerin belirlenmediği,

13

-Görevden ayrılan personelin, iş ve işlemlerinin durumunu gösterir bir rapor hazırlamadığı, bu

raporun hazırlanması konusunda personele bir talimat verilmediği,

-Verilen hizmetler hakkında hizmet memnuniyeti ve personel memnuniyeti anketlerinin

yapılmadığı,

-Personelin yeterliliği ve performansının, bağlı olduğu yöneticisi tarafından yılda bir kez

değerlendirilmediği,

-Performansı düşük personel için eğitim planlaması yapılmadığı, tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun;

11 inci maddesine göre, üst yöneticiler iç kontrol sisteminin kurulması, yazılı prosedür ve

talimatların oluşturulması ve gözetilmesinden sorumludurlar.

60 ıncı maddesinde ise, iç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve

geliştirilmesi konularında çalışmalar yapılması görevlerinin, malî hizmetler birimi tarafından

yürütüleceği ifade edilmektedir.

Maliye Bakanlığı, kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması,

izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla 18 standart ve bu standartlar için gerekli 79 genel şart

belirlemiş ve 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayınlamıştır.

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 5 inci maddesinde ise, kamu

idarelerinin tüm işlemlerinde Maliye Bakanlığınca belirlenen iç kontrol standartlarına uymakla

ve gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu ifade edilmiştir. İç kontrol sisteminin

kurulmasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen “Kamu kaynağının verimli kullanılması ve

kötüye kullanımının engellenmesi” ilkesi gerçekleşecektir.

BULGU 13: Muhasebe Yetkilisi Olarak Görevlendirilen Personelin Sertifikasının

Bulunmaması

Muhasebe Yetkilisinin, muhasebe yetkilisi sertifikası bulunmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 62’nci maddesinde,

Muhasebe yetkilisi görevini yürütmek üzere atanacakların, “En az dört yıllık yüksek öğrenim

görmüş olmak ve muhasebe yetkilisi sertifikası almış olmak” şartını taşıması gerektiği,

muhasebe yetkilisi olacak görevlilerin, Maliye Bakanlığınca meslekî konularda eğitime tâbi

tutulacağı ve bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika verileceği, ifade edilmektedir.

19.07.2017 tarihinde Muhasebe Yetkilisi olarak görevlendirilen personelin sertifikası

bulunmamaktadır. Muhasebe Yetkilisi Adaylarının Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Muhasebe

Yetkililerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde,

muhasebe hizmetlerinden birinci derecede sorumlu olanların, görevlerini sertifikalı muhasebe

14

yetkilisi atanıncaya kadar yürütecekleri ifade edilmiş, ancak bugüne kadar idare sertifikalı

muhasebe yetkilisi ataması yapmamıştır.

BULGU 14: Personel Performans Kriterlerinin Belirlenmemesi

Üst yönetici tarafından personel performans kriterlerinin belirlenmediği tespit

edilmiştir.

Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesinin bağlı kuruluşu

olduğu için, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na tabidir. Ayrıca, Aydın Büyükşehir

Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Teşkilat Yönetmeliği’nin 34’üncü

maddesinde, bu yönetmelikte yer almayan hususlarda, ilgili mevzuat hükümlerinin

uygulanacağı ifade edilmektedir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun;

18’inci maddesinde, “Belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini

belirlemek, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak” üst

yöneticinin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.

22 nci maddesinde ise, memurlara, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının %

10’unu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (30.000) gösterge rakamı ile çarpımı

sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere,

çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye

ödenebileceği, hükmü vardır.

Bir kuruluşun yürüttüğü faaliyetlerde hedeflenen sonuçlara ulaşıp ulaşmadığı,

hizmetlerin verimli, etkin ve tutumlu bir düzeyde gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının

değerlendirilmesinde performans ölçümü önemli bir yönetim aracı işlevi görür.

Performans ölçümünden elde edilen bilgi; “Hedefimiz nedir?”, “Arzuladığımız ve elde

ettiğimiz sonuçlar nelerdir?”, “Başarılı olduğumuzu nasıl anlarız?”, “Bu başarıları verimli,

etkin ve tutumlu bir biçimde mi elde ediyoruz?” ve “Ürettiğimiz hizmetler müşterilerimiz ve

paydaşlarımızı ne ölçüde memnun ediyor?” gibi soruların cevabını arayan yöneticilere

yapacakları değerlendirmelerde katkı sağlayacaktır.

Performans ölçümü, yöneticilerin organizasyonu kontrol altında tutmasını, performans

için sonuç geliştirilebilmesini, vatandaş ve müşterilerin yönetimin onlara verdiği önemi

yargılamalarını sağlayacak ve yöneticilere de performans gelişimi için gerekli veriyi sunacaktır.

Yine Belediye Kanunu ile başarılı personele ikramiye ödenmesinin öngörülmesi

performans ölçümünü gerekli kılmaktadır. Eğer sonuçlar ölçülmez ise başarı ile başarısızlığı

ayrımı yapılamayacağından; başarıyı ödüllendiremeyeceğimizden ve başarısızlığı da tespit

edemeyeceğimizden hatanın düzeltilme ihtimali de kalmamaktadır.

15

Örnek performans ölçütleri:

-Hukuk Birimi için kaybedilen dava/kazanılan dava oranı,

-Diğer birimler için günlük vatandaşa sunulan hizmet sayısı,

-Vatandaşların belediyede gerçekleştirdikleri işlemlerde (imar, ruhsat vb) standartlar (ruhsat

işlemleri 2 gün içinde sonuçlandırılır gibi) çerçevesinde çıkarılan dosya sayısı.

Bu performans ölçütlerinin belirlenmesi ve performans ölçütlerine dayalı olarak

çalışanlara ikramiye veya toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ilave ikramiyeler vermek, halkın

taleplerine ve kamu yararına uygun etkili ve kaliteli hizmet sunmayı, vatandaş ile kurum

çalışanları arasındaki işbirliğini arttırmayı, ayrıca çalışanlar açısından da verimlilik, yenilik ve

yaratıcılığın geliştirilmesini teşvik edecektir.

Performans kriterlerinin tespit edilmesiyle hem başarılı personele ödül verilebilecek,

hem de performansı düşük personeller için hizmetiçi eğitim planlaması yapılarak, personelin

işteki eksikliği giderilebilecektir.

BULGU 15: Personel Veriminin Artırılmasında Etkin Bir Yöntem Olan Ödül

Sisteminin Kullanılmaması

Başarılı personellere ödül verilmediği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde, üst

yöneticilerin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını

sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Kaynakların etkili elde edilmesi ve kullanılmasında, personelin işini sevmesi ve işini

benimsemesi çok önemlidir. Personele işini sevdirmenin bir yolu da ödül sistemidir. Kamu

kaynağında önemli ölçüde tasarruf sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının önlenmesinde,

gelirlerin artırılmasında ve sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde, ödül

sistemi çok büyük bir etkiye sahiptir.

Modern çalışma hayatında, stres, monotonluk, bilgisizlik, yetersizlik, işini sevmeme,

liyakata önem verilmemesi vs nedenlerle, hem çalışan mutsuz olmakta, hem de idarecilerin

işleri zorlaşmaktadır.

Memnuniyetsiz personel, kaynakları etkili, ekonomik ve verimli elde edemez ve

kullanamaz.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun’nun 22 nci maddesinde, memurlara, başarı

durumlarına göre toplam memur sayısının % 10’unu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık

katsayının (30.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere

hastalık ve yıllık izinleri dahil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen

kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebileceği, hükmü vardır.

16

Eğer, performans kriterleri belirlenir, buna göre personellerin performansı

değerlendirilir ve başarılı olanlara ikramiye verilirse, o personelin çalışma şevkini ve azmini

artırabileceği gibi, diğer personelleri de iş verimini artırma yönünde teşvik edecektir. Sonuçta

personel işini severek yapacak, verilen hizmetin kalitesi ve vatandaş memnuniyeti artacak,

kamu kaynağı etkili kullanılmış olacaktır.

BULGU 16: İdarenin E-İmza Kullanmaması

İdarenin e-imza kullanmadığı tespit edilmiştir.

Elektronik imzanın hukukî ve teknik yönleri ile kullanımına ilişkin esasları düzenleyen

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu, 23.07.2004 tarihinde yürürlüğe girmiş, ardından

Elektronik İmza Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

yayınlanmıştır. Bu iki mevzuat e-imza kullanımı hakkında bilgiler vermektedir. E-imza,

belgelerin elektronik ortamda oluşturulmasını sağlar. E-imza ile oluşturulan belge, elle atılan

imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahiptir. Bu sayede bilgi-belge akışı hızlanır, kırtasiyecilik

azalır, kurumsal verim artar. Sonuçta, hem kamu hizmeti daha kaliteli hale gelir, hem de kamu

kaynakları daha ekonomik kullanılmış olur.


yöneticilerin kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve

kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu ifade

edilmektedir. E-imza, emek ve zaman tasarrufu ile kamu kaynaklarının ekonomik

kullanılmasını sağlayacaktır.

BULGU 17: İdarenin Elektronik (Dijital) Arşive Geçmemesi ve Arşiv Odalarının

Standartlara Uygun Olmaması

Yapılan incelemede, elektronik arşivin oluşturulmadığı, bazı arşiv odalarının bodrum

katta bulunduğu, kapılarının ve dolapların çelik olmadığı, içeride kamera, yangın tüpü, duman

algılayıcı, otomatik yangın söndürme sisteminin bulunmadığı, su baskını ve depreme karşı

tedbir alınmadığı tespit edilmiştir.

Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 4

üncü maddesinde, basılı ortamdaki bilgi ve belgelerin elektronik ortama taşınması gerektiği

ifade edilmektedir. Personel özlük dosyalarının elektronik ortama taşınmaması, muhtemel

yangın sel vb. durumlardaki belge zayiatlarında, personel özlük işlemlerinin yapılmasında

sıkıntıya sebep olacaktır.

Yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve

denetimin usul ve esaslarını belirlemek amacıyla, Binaların Yangından Korunması Hakkında

Yönetmelik 19.12.2007 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. 5018 sayılı Kamu Malî

17

Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde, üst yöneticilerin kamu kaynaklarının

etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye

kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Belgelerin elektronik ortama aktarılması ve arşiv odalarının standartlara uygun hale

getirilmesi, kamu kaynaklarının tasarruflu kullanılmasını sağlayacaktır.

BULGU 18: İdarenin Bilişim Sistemi ve Yönetim Politikasının Standartlara Uygun

Olmaması

Kurumun bilişim sisteminin incelenmesi sonucunda;

-Kurumun bilişim sistemi konusunda bir düzenlemesinin olmadığı,

-Bilişim sistemine zarar verebilecek muhtemel risklerin, düzenli olarak gözden geçirilmediği,

-Risk kütüğü tutulmadığı,

-Risk değerlendirilmesi ile görevli bir birimin bulunmadığı,

-Bilişim sistemi güvenliği (tehditler) konusunda personele yazılı bir bilgi verilmediği,

-Bilişim sisteminin, bağımsız firmalarca incelenmediği,

-Bilişim sistemi personelinin istihdamı, görevi ve eğitimi konusunda, kurumun bir yönergesinin

olmadığı,

-Sistemi kullanan personelde görev değişikliği olduğunda veya işten ayrıldığında, sisteme

erişim haklarının güncellenmesi/iptal edilmesi, anahtar ve kimliklerinin alınması konusunda

yazılı bir düzenleme yapılmadığı,

-Kurumun kullanıcı şifreleriyle ilgili yazılı politikasının olmadığı,

-Sistem odası içerisinde kameranın bulunmadığı,

tespit edilmiştir.


yöneticilerin, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde

edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî

yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kamu İç Kontrol

Standartları Tebliği ile, bilişim sisteminin nasıl olacağı konusunda standartlar ve genel şartlar

belirlenmiştir.

ISO/IEC 27001 ve ISO/IEC 27002 uluslararası standartlarında, bilgi güvenliği kriterleri

belirlenmiştir. Bilgi ve iletişim sistemlerinde bulunan güvenlik zafiyetleri, bu sistemlerin

hizmet dışı kalmasına veya kötüye kullanılmasına, can kaybına, büyük ölçekli ekonomik

zarara, kamu düzeninin bozulmasına veya ulusal güvenliğin ihlaline neden olabilecektir.

18

Standartlara uygun bir bilişim sistemi kurulursa, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen

“Kamu kaynağının verimli kullanılması ve kötüye kullanımının engellenmesi” ilkesi

gerçekleşmiş olacak, bu sayede kurum hizmetlerinin kalitesi artacaktır.

==0

BALIKESİR BURHANİYE BELEDİYESİ - 2018

1-BULGU: İç Kontrolle İlgili Bazı Çalışmalar Yapılmamıştır.

Kurumun iç kontrol sistemi incelendiğinde şu hususlar tespit edilmiştir:

-İdare, analizler yaparak amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyebilecek iç ve dış

riskleri ve tedbirleri belirlememiştir.

-Kurumun misyon ve vizyonu, temel ilkeleri kurum binasının görünür yerlerine asılmamıştır.

-Verilen hizmetler hakkında; hizmet memnuniyeti anketi ve personel memnuniyeti anketi

yapılmamıştır.

-Personelin performansı değerlendirilmemekte, performansı düşük personellerle ilgili eğitim

planları yapılmamaktadır.

-Ön mali kontrol birimi oluşturulmamıştır.

-Tutarı KDV hariç bir milyon lirayı aşan mal-hizmet alımlarında ve üç milyon lirayı aşan

yapım işlerinde, sözleşme imzalanmadan önce sözleşme tasarısı, ön mali kontrol için Mali Hiz.

Birimine gönderilmemektedir.

-Kurum değişikliği, emeklilik, istifa veya başka birimde görevlendirilme gibi nedenlerle,

görevinden ayrılan personel (yarım kalan / takip edilmesi gereken işlerle ilgili) “Son Görev

Raporu” nu (ekleriyle beraber), müdürüne veya üst yöneticiye vermemektedir.

-Bu raporun hazırlanması konusunda personele bir talimat verilmemiştir.

Birimlerin çoğunda;

-Görev tanımları yazılı olarak yapılmamıştır,

-Hassas görevler belirlenmemiştir,

-İş akış şemaları hazırlanmamıştır,

-Görev dağılım cetveli ve

-Birim teşkilat şeması düzenlenmemiştir.


11’inci maddesine göre, üst yöneticiler iç kontrol sisteminin kurulması, yazılı prosedür ve


19












2-BULGU: Temmuz Ayında, Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu Yayımlanmamıştır.

Belediyenin, Temmuz ayında kurumsal mali durum ve beklentilere ilişkin raporu

yayımlamadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 30′ uncu maddesinin 3′ üncü

fıkrasında: “Genel yönetim kapsamındaki idareler bütçelerinin ilk altı aylık uygulama

sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini; Maliye Bakanlığı ise

merkezî yönetim bütçe kanununun ilk altı aylık uygulama sonuçları, finansman durumu, ikinci

altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan malî durumu temmuz ayı içinde

kamuoyuna açıklar.” denilmektedir.

Mali saydamlık ve hesap verilebilirliğin gereği olarak, belediye ilk altı aylık bütçe

uygulama sonuçlarını, ikinci altı aya ilişkin beklenti ve hedefleri ile faaliyetlerini kapsayan

“2018 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu” nu Temmuz ayı içinde ve sonrasında

kamuoyuna açıklamamıştır.

Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu’nun kamuoyuna açıklanmamasıyla, 5018

sayılı Kanunda ifade edilen hesap verebilirlik, malî saydamlık ve kamuoyunu zamanında

bilgilendirme amaçları gerçekleşmemiştir.

3-BULGU Belediye, Elektronik (Dijital) Arşive Geçmemiş ve Arşiv Odalarını Standartlara

Uygun Hale Getirmemiştir.

20

Yapılan fiili denetimde şu hususlar tespit edilmiştir:

1-Belediyenin elektronik (dijital) arşivi yoktur.

2-Arşiv odaları bodrum katta olup,

3-Ana girişte kapı bulunmamaktadır.

4-Alt katta bulunması nedeniyle, sel riski vardır.

5-Yağmur yağdığında içeriye su sızdığı fiili olarak tespit edilmiştir.

6-İmar Müdürlüğüne ait arşiv odasında, yangın tüpleri bulunmamakta, dosyalar

depreme/yangına dayanıksız çelik raflarda muhafaza edilmektedir.

7-Nemli ortam nedeniyle belgeler zarar görmektedir.



ifade edilmektedir.

Ayrıca, personel özlük dosyalarının elektronik ortama taşınmaması, muhtemel yangın

sel vb. durumlardaki belge zayiatlarında, personel özlük işlemlerinin yapılmasında sıkıntıya

sebep olacaktır.



Yönetmelik 19.12.2007 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11’inci maddesinde, üst



edilmektedir. Belgelerin elektronik ortama aktarılması ve arşiv odalarının standartlara uygun

hale getirilmesi, kamu kaynaklarının tasarruflu kullanılmasını sağlayacaktır.

==0

4-BULGU: Muhasebe Yetkilisi Olarak Görevlendirilen Personelin Sertifikası

Bulunmamaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 62 nci maddesinde, Muhasebe

yetkilisi görevini yürütmek üzere atanacakların, “En az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş

olmak ve muhasebe yetkilisi sertifikası almış olmak” şartını taşıması gerektiği, muhasebe

yetkilisi olacak görevlilerin, Maliye Bakanlığınca meslekî konularda eğitime tâbi tutulacağı ve

bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika verileceği, ifade edilmektedir.

21

06.06.2017 tarihinde Muhasebe Yetkilisi olarak görevlendirilen personelin sertifikası

bulunmamaktadır.

Muhasebe Yetkilisi Adaylarının Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Muhasebe Yetkililerinin

Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde, muhasebe

hizmetlerinden birinci derecede sorumlu olanların, görevlerini sertifikalı muhasebe yetkilisi

atanıncaya kadar yürütecekleri ifade edilmiş, ancak bugüne kadar idare sertifikalı muhasebe

yetkilisi ataması yapmamıştır.

==0

5-Bulgu: Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı İstihdam

Edilmemiştir.

Kurumda, Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısının istihdam

edilmediği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60 ıncı maddesinde; malî

hizmetler uzman yardımcısı kadrosuna atanabilmek için gerekli özel yarışma sınavının, Öğrenci

Seçme ve Yerleştirme Merkezi ve Maliye Bakanlığınca yapılacağı, sınavda başarılı olanların,

ÖSYM tarafından başarı sırası ve yaptıkları tercihler dikkate alınarak belirleneceği ve

idarelerde malî hizmetler uzman yardımcısı kadrosuna atanacağı ifade edilmektedir.

5018 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde; üst yöneticilerin, kaynakların etkili, ekonomik

ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının

önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi ve izlenmesinden

sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Mali Hizmetler Biriminin yapması gereken görevler, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi

ve Kontrol Kanunu’nun 60 ıncı maddesinde, 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesinde ve İç

Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslarda tek tek anlatılmıştır. Mali Hizmetler

Birimi bütçe, stratejik plan, performans programı, kesin hesap, mali istatistikler, gelir,

muhasebe, idare faaliyet raporu, taşınır ve taşınmaz mal, yatırım programı, iç kontrol, ön mali

kontrol işleri ile diğer mali işleri yapmak zorundadır.

Norm kadroda, dört adet mali hizmetler uzmanı ve iki adet mali hizmetler uzman

yardımcısı kadrosu bulunmaktadır. Ancak bu kadrolara atama yapılmamıştır.

Mali hizmetler uzmanı veya yardımcısı istihdam edilmesi, mevzuatta bahsedilen mali,

muhasebe, iç kontrol ve ön mali kontrolle ilgili görevlerin zamanında ve doğru bir şekilde

22

yapılmasını sağlayacak, sonuçta hizmetin kalitesi artacak, 5018 sayılı Kanunda bahsedilen

kaynakların etkin kullanılması ve kayıp/kötüye kullanımının önlenmesi gerçekleşecektir.

6-Bulgu: Belediyenin Bilişim Sistemi ve Yönetim Politikası, Standartlara Uygun Değildir.

Kurumun bilişim sistemi incelendiğinde;

-Kullanılan taşınmaz mal yazılımının, nokta yerine virgül kullandığı,

-Taşınmaz rakamlarını toplamanın mümkün olmadığı,

-Telsiz sisteminin analog olduğu,

-Bilgi İşlem Müdürlüğü’nün faaliyet alanını belirleyen yönergenin, ihtiyaçları karşılayamadığı

ve

-bilişim sistemlerine ilişkin tehditleri, bu tehditlerin kuruma yönelik muhtemel etkileri ve bu

tehditlere karşılık risklerin etkisinin nasıl minimize edileceği konusunda bir bilgi içermediği,

-bilişim sistemi güvenliği (tehditler) konusunda, personele yazılı bir bilgi verilmediği,

-risk kütüğü tutulmadığı,

-risk değerlendirilmesi ile görevli bir birimin bulunmadığı,

-bilişim sisteminin, bağımsız firmalarca incelenmediği,

-bilişim sistemi personelinin istihdamı ve eğitimi konusunda, kurumun bir politikasının

bulunmadığı ve

-personelin görevlerinin yazılı olarak belirlenmediği,

-lisanssız/izinsiz programların kullanıldığı (ofis, windows)

-bilgi işlem sorumlusunun, hizmet alımı şeklinde istihdam edildiği,

-yönetici haklarına sahip personelin (ayrıcalıklı kullanıcının), belirli aralıklarla takip

edilmediği,

-ziyaretçilerin (kim oldukları, ne iş yaptıkları, kimi ziyaret ettikleri, giriş ve çıkış saatlerini de

içerecek şekilde) kaydedilmediği, imzalarının alınmadığı ve yanlarına refakatçi verilmediği,

-kurumun bilişim sistemlerine ve uygulama programlarına, mantıksal erişim güvenliğini

sağlayan, bir erişim kontrol politikasının olmadığı,

-personelin kullandığı şifrelerin belirli aralıklarla değiştirilmesini zorunlu kılan düzenlemelerin

olmadığı,

-kullanıcı şifreleriyle ilgili yazılı politikasının bulunmadığı,

-dışarıdan yapılan sisteme giriş denemelerinin yönetime raporlanmadığı,

Sistem odası ile ilgili olarak;

-bodrum katında olması nedeniyle su baskını tehlikesinin bulunduğu,

23

-odaya girişte, kimlik kartı veya elektronik giriş kartının kullanılmadığı,

-odada cihazları koruyan anti-statik döşemenin olmadığı,

-sunucuların deprem tehlikesine karşı, duvara veya tabana sabitlenmediği,

-bir adet klimanın bulunduğu,

-nem oranı yüzde 60’ın altına inmesi durumunda, sistem yöneticisine haber veren alarm, cep

telefonuna mesaj gelmesi veya iklimlendirme sisteminin kurulması gibi bir tedbir alınmadığı,

-otomatik yangın söndürme sisteminin bulunmadığı,

-deprem gibi olağanüstü durumlarda sistemin kesintisiz çalışmasını sağlayan, Felaket Kurtarma

Merkezinin kurulmadığı,

-yedekleme (back-up) ünitesinin, sistem odasında bulunduğu,

-bir adet güvenlik duvarının olduğu,

tespit edilmiştir.







belirlenmiştir.







gerçekleşmiş olacak, bu sayede belediye hizmetlerinin kalitesi artacaktır.

7-BULGU: Belediye Mülkiyetindeki Taşınmaz Malların Fiili Envanteri Tamamlanmamıştır.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin 5 ve 7’nci

maddelerinde, tapuda kayıtlı olan taşınmazların yönetmeliğe ekli Ek-2 numaralı cetvele,

24

maliyet bedeli üzerinden, maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değeri üzerinden, rayiç

değeri belirlenemeyen taşınmazların ise iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı, hükmü vardır.

Geçici madde 1’de ise, taşınmaz mallar maliyet bedeli veya rayiç değerleri üzerinden

kayıtlara alınıncaya kadar, ilgili birim tarafından taşınmazların mevcut kullanım şekilleri esas

alınarak, emlak vergi değeri üzerinden fiili envanterinin tamamlanacağı, yönetmelik eki

cetvelin doldurulacağı, ayrıca bu bilgilerin muhasebe birimine verileceği, muhasebe biriminin

ise, kayıtlı taşınmazların değerini ilgili hesaplardan çıkartıp, fiili envanter bilgileri üzerinden

tekrar ilgili taşınmaz hesaplarına kaydedeceği, ifade edilmektedir. Yönetmeliğe göre, bu

işlemler 31.12.2017 tarihine kadar tamamlanmalıdır.

İdarenin hazırladığı Taşınmaz mal cetvelinde, taşınmazların toplam değeri

240.935.082,92 TL iken, Bilançoda 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve Yerüstü

Düzenleri Hesabı ve 252 Binalar Hesabı toplamı, 263.393.944,93 liradır. 22.458.862,01 lira

fark olması, bazı taşınmazların Taşınmaz Cetveline kaydedilmediği, yani taşınmazların fiili

envanterinin tamamlanmadığı anlamına gelmektedir.

Hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere yürürlüğe konulan 5018 sayılı

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 13’üncü maddesinde, bütçe gelir ve gider

tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlığın

esas olduğu ifade edilmektedir.

Belediyenin taşınmaz malları hakkında tam, doğru ve güvenli bilgi alınabilmesi için,

taşınmazlar mevcut kullanım şekilleri esas alınarak, fiili envanteri tamamlanmalı, Taşınmaz

Cetveline kaydedildikten sonra, muhasebe birimince, mevcut kayıtlar çıkartılarak, envanter

bilgileri taşınmaz hesaplarına kaydedilmelidir.

8-BULGU: Taşınmaz Mallar, 5393 Sayılı Kanuna Aykırı Olarak, Derneklere Tahsis Edilmiştir.

Mülkiyeti belediyeye ait yedi adet taşınmaz, belediye meclis kararıyla derneklere tahsis

edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75 inci maddesinin d bendinde aynen;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve

sorumluluk alanlarına giren konularda; …

d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya

bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya

süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da

25

verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal

edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.” Denilmektedir.

Bu hükme göre belediyeler kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde

kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve

kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Dernekler

kamu kurum ve kuruluşu olmadığı için belediye tarafından tahsis yapılamaz. Kanuna aykırı

olarak gerçekleştirilen taşınmaz tahsisinin iptali gerekmektedir.

NOT: TABLO OLSUN.

DERNEĞİN İSMİNİN BAŞ HARFLERİNİ YAZ.

9-BULGU: Kurumlara Tahsislerde Yönetmelikte Bahsedilen Muhasebe Kayıtları Yapılmamış

ve 25 Yılı Aşan Tahsis Yapılmıştır.

A-Belediye mülkiyetindeki 18 adet taşınmaz mal, kamu kurumlarına tahsis edilmiş

ancak yönetmelikte bahsedilen muhasebe kayıtları yapılmamıştır.

Mahalli idareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin,

189’uncu maddesinde; tahsis edilen arazi ve arsanın kayıtlı değeri üzerinden 250 Arazi ve

Arsalar Hesabına alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedileceği,

193’üncü maddesinde; tahsis edilen binanın kayıtlı değer üzerinden 252 Binalar Hesabına

alacak, 500 Net Değer Hesabına borç kaydedileceği, ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman

tutarı 500 Net Değer Hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç


Belediye, çeşitli kamu kurumlarına arazi, arsa ve bina tahsis etmiş, ancak yukarıda

bahsedilen muhasebe kayıtlarını yapmamıştır. Sonuç olarak, mali tablolar bu haliyle doğru bilgi

vermemektedir.

B-Taşınmaz mal, kamu kurumuna süresiz olarak tahsis edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinde, belediyenin mülkiyetindeki

taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî

idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebileceği veya süresi yirmibeş yılı

geçmemek üzere tahsis edebileceği, ifade edilmektedir.

101-99 ada-parselde bulunan tarla, 05.07.2018 - 2018/195 tarih-sayılı Meclis kararıyla,

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresine süresiz olarak tahsis edilmiştir.

26

Yönetmelikte tahsis en fazla 25 yıl ile sınırlandırılmıştır. Bu nedenle tahsisin iptal edilmesi

gerekmektedir.

10-BULGU: On Adet Taşınmaz Mal, Kamu Kurumları Tarafından Belediyeye Tahsis

Edildiğinde, Yönetmelikte Bahsedilen Muhasebe Kayıtları Yapılmamıştır.

Mahalli idareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin,

189’uncu maddesinde; tahsis edilen arazi ve arsalar, kayıtlı değeri üzerinden 250 Arazi ve

Arsalar Hesabına borç, 500 Net Değer Hesabına alacak kaydedileceği,

193’üncü maddesinde; tahsis edilen binalar kayıtlı değeri üzerinden 252 Binalar Hesabına borç,

500 Net Değer Hesabına alacak kaydedileceği, ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı

500 Net Değer Hesabına borç, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilecveği,

ifade edilmektedir.

Belediyeye çeşitli kamu kurumları tarafından arazi, arsa ve bina tahsis edilmiş, ancak

yukarıda bahsedilen muhasebe kayıtları yapılmamıştır. Sonuç olarak, mali tablolar bu haliyle

doğru bilgi vermemektedir.

11-BULGU:Kiraya Verilen Duran Varlıklar Ilgili Hesaplarda Takip Edilmemektedir.

Belediye tarafından kiraya verilen duran varlıkların, 990 - Kiraya verilen duran varlıklar

hesabı ve 999- Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabında izlenmediği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 476’ncı maddesinde, kiraya

verilen duran varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden 990 - Kiraya verilen duran varlıklar

hesabına borç, 999-Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği, kiraya

verilen duran varlıklardan kira süresi sona erenlerin kayıtlı değerleri üzerinden 990 hesabına

alacak, 999 hesabına borç kaydedileceği, ifade edilmektedir.

Belediye tarafından kiraya verilen taşınmazların ilgili hesaplarda izlenerek, yukarıda

açıklanan yönetmelik hükümlerine uygun işlem yapılması gerekmektedir.

12-BULGU: Belediye, Kira Süresi Biten Taşınmazların Kira Süresini, Taşınmaz Tahliye

Edilmeden ve İhaleye Çıkmadan Uzatmaktadır.

27

Kira sözleşmesi sona eren taşınmazların sözleşmesi, Encümen kararı ile yıl sonuna

kadar uzatılmaktadır.

Belediye mülkiyetinde olup kiraya verilen taşınmazların süresi 31.12.2017 tarihinde

sona erdiğinde, tahliye ve yeniden ihale yapılmayarak, ilgili kiracının talebiyle, Encümen

tarafından sözleşme 31.12.2018 tarihine kadar uzatılmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Kapsam” başlıklı 1'inci maddesinde;

“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve

taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 18'inci maddesine göre, taşınmaz mal alımına,

satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu

hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına

ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek,

Belediye Meclisinin görev ve yetkisindedir.

34'üncü maddede ise;

“Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi

üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.” denilerek, Belediye Encümeninin görev

ve yetkileri sayılmıştır.

5393 sayılı Kanun'un ilgili hükümlerine göre, taşınmazların 3 yıla kadar belediye

encümeni kararıyla ihale edilerek kiraya verilmesi mümkündür. 3 yılı aşan kiralamalarda ise

belediye meclisinin kararı gereklidir. Kira süresi biten taşınmazlar için yeniden kiralama

ihalesine çıkılması gerekmektedir.

2886 sayılı Kanun'un “Ecrimisil ve Tahliye başlıklı” 75'inci maddesinde;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları

ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların,

gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki

yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı

üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve

takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir

zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. ... Kira sözleşmesinin bitim

tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket

edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu

yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.”

denilmektedir.

28

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15'inci maddesinde, 2886 sayılı Devlet İhale

Kanunu'nun 75'inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı

belirtilmektedir.

Kurum mülkiyetindeki taşınmaz malları kiraya verme işleri 2886 sayılı Devlet İhale

Kanunundaki ihale usullerine göre yapılmalı ve sözleşme süresinin bitiminde, yeniden ihaleye

çıkılmalıdır. Kira süresi sonunda işgal devam ederse, sözleşmede aksine hüküm yoksa ecrimisil

alınmalı; işgalin devam etmesi durumunda taşınmazın tahliyesi için ilgili mülki amire talepte

bulunulmalıdır.

13-BULGU: Sözleşme Yükümlülüğünü Yerine Getirmeyen Kiracılar, İhale Yasaklısı

Yapılmamaktadır.

Belediyenin taşınmaz malını kiralayıp da sözleşme hükümlerine uymayan kiracılar

hakkında icra ve tahliye işlemlerinin başlatıldığı, ancak kiracıların ihale yasaklısı yapılmadığı

görülmüştür.

2886 sayılı Kanun'un “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden

olması” başlıklı 62'nci maddesinde;

“Sözleşme yapıldıktan sonra 63'üncü maddede yazılı hükümler dışında müteahhit veya

müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine

uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça

belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye ve

hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek

hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit veya

müşterinin borcuna mahsup edilemez.” denilmiş ve

İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici Yasaklama başlıklı 84 üncü maddesinin üçüncü

fıkrasında da;

“Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme

yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve

şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da,

ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan

yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin

müteahhitlik sicillerine işlenir.” düzenlemesi yapılmıştır.

29

Kira sözleşmesinde belirtilen yükümlülüğünü yerine getirmeyen müşteri (kiracı)

hakkında Kanunun 62'nci maddesine göre kesin teminatın gelir kaydedilmesine karar verilerek

alacaklar için icra yoluna başvurulmaktadır. Ancak eylem taahhüdün sözleşme ve şartname

hükümlerine uygun olarak yerine getirmeme olduğuna göre, 2886 sayılı Kanun'un 84 üncü

maddesinin üçüncü fıkrası hükmünün de uygulanması sağlanmalıdır.

14-BULGU: Kira Bedelinin Alınamadığı Taşınmazlar İçin Tahliye ve İcra İşlemleri

Yapılmamıştır.

(22320, 52414, 34503, 22263, 31208, 111426, 112184, 49860, 65755) sicil numaralı

kiracılar, 2018 ve önceki yıllara ait kira bedellerini ödememişler, ancak belediye sözleşme

hükümleri gereği tahliye ve icra işlemlerine başlamamıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun, “Ecrimisil ve Tahliye başlıklı” 75'inci

maddesinde;











denilmektedir.

Kira bedellerini aylarca ödemeyerek, sözleşme hükümlerine aykırı hareket eden

kiracılar hakkında tahliye ve 2004 sayılı İcra ve İflas kanununa göre icra işlemleri yapılmalıdır.

15-BULGU: Bir Adet Taşınmaz, İhale Yapılmadan Encümen Kararıyla Kiraya Verilmiştir.

Belediye mülkiyetindeki bir adet taşınmazın, ihale yapılmaksızın Encümen kararıyla bir

yıllığına kiraya verildiği tespit edilmiştir.

30

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1 inci maddesinde, genel bütçeye dahil dairelerle

katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa,

mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre

yürütüleceği ifade edilmekte, 35 ve devamı maddelerinde ise, ihale usulleri hakkında bilgi

verilmektedir.

287 ada ve 14 parselde bulunan taşınmaz, 22.05.2018 tarih ve 2018-527 sayılı Encümen

kararıyla bir derneğe bir yıllığına kiraya verilmiştir. Kiracıyla Geçici Kullanım Sözleşmesi

yapılmış ve Tahliye Taahhütnamesi imzalatılmıştır. İhale yapılmadan, Encümen kararıyla ve

geçici kullanım sözleşmesiyle, taşınmazın kiraya verilmesi mümkün değildir.

Yukarıdaki mevzuat gereği, taşınmazın tahliye edilip, ihaleyle kiraya verilmesi uygun

olur.

16-BULGU: Telekomünikasyon Firmalarından Alınması Gereken Geçiş Hakkı Bedeli

Belirlenmemiş ve Herhangi Bir Tahsilat Yapılmamıştır.

Telekomünikasyon firmalarından alınması gereken geçiş hakkı bedeli konusunda,

Belediye Meclisince bir tarifenin belirlenmediği ve herhangi bir tahsilatın yapılmadığı

görülmüştür.

Elektronik haberleşme hizmeti veren firmalar, gerekli şebeke ve altyapıyı kurmak,

bakım ve onarımını yapmak için, belediyenin taşınmazlarını kullanmaktadır. Bu işlerin nasıl

yapılacağı ve nasıl bir bedel alınacağı konusunda, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme

Kanunu’nda düzenlemeler yapılmıştır.

5809 sayılı Kanunun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde:

“... s) Geçiş hakkı: İşletmecilere, elektronik haberleşme hizmeti sunmak için gerekli şebeke ve

alt yapıyı kurmak, kaldırmak, bakım ve onarım yapmak gibi amaçlar ile kamu ve özel mülkiyet

alanlarının altından, üstünden, üzerinden geçmeleri için tanınan hakları,

ş) Geçiş hakkı sağlayıcısı: Geçiş hakkına konu olan kamuya ait ya da kamunun ortak

kullanımında olan taşınmazlar da dahil olmak üzere, taşınmaz sahipleri ve/veya taşınmaz

üzerindeki hak sahiplerini,

... z) İşletmeci: Yetkilendirme çerçevesinde elektronik haberleşme hizmeti sunan ve/veya

elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,” tanımlamaları

yapılmıştır.

31

Yine aynı Kanun'un “Geçiş hakkının kapsamı” başlıklı 22’nci maddesinin birinci

fıkrası:

“Geçiş hakkı; elektronik haberleşme hizmeti vermek amacıyla, her türlü elektronik haberleşme

alt yapısını ve bunların destekleyici ekipmanlarını, kamu ve/veya özel mülkiyete konu

taşınmazların altından, üstünden, üzerinden geçirme ve bu alt yapıyı kurmak, değiştirmek,

sökmek, kontrol, bakım ve onarımlarını sağlamak ve benzeri amaçlarla söz konusu mülkiyet

alanlarını bu Kanun hükümleri çerçevesinde kullanma hakkını kapsar.”

“Anlaşma serbestisi” başlıklı 25’inci maddesi:

“İşletmeci ile geçiş hakkı sağlayıcısı, ilgili mevzuata ve Kurum düzenlemelerine aykırı

olmamak koşulu ile geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu

hükümleri saklı kalmak üzere serbestçe yapabilirler. İşletmeciler, Kurum tarafından istenmesi

halinde yapılan anlaşma ile ekleri ve değişikliklerini, her türlü bilgi, belge ile yazışmaları

Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.” Şeklinde düzenlenmiştir.

Geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların

belirlenmesi amacıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 27.12.2012

tarih 28510 sayılı Resmi Gazete'de Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde

Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin

Yönetmelik yayımlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin “Geçiş hakkına ilişkin anlaşma” başlıklı 8’inci maddesine göre ilgili

firma (işletmeci) ve belediye (geçiş hakkı sağlayıcısı), geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları

serbestçe yapabilirler. Ancak yönetmeliğin 9’uncu maddesi gereği, belediye kendi taşınmazını

kullanan firmadan geçiş hakkı bedelini alırken, yönetmelik ekinde belirtilen üst sınırı aşamaz.

Belediye ilgili yılın Gelir Tarifesini belirlerken, yönetmelik ekindeki üst sınırı dikkate alarak,

“Geçiş hakkı ücreti” ni belirleyecektir. Ancak Belediye Meclisi bugüne kadar geçiş bedelini

belirlememiştir.

İnternet-telefon firmaları, yerin altında / üstünde bir onarım yaparken veya kablo döşerken,

yola, kaldırıma zarar vermektedir. Bozulan, kırılan bu yerlerin tekrar eski haline getirilmesi için

belediye masraf yapmaktadır. Eğer geçiş bedeli belirlenip tahsil edilirse, belediyenin bu gideri

firmalarca finanse edilir.

Bu konunun Sayıştay denetim raporuna alınması üzerine Burhaniye Belediyesi,

Büyükşehir Belediyesi ile resmi yazışma yapmış, Büyükşehir Belediyesi bu konudaki geçiş

bedeli alma yetkisinin kendisine ait olduğunu ifade etmiştir. Oysa, Burhaniye Belediyesi

tasarrufunda olan yerler zarar gördüğünde, buraların tamirini Burhaniye Belediyesi yapması

32

nedeniyle, geçiş bedelini de Burhaniye Belediyesi’nin alması gerekir. Büyükşehir Belediyesinin

ısrar etmesi durumunda, hukuki yollara başvurulmalıdır.

17-BULGU:Asansör Periyodik Kontrol Ücreti Belediye Payı Konusunda Meclis Kararı Yoktur

ve Periyodik Kontrol Ücreti Payı Tahsil Edilmemektedir.

Burhaniye Belediyesi ile Makine Mühendisleri Odası Asansör Kontrol Merkezi

arasında, konusu idare sınırları içerisindeki asansörlerin periyodik bakımının yapılması olan

protokolün, Meclis kararı alınmadan Belediye Başkanı tarafından imzalandığı görülmüştür.

İl sınırları içerisindeki hizmete sunulan asansörlerin tescil ve periyodik kontrolleri, 5393

sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediyelerin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15 nci maddesinin

(s) bendinde yer alan;

“Belediye sınırları içerisinde, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni hangi idare

tarafından verilmiş olursa olsun, hizmete sunulacak olan asansörlerin tescilini yapmak, ilgili

teknik mevzuat çerçevesinde yıllık periyodik kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmiş

muayene kuruluşları aracılığıyla yaptırmak, gerekli hâllerde asansörleri hizmet dışı

bırakmak.” hükmü gereğince belediyelerin yetkisindedir.

Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliğinin “Periyodik Kontrol

Ücreti başlıklı” 20 nci maddesinin 2 nci fıkrasında;

“A tipi muayene kuruluşu, bina sorumlusundan ve/veya asansör yaptırıcısından tahsil

edeceği periyodik kontrol ücretinin azami % 10'unu, protokol yapacağı ilgili idareye aktarır.

Periyodik kontrol ücretinin ilgili idareye aktarılacak kısmı, ilgili idarenin karar organı

tarafından belirlenir ve taraflar arasında imzalanacak protokolde yer alır.” Denilmektedir.

Yönetmelik hükmüne göre, söz konusu A tipi muayene kuruluşunun tahsil edeceği

periyodik kontrol ücretinin azami %10 payı, idarenin karar organı tarafından belirlenecektir. Bu

oranın %10 ve daha altı belirlenmesi kararı Belediye Meclisine bırakılmıştır.

Belediye Meclis Kararı alınmadan ilgili kurum ile 04.01.2018 tarihinde protokol

yapılarak Belediye Başkanı tarafından imzalanmıştır. Protokolün 7 nci maddesinde, bina

yöneticisinden alınacak periyodik kontrol hizmet bedeli belirlenmiş ve bu bedelin % 10-unun

belediyeye aktarılacağı ifade edilmiştir. Ancak 2018 yılı içerisinde belediyeye herhangi bir

bedel aktarılmamıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükmü gereğince, söz konusu protokolün yapılabilmesi için

Belediye Meclis Kararı gerekmekte olup, Meclis Kararı olmaksızın yapılan protokol

33

geçersizdir. Bu nedenle A tipi muayene kuruluşunun tahsil edeceği periyodik kontrol ücretinin

azami %10'una kadar idareye aktarılacak bir tutar belirlenerek Belediye Meclis Kararı alınmalı,

bu karara istinaden protokol yapılmalı ve idare payının tahsili takip edilmelidir.

18-BULGU: Taşınır Mal Işlemlerinde Mevzuatın Öngördüğü Çalışmalar Yapılmamıştır

Taşınır mallarla ilgili olarak şu hususlar tespit edilmiştir:

-Belediyede ambar uygulaması yoktur. Sonuçta Taşınır Yönetmeliği’nin uygulanmasında

sıkıntılar yaşanmaktadır.

-Ambar olmadığı için, önceki ve sonraki taşınır kayıt yetkilileri arasında, Ambar Devir ve

Teslim Tutanağı (örnek: 11) düzenlenmemekte ve bu nedenle bir ihtilaf durumunda

sorumlunun tespiti mümkün olmamaktadır.

-Birimlerde, taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol yetkilileri görevlendirilmemiştir.

-Yönetmelik hükmüne aykırı olarak, Mali Hizmetler Müdürüne bağlı olmayan bir personel,

Taşınır Konsolide Görevlisi olarak belirlenmiş ve yazılı görevlendirme yapılmamıştır.

-Belediyede hizmet verilen odalarda, odaya tahsis edilen taşınırları gösteren Dayanıklı

Taşınırlar Listesi (örnek-8) bulunmamaktadır.

-Tüketim malzemesi çıkış kayıtları üç ayda bir yapılması gerekirken, malzeme alımında, 150

hesabına, hem giriş, hem çıkış yapılmaktadır.

-2018 yılı sonunda taşınır mallar sayılmamıştır.

-Demirbaşlar personele teslim edilirken Taşınır Teslim Belgesi düzenlenmemekte, birimdeki

bütün demirbaşlar, müdürün üzerinde görünmektedir. İleride demirbaşlarla ilgili bir sorun

çıktığında sorumluyu tespit edememe riski vardır.

-Çeşitli işlerde kullanmak için kum malzemesinin alımında ve bütçenin temsil ve tanıtma

giderleri tertibinden makam için yiyecek ve içeceklerin alımında, Taşınır İşlem Fişi

düzenlenmektedir. (ör. yev: 1155, 1208)

-Kişilere ve muhtarlıklara sandalye, tekerlekli sandalye, bisiklet, oturma tezgahı gibi

malzemeler hibe edilirken, 257 ve 299 Amortisman Hesaplarına kayıt yapılmamıştır. (yev:

14485, 14484, 14473, 14472, 14471, 2094)

NOT: YEVMİYE NUMARALARINI RAPORDAN ÇIKART.

18.01.2007 tarih ve 26407 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Taşınır Mal

Yönetmeliği’nin;

34

5’inci maddesinde, harcama yetkilileri taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka

uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından, kontrolünden, kayıtlarının bu Yönetmelikte

belirtilen esas ve usullere göre saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını sağlamaktan sorumlu

olduğu, taşınır kayıtlarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tutulması ve taşınır mal

yönetim hesabının hazırlanması sorumluluğunu, taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol

yetkilileri aracılığıyla yerine getireceği,

6’ncı maddesinde, Taşınır kayıt yetkilisi ve Taşınır kontrol yetkilisinin, harcama

yetkililerince, gerekli bilgi ve niteliklere sahip personel arasından görevlendirileceği ve Taşınır

kontrol yetkilisi ile Taşınır kayıt yetkilisi görevinin aynı kişide birleşemeyeceği,

23’üncü maddesinde, taşınırların; oda, büro, bölüm, geçit, salon, atölye, garaj ve servis

gibi ortak kullanım alanlarına Dayanıklı Taşınırlar Listesi düzenlenmek ve istek yapan birim

yetkilisinin ve/veya varsa ortak kullanım alanı sorumlusunun imzası alınmak suretiyle

verileceği,

30’uncu maddesinde, kullanılmış tüketim malzemelerinin taşınır II nci düzey detay

kodu bazında düzenlenen onaylı bir listesinin, en fazla üç ayda bir, ilgili dönemin son iş günü

mesai bitimine kadar muhasebe birimine gönderileceği,

10/1-a maddesinde, satın alındığı andan itibaren tüketimi yapılan su, doğalgaz, kum,

çakıl, bahçe toprağı, bahçe gübresi için ve bütçenin temsil ve tanıtma giderleri tertibinden

makam için alınan yiyecek ve içecekler için, Taşınır İşlem Fişinin düzenlenmeyeceği,

10/1-b maddesinde, demirbaş, makine ve cihazların kamu görevlilerinin kullanımına

verilmesinde 6/A örnek numaralı Taşınır Teslim Belgesinin düzenleneceği,

32’nci maddesinde, taşınır kayıt yetkililerinin görevlerinden ayrılmalarında, yıl

sonlarında ve harcama yetkilisinin gerekli gördüğü durum ve zamanlarda taşınır sayımı

yapılacağı, ifade edilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 203’nci maddesinde ise,

amortismana tabi tutulduktan sonra her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılan maddi

duran varlık tutarlarının ayrılan amortisman tutarı 257 Birikmiş amortismanlar hesabına borç,

ilgili hesaplara alacak kaydedileceği hükmü vardır.

Yönetmeliklerde bahsedilen işlemlerin yapılması, taşınır malların ekonomik

kullanılmasını, takip ve kontrolünü mümkün kılacaktır.

==0

BULGU: Kurumda Meydana Gelen Nakit Hareketleri, Kasa Hesabında Takip

Edilmemektedir.

35

Kurumun yıl sonu mizanına ilişkin olarak yapılan incelemede nakit hareketlerinin Kasa

Hesabı ile ilişkilendirilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 100-Kasa Hesabına ilişkin 49’uncu

maddesinde;

“(1) Bu hesap, muhasebe birimleri veznelerince kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal

paraların alınması, verilmesi ve saklanmasına ilişkin işlemlerin izlenmesi için kullanılır.“


Mezkur Yönetmeliğin 50 ve 51’inci maddelerinde bu hesaba kayıtların nasıl yapılacağı

da ayrıntılı olarak hüküm altına alınmıştır.

Belediyede hizmet binasında tahsilat vezneleri bulunmakta olup, bu veznelerce tahsil

edilen paralar gün sonunda banka hesabına yatırılmaktadır. Ancak bu nakit paraların kaydı için

kasa hesabı kullanılmamaktadır. Dolayısıyla veznelerce tahsil edilen paraların

muhasebeleştirilmesinde önce Kasa hesabının borcuna, bankaya aktarıldıktan sonra da kasa

hesabının alacağına kaydedilmesi gerekmektedir.

Vezneye yatan paraların 100 Kasa Hesabında izlenmemesi, nakit hareketlerinin mali

tablolarda tam olarak görülmesine engel olmaktadır.

==0

BULGU: Takipli Alacakların Tahsil Oranı Çok Düşüktür.

Kurumun takipli alacaklarına ilişkin yapılan incelemede, 121 Gelirlerden Takipli

Alacaklar hesabında kayıtlı tutarların tahsilinde güçlük yaşandığı ve tahsil oranının çok düşük

kaldığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar

Hesabı başlıklı 89’uncu maddesinde;

“Bu hesap, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen faaliyet alacaklarından takibe alınan

tutarlar ile bunlardan yapılan tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır.”

Hükmüne yer verilmiş olup izleyen maddelerinde ise bu hesaba yapılacak kayıtlar

detaylı şekilde açıklanmıştır.

Yıl sonu mizanı kayıtları esas alındığında hesaba kayıtlı toplam borç tutarı

21.872.408,00 TL iken yapılan tahsilat tutarı 2.865.637,77 TL dir. 2018 yılı içerisinde tahsil

edilemeyen toplam takipli alacak tutarı 19.006.790,23 TL olarak gerçekleşmiş olup, bu tutar

toplam bütçe giderlerinin yaklaşık %34’üne tekabül etmektedir.


yöneticinin, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde

edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden

36

sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Bu nedenle, kurumun takipli alacaklarını tahsil etmeye dönük çalışmalarını

hızlandırması gerekmektedir.

==0

BULGU: Bütçe Emanetlerinde Yer Alan Tutarlar, Zamanaşımı Dolayısıyla

Bütçeye Gelir Kaydedilmemiştir.

Kurumun yıl sonu mizan tablosunun incelenmesi neticesinde 320 Bütçe Emanetleri

hesabında yer alan tutarlardan beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen tutarların gelir

kaydının yapılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "Ödenemeyen giderler ve

bütçeleştirilmiş borçlar" başlıklı 34 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında;

"Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak

emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir. Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı

malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar

bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir” Hükmü

yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 248’inci maddesinde, 320-Bütçe

Emanetleri Hesabı'nın mali yıl içerisinde veya sonunda ödeme emri belgesine bağlandığı halde,

nakit yetersizliği veya diğer sebeplerle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için

kullanılacağı düzenlenmiştir.

İlgili Yönetmeliğin 249’uncu maddesinde bu hesaba ilişkin işlemler açıklanmıştır.

"Hesabın işleyişi" başlıklı 250’nci maddesinde, zamanaşımına uğraması nedeniyle gelir

kaydedilmesi gereken tutarların, 320-Bütçe Emanetleri Hesabına borç, 600-Gelirler Hesabına

alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak

kaydedileceği belirtilmiştir.

Ancak söz konusu hükümlere uyulmaması sonucunda 320-Bütçe Emanetleri

Hesabından zaman aşımına uğramış toplam 33.390,40 TL'nin hala bu hesapta görünmesi mali

tablolarda hataya sebep olmaktadır.

==0

BULGU: Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetveli Hazırlanmamıştır.

NOT: Bütçe denk ise, kurum borçlanma yapmayacaksa, bu cetvel hazırlanmaz.

37

Kurumun, 2018 yılına ilişkin Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetvelini

hazırlamadığı görülmüştür.

Bütçenin gelir bütçesine göre denk hazırlanması esastır. Ancak bütçe denkliği her

zaman sağlanamamaktadır. Borçlanma yoluyla elde edilen gelirler bütçede görülmediği için

belediyelerin mevcut borç ödemelerinin takibi ve yeni borçlanmalarının izlenmesi amacıyla,

Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetveli hazırlanmaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 20'nci maddesinde;

“Finansmanın ekonomik sınıflandırması

(1) Bütçenin hazırlanmasında;

a) Bütçe açığı ortaya çıkar ise ve bu açık borçlanma yoluyla kapatılacaksa

yapılacak borçlanma tutarı,

b) Bütçe açığı ortaya çıkar ise ve bu açık önceki yıldan nakit devri yoluyla

kapatılacaksa devreden nakit tutarı,

c) Bütçe fazlası ortaya çıkar ise, bu fazlanın nasıl değerlendirileceği,

ç) Alınan borçların anapara ödemeleri,

“Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetveli’nde” (Örnek-16) gösterilir.

(2) Alınan borçlar ile bu borçların anapara ödemeleri gelir ve gider bütçelerinde

gösterilmez. Alınan borçların faiz tutarları gider bütçesinin faiz giderleri tertibinden ödenir.”

Hükmü vardır. Bu Cetvelin yeni yapılacak borçlanmalarla birlikte o yıl içerisinde

ödenecek borç anapara ödemelerini de gösterecek şekilde hazırlanması gerekmektedir. Bu

sayede belediyenin borç yapısı daha anlaşılır olacaktır.

==0

TUNCELİ BELEDİYESİ – 2017

BULGU 1: Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmaz Mallar İçin Düzenlenen Taşınmaz İcmal

Cetvelinin, Yönetmelikte Bahsedilen Forma Uygun Olmaması.

Tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar için düzenlenen Taşınmaz İcmal Cetvelinin, Kamu

İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te bahsedilen forma uygun olmadığı

görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 44'üncü maddesinde kamu

idarelerinin taşınmazlarının kaydına ilişkin usul ve esasların çıkarılacak yönetmelik ile

belirleneceği belirtilmiştir.

Buna istinaden 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Kamu İdarelerine Ait

Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır. Yönetmeliğin Kayıt Şekli başlıklı 7'nci

maddesinde:

38

(1) Kamu idareleri;

a) Tapu kütüğünde adlarına tescilli olan ve Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 2’deki ‘Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar Formu’nda,

b) (Değişik: 3/6/2014-2014/6455 K.) Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan ve Ek 1’deki Kayıt

Planının “Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazlardan

sadece ekonomik olarak değerlendirmeye konu olanlar ile kamusal ihtiyaçlarda kullanılanların

kaydını Ek 3’teki Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu’nda,

c) Ek 1’deki Kayıt Planının “Orta Malları” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek

4’teki ‘Orta Malları Formu’nda,

ç) Ek 1’deki Kayıt Planının “Genel Hizmet Alanları” başlığı altında yer alan taşınmazların

kaydını Ek 5’teki ‘Genel Hizmet Alanları Formu’nda,

d) Tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu idarelerinin yönetiminde

olmakla birlikte irtifak hakkı tesisi, tahsis, kiralama, kullanma izni verilmesi gibi yollarla

kullanım hakkı kendilerine verilen taşınmazların kaydını Ek 6’daki “Sınırlı Aynî Haklar ile

Kişisel Haklar ve Tahsis Formu’nda”,

yer alan bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya deftere yazarak kaydını tutarlar.

(2) Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu

formlar taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilir. Mali

hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek bu Yönetmeliğin ekinde (Ek 7) bulunan

örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.

(3) İcmal cetvellerinde, kayıt planında belirtilen unsurların her biri için bir satır ayrılır ve bu

taşınmazlara ilişkin adet, yüzölçüm ve değer toplamları belirtilir.”

hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlere göre, belediye taşınmazlarının söz konusu yönetmelik eki Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar Formu’nda, Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu’nda, Orta Malları

Formu’nda, Genel Hizmet Alanları Formu’nda, Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis

Formu’nda yer alan bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya deftere yazarak kaydının

tutulması ve bu formların esas alınarak taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması

gerekmektedir.

Ancak yönetmelikte bahsedilen bu işlemler yapılmamıştır. Taşınmaz malların yönetmelik

ekindeki forma uygun olarak kaydedilmesi gerekmektedir.

BULGU 2: Belediyeye Ait Taşınmazların Değer Tespitinin Yapılmaması ve Muhasebe

Kayıtlarına Alınmaması.

39

Belediye adına tapuda kayıtlı olan 460 adet taşınmazın değer tespitinin yapılmadığı ve ilgili

muhasebe hesaplarına kaydedilmediği görülmüştür.

02.10.2006 tarih ve 26307 sayı ile yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına

İlişkin Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde, tapuda kayıtlı

olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden veya bu bedel belirlenemiyorsa rayiç değer

üzerinden kayda alınması gerektiği, rayiç bedeli belirlenemiyorsa iz bedeli üzerinden kayıtlara

alınacağı ifade edilmiştir.

Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinde ise;

(1) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre maliyet bedeli veya rayiç değerleri

üzerinden muhasebe kayıtlarına alınması gereken taşınmazlar bu değerler üzerinden kayıtlara

alınıncaya kadar emlak vergi değerleri üzerinden ve aşağıdaki şekilde kayıtlara alınır:

a) Taşınmazların fiili envanteri emlak vergi değerleri üzerinden kayıt ve kontrol işlemleriyle

görevli birimlerince, mevcut kullanım şekilleri esas alınarak en geç 30/9/2014 tarihine kadar

tamamlanır ve bu Yönetmelik ekinde yer alan formlara ve icmal cetvellerine kaydedilir.

b) Fiili envanteri yapılan taşınmazlara ait bilgiler muhasebe kayıtları yapılmak üzere ilgili

muhasebe birimlerine verilir. Muhasebe birimleri, kayıtlı taşınmazları ilgili hesaplardan

1/10/2014 tarihi itibarıyla çıkarır ve aynı tarihte fiili envanter bilgileri üzerinden muhasebe

kayıtlarını yapar.

(2) Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre yapılması gereken işlemler 31/12/2017 tarihine kadar

tamamlanır.” denilmektedir.

Buna göre; taşınmazlar, maliyet bedeli veya rayiç değerleri üzerinden muhasebe kayıtlarına

alınıncaya kadar, emlak vergi değerleri üzerinden kayıtlara alınacaktır. Taşınmaz malların fiili

envanteri yapılınca, ilgili hesaplardaki tutarlar (250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve

Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252 Binalar Hesabındaki tutarlar) çıkartılıp, fiili envanter bilgileri

üzerinden 250, 251, 252 hesaplarına kaydedilir ve bu işlemler, 31/12/2017 tarihine kadar

tamamlanacaktır. Ancak bahsedilen bu işlemler yapılmamıştır.

Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazların değer tespitinin Kamu İdarelerine Ait

Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğe uygun olarak yapılması ve değerlerinin ilgili

muhasebe hesaplarına kaydedilmesi sağlanmalıdır.

BULGU 3: Kira Sözleşmesi Biten Taşınmazların Sözleşmesinin, Meclis Kararı ile Her Yıl

Uzatılması.

Kiraya verilen taşınmaz malların sözleşmesi bittiği halde, Meclis ve/veya Encümen

kararı ile sözleşme uzatılmaktadır. Bu şekilde süresi uzatılan taşınmaz sayısı 166 adet olup, bu

uygulama alışkanlık haline gelmiştir.

40

02.10.2017 gün 2017/85 sayılı son meclis kararında, sözleşmeyi uzatma gerekçesi

olarak; ilin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, esnafın ve belediyenin ekonomik durumu ve

OHAL gösterilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde;

“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi

ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;

“Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinde;

“Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya

tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına;

üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı

aynî hak tesisine karar vermek.” ,

“Belediye Encümeninin Görev ve Yetkileri” başlıklı 34’üncü maddesinde;


üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.” hükümleri bulunmaktadır.

5393 sayılı Kanun’un ilgili hükümlerine göre, taşınmazların 3 yıla kadar belediye




2886 sayılı Kanun’un “Ecrimisil ve Tahliye başlıklı” 75’inci maddesinde;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve

Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların,





zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. … Kira sözleşmesinin bitim




denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale

Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı

41

belirtilmektedir. Buna göre kurum taşınmazları hakkında da 2886 sayılı Kanunun 75’inci

maddesi uygulanmalıdır.

Söz konusu mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; kanun koyucu, Belediye

taşınmazlarının bu kanuna göre kiraya verilmesi gerektiği noktasında iradesini ortaya

koymuştur. Bu itibarla Kurum mülkiyetindeki taşınmaz malları kiraya verme işleri 2886 sayılı

Devlet İhale Kanunundaki ihale usullerine göre yapılmalı ve sözleşme süresinin bitiminde aynı

taşınmaz malın kiraya verilebilmesi için yeniden 2886 sayılı Kanundaki belirtilen usullerden

biriyle ihaleye çıkılmalıdır. Kira süresi sonunda işgal devam ederse, sözleşmede aksine hüküm

yoksa ecrimisil alınmalı; işgalin devam etmesi durumunda taşınmazın tahliyesi için ilgili mülki

amire talepte bulunulmalıdır.

İlgili mevzuat gereği, sözleşme sonunda taşınmaz mallar tahliye edilerek, tekrar ihaleye

çıkılması gerekir. Bu sayede rekabet oluşacağından, kamu kaynağı daha ekonomik kullanılmış

olacaktır.

BULGU 4: Mülkiyeti Belediyeye Ait İki Adet Taşınmazın, Belediye Meclisi Kararıyla

Derneklere Süresiz Olarak Tahsis Edilmesi.

Mülkiyeti belediyeye ait iki adet taşınmazın, Belediye Meclisi kararıyla derneklere

süresiz olarak tahsis edildiği görülmüştür.








edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.

Kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya

tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.” Denilmektedir.



kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir.

Kızılay Derneği ve İlim Yayma Cemiyeti kamu kurum ve kuruluşu olmadığı için

belediye tarafından tahsis yapılamaz. Kanuna aykırı olarak gerçekleştirilen taşınmaz tahsisinin

iptali gerekmektedir.

42

Tablo: 3 Tahsis Edilen Taşınmaz Mallar

Taşınmazın Adresi Derneğin Adı Meclis Kararı

(Gün-Sayı)

Moğultay Mah. Eski

Belediye İşhanı A Blok

Kat:2 No:206

Türk Kızılay Derneği

Tunceli Şubesi

05.04.2017 ve

2017/28

Moğultay Mah. Belediye

Sk. Eski Hizmet Binası

Kat:2 No:2

İlim Yayma Cemiyeti

Tunceli Şubesi

05.04.2017 ve

2017/29

BULGU 5: İlk Madde ve Malzeme Hesabı, Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, Taşıtlar

Hesabı ile Demirbaşlar Hesabının “Sonraki seneye devir” Rakamlarının, Taşınır Mal

Cetveli ile Bilançoda Farklı Olması.

2017 Taşınır Cetvelinde kayıtlı, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı, 253 Tesis, Makine

ve Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar Hesabı ve 255 Demirbaşlar Hesabının “Sonraki seneye devir”

rakamları ile aynı hesapların bilançodaki tutarları uyumlu değildir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunun 50’nci maddesinde; “Bir

ekonomik değer yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu

edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilir. Bütün malî işlemlerin

muhasebeleştirilmesi ve her muhasebe kaydının belgeye dayanması şarttır.” denilmektedir.

Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere taşınırların, Taşınır Kesin Hesap Cetvelindeki

tutarları ile bilançodaki tutarları birbirini tutmamaktadır. Bunun da kullanılan malzemelerin

muhasebe kaydının yapılmaması ve satın alınan ve muhasebeye intikal eden taşınırların taşınır

kayıtlarının yapılmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Belediyenin aynı konudaki iki tablosunun farklı veri üretmesi, mali tablolara olan

güveni yok edecektir.

Tablo 4: 150, 253, 254 ve 255 Hesaplarının Bilanço ve Taşınır Hesabındaki Bakiyeleri

Hesaplar Gelecek Yıla Devreden Tutar

Bilanço Taşınır Hesabı

150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 769.324,70 768.876,30

253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı 4.288.495,66 4.294.235,74

43

254 Taşıtlar Hesabı 5.272.079,36 5.288.079,36

255 Demirbaşlar Hesabı 966.977,14 970.039,91

BULGU 6: Bazı Yatırım Harcamalarında, Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının

Kullanılmaması.

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nda izlenmesi gereken tutarların bu hesapta

takip edilmeyip, doğrudan ilgili maddi duran varlık hesabına alındığı görülmüştür.

Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nın niteliğinin açıklandığı Mahalli İdareler Bütçe

ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 204 üncü maddesine göre bu hesap, yapımı süren maddi duran

varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin; geçici ve kesin

kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece

onaylandığı tarihte, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği

tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılır.

Aynı Yönetmelik’in 205 inci maddesinde adı geçen hesabın işleyişi açıklanmış ve

tamamlanıp geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarların bu hesaba alacak, ilgili maddi duran

varlık hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Kurum tarafından yılı içerisinde geçici kabulü yapılmayan 3 farklı yapım işine ait belge

ve kayıtlar incelendiğinde, geçici kabul işlemi yapılıncaya kadar 258- Yapılmakta Olan

Yatırımlar Hesabı’nda izlenmesi gereken 936.645,00- TL’nin doğrudan ilgili maddi duran

varlık hesabında izlendiği ve neticede cari yılda devam etmekte olan yatırımların mali tablolara

hatalı bir biçimde yansıtıldığı görülmüştür.

Yapılmakta olan yatırımların, geçici kabulü yapılıncaya kadar 258 No'lu Hesap'ta

izlenmesi gerekmektedir.

Mali tablolarda 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı toplam 936.645,00-TL daha az,

630 Giderler Hesabı daha fazla görünmektedir.

BULGU 7: Bilgisayar Programı Bedelleri Ödenmesinde Haklar Hesabının

Kullanılmaması.

Maddi olmayan duran varlıklarla (bilgisayar yazılımları) ilgili olarak, ekonomik değer

taşıyan harcamalar 260 Haklar Hesabında izlenmesi gerekirken doğrudan giderleştirilmiştir.

Belediye hizmetlerinde kullanılması için imar, kadastro, şehir planlama ve harita

yazılımları alınmıştır. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 210’uncu maddesi

gereğince; bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve

yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların

260 Haklar Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

44

10 Ocak 2008 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Genel Yönetim Muhasebe

Yönetmeliği Genel Tebliği (Sayı: 1)’nin “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları”

başlıklı 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasında, tutarına bakılmaksızın maddi olmayan duran

varlıklar için amortisman oranı % 100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle maliyet bedeli

bu tutarlara kadar olan duran varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen amorti

edilecektir.

Yukarıda yer alan mevzuat düzenlemesindeki amaç, maddi olmayan duran varlıklar için

yapılan harcamaların giderleştirilmesi ama aynı zamanda bilançoda da görülmesinin

sağlanmasıdır. Yapılan uygulamada Belediye tarafından alınan bilgisayar yazılımları

giderleştirilmiş (630 Giderler Hesabı kullanılmış), ancak 260 Haklar Hesabı ve 268 Birikmiş

Amortismanlar Hesabı kullanılmamıştır. Sonuçta bilançoda 260 ve 268 hesapları, toplam

49.259,10- TL eksik yer almaktadır.

BULGU 8: Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının Kullanılmaması.

Kurum mülkiyetindeki duran varlıklar kiraya verildiği halde, 990 Kiraya Verilen Duran

Varlıklar Hesabının ve 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabının kullanılmadığı tespit

edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 11.09.2011 tarih 28051 nolu

Resmi Gazete ile yapılan değişiklik ile eklenen 410/B maddesinde, kiraya verilen duran

varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabına borç, 999

Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmektedir. Bu hesap,

kiraya verilen taşınmazların takibini kolaylaştırmakta ve bilgi vermektedir. Bu nedenle

Yönetmelik gereği bu hesapların kullanılması gerekmektedir.

BULGU 9: Yıllara Sari Harcama Sözleşmesi Yapıldığı Halde, Gider Taahhütleri ve Gider

Taahhütleri Karşılığı Hesabının Kullanılmaması.

İdarenin, yaptığı sözleşmeyle yıllara sari bir ödeme taahhüdünde bulunduğu halde, 920-

Gider Taahhütleri Hesabı ve 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı kullanmadığı tespit

edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 406, 407 ve 408 inci maddelerine

göre;

-İhale dosyası ilk hakedişle birlikte muhasebe birimine verilir. Muhasebe birimince bu

sözleşmelere dayanılarak taahhüt tutarı, taahhüt kartına yazılır ve gider taahhütleri hesabına

kaydedilir.

-Gerek bir mali yıl içinde, gerekse ertesi yıl veya yıllara geçerli olarak yapılan sözleşmelere

dayanılarak girişilen taahhütler, bunlara yapılan ilaveler ve fiyat farkı tutarları ile taahhüdün

45

yerine getirilmesi dolayısıyla nakden veya mahsuben yapılan hakediş ödemeleri ve bu

ödemelerden yapılan kesintiler, taahhüt tutarından yapılan eksiltmeler, kısmen veya tamamen

bozulan sözleşmelere ilişkin taahhütler ve diğer bilgiler “Taahhüt Kartı”na (Örnek: 67)

kaydedilir.

-Gider taahhütleri hesabı, tahakkuk birimleri itibarıyla tutulur ve taahhüt tutarları, bu hesaba

katma değer vergisi hariç tutarlar üzerinden kaydedilir. Bu hesapta yer alan taahhütler, bütçe

hazırlanması sırasında dikkate alınır.

-Girişilen taahhüt tutarları ile bunlara ilave edilen her türlü taahhüt artışı 920 Gider Taahhütleri

Hesabına borç, 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabına alacak kaydedilir.

Sonuç olarak mal, hizmet alımı veya yapım işiyle ilgili olarak yıllara sari bir sözleşme

imzalamışsa, 920 ve 921 hesaplarının ve Taahhüt Kartı’nın kullanılması gerekmektedir.

BULGU 10: İşletme Hakkının Devri Niteliğindeki Kiralamalarda, Katma Değer

Vergisinin Tahakkuk Ettirilmemesi.

İşletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalarda, tahakkuk kayıtları yapılırken KDV

eklenmediği tespit edilmiştir.

3065 Sayılı KDV Kanununun; 1’inci maddesinin birinci fıkrası ile, ticari, sınai, zirai,

serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetler, aynı maddenin üçüncü fıkrasının f

bendi ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların

kiralanması işlemleri KDV’ye tabi tutulmuş; 17’inci maddesinin dördüncü fıkrasının d bendi ile

de iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisna

edilmiştir.

Buna göre, belediyelerin iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerinin

kiralanması işlemi KDV’den istisna edilmişken, GVK’nın 70’inci maddesinde sayılı haklar

arasında yer alan işletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalar, KDV’ye tabi bulunmaktadır.

Dolayısıyla belediyenin işletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalarda, % 18

oranında KDV tahakkuk ettirmesi gerekmektedir.

Bazı gayrimenkul kiralamalarında, işletme hakkının devri niteliğinde olup olmama

konusu, Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan birçok özelgede açıklanmıştır. Buna göre

belediyeler tarafından kiraya verilen otopark, çay bahçesi, büfe, wc, restoran, halı saha vb. gibi

yerlerin kiralanması, işletme hakkının devri niteliğinde değerlendirilmiştir.

Wc, otopark, hamam gibi işletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalarda, ihaleye

KDV’siz rakam üzerinden çıkılıp, tahsilat aşamasında KDV’nin ilave edilmesi gerekmektedir.

46

Tablo: 5 Kira Tahakkuku Yapılırken KDV Eklenmeyen Tesisler

Taşınmazın Adresi Encümen Kararı

(Gün-Sayı)

Aylık Kira

Bedeli

Ali Baba Mah Otobüs

Terminali WC

11.05.2017-70 170,00

Moğultay Mahallesi

Ovacık yolu üzeri WC

27.01.2016-12 120,00

Alibaba Mah Dere Sk

No:1 Otopark

(İlhan Sarı)

25.05.2016-12 940,00

Moğultay Mah Ata Sk

Otopark (Uğur Biçkin)

14.12.2016-162 1.011,00

Atatürk Mah Muhlis

Akarsu Cd Otopark ve

Oto yıkama yeri (Ali

H. Ağırkaya)

30.10.2014-194 690,00

Alibaba Mah Dere Sk

Hamam (Özgür

Tütmez)

09.03.2016-30 643,00

BULGU 11: 3213 Sayılı Maden Kanunu, 5686 Sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal

Mineralli Sular Kanunu ile 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu Gereği Alınması

Gereken Belediye Payının, İlgili Kurumlardan Talep ve Takibinin Yapılmaması.

3213 sayılı Maden Kanunu, 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular

Kanunu ile 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği alınması gereken belediye payının,

ilgili kurumlardan talep ve takibinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun 10 uncu

maddesinde;

“... e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi

hasılatının % 1’i tutarında idare payı, her yıl Haziran ayı sonuna kadar idareye ödenir. Tahsil

47

edilen tutarın beşte biri, idare tarafından, kaynağın bulunduğu belediye veya köy tüzel

kişiliğine bir ay içerisinde ödenir”

3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7 nci maddesinde;

“(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat

sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından verilir.

Bu ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümlerine göre

belediyelerin tahsil ettiği işyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından tahsil edilir. Bu

bedelin % 50’si ruhsatın bulunduğu bölgeyle sınırlı olarak altyapı yatırımlarında kullanılmak

üzere, doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına aktarılır.

Bu alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması durumunda tahsil edilen harcın %

50’si ilgili belediyenin hesabına aktarılır”

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun mükerrer 97 nci maddesinde;

“Müze giriş ücretleri ile madenlerden belediyelere pay:

(Ek: 4/12/1985-3239/126 md.)

a) Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan sınırları

içinde gerçek ve tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5'i belediye

payı olarak ayrılır.

Belediye payı olarak ayrılan miktarın, tahsilini takip eden ayın 15 inci günü akşamına

kadar müzenin bulunduğu yer (27.6.1984 gün ve 3030 sayılı Kanunun uygulandığı şehirde

Büyük Şehir Belediyelerine) belediyesine ödenmesi mecburidir.

Büyük Şehir Belediyelerince tahsil edilen payın yüzde 75'i İçişleri Bakanlığınca

bildirilecek son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre nüfusları oranında ilgili ilçe

belediyelerine dağıtılır.

b) (Değişik: 26/5/2004-5177/33 md.) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde

faaliyet gösteren maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde

yer alan paylara ilaveten yıllık satış tutarının % 0,2'si nispetinde belediye payı ayrılır.

Bu pay, Devlet hakkının Hazineye ödenmesi sırasında ruhsat sahibi tarafından ilgili

belediyeye ödenir” Denilmektedir.

Belediye mücavir alanı içerisinde, muhtelif jeotermal ve maden üretim tesisleri

bulunmaktadır. Bu firmalar işyeri açma ruhsat harcı ile her yıl idare payını Defterdarlık ile

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğüne ödemektedir. Ödenen

tutarların bir kısmı belediye payı olarak, ilgili kurum tarafından belediyeye ödenmesi

gerekmektedir.

48

Belediye mücavir alanı içerisinde faaliyette bulunan maden ve jeotermal firmalarının

tespiti ve belediyeye ödenmesi gereken payların istenmesi için ilgili kurumlara (Defterdarlık,

Enerji Bakanlığı ve İl Özel İdaresine) yazı yazılması gerekir.

BULGU 12: Elektronik Haberleşmede Kullanılan Kabloların, Belediye Taşınmazlarından

Geçirilmesi Aşamasında, Yönetmelik Hükümlerinin Uygulanmaması.

Elektronik haberleşmede kullanılan kabloların taşınmazlardan geçirilmesi aşamasında

Yönetmelik hükümlerinin uygulanmadığı tespit edilmiştir.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından düzenlenen ve 27.12.2012

tarihli Resmi Gazetede yayımlanan, Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde


Yönetmelik, haberleşmede kullanılan kabloların taşınmazlardan geçirilmesiyle ilgili geçiş

hakkını ve geçiş hakkına ilişkin alınacak ücretleri düzenlemektedir.

Yönetmeliğe göre, Geçiş Hakkı Sağlayıcısı olan belediye, yönetmelik Ek-1’ de

belirtilen üst sınırı geçmemek üzere, geçiş hakkı ücreti almak zorundadır. Gerek ilgili firma,

gerekse belediye tarafından yapılması gereken işlemler ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.

Madde 9/4 e göre, geçiş hakkı nedeniyle yapılacak keşif ücreti, sabit ve mobil

haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerecin

taşınmazlardan geçirilmesi nedeniyle taşınmazın tekrar eski haline getirilmesi bedeli, yer

değişikliği bedeli, var olan faaliyeti durdurma bedeli ve benzeri adlarla alınan diğer bedeller ve

tazminatlar, bu Yönetmelikte belirlenen ilkelere ve hükümlere uygun olmak kaydıyla ve

taraflar arasında yapılan geçiş hakkı anlaşmasında aksi belirtilmediği takdirde, işletmeci

tarafından ayrıca karşılanacaktır.

Ayrıca firma, geçiş hakkına ilişkin anlaşma ve ekleri ile değişikliklerini, her türlü bilgi

ve belgeyi süresi içerisinde eksiksiz ve doğru olarak EHABS denilen bilgi sistemine kaydetmek

zorundadır.

İl Telekom Müdürlüğü ile 14.06.2016 tarihinde bir protokol yapılmıştır. Bu protokolün

4 üncü maddesinde, belediye sınırları dahilinde, telefon hatlarının çekilmesi nedeniyle yollarda

meydana gelen zararların giderileceği, yol ve kaldırımın eski haline getirilmemesi halinde,

Belediye Meclisinin belirlediği fiyatlar üzerinden hesaplanan tutarın belediyeye ödeneceği

ifade edilmiş, ancak geçiş hakkı ücretiyle ilgili bir hüküm konulmamıştır.

Belediyede, elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmelerle anlaşma yapma, geçiş

hakkı ücreti tahsil etme ve Yönetmelikte bahsedilen diğer işlemlerin yapılması şeklinde bir

uygulama bulunmamaktadır. Belediye Meclisi tarafından, yönetmelikte belirtilen üst sınırı

49

aşmamak üzere bir geçiş hakkı ücret tarifesi belirlenmemiştir. Bu konu 2016 denetim raporunda

da dile getirilmiş, ancak idare gerekeni yapmamıştır.

BULGU 13: Kamu Kurumları Tarafından Kamulaştırma Yapıldığında, İl Tapu

Müdürlüğünce Kamulaştırma Bilgilerinin Belediyeye gönderilmemesi.

Kamu kurumları kamulaştırma yapınca, İl Tapu Müdürlüğü’nün kamulaştırma

bilgilerini belediyeye bildirmediği tespit edilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu, belediyeler

tarafından tahsil edilen ve önemli bir gelir kaynağı olan emlak vergisini güvence altına almak

amacıyla tapu idaresine kamulaştırma ve devir gibi mülkiyet değişimlerini ilgili belediyeye

bildirme zorunluluğu getirmiştir. Emlak vergisinin beyana dayalı bir vergi olması nedeniyle bu

zorunluluk bir vergi güvenlik önlemidir.

Belediye sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerinin tapu idaresi

tarafından ilgili belediyeye bildirilmemesi sonucunda;

-Kamulaştırılarak kamu tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan gayrimenkule ilişkin daha

önceden beyanname verilmediği, emlak vergisi ödenmediği ve bildirim yapılmamış

olduğundan bu hatanın düzeltilmeden devam ettiği,


önceden gelen emlak vergisi borçlarının bulunduğu ve bildirim yapılmamış olduğundan bu

hatanın düzeltilmeden devam ettiği,

-Kamulaştırılarak kamu tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan gayrimenkule ilişkin

Kamulaştırma Kanunundan kaynaklanan ek emlak vergisinin beyan edilmediği ve bildirim

yapılmamış olduğundan bu hatanın düzeltilmeden devam ettiği,

-Bildirim yapılmamış olması nedeniyle beyanname verilmiş olan gayrimenkullerde kamu adına

tescil tarihinden sonra tahakkuk yapılmaması gerekirken, eski malik adına tahakkuk yapılmaya

devam edildiği, tespit edilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 30 uncu maddesinde, Tapu dairelerinin devir ve

ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15'inci günü akşamına kadar ilgili

belediyeye bildireceği, ifade edilmektedir.

Tapu Müdürlüğü ile irtibata geçilerek, kurumlarca yapılan kamulaştırma bilgilerinin

temin edilmesi ve o taşınmazlarla ilgili emlak vergisinin tahsil edilmesi/kayıtların kapatılması

gerekmektedir.

50

BULGU 14: İki Adet İşhanında Bulunan WC’lerin Su Tüketimleri, İşhanı Yönetimi

Adına Faturalandırılmadığı İçin, Su Bedelinin Tahsilinde Sıkıntıların Yaşanması.

İki adet işhanında bulunan WC’lerin su tüketimleri, İşhanı Yönetimi adına

faturalandırılmadığı için, su bedelinin tahsilinde sıkıntılar yaşandığı tespit edilmiştir.

Eski Belediye Hizmet Binası ile Eski Belediye İşhanında bulunan tuvaletleri, genelde

oradaki esnaf kullanmaktadır. Bu tuvaletlerin su aboneliği belediye adına olduğu için İşhanı

Yönetimi su faturasını ödemeye yanaşmamakta, sonuçta belediye alacağı günden güne

artmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde, Üst

Yönetici olan Belediye Başkanının, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde

edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu

olduğu ifade edilmektedir.

İşhanı Yönetimi ile su abonelik sözleşmesi imzalanarak, faturalar Yönetim adına

düzenlendiği takdirde, su alacakları tahsil edilebilecektir.

Tablo: 6 Eski Belediye Hizmet Binası ile Eski Belediye İşhanından

Tahsil Edilemeyen Su Tüketim Bedelleri Toplamı (19.03.2018)

Adı Sicil No Su Borcu (TL)

Eski Belediye İşhanı 11265 12.543,37

Eski Belediye Hizmet Binası 26784 761,67

Toplam 13.305,04

BULGU 15: Kıdem Tazminatı Karşılığı Tutarının Hesabında, Emekliliği Hakeden Bütün

İşçilerin Dikkate Alınmaması.

472 Kıdem tazminatı karşılığı tutarının hesabında, emekliliği hakeden bütün işçilerin

dikkate alınmadığı tespit edilmiştir.








51

Belediyede 74 adet daimi işçi çalışmaktadır. Yapılan incelemede 2017 bütçesi

hazırlanırken, kıdem tazminatı karşılığı olarak 100.000,00 lira ödenek ayrıldığı görülmüştür.

Oysa yapılması gereken; bütçe hazırlanmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna yazı yazılarak,

emekliliği hakeden daimi işçiler belirlendikten sonra, hizmet sürelerine göre kıdem tazminatı

hesaplanmalı, bu kadar ödenek ayrılıp, yıl başında 472 hesabına kaydedilmeli ve emanet

hesabına alınmalıdır. Bunlardan faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen tutarlar ise, 472

hesabından 372 hesabına aktarılması gerekmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı tutarların eksik

olması nedeniyle, 472 hesabı mali tablolarda hatalı görünmektedir.

BULGU 16: Daimi İşçilere Ait Yıllık Ücretli İzinlerin Biriktirilmesi.

Kadrolu işçilerin çoğunluğunun yıllık izinlerini kullanmayıp biriktirdiği ve biriktirilen

izinlerin emeklilik aşamasında toplu izin ücreti ödemelerine dönüştürüldüğü görülmüştür.














sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği'nde de Kanuna uygun olarak

yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.





Belediye ile Genel-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 61 inci

maddesinde, işçilere hizmetine göre 25-30 gün arası ücretli izin verileceği, yıllık izin hakkından

vazgeçilemeyeceği hükmü vardır.

52

“Dinlenme” bir hak olarak Anayasamızda yer almakta, İş Kanunu da bu haktan

vazgeçilemeyeceğini hüküm altına almaktadır. Bir yıl boyunca fiziken çalışarak yorulan bir

işçinin dinlenmesi, hem kendi sağlığı, hem de iş güvenliği açısından gereklidir.


















uygun olacaktır.

BULGU 17: Belediyenin Bilişim Sistemi ve Yönetim Politikasının, Standartlara Uygun

Olmaması.

Kurumun bilişim sistemi incelenmiş ve şu sonuçlara varılmıştır:

-Telsiz sistemi ve telefon santralı analogtur. (Dijital/sayısal sistem, iletişim maliyetlerini

düşürmesinin yanı sıra yüksek kalitede ses transferi sağlamaktadır)

-Yönetim Bilgi Sistemi (YBS) ve Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi (BGYS)

kullanılmamaktadır. (Bu sistemlerin veriyi/bilgiyi toplayan, saklayan, işleyen, yeni bilgi

oluşturan, paylaşan ve karar vermeyi sağlayan sistem olması nedeniyle; hızlı bilgi akışı,

sorunun hızlı tespiti, hızlı çözüm, raporlama, kaynak ve zaman tasarrufu ile bilgi güvenliği

sağlar, verilen kamu hizmetinin kalitesini artırır)

-Kurumun bilişim sistemi konusunda (yönerge, yönetmelik, talimat, genelge, yazı vs) şeklinde

bir düzenlemesi bulunmamaktadır.

53

-Riskler düzenli olarak gözden geçirilmemekte, risk kütüğü tutulmamakta, risk

değerlendirilmesi ile görevli bir birim bulunmamaktadır.

-Bilişim sisteminin standartlara uygunluğu düzenli olarak kontrol/test edilmemektedir.

-İnternet hizmetinin kalitesini düşüren bakır kablolar kullanılmakta, fiber optik kablo

kullanılmamaktadır.

-Bilgi İşlem Bürosu kurulmamıştır. Bilişim sistemiyle sadece bir taşeron işçi ilgilenmektedir.

-Lisanssız/izinsiz programlar kullanılmaktadır.

-Personelin her türlü programı bilgisayarına yüklemesine izin verilmektedir.

Sistem odasıyla ilgili olarak;

-Odaya anahtarla girilmektedir. Girişte kimlik kartı veya elektronik giriş kartı kullanılmaması

risk oluşturmaktadır.

-Odanın kapısı tahta olup yangına karşı savunmasızdır.

-Odada cihazları koruyan anti-statik döşeme bulunmamaktadır.

-Yangın/ hırsız alarmı, yangın tüpü, duman dedektörü, otomatik söndürme sistemi

bulunmamaktadır.

-Kılimanın bir adet olması risk oluşturmaktadır.

-Deprem gibi olağanüstü durumlarda sistemin kesintisiz çalışmasını sağlayan, Felaket

Kurtarma Merkezi oluşturulmamıştır.

-Sistem yedeklerinin, sistem odasıyla aynı binada bulunması risk oluşturmaktadır.

-Kişiye özel kuralların oluşturulmasını sağlayan domain kullanılmamaktadır.

-Dışarıdan getirilen bir bilgisayar belediye internet ağına girebilmektedir.

-Kamera kayıtlarının görüntüleri en fazla 30 gün saklaması risktir.

Şifre belirlenmesiyle ilgili olarak;

-Sistem 1,2,3,4 gibi ardı ardına takip eden rakam ve harfleri şifre olarak kabul etmektedir,

-Şifrenin belirli aralıklarla değiştirilmesini zorunlu kılan düzenleme bulunmamaktadır,

-Yazılan şifrenin ekranda görünmemesi sağlanmamıştır,

-Sisteme şifre ile giriş yapıldıktan sonra, sistem açık bırakılarak belirli bir süre

kullanılmadığında, sistem otomatik olarak kapanmamaktadır.

Ayrıca belediyenin ek binalarında kullanılan internet ağında, güvenlik duvarı

bulunmamakta ve log kayıtları tutulmamaktadır.





54



belirlenmiştir.








BULGU 18: Coğrafi ve Kent Bilgi Sisteminin Kurulmaması.

Coğrafi ve Kent Bilgi Sisteminin (CBS) kurulmadığı tespit edilmiştir.

Belediye ulaşımdan, planlamaya, çevrenin korunmasına, atık yönetimine, ekonomiye,

sağlığa, eğitime, kent güvenliğine ve turizme kadar çok sayıda kamu hizmetini yerine

getirmektedir. Belediyede gaz, su, emlak, çevre temizlik, imar ve harita birimlerinde

birbirinden bağımsız bilgi sistemleri kurulmaktadır. Bu da belediye yönetimi için ekonomik

kayıplara neden olmakta, ayrıca aynı bilgilerin farklı birimlerde üretilmesi bilgi karmaşası

sorununu doğurmaktadır.

İşte bu noktada Coğrafi ve Kent Bilgi Sistemleri (CBS), belediyenin faydalanmasına

sunulmakta, artan ve karmaşıklaşan kentsel sorunların çözümü çabalarına büyük katkı

sağlamaktadırlar.

CBS; her türlü coğrafi referanslı bilginin etkin olarak elde edilmesi, depolanması,

güncellenmesi, kullanılması, analizi ve görüntülenmesi için bilgisayar donanımı, yazılımı,

personel ve yöntemlerin organize olarak bir araya toplanmasını ifade eder. Dünya genelinde

GIS (Geographic Information System) olarak adlandırılan bu sistem, gelişmeye dayalı yerel

yönetim stratejisinde kentlerin planlanması, planların uygulanması, kentli ve taşınmazların

coğrafi olarak izlenmesi gibi alanlarda etkin şekilde kullanılan bir araç haline gelmiş ve kent

bazına indirgendiğinde Kent Bilgi Sistemi (KBS) çatısı altında yerini almıştır.

Kent bilgisi, altyapıdan üstyapıya, planlamadan sağlığa, güvenlikten ulaşıma, eğitimden

turizme kısaca kent hayatındaki tüm olgulardır. Kurumlarca toplanan, saklanan, paylaşılan ve

gerektiğinde kamuya sunulan hizmetlerdeki her bir fonksiyon, kent bilgisiyle doğrudan

ilişkilidir. Kent bilgi sistemleri ise kent ve kentliye ait bilgilerin belirli yöntemlerle toplanması

uygun yazılım ve donanımlar kullanıp bir veri tabanına aktarılması, veriler arasındaki ilişkilerin

kurulması, yönetilmesi ve doğru sorgulamalar oluşturup analizlerin yapılarak kentin her türlü

55

ekonomik, sosyal, kültürel, idari ve diğer hizmetlerinin en iyi şekilde gerçekleştirilmesini

sağlamak amacı ile kurulan sistemleri ifade eder.

KBS’ler kentsel faaliyetlerin yerine getirilmesinde optimum karar verebilmek için

ihtiyaç duyulan, planlama, mühendislik, eğitim, sağlık, emniyet turizm ve benzeri temel

hizmetler ile, yönetimsel bilgileri hızlı ve sağlıklı bir şekilde irdelemekte, bilgisayar

teknolojisinin yardımıyla, kentin sosyokültürel gelişiminin izlenerek gerekli fiziksel planlama

çalışmalarının yönlendirilmesine, kentin alt ve üst yapı tesislerinin bakım-onarım ve

yenilenmesine, imar-kadastro-insan-toprak ilişkilerinin kurulmasına, ulaşım-nüfus-suç vb.

analizlerin yapılmasına çağdaş bir anlayışla yardımcı olmaktadırlar. Hızla büyüyen ve gelişen

kentlerin bugüne ve yarına ilişkin ihtiyaçlarının karşılanabilmesi bakımından, bilgi

sistemlerinin kurulması ve önemli bir hizmet aracı olarak düşünülmesi, Türkiye’de de

belediyelerin gündemine girmiş bulunmaktadır.

Belediyeler, kent halkının yerel nitelikteki ortak hizmetlerinin yürütülmesinde görevli,

yetkili ve sorumludurlar. Yönetimlerde sağlıklı bilgiye hızlı erişimin sağlanması, kentsel

faaliyetlerin yerine getirilmesi, kente ait konumsal bilgilerin kontrol altına alınarak düzenli bir

şekilde işlenmesi ile mümkün olacaktır. Belediyede Harita ve Kadastro, İmar ve Planlama,

Yapı Kontrol, Emlak ve İstimlâk ve Fen İşleri Müdürlükleri vb. birimlerdeki konum bilgisine

dayalı hizmetlerin yürütülmesi aşamasında, veri temininin zorluğu ve organizasyon

eksikliğinden yoğunluk yaşanmakta ve işlemler zamanında yerine getirilememekte, tapu

kayıtlarının güncelleştirilmemesinden dolayı emlak vergisi kayıpları meydana gelmektedir.

Gelişen teknoloji ile kentteki konumsal bilgiler, bir araya getirilerek bir bilgisayar

ortamında depolanabilmekte ve işlemler bu bilgisayarlar aracılığı ile takip ve organize

edilebilmektedir. Bilgi teknolojisi, karar alma sürecinde temel girdileri oluşturan bilgilerin

hızlı, güvenilir ve kapsamlı olmasını sağlayarak, karmaşık organizasyonların etkin ve verimli

bir biçimde yönetimini kolaylaştırmaktadır. Bilgi teknolojisinden etkin olarak yararlanmak

belediyenin başarısı için ön koşul olmuştur.

Kent bilgi sistemleri;

. Hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri verileriyle kaçak yapılaşmanın önlenmesi,

. Kentsel arazi kullanım, nazım ve uygulama imar planlarının üretilmesi,

. Yapılaşmanın imar verilerine göre kontrolü,

. İmar izni yapım ve işyeri ruhsatlarının doğru verilere uygun verilmesi,

. Kentin tarihsel ve yeşil dokusunun korunması,

. Emlak vergisinin geoteknik verilerden yararlanarak belirlenmesi ve vergi tahsilâtının mülkiyet

verilerinden yararlanılarak yapılabilmesi (dolayısıyla gelirlerin artması),

56

. Kentsel toprak değer analizleri yapılarak haksız kazancın ve vergi kaybının önüne geçilmesi,

. Ulaşım ve taşıt trafiğinin daha sağlıklı bir şekilde düzenlenmesi,

. Trafik hacminin kaza verilerinin analizi ve buna göre ulaşım planlarının hazırlanması gibi

önemli konularda katkı sağlayacaktır.





03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelerin görev ve

sorumluluklarını hükme bağlayan 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Belediye, mahalli

müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) (…) coğrafî ve kent bilgi sistemleri (…) hizmetlerini yapar veya yaptırır.” denilmektedir.

Yine 10.07.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7 nci maddesinde

“Coğrafî ve kent bilgi sistemlerini kurmak” büyükşehir belediyelerinin görev, yetki ve

sorumlulukları arasında sayılmaktadır.

Bu çerçevede coğrafi ve kent bilgi sistemleri, kentsel hizmetlerin verimli yapılmasını

sağlayan bir araç olmasının yanında, yasal mevzuat gereği yerine getirilmesi gereken bir

görevdir.

BULGU 19: Belediyenin E-Devlet Kapısını Kullanmaması.

Vatandaşın bütün kamu hizmetlerinden hızlı bir şekilde ve internet ortamında

faydalanabilmesi amacıyla, 24/3/2006 tarihli ve 2006/10316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile

e-Devlet Kapısı (www.turkiye.gov.tr) oluşturulmuştur. Ancak belediye bu sistemi

kullanmamaktadır.

E-Devlet kapısı ile bürokrasinin azaltılması, vatandaşın kamu hizmetlerine güvenli ve

hızlı bir şekilde ulaşması amaçlanmaktadır. Bu sayede bütün kamu kurumlarının hizmetleri,

elektronik ortamda ve bir noktadan verilmektedir.

http://www.turkiye.gov.tr/

57

31.07.2009 tarihinde yürürlüğe giren Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul

ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin;

4 üncü maddesinde, idarenin vermiş olduğu hizmetlerin e-Devlet Kapısı ile entegre olmasını

sağlamak zorunda olduğu,

5 inci maddesinde ise, sunduğu kamu hizmetlerinin envanterini yönetmelik ek-1’e göre

oluşturarak kurumsal internet sayfasında ve e-Devlet Kapısında en güncel şekli ile

yayınlayacağı, ifade edilmektedir.

03.09.2016 tarih ve 29820 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan E-Devlet Hizmetlerinin

Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile, e-Devlet hizmetlerinin

kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.



kullanımını sağlamaktan sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Kamu hizmetlerini yerine getirmekle yükümlü olan kurumların e-Devlet Kapısına

entegre edilmesi ile vatandaşın Devlet ile olan işleri daha hızlı yürütülecek, kurumun çalışma

verimi artacak ve ülke ekonomisine ciddi katkı sağlanmış olacaktır. Bu sayede kamu

kaynağının ekonomik kullanılması ilkesi gerçekleşmiş olacaktır.

BULGU 20: Belediyenin E-İmza Kullanmaması.

Belediyenin e-imza kullanmadığı tespit edilmiştir.




yayınlanmıştır.

Bu iki mevzuat e-imza kullanımı hakkında bilgiler vermektedir. E-imza, belgelerin

elektronik ortamda oluşturulmasını sağlar. E-imza ile oluşturulan belge, elle atılan imza ile aynı

hukuki geçerliliğe sahiptir. Bu sayede bilgi-belge akışı hızlanır, kırtasiyecilik azalır, kurumsal

verim artar. Sonuçta, hem kamu hizmeti daha kaliteli hale gelir, hem de kamu kaynakları daha

ekonomik kullanılmış olur.






58

BULGU 21: Belediyenin Elektronik (Dijital) Arşive Geçmemesi ve Arşiv Odalarının

Standartlara Uygun Olmaması.

Yapılan fiili denetimde elektronik arşivin oluşturulmadığı, arşiv odalarının bodrum

katında olduğu, yangın tüpü, duman dedektörü ve otomatik yangın söndürme sisteminin

bulunmadığı, yangın, su baskını ve depreme karşı tedbir alınmadığı görülmüştür.



ifade edilmektedir.



sebep olacaktır.







edilmektedir.



BULGU 22: İç Kontrol Sisteminin Oluşmasına Yönelik Çalışmaların Yapılmaması.

Kurumun iç kontrol sistemi incelendiğinde şu eksiklikler tespit edilmiştir:

-İdarenin 28.03.2017 tarihinde hazırladığı İç Kontrol Sistemi Değerlendirme Raporu’nda

bahsedilen eksiklikler Eylem Planı haline getirilmemiştir.

-Yine aynı tarihte Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından hazırlanan Kamu İç Kontrol

Standartlarına Uyum Eylem Planı, uygulanması için birimlere gönderilmemiştir.

-Belediyenin hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyecek riskler PESTLE analizi,

GZFT/SWOT/FÜTZ analizi ve Beyin Fırtınası yöntemleri kullanılarak belirlenmemiştir.

-2016 Faaliyet Raporu hazırlanmamıştır.



Raporu” nu (ekleriyle beraber) müdürüne vermemektedir (bu konuda personele talimat

verilmemiştir).

59

-Geçmiş yıllara ait idare faaliyet raporları ile kurumun, varlık ve yükümlülüklerini gösteren

Bilanço ve Faaliyet Sonuçları Tablosu internet sitesinde yayınlanmamaktadır.

Müdürlükler tarafından yapılmayan işlemler:

-Yazışma dosyaları (kurum adı/birim adı/kodu/dosya numarası/konu adı/yılı) şeklinde standart

dosya planına uygun olarak hazırlanmamaktadır.


yapım işlerinde, sözleşme imzalanmadan önce sözleşme tasarısı, ön mali kontrol için Mali

Hizmetler Birimine gönderilmemektedir.

-Personelin görevlerini ve bu görevlere ilişkin yetki ve sorumluluklarını kapsayan “Görev

Dağılım Çizelgesi” hazırlanmamıştır.

-Birimlere ait hizmet standartları tablosu hazırlanmamıştır.

-Hassas görevler tespit edilmemiştir.

-Birimlerinde çalışan bütün personelin performansı değerlendirilip rapor haline getirilmemiştir.

-Performansı düşük personelle ilgili eğitim planlaması yapılmamıştır.

-Bir faaliyetin/işlemin başlaması, uygulanması ve sonuçlandırılması aşamalarını içine alan iş

akış şemaları hazırlanmamıştır.


-11 inci maddesine göre, üst yöneticiler iç kontrol sisteminin kurulması, yazılı prosedür ve


-60 ıncı maddesinde, iç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve



İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 10 ve devamı maddelerinde,

ön mali kontrol hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.






ve gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu ifade edilmiştir.

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4

üncü maddesinde, iç kontrol faaliyetinin ayrı bir alt birim ve personel tarafından yürütülmesinin

zorunlu olduğu ifade edilmiş, 5 inci maddesinde de “ön mali kontrol faaliyetini yürütmek”, “iç

60

kontrol sistemini kurmak”, “standartların uygulanması ve geliştirilmesi için çalışmalar

yapmak” strateji geliştirme birimlerinin görevleri arasında sayılmıştır.

İç kontrol sisteminin kurulmasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen “Kamu kaynağının

verimli kullanılması ve kötüye kullanımının engellenmesi” ilkesi gerçekleşecektir.

BULGU 23: İç Denetçi Kadrosu Bulunmasına Rağmen Bu Kadroya Atama

Yapılmaması.

İç denetçi kadrosu bulunmasına rağmen, bu kadroya atama yapılmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, yeni mali yönetim ve kontrol

sisteminin gereği olarak kamu idareleri bünyesinde iç denetim faaliyetinin kurulmasını

öngörmektedir.

İç denetim, Kanunda mali yönetim ve kontrol sisteminin bir unsuru olarak

tanımlanmıştır.

Kanunun 1 inci maddesinde; “kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler

doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve

kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak” şeklinde belirlenen amaca

ulaşılması, etkin işleyen bir iç kontrol sisteminin varlığını gerektirmektedir. İç kontrol

sisteminin de işletilmesi, bu sistemin önemli bir unsuru olarak tanımlanan iç denetimin

etkinliğine bağlıdır.

5018 sayılı Kanunda iç denetimin, iç denetçiler tarafından yapılacağı öngörülmüştür. İç

denetçilerin, İç Denetim Koordinasyon Kurulunun koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığınca iç

denetim eğitimine tâbi tutulup bu eğitimi başarıyla tamamlayan sertifikalı adaylar arasından

atanması gerekmektedir.

05.10.2006 tarih ve 2006/10911 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belediyeye üç adet

iç denetçi kadrosu ihdas edildiği halde, belediye bünyesinde İç Denetim Birimi kurulmamış ve

iç denetçi ataması yapılmamıştır. İç denetçinin olmaması, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen iç

kontrol sisteminin kurulmasını olumsuz etkilemektedir.

BULGU 24: Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısının İstihdam

Edilmemesi.

Belediyede, Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısının

istihdam edilmediği tespit edilmiştir.




61



5018 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde, üst yönetici olan Belediye Başkanının,

kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan,

kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin

gözetilmesi ve izlenmesinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.







Mali hizmetler biriminde bulunan iki adet memur, yukarıda sayılan işleri yapmakta

zorlanmakta, işyükü altında ezilmekte, verilen kamu hizmetinin kalitesi düşük olmaktadır. Bu

nedenle birimde kadrolu işçi, taşeron işçi ve İŞKUR işçileri çalıştırılmaktadır.

Norm kadroda bulunan iki adet mali hizmetler uzmanı ve bir adet mali hizmetler

uzman yardımcısı kadrosu boş bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığı, 2015 yılında yapacağı, “Malî hizmetler uzman yardımcılığı özel

yarışma sınavı” öncesi belediyeye talep yazısı göndermiş, ancak belediye malî hizmetler uzman

yardımcısı talep etmemiştir (13.07.2015 t. 297 s. yazı).





==0

AYDIN KUŞADASI BELEDİYESİ – 2017

BULGU 1: Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmaz Mallar İçin Düzenlenen Cetvelin,

Yönetmelikte Bahsedilen Forma Uygun Olmaması.

Tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar için düzenlenen cetvelin, Kamu İdarelerine Ait

Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te bahsedilen forma uygun olmadığı görülmüştür.




62



maddesinde:

(1) Kamu idareleri;





























gerekmektedir.

63


































64

BULGU 3: Kira Süresi Sona Eren Taşınmazların, Tahliye Edilmeden ve İhaleye

Çıkılmadan Encümen Tarafından Kira Süresinin Uzatılması ve Ecrimisil Alınmaması.

Kira süresi sona eren taşınmazların tahliye edilmeden ve ihaleye çıkılmadan, Encümen

tarafından kira süresinin uzatıldığı ve ecrimisil alınmadığı tespit edilmiştir.


“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak

tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlıklı

18’inci maddesinde;

“Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine

veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin

kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar

üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” ,


“Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak;

süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.” hükümleri bulunmaktadır.















yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir .”

denilmektedir.



65



Kira süresi biten toplam 337 adet taşınmazın kira süresi, her yıl Encümen tarafından

mevcut kira bedeline yüzde 10 artış yapılarak uzatılmaktadır. (2017 yılı için: 09.12.2016 tarih

ve 4673 sayılı Encümen kararı)

Devlet İhale Kanunu'na göre kiraya verilen gayrimenkullerin, kira süresi sonunda ancak

yeniden ihale düzenlenerek kiraya verilebileceği; Danıştay ve Sayıştay kararlarında da yer

almaktadır.

Sayıştay Genel Kurulu, 21.1.1993 tarih ve 4761/1 sayılı kararında; genel ve katma

bütçeli idareler, özel idare ve belediyeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar tarafından

2886 Sayılı Kanuna göre kiraya verilen gayrimenkullere ait kira sözleşmelerinin yenilenmesi

veya sona erdirilmesi konularında 2886 Sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğini

belirtmiştir.

Danıştay 10. Dairesi'nin 19.12.1991 tarih ve 1989/2736 E., 1991/3850 K. sayılı ilamı;

"2886 Sayılı Devlet İhale Yasasının 64 üncü Maddesinde, bu yasa kapsamındaki

idarelerin taşınır ve taşınmaz mallarını kiraya verme süreleri belirlenmiş olup; kira süresinin

bitimi üzerine taşınmaz malın yeniden kiraya verilebilmesi, ancak yeniden ihale yapılması

halinde mümkün bulunmaktadır. 2886 Sayılı Yasaya göre ihale yapma zorunluluğu yönünden

taşınmaz malın "musakkaf olup olmaması önem taşımamaktadır.

Musakkaf yapıların kiralanması hususunu düzenleyen 6570 Sayılı Yasa da, 2886 Sayılı

Yasadan kaynaklanan ihale yapma zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır."







yoksa ecrimisil alınmalı; işgalin devam etmesi durumunda taşınmazın 15 gün içinde tahliyesi

için ilgili mülki amire talepte bulunulmalıdır.

BULGU 4: Taşınmazların Cins Tashihlerinin Yapılmaması.

Belediyenin tapuda kayıtlı bazı taşınmazlarının cins tashihinin yapılmadığı görülmüştür.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin 4’üncü maddesinde cins

tashihi,

66

“Binalar, arazi ve arsalar ile yer altı ve yer üstü düzenlerinin mevcut kullanım şekilleri ile

tapu kayıtlarının farklılık göstermesi durumunda tapu kayıtlarının mevcut kullanım şekli

dikkate alınarak düzeltilmesi işlemi” şeklinde tanımlanmaktadır.

Aynı Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde;

“(1) Kamu idarelerince; mülkiyetlerinde, yönetimlerinde veya kullanımlarında bulunan

taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda,

taşınmazlar mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınır. Kamu idareleri taşınmazların cins

tashihinin yapılması için gerekli işlemleri yaparlar.

(2) Tahsis edilen ve üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar açısından bu yükümlülük

kullanan idarenin veya gerçek veya tüzel kişilerin durumu tespit eden yazısı üzerine taşınmaz

maliki idareye aittir. Ancak cins tashihine ilişkin gerekli belgeler ile buna ilişkin malî

yükümlülükler kullanıcılar tarafından karşılanır.” denilmektedir.

Buna göre; taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması

durumunda, taşınmazlar mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınıp, cins tashihinin yapılması

için gerekli işlemler yapılacaktır. Tapu kayıtlarında “arsa” “arazi” “bina” olarak görünen

taşınmazlar, yapılan kamulaştırmalar ile cadde/bulvar vs haline getirilmişse, Tapu

Müdürlüğüne yazılarak, ilgili taşınmazlar için “yol” şeklinde cins tashihi yapılmalıdır.

BULGU 5: Bazı Taşınmazların, Kamu Kurumlarına Yirmi Beş Yıldan Daha Fazla

Olarak Tahsis Edilmesi ve Kamu Kurumu Dışındaki Tüzel Kişilere Tahsis Edilmesi.

Bazı taşınmazların, kamu kurumlarına yirmi beş yıldan daha fazla olarak tahsis edildiği ve

kamu kurumu dışındaki tüzel kişilere ise Kanuna aykırı olarak tahsis edildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75 inci maddesinde;


sorumluluk alanlarına giren konularda;

…

d)Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya




edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür… ” denilmektedir.

İfade edilen mevzuat çerçevesinde belediyeler kendi mülkiyetindeki taşınmazları sadece asli

görev ve hizmetlerinde kullanmak üzere belediye meclisi kararı ile yirmi beş yılı geçmemek

koşulu ile mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilirler. Aşağıdaki

tabloda kamu kurumlarına tahsis edilen taşınmazların tahsis sürelerinin 25 yılı aştığı ve yapılan

67

bazı tahsislerin de 75 inci maddeye aykırı olarak kamu kurum ve kuruluşları dışındaki bazı

dernek, vakıf ve kooperatiflere yapıldığı görülmektedir. Tahsis işlemlerinde mevzuata

uyulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Tablo 3:Mahallî İdareler ile Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Tahsis Edilen

Taşınmaz Mallar (Süresi Yirmi Beş Yılı Geçenler)

Sıra

No

Ada-

ParselAdres Tahsis Edilen

Tahsis

SüresiBedeli

1 690-5

Davutlar Mahallesi

25.402,25m2'lik imarsız

taşınmaz

Adnan Menderes

Üni. RektörlüğüSüresiz Ücretsiz

2 1726-3

Kadınlar Denizi Mahallesi

Yüksel Yalova Caddesi Özer

Türk Stadyumu içinde bulunan

aşevi ve techizat

Aydın Büyükşehir

BelediyesiSüresiz Ücretsiz

3 305-1İkiçeşmelik Belediye Santral

Garajı yanı

İlçe Emniyet

Müdürlüğü

Kaçakçılık ve

Organize Suçlarla

Mücadele Grup

Amirliği

Süresiz Ücretsiz

4 2410-3 Cami yeriKuşadası İlçe

MüftülüğüneSüresiz Ücretsiz

68

Tablo 4: Kamu Kurumu Dışındaki Tüzel Kişilere Tahsis Edilen Taşınmaz Mallar

69

BULGU 6: Tahsis Edilen Taşınmazların, Net Değer Hesabı’na Kaydedilmemesi.

Belediyenin bazı kamu kurum ve özel derneklere tahsis ettiği binaların, 500 Net Değer

Sıra

No

Ada-


Tahsis

SüresiBedeli

1 ?-2535Güzelçamlı Mahallesi

6,892m2'lik alan

Güzelçamlı

Tarımsal Koop.Süresiz Ücretsiz

2 461-1Güzelçamlı Mahallesi

Kütüphane

Güzelçamlı Bilgi

Evi Kütüphanesi

Yaşatma Derneği

5 Yıl

3 304-20

Hacıfeyzullah Mah Mahmut

Esat Bozkurt Cad. Sahil Tic.

Merk No:38 ve 39

Türk Kadınlar

BirliğiSüresiz

Aylık

75,00TL'

sı

4 42-12 Dağ mahallesi

Kuşadası Eğitim

ve Geliştirme

Vakfı

12 ücretsiz

5 304-20



Merk No: 46Türk Ocakları

Derneği

Kuşadası Şb.

Süresiz

Aylık

75,00TL

6 304-20



Merk No: 45

Aylık

75,00TL

7 284-4Davutlar Mahallesi (Muhtarlık

bürosu yanı)

Atatürkçü

Düşünce Derneği

Davutlar Şubesi

SüresizAylık

75,00TL

8 461-1Güzelçamlı Mahallesi B1 Blok

Zemin kat No:7

Atatürkçü

Düşünce Derneği

Güzelçamlı

Şubesi

SüresizAylık

75,00TL

9 50-23

Cumhuriyet Mah Adnan

Menderes bulv.Lütfü Suyolcu

iş Merkezi 17/Z03

THK Süresiz ücretsiz

10 50-22

Camikebir Mahallesi Emek

Sokak No:26 ve Çağdaş Sokak

No:27

Türkiye Satranç

Fedarasyonu İlçe

Temsilciliği

Süresiz ücretsiz

11 50-22Camikebir Mahallesi Emek

Sokak No:11Tüm-Bel-Sen Süresiz ücretsiz

70

Hesabı’na kaydedilmediği görülmüştür.

252 Binalar Hesabı, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde 192 nci ve

193 üncü maddelerde açıklanmıştır. “Hesabın Niteliği “ başlıklı 192 nci maddesinde aynen:

“Binalar hesabı, eklenti ve bütünleyici parçaları dâhil olmak üzere, kamu idarelerinin

mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılır.”

Denilmiştir.

Hesabın İşleyişi başlıklı 193 üncü maddesinde hesaba ilişkin borç ve alacak kayıtları

gösterilmiştir. Maddenin alacak kayıtlarının açıklandığı ilgili fıkrasında aynen:

“(7) Tahsise konu edilen binalar tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince

kayıtlı değer üzerinden bu hesaba alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca,

varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500-Net Değer Hesabına alacak, 257-Birikmiş

Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir.”

Şeklindedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereği, belediyenin tahsis ettiği taşınmazları muhasebe

birimince kayıtlı değeri üzerinden, Binalar Hesabına alacak ve Net Değer hesabına borç,

ayrılmış amortisman tutarının Net Değer Hesabına Alacak, Birikmiş Amortismanlar Hesabına

borç kaydetmesi gerekirken söz konusu kaydın yapılmaması nedeniyle, 252 Binalar Hesabı,

500 Net Değer Hesabı ve 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı mali tablolarda hatalı

görünmektedir.

BULGU 7: Belediyeye Bağışlanan/Devredilen Kitap, Tablo ve Kültürel Eserlerin

Muhasebe Kaydının Yapılmaması.

6360 sayılı Kanunla kapatılan Güzelçamlı Belediyesinden devir alınan Kütüphane

(Bilgi Evi) ve Kültür Evi ile İbramaki Sanat Galerisinde, Çalıkuşu Evi’nde ve Kültür

Müdürlüğü depolarında bulunan ve yazar/şairlerce bağışlanan kitapların, sergi sonunda

sanatçılar tarafından bağışlanan tabloların ve saban, pulluk, kağnı, semer, eski su motoru, dikiş

makinesi, sinema cihazı, mutfak eşyaları, kıyafetler gibi tarihi ve kültürel değeri bulunan

eşyaların demirbaş kaydının yapılmadığı ve 255 Demirbaşlar Hesabının kullanılmadığı tespit

edilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin;

5 inci maddesinin beşinci fıkrasında, taşınırların muhafazasından ve yönetilmesinden sorumlu

olanların, gerekli tedbirlerin alınmaması veya özenin gösterilmemesi nedeniyle taşınırın

kullanılmaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında,

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinin

uygulanacağını,

71

12 nci maddesinde, kamu idarelerince bütün taşınırların kayıt altına alınması gerektiği ve her

bir kaydın belgeye dayanmasının şart olduğu,

13 üncü maddesinde, taşınırların edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak

üzere teslim alındığında Taşınır İşlem Fişiyle giriş yapılacağı, bağış ve yardım yoluyla edinilen

taşınırlarda; bağış ve yardımda bulunan tarafından ispat edici bir belge ile değeri belirtilmiş ise

bu değer, belli bir değeri yoksa değer tespit komisyonunca belirlenen değerin esas alınacağı,

Değer Tespit Komisyonunun harcama yetkilisinin onayı ile taşınır kayıt yetkilisinin ve işin

uzmanının da katıldığı en az üç kişiden oluşacağı, komisyonun değer tespitinde ticaret odası,

sanayi odası, borsa, meslek kuruluşları, ilgili diğer kuruluşlardan veya aynı nitelikteki taşınırı

satın alan idarelerden ve fiyat araştırması sonuçlarından yararlanabileceği,

16 ncı maddesinde, bağış ve yardım olarak edinilen taşınırlar teslim alındığında, taşınır kayıt

yetkilisi tarafından Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlara alınıp fişin birinci nüshasının

bağış ve yardım edene verileceği veya gönderileceği,

ifade edilmektedir.

İbramaki Sanat Galerisinde her hafta ücretsiz olarak resim, fotoğraf vs sergiler

düzenlenmekte, yapılan sözleşme gereği sergi sonunda bir adet eser belediyeye bırakılmakta,

ancak bağış dilekçesi düzenlenmemekte ve Komisyon marifetiyle değeri tespit edilmemektedir.

Bu eserler, muhtelif depolarda saklanmaktadır. Bazı tabloların toz, neme karşı korumaya

alınmadığı görülmüştür. Ayrıca Çalıkuşu adlı romanın Osmanlıca 1922 yılı baskısı ve

vatandaşlar/yazar ve şairlerce bağışlanan kitaplar da bulunmaktadır.

Belediyeye bağışlanan/devredilen kitap, tablo ve kültürel eserlerin, Taşınır Mal

Yönetmeliği gereği muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir.

BULGU 8: Belediye Depolarına Alınan Akaryakıtlar İçin Taşınır İşlem Fişlerinin

Düzenlenmemesi.

Belediye depolarına alınan akaryakıt için taşınır işlem fişi düzenlenmediği ve 630

hesabı kullanılarak doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliğinin "Belge ve Cetveller" başlıklı 10 uncu maddesinde;

"(1) Taşınır işlemlerinde, işlem türüne göre aşağıda belirtilen belge ve cetveller

kullanılır.

72

a) Taşınır İşlem Fişi (Örnek: 5; 5/A):.......................İhtiyaç duyulduğunda kullanılmak üzere

satın alınarak depolanan ya da arşivlenenler ile süreli yayınlardan ciltletilmiş olanlar hariç

olmak üzere aşağıda sayılan hallerde Taşınır İşlem Fişi düzenlenmez.

1)Satın alındığı andan itibaren tüketimi yapılan su, doğalgaz, kum, çakıl, bahçe

toprağı, bahçe gübresi ve benzeri maddeler,

2)Tesis, makine, cihaz, taşıt ve iş makineleri ile demirbaşların servislerince yapılan

bakım ve onarımlarında kullanılan yedek parçalar ile doğrudan taşıtların depolarına konulan

akaryakıt, likit gaz (LPG) ve yağlar,

3)Kısa sürede tüketilen mutfak tipi tüpler ve yangın söndürme tüplerine yapılan gaz

dolumları ile yazıcı kartuşlarının dolumları,

4)Dergi ve gazete gibi süreli yayınlar ile arşivlenme niteliği olmayan kütüphane

materyalleri.

5)(Ek: 8/10/2012-2012/3832 K.) Bütçenin temsil ve tanıtma giderleri tertibinden

makam için alınan yiyecek ve içecekler"

Hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda zikredilen mevzuat hükmünden de açıkça anlaşılacağı üzere sayılan istisnalar

dışında kaynağına ve edinme yöntemine bakılmaksızın kamu idarelerine ait taşınır malların

tamamı Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kurum depolarına alınmalıdır.

Yine aynı yönetmeliğin eki olan Taşınır Kod Listesi'nde, alınacak yakıtlar için hangi

hesabın ve alt kodunun kullanılacağı aşağıdaki gibi sıralanmıştır;

"150 04 Yakıtlar, Yakıt Katkıları ve Katkı Yağlar Grubu

150 04 01 Katı Yakıtlar

150 04 02 Sıvı Yakıtlar

150 04 03 Gaz Yakıtlar"

Belediyenin depolarında stoklanan akaryakıt için taşınır işlem fişi düzenlenmemiş, 150

İlk Madde ve Malzeme Hesabına kayıt yapılmamış, 630 Giderler Hesabı kullanılmıştır.

Dolayısıyla kurumun depolarına giren akaryakıtın giriş çıkış kontrolünün sağlıklı

yapılamayacağı açıktır. Bu uygulama sonuçta mevzuata aykırılık teşkil etmektedir ve izleyen

dönemde akaryakıt için taşınır işlem fişi düzenlenmelidir.

Ayrıca, bu hatalı uygulama nedeniyle, mali tablolarda 150 ve 630 hesapları doğru ve

güvenilir bilgi vermeyecektir.

BULGU 9: Belediyenin İller Bankasındaki Sermaye Payının, Mali Kuruluşlara Yatırılan

Sermayeler Hesabına Kaydedilmemesi.

73

İller Bankası Anonim Şirketi (İlbank A.Ş.) sermayesine iştirak edilen tutarların, 240

Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında izlenmediği tespit edilmiştir.

6107 sayılı İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun'un 'Ortaklık yapısı ve

sermaye' başlıklı 4 üncü maddesinde aynen;

“(1) Bankanın ortakları il özel idareleri ve belediyelerdir.

(2) Bankanın sermayesi 9.000.000.000 (dokuz milyar) Türk Lirasıdır. Bu sermaye

Bakanlar Kurulu kararı ile beş katına kadar artırılabilir.

(3) Sermaye tavanına ulaşıncaya kadar Bankanın ödenmiş sermayesine aşağıdaki

kaynaklar eklenir:

a) 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi

Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanuna göre her ay Maliye Bakanlığı ve İller Bankası

tarafından dağıtılacak vergi gelirleri paylarının toplamı üzerinden aylık olarak yüzde iki

oranında kesilecek miktarlar.

b) Bankanın vergi ve diğer yasal yükümlülükler düşüldükten sonraki yıllık safi kârından

yüzde otuz oranında ayrılacak pay.

c) Diğer mevzuat hükümleri ile Banka sermayesine aktarılması uygun görülen paralar ile

sermayeye eklenmek üzere yapılacak her türlü yardım ve bağışlar.”

denilmek suretiyle bankanın ortaklarının, il özel idareleri ve belediyeler olduğu ve

sermaye tavanına ulaşıncaya kadar, söz konusu ortaklara dağıtılacak vergi gelirleri paylarının

toplamı üzerinden aylık % 2 oranında kesilecek miktarların ödenmiş sermayesine ekleneceği

belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan

Sermayeler Hesabının niteliğine ilişkin 178 inci maddesinde, söz konusu hesabın kanuni

yetkilere dayanılarak mali kuruluşların sermayesine iştirak edilen tutarlar ve bu sermaye

tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye iade olunan tutarlar ile bu kuruluşlara

ikrazen verilen ve mahsup edilen tutarların izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

179 uncu maddesinde ise;

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Mali kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir.

a) Mali kuruluşların gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki

iştirakler gerçeğe uygun değeri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mali

kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımların bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili

mali kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması

gerekir. Sermaye iştiraklerinin enflasyon düzeltmesi işlemine tabi tutulması sonucu ortaya

74

çıkan değer artışları da ilgili mali kuruluşların kayıtlarına uygun olarak bu hesaba kaydedilir.

Değerleme artışlarının birbirine uygun şekilde hesaplara yansıtılmasında ilgili mali kuruluşun

enflasyon düzeltmesi işlemi sonucu ortaya çıkan yeni değerler esas alınır. Mali kuruluşlarca

yapılan enflasyon düzeltmesi işlemlerine ilişkin belgeler kuruma gönderilir. Muhasebe birimi

sermaye hareketlerine ilişkin bu belgeleri esas alarak muhasebeleştirme işlemlerini yapar.

Enflasyon düzeltmesi ve sermaye hareketlerine ilişkin belgelerin birer nüshası

muhasebeleştirme belgesine eklenir." denilmekte,

Yönetmeliğin 180 inci maddesinde ise;

(1) Mali kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları

aşağıda gösterilmiştir.

a) Borç

1) Ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermaye bir taraftan bu hesaba borç, 103-

Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-

Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir." denilmek

suretiyle hesaba ilişkin işlemler ile hesaba hangi durumlarda borç kaydının yapılacağı

düzenlenmiştir.

İlbank A.Ş. 'Belediye Bilgi ve Veri Bankası' sisteminden alınan ve belediyenin sermaye

iştiraklerini gösteren dokümanlar incelendiğinde; Kuşadası Belediyesi tarafından 31.12.2017

tarihine kadar İlbank A.Ş. sermayesine iştirak edilen toplam tutarın 1.562.101,81 TL olduğu,

ancak yılsonu mali tablolarda 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının

kullanılmadığı ve mali tablolarda toplam 1.562.101,81 TL'lık hataya sebebiyet verildiği tespit

edilmiştir.

BULGU 10: Elektrik ve Doğalgaz İçin Ödenen Güvence Bedellerinin, Verilen Depozito ve

Teminatlar Hesabında İzlenmemesi.

Kurum tarafından ödenen güvence bedelleri ve depozitoların 126 veya 226 Verilen

Depozito ve Teminatlar Hesabında izlenmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 95 ve 168'inci maddelerinde;

kurumca bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı

olarak geri alınmak üzere, diğer kamu idareleri veya kişilere verilen depozito ve teminat

niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılacağı, süresi bir yıldan az ise 126, bir yıldan fazla

ise 226 hesabının kullanılacağı, ifade edilmiştir.

Mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, kurumca bir işin yapılmasının üstlenilmesi

veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak geri alınmak üzere, diğer kamu

75

idareleri veya kişilere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin, 126 veya 226

Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Ancak Kurum tarafından, elektrik ve doğalgaz abonelikleri için ödenen güvence

bedellerinin doğrudan gider yazılarak, 630 Giderler Hesabında elektrik alımları ve yakacak

alımları olarak muhasebeleştirilmesi ve 126 - 226 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının

hiç kullanılmaması sonucu, mali tablolarda 630, 126 ve 226 hesapları 38.859,66 TL hata

vermektedir.

BULGU 11: Güney Ege Kalkınma Ajansı Payının, Kamu İdareleri Payları Hesabında

İzlenmemesi.

Kurum tarafından Kalkınma Ajansına ödenen katılım payının, 363 Kamu idareleri

Payları Hesabı yerine, 320 Bütçe Emanetleri Hesabında izlendiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 363 Kamu idareleri Payları

Hesabının niteliğini düzenleyen 276’ ncı maddesinde aynen;


gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılır”

hükmü,

Hesabın işleyişini düzenleyen 277’ nci maddesinde ise;

"(1) Kamu idareleri payları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda

gösterilmiştir:

a) Alacak

1) Bütçe geliri olarak tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara

aktarılmak üzere hesaplanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına

borç; diğer taraftan 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına

borç kaydedilir.

b) Borç

1) Bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba

borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak

kaydedilir." hükmü yer almaktadır.

Bu maddelere göre; 363 Kamu İdareleri Payları Hesabının bütçe geliri olarak nakden

veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere

hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmektedir. Geçmiş yıl kesinleşmiş

tahsisli olmayan bütçe gelirleri üzerinden ilgili mevzuata göre hesaplanıp aktarılan ajans payları

bu hesapta muhasebeleştirilmelidir.

76

5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında

Kanun'un 19 uncu maddesinin (d) bendi gereği ödemesi gerekli olan katılım payının, 363

hesabı yerine 320 hesabına kaydedilmesi nedeniyle, 320 Bütçe Emanetleri Hesabı ve 363 Kamu

İdareleri Payları Hesabı, Bilançoda toplam 739.675,93- TL hatalı görünmektedir.

BULGU 12: Yurt İçi Görev Yolluğu Avanslarının, Personel Avansları Hesabında Takip

Edilmemesi.

Belediye personelinin geçici görev yolluğu avanslarının, 161 Personel Avansları

Hesabında kayıt edilmesi gerekirken, 160 İş Avans ve Kredileri Hesabına kaydedildiği

görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin,

161 Personel Avansları Hesabına ilişkin "Hesabın niteliği" başlıklı 127’nci maddesinde;

"Bu hesap, mevzuatı uyarınca verilen sürekli ve geçici görev yolluğu avansları ile

ödeme gününden önce ödenmesine karar verilen maaş ve ücret ödemeleri karşılığı verilen

avansların izlemesi için kullanılır."

"Hesaba İlişkin İşlemler" başlıklı 128'inci maddesinde;

…. 2) Geçici görev yolluğu avansları: Harcırah Kanunu hükümlerine göre, memuriyet

mahalleri dışında bir yere geçici görev, kurs, tedavi, sınav gibi amaçlarla gönderilenlere

verilen avansların; asıl memuriyet mahalline dönüşten itibaren bir ay içerisinde bildirimin

dairesince muhasebe birimine verilerek mahsup işleminin yaptırılması ve varsa artan paranın

iade edilmesi gerekir. Süresi içerisinde mahsup belgelerini vermeyen, artan parayı iade

etmeyen veya mahsup belgelerini verdiği halde artan parayı iade etmeyenler hakkında 6245

sayılı Kanunun 59 uncu maddesi uyarınca işlem yapılır. Geçici görev yolluğu avansı alanların,

süresi içerisinde mahsup belgelerini vermemesi veya artan parayı iade etmemesi halinde, asıl

memuriyet mahalline dönüşlerinden itibaren bir ay sonundan başlamak üzere faiz alınır. Bir

kişiye, almış olduğu avansı mahsup etmeden başka bir görevlendirme nedeniyle yeniden avans

verildiği takdirde, bir aylık mahsup süresi, her görev için asıl memuriyet mahalline dönüş

tarihi esas alınarak ayrı ayrı hesaplanır. Avans ödendikten sonra geçici görevlendirmeden

vazgeçildiği için paranın geri alınması gerektiği takdirde, hesaplanacak faizin başlangıcı,

vazgeçme emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen 15 inci günün sonunda, eğer bu gün

tatile rastlarsa tatili izleyen günden başlar.”denilmektedir.

160 İş Avans ve Kredileri Hesabına ilişkin "Hesabın niteliği" başlıklı 124 ‘üncü

maddesinde;

"Bu hesap, kurumca mevzuatı gereğince bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen iş

avans ve kredilerinin izlenmesi için kullanılır." Denilmektedir.

77

Yukarıdaki madde hükümlerinden de açıkça anlaşılacağı üzere, yurt içi geçici görev

yolluğu avanslarının 161 Personel Avansları Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir. İdare, 161

Personel Avansları Hesabını kullanmamış ve yurt içi geçici görev yolluğu avanslarını 160 İş

Avans ve Kredileri Hesabına kaydetmiştir. Sonuçta mali tablolarda yer alan 160 hesabı, doğru

ve güvenilir bilgi vermemektedir.


Mineralli Sular Kanunu ve 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu Gereği Alınması



Kanunu ve 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği alınması gereken belediye payının,


5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununda;

“Madde 10: e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi




3213 sayılı Maden Kanununda;

“Madde 7: (Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere

dayalı ruhsat sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri

tarafından verilir. Bu ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu

hükümlerine göre belediyelerin tahsil ettiği işyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından

tahsil edilir. Bu bedelin % 50’si ruhsatın bulunduğu bölgeyle sınırlı olarak altyapı

yatırımlarında kullanılmak üzere, doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme

Birlikleri hesabına aktarılır. Bu alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması

durumunda tahsil edilen harcın % 50’si ilgili belediyenin hesabına aktarılır”

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda


Mükerrer Madde 97 – (Ek: 4/12/1985-3239/126 md.)

a) Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan

sınırları içinde gerçek ve tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5'i

belediye payı olarak ayrılır.




78








belediyeye ödenir”

Denilmektedir.





gerekmektedir. Ancak bu paylar belediyeye ödenmemekte, belediye de bunun takibini

yapmamaktadır.



Enerji Bakanlığı ve Aydın Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına) yazı

yazılarak takibinin yapılması gerekir.

BULGU 14: Bütçe Emanetlerinde Yer Alan Bazı Tutarların, Zamanaşımı Dolayısıyla

Bütçeye Gelir Kaydedilmemesi.

Kurumun mali tablolarının incelenmesinde, Bütçe Emanetleri Hesabında kayıtlı olup,

zamanaşımı dolayısıyla bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların, gelir kaydedilmediği

tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "Ödenmeyen giderler ve

bütçeleştirilmiş borçlar" başlıklı 34 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında; " Ödeme emri

belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına

alınır ve buradan ödenir. Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci

yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.

Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir" hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 248 inci maddesinde, 320-Bütçe

Emanetleri Hesabı'nın, mali yıl içerisinde veya sonunda ödeme emri belgesine bağlandığı

halde, nakit yetersizliği veya diğer sebeplerle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için

kullanılacağı ifade edilmiştir.

79

Yönetmeliğin "Hesabın işleyişi" başlıklı 250’nci maddesinde, zamanaşımına uğraması

nedeniyle gelir kaydedilmesi gereken tutarların, 320-Bütçe Emanetleri Hesabına borç, 600-

Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri

Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Zamanaşımına uğradığı halde gelir kaydedilmeyen ve 320 hesabında bekletilen

737.286,20 TL nedeniyle, 320-Bütçe Emanetleri Hesabı ve 600-Gelirler Hesabı, bilançoda bu

tutar kadar hata vermektedir.

BULGU 15: 775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Göre Oluşturulan Fon

Hesabının Amacı Dışında Kullanılması ve Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına

Yapılan Tahsilat Hesabının Kullanılmaması.

Belediyede, 775 sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine göre oluşturulması gereken fon

hesabının teşkil ettirildiği, ancak belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait

taşınmazlarının satış bedellerinden aktarılması gereken payın, fon hesabına değil başka bir

hesaba aktarıldığı ve bu paranın başka amaçlar için harcandığı ve 362 Fonlar veya Diğer Kamu

İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabının kullanılmadığı görülmüştür.

775 sayılı Gecekondu Kanununun “Fonların teşkili ve kullanılması” başlıklı 12’nci

maddesinde; belirtilen kaynaklardan sağlanacak gelirlerin, Türkiye Emlak Kredi Bankasında,

ilgili belediyeler adına açılacak özel hesaplarda toplanacağı, 13’üncü maddesinde ise bu

fonlarda toplanan paraların nerelerde kullanılması gerektiği açıklanmıştır.

775 sayılı kanunun 13 üncü maddesinde aynen:

“Buna göre 12’nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu

Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartıyla:

a) Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi

Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir

konutu yapılmasında,

b) Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol,

meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut

İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

c) Kendi bütçe imkânlarıyla karşılanamayan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken

tespit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır. “

Denilmektedir.

Yukarıda mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ilgili fonda biriken paralar 775 sayılı

Kanunun 13 üncü maddesinde açıklanan yerlerde kullanılabilecek, bunun dışındaki yerlerde

kullanılamayacaktır.

80

4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi

Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun “Taksitle ödeme, satış bedelinden pay

verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5 inci maddesinde; “… Belediye ve mücavir alan

sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle

yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili

belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına

aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili belediyeye % 30, varsa büyükşehir belediyesine % 10

oranında pay verilir. ...Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin

hesaplarına aktarılır. …”

Denilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin Fonun teşkili ve muhasebeleştirilmesine

ilişkin “Belirli Bir Amaca Tahsisli Gelirler ve Alınan Paylar” başlıklı 18 inci maddesinin ikinci

fıkrasında aynen:

“20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununun 12 nci maddesi gereği kurulan fonda

toplanacak paralar gelir bütçesinin ilgili bölümüne gelir kaydedilir. Diğer taraftan gider

bütçesinin ilgili tertibine tahsis amacı doğrultusunda kullanılmak üzere ödenek konulur. Bu

fondan yapılan harcamalarda 775 sayılı Kanunda belirtilen usul ve esaslar uygulanır.”

Denilmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde, 4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında yapılan

satışlardan belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye

tarafından herhangi bir işlem yapılmadığı görülmüştür. Maliye tarafından toplu olarak

gönderilen tutarların tamamının, kurumda Ziraat Bankasında açılmış bir Gecekondu Hesabı

olmasına karşın buraya aktarılmayıp, Vergi Resim ve Harçlar Banka Hesabına aktarıldığı ve

daha sonra da harcandığı görülmüştür.

2017 yılında, ilgili madde kapsamında yapılan satışlardan, belediyeye % 10’luk fon payı tutarı

37.558,72 TL gönderilmiş ve amacı dışında harcanmıştır. Bahse konu tutarın 362 Fonlar veya

Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmesi ve fon

amacı doğrultusunda kullanılması gerekmektedir.

362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı, bilançoda yukarıdaki

tutar kadar eksik görünmektedir.


Olmaması.


81

-Üst yönetim tarafından onaylanmış (donanıma/yazılıma erişim, verilere erişim, riskler,

güvenlik önlemleri, yetki ve sorumluluklar vs konularında) kurumun bir düzenlemesi (yönerge

vs) bulunmamaktadır.

-Bilişim sistemi bağımsız firmalarca incelenmemiştir,

-Güvenlik ihlalleri kaydedilmek suretiyle raporlanmamaktadır,

-Sistem odasında duman dedektörü ve otomatik yangın söndürme sistemi bulunmamaktadır,


Kurtarma Merkezi bulunmamaktadır,

-Yedekleme (back-up) ünitesi, sistem odasının bulunduğu binada olması nedeniyle risk

içermektedir,

-Bilişim sistemiyle ilgili personellerin görevleri yazılı olarak belirlenmemiştir.







belirlenmiştir.








BULGU 17: İç Kontrolle İlgili Bazı Çalışmaların Yapılmaması.

Kurumun iç kontrol sistemi incelenmiş ve şu sonuçlara varılmıştır:

-Ön mali kontrol görevlisi bulunmamaktadır.

82


yapım işlerinde, sözleşme imzalanmadan önce sözleşme tasarısı ön mali kontrol için Mali Hiz.





-Üst yönetim, bu raporun hazırlanması konusunda personele bir talimat vermemiştir.

Bazı müdürlüklerde aşağıdaki eksiklikler tespit edilmiştir:

1-“Görev ve Çalışma Yönetmeliği” veya yönergesi bulunmamaktadır.

2-Müdürlükte çalışan personelin görevlerini ve bu görevlere ilişkin yetki-sorumluluklarını

kapsayan “Görev Dağılım Çizelgesi” bulunmamaktadır.

3-Vatandaşın, yapılmasını istediği işle ilgili getirmesi gereken belgeleri ve hizmetin

tamamlanma süresini gösteren hizmet standartları tabloları düzenlenmemiştir.

4-Hassas görevler belirlenmemiştir.

5-Birimce yapılan bir işin başlangıç, gelişme ve sonuçlanma aşamalarını şemalarla gösteren İş

akış şemaları bulunmamaktadır.

6-Personelin performansı değerlendirilmemektedir.

7-Performansı yüksek personellere ödül verilmemektedir.

8-Performansı düşük personellerle ilgili eğitim planları yapılmamaktadır.















83

BULGU 18: Temmuz Ayında, Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporunun

Yayımlanmaması.



5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun 30' uncu maddesinin 3' üncü

fıkrasında:

"Genel yönetim kapsamındaki idareler bütçelerinin ilk altı aylık uygulama sonuçları,

ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini; Maliye Bakanlığı ise merkezî

yönetim bütçe kanununun ilk altı aylık uygulama sonuçları, finansman durumu, ikinci altı aya

ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan malî durumu temmuz ayı içinde

kamuoyuna açıklar." denilmektedir.

Mali saydamlık ve hesap verilebilirliğin gereği olarak, Kuşadası Belediyesinin ilk altı

aylık bütçe uygulama sonuçlarını, ikinci altı aya ilişkin beklenti ve hedefleri ile faaliyetlerini

kapsayan "2017 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu" nun temmuz ayı içinde ve

sonrasında kamuoyuna açıklanmadığı görülmüştür.

2017 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu'nun kamuoyuna

açıklanmamasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen hesap verebilirlik, malî saydamlık ve

kamuoyunu zamanında bilgilendirme amaçları gerçekleşmemiştir.


Bulunmaması.


yetkilisi görevini yürütmek üzere atanacakların, “En az dört yıllık yüksek öğrenim


muhasebe yetkilisi olacak görevlilerin, Maliye Bakanlığınca meslekî konularda eğitime

tâbi tutulacağı ve bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika verileceği, ifade

edilmektedir.

24.11.2016 tarihinde Muhasebe Yetkilisi olarak görevlendirilen personel, iki yıllık

üniversite mezunu olup, sertifikası bulunmamaktadır. Muhasebe Yetkilisi Adaylarının

Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Muhasebe Yetkililerinin Çalışma Usul ve Esasları

Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde, muhasebe hizmetlerinden birinci

derecede sorumlu olanların, görevlerini sertifikalı muhasebe yetkilisi atanıncaya kadar

yürütecekleri ifade edilmiş, ancak bugüne kadar idare sertifikalı muhasebe yetkilisi

ataması yapmamıştır.

BULGU 20: Memurlardan Dayanışma Aidatı Kesintisinin Yapılması.

84

Memurlara 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu

çerçevesinde verilen sosyal denge ödemelerinden, Kanuna aykırı olarak dayanışma aidatı

kesildiği görülmüştür.

4688 sayılı Kanunun;

32 nci maddesinde, belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince sosyal

denge tazminatının ödenmesine karar verilmesi halinde, sendika ile belediye başkanının

sözleşme yapabileceğini belirtmiştir. Kanun maddesinde sosyal denge sözleşmesinin yapılma

usulü ve şekli belirlenmiş olup, bu maddede dayanışma aidatına ilişkin bir düzenlemeye yer

verilmemiştir.

28 inci maddesinin ikinci fıkrasında, toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu

sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu

görevlileri arasında ayrım yapılamayacağı öngörülmüştür.

24 üncü maddesinde sendika gelirleri arasında üyelerin ödeyecekleri üyelik ödentileri sayılmış,

25 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, sendika tüzüğüne üyelik ödentisi dışında her ne ad

altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti yapılmasını öngören hükümler konulamayacağı

kuralına yer verilmiştir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek madde 4 gereği, kamu görevlileri

sendikalarına üye olup, aylık veya ücretinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine,

kurumlarınca sözleşme ikramiyesi ödenmektedir. Yani sendikaya ödenen aidat kurumca

karşılanmaktadır.

Tüm Bel Sen Sendikası ile yapılan Toplu İş Sözleşmesinin 21 inci maddesinde,

"İşveren tarafından, sendikanın tüzüğünde belirtilen aidata ek olarak, toplu sözleşme

hükümlerinden yararlanan sendika üyelerinin taban aylıklarından % 1 oranında

dayanışma aidatı kesilerek sendika hesabına yatırılır. Sendikaya üye olmayan ve başka

sendikalara üye olan çalışanlardan % 2 dayanışma aidatı kesilir." hükmüne istinaden

sendika ilave olarak, aynı tutarda dayanışma aidatını memur sosyal denge ödemeleri

bordrolarından almaktadır.

Kanuna aykırı olarak sözleşmeye konan bu hüküm geçersiz olduğundan memurlardan

ilave olarak dayanışma aidatı kesilemez. Yargıtay Hukuk Dairelerinin Kanuna aykırı olan

Toplu Sözleşme hükümlerinin geçersiz olduğuna dair bazı kararları bulunmaktadır.

Kanun maddelerinden anlaşılacağı üzere yerel yönetimlerce imzalanan sosyal denge

sözleşmelerine dayanışma aidatı alınmasına dair hükümlerin konulamayacağı ve ilave kesintiler

yapılamayacağı açık olmasına rağmen, memurlardan sendika aidatı dışında ilave olarak

dayanışma aidatı kesintisi yapılması ve bunun sendikaya ödenmesi uygulamasına son verilmeli

85

ve sendikaya ödenen dayanışma aidatlarının hesaplanarak sendikadan geri alınması

sağlanmalıdır.

BULGU 21: Personel Performans Ölçütlerinin Hazırlanmaması.

5393 sayılı Belediye Kanunun 38 inci maddesine göre, Belediye Başkanı, personelin

performans ölçütlerini hazırlamak, uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili

raporları meclise sunmakla görevlidir.

Kanunun 18 inci maddesinde, belediye meclisinin görevlerinden biri, stratejik plân ile

yatırım ve çalışma programlarını, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans

ölçütlerini görüşmek ve kabul etmek olarak belirtilmiştir.

Bahse konu Kanunun 49'uncu maddesinde de sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar

hariç belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde onunu ve

Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (20.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu

bulunacak miktarı geçmemek üzere, hastalık ve yıllık izinleri dâhil olmak üzere, çalıştıkları

sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebileceği ifade

edilmiştir.

Bir kuruluşun yürüttüğü faaliyetlerde hedeflenen sonuçlara ulaşıp ulaşmadığı, hizmetlerin

verimli, etkin ve tutumlu bir düzeyde gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının


Performans ölçümünden elde edilen bilgi; "Hedefimiz nedir?", "Arzuladığımız ve elde

ettiğimiz sonuçlar nelerdir?", "Başarılı olduğumuzu nasıl anlarız?", "Bu başarıları verimli, etkin

ve tutumlu bir biçimde mi elde ediyoruz?" ve "Ürettiğimiz hizmetler müşterilerimiz ve

paydaşlarımızı ne ölçüde memnun ediyor?" gibi soruların cevabını arayan yöneticilere


Performans ölçümü, yöneticilerin organizasyonu kontrol altında tutmasını, performans için

sonuç geliştirilebilmesini, vatandaş ve müşterilerin yönetimin onlara verdiği önemi




ayrımı yapılamayacağından; başarı ödüllendiremeyeceği ve başarısızlığı da tespit


Belediye personeline aşağıdaki performans ölçütleri örnek olarak belirlenebilir;

86

a) Hukuk Birimi için kaybedilen dava/kazanılan dava oranı,

b) Diğer birimler için günlük vatandaşa sunulan hizmet sayısı,

c) Vatandaşların belediyede gerçekleştirdikleri işlemlerde (imar, ruhsat vb) standartlar (ruhsat


Bu performans ölçütlerinin belirlenmesi ve performans ölçümü Belediye Başkanı'nın

Kanundan kaynaklanan görevinin yerine getirilmesini sağlaması bir yana performans

ölçütlerine dayalı olarak çalışanlara ikramiye veya toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ilave

ikramiyeler vermek, halkın taleplerine ve kamu yararına uygun etkili ve kaliteli hizmet

sunmayı, vatandaş ile belediye çalışanları arasındaki işbirliğini arttırmayı, ayrıca çalışanlar

açısından da verimlilik, yenilik ve yaratıcılığın geliştirilmesini teşvik edecektir.

Performans kriterlerinin tespit edilmesinin bir faydası da hizmetiçi eğitim için önemli

bir dayanak olmasıdır. Bu sayede, performansı düşük personeller için hizmetiçi eğitim

planlaması yapılarak, personelin işteki eksikliği giderilebilecektir.

==0

ADANA B.ŞEHİR BEL. – 2017

BULGU 1: Belediyenin Mülkiyetinde Olduğu Halde Muhasebe Kayıtlarına Alınmayan

Taşınmazların Bulunması.

27.05.2016 tarih ve 29724 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe

giren Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 188-193 üncü maddelerinde; her

türlü arazi ve arsa ve binaların izlenmesi için sırasıyla 250 Arazi ve Arsalar, 251 Yeraltı ve

Yerüstü Düzenleri ve 252 Binalar Hesaplarının kullanılacağı hüküm altına alınmış ve hesabın

işleyişi ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır.


İlişkin Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde, “Taşınmaz kayıt

ve kontrol işlemleri, kamu idarelerine ait taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan

yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmesi

amacıyla kayıt altına alınmasıdır. Kayıtların belgeye dayanması esastır.” hükmü yer almakta

ve maddenin devamında hangi değer üzerinden taşınmazların kayda alınacağı belirlenmiştir.

Maddede tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden veya bu bedel

belirlenemiyorsa rayiç değer üzerinden kayda alınması gerektiği ifade edilmiştir. Yapılan

incelemede, Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazlara ilişkin değer tespitlerinin

Yönetmeliğe uygun olarak yapıldığı görülmüş ancak ilgili muhasebe hesaplarına taşınmazların

tamamının kaydının yapılmadığı tespit edilmiştir. Yapılan tespite göre taşınmaz envanterine

87

kayıtlı toplam tutar 3.002.083.371,80 TL olarak gerçekleşmiştir. Ancak dönem sonu mizanına

göre 250, 251 ve 252 nolu hesaplarda kayıtlı toplam tutar 2.742.192.773,12 TL olarak

gerçekleşmiştir. Dolayısıyla taşınmazlara ilişkin olarak mali tablolarda 259.890.598,68 TL

eksiklik söz konusudur.

Belediye adına tapuda kayıtlı olup değerlemesi yapılan taşınmazların tamamının, Yönetmelik

gereği mali tablolarda gösterilmesi gerekmektedir.

BULGU 2: İdareye Bağışlanan Taşınmazların Muhasebe Kaydının Yapılmaması.

Kurum taşınmazları üzerinde yapılan incelemede, kuruma bağışlanan taşınmazların muhasebe

kayıtlarına alınmadığı görülmüştür. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “252

Binalar hesabı -Hesabın niteliği” başlıklı 192’nci maddesinde:

“(1) Binalar hesabı, eklenti ve bütünleyici parçaları dâhil olmak üzere, kamu idarelerinin


denildikten sonra, “Hesabın işleyişi” başlıklı 193’üncü maddesinde: “Bedelsiz olarak kuruma

intikal eden binalar tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına

alacak kaydedilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Bağış olarak İdareye geçen taşınmazların yukarıda belirtilen düzenlemeye göre

muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Aksi uygulamanın mali tabloların hatalı bilgi içermesine

neden olacağı açıktır.

Yılı içinde Belediyeye bağışlanan gayrimenkulün tapusunun alınmış olmasına rağmen ilgili

yılında muhasebe kayıtlarına alınmadığı tespit edilmiştir. Bağış olarak alınan taşınmazların

değeri 610.264,10 liradır. Bu itibarla bahse konu taşınmazların Mahalli İdareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliğinin ilgili maddelerine göre muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir.

Bahse konu taşınmazın muhasebe kaydının yapılmaması nedeniyle, hem 252-Binalar Hesabı

hem 600-Gelirler Hesabı ve bu nedenle de mali tablolar hatalı olmuştur.

BULGU 3: Tahsis Edilen Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarına Alınmaması.

Kurum taşınmazları üzerinde yapılan incelemede, kurumun tahsis ettiği taşınmazların

muhasebe kayıtlarına alınmadığı görülmüştür. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe

Yönetmeliği’nde 252 Binalar Hesabı 192 nci ve 193 üncü maddelerde açıklanmıştır. “Hesabın

Niteliği “ başlıklı 192 nci maddesinde aynen:



Denilmiştir.



88






Yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereği belediyenin tahsis ettiği taşınmazları muhasebe

birimince kayıtlı değeri üzerinden Binalar Hesabına alacak ve Net Değer hesabına borç,


borç kaydetmesi gerekirken söz konusu kaydın yapılmaması nedeniyle söz konusu tutarlar

kadar ilgili hesapların doğruyu ve gerçeği yansıtmadığı düşünülmektedir.

Tahsisli taşınmazların toplam değeri 405.951.000,00 TL olup, mali tablolarda bu miktar kadar

eksik gerçekleşme meydana gelmiştir.

BULGU 4: Taşınır Mal Çıkışlarının Üçer Aylık Dönemlerde Yapılmaması.

Belediyenin taşınır kayıtlarının incelenmesi neticesinde taşınır mal çıkışlarının yılsonunda toplu

bir şekilde yapıldığı görülmüştür.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Taşınır Giriş ve Çıkış İşlemlerinin Muhasebe Birimine

Bildirilmesi” başlıklı 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasında;

“Muhasebe kayıtlarında 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabında izlenen tüketim

malzemelerinin çıkışları için düzenlenen Taşınır İşlem Fişleri muhasebe birimine gönderilmez.

Bunların yerine, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde üç aylık dönemler itibarıyla,

diğer idarelerde ise üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen sürede

kullanılmış tüketim malzemelerinin taşınır II nci düzey detay kodu bazında düzenlenen onaylı

bir listesi, en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebe birimine

gönderilir.” denilmektedir.

Bu doğrultuda ilgili mevzuat gereği, muhasebe kayıtlarının mevzuata uygun olarak üçer aylık

dönemler itibariyle yapılması gerekmektedir. Bunun yapılmaması sonucunda taşınır mal

yönetimi mevzuata uygun şekilde yönetilmemektedir.

BULGU 5: İlan ve Reklam Vergisi Alacakları İçin İcra İşlemlerinin Başlatılmaması.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 1'inci maddesinde, bu Kanun hükümlerinin

belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanacağı ifade edilmektedir.

Kanunun;

100 üncü maddesinde, bilinen adrese gönderilen mektupların posta idaresince muhatabına

teslim edildiği tarihte tebliğ edilmiş sayılacağı,

101 inci maddesinde bilinen adresler tek tek sayılmakta,

89

102 nci maddesinde bilinen adreslere yapılacak tebliğler hakkında bilgi verilmektedir.

103 üncü maddesinde ise, 101 inci madde kapsamında bilinen adres yoksa veya 101 inci

maddenin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde sayılan bilinen adreste tebliğ

yapılamaması hâlinde, muhatabın adres kayıt sisteminde kayıtlı bir adresi bulunmazsa veya

başkaca nedenlerden dolayı tebliğ yapılamazsa, ilanen tebliğ yapılacağı ifade edilmekte,

104 ve 105 inci maddelerinde de ilanen tebliğin şekli ve muhteviyatı hakkında bilgi

verilmektedir.

Yapılan incelemede, ilan ve reklam vergisi tahsilatının çok düşük olduğu ve alacakların

büyük çoğunluğu için icra işlemlerinin başlatılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun;

11 inci maddesinde, üst yöneticinin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde

edilmesinden, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu,

38 inci maddesinde ise, gelirlerin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların, tarh,

tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu olduğu,

ifade edilmektedir.

İlan ve reklam vergisi tahakkuk miktarı 27.769.695,77- TL olduğu halde, tahsilat

miktarı 10.114.676,46- TL olup, tahsilat oranı yüzde 36 dır. Belediyenin toplam 17.226.875,79-

TL ilan ve reklam vergisi alacağı bulunmakta olup, sadece 2.954.498,00 liralık alacak için icra

işlemleri başlatılmıştır.

Sondaj yöntemiyle mükelleflerin dosyaları incelenmiştir. Çoğu mükellefin borcunu

ödemediği, bunu alışkanlık haline getirdiği, bazı alacakların on yıl geriye kadar gittiği, ancak

ilgili birimin bazı alacaklar için ihbarname ve ödeme emri göndermediği, ayrıca icra

işlemlerinin başlaması için de haciz varakası düzenlemediği tespit edilmiştir.

İlan ve reklam vergisi alacaklarının tahsil edilmesi, 5393 sayılı Belediye Kanununda

belirtilen kamu hizmetlerinin yapılmasını kolaylaştıracaktır.

Bu nedenle, Mali Hizmetler Dairesi Gelir Müdürlüğü’nün ilan ve reklam vergisi

mükellef dosyalarını tek tek inceleyerek, alacaklar için ihbarname ve/veya ödeme emri

düzenlemesi, daha sonra da haciz varakası düzenleyerek İcra Müdürlüğüne göndermesi tahsilatı

artıracaktır. Mükelleflere tebliğ yapılamaması durumunda, 213 sayılı Kanunun 103 üncü

maddesi gereği ilan yoluyla tebliğ yapılmalıdır.

90

BULGU 6: Hazineye Ait Taşınmazların Satış Bedellerinden Tahsil Edilen Kısmının % 10-

unun, 775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Göre Oluşturulması Gereken Fon

Hesabına Aktarılmaması, Bu Payın Amacı Dışında Kullanılması ve Fonlar Adına Yapılan

Diğer Kesintiler Hesabında Muhasebeleştirilmemesi.

Hazineye Ait Taşınmazların Satış Bedellerinin Tahsil Edilen Kısmından %10 Payın 775

Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Göre Oluşturulması Gereken Fon Hesabına

Aktarılmadığı, vadeli ve vadesiz fon hesaplarında sembolik bir tutar bulunduğu, gelen tutarların

bu hesaba aktarılmadan belediyenin borcuna mahsup edildiği ve bahse konu tutarların 362

Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabında Muhasebeleştirilmediği görülmüştür.








a)Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi



b)Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol,



c)Kendi bütçe imkânlarıyla karşılanamayan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken


Denilmektedir.





91


verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5 inci maddesinde;

“… Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin

tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde

kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun

hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili belediyeye %

30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verilir. ...Bu paylar tahsilini takip eden

ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılır. …”

Denilmektedir.



fıkrasında aynen:





Denilmektedir.

Yapılan incelemede, 4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında yapılan satışlardan

Belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye tarafından

herhangi bir işlem yapılmadığı görülmüştür. Hazine tarafından toplu olarak gönderilen

tutarların tamamı belediyenin borcuna mahsup edilmektedir. Kurumda Ziraat Bankasında

açılmış bir Gecekondu Hesabı olmasına karşın gelen tutarlar bu hesaba aktarılmamaktadır.

2017 yılında, ilgili madde kapsamında yapılan satışlardan Belediyeye gönderilen %10’luk fon

payı tutarı 37.558,72 TL olarak gerçekleşmiştir. Fon hesabına aktarılması gereken, hesapta

kayıtlı tutar vadeli hesapta 142.310,33 TL, vadesiz hesapta 1.075,00 TL dir. Mezkûr tutarların

362.01.99 nolu “Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabı”na alınmayarak tamamının

banka hesabında tutulduğu görülmüştür.

Bahse konu tutarın 362.01.99 nolu “Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabı”na

aktarılarak muhasebeleştirilmesi ve takibinin sağlanması gerekmektedir.

Bu hatalı uygulama sonucu, mali tablolarda 362 hesabı 143.385,33- TL daha az

görünmektedir.

92

BULGU 7: 6736 Sayılı Kanun ile Yapılandırılan Alacakların, Gelirlerden Alacaklar

Hesabında İzlenmeye Devam Edilmesi.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 86, 87 ve 88 inci maddelerinde,

120- Gelirlerden Alacaklar Hesabının, 92, 93 ve 94 üncü maddelerinde 122 Gelirlerden Tecilli

ve Tehirli Alacaklar Hesabının ve 166 ile 167 nci maddelerinde ise 222 Gelirlerden Tecilli ve

Tehirli Alacaklar Hesabının nitelik ve işleyişine ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

Yukarıda adı geçen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere,

Kurumun 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında izlemiş olduğu tutarlardan yeniden

yapılandırma suretiyle tecil ve tehir edilenlerin vadesine göre 122 veya 222 Gelirlerden Tecilli

ve Tehirli Alacaklar Hesaplarında izlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, yeniden yapılandırılan alacakların 120 Gelirlerden Alacaklar

Hesabında izlenmeye devam edildiği tespit edilmiştir. Sonuçta mali tablolarda, 120 hesabı daha

fazla, 122 ve 222 hesapları daha az görünmektedir.

BULGU 8: Belediyenin Aksa Gaz Dağıtım Anonim Şirketindeki Payı ile Mal ve Hizmet

Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının Uyuşmaması.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241 "Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara

Yatırılan Sermayeler Hesabı" başlıklı 181 inci maddesine göre mal ve hizmet üreten

kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının

işletilmesinden doğan kar ve zarar ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için bu

hesabın kullanılacağı belirtilmektedir.

Aynı yönetmeliğin 182 nci maddesinde ‘‘Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan

sermayeler hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir.

a) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi

şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak

edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu

hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında

karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir…’’ Denilmektedir.

241 Nolu Hesabın işleyişi ise adı geçen yönetmeliğin 183 üncü maddesinde açıklanmıştır.

Belediyenin Aksa Gaz Dağıtım A.Ş. de % 4,42 ortaklığı bulunmaktadır ve bu şirketteki toplam

sermaye miktarı 1.768.000,00 TL’dir. Mali tablolar üzerinde yapılan incelemede ise kayıtlı

tutarın 44.200,00 TL olduğu görülmüştür. Yukarıdaki yönetmelik hükümlerinden anlaşıldığı

üzere belediyenin muhasebe kayıtlarında 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan

Sermayeler Hesabının 241.1.1.1 alt kodunda 1.768.000,00 TL borç bakiyesi bulunması

93

gerekirken 44.200,00 TL borç bakiyesi bulunmaktadır. Buna göre mali tablolarda 241 Nolu

Hesapta 1.723.800,00 TL lık hataya sebep olunmuştur.

BULGU 9: Bir Yıldan Uzun Vadeli Teminatlar İçin, Alınan Depozito ve Teminatlar

Hesabının Kullanılmaması.

Kurum tarafından gerçekleştirilen ihalelere ilişkin olarak mevzuat gereği

yüklenicilerden alınan teminatların, bir yıldan uzun veya kısa vadeli ayrımı yapılmaksızın

hepsinin, 330- Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında takip edildiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 430- Alınan Depozito ve Teminatlar

Hesabı' başlıklı 319 uncu maddesinde, bu hesabın mevzuatları gereği nakden veya mahsuben

tahsil edilen ve bir yıldan uzun vadede iade edilecek olan depozito ve teminatların izlenmesi

için kullanılacağı hükmü yer almaktadır.

Bu hesaba kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına düşenler 430 Alınan Depozito ve Teminatlar

Hesabına borç, 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydedilecektir

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde belirtilen ve muhasebe sistematiğinin temel

kavramlarından biri olan "Dönemsellik" ilkesi gereği, kamu idarelerinin faaliyetlerini belirli

dönemler itibariyle raporlamaları ve diğer dönemlerden bağımsız olarak saptamaları esastır.

Mizan ve diğer mali tablolarda yapılan incelemede ise; dönemsellik ilkesine uygun olmayacak

şekilde, bir yıldan uzun vadeli teminatlar için 430 hesabı yerine, 330 hesabı kullanılmıştır.

Sonuçta, mali tablolarda 330 hesabı daha fazla, 430 hesabı daha az görünmektedir.

BULGU 10: Aile Cüzdanı Alımında, Diğer Hazır Değerler Hesabının Kullanılmaması.

Kurumun mali tabloları üzerinde yapılan incelemede, aile cüzdanı alımlarına ilişkin muhasebe

kayıtlarında 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı yerine, 630 Giderler Hesabı kullanılarak söz

konusu ödemelerin doğrudan gider yazıldığı görülmüştür.

27.05.2016 tarih ve 29724 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mahalli

İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği 70, 71 ve 72 nci maddelerinde hesabın işleyişi

açıklanmaktadır. Buna göre 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı hazır değerler hesap grubunda

sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibariyle bu grupta izlenmesi gereken

diğer değerlerin izlenmesi için; 630 Giderler Hesabı ise aynı Yönetmeliğin 372 ve 373 üncü

maddeleri gereği Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu tarafından belirlenen uluslararası

genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk ettirilen her türlü giderin izlenmesi için

kullanılmaktadır.

210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu'nun eki tablonun 7 nci sırasında yer alan Aile

Cüzdanları bir tüketim maddesi olmayıp değerli kağıt niteliğinde bir Hazır Değer'dir. Bu

nedenle doğrudan gider kaydı yapılması mümkün değildir. Sonuç olarak, 108 Diğer Hazır

94

Değerler Hesabında yer alması gereken aile cüzdanları, hatalı uygulama sonucu bilançoda

görünmemektedir.

BULGU 11: Belediye Başkanının Sünnet, Nişan ve Düğün Törenlerinde, Altın Hediye

Etmesi.

Belediye Başkanının sünnet, nişan ve düğün törenlerinde altın hediye ettiği

görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde; üst

yöneticilerin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanımından sorumlu olduğu

ifade edilmektedir.

Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 10

uncu maddesinde yer alan: “…yapılması belde için de gerekli olan veya mahalli örf, adet ve

sosyal yaşantı için de gerekli sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama

yapılabilir.” hükmüne dayanılarak altın bedelleri belediye bütçesinden ödenmektedir.

Törenlerde altın vermek amacıyla, 3.6.1.1 –Temsil ağırlama tören giderleri ekonomik

kodundan, 2016 yılında 536.000,00 lira, 2017 yılında 647.000,00 lira ödeme yapılmış olup, bu

durum her yıl tekrarlanan bir alışkanlık haline gelmiştir.

Belediye vergi, SGK ve müteahhitlere borcu nedeniyle, sürekli icra işlemlerine muhatap

olmakta, alacakları mahsup edilmekte ve taşınmazlarına ipotek konulmaktadır. Böyle bir

gerçek varken, üst yönetici olan Belediye Başkanının her yıl ortalama yarım milyon liralık altın

alıp, sünnet, nişan, düğün törenlerinde (tam, yarım, çeyrek) altın vermesi, kamu kaynaklarının

etkin ve ekonomik kullanılması hedefini güden, 5018 sayılı Kanunun ruhuna uygun

bulunmamaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14 üncü maddesinde; imar, su, kanalizasyon, ulaşım,

temizlik, katı atık, trafik, ağaçlandırma, konut hizmetleri vs tek tek sayılmak suretiyle,

belediyenin görevleri belirtilmiştir. Belediye bu alanlara öncelik vermelidir.

Ayrıca aynı maddede “Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin

malî durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir.” denilerek, belediyenin malî

durumu ve hizmetin ivediliğinin önce geldiği özellikle vurgulanmıştır.

Törenlerde altın verilmesi, etik mevzuatına da uygun değildir. Kamu görevlilerinin,

uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere kurulan

Kamu Görevlileri Etik Kurulu, düğünlerde altın hediye edilmesini etik bulmamıştır. Kurul

2009/23 sayılı kararında, bir Belediye Başkanının, ilçede yapılan düğün ve sünnet törenlerinde,

hediye olarak takmış olduğu altınların parasını Belediye bütçesinden karşılamasını, Kamu

95

Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Yönetmeliği’nin 15. maddesindeki, “Kamu görevlileri, kamu

kaynaklarını kullanarak hediye veremez” hükmüne aykırı bulmuştur.

Kurulun verdiği bu karar, İçişleri Bakanlığı’nın 24/05/1984 tarihli “Belediye

Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi”nin 10. maddesindeki,

“… yapılması belde için gerekli olan veya mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı içinde gerekli

sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama yapılabilir.” hükmü ile

çelişiyor gibi görünse de etik davranış ilkelerini belirleme yetkisi tamamıyla Kurula verilmiş ve

Kurul da bunu bir Yönetmelikle düzenlemiştir.

Normlar hiyerarşisine göre, Yönetmelik hükümleri üstün olup, yönergeden önce

gelmektedir. Çatışma halinde, en üstte yer alan Etik Kanunu ve Yönetmeliği uygulanmalıdır.

Belediye Başkanı, Belediye Temsil Ağırlama Yönergesine değil, etik mevzuatına uymak

zorundadır.

BULGU 12: Belediye Başkanlığınca Verilen Çalışma Belgesine İstinaden Özel Halk

Otobüslerinin İhalesiz Çalıştırılması.

Adana Büyükşehir Belediye sınırları içinde faaliyet gösteren halk otobüslerinin ihale

süreleri bitmiş olmasına rağmen yeniden ihale yapılmaksızın çalışmalarına devam ettirildiği

görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu ile yürürlükten kaldırılan 1580 sayılı Belediye Kanununun

Belediyenin vazifeleri başlıklı 15 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası ve Belediyelerin hakları,

salahiyet ve imtiyazları başlıklı 19 uncu maddesinin beşinci fıkrasında yer alan hüküm ile 5393

sayılı Belediye Kanununun Belediyenin yetkileri ve imtiyazları başlıklı 15 inci maddesinin (p)

fıkrasındaki, “Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma

araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek;

durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park

yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere

verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” hükümlerinden, toplu taşıma

hakkının belediyenin görev ve yetkisinde olduğu anlaşılmaktadır.

Gerek 1580 sayılı gerekse 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre toplu taşımaya ilişkin

haklar belediyeye aittir. Belediyeye ait olan bu hakkın Kanun çerçevesinde ihale yoluyla

rekabete uygun, saydamlığı sağlayarak sürenin belirli olması gibi hususları da içerecek şekilde

verilmesi gerekir. Bu yetki belediye adına Belediye Meclisine aittir. Belediye Meclisince

alınacak bir kararla bu yetki encümen tarafından da yerine getirilebilir. Ancak Meclis veya

Encümen imtiyaz niteliği taşıyan toplu taşıma hizmetlerini ihale yoluyla devretmemiş,

mevzuata uygun olmayan şekilde çalışma belgeleri düzenleyerek toplu taşımada bir tekel

96

oluşturulmuştur. Bu çerçevede toplu taşıma hizmetleri bakımından görevli ve yetkili olan

Belediyenin, ihale yapmadan rekabetsiz bir şekilde toplu taşıma imtiyazına izin vermesi

mümkün değildir. Kaldı ki 5393 sayılı Belediye Kanunu toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya

tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle de yerine getirilebileceğini belirtilmiştir.

Danıştay 13. Dairesinin Esas No:2015 / 985, Karar No: 2015 / 3164 numaralı kararında;

“Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; belediyelerin

yürütmekle görevli ve yetkili oldukları toplu taşıma hizmetini bizzat yapmak yerine imtiyaz

suretiyle devrine karar verilmesi için Danıştayın görüşü ve İçişleri Bakanlığının onayının

alınmasının ön koşul olduğu, kiralama yolunu seçmesi hâlinde ise hem taşınır hem taşınmazlar

için kira süresinin 10 yılla sınırlı olduğu ve her iki durumunda Devlet İhale Kanunu

hükümlerine tabi olduğu anlaşılmakta ve toplu taşıma hizmetlerinin ruhsat vermek suretiyle

yerine getirilmesi usulünde ise ruhsat verilecek sürenin, tespit edilen muhammen bedelin yıllık

mı yoksa ruhsat verilen süre için mi öngörüldüğünün, yıllık olarak tespit edilmiş ise her yıla

ilişkin artış oranının nasıl belirleneceğinin vb. hususların açık bir şekilde ortaya konularak söz

konusu ihalenin yine Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre yapılması gerektiği, toplu taşıma

hizmetlerinin gördürülmesinde ruhsat verme yönteminin seçilmesi hâlinde verilecek olan

ruhsatın süresiz bir şekilde verilemeyeceği, belli bir süre dâhilinde ruhsat verilmesi gerektiği

görülmektedir.

Bu durumda, ilgili mevzuat ve dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;

toplu taşıma hizmetinin yerine getirilmesinde ruhsat verme yönteminin seçilmesi hâlinde,

süresiz olarak ruhsat vermenin söz konusu olmadığı, belli bir süre dâhilinde ruhsatın verilmesi

gerektiği, bu süreye göre muhammen bedelin belirlenmesinin şart olduğu, bu hususlar ortaya

konulduktan sonra Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun bir şekilde ihalenin yapılması

gerektiği”, ve

Aynı Dairenin Esas No:2014 / 384, Karar No: 2014 / 1950 kararında ise:

“Yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; büyükşehir belediyesi

sınırları dâhilinde toplu taşıma hizmetlerini yürütmenin ve bu amaçla toplu taşıma

vasıtalarının işletilmesi ve işlettirilmesinin kamu hizmeti olarak münhasıran büyükşehir

belediyelerine imtiyaz olarak verilmiş olduğu; toplu taşıma vasıtalarını işlettirmenin ise

imtiyaz sözleşmesi, ruhsat verme, kiralama veya hizmet satın alma yoluyla gördürülebileceği;

anılan usullerden herhangi birinin seçilmesi yoluyla toplu taşıma hizmetinin özel hukuk kişileri

eliyle sağlanması hâlinde büyükşehir belediyesinin kanunlarla kendisine verilen ulaşım

hizmetlerine ilişkin imtiyazdan vazgeçmiş sayılacağı sonucuna varılmakta olup; söz konusu

vazgeçme iradesinin ise, ancak, belediye adına imtiyaz verilmesinde görevli ve yetkili kılınan

97

belediye meclisince ortaya konulması hâlinde geçerli olacağının kabulü gerekmektedir.”

denilmektedir.

Bu kararlar değerlendirildiğinde, ulaşım hizmetinin belediyedeki yetkili organın

kararıyla rekabete uygun, saydam bir şekilde süresinin belirli olması gibi hususları da içerecek

şekilde ihale yoluyla verilmesi gerekir.

Belediye Başkanlığınca çalışma belgesi verilerek işe başlatılan ve halen toplu

taşımacılık yapan 419 adet özel halk otobüsüne ilişkin 2002 tarihli sözleşme kayıtların

incelenmesinde sözleşme süresinin üç yıl olduğu, en son tarihli olarak 2010 yılında encümen

kararında: “…ruhsat vermek suretiyle Özel Halk Otobüsleri ile yapılan sözleşmenin süresi

dolduğundan, Özel Halk Otobüsleri sahipleri tarafından Belediyemize ödenmesi gereken

güzergah bedelleri ödenmemekte olduğundan, Belediyemiz maddi zarara uğramakta olup,

sözleşmenin yenilenmesi gerekmektedir...” denilerek yeni sözleşme imzalanmış ve herhangi bir

süre öngörülmemiştir. Yani ihale yapılmadan süresiz bir sözleşme imzalanmıştır.

Özel Halk Otobüslerinin taşıma işini yıllardır yaptıkları, bu çalışma belgesinin ilgililer

yönünden süresiz bir şekilde kazanılmış hak olarak kabul edildiği ve uygulanmanın bu şekilde

süregeldiği anlaşılmaktadır. Mevcut çalışma belgelerinde bu belgelerin ne kadar süreyle geçerli

olduğuna ilişkin her hangi bir ibare bulunmamaktadır. İhale yapılmadan fiili bir durum olarak

gerçekleştirilen ancak mevzuatta karşılığı olmayan bu uygulamanın sürdürülebilmesi mümkün

değildir.

Faaliyette bulunan bu otobüslerin çalışma durumlarının, izin / tahsis suretiyle sürekli

uzatılması ve yıllardır devam etmesi, kazanılmış hak oluşturmaz. Kazanılmış hakkın

varlığından söz edebilmek için, bu hakkın yürürlükteki hukuk kurallarına uygun olarak tesis

edilen bir işlemle elde edilmiş olması gerekmektedir.

Belediyenin yürütmekle yükümlü olduğu bir hizmeti bizzat yerine getirmeyip, üçüncü

kişilere gördürebilmesi mümkün olmakla birlikte bu husus söz konusu hizmetin bir kamu

hizmeti olma niteliğini ortadan kaldırmadığı gibi bu konuda belediyenin görevinin sona

ermesine yol açmamakta ve bu hizmetin yerine getirilmesi yönünden sorumluluğu devam

etmektedir. Bu niteliği gözetildiğinde, belediyenin görevine giren bir hizmetin, süresiz olarak

üçüncü kişilere bir hak verilmesi suretiyle gördürülmesi, hukuken mümkün değildir. Aksi

takdirde, mevzuata aykırı tesis edilen bir belediye işleminin, bir kanunun dahi üstüne geçmesi,

o kanunun uygulanamaması sonucuna yol açacağı da bir gerçektir. Bu hizmetin belediyeler

tarafından yürütülmesi ya da üçüncü kişilere gördürülmesi, söz konusu hizmetin kamu hizmeti

olmasına ve bu hizmetin belediyelerce yürütülmesinde kamu yararı bulunduğu düşüncesine

98

dayandığından, bireysel yararların kamu yararına üstün tutulması sonucunu doğuracak bir

kazanılmış hak anlayışı kabul edilemez.

Toplu taşıma hizmetlerinin imtiyaz, kiralama ve ruhsat usullerinden biri ile üçüncü

kişilere gördürülebilmesi mümkün olmakla birlikte, her üç yöntem bakımından da bu hizmetin

üçüncü kişilere gördürülmesinde mutlak olarak belirli bir sürenin öngörülmüş olması

zorunludur. Kanunda öngörülen sürelerden daha uzun bir sürenin öngörülmesi ya da hiçbir

şekilde süre öngörülmemesi durumlarında, bu durumun hukuka aykırılık oluşturacağı

kuşkusuzdur. Yukarıda bahsettiğimiz gibi hukuka aykırı olarak tesis edilen işlemlerin ilgililer

yönünden geleceğe yönelik olarak kazanılmış hak oluşturması ise mümkün değildir. İlgililerin

bir hilesi ya da idareyi yanıltan bir davranışı olmaksızın, idarece tesis edilen mevzuata aykırı

işlemlerin düzeltilmesi zorunlu olmakla birlikte, söz konusu hukuka aykırı işlemlerin ortadan

kaldırıldığı tarihe kadar bu işlemlerin ilgililere sağlamış olduğu haklar ilgililer yönünden

kazanılmış hak oluşturur. Bir başka deyişle, kazanılmış haktan bahsedilebilmesi ancak

mevzuata aykırı işlemin ortadan kaldırıldığı tarihe kadar gerçekleşmiş olan haklar, yani

geçmişe yönelik haklar yönünden mümkün olabilir.

Mevzuata aykırı işlemlerin, mevzuata aykırılıklarının tespit edildiği tarih itibarıyla

hukuk düzeninden çıkarılmaları hukuk devletinin bir gereğidir. Bu nedenle, yukarıda açıklanan

hususlar da gözetildiğinde süresiz olarak yapılan ihale işleminin ortadan kaldırılması

zorunludur. Bu kapsamda belediyece toplu taşıma hizmetlerinin üçüncü kişilere

gördürülmesinin yöntemini belirleme ve bu konuda yeniden bir ihale yapıp yapmama

konusunda belediyenin takdir yetkisi bulunmakla birlikte (yani belediye kendisi de bu taşıma

işini yürütebilir), söz konusu hukuki durumun mevcut sözleşmelerin iptalini gerektireceği

kuşkusuzdur. Bu konu en kısa sürede yeniden bir ihale yapılıncaya kadar geçecek süre zarfında

toplu taşıma hizmetlerinden yararlanan belde halkının mağduriyetine yol açmayacak şekilde

çözümlenmelidir.

BULGU 13: İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Almadan Faaliyette Bulunan İşletmelerle

İlgili Olarak, Yönetmeliğe Aykırı İşlem Tesis Edilmesi.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işletmelerle ilgili olarak

Yönetmeliğe aykırı işlem tesis edildiği görülmüştür.

10.08.2005 gün ve 25902 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri

Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin "İşyeri açılması" başlıklı 6’ncı

maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı

alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili

idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel

99

mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre

ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan

açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” düzenlemesi yapılmıştır.

Zabıta ekipleri, ruhsatsız işyeri çalıştıranları tespit edince Tutanak düzenlemekte ve

konu Encümene havale edilmektedir. Encümen ise ruhsat alınması için 30 gün süre verilmesine

ve bu süre içinde ruhsat alınmazsa, işyerinin kapatılmasına karar vermektedir. Oysa yönetmelik

süre verilmesine imkân vermemektedir. Yönetmelikteki “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı

alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmüne göre yapılacak işlem,

işyerinin faaliyetine süre tanınarak devam etmesi değil kapatılmasıdır. Belediye yönetmelikteki

hükmü uygulamak yerine yetkisi olmadığı halde ihtar vermiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinin

birinci fıkrasında yer alan, “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu

güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen

emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren

makam tarafından karar verilir.” hükme göre de güncellenmiş yılı idari para cezası verilmesi

gerekmektedir.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işyerlerine, Yönetmelikte

belirtildiği üzere kapatılma kararı ile idari para cezası verilmelidir.

BULGU 14: İdarenin, % 3 Oranında Engelli Memur Çalıştırma Zorunluluğuna

Uymaması.

Belediyede, kanunda istenenden daha az engelli memur çalıştırıldığı görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 53 üncü maddesinde, kurumların % 3

oranında engelli memur çalıştırmak zorunda olduğu, % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya

kuruluşun toplam dolu kadro sayısının dikkate alınacağı, engelliler için sınavların merkezi

olarak yapılacağı, engelli açığı bulunan kamu kurumunun bir sonraki yıl için alım yapacakları

engellilere ilişkin taleplerini, her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına

(DPB) bildirmek zorunda olduğu, DPB' nın kurumların bildirimi üzerine, engelli

kontenjanlarına yerleştirme yapabileceği, ifade edilmektedir. Ayrıca Engelli Kamu Personel

100

Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik’te de

ayrıntılı bilgi verilmektedir.

Kanuna göre, kurumlar engelli personel açığı varsa, Ekim ayı sonuna kadar, DPB.a

bildirmek zorundadırlar. Belediyede çalışan memur sayısı 1688 dir. Bunun % 3 ü kadar (51)

engelli memur çalıştırılması gerekirken, 20 kişi yani yaklaşık % 1 oranında engelli memur

çalıştırılmaktadır. İdare, son dört yıldır engelli memur talep yazısını DPB.a göndermemiştir.

Bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının

yüzde kırk ve üzerinde olup çalışabilir durumda olan vatandaşların istihdam edilmesi, çalışanın

moral ve ekonomik gücünü artıracağı gibi, ayrıca ülkenin refahını ve barışına da katkı

sağlayacaktır. % 3 oranında engelli memur çalıştırılması için DPB.a talep gönderilmesi Kanun

gereğidir.

BULGU 15: Harcırah Beyannamelerinde Uçak ile Ulaşım Bedellerinin Yer Almaması.

(NOT: Sorun yok. Uçak bileti temini: Bir firmadan hizmet alımı şeklinde yapıyorlar)

Kurumun ödeme emri belgelerinin incelenmesinde; uçakla seyahat edilen yurtiçi ve yurtdışı

geçici görev yolluğu ödemelerinde, uçak biletlerinin ve dolayısıyla uçak ile ulaşım bedelinin

harcırah beyannamelerine eklenmediği; bunun yerine uçak biletlerinin doğrudan temin yoluyla

acentelerden alındığı, bu ödeme için ayrı bir ödeme emri belgesi düzenlendiği ve geçici görev

yolluğu bildirimine eklenmeksizin ödeme yapıldığı görülmüştür.

15.08.2007 tarih ve 26614 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Harcama

Belgeleri Yönetmeliğinin “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1'inci maddesinde;

“Bu Yönetmeliğin amacı, mahalli idarelerde malî işlemlerin gerçekleştirilmesi ve

muhasebeleştirilmesi kapsamında, harcamalarda ödeme belgesine bağlanacak kanıtlayıcı

belgeleri ve bunlardan bu Yönetmelikte düzenlenmesi gerekenlerin şekil ve türlerini

belirlemektir."

Aynı Yönetmeliğin “Yolluklara ilişkin diğer hükümler” başlıklı 23'üncü maddesinde;

“Yolluklarla ilgili giderlerin ödenmesinde;

(…)

b) Uçakla yapılan seyahatlerde yolcu biletinin; bilette kayıtlı gidiş-dönüşten birisinin

kullanılmaması nedeniyle biletin iadesi gerektiği takdirde gerçekleşen seyahat ücretini

gösteren belgenin; yabancı heyet ve temsilcilerin ülkelerine dönüşlerinde uçak biletlerinin

kendilerine verilmesi halinde ise söz konusu giderlerin tutarı ile kurumca karşılandığını

belirten ve ilgili birim yetkilisince imzalanan belgenin, (…)

ödeme belgesine bağlanması gerekir.”

101

Denilmektedir.

Buna göre; kurumda görev yapmakta olan personele, yolluk dahilinde uçakla seyahat bedelinin

ödenebilmesi, uçak biletinin ibrazı halinde mümkün bulunmaktadır. Aksi takdirde bu bedelin

ödenmesi mümkün değildir. Dolayısıyla geçici görev yolluğu beyannamelerinde uçak bedeli ve

bileti bulunmamaktadır.

Uygulamada, bu hususa riayet edilmemiş; uçakla seyahatin öngörüldüğü görevlendirmelerde,

uçak biletleri acentelerden alınmış ancak geçici görev yolluğu beyannamelerine eklenmemiştir.

Uçak biletleri ayrı bir ödeme emri düzenlenmek suretiyle yapılan görevlendirmeden

ayrıştırılmakta ve mevzuata aykırılığın yanı sıra tek bir ödeme emrinde düzenlenmesi gereken

ödeme için başka ödeme emri belgeleri düzenlenmek suretiyle kırtasiyecilik de artmış

olmaktadır.

Bu itibarla, yapılan görevlendirmelerde uçak biletleri ve bedellerinin geçici görev yolluğu

beyannamelerine eklenmesi ve mevzuata uygun hale getirilmesi gerekir.





















102



Belediye ile Belediye-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 24 üncü























uygun olacaktır.


Olmaması.


-Bilişim sistemlerinin kurulması, güvenliği, düzenli aralıklarla denetimi, risk değerlendirmesi

yapılması, bilişim sistemleri personelinin istihdamı, görevleri, sorumlulukları ve eğitimi

konusunda yazılı bir düzenleme yoktur.

-Sistem, kullanıcıların şifresi belirlenirken, harf+rakam+özel karakterleri zorunlu kılmamakta,

1,2,3,4 gibi ardı ardına takip eden rakam ve harfleri kabul etmektedir.

103

-Bazı sunucuların bodrum katında olması nedeniyle su baskını tehlikesinin olduğu, yangın

tüplerinin olmadığı, bir adet klima çalıştığı, duman dedektörü, otomatik yangın söndürücü

sistemi, anti-statik döşemenin olmadığı tespit edilmiştir.

-Sistemle eşzamanlı olarak çalışan ve sistem arızalandığında devreye giren “Felaket Kurtarma

Merkezi“ bulunmamaktadır.







belirlenmiştir.










-bazı birimlerde hassas görevlerin belirlenmediği,

-kurumun belediye kanunu, stratejik plan ve performans programında gösterilen amaç ve


-görevden ayrılan personelin, iş ve işlemlerinin durumunu gösterir bir rapor hazırlamadığı, bu

raporun hazırlanması konusunda birim amirleri aracılığıyla personele talimat verilmediği,

-personelin yeterliliği ve performansının, bağlı olduğu yöneticisi tarafından yılda bir kez

değerlendirilmediği, tespit edilmiştir.







104











Elektronik arşivin oluşturulmadığı, arşiv odalarının bodrum katlarda olduğu, yangın

tüplerinin olmadığı veya süresinin geçtiği, yangın alarmı, kamera, duman dedektörlerinin ve

otomatik yangın söndürme sisteminin bulunmadığı, su baskını ve depreme karşı tedbir

alınmadığı tespit edilmiştir.



ifade edilmektedir.



sebep olacaktır.









BULGU 20: Personel Performans Kriterlerinin Belirlenmemesi.

105

Personel performans kriterlerinin belirlenmediği tespit edilmiştir.








durumlarına göre toplam memur sayısının % 10'unu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık







Performans ölçümünden elde edilen bilgi; "Hedefimiz nedir?", "Arzuladığımız ve elde ettiğimiz

sonuçlar nelerdir?", "Başarılı olduğumuzu nasıl anlarız?", "Bu başarıları verimli, etkin ve

tutumlu bir biçimde mi elde ediyoruz?" ve "Ürettiğimiz hizmetler müşterilerimiz ve






Yine Belediye Kanunu ile başarılı personele ikramiye ödenmesinin öngörülmesi performans

ölçümünü gerekli kılmaktadır. Eğer sonuçlar ölçülmez ise başarı ile başarısızlığı ayrımı

yapılamayacağından; başarı ödüllendiremeyeceği ve başarısızlığı da tespit edemeyeceğimizden

hatanın düzeltilme ihtimali de kalmamaktadır.








106





Performans kriterlerinin tespit edilmesiyle hem personele ödül verilebilecek hem de

hizmetiçi eğitim için önemli bir dayanak olacaktır. Bu sayede, performansı düşük personeller

için hizmetiçi eğitim planlaması yapılarak, personelin işteki eksikliği giderilebilecektir.

BULGU 21: Personel Veriminin Artırılmasında Etkin Bir Yöntem Olan Ödül Sisteminin

Kullanılmaması.

Personele ödül verilmediği tespit edilmiştir.









2015-2019 yılları Stratejik Planı hazırlanması aşamasında, iç paydaş analizi yapabilmek

için, kurum çalışanlarına memnuniyet anketi soruları sorulmuştur. Anket sonucunda, personelin

yarıya yakını;

-işinden memnun olmadığını,

-işinin kendisini heyecanlandırmadığını,

-başarıya en çok katkıda bulunanların terfi ettirilmediğini,

-stresli olduğunu ve

-yönetim tarafından takdir edilmediğini, İfade etmiştir. Memnuniyetsiz personelle, kaynakların

etkin elde edilmesi ve kullanılması mümkün değildir.






107






==0

ADANA B.ŞEHİR BEL. – 2016

adana-ilk-rapor-2016

==0

URFA EYYÜBİYE BELEDİYESİ – 2016

BULGU Belediyeye Bağışlanan Bazı Taşınmaz Malların Muhasebe Kaydının

Yapılmaması.

Belediyeye bağışlanan bazı taşınmaz mallar, 250 Arazi ve Arsalar Hesabı ve 252 Binalar

Hesabına kaydedilmemiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 187 nci maddesinde, bağış veya

hibe olarak edinilen maddi duran varlıkların varsa bilinen değeri, yoksa değerlemesi

yapıldıktan sonra tespit edilen değeri ile hesaplara alınacağı ifade edilmektedir.

Kaydedilmeyen Taşınmaz Mallar

Cinsi Ada Parsel Tarih

Bina 1578 5 10.03.2016

Arazi 767 12 14.12.2016

Arazi 761 16 21.06.2016

Arazi 646 3 01.11.2016

Arazi 646 52 01.11.2016

Bina 1543 26 28.04.2016

Yukarıdaki taşınmaz malların , 250 Arazi ve Arsalar Hesabı ve 252 Binalar Hesabına

kaydedilmemesi nedeniyle, mali tablolarda bu hesaplar daha az görünecektir.

BULGU Kültür Katkı Payının İlgili İdareye Ödenmemesi.

Emlak vergisinin % 10-u tutarında tahsil edilen Kültür Katkı Payı ilgili idareye

(Şanlıurfa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başk.a) ödenmemiştir.

Katkı Payı:

108

Tahsil edilen: 635.170,96

Ödenen: 465.848,74

Kalan: 169.322,22

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12 nci maddesine göre;

belediyelerin ve il özel idarelerinin görev alanlarında kalan kültür varlıklarının

korunması ve değerlendirilmesi amacıyla kullanılmak üzere, mükellef hakkında

tahakkuk eden emlak vergisinin % 10’u nispetinde, Taşınmaz Kültür Varlıklarının

Korunmasına Katkı Payı tahakkuk ettirilir ve ilgili belediyesince emlak vergisi ile

birlikte tahsil edilir. Tahsil edilen miktar, il özel idaresi tarafından açılacak özel hesapta

toplanır ve bu pay valinin denetiminde kullanılır.

6360 sayılı Kanunun 1/5 maddesiyle, büyükşehir belediye teşkilatı bulunan illerdeki il

özel idareleri kaldırılmıştır.

Kanunun 3/3 maddesinde ise, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat

Varlıklarını Koruma Kanununun 12 nci maddesi kapsamında, il özel idarelerince

kullanılan haklar ve yetkiler ile yürütülen görevlerin, il özel idaresi bulunmayan illerde

Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca kullanılıp yürütüleceği,

toplanan katkı payı tutarlarının, defterdarlıklar bünyesinde açılan emanet hesaplarına

aktarılacağı, ifade edilmektedir. Toplam 169.322,22 liralık katkı payı Yatırım İzleme ve

Koordinasyon Başkanlığına gönderilmemiştir.

BULGU Kurumsal Mevzuatın Kamu Mevzuat Sistemine Yüklenmemesi.

Resmi Gazetede yayımlanmaksızın yürürlüğe giren tüm mevzuatın tek merkezde

toplanması amacıyla, Başbakanlık tarafından Kamu Mevzuat Sistemi (KMS)

geliştirilmiştir. Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı, yayınladığı 28/07/2015

tarih ve 297 sayılı yazısı ile, kamu kurumlarının “çok gizli”, “gizli” ve “hizmete özel”

gizlilik derecesi taşımayan yönetmelik, yönerge, genelge gibi Resmi Gazetede

yayımlanmayan her türden mevzuatın, ilgili kuruluşların hukuk müşavirliği/hukuk işleri

müdürlüğü (bu birimlerin bulunmaması durumunda hukuk işlerinden sorumlu birim)

tarafından derlenerek sisteme kaydedilmesi, mevzuatta değişiklik olması veya mevzuatın

yürürlükten kaldırılması durumunda aynı gün içerisinde güncelleme yapılması, KMS

kayıt işlemlerinin yürütülmesi için hukuk müşavirliği/hukuk işleri müdürlüğü

birimlerinden en az iki personelin “KMS kurum sorumlusu” olarak görevlendirilmesi,

KMS kurum sorumlularının 04/09/2015 tarihine kadar “[email protected]”

109

adresine bildirilmesi ve yürürlükte bulunan mevzuatın en geç 27/11/2015 tarihine kadar

sisteme kaydedilmesi istenmiştir.

Ancak bugüne kadar belediyeye ait yönetmelik ve yönergeler sisteme kaydedilmiştir.

Belediye mevzuatının KMS’de yayınlanması, kamuoyunun bilgilendirilmesine ve

belediye yönetiminin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

BULGU-İç Kontrolle İlgili Çalışmaların Yapılmaması.


-Bazı birimlerin personelin görev, yetki ve sorumluluğunu kapsayan görev dağılım

çizelgesini oluşturmadığı ve

-Hassas görevlerin belirlenmediği,

-Yöneticilerin görüşleri, kişi ve idarelerin talep ve şikâyetleri ile dış denetim raporları

dikkate alınarak, iç kontrol sisteminin 2016 yılında değerlendirilmediği,

-Kurumun belediye kanunu, stratejik plan ve performans programında gösterilen amaç

ve hedeflerine ulaşmasını engelleyecek risklerin / tedbirlerin ve her bir faaliyet için

kontrol yöntemlerinin belirlenmediği,

-2016 yılında personelin yeterliliği ve performansının, bağlı olduğu yöneticisi tarafından

değerlendirilmediği,

-Performansı yetersiz bulunan personelin performansını geliştirmeye yönelik önlemler

alınmadığı,

-Etik Komisyonu kurulmadığı,

tespit edilmiştir.

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul Ve Esasları Hakkında

Yönetmeliğin 29 uncu maddesinde, kurumlarda etik kültürünü yerleştirmek ve

geliştirmek, personelin etik davranış

ilkeleri konusunda karşılaştıkları sorunlarla ilgili olarak tavsiyelerde ve yönlendirmede

bulunmak ve etik uygulamaları değerlendirmek üzere kurumun üst yöneticisi tarafından

kurum içinden en az üç kişilik bir etik komisyonu oluşturulacağı hükmü vardır.


11 inci maddesine göre, üst yöneticiler iç kontrol sisteminin kurulması, yazılı prosedür

ve talimatların oluşturulması ve gözetilmesinden sorumludurlar.

60 ıncı maddesinde, iç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve

geliştirilmesi konularında çalışmalar yapılması görevlerinin, malî hizmetler birimi

110

tarafından yürütüleceği ifade edilmektedir.


izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla 18 standart ve bu standartlar için gerekli 79 genel

şart belirlemiş ve 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayınlamıştır.


idarelerinin tüm işlemlerinde Maliye Bakanlığınca belirlenen iç kontrol standartlarına

uymakla ve gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu ifade edilmiştir. İç kontrol

sisteminin kurulmasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen “Kamu kaynağının verimli

kullanılması ve kötüye kullanımının engellenmesi” ilkesi gerçekleşecektir.

BULGU Muhasebe Yetkilisinin Gerekli Şartları Taşımaması.






edilmektedir.

7.1.2015 tarih ve 262-99/15 sayılı Olur ile Muhasebe Yetkilisi olarak görevlendirilen

Muzaffer Yılancı, lise mezunu olup, sertifikası bulunmamaktadır. Muhasebe Yetkilisi

Adaylarının Eğitimi, Sertifika Verilmesi İle Muhasebe Yetkililerinin Çalışma Usul ve

Esasları Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde, muhasebe hizmetlerinden

birinci derecede sorumlu olanların, görevlerini sertifikalı muhasebe yetkilisi atanıncaya

kadar yürütecekleri ifade edilmiş, ancak bugüne kadar idare sertifikalı muhasebe

yetkilisi ataması yapmamıştır.

BULGU Daimi İşçilere Ait Yıllık Ücretli İzinlerin Biriktirilmesi.

Belediye ile Hizmet-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 31 inci

maddesinde, işçilere hizmetine göre 20-30 gün arası ücretli izin verileceği, hükmü

vardır.

Anayasa’nın 50 nci maddesinde, çalışanın dinlenmeye hakkı olduğu, 4857 sayılı İş

Kanunu’nun;

53 üncü maddesinde, yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği,

59 uncu maddesinde ise, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işçinin hak kazanıp da

kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti

111

üzerinden kendisine ödeneceği,

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin;

5 inci maddesinde, işverenin yıllık ücretli izinlerin, her yılın belli bir döneminde veya

dönemlerinde verileceğini tayin edebileceğini ve bunu işyerinde ilan edeceğini,

8 inci maddesinde, İzin Kurulu veya işverenin, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile

bağlı olmadığı, ancak işçinin talebi ve iş durumunun dikkate alınacağı,

10 uncu maddesinde ise, işverenin Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre

içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını kapsayan toplu izin uygulayabileceği,

İfade edilmektedir.

İşçinin her yıl yıllık ücretli izin kullanma hakkı vardır. Yıllık izin hakkı, bir dinlenme

iznidir. Bu izin, işçinin beden ve ruh sağlığı için gereklidir. Bir yıl boyunca çalışan

işçinin yıllık izin kullanması, beden ve ruh sağlığı açısından büyük önem taşır. Bu

nedenle işçi ve işveren, yıllık izin hakkından feragat edemez. Bu aynı zamanda Anayasal

bir haktır.

Yıllık izni kullandırma zamanını belirlemek işverenin yönetim yetkisi kapsamındadır.

Bazı dönemlerde iş yoğunluğu azalmaktadır. İdare, işleri aksatmayacak şekilde toplu

izin uygulayabilir, tüm izni bir anda kullandırabileceği gibi, aylara da bölebilir. İşçi buna

itiraz edemez, “Bu zaman bana uygun değil, ben izin kullanmak istemiyorum” diyemez.

İşçinin kullanmadığı izinler yanmaz. Aksine, işçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi

son bulduğunda, kullanılmayan izinler ücrete dönüşmektedir. Ödeme son ücret

üzerinden yapılacağından, işçinin eline çok yüksek miktar geçebilmektedir. Bu nedenle,

işçiler emekli olunca kullanmadığı izinlerin de parasını alacağı için, izin kullanmamakta,

idare de buna izin vermektedir. Bu şekilde, kurumda 19 yıllık (522 gün) izin alacakları

olan işçiler vardır.

Yıllık izinlerin birikmesine izin veren işveren, 4857 sayılı İş Kanunu’ndaki yıllık izin

hükümlerine uymadığı için ayrıca idari para cezasına muhatap olabilecektir. Kanunun

103 üncü maddesinde, izin kullandırmayan işverene, Çalışma ve İş Kurumu il

müdürlüğünce bu durumda olan her işçi için ikiyüzyirmi lira (2016 yılı yeniden

değerleme oranıyla 285,00 TL) idari para cezası verileceği ifade edilmektedir. Yıllık

iznini kullanmayan işçi sayısı 54 olduğuna göre (54 x 285 = 15.390,00 TL) kamu zararı

112

riski vardır. İdari para cezası ödenmesi durumunda, görevini yapmayan harcama

yetkililerine rücu edilecektir.

BULGU Kurumda E-İmzanın Kullanılmaması.



Elektronik İmza Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında

Yönetmelik yayınlanmıştır.


elektronik ortamda oluşturulmasını sağlar. E-imza ile oluşturulan belge, elle atılan imza

ile aynı hukuki geçerliliğe sahiptir. Bu sayede bilgi-belge akışı hızlanır, kırtasiyecilik

azalır, kurumsal verim artar. Sonuçta, hem kamu hizmeti daha kaliteli hale gelir, hem de

kamu kaynakları daha ekonomik kullanılmış olur.



kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu

ifade edilmektedir.

BULGU---Telefon ve İnternetin İhalesiz Satın Alınması

Telefon ve internet hizmeti ihalesiz, doğrudan temin yöntemiyle alınmaktadır.

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.10.2011 tarih ve

13316 sayılı Genelgesi’nde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında bulunan

idarelerin elektronik haberleşme hizmetlerini, ihale yoluyla temin etmelerinin esas

olduğu belirtilmiş, gerek bu genelgede, gerekse 21.03.2013 tarih ve 3003 sayılı

genelgede, yapılacak ihale ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir.

Telefon ve internet hizmeti veren birçok firma vardır. Gerek kablosuz, gerekse mevcut

telefon hatlarını kullanarak, özel firmalardan bu hizmetleri daha ucuza almak

mümkündür. İhale yapılmadan telefon ve internet hizmeti alınması, kamu kaynaklarının

israf edilmesine sebep olmaktadır.

5018 Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesinde, kamu kaynağının

elde edilmesinde görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve

hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından ve kötüye kullanılmaması için

gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu, ifade edilmektedir. İhale yapılması ile

rekabet gerçekleşeceğinden telefon, internet ve doğalgaz indirimli alınacak, bu sayede

kamu kaynakları etkin ve ekonomik kullanılmış olacaktır.

BULGU Kamu Hizmetleri Envanterinin İnternet Sayfasında ve E-Devlet Kapısında

113

Yayınlanmaması.



4 üncü maddesinde, idarenin vermiş olduğu hizmetlerin e-Devlet Kapısı ile entegre

olmasını sağlamak zorunda olduğu,





faydalanabilmesi amacıyla, 24/3/2006 tarihli ve 2006/10316 sayılı Bakanlar Kurulu

Kararı ile e-Devlet Kapısı oluşturulmuştur.


hızlı bir şekilde ulaşması amaçlanmaktadır. Bu sayede bütün kamu kurumlarının

hizmetleri, elektronik ortamda ve bir noktadan verilmektedir.


entegre edilmesi ile vatandaşın Devlet ile olan işleri daha hızlı yürütülecek, kurumun

çalışma verimi artacak ve ülke ekonomisine ciddi katkı sağlanmış olacaktır. Bu sayede

kamu kaynağının ekonomik kullanılması ilkesi gerçekleşmiş olacaktır. Ancak kurum

sunduğu kamu hizmetlerinin envanterini, yönetmelik ek-1’e göre oluşturarak kurumsal

internet sayfasında ve e-Devlet Kapısında yayınlamamıştır.

BULGU- Kurum Bilişim Sistemi ve Yönetim Politikasının Standartlara Uygun

Olmaması


-Verinin elektronik ortamda transferinde, tam, doğru ve gizli olmasını ve gönderinin

gönderen tarafından reddedilememesini sağlayacak kontroller yoktur.

-Sunucunun olduğu odada otomatik yangın söndürücü sistemi ve anti-statik döşemenin

olmadığı tespit edilmiştir.

-Sistem, aynı şifre ile aynı anda birden fazla giriş yapılmasına izin vermektedir.

-Kullanıcı, eş zamanlı olarak birden fazla oturumu kullanabilmektedir.

-Sunucuların yedekleri aynı binada bulunmaktadır (binanın hasar görmesi durumunda

yedekler de zarar görecektir).

-Sistemle eşzamanlı olarak çalışan ve sistem arızalandığında devreye giren “Felaket

Kurtarma Merkezi“ bulunmamaktadır.

114


yöneticilerin, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde

elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden,

malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.


Standartları Tebliği ile, bilişim sisteminin nasıl olacağı konusunda standartlar ve genel

şartlar belirlenmiştir.




zarara, kamu düzeninin bozulmasına veya ulusal güvenliğin ihlaline neden olabilecek,

sonuçta 5018 sayılı Kanunda ifade edilen “Kamu kaynağının verimli kullanılması ve

kötüye kullanımının engellenmesi” ilkesi gerçekleşmemiş olacaktır.

==0

ORDU ÜNYE BELEDİYESİ – 2016

BULGU Daimi İşçilere Ait Yıllık Ücretli İzinlerin

Biriktirilmesi.

Belediye ile Belediye-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş

sözleşmesinin 25 inci maddesinde, işçilere hizmetine göre

30-32 gün arası ücretli izin verileceği hükmü vardır.

Anayasa’nın 50 nci maddesinde, çalışanın dinlenmeye hakkı

olduğu, 4857 sayılı İş Kanunu’nun;

53 üncü maddesinde, yıllık ücretli izin hakkından

vazgeçilemeyeceği,

59 uncu maddesinde ise, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde,

işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait

ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden

kendisine ödeneceği,

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin;

5 inci maddesinde, işverenin yıllık ücretli izinlerin, her yılın

belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin

115

edebileceğini ve bunu işyerinde ilan edeceğini,

8 inci maddesinde, İzin Kurulu veya işverenin, işçinin istediği

izin kullanma tarihi ile bağlı olmadığı, ancak işçinin talebi ve

iş durumunun dikkate alınacağı,

10 uncu maddesinde ise, işverenin Nisan ayı başı ile Ekim ayı

sonu arasındaki süre içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını

kapsayan toplu izin uygulayabileceği,

İfade edilmektedir.

İşçinin her yıl yıllık ücretli izin kullanma hakkı vardır. Yıllık

izin hakkı, bir dinlenme iznidir. Bu izin, işçinin beden ve ruh

sağlığı için gereklidir. Bir yıl boyunca çalışan işçinin yıllık izin

kullanması, beden ve ruh sağlığı açısından büyük önem taşır.

Bu nedenle işçi ve işveren, yıllık izin hakkından feragat

edemez. Bu aynı zamanda Anayasal bir haktır.

Yıllık izni kullandırma zamanını belirlemek işverenin yönetim

yetkisi kapsamındadır. Bazı dönemlerde iş yoğunluğu

azalmaktadır. İdare, işleri aksatmayacak şekilde toplu izin

uygulayabilir, tüm izni bir anda kullandırabileceği gibi, aylara

da bölebilir. İşçi buna itiraz edemez, “Bu zaman bana uygun

değil, ben izin kullanmak istemiyorum” diyemez.

İşçinin kullanmadığı izinler yanmaz. Aksine, işçi emekli

olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda, kullanılmayan

izinler ücrete dönüşmektedir. Ödeme son ücret üzerinden

yapılacağından, işçinin eline çok yüksek miktar

geçebilmektedir. Bu nedenle, işçiler emekli olunca

kullanmadığı izinlerin de parasını alacağı için, izin

kullanmamakta, idare de buna izin vermektedir. Bu şekilde,

kurumda 11 yıllık (331 gün) izin alacakları olan işçiler vardır.

Yıllık izinlerin birikmesine izin veren işveren, 4857 sayılı İş

Kanunu’ndaki yıllık izin hükümlerine uymadığı için ayrıca

idari para cezasına muhatap olabilecektir. Kanunun 103 üncü

116

maddesinde, izin kullandırmayan işverene, Çalışma ve İş

Kurumu il müdürlüğünce bu durumda olan her işçi için

ikiyüzyirmi lira (2016 yılı yeniden değerleme oranıyla 285,00

TL) idari para cezası verileceği ifade edilmektedir. Yıllık

iznini kullanmayan işçi sayısı 50 olduğuna göre (50 x 285 =

14.250,00 TL) kamu zararı riski vardır. İdari para cezası

ödenmesi durumunda, görevini yapmayan harcama

yetkililerine rücu edilecektir.

Bulgu: Bilişim Sistemi Yönetiminin Standartlara Uygun

Olmaması.

Kurumun bilişim sistemi incelenmiş ve şu sonuçlara

varılmıştır:

1-Bilişim sistemlerine ilişkin tehditler, bu tehditlerin kuruma

yönelik muhtemel etkileri ve bu tehditlere karşılık risklerin

etkisinin nasıl minimize edileceği konusunda bir düzenleme

bulunmamaktadır.

2-Bilişim sistemine yönelik riskler düzenli olarak gözden

geçirilmemektedir.

3-Risk değerlendirilmesi ile görevli bir birim yoktur.

4-Risk kütüğü tutulmamaktadır.

5-Bilişim sistemleri konusunda üst yöneticiye güven sağlayan

bağımsız inceleme çalışmaları yapılmamıştır.

6-Kurumun bilişim sistemi güvenlik politikası yoktur.

7-Bilişim sistemleri personelinin istihdamı ve eğitimi

konusunda bir politikası bulunmamaktadır.

8-Bilgi İşlem Müdürlüğünde istihdam edilen personel, hizmet

alımı şeklinde temin edilmekte olup, bu durum risk

oluşturmaktadır. (Yönetici haklarına sahip olan bu personeller

kurumun sırlarına vakıf olmakta ancak, ihale sonrasında bunlar

hakkında güvenlik soruşturması yapılmamaktadır)

9-Ayrıcalıklı kullanıcılar, belirli aralıklarla gözden

geçirilmemekte, takip edilmemektedir.

10-Bilişim sistemleri teçhizatı, yazılım ve verilerin fiziksel

güvenliği için yazılı bir düzenleme bulunmamaktadır.

117

11-Sunucuların bulunduğu sistem odasıyla ilgili olarak; hırsız

ve yangın alarmı, duman dedektörü, iklimlendirme sistemi ve

yangın durumunda otomatik olarak devreye giren yangın

söndürme sistemi bulunmamaktadır. Ayrıca sunucular yerden

7 veya 8 cm yukarıda olmadığı için su baskını riski vardır.

12-Deprem gibi olağanüstü durumlarda, sistemin

etkilenmemesini sağlayan “Felaket Kurtarma Merkezi”

bulunmamaktadır.

13-Veri yedekleri (backup), sistem odasıyla aynı binada

tutulmaktadır.

14-Kullanıcıların belirlediği şifreyle ilgili olarak;

-Sistem 1,2,3,4 gibi ardı ardına takip eden rakam ve harfleri

şifre olarak kabul etmektedir.

-Sistem, (+*?/) gibi özel karakterleri zorunlu kılmamakta,

-belirli sürelerde şifre değişikliğini zorunlu tutmamakta, bir

şifre aylarca belki yıllarca kullanılabilmektedir.

-Kullanıcı şifreleri, şifre dosyalarında kodlanarak

korunmamaktadır.

-Biçim, parola değişikliği, alfabetik veya sayısal karakterlerin

kullanılması, gizlilik, yeniden kullanılabilirlik, ortak şifre

kullanılması, şifre paylaşımı, acil durum şifrelerinin

kullanılması, tek yönlü veri şifrelemesi konularında

belirlenmiş bir kurum politikası bulunmamaktadır.

-Sisteme girerken başarısız şifrelerde sınır bulunmamaktadır.

15-Sisteme erişim ihlalleri/ yetkisiz giriş denemeleri düzenli

olarak gözden geçirilmemektedir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11

inci maddesinde, üst yöneticilerin, sorumlulukları altındaki

kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi

ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının

önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin

işleyişinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan

Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği ile, bilişim sisteminin

118

nasıl olacağı konusunda standartlar ve genel şartlar

belirlenmiştir.

ISO/IEC 27001 ve ISO/IEC 27002 ululararası standartlarında,

bilgi güvenliği kriterleri belirlenmiştir. Bilgi ve iletişim

sistemlerinde bulunan güvenlik zafiyetleri, bu sistemlerin

hizmet dışı kalmasına veya kötüye kullanılmasına, can

kaybına, büyük ölçekli ekonomik zarara, kamu düzeninin

bozulmasına veya ulusal güvenliğin ihlaline neden olabilecek,

sonuçta 5018 sayılı Kanunda ifade edilen “Kamu kaynağının

verimli kullanılması ve kötüye kullanımının engellenmesi”

ilkesi gerçekleşmemiş olacaktır.

BULGU Sözleşmeli Personelin Müdür Olarak

Görevlendirilmesi, Strateji Geliştirme Müdür Vekilinin

Teknik Eğitimli Olması, Mali Hizmetler Müdürlüğü ile

Strateji Geliştirme Müdürlüğünün Farklı Başkan

Yardımcısına Bağlı Olmaları.

A-Unvanı “Peyzaj Mimarı” olan sözleşmeli personel, Strateji

Geliştirme Müdürü olarak görevlendirilmiştir.

Anayasa’nın 128 inci maddesinde, Devletin, kamu iktisadi

teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare

esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu

hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin, memurlar

eliyle yürütüleceği, ifade edilmiştir.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36 ncı

maddesinde, memurların sınıfları sayılırken “Genel idare

hizmetleri sınıfı” ndan da bahsedilmektedir. Üst yöneticiler bu

sınıfta yer almaktadır. Müdürlük kadrosu memurlar eliyle

yürütülmesi gerekmektedir.

B- Strateji Geliştirme Müdürü olarak görev yapan personel

teknik kökenli olup, peyzaj mimarlığı eğitimi almıştır.

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 5 inci

maddesinde ise, kamu idarelerinin tüm işlemlerinde Maliye

Bakanlığınca belirlenen iç kontrol standartlarına uymakla ve

119

gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu ifade

edilmiştir.

26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan

ve “Personelin yeterliliği ve performansı” başlıklı 3. Standart

için aşağıdaki şartlar sıralanmıştır:

“3.2. İdarenin yönetici ve personeli görevlerini etkin ve etkili

bir şekilde yürütebilecek bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip

olmalıdır.

3.3. Mesleki yeterliliğe önem verilmeli ve her görev için en

uygun personel seçilmelidir.

3.4. Personelin işe alınması ile görevinde ilerleme ve

yükselmesinde liyakat ilkesine uyulmalı ve bireysel

performansı göz önünde bulundurulmalıdır”

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları

Hakkında Yönetmeliğin

4 üncü maddesinde, Strateji geliştirme birimlerinin, stratejik

yönetim ve planlama, performans ve kalite ölçütleri geliştirme,

yönetim bilgi sistemi, mali hizmetler fonksiyonlarının olduğu

ifade edilmiş, 5 inci maddesinde de birimin görevleri

belirtilmiştir. 27 nci maddesinde de, strateji geliştirme

biriminin harcama birimlerine mali konularda danışmanlık

hizmeti sunacağı ifade edilmiştir.

Ayrıca Strateji Geliştirme Müdürü’nün bağlı olduğu başkan

yardımcısı da teknik kökenlidir (mimardır).

Strateji Geliştirme Müdürlüğüne vekalet eden personel, peyzaj

mimarlığı ve Strateji Geliştirme Müdürlüğü görevlerini

beraber yapmaktadır. Hem işlerin yoğunluğu, hem de maliye,

muhasebe, hukuk eğitimi almaması nedeniyle, müdürlükteki

işler yavaş ilerleyecek, hem de yanlış kararlar alabilecektir.

C-Mali Hizmetler Müdürlüğü ile Strateji Geliştirme

Müdürlüğü, farklı Başkan Yardımcısına bağlıdır.

Yukarıda bahsedilen 3. Standart için gerekli görülen bir şart da

şudur:

120

“3.1. İnsan kaynakları yönetimi, idarenin amaç ve hedeflerinin

gerçekleşmesini sağlamaya yönelik olmalıdır”

Maliye, muhasebe, iç kontrol gibi ortak konuları olan bu iki

birimin beraber çalışabilmesi için ya ikisinin aynı Başkan

Yardımcısına bağlı olması veya birisinin diğerinin alt birimi

olmasıyla mümkündür. Farklı Başkan yardımcılarına bağlılık

işteki verimi azaltacaktır. Mali Hizmetler Müdürlüğü ve

Strateji Geliştirme Müdürlüğünün aynı başkan yardımcısına ve

maliye-hukuk eğitimi almış bir başkan yardımcısına bağlı

olmaları, ilgili birimlerin performansını artıracak, belediye

hizmetlerinin kalitesi yükselecektir.

BULGU Belediye Birimlerinin Hizmet Standartları Tablosunu

Oluşturmaması.

Birimler hizmet standartları tablosunu oluşturmamıştır.

Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara

İlişkin Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde, idarelerin ek-2’de yer

alan örneğe göre oluşturacağı hizmet standartları tablosunda;

hizmetin adı, başvuruda istenen belgeler, hizmetin ne kadar

sürede tamamlanacağı ve şikâyet mercilerine ilişkin bilgilerin

yer alacağı, tablonun birimlerce vatandaşların kolayca

görebileceği panolarda, kurumsal internet sayfalarında ve e-

Devlet Kapısında duyuracağı, ayrıca, idarenin danışma

masalarında da istenilen belgeleri gösteren dokümanlar

bulundurulabileceği ve talep edenlere ücretsiz olarak

verebileceği, ifade edilmektedir. Tablolar vasıtasıyla vatandaş

bilgilenecek, kamu hizmetleri daha hızlı, kaliteli,

basitleştirilmiş ve düşük maliyetli bir şekilde yerine

getirilecektir.

BULGU İç Kontrolle İlgili Çalışmaların Yapılmaması.


-Mali Hizmetler Müdürlüğünde ön mali kontrol görevlisinin

bulunmadığı,

- Mal, hizmet alımı tutarı 1 milyonu, yapım işi tutarının 3

milyonu aştığı halde, sözleşme tasarılarının ön mali kontrol

121

için Mali Hizmetler Müdürlüğüne gönderilmediği,

-Yöneticilerin görüşleri, kişi ve idarelerin talep ve şikâyetleri

ile dış denetim raporları dikkate alınarak, iç kontrol sisteminin

her yıl değerlendirilmediği,

-Birimlerdeki hassas görevlerin tespit edilmediği,

-Kurumun belediye kanunu, stratejik plan ve performans

programında gösterilen amaç ve hedeflerine ulaşmasını

engelleyecek risklerin ve tedbirlerin belirlenmediği,

- Her bir faaliyetin başlaması, uygulanması ve

sonuçlandırılması aşamalarını içeren

iş akış şemalarının birimler tarafından hazırlanmadığı,

-Görevden ayrılan personelin, iş ve işlemlerinin durumunu

gösterir bir rapor hazırlamadığı, bu raporun hazırlanması

konusunda personele bir talimat verilmediği,

-Personelin yeterliliği ve performansının, bağlı olduğu

yöneticisi tarafından yılda bir kez değerlendirilmediği, tespit

edilmiştir.


11 inci maddesine göre, üst yöneticiler iç kontrol sisteminin

kurulması, yazılı prosedür ve talimatların oluşturulması ve

gözetilmesinden sorumludurlar.

60 ıncı maddesinde, iç kontrol sisteminin kurulması,

standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında

çalışmalar yapılması görevlerinin, malî hizmetler birimi

tarafından yürütüleceği ifade edilmektedir.

İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 10

ve devamı maddelerinde, ön mali kontrol hakkında ayrıntılı

bilgi verilmektedir.

Maliye Bakanlığı, kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin

oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi

amacıyla 18 standart ve bu standartlar için gerekli 79 genel şart

belirlemiş ve 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede

yayınlamıştır.

122

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 5 inci

maddesinde ise, kamu idarelerinin tüm işlemlerinde Maliye

Bakanlığınca belirlenen iç kontrol standartlarına uymakla ve

gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu ifade

edilmiştir.

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları

Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde, iç kontrol

faaliyetinin ayrı bir alt birim ve personel tarafından

yürütülmesinin zorunlu olduğu ifade edilmiş, 5 inci

maddesinde de “ön mali kontrol faaliyetini yürütmek”, “iç

kontrol sistemini kurmak”, “standartların uygulanması ve

geliştirilmesi için çalışmalar yapmak” strateji geliştirme

birimlerinin görevleri arasında sayılmıştır.

İç kontrol sisteminin kurulmasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade

edilen “Kamu kaynağının verimli kullanılması ve kötüye

kullanımının engellenmesi” ilkesi gerçekleşecektir.

BULGU Bilgisayar Programı Bedelleri Ödenmesinde Farklı

Ekonomik Kodların Kullanılması ve 260 Haklar Hesabının

Kullanılmaması.

A-Bilgisayar yazılımı alım bedelleri 630.03.07.02.01

(Bilgisayar yazılımı alımları) kodundan ödenmesi gerekirken,

farklı kodlardan ödenmiştir.

Alınan Bilgisayar Programları

Ekonomik Kodu Yev. No Tutarı Açıklama

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

744 20.000,00 enVision Mobil

Uygulama e-İmzalı

(Android ve IOS)

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

235 2.950,00 Medoc EBYS Pafta

Görüntüleyici

630.03.05.09.90—

Diğer hizmet

alımları

3632 35.400,00 Medoc EBYS-Arşiv

Lisans Bedeli (Plan

ve Proje

123

Müdürlüğü- Kırsal

Hizmetler

Müdürlüğü-Fen

İşleri Müdürlüğü)

630.03.05.09.90—

Diğer hizmet

alımları

4608 23.895,00 Arşiv Programı

Veritabanı

Düzenleme Hizmeti

630.03.05.09.90—

Diğer hizmet

alımları

3631 11.800,00 Medoc EBYS-Arşiv

Lisans Bedeli

(Hukuk İşleri

Müdürlüğü)

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

1127 40.000,00 Mobil Yönetim

Modülü

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

5439 12.451,95 Netcad Tapu

Modülü/Kentrehberi

Nöbetçi Eczane

Uygulaması

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

5717 28.933,60 Netgisserver 360

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

12528 8.005,00 Antivirüs (3 Yıllık)

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

6076 1.003,00 İnternet Sitesi

Yönetim Paneli Ek

Kullanıcı

630.03.02.01.02—

Büro malzemesi

alımı

1414 13.280,90 Sanal Sunucuların

Lisanslanması

630.03.05.01.03—

Bilgisayar hizmet

alımı

5438 1.286,20 Photoshop CC

Lisans

630.03.02.09.90— 12714 10.417,04 Belediyemiz

124

Diğer tüketim

malları

Server'larında

(Elektronik Belge

Yönetim enVision

ve Arşiv Sistemi

PaperPlus)

Kullanılmak Üzere

SQL Lisans ve

Kullanıcı Alımı

630.03.07.02.01—

Bilgisayar

yazılımı alımları

861 3.268,60 Sunucu

Sanallaştırma

Yazılımı ve Lisansı

(Vmware)

630.03.07.02.01—

Bilgisayar


829 17.700,00 Sosyal Yardım

Uygulaması

630.03.07.02.01—

Bilgisayar


830 30.326,00 Fen İşleri

Uygulaması

Toplam 260.717,2

9

2016 Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planına göre, bilgisayar

programı alımları, 630.03.07.02.01 ekonomik koduna

kaydedilmesi gerekmektedir.

B-Bilgisayar programı lisans bedeli ödemeleri 260 Haklar

Hesabına kaydedilmemiştir. Mahalli idareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliğinin 210 uncu maddesinde, 260 Haklar

Hesabının, bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli

alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma gibi hak ve yetkiler

dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların

izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Bilgisayar programlarının kayıt edilmemesi nedeniyle 260

Haklar Hesabı, mali tablolarda 260.717,29-lira daha az

görünecek, bu sayede doğru ve güvenilir bilgi vermeyecektir.

125

BULGU Kültür Katkı Payının İlgili İdareye Ödenmemesi.

Emlak vergisinin % 10-u tutarında tahsil edilen Kültür Katkı

Payı ilgili idareye (Ordu Valiliği Yatırım İzleme ve

Koordinasyon Başk.a) ödenmemiştir.

2015 yılından devreden

2016 yılı tahsilatı

Toplam

Ödenen

Kalan

358.419,45

602.374,04

960.793,51

526.313,21

434.480,30

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun

12 nci maddesine göre; belediyelerin ve il özel idarelerinin

görev alanlarında kalan kültür varlıklarının korunması ve

değerlendirilmesi amacıyla kullanılmak üzere, mükellef

hakkında tahakkuk eden emlak vergisinin % 10’u nispetinde,

Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı

tahakkuk ettirilir ve ilgili belediyesince emlak vergisi ile

birlikte tahsil edilir. Tahsil edilen miktar, il özel idaresi

tarafından açılacak özel hesapta toplanır ve bu pay valinin

denetiminde kullanılır.

6360 sayılı Kanunun 1/5 maddesiyle, büyükşehir belediye

teşkilatı bulunan illerdeki il özel idareleri kaldırılmıştır.

Kanunun 3/3 maddesinde ise, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 12 nci

maddesi kapsamında, il özel idarelerince kullanılan haklar ve

yetkiler ile yürütülen görevlerin, il özel idaresi bulunmayan

illerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca

kullanılıp yürütüleceği,

toplanan katkı payı tutarlarının, defterdarlıklar bünyesinde

açılan emanet hesaplarına aktarılacağı, ifade edilmektedir.

Toplam 434.480,30 liralık katkı payı Yatırım İzleme ve

Koordinasyon Başkanlığına gönderilmemiştir.

126

BULGU Kamu Hizmetleri Envanterinin İnternet Sayfasında ve

E-Devlet Kapısında Yayınlanmaması.

31.07.2009 tarihinde yürürlüğe giren Kamu Hizmetlerinin

Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin;

4 üncü maddesinde, idarenin vermiş olduğu hizmetlerin e-

Devlet Kapısı ile entegre olmasını sağlamak zorunda olduğu,

5 inci maddesinde ise, sunduğu kamu hizmetlerinin envanterini

yönetmelik ek-1’e göre oluşturarak kurumsal internet

sayfasında ve e-Devlet Kapısında en güncel şekli ile


Vatandaşın bütün kamu hizmetlerinden hızlı bir şekilde ve

internet ortamında faydalanabilmesi amacıyla, 24/3/2006

tarihli ve 2006/10316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile e-

Devlet Kapısı oluşturulmuştur.

E-Devlet kapısı ile bürokrasinin azaltılması, vatandaşın kamu

hizmetlerine güvenli ve hızlı bir şekilde ulaşması

amaçlanmaktadır. Bu sayede bütün kamu kurumlarının

hizmetleri, elektronik ortamda ve bir noktadan verilmektedir.

Kamu hizmetlerini yerine getirmekle yükümlü olan kurumların

e-Devlet Kapısına entegre edilmesi ile vatandaşın Devlet ile

olan işleri daha hızlı yürütülecek, kurumun çalışma verimi

artacak ve ülke ekonomisine ciddi katkı sağlanmış olacaktır.

Bu sayede kamu kaynağının ekonomik kullanılması ilkesi

gerçekleşmiş olacaktır. Ancak kurum sunduğu kamu

hizmetlerinin envanterini, yönetmelik ek-1’e göre oluşturarak

kurumsal internet sayfasında ve e-Devlet Kapısında

yayınlamamıştır.

BULGU: Taşınır Mal Cetveli ile Mizanın Uyumlu Olmaması

2016 Taşınır Cetvelinde kayıtlı, 150 İlk Madde ve Malzeme

Hesabı, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar

Hesabı ve 255 Demirbaşlar Hesabının “Sonraki seneye devir”

127

rakamları ile aynı hesapların Mizan cetvelindeki bakiye

rakamları uyumlu değildir.

Hesap Taşınır Kesin Hesap Cetveli Mizan

150 İlk

Madde ve

Malzeme

Hesabı

1.665,85 1.134.754,21

253 Tesis,

Makine ve

Cihazlar

Hesabı

387.014,46 1.662.827,42

254 Taşıtlar

Hesabı

6.247.905,00 3.544.182,75

255

Demirbaşla

r Hesabı

2.269.955,63 1.336.341,60

Aynı konudaki bilgilerin, farklı tablolarda farklı tutarda yer

alması, muhasebenin “Tutarlılık” kuralına aykırıdır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunun 1 inci

maddesinde, Kanunun çıkarılış amacının, hesap verebilirliği ve

malî saydamlığı sağlamak üzere, tüm malî işlemlerin

muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü

düzenlemek olduğu ifade edilmektedir.

Mali tablolar doğru bilgi vermezse, 5018 sayılı Kanunda ifade

edilen, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı gerçekleştirmek

mümkün olamaz.

BULGU Kurumsal Mevzuatın Kamu Mevzuat Sistemine

Yüklenmemesi.

Resmi Gazetede yayımlanmaksızın yürürlüğe giren tüm

mevzuatın tek merkezde toplanması amacıyla, Başbakanlık

tarafından Kamu Mevzuat Sistemi (KMS) geliştirilmiştir.

Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı, yayınladığı

128

28/07/2015 tarih ve 297 sayılı yazısı ile, kamu kurumlarının

“çok gizli”, “gizli” ve “hizmete özel” gizlilik derecesi

taşımayan yönetmelik, yönerge, genelge gibi Resmi Gazetede

yayımlanmayan her türden mevzuatın, ilgili kuruluşların

hukuk müşavirliği/hukuk işleri müdürlüğü (bu birimlerin

bulunmaması durumunda hukuk işlerinden sorumlu birim)

tarafından derlenerek sisteme kaydedilmesi, mevzuatta

değişiklik olması veya mevzuatın yürürlükten kaldırılması

durumunda aynı gün içerisinde güncelleme yapılması, KMS

kayıt işlemlerinin yürütülmesi için hukuk müşavirliği/hukuk

işleri müdürlüğü birimlerinden en az iki personelin “KMS

kurum sorumlusu” olarak görevlendirilmesi, KMS kurum

sorumlularının 04/09/2015 tarihine kadar

“[email protected]” adresine bildirilmesi ve

yürürlükte bulunan mevzuatın en geç 27/11/2015 tarihine

kadar sisteme kaydedilmesi istenmiştir.

Ancak bugüne kadar belediyeye ait yönetmelik ve yönergeler

sisteme kaydedilmiştir. Belediye mevzuatının KMS’de

yayınlanması, kamuoyunun bilgilendirilmesine ve belediye

yönetiminin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

==0

ARDAHAN İL ÖZEL İDARESİ - 2015

BULGU 1: 150, 253 ve 255 Hesaplarının, Taşınır Mal Cetvelindeki Miktarı ile

Mizan’daki Miktarının Uyumlu Olmaması, Kurum Harcama Birimlerindeki Taşınır

Görevlilerinin E-İçişleri Taşınır Modülünü Kullanmaması ve 2015 Yılı Taşınır Kesin

Hesabının Süresi İçerisinde Sayıştaya Gönderilmemesi.

a)150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı ve 255

Demirbaşlar Hesabının, Taşınır Mal Cetvelindeki miktarı ile Mizan’daki miktarı uyumlu

değildir.

Hesap Taşınır Cetveli Mizan

150 684.157,32 733.991,64

129

253 5.415.391,40 5.505.306,40

255 1.049.206,56 1.115.432,84

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun amacı, hesap verebilirliği ve

malî saydamlığı sağlamaktır. 7 nci maddesine göre, kamu hesaplarının, standart bir muhasebe

sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun bir muhasebe düzenine göre

oluşturulması zorunludur.

Muhasebenin temel ilkelerinden birisi de “Tam Açıklama”dır. Muhasebe sistemi tutarlı

ve doğru bilgi vermelidir. Tablolar işletmenin bilgilerine ihtiyaç duyan ve öğrenmek isteyen

ilgi gruplarına yardımcı olacak ölçüde, yeterli ve anlaşılır olmalıdır. Bu ilkelere uyulursa, hesap

verebilirlik ve malî saydamlık sağlanmış olur.

b)Kurum Harcama Birimlerindeki Taşınır Görevlileri, E-İçişleri Taşınır Modülünü

Kullanmamaktadır.

İçişleri Bakanlığının, 28.01.2013 tarih ve 269 sayılı yazısında, e-içişleri sisteminde yer

alan taşınır modülünün Ocak 2013 itibariyle uygulamaya alındığı, bu modüllerin personel

tarafından kullanılmamasından, vali, genel sekreter ve kaymakamların sorumlu olduğu ifade

edilmiştir. Söz konusu modüller, işlerin hızlı ve kaliteli olmasını, varlıkların kayıt altına

alınmasını, takip edilmesini, rapor alınmasını ve hesap verilebilirliği sağlamaktadır. Bakanlık

bu konuda her yıl eğitim vermekte, verdiği bu eğitimlere özel idare personeli de katılmaktadır.

Modüllerle ilgili eğitim dokümanları-videoları, yardım kılavuzları kullanıcılara yardımcı

olmaktadır. Modüller kullanılmadığı zaman, kayıtdışılık oluşmakta, taşınır malların takibinde

sıkıntılar yaşanmakta ve raporlar oluşturulamamaktadır.

c)Taşınır Mal Kesin Hesabı Şubat ayı sonuna kadar Sayıştaya gönderilmemiştir. Taşınır

Mal Yönetmeliği’nin, 35 inci maddesinin ikinci fıkrasında, Taşınır Kesin Hesap Cetveli ile

Taşınır Kesin Hesap İcmal Cetvelinin bir nüshasının, genel yönetim kapsamındaki kamu

idarelerince Sayıştayın ilgili mevzuatında belirlenen süre içinde Sayıştay Başkanlığına

gönderileceği hükmü vardır.

17.12.2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kamu İdaresi Hesaplarının

Sayıştaya Verilmesi ve Muhasebe Birimleri ile Muhasebe Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında

Usul ve Esaslar’ın 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası, Taşınır kesin hesap cetveli ile taşınır

hesabı icmal cetvelini, hesap dönemi sonunda verilecek belgeler arasında saymıştır.

6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında ise, hesap dönemi sonunda verilecek defter, mali

tablo ve belgelerin, ilgili mali yılı takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar Sayıştaya

130

gönderileceği ifade edilmiştir.

BULGU 2: Mülkiyeti Hazineye Ait Arsalar Üzerine Yapılan Binalar İçin 252

Binalar Hesabının Kullanılması.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 169 uncu maddesinde, bütçeye

gider kaydıyla gerçekleştirilip, yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen bina yapımına

ilişkin tutarların, binanın tamamlanıp geçici kabulün yapılması ile birlikte, 252 Binalar

Hesabına kaydedileceği ifade edilmektedir. Burada kasdedilen binalar, mülkiyeti özel idareye

ait arsa üzerine yapılan binalardır. Eğer arsa mülkiyeti Hazineye aitse, o zaman 252 hesabına

kaydı özel idare değil, ilgili kurum veya Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü yapacaktır.

Özel idare, merkezi idareden gelen ödeneklerle, Hazine arsası üzerine hizmet binaları,

kamu konutları, sağlık tesisleri, okullar yapmış, geçici kabulden sonra 252 Binalar Hesabına

kaydetmiştir. Kaydedilen tutar, yaklaşık 43.518.152,00 liradır. Arsa mülkiyetinin Hazineye ait

olması nedeniyle bu tutar, 252 hesabından çıkartılmalı ve ilgili kuruma veya Defterdarlığa yazı

yazılarak, bina maliyet bedellerini 252 Binalar Hesabına kaydetmeleri sağlanmalıdır.

252 hesabı, olması gerekenden daha fazla görünmekte, bu haliyle gerçeği

yansıtmamaktadır.

BULGU 3: 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabına Hatalı Kayıt Yapılması.

İdare, 01.12.2015 tarihinde Devlet Malzeme Ofisinden Komatsu 6d675-5 marka

Greyder iş makinesi almış, ancak 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabına kaydedilmiştir.


-171 inci maddesinde, bütçeye gider kaydıyla satın alınan tesis, makine ve cihazların tutarının

253 hesabına borç,

-173 üncü maddesinde ise, bütçeye gider kaydıyla edinilen taşıtların tutarlarının, 254 Taşıtlar

Hesabına borç, kaydedileceği ifade edilmektedir.

Bu nedenle, 743.325,66-TL taşıt bedelinin 254 Taşıtlar Hesabına kaydedilmesi gerekir.

Bu haliyle 253 ve 254 hesapları doğru bilgi vermemekte, tam açıklama, hesap verebilirlik ve

şeffaflık ilkeleri gerçekleşmemektedir.

BULGU 4: 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına Hatalı Kayıt Yapılması.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 180 inci maddesinde, yapımı

süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak tutarların 258

Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına borç kaydedileceği ifade edilmektedir.

İdare binek aracı, iş makinesi, asfalt plenti, kalorifer kazanı ve brülörün tamir ve bakım

gideri ödemesinde, 258 Hesabını kullanmaktadır. Oysa 630 Giderler Hesabı kullanılmalıdır.

Sonuçta, 258 hesabı mali tablolarda, olması gerekenden daha fazla görünecek, muhasebedeki

131

tam açıklama ile 5018 sayılı Kanunda ifade edilen hesap verebilirlik ve malî saydamlık

sağlanmamış olacaktır.

BULGU 5: 372 ve 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının Kullanılmaması.

Mali tabloların incelenmesi neticesinde, 372 ve 472 kıdem tazminatı karşılığı

hesaplarının kullanılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 248 ve 249 uncu maddelerinde,

372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabıyla ilgili, 290 ve 291 inci maddelerinde ise 472 Kıdem

Tazminatı Karşılığı Hesabıyla ilgili açıklamalar yer almaktadır. Buna göre, vadeleri bir yılın

altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarları 372

hesabına alacak, 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç kaydedilir. Ödenen tazminatlar

372 hesabına borç, ödemenin şekline göre ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe

Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

Temel muhasebe kavramlarından olan “Tam Açıklama” ilkesi gereği, mali tablolar

yeterli ve anlaşılır bilgi vermelidir. “İhtiyatlılık” ilkesi gereği, işletmenin karşılaşabileceği

riskler göz önüne alınarak temkinli davranılmalıdır. Bu nedenlerle, emekliye ayrılması

muhtemel memur ve işçi personel, Sosyal Güvenlik Kurumuna resmi yazıyla teyit ettirdikten

sonra, 372 ve 472 Kıdem Tazminatı Hesaplarına kayıt yapılması gerekirken, bu işlemler

yapılmamıştır.

BULGU 6: 430 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının Kullanılmaması ve

Yükleniciler Taahhütlerini Yerine Getirdikleri Halde, Teminat Mektuplarının İlgilisine

veya Bankaya İade Edilmemesi.

a)Bazı yapım işleri, yıllara sari olduğu halde, alınan kesin teminatlar 430 Alınan

Depozito ve Teminatlar Hesabına kaydedilmemiştir (Ör: Merkez, Hanak, Göle ve Çıldır

ilçelerindeki okul yapımı).

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 280 ve 281 inci maddesine göre,

nakden veya mahsuben tahsil edilen ve bir yıldan uzun vadede iade edilecek olan depozito ve

teminatlar alındığında, bu hesaba alacak kaydedilir. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan vadesi bir

yılın altına inenler ise, bu hesaba borç, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak

kaydedilir.

b)Yapım işinin kesin kabulü yapıldığı, mal teslim edildiği halde, yüklenicinin

istememesi nedeniyle, süreli veya süresiz, eski tarihli teminat mektupları muhafaza

edilmektedir.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 90, 4735 Sayılı

Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu madde 13 ve 14, Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği

132

(Sıra No:15) ve Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 395 inci maddesinde konu

ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Taahhüt yerine getirilmişse (işin kabulü yapılmışsa), yüklenicinin bu işten dolayı,

idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna borcu yoksa ve garanti süresi dolmuşsa, teminat

mektupları iade edilir. Eğer, taahhüt edilen iş yerine getirilmemişse veya o işle ilgili olarak

idareye ve SGK-a borcu varsa, kurum bankaya yazarak tazminini ister. Eski tarihli teminat

mektuplarının saklanması, 910 Teminat Mektupları Hesabının gerçeği yansıtmasını

engellemektedir.

BULGU 7: 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının ve 999 Diğer Nazım

Hesaplar Karşılığı Hesabının Kullanılmaması.


Varlıklar Hesabı kullanılmamaktadır.





kiraya verilen taşınmazların takibini kolaylaştırmakta ve bilgi vermektedir.

BULGU 8: Bilgisayar Programı ve Güncelleme Bedelleri Ödendiği Halde, 260

Haklar Hesabı ve 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabının Kullanılmaması.

Kurum hakkediş, hukuk, maaş, taşınır mal ve gelir takip programları güncelleme

bedelini ödemiş, ancak 260 Haklar Hesabı ve 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı

kullanılmamıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 186 ve 187 nci maddelerinde, 260

Haklar Hesabı hakkında bilgi verilmektedir. Bilgisayar programları güncelleme bedelleri

ödendiği zaman 260 hesabına ve yıl sonunda da 268 hesabına kayıt yapılmalıdır.

BULGU 9: Kesinleşen Sayıştay İlamlarında Belirtilen Kamu Zararının,

Sorumlularca Doksan Gün İçinde Ödenmemesi ve Tahsil İçin Üst Yöneticinin İcra

İşlemlerini Başlatmaması.

Kesinleşen Sayıştay ilamları, doksan gün içerisinde tahsil edilmemiş, icra işlemleri

başlatılmamıştır. 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun;

-7 nci maddesinde, sorumluların, ilamda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte

tazmin ile yükümlü olduğu,

133

-52 nci maddesinde, Sayıştay ilamlarının sorumlulara ve diğer birimlere tebliğ edileceği,

-53 üncü maddesinde, ilamların kesinleştikten sonra doksan gün içerisinde yerine getirileceği,

ilam hükümlerinin yerine getirilmesinden, ilamların gönderildiği kamu idaresi üst yöneticisinin

sorumlu olduğu, ilamlarda gösterilen tazmin miktarının, hüküm tarihinden itibaren kanuni faize

tabi tutularak, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre tahsil

olunacağı,

-9 uncu maddesinde ise, ilamların infazını izlemeyen ve gereklerini yerine getirmeyenler

hakkında üçüncü fıkradaki (yarım aylık kesme, görevden uzaklaştırma) hükümlerinin

uygulanacağı,

ifade edilmektedir.

Tahsil Edilmeyen Sayıştay İlamları

Hesap Yılı İlam No Tahsil Edilmeyen Miktar

2007 752 1.115,71 + faiz

1.124,53 + faiz

761,35 + faiz

2008 1358 1.135,50 + faiz

627,20 + faiz

884,30 + faiz

1.090,80 + faiz

707,28 + faiz

2009 882 7.912,61 + faiz

96,31 + faiz

107,10 + faiz

502,27 + faiz

779,16 + faiz

2013 109 135,18 + faiz

Toplam 16.979,30 + faiz

İlamda kamu zararını müştereken ve müteselsilen ödemeye hükmolunan sorumlular,

kamu zararını, (hüküm tarihinden itibaren işleyecek faiziyle beraber) ilamların

kesinleşmesinden itibaren doksan gün içerisinde ödemek zorundadır. Ödemezlerse, Üst

Yönetici (Vali), 2004 sayılı Kanun hükümlerine göre “İlamlı alacak” takibini başlatır ve bu

şekilde kamu zararı sorumlulardan tahsil edilir. Daha sonra sorumlular, ödeme yapılan ilgili

134

kişiye (Ahize) “Haksız iktisap ve sebepsiz zenginleşme” davası açar. Ancak yapılan

incelemede, sorumluların doksan gün içerisinde kamu zararını ödemedikleri ve Valinin icra

işlemleri için talimat vermediği tespit edilmiştir. Kanun gereği, tahsil için gerekeni

yapmayanlar hakkında, yarım aylık ödenmesi ve görevden uzaklaştırma cezaları

uygulanabilecektir.

BULGU 10: E-içişleri Sisteminde Bulunan Taşınmaz Modülünün Kullanılmaması

ve Taşınmaz İşlemlerinin Yönetmeliğe Uygun Yapılmaması.

a)Kurum taşınmaz mal görevlisi, E-içişleri Taşınmaz Modülünü kullanmamaktadır.

İçişleri Bakanlığının, 28.01.2013 tarih ve 269 sayılı yazısında, e-içişleri sisteminde yer

alan ve taşınmaz modülünün Ocak 2013 itibariyle uygulamaya alındığı, bu modüllerin personel






olmaktadır. Ancak bu modül kullanılmamaktadır. Modül kullanılmadığı için, cetveller

sistemden alınamamakta, elle düzenlenmektedir. Sonuçta kayıtdışılık oluşmakta, taşınmaz

malların takibinde sıkıntılar yaşanmakta ve raporlar oluşturulamamaktadır.

b)Taşınmaz işlemleri Yönetmeliğe uygun yapılmamaktadır.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin;

5 inci maddesinin ikinci fıkrasında, Yönetmelik Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan

maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınacağı,

Geçici madde 1 de, maliyet bedeli veya rayiç değerleri üzerinden muhasebe kayıtlarına

alınması gereken taşınmazlar, bu değerler üzerinden kayıtlara alınıncaya kadar, emlak vergi

değerleri üzerinden kayıtlara alınacağı ve bu işlemlerin 31.12.2016 tarihine kadar

tamamlanacağı,

7 inci maddesinde, Yönetmelik Ek 2’deki ‘Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu’nun

doldurulacağı ve Mali hizmetler birimince bu formların konsolide edilerek Yönetmelik ekinde

(Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulacağı,

10 uncu maddesinde, taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun

olmaması, bir kuruma tahsis edilmesi durumunda, idarenin cins tashihi yaptıracağı,

11 inci maddesinde ise;

135

-Kadastro, imar, ifraz, tevhid, cins tashihi, yüzölçüm değişikliği, kat mülkiyeti tesisi, kamuya

terk gibi nedenlerle taşınmazda meydana gelebilecek değişikliklerde kayıtların kapatılıp oluşan

taşınmazların esas alınarak yeni kayıt tesis edileceği,

-Terkin, satış, devir gibi mülkiyeti sona erdiren durumlarda sona eriş nedeni açıklanarak kaydın

kapatılacağı,

-Taşınmaza yapılan değer arttırıcı harcamaların, taşınmazın değerine ekleneceği, ifade

edilmektedir.

Yapılan incelemede, Yönetmelik ekindeki Ek-7/A Taşınmaz İcmal Cetvelinin

düzenlenmediği görülmüştür.

Mülkiyeti özel idareye ait arsalar üzerine yapılan binalar, taşınmaz cetveline

kaydedilmemiştir. Tahsis edilmesi mülkiyeti etkilememekte, bu tür harcamalar taşınmazın

değerini artırmaktadır.

Hizmet binaları ve kamu konutlarına toplam 354.295,00 TL bakım, onarım yapılmış,

ancak bu bedeller de taşınmaz değerine eklenmemiştir. Yönetmeliğin 11 inci maddesine göre,

taşınmaza yapılan değer arttırıcı harcamaların, taşınmazın değerine eklenmesi gerekmektedir.

Arsa ile ilgili kayıt kapatılarak, oluşan yeni değer üzerinden yeni kayıt açılmalıdır. Taşınmaz

cetveli bu haliyle, taşınmazların gerçek değerini yansıtmamaktadır.

Kullanım biçimi değişen veya tahsis edilen taşınmazlar için cins tashihi yapılmamıştır.

Sonuçta, taşınmaz cetvelleri ile tapu kayıtları arasında uyumsuzluk oluşmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun amacı, hesap verebilirliği ve

malî saydamlığı sağlamaktır. Temel muhasebe kavramlarından olan “Tam Açıklama” ilkesi

gereği, mali tablolar yeterli ve anlaşılır bilgi vermelidir. Tablolar bu haliyle gerçeği

yansıtmamaktadır. Kanunun 8 inci maddesinde, görevli ve yetkili olanların, kaynakların

muhasebeleştirilmesinden ve raporlanmasından sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

BULGU 11: Kurumun Kayıt Dışı Banka Hesaplarının Olması.

Ardahan Ziraat Bankası ve Halkbank şubelerinde, özel idarenin vergi numarası

kullanılarak açılmış banka hesapları bulunmaktadır. Mahiyeti bilinmeyen ve bakiyeleri sıfır

olup, hiç işlem görmeyen hesapların yanında, bakiyesi 8.271,56-TL olan banka hesabı da

vardır. Bu banka hesapları, 102 Banka Hesabı içinde yer almamaktadır.

Kayıtdışı Banka Hesapları

Banka Şubesi Hesap No Bakiyesi

Halkbank 67805000054 0

67806000012 0

136

67807000019 8.271,56

Ziraat Bankası 26472678-5005 0

26472678-5010 0

27997408-5002 0

8.271,56 lira, 102 Banka Hesabı içinde yer almalıdır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun çıkarılış amacı, hesap

verebilirliği, malî saydamlığı ve mali kontrolü sağlamaktır. Kanunun 11 inci maddesine göre,

üst yöneticiler, kaynakların etkili ve ekonomik şekilde elde edilmesi ve kullanımını

sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumludur. Pasif olsa bile, kontrol

dışı olan, bilinmeyen hesapların varlığı bir risk oluşturmaktadır.

Ayrıca, “Kamu İdaresi Hesaplarının Sayıştaya Verilmesi ve Muhasebe Birimleri İle

Muhasebe Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında Usul ve Esaslar”a göre, kamu idaresi veya

muhasebe birimleri adına açılmış bulunan banka hesap numaralarını gösterir cetvel, her hesap

dönemi Ocak ayında, eğer değişiklik olduysa, bir ay içinde Sayıştaya bildirilmelidir. Ancak

bazı banka hesapları, Sayıştaya bildirilmemiştir.

BULGU 12: İç Kontrol ve Ön Mali Kontrolle İlgili Çalışmaların Yapılmaması.

a)İdarenin kaynakları, etkili ve ekonomik kullanarak hedeflerine ulaşması ve görevlerini

yerine getirmesinde en önemli araçlardan birisi de iç kontrol sistemidir. 5018 sayılı Kamu Mali

Yönetimi ve Kontrol Kanununun Beşinci Kısmında ve İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin

Usul ve Esaslar’da iç kontrol hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir.

Üst yöneticiler, iç kontrol sisteminin kurulması ve gözetilmesinden, harcama yetkilileri,

mali hizmetler birimi ve muhasebe yetkilisi ise, iç kontrol sisteminin işleyişinden

sorumludurlar.

İdarelerin iç kontrol sistemini oluşturmaları, izleme ve değerlendirmeleri için, Maliye

Bakanlığınca iç kontrol standartları belirlenmiş ve 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanmıştır.

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 5 inci maddesinde, kamu

idarelerinin tüm işlemlerinde bu standartlara uymakla ve gereğini yerine getirmekle yükümlü

bulunduğu ifade edilmiştir.

Maliye Bakanlığı 04.02.2009 tarih ve 4005-1205 sayılı yazısıyla, Kamu İç Kontrol

Standartları Uyum Eylem Planı Rehberi’ni hazırlamıştır. İdare eylem planı oluşturma, gerekli

prosedürler ve ilgili düzenlemeleri hazırlama aşamasında, Kamu İç Kontrol Standartlarına

Uyum Eylem Planı Rehberinden faydalanır. Kamu idareleri, Rehberi dikkate alarak, Eylem

137

Planını hazırlayarak üst yönetici onayını müteakip bir ay içinde bakanlığa göndermeleri

gerekmektedir.

Yürürlüğe konulmuş Eylem Planında, değişiklik yapılması halinde, revize edilmiş

Eylem Planı da üst yönetici onayını müteakip Bakanlığa gönderilecektir.

Yapılan incelemede idarenin, iç kontrol standartlarında, Kamu İç Kontrol Standartları

Uyum Eylem Planı Rehberinde ve Maliye Bakanlığının 02.12.2013 tarih ve 10775 sayılı

genelgesinde bahsedilen çalışmaları yapmadığı tespit edilmiştir:

1-Personelin görevlerini ve bu görevlere ilişkin yetki ve sorumluluklarını kapsayan görev

dağılım çizelgesi oluşturulmamıştır. (St:2.3)

2-Faaliyetlerin yürütülmesinde hassas görevlere ilişkin prosedürler belirlenmemiştir. (St:2.6)

3-Her görev için gerekli eğitim ihtiyacı belirlenmemiştir. (St:3.5)

4-Personelin yeterliliği ve performansı, bağlı olduğu yöneticisi tarafından, en az yılda bir kez

değerlendirilmemektedir. (St:3.6)

5-Performansı yetersiz bulunan personelin, performansını geliştirmeye yönelik önlemler

alınmamış, yüksek performans gösteren personel için ödüllendirme mekanizması

geliştirilmemiştir. (St:3.7)

6-İnsan kaynakları yönetimine ilişkin önemli hususlar (personel istihdamı, yer değiştirme, üst

görevlere atanma, eğitim, performans değerlendirmesi, özlük hakları vs) yazılı olarak

belirlenmemiş ve personele duyurulmamıştır. (St:3.8)

7-İdare, her yıl sistemli bir şekilde amaç ve hedeflerine yönelik riskleri belirlememiştir. (St:6.1)

8-Risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri, yılda en az bir kez analiz edilmemiştir.

(St:6.2)

9-Risklere karşı alınacak önlemler belirlenerek eylem planları oluşturulmamıştır. (St:6.3)

10-Her bir faaliyet ve risk için uygun kontrol strateji ve yöntemleri belirlenmemiştir. (St:7.1)

11-İdare, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri hakkında yazılı prosedürleri belirlememiştir

(Prosedür, faaliyet veya mali karar ve işlemin başlaması, uygulanması ve sonuçlandırılması

aşamalarını kapsar) (St:8.1, 8.2)

12-Görevinden ayrılan personelin, iş veya işlemlerinin durumunu ve gerekli belgeleri de içeren

bir rapor hazırlaması ve bu raporu görevlendirilen personele vermesi ilkesi uygulanmamaktadır.

(St: 11.3)

13-İdare, bütçesinin ilk altı aylık uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve

hedefler ile faaliyetlerini kamuoyuna açıklamamıştır. (St: 14.2)

14-İdare, yöneticilerin görüşleri, kişi ve idarelerin talep ve şikâyetleri ile dış denetim

sonucunda düzenlenen raporları dikkate alarak, iç kontrol sisteminin eksik yönleri ve uygun

138

olmayan kontrol yöntemlerinin belirlenmesi, gerekli önlemlerin alınması konularında

değerlendirme yapmamaktadır. (St:17.1, 17.2)

15-Alınması gereken önlemler belirlenmemiş ve bir eylem planı çerçevesinde uygulanmamıştır.

(St: 17.5)

16- Kamu İç Kontrol Standartlarından veya bu standartlara ilişkin genel şartlardan bir kısmını

karşılayan ve iç kontrol sisteminin öngördüğü makul güvenceyi sağlayan mevcut düzenleme

veya uygulamalar, Eylem Planının “mevcut durum” bölümünde, bu düzenleme veya

uygulamaların makul güvence sağladığı ve bu nedenle yeni bir düzenleme veya uygulamaya

gerek bulunmadığı hususuna da “açıklama” bölümünde yer verilmesi gerekmekte iken bu

kısımlar boş bırakılmıştır.

17-Ayrıca, Kamu İç Kontrol Standartlarından veya bu standartlara ilişkin genel şartlardan bir

kısmını karşılayan ve iç kontrol sisteminin öngördüğü makul güvenceyi sağlayan mevcut bir

düzenleme veya uygulama bulunmadığı halde, çeşitli nedenlerle bu alanlara ilişkin çalışmaların

plan döneminden sonraki bir tarihe bırakılması halinde de bu duruma nedenleriyle birlikte

“açıklama” bölümünde yer verilmesi gerekmekte iken bu da yapılmamıştır.

18- Eylem Planı yürürlüğe girdikten sonra, planda öngörülen çalışmalar gerçekleştirilip İç

Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu’nun değerlendirmesine sunulmamıştır.

19- Eylem Planında öngörülen faaliyet ve düzenlemelerin gerçekleşme sonuçları, ilgili birim

tarafından altı ayda bir (Haziran ve Aralık ayı sonu itibarıyla iki dönem halinde)

değerlendirilip, eylem planı formatında üst yöneticiye raporlanmamış, birer nüshası bilgi için

on iş günü içerisinde Maliye Bakanlığına gönderilmemiştir.

b) Mali Karar ve İşlemlerde Ön Mali Kontrolün Yapılmaması.

Kısmi sözleşmeli personel alımı nedeniyle hazırlanan sözleşme tasarısı, ön mali kontrol

için İnsan Kaynakları Müdürlüğü tarafından Mali Hizmetler Müdürlüğüne gönderilmemiştir.

İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 25 inci maddesinde,

çalıştırılabilecek sözleşmeli personelle yapılacak sözleşmelerin kontrole tâbi olduğu, Bakanlık

tarafından vize edilen cetvellere ve tip sözleşmeye, ilgili kanunlarına, diğer mevzuatına ve

bütçelerinde öngörülen düzenlemelere uygunluk yönünden inceleneceği ve en geç beş işgünü

içinde sonuçlandırılacağı, uygun görülmeyen sözleşmelerin gerekçeli bir yazıyla ilgili birime

gönderileceği ifade edilmektedir. Bu nedenle sözleşmeli personel çalıştırılmasıyla ilgili

sözleşme tasarıları ön mali kontrol için Mali Hizmetler Müdürlüğüne gönderilmelidir.

BULGU 13: Kurumda Hukuk Servisi’nin Olmaması.

139

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun "İl özel idaresi teşkilâtı" başlıklı 35 inci

maddesinde, il özel idaresi teşkilatının genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar, insan

kaynakları ve hukuk işleri birimlerinden oluşacağı ifade edilmiştir.

Kurum, hukuki işlemlerin takibi için bir avukatla kısmi zamanlı sözleşme yapmıştır.

Davalarla ilgli olarak çok sayıda işlem yapılmaktadır. Sadece bir dava için; vekaletname ve

dava dilekçesi hazırlanır, temyiz ve avans işlemleri yapılır, bankadan para çekilir, temyiz

gerekçeleri hazırlanır, Adliyeye harç yatırılıp, dilekçe verilir, icra ve haciz işlemleri,

kurumlarla yazışmalar yapılır, duruşmaya katılır, keşif yapılır, bazen şehirlerarası yolculuk

yapılır. Mahkemeye sunulan belgelerin fotokopisi ve gelen belgeler dosyasına konur. Sonuç

olarak, bir dava için yirmiye yakın işlem yapılmaktadır. Ve dava yıllarca sürebilmektedir. 100-

den fazla davayı, başından sonuna kadar, tek tek takip etmek bir insanın gücünü aşmaktadır.

Avukat bu işlemlerle uğraşması nedeniyle, toplam tutarı milyonları bulan davalara iyi bir

şekilde hazırlanamamaktadır.

Ayrıca avukat hem avukatlık, hem katiplik hem de hukuki danışmanlık yapmakta,

idarenin araştırılmasını istediği konularda araştırma yaparak, idareye bilgi vermektedir.

Dava dosyaları avukatın bürosundadır. Resmi yazışmalar büroya getirilip götürülmekte,

bu da zaman kaybına yol açmaktadır. Dosyalar resmi belge niteliği taşıdığından özel idare

binasında durmalıdır.

Avukatın sık sık duruşmalara katılması ve hukuk personeli de olmadığı için, denetim

sırasında dava dosyalarını incelemek ve davalar hakkında bilgi almak mümkün olmamıştır.

Özel idarede hukuk servisine bir oda verilmesi ve bir personel görevlendirilerek, bu

konularda yetiştirilmesi, hukuki işlemlerin daha hızlı ve daha kolay yapılmasını, avukatın

davalara daha iyi hazırlanmasını, dolayısıyla davaların lehte sonuçlanmasını sağlayacaktır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde, “Üst

yöneticinin, sorumlulukları altındaki kaynakların verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını

sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu” ifade edilmektedir.

BULGU 14: İdari Para Cezaları Tahakkuk Kaydının, Tahsil Aşamasında

Yapılması.

İdari para cezaları tahakkuk kaydı, tahsil aşamasında yapılmaktadır. 3213 sayılı Maden

Kanunu’nun 12 nci maddesinin beşinci fıkrası gereğince, ruhsatı olmadan kaçak maden üretimi

sebebiyle, firmalara idari para cezası verilmiştir. Encümen kararından sonra tahakkuk kaydı

yapılmamış, tahsil aşamasında tahakkuk hesabına giriş ve çıkış yapılmıştır.

Mahalli İdareler Muhasebe Yönetmeliğinin 84 üncü maddesine göre, alacaklar tahakkuk

edince, 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

140

Alacak tahsil edilemeyip hukuki süreç başlatıldığında, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar

Hesabına borç, 120 hesabına alacak kaydı yapılır. Gelirler, tahakkuk edince önce tahakkuk,

sonra tahsil kaydı yapılmalıdır. Eğer tahakkuk kaydı yapılmaz ve alacak tahsil edilmezse, takibi

mümkün olamaz. Kamu zararı riski doğar. Mali tablolardaki 120 ve 121 hesapları, bu haliyle

güvenilir bilgi vermemektedir.

BULGU 15: Maden Ocağını İşleten Posof Belediyesi’nin Borcunu Ödemediği

halde, İdarenin Sözleşmeyi Fesh Etmemesi ve Her Yıl MİGEM-den Özel İdare Payı

Tahakkuk Listesinin İstenmemesi.

a)Özel İdare, I-a grubu maden ocağının işletme hakkını, kira bedeli karşılığı Posof

Belediyesine vermiştir. Belediye, (04.08.2015 - 04.058.2016) dönemine ait 59.613,60 liralık

kira bedelini ödememiştir. Taraflar arasında yapılan sözleşmede, kiracının taahhütlerini yerine

getirmediği takdirde, kesin teminatının gelir kaydedileceği, sözleşmenin fesh edileceği ve işin

genel hükümlere göre tasfiye edileceği hüküm altına alınmıştır. Ancak bu işlemler

yapılmamıştır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesinde, kamu

kaynağının elde edilmesinde görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli

ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından ve kötüye kullanılmaması için

gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu ifade edilmiştir.

b)Her yıl MİGEM-den özel idare payı tahakkuk listesi istenmemektedir.

Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğinin 36 ncı maddesinde, (I-a) grubu

dışındaki maden ocaklarını işleten firmaların, her yıl Nisan ayı sonuna kadar, yıllık Satış Bilgi

Formu ve İşletme Faaliyeti Bilgi Formunu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri

Genel Müdürlüğü (MİGEM) -e verecekleri ifade edilmektedir.

İçinde özel idareye ödenmesi gereken miktarların da yazılı olduğu bu formlar, sadece

MİGEM-e verilmesi nedeniyle, özel idare Devlet Hakkı alacağını bilememekte ve takibini

yapamamaktadır.

Bu nedenle, idarenin her yıl (MİGEM)-den Devlet Payları tahakkuk listesini istemesi

gerekirken, bu liste istenmemiş ve bu suretle tahakkuk kaydı yapılmamıştır. İdare, maden

ocaklarından ne kadar alacağı olduğunu bilmemekte, firmanın yatırdığı tutarları doğru kabul

etmekte, çapraz denetim yapmamaktadır.

BULGU 16: Elektrik, Doğalgaz, Telefon ve İnternetin İhalesiz Alınması.

141

a)Elektrik alımı: İhale yapılmadan, bir firmayla indirim anlaşması yapılmıştır. Oysa,

17.06.2011 tarih ve 2011/DK.D-105 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararında “Serbest Tüketici”

olan idarelerin elektrik ihtiyaçlarını, 4734 sayılı Kanun çerçevesinde, mal alım ihalesi olarak

temin etmeleri gerektiği ifade edilmekte, gerek bu kararda, gerekse Maliye Bakanlığı Bütçe ve

Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.10.2011- 13316 ve 21.03.2013- 3003 tarih ve sayılı

genelgelerinde, yapılacak ihale ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmektedir.

Serbest tüketici olunmasına ilişkin hususlar, Elektrik Piyasası Serbest Tüketici

Yönetmeliği’nde yer almaktadır. Mevcut elektrik hatlarını kullanarak, özel firmalardan elektrik

almak mümkündür. Özel firmalar rüzgar, doğal gaz, linyit, hidroelektrik (HES), akaryakıt,

jeotermal gibi kaynaklardan elektrik üretmekte ve TEDAŞ tarifesine göre indirimli satmaktadır.

Bu şekilde piyasada 130 kadar firma bulunmaktadır. Serbest tüketiciler istediği tedarikçi firma

ile anlaşma yaparak, elektriği daha ucuza alabilecektir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, her yıl Ocak ayında, serbest tüketici limitini

belirlemektedir. 2015 yılı için bu limit, 4.000-kwh (kilovatsaat) olarak belirlenmiştir. Bu

limitten daha fazla elektrik tüketenler, serbest tüketicidir. Bu nedenle serbest tüketici

olunabilmesi için, idarenin farklı noktalarındaki elektrik tüketimlerinin birleştirilmesinde yarar

vardır. Ayrıca idare, elektriğini doğrudan iletim sisteminden alıyorsa, limit şartına bağlı

olmaksızın serbest tüketici kapsamındadır.

Serbest tüketici olan idare, elektrik dağıtım şirketine 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz veya 1

Ekim tarihlerinde başvurur ve EPDK tarafından yayınlanan sayaç tebliğine uygun, çok zamanlı

ölçüm yapabilen, dijital sayaç taktırır. İhale aşamasında ulusal düzeyde ilan yapılarak, bütün

firmaların katılımı sağlanmalıdır. Ayrıca fiyat farkı ödemek de mümkündür.

Tedarikçisini seçmeyen idareler, daha pahalı elektrik almaktadırlar. İhale yapılması

rekabeti getireceğinden, elektrik indirimli alınacak, kamu kaynakları etkin ve ekonomik

kullanılmış olacaktır.

b) Doğalgaz alımı: Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün

13.10.2011 tarih ve 13316 sayılı Genelgesi’nde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında

bulunan idarelerin serbest tüketici olmaları halinde, doğalgaz ihtiyaçlarını ihale yoluyla temin

etmelerinin esas olduğu ifade edilmiş, gerek bu genelgede, gerekse 21.03.2013 tarih ve 3003

sayılı genelgede, yapılacak ihale ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir.

Serbest tüketici olunmasına ilişkin hususlar; 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve

Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nde yer almaktadır. Mevcut

doğal gaz hatlarını kullanarak, özel firmalardan doğal gaz almak mümkündür. BOTAŞ

haricinde doğal gaz ithal eden ve satan bir çok firma vardır. Toptan satış lisansı verilen firma

142

sayısı, şu anda 40 civarında olup, BOTAŞ’ın belirlediği fiyat tarifesi üzerinden indirim

yapmaktadırlar. Serbest tüketiciler, istediği tedarikçi firma ile anlaşma yaparak, doğal gazı daha

ucuza alabilir.


belirliyor. 18.12.2014 tarih ve 5362 numaralı Karar ile 2015 yılı için limit kaldırılmıştır. Bu

Kararda; şehir içi doğal gaz dağıtım lisansı ihalesi sonucunda, dağıtım lisansı sahibi olan tüzel

kişilerin, lisans yürürlük tarihinden başlamak üzere, ilk 5 yıllık süre bitmiş olması şartıyla, tüm

tüketicilerin Serbest Tüketici olduğu (konut tüketicileri hariç) ifade edilmektedir.

Ardahan’daki doğal gaz dağıtım firması olan Kargaz- Kars Ardahan Doğal Gaz

Dağıtım Ltd. Şti. firmasına, 20.01.2006 tarihinde lisans verildiğinden, artık 5 yıl şartı dolmuştur

ve kamu idareleri, istediği firmadan ihale ile doğal gaz alabilecektir. İdarenin, bağlı olduğu

dağıtım şirketine yazılı başvuruda bulunarak, mevcut sayaçlarını uzaktan okuma sistemine

uygun hale getirmesi gerekmektedir. Ayrıca 300 mbar ve üzeri doğalgaz kullanan serbest

tüketicilerin sistemlerine otomatik hacim düzeltici (korrektör) tesis etmesi zorunludur. İhale

aşamasında ulusal düzeyde ilan yapılarak, bütün firmaların katılımı sağlanmalıdır. Ayrıca fiyat

farkı ödemek de mümkündür.

Serbest tüketici olan İl Özel İdaresinin tedarikçi firmayı belirlememesi ve sözleşme

yapmaması, doğal gazın daha pahalı alınmasına, dolayısıyla kamu kaynaklarının israf

edilmesine sebep olmaktadır.

c)Telefon ve internet hizmeti alımı: İnternet hizmeti alımıyla ilgili olarak, bir firmayla

indirim anlaşması yapılmıştır. Oysa, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel

Müdürlüğü’nün 13.10.2011 tarih ve 13316 sayılı Genelgesi’nde, 4734 sayılı Kamu İhale

Kanunu kapsamında bulunan idarelerin elektronik haberleşme hizmetlerini, ihale yoluyla temin

etmelerinin esas olduğu belirtilmiş, gerek bu genelgede, gerekse 21.03.2013 tarih ve 3003 sayılı



telefon hatlarını kullanarak, özel firmalardan bu hizmetleri daha ucuza almak mümkündür.

İhale aşamasında ulusal düzeyde ilan yapılarak, bütün firmaların katılımı ve rekabet sağlanmış

olur.

İhale yapılmadan telefon ve internet hizmeti alınması, kamu kaynaklarının israf


Doğalgaz, elektrik, telefon ve internet ihaleleri yapılmadan önce, yaklaşık maliyet

hazırlanırken, geçen seneki toplam tüketim miktarı esas alınır ve ek binalar, şantiyeler, Vali

Konağı, okullar, kaymakam lojmanları, ilçe özel idare müdürlükleri, sosyal tesisler gibi özel

143

idareden ödeme yapılan bütün kurumlar dahil edilir. Bu sayede indirimli tarifeden ödeme

yapmaları sağlanmış olur. Kurumsal ve fonksiyonel kodları farklı olsa bile, bu kurumlara

indirim yapılacağı konusunda sözleşmeye hüküm konabilir.

BULGU 17: Personele Ödenen Sosyal Denge Tazminatı Tutarının, Sözleşmeye Net

Yazılması.

Kurum ile Belediye ve Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası (BEMBİRSEN) arasında

akdedilen Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’nin 16 ncı maddesinde tazminatın net ödeneceği

ifade edilmektedir.

Sosyal Denge Tazminatı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61 inci maddesi gereği

“Ücret” niteliğinde olup, gelir vergisi kesintisine tabidir.

Sözleşmeye net ödenecek rakam yazıldığında, idare netten brüte giderek gelir vergisini

hesaplayıp bütçesinden ödemektedir. Oysa, sözleşmeye “Brüt” ifadesi yazılsaydı, vergiyi

personel ödeyecek, kamu kaynağı ekonomik kullanılacaktır.

Bundan sonraki sözleşmelerde tazminat miktarının brüt yazılması uygun olur.

BULGU 18: Tanklarda Bekletilen Kaçak Akaryakıtların Tasfiye Edilmemesi.

128-kg motorin 11.11.2014 ve 3.250-litre motorin 23.07.2015 tarihinde özel idareye

teslim edilmiş, ancak tasfiye işlemlerine başlanmamıştır.

128-kg kaçak akaryakıtın numune analiz sonucu gelmiş ve teknik düzenlemelere uygun

olduğu tespit edilmiştir. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre El Konulan

Akaryakıtın Teslimi, Muhafazası, Tasfiyesi ve Yapılan Masraflara İlişkin Uygulama

Yönetmeliğinin 16 ve 17 nci maddelerine göre, teknik düzenlemelere uygun olan kaçak

akaryakıt, kamu kurumlarına kullanım amacıyla bedelsiz olarak tahsis edilebilir veya satılabilir.

Kaynakların ekonomik kullanımını sağlamak için, 3.250-litre motorinin analiz

sonucunun Başsavcılıktan istenmesi ve sonuca göre Yönetmelik 16, 17 ve 18 e göre işlem

yapılması yönetmelik gereğidir.

BULGU 19: Kültür Katkı Payını Ödemeyen Belediyeler İçin İller Bankasına Yazı

Yazılmaması.

Katkı payını ödemeyen belediyeler için İller Bankasına yazı yazılmamıştır. 2863 sayılı

Kanunun 12 nci maddesine göre, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı olarak

tahsil olunan miktarlar, tahsil edildiği ayı takip eden ayın onuncu günü akşamına kadar, il özel

idarelerine bir bildirim ile beyan edilerek aynı süre içinde ödenir. Tahsil ettikleri katkı payını

yukarıda belirtilen süre içinde il özel idarelerine yatırmayan belediyelerden, bu katkı payları

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme

144

zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Ödenmeyen paylar, ilgili il özel idaresinin talebi üzerine,

ilgili belediyenin İller Bankasından aldığı genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek talep

eden özel idareye gönderilir.

Kültür Katkı Payı Alacak Tablosu

Borçlu Belediye Borç Tutarı

Çıldır 6.504,78

Damal 3.814,65

Göle 26.875,76

Hanak 14.135,69

Posof 4.973,45

Köprülü 559,34

Toplam 56.863,67

BULGU 20: Sosyal Tesislerle İlgili Yapılan İşlemlerin Mevzuata Uygun Olmaması.

Özel idarenin Yemekhane, Lokal ve Kongre Binası olmak üzere üç adet sosyal tesisi

bulunmakta, bu tesisler gelir elde etmekte ve gider yapmaktadır. Ancak yapılan bazı işlemler

mevzuata uygun değildir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca İşletilen Sosyal Tesislerin Muhasebe Uygulamalarına

Dair Esas ve Usullerin;

13 üncü maddesinde, yıllık gayrisafi hasılat tutarı 500.000,00 TL’ yi aşmayan sosyal tesisin,

işletme esası hesabına tabi olduğu,

20 nci maddesinde, tesisin işletme defteri kullanacağı, giderlerin defterin sol, gelirlerin ise sağ

tarafa günlük olarak kaydedileceği,

21 inci maddesinde, defterin bütün sayfalarının mühürlenip, kaç sayfalı olduğunun ilk sayfasına

yazılarak, yönetici tarafından onaylanacağı,

55 inci maddesinde, tesisin yıl sonunda işletme hesabı özeti tablosunu düzenleyeceği, bu

tabloda gider, gelir, banka ve kasa mevcudu, alacaklar ve borçların yer alacağı,

24 ve 56 ncı maddelerinde, birden fazla sosyal tesis varsa, mali raporların, faaliyet döneminin

bitimini takip eden bir ay içerisinde konsolide edileceği, (Örnek: 9/A, 9/B), konsolide edilen

mali raporların, ilgili oldukları mali yılı takip eden yılın Mart ayı sonuna kadar Maliye

Bakanlığına gönderileceği, ve

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun;

145

217 nci maddesinde, defter ve kayıtlara, rakam ve yazının yanlış yazıldığı takdirde,

düzeltmenin yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut

ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabileceği, deftere yazılan bir kaydı

kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmenin yasak olduğu,

218 inci maddesinde, satırların çizilmeksizin boş bırakılamayacağı ve atlanamayacağı,

sayfaların yırtılamayacağı,

Maliye Bakanlığı’nın 06.04.2012 tarih ve 28256 sayılı Resmi Gazetede yayınladığı 5

sıra no’lu Genel Yönetim Malî İstatistikleri Genel Tebliği’nin, 6 ncı maddesinin dördüncü

fıkrasında ise, sosyal tesislerin hesap bilgilerinin, tüm sosyal tesisler için konsolide edilmiş ve

Genel Yönetim Detaylı Hesap Planına dönüşümü yapılmış olarak, ilgili birimi tarafından Kamu

Harcama ve Muhasebe Bilişim Sistemine (KBS’ye) girileceği,

ifade edilmektedir. Ancak yapılan incelemede;

-Gıda maddelerinin parça parça alındığı,

-Amatör spor kulübüne yardım yapıldığı,

-Bazı günlerde personele ücretsiz yemek verildiği,

-Spor Kulübü gecesinde ücretsiz yemek verildiği,

-Tanıtım Fuarı gideri ödendiği,

-Defterlerin bazı sayfalarının okunmayacak şekilde zımbalandığı,

-Tesislerle ilgili mali bilgilerin KBS sistemine girilmediği,

-Tesisler için tek banka hesabı kullanıldığı,

-Yemekhane bütçesinden diğer sosyal tesislerin giderlerinin ödendiği,

-Esas ve Usuller eki örnek-8’de bahsedilen ve yıl sonunda düzenlenmesi gereken “İşletme

Hesabı Özeti” tablolarının her tesis için ayrı ayrı düzenlenmediği, bu nedenle hesap verebilirlik

ve şeffaflık ilkelerinin gerçekleşmediği,

-Tesislere ait mali raporların, faaliyet döneminin bitimini takip eden bir ay içerisinde konsolide

edilmediği ve Mart ayı sonuna kadar Maliye Bakanlığına gönderilmediği,

Tespit edilmiştir.

Sosyal tesislerin gelir ve giderlerinin ayrı takip edilmemesi, tek banka hesabı/İşletme

Defteri/Karar Defteri kullanılması nedeniyle, tesisler hakkında net bilgi alınamamış,

muhasebenin “Tam Açıklama” ilkesi gerçekleşmemiştir. Tam açıklama, mali tabloların, bu

tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde, açık ve

anlaşılır şekilde düzenlenmesi demektir.

146

Yemekhane bütçesinden diğer sosyal tesislerin giderlerinin ödenmesi, muhasebenin

“Tam Açıklama” ilkesine uygun değildir. Ancak bir tesis, diğer tesise borç verebilir ve borçlar

dönem sonlarında hazırlanan “İşletme Hesabı Özeti” tablolarında gösterilir.

Gıda maddelerinin parça parça alınması, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol

Kanunu'nda ifade edilen, "Kamu kaynağının ekonomik kullanılması" ve "Kaynakların kötüye

kullanılmasının engellenmesi" ilkelerine uygun değildir. Toptan alım yapılması mümkündür.

Geçen seneki alımlar dikkate alınarak, bir yılı kapsayacak şekilde ihale yapılırsa, firmalar

büyük miktarda indirim yapacaktır. Alınan malı depoya getirme şartı yoktur. “İhtiyaç oldukça

teslim alınacağı” hükmü şartnameye konabilir. Bu sayede malın bayatlama, bozulma, çürüme

derdi olmaz.


yöneticinin, sorumluluğu altındaki kaynakların verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını


Kanunun 49 uncu maddesine göre, kamu kaynaklarının kötüye kullanımının önlenmesinin bir

yolu da muhasebe sisteminin kurulmasıdır.

==0

BURDUR İL ÖZEL İDARESİ – 2015

BULGU 1: 260 Haklar Hesabı ve 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabının

Kullanılmaması.

a)Kurum Sta4cad, İçtihat ve Mevzuat, Maaş, Taşınır, Gelir ve Antivirüs programlarını

almış, ancak 260 Haklar Hesabı ve 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı kullanılmamıştır (yev:

91, 684, 1632, 2834).




b)260 Haklar Hesabı kullanıldığı halde, 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı


İdarenin mali tablolarının incelenmesinde 260 Hesabının bulunduğu tespit edilmiştir.

Yönetmeliğin 190 ve 191 inci maddelerine göre 268 hesabı, maddi olmayan duran varlık

bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde yok edilmesini izlemek için kullanılır. Maddi

olmayan duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarları yıl sonunda bu hesaba alacak, 630-

Giderler Hesabına borç kaydedilir.



147


a)Bazı mal, hizmet alımı ve yapım işleri, yıllara sari olduğu halde, alınan kesin

teminatlar 430 hesabına kaydedilmemiştir. Ör: Okullar ve Hükümet Konağı yapım işi.



teminatlar alındığında, bu hesaba alacak kaydedilir.

Bu hesapta kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler ise, bu hesaba borç, 330-

Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydedilir. Yıllara sari mal-hizmet alımı ve

yapım işiyle ilgili teminat alındığında, 430 hesabına kaydedilmelidir.



edilmektedir.






idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna borcu yoksa, varsa garanti süresi dolmuşsa, teminat




engellemektedir.

BULGU 3: 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının Kullanılmaması.



Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 410/B maddesinde, kiraya verilen

duran varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden bu 990 hesabına borç, 999-Diğer Nazım Hesaplar

Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmektedir. Bu hesap, kiraya verilen

taşınmazların takibini kolaylaştırmakta ve bilgi vermektedir.

BULGU 4: Kesinleşen Sayıştay İlamlarında Belirtilen Kamu Zararının,

Sorumlularca Doksan Gün İçinde Ödenmemesi, Tahsil İçin Üst Yöneticinin İcra

İşlemlerini Başlatmaması ve Sayıştay İlamları Cetvelinin Yanlış Doldurulması.

a)Kesinleşen Sayıştay ilamları, doksan gün içerisinde tahsil edilmemiş, icra işlemleri

başlatılmamıştır. 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun;

148

-7 nci maddesinde, sorumluların, ilamda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte

tazmin ile yükümlü olduğu,

-52 nci maddesinde, Sayıştay ilamlarının sorumlulara ve diğer birimlere tebliğ edileceği,

-53 üncü maddesinde, ilamların kesinleştikten sonra doksan gün içerisinde yerine getirileceği,

ilam hükümlerinin yerine getirilmesinden, ilamların gönderildiği kamu idaresi üst yöneticisinin

sorumlu olduğu, ilamlarda gösterilen tazmin miktarının, hüküm tarihinden itibaren kanuni faize

tabi tutularak, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre tahsil

olunacağı,

-9 uncu maddesinde ise, ilamların infazını izlemeyen ve gereklerini yerine getirmeyenler

hakkında üçüncü fıkradaki (yarım aylık kesme, görevden uzaklaştırma) hükümlerinin

uygulanacağı,

ifade edilmektedir.

Tahsil Edilmeyen Sayıştay İlamları

Hesap Yılı İlam No Tahsil Edilmeyen Miktar

2007 1268 24.364,46 + faiz

2008 1424 12.814,99 + faiz

Toplam 37.179,45 + faiz

İlamda kamu zararını müştereken ve müteselsilen ödemeye hükmolunan sorumlular,

kamu zararını, (hüküm tarihinden itibaren işleyecek faiziyle beraber) ilamların

kesinleşmesinden itibaren doksan gün içerisinde ödemek zorundadır. Ödemezlerse, üst yönetici

(Vali), 2004 sayılı Kanun hükümlerine göre “İlamlı alacak” takibini başlatır ve bu şekilde kamu

zararı sorumlulardan tahsil edilir. Daha sonra sorumlular, ödeme yapılan ilgili kişiye (Ahize)

“Haksız iktisap ve sebepsiz zenginleşme” davası açar. Ancak yapılan incelemede, sorumluların

doksan gün içerisinde kamu zararını ödemedikleri ve Valinin icra işlemleri için talimat

vermediği tespit edilmiştir. Kanun gereği, tahsil için gerekeni yapmayanlar hakkında, yarım

aylık ödenmesi ve görevden uzaklaştırma cezaları uygulanabilecektir.

b)Sayıştay İlamları Cetvelleri yanlış doldurulmaktadır. Mahalli İdareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliği Ek-3 Örnek-69’da örneği verilen Sayıştay İlamları Cetvelinde yer alan

(Sayıştay İlamının Numarası) kısmına, birinci sayfadaki ilam numarası, (Yılı) kısmına, ilamın

son sayfasında yazılı tarih yazılacaktır. Cetveldeki (Borçlunun adı-soyadı, unvanı) kısmına,

ilamda kamu zararını tazmini (ödemesi) istenen sorumluların adı ve unvanı yazılacaktır.

(İlamın kesinleştiği yıl) kısmına, ilamın kesinleştiği tarih yazılır. Tahsilat yapılınca miktar, ait

olduğu cetvele yazılır. Cetvelin sağ üst kısmında bulunan (Yılı) kısmına ise, ilamın birinci

149

sayfasında belirtilen hesap yılı yazılmalıdır. Ayrıca cetvele, ilamda tazmini istenen ne kadar

kamu zararı varsa hepsi yazılır. Tahsil edilince veya silinince, miktarı yazılarak bakiye bulunur.

Her ilam için ayrı cetvel düzenlenmelidir. Ancak bu işlemler yapılmamıştır. Bu haliyle,

Sayıştay ilamlarının takibi mümkün olmamaktadır.

BULGU 5: 2015 Yılı Taşınır Kesin Hesabının Süresi İçerisinde Sayıştaya

Gönderilmemesi ve E-içişleri Taşınır Modülünün Kullanılmaması.

a)Taşınır Mal Kesin Hesabı Şubat ayı sonuna kadar Sayıştaya gönderilmemiştir. Taşınır











gönderileceği ifade edilmiştir. Özel idareye ait Taşınır Kesin Hesabı süresi içerisinde Sayıştaya

gönderilmediği için denetim yapılamamıştır.

b)Kurum harcama birimlerindeki taşınır görevlileri, e-içişleri Taşınır Modülünü

kullanmamaktadır. İçişleri Bakanlığının, 28.01.2013 tarih ve 269 sayılı yazısında, e-içişleri

sisteminde yer alan taşınır ve taşınmaz modülünün Ocak 2013 itibariyle uygulamaya alındığı,

bu modüllerin personel tarafından kullanılmamasından, vali, genel sekreter ve kaymakamların

sorumlu olduğu ifade edilmiştir. Söz konusu modüller, işlerin hızlı ve kaliteli olmasını,

varlıkların kayıt altına alınmasını, takip edilmesini, rapor alınmasını ve hesap verilebilirliği

sağlamaktadır. Bakanlık bu konuda her yıl eğitim vermekte, verdiği bu eğitimlere özel idare

personeli de katılmaktadır. Modüllerle ilgili eğitim dokümanları-videoları, yardım kılavuzları

kullanıcılara yardımcı olmaktadır. Özel İdare Genel Sekreteri tarafından bütün birimlere

gönderilen 03.01.2014 tarih ve E.55 sayılı yazıda, personelin modülleri kullanması istenmiştir.

Ancak birimler bu modülleri kullanmamaktadır. Sonuçta kayıtdışılık oluşmakta, taşınır malların

takibinde sıkıntılar yaşanmakta ve raporlar oluşturulamamaktadır.

150



a)Kurum taşınmaz mal görevlisi, e-içişleri Taşınmaz Modülünü kullanmamaktadır.

İçişleri Bakanlığının, 28.01.2013 tarih ve 269 sayılı yazısında, e-içişleri sisteminde yer alan

taşınır ve taşınmaz modülünün Ocak 2013 itibariyle uygulamaya alındığı, bu modüllerin

personel tarafından kullanılmamasından, vali, genel sekreter ve kaymakamların sorumlu olduğu

ifade edilmiştir. Söz konusu modüller, işlerin hızlı ve kaliteli olmasını, varlıkların kayıt altına





sistemden alınamamakta, elle düzenlenmektedir. Sonuçta kayıtdışılık oluşmakta, taşınır ve

taşınmaz malların takibinde sıkıntılar yaşanmakta ve raporlar oluşturulamamaktadır.









tamamlanacağı,











kapatılacağı,

151


edilmektedir.

Yapılan incelemede, taşınmaz cetvelinin yönetmelik (Ek-2)-ye uygun olmadığı,

TAKBİS-Zemin no, taşınmaz no, cilt no, sayfa no vs bilgilerin yazılmadığı görülmüştür. Ayrıca

Yönetmelik ekindeki Ek-7/A cetveli düzenlenmemiştir.

Özel idare hizmet binası ve kamu konutu inşaatı, bakım-onarım bedelleri de, taşınmaz

değerine eklenmemiştir. Yönetmeliğin 11 inci maddesine göre, taşınmaza yapılan değer arttırıcı

harcamaların, taşınmazın değerine eklenmesi gerekmektedir. Arsa ile ilgili kayıt kapatılarak,

oluşan yeni değer üzerinden yeni kayıt açılmalıdır. Taşınmaz cetveli bu haliyle, taşınmazların

gerçek değerini yansıtmamaktadır.

Kullanım biçimi değişen veya tahsis edilen taşınmazlar için cins tashihi yapılmamıştır.

Sonuçta, taşınmaz cetvelleri ile tapu kayıtları arasında uyumsuzluk oluşmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun amacı, hesap verebilirliği ve

malî saydamlığı sağlamaktır. Temel muhasebe kavramlarından olan “Tam Açıklama” ilkesi

gereği, mali tablolar yeterli ve anlaşılır bilgi vermelidir. Tablolar bu haliyle gerçeği

yansıtmamaktadır. Kanunun 8 inci maddesinde, görevli ve yetkili olanların, kaynakların

muhasebeleştirilmesinden ve raporlanmasından sorumlu olduğu ifade edilmektedir.




Yönetimi ve Kontrol Kanununun Beşinci Kısmında ve ‘İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin




sorumludurlar.








Standartları Uyum Eylem Planı Rehberi’ni hazırlamıştır.

152

İdare eylem planı oluşturma, gerekli prosedürler ve ilgili düzenlemeleri hazırlama

aşamasında, Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberinden faydalanır. Kamu

idareleri, Rehberi dikkate alarak, Eylem Planını hazırlayarak üst yönetici onayını müteakip bir

ay içinde bakanlığa göndermeleri gerekmektedir. Yürürlüğe konulmuş Eylem Planında,

değişiklik yapılması halinde, revize edilmiş Eylem Planı da üst yönetici onayını müteakip

Bakanlığa gönderilecektir.


















(St:6.2)

9- Risklere karşı alınacak önlemler belirlenerek eylem planları oluşturulmamıştır. (St:6.3)

10- Her bir faaliyet ve risk için uygun kontrol strateji ve yöntemleri belirlenmemiştir. (St:7.1)

11- İdare, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri hakkında yazılı prosedürleri belirlememiştir





(St: 11.3)

13-İdare, yöneticilerin görüşleri, kişi ve idarelerin talep ve şikâyetleri ile iç ve dış denetim


153




(St: 17.5)

16-15.06.2009 tarihinde onaylanan iç kontrol eylem planında, Bakanlık Eylem Planı

Rehberi’nde belirtilen bazı sütunlar bulunmamaktadır.

17-Eylemin gerçekleştirilmesinden elde edilecek çıktı veya sonuç (yönetmelik taslağı, tebliğ,

genelge, yönerge, talimat, idare ayrıntılı iç kontrol standartları, şema, rapor, çizelge, eğitim

programı, eğitim materyali, eğitim faaliyeti, rehber, bülten, broşür, el kitabı, yazılım, kontrol

listeleri, vb) bilgiler yer almamaktadır.





gerek bulunmadığı hususuna da “açıklama” bölümünde yer verilmesi gerekmekte iken bu

kısımlar boş bırakılmıştır.




plan döneminden sonraki bir tarihe bırakılması halinde de bu duruma

nedenleriyle birlikte “açıklama” bölümünde yer verilmesi gerekmekte iken bu da

yapılmamıştır.

20-Eylem Planı yürürlüğe girdikten sonra, planda öngörülen çalışmalar gerçekleştirilip İç


21-Eylem Planında öngörülen faaliyet ve düzenlemelerin gerçekleşme sonuçları, ilgili birim




İç Kontrol sistemiyle ilgili bu çalışmaların yapılmaması, iç kontrolü güçleştirmekte,

5018 sayılı Kanunda bahsedilen kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde

elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlama hedefi

gerçekleştirilememektedir.


154

Alınan mal ve hizmetin sözleşme bedeli 1 milyon lirayı, yapım işinde sözleşme bedeli, 3

milyon lirayı aşan sözleşme tasarıları ile sözleşmeli personelle yapılacak sözleşme tasarısı, ön

mali kontrol için ilgili birim tarafından Mali Hizmetler Müdürlüğüne gönderilmemektedir.


ön mali kontrol (ÖMK) hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir. ÖMK, hem harcama birimince,

hem de mali hizmetler birimince yapılır:

Harcama biriminde ÖMK görevlisi, Gerçekleştirme Görevlisidir. İnceleme sonucu, mali

işlemi uygun bulursa, belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşer

veya yazılı görüş düzenler. Uygun bulmamışsa, yazılı görüşte nedenlerini açıklayarak, ilgili

yere gönderir. Yazılı görüşler ayrıntılı, açık ve gerekçeli olmalıdır.

Mali Hizmetler Müdürlüğünde ÖMK görevlisi, mali hizmetler birimi yöneticisi olup,

yetkisini yazılı olarak devredebilir. Eğer Harcama Yetkilisi ise, ÖMK görevlisi alt birim

yöneticisidir. Birime gelen mali işlemleri kontrol eder, uygun bulursa belgenin üzerine

“Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşer veya yazılı görüş düzenler (form

doldurur). Uygun bulmamışsa, yazılı görüşte nedenlerini açıklayarak, ilgili birime gönderir.

İlgili birim, görüş yazısını işlem dosyasında saklar, bir örneği ödeme emri belgesine eklenir.

Mali hizmetler biriminin ön mali kontrolüne tabi mali karar ve işlemler, Usul ve

Esasların, 16-26 ncı maddelerinde düzenlenmiştir. Ancak kontrol bununla sınırlı değildir. İdare

isterse, riskli alanları dikkate alarak bir düzenleme yapabilir. Üst Yöneticinin onayıyla

yürürlüğe girer ve on işgünü içinde Maliye Bakanlığı’na bildirilir.

ÖMK sonucunda uygun görüş verilmediği halde harcama yetkilileri tarafından

gerçekleştirilen işlemler, malî hizmetler birimince kayıtları tutulur ve aylık dönemler itibariyle

üst yöneticiye bildirilir. Söz konusu kayıtlar iç ve dış denetim sırasında denetçilere de sunulur.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması,

ön mali kontrol ile mümkündür.

Ancak, kurumda Gerçekleştirme Görevlisi ve mali hizmetler birimindeki Ön Mali

Kontrol Görevlisi, belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi

düşmemekte, uygun bulmadığı ödemelerde yazılı görüş vermemekte, harcama yetkilileri

sözleşme yapmadan önce, sözleşme tasarısının incelenmesi için Mali Hizmetler Müdürlüğüne

göndermemektedir.

BULGU 8: İdarenin İmza Yetkilileri Yönergesi’nin Bulunmaması.

Yapılan incelemede, özel idarenin İmza Yetkilileri Yönergesi’nin olmadığı tespit

edilmiştir.

155

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun, “Yetkisiz tahsil ve ödeme”

başlıklı, 72 nci maddesinde, kanunların öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek

veya tüzel kişinin, kamu adına tahsilat veya ödeme yapamayacağı, yetkisiz tahsilat veya ödeme

yapanlar hakkında, ilgili kanunları uyarınca adli ve idari yönden gerekli işlemler yapılacağı,

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun;

29 uncu maddesinde, Valinin il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisi olduğu,

32 nci maddesinde, Valinin, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, vali

yardımcılarına, yöneticilik sıfatı bulunan il özel idaresi görevlileri ile ilçelerde kaymakamlara

devredebileceği, ifade edilmiştir.

Ayrıca, Valinin görev ve yetkileri, Kanunun 30 uncu maddesinde tek tek sayılmıştır.

Örneğin Vali, İl Encümenine başkanlık eder, idarenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare eder,

gelir ve alacaklarını takip ve tahsil eder. Genel Sekreter veya yardımcıları/vekillerinin Vali’nin

görev ve yetkilerini kullanabilmesi için, idare ayrı ayrı yetki belgesi almaktadır. Bu ise çok

zahmetli bir süreç olup, kırtasiyeciliği artırmaktadır. Ayrıca, yetki belgesi üst yöneticinin görev

süresiyle sınırlıdır. Bu nedenle, idarenin İmza Yetkilileri Yönergesi’ni çıkarması uygun olur.

BULGU 9: İdari Para Cezalarının Tahakkuk Kaydının, Tahsilat Sırasında

Yapılması.

İdari para cezalarının tahsilatı sırasında tahakkuk hesabına giriş ve çıkış yapılmaktadır.

120 Gelirlerden Alacaklar Hesabının kullanılması, alacakların takibi için gereklidir.


edince, 120 hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Alacak tahsil edilemeyip

hukuki süreç başlatıldığında, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç, 120 hesabına

alacak kaydı yapılır.

Gelirler, tahakkuk edince önce tahakkuk, sonra tahsil kaydı yapılmalıdır. Eğer tahakkuk

kaydı yapılmaz ve alacak tahsil edilmezse, takibi mümkün olamaz. Kamu zararı riski doğar.

Tahakkuk kaydının tahsilat sırasında yapılması, muhasebe tekniğine ve Yönetmeliğe uygun

değildir.

BULGU 10: Tahsil Edilmeyen Alacaklar İçin Hukuki Sürecin Başlatılmaması.

Taşınmaz malların özel ve resmi kurumlara kiraya verilmesi nedeniyle, idarenin kira

alacakları vardır. Ayrıca maden firmalarına, işyerlerine mevzuata aykırı eylemleri nedeniyle

para cezası verilmiştir. Baraj göllerinde bulunan balık çiftlikleri de İl Tarım Müdürlüğü

156

tarafından kiraya verilmekte, kira bedeli özel idareye ödenmektedir. Zaman zaman bu bedeller

ödenmemektedir.

31.12.2015 İtibariyle Alacaklar

Mahiyeti Tahsil Edilmeyen Alacaklar

Taşınmaz Mal Kiraları 160.862,00

Para Cezaları 1.669.209,93

Balık Çiftlikleri Kiraları 141.823,57

Toplam 1.971.895,50


-8 inci maddesinde, kamu kaynağının elde edilmesinde görevli ve yetkili olanların, kaynakların

etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından ve

kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu,

-38 inci maddesinde ise, kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların,

ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerini zamanında ve eksiksiz olarak

yapmaktan sorumlu olduğu,

ifade edilmiştir.

Sözleşmelerde, kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle kesin teminatın gelir

kaydedileceği, sözleşmenin fesh edileceği ve işin genel hükümlere göre tasfiye edileceği

şeklinde hükümler vardır. Kiracı resmi kurum ise, tahsis kararı kaldırılabilir. Balık çiftlikleri

alacakları için de Tarım Müdürlüğü’ne yazı yazılarak, kesin teminatlarının gelir kaydedilmesi

ve sözleşmenin fesh edilmesi istenir. Ayrıca icra işlemlerine başlanarak, icra takibi

yapılmalıdır.

BULGU 11: Merkezi İdarenin Tahsisli Ödeneklerinin, Tahsis Amacı Dışında

Kullanılması.

Merkezi idarenin tahsisli ödeneklerinin, tahsis amacı dışında kullanılması nedeniyle,

idarenin banka hesabında olması gereken paradan daha az paranın bulunduğu tespit edilmiştir.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun, “Bütçe İlkeleri” başlıklı 13

üncü maddesinde, bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanmasının esas olduğu ve

bütçelerde, ödeneklerin belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edileceği,

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında ise;

Bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşlarının; yapım işleri, içme suyu, kanalizasyon,

sağlık, eğitim, kültür vb hizmetlere ilişkin yatırımları, kendi bütçelerinde bu hizmetler için

157

ayrılan ödenekleri, il özel idarelerine aktarmak suretiyle gerçekleştirebileceği, aktarma

işleminin ilgili bakanın onayıyla yapılacağı ve bu ödeneklerin tahsis amacı dışında

kullanılamayacağı, aktarılan ancak aktarıldığı mali yılı takip eden yıl sonuna kadar

kullanılamayan ödeneklerin, ilgili Bakanın onayı ile aynı veya başka bir il özel idaresine veya

Toplu Konut İdaresine aktarılabileceği,

ifade edilmiştir.

Kuruma ait cetvellerin incelenmesinde;

2016 yılına devreden ödenek: 55.656.980,90- TL olduğu halde,

2016 yılına devreden banka hesap kalanı: 43.009.045,05-TL olduğu,

12.647.935,85-liralık açık oluştuğu görülmüştür.

Bunun sebebi, il özel idaresinin gelirinden daha fazla gider yapması, dolayısıyla diğer

bakanlıkların gönderdiği ödeneklerin tahsis amacı dışında kullanılmasıdır. Bu suretle 5018

sayılı Kanunda ifade edilen, bütçenin; “Ödeneklerin, önceden belirlenen amaç için

kullanılması”, “Bütçede, gelir ve gider denkliği sağlanması” ilkeleri, uygulanmamış olmaktadır.

Devreden ödenek ile banka nakit kalanı eşit olmalıdır. İl Özel İdaresi, geçmiş yıllardan

birikerek bugüne kadar geldiği anlaşılan, bu nakit açığını kapatması için gelirinden daha az

gider yapmalıdır.

BULGU 12: Telefon ve İnternetin İhalesiz Alınması ve Elektrik İhalesinde, İlçe

Özel İdareleri ve Kaymakam Lojmanlarının Kapsam Dışı Bırakılması.

a)Telefon ve internet hizmeti alımı: İnternet hizmeti doğrudan temin yöntemiyle

alınmıştır. Oysa, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.10.2011

tarih ve 13316 sayılı Genelgesi’nde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında bulunan

idarelerin elektronik haberleşme hizmetlerini, ihale yoluyla temin etmelerinin esas olduğu

belirtilmiş, gerek bu genelgede, gerekse 21.03.2013 tarih ve 3003 sayılı genelgede, yapılacak

ihale ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir.




olur. İhale yapılmadan telefon ve internet hizmeti alınması, kamu kaynaklarının israf


İhale yapılmadan önce, yaklaşık maliyet hazırlanırken, geçen seneki toplam tüketim

miktarı esas alınır ve ek binalar, şantiyeler, Vali Konağı, okullar, kaymakam lojmanları, ilçe

özel idare müdürlükleri, sosyal tesisler gibi özel idareden ödeme yapılan bütün kurumlar dahil

edilir. Bu sayede indirimli tarifeden ödeme yapmaları sağlanmış olur. Kurumsal ve fonksiyonel

158

kodları farklı olsa bile, bu kurumlara indirim yapılacağı konusunda sözleşmeye hüküm

konabilir.

b)Doğrudan temin yöntemiyle internet alımında ve ihaleyle elektrik alımında, ilçe

teşkilatı ve Kaymakam lojmanları kapsam dışı bırakılmıştır. Gerekçe olarak, ilçelerin kurumsal

kodunun farklı olduğu ifade edilmiştir. Firma, ilçe teşkilatına ve Kaymakam lojmanına da

elektrik/internet vermesi nedeniyle, bunlara indirim uygulayabilir. Şu anda bu birimler

elektriği/interneti daha pahalı almakta, kamu kaynakları etkin ve ekonomik kullanılmamaktadır.

Kurumsal kodun farklı olması, indirim yapılmasına engel değildir.


Yazılması.


akdedilen Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’nin 8 inci maddesinde tazminatın net ödeneceği

ifade edilmektedir.





personel ödeyecek, kamu kaynağı ekonomik kullanılacaktır. Bundan sonraki sözleşmelerde

tazminat miktarının brüt yazılması uygun olur.

BULGU 14: Kültür Katkı Payını Ödemeyen Belediyeler İçin İller Bankasına Yazı

Yazılmaması ve Katkı Payının Vadesiz Banka Hesabında Tutulması.

a)Toplam 665.289,26-TL, belediyelerce tahsil edildiği halde katkı payı hesabına

yatırılmayan katkı payı alacağı vardır. Katkı payını ödemeyen belediyeler için İller Bankasına

yazı yazılmamıştır. 2863 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre, taşınmaz kültür varlıklarının

korunmasına katkı payı olarak tahsil olunan miktarlar, tahsil edildiği ayı takip eden ayın

onuncu günü akşamına kadar, il özel idarelerine bir bildirim ile beyan edilerek aynı süre içinde

ödenir. Tahsil ettikleri katkı payını yukarıda belirtilen süre içinde il özel idarelerine yatırmayan

belediyelerden, bu katkı payları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında

Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Ödenmeyen paylar, ilgili

il özel idaresinin talebi üzerine, ilgili belediyenin İller Bankasından aldığı genel bütçe vergi

gelirleri payından kesilerek talep eden özel idareye gönderilir.

b)Katkı payı vadesiz banka hesabında tutularak faiz gelirinden mahrum kalınmaktadır.

159

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesinde, yetkililerin,

kaynakların kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olacağı ifade

edilmektedir.

Hesapta toplam 915.157,70-TL vardır ve para çıkışı çok nadir olmaktadır. Bu para,

vadeli hesapta tutulursa, faiz geliri elde edileceğinden, kamu kaynakları daha ekonomik

kullanılmış olur.


Özel idarenin yemekhane, misafirhane, lokal olmak üzere üç adet sosyal tesisi

bulunmakta, gelir elde etmekte, gider yapmaktadır. Ancak yapılan bazı işlemler mevzuata

uygun değildir.


















Genel Yönetim Detaylı Hesap Planına dönüşümü yapılmış olarak, ilgili birimi tarafından

KBS’ye girileceği,


a)Yemekhaneyle ilgili olarak;

-Gıda maddelerinin parça parça alındığı (Oysa, geçen seneki alımlar dikkate alınarak, bir yılı

kapsayacak şekilde ihale yapılırsa, firmalar büyük miktarda indirim yapacaktır. Alınan malı

160

depoya getirme şartı yoktur. “İhtiyaç oldukça teslim alınacağı” hükmü şartnameye konabilir.

Bu sayede malın bayatlama, bozulma, çürüme derdi olmaz)

b)Lokalle ilgili olarak;

-Gelir ve giderlerin ayrı bir İşletme Defterine yazılmadığı,

c)Genel olarak:


-Kararların Karar Defteri’ne yazılmadığı,

-Tesisler için tek banka hesabı kullanılması nedeniyle hesapların karıştığı,

-İşletme defterinin bütün sayfalarının mühürlenmediği, kaç sayfalı olduğunun ilk sayfasına

yazılmadığı ve yönetici tarafından onaylanmadığı,

-Borçların banka ile değil, nakit olarak ödendiği,

-Esas ve Usuller eki örnek-8’de belirtilen “İşletme Hesabı Özeti” tablosunun her tesis için ayrı

ayrı düzenlenmediği, bu nedenle gelir, gider, kasa, banka, alacak ve borç takibinde sıkıntı

olduğu ve hesap verebilirlik, şeffaflık ilkelerinin gerçekleşmediği,

-Tesisler birbirine borç verdiğinde, “İşletme Hesabı Özeti” tablosuna kaydedilmediği,



Tespit edilmiştir.




Kanunun 49 uncu maddesine göre, kamu kaynaklarının kötüye kullanımının önlenmesi ancak

muhasebe sistemi ile mümkündür.

==0

KİLİS İL ÖZEL İDARESİ – 2015

BULGU 1: 252 ve 258 Hesaplarının Yanlış Kullanılması.

a)Özel idarenin mülkiyetindeki arsa üzerinde, Milli Eğitim Bakanlığı’nın gönderdiği

ödenekle okul yapılmış, hakediş ödemeleri sırasında 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı

kullanılmamış, 630 Giderler Hesabı kullanılmıştır (ör. yev: 1888, 1999). Sonuçta, mali tabloda

258 hesabı az, 630 hesabı fazla görünmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 163 üncü maddesine göre,

bütçeye gider kaydıyla edinilen yapılmakta olan yatırımlara ilişkin ödeneklerin, bütçenin

ekonomik sınıflandırmasındaki “Sermaye Giderleri” bölümüne ait olması gerekir. Yapılmakta

olan yatırımlar hesabında izlenen maddi duran varlıklar, geçici kabul işlemi tamamlandıktan

161

sonra ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılır. Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen

her bir iş için proje numarasıyla ayrı bir taahhüt kartı tutulur. Yapılmakta olan yatırımlar

hesabı, maddi duran varlık çeşitlerine göre bölümlenmekle birlikte, proje bazında raporlanır.

Bu hesapta kayıtlı tutarlar, girişilen taahhütler için fiyat farkı ve katma değer vergisi ödemeleri

dahil yapılan toplam ödemeleri gösterir.

Yönetmeliğin 181 inci maddesine göre ise, tamamlandığında ilgili maddi duran varlık

hesabına aktarılacak tutarlar, bir taraftan 258 hesabına borç, tamamlanıp geçici kabulü yapılan

işlere ilişkin tutarlar ise bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir.

Yapımı devam eden maddi duran varlıklar, 258 hesabında izlenmesi gerekmektedir.

b)Özel idareye ait arsalar üzerine, Milli Eğitim ödeneğiyle yapılan okulların inşaatı bitip

geçici kabulü yapılınca, 258 ve 252 hesapları kullanılmamıştır (ör. yev: 1195, 1863).

252 Binalar Hesabına Alınmayan Binalar

Bina Bedeli

Sosyal Bilimler Lisesi 784.000,00

Yedi Aralık İlkokulu 1.157.000,00

E. M. Kudeyt İlkokulu 1.134.000,00

E. Çetin İlkokulu 2.511.000,00

Toplam 8.696.443,78

Gerekçe olarak bu binaların başka kurumlara tahsis edildiği ifade edilmiştir. Oysa tahsis

işlemi kullanımla ilgili olup, mülkiyeti etkilememektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 169 uncu maddesinde, yapılan

binaların geçici kabulden sonra 252 Binalar Hesabına borç, 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar

Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmektedir. Bu nedenle, özel idare mülkiyetindeki

arsalar üzerine yapılan binaların 252 hesabına alınması gerekmektedir.

Sonuç olarak, mali tablolarda 252, 630 hesapları güvenilir bilgi vermemektedir.




a)Bazı mal, hizmet alımı ve yapım işleri, yıllara sari olduğu halde, alınan kesin

teminatlar 430 hesabına kaydedilmemiştir. Örneğin, Elbeyli İlçesi Çobanbey ve Dağ Hudut

Karakolları Sınır Hattına Duvar Yapılması İşi, Abdurrahman İyigün 16 Derslik Okul, İnönü

İlkokulu, Süleyman Demirel 16 Derslik Okul ve Otistik Çocuk Eğitim Merkezi Yapım İşleri

ihaleleri sonuçlanınca, 430 hesabı değil, 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına

162

kaydedilmiştir. Oysa bu yapım işlerinin iş bitim tarihi ertesi yıl olması nedeniyle, 430 hesabı

kullanılmalıdır.




Bu hesapta kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler ise, bu hesaba borç, 330-

Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydedilir. Yıllara sari mal-hizmet alımı ve

yapım işiyle ilgili teminat alındığında, 430 hesabına kaydedilmelidir.



edilmektedir.










engellemektedir.

BULGU 3: 920 Gider Taahhütleri Hesabı ve 921 Gider Taahhütleri Karşılığı


Elbeyli İlçesi Çobanbey ve Dağ Hudut Karakolları Sınır Hattı Duvarı, Abdurrahman

İyigün 16 Derslik Okul, İnönü İlkokulu, Süleyman Demirel 16 Derslik Okul ve Otistik Çocuk

Eğitim Merkezi, Oylum Höyük Bazilika Sergi Binası ve Mahmut İslambey Konağı

Restorasyonu Yapım İşleri ile akaryakıt, madeni yağ alım ihalesi sonuçlanınca, idare yaptığı

sözleşmeyle yıllara sari bir ödeme taahhüdünde bulunduğu halde, 920 ve 921 hesaplarını

kullanmamıştır.


göre;



kaydedilir.

163






kaydedilir.








BULGU 4: 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının Kullanılmaması.







BULGU 5: Aralık Ayı Memur ve İşçi Maaş Ödemelerinde, 162 Bütçe Dışı Avans ve

Krediler Hesabı ve 320 Bütçe Emanetleri Hesabının Kullanılmaması.

a)Memurlara 15 Aralık- 14 Ocak maaşı ödenirken, 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler

Hesabı kullanılmamaktadır (yev:1879). Ödenen maaşın yarısı bu yılın bütçesini, yarısı da

gelecek yılın bütçesini ilgilendirmektedir. 6 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel

Tebliğine göre, 15 Aralık memur maaşı ödenirken, 1 Ocak-14 Ocak maaş tutarı için 162 hesabı

kullanılmalıdır. Ocak ayının başında da, 162 hesabı kapatılarak 830 Bütçe Giderleri Hesabı

kullanılır.

b)İşçilerin 15 Aralık maaşı, 14 Ocak’ta ödenirken, 320 Bütçe Emanetleri Hesabı


Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 217 ve devamı maddelerinde 320

hesabı hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.

İşçiler çalıştıktan sonra maaş aldıkları için, Aralık maaşını Ocakta alacaklardır. Ödenen

maaşın yarısı bu yılın bütçesini, yarısı da gelecek yılın bütçesini ilgilendirmektedir. 15 – 31

164

Aralık maaşı için, bordro düzenlenerek, 320 ve 830 Bütçe Giderleri Hesabı kullanılmalı, 14

Ocakta da ayrı bir bordro ile, 320 hesabı kapatılarak, ödeme yapılmalıdır.

BULGU 6: İller Bankasına Ortaklık Payı Kesintisi Muhasebeleştirilirken, 240

Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının Kullanılmaması.

İller Bankasına ortaklık payı kesintisi muhasebeleştirilirken, 240 Mali Kuruluşlara

Yatırılan Sermayeler Hesabı kullanılmamaktadır. (yev: 1504, 1808, 2024)

5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay

Verilmesi Hakkında Kanun’un;

2 nci maddesine göre, özel idarelere genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden pay

verilir. Genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının yüzde 0,5’i il özel idarelerine ayrılır.

3 üncü maddesine göre, paylar, Maliye Bakanlığı tarafından aylık olarak hesaplanır. Bakanlık,

il özel idarelerin paylarını, ilgili idarelere aktarılmak üzere, tahsil edilen ayı takip eden ayın

sonuna kadar, İller Bankasına aktarır. İller Bankası, müteakip ayın en geç onuncu günü mesai

saati sonuna kadar ilgili idarelere gönderir.

İller Bankası, payı özel idareye göndermeden önce, 6107 sayılı İller Bankası Anonim

Şirketi Hakkında Kanun’un 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi gereği, yüzde iki

oranında ortaklık payı kesintisi yapar.

Özel idare banka hesabına vergi geliri payı yatırılınca, ilgili personel İller Bankası

internet sitesinden kesinti miktarını öğrenir. Önce, gelirle ilgili Muhasebe İşlem Fişi düzenlenir,

sonra kesintiyle ilgili Ödeme Emri Belgesi düzenlenir. İller Bankası payı, ortaklık payı olması,

sermayeye ortak olunması nedeniyle, 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı

Kullanılmalıdır.



Kurum hakkediş programı güncelleme bedeli ödemiş, ancak 260 Haklar Hesabı ve 268

Birikmiş Amortismanlar Hesabı kullanmamıştır (yev: 1293).




BULGU 8: 2015 Yılı Taşınır Kesin Hesabının Süresi İçerisinde Sayıştaya

Gönderilmemesi, Taşınır Cetvellerinin Kendi Arasında ve Mizanla Uyumunun Olmaması

ve 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının Yanlış Kullanılması.

a)Taşınır Mal Kesin Hesabı Şubat ayı sonuna kadar Sayıştaya gönderilmemiştir. Taşınır


165










gönderileceği ifade edilmiştir.

B) 2014 Taşınır Cetvelinde kayıtlı, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı, 253 Tesis, Makine ve

Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar Hesabı ve 255 Demirbaşlar Hesabının "Sonraki seneye devir"

rakamları ile aynı hesapların 2015 Taşınır Cetvelinde kayıtlı "Geçen seneden devir" rakamları

uyumlu değildir.

2014 Taşınır Cetveli 2015 Taşınır Cetveli

Hesap Sonraki Seneye Devir Hesap Geçen Seneden Devir

150

253

254

255

0,00

4.003.501,64

4.524.790,89

633.655,96

150

253

254

255

838.536,31

21.682,40

0,00

11.364,87

C) 2015 Taşınır Cetvelinde kayıtlı 150, 253, 254, 255 hesaplarının "Sonraki seneye devir"

rakamları ile aynı hesapların 31 Aralık 2015 tarihli Mizanda kayıtlı "Sonraki seneye

devir" rakamları uyumlu değildir.

2015 Taşınır Cetveli 2015 Mizanı

Hesap Sonraki Seneye Devir Hesap Sonraki Seneye Devir

150

253

254

255

1.523.254,22

2.401.968,18

2.173.931,96

31.089,98

150

253

254

255

31.861.950,20

3.429.997,79

4.296.380,29

1.079.482,46

166

D) 31 Aralık 2015 Mizanında kayıtlı 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı kalanı, 2015 Taşınır

Cetvelinde kayıtlı 150 Hesabı kalanının yirmi kat fazlasıdır. 150 hesabı kalanı, Taşınır

Cetvelinde 1.523.254,22- lira iken, Mizanda 31.861.950,20- liradır.

Taşınır Mal Yönetmeliği eki Taşınır kod listesi “A-Tüketim malzemeleri” bölümünde sayılan

kırtasiye, ilaç, yakıt, temizlik, giyecek, yiyecek, yedek parça gibi satın alınıp ambarda

muhafaza edilen malzemeler için 150 hesabı kullanılır. Doğalgaz, elektrik, telefon, internet, su

ise ambara girmeden kullanıldığı için 150 hesabı değil, 630 Giderler Hesabı kullanılmalıdır.

Ayrıca bunlar için Taşınır İşlem Fişi de düzenlenmez.

Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen “Tüketim malzemesi” tanımına girmeyen bütün

mal ve hizmet bedeli ödemelerinde 150 hesabı kullanılmıştır. Örneğin araba-bina yapım/onarım

işleri, araca konulan yakıt, bilgisayar programı, doğalgaz, ilan, danışmanlık hizmeti gibi

giderler, 150 hesabına kaydedilmiştir. Oysa 630 Giderler Hesabı kullanılmalıdır.

Ayrıca yararlanma süresi, bir yıldan fazla olan malzemelerin bedeli, 150 hesabına kaydedilmiş,

253, 254, 255 hesapları kullanılmamıştır.

2014 Mizanı incelendiğinde, 150 hesabı kalanı 10.470.159,83-TL olduğu, hatalı kayıtların

geçmiş yıllarda da yapıldığı anlaşılmıştır.

E) İdare tüketim malzemelerini kullandığı halde, bir yıl içinde 150 hesabından çıkış olmamış ve

630 Giderler Hesabı kullanılmamıştır.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin, 30 uncu maddesine göre;

-Tüketim malzemelerinden çıkış yapıldığında, üç aylık dönemler itibariyle kullanılmış tüketim

malzemelerinin taşınır II nci düzey detay kodu bazında düzenlenen onaylı bir listesinin, en geç

ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebe birimine gönderileceği,

-Muhasebe yetkililerinin, taşınır giriş ve çıkış işlemlerine ilişkin olarak kendilerine gönderilen

Taşınır İşlem Fişlerinde gösterilen tutarları, II nci düzey detay kodu itibarıyla ilgili hesaplara

kaydedeceği, ifade edilmektedir. Ancak birimler, tüketim malzemesi çıkışlarını

bildirmemişlerdir.

Sonuç olarak, mali tablolarda kayıtlı 630, 253, 254, 255 hesapları olması gerekenden daha az,

150 hesabı ise çok fazla görünmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun amacı, hesap verebilirliği ve malî

saydamlığı sağlamaktır. Temel muhasebe kavramlarından olan “Tam Açıklama” ilkesi gereği,

mali tablolar yeterli ve anlaşılır bilgi vermelidir. Tablolar bu haliyle gerçeği yansıtmamaktadır.

Kanunun 8 inci maddesinde, görevli ve yetkili olanların, kaynakların muhasebeleştirilmesinden

ve raporlanmasından sorumlu olduğu ifade edilmektedir.


167


a)Kurum taşınmaz mal görevlisi, e-içişleri Taşınmaz Modülünü kullanmamaktadır.

İçişleri Bakanlığının, 28.01.2013 tarih ve 269 sayılı yazısında, e-içişleri sisteminde yer alan

taşınır ve taşınmaz modülünün Ocak 2013 itibariyle uygulamaya alındığı, bu modüllerin

personel tarafından kullanılmamasından, vali, genel sekreter ve kaymakamların sorumlu olduğu

ifade edilmiştir. Söz konusu modüller, işlerin hızlı ve kaliteli olmasını, varlıkların kayıt altına















tamamlanacağı,











kapatılacağı,


edilmektedir.

168

Yapılan incelemede, taşınmaz cetvellerinin, Yönetmelik eki (Ek-2)’ye uygun olmadığı,

(TAKBİS-Zemin no ve rayiç-emlak vergisi değerleri yazılı değildir) ve (Ek-7/A) cetvelinin

düzenlenmediği görülmüştür.

Mülkiyeti özel idareye ait arsalar üzerine yapılan binalar, taşınmaz cetveline kaydedilmemiştir.

Tahsis edilmesi mülkiyeti etkilememekte, bu tür harcamalar taşınmazın değerini artırmaktadır.

Özel idare hizmet binası, kamu konutu ve sosyal tesislerdeki inşaatı, bakım-onarımı gibi değer

artırıcı harcama bedelleri de, taşınmaz değerine eklenmemiştir. Yönetmeliğin 11 inci

maddesine göre, taşınmaza yapılan değer arttırıcı harcamaların, taşınmazın değerine eklenmesi

gerekmektedir. Arsa ile ilgili kayıt kapatılarak, oluşan yeni değer üzerinden yeni kayıt

açılmalıdır. Taşınmaz cetveli bu haliyle, taşınmazların gerçek değerini yansıtmamaktadır.

Kullanım biçimi değişen veya tahsis edilen taşınmazlar için cins tashihi yapılmamıştır. Sonuçta,

taşınmaz cetvelleri ile tapu kayıtları arasında uyumsuzluk oluşmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun amacı, hesap verebilirliği ve malî

saydamlığı sağlamaktır. Temel muhasebe kavramlarından olan “Tam Açıklama” ilkesi gereği,

mali tablolar yeterli ve anlaşılır bilgi vermelidir. Tablolar bu haliyle gerçeği yansıtmamaktadır.

Kanunun 8 inci maddesinde, görevli ve yetkili olanların, kaynakların muhasebeleştirilmesinden

ve raporlanmasından sorumlu olduğu ifade edilmektedir.








sorumludurlar.








Standartları Uyum Eylem Planı Rehberi’ni hazırlamıştır. İdare eylem planı oluşturma, gerekli

prosedürler ve ilgili düzenlemeleri hazırlama aşamasında, Kamu İç Kontrol Standartlarına

169

Uyum Eylem Planı Rehberinden faydalanır. Kamu idareleri, Rehberi dikkate alarak, Eylem

Planını hazırlayarak üst yönetici onayını müteakip bir ay içinde bakanlığa göndermeleri

gerekmektedir. Yürürlüğe konulmuş Eylem Planında, değişiklik yapılması halinde, revize

edilmiş Eylem Planı da üst yönetici onayını müteakip Bakanlığa gönderilecektir.






3-Personelin yeterliliği ve performansı, bağlı olduğu yöneticisi tarafından her yıl

değerlendirilmekte, ancak değerlendirme sonuçları personel ile görüşülmemekte, performansı

yetersiz bulunan personelin performansını geliştirmeye yönelik önlemler alınmamaktadır.

(St:3.6, 3.7)






(St:6.2)








(St: 11.3)







170


(St: 17.5)







İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 10 ve devamı maddelerinde, ön mali

kontrol (ÖMK) hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir. ÖMK, hem harcama birimince, hem de

mali hizmetler birimince yapılır:



















ön mali kontrol ile mümkündür.

Ancak, kurumda Gerçekleştirme Görevlisi ve mali hizmetler birimindeki Ön Mali

Kontrol Görevlisi, belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi

düşmemekte, uygun bulmadığı ödemelerde yazılı görüş vermemekte, harcama yetkilileri

171

sözleşme yapmadan önce, sözleşme tasarısının incelenmesi için Mali Hizmetler Müdürlüğüne

göndermemektedir.

BULGU 11: Bazı İdari Para Cezalarının Tahakkuk Kaydının, Tahsilat Sırasında

Yapılması ve Tahsil Edilmeyen Bazı İdari Para Cezaları İçin Hukuki Süreç

Başlatılmaması.

a)Bazı idari para cezalarının tahakkuk kaydı, tahsilat sırasında yapılmıştır (yev: 466,

640). İdari para cezalarının tahsilatı sırasında, tahakkuk hesabına giriş ve çıkış yapılmaktadır.

120 Gelirlerden Alacaklar Hesabının kullanılması, alacakların takibi için gereklidir.


edince, 120 hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Alacak tahsil edilemeyip

hukuki süreç başlatıldığında, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç, 120 hesabına

alacak kaydı yapılır.

Gelirler, tahakkuk edince önce tahakkuk, sonra tahsil kaydı yapılmalıdır. Eğer tahakkuk

kaydı yapılmaz ve alacak tahsil edilmezse, takibi mümkün olamaz. Kamu zararı riski doğar.

Tahakkuk kaydının tahsilat sırasında yapılması, muhasebe tekniğine ve Yönetmeliğe uygun

değildir.

b)Tahakkuk edip tahsil edilmeyen bazı idari para cezaları için hukuki süreç

başlatılmamıştır (05.01.2015 tarih ve 01 sayılı En.Kar. ile 1.691,81-TL, 07.05.2015 tarih ve 34

sayılı En.Kar. ile 1.050,47-TL)

İdare, bazı firmaların ruhsatsız olarak maden üretimi yaptığını tespit edince, 3213 sayılı

Maden Kanunu’nun 12 nci maddesi gereği, idari para cezası vermektedir. Ayrıca, belediye

sınırları dışında ruhsatsız inşaat yapanlara, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42 nci maddesi gereği

para cezası verilir. Bu cezalar Encümen kararı ile tahakkuk eder. Daha sonra ilgili kişiye tebliğ

edilerek ödemesi istenir. Ödemezse hukuki süreç başlatılır icra yoluyla tahsil edilir.

Mahalli İdareler Muhasebe Yönetmeliği’nin 84 üncü maddesine göre, alacaklar

tahakkuk edince, 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak

kaydedilir. Alacak tahsil edilemeyip hukuki süreç başlatıldığında, 121 Gelirlerden Takipli

Alacaklar Hesabına borç, 120 hesabına alacak kaydı yapılır.


-8 inci maddesinde, kamu kaynağının elde edilmesinde görevli ve yetkili olanların, kaynakların

etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından ve

kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu,

172

-38 inci maddesinde ise, kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların,

ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerini zamanında ve eksiksiz olarak

yapmaktan sorumlu olduğu, ifade edilmiştir.



























b) Doğalgaz ihalesiz alınmaktadır. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel


Kanunu kapsamında bulunan idarelerin serbest tüketici olmaları halinde, doğalgaz ihtiyaçlarını

ihale yoluyla temin etmelerinin esas olduğu ifade edilmiş, gerek bu genelgede, gerekse

21.03.2013 tarih ve 3003 sayılı genelgede, yapılacak ihale ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir.

173







ucuza alabilir.






Kilis’teki doğal gaz dağıtım firması olan GAZDAŞ - Gaziantep Doğal Gaz Dağıtım

A.Ş. firmasına, 24.02.2006 tarihinde lisans verildiğinden, artık 5 yıl şartı dolmuştur ve kamu

idareleri, istediği firmadan ihale ile doğal gaz alabilecektir. İdarenin, bağlı olduğu dağıtım

şirketine yazılı başvuruda bulunarak, mevcut sayaçlarını uzaktan okuma sistemine uygun hale

getirmesi gerekmektedir. Ayrıca 300 mbar ve üzeri doğalgaz kullanan serbest tüketicilerin

sistemlerine otomatik hacim düzeltici (korrektör) tesis etmesi zorunludur. İhale aşamasında

ulusal düzeyde ilan yapılarak, bütün firmaların katılımı sağlanmalıdır. Ayrıca fiyat farkı

ödemek de mümkündür.




c)Telefon ve internet hizmeti alımı: Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel








olur.



174







BULGU 13: Kamu Konutu Doğalgaz Bedelinin Kurum Bütçesinden Ödenmesi.

Lojman doğalgaz bedeli kurum bütçesinden ödenmektedir. Özel idare sosyal tesisleri

denilen bölgede lojmanlar bulunmaktadır. Üç adet binada bulunan sekiz adet lojman ortak

kazandan ısınmaktadır. Binada resmi daire bulunmamaktadır. Lojmanda özel idare genel

sekreteri ve valilik personeli kalmaktadır (yev: 1880).

26/52005 tarih ve 25826 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 294 sıra no’lu Milli Emlak

Genel Tebliğinin 2 inci bölümünde, kamu konutlarının yakıtının konutlarda oturanlar tarafından

tedariki ve bedellerinin konutlarda oturanlarca karşılanmasının esas olduğu, doğal gazla ısıtılan

kamu konutlarında yakıtın tedarikinde bir güçlük söz konusu olmadığından (Devlet mahalleleri

ve hizmet binası gibi aynı kazandan ısıtılan konutlar hariç) bu konutların yakıt giderlerinin

idarelerce kesinlikle karşılanmayacağı ve oturanlarca karşılanmaya devam edileceği, ifade

edilmiştir.

Her ne kadar Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Tebliği gereği yakıt bedeli alınsa da,

kamu kaynaklarının ekonomik kullanılması ilkesi ve Milli Emlak Tebliği gereği, yakıt bedeli

oturanlarca karşılanmalıdır.

BULGU 14: Kültür Katkı Payı İçin Ayrı Bir Banka Hesabının Kullanılmaması.

Kültür katkı payı için ayrı bir banka hesabı kullanılmamaktadır. 2863 sayılı Kültür ve

Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12 nci maddesine göre; belediyelerin ve il özel

idarelerinin görev alanlarında kalan kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi

amacıyla kullanılmak üzere, mükellef hakkında tahakkuk eden emlak vergisinin % 10'u

nispetinde, Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı tahakkuk ettirilir ve ilgili

belediyesince emlak vergisi ile birlikte tahsil edilir. Tahsil edilen miktar, il özel idaresi

tarafından açılacak özel hesapta toplanır ve bu pay valinin denetiminde kullanılır. Katkı payı

için ayrı bir hesap kullanıldığı zaman, gelir ve giderini takip etmek daha kolay olacaktır. Bu

sayede, hesap verebilirlik ve mali saydamlık ilkeleri gerçekleşir.

==0

RİZE İL ÖZEL İDARESİ – 2015

175

BULGU 1: 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının Kullanılmaması.

Mülkiyeti özel idareye ait arsalar üzerine bina yapım bedelleri ödenirken 258 hesabı

kullanılmamış, 630 Giderler Hesabı kullanılmıştır. (Rize Vali konağı, Merkez Anadolu İmam

Hatip Lisesi, Merkez Ekrem Orhon Meslek Lisesi, Pazar Necat Sağbaş Anadolu Lisesi Kapalı

Spor Salonu, Çayeli 9 Mart İlkokulu, Ardeşen Deniz Mah. İlköğretim Okulu). Ayrıca mülkiyeti

hazineye ait olan arsa üzerine yaptırılan Polis Evi ödemesinde de gereksiz yere 258 hesabı

kullanılmıştır. (Yev: 282, 370, 2821, 3787, 4422, 4463, 4473)

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 163 üncü maddesine göre,

bütçeye gider kaydıyla edinilen yapılmakta olan yatırımlara ilişkin ödeneklerin, bütçenin

ekonomik sınıflandırmasındaki “Sermaye Giderleri” bölümüne ait olması gerekir. Yapılmakta

olan yatırımlar hesabında izlenen maddi duran varlıklar, geçici kabul işlemi tamamlandıktan

sonra ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılır. Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen

her bir iş için proje numarasıyla ayrı bir taahhüt kartı tutulur. Yapılmakta olan yatırımlar

hesabı, maddi duran varlık çeşitlerine göre bölümlenmekle birlikte, proje bazında raporlanır.

Bu hesapta kayıtlı tutarlar, girişilen taahhütler için fiyat farkı ve katma değer vergisi ödemeleri

dahil yapılan toplam ödemeleri gösterir.

Yönetmeliğin 181 inci maddesine göre ise, tamamlandığında ilgili maddi duran varlık

hesabına aktarılacak tutarlar, bir taraftan 258 hesabına borç, tamamlanıp geçici kabulü yapılan

işlere ilişkin tutarlar ise bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir.

Sonuç olarak, yapımı devam eden maddi duran varlıklar, 258 hesabında izlenmesi

gerekmektedir.

BULGU 2: 372 ve 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının Kullanılmaması.

Mali tabloların incelenmesi neticesinde, 372 ve 472 kıdem tazminatı karşılığı

hesaplarının kullanılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 248 ve 249 uncu

maddelerinde, 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabıyla ilgili, 290 ve 291 inci maddelerinde

ise 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabıyla ilgili açıklamalar yer almaktadır. Buna göre,

vadeleri bir yılın altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem

tazminatı tutarları 372 hesabına alacak, 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç

kaydedilir. Ödenen tazminatlar 372 hesabına borç, ödemenin şekline göre ilgili hesaplara

alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak

kaydedilir.

176

Temel muhasebe kavramlarından olan “Tam Açıklama” ilkesi gereği, mali tablolar

yeterli ve anlaşılır bilgi vermelidir. “İhtiyatlılık” ilkesi gereği, işletmenin karşılaşabileceği

riskler göz önüne alınarak temkinli davranılmalıdır. Bu nedenlerle, emekliye ayrılması

muhtemel memur ve işçi personel, Sosyal Güvenlik Kurumuna resmi yazıyla teyit ettirdikten

sonra, 372 ve 472 Kıdem Tazminatı Hesaplarına kayıt yapılması gerekirken, bu işlemler

yapılmamıştır.

BULGU 3: 430 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının Kullanılmaması.

Bazı mal, hizmet alımı ve yapım işleri, yıllara sari olduğu halde, alınan kesin teminatlar

430 hesabına kaydedilmemiştir. Ör: Özel güvenlik, zemin etüt raporu hazırlanması, teknik

destek, sekreterya, sigorta hizmeti, araç kiralama, kalorifer yakıtı, akaryakıt, madeni yağ, lastik

alımı, yol yapımı, köprü korkuluk yapımı.




Bu hesapta kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler ise, bu hesaba borç, 330-Alınan

Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydedilir.

BULGU 4: 920 Gider Taahhütleri Hesabı ve 921 Gider Taahhütleri Karşılığı


İdare, yaptığı bir sözleşmeyle, yıllara sari bir ödeme taahhüdünde bulunduğu halde, 920, 921

hesaplarını kullanmamıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 406, 407 ve 408 inci maddelerine göre;



kaydedilir.






kaydedilir.

177








BULGU 5: 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının Kullanılmaması









Kurum windows server lisansı, hakediş, ihale, internet güvenlik duvarı, loglama sistemi,

maaş, taşınmaz mal ve gelir takip programları güncelleme bedelini ödemiş, ancak 260 Haklar

Hesabı ve 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı kullanılmamıştır (örnek yevmiyeler: 283,565,

1739, 1740,2258).



ödendiği zaman 260 hesabına kayıt yapılmalıdır.

BULGU 7: Yükleniciler Taahhütlerini Yerine Getirdikleri Halde, Teminat

Mektuplarının İlgilisine veya Bankaya İade Edilmemesi.

Yapım işinin kesin kabulü yapıldığı, mal teslim edildiği halde, yüklenicinin istememesi

nedeniyle, süreli veya süresiz, eski tarihli teminat mektupları muhafaza edilmektedir.





178

Örnek olarak: Maden ocağını işleten bir firmanın ruhsatı iptal edildiği halde, teminatı

iade edilmemiş, ayrıca başka bir firma, işletme ruhsatı almış, arama ruhsat teminatı iade

edilmemiştir.






engellemektedir.

BULGU 8: Yapılan Binaların, Geçici Kabulden Sonra 252 Hesabına Alınmaması.

Özel idare, merkezi idareden gelen ödeneklerle, kendi arsası üzerine çeşitli okullar ve

hizmet binaları yapmış, ancak geçici kabulden sonra 252 Binalar Hesabına kaydetmemiştir.

Gerekçe olarak bu binaların başka kurumlara tahsis edildiği ifade edilmiştir. Oysa tahsis işlemi

kullanımla ilgili olup, mülkiyeti etkilememektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 169 uncu maddesinde, yapılan

binaların geçici kabulden sonra 252 hesabına borç, 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına

alacak kaydedileceği ifade edilmektedir. Bu nedenle, özel idare mülkiyetindeki arsalar üzerine

yapılan binaların 252 hesabına alınması gerekmektedir.

BULGU 9: İşçilere Aralık Maaş Ödemesinde 320 Bütçe Emanetleri Hesabının

Kullanılmaması.

İşçilerin 15 Aralık maaşı, 14 Ocak’ta ödenirken, 320 Bütçe Emanetleri Hesabı


Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 217 ve devamı maddelerinde 320

hesabı hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.

İşçiler çalıştıktan sonra maaş aldıkları için, Aralık maaşını Ocakta alacaklardır. Ödenen

maaşın yarısı bu yılın bütçesini, yarısı da gelecek yılın bütçesini ilgilendirmektedir. 15 – 31

Aralık maaşı için, bordro düzenlenerek, 320 ve 830 Bütçe Giderleri Hesabı kullanılmalı, 14

Ocakta da ayrı bir bordro ile, 320 hesabı kapatılarak, ödeme yapılmalıdır.

179

BULGU 10: E-içişleri Sisteminde Bulunan Taşınmaz Modülünün Kullanılmaması,

Taşınmaz İşlemlerinin Yönetmeliğe Uygun Yapılmaması.

a)Kurum taşınmaz mal görevlisi, e-içişleri Taşınmaz Modülünü kullanmamaktadır. İçişleri

Bakanlığının, 28.01.2013 tarih ve 269 sayılı yazısında, e-içişleri sisteminde yer alan taşınır ve

taşınmaz modülünün Ocak 2013 itibariyle uygulamaya alındığı, bu modüllerin personel

















tamamlanacağı,











kapatılacağı,

180


edilmektedir.

Yapılan incelemede, taşınmaz cetvelinin yönetmelik (Ek-2)-ye uygun olmadığı, TAKBİS-

Zemin numaralarının yazılmadığı görülmüştür. Ayrıca Yönetmelik ekindeki Ek-7/A cetveli

düzenlenmemiştir.

Mülkiyeti özel idareye ait arsalar üzerine yapılan binalar, taşınmaz cetveline kaydedilmemiştir.

Gerekçe olarak bu binaların başka kurumlara tahsis edildiği ifade edilmiştir. Tahsis edilmesi

mülkiyeti etkilememekte, bu tür harcamalar taşınmazın değerini artırmaktadır.

Özel idare hizmet binası ve kamu konutu inşaatı, bakım-onarımı, etüt raporu, proje

hazırlanması bedelleri de, taşınmaz değerine eklenmemiştir. Yönetmeliğin 11 inci maddesine

göre, taşınmaza yapılan değer arttırıcı harcamaların, taşınmazın değerine eklenmesi

gerekmektedir. Arsa ile ilgili kayıt kapatılarak, oluşan yeni değer üzerinden yeni kayıt

açılmalıdır. Taşınmaz cetveli bu haliyle, taşınmazların gerçek değerini yansıtmamaktadır.

Kullanım biçimi değişen veya tahsis edilen taşınmazlar için cins tashihi yapılmamıştır. Sonuçta,

taşınmaz cetvelleri ile tapu kayıtları arasında uyumsuzluk oluşmaktadır.








sorumludurlar.








Standartları Uyum Eylem Planı Rehberi’ni hazırlamıştır.

181

İdare eylem planı oluşturma, gerekli prosedürler ve ilgili düzenlemeleri hazırlama

aşamasında, Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberinden faydalanır.

Kamu idareleri, Rehberi dikkate alarak, Eylem Planını hazırlayarak üst yönetici onayını

müteakip bir ay içinde bakanlığa göndermeleri gerekmektedir. Yürürlüğe konulmuş Eylem

Planında, değişiklik yapılması halinde, revize edilmiş Eylem Planı da üst yönetici onayını

müteakip Bakanlığa gönderilecektir.
















7-İdarenin yürüteceği program, faaliyet ve projeleri ile bunların kaynak ihtiyacını, performans

hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlanmamıştır. (St:5.2)

8- İdare, her yıl sistemli bir şekilde amaç ve hedeflerine yönelik riskleri belirlememiştir.

(St:6.1)


(St:6.2)






182



(St: 11.3)








(St: 17.5)

17-23.06.2009 ve 03.08.2015 tarihlerinde hazırlanan iç kontrol eylem planında, eylemin

gerçekleştirilmesinden elde edilecek çıktı veya sonuç (yönetmelik taslağı, tebliğ, genelge,

yönerge, talimat, idare ayrıntılı iç kontrol standartları, şema, rapor, çizelge, eğitim programı,

eğitim materyali, eğitim faaliyeti, rehber, bülten, broşür, el kitabı, yazılım, kontrol listeleri, vb)

bilgiler yer almamaktadır.





gerek bulunmadığı hususuna da “açıklama” bölümünde yer verilmesi gerekmekte iken bu kısım

boş bırakılmıştır.




plan döneminden sonraki bir tarihe bırakılması halinde de bu duruma nedenleriyle birlikte

“açıklama” bölümünde yer verilmesi gerekmekte iken bu da yapılmamıştır.



21-Eylem Planında öngörülen faaliyet ve düzenlemelerin gerçekleşme sonuçları, ilgili birim





183





ön mali kontrol (ÖMK) hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir. ÖMK, hem harcama birimince,

hem de mali hizmetler birimince yapılır:



















ön mali kontrol ile mümkündür. Ancak, kurumda Gerçekleştirme Görevlisi ve mali hizmetler

birimindeki Ön Mali Kontrol Görevlisi, belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun

görülmüştür” şerhi düşmemekte, uygun bulmadığı ödemelerde yazılı görüş vermemekte,

harcama yetkilileri sözleşme yapmadan önce, sözleşme tasarısının incelenmesi için Mali

Hizmetler Müdürlüğüne göndermemektedir.

BULGU 12: İdari Para Cezaları İçin Encümen’den Karar Alınmaması ve 120

Tahakkuk Hesabının Kullanılmaması, Taşınmaz Mal Kiraları ve Jeotermal Kaynakları

Kullanan Firmalardan Alınan İdare Payının Tahakkuk Kaydının, Tahsil Aşamasında

Yapılması.

184

a) İdari para cezaları için Encümen’den karar alınmamaktadır. Özel idare personelince, bazı

firmaların ruhsatsız olarak maden üretimi yaptığının tespit edilmesi üzerine, 3213 sayılı Maden

Kanunu’nun 12 nci maddesi gereği, Genel Sekreterlik Makamı Oluru ile idari para cezaları

tahakkuk ettirilmekte, tahsil edilmesi için de ilgili firmaya ödeme emri gönderilmektedir (yev.

2646, 3027). Oysa 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun 26 ncı maddesinde, İl Encümeni’nin

“Kanunlarda öngörülen cezaları verme” görev ve yetkisine sahip olduğu ifade edilmektedir.

İdari para cezası, Encümen’den karar çıkınca tahakkuk etmektedir. Ödeme emrinin tebliğ

tarihinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Mahkemesine dava açılması durumunda cezanın

tahsil edilme imkânı kalmayacaktır.

b) İdari para cezalarında 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı kullanılmamaktadır (yev: 39, 945,

232). Bu uygulama Mahalli İdareler Muhasebe Yönetmeliğine uygun değildir. Yönetmeliğin 84

üncü maddesine göre, alacaklar tahakkuk edince, 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 600

Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Alacak tahsil edilemeyip hukuki süreç başlatıldığında, 121

Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç, 120 hesabına alacak kaydı yapılır.

Gelirler, tahakkuk edince önce tahakkuk, sonra tahsil kaydı yapılmalıdır. Eğer tahakkuk kaydı

yapılmazsa ve alacak tahsil edilmezse, takibi mümkün olamaz. Kamu zararı riski doğar.

120 hesabı, tahakkuk aşamasında kullanılmadığı gibi, ceza tahsil edilince de kullanılmamakta,

sadece banka ve gelir hesapları çalıştırılmaktadır. Sonuçta, 120 hesabı olması gerekenden daha

az görünecek, mali tablolar gerçeği yansıtmayacaktır.

c) Taşınmaz mal kiraları ve jeotermal kaynakları kullanan firmalardan alınan idare payının

tahakkuk kaydı, tahsil aşamasında yapılmaktadır. Oysa, firmanın Bilanço veya Gelir Tablosu,

Mart ayı sonuna kadar temin edilince 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına giriş yapılması,

Haziran ayı sonuna kadar tahsil edilince de tahakkuk hesabının kapatılıp gelir hesabına

kaydedilmesi gerekmektedir. Oysa, tahsilat sırasında tahakkuk hesabına giriş ve çıkış

yapılmaktadır. 120 hesabının kullanılması, alacakların takibi için gereklidir.

BULGU 13: MİGEM-den Özel İdare Payı Tahakkuk Listesinin Her Yıl

İstenmemesi.

Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğinin 36 ncı maddesinde, (I-a) grubu

dışındaki maden ocaklarını işleten firmaların, her yıl Nisan ayı sonuna kadar, yıllık Satış Bilgi

Formu ve İşletme Faaliyeti Bilgi Formunu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri

Genel Müdürlüğü (MİGEM) -e verecekleri ifade edilmektedir.

185

İçinde özel idareye ödenmesi gereken miktarların da yazılı olduğu bu formlar, sadece

MİGEM-e verilmesi nedeniyle, özel idare Devlet Hakkı alacağını bilememekte ve takibini

yapamamaktadır.

Bu nedenle, idarenin her yıl (MİGEM)-den Devlet Payları tahakkuk listesini istemesi

gerekirken, bu liste istenmemiş ve bu suretle tahakkuk kaydı yapılmamıştır. İdare, maden

ocaklarından ne kadar alacağı olduğunu bilmemekte, firmanın yatırdığı tutarları doğru kabul

etmekte, çapraz denetim yapmamaktadır.
























186




b) Doğalgaz alımı: Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün

13.10.2011 tarih ve 13316 sayılı Genelgesi’nde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında

bulunan idarelerin serbest tüketici olmaları halinde, doğalgaz ihtiyaçlarını ihale yoluyla temin

etmelerinin esas olduğu ifade edilmiş, gerek bu genelgede, gerekse 21.03.2013 tarih ve 3003

sayılı genelgede, yapılacak ihale ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir.







ucuza alabilir.






Rize’deki doğal gaz dağıtım firması olan AKSA Karadeniz Doğalgaz Dağıtım A.Ş

firmasına, 15.03.2007 tarihinde lisans verildiğinden, artık 5 yıl şartı dolmuştur ve kamu

idareleri, istediği firmadan ihale ile doğal gaz alabilecektir. İdarenin, bağlı olduğu dağıtım

şirketine yazılı başvuruda bulunarak, mevcut sayaçlarını uzaktan okuma sistemine uygun hale

getirmesi gerekmektedir. Ayrıca 300 mbar ve üzeri doğalgaz kullanan serbest tüketicilerin

sistemlerine otomatik hacim düzeltici (korrektör) tesis etmesi zorunludur. İhale aşamasında

ulusal düzeyde ilan yapılarak, bütün firmaların katılımı sağlanmalıdır. Ayrıca fiyat farkı

ödemek de mümkündür.




c)Telefon ve internet hizmeti alımı: İnternet hizmeti alımıyla ilgili olarak, bir firmayla

indirim anlaşması yapılmıştır. Oysa, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel


187







olur.









BULGU 15: Mevzuata Aykırı Olarak Özel İdare Genel Sekreteri İçin Konut

Kiralanması

Rize İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Şefik AYGÖL ile konut sahibi arasında kira

sözleşmesi imzalanmış ve toplam 17.400 TL kira bedeli bütçeden ödenmiş ve kiralama

döneminde Maliye Bakanlığının yayınladığı tebliğ doğrultusunda hesaplanan kira bedeli tutarı

(aylık 201,00-TL) personelden tahsil edilmiştir.

2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’nun 2 nci maddesinde konut kiralamanın zaruri

hallerde ve kısıtlı olarak yapılacağı ifade edilmektedir. Kamu Konutları Yönetmeliği’nin 4

üncü maddesinin dördüncü fıkrasında ise bütçesinde yeterli ödeneğinin bulunması ve ilgili

Bakanlığın teklifi, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Başbakanlıktan izin alınması

şartıyla konut kiralanabileceği ifade edilmiştir. Ancak bu şartların hiçbiri yerine getirilmeden

kiralama yapılmıştır.

Ayrıca kiralanan apartman dairesi için kira ödemesi, Genel Sekreterin Rize ilindeki

görevi sona ermiş ve söz konusu görev vekaleten yürütülmüş olmasına rağmen devam

etmiştir.Yerinde yapılan incelemede söz konusu dairede hali hazırda oturan kimse olmadığı

ancak içerisinde özel idare taşınır ve muhasebe kayıtlarında mevcut olmayan toplam 65.640,33

TL değerinde ev eşyasının yer aldığı görülmüştür. Bu husus ise ayrı bir bulgu konusu olarak ele

alınmıştır.

188

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesine göre,

kurum yetkilileri, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde

edilmesinden, kullanılmasından, ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin

alınmasından sorumludur.


Yazılması.


akdedilen Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’nin 8 inci maddesinde tazminatın net ödeneceği

ifade edilmektedir.





personel ödeyecek, kamu kaynağı ekonomik kullanılacaktı.Bundan sonraki sözleşmelerde

tazminat oranlarının brüt ifade edilmesi gerekmektedir.

BULGU 17: Kaçak Akaryakıtların Tasfiye Edilmemesi.

Emniyet ve Jandarma birimlerinin özel idareye teslim ettiği yaklaşık 87 bin litre kaçak

akaryakıt, tanklar içerisinde yıllarca bekletilmekte, tasfiye edilmemektedir. Gerekçe olarak,

numune alınmadığı, analiz sonuçlarının gelmediği ve dava sürecinin devam ettiği ifade

edilmiştir. Kaçak akaryakıt miktarı, 2008 yılından itibaren sürekli artmış ve artmaya devam

etmektedir.


yöneticinin, sorumlulukları altındaki kaynakların verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını


Kaçak akaryakıtların nasıl bir işleme tabi tutulacağı, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele

Kanunu ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre El Konulan Akaryakıtın

Teslimi, Muhafazası, Tasfiyesi ve Yapılan Masraflara İlişkin Uygulama Yönetmeliğinde

ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

5607 sayılı Kanunun Geçici 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında, 11.04.2013 tarihinden

önce el konulan kaçak akaryakıt hakkında, bu tarihten itibaren hakim veya mahkeme tarafından

tasfiye kararı verilmesi gerektiği, bu süreler içinde karar verilmemesi halinde yakıtın derhal

tasfiye edileceği ifade edilmektedir. Ancak bu madde hükmü uygulanmamış, kaçak akaryakıt

tasfiye edilmemiştir.

189

Uygulama Yönetmeliğinin Geçici 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında da aynı hükümler

vardır.

İdare akaryakıtı tasfiye etmesi gerekirken, mahkemelere yazı yazarak analiz sonuçlarını

istemiştir. Sürekli yazışmalar, iş yükünü artırması nedeniyle, Rize 1. Asliye Ceza Mahkemesi,

03.11.2014 t. ve 2014/487 Muh s. yazısı ile 15.12.2014 t. ve 2014/556 Muh s. yazısında,

dosyalar içerisinde analiz raporu olup olmadığının tespit edilemediği ifade edilmiş, bu konuda

mahkemeye müzekkere yazılmaması istenmiştir.

Ayrıca Rize Pazar Cumhuriyet Başsavcılığının 12.12.2014 t. ve 2014/2592 s. yazısında

ise, bekleyen akaryakıtın analiz işlemleri yapılmadan tasfiye edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Teslim alınan akaryakıtlar tanka karışık konulduğu için, numune alınmasının bir önemi

yoktur. Örneğin 100- litre kaçak akaryakıtın numune analiz sonucu teknik düzenlemelere

uygun olsa bile 100- litrelik yakıt, bozuk olan yakıtlarla karıştığı için kullanılamaz ve

satılamaz. Bu nedenle tanklarda karışık olarak bekleyen akaryakıtlar, bozuk (teknik

düzenlemelere uygun olmadığı) kabul edilerek, Yönetmeliğin 18 inci maddesine göre tasfiye

edilecektir. Bu maddenin birinci fıkrasında aynen:

“Numune analiz sonuçları teknik düzenlemelere uygun olmayan kaçak akaryakıt, il özel

idaresi veya defterdarlık tarafından en yakın rafinericiye satılır. Rafinerici, bu ürünleri almakla

yükümlüdür. Bu satışta ürünlerin satış bedeli, benzin, motorin türleri, gaz yağı, jet yakıtı ile

nafta ve solvent türlerinde rafineride bir önceki ay sonunda oluşan ham petrol/devir maliyet

fiyatından, diğer ürünlerde ise yüzde altmışından az olamaz.” şeklinde ifade edilmektedir.

Akaryakıtın rafineriye tesliminde şöyle bir sorun çıkmaktadır: Kaçak yakıt, 5607 sayılı

Kanunda tarif edilen “Akaryakıt” tanımına girmiyorsa (bitkisel yağ/mineral karışımı varsa)

rafineri teslim almamaktadır. Bu nedenle, teslim edilecek yakıtın “Akaryakıt” olduğunu ispat

eden (marker kontrol yazısı) gibi belgelerin rafineriye ibraz edilmesi gerekmektedir. (TÜPRAŞ,

özel idareye gönderdiği 05.03.2014 t. ve 1767 s. yazısında; kaçak akaryakıtın mühürlü tankerle

getirilmesi, mühür numaralarının bildirilmesi ve yakıtın suyu boşaltıldıktan sonra teslim

alacağını ifade etmiştir)

Tasfiye için yargılama sonucunu da beklemeye gerek yoktur. Yargılama kişi lehine

sonuçlanınca bedeli ödenir. 5607 sayılı Kanunun 16/A maddesinin dördüncü fıkrasında:

“Yargılamanın, tasfiye edilen kaçak akaryakıt sahiplerinin lehine sonuçlanması halinde;

satışı yapılan kaçak akaryakıtın toplam satış bedelinden vergiler düşüldükten sonra kalan tutarı,

akaryakıtın tahsis edilmiş olması halinde ise vergiler hariç üçüncü fıkra hükümlerine göre

belirlenen bedeli, el koyma tarihinden kararın kesinleştiği tarihe kadar geçen süre için kanuni

190

faiz ilave edilerek ilgili kurum bütçesinden hak sahibine ödenir. Gerekli ödenek, Maliye

Bakanlığınca ilgili kurumlara aktarılır.” hükmü vardır.

Kaçak akaryakıtın, numune alındıktan sonra teslim alınması, ayrı bidonlara konulması,

yakıtların birbirine karıştırılmaması önem arz etmektedir.

Sonuç olarak, kaçak akaryakıtlar yıllardır tanklarda bekletilmekte, fiziki olarak tehlike

arzetmekte ve kaynaklar ekonomik kullanılmamaktadır. Bu nedenle, akaryakıtların bir an evvel

tasfiye edilmesi gerekmektedir. İdare, 5607 sayılı Kanunun Geçici 6 ncı maddesinin üçüncü

fıkrasında ifade edilen “Derhal tasfiye edilir” amir hükmünü uygulamak zorundadır.

BULGU 18: Kamu İdaresine Ait Bazı Taşınırların Kaydının Olmaması

2015 yılı denetimleri sırasında, yerinde yapılan incelemede;

-Rize Genel Sekreterlik makamında bulunan taşınırların kayıtlarının olmadığı, taşınır işlem

fişlerinin düzenlenmediği,

-2014 yılı santral yenilenmesi kapsamında alınan sabit telefon cihazlarının kayıtlarının

olmadığı ve dolayısıyla demirbaş zimmet fişlerinin düzenlenmediği,

-2015 yılı kabin düzenleme işi kapsamında alınan taşınırların kayıtlarının olmadığı

-Genel Sekreter konutu olarak önceki yıllarda kiralaması başlatılmış ve 2015 yılında da kira

sözleşmesi yenilenmiş apartman dairesinde yapılan yerinde incelemede içerisinde bulunan ev

eşyalarına ilişkin herhangi bir kaydın olmadığı,

görülmüştür.

10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 44 üncü

maddesine dayanılarak hazırlananan Taşınır Mal Yönetmeliği'ne göre taşınır mahiyetinde olan

kamu idaresine ait tüm malların kayıt altına alınması gerekmektedir.

BULGU 19: Kültür Katkı Payı İşlemlerinin Mevzuata Uygun Olmaması.

a)Katkı payı için ayrı bir banka hesabı kullanılmamaktadır. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat

Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12 nci maddesine göre; belediyelerin ve il özel idarelerinin

görev alanlarında kalan kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla

kullanılmak üzere, mükellef hakkında tahakkuk eden emlak vergisinin % 10'u nispetinde,

Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı tahakkuk ettirilir ve ilgili belediyesince

emlak vergisi ile birlikte tahsil edilir. Tahsil edilen miktar, il özel idaresi tarafından açılacak

özel hesapta toplanır ve bu pay valinin denetiminde kullanılır. Katkı payı için ayrı bir hesap

açılması mevzuat gereğidir. Oysa özel idarenin banka hesabı kullanılmaktadır.

191

b)Katkı payı vadesiz banka hesabında tutularak faiz gelirinden mahrum kalınmaktadır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesinde, yetkililerin,

kaynakların kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olacağı ifade

edilmektedir. Hesapta toplam 2.826.214,79-TL vardır ve para çıkışı çok nadir olmaktadır. Bu

para, vadeli hesapta tutulursa, faiz geliri elde edileceğinden, kamu kaynakları daha ekonomik

kullanılmış olur.

c)Katkı payını ödemeyen belediyeler için İller Bankasına yazı yazılmamıştır. 2863 sayılı

Kanunun 12 nci maddesine göre, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı olarak

tahsil olunan miktarlar, tahsil edildiği ayı takip eden ayın onuncu günü akşamına kadar, il özel

idarelerine bir bildirim ile beyan edilerek aynı süre içinde ödenir. Tahsil ettikleri katkı payını

yukarıda belirtilen süre içinde il özel idarelerine yatırmayan belediyelerden, bu katkı payları

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme

zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Ödenmeyen paylar, ilgili il özel idaresinin talebi üzerine,

ilgili belediyenin İller Bankasından aldığı genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek talep

eden özel idareye gönderilir.

Kültür Katkı Payı Alacak Tablosu

Borçlu Belediye Borç Tutarı

Rize 746.061,40

Kendirli 7.383,13

Büyükköy 20.325,48

Derepazarı 3.653,13

Güneysu 2.269,02

İyidere 132.797,04

Pazar 195.144,65

Toplam 1.107.633,85


Özel idarenin yemekhane, misafirhane, işçi lokali ve memur lokali olmak üzere dört

adet sosyal tesisi bulunmakta, gelir elde etmekte, gider yapmaktadır. Ancak yapılan bazı

işlemler mevzuata uygun değildir.





192











213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun;

217 nci maddesinde, defter ve kayıtlara, rakam ve yazının yanlış yazıldığı takdirde,

düzeltmenin yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut

ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabileceği, deftere yazılan bir kaydı

kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmenin yasak olduğu,

218 inci maddesinde, satırların çizilmeksizin boş bırakılamayacağı ve atlanamayacağı,

sayfaların yırtılamayacağı,




Genel Yönetim Detaylı Hesap Planına dönüşümü yapılmış olarak, ilgili birimi tarafından

KBS’ye girileceği,


a)Misafirhaneyle ilgili olarak;

-Konaklayan kişilerden imza alınmadığı,

-Düzenlenen tahsilat makbuzlarının seri numaralarının olmadığı, bir kısım sayfaların yırtıldığı,

rakam ve yazıların çizildiği veya üzerinin daksille kapatıldığı, tutar kısmına iki adet miktarın

yazıldığı, tahsil eden görevlinin isminin yazılmadığı,

-Konaklama amacı dışında harcamalar yapıldığı, (Trafik cezası, araç bakımı, kargo, çiçek, gıda

bedeli, Vali-Genel Sekreter temsil ağırlama harcamaları, Genel Sekreter odasına buzdolabı

alımı, vs)

b)Yemekhaneyle ilgili olarak;

-Yemek bedelleri tahsil edilince tahsilat makbuzunun düzenlenmediği,

-Personele veresiye yemek yedirildiği,

193

-Alacakların tahsilinde sıkıntı yaşandığı,

-Kullanılan yemek kartı sisteminin sık sık hata verdiği,

-Valilik giderlerinin ödendiği,

-Gıda maddelerinin parça parça alındığı (Oysa, geçen seneki alımlar dikkate alınarak, bir yılı

kapsayacak şekilde ihale yapılırsa, firmalar büyük miktarda indirim yapacaktır. Alınan malı

depoya getirme şartı yoktur. “İhtiyaç oldukça teslim alınacağı” hükmü şartnameye konabilir.

Bu sayede malın bayatlama, bozulma, çürüme derdi olmaz)

c)İşçi ve memur lokaliyle ilgili olarak;

-Gelir ve giderlerin ayrı bir İşletme Defterine yazılmadığı,

-Yıl sonunda “İşletme Hesabı Özeti” tablosunun düzenlenmediği,

d)Genel olarak:


-Yönetim Kurulu oluşturulmadığı,

-Kararların Karar Defteri’ne yazılmadığı,

-Tesisler için tek banka hesabı kullanılması nedeniyle hesapların karıştığı,

-Bankadan aylık hesap özeti alınmayarak, para giriş ve çıkışların takip edilmediği,

-İşletme defterlerinin yetkili amirce onaylanmadığı, bazı sayfalarının yırtıldığı, kayıtların

okunamayacak şekilde üzerinin çizildiği, elde edilen gelirlerin yazılmadığı,

-Görevli personele verilen avansların takibinde sıkıntı olduğu,

-Borçların banka ile değil, nakit olarak ödendiği,

-Tesisler birbirine borç verdiğinde, “İşletme Hesabı Özeti” tablosuna kaydedilmediği,

-Yıl sonlarında, tesisler için bir “İşletme Hesabı Özeti” tablosunun düzenlendiği, tesislerin

hangisinin kar, hangisinin zarar ettiğinin anlaşılamadığı, bu nedenle kamu kaynağının verimli

kullanılması, hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkelerinin gerçekleşmediği,

-“İşletme Hesabı Özeti” tablosunun, Esas ve Usuller eki örnek-8 e uygun olmadığı,



Tespit edilmiştir.




Kanunun 49 uncu maddesine göre, kamu kaynaklarının kötüye kullanımının önlenmesi ancak

muhasebe sistemi ile mümkündür.

==0

194

TUNCELİ BELEDİYESİ 2017 RAPORU

BULGU 1: Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmaz Mallar İçin Düzenlenen Taşınmaz İcmal

Cetvelinin, Yönetmelikte Bahsedilen Forma Uygun Olmaması.

Tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar için düzenlenen Taşınmaz İcmal Cetvelinin, Kamu

İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te bahsedilen forma uygun olmadığı

görülmüştür.






maddesinde:

(1) Kamu idareleri;

















195













gerekmektedir.






















196













BULGU 3: Kira Sözleşmesi Biten Taşınmazların Sözleşmesinin, Meclis Kararı ile Her Yıl

Uzatılması.

Kiraya verilen taşınmaz malların sözleşmesi bittiği halde, Meclis ve/veya Encümen

kararı ile sözleşme uzatılmaktadır. Bu şekilde süresi uzatılan taşınmaz sayısı 166 adet olup, bu

uygulama alışkanlık haline gelmiştir.

02.10.2017 gün 2017/85 sayılı son meclis kararında, sözleşmeyi uzatma gerekçesi

olarak; ilin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, esnafın ve belediyenin ekonomik durumu ve

OHAL gösterilmiştir.


“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi

ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;

“Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinde;










197














denilmektedir.












amire talepte bulunulmalıdır.

İlgili mevzuat gereği, sözleşme sonunda taşınmaz mallar tahliye edilerek, tekrar ihaleye

çıkılması gerekir. Bu sayede rekabet oluşacağından, kamu kaynağı daha ekonomik kullanılmış

olacaktır.

BULGU 4: Mülkiyeti Belediyeye Ait İki Adet Taşınmazın, Belediye Meclisi Kararıyla

Derneklere Süresiz Olarak Tahsis Edilmesi.

Mülkiyeti belediyeye ait iki adet taşınmazın, Belediye Meclisi kararıyla derneklere

süresiz olarak tahsis edildiği görülmüştür.

198








edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.

Kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya

tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.” Denilmektedir.



kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir.

Kızılay Derneği ve İlim Yayma Cemiyeti kamu kurum ve kuruluşu olmadığı için

belediye tarafından tahsis yapılamaz. Kanuna aykırı olarak gerçekleştirilen taşınmaz tahsisinin

iptali gerekmektedir.

Tablo: 3 Tahsis Edilen Taşınmaz Mallar

Taşınmazın Adresi Derneğin Adı Meclis Kararı

(Gün-Sayı)

Moğultay Mah. Eski

Belediye İşhanı A Blok

Kat:2 No:206

Türk Kızılay Derneği

Tunceli Şubesi

05.04.2017 ve

2017/28

Moğultay Mah. Belediye

Sk. Eski Hizmet Binası

Kat:2 No:2

İlim Yayma Cemiyeti

Tunceli Şubesi

05.04.2017 ve

2017/29

BULGU 5: İlk Madde ve Malzeme Hesabı, Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, Taşıtlar

Hesabı ile Demirbaşlar Hesabının “Sonraki seneye devir” Rakamlarının, Taşınır Mal

Cetveli ile Bilançoda Farklı Olması.

2017 Taşınır Cetvelinde kayıtlı, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı, 253 Tesis, Makine

ve Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar Hesabı ve 255 Demirbaşlar Hesabının “Sonraki seneye devir”

rakamları ile aynı hesapların bilançodaki tutarları uyumlu değildir.

199

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunun 50’nci maddesinde; “Bir

ekonomik değer yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu

edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilir. Bütün malî işlemlerin

muhasebeleştirilmesi ve her muhasebe kaydının belgeye dayanması şarttır.” denilmektedir.

Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere taşınırların, Taşınır Kesin Hesap Cetvelindeki

tutarları ile bilançodaki tutarları birbirini tutmamaktadır. Bunun da kullanılan malzemelerin

muhasebe kaydının yapılmaması ve satın alınan ve muhasebeye intikal eden taşınırların taşınır

kayıtlarının yapılmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Belediyenin aynı konudaki iki tablosunun farklı veri üretmesi, mali tablolara olan

güveni yok edecektir.

Tablo 4: 150, 253, 254 ve 255 Hesaplarının Bilanço ve Taşınır Hesabındaki Bakiyeleri

Hesaplar Gelecek Yıla Devreden Tutar

Bilanço Taşınır Hesabı

150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 769.324,70 768.876,30

253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı 4.288.495,66 4.294.235,74

254 Taşıtlar Hesabı 5.272.079,36 5.288.079,36

255 Demirbaşlar Hesabı 966.977,14 970.039,91

BULGU 6: Bazı Yatırım Harcamalarında, Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının

Kullanılmaması.

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nda izlenmesi gereken tutarların bu hesapta

takip edilmeyip, doğrudan ilgili maddi duran varlık hesabına alındığı görülmüştür.

Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nın niteliğinin açıklandığı Mahalli İdareler Bütçe

ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 204 üncü maddesine göre bu hesap, yapımı süren maddi duran





Aynı Yönetmelik’in 205 inci maddesinde adı geçen hesabın işleyişi açıklanmış ve

tamamlanıp geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarların bu hesaba alacak, ilgili maddi duran

varlık hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

200



Yatırımlar Hesabı’nda izlenmesi gereken 936.645,00- TL’nin doğrudan ilgili maddi duran

varlık hesabında izlendiği ve neticede cari yılda devam etmekte olan yatırımların mali tablolara

hatalı bir biçimde yansıtıldığı görülmüştür.

Yapılmakta olan yatırımların, geçici kabulü yapılıncaya kadar 258 No'lu Hesap'ta

izlenmesi gerekmektedir.

Mali tablolarda 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı toplam 936.645,00-TL daha az,

630 Giderler Hesabı daha fazla görünmektedir.

BULGU 7: Bilgisayar Programı Bedelleri Ödenmesinde Haklar Hesabının

Kullanılmaması.

Maddi olmayan duran varlıklarla (bilgisayar yazılımları) ilgili olarak, ekonomik değer

taşıyan harcamalar 260 Haklar Hesabında izlenmesi gerekirken doğrudan giderleştirilmiştir.

Belediye hizmetlerinde kullanılması için imar, kadastro, şehir planlama ve harita

yazılımları alınmıştır. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 210’uncu maddesi

gereğince; bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve

yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların

260 Haklar Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

10 Ocak 2008 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Genel Yönetim Muhasebe

Yönetmeliği Genel Tebliği (Sayı: 1)’nin “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları”

başlıklı 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasında, tutarına bakılmaksızın maddi olmayan duran

varlıklar için amortisman oranı % 100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle maliyet bedeli

bu tutarlara kadar olan duran varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen amorti

edilecektir.






49.259,10- TL eksik yer almaktadır.

BULGU 8: Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının Kullanılmaması.


Varlıklar Hesabının ve 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabının kullanılmadığı tespit

edilmiştir.

201





kiraya verilen taşınmazların takibini kolaylaştırmakta ve bilgi vermektedir. Bu nedenle

Yönetmelik gereği bu hesapların kullanılması gerekmektedir.

BULGU 9: Yıllara Sari Harcama Sözleşmesi Yapıldığı Halde, Gider Taahhütleri ve Gider

Taahhütleri Karşılığı Hesabının Kullanılmaması.

İdarenin, yaptığı sözleşmeyle yıllara sari bir ödeme taahhüdünde bulunduğu halde, 920-

Gider Taahhütleri Hesabı ve 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı kullanmadığı tespit

edilmiştir.


göre;



kaydedilir.






kaydedilir.








BULGU 10: İşletme Hakkının Devri Niteliğindeki Kiralamalarda, Katma Değer

Vergisinin Tahakkuk Ettirilmemesi.

İşletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalarda, tahakkuk kayıtları yapılırken KDV

eklenmediği tespit edilmiştir.

202

3065 Sayılı KDV Kanununun; 1’inci maddesinin birinci fıkrası ile, ticari, sınai, zirai,

serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetler, aynı maddenin üçüncü fıkrasının f

bendi ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların

kiralanması işlemleri KDV’ye tabi tutulmuş; 17’inci maddesinin dördüncü fıkrasının d bendi ile

de iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisna

edilmiştir.

Buna göre, belediyelerin iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerinin

kiralanması işlemi KDV’den istisna edilmişken, GVK’nın 70’inci maddesinde sayılı haklar

arasında yer alan işletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalar, KDV’ye tabi bulunmaktadır.

Dolayısıyla belediyenin işletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalarda, % 18

oranında KDV tahakkuk ettirmesi gerekmektedir.

Bazı gayrimenkul kiralamalarında, işletme hakkının devri niteliğinde olup olmama

konusu, Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan birçok özelgede açıklanmıştır. Buna göre

belediyeler tarafından kiraya verilen otopark, çay bahçesi, büfe, wc, restoran, halı saha vb. gibi

yerlerin kiralanması, işletme hakkının devri niteliğinde değerlendirilmiştir.

Wc, otopark, hamam gibi işletme hakkının devri niteliğindeki kiralamalarda, ihaleye

KDV’siz rakam üzerinden çıkılıp, tahsilat aşamasında KDV’nin ilave edilmesi gerekmektedir.

Tablo: 5 Kira Tahakkuku Yapılırken KDV Eklenmeyen Tesisler

Taşınmazın Adresi Encümen Kararı

(Gün-Sayı)

Aylık Kira

Bedeli

Ali Baba Mah Otobüs

Terminali WC

11.05.2017-70 170,00

Moğultay Mahallesi

Ovacık yolu üzeri WC

27.01.2016-12 120,00

Alibaba Mah Dere Sk

No:1 Otopark

(İlhan Sarı)

25.05.2016-12 940,00

Moğultay Mah Ata Sk

Otopark (Uğur Biçkin)

14.12.2016-162 1.011,00

Atatürk Mah Muhlis 30.10.2014-194 690,00

203

Akarsu Cd Otopark ve

Oto yıkama yeri (Ali

H. Ağırkaya)

Alibaba Mah Dere Sk

Hamam (Özgür

Tütmez)

09.03.2016-30 643,00


Mineralli Sular Kanunu ile 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu Gereği Alınması



Kanunu ile 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği alınması gereken belediye payının,


5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun 10 uncu

maddesinde;

“... e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi




3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7 nci maddesinde;

“(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat

sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından verilir.

Bu ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümlerine göre

belediyelerin tahsil ettiği işyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından tahsil edilir. Bu

bedelin % 50’si ruhsatın bulunduğu bölgeyle sınırlı olarak altyapı yatırımlarında kullanılmak

üzere, doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına aktarılır.

Bu alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması durumunda tahsil edilen harcın %

50’si ilgili belediyenin hesabına aktarılır”

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun mükerrer 97 nci maddesinde;


(Ek: 4/12/1985-3239/126 md.)

204

a) Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan sınırları

içinde gerçek ve tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5'i belediye

payı olarak ayrılır.











belediyeye ödenir” Denilmektedir.





gerekmektedir.



Enerji Bakanlığı ve İl Özel İdaresine) yazı yazılması gerekir.

BULGU 12: Elektronik Haberleşmede Kullanılan Kabloların, Belediye Taşınmazlarından

Geçirilmesi Aşamasında, Yönetmelik Hükümlerinin Uygulanmaması.

Elektronik haberleşmede kullanılan kabloların taşınmazlardan geçirilmesi aşamasında

Yönetmelik hükümlerinin uygulanmadığı tespit edilmiştir.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından düzenlenen ve 27.12.2012

tarihli Resmi Gazetede yayımlanan, Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde




Yönetmeliğe göre, Geçiş Hakkı Sağlayıcısı olan belediye, yönetmelik Ek-1’ de

belirtilen üst sınırı geçmemek üzere, geçiş hakkı ücreti almak zorundadır. Gerek ilgili firma,

gerekse belediye tarafından yapılması gereken işlemler ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.

205

Madde 9/4 e göre, geçiş hakkı nedeniyle yapılacak keşif ücreti, sabit ve mobil

haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerecin

taşınmazlardan geçirilmesi nedeniyle taşınmazın tekrar eski haline getirilmesi bedeli, yer

değişikliği bedeli, var olan faaliyeti durdurma bedeli ve benzeri adlarla alınan diğer bedeller ve

tazminatlar, bu Yönetmelikte belirlenen ilkelere ve hükümlere uygun olmak kaydıyla ve

taraflar arasında yapılan geçiş hakkı anlaşmasında aksi belirtilmediği takdirde, işletmeci

tarafından ayrıca karşılanacaktır.

Ayrıca firma, geçiş hakkına ilişkin anlaşma ve ekleri ile değişikliklerini, her türlü bilgi

ve belgeyi süresi içerisinde eksiksiz ve doğru olarak EHABS denilen bilgi sistemine kaydetmek

zorundadır.

İl Telekom Müdürlüğü ile 14.06.2016 tarihinde bir protokol yapılmıştır. Bu protokolün

4 üncü maddesinde, belediye sınırları dahilinde, telefon hatlarının çekilmesi nedeniyle yollarda




Belediyede, elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmelerle anlaşma yapma, geçiş

hakkı ücreti tahsil etme ve Yönetmelikte bahsedilen diğer işlemlerin yapılması şeklinde bir

uygulama bulunmamaktadır. Belediye Meclisi tarafından, yönetmelikte belirtilen üst sınırı

aşmamak üzere bir geçiş hakkı ücret tarifesi belirlenmemiştir. Bu konu 2016 denetim raporunda

da dile getirilmiş, ancak idare gerekeni yapmamıştır.

BULGU 13: Kamu Kurumları Tarafından Kamulaştırma Yapıldığında, İl Tapu

Müdürlüğünce Kamulaştırma Bilgilerinin Belediyeye gönderilmemesi.

Kamu kurumları kamulaştırma yapınca, İl Tapu Müdürlüğü’nün kamulaştırma

bilgilerini belediyeye bildirmediği tespit edilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu, belediyeler

tarafından tahsil edilen ve önemli bir gelir kaynağı olan emlak vergisini güvence altına almak

amacıyla tapu idaresine kamulaştırma ve devir gibi mülkiyet değişimlerini ilgili belediyeye

bildirme zorunluluğu getirmiştir. Emlak vergisinin beyana dayalı bir vergi olması nedeniyle bu


Belediye sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerinin tapu idaresi

tarafından ilgili belediyeye bildirilmemesi sonucunda;




206









devam edildiği, tespit edilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 30 uncu maddesinde, Tapu dairelerinin devir ve

ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15'inci günü akşamına kadar ilgili

belediyeye bildireceği, ifade edilmektedir.

Tapu Müdürlüğü ile irtibata geçilerek, kurumlarca yapılan kamulaştırma bilgilerinin

temin edilmesi ve o taşınmazlarla ilgili emlak vergisinin tahsil edilmesi/kayıtların kapatılması

gerekmektedir.

BULGU 14: İki Adet İşhanında Bulunan WC’lerin Su Tüketimleri, İşhanı Yönetimi

Adına Faturalandırılmadığı İçin, Su Bedelinin Tahsilinde Sıkıntıların Yaşanması.

İki adet işhanında bulunan WC’lerin su tüketimleri, İşhanı Yönetimi adına

faturalandırılmadığı için, su bedelinin tahsilinde sıkıntılar yaşandığı tespit edilmiştir.

Eski Belediye Hizmet Binası ile Eski Belediye İşhanında bulunan tuvaletleri, genelde

oradaki esnaf kullanmaktadır. Bu tuvaletlerin su aboneliği belediye adına olduğu için İşhanı

Yönetimi su faturasını ödemeye yanaşmamakta, sonuçta belediye alacağı günden güne

artmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde, Üst

Yönetici olan Belediye Başkanının, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde

edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu

olduğu ifade edilmektedir.

İşhanı Yönetimi ile su abonelik sözleşmesi imzalanarak, faturalar Yönetim adına

düzenlendiği takdirde, su alacakları tahsil edilebilecektir.

Tablo: 6 Eski Belediye Hizmet Binası ile Eski Belediye İşhanından

Tahsil Edilemeyen Su Tüketim Bedelleri Toplamı (19.03.2018)

207

Adı Sicil No Su Borcu (TL)

Eski Belediye İşhanı 11265 12.543,37

Eski Belediye Hizmet Binası 26784 761,67

Toplam 13.305,04

BULGU 15: Kıdem Tazminatı Karşılığı Tutarının Hesabında, Emekliliği Hakeden Bütün

İşçilerin Dikkate Alınmaması.

472 Kıdem tazminatı karşılığı tutarının hesabında, emekliliği hakeden bütün işçilerin

dikkate alınmadığı tespit edilmiştir.








Belediyede 74 adet daimi işçi çalışmaktadır. Yapılan incelemede 2017 bütçesi

hazırlanırken, kıdem tazminatı karşılığı olarak 100.000,00 lira ödenek ayrıldığı görülmüştür.

Oysa yapılması gereken; bütçe hazırlanmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna yazı yazılarak,

emekliliği hakeden daimi işçiler belirlendikten sonra, hizmet sürelerine göre kıdem tazminatı















208













Belediye ile Genel-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 61 inci

maddesinde, işçilere hizmetine göre 25-30 gün arası ücretli izin verileceği, yıllık izin hakkından

vazgeçilemeyeceği hükmü vardır.

“Dinlenme” bir hak olarak Anayasamızda yer almakta, İş Kanunu da bu haktan

vazgeçilemeyeceğini hüküm altına almaktadır. Bir yıl boyunca fiziken çalışarak yorulan bir

işçinin dinlenmesi, hem kendi sağlığı, hem de iş güvenliği açısından gereklidir.

















209


uygun olacaktır.


Olmaması.


-Telsiz sistemi ve telefon santralı analogtur. (Dijital/sayısal sistem, iletişim maliyetlerini

düşürmesinin yanı sıra yüksek kalitede ses transferi sağlamaktadır)

-Yönetim Bilgi Sistemi (YBS) ve Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi (BGYS)

kullanılmamaktadır. (Bu sistemlerin veriyi/bilgiyi toplayan, saklayan, işleyen, yeni bilgi

oluşturan, paylaşan ve karar vermeyi sağlayan sistem olması nedeniyle; hızlı bilgi akışı,

sorunun hızlı tespiti, hızlı çözüm, raporlama, kaynak ve zaman tasarrufu ile bilgi güvenliği

sağlar, verilen kamu hizmetinin kalitesini artırır)

-Kurumun bilişim sistemi konusunda (yönerge, yönetmelik, talimat, genelge, yazı vs) şeklinde

bir düzenlemesi bulunmamaktadır.

-Riskler düzenli olarak gözden geçirilmemekte, risk kütüğü tutulmamakta, risk

değerlendirilmesi ile görevli bir birim bulunmamaktadır.

-Bilişim sisteminin standartlara uygunluğu düzenli olarak kontrol/test edilmemektedir.

-İnternet hizmetinin kalitesini düşüren bakır kablolar kullanılmakta, fiber optik kablo


-Bilgi İşlem Bürosu kurulmamıştır. Bilişim sistemiyle sadece bir taşeron işçi ilgilenmektedir.

-Lisanssız/izinsiz programlar kullanılmaktadır.

-Personelin her türlü programı bilgisayarına yüklemesine izin verilmektedir.

Sistem odasıyla ilgili olarak;

-Odaya anahtarla girilmektedir. Girişte kimlik kartı veya elektronik giriş kartı kullanılmaması

risk oluşturmaktadır.

-Odanın kapısı tahta olup yangına karşı savunmasızdır.

-Odada cihazları koruyan anti-statik döşeme bulunmamaktadır.

-Yangın/ hırsız alarmı, yangın tüpü, duman dedektörü, otomatik söndürme sistemi

bulunmamaktadır.

-Kılimanın bir adet olması risk oluşturmaktadır.


Kurtarma Merkezi oluşturulmamıştır.

-Sistem yedeklerinin, sistem odasıyla aynı binada bulunması risk oluşturmaktadır.

-Kişiye özel kuralların oluşturulmasını sağlayan domain kullanılmamaktadır.

210

-Dışarıdan getirilen bir bilgisayar belediye internet ağına girebilmektedir.

-Kamera kayıtlarının görüntüleri en fazla 30 gün saklaması risktir.

Şifre belirlenmesiyle ilgili olarak;

-Sistem 1,2,3,4 gibi ardı ardına takip eden rakam ve harfleri şifre olarak kabul etmektedir,

-Şifrenin belirli aralıklarla değiştirilmesini zorunlu kılan düzenleme bulunmamaktadır,

-Yazılan şifrenin ekranda görünmemesi sağlanmamıştır,

-Sisteme şifre ile giriş yapıldıktan sonra, sistem açık bırakılarak belirli bir süre

kullanılmadığında, sistem otomatik olarak kapanmamaktadır.

Ayrıca belediyenin ek binalarında kullanılan internet ağında, güvenlik duvarı

bulunmamakta ve log kayıtları tutulmamaktadır.







belirlenmiştir.








BULGU 18: Coğrafi ve Kent Bilgi Sisteminin Kurulmaması.

Coğrafi ve Kent Bilgi Sisteminin (CBS) kurulmadığı tespit edilmiştir.

Belediye ulaşımdan, planlamaya, çevrenin korunmasına, atık yönetimine, ekonomiye,

sağlığa, eğitime, kent güvenliğine ve turizme kadar çok sayıda kamu hizmetini yerine

getirmektedir. Belediyede gaz, su, emlak, çevre temizlik, imar ve harita birimlerinde

birbirinden bağımsız bilgi sistemleri kurulmaktadır. Bu da belediye yönetimi için ekonomik

kayıplara neden olmakta, ayrıca aynı bilgilerin farklı birimlerde üretilmesi bilgi karmaşası

sorununu doğurmaktadır.

211

İşte bu noktada Coğrafi ve Kent Bilgi Sistemleri (CBS), belediyenin faydalanmasına

sunulmakta, artan ve karmaşıklaşan kentsel sorunların çözümü çabalarına büyük katkı

sağlamaktadırlar.

CBS; her türlü coğrafi referanslı bilginin etkin olarak elde edilmesi, depolanması,

güncellenmesi, kullanılması, analizi ve görüntülenmesi için bilgisayar donanımı, yazılımı,

personel ve yöntemlerin organize olarak bir araya toplanmasını ifade eder. Dünya genelinde

GIS (Geographic Information System) olarak adlandırılan bu sistem, gelişmeye dayalı yerel

yönetim stratejisinde kentlerin planlanması, planların uygulanması, kentli ve taşınmazların

coğrafi olarak izlenmesi gibi alanlarda etkin şekilde kullanılan bir araç haline gelmiş ve kent

bazına indirgendiğinde Kent Bilgi Sistemi (KBS) çatısı altında yerini almıştır.

Kent bilgisi, altyapıdan üstyapıya, planlamadan sağlığa, güvenlikten ulaşıma, eğitimden

turizme kısaca kent hayatındaki tüm olgulardır. Kurumlarca toplanan, saklanan, paylaşılan ve

gerektiğinde kamuya sunulan hizmetlerdeki her bir fonksiyon, kent bilgisiyle doğrudan

ilişkilidir. Kent bilgi sistemleri ise kent ve kentliye ait bilgilerin belirli yöntemlerle toplanması

uygun yazılım ve donanımlar kullanıp bir veri tabanına aktarılması, veriler arasındaki ilişkilerin

kurulması, yönetilmesi ve doğru sorgulamalar oluşturup analizlerin yapılarak kentin her türlü

ekonomik, sosyal, kültürel, idari ve diğer hizmetlerinin en iyi şekilde gerçekleştirilmesini

sağlamak amacı ile kurulan sistemleri ifade eder.

KBS’ler kentsel faaliyetlerin yerine getirilmesinde optimum karar verebilmek için

ihtiyaç duyulan, planlama, mühendislik, eğitim, sağlık, emniyet turizm ve benzeri temel

hizmetler ile, yönetimsel bilgileri hızlı ve sağlıklı bir şekilde irdelemekte, bilgisayar

teknolojisinin yardımıyla, kentin sosyokültürel gelişiminin izlenerek gerekli fiziksel planlama

çalışmalarının yönlendirilmesine, kentin alt ve üst yapı tesislerinin bakım-onarım ve

yenilenmesine, imar-kadastro-insan-toprak ilişkilerinin kurulmasına, ulaşım-nüfus-suç vb.

analizlerin yapılmasına çağdaş bir anlayışla yardımcı olmaktadırlar. Hızla büyüyen ve gelişen

kentlerin bugüne ve yarına ilişkin ihtiyaçlarının karşılanabilmesi bakımından, bilgi

sistemlerinin kurulması ve önemli bir hizmet aracı olarak düşünülmesi, Türkiye’de de

belediyelerin gündemine girmiş bulunmaktadır.

Belediyeler, kent halkının yerel nitelikteki ortak hizmetlerinin yürütülmesinde görevli,

yetkili ve sorumludurlar. Yönetimlerde sağlıklı bilgiye hızlı erişimin sağlanması, kentsel

faaliyetlerin yerine getirilmesi, kente ait konumsal bilgilerin kontrol altına alınarak düzenli bir

şekilde işlenmesi ile mümkün olacaktır. Belediyede Harita ve Kadastro, İmar ve Planlama,

Yapı Kontrol, Emlak ve İstimlâk ve Fen İşleri Müdürlükleri vb. birimlerdeki konum bilgisine

dayalı hizmetlerin yürütülmesi aşamasında, veri temininin zorluğu ve organizasyon

212

eksikliğinden yoğunluk yaşanmakta ve işlemler zamanında yerine getirilememekte, tapu

kayıtlarının güncelleştirilmemesinden dolayı emlak vergisi kayıpları meydana gelmektedir.

Gelişen teknoloji ile kentteki konumsal bilgiler, bir araya getirilerek bir bilgisayar

ortamında depolanabilmekte ve işlemler bu bilgisayarlar aracılığı ile takip ve organize

edilebilmektedir. Bilgi teknolojisi, karar alma sürecinde temel girdileri oluşturan bilgilerin

hızlı, güvenilir ve kapsamlı olmasını sağlayarak, karmaşık organizasyonların etkin ve verimli

bir biçimde yönetimini kolaylaştırmaktadır. Bilgi teknolojisinden etkin olarak yararlanmak

belediyenin başarısı için ön koşul olmuştur.

Kent bilgi sistemleri;

. Hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri verileriyle kaçak yapılaşmanın önlenmesi,

. Kentsel arazi kullanım, nazım ve uygulama imar planlarının üretilmesi,

. Yapılaşmanın imar verilerine göre kontrolü,

. İmar izni yapım ve işyeri ruhsatlarının doğru verilere uygun verilmesi,

. Kentin tarihsel ve yeşil dokusunun korunması,

. Emlak vergisinin geoteknik verilerden yararlanarak belirlenmesi ve vergi tahsilâtının mülkiyet

verilerinden yararlanılarak yapılabilmesi (dolayısıyla gelirlerin artması),

. Kentsel toprak değer analizleri yapılarak haksız kazancın ve vergi kaybının önüne geçilmesi,

. Ulaşım ve taşıt trafiğinin daha sağlıklı bir şekilde düzenlenmesi,

. Trafik hacminin kaza verilerinin analizi ve buna göre ulaşım planlarının hazırlanması gibi

önemli konularda katkı sağlayacaktır.





03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelerin görev ve

sorumluluklarını hükme bağlayan 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Belediye, mahalli

müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) (…) coğrafî ve kent bilgi sistemleri (…) hizmetlerini yapar veya yaptırır.” denilmektedir.

Yine 10.07.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7 nci maddesinde

“Coğrafî ve kent bilgi sistemlerini kurmak” büyükşehir belediyelerinin görev, yetki ve

sorumlulukları arasında sayılmaktadır.

Bu çerçevede coğrafi ve kent bilgi sistemleri, kentsel hizmetlerin verimli yapılmasını

sağlayan bir araç olmasının yanında, yasal mevzuat gereği yerine getirilmesi gereken bir

görevdir.

213

BULGU 19: Belediyenin E-Devlet Kapısını Kullanmaması.


faydalanabilmesi amacıyla, 24/3/2006 tarihli ve 2006/10316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile

e-Devlet Kapısı (www.turkiye.gov.tr) oluşturulmuştur. Ancak belediye bu sistemi

kullanmamaktadır.


hızlı bir şekilde ulaşması amaçlanmaktadır. Bu sayede bütün kamu kurumlarının hizmetleri,

elektronik ortamda ve bir noktadan verilmektedir.



4 üncü maddesinde, idarenin vermiş olduğu hizmetlerin e-Devlet Kapısı ile entegre olmasını

sağlamak zorunda olduğu,




03.09.2016 tarih ve 29820 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan E-Devlet Hizmetlerinin

Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile, e-Devlet hizmetlerinin

kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.



kullanımını sağlamaktan sorumlu olduğu ifade edilmektedir.


entegre edilmesi ile vatandaşın Devlet ile olan işleri daha hızlı yürütülecek, kurumun çalışma

verimi artacak ve ülke ekonomisine ciddi katkı sağlanmış olacaktır. Bu sayede kamu

kaynağının ekonomik kullanılması ilkesi gerçekleşmiş olacaktır.

BULGU 20: Belediyenin E-İmza Kullanmaması.

Belediyenin e-imza kullanmadığı tespit edilmiştir.




yayınlanmıştır.

http://www.turkiye.gov.tr/

214


elektronik ortamda oluşturulmasını sağlar. E-imza ile oluşturulan belge, elle atılan imza ile aynı

hukuki geçerliliğe sahiptir. Bu sayede bilgi-belge akışı hızlanır, kırtasiyecilik azalır, kurumsal

verim artar. Sonuçta, hem kamu hizmeti daha kaliteli hale gelir, hem de kamu kaynakları daha

ekonomik kullanılmış olur.








Yapılan fiili denetimde elektronik arşivin oluşturulmadığı, arşiv odalarının bodrum

katında olduğu, yangın tüpü, duman dedektörü ve otomatik yangın söndürme sisteminin

bulunmadığı, yangın, su baskını ve depreme karşı tedbir alınmadığı görülmüştür.



ifade edilmektedir.



sebep olacaktır.







edilmektedir.



BULGU 22: İç Kontrol Sisteminin Oluşmasına Yönelik Çalışmaların Yapılmaması.

Kurumun iç kontrol sistemi incelendiğinde şu eksiklikler tespit edilmiştir:

215

-İdarenin 28.03.2017 tarihinde hazırladığı İç Kontrol Sistemi Değerlendirme Raporu’nda

bahsedilen eksiklikler Eylem Planı haline getirilmemiştir.

-Yine aynı tarihte Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından hazırlanan Kamu İç Kontrol

Standartlarına Uyum Eylem Planı, uygulanması için birimlere gönderilmemiştir.

-Belediyenin hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyecek riskler PESTLE analizi,

GZFT/SWOT/FÜTZ analizi ve Beyin Fırtınası yöntemleri kullanılarak belirlenmemiştir.

-2016 Faaliyet Raporu hazırlanmamıştır.



Raporu” nu (ekleriyle beraber) müdürüne vermemektedir (bu konuda personele talimat

verilmemiştir).

-Geçmiş yıllara ait idare faaliyet raporları ile kurumun, varlık ve yükümlülüklerini gösteren

Bilanço ve Faaliyet Sonuçları Tablosu internet sitesinde yayınlanmamaktadır.

Müdürlükler tarafından yapılmayan işlemler:

-Yazışma dosyaları (kurum adı/birim adı/kodu/dosya numarası/konu adı/yılı) şeklinde standart

dosya planına uygun olarak hazırlanmamaktadır.


yapım işlerinde, sözleşme imzalanmadan önce sözleşme tasarısı, ön mali kontrol için Mali

Hizmetler Birimine gönderilmemektedir.

-Personelin görevlerini ve bu görevlere ilişkin yetki ve sorumluluklarını kapsayan “Görev

Dağılım Çizelgesi” hazırlanmamıştır.

-Birimlere ait hizmet standartları tablosu hazırlanmamıştır.

-Hassas görevler tespit edilmemiştir.

-Birimlerinde çalışan bütün personelin performansı değerlendirilip rapor haline getirilmemiştir.

-Performansı düşük personelle ilgili eğitim planlaması yapılmamıştır.

-Bir faaliyetin/işlemin başlaması, uygulanması ve sonuçlandırılması aşamalarını içine alan iş

akış şemaları hazırlanmamıştır.


-11 inci maddesine göre, üst yöneticiler iç kontrol sisteminin kurulması, yazılı prosedür ve


-60 ıncı maddesinde, iç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve



216


ön mali kontrol hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.






ve gereğini yerine getirmekle yükümlü bulunduğu ifade edilmiştir.

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4

üncü maddesinde, iç kontrol faaliyetinin ayrı bir alt birim ve personel tarafından yürütülmesinin

zorunlu olduğu ifade edilmiş, 5 inci maddesinde de “ön mali kontrol faaliyetini yürütmek”, “iç

kontrol sistemini kurmak”, “standartların uygulanması ve geliştirilmesi için çalışmalar

yapmak” strateji geliştirme birimlerinin görevleri arasında sayılmıştır.

İç kontrol sisteminin kurulmasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen “Kamu kaynağının

verimli kullanılması ve kötüye kullanımının engellenmesi” ilkesi gerçekleşecektir.

BULGU 23: İç Denetçi Kadrosu Bulunmasına Rağmen Bu Kadroya Atama

Yapılmaması.

İç denetçi kadrosu bulunmasına rağmen, bu kadroya atama yapılmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, yeni mali yönetim ve kontrol

sisteminin gereği olarak kamu idareleri bünyesinde iç denetim faaliyetinin kurulmasını

öngörmektedir.

İç denetim, Kanunda mali yönetim ve kontrol sisteminin bir unsuru olarak

tanımlanmıştır.

Kanunun 1 inci maddesinde; “kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler

doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve

kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak” şeklinde belirlenen amaca

ulaşılması, etkin işleyen bir iç kontrol sisteminin varlığını gerektirmektedir. İç kontrol

sisteminin de işletilmesi, bu sistemin önemli bir unsuru olarak tanımlanan iç denetimin

etkinliğine bağlıdır.

5018 sayılı Kanunda iç denetimin, iç denetçiler tarafından yapılacağı öngörülmüştür. İç

denetçilerin, İç Denetim Koordinasyon Kurulunun koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığınca iç

denetim eğitimine tâbi tutulup bu eğitimi başarıyla tamamlayan sertifikalı adaylar arasından

atanması gerekmektedir.

217

05.10.2006 tarih ve 2006/10911 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belediyeye üç adet

iç denetçi kadrosu ihdas edildiği halde, belediye bünyesinde İç Denetim Birimi kurulmamış ve

iç denetçi ataması yapılmamıştır. İç denetçinin olmaması, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen iç

kontrol sisteminin kurulmasını olumsuz etkilemektedir.

BULGU 24: Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısının İstihdam

Edilmemesi.

Belediyede, Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısının

istihdam edilmediği tespit edilmiştir.






5018 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde, üst yönetici olan Belediye Başkanının,

kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan,

kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin

gözetilmesi ve izlenmesinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.








zorlanmakta, işyükü altında ezilmekte, verilen kamu hizmetinin kalitesi düşük olmaktadır. Bu

nedenle birimde kadrolu işçi, taşeron işçi ve İŞKUR işçileri çalıştırılmaktadır.

Norm kadroda bulunan iki adet mali hizmetler uzmanı ve bir adet mali hizmetler

uzman yardımcısı kadrosu boş bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığı, 2015 yılında yapacağı, “Malî hizmetler uzman yardımcılığı özel

yarışma sınavı” öncesi belediyeye talep yazısı göndermiş, ancak belediye malî hizmetler uzman




218



AYDIN KUŞADASI BELEDİYESİ 2017 RAPORU

BULGU 1: Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmaz Mallar İçin Düzenlenen Cetvelin,

Yönetmelikte Bahsedilen Forma Uygun Olmaması.

Tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar için düzenlenen cetvelin, Kamu İdarelerine Ait

Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te bahsedilen forma uygun olmadığı görülmüştür.






maddesinde:

(1) Kamu idareleri;



















219











gerekmektedir.
























220











BULGU 3: Kira Süresi Sona Eren Taşınmazların, Tahliye Edilmeden ve İhaleye

Çıkılmadan Encümen Tarafından Kira Süresinin Uzatılması ve Ecrimisil Alınmaması.

Kira süresi sona eren taşınmazların tahliye edilmeden ve ihaleye çıkılmadan, Encümen

tarafından kira süresinin uzatıldığı ve ecrimisil alınmadığı tespit edilmiştir.


“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak

tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlıklı


“Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine

veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin

kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar

üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” ,


“Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak;

süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.” hükümleri bulunmaktadır.









221








denilmektedir.





Kira süresi biten toplam 337 adet taşınmazın kira süresi, her yıl Encümen tarafından

mevcut kira bedeline yüzde 10 artış yapılarak uzatılmaktadır. (2017 yılı için: 09.12.2016 tarih

ve 4673 sayılı Encümen kararı)

Devlet İhale Kanunu'na göre kiraya verilen gayrimenkullerin, kira süresi sonunda ancak

yeniden ihale düzenlenerek kiraya verilebileceği; Danıştay ve Sayıştay kararlarında da yer

almaktadır.

Sayıştay Genel Kurulu, 21.1.1993 tarih ve 4761/1 sayılı kararında; genel ve katma

bütçeli idareler, özel idare ve belediyeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar tarafından

2886 Sayılı Kanuna göre kiraya verilen gayrimenkullere ait kira sözleşmelerinin yenilenmesi

veya sona erdirilmesi konularında 2886 Sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğini

belirtmiştir.

Danıştay 10. Dairesi'nin 19.12.1991 tarih ve 1989/2736 E., 1991/3850 K. sayılı ilamı;

"2886 Sayılı Devlet İhale Yasasının 64 üncü Maddesinde, bu yasa kapsamındaki

idarelerin taşınır ve taşınmaz mallarını kiraya verme süreleri belirlenmiş olup; kira süresinin

bitimi üzerine taşınmaz malın yeniden kiraya verilebilmesi, ancak yeniden ihale yapılması

halinde mümkün bulunmaktadır. 2886 Sayılı Yasaya göre ihale yapma zorunluluğu yönünden

taşınmaz malın "musakkaf olup olmaması önem taşımamaktadır.

Musakkaf yapıların kiralanması hususunu düzenleyen 6570 Sayılı Yasa da, 2886 Sayılı

Yasadan kaynaklanan ihale yapma zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır."




222




yoksa ecrimisil alınmalı; işgalin devam etmesi durumunda taşınmazın 15 gün içinde tahliyesi

için ilgili mülki amire talepte bulunulmalıdır.

BULGU 4: Taşınmazların Cins Tashihlerinin Yapılmaması.

Belediyenin tapuda kayıtlı bazı taşınmazlarının cins tashihinin yapılmadığı görülmüştür.


tashihi,




Aynı Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde;

“(1) Kamu idarelerince; mülkiyetlerinde, yönetimlerinde veya kullanımlarında bulunan

taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda,

taşınmazlar mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınır. Kamu idareleri taşınmazların cins

tashihinin yapılması için gerekli işlemleri yaparlar.

(2) Tahsis edilen ve üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar açısından bu yükümlülük



yükümlülükler kullanıcılar tarafından karşılanır.” denilmektedir.

Buna göre; taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması

durumunda, taşınmazlar mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınıp, cins tashihinin yapılması

için gerekli işlemler yapılacaktır. Tapu kayıtlarında “arsa” “arazi” “bina” olarak görünen

taşınmazlar, yapılan kamulaştırmalar ile cadde/bulvar vs haline getirilmişse, Tapu

Müdürlüğüne yazılarak, ilgili taşınmazlar için “yol” şeklinde cins tashihi yapılmalıdır.

BULGU 5: Bazı Taşınmazların, Kamu Kurumlarına Yirmi Beş Yıldan Daha Fazla

Olarak Tahsis Edilmesi ve Kamu Kurumu Dışındaki Tüzel Kişilere Tahsis Edilmesi.

Bazı taşınmazların, kamu kurumlarına yirmi beş yıldan daha fazla olarak tahsis edildiği ve

kamu kurumu dışındaki tüzel kişilere ise Kanuna aykırı olarak tahsis edildiği tespit edilmiştir.




…

223





edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür… ” denilmektedir.



koşulu ile mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilirler. Aşağıdaki

tabloda kamu kurumlarına tahsis edilen taşınmazların tahsis sürelerinin 25 yılı aştığı ve yapılan

bazı tahsislerin de 75 inci maddeye aykırı olarak kamu kurum ve kuruluşları dışındaki bazı

dernek, vakıf ve kooperatiflere yapıldığı görülmektedir. Tahsis işlemlerinde mevzuata

uyulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Tablo 3:Mahallî İdareler ile Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Tahsis Edilen

Taşınmaz Mallar (Süresi Yirmi Beş Yılı Geçenler)

224

Tablo 4: Kamu Kurumu Dışındaki Tüzel Kişilere Tahsis Edilen Taşınmaz Mallar

Sıra

No

Ada-


Tahsis

SüresiBedeli

1 690-5

Davutlar Mahallesi

25.402,25m2'lik imarsız

taşınmaz

Adnan Menderes

Üni. RektörlüğüSüresiz Ücretsiz

2 1726-3

Kadınlar Denizi Mahallesi

Yüksel Yalova Caddesi Özer

Türk Stadyumu içinde bulunan

aşevi ve techizat

Aydın Büyükşehir

BelediyesiSüresiz Ücretsiz

3 305-1İkiçeşmelik Belediye Santral

Garajı yanı

İlçe Emniyet

Müdürlüğü

Kaçakçılık ve

Organize Suçlarla

Mücadele Grup

Amirliği

Süresiz Ücretsiz

4 2410-3 Cami yeriKuşadası İlçe

MüftülüğüneSüresiz Ücretsiz

225

BULGU 6: Tahsis Edilen Taşınmazların, Net Değer Hesabı’na Kaydedilmemesi.

Belediyenin bazı kamu kurum ve özel derneklere tahsis ettiği binaların, 500 Net Değer

Sıra

No

Ada-


Tahsis

SüresiBedeli

1 ?-2535Güzelçamlı Mahallesi

6,892m2'lik alan

Güzelçamlı

Tarımsal Koop.Süresiz Ücretsiz

2 461-1Güzelçamlı Mahallesi

Kütüphane

Güzelçamlı Bilgi

Evi Kütüphanesi

Yaşatma Derneği

5 Yıl

3 304-20



Merk No:38 ve 39

Türk Kadınlar

BirliğiSüresiz

Aylık

75,00TL'

sı

4 42-12 Dağ mahallesi

Kuşadası Eğitim

ve Geliştirme

Vakfı

12 ücretsiz

5 304-20



Merk No: 46Türk Ocakları

Derneği

Kuşadası Şb.

Süresiz

Aylık

75,00TL

6 304-20



Merk No: 45

Aylık

75,00TL

7 284-4Davutlar Mahallesi (Muhtarlık

bürosu yanı)

Atatürkçü

Düşünce Derneği

Davutlar Şubesi

SüresizAylık

75,00TL

8 461-1Güzelçamlı Mahallesi B1 Blok

Zemin kat No:7

Atatürkçü

Düşünce Derneği

Güzelçamlı

Şubesi

SüresizAylık

75,00TL

9 50-23

Cumhuriyet Mah Adnan

Menderes bulv.Lütfü Suyolcu

iş Merkezi 17/Z03

THK Süresiz ücretsiz

10 50-22

Camikebir Mahallesi Emek

Sokak No:26 ve Çağdaş Sokak

No:27

Türkiye Satranç

Fedarasyonu İlçe

Temsilciliği

Süresiz ücretsiz

11 50-22Camikebir Mahallesi Emek

Sokak No:11Tüm-Bel-Sen Süresiz ücretsiz

226

Hesabı’na kaydedilmediği görülmüştür.

252 Binalar Hesabı, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde 192 nci ve

193 üncü maddelerde açıklanmıştır. “Hesabın Niteliği “ başlıklı 192 nci maddesinde aynen:



Denilmiştir.







Şeklindedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereği, belediyenin tahsis ettiği taşınmazları muhasebe

birimince kayıtlı değeri üzerinden, Binalar Hesabına alacak ve Net Değer hesabına borç,


borç kaydetmesi gerekirken söz konusu kaydın yapılmaması nedeniyle, 252 Binalar Hesabı,

500 Net Değer Hesabı ve 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı mali tablolarda hatalı

görünmektedir.

BULGU 7: Belediyeye Bağışlanan/Devredilen Kitap, Tablo ve Kültürel Eserlerin

Muhasebe Kaydının Yapılmaması.

6360 sayılı Kanunla kapatılan Güzelçamlı Belediyesinden devir alınan Kütüphane

(Bilgi Evi) ve Kültür Evi ile İbramaki Sanat Galerisinde, Çalıkuşu Evi’nde ve Kültür

Müdürlüğü depolarında bulunan ve yazar/şairlerce bağışlanan kitapların, sergi sonunda

sanatçılar tarafından bağışlanan tabloların ve saban, pulluk, kağnı, semer, eski su motoru, dikiş

makinesi, sinema cihazı, mutfak eşyaları, kıyafetler gibi tarihi ve kültürel değeri bulunan

eşyaların demirbaş kaydının yapılmadığı ve 255 Demirbaşlar Hesabının kullanılmadığı tespit

edilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin;

5 inci maddesinin beşinci fıkrasında, taşınırların muhafazasından ve yönetilmesinden sorumlu

olanların, gerekli tedbirlerin alınmaması veya özenin gösterilmemesi nedeniyle taşınırın

kullanılmaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında,

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinin

uygulanacağını,

227

12 nci maddesinde, kamu idarelerince bütün taşınırların kayıt altına alınması gerektiği ve her

bir kaydın belgeye dayanmasının şart olduğu,

13 üncü maddesinde, taşınırların edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak

üzere teslim alındığında Taşınır İşlem Fişiyle giriş yapılacağı, bağış ve yardım yoluyla edinilen

taşınırlarda; bağış ve yardımda bulunan tarafından ispat edici bir belge ile değeri belirtilmiş ise

bu değer, belli bir değeri yoksa değer tespit komisyonunca belirlenen değerin esas alınacağı,

Değer Tespit Komisyonunun harcama yetkilisinin onayı ile taşınır kayıt yetkilisinin ve işin

uzmanının da katıldığı en az üç kişiden oluşacağı, komisyonun değer tespitinde ticaret odası,

sanayi odası, borsa, meslek kuruluşları, ilgili diğer kuruluşlardan veya aynı nitelikteki taşınırı

satın alan idarelerden ve fiyat araştırması sonuçlarından yararlanabileceği,

16 ncı maddesinde, bağış ve yardım olarak edinilen taşınırlar teslim alındığında, taşınır kayıt

yetkilisi tarafından Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlara alınıp fişin birinci nüshasının

bağış ve yardım edene verileceği veya gönderileceği,

ifade edilmektedir.

İbramaki Sanat Galerisinde her hafta ücretsiz olarak resim, fotoğraf vs sergiler

düzenlenmekte, yapılan sözleşme gereği sergi sonunda bir adet eser belediyeye bırakılmakta,

ancak bağış dilekçesi düzenlenmemekte ve Komisyon marifetiyle değeri tespit edilmemektedir.

Bu eserler, muhtelif depolarda saklanmaktadır. Bazı tabloların toz, neme karşı korumaya

alınmadığı görülmüştür. Ayrıca Çalıkuşu adlı romanın Osmanlıca 1922 yılı baskısı ve

vatandaşlar/yazar ve şairlerce bağışlanan kitaplar da bulunmaktadır.

Belediyeye bağışlanan/devredilen kitap, tablo ve kültürel eserlerin, Taşınır Mal

Yönetmeliği gereği muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir.

BULGU 8: Belediye Depolarına Alınan Akaryakıtlar İçin Taşınır İşlem Fişlerinin

Düzenlenmemesi.

Belediye depolarına alınan akaryakıt için taşınır işlem fişi düzenlenmediği ve 630

hesabı kullanılarak doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliğinin "Belge ve Cetveller" başlıklı 10 uncu maddesinde;

"(1) Taşınır işlemlerinde, işlem türüne göre aşağıda belirtilen belge ve cetveller

kullanılır.

228

a) Taşınır İşlem Fişi (Örnek: 5; 5/A):.......................İhtiyaç duyulduğunda kullanılmak üzere

satın alınarak depolanan ya da arşivlenenler ile süreli yayınlardan ciltletilmiş olanlar hariç

olmak üzere aşağıda sayılan hallerde Taşınır İşlem Fişi düzenlenmez.

1)Satın alındığı andan itibaren tüketimi yapılan su, doğalgaz, kum, çakıl, bahçe

toprağı, bahçe gübresi ve benzeri maddeler,

2)Tesis, makine, cihaz, taşıt ve iş makineleri ile demirbaşların servislerince yapılan

bakım ve onarımlarında kullanılan yedek parçalar ile doğrudan taşıtların depolarına konulan

akaryakıt, likit gaz (LPG) ve yağlar,

3)Kısa sürede tüketilen mutfak tipi tüpler ve yangın söndürme tüplerine yapılan gaz

dolumları ile yazıcı kartuşlarının dolumları,

4)Dergi ve gazete gibi süreli yayınlar ile arşivlenme niteliği olmayan kütüphane

materyalleri.

5)(Ek: 8/10/2012-2012/3832 K.) Bütçenin temsil ve tanıtma giderleri tertibinden

makam için alınan yiyecek ve içecekler"

Hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda zikredilen mevzuat hükmünden de açıkça anlaşılacağı üzere sayılan istisnalar

dışında kaynağına ve edinme yöntemine bakılmaksızın kamu idarelerine ait taşınır malların

tamamı Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kurum depolarına alınmalıdır.

Yine aynı yönetmeliğin eki olan Taşınır Kod Listesi'nde, alınacak yakıtlar için hangi

hesabın ve alt kodunun kullanılacağı aşağıdaki gibi sıralanmıştır;

"150 04 Yakıtlar, Yakıt Katkıları ve Katkı Yağlar Grubu

150 04 01 Katı Yakıtlar

150 04 02 Sıvı Yakıtlar

150 04 03 Gaz Yakıtlar"

Belediyenin depolarında stoklanan akaryakıt için taşınır işlem fişi düzenlenmemiş, 150

İlk Madde ve Malzeme Hesabına kayıt yapılmamış, 630 Giderler Hesabı kullanılmıştır.

Dolayısıyla kurumun depolarına giren akaryakıtın giriş çıkış kontrolünün sağlıklı

yapılamayacağı açıktır. Bu uygulama sonuçta mevzuata aykırılık teşkil etmektedir ve izleyen

dönemde akaryakıt için taşınır işlem fişi düzenlenmelidir.

Ayrıca, bu hatalı uygulama nedeniyle, mali tablolarda 150 ve 630 hesapları doğru ve

güvenilir bilgi vermeyecektir.

BULGU 9: Belediyenin İller Bankasındaki Sermaye Payının, Mali Kuruluşlara Yatırılan

Sermayeler Hesabına Kaydedilmemesi.

229

İller Bankası Anonim Şirketi (İlbank A.Ş.) sermayesine iştirak edilen tutarların, 240

Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında izlenmediği tespit edilmiştir.

6107 sayılı İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun'un 'Ortaklık yapısı ve

sermaye' başlıklı 4 üncü maddesinde aynen;

“(1) Bankanın ortakları il özel idareleri ve belediyelerdir.

(2) Bankanın sermayesi 9.000.000.000 (dokuz milyar) Türk Lirasıdır. Bu sermaye

Bakanlar Kurulu kararı ile beş katına kadar artırılabilir.

(3) Sermaye tavanına ulaşıncaya kadar Bankanın ödenmiş sermayesine aşağıdaki

kaynaklar eklenir:

a) 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi

Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanuna göre her ay Maliye Bakanlığı ve İller Bankası

tarafından dağıtılacak vergi gelirleri paylarının toplamı üzerinden aylık olarak yüzde iki

oranında kesilecek miktarlar.

b) Bankanın vergi ve diğer yasal yükümlülükler düşüldükten sonraki yıllık safi kârından

yüzde otuz oranında ayrılacak pay.

c) Diğer mevzuat hükümleri ile Banka sermayesine aktarılması uygun görülen paralar ile

sermayeye eklenmek üzere yapılacak her türlü yardım ve bağışlar.”

denilmek suretiyle bankanın ortaklarının, il özel idareleri ve belediyeler olduğu ve

sermaye tavanına ulaşıncaya kadar, söz konusu ortaklara dağıtılacak vergi gelirleri paylarının

toplamı üzerinden aylık % 2 oranında kesilecek miktarların ödenmiş sermayesine ekleneceği

belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan

Sermayeler Hesabının niteliğine ilişkin 178 inci maddesinde, söz konusu hesabın kanuni

yetkilere dayanılarak mali kuruluşların sermayesine iştirak edilen tutarlar ve bu sermaye

tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye iade olunan tutarlar ile bu kuruluşlara

ikrazen verilen ve mahsup edilen tutarların izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

179 uncu maddesinde ise;

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Mali kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir.

a) Mali kuruluşların gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki

iştirakler gerçeğe uygun değeri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mali

kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımların bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili

mali kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması

gerekir. Sermaye iştiraklerinin enflasyon düzeltmesi işlemine tabi tutulması sonucu ortaya

230

çıkan değer artışları da ilgili mali kuruluşların kayıtlarına uygun olarak bu hesaba kaydedilir.

Değerleme artışlarının birbirine uygun şekilde hesaplara yansıtılmasında ilgili mali kuruluşun

enflasyon düzeltmesi işlemi sonucu ortaya çıkan yeni değerler esas alınır. Mali kuruluşlarca

yapılan enflasyon düzeltmesi işlemlerine ilişkin belgeler kuruma gönderilir. Muhasebe birimi

sermaye hareketlerine ilişkin bu belgeleri esas alarak muhasebeleştirme işlemlerini yapar.

Enflasyon düzeltmesi ve sermaye hareketlerine ilişkin belgelerin birer nüshası

muhasebeleştirme belgesine eklenir." denilmekte,

Yönetmeliğin 180 inci maddesinde ise;

(1) Mali kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları

aşağıda gösterilmiştir.

a) Borç

1) Ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermaye bir taraftan bu hesaba borç, 103-

Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-

Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir." denilmek

suretiyle hesaba ilişkin işlemler ile hesaba hangi durumlarda borç kaydının yapılacağı

düzenlenmiştir.

İlbank A.Ş. 'Belediye Bilgi ve Veri Bankası' sisteminden alınan ve belediyenin sermaye

iştiraklerini gösteren dokümanlar incelendiğinde; Kuşadası Belediyesi tarafından 31.12.2017

tarihine kadar İlbank A.Ş. sermayesine iştirak edilen toplam tutarın 1.562.101,81 TL olduğu,

ancak yılsonu mali tablolarda 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının

kullanılmadığı ve mali tablolarda toplam 1.562.101,81 TL'lık hataya sebebiyet verildiği tespit

edilmiştir.

BULGU 10: Elektrik ve Doğalgaz İçin Ödenen Güvence Bedellerinin, Verilen Depozito ve

Teminatlar Hesabında İzlenmemesi.

Kurum tarafından ödenen güvence bedelleri ve depozitoların 126 veya 226 Verilen

Depozito ve Teminatlar Hesabında izlenmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 95 ve 168'inci maddelerinde;

kurumca bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı

olarak geri alınmak üzere, diğer kamu idareleri veya kişilere verilen depozito ve teminat

niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılacağı, süresi bir yıldan az ise 126, bir yıldan fazla

ise 226 hesabının kullanılacağı, ifade edilmiştir.

Mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, kurumca bir işin yapılmasının üstlenilmesi

veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak geri alınmak üzere, diğer kamu

231

idareleri veya kişilere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin, 126 veya 226

Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Ancak Kurum tarafından, elektrik ve doğalgaz abonelikleri için ödenen güvence

bedellerinin doğrudan gider yazılarak, 630 Giderler Hesabında elektrik alımları ve yakacak

alımları olarak muhasebeleştirilmesi ve 126 - 226 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının

hiç kullanılmaması sonucu, mali tablolarda 630, 126 ve 226 hesapları 38.859,66 TL hata

vermektedir.

BULGU 11: Güney Ege Kalkınma Ajansı Payının, Kamu İdareleri Payları Hesabında

İzlenmemesi.

Kurum tarafından Kalkınma Ajansına ödenen katılım payının, 363 Kamu idareleri

Payları Hesabı yerine, 320 Bütçe Emanetleri Hesabında izlendiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 363 Kamu idareleri Payları

Hesabının niteliğini düzenleyen 276’ ncı maddesinde aynen;


gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılır”

hükmü,

Hesabın işleyişini düzenleyen 277’ nci maddesinde ise;

"(1) Kamu idareleri payları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda

gösterilmiştir:

a) Alacak

1) Bütçe geliri olarak tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara

aktarılmak üzere hesaplanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına

borç; diğer taraftan 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına

borç kaydedilir.

b) Borç

1) Bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba

borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak

kaydedilir." hükmü yer almaktadır.

Bu maddelere göre; 363 Kamu İdareleri Payları Hesabının bütçe geliri olarak nakden

veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere

hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmektedir. Geçmiş yıl kesinleşmiş

tahsisli olmayan bütçe gelirleri üzerinden ilgili mevzuata göre hesaplanıp aktarılan ajans payları

bu hesapta muhasebeleştirilmelidir.

232

5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında

Kanun'un 19 uncu maddesinin (d) bendi gereği ödemesi gerekli olan katılım payının, 363

hesabı yerine 320 hesabına kaydedilmesi nedeniyle, 320 Bütçe Emanetleri Hesabı ve 363 Kamu

İdareleri Payları Hesabı, Bilançoda toplam 739.675,93- TL hatalı görünmektedir.

BULGU 12: Yurt İçi Görev Yolluğu Avanslarının, Personel Avansları Hesabında Takip

Edilmemesi.

Belediye personelinin geçici görev yolluğu avanslarının, 161 Personel Avansları

Hesabında kayıt edilmesi gerekirken, 160 İş Avans ve Kredileri Hesabına kaydedildiği

görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin,

161 Personel Avansları Hesabına ilişkin "Hesabın niteliği" başlıklı 127’nci maddesinde;

"Bu hesap, mevzuatı uyarınca verilen sürekli ve geçici görev yolluğu avansları ile

ödeme gününden önce ödenmesine karar verilen maaş ve ücret ödemeleri karşılığı verilen

avansların izlemesi için kullanılır."

"Hesaba İlişkin İşlemler" başlıklı 128'inci maddesinde;

…. 2) Geçici görev yolluğu avansları: Harcırah Kanunu hükümlerine göre, memuriyet

mahalleri dışında bir yere geçici görev, kurs, tedavi, sınav gibi amaçlarla gönderilenlere

verilen avansların; asıl memuriyet mahalline dönüşten itibaren bir ay içerisinde bildirimin

dairesince muhasebe birimine verilerek mahsup işleminin yaptırılması ve varsa artan paranın

iade edilmesi gerekir. Süresi içerisinde mahsup belgelerini vermeyen, artan parayı iade

etmeyen veya mahsup belgelerini verdiği halde artan parayı iade etmeyenler hakkında 6245

sayılı Kanunun 59 uncu maddesi uyarınca işlem yapılır. Geçici görev yolluğu avansı alanların,

süresi içerisinde mahsup belgelerini vermemesi veya artan parayı iade etmemesi halinde, asıl

memuriyet mahalline dönüşlerinden itibaren bir ay sonundan başlamak üzere faiz alınır. Bir

kişiye, almış olduğu avansı mahsup etmeden başka bir görevlendirme nedeniyle yeniden avans

verildiği takdirde, bir aylık mahsup süresi, her görev için asıl memuriyet mahalline dönüş

tarihi esas alınarak ayrı ayrı hesaplanır. Avans ödendikten sonra geçici görevlendirmeden

vazgeçildiği için paranın geri alınması gerektiği takdirde, hesaplanacak faizin başlangıcı,

vazgeçme emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen 15 inci günün sonunda, eğer bu gün

tatile rastlarsa tatili izleyen günden başlar.”denilmektedir.

160 İş Avans ve Kredileri Hesabına ilişkin "Hesabın niteliği" başlıklı 124 ‘üncü

maddesinde;

"Bu hesap, kurumca mevzuatı gereğince bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen iş

avans ve kredilerinin izlenmesi için kullanılır." Denilmektedir.

233

Yukarıdaki madde hükümlerinden de açıkça anlaşılacağı üzere, yurt içi geçici görev

yolluğu avanslarının 161 Personel Avansları Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir. İdare, 161

Personel Avansları Hesabını kullanmamış ve yurt içi geçici görev yolluğu avanslarını 160 İş

Avans ve Kredileri Hesabına kaydetmiştir. Sonuçta mali tablolarda yer alan 160 hesabı, doğru

ve güvenilir bilgi vermemektedir.


Mineralli Sular Kanunu ve 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu Gereği Alınması



Kanunu ve 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği alınması gereken belediye payının,


5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununda;

“Madde 10: e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi




3213 sayılı Maden Kanununda;

“Madde 7: (Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere

dayalı ruhsat sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri

tarafından verilir. Bu ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu

hükümlerine göre belediyelerin tahsil ettiği işyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından

tahsil edilir. Bu bedelin % 50’si ruhsatın bulunduğu bölgeyle sınırlı olarak altyapı

yatırımlarında kullanılmak üzere, doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme

Birlikleri hesabına aktarılır. Bu alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması

durumunda tahsil edilen harcın % 50’si ilgili belediyenin hesabına aktarılır”

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda



a) Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan

sınırları içinde gerçek ve tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5'i





234








belediyeye ödenir”

Denilmektedir.





gerekmektedir. Ancak bu paylar belediyeye ödenmemekte, belediye de bunun takibini

yapmamaktadır.



Enerji Bakanlığı ve Aydın Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına) yazı

yazılarak takibinin yapılması gerekir.

BULGU 14: Bütçe Emanetlerinde Yer Alan Bazı Tutarların, Zamanaşımı Dolayısıyla

Bütçeye Gelir Kaydedilmemesi.

Kurumun mali tablolarının incelenmesinde, Bütçe Emanetleri Hesabında kayıtlı olup,

zamanaşımı dolayısıyla bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların, gelir kaydedilmediği

tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "Ödenmeyen giderler ve

bütçeleştirilmiş borçlar" başlıklı 34 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında; " Ödeme emri

belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına

alınır ve buradan ödenir. Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci

yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.

Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir" hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 248 inci maddesinde, 320-Bütçe

Emanetleri Hesabı'nın, mali yıl içerisinde veya sonunda ödeme emri belgesine bağlandığı

halde, nakit yetersizliği veya diğer sebeplerle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için

kullanılacağı ifade edilmiştir.

235

Yönetmeliğin "Hesabın işleyişi" başlıklı 250’nci maddesinde, zamanaşımına uğraması

nedeniyle gelir kaydedilmesi gereken tutarların, 320-Bütçe Emanetleri Hesabına borç, 600-

Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri

Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Zamanaşımına uğradığı halde gelir kaydedilmeyen ve 320 hesabında bekletilen

737.286,20 TL nedeniyle, 320-Bütçe Emanetleri Hesabı ve 600-Gelirler Hesabı, bilançoda bu

tutar kadar hata vermektedir.

BULGU 15: 775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Göre Oluşturulan Fon

Hesabının Amacı Dışında Kullanılması ve Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına

Yapılan Tahsilat Hesabının Kullanılmaması.

Belediyede, 775 sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine göre oluşturulması gereken fon

hesabının teşkil ettirildiği, ancak belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait

taşınmazlarının satış bedellerinden aktarılması gereken payın, fon hesabına değil başka bir

hesaba aktarıldığı ve bu paranın başka amaçlar için harcandığı ve 362 Fonlar veya Diğer Kamu

İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabının kullanılmadığı görülmüştür.
















Denilmektedir.




236





yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili



oranında pay verilir. ...Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin


Denilmektedir.



fıkrasında aynen:





Denilmektedir.


satışlardan belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye

tarafından herhangi bir işlem yapılmadığı görülmüştür. Maliye tarafından toplu olarak

gönderilen tutarların tamamının, kurumda Ziraat Bankasında açılmış bir Gecekondu Hesabı

olmasına karşın buraya aktarılmayıp, Vergi Resim ve Harçlar Banka Hesabına aktarıldığı ve

daha sonra da harcandığı görülmüştür.

2017 yılında, ilgili madde kapsamında yapılan satışlardan, belediyeye % 10’luk fon payı tutarı

37.558,72 TL gönderilmiş ve amacı dışında harcanmıştır. Bahse konu tutarın 362 Fonlar veya

Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmesi ve fon

amacı doğrultusunda kullanılması gerekmektedir.

362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı, bilançoda yukarıdaki

tutar kadar eksik görünmektedir.


Olmaması.


237

-Üst yönetim tarafından onaylanmış (donanıma/yazılıma erişim, verilere erişim, riskler,

güvenlik önlemleri, yetki ve sorumluluklar vs konularında) kurumun bir düzenlemesi (yönerge

vs) bulunmamaktadır.

-Bilişim sistemi bağımsız firmalarca incelenmemiştir,

-Güvenlik ihlalleri kaydedilmek suretiyle raporlanmamaktadır,

-Sistem odasında duman dedektörü ve otomatik yangın söndürme sistemi bulunmamaktadır,


Kurtarma Merkezi bulunmamaktadır,

-Yedekleme (back-up) ünitesi, sistem odasının bulunduğu binada olması nedeniyle risk

içermektedir,

-Bilişim sistemiyle ilgili personellerin görevleri yazılı olarak belirlenmemiştir.







belirlenmiştir.









Kurumun iç kontrol sistemi incelenmiş ve şu sonuçlara varılmıştır:

-Ön mali kontrol görevlisi bulunmamaktadır.

238


yapım işlerinde, sözleşme imzalanmadan önce sözleşme tasarısı ön mali kontrol için Mali Hiz.





-Üst yönetim, bu raporun hazırlanması konusunda personele bir talimat vermemiştir.

Bazı müdürlüklerde aşağıdaki eksiklikler tespit edilmiştir:

1-“Görev ve Çalışma Yönetmeliği” veya yönergesi bulunmamaktadır.

2-Müdürlükte çalışan personelin görevlerini ve bu görevlere ilişkin yetki-sorumluluklarını

kapsayan “Görev Dağılım Çizelgesi” bulunmamaktadır.

3-Vatandaşın, yapılmasını istediği işle ilgili getirmesi gereken belgeleri ve hizmetin

tamamlanma süresini gösteren hizmet standartları tabloları düzenlenmemiştir.

4-Hassas görevler belirlenmemiştir.

5-Birimce yapılan bir işin başlangıç, gelişme ve sonuçlanma aşamalarını şemalarla gösteren İş

akış şemaları bulunmamaktadır.

6-Personelin performansı değerlendirilmemektedir.

7-Performansı yüksek personellere ödül verilmemektedir.

8-Performansı düşük personellerle ilgili eğitim planları yapılmamaktadır.















239

BULGU 18: Temmuz Ayında, Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporunun

Yayımlanmaması.



5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun 30' uncu maddesinin 3' üncü

fıkrasında:

"Genel yönetim kapsamındaki idareler bütçelerinin ilk altı aylık uygulama sonuçları,

ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini; Maliye Bakanlığı ise merkezî

yönetim bütçe kanununun ilk altı aylık uygulama sonuçları, finansman durumu, ikinci altı aya

ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan malî durumu temmuz ayı içinde

kamuoyuna açıklar." denilmektedir.

Mali saydamlık ve hesap verilebilirliğin gereği olarak, Kuşadası Belediyesinin ilk altı

aylık bütçe uygulama sonuçlarını, ikinci altı aya ilişkin beklenti ve hedefleri ile faaliyetlerini

kapsayan "2017 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu" nun temmuz ayı içinde ve

sonrasında kamuoyuna açıklanmadığı görülmüştür.

2017 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu'nun kamuoyuna

açıklanmamasıyla, 5018 sayılı Kanunda ifade edilen hesap verebilirlik, malî saydamlık ve

kamuoyunu zamanında bilgilendirme amaçları gerçekleşmemiştir.


Bulunmaması.






edilmektedir.

24.11.2016 tarihinde Muhasebe Yetkilisi olarak görevlendirilen personel, iki yıllık

üniversite mezunu olup, sertifikası bulunmamaktadır. Muhasebe Yetkilisi Adaylarının

Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Muhasebe Yetkililerinin Çalışma Usul ve Esasları

Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde, muhasebe hizmetlerinden birinci

derecede sorumlu olanların, görevlerini sertifikalı muhasebe yetkilisi atanıncaya kadar

yürütecekleri ifade edilmiş, ancak bugüne kadar idare sertifikalı muhasebe yetkilisi

ataması yapmamıştır.

BULGU 20: Memurlardan Dayanışma Aidatı Kesintisinin Yapılması.

240

Memurlara 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu

çerçevesinde verilen sosyal denge ödemelerinden, Kanuna aykırı olarak dayanışma aidatı

kesildiği görülmüştür.

4688 sayılı Kanunun;

32 nci maddesinde, belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince sosyal

denge tazminatının ödenmesine karar verilmesi halinde, sendika ile belediye başkanının

sözleşme yapabileceğini belirtmiştir. Kanun maddesinde sosyal denge sözleşmesinin yapılma

usulü ve şekli belirlenmiş olup, bu maddede dayanışma aidatına ilişkin bir düzenlemeye yer

verilmemiştir.

28 inci maddesinin ikinci fıkrasında, toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu

sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu

görevlileri arasında ayrım yapılamayacağı öngörülmüştür.

24 üncü maddesinde sendika gelirleri arasında üyelerin ödeyecekleri üyelik ödentileri sayılmış,

25 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, sendika tüzüğüne üyelik ödentisi dışında her ne ad

altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti yapılmasını öngören hükümler konulamayacağı

kuralına yer verilmiştir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek madde 4 gereği, kamu görevlileri

sendikalarına üye olup, aylık veya ücretinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine,

kurumlarınca sözleşme ikramiyesi ödenmektedir. Yani sendikaya ödenen aidat kurumca

karşılanmaktadır.

Tüm Bel Sen Sendikası ile yapılan Toplu İş Sözleşmesinin 21 inci maddesinde,

"İşveren tarafından, sendikanın tüzüğünde belirtilen aidata ek olarak, toplu sözleşme

hükümlerinden yararlanan sendika üyelerinin taban aylıklarından % 1 oranında

dayanışma aidatı kesilerek sendika hesabına yatırılır. Sendikaya üye olmayan ve başka

sendikalara üye olan çalışanlardan % 2 dayanışma aidatı kesilir." hükmüne istinaden

sendika ilave olarak, aynı tutarda dayanışma aidatını memur sosyal denge ödemeleri

bordrolarından almaktadır.

Kanuna aykırı olarak sözleşmeye konan bu hüküm geçersiz olduğundan memurlardan

ilave olarak dayanışma aidatı kesilemez. Yargıtay Hukuk Dairelerinin Kanuna aykırı olan

Toplu Sözleşme hükümlerinin geçersiz olduğuna dair bazı kararları bulunmaktadır.

Kanun maddelerinden anlaşılacağı üzere yerel yönetimlerce imzalanan sosyal denge

sözleşmelerine dayanışma aidatı alınmasına dair hükümlerin konulamayacağı ve ilave kesintiler

yapılamayacağı açık olmasına rağmen, memurlardan sendika aidatı dışında ilave olarak

dayanışma aidatı kesintisi yapılması ve bunun sendikaya ödenmesi uygulamasına son verilmeli

241

ve sendikaya ödenen dayanışma aidatlarının hesaplanarak sendikadan geri alınması

sağlanmalıdır.

BULGU 21: Personel Performans Ölçütlerinin Hazırlanmaması.







Bahse konu Kanunun 49'uncu maddesinde de sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar

hariç belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde onunu ve

Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (20.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu

bulunacak miktarı geçmemek üzere, hastalık ve yıllık izinleri dâhil olmak üzere, çalıştıkları

sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebileceği ifade

edilmiştir.

Bir kuruluşun yürüttüğü faaliyetlerde hedeflenen sonuçlara ulaşıp ulaşmadığı, hizmetlerin

verimli, etkin ve tutumlu bir düzeyde gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının


Performans ölçümünden elde edilen bilgi; "Hedefimiz nedir?", "Arzuladığımız ve elde

ettiğimiz sonuçlar nelerdir?", "Başarılı olduğumuzu nasıl anlarız?", "Bu başarıları verimli, etkin

ve tutumlu bir biçimde mi elde ediyoruz?" ve "Ürettiğimiz hizmetler müşterilerimiz ve



Performans ölçümü, yöneticilerin organizasyonu kontrol altında tutmasını, performans için

sonuç geliştirilebilmesini, vatandaş ve müşterilerin yönetimin onlara verdiği önemi




ayrımı yapılamayacağından; başarı ödüllendiremeyeceği ve başarısızlığı da tespit



242

a) Hukuk Birimi için kaybedilen dava/kazanılan dava oranı,

b) Diğer birimler için günlük vatandaşa sunulan hizmet sayısı,

c) Vatandaşların belediyede gerçekleştirdikleri işlemlerde (imar, ruhsat vb) standartlar (ruhsat








Performans kriterlerinin tespit edilmesinin bir faydası da hizmetiçi eğitim için önemli

bir dayanak olmasıdır. Bu sayede, performansı düşük personeller için hizmetiçi eğitim

planlaması yapılarak, personelin işteki eksikliği giderilebilecektir.

ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 2017 RAPORU

BULGU 1: Belediyenin Mülkiyetinde Olduğu Halde Muhasebe Kayıtlarına Alınmayan

Taşınmazların Bulunması.

27.05.2016 tarih ve 29724 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe

giren Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 188-193 üncü maddelerinde; her

türlü arazi ve arsa ve binaların izlenmesi için sırasıyla 250 Arazi ve Arsalar, 251 Yeraltı ve

Yerüstü Düzenleri ve 252 Binalar Hesaplarının kullanılacağı hüküm altına alınmış ve hesabın

işleyişi ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır.













243






BULGU 2: İdareye Bağışlanan Taşınmazların Muhasebe Kaydının Yapılmaması.

Kurum taşınmazları üzerinde yapılan incelemede, kuruma bağışlanan taşınmazların muhasebe

kayıtlarına alınmadığı görülmüştür. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “252

Binalar hesabı -Hesabın niteliği” başlıklı 192’nci maddesinde:



denildikten sonra, “Hesabın işleyişi” başlıklı 193’üncü maddesinde: “Bedelsiz olarak kuruma

intikal eden binalar tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına

alacak kaydedilir.” hükmüne yer verilmiştir.





yılında muhasebe kayıtlarına alınmadığı tespit edilmiştir. Bağış olarak alınan taşınmazların

değeri 610.264,10 liradır. Bu itibarla bahse konu taşınmazların Mahalli İdareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliğinin ilgili maddelerine göre muhasebe kaydının yapılması gerekmektedir.

Bahse konu taşınmazın muhasebe kaydının yapılmaması nedeniyle, hem 252-Binalar Hesabı

hem 600-Gelirler Hesabı ve bu nedenle de mali tablolar hatalı olmuştur.

BULGU 3: Tahsis Edilen Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarına Alınmaması.

Kurum taşınmazları üzerinde yapılan incelemede, kurumun tahsis ettiği taşınmazların

muhasebe kayıtlarına alınmadığı görülmüştür. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe

Yönetmeliği’nde 252 Binalar Hesabı 192 nci ve 193 üncü maddelerde açıklanmıştır. “Hesabın

Niteliği “ başlıklı 192 nci maddesinde aynen:



Denilmiştir.




244










Tahsisli taşınmazların toplam değeri 405.951.000,00 TL olup, mali tablolarda bu miktar kadar

eksik gerçekleşme meydana gelmiştir.

BULGU 4: Taşınır Mal Çıkışlarının Üçer Aylık Dönemlerde Yapılmaması.

Belediyenin taşınır kayıtlarının incelenmesi neticesinde taşınır mal çıkışlarının yılsonunda toplu

bir şekilde yapıldığı görülmüştür.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Taşınır Giriş ve Çıkış İşlemlerinin Muhasebe Birimine

Bildirilmesi” başlıklı 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasında;

“Muhasebe kayıtlarında 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabında izlenen tüketim

malzemelerinin çıkışları için düzenlenen Taşınır İşlem Fişleri muhasebe birimine gönderilmez.

Bunların yerine, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde üç aylık dönemler itibarıyla,

diğer idarelerde ise üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen sürede

kullanılmış tüketim malzemelerinin taşınır II nci düzey detay kodu bazında düzenlenen onaylı

bir listesi, en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebe birimine

gönderilir.” denilmektedir.

Bu doğrultuda ilgili mevzuat gereği, muhasebe kayıtlarının mevzuata uygun olarak üçer aylık

dönemler itibariyle yapılması gerekmektedir. Bunun yapılmaması sonucunda taşınır mal

yönetimi mevzuata uygun şekilde yönetilmemektedir.

BULGU 5: İlan ve Reklam Vergisi Alacakları İçin İcra İşlemlerinin Başlatılmaması.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 1'inci maddesinde, bu Kanun hükümlerinin

belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanacağı ifade edilmektedir.

Kanunun;

100 üncü maddesinde, bilinen adrese gönderilen mektupların posta idaresince muhatabına

teslim edildiği tarihte tebliğ edilmiş sayılacağı,

101 inci maddesinde bilinen adresler tek tek sayılmakta,

102 nci maddesinde bilinen adreslere yapılacak tebliğler hakkında bilgi verilmektedir.

245

103 üncü maddesinde ise, 101 inci madde kapsamında bilinen adres yoksa veya 101 inci

maddenin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde sayılan bilinen adreste tebliğ

yapılamaması hâlinde, muhatabın adres kayıt sisteminde kayıtlı bir adresi bulunmazsa veya

başkaca nedenlerden dolayı tebliğ yapılamazsa, ilanen tebliğ yapılacağı ifade edilmekte,

104 ve 105 inci maddelerinde de ilanen tebliğin şekli ve muhteviyatı hakkında bilgi

verilmektedir.

Yapılan incelemede, ilan ve reklam vergisi tahsilatının çok düşük olduğu ve alacakların

büyük çoğunluğu için icra işlemlerinin başlatılmadığı görülmüştür.


11 inci maddesinde, üst yöneticinin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde

edilmesinden, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu,

38 inci maddesinde ise, gelirlerin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların, tarh,

tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu olduğu,

ifade edilmektedir.

İlan ve reklam vergisi tahakkuk miktarı 27.769.695,77- TL olduğu halde, tahsilat

miktarı 10.114.676,46- TL olup, tahsilat oranı yüzde 36 dır. Belediyenin toplam 17.226.875,79-

TL ilan ve reklam vergisi alacağı bulunmakta olup, sadece 2.954.498,00 liralık alacak için icra

işlemleri başlatılmıştır.

Sondaj yöntemiyle mükelleflerin dosyaları incelenmiştir. Çoğu mükellefin borcunu

ödemediği, bunu alışkanlık haline getirdiği, bazı alacakların on yıl geriye kadar gittiği, ancak

ilgili birimin bazı alacaklar için ihbarname ve ödeme emri göndermediği, ayrıca icra

işlemlerinin başlaması için de haciz varakası düzenlemediği tespit edilmiştir.

İlan ve reklam vergisi alacaklarının tahsil edilmesi, 5393 sayılı Belediye Kanununda

belirtilen kamu hizmetlerinin yapılmasını kolaylaştıracaktır.

Bu nedenle, Mali Hizmetler Dairesi Gelir Müdürlüğü’nün ilan ve reklam vergisi

mükellef dosyalarını tek tek inceleyerek, alacaklar için ihbarname ve/veya ödeme emri

düzenlemesi, daha sonra da haciz varakası düzenleyerek İcra Müdürlüğüne göndermesi tahsilatı

artıracaktır. Mükelleflere tebliğ yapılamaması durumunda, 213 sayılı Kanunun 103 üncü

maddesi gereği ilan yoluyla tebliğ yapılmalıdır.

246

BULGU 6: Hazineye Ait Taşınmazların Satış Bedellerinden Tahsil Edilen Kısmının % 10-

unun, 775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Göre Oluşturulması Gereken Fon

Hesabına Aktarılmaması, Bu Payın Amacı Dışında Kullanılması ve Fonlar Adına Yapılan

Diğer Kesintiler Hesabında Muhasebeleştirilmemesi.

Hazineye Ait Taşınmazların Satış Bedellerinin Tahsil Edilen Kısmından %10 Payın 775


Aktarılmadığı, vadeli ve vadesiz fon hesaplarında sembolik bir tutar bulunduğu, gelen tutarların

bu hesaba aktarılmadan belediyenin borcuna mahsup edildiği ve bahse konu tutarların 362

Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabında Muhasebeleştirilmediği görülmüştür.








a)Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi



b)Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol,



c)Kendi bütçe imkânlarıyla karşılanamayan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken


Denilmektedir.






247

verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5 inci maddesinde;

“… Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin

tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde

kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun

hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili belediyeye %

30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verilir. ...Bu paylar tahsilini takip eden

ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılır. …”

Denilmektedir.



fıkrasında aynen:





Denilmektedir.

Yapılan incelemede, 4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında yapılan satışlardan

Belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye tarafından

herhangi bir işlem yapılmadığı görülmüştür. Hazine tarafından toplu olarak gönderilen

tutarların tamamı belediyenin borcuna mahsup edilmektedir. Kurumda Ziraat Bankasında

açılmış bir Gecekondu Hesabı olmasına karşın gelen tutarlar bu hesaba aktarılmamaktadır.

2017 yılında, ilgili madde kapsamında yapılan satışlardan Belediyeye gönderilen %10’luk fon

payı tutarı 37.558,72 TL olarak gerçekleşmiştir. Fon hesabına aktarılması gereken, hesapta

kayıtlı tutar vadeli hesapta 142.310,33 TL, vadesiz hesapta 1.075,00 TL dir. Mezkûr tutarların


banka hesabında tutulduğu görülmüştür.

Bahse konu tutarın 362.01.99 nolu “Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabı”na


Bu hatalı uygulama sonucu, mali tablolarda 362 hesabı 143.385,33- TL daha az

görünmektedir.

248

BULGU 7: 6736 Sayılı Kanun ile Yapılandırılan Alacakların, Gelirlerden Alacaklar

Hesabında İzlenmeye Devam Edilmesi.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 86, 87 ve 88 inci maddelerinde,

120- Gelirlerden Alacaklar Hesabının, 92, 93 ve 94 üncü maddelerinde 122 Gelirlerden Tecilli

ve Tehirli Alacaklar Hesabının ve 166 ile 167 nci maddelerinde ise 222 Gelirlerden Tecilli ve

Tehirli Alacaklar Hesabının nitelik ve işleyişine ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

Yukarıda adı geçen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere,

Kurumun 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında izlemiş olduğu tutarlardan yeniden

yapılandırma suretiyle tecil ve tehir edilenlerin vadesine göre 122 veya 222 Gelirlerden Tecilli

ve Tehirli Alacaklar Hesaplarında izlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, yeniden yapılandırılan alacakların 120 Gelirlerden Alacaklar

Hesabında izlenmeye devam edildiği tespit edilmiştir. Sonuçta mali tablolarda, 120 hesabı daha

fazla, 122 ve 222 hesapları daha az görünmektedir.

BULGU 8: Belediyenin Aksa Gaz Dağıtım Anonim Şirketindeki Payı ile Mal ve Hizmet

Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının Uyuşmaması.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241 "Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara

Yatırılan Sermayeler Hesabı" başlıklı 181 inci maddesine göre mal ve hizmet üreten

kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının

işletilmesinden doğan kar ve zarar ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için bu

hesabın kullanılacağı belirtilmektedir.

Aynı yönetmeliğin 182 nci maddesinde ‘‘Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan



şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak

edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu

hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında

karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir…’’ Denilmektedir.


Belediyenin Aksa Gaz Dağıtım A.Ş. de % 4,42 ortaklığı bulunmaktadır ve bu şirketteki toplam

sermaye miktarı 1.768.000,00 TL’dir. Mali tablolar üzerinde yapılan incelemede ise kayıtlı

tutarın 44.200,00 TL olduğu görülmüştür. Yukarıdaki yönetmelik hükümlerinden anlaşıldığı

üzere belediyenin muhasebe kayıtlarında 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan

Sermayeler Hesabının 241.1.1.1 alt kodunda 1.768.000,00 TL borç bakiyesi bulunması

gerekirken 44.200,00 TL borç bakiyesi bulunmaktadır. Buna göre mali tablolarda 241 Nolu

249

Hesapta 1.723.800,00 TL lık hataya sebep olunmuştur.

BULGU 9: Bir Yıldan Uzun Vadeli Teminatlar İçin, Alınan Depozito ve Teminatlar


Kurum tarafından gerçekleştirilen ihalelere ilişkin olarak mevzuat gereği

yüklenicilerden alınan teminatların, bir yıldan uzun veya kısa vadeli ayrımı yapılmaksızın

hepsinin, 330- Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında takip edildiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 430- Alınan Depozito ve Teminatlar

Hesabı' başlıklı 319 uncu maddesinde, bu hesabın mevzuatları gereği nakden veya mahsuben

tahsil edilen ve bir yıldan uzun vadede iade edilecek olan depozito ve teminatların izlenmesi

için kullanılacağı hükmü yer almaktadır.

Bu hesaba kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına düşenler 430 Alınan Depozito ve Teminatlar

Hesabına borç, 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydedilecektir

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde belirtilen ve muhasebe sistematiğinin temel

kavramlarından biri olan "Dönemsellik" ilkesi gereği, kamu idarelerinin faaliyetlerini belirli

dönemler itibariyle raporlamaları ve diğer dönemlerden bağımsız olarak saptamaları esastır.

Mizan ve diğer mali tablolarda yapılan incelemede ise; dönemsellik ilkesine uygun olmayacak

şekilde, bir yıldan uzun vadeli teminatlar için 430 hesabı yerine, 330 hesabı kullanılmıştır.

Sonuçta, mali tablolarda 330 hesabı daha fazla, 430 hesabı daha az görünmektedir.

BULGU 10: Aile Cüzdanı Alımında, Diğer Hazır Değerler Hesabının Kullanılmaması.

Kurumun mali tabloları üzerinde yapılan incelemede, aile cüzdanı alımlarına ilişkin muhasebe

kayıtlarında 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı yerine, 630 Giderler Hesabı kullanılarak söz

konusu ödemelerin doğrudan gider yazıldığı görülmüştür.

27.05.2016 tarih ve 29724 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mahalli

İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği 70, 71 ve 72 nci maddelerinde hesabın işleyişi

açıklanmaktadır. Buna göre 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı hazır değerler hesap grubunda

sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibariyle bu grupta izlenmesi gereken

diğer değerlerin izlenmesi için; 630 Giderler Hesabı ise aynı Yönetmeliğin 372 ve 373 üncü

maddeleri gereği Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu tarafından belirlenen uluslararası

genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk ettirilen her türlü giderin izlenmesi için

kullanılmaktadır.

210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu'nun eki tablonun 7 nci sırasında yer alan Aile

Cüzdanları bir tüketim maddesi olmayıp değerli kağıt niteliğinde bir Hazır Değer'dir. Bu

nedenle doğrudan gider kaydı yapılması mümkün değildir. Sonuç olarak, 108 Diğer Hazır

250

Değerler Hesabında yer alması gereken aile cüzdanları, hatalı uygulama sonucu bilançoda

görünmemektedir.

BULGU 11: Belediye Başkanının Sünnet, Nişan ve Düğün Törenlerinde, Altın Hediye

Etmesi.

Belediye Başkanının sünnet, nişan ve düğün törenlerinde altın hediye ettiği

görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde; üst

yöneticilerin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanımından sorumlu olduğu

ifade edilmektedir.

Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 10

uncu maddesinde yer alan: “…yapılması belde için de gerekli olan veya mahalli örf, adet ve

sosyal yaşantı için de gerekli sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama

yapılabilir.” hükmüne dayanılarak altın bedelleri belediye bütçesinden ödenmektedir.

Törenlerde altın vermek amacıyla, 3.6.1.1 –Temsil ağırlama tören giderleri ekonomik

kodundan, 2016 yılında 536.000,00 lira, 2017 yılında 647.000,00 lira ödeme yapılmış olup, bu

durum her yıl tekrarlanan bir alışkanlık haline gelmiştir.

Belediye vergi, SGK ve müteahhitlere borcu nedeniyle, sürekli icra işlemlerine muhatap

olmakta, alacakları mahsup edilmekte ve taşınmazlarına ipotek konulmaktadır. Böyle bir

gerçek varken, üst yönetici olan Belediye Başkanının her yıl ortalama yarım milyon liralık altın

alıp, sünnet, nişan, düğün törenlerinde (tam, yarım, çeyrek) altın vermesi, kamu kaynaklarının

etkin ve ekonomik kullanılması hedefini güden, 5018 sayılı Kanunun ruhuna uygun

bulunmamaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14 üncü maddesinde; imar, su, kanalizasyon, ulaşım,

temizlik, katı atık, trafik, ağaçlandırma, konut hizmetleri vs tek tek sayılmak suretiyle,

belediyenin görevleri belirtilmiştir. Belediye bu alanlara öncelik vermelidir.

Ayrıca aynı maddede “Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin

malî durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir.” denilerek, belediyenin malî

durumu ve hizmetin ivediliğinin önce geldiği özellikle vurgulanmıştır.

Törenlerde altın verilmesi, etik mevzuatına da uygun değildir. Kamu görevlilerinin,

uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere kurulan

Kamu Görevlileri Etik Kurulu, düğünlerde altın hediye edilmesini etik bulmamıştır. Kurul

2009/23 sayılı kararında, bir Belediye Başkanının, ilçede yapılan düğün ve sünnet törenlerinde,

hediye olarak takmış olduğu altınların parasını Belediye bütçesinden karşılamasını, Kamu

251

Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Yönetmeliği’nin 15. maddesindeki, “Kamu görevlileri, kamu

kaynaklarını kullanarak hediye veremez” hükmüne aykırı bulmuştur.

Kurulun verdiği bu karar, İçişleri Bakanlığı’nın 24/05/1984 tarihli “Belediye

Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi”nin 10. maddesindeki,

“… yapılması belde için gerekli olan veya mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı içinde gerekli

sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama yapılabilir.” hükmü ile

çelişiyor gibi görünse de etik davranış ilkelerini belirleme yetkisi tamamıyla Kurula verilmiş ve

Kurul da bunu bir Yönetmelikle düzenlemiştir.

Normlar hiyerarşisine göre, Yönetmelik hükümleri üstün olup, yönergeden önce

gelmektedir. Çatışma halinde, en üstte yer alan Etik Kanunu ve Yönetmeliği uygulanmalıdır.

Belediye Başkanı, Belediye Temsil Ağırlama Yönergesine değil, etik mevzuatına uymak

zorundadır.

BULGU 12: Belediye Başkanlığınca Verilen Çalışma Belgesine İstinaden Özel Halk

Otobüslerinin İhalesiz Çalıştırılması.



görülmüştür.









verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” hükümlerinden, toplu taşıma









252


















görülmektedir.






gerektiği”, ve











253


denilmektedir.










sözleşmenin yenilenmesi gerekmektedir...” denilerek yeni sözleşme imzalanmış ve herhangi bir







değildir.















254

























çözümlenmelidir.

BULGU 13: İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Almadan Faaliyette Bulunan İşletmelerle

İlgili Olarak, Yönetmeliğe Aykırı İşlem Tesis Edilmesi.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işletmelerle ilgili olarak

Yönetmeliğe aykırı işlem tesis edildiği görülmüştür.

10.08.2005 gün ve 25902 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri

Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin "İşyeri açılması" başlıklı 6’ncı

maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı

alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili

idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel

255

mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre

ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan

açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” düzenlemesi yapılmıştır.

Zabıta ekipleri, ruhsatsız işyeri çalıştıranları tespit edince Tutanak düzenlemekte ve

konu Encümene havale edilmektedir. Encümen ise ruhsat alınması için 30 gün süre verilmesine

ve bu süre içinde ruhsat alınmazsa, işyerinin kapatılmasına karar vermektedir. Oysa yönetmelik

süre verilmesine imkân vermemektedir. Yönetmelikteki “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı

alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmüne göre yapılacak işlem,

işyerinin faaliyetine süre tanınarak devam etmesi değil kapatılmasıdır. Belediye yönetmelikteki

hükmü uygulamak yerine yetkisi olmadığı halde ihtar vermiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinin

birinci fıkrasında yer alan, “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu

güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen

emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren

makam tarafından karar verilir.” hükme göre de güncellenmiş yılı idari para cezası verilmesi

gerekmektedir.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işyerlerine, Yönetmelikte


BULGU 14: İdarenin, % 3 Oranında Engelli Memur Çalıştırma Zorunluluğuna

Uymaması.

Belediyede, kanunda istenenden daha az engelli memur çalıştırıldığı görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 53 üncü maddesinde, kurumların % 3

oranında engelli memur çalıştırmak zorunda olduğu, % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya

kuruluşun toplam dolu kadro sayısının dikkate alınacağı, engelliler için sınavların merkezi

olarak yapılacağı, engelli açığı bulunan kamu kurumunun bir sonraki yıl için alım yapacakları

engellilere ilişkin taleplerini, her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına

(DPB) bildirmek zorunda olduğu, DPB' nın kurumların bildirimi üzerine, engelli

kontenjanlarına yerleştirme yapabileceği, ifade edilmektedir. Ayrıca Engelli Kamu Personel

256

Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik’te de

ayrıntılı bilgi verilmektedir.

Kanuna göre, kurumlar engelli personel açığı varsa, Ekim ayı sonuna kadar, DPB.a

bildirmek zorundadırlar. Belediyede çalışan memur sayısı 1688 dir. Bunun % 3 ü kadar (51)

engelli memur çalıştırılması gerekirken, 20 kişi yani yaklaşık % 1 oranında engelli memur

çalıştırılmaktadır. İdare, son dört yıldır engelli memur talep yazısını DPB.a göndermemiştir.

Bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının

yüzde kırk ve üzerinde olup çalışabilir durumda olan vatandaşların istihdam edilmesi, çalışanın

moral ve ekonomik gücünü artıracağı gibi, ayrıca ülkenin refahını ve barışına da katkı

sağlayacaktır. % 3 oranında engelli memur çalıştırılması için DPB.a talep gönderilmesi Kanun

gereğidir.

BULGU 15: Harcırah Beyannamelerinde Uçak ile Ulaşım Bedellerinin Yer Almaması.

Kurumun ödeme emri belgelerinin incelenmesinde; uçakla seyahat edilen yurtiçi ve yurtdışı

geçici görev yolluğu ödemelerinde, uçak biletlerinin ve dolayısıyla uçak ile ulaşım bedelinin

harcırah beyannamelerine eklenmediği; bunun yerine uçak biletlerinin doğrudan temin yoluyla

acentelerden alındığı, bu ödeme için ayrı bir ödeme emri belgesi düzenlendiği ve geçici görev

yolluğu bildirimine eklenmeksizin ödeme yapıldığı görülmüştür.

15.08.2007 tarih ve 26614 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Harcama

Belgeleri Yönetmeliğinin “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1'inci maddesinde;

“Bu Yönetmeliğin amacı, mahalli idarelerde malî işlemlerin gerçekleştirilmesi ve

muhasebeleştirilmesi kapsamında, harcamalarda ödeme belgesine bağlanacak kanıtlayıcı

belgeleri ve bunlardan bu Yönetmelikte düzenlenmesi gerekenlerin şekil ve türlerini

belirlemektir."

Aynı Yönetmeliğin “Yolluklara ilişkin diğer hükümler” başlıklı 23'üncü maddesinde;

“Yolluklarla ilgili giderlerin ödenmesinde;

(…)

b) Uçakla yapılan seyahatlerde yolcu biletinin; bilette kayıtlı gidiş-dönüşten birisinin

kullanılmaması nedeniyle biletin iadesi gerektiği takdirde gerçekleşen seyahat ücretini

gösteren belgenin; yabancı heyet ve temsilcilerin ülkelerine dönüşlerinde uçak biletlerinin

kendilerine verilmesi halinde ise söz konusu giderlerin tutarı ile kurumca karşılandığını

belirten ve ilgili birim yetkilisince imzalanan belgenin, (…)

ödeme belgesine bağlanması gerekir.”

Denilmektedir.

257

Buna göre; kurumda görev yapmakta olan personele, yolluk dahilinde uçakla seyahat bedelinin

ödenebilmesi, uçak biletinin ibrazı halinde mümkün bulunmaktadır. Aksi takdirde bu bedelin

ödenmesi mümkün değildir. Dolayısıyla geçici görev yolluğu beyannamelerinde uçak bedeli ve

bileti bulunmamaktadır.

Uygulamada, bu hususa riayet edilmemiş; uçakla seyahatin öngörüldüğü görevlendirmelerde,

uçak biletleri acentelerden alınmış ancak geçici görev yolluğu beyannamelerine eklenmemiştir.

Uçak biletleri ayrı bir ödeme emri düzenlenmek suretiyle yapılan görevlendirmeden

ayrıştırılmakta ve mevzuata aykırılığın yanı sıra tek bir ödeme emrinde düzenlenmesi gereken

ödeme için başka ödeme emri belgeleri düzenlenmek suretiyle kırtasiyecilik de artmış

olmaktadır.

Bu itibarla, yapılan görevlendirmelerde uçak biletleri ve bedellerinin geçici görev yolluğu

beyannamelerine eklenmesi ve mevzuata uygun hale getirilmesi gerekir.























258

Belediye ile Belediye-İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 24 üncü























uygun olacaktır.


Olmaması.


-Bilişim sistemlerinin kurulması, güvenliği, düzenli aralıklarla denetimi, risk değerlendirmesi

yapılması, bilişim sistemleri personelinin istihdamı, görevleri, sorumlulukları ve eğitimi

konusunda yazılı bir düzenleme yoktur.

-Sistem, kullanıcıların şifresi belirlenirken, harf+rakam+özel karakterleri zorunlu kılmamakta,

1,2,3,4 gibi ardı ardına takip eden rakam ve harfleri kabul etmektedir.

259

-Bazı sunucuların bodrum katında olması nedeniyle su baskını tehlikesinin olduğu, yangın

tüplerinin olmadığı, bir adet klima çalıştığı, duman dedektörü, otomatik yangın söndürücü

sistemi, anti-statik döşemenin olmadığı tespit edilmiştir.

-Sistemle eşzamanlı olarak çalışan ve sistem arızalandığında devreye giren “Felaket Kurtarma

Merkezi“ bulunmamaktadır.







belirlenmiştir.










-bazı birimlerde hassas görevlerin belirlenmediği,

-kurumun belediye kanunu, stratejik plan ve performans programında gösterilen amaç ve


-görevden ayrılan personelin, iş ve işlemlerinin durumunu gösterir bir rapor hazırlamadığı, bu

raporun hazırlanması konusunda birim amirleri aracılığıyla personele talimat verilmediği,

-personelin yeterliliği ve performansının, bağlı olduğu yöneticisi tarafından yılda bir kez

değerlendirilmediği, tespit edilmiştir.







260











Elektronik arşivin oluşturulmadığı, arşiv odalarının bodrum katlarda olduğu, yangın

tüplerinin olmadığı veya süresinin geçtiği, yangın alarmı, kamera, duman dedektörlerinin ve

otomatik yangın söndürme sisteminin bulunmadığı, su baskını ve depreme karşı tedbir

alınmadığı tespit edilmiştir.



ifade edilmektedir.



sebep olacaktır.









BULGU 20: Personel Performans Kriterlerinin Belirlenmemesi.

261

Personel performans kriterlerinin belirlenmediği tespit edilmiştir.















Performans ölçümünden elde edilen bilgi; "Hedefimiz nedir?", "Arzuladığımız ve elde ettiğimiz

sonuçlar nelerdir?", "Başarılı olduğumuzu nasıl anlarız?", "Bu başarıları verimli, etkin ve

tutumlu bir biçimde mi elde ediyoruz?" ve "Ürettiğimiz hizmetler müşterilerimiz ve






Yine Belediye Kanunu ile başarılı personele ikramiye ödenmesinin öngörülmesi performans

ölçümünü gerekli kılmaktadır. Eğer sonuçlar ölçülmez ise başarı ile başarısızlığı ayrımı

yapılamayacağından; başarı ödüllendiremeyeceği ve başarısızlığı da tespit edemeyeceğimizden

hatanın düzeltilme ihtimali de kalmamaktadır.








262





Performans kriterlerinin tespit edilmesiyle hem personele ödül verilebilecek hem de

hizmetiçi eğitim için önemli bir dayanak olacaktır. Bu sayede, performansı düşük personeller

için hizmetiçi eğitim planlaması yapılarak, personelin işteki eksikliği giderilebilecektir.

BULGU 21: Personel Veriminin Artırılmasında Etkin Bir Yöntem Olan Ödül Sisteminin

Kullanılmaması.

Personele ödül verilmediği tespit edilmiştir.









2015-2019 yılları Stratejik Planı hazırlanması aşamasında, iç paydaş analizi yapabilmek

için, kurum çalışanlarına memnuniyet anketi soruları sorulmuştur. Anket sonucunda, personelin

yarıya yakını;

-işinden memnun olmadığını,

-işinin kendisini heyecanlandırmadığını,

-başarıya en çok katkıda bulunanların terfi ettirilmediğini,

-stresli olduğunu ve

-yönetim tarafından takdir edilmediğini, İfade etmiştir. Memnuniyetsiz personelle, kaynakların

etkin elde edilmesi ve kullanılması mümkün değildir.






263






2017 Yılı Zorunlu Denetim Konuları ve BulgularıBir konuyu aramak için:

Ctrl + F aynı anda basıp, kelimeyi yazın ve enter-a basarak ilerleyiniz.

KONU-Önceki Yılın Raporundaki Bulgular Düzeldi Mi?

KONU-Bak: Stratejik Plan: Zayıf yönler. (Bulgu konusu çıkabilir)

KONU-Bak: En son Faaliyet Raporu: Zayıf yönler. (Bulgu konusu çıkabilir)

KONU-İnsan Kaynakları Md.den iste:1--Ödül-ikramiye verilen personel listesini iste.

(memur-işçi-söz personel olduğu belirtilecek)

(ayni ve nakdi)

2--Engelli, eski hükümlü ve terör mağduru memur çalıştırılmamaktadır.

3--Sicil formları, işe başlama, terfi gibi personel özlük belgeleri elektronik ortamda saklanıyor

mu?

264

KONU-Beş Müdürlükten İste:1—Birimdeki personelin ismi ve yapılmasından sorumlu olduğu işler listesi, (Görev Tanımı).

Böyle bir liste oluşturulup, üst yönetici onayıyla personel bilgilendirildi mi?

2—Birimin işlerinin hangi aşamalardan geçerek yapıldığını gösteren iş akış şemaları

oluşturuldu mu?

KONU-Mali Hiz. Md.den iste:1—Belediyenin sermaye aktardığı-ortak olduğu bütün şirketlerin listesi, ve ayrıntılı bilgi

(ortaklıkla ilgili karar, sermayesi, ortaklık payı, tutarı, aktif-pasif olduğu, son yıla ait bilanço,

gelir tablosu, en son ne zaman kar payı dağıttığı, belediyeye ödenip ödenmediği, kuruluş

tüzüğü)

KONU- ALTIN ALINMASI-(Belediye Başkanı çok suiistimal ediyor.

Her düğüne gidip altın takıyor)

Bir yıllık temsil ağırlama giderleri listesini iste

KONU- GÖREV-HİZMETLE İLGİSİ OLMAYAN İLAN BEDELLERİEtik Yönetmeliğinin 15. Maddesi: “Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye

veremez, resmi gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya

çiçek gönderemezler; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları

veremezler.”

KONU- Doğalgaz, elektrik, telefon, internetin ihaleyle alınması: 1-Elektrik alımı: İki defa ihale yapılmış, istekli çıkmamış.

265

2-Doğalgaz: Şubatta ihale yapıldı, istekli çıkmadı.

Enerji Müdürü Arman Bey dedi: (Adana)

Elektrik, doğalgaz, telefon ve internetin ihale ile alınmasında, şöyle bir sıkıntı

yaşanmaktadır:

4734 sayılı Kanun gereği idare, ihale üzerinde kalan istekliden, ihale bedeli üzerinden

hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminat almaktadır. Normalde bir vatandaş elektrik,

doğalgaz vs alırken, firma güvence bedeli alırken, burada tam tersine güvence-teminat-

vermektedir. Bu durum firma açısından artı bir maliyettir. Bu nedenle, firma:

1-Ya ihaleye teklif vermemekte veya,

2-Yüksek teklif vermektedir.

KONU-ELEKTRİĞİN İHALESİZ ALINMASIBULGU: Elektrik ihale yapılmadan alınmaktadır.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, her yıl için serbest tüketici limitini belirlemektedir. 2016

yılı için bu limit, 3.600-kwh (kilovatsaat) olarak belirlenmiştir (karar tarih-sayısı: 24/12/2015-

5967). Bir yılda toplam 3.600 kwh elektrik tüketenler serbest tüketici olup, elektik tedarik

şirketini kendileri seçebilmektedir.










Serbest tüketici olan idare, elektrik dağıtım şirketine başvurarak gerekli işlemleri yapar. İhale

aşamasında ulusal düzeyde ilan yapılarak, bütün firmaların katılımı sağlanmalıdır. Ayrıca fiyat

farkı ödemek de mümkündür. Tedarikçisini seçmeyen idareler, daha pahalı elektrik

almaktadırlar.

==0

266

KONU-Arşiv denetimi:TARİHİ KONAKLAR,

ARŞİV ODALARI,

RESİM, YAZMA ESERLER GİBİ TARİHİ-SANATSAL ESERLERİN SAKLANDIĞI

ODALAR:

1-Kameralar var mı?

a-Binanın dışında dört tarafı görüyor mu? Kör nokta var mı?

b-Bilgisayar sunucu odası, arşiv gibi önemli odaların kapısını görüyor mu?

c-Görüntüleri kaç gün saklıyor?

2-Kapılar-pencereler:

a-darbelere karşı dayanıklı mı?

b-dış kapı çelik kapı mı?

3-Her odada ısıtıcı (elektrikli soba) kullanılıyor mu?

b-Kılima var mı?

(Isıtıcılar, kılimalar, fotokopi makineleri, bilgisayarlar, sunucular, buzdolabı, çamaşır makinesi,

kalorifer-ısıtma kazanı vs çok miktarda elektrik harcar. Eski binaların elektrik tesisatı zayıftır,

fazla miktarda elektrik kullanıldığında, mevcut hatlar yetersiz kalır, yangına sebep olur)

4-Yangın tüpleri denetimi:

a-Her odada var mı?

b-El altında mı? (hemen kullanılabilecek bir yerde mi)

c-Son kontrol tarihi? Altı ayda bir kontrol ediliyor mu?

5-Değerli sanat, kültür eserleri giriş kat veya bodrum katta muhafaza ediliyorsa, su baskını

tehlikesi vardır. Ayrıca oluşan nem, eserlere zarar verir.

6-Duman dedektörü var mı?

7-Yangın alarmı var mı?

8-Karakola bağlı hırsızlık alarmı var mı?

==0

-Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

-İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

-TS ISO 11602 – Yangından Korunma – Taşınabilir ve Tekerlekli Yangın Söndürücüler

Standartı

==0

KONU-

267

Personel özlük dosyaları elektronik ortamda saklanmamaktadır.

Sicil formları, işe başlama, terfi gibi personel özlük belgeleri elektronik ortamda saklanmazsa

yangın, sel gibi durumlarda kağıt belgeler zarar göreceğinden, personel özlük işlemlerinin

yapılmasında sıkıntı yaşanabilecektir.

KONU-HİZMET TANITIMIBelediye hizmet tanıtımı ekonomik kod:

830.3.5.4.1 (ilan gideri)

830.3.6.2.1 (tanıtım gideri)

==0

KONU-SÖZLEŞME DENETİMİBULGU-Daimi işçi toplu iş sözleşmesine, mali ödemelerin net yazılması.

==0

KONU-KAMU KURUMUNUN HİZMETİNDEN ÜCRETSİZ VEYA İNDİRİMLİ FAYDALANILMASI

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı

Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde belediyelerin de dâhil

olduğu birçok kamu kurum ve kuruluşunca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik

gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç, herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya

indirimli tarife uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

==0

KONU-DANIŞMANLIK HİZMETİ ALIMIBULGU: Belediye personeli marifetiyle yürütülmesi gereken asli ve sürekli işlerin danışmanlık

hizmeti alımı ihalesine konusu edilmesi

268

KONU-İhale Edilen Bazı Yatırım Harcamalarında 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının Kullanılmaması

2-ÖRNEK BULGU

–258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nda izlenmesi gereken tutarların bu hesapta takip

edilmeyip doğrudan ilgili maddi duran varlık hesabına alındığı görülmüştür.

Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nın niteliğinin açıklandığı Mahalli İdareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliği’nin 204 üncü maddesine göre bu hesap, yapımı süren maddi duran





Aynı Yönetmelik’in 205 inci maddesinde adı geçen hesabın işleyişi açıklanmış ve tamamlanıp

geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarların bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık

hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Kurum tarafından yılı içerisinde geçici kabulü yapılmayan 3 farklı yapım işine ait belge ve

kayıtlar incelendiğinde, geçici kabul işlemi yapılıncaya kadar 258- Yapılmakta Olan Yatırımlar

Hesabı’nda izlenmesi gereken ………… TL’nin doğrudan ilgili maddi duran varlık hesabında

izlendiği ve neticede cari yılda devam etmekte olan yatırımların mali tablolara hatalı bir

biçimde yansıtıldığı görülmüştür.

Yapılmakta olan yatırımların, geçici kabulü yapılıncaya kadar 258 No’lu Hesap’ta izlenmesi

gerekmektedir.

3-Mevzuat

4-Notlar

5-X Kurumu Çalışma kağıdı–

269

KONU-Belediyenin Şirketlerdeki Sermaye Tutarı İle 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan sermayeler Hesabının Uyuşmaması

2-ÖRNEK BULGU

–Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara

Yatırılan Sermayeler Hesabı başlıklı 181 inci maddesine göre mal ve hizmet üreten kuruluşlara

nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden

doğan kar ve zarar ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı

belirtilmektedir.

Aynı yönetmeliğin 182 inci maddesinde ‘‘Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan


1. a) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye

transferi şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir.

Sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye

şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten

kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması

gerekir…’’


Belediyenin üç adet %100,bir adet %5,bir adet %0,24 olmak üzere 5 şirkete ortaklığı

bulunmaktadır ve bu şirketlerdeki toplam sermaye miktarı ………… TL’dir. Yukarıdaki

yönetmelik hükümlerinden anlaşıldığı üzere belediyenin muhasebe kayıtlarında 241 Mal ve

Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının ………… TL borç bakiyesi

bulunması gerekirken ………… TL borç bakiyesi bulunmaktadır. Buna göre 241 Nolu Hesapta

…………TL lık hataya sebep olunmuştur.

3-Mevzuat

4-Notlar—

a-MUHASEBEDEN İSTENECEK:

-İki adet 102 hesabı

270

-Yevmiye defteri

-240 ve 241 hesabı ayrıntısını iste

b-ŞİRKETTEN GELECEK-

-Meclis kararları

Kuruluşu, sermaye aktarımı, taşınmaz tahsisi vs

-Genel kurul kararları

-Yönetim kurulu kararları

-Denetim raporları

-Banka hesap özetleri

==0

KONU-775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Aykırı Uygulamalar1-Hazineye Ait Taşınmazların Satış Bedellerinin Tahsil Edilen Kısmından %10 Payın 775


Aktarılmaması

İLGİLİ BELEDİYE: BÜYÜKŞEHİRLERDE İLÇE BELEDİYESİ.

2-362 Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabında Muhasebeleştirilmemesi


3-Fon Hesabının Amacı Dışında Kullanılması


1-ÖRNEK BULGU

BULGU-1: Gecekondu Fonu Hesabının Takibinin Yapılmaması

BULGU-2–775 sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine göre oluşturulması gereken fon

hesabının teşkil ettirilmediği, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait

taşınmazlarının satış bedellerinden aktarılması gereken payın, fon hesabına kaydedilmediği

görülmüştür. (362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı

kullanılmıyor)

271

(Maliye Milli Emlak Müdürü aranıp, 2017 ve önceki yıllarda hazine taşınmazı satışı olup

olmadığı soruldu)








1. a) Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi



2. b) Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol,

meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu

Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

3. c) Kendi bütçe imkânlarıyla karşılanamayan ve fakat bu kanun gereğince yapılması

gereken tespit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır. “

Denilmektedir.

Yukarıda mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere ilgili fonda biriken paralar 775 sayılı







yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10’u, ilgili



oranında pay verilir. …Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin


Denilmektedir.



fıkrasında aynen:

272





Denilmektedir.


satışlardan Belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye

tarafından herhangi bir işlem yapılmadığı görülmüştür. Hazine tarafından toplu olarak

gönderilen tutarların tamamı 800.05.02.08.99 nolu “Mahalli İdarelere Ait Diğer Paylar

Hesabı”na kaydedilmektedir. ilgili yılında, ilgili madde kapsamında yapılan satışlardan

Belediyeye gönderilen %10’luk fon payı tutarı ile %30’luk pay tutarı toplamı …………TL’dir.

Fon hesabına aktarılması gereken %10’luk orana isabet eden ………… TL’lik tutarın


600.05.02.08.99 Mahalli İdarelere Ait Paylar Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

………… TL’lik tutarın 362.01.99 nolu “Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler Hesabı”na


2-Mevzuat

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu

Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları

Madde 7- Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:

c) Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım,

bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü

imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu

Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak.

…………..

İlçe (…) belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada

sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.

b) Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma

istasyonuna taşımak.

c) Sıhhî işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat ve

eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.

273

d) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerden; 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere

verilen yetkileri kullanmak, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları

yapmak; yaşlılar, engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik sosyal ve kültürel

hizmetler sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; mabetler ile sağlık, eğitim,

kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihî

dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin

geliştirilmesine ilişkin hizmetler yapmak.

==0

5393 sayılı Belediye Kanunu

Arsa ve konut üretimi

Madde 69- Belediye; düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı

ihtiyacını karşılamak amacıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde, özel kanunlarına göre

korunması gerekli yerler ile tarım arazileri hariç imarlı ve alt yapılı arsalar üretmek; konut,

toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma

yapmak, bu arsaları trampa etmek, bu konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve

bankalarla iş birliği yapmak ve gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine

sahiptir.

Belediye, bu amaçla bütçesinden gerekli parayı ayırmak suretiyle işletme tesis edebilir.

Arsalar hariç üretilen konut ve işyerlerinin satışı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine

tâbi değildir. O belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya onsekiz yaşından

küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişiler ile afete maruz kalanlara, sanayi

bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan kooperatiflere, bedeli

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre oluşturulan takdir komisyonu tarafından

belirlenecek tutardan aşağı olmamak üzere arsa tahsisi yapılabilir. Durumları 775 sayılı

Gecekondu Kanununun 25 inci maddesine uyan kimselere de bu maddeye göre arsa ve konut

sağlanabilir. Bu fıkranın uygulama esasları, İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı

tarafından müştereken hazırlanacak çerçeve yönetmeliğe uygun olarak belediye meclisleri

tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

==0

775 Sayılı Gecekondu Kanunu

Kapsam ve tarif:

Madde 1 – Mevcut gecekonduların ıslahı, tasfiyesi, yeniden gecekondu yapımının önlenmesi ve

bu amaçlarla alınması gereken tedbirler hakkında bu kanun hükümleri uygulanır.

274

Madde 2 – Bu kanunda sözü geçen (Gecekondu) deyimi ile, imar ve yapı işlerini düzenliyen

mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait olmıyan arazi veya arsalar

üzerinde, sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapılar kastedilmektedir.

Belediyelere arsa sağlanması:

Madde 3 – (Mülga: 3/7/2003-4916/38 md.)

Madde 4 – Gecekonduların ıslah, tasfiye ve önleme bölgeleri içinde bulunan binalı ve binasız

vakıf taşınmaz mallardan 3 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamı dışında kalanları, bu kanunda

belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere, aşağıdaki şartlarla ve genel hükümlere göre bedeli

ödenmek suretiyle ilgili belediyelerin mülkiyetine geçer:

a) Arazi ve arsaların bedeli; bulunduğu şehir, kasaba ve bölgenin özellikleri, yapılmış ve

yapılacak kamu hizmet ve tesislerinin durumu vesair hususlar da gözönünde

bulundurularak, ilgili belediye ve Vakıflar İdaresi arasında anlaşma yolu ile tesbit edilir.

b) Bu arazi ve arsalar üzerinde Vakıflar İdaresine ait herhangi bir yapı bulunduğu takdirde,

bu yapının bedeli ayrıca hesaba katılır.

c) Bedele ait anlaşmazlıklar mahalli asliye hukuk mahkemelerince basit muhakeme usulü

ile hallolunur. Bu anlaşmazlıklar tapu tesciline engel olamaz.

Vakıflar İdaresi ve tapu daireleri vakıf taşınmaz malların cins, miktar ve yerleri ile diğer

vasıflarını açıkça belirten listeleri, talepleri üzerine en geç 2 ay içerisinde ilgili belediyelere

bildirmekle yükümlüdürler.

Belediyeler, kendi mali güçleri ve programlarına göre, bu taşınmaz malların tamamen veya

peyderpey tescilini istiyebilirler.

Sözü geçen bölgelerde Devlet veya diğer kamu tüzel kişileri tarafından yaptırılacak kamu

hizmet ve tesisleri için lüzumlu vakıf taşınmaz mallar da yukarıdaki esaslara göre bu İdarelere

intikal ettirilir.

Madde 5 – Lüzumu halinde, belediyeler gecekondu ıslah ve tasfiye sahaları içinde bulunan

veya bu kanun hükümleri dairesinde yeniden teşkil edilecek önleme bölgeleri içine raslıyan

özel mülkiyetteki arazi ve arsaları ve bunlar içerisinde yapı veya sair herhangi bir tesis

bulunduğu takdirde bu yapı ve tesisleri, bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanmak üzere,

Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni ile, sahipleriyle anlaşarak satınalabilirler veya

kamulaştırabilirler.

Madde 6 – (Mülga: 3/5/1985 – KHK. 247/3 md; Aynen Kabül: 2/3/1988 – 3414/3.md.)

Arsaların hangi amaçla kullanılabileceği:

275

Madde 7 – Belediyelerin mülkiyetinde bulunan ve bundan sonra bu kanuna göre mülkiyetine

geçecek olan arazi ve arsalardan, belediye meclisi kararı ile belli edilip, Toplu Konut İdaresi

Başkanlığınca uygun görülenler, bu kanun hükümleri dairesinde konut yapımına ayrılır.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, belediye meclislerince tesbit edilen yerleri redde, aynen veya

değiştirerek onaylamaya veya değiştirilmek üzere geri göndermeye yetkili olduğu gibi, teklif

edilenler dışında lüzumlu gördüğü yerlerin de bu maksada ayrılmasını belediyelerden

isteyebilir.

Madde 8 – Bu kanun gereğince belediyelere devrolunan arazi ve arsalardan, şehir ve

kasabaların ticari, iktisadi, sınai faaliyet merkezlerinde veya kesif iş bölgelerinde bulunan, bu

ve sair sebeplerle alım-satım değerleri yüksek veya imar planlarına göre belirli bir kamu

hizmetine ayrılmamış olan veya ucuz konut yaptırılması uygun görülmiyenler, belediye meclisi

kararı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının tasvibi halinde, belediyelerce, karşılığı bu kanunda

belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere 12 nci madde ile kurulan fon hesabına yatırılmak

şartiyle ve yönetmelik esaslarına göre kiraya verilebilir veya satılabilir veya başka şekil ve

surette kıymetlendirilebilir.

Madde 9 – 7 nci madde gereğince tesbit edilen sahalar içerisinde bulunup da, plan ve mevzuat

icaplarına göre dükkan, han, hamam, fırın, gazino, sinema, tiyatro, garaj ve saire gibi konut

dışında genel ihtiyaçlarla ilgili özel tesislere ayrılan yerler hakkında da 8 inci madde hükümleri

uygulanır.

Madde 10 – Bu Kanun hükümlerine dayanılarak belediyelere devrolunan arazi ve arsalardan

yapılacak imar veya ıslah planlarına göre, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi ve yeşil

saha gibi genel hizmetlere ayrılması gerekenleri hakkında ayrıca tahsis kararı alınmaz.

Madde 11 – Belediyeler, bu kanunda yazılı amaçlara tahsis edilmek üzere devraldıkları arazi ve

arsaları bu amaçlar dışında tasarruf edemezler.

Fonların teşkili ve kullanılması:

Madde 12 – Bu Kanundaki hizmetlerin yürütülebilmesi için aşağıdaki kaynaklardan sağlanacak

gelirler, Türkiye Emlak Kredi Bankasında, ilgili belediyeler adına açılacak özel hesaplarda

toplanarak birer fon teşkil edilir:

a) 5218, 5223, 6188 ve 7367 sayılı kanunlarla veya bu kanun hükümlerine dayanılarak

belediyelerin mülkiyetine geçen arazi ve arsaların veya izinsiz yapı yapılmak suretiyle işgal

edilmiş bulunan belediyeye ait sahaların ve bu arazi ve arsalar üzerinde belediyelerce

yaptırılan veya çeşitli şekillerde yapılarak belediyelere intikal eden yapıların, bu kanunun

gerektirdiği hallerde, kiralarından, satışlarından veya sair şekillerde

kıymetlendirilmelerinden elde edilecek gelirler,

276

b) 24 üncü madde gereğince alınacak katılma payları,

c) (Değişik: 6/5/1976 – 1990/1 md.) Belediye Meclislerince gerekli görülen hallerde

belediye bütçelerine konacak ödenekler,

d) 1580 sayılı Kanunun 5116 sayılı Kanunla değiştirilen 110 uncu maddesinin 19 uncu

fıkrasında yazılı gelir kaynağı hasılatından arta kalmış veya kalacak kısımlar,

e) Devlet bütçesinden veya 15 inci maddede sözü geçen fondan bu fona aktarılmak suretiyle

yapılacak yardımlar,

f) Diğer kanunlarla bu fona katılması kabul edilen sair gelirler,

g) Fondan verilen kredilerin taksit ve faizleri,

h) Her türlü bağış ve yardımlar,

i) Fonda toplanacak paraların faiz ve sair gelirleri.

Madde 13 – 12 nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu

Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartiyle :





meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu

Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

c) Kendi bütçe imkanlariyle karşılanamıyan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken

tesbit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır.

Madde 14 – (Mülga : 23/5/2000 – 4568/5 md.)

Madde 15 – (Mülga : 23/5/2000 – 4568/5 md.)

Gecekonduların tesbiti:

Madde 16 – Gecekondu ıslah ve tasfiye bölgeleri ve bunların sınırları, belediyelerce bu

kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde, her türlü imkan ve araçtan

faydalanılarak tesbit olunur.

Bu bölgeler içinde bulunan bütün yapılar, gerek belediyelerin ve gerekse yardımcı olabilecek

diğer daire ve kurumların durum ve imkanları da gözönüne alınarak, Toplu Konut İdaresi

Başkanlığınca tayin edilecek şekil ve süreler içerisinde, mümkünse hava fotoğraflarında veya

haritalarda, mümkün olmayan yerlerde ise ölçekli krokilerde gösterilir.

Bu konuda belediyelerin, mülkiye amirlerinden istiyecekleri her türlü yardımlar, imkanlar

dahilinde karşılanır.

277

Mahalli imkanlarla karşılanamıyan tesbit, hava fotoğrafı alımı, kıymetlendirilmesi, harita alım

ve tanzimi ve benzeri gibi teknik yardımlar hakkında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının

istekleri, ilgili Bakanlık, daire ve kurumlarca, lüzumunda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya

belediyelerce sağlanacak fenni malzeme dışında herhangi bir karşılık aranmaksızın yerine

getirilir.

Yukarıda belirtilen esaslara göre hazırlanacak hava fotoğrafları, harita ve krokiler, tesbit

tarihlerini de ihtiva etmek suretiyle belediye encümenlerince öncelikle müzakere edilip karara

bağlandıktan sonra onaylanarak, incelenmek üzere Toplu Konut İdaresi Başkanlığına

gönderilir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca kabul edilen ve onanarak kesinleşen bölgelere ait

karar ve krokiler, belediye dairesinde ve bölge içindeki muhtarlıklarda herkesin görebileceği bir

yerde bir ay süre ile asılır ve keyfiyet mutat vasıtalarla halka duyurulur.

Belediye sınırları ve varsa mücavir sahalar dışındaki gecekondu bölgelerinde bu madde

gereğince yapılması gereken işlemler, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yürütülür.

Gerek gecekondu bölgelerinin, gerekse ıslah veya tasfiye edilecek gecekonduların tesbit şekli

ve esasları, mahalli özellikler ve teknik imkanlar da gözönünde tutularak, Toplu Konut İdaresi

Başkanlığınca tayin olunur.

Madde 17 – Belediye sınırları ve varsa mücavir sahalar içindeki bütün gecekonduların ve ayrıca

16 ncı madde gereğince tesbit edilen bölge ve sahalar içinde bulunan bütün yapıların sahipleri

ve her ne şekilde olursa olsun bu yapılarda oturan veya bunları işyeri olarak kullananlar, Toplu

Konut İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak örneğe uygun bir beyannameyi ilan tarihinden

itibaren 3 ay içerisinde yapının bulunduğu yer belediyesine makbuz karşılığında vermek

zorundadırlar.

Yeniden gecekondu yapımının önlenmesi:

Madde 18 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında,

belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya

Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün

izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum

kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır.

Yıkım sırasında lüzum hasıl olduğunda, belediyeler ilgili mülkiye amirlerine başvurarak

yardım istiyebilirler. Mülkiye amirleri, Devlet zabıtası ve imkanlarından faydalanmak suretiyle,

izinsiz yapıların yıkım konusunda yükümlüdürler.

Özel kişilere veya bu maddenin 1 inci fıkrasında sözü geçenler dışındaki tüzel kişilere ait arazi

ve arsalar üzerinde yapılacak izinsiz yapılar hakkında, arsa sahiplerinin yazılı müracaatları

278

üzerine ve mülkiyet durumlarını tevsik etmeleri şartiyle bu madde hükümleri, aksi halde genel

hükümler ve 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri uygulanır.

Plan ve programlar:

Madde 19 – Islaha muhtaç veya tasfiyesi gereken gecekondu bölgeleri ile yeniden halk konutu

veya nüve konut yapımına tahsis edilecek sahaların seçimi, haritalarının hazırlanması, İmar ve

ıslah planlarının düzenlenmesi, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının denetimi altında, ilgili

belediyelerce yapılır veya yaptırılır.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, hazırlanan harita ve planları redde, düzeltilmek üzere geri

göndermeye, olduğu gibi veya değiştirerek onaylamaya ve lüzum gördüğü hallerde bu

hizmetleri kendisi yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.

Onaylanarak kesinleşen planlar belediye dairesinde herkesin görebileceği bir yerde bir ay süre

ile asılır ve keyfiyet mutat vasıtalarla halka duyurulur.

Madde 20 – Islah ve tasfiye tatbikatının yapılacağı şehir ve kasabaların ve buralardaki ıslah ve

tasfiye bölgelerinin program ve öncelik sırası Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tayin olunur.

Belediyeler bu program ve öncelik sırasına ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tespit

edilecek diğer esaslara göre kendi çalışma programlarını yapmaya ve onanmak üzere Toplu

Konut İdaresi Başkanlığına göndermeye mecburdurlar.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu çalışma programlarını değiştirmeye yetkilidir.

Gecekonduların ıslah ve tasfiyesi :

Madde 21 – Belediyelere ait olan veya bu kanun uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi

gereken arazi ve arsalar üzerinde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp, 16 ncı ve

17 nci maddelere göre tesbit edilmiş bulunan gecekondulardan konut olarak kullanılanları;

içinde oturanlar 25 inci maddedeki şartları haiz oldukları takdirde;

a) (Değişik: 16/5/2012-6306/11 md.) Gecekondunun sahibi ise, gecekondusuna karşılık

gelecek şekilde, borçlanma suretiyle veya sair şekillerde konut verilinceye veya nakde

dönüştürülüp ödeninceye veya konut yapmak üzere arsa tahsis edilip lüzumu halinde kredisi

sağlanmak suretiyle, 27 nci maddedeki süre ve şartlara uygun olarak konutunu yapıncaya

kadar,

b) Gecekondunun sahibi değil ise, ucuz kiralık konut temin edilinceye veya konut yapmak

üzere arsa tahsis edilip, lüzumu halinde kredisi sağlanmak suretiyle 27 nci maddedeki süre

ve şartlara uygun olarak konutunu yapıncaya kadar, yıktırılamaz.

(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/11 md.) Birinci fıkra kapsamındaki uygulamalarda, yönetmelik ile

belirlenen şartlara göre nakdî yardım yapılabilir.

279

Birden fazla gecekonduya sahip olanların, bunlardan sadece seçecekleri bir tanesi hakkında

yukarıdaki hükümler uygulanabilir. Şu kadar ki; plan ve mevzuat icaplarına göre bu yapılardan

korunması mümkün olanları varsa, bunlardan birinin seçilmesi şarttır. Diğer korunması

gerekenlerden lüzumlu görülenleri, hangi amaçla kullanılmakta olursa olsun, belediyelerce

takdir olunacak bedel karşılığında alınarak, lüzum ve ihtiyaca göre, sürekli veya geçici bir

zaman için olduğu gibi veya değiştirilerek kullanılabilir veya kullanılmak üzere kiraya

verilebilir veya satılabilir. Belediyelerce tesbit edilecek veya ettirilecek bedellere, tebliğ

tarihinden itibaren 15 gün içinde, umumi hükümler dahilinde hukuk mahkemelerine itiraz

olunabilir.

Konuttan başka maksatlar için kullanılan gecekondulardan plan ve mevzuat icaplarına göre

korunması gerekenler hakkında da bu madde hükümleri uygulanabilir.

Madde 22 – Gecekondu ıslah bölgelerinde bulunup da, belediyelere ait olan veya bu kanun

uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde, bu kanunun

yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan gecekondulardan, bu sahalar için yapılacak imar

ve ıslah planları ve mevzuat icaplarına göre olduğu gibi veya değiştirilerek korunması mümkün

olanları, planın tanziminden sonra yapılacak bildiriden itibaren en geç 2 yıl içinde yönetmelik

esasları dairesinde sahipleri tarafından imar ve ıslah edilir. Aksi halde, bu yapıların verilen süre

zarfında yıktırılması yoluna gidilir. Sahipleri tarafından yıktırılmıyan yapılar, enkazı

sahiplerine ait olmak üzere belediyelerce yıktırılır ve yıkım masrafı % 10 fazlasiyle ilgiliden

alınır.

Madde 23 – Tek başına veya toplu olarak yapılmış olan veya gecekondu ıslah bölgelerinde

bulunup da bu sahalar için yapılacak imar veya ıslah planlarına veya mevzuat icaplarına göre

yıkılması gereken izinsiz yapılar 21 inci madde hükümleri de gözönüne alınarak enkazı

kendilerine ait olmak üzere sahipleri tarafından yıktırılır. Bundan dolayı kendilerine herhangi

bir bedel verilmez. Sahiplerince yıkılmayan veya yıktırılmayan gecekondular, yıkma masrafı %

10 fazlasiyle kendilerinden alınmak üzere belediyelerce yıktırılır.

Kamu hizmet ve tesisleriyle ilgili giderlere katılma:

Madde 24 – Gecekonduların ıslah, tasfiye ve önleme bölgelerinde bulunan bütün yapıların,

binalı ve binasız arazi ve arsaların sahipleri, bu sahalarda belediyelerce gerek bu kanunun 12

nci maddesinde sözü geçen fondan faydalanmak suretiyle, gerekse diğer bütçe imkanları

yapılacak veya yaptırılacak yol, kaldırım, kanalizasyon, su, elektrik gibi kamu hizmet ve

tesisleri yapıldıktan sonra, bunlardan dolayı yapılan harcamaların tamamına, Belediye Gelirleri

Kanununda belirtilen şekil ve nisbetlerde katılırlar. Bu Katılma payları, belediyelerce

ilgililerden 10 yılda ve 10 eşit taksitte alınır.

280

Bu maddede sözü geçen arazi ve arsalardan özel mülkiyette bulunanlarının, başkaları tarafından

gecekondu yapılmak suretiyle işgal edilmiş olan kısımları için alınması gereken katılma payları

da, işgal devam ettiği sürece, gecekondu sahibinden alınır.

Tasfiye veya ıslah sebebiyle yıkılması gereken gecekonduların sahiplerinden, yıkılacak

gecekonduları dolayısiyle tahakkuk eden katılma paylarının yıkım gününden sonra ödenmesi

gereken taksitleri alınmaz.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca lüzum görülen bazı gecekondu ıslah bölgelerinin kamu

hizmet ve tesislerine harcanmak üzere, belediyelere ikrazlar dışında Devlet bütçesinden yapılan

yardımlardan dolayı, bu hizmet ve tesisler için yapılan harcamalar toplamı, bu yardım miktarını

aşmamak üzere Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tesbit edilecek miktar kadar düşürülerek,

katılma payları buna göre hesaplanacağı gibi, belediye meclisleri de lüzum gördükleri takdirde,

bu maddede sözü geçen maliyet masraflarının bir kısmını kendi bütçelerinden ödemek suretiyle

indirebilirler veya yukarıda belirtilen taksit süresini 20 yılı geçmemek üzere uzatabilirler.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılacak kamu hizmet ve tesisleri için de bu madde

hükümleri uygulanır.

Arsa tahsisi şart ve şekilleri:

Madde 25 – 7 nci madde gereğince tesbit olunan önleme bölgelerindeki arsalar, öncelikle

gecekonduların ıslahı ve tasfiyesi sebepleriyle açıkta kalacaklara ve diğer konutsuz

vatandaşlara verilir.

Bu arsalardan, ıslah ve tasfiye bölgelerinde bulunan diğer yapı sahiplerinden yapısının

tasfiyesini istiyenler de faydalanabilirler.

Her ne sebeple olursa olsun, bu kanun hükümlerince arsa tahsis edilecek kimselerin, yoksul

veya dar gelirli olması, kendisinin veya eşinin veya ergin olmıyan çocuğunun herhangi bir

belediye sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya her hangi bir yerde bir ev veya

apartmanın ayrı bir dairesine karşılık olan payına sahip bulunmaması şarttır.

Kimlerin yoksul ve dar gelirli sayılacağı, kendisine arsa tahsis edileceklerin öncelik sırası ve

yukarda sözü geçen diğer hususların esasları yönetmelikte belirtilir.

Madde 26 – (Değişik : 6/6/1984 – 3016/1 md.)

25 inci maddede sözü geçen arsalar yönetmelikte belirtilen şekil ve esaslar dahilinde ve tespit

olunacak bedellerle kendilerine arsa verilmesi gerekenlere dağıtılır.

Arsa ve binaların halihazır durumları ile şahıslara veya kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis

veya satışları valiliklerince tespit ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onaylanan emsal bedel

üzerinden yapılır.

281

Binalar ve konutlar, valiliklerin teklifi üzerine, bu bedelin yüzde yirmibeşi (% 25) peşin olarak

yatırılmak ve vade farkı alınmak kaydıyla taksitle de satılabilir.

Şahıslara veya kamu kurum ve kuruluşlarına, arsaların ve binaların satış veya tahsisine dair

esaslar Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.

Yardımlar ve muafiyetler :

Madde 27 – Bu kanun hükümlerine göre kendilerine arsa tahsis edilenlerle gecekondusunu

ıslah edeceklere, imkanları nispetinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca, mahalli

belediyelerce veya diğer daire ve kurumlarca her türlü teknik yardım yapılır ve bunlara uzun

vadeli konut kredisi verilmesi ve ayni yardım yapılması yoluna gidilir. Islahı gereken

konutların tesbiti işlemleri, arsa tahsisi, yeniden konut yapacaklara veya konutunu ıslah

edeceklere temin olunacak kredi veya yapılabilecek ayni ve teknik yardımların miktar, şekil ve

sair şartlarına dair esaslar yönetmelikte belirtilir.

Kendilerine arsa tahsis edilenler, yönetmelikte belirtilen işlemleri, tahsis tarihinden itibaren 6

ay içinde tamamlamıya ve krediye ihtiyaçları bulunduğu ve yönetmeliğe göre gerektiği

takdirde, Türkiye Emlak Kredi Bankasında kendilerine kredi tahsisini gerektirecek şekilde

hesap açtırmaya mecburdurlar. Bunlardan krediye hak kazananların kredi tahsis tarihinden

itibaren diğerlerinin ise, arsa tahsisi tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde konutlarını yapmaya

başlamaları ve 32 nci maddeye uygun olarak önceden tesbit edilen plana göre, nüve kısmını en

geç 2 yıl içinde bitirmeleri şarttır.

Bu şartlara uymıyanlardan, bu kanuna göre tahsis edilmiş veya edilecek taşınmaz mallar hiçbir

hüküm alınmasına lüzum kalınmaksızın geri alınır.

Madde 28 – Bu kanun hükümleri gereğince ıslah edilecek veya yeniden inşa olunacak

konutlarda kullanılacak lüzumlu orman emvali, onanlı ihtiyaç belgeleri ile Toplu Konut İdaresi

Başkanlığının talebi dikkate alınarak (6831 sayılı Orman Kanununun 33 üncu maddesi hükmü

saklı kalmak şartiyle) orman idarelerince öncelikle ve maliyet bedeli üzerinden verilir.

Bunun dışında, bu gibi yapılar için yapılacak diğer malzeme yardımları ve sağlanacak sair

kolaylıklar yönetmelikte belirtilir.

Madde 29 – Gerek gecekonduların tesbit, ıslah tasfiye ve önlenmesi hususlarında ve gerekse

ıslah olunacak gecekondu bölgeleriyle yeniden tesis edilecek halk konutu veya nüve konut

sahalarının her türlü kamu tesis ve hizmetlerinin ifasında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının

veya anılan Başkanlıkça gösterilecek lüzum ve ihtiyaca binaen diğer Bakanlıkların, Devlet

dairelerinin ve sair kamu kurumlariyle kamu tüzel kişilerinin, mümkün olabilen her türlü

yardımda bulunmalarına veya kendi konularına giren hizmetleri yerine getirmelerine Bakanlar

Kurulunca verilecek karar üzerine, adı geçen daireler kendi asli vazifelerini, hizmet ve iş

282

programlarını aksatmaksızın ve herhangi bir karşılık talep etmeksizin bu yardım ve hizmetleri

yerine getirirler, gerekirse bütçelerinde bu maksatlar için lüzumlu ödeneği ayırırlar ve yine

lüzumu halinde iş programlarını, bu hususları da gözönünde bulundurarak düzenlerler.

Bu Bakanlık, daire ve kurumlarca, yukarda bahsi geçen yardım ve hizmetlerin, kendi imkanları

dahilinde ve Bakanlar Kurulu kararı alınmaksızın yerine getirilmesi de caizdir.

Madde 30 – Gecekondu ıslah bölgelerinde kamu tüzel kişilerine ait arazi ve arsalar üzerinde

bulunan, plan ve mevzuat icaplarına göre yıkılmayıp, olduğu gibi veya değiştirilerek korunması

mümkün olan gecekondulara ve bu kanun hükümlerine göre yeniden tesbit edilen konut

sahalarında belediyelerce tahsis olunan arsalarda ilgililerince yapılacak yapılara yapı

ruhsatiyesi verilebilmesi için; ilgilinin satış vaadini, kiralandığını veya tahsis edildiğini belirten

onanlı belgelerden birini ibraz etmesi şarttır.

Başka mahzur bulunmadığı takdirde ayrıca tapu senedi aranmaz.

Madde 31 – Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu kanundaki hizmetlerde kullanılmak üzere özel

mülkiyetteki arazi ve arsaları, bunlar içinde yapı veya sair her hangi bir tesis bulunduğu

takdirde bu yapı ve tesisleri sahipleri ile anlaşarak satınalabilir veya kamulaştırabilir.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve bu Başkanlığın izni ile belediyeler, gecekonduların ıslah,

tasfiye ve önlenmesi maksadiyle halk konutları, nüve konutlar ve geçici olarak kullanılacak

misafir konutları inşasına yetkilidir.

Bu yapılar, 3194 sayılı Kanunun 21, 23, 27, 30, 31 ve 32 nci maddelerine tabi olmadığı gibi,

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca belediyelere ait olan veya bu kanunda belirtilen amaçlarda

kullanılmak üzere belediyelerin mülkiyetine geçen arazi ve arsalar üzerine de yapılabilir.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılan veya yaptırılan konutlardan, Toplu Konut İdaresi

Başkanlığınca, lüzumlu görülenleri, bu kanundaki maksatlarda kullanılmak üzere ilgili

belediyelere devir ve temlik olunabilir.

Bu madde hükümlerine dayanılarak yapılan veya yaptırılan yapıların kira ve kullanma şekilleri

yönetmelikte belirtilir.

Madde 32 – Bu kanunun uygulanacağı sahaların imar ve ıslah planlarının tanzim ve onanması

işlemleri ile bu sahalarda yapılacak konutların tipleri, iç ve dış ölçüleri, oda ve müştemilat

durumları, mahalli şartlara göre kullanılacak malzeme cinsleri ve sair hususlara ait esaslar 3194

sayılı İmar Kanunu hükümlerine bağlı kalınmaksızın, hazırlanacak yönetmelikte gösterilir.

Madde 33 – Bu kanun hükümlerine dayanılarak yapılan ivazlı veya ivazsız devir, temlik,

kamulaştırma, alım, satım, kira, geri alma, geri verme, ifraz, tevhit, tescil, cins değişikliği, rehin

tesis ve terkini, ıslah, değişiklik, onarım, inşa ve ikmal gibi her türlü işlemler, sözleşmeler,

beyannameler ve benzerleri, tasarruf bonosundan ve her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

283

Bu kanun gereğince teşekkül edecek fonlardan yapılacak sarfiyat, Artırma, Eksiltme ve İhale,

Divanı Muhasebat ve Muhasebei Umumiye kanunlarına tabi değildir.

Bu sarfiyatın şekil ve esasları yönetmelikte belirtilir.

Tahsis amacına aykırı davranışların önlenmesi:

Madde 34 – (Değişik birinci fıkra: 2/3/1988 – 3414/4 md.) Bu Kanun hükümlerine göre

belediyelerce tahsis olunan arsalar, yapılar ve bu arsalar üzerinde yapılan bina ile meydana

gelen taşınmaz mallar, tahsis tarihinden itibaren l0 yıl süre içinde:

a) Devir ve temlik olunamaz.

b) Rehin, ve diğer ayni haklarla takyidedilemez.

c) Satış va’di sözleşmesine konu teşkil edemez.

d) Taksim ve satış suretiyle şüyuun giderilmesi talebine konu olamaz.

e) Haczedilemez ve işgal olunamaz.

Ancak, (e) fıkrası hükmü mahfuz kalmak şartiyle, ölüm, emeklilik, görev nakli ve Türkiye

Emlak Kredi Bankasının veya konut kredisi veren diğer kuruluşların ipotekli alacaklarından

dolayı yapılacak satış ve işlemler bu kayıtlara bağlı değildir.

(Ek: 2/3/1988 – 3414/4. md.) 27 nci maddedeki inşaat yapımına ait süreler saklı kalmak

şartıyla, 20 yıllık süre içinde borçlanma bedellerinin tamamının ödenmesi halinde, takyitlerin

tamamı kalkar. Bu şekilde yapılacak devir, temlik ve satışlarda 33 üncü maddedeki muafiyetler

uygulanmaz.

Bu kanundan doğan ipotekli alacaklar dolayısiyle yapılacak satışlardan elde edilen bedelden, bu

kanunla ilgili borçları kesildikten ve arsa bu kanuna aykırı olmamak şartiyle, belediyeden ve

bankadan izin alarak, masrafını tamamen kendisi karşılamak suretiyle ek olarak yaptığı yapı ve

tesisler için harcadığı para ilgilisine verildikten sonra, artan 14 üncü maddede sözü geçen fona

yatırılır. Satış bedelinin bu fıkra gereğince ilgiliye verilen kısmı, diğer borçları sebebiyle de

hacz-edilebilir.

Belediye sınırları ve mücavir sahalar dışında uygulama :

Madde 35 – Belediye sınırları ve mücavir sahalar dışında bulunmakla beraber, Hazineye özel

idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarla Devletin hüküm ve tasarrufu altında

bulunan yerlerde, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca lüzumlu görülüp, Bakanlar Kurulunca

kararlaştırılanları hakkında da bu kanun hükümleri uygulanır.

Bu gibi yerlerde, bu kanunla belediyelere verilmiş olan görev ve yetkiler, İçişleri Bakanlığı ve

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından birlikte tesbit edilecek yakın belediyelerden birisine

verilebilir.

Yönetmeliklerin hazırlanması:

284

Madde 36 – Toplu Konut İdaresi Başkanlığı; bu kanunda sözü geçen yönetmelikleri, ilgili

Bakanlıkların mütalaasını almak suretiyle, (…) hazırlamakla görevlidir.

Ceza hükümleri:

Madde 37 – (Değişik birinci fıkra: 23/1/2008-5728/318 md.) Bu Kanun hükümlerinden

faydalanmak amacıyla yalan beyanda bulunan veya hakikate aykırı beyanname verenler ile bu

Kanunun yayımından sonra belediye sınırları içinde veya dışında belediyelere, Hazineye, özel

idarelere veya katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalar üzerinde veya Devletin hüküm ve

tasarrufu altında bulunan yerlerde izinsiz yapı yapanlar, yaptıranlar, bu gibi yapıları satanlar,

bağışlayanlar, rehin edenler veya diğer şekillerde devredenler ve bilerek devir ve satın alanlar,

Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre cezalandırılır.

Özel kişilere veya bu maddenin 1 inci fıkrasında sözü geçenler dışında ki tüzel kişilere ait arazi

ve arsalar üzerinde yapılacak izinsiz yapılar hakkında ise arsa sahibinin mülkiyet durumlarını

vesikalandırmaları şartiyle yazılı müracaatları halinde bu madde hükümleri uygulanır.

Bu kanun hükümlerine aykırı olarak işgalde bulunanlarla oturma hakkını kaybedenler, ilgili

belediyelerce 6126 sayılı Kanunda belirtilen şekilde tahliye ettirilirler.

Birinci ve ikinci fıkra uyarınca hüküm giyenler, bu kanundan bir daha faydalandırılmazlar ve

borçları muacceliyet kesbeder.

(Değişik beşinci fıkra: 23/1/2008-5728/318 md.) 17 nci maddede sözü geçen beyannameyi,

haklı bir sebebe dayanmaksızın, zamanında vermeyenlere mahallî mülkî amir tarafından ikiyüz

Türk Lirası idarî para cezası verilir.

Madde 38 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.)

Çeşitli hükümler:

Madde 39 – Bu kanunun Türkiye Emlak Kredi Bankasına tahmil ettiği vazifelerin ifasına

karşılık olmak üzere adı geçen bankaya herhangi bir ücret ödenmez.

Madde 40 – Bu kanun gereğince yapılan kamulaştırmalarda 6830 sayılı İstimlak Kanununun 23

üncü maddesi uygulanmaz.

Madde 41 – Bu kanunun uygulanması gereken yerlerde, diğer kanunların bu kanuna aykırı

hükümleri uygulanmaz.

Yürürlükten kaldırılan kanunlar:

Madde 42 – 6188, 7367, 5/9/1963 tarih ve 327 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır.

Ek Madde 1 – (Ek: 3/5/1985 – KHK. 247/4 md; Aynen Kabül: 2/3/1988 – 3414/5 md.)

775 sayılı Gecekondu Kanununa göre yapılan hak sahipliği tespit işleminde beyan esası dikkate

alınır.

285

Ek Madde 2 – 3- (2/3/1988 – 3414 sayılı Kanunun 1 ve 2 nci maddesi olup, madde numarası

teselsül ettirilmiş bu maddeler İşlenemeyen Hükümler bölümünde korunmaktadır.)

Taşınmazların devri

Ek Madde 4 – (Ek: 22/3/2007-5609/2 md.)

189 sayılı Milli Savunma Bakanlığı İskân İhtiyaçları İçin Sarfiyat İcrası ve Bu Bakanlıkça

Kullanılan Gayrimenkullerden Lüzumu Kalmıyanların Satılmasına Selahiyet Verilmesi

Hakkında Kanun kapsamında bulunan taşınmazlar ile herhangi bir kamu hizmetine tahsis

edilmiş olan taşınmazlar hariç olmak üzere mülkiyeti Hazineye ait olup, 775 sayılı Kanuna göre

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca başlatılacak olan projeler çerçevesinde kullanılacak olan

taşınmazlar, bedelsiz olarak Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilerek, anılan Başkanlığın

talebi ve Maliye Bakanlığının onayı ile tapuda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescil

edilir.

Birinci fıkra uyarınca Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devri ve tescili gerçekleştirilen mallar

ile 23/5/2000 tarihli ve 4568 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca Toplu Konut İdaresi

Başkanlığına devredilen Gecekondu Fonu kaynaklarının 775 sayılı Kanun hükümleri uyarınca

kullanılması esastır.

Ek Madde 5 – (Ek: 22/3/2007-5609/2 md.)

Bu Kanuna ekli (I) Sayılı Listede yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Kanun Hükmünde

Kararnamenin eki (III) Sayılı Cetvelin Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ilişkin bölümüne

eklenmiştir.

Geçici maddeler:

Geçici Madde 1 – Belediyelerce tesbit ve kabul edilip, İmar ve İskan Bakanlığınca uygun

görülen gecekondu ıslah ve tasfiye bölgelerinde, bu kanunun yayımı tarihinden önce

kendilerine veya sahiplerinin kanunen muteber muvafakatleri alınmak suretiyle özel veya tüzel

kişilere ait arazi ve arsalar üzerinde yaptırılmış olup da, sadece bir ailenin oturmasına mahsus

ve konut olarak kullanılan izinsiz yapıların sahipleri ve içinde oturanlar da, 25 inci maddedeki

şartları haiz bulunmaları halinde, bu kanun hükümlerinden faydalandırılırlar.

Bu maddenin kapsamına giren ve tapuda ortak mülkiyet esaslarına göre kayıtlı bulunan arazi ve

arsalar üzerindeki yapılardan, hissedarlarına ait oldukları tesbit edilenlerden, bu bölgenin

şartlarına, plan ve yönetmelik esaslarına uygun olarak ifrazı kabil olanlar, belediye encümeni

karariyle ve o yapıya sahip olanların isteğiyle müstakil parsel olarak, yapı malikinin veya

maliklerinin adına tescil edilir.

286

Geçici Madde 2 – Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce, kendisine ait olmıyan ve bu kanun

mucibince belediyelerin mülkiyetine geçecek olan veya esasen belediyelere ait bulunan arazi ve

arsalar üzerinde, bağ, bahçe ve meyvalık yetiştirmiş olanların bu tesis yerleri imar planına

uymadığı takdirde, muhtesatının belediyece takdir edilecek bedelleri ödenerek, ilgileri kesilir.

İlgililer takdir olunan bedele karşı 21 inci maddede belirtildiği şekilde itirazda bulunabilirler.

Geçici Madde 3 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gecekonduların ıslah, tasfiye ve

önlenmesi ve konut yapımı amaçlariyle İmar ve İskan Bakanlığınca yapılmış ve yapılmakta

olan kamulaştırma, yapı ve diğer uygulama işlerinde de bu kanun hükümleri uygulanır.

Geçici Madde 4 – 6188 sayılı Kanundan doğan müktesep haklar ve yükümlülükler saklıdır.

Geçici Madde 5 – Gecekondu ıslah bölgelerinde bulunup belediyelere ait olan veya bu kanun

uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde, bu kanunun

yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp 16 ve 17 nci maddelere göre tesbit edilmiş bulunan

gecekonduların konut olarak kullanılanlarından imar ve ıslah planları ve mevzuat icaplarına

göre olduğu gibi veya değiştirilerek korunması gerekenlere, 30 uncu madde gereğince

gecekondusunu tamir ve ıslah ettiği takdirde, yapılacak imar planlarına ve hazırlanacak

parselasyona uygun olarak, bedeli mukabilinde tapuları verilir.

Bu madde hükümlerinden faydalanacakların 25 inci maddedeki şartları haiz olmaları gerekir.

Birden fazla gecekonduya sahip olanlar, bunlardan sadece seçecekleri bir tanesi için yukarıdaki

hükümlerden faydalanabilirler.

Geçici Madde 6 – (Ek: 6/5/1976 – 1990/2 md.)

12 nci madde ile teşkil edilmiş bulunan Fon’a 1/3/1976 gününden önce, adı geçen maddenin (c)

bendi gereğince belediye bütçesinden intikal eden ödenekten henüz harcanmamış olanları,

belediye meclisi kararı ile ve belediyenin diğer hizmetlerinde kullanılmak üzere fon’dan geri

alınabilir.


12 nci maddenin (c) bendi gereğince belediye bütçelerinden fon’a aktarılması gerekli görülen

ödenekleri intikal ettirememiş belediyeler hakkında herhangi bir işlem yapılmaz.

Ayrıca, Gecekondu Kanununun çeşitli maddelerinde sözü geçen yükümlülükleri 1/3/1976

gününe kadar yerine getirememiş olan Belediye sorumluları hakkında ceza hükümleri

uygulanmaz.


Belediyelere ait olan veya Gecekondu Kanunu uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi

gereken arazi ve arsalar üzerinde 1/3/1976 gününden önce yapıldıkları tespit edilen

gecekondular hakkında da sözü geçen Kanunun 21 nci maddesi hükümleri uygulanır.

287

Bu gecekondulardan haklarında yıkım kararı alınmış ve fakat bu karar henüz yerine

getirilmemiş olanlarının yıkımı durdurulur.

Haklarındaki yıkım kararları daha önce yerine getirilmiş bulunan gecekondu sahipleri, bundan

dolayı herhangi bir hak talep edemezler.

Bu madde kapsamına giren gecekondular hakkında 775 sayılı Gecekondu Kanununun ilgili

diğer bütün hükümleri uygulanır.

Devir ile ilgili geçiş hükümleri

Geçici Madde 9 – (Ek: 22/3/2007-5609/2 md.)

Hizmet binaları ve 189 sayılı Kanun kapsamında bulunan taşınmazlar ile herhangi bir kamu

hizmetine tahsis edilmiş olan taşınmazlar hariç olmak üzere, 775 sayılı Kanunun öngördüğü

maksatlar için kullanılmak üzere Bayındırlık ve İskân Bakanlığına tahsis edilmiş Hazine

taşınmazları ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca planlanmış projeler çerçevesinde

kullanılması öngörülmüş olmasına rağmen henüz bu Bakanlığa tahsis edilmemiş Hazine

taşınmazları, başkaca bir işleme gerek olmaksızın, bedelsiz olarak Toplu Konut İdaresi

Başkanlığına devredilerek, anılan Başkanlığın talebi ve Maliye Bakanlığının onayı ile tapuda

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescil edilir. Kamu hizmetlerine ayrılan yerler ile Maliye

Bakanlığınca değişik ihtiyaçlarla talep edilen taşınmazlar bedelsiz olarak Hazineye iade edilir.

Bu Kanun hükümleri uyarınca Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca başlatılmış veya planlanmış iş

ve işlemler; bu işlere ilişkin her türlü hak, yetki ve görevler, alacak, borç ve mükellefiyetler

Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilmiştir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Bayındırlık

ve İskân Bakanlığınca başlatılmış veya planlanmış işleri yürütmeye, bu konuda yeni işler

yapmaya, gerekli görülenleri belediyelere devretmeye veya tasfiye etmeye yetkilidir.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu Kanunun uygulanmasından dolayı Bayındırlık ve İskân

Bakanlığının taraf olduğu işlemlerde ve sözleşmelerde taraf olur ve bu Bakanlık leh ve aleyhine

açılmış ve bu maddenin yürürlüğe girmesinden önceki bu Bakanlık iş ve işlemleri sebebiyle

açılacak olan davalarda ve icra takiplerinde kendiliğinden taraf sıfatını kazanır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Bayındırlık ve İskân Bakanlığı merkez teşkilâtında 775

sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili iş ve işlemleri yürüten birimde tahsis edilmiş kadrolarda

bulunan personelden (1) Daire Başkanı, (1) Mühendis, (2) Şehir Plancısı, (5) Tekniker, (3)

Teknisyen, (1) Teknik Ressam ve (1) Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, ek 5 inci madde ile

Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ihdas edilen kadrolardan durumlarına uygun olanlara bir ay

içinde atanırlar ve atama işlemleri yapılıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge, her

türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî haklarını almaya devam ederler. Söz konusu personelin,

atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî hakları

288

toplamının net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda aldıkları aylık, ek gösterge,

her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî hakları toplamının net tutarından az olması halinde

aradaki fark, farklılık giderilinceye kadar, atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir

kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.


Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi sınırları içerisinde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu

Kanuna göre ilgili idarelerce yapılan arsa veya konut tahsis işleminin gerçekleştirilememesi

hâlinde; arsa veya konut tahsisi için ödenen bedeller, ilgili idarece yapılacak tebligatı müteakip

en geç üç ay içerisinde, ödeme gününden itibaren hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte hak

sahiplerine veya kanuni mirasçılarına ödenir. Hak sahipleri bunun dışında ilgili idareden

herhangi bir hak, bedel ve tazminat talebinde bulunamazlar.

Bu maddenin birinci fıkrası hükmü; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce hak sahipleri

tarafından, ilgili idarelerce yapılan arsa veya konut tahsis işleminin gerçekleştirilememesi

nedenleriyle arsa veya konutların adlarına tescili, bedel veya tazminat ve benzeri taleplerle

açılan ve henüz kesinleşmeyen her türlü davada da uygulanır. Bu hükmün mahkemelerce

uygulanması nedeniyle reddedilen davaların yargılama giderleri davalı idare tarafından ödenir.

Bu madde kapsamında kalan davalarda mahkeme harçları ile her türlü vekâlet ücreti maktu

olarak belirlenir.

Yürürlük maddeleri:

Madde 43 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 44 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

==0

3-Notlar

4-X Kurumu Çalışma kağıdı

==0

Örnek çalışma kağıdı-İşlemler mevzuata uygun hale getirildi. Vadeli hesap açıldı.

-Fon paraları, belediye cari hesabına aktarılmış,

-Defterdarlığın fona ne kadar para gönderdiği resmi yazıyla istendi,

Defterdarlıktan Gecekondu Fonu için gelen paralar:

1-Fon Payı:

2017 115.131,15

2016 60.070,11

2015 10.256,02

2014 9.212,41

289

2-Belediye Payı:

2017 310.854,04

2016 161.037,61

2015 27.691,28

2014 24.873,77

Toplam: 719.126,39

-Bu paranın Gecekondu Fonu özel hesabına aktarılması gerekiyor.

-Bankada fon için ayrı bir hesap açıldı ve cari hesaptaki paralar buraya aktarıldı,

-Fondan bir harcama yapılmamış.

==0

-Hazine taşınmaz satış gelirinin % 10-u ilçe belediyesi fon hesabına aktarılır

(bu para yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılır)

-Kalan % 90-nın;

a- % 30-u ilgili belediyeye-belediye payı olarak verilir-

b- % 10-u büyükşehir belediyesine-belediye payı olarak verilir-

Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılır.

(Not: A. B. Bel.denetimi: Belediyenin vergi borcu var. Maliye, belediye payını göndermiyor,

mahsup ediyor) (belediye payı haczedilebilir) (% 10 fon payı haczedilemez-tahsisli olduğu için)

==0

-102 Banka Hesabı dört düzeylisini iste (gecekondu fonu banka hesabı var mı?)

-Gecekondu Fonu var mı- kullanılıyor mu,

-kullanılıyorsa, bununla ilgili belgeleri getiriniz.

-İlçe Mal Müdürlüğü-Defterdarlık (Emlak servisi)-ne sor: Bu yıl / geçen yıl hazine taşınmazı

satıldı mı?

-Satıldıysa, belediyenin gecekondu fonuna para aktarıldı mı? (yüzde on)

Mal Müdürlüğü/defterdarlık hazine taşınmazı satılınca,

-yüzde 10-unu gecekondu fonuna aktarmalı,

-362 hesabına kaydediliyor mu.

-kalanın yüzde 30-unu belediyeye pay olarak aktarır.

(4706 s. K.m.5)

-362 hesabından para çıkışı varsa, mevzuata uygun mu?

290

==0

Örnek çalışma kağıdı:

Gecekondu Fonuyla ilgili iki adet hesap var:

1-vadeli

2-vadesiz

A-FIKRASI DENETİMİ: Maliye idaresi % 30 belediye payını, belediyenin vergi borcuna

mahsuben kesmektedir, belediyeye gönderilmemekte.

B-FIKRASI DENETİMİ: Maliye idaresi % 30 belediye payını, belediyenin vergi borcuna

mahsuben kesmektedir, belediyeye gönderilmemekte. Tahsilat olmadığı için 362 hesabı


==0

KONU-Taşınmazlarla İlgili Bulgular1-ÖRNEK BULGU

Tapu kayıtlarında olup Taşınmaz Cetvelinde olmayan taşınmaz varsa bulgu.

1.ÖRNEK BULGU: Belediyenin Mülkiyetinde Olduğu Halde Muhasebe Kayıtlarına

Alınmayan Taşınmazların Bulunması.

27.05.2016 tarih ve 29724 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 188-193 üncü maddelerinde; her türlü arazi ve

arsa ve binaların izlenmesi için sırasıyla 250 Arazi ve Arsalar, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve 252

Binalar Hesaplarının kullanılacağı hüküm altına alınmış ve hesabın işleyişi ayrıntılı bir biçimde

açıklanmıştır.













291






2.ÖRNEK BULGU: –Kurumun yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, taşınmaz

kayıtlarının Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümlerine

uygun şekilde yapılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 44’üncü maddesinde kamu




Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır. Yönetmeliğin Kayıt Şekli başlıklı

7’nci maddesinde:

“(1) Kamu idareleri;

1. a) Tapu kütüğünde adlarına tescilli olan ve Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar ” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 2’deki ‘Tapuda Kayıtlı

Olan Taşınmazlar Formu’nda,

2. b) Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan ve Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olmayan

Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 3’teki ‘Tapuda Kayıtlı

Olmayan Taşınmazlar Formu’nda,

3. c) Ek 1’deki Kayıt Planının “Orta Malları” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını

Ek 4’teki ‘Orta Malları Formu’nda,



1. d) Tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu idarelerinin yönetiminde



Kişisel Haklar ve Tahsis Formu’nda” yer alan bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya

deftere yazarak kaydını tutarlar.





292


taşınmazlara ilişkin adet ve yüzölçüm toplamları belirtilir.”







gerekmektedir.

Yapılan denetimde, Kuruma ait taşınmazlar için Belediyece böyle bir çalışmanın yapılmadığı

görülmüştür.

2-Mevzuat

-Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik

(internet adresi- http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?

MevzuatKod=3.5.200610970&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=TA%c5%9eINMAZ )

Mevcut taşınmazların kaydına ilişkin işlemler

GEÇİCİ MADDE 1-(Değişik: 3/6/2014-2014/6455 K.)



alınıncaya

kadar emlak vergi değerleri üzerinden ve aşağıdaki şekilde kayıtlara alınır:

1. a) Taşınmazların fiili envanteri emlak vergi değerleri üzerinden kayıt ve kontrol

işlemleriyle



1. b) Fiili envanteri yapılan taşınmazlara ait bilgiler muhasebe kayıtları yapılmak üzere ilgili


1/10/2014

tarihi itibarıyla çıkarır ve aynı tarihte fiili envanter bilgileri üzerinden muhasebe kayıtlarını

yapar.


tamamlanır.

==0

293

DİKKAT:

Aralık 2017 ye kadar bu işlemleri yapmaları lazım:

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/03/20170317-19.pdf

==0

3-Notlar

-Satın alınan taşınmazların listesi,

-Hibe alınan taşınmazların listesi,

-Belediyeye devredilen taşınmazların listesi,

-Kamulaştırılan taşınmazların listesini iste,

2-Sonra bunların muhasebe fişlerini iste,

(250, 252 hesaplara kaydı)



TAŞINMAZ CETVELİ DENETİMİ:

-Yıl sonunda Taşınmaz mal cetvelini iste –o yılın rayiciyle-

-tapu kayıtlarını iste-karşılaştır-

(personel tapu kayıtlarını TAKBİS den alabiliyor)

==0

-Tapudan gelen listede (Edinme tarihi) sütununa bak-en yeni tarihli taşınmazla ilgili muhasebe

fişlerini iste.

==0

YIL SONUNDA BAKILACAK:

1-Bütün tapular, taşınmaz cetveline kaydedilmiş mi?

2-Maliyet/rayiç/emlak vergisi değeri yazılmış mı?

3-Taşınmaz cetvelinde değerler varsa, bunların toplamı ile Mizandaki tutarlar uyumlu mu?

4-Tapudaki kullanım biçimi ile fiilen kullanım farklıysa, Tapu Müd.de tashih işlemi

yapılmalıdır.

==0

294

KONU-Belediyeye Ait Taşınmazların Değer Tespitinin Yapılmaması ve Muhasebe Kayıtlarına Alınmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazların değer tespitinin yapılmadığı ve ilgili








Madde de tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden veya bu bedel

belirlenemiyorsa rayiç değer üzerinden kayda alınması gerektiği ifade edilmiştir. Belediye

adına tapuda kayıtlı olan taşınmazlara ilişkin değer tespitleri Yönetmeliğe uygun olarak

yapılmamış ve ilgili muhasebe hesaplarına da taşınmazların kaydı yapılmamıştır. Belediye

adına tapuda kayıtlı olan ancak değeri hakkında Belediye tarafından herhangi bir çalışma

yapılmamış olan 875 adet taşınmazın yönetmelik hükümlerine uygun olarak değerlerinin

belirlenmesi, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği gereği de taşınmazların mali

tablolarda gösterilmesi gerekmektedir.


Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğe uygun olarak yapılması ve taşınmazların ilgili


2-Mevzuat

3-Notlar


DENETİM:

295

-Yönetmeliğe göre düzenlenen taşınmaz cetvelini iste.

————0

KONU-Tahsis Edilen Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarına Alınmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Belediyenin Ankara Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Altındağ Kaymakamlığı İlçe

Müftülüğü’ne tahsis ettiği binaların, Net Değer Hesabı’na kaydedilmediği anlaşılmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde 252 Binalar Hesabı 192 nci ve 193 üncü

maddelerde açıklanmıştır. “Hesabın Niteliği “ başlıklı 192 nci maddesinde aynen:



Denilmiştir.







Şeklindedir.






2-Mevzuat

3-Notlar


DENETİM:

296

-Kurumlara, derneklere tahsis edilen taşınmaz listesini iste.

————0

KONU-Belediye Taşınmazlarının Tahsis İşlemlerine İlişkin Hatalı Uygulamalar

1-ÖRNEK BULGU

–5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre belediyeler, belediye meclisinin kararı ile

mülkiyetlerindeki taşınmazları, sadece asli görev ve hizmetlerinde kullanmak üzere, 25 yılı

geçmemek koşulu ile mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilirler.

Belediyelerde belediyeye ait taşınmazların belediye meclisi kararı olmaksızın ya da belediye

encümeni kararıyla tahsis edildiği, mülkiyeti başkasında olan taşınmazların tahsisinin yapıldığı

ve tahsis yapılabilecek kamu idareleri arasında sayılmayan dernekler ile şirketlere tahsis

işleminin yapıldığı görülmektedir.




…


bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi

yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da

verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir.

Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür… ” denilmektedir.



koşulu ile mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilirler.

==0

BULGU: TAŞINMAZ TAHSİSİ: Mülkiyeti Belediyeye Ait Taşınmazların 5393 sayılı

Kanunun 75’inci maddesini (c) fıkrasında belirtilenler dışında kalan Derneklere, Vakıflara ve

Şirketlere Tahsis Edilmesi: Olağanüstü hal kapsamında kapatılan dernek ve vakıflara taşınmaz

mal tahsisi yapılmıştır.

==0

2-Mevzuat

297

3-Notlar


BİLGİ

Mülkiyeti belediyeye ait taşınmaz, Belediye Meclisi kararıyla derneklere süresiz olarak tahsis

edilemez.

DENETİM

-Yapılan tahsis mevzuata uygun mu

-meclis kararı olmalı,

-kamu kurumlarına tahsis-azami 25 yıl-

-mülkiyeti başkasında olan taşınmaz, başkasına tahsis edilemez,

tahsis edilen taşınmazın mülkiyeti belediyeye ait olmalıdır,

-dernek ve şirkete tahsis yapılamaz.

(belediye şirketine işletme hakkı devredilebilir)

—————-0

KONU-Taşınmazların Cins Tashihlerinin Yapılmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Belediyenin tapuda kayıtlı taşınmazlarından cins tashihi yapılmayan taşınmazları olduğu

görülmüştür.


tashihi,




Aynı Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde taşınmazların cins tashihlerinin yapılması

gerektiğinden bahsedilmektedir.

298

“(1)Kamu idareleri; mülkiyetlerinde, yönetimlerinde ve kullanımlarında bulunan taşınmazların

mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda, tapu

kayıtlarında cins tashihinin yapılması için gerekli işlemleri yaparlar.

(2)Tahsis edilen ve üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar açısından bu yükümlülük



yükümlülükler kullanıcılar tarafından karşılanır.”

Yapılan taşınmaz denetimi sonucunda, idarenin tapuda kayıtlı taşınmazlarından, mevcut

kullanım şekli ile tapuda yer alan bilgileri farklı olan taşınmazlar olduğu tespit edilmiştir.

Mevzuat hükümleri uyarınca, tapuda kayıtlı olan taşınmazların kullanım şekilleri ile tapu

bilgilerinin uyumlu hale getirilerek cins tashihlerinin yapılması gerekmektedir.

2-Mevzuat

3-Notlar

Ramazan Bey: Tapu Müd.den veriler sayısal olarak alındı ve cetvele işlendi

Cafer Bey: Fiilen cadde olan taşınmazların, tapuda arsa, bina görünmesi sorunu: Oraları yola

terk etmek belediyenin işine gelmiyor. Genelde buralar gecekondu bölgesi. Yarın imar

uygulama planı yapılırsa, düzenleme sonunda bu yol arsa haline gelirse, belediye o arsayı

değerlendirmek ister.


DENETİM:

Tapudan gelen listeyi aç,

-memura bu taşınmazın fiilen ne için kullanıldığını sor,

-Yazılanla fiili durum farklı mı.

Ör: yol, bina,

==0

KONU-BAĞIŞ DENETİMİ1–NAKİT BAĞIŞ:

299

BULGU-Belediyeye yapılan şartlı bağışların vadesiz hesapta takip edilmesi.

Uzun süre kullanılmayan şartlı bağışlar için vadesiz hesaplar kullanılmaktadır.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11 inci maddesinde, üst yönetici olan

Belediye Başkanının, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve


edilmektedir.

Vatandaşlar muhtelif tarihlerde kreş yapılması için belediyeye nakit yardım yapmışlardır. Kreş

yapılması şu sıra gündemde bulunmamaktadır. Bu nedenle bu paralar vadeli hesaplarda

değerlendirilirse, kamu kaynağı ekonomik kullanılmış olacaktır.

==0

2–TAŞINMAZ BAĞIŞI:

BULGU-İdareye Bağışlanan Taşınmazın Muhasebe Kaydının Yapılmaması

–Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “252 Binalar hesabı -Hesabın niteliği”

başlıklı 192’nci maddesinde:


mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için

kullanılır.”denildikten sonra, “Hesabın işleyişi” başlıklı 193’üncü maddesinde: “Bedelsiz

olarak kuruma intikal eden binalar tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-

Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.” hükmüne yer verilmiştir.





yılında muhasebe kayıtlarına alınmadığı tespit edilmiştir. Mezkür taşınmazın muhasebe

kaydının yapılmaması nedeniyle hem 252-Binalar Hesabı hem 600-Gelirler Hesabı ve bu

nedenle de mali tablolar hatalı olmuştur.

Bağış olarak alınan taşınmazın Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin ilgili

maddelerine göre muhasebe kaydının yapılmasının gerektiği düşünülmektedir.

2-Mevzuat

3-Notlar


300

KONU-Kiraya Verilen Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarında İzlenmemesi-990 hesabının kullanılmaması.

1-ÖRNEK BULGU

–Kurumun mali tablolarında söz konusu hesapların yer almadığı, dolayısıyla Belediye

tarafından kiraya verilen duran varlıkların ilgili hesaplarda izlenmediği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin “990 – Kiraya verilen duran varlıklar

hesabı” ile ilgili 475 (1) maddesinde;

“Bu hesap kurumun, bilançolarında kayıtlı duran varlıklardan kiraya verilenlerin izlenmesi

için kullanılır” ifadesi yer almaktadır.

Yine aynı Yönetmeliğin 476 (1) maddesinde;

“ Kiraya verilen duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda

gösterilmiştir:

1. a) Borç

1 – Kiraya verilen duran varlıklar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, 999-Diğer

Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedilir.

1. b) Alacak

1 – Kiraya verilen duran varlıklardan kira süresi sona erenler kayıtlı değerleri üzerinden bu

hesaba alacak, 999-Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı hesabına borç kaydedilir.” hükmü yer

almaktadır.

Belediye tarafından kiraya verilen taşınmazların ilgili hesaplarda izlenerek, yukarıda açıklanan

yönetmelik hükümlerine uygun işlem yapılması gerekmektedir.

2-ÖRNEK BULGU:

2-Mevzuat

3-Notlar


==0

KONU-Taşınmaz kiralarının denetimi

301

1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

Pazar yerlerindeki satış yerleri ve toptancı halindeki komisyon evlerinin kiralanması

5957 Sayılı Sebze Ve Meyveler İle Yeterli Arz Ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların

Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna tabidir. (tahsis edilenlerden tahsis ücreti alınıyor-

Meclis her yıl tahsis ücreti belirliyor) (veya kiraya veriliyor)

1.1.2012-den önce kurulmuş toptancı halindeki tahsisli işyerleri, mevcut tahsis sahiplerine

1.1.2012-den itibaren 12 yıl süreyle kiralanmış sayılır-5957 s. K.m. geçici 1.

==0

3-Notlar

1-Taşınmaz kira geliri listesi iste,

2-Bunların dosyalarını iste,

3-İhale kararlarını iste,

4-İhale kararı yoksa: ecrimisil alınmalı ve tahliye işlemine başlamaları gerekir.

5-İhale kararı yok: Meclis-Encümen kararıyla eski sözleşmeyi uzatmışlarsa bulgu.

==0



Borçlulara ödeme emri gönderilmiş.

Ödemeyenler için, belediye avukatı 2004 sayılı İCRA VE İFLAS KANUNUNA göre yapılan

icra takibi yapıyor.

-Avukat Dosyasını getirecek.

-icra takip işlemlerine bakılacak.

==0

DENETİM:

-Son aylara ait kira tahsilatı belgelerini iste,

-990 hesabına kayıt yapılmış mı?

==0

KİRA ALACAKLARININ TAHSİLİ

Avukat bey takip ediyor.

302

SONUÇ-

1-Bir kısmı: tebliğ aşamasında,

2-Bir kısmı: tahsil edilmiş,

3-Bir kısmı: haciz işlemleri yapılmış,

4-Bir kısmı: dava süreci devam ediyor.

==0

KONU-Tesis kiraya verilirse kdv alınmalıdır

1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

Encümen kararları:


Madde 34- Belediye encümeninin görev ve yetkileri şunlardır:

1. g) Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak;

süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.

AYRINTISI:

https://tezcansite.wordpress.com/2017/02/22/245/

3-Notlar

4-X Kurumu Çalışma kağıdı-


1-WC var,

2-Otopark dosyaları gelecek, yüzde 18 KDV alınıyor mu?

==0

Düğün salonu ve Restaurant aslında boş dükkan olarak kiraya verilmiş. Kiracıya malzeme

teslim edilmemiş (buzdolabı, klima, masa, sandalye, ocak, tencere, tabak, bulaşık makinesi vs

teslim edilmemiş)

==0

X KURUMU ÇALIŞMA KAĞIDI-—Bazı taşınmazlar 2016 yılında Encümen kararıyla beş yıl

kiraya verilmiştir.

303

Taşınmazın Adresi Encümen Kararı (Gün-Sayı) Aylık Kira Bedeli

Ali Baba Mah Dere Sk No:1

Otopark

(Barış Sarı)

27.01.2016-12 2.200,00

Moğultay Mahallesi Ovacık

yolu üzeri WC27.01.2016-12 120,00

==0

Taşınmaz düğün salonu, çay bahçesi, otopark, WC, yüzme havuzu gibi tesis ise, burasının

kullanım hakkı devredildiği için, KDV-ye tabi olup, kira + KDV alınmalıdır

==0

KONU-Belediyenin Kiraya Verdiği Taşınmazların Kira Süresini Kira Süresi Sonunda İhaleye Çıkmadan Uzatması Ve Ecrimisil Uygulaması

1-ÖRNEK BULGU

–2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde;

“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve


5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci

maddesinde;






304



5393 sayılı Kanun’un ilgili hükümlerine göre, taşınmazların 3 yıla kadar belediye encümeni

kararıyla ihale edilerek kiraya verilmesi mümkündür. 3 yılı aşan kiralamalarda ise belediye

meclisinin kararı gereklidir. Kira süresi biten taşınmazlar için yeniden kiralama ihalesine

çıkılması gerekmektedir.












denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun

75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtilmektedir.

Buna göre kurum taşınmazları hakkında da 2886 sayılı Kanunun 75’inci maddesi

uygulanmalıdır.








amire talepte bulunulmalıdır..

2-Mevzuat

3-Notlar

305


DENETİM:

-Kiraya verilen taşınmaz listesi,

-Kiraya vermede hangi ihale usulü kullanılıyor: Pazarlık, açık ihale vs

-ihale yapılmadan bir sözleşme ile kiraya verilen taşınmaz var mı.

-Sözleşmeleri var mı,

-Sözleşmesi bittiği halde sözleşmesi, meclis-encümen kararıyla uzatılan var mı

-Ecrimisil alınanların listesi,

==0

Belediye ecrimisil alacağı tahsil aşamaları:

1-Taşınmaz Tespit Tutanağı: Görevliler taşınmazın işgal edildiğini tespit edere ve tutanak

düzenler.

2-Başkanlık oluru ile, ecrimisil (tazminat) bedelinin tespiti için, komisyon üyeleri belirlenir (üç

kişi)

3-Ecrimisil Kıymet Takdir Kararı: Komisyon ecrimisil bedelini belirlenir.

(Ayrıca Encümen Kararı alınmaz)

4-Ecrimisil İhbarnamesi gönderilir (işgal eden kişiye). Kişiye bilgi verilir: Ecrimisil bedeli,

tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde peşin ödenmesi halinde yüzde 15 indirim yapılacağı,

taksitle ödeme imkanı olduğu vs bilgiler verilir.

5-Kişi ödemezse, ödeme emri gönderilerek, yedi gün içinde ödemesi istenir. (ödeme emri

servisi)

6-Yine ödemezse, icra işlemleri başlatılır. (icra servisi)

===0

Ör: K Belediyesi: Site yapılırken bir kısım arsa yola, parka gitmiş. Site kendi bahçesine,

-yüzme havuzu,

-arıtma tesisi,

-bekçi kulubesi,

-basket sahası,

-depo vs yaparken, belediyeye terk edilen kısmı da kullanmış, (birkaç metre),

-buralar için ecrimisil bedeli alınıyor,

-genelde yazlık sitelerde,

-Boşaltılıp tekrar ihaleye verilse, kimse talip olmaz.

306

-Ecrimisil bedelleri alınmaktadır.

==0

KONU-Satışı Yapılan taşınmazların Gerçek Değeri Değil Satış Bedelleri Üzerinden Kayıtlardan Çıkarılması

1-ÖRNEK BULGU

–Belediye tarafından ilgili yılında yapılan taşınmaz satış ihalelerinde, satışı yapılan

taşınmazların ilgili maddi duran varlık hesaplarındaki çıkış kayıtlarının taşınmazların kayıtlı

değeri üzerinden değil satış bedeli üzerinde yapıldığı ve bu şekilde muhasebe kayıtları ile

taşınmaz envanteri arasında uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin, 187’nci maddesinde aşağıdaki hüküm yer

almaktadır.

“…Amortisman ayrılmış olan varlıkların net değeri, kayıtlı değerden ayrılmış amortismanlar

düşüldükten sonra kalan tutardır. Devir ve trampa satış hükmündedir. Maddi duran varlıkların

satış işlemleri sırasında; amortismana tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile

satış bedeli arasında fark olması durumunda, öncelikle oluşan olumlu veya olumsuz, ilgili

varlık hesabı ve gelir veya gider hesaplarına kaydedilerek satış işlemi muhasebeleştirilir.”

Yine aynı Yönetmeliğin, 250 Arsa ve Araziler Hesabının işleyişini düzenleyen 189’uncu, 251

Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hesabının 191’inci ve 252 Binalar Hesabının 193’üncü

maddelerinde, satılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması; arsa ve

araziler için kayıtlı bedel ile satış bedeli arasındaki olumlu/ olumsuz farkların 600/630

hesaplarına, diğer maddi duran varlıklar için satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu/

olumsuz farkların 600/630 hesaplarına kaydedilmesi gerektiği belirtilmektedir. Satış bedelleri

ise 100 Kasa veya 102 Bankalar hesabına ya da ilgili diğer hesaplara kaydedilecektir.

Taşınmaz satışlarına ve kayıtlara ilişkin yapılan inceleme sonucunda, ihale ile satışı yapılan

taşınmazların ihale bedelleri üzerinden kayıtlardan çıkışının yapıldığı görülmüştür. Satışı

yapılan taşınmazların, satış bedeli ile ilgili maddi duran varlık hesabının alacağına, satış tutarı

da 100/102 veya ilgili hesaplara kayıt yapılarak kayıt altına alınmasının sebebi, idare tarafından

kullanılan taşınmaz bilgilerini içeren programa, taşınmazın tahakkuk bilgisi olarak satış

307

bedellerinin kaydedilmesidir. Yani, taşınmaz kayıtlarının envanter çalışmasının yapılmaması

sonucu taşınmazların kayıtlı değerlerinin tam olarak tespitinin yapılmamasıdır. Örneğin;

15.12.2016 tarihinde ihale ile satılan arsanın satış bedeli …………TL dir ve bu tutar 11194 ve

11230 numaralı işlem fişleri ile muhasebe kayıtlarına alınmıştır. İdare tarafından 19 taşınmaz

satış ihalesi ile yaklaşık 200 adet konut satışına ilişkin işlemlerde, yukarıda bahsedilen

sebeplerden dolayı hatalı ve maddi duran varlık hesaplarında, bunların amortisman kayıtları ile

daha sonra yapılacak harcamalarda hesapların içeriğini ve mali tablolardaki doğruluğunu

etkileyecek işlem yapılmıştır.

Sonuç olarak, idare tarafından taşınmaz envanterinin sağlıklı bir şekilde çıkarılması, muhasebe

ile taşınmaz bilgi sisteminin entegrasyonunun sağlanması, taşınmaz programı üzerinden

taşınmazların kayıtlı değerlerinin açık bir şekilde yer almasını sağlayacak bilgilere yer

verilmesi, satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması

gerekmektedir. Bu durum hem taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlarda izlenmesi

hem de taşınmazlara yönelik mali nitelikteki işlemlerin mevzuata uygun şekilde yerine

getirilmesi açısından önem arz etmektedir.

2-Mevzuat

3-Notlar


DENETİM:

-Satılan taşınmazlarla ilgili belgeleri getiriniz.

-Muhasebe fişlerini incele.

===0

KONU-Kurum Taşınmazlarının Kiralanmasında Pazarlık Usülünün (51/g) Kullanılması

1-ÖRNEK BULGU

–Mülkiyeti belediyeye ait olan Şişli İlçesi sınırları içerisinde bulunan Merkez Mahallesi 10281

ada 6 parselde bulunan Nazım Hikmet Kültür Merkezi içerisinde ki büfe yeri, 19 Mayıs

308

Mahallesi 948 ada, 17 parselde bulunan Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi İçindeki büfe yeri

ve Merkez Mahallesi 10295 ada, 18 parselde bulunan Belediye Başkanlık Binasında yer alan

yemekhane bölümünün kiralanması işlemleri Belediye Encümen Kararıyla 1 ila 3 yıllığına

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre pazarlık usulü yöntemi ile ihale

edilmiştir.

Ancak; bahse konu ihalelerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine istinaden

pazarlıkla yapılması mümkün değildir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2′ nci maddesi;

“Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında

karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.

…”

36′ ncı maddesi;

“Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak

verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.

Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci

maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci

maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.”

51/g maddesi;

“Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık

teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz

malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve

tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,…”

hükümlerine yer vermiştir.

Yukarıdaki Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; ihalede açıklık ve rekabetin

sağlanmasının, Kanun’un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği

olarak, Kanun’un 36’ ncı maddesi hükmünde yer alan Kapalı Teklif Usulünün esas usul, diğer

usullerin ise belirli şartlar dahilinde uygulanacak istisnai usuller mahiyetinde olduğu

anlaşılmaktadır.

2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi; Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların

kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu

altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisine izin vermekte ve dolayısıyla

Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için söz konusu hüküm doğrultusunda

pazarlık ihalesi yapılmasına ise imkân vermemektedir.

309

Her ne kadar, 2886 sayılı Kanun’un “Kapsam” başlıklı 1’ inci maddesi; belediyelerin alım,

satım, yapım, kira, hizmet trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu

Kanundaki yazılı hükümlere göre yürütüleceği belirtilmiş ise de, “Devletin özel

mülkiyetindeki” ve “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler” ifadelerinden; Belediyelerin

özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların değil, bilakis Hazineye ait olan taşınmazların tarif

edildiği hususu aşikârdır.

Nitekim Danıştay 13′ üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı

Kararında; “Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın, 2886 sayılı Kanun’un 51. maddesinin (g)

bendi uyarınca, pazarlık usulü ile turizm amaçlı tesis yapılmak ve işletilmek üzere mülkiyetten

gayri ayni hak tesis edilmek suretiyle, (daimi ve sürekli üst hakkı kurulmak suretiyle) 30

yıllığına kiralanmasına ilişkin belediye encümeni kararını, belediyelere ait taşınmazların

“devletin özel mülkü” ve “devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer” lerden olmadığı, bu

nedenle 2886 sayılı yasa’nın 51/g maddesi kapsamında kiralanmasının, trampasının ve

mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı gerekçesiyle, iptal eden

mahkeme kararının hukuka uygun olduğu” hususu hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla, yukarıda izah edilen gerekçeler karşısında, yukarıda yer alan taşınmazların

kiralama işlemleri 2886 sayılı Kanun hükümlerine aykırı hareket edilmek suretiyle tekemmül

ettirildiği kanaatine varılmıştır.

2-Mevzuat

2886 sayılı kanun

İhale usullerinin neler olduğu:

Madde 35 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde aşağıdaki usuller

uygulanır:

1. a) Kapalı teklif usulü,

2. b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü,

3. c) Açık teklif usulü,

4. d) Pazarlık usulü,

5. e) Yarışma usulü.

İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı, bu Kanun hükümlerine uyularak

idarelerince tespit edilir.

İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu :

Madde 36 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli

olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.

310


maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci

maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.

Kapalı Teklif Usulü

Tekliflerin hazırlanması :

Madde 37 – Kapalı teklif usulünde teklifler yazılı olarak yapılır. Teklif mektubu, bir zarfa

konulup kapatıldıktan sonra zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı ve tebligata esas olarak

göstereceği açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır veya

mühürlenir. Bu zarf geçici teminata ait alındı veya banka teminat mektubu ve istenilen diğer

belgelerle birlikte ikinci bir zarfa konularak kapatılır. Dış zarfın üzerine isteklinin adı ve soyadı

ile açık adresi ve teklifin hangi işe ait olduğu yazılır.

Teklif mektuplarının istekli tarafından imzalanması ve bu mektuplarda şartname ve eklerinin

tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen fiyatın rakam ve yazı ile açık

olarak yazılması zorunludur. Bunlardan herhangi birine uygun olmayan veya üzerinde kazıntı,

silinti veya düzeltme bulunan teklifler reddolunarak hiç yapılmamış sayılır.

Tekliflerin verilmesi:

Madde 38 – Teklifler ilanda belirtilen saate kadar, sıra numaralı alındılar karşılığında komisyon

başkanlığına verilir. Alındı numarası zarfın üzerine yazılır.Teklifler iadeli taahhütlü olarak da

gönderilebilir. Bu takdirde dış zarfın üzerine komisyon başkanlğının adresi ile hangi işe ait

olduğu, isteklinin adı ve soyadı ile açık adresi yazılır. Posta ile gönderilecek tekliflerin ilanda

belirtilen saate kadar komisyon başkanlığına ulaşması şarttır. Postadaki gecikme nedeniyle

işleme konulmayacak olan tekliflerin alınış zamanı bir tutanakla tespit edilir.

Komisyon başkanlığına verilen teklifler herhangi bir sebeple geri alınamaz.

Dış zarfların açılması:

Madde 39 – Tekliflerin açılma saati gelince, kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla

belirtildikten sonra dış zarflar hazır bulunan istekliler önünde alınış sırasına göre açılarak,

istenilen belgelerin ve geçici teminatın tam olarak verilmiş olup olmadığı aranır. Dış zarfın

üzerindeki alındı sıra numarası iç zarfın üzerine de yazılır.

Belgeleri ile teminatı usulüne uygun ve tam olmayan isteklilerin teklif mektubunu taşıyan iş

zarfları açılmayarak başkaca işleme konulmadan, diğer belgelerle birlikte kendilerine veya

vekillerine iade olunur. Bunlar ihaleye katılamazlar.

İç zarfların açılması ve son tekliflerin alınması

Madde 40 – Teklif mektuplarını taşıyan iç zarflar açılmadan önce, ihaleye katılacaklardan

başkası ihale odasından çıkarılır. Bundan sonra zarflar numara sırası ile açılarak, teklifler

311

komisyon başkanı tarafından okunur veya okutulur ve bir listesi yapılır. Bu liste komisyon

başkanı ve üyeleri tarafından imzalanır.

Şartnameye uymayan veya başka şartlar taşıyan veya 37 nci maddenin son fıkrası hükmüne

uygun olmayan teklif mektupları kabul edilmez.

(Ek fıkra: 25/1/2007-5577/1 md.) Kapalı teklif usûlü ile yapılan artırma ihalelerinde; geçerli en

yüksek teklifin altında olmamak üzere, oturumda hazır bulunan isteklilerden sözlü veya yazılı

teklif alınmak suretiyle ihale sonuçlandırılır.

(Ek fıkra: 25/1/2007-5577/1 md.) Ancak, geçerli teklif sayısının üçten fazla olması durumunda

bu işlem, geçerli en yüksek teklif üzerinden, oturumda hazır bulunan en yüksek üç teklif sahibi

istekliyle, bu üç teklif ile aynı olan birden fazla teklifin bulunması halinde ise bu istekliler dahil

edilmek suretiyle yapılır.

(Ek fıkra: 25/1/2007-5577/1 md.) Komisyon, uygun gördüğü her aşamada oturumda hazır

bulunan isteklilerden yazılı son tekliflerini alarak ihaleyi sonuçlandırabilir. Bu husus, ihale

komisyonunca ikinci bir tutanakla tespit edilir.

İhale sonucunun karara bağlanması :

Madde 41 – 40 ıncı madde gereğince kabul edilen teklifler incelenerek :

1. a) İhalenin yapıldığı, ancak ita amirinin onayına bağlı kaldığı

2. b) Tekliflerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesi için süreye ihtiyaç duyulduğu ve

şartnamelerde daha uzun bir süre öngörülmemiş ise ihalenin 15 günü geçmemek üzere

başka bir güne bırakıldığı,

3. c) İhalenin yapılmadığı,

Hususlarından birine karar verilir ve bu husus gerekçeli bir karar veya karar özeti halinde

yazılarak, komisyon başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve durum hazır bulunanlara

bildirilir.

Tekliflerin aynı olması:

Madde 42 – (Mülga: 25/1/2007-5577/2 md.)

İhalenin yapılamaması

Madde 43 – Kapalı teklif usulü ile yapılan ihalelerde, istekli çıkmadığı veya teklif olunan bedel

komisyonca uygun görülmediği takdirde, ya yeniden aynı usulle ihale açılır veya idare yararı

görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş tarihinden itibaren 15 gün içinde iş pazarlıkla yaptırılır.

İşin pazarlığa bırakılması halinde şartnamede belirtilen nitelik ve şartların aynen muhafazası

zorunludur. Yeni ihale yapılıncaya kadar geçecek günler içinde aynı nitelikler korunarak

günlük ihtiyaçlar oranında pazarlıkla mal alınabilir. Ancak ihale, şartnamede belirtilen nitelikte

312

mal bulunmaması sebebiyle geri kalmış ise günlük ihtiyaçlar şartnameye bağlı kalmaksızın

temin edilebilir.

Belli İstekliler Arasında Kapalı Teklif Usulü

Belli istekliler arasında yapılacak ihaleler:

Madde 44 – (Degişik : 2/3/1984-2990/7 md.)

Uçak, harp gemisi, harp mühimmatı, elektronik cihaz, askeri tesisat ve levazımat, silah ve

malzeme sistemleri, savunma sanayii ile ilgili faaliyetler ve bunlara ait her türlü yedek parça

alımı; barajlar, enerji santralleri, sulama tesisleri, limanlar, rıhtımlar, hava meydanları,

demiryolları, lokomotifler, karayolları, tüneller, köprüler, akaryakıt tesisleri, özelliği bulunan

yapım işleri bedii ve teknik hususiyetleri taşıyan sanat işleri, kentlerin ulaşım sistemlerine

ilişkin planlar, kentlerin harita, nazım ve imar planları, su, kanalizasyon ve enerji tesisleri ile

bunların etüt ve proje işlerinin ihalesi; diğer ihale usulleri yerine teknik yeterlilikleri ve güçleri

idarece kabul edilmiş en az üç istekli arasında kapalı teklif usulü ile yaptırılabilir.

Zorunlu nedenlerle üçten az istekliden teklif almak gerektiği takdirde Maliye ve Gümrük

Bakanlığının görüşüne dayanılarak Bakanlar Kurulundan bu hususta ayrıca karar alınması

şarttır.

Bu madde hükümlerine göre yapılacak ihalelerde, ihaleye katılacak isteklilerin isimleri

belirtilmek suretiyle bizzat ilgili veya bağlı bulunulan bakanın onayının alınması zorunludur.

Bu ihalelerle ilan yapılması zorunlu değildir. Gerekli görülen hallerde ihaleye davet edilecek

isteklilerin seçimi için 17, 18 ve 19 uncu maddeleri hükümlerine bağlı kalınmaksızın önseçim

ilanı yapılabilir.

Açık Teklif Usulü

Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler:

Madde 45 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel

Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.

Açık teklif usulünün uygulanması:

Madde 46 – Açık teklif usulüne göre ihaleler, isteklilerin ihale komisyonları önünde tekliflerini

sözlü olarak belirtmeleri suretiyle yapılır.

Ancak; istekliler ilanda belirtilen ihale saatine kadar komisyon başkanlığına ulaşmış olmak

şartıyla, 37 nci madde hükümlerine uygun olarak düzenleyecekleri tekliflerini iadeli taahhütlü

bir mektupla da gönderebilirler.

Teklif sahibi komisyonda hazır bulunmadığı takdirde posta ile gönderilen teklif son ve kesin

teklif olarak kabul edilir.

Açık teklif usulünde ihale:

313

Madde 47 – İlanda belirtilen ihale saati gelince, komisyon başkanı, isteklilerin belgelerini ve

geçici teminat verip vermemiş olduklarını inceleyerek, kimlerin ihaleye katılabileceğini bildirir.

Katılamayacakların belge ve teminatlarının geri verilmesi kararlaştırılır. Bu işlemler, istekliler

önünde, bir tutanakla tespit edilir.

Tutanaktan sonra, ihaleye giremeyecekler ihale yerinden çıkartılır. Diğer istekliler, önce

şartnameyi imzaya ve daha sonra, sıra ile tekliflerini belirtmeye çağrılır. Yapılacak teklifler

ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve teklif sahipleri tarafından imzalanır.

İlk teklifler bu suretle tespit edildikten sonra, komisyon başkanı, posta ile yapılmış teklifler

varsa okutarak bu tekliflerin de ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılmasını sağlar.

Bundan sonra istekliler sıra ile tekliflerde bulunmaya devam ederler. İhaleden çekilen

isteklilerin bu durumları ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve imzaları alınır.

İlgilinin imzadan çekinmesi halinde durum ayrıca belirtilir.

İhaleden çekilenler yeniden teklifte bulunamazlar.

Teklifler yapıldığı sırada, yapılan indirim veya artırımların işi uzatacağı anlaşılırsa;

isteklilerden komisyon huzurunda son tekliflerini yazılı olarak bildirmeleri istenebilir. Daha

önce ihaleden çekilmiş olanlar bu durumda yazılı teklif veremezler.

İhale sonucunun karara bağlanması:

Madde 48 – Sözlü veya yazılı son teklifler alındıktan sonra, ihale 41 inci maddeye göre karara

bağlanır.

İhalenin yapılamaması:

Madde 49 – Açık teklif usulüyle yapılan ihalelerde istekli çıkmadığı, isteklilerin belgeleri veya

son teklifleri uygun görülmediği takdirde, yeniden aynı usulle ihale açılır veya idare yararı

görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş tarihinden itibaren 15 gün içinde iş 43 üncü maddenin ikinci

fıkrasında belirtilen esaslar dahilinde pazarlıkla yaptırılabilir.

Pazarlık Usulü

Pazarlık usulünde ihale:

Madde 50 – Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle bağlı değildir.

İhaleleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre. bir veya daha fazla istekliden

yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılır.

Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların

neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilir.

Pazarlık usulüyle yapılacak işler:

Madde 51 – Aşağıda yazılı işlerin ihalesi, pazarlık usulüyle yapılabilir;

314

1. a) Yer, özellik (askeri birliklerin kuruluş özellikleri dahil) ve nitelikleri itibariyle her yıl

Genel Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve süreklilik göstermeyen, bu

Kanunun 1 inci maddesinde gösterilen işler,

2. b) Silahlı Kuvvetlerin manevra ve planlı tatbikatları ile sıkıyönetim faaliyetlerinin

gerektirdiği ve acele olarak temini zorunlu her türlü ihtiyaçları; Silahlı Kuvvetler için

Genelkurmay Başkanlığınca, güvenlik kuvvetleri için İçişleri Bakanlığınca tespit edilecek

özel durumlardaki her türlü ihtiyaçları ve taşıma işleri,

3. c) (Değişik : 2/3/1984 – 2990/8 md.) Önceden düşünülmesi mümkün olmayan ani ve

beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine acele olarak yapılması gerekip, kapalı veya

açık teklif usulünün uygulanmasına yeterli süre bulunmayan işler; diğer ihale usulleriyle

temin edilemeyeceği açıkça belli olan işler; bilgisayar alımı, kiralanması, bakım ve onarımı;

her çeşit araç ve gerecin yetkili servislerine yaptırılacak periyodik bakım ve onarımları;

yedek parça ve lastik alımları,

4. d) 29 uncu maddeye göre ihalenin yapılmaması veya sözleşmenin bozulması nedeniyle,

yeniden yapılacak ihalelerin sonuçlandırılmasına kadar geçecek süre içindeki ihtiyaç

maddelerinin alımı,

5. e) 43 üncü ve 49 uncu maddeler uyarınca, pazarlık usulüyle sonuçlandırılacak işler,

6. f) İdarelerin, müştereken veya iştirak halinde sahibi bulundukları taşınmaz mallardaki

paylarının paydaşlara kiraya verilmesi,

7. g) Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık

teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve

taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin

hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,

8. h) (Değişik: 3/7/2003-4916/20 md.) Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün

mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki baraj, dalyan,

voli yerleri, göller, havuzlar, nehirler ve nehir ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda

belirlenmiş yerlerdeki su ürünleri üretim hakkının, 22.3.1971 tarihli ve 1380 sayılı Su

Ürünleri Kanununa göre il özel idarelerince kiraya verilmesi,

9. i) Özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen her türlü hizmet,

eğitim, araştırma, etüt ve proje, planlama, müşavirlik, keşif, harita, fotoğraf, film, baskı,

sergileme, kontrol, muayene işleri ile teknik, fikri ve güzel sanatlarla ilgili çalışmayı

gerektiren diğer işler,

10. j) Para, tahvil, senet, pul, altın, gümüş, mücevher gibi kıymetlerle, güzel sanatlarla ilgili

veya tarihi değeri bulunan eşyanın özel ambalaj, koruma, sigorta ve taşıma işleri,

315

11. k) Çabuk bozulan, saklanması tehlikeli olan, saklama giderleri değerine veya beklemeden

doğacak yararına oranla yüksek bulunan malların satımı,

12. l) Tek kişi veya firma elinde bulunan taşınır mal, hak ve hizmetlerle, belirli taşınmaz

malların alımı veya kiralanması,

13. m) Ordu binek ve yük hayvanları ile damızlık olarak veya aşı, serum üretmek veya kontrol

ve araştırma işlerinde kullanılmak üzere hayvan alımı,

14. n) Milli Güvenlik nedeniyle gizli tutulması zorunluluğu Bakanlar Kurulunca kabul

edilen işler,

15. o) Hazineye mal edilmiş batık gemiler ile denize düşmüş malların çıkarılması,

16. p) (Değişik : 2/3/1984 – 2990/8 md.)

Özellikleri nedeniyle yabancı ülkelerden sağlanması zorunlu olan her türlü alım, kiralama,

onarım, yaptırma, keşfettirme, montaj, sigorta, taşıma ve hizmet işleri.

(a), (b), (c), (d), (i), (l) ve (p) bendlerinde yazılı işler için şartname düzenlenmesi, tahmini bedel

tespiti, teminat alınması ve sözleşme yapılması zorunlu değildir.

(i), (l) ve (p) bendlerinde yazılı işlerde Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınır.

Yarışma Usulü

Yarışma usulünün Uygulanması:

Madde 52 – İdareler her türlü etüt, plan, proje ve güzel sanatlara ilişkin işleri gerekli

görüldüğünde, yarışma ile yaptırabilirler. Bu işlerin mesleki kontrollük hizmetleri, projesi

uygulanacak olan yarışmacıya, pazarlıkla ihale edilebilir.

İdareler kuruluş kanunlarında yer alan işlere ilişkin yarışmaların yürütülmesiyle ilgili

yönetmelikleri hazırlarlar.

Mimarlık, mühendislik proje yarışmalarıyla ilgili yönetmelik Bayındırlık Bakanlığınca

hazırlanır.

3-Notlar


DENETİM

-Kiraya vermede hangi ihale usulü kullanılıyor: Pazarlık, açık ihale vs

====0

316

KONU-Büyükşehir Belediye Şirketlerine İşletme Hakkı Devredilen Taşınmazların Şirket Tarafından Üçüncü Kişilere İhalesiz Devredilmesi

1-İlgili belediyeler

-Büyükşehir belediyesi.

2-ÖRNEK BULGU

–Büyükşehir Belediye şirketlerine işletme hakkı devredilen taşınmazların şirket tarafından 5216

sayılı kanunun 26 ncı maddesine aykırı olarak üçüncü kişilere ihalesiz devredildiği

görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15 inci

maddesinin “h” bendinde belediyelerin tahsis edebilme yetkisi belirtilmiştir. “Mahallî müşterek

nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde

taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis

etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek.”

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Şirket Kurulması” başlıklı 26 ncı maddesin de

“Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta

belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı

kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında

görev alabilirler. Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu

ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu

yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu

şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet

İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle

işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye

şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.” denilmek suretiyle

büyükşehir belediyelerinin Şirket kurabileceği ve bu Şirketlerine belediye meclisince

belirlenecek süre ve bedelle işletmelerini devredebileceği belirtilmiştir. Fakat aynı maddenin

son cümlesinde ise belediye Şirketlerince bu yerlerin üçüncü kişilere 2886 sayılı Kanun

hükümlerine göre ihale edilmek suretiyle devredilebileceği belirtilmiştir.

317

Yukarıdaki kanun hükümleri incelendiğinde; Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaksızın

büyükşehir belediyeleri % 50 sinden fazla hissesine sahip olduğu belediye Şirketlerine sahip

olduğu taşınmazlarını devredebilecektir. Ancak; belediye Şirketlerinin devraldıkları bu

taşınmazları üçüncü kişilere devretmek istemeleri halinde (kiraya vermek gibi) belediye

Şirketlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri doğrultusunda hareket etmeleri

gerekmektedir. Büyükşehir belediyesi tarafından belediye Şirketlerine devredilen taşınmazların

ilgili Şirketler tarafından üçüncü kişilere devrinde 2886 sayılı Kanun hükümlerinin

uygulanması gerektiği düşünülmektedir.

3-Mevzuat

4-Notlar


-Belediye şirketi var mı

-Belediye şirketine devredilen taşınmaz var mı.

========0

KONU-Sözleşme Yükümlülüğünü Yerine Getirmeyen Kiracıların İhale Yasaklısı Yapılmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Taşınmazı kiralayıp sözleşme imzalayan kişilerin sözleşmede belirlenen kira tutarlarını

ödememesi nedeniyle sözleşmenin fesih edilerek kesin teminatın gelir kaydedilmesine karşın

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 84 üncü maddesine göre işlem yapılmadığı görülmüştür.

2886 sayılı Kanun’un “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması”

başlıklı 62’nci maddesinde, “Sözleşme yapıldıktan sonra 63’üncü maddede yazılı hükümler

dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve

sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve

nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca

protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve

sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

318

Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit veya müşterinin borcuna mahsup

edilemez.”, denilmiş ve İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici Yasaklama başlıklı 84 üncü

maddesinin üçüncü fıkrasında da, “Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme

yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler

dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen

müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından,

bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete’de

ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.” düzenlemesi yapılmıştır. Kira

sözleşmesinde belirtilen yükümlülüğünü yerine getirmeyen müşteri (kiracı) hakkında Kanunun

62’nci maddesine göre kesin teminatın gelir kaydedilmesine karar verilerek alacaklar için icra

yoluna başvurulmaktadır. Ancak eylem taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun

olarak yerine getirmeme olduğuna göre 2886 sayılı Kanun’un 84 üncü maddesinin üçüncü

fıkrasına göre de işlem yapılması gerekir.

Sözleşme hükmüne uymadığı gerekçesiyle sözleşmesi fesih edilen kişilerle ilgili 2886 sayılı

Kanun’un 62’nci madde hükmünün yanında 84 üncü maddesinin üçüncü fıkra hükmünün de

uygulanması sağlanmalıdır.

2-Mevzuat

3-Notlar


DENETİM

-Kirasını ödemeyen kiracılar hakkında işlem yapıldı mı?

-fesih

-kesin teminatın gelir kaydedilmesi

-kişinin ihale yasaklısı yapılması.

====0

KONU-İhale Yapılmaksızın Mevzuatta Bir Karşılığı Olmayan “İşgaliye Sözleşmesi” İle Kiraya Verilmesi1-ÖRNEK BULGU

319

2-Mevzuat

3-Notlar


-kira:

-ihale yapılmadan bir sözleşme ile kiraya verilen taşınmaz var mı.

Belediye Gelirleri ile ilgili bulgular

KONU-Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Gereğince Ambalaj Atıklarının Toplanması İçin Yetki Verilen Şirketlerden Herhangi Bir Bedel Alınmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Ambalaj atıklarının ilgili mevzuat uyarınca toplanması için verilen imtiyaz hakkının ihale

yapılmadan, rekabet sağlanmadan ve herhangi bir bedel alınmadan çevre lisansına sahip bir

şirkete protokol yapılarak verildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci

maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması,

geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve

yaptırmanın belediyenin yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 8’inci, 11’inci ve 12’nci maddelerine dayanılarak hazırlanan

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in “Genel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde

ambalaj atığı üreticilerinin, ambalaj atıklarını, bağlı bulundukları belediyenin ambalaj atıkları

320

yönetim planına uygun olarak, diğer atıklardan ayrı biriktirmek ve belediyenin toplama

sistemine bedelsiz vermekle yükümlü olduğu ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Belediyelerin görev ve yetkileri” başlıklı 8’inci maddesinde belediyelerin

ambalaj atığını toplamak veya toplattırmak, bu iş için toplama ayırma tesisi kurmak veya

kurdurmak, işletmek veya işlettirmek konularında görevli ve yükümlü olduğu belirtilmiştir.

Mezkur Yönetmelik’in “Ambalaj atıklarını ayrı toplama sistemi” başlıklı 24’üncü maddesinde

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesi kapsamında, belediyelerin ambalaj

atıklarının kaynağında ayrı toplanmasından sorumlu olduğu, bu işi kendisinin yapacağı veya

sözleşme imzaladığı çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama-ayırma tesisleri ile

gerçekleştireceği hüküm altına alınmıştır.

Ambalaj atıklarının toplanması hususunda gerek 5393 sayılı Kanun gerekse yukarıda belirtilen

Yönetmelik hükümlerine göre belediyeler hem yetkilidir hem de imtiyaz hakkı sahibidir. 2886

sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde belediyelerin kiralama

işlemlerinin 2886 sayılı Kanun’a tabi olduğu belirtilmiş, “Tanımlar” başlıklı 4’üncü

maddesinde ise “hakların kiralanması” “Kira” tanımı içinde değerlendirilmiştir. Belediye için

bir imtiyaz hakkı olan ve gelir getirici nitelikte bulunan ambalaj atıklarının toplanması, ya

Kurum tarafından kendi imkânları ile yerine getirilmeli ya da 2886 sayılı Kanun’a göre

rekabetin ve eşit muamele ilkelerinin sağlandığı bir ortamda en yüksek gelir ile ihale

edilmelidir.

Uygulamada, ambalaj üreticileri mevzuat gereği aralarında birleşerek kar amacı gütmeyen

ÇEVKO, TÜKÇEV gibi vakıflar kurmuşlar, yönetmelik gereği ambalaj atıklarının toplanması

sorumluluklarını bu şekilde yerine getirme yoluna gitmişlerdir. Bunlara yetkilendirilmiş

kuruluş denilmektedir. Belediye-Yetkilendirilmiş Kuruluş ve Çevre Lisanslı bir şirket arasında

üçlü sözleşme yapılmakta, söz konusu şirkete ambalaj atıklarıyla ilgili imtiyaz hakkı belediye

tarafından verilmekte, söz konusu şirket topladığı ambalaj atıklarını yetkilendirilmiş vakfa

fatura etmekte ve ücretini ondan almaktadır. Ayrıca söz konusu atıklar Şirket tarafından geri

dönüşüm amacıyla satılmakta ve iki türlü gelir elde edilmektedir.

Yapılan incelemede; Gaziosmanpaşa Belediye sınırları içerisindeki ambalaj atığı toplama

hakkının Kurum tarafından herhangi bir ihale yapılmadan, rekabet ve eşit muamele ilkeleri

sağlanmadan bir Şirketle protokol imzalanması suretiyle bedelsiz verildiği görülmüştür. Kurum

ile ilgili Şirket arasında 25.05.2013 tarihinde yapılan 5 yıl süreli protokol ile söz konusu şirkete

ambalaj atıklarının toplanması konusunda imtiyaz hakkı verilmiş, karşılığında herhangi bir

bedel de alınmamıştır.

321

Ambalaj atığı toplama imtiyazı verilen Şirketin toplamış olduğu kağıt-karton atıklarını piyasada

faaliyet gösteren firmalara sattığı anlaşılmıştır. İmtiyaz sahibi söz konusu firmanın, yılı içinde

….. ton ambalaj atığı topladığı tespit edilmiştir. Firma, toplanan atıkları satarak gelir elde

etmekte, bunun karşılığında imtiyaz hakkı aldığı Kuruma herhangi bir bedel ödememektedir.

Ambalaj atıklarının toplanması konusunda imtiyaz hakkının Kurum tarafından belli sürelerle

başka bir şirkete devredilebilmesi için, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri

çerçevesinde ihale yapılması, gerekli şartları taşıyan ve en yüksek bedeli ödemeyi kabul eden

firmaya söz konusu hakkın verilmesi gerektiği açıktır. Aksi bir uygulama hukuka aykırı olduğu

gibi kamu menfaatleri için de oldukça zararlıdır.

==0

2-Mevzuat

BELEDİYE ATIK MEVZUATI


Belediyenin görev ve sorumlulukları

Madde 14- Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

100. a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri;

çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve

ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut;

kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları

(Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları

ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler

tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul

binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım,

nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar

veya yaptırır. (Mülga son cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) (…)(Ek cümleler: 12/11/2012-

6360/17 md.) Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler,

kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali

durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri

açabilirler.

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları

Madde 15- Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:

322

1. d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının

tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine

göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak

veya yaptırmak.

2. e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su

ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak,

kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek.

3. f) …

4. g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve

depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak.

…..

Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve İçişleri

Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir;

toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle

yerine getirebileceği gibi toplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci maddedeki esaslara

göre hizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir.

==0




1. i) Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su

havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhî işyerlerini, eğlence

yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde

toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları ve satış yerlerini, hafriyat toprağı,

moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve kömür satış ve depolama sahalarını

belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak;

büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması

ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden

değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu

amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara

ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya

işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili

gerekli düzenlemeleri yapmak.

323

………………..


1. b) Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma

istasyonuna taşımak.

==0

YÖNETMELİKLER

1522

0

AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

Kurum ve Kuruluş Yönetmeliği (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) Resmi Gazete

Tarihi: 24.08.2011Sayısı: 28035

1615

9

ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALARIN KONTROLÜ

YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 22.05.2012Sayısı: 28300

7118

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 31.08.2004Sayısı: 25569

1229

0ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ


324

Tarihi: 30.07.2008Sayısı: 26952

2064

4

ATIK YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 02.04.2015Sayısı: 29314

1388

7

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK


Tarihi: 26.03.2010Sayısı: 27533

1434

4

ATIKLARIN YAKILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK


Tarihi: 06.10.2010Sayısı: 27721

1439

0

ATIKSU ALTYAPI VE EVSEL KATI ATIK BERTARAF TESİSLERİ

TARİFELERİNİN BELİRLENMESİNDE UYULACAK USUL VE…


Tarihi: 27.10.2010Sayısı: 27742

325

2321

4

ATIKSU TOPLAMA VE UZAKLAŞTIRMA SİSTEMLERİ HAKKINDA

YÖNETMELİK


Tarihi: 06.01.2017Sayısı: 29940

2081

7

BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 06.06.2015Sayısı: 29378

1432

9

ÇEVRE KANUNUNUN 29 UNCU MADDESİ UYARINCA ATIKSU ARITMA

TESİSLERİNİN TEŞVİK TEDBİRLERİNDEN FAYDALANM…

Kurum ve Kuruluş Yönetmeliği (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı) Resmi

Gazete Tarihi: 01.10.2010Sayısı: 27716

2383

4

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL ATIKLARIN ENDÜSTRİYE GERİ

KAZANIMI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNE…

Üniversite Yönetmeliği (Düzce Üniversitesi) Resmi Gazete

Tarihi: 09.08.2017Sayısı: 30149

326

5672

GEMİLERDEN ATIK ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROLÜ

YÖNETMELİĞİ

Kurum ve Kuruluş Yönetmeliği (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme

Bakanlığı) Resmi Gazete Tarihi: 26.12.2004Sayısı: 25682

5401

HAFRİYAT TOPRAĞI, İNŞAAT VE YIKINTI ATIKLARININ KONTROLÜ

YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 18.03.2004Sayısı: 25406

9844

KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 08.01.2006Sayısı: 26047

2091

3

MADEN ATIKLARI YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 15.07.2015Sayısı: 29417

327

1719

1

RADYOAKTİF ATIK YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ

Kurum ve Kuruluş Yönetmeliği (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)) Resmi


5276

RADYOAKTİF MADDE KULLANIMINDAN OLUŞAN ATIKLARA İLİŞKİN

YÖNETMELİK

Kurum ve Kuruluş Yönetmeliği (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)) Resmi


2327

3

TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ


Tarihi: 25.01.2017Sayısı: 29959

==0

3-Notlar

BİLGİ:

İki türlü atık var:

1-Evsel katı atık: Çöp:

2-Ambalaj atığı: Kağıt vs

A-BÜYÜKŞEHİR OLAN İLLERDE:

1-Çöpleri ilçe belediyeleri toplar (b.şehir bel toplamaz)

328

-İlçe belediyesi çöpü ya kendisi toplar veya bir firma toplar, (ihale veya protokol ile)

2-İlçe belediyeleri kağıt vs ambalaj atıkları konusunda Atık Yönetim Planı hazırlar,

-Büyükşehir bel ilgili birimine gönderir,

-B.şehir bel meclisi onaylar,

-Atık Yönetimi Yönetmeliği-m.5-o, m.8-2-b

B-DİĞER İLLERDE:

-Belediye personeli çöpleri çöp alanına götürür,

-Belediye ihale yapar.

-Firma çöpleri ayırıp fabrikalara satar.

Tunceli Belediyesi:

-Mahalli idare birliği kurulmuş (Katı Atık Yönetim Birliği) (İlçe belediyeleri üye). Bir projeleri

var: Pülümür Çayına uzak, meskun yerlere uzak bir bölgede (Kocalar Köyü civarı) tesis kurup,

çöpten enerji elde etmek. ÇED raporu vs eksiklikler tamamlanınca AB hibesi için başvurulacak

==0

NOT: Büyükşehir bel.deki caddelerin;

-bakım, onarım, temizliği (süpürülmesi) ni B.şehir bel yapar,

-çöp toplanmasını ilçe bel yapar.

==0

4-X Kurumu Çalışma kağıdı—

Örnek çalışma kağıdı: A Büy. Bel:

-Ambalaj Atık Planı var-2014 civarında çıktı, ancak yetersiz, 300 bin Suriyeli var –

güncellenmesi gerekir-

-Atık şb md ilçelere yazı yazmış-belediyece hazırlanan Atık Yönetim Planı istenmiş-

-Ancak ilçelerden dönüş olmamış-2017-

==0

KONU-Evsel Katı Atık Ücreti Takip ve Tahsil İşlemlerinin Uygulanmasında Tespit Edilen Hatalar1-İlgili belediyeler

329

(Bulguyla ilgili belediyeler:

1-B.şehir belediyesi olan illerde:

-ilçe belediye meclisi her yıl katı atık bedelini belirler,

-B.şehir bel. Sular İdaresi, su faturasıyla beraber tahsil edip, ilgili belediyeye gönderir.

2-B.şehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri)

==0

2-ÖRNEK BULGU

–Kurum tarafından 13.05.2006 tarihinden itibaren alınması gereken evsel katı atık toplama,

taşıma ve bertaraf ücretine ait tarifenin 2014 yılı sonuna kadar belirlenmediği, tahakkuk ve

tahsilâtların yapılmadığı görülmüştür.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanun’la değişik “İlkeler”

başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; kirlenme ve bozulmanın önlenmesi,

sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamaların kirleten veya

bozulmaya neden olan tarafından karşılanacağı ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanun’la değişik ‘Tanımlar’ başlıklı 2’nci

maddesinde ise “Kirleten” tanımının “faaliyetleri sırasında veya sonrasında doğrudan veya

dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek

ve tüzel kişileri”, “Evsel katı atık” tanımının ise “tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen

konut, sanayi, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıkları” ifade ettiği belirtilmiştir.

Kanun’un 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanun’la değişik 11’inci maddesinin on birinci

fıkrasında aynen:

“Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak,

işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar,

sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına

katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek

tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen

ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.”

denilerek belediyelerin evsel katı atık dolayısıyla yapacakları harcamaların, bu hizmetten

yararlanan kişilerden, yani kirlenmeye, evsel katı atıkların oluşmasına sebep olanlardan

alınmasının bir zorunluluk olduğu ifade edilmiştir.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı

Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde belediyelerin de dâhil

olduğu birçok kamu kurum ve kuruluşunca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik

330

gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç, herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya

indirimli tarife uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Belediyeler tarafından gerçekleştirilen evsel katı atık toplama işi, kirleten kişilere yapılan bir

nev’i hizmettir. Zira, 2872 sayılı Kanun’da da belirtildiği üzere kirleten kişinin bu kirliliğin

giderilmesi için yapılacak harcamaları karşılaması Kanun’un temel prensiplerindendir.

Dolayısıyla bu hizmet için ücret tarifesi belirlenip, masrafların kirleten kişilerden alınması

gerekirken bu hususun yerine getirilmemesi veya eksik uygulanması, hem 2872 hem de 4736

sayılı Kanun’a açıkça aykırıdır.

Kurum tarafından katı atıkların toplanması için 2006 yılından 2014 yılı sonuna kadar yaklaşık

………… TL’lik bir harcama yapıldığı, buna karşılık aynı dönemde yaklaşık …………TL

çevre temizlik vergisi tahsil edildiği görülmüştür. Yani Belediye, kirliliğin önlenmesi amacıyla

yaptığı yaklaşık ………… TL’lik harcamanın sadece ………… TL’lik kısmını kirleten

kişilerden alabilmiş, yaklaşık ………… TL’lik kısım ise Belediye’nin bütçesinden çıkmıştır.

Sonuç olarak; 2872 sayılı Kanun’a göre 13.05.2006 tarihinden itibaren belediyeler tarafından

katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücret tarifesinin belirlenmesi ve bu ücretlerin kirleten tüm

kişilerden alınması gerekirken, Belediye tarafından hiçbir tahakkuk kaydı yapılmamasında

hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

4-Mevzuat

BAKINIZ: 5-a SORUSU.

==0

Mevzuatı-Süreç:

-2872 s. Çevre Kanunu,

-Evsel Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz,

-Katı atık bedelini, ilçe Belediye Meclisi her yıl belirler,

-Büyükşehir Sular İdaresi –ASKİ- tahsil eder,

-ilçe belediyesi hesabına aktarılır.

==0

5-Notlar



Konu incelenmiştir.

331

A. B. Bel.

ÇEVRE KORUMA D. BŞ-(Atık şube müd)

-çöpleri ilçe belediyesi aktarma istasyonuna getiriyor,

-8 adet aktarma ist var,

-B.şeh bel çöpü tırlarla

-çöplüğe getiriyor-(Sarıçam’a)

-Çöplükte tesis var,

-Tesisin işletmesi: 2009 da yap-işlet-devret ihalesi yapıldı- 30 yıllık

-şirket-ITC

-kullanabileceği eşyaları alıyorlar,

-ötekileri depoluyorlar—burada biyogaz üretiliyor—Gaz işletmeye ait.

-Tuhaf bir durum var:

-Belediye aleyhine sözleşme imzalanmış,

-Yıl: 2008,

-ITC adlı uluslararası firma,

-çöp tesisi yapmış (maliyeti 36.444.000,00-TL)

-Belediyenin çöplüğe getirdiği çöpleri ayırıyor,

-kullanılacak olanları kullanıyor,

-geri kalanını depoluyor,

-depodan çıkan gazdan enerji elde ediyor,

-Ayrıca, çöp için belediyeden ton başına (4,45-ABD doları+KDV) yi,

-her ayın sonunda alıyor, (ortalama ayda 1.000.000,00-TL)

-30 yıl sonra tesis belediyeye devredilecek,

(zaten teknolojisi eskiyecek)

(Belediye eski bir teknoloji için her ay para ödüyor)

==0

Gelir servisine soruldu:

1-ilçe Belediye Meclisi bu yıl katı atık bedelini belirledi mi? Cevap: Evet

2-Son beş yılın, katı atık bedeli tahakkuk-tahsilat tablosunu getirdi

==0

BİLGİ:

A-BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ OLAN İLLERDE:

-İlçe belediyesi çöpü aktarma istasyonuna getirir,

332

-Büyükşehir belediyesi bu çöpleri çöp alanına götürür,

-Belediye buraya tesis yapar veya yaptırır,

-Çöplerde cam, metal vs satılabilecek olanlar alınır,

-geri kalanı depolanır,

-biriken gazdan enerji elde edilir,

B-DİĞER İLLERDE:

==0

BİLGİ: KATI ATIK BEDELİ:

A-BÜYÜKŞEHİR OLAN İLLERDE:

-İlçe belediye meclisi, her yıl katı atık bedelini belirler,

-Büyükşehir bel.e bağlı Sular İdaresi,

-katı atık bedelini su faturası içerisinde tahsil edip,

-ilçe bel.e gönderir.

==0

Ör: A. Büy. Bel:

Su Faturasında Görünen Kalemler:

1-Atıksu bedeli

2-ÇTV-çevre temizlik vergisi

3-Bertaraf bedeli,

4-Katı atık bedeli.

B-DİĞER İLLERDE:

==0

Atıksu: Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri

kısmen veya tamamen değişmiş suları, (kanalizasyon)

Evsel katı atık: Tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut, sanayi, işyeri, piknik

alanları gibi yerlerden gelen katı atıkları, (çöpler)

==0

333

KONU-Eğlence Vergisi Mükellefi Olan Bazı İşletmelerden Eğlence Vergisi Alınmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Sinema, Oyun salonları, canlı müzikli işletmelerden eğlence vergisi alınmıyor.

–Belediye sınırları içerisinde yer alıp eğlence hizmeti sunan işletmeler için Eğlence Vergisi

tahakkukunun yapılmadığı, bu suretle Kurumun gelir kaybına uğradığı tespit edilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile belediye ve mücavir alan sınırları içindeki eğlence

faaliyetleri eğlence vergisinin konusuna alınmıştır. Kanun’un 17 ve 21’inci maddelerinde

belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin

faaliyetlerinin eğlence vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır. Kanun’un 21’nci

maddesinde ise eğlence vergisinin konusuna giren faaliyetler sayılmış, maddenin I/5 nolu

ayrımında, sirkler, lunaparklar, çalgılı bahçeler ve benzerlerinden %20 oranında eğlence vergisi

alınacağı belirtilmiştir. Ayrıca Kanun’un 20/3’üncü maddesinde, biletle girilmesi zorunlu

olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa

futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için, Belediye

Meclislerince takdir edilecek miktarda eğlence vergisi ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Danıştay 9’uncu Dairesinin 07.11.2007 tarih ve E: 2005/5313, K:2007/3726 sayılı kararında

özetle, “play station salonları biletle girilmesi zorunlu eğlence yerlerinden olmadığından, söz

konusu salonlardan belediye meclisince belirlenen tarifeye istinaden eğlence vergisi

alınmasında hukuka aykırılık bulunmadığı…” denilmektedir.

Görüldüğü üzere, Danıştay atari, oyun makinesi ve bilgisayar oyunlarının oynatıldığı play-

station oyun salonlarının faaliyetlerinin eğlence vergisinin konusuna girdiği görüşündedir.

Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğünden alınan verilere göre ruhsatlı veya ruhsatsız olarak

faaliyette bulunan ve faaliyet konusu oyun yeri olan oyun salonları tespit edilmiştir. Belediye

sınırları içerisinde 39 adet play-station oyun salonu olmasına rağmen bu yerlerin hiçbirisi için

eğlence vergisi tahakkuk ve tahsil işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

2-Mevzuat

MEVZUATI:


Madde 23- Büyükşehir belediyesinin gelirleri şunlardır:

1. a) (Mülga: 2/7/2008-5779/8 md.)

334

2. b) (Mülga: 2/7/2008-5779/8 md.)

3. c) 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan oran ve esaslara göre büyükşehir

belediyesince tahsil olunacak at yarışları dahil müşterek bahislerden elde edilen Eğlence

Vergisinin % 20’si müşterek bahislere konu olan yarışların yapıldığı yerin belediyesine,

% 30’u nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe (…) belediyelerine ayrıldıktan sonra kalan

% 50’si.

1. d) Büyükşehir belediyesine bırakılan sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme

yerleri ile yeşil sahalar içinde tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları.

==0

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu

Madde 17 – Bu Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar

içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetleri Eğlence Vergisine tabidir.

Mükellef:

Madde 18 – Verginin mükellefi, eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzelkişilerdir.

İstisna ve muaflıklar:

Madde 19 – Aşağıda belirtilen eğlence faaliyetlerinden bu vergi alınmaz:

1. Ulusal bayramlar veya tarihi özellik taşıyan günler nedeniyle genel ve katma bütçeli

idareler ile il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların kurdukları birlikleri tarafından

düzenlenen ve kazanç amacı gütmeyen tören, şenlik, müsabaka ve gösterilerle balo, temsil

ve benzeri faaliyetler,

2. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler tarafından kültürel,

sosyal, turistik ve ekonomik amaçlarla düzenlenen kongre, konferans, fuar, festival, şenlik,

sergi ve benzeri faaliyetler ile tertip edilen eğlenceler ve konserler.

3. Eğitim ve öğretim kuruluşları ile okul dernekleri, kamu yararına çalışan dernekler,

orduevleri, askeri gazinolar ve askeri dinlenme tesislerinde tertiplenen eğlenceler.

4.(Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından düzenlenen

müşterek bahis oynanması.

5. (Ek : 3/10/1984 – 3048/1 md.) Bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamelerde

kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerler.

Matrah:

Madde 20 – 1. Biletle girilen yerlerde, Eğlence Vergisi hariç olmak üzere bilet bedeli olarak

sağlanan gayri safi hasılat (bilet bedeli dışında bağış veya başka adlar altında alınan paralar

dahil).

335

2. (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Müşterek bahislerde, iştirakçilerden tahsil edilen

tutardan Katma Değer Vergisi düşüldükten sonra kalan tutar.

3. (Değişik: 3/10/1984 – 3048/2 md.) Biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino,

gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi

eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için bu Kanunun 96 ncı maddesine

göre tespit edilen miktardır.

Nispet ve miktar:

Madde 21 – Eğlence Vergisi aşağıdaki nispet ve miktarlarda alınır.

Verginin

Nispeti

%

I – Biletle Girilen Yerlerde :

1. Yerli film göstermelerinden 20 (10)

2. Yabancı film göstermelerinden 50 (10)

3. Tiyatro, opera, operet, bale, karagöz, kukla ve ortaoyunundan 5 (0)

4. Spor müsabakaları, at yarışları ve konserlerden 10

5. Sirkler, lunaparklar, çalgılı bahçeler ve benzerlerinden 20

II – (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Müşterek Bahislerde: 5

III – (Değişik: 30/12/2004-5281/17 md.) Biletle girilmesi zorunlu

olmayan eğlence yerlerinden (Günlük, YTL) 5 100

(Ek ikinci fıkra: 21/2/2001-4629/6 md.; Değişik: 3/3/2004-5101/2 md.) (I) numaralı bendin (1)

ve (2) numaralı alt bentleri ile yerli ve yabancı film gösterimlerine ilişkin belirlenen vergi bu

Kanunun 22 nci maddesinin (1) numaralı bendinde öngörüldüğü şekilde hesaplanarak biletler

kullanılmadan önce mahallin mal müdürlüğüne veya muhasebe müdürlüğüne emaneten

yatırılır. Ödemenin yapıldığına dair banka dekontunun ibrazı üzerine belediye tarafından

biletlere özel damga konulur. Ödeme yapmayanlar hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının

Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bahsi geçen yerlerde toplanan meblağın %

75’i Kültür ve Turizm Bakanlığı Merkez Saymanlık hesabına, % 25’i ilgili belediyeye tahsilini

takip eden ayın onbeşinci günü akşamına kadar aktarılır. (Ek cümle: 30/12/2004-5281/17 md.)

Maliye Bakanlığı yukarıdaki şartlara bağlı kalmaksızın, biletle girilen yerlere ilişkin eğlence

vergisinin hesaplanması ve ödenmesine dair işlemlerin ödeme kaydedici cihaz kullanılarak

yapılmasına ait usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Verginin ödenmesi:

336

Madde 22 – 1. Vergi biletle girilen yerlerde bilet bedellerine eklenmek suretiyle hesaplanır ve

belediye tarafından özel damga konulması sırasında ödenir. Bu suretle alınan biletlerin

kullanılmadan iadesi halinde peşin olarak ödenen vergi geri verilir.

Genel ve Katma Bütçeli idarelerle İl Özel İdareleri ve köyler tarafından yürütülen spor

müsabakaları, at yarışları ve benzeri faaliyetlerde bilet bedeli ile birlikte alınan vergi takip eden

20 gün içinde ilgili belediyeye ödenir.

2. Müşterek bahislerde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar

ilgili belediyeye bir beyanname ile bildirilir ve aynı sürede ödenir.

3. Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın

20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılır.

==0

3-Notlar

A-At yarışları dahil müşterek bahislerden elde edilen eğlence vergisinin belediyeye ödenmesi:

Türkiye Jokey Kulübü, tahsil ettiği eğlence vergisinin;

-% 20’sini müşterek bahislere konu olan yarışların yapıldığı yerin belediyesine,

-% 30’unu nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe belediyelerine,

-kalan % 50’sini büyükşehir belediyesine gönderir.

B-Eğlence yerlerinden tahsil edilen eğlence vergisi:

-B.şehir bel. olan yerlerde:

a-B.şehir bel.e bırakılan yerlerdeki eğlence vergisini, b.şehir bel tahsil eder.

b-B.şehir bel.ilçe bel: Kendi bölgelerindeki eğlence yerlerinin eğ.vergisini tahsil eder,

-Diğer il ve ilçe belediyeleri: Eğlence vergisini tahsil eder.

==0


Örnek çalışma kağıdı: Konu incelendi:

1-At yarışı dahil müşterek bahislerden elde edilen eğlence vergisinin % 50-si, büyükşehir bel.e

gönderiliyor. Her ay düzenli olarak tahsil edilmektedir. Türkiye Jokey Kulübü, her ay

belediyeye eğlence vergisi ödemektedir.

337

2-Belediyeye ait sosyal/kültürel tesisler, eğlence/dinlenme yerleri ile yeşil sahalar içerisinde

sinema salonu, oyun salonu, bilgisayar oyunları, canlı müzikli işletmeler gibi eğlence yerleri

bulunmadığı için eğlence vergisi tahsil edilmemektedir.

==0

Tahakkuk ve tahsilatlar istenecek.

Borçlu listesi istenecek,

-Alacakların tahsili için yapılan işlemler:

1-ödeme emri gönderildi mi

2-bankalara yazı gönderildi mi

3-tapu müd.e taşınmazlar için yazı gönderildi mi

4-emniyete arabaları için yazı gönderildi mi

==0

Eğlence vergisine tabi olanlar:

-bilardo, langırt oyun salonu,

-play station (internet oyunları) salonu,

-düğün salonu,

-sinema

-opera

-bale

-konser

-lunapark

-sirk

-spor yarışları

-at yarışı

-canlı müzik ruhsatı olanlar: otel, birahane, içkili lokanta, gazino vs

(Sadece içki-bira içilmesi yeterli değil, canlı müzik olmalı. Danıştay kararları var:

-9. Daire, 24.10.1984 gün, E.1984/263, K.1984/3043 sayılı kararı,

-18.09.1992 gün, E.1991/1700, K.1992/1870 sayılı kararı,

-Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu, 22.04.1994 gün, E.1993/110, K.1994/189 sayılı

kararı,

-İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü genelgesi: 16.02.1986 gün, 40568 sayılı.

338

-İstisna: orduevi, çay bahçesi, kıraathane, canlı müzik ruhsatı olmayan, kamu yararına çalışan

dernekler,

-vergi miktarını meclis takdir eder,

-vergi, çalışılan her gün için alınır,

-o ayın vergisi, sonraki ayın 20-sine kadar belediyeye ödenir.

==0

Eğlence vergisi mükellefleri:

-Sinema,

-Oyun/atari salonu,

-Canlı müzikli işletmeler (otel, birahane, gazino, çay bahçesi, diskotek vs)

Belediye, her ay, önceki ay için tahakkuk fişi ve aylık beyanname düzenleyip, ilgili mükellefe

veriliyor. Mükellef beyannameyi imzalıyor. İstediği zaman borcunu ödüyor.

Tahsilat denetimi: Mükellefler borcunu ödüyor, ödeyemeyen borcunu yapılandırıyor. (Pınar

Arpacıoğlu)

==0

O ilde at yarışı yapılıyorsa (hipodrom), il ve ilçelere eğlence vergisi ödeniyor.

==0

Ana caddeler Büy.Bel. sorumluluğundadır—

==0

Belediye, her ay, önceki ay için tahakkuk fişi ve aylık beyanname düzenleyip, ilgili mükellefe

veriyor. Mükellef beyannameyi imzalıyor. İstediği zaman borcunu ödüyor.

Tahsilat denetimi: Mükellefler borcunu ödüyor, ödeyemeyen borcunu yapılandırıyor.

==0

O ilde at yarışı yapılıyorsa (hipodrom), il ve ilçelere eğlence vergisi ödeniyor.

01.03.09.51-Eğlence vergisi: Büy.bel. at yarışlarından aldığı eğlence vergisinden, ilçe

belediyelerine pay gönderir.

(Çevre Temizlik Vergisi ile Eğlence Vergisi, mahsup edilir)

==0

-Alacakların tahsili için yapılan işlemler:

1-ödeme emri gönderildi mi

2-bankalara yazı gönderildi mi

3-tapu müd.e taşınmazlar için yazı gönderildi mi

4-emniyete arabaları için yazı gönderildi mi

339

==0

-çarşıya gidilerek,

Otel,

Oyun salonu,

Sinema,

Canlı müzik hizmeti veren

İşletmelerin ismi öğrenilir-

Personelden,

Eğlence vergisi tahakkuk

Ve tahsil fişlerini istenir.

====0

KONU-İlan ve Reklam Vergisi Tahakkuk ve/veya Tahsilinin YapılmamasıBulguyla ilgili belediyeler:

1-B.şehir belediyesi olan illerde:

-B.şehir bel: Kendisine ayrılan ana caddelerdeki ilan ve reklam vergisini tahsil eder,

-B.şehir bel. ilçe bel: Kendi bölgesindeki ilan ve reklam vergisini tahsil eder,

2-B.şehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri, ilan ve reklam vergisini tahsil eder.

==0

2-ÖRNEK BULGU

BULGU: Reklam panolarından ilan-reklam vergisi alınmıyor.

SOR: A-Belediyenin reklam panoları var mı?

B-Hangi birim ilgileniyor?

3-Mevzuat

MEVZUAT:



1. a) (Mülga: 2/7/2008-5779/8 md.)

2. b) (Mülga: 2/7/2008-5779/8 md.)

3. c) …

340

4. d) Büyükşehir belediyesine bırakılan sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme

yerleri ile yeşil sahalar içinde tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları.

5. e) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen alanlar ile bu alanlara cephesi

bulunan binalar üzerindeki her türlü ilân ve reklamların vergileri ile asma, tahsis ve

bakım ücretleri. (Ana caddeler, bulvarlar).

Madde-7- g) (Değişik: 12/11/2012-6360/7 md.) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki

mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak,

yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını

yürütmek; kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin

yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek;

meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara

verilmesi işlerini gerçekleştirmek.

==0


Madde 12 – Belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü İlan ve reklam, İlan

ve Reklam Vergisine tabidir.

Mükellef ve sorumlu:

Madde 13 – İlan ve Reklam Vergisinin mükellefi, yurt dışından gönderilen ilan ve reklamlar

dahil olmak üzere, ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzelkişilerdir.

İlan ve reklam işlerini mutat meslek olarak ifa edenler, başkaları adına yaptıkları ilan ve

reklamlara ait vergileri mükellefler adına ilgili belediyeye yatırmaktan sorumludurlar.

İstisna ve muaflıklar:

Madde 14 – Aşağıda sayılan ilan ve reklamlardan vergi alınmaz.

1. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından yayınlanan ve yapılan ilan ve reklamlar,

2. Her türlü gazete, dergi ve kitaplarda yapılan ilan ve reklamlar,

3. Gerçek kişilerin ikametgahlarının iç veya dış kapılarına konan ve kimliklerini gösteren

levhalar,

4. İşletmelerin iştigal veya imal konusu maddelerinin ambalajları üzerinde bulunan ve kendi

işlerine ait ilan ve reklamları ile ambalaj muhtevasından olan prospektüs ve tarifnameler,

5. Gerçek veya tüzel kişilere ait işyerlerinin içine veya dışına asılan iş sahibinin kimliği ile

işin mahiyetini gösteren ve alanı 1/2 metrekareyi aşmayan ışıksız levhalar, (Alanı 1/2

metrekareyi aşan levhalar, aşan kısım üzerinden vergiye tabidir.)

341

6. Genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idarelerinin, belediyelerin, köylerin ve bunların

kuracakları birliklerin ve Posta – Telgraf – Telefon ve T.C. Devlet Demiryolları

İşletmelerinin yapacakları her türlü ilan ve reklamlar,

7. Siyasi Partiler Kanununa göre, siyasi partilerin siyasi faaliyet sınırları içinde yapacakları

ilan ve reklamlar,

8. Altıncı bentte yazılı idarelerle, kooperatifler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek

kuruluşları tarafından ülke ürünlerinin ve turizminin reklamını yapmak ve herhangi bir

ticari ve sınai kuruluşa ait olmamak üzere hazırlanan her türlü levha ve afişlerle, aynı

kuruluşlar tarafından Türkiye’deki ticaret, sanayi, tarım ve mesleki müesseselerinin isim ve

ticaret unvanları ile ad ve adreslerini intiva etmek üzere yayınlanacak kitap, broşür, katalog

ve dergiler,

9. Umumi mahallere reklam amacı ile konulacak sıra, bank ve benzeri gereçler üzerindeki ilan

ve reklamlar,

10. Sinema ve tiyatroların kendi programlarına ilişkin olarak gösterinin yapıldığı binanın içinde

ve dış yüzünde yaptıkları ilan ve reklamlar.

Tarife ve nispet:

Madde 15 – İlan ve Reklam Vergisi aşağıdaki tarifeye göre alınır.

(Değişik Tarife: 30/12/2004-5281/16 md.)

Verginin Tutarı (YTL)

En az En çok

1. Dükkân, ticarî ve sınaî müessese ve serbest meslek erbabınca

çeşitli yerlere asılan ve takılan her çeşit levha, yazı ve resim gibi

tüm sabit ilân ve reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak: 20 100

2. Motorlu taşıt araçlarının içine veya dışına konulan ilân ve

reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak: 8 40

3. Cadde, sokak ve yaya kaldırımları üzerine gerilen, binaların

cephe ve yanlarına asılan bez veya sair maddeler vasıtasıyla yapılan

geçici mahiyetteki ilân ve reklamların metrekaresinden haftalık olarak: 2 10

4. Işıklı veya projeksiyonlu ilân ve reklamlardan her metrekare için

yıllık olarak: 30 150

342

5. İlân ve reklam amacıyla dağıtılan broşür, katalog, duvar ve

cep takvimleri, biblolar veya benzerlerinin her biri için: 0,01 0,25

6. Mahiyeti ne olursa olsun yapıştırılacak çeşitli afişler ve

benzerlerinin beherinin metrekaresinden: 0,02 0,50

Vergi tarifesinin uygulanmasında aşağıdaki esaslara uyulur:

a) Metrekare üzerinden yapılan hesaplamalarda, yarım metrekareye kadar olan kesirler

yarım metrekareye, yarım metrekareyi aşanlar ise tam metrekareye tamamlanır.

b) Herhangibir yüzeye yazılmak, takılmak veya çizilmek suretiyle yapılan ilan ve

reklamlarda yazı ve resimlerin kapladığı alanın yüzölçümü esas alınır.

c) Çok cepheli ilan ve reklamlarda metrekare hesabı her cephe için ayrı ayrı nazara alınır,

d) Vergi tarifesinin 1, 2 ve 4 üncü bentlerinde belirtilen ilan ve reklamların süresi 6 aydan;

3 üncü bendinde belirtilen ilan ve reklamın süresi 1 haftadan az olursa vergi miktarının

yarısı alınır. 6 ayı geçen süreler 1 yıl, hafta kesirleri de tam hafta sayılır.

e) Vergi tarifesinin 5 ve 6 ncı bentlerinde yer alan ve çok nüsha olarak basılan ilan ve

reklamlar üzerinde basımevinin ticari unvanı, adresi ve kaç nüsha olarak basıldığı ayrıca

belirtilir.

Verginin tarhı ve ödenmesi:

Madde 16 – Vergiye tabi ilan ve reklamlarda, ilan ve reklam işinin mükellefçe yapılması

halinde ilan veya reklam işinin yapılmasından önce mükellef tarafından, ilan ve reklam işinin

bu işi mutad meslek olarak ifa edenler tarafından yapılması halinde ilan ve reklam işini

yapanlarca ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar

verilecek beyanname üzerine, tarh ve tahakkuk ettirilir. Beyannameler vergi tarifesinin 1, 2, 3,

4, 5 ve 6 ncı bentlerinde yazılı ilan ve reklamlarda bunların yayınlandığı, dağıtıldığı veya teşhir

edildiği mahallin belediyesine verilir,

İlan ve Reklam Vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Şu kadar ki belediye meclisleri

vergi tarifesinin 1, 2 ve 4 üncü bentlerinde yazılı yıllık ilan ve reklamlara ait vergileri, yılı

içinde, iki eşit taksitte almaya yetkilidirler.

İlan ve Reklam Vergisinin ödendiğinin belgelendirilmesi yönünden ilgili belediyeler gerekli

usulleri ihdas edebilirler.

343

==0

4-Notlar


Örnek-Ç-K—Konu incelendi.

İlan ve reklam vergisiyle ilgili birimler:

1.AŞAMA

İlan-reklam

servisi

İlan-reklam vergisini

hesaplayıp tahakkuk

ettiriyor.

2.AŞAMA Gelir servisiÖdemeyenlere tebligat

gönderiyor.

3.AŞAMA İcra servisiÖdemeyenlere icra işlemi

başlatılıyor.

-vergi tahakkuk ettiriliyor,

-vatandaş gelip vergisini ödüyor,

-süresi içinde ödemeyenlere tebligat yapılıyor,

-yine ödemezse icra işlemleri başlatılıyor, (icra işlemi başlatılan tutar: 2.818.849,00-TL)

==0.

Belediye İcra Müdürü A. Bey, dosyaların icra birimine gelmediğini, Gelir Müdürlüğünün

göndermediğini söyledi.

İlgili birimden mükellef sayısını öğrendim. Bütün borçluların listesini elektronik ortamda

istedim (sicil, isim, adres, tarih, borç şeklinde)

Listeden sondaj usulü, borcu yüksek olan yirmi dosyayı iste.

Ödeme emri, haciz varakası var mı?

Büyükşehirde ilgili birimler:

1-İlan-reklam servisi: Mükellefi tespit eder. Sicil no verir. Alacağı tahakkuk ettirir.

2-Gelir-ilan-reklam servisi: Borç ödenmezse,

a-önce ihbarname gönderir -30 gün içinde ödenmesi için-

b-ödenmezse: Ödeme emri düzenler- 7 gün içinde ödenmesi için-

c-yine ödenmezse: Haciz Varakası düzenleyip, icra servisine gönderir.

344

3-İcra servisi tapuya, emniyete, bankalara yazı yazarak, borçlunun taşınmazına, arabasına,

parasına haciz işlemi uyguluyor.

==0


İlan-reklam vergisi takip ve tahsil ediliyor.

1—Hesaplama sonucu ör. 2,05 m2 çıktıysa 2,50 m2 yapılır,

–2,56 m2 ise, 3,00 m2 yapılır.

–İlan-reklam vergisi iki dilim halinde alınır:

1- (1 Ocak-30 Haziran için)

2- (1 Temmuz-31 Aralık için)

Vatandaş, ör: 3 Martta faaliyete başlamışsa, (1 Ocak-30 Haz) vergisi tam alınır.

==0

BİLGİ

Belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü ilan ve reklam üzerinden ilan ve

reklam vergisi alınması gerekirken, bazı belediyelerde kiraya verilen reklam panolarında

yapılan reklamlar üzerinden ilan ve reklam vergisi alınmaması,

DENETİM:

1-Belediye görev alanında bulunan dört cadde ismini öğren,

2-İlan ve reklam vergisi müdürünü çağır,

3-Bu caddelerde bulunan ilan ve reklamların fotoğrafı çekilecek,

4-Sonra ilan-reklam vergisi tahakkuk fişleri getirilecek.

==0

SORU:

1-Reklam amacıyla kiraya verilen reklam panosu vs var mı? -büy bel.de var..

CEVABI:

2-Varsa, buralardan ilan ve reklam vergisi alındıysa belgeleri,

CEVABI:

3-İlan ve reklam vergisi tahakkuk ve tahsilat belgelerini getiriniz.

CEVABI:

4-Bir personeli görevlendirerek, belediye sorumluluğundaki yerlerde bulunan işyerlerinin ilan

ve reklam vergisini ödeyip ödemedikleri kontrol edilip, Denetçiye bilgi verilecek- ana caddeler

büy.bel. sorumluluğunda-

345

CEVABI:

5-1-Gelir denetimi:

–ilan ve reklam geliri listesi istenecek,

==0

KONU-Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi Takip, Tahakkuk ve Tahsil İşlemlerinde Tespit Edilen Hatalar


(Bulguyla ilgili belediyeler:

1-B.şehir belediyelerindeki ilçe belediyeleri.

2-B.şehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri)

2-ÖRNEK BULGU

3-Mevzuat

MEVZUAT


Madde 34 – Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik

ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir.

Mükellef ve sorumlu:

Madde 35 – Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle

mükelleftirler.

(Değişik ikinci fıkra: 9/7/2008-5784/14 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası

Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile

birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar. Organize

sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri tüzel

kişiliklerine elektriği temin eden kuruluş öder.

İstisnalar:

Madde 36 – Aşağıdaki yazılı yerlerde ve şekillerde tüketilen elektrik ve havagazı vergiden

müstesnadır.

346

1. Kazanç amacı gütmemek şartıyla işletilen; hastane, dispanser, klinik, sağlık ocağı ve

merkezleri, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkez ve kurumları, doğum ve çocuk

bakımevleri, kreşler, sanatoryum, Prevantoryum gibi sağlık kuruluşları ile düşkünler evi,

yetimhaneler, Çocuk Esirgeme Kurumu ve korunmaya muhtaç çocukları koruma

birliklerine ait çocuk yurtları ve bunlara bağlı işyerleri gibi sosyal yardım kuruluşlarında,

2. Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan cami, mescit, kilise ve havra gibi

ibadethanelerde,

3. Milletlerarası panayır, sergi ve fuarlarda, bunların giriş yerlerinde, mal teşhir edilen ve

satılan pavyonlarda,

4. Doğrudan doğruya elektrik ve havagazı üreten dağıtım ve istihsal müesseselerinde.

Matrah:

Madde 37 – (Değişik: 9/7/2008-5784/15 md.)

Verginin matrahı; elektriğin iletimi, dağıtımı ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedelleri

hariç olmak üzere, elektrik enerjisi satış bedeli ile havagazının satış bedelidir. Matraha vergi,

fon ve paylar dahil edilmez.

Nispet:

Madde 38 – Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi aşağıda gösterilen nispetlerde alınır.

1. a) İmal ve istihsal, taşıma, yükleme boşaltma, soğutma, telli ve telsiz telgraf ve telefon

müraselesi işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 1,

2. b) (a) bendi dışında kalan maksatlar için tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 5,

3. c) Havagazının satış bedelinden yüzde 5.

Beyan ve ödeme:

Madde 39 – Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri

vergiyi, tahsil tarihini takibeden ayın 20 nci günü akşamına kadar belediyeye bir beyanname ile

bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar. Elektrik ve havagazı işleri bütçesi

içinde yer alan belediyeler bu hükümden müstesnadır.

==0

4-Notlar

NOT: Vergi matrahı, elektrik faturası tutarı olduğu için belediye bunu bilememektedir. Sayıştay

denetçisi denetim yaparken resmi yazıyla firmadan istemelidir.

Tahsil edilen vergi sonraki ayın 20-sine kadar ödenmek zorundadır.

Bu nedenle üç, beş ay öncesinin elektrik tahsilatı istenmelidir.

347

Bilgi aylık istenmeli, ilgili belediye adı belirtilmeli ve elektrik satan diğer firmaların satışları da

istenmelidir. Ör:

“Adana Seyhan Belediyesi sınırları içerisinde,

firmanızca ve elektrik-havagazı satışı yapan diğer firmalarca,

20xx yılı 1 Ocak-31 Ağustos arasında tahsil edilen elektrik bedelleri listesinin,

aylar itibariyle hazırlanarak,

beş gün içinde ivedilikle aşağıdaki adrese ve imzalı olarak ……. e-posta adresine gönderilmesi.


Örnek-Ç-K-konu incelendi- ilçe belediyesiyle ilgilidir.

==0


Tamamı tahsil ediliyor.

Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi, tahakkuku tahsiline bağlı bir gelirdir.

Vatandaş elektrik kullanır, faturası hesaplanırken, elektrik tüketim vergisi de eklenir.

Vatandaşın ne kadar elektrik kullanacağı önceden bilinemeyeceği için, önceden tahakkuk kaydı

yapılamaz.

Vatandaş elektrik firmasına borcunu öder,

Elektrik firması, belediyeye elektrik tüketim vergisini öder.

Belediye tahsil aşamasında, tahakkuk ve tahsil kaydını yapar.

Geçen ayın tahsil fişi istendi: 120 hesabı kullanılmaktadır.

==0

KONU-Alışveriş Merkezlerine Ruhsat Verilmemesi Nedeni İle 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Çerçevesinde Alınması Gereken Payların Alınmaması

KONU-YAPI RUHSATI(İŞYERİ AÇMA RUHSATI DEĞİL)

348


(B.şehir belediyesi)

2-ÖRNEK BULGU

(Yeni AVM yapılması)

–Büyükşehir Belediyesinin ruhsat verme yetkisi dâhilinde olan alışveriş merkezleri ile ilgili

olarak gerekli ruhsat verme çalışmalarının yapılmadığı ve yılı içerisinde il muhasebe

birimlerinden ilgili kamu idaresine herhangi bir pay aktarımı yapılmadığı tespit edilmiştir.

4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’un 5 inci maddesinin altıncı fıkrasında “Yapı

denetim hizmet bedeli, yapı denetim kuruluşlarının hizmet bedellerinin ödenmesinde

kullanılmak üzere yapı sahibince il muhasebe birimlerinde açılacak emanet nitelikli hesaba

yatırılır. Yatırılan tutarların %3’ü ruhsatı veren idarenin, %3’ü Bakanlık bünyesinde bulunan

döner sermaye işletmesinin hesabına aktarılır.” Hükmü yer almaktadır.

Söz konusu Kanuna dayanılarak çıkarılan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 25 inci

maddesinde yapı denetim hesabı düzenlenmiştir. Buna göre; “Kanun ile öngörülen hizmet

bedellerini karşılamak üzere, Bakanlıkça Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü ve Mal

Müdürlüklerinde emanet hesapları açılır. Yapı denetim kuruluşunun hizmet bedelleri, yapı

sahibince bu hesaplara yatırılır. Yapı denetim hizmetine ait her hakediş bedelinin %3’ü ruhsatı

veren ilgili idarenin ve %3’ü ise Bakanlık bünyesindeki döner sermaye işletmesinin hesabına

aktarılır.” denilmektedir.

Diğer taraftan 29.01.2015 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 6585 sayılı Perakende

Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi başlıklı 5

inci maddesinin yedinci bendinde “Büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı,

yapı kullanma izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri

yetkilidir…” Denilmektedir. 6585 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Alışveriş Merkezleri

Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin a bendinde de alışveriş merkezi tanımlanmış buna

göre 4 üncü maddede belirtilen niteliklere sahip perakende işletme alışveriş merkezi olarak

kabul edilmiştir.

İlgili Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde alışveriş merkezinin nitelikleri şöyle belirtilmiştir:

“(1) Alışveriş merkezinin;

1. a) Bir yapıya veya alan bütünlüğü içinde yapılar topluluğuna,

2. b) En az beş bin metrekare satış alanına,

3. c) İçinde en az biri büyük mağaza niteliğini taşımak şartıyla beslenme, giyinme, eğlenme,

dinlenme, kültürel ve benzeri ihtiyaçların bir kısmının veya tamamının karşılandığı en az

349

on işyerine ya da büyük mağaza niteliği taşıyan işyeri bulunmasa dahi beslenme, giyinme,

eğlenme, dinlenme, kültürel ve benzeri ihtiyaçların bir kısmının veya tamamının

karşılandığı en az otuz işyerine,

ç) Bu Yönetmelikte belirtilen ortak kullanım alanlarına,

1. d) Merkezi bir yönetime,

Sahip olması gerekir.”

Buna göre 6585 sayılı Kanun kapsamında alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma

izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri yetkili

olduğundan alışveriş merkezlerine ilişkin yapı ruhsatlarının Büyükşehir Belediyesi tarafından

verilmesi ve bu doğrultuda il muhasebe birimlerinde açılan emanet hesaplarından yapı denetim

hizmet bedeli payı olan %3’lük payın kamu idaresine aktarılması gerekmektedir.

Büyükşehir Belediyesinin ruhsat verme yetkisi dâhilinde olan alışveriş merkezleri ile ilgili

olarak gerekli ruhsat verme çalışmalarının yapılmadığı ve yılı içerisinde il muhasebe

birimlerinden ilgili kamu idaresine herhangi bir pay aktarımı yapılmadığı tespit edilmiştir.

3-Mevzuat

BİNALARA RUHSAT VERİLMESİ MEVZUATI:


Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı

Madde 73- (Değişik: 17/6/2010-5998/1 md.)

Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji

parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları

oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel

dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve

gelişim projeleri uygulayabilir. Bir alanın kentsel dönüşüm ve gelişim alanı olarak ilan

edilebilmesi için yukarıda sayılan hususlardan birinin veya bir kaçının gerçekleşmesi ve bu

alanın belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması şarttır. Ancak, kamunun

mülkiyetinde veya kullanımında olan yerlerde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan

edilebilmesi ve uygulama yapılabilmesi için ilgili belediyenin talebi ve Çevre ve Şehircilik

Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınması şarttır.

Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilecek alanın; üzerinde yapı olan veya

olmayan imarlı veya imarsız alanlar olması, yapı yükseklik ve yoğunluğunun belirlenmesi,

alanın büyüklüğünün en az 5 en çok 500 hektar arasında olması, etaplar halinde yapılabilmesi

hususlarının takdiri münhasıran belediye meclisinin yetkisindedir. Toplamı 5 hektardan az

350

olmamak kaydı ile proje alanı ile ilişkili birden fazla yer tek bir dönüşüm alanı olarak

belirlenebilir.

Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı

ilan etmeye büyükşehir belediyeleri yetkilidir. Büyükşehir belediye meclisince uygun

görülmesi halinde ilçe belediyeleri kendi sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri

uygulayabilir.

Büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine ilişkin her

ölçekteki imar planı, parselasyon planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm

imar işlemleri ve 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda belediyelere verilen yetkileri

kullanmaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir.

Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve

kamulaştırılmasında anlaşma yolu esastır. Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamında

bulunan gayrimenkul sahipleri ve belediye tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle

görüşülür ve karara bağlanır.

Kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan eğitim ve sağlık alanları hariç kamuya ait

gayrimenkuller harca esas değer üzerinden belediyelere devredilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim

proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların

dörtte biri alınır.

Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve

2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve

6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak

sahibi olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında hakları

verilir. (Ek cümle: 10/9/2014 – 6552/122 md.) Anlaşma sonucu belediye mülkiyetine geçen

gayrimenkuller haczedilemez. 2981 sayılı Kanun kapsamına girmeyen gecekondu sahiplerine

enkaz ve ağaç bedelleri verilir veya belediye imkanları ölçüsünde kentsel dönüşüm ve gelişim

proje alanı dışında arsa veya konut satışı yapılabilir. Bu kapsamda bulunanlara Toplu Konut

İdaresi Başkanlığı ile işbirliği yapılmak suretiyle konut satışı da yapılabilir. Enkaz ve ağaç

bedelleri arsa veya konut bedellerinden mahsup edilir.

Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilen yerlerde belediyelere ait gayrimenkuller ile

belediyelerin anlaşma sağladığı veya kamulaştırdıkları gayrimenkuller üzerindeki inşaatların

tamamı belediyeler tarafından yapılır veya yaptırılır. Belediye ile anlaşma yapmayan veya

belediyece kamulaştırılmasına gerek duyulmayan gayrimenkul sahiplerinden proje alanında

kendilerine 3194 sayılı Kanunun 18 inci maddesine göre ayrı ada ve parselde imar hakkı

verilmemiş olanlar kamulaştırmasız el atma davası açabilir.

351

Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yapılacak alt yapı ve rekreasyon harcamaları,

proje ortak gideri sayılır. Belediyelere ait inşaatların proje ortak giderleri belediyeler tarafından

karşılanır. Kendilerine ayrı ada veya parsel tahsis edilen gayrimenkul sahipleri ile kamulaştırma

dışı kalan gayrimenkul sahipleri, sahip oldukları inşaatın toplam metrekaresi oranında proje

ortak giderlerine katılmak zorundadır. Proje ortak gideri ödenmeden inşaat ruhsatı, yapılan

binalara yapı kullanma izni verilemez; su, doğalgaz ve elektrik bağlanamaz.

Dönüşüm alanı sınırı kesinleştiği tarihte, bu sınırlar içindeki gayrimenkullerin tapu kütüğünün

beyanlar hanesine kaydedilmek üzere tapu sicil müdürlüğüne, paftasında gösterilmek üzere

kadastro müdürlüğüne bildirilir. Söz konusu gayrimenkullerin kaydında meydana gelen

değişiklikler belediyeye bildirilir.

Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilen yerlerde; ifraz, tevhit, sınırlı ayni hak tesisi ve

terkini, cins değişikliği ve yapı ruhsatı verilmesine ilişkin işlemler belediyenin izni ile yapılır.

(İptal ikinci , üçüncü, dördüncü cümleler: Anayasa Mahkemesi’nin 18/10/2012 tarihli ve E.:

2010/82, K.:2012/159 sayılı Kararı ile) (…) (1)

Belediye, kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacıyla; imar uygulaması

yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu

değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan

uygulamalar yapmaya yetkilidir.

Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerinin uygulanması sırasında, tapu kayıtlarında mülkiyet

hanesi açık olan veya ayni hakları davalı olan taşınmazlar doğrudan kamulaştırılarak bedelleri

mahkemece tayin edilen bankaya belli olacak hak sahipleri adına bloke edilir. Belediye kentsel

dönüşüm ve gelişim projelerinin uygulama alanında bulunan taşınmazların kamulaştırılması

sırasında veraset ilamı çıkarmaya veya tapudaki kayıt malikine göre işlem yapmaya yetkilidir.

(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/17 md.) Büyükşehirlerde büyükşehir belediye meclisinin, il ve

ilçelerde belediye meclislerinin salt çoğunluk ile alacağı karar ile masrafların tamamı veya bir

kısmı belediye bütçesinden karşılanmak kaydıyla kentin uygun görülen alanlarında bina

cephelerinde değişiklik ve yenileme ile özel aydınlatma ve çevre tanzimi çalışmaları yapılabilir.

Cephe değişikliği yapılacak binalarda telif hakkı sahibi proje müelliflerine talep etmeleri

hâlinde, değiştirilecek cephe veya cephelerin beher metrekaresi için bir günlük net asgari ücret

tutarını geçmemek üzere telif hakkı ödenir. Büyükşehir belediye meclisince uygun görülmesi

hâlinde, büyükşehir belediyesi içindeki ilçe belediyeleri kendi sınırları içinde bu fıkrada

belirtilen iş ve işlemleri yapabilir.

352

(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/17 md.) Bina cephelerinde değişiklik ve yenileme ile özel

aydınlatma ve çevre tanzimi çalışmaları için yapılması gereken iş, işlem ve yetkilendirmeler,

kat maliklerinin arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karara göre yapılır.

(Ek fıkra: 16/5/2012-6306/17 md.) Büyükşehir belediyelerince, kentsel dönüşüm ve gelişim

alanı ilan edilen alanlar ile 5366 sayılı Kanuna göre yenileme alanı ilan edilen alanlarda veya

bu Kanunun 75 inci maddesine göre kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yapmaları hâlinde,

büyükşehir belediye meclisi kararı ile, yıkılan ibadethane ve yurtların yerine veya ihtiyaç

duyulan yerlerde ibadethane ve yurt inşa edilebilir.

Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamındaki işler, kamu idareleriyle 75 inci madde

çerçevesinde ortak hizmet projeleri aracılığıyla gerçekleştirilebilir.

Bu Kanunun konusu ile ilgili hususlarda Başbakanlık Toplu Konut İdaresine 2985 sayılı Kanun

ve diğer kanunlarla verilen yetkiler saklıdır.

==0

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu

Madde 4:

……………….

Yürürlüğe giren mevzii imar plânına göre arazi kullanımı, yapı ve tesislerinin projelendirilmesi,

inşası ve kullanımıyla ilgili ruhsat ve izinler ile işyeri açma ve çalışma ruhsatları OSB

tarafından verilir ve denetlenir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesi sırasında işyeri

açma ve çalışma ruhsatına ilişkin harçlar, OSB tarafından tahsil edilerek ilgili belediye veya il

özel idaresi hesabına yatırılır.

==0




20. c) Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje,

yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını

ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı

Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak.

Büyükşehir belediyesinin imar denetim yetkisi

Madde 11- Büyükşehir belediyesi, ilçe (…) belediyelerinin imar uygulamalarını denetlemeye

yetkilidir. Denetim yetkisi, konu ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemeyi, incelemeyi ve

gerektiğinde bunların örneklerini almayı içerir. Bu amaçla istenecek her türlü bilgi ve belgeler

en geç onbeş gün içinde verilir. İmar uygulamalarının denetiminde kamu kurum ve

353

kuruluşlarından, üniversiteler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından

yararlanılabilir.

Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve aykırılıkların giderilmesi için ilgili belediyeye üç ayı

geçmemek üzere süre verilir. Bu süre içinde eksiklik ve aykırılıklar giderilmediği takdirde,

büyükşehir belediyesi eksiklik ve aykırılıkları gidermeye yetkilidir.

Büyükşehir belediyesi tarafından belirlenen ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar,

gerekli işlem yapılmak üzere ilgili belediyeye bildirilir. Belirlenen imara aykırı uygulama, ilgili

belediye tarafından üç ay içinde giderilmediği takdirde, büyükşehir belediyesi 3.5.1985 tarihli

ve 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42 nci maddelerinde belirtilen yetkilerini kullanma

hakkını haizdir. Ancak 3194 sayılı Kanunun 42 nci madde kapsamındaki konulardan dolayı iki

kez ceza verilemez.

==0

4-Notlar


Örnek çalışma kağıdı: konu incelendi-

İmar birimi-Yapı ruhsatı birimi—x hanım

-AVM yapılırken, yapı denetim kuruluşuna ödenen hizmet bedelinin %3’ünün, yapı ruhsatını

veren belediyeye ödenmesi gerekiyor.

Perakende kan.dan sonra (2015) avm ruhsatını b.şehir bel veriyor:

Sadece bir tane avm yapıldı, (01-avm)

İnşaat devam ediyor,

Yapı ruhsatını b.şeh bel verdi,

% 3 Belediye payı ödeniyor.

==0

KONU-Çevre Temizlik Vergisinden Alınan Payların Tahakkuk ve Tahsiline İlişkin Tespitler1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

354


Çevre temizlik vergisi:

Mükerrer Madde 44 – (Değişik:25/12/2003 – 5035/41 md.)

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik

hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik

vergisine tabidir.

Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların kuracakları

birlikler, darülaceze ve benzeri kuruluşlar ve üniversiteler tarafından münhasıran hizmetlerinde

kullanılan binalar, Kızılay Genel Merkezi ile şubeleri ve kampları, Kredi ve Yurtlar Kurumuna

ait öğrenci yurtları, korumalı işyerleri ile umuma açık ibadet yerleri, karşılıklı olmak şartıyla

elçilik ve konsolosluk hizmetlerinde kullanılanlarla elçilerin ikametine mahsus olan binalar,

milletlerarası kuruluşlar ve bunların temsilcilikleri tarafından kullanılan binalar ile bunların

müştemilatı vergiye tâbi değildir. (2)

Verginin mükellefi, binaları kullananlardır. Mükellefiyet binanın kullanımı ile başlar.

(Değişik dördüncü fıkra: 30/12/2004-5281/18 md.) Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su

tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehirlerde 15 YKr, diğer yerlerde

12 YKr olarak hesaplanır.

(Değişik beşinci fıkra: 30/12/2004-5281/18 md.) İşyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara

ait Çevre Temizlik Vergisi, aşağıdaki tarifeye göre alınır ve büyükşehirlerde % 25 artırımlı

uygulanır.

Yıllık Vergi Tutarı (YTL)

Bina Grupları 1. Derece 2. Derece 3. Derece 4. Derece 5. Derece

1. Grup 1.400 1.120 840 700 560

2. Grup 850 670 500 420 340

3. Grup 560 450 340 280 225

4. Grup 280 225 170 140 115

355

5. Grup 170 140 100 85 70

6. Grup 85 70 50 40 30

7. Grup 30 25 18 15 12

Belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan ancak, su ihtiyacını belediyece tesis

edilmiş su şebekesi haricinden karşılayan konutlara ilişkin çevre temizlik vergisi, yukarıdaki

tarifenin yedinci grubunun belediye meclisince belirlenecek derecesi üzerinden hesaplanır.

Su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisi, su faturasında

ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılır. Bu suretle tahakkuk eden vergi, su tüketim

bedeli ile birlikte belediyelerce tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla

düzenlenmiş bulunan büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlardaki çevre temizlik

vergisi ise 20.11.1981 tarihli ve 2560 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan su ve

kanalizasyon idarelerince tahsil edilir.

İş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi, belediyelerce binaların

tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla

tahakkuk etmiş sayılır. Tahakkuk eden vergi, bir defaya mahsus olmak üzere, belediyelerin ilan

mahallerinde bir ay süreyle topluca ilan edilir. İş yeri ve diğer şekilde kullanılan binalarla ilgili

olarak tahakkuk eden bu vergi, her yıl, emlak vergisinin taksit sürelerinde ödenir.

Su ve kanalizasyon idareleri, büyük şehir dahilindeki her ilçe veya ilk kademe belediyesinin

belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre

temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme

zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim

ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde öder. Tahsil edilen vergi ve gecikme

zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde

kullanılmak üzere büyük şehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü

akşamına kadar aktarır.

Büyük şehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen

çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyük şehir belediyelerine

aktarılır.

356

Tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye

yatırmayan idarelerden, bu tutarlar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında

Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir.

Bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan tutarlar, her yıl yeniden değerleme

oranında artırılır. Bu tutarların belirlenmesinde, vergi tutarlarının yüzde beşini aşmayan

kesirleri dikkate alınmaz.

Bakanlar Kurulu; beşinci fıkradaki tarifede yer alan bina gruplarını belirlemeye ve bu

maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan tutarları yöreler, belediyelerin nüfusları ve

bina grupları itibarıyla ayrı ayrı dörtte birine kadar indirmeye veya yarısına kadar artırmaya

yetkilidir.

Belediye meclisleri, bulundukları mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini

de dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğini tespit etmeye yetkilidir.

Maliye Bakanlığı, mükellefiyetle ilgili olarak bildirim verdirmeye ve buna ilişkin usulleri

belirlemeye, İçişleri Bakanlığının da görüşünü alarak bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul

ve esasları belirlemeye yetkilidir.

3-Notlar

1—Evlere ait ÇTV: Su faturası içinde tahsil edilir (B.şehir olan illerde, Sular İdaresi). Sular

İdaresi, evlere ait ÇTV-yi tahsil edince yüzde 80-nini ilgili bel.ye gönderir. Kalan yüzde 20-sini

B.şehir bel.e gönderir.

2—Diğer binalara ait ÇTV: B.şehir olan illerde ilçe belediyeleri aşağıdaki tarifeye göre tahsil

eder. Her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılır. Belediye tahsil ettiği

binalara ait ÇTV-nin yüzde 20-sini B.şehir bel.e gönderir.

==0

Ek. Kodu

01-02-09 Mülkiyet Üzerinden Alınan Diğer Vergiler

01-02-09-51 Bina Vergisi

01-02-09-52 Arsa Vergisi

01-02-09-53 Arazi Vergisi

01-02-09-54 Çevre Temizlik Vergisi


Örnek çalışma kağıdı:Konu incelendi.

1-İlçe belediyeleri paylarını A.. B.şehir Bel.e gönderiyor.

357

2-ASKİ, ilgili payı büyükşehir bel.e gönderiyor.

==0

KONU-Diğer Kamu İdareleri Tarafından Yapılan Kamulaştırma İşlemlerinden Kaynaklanan Emlak Vergisi Tarh, Tahakkuk ve Tahsiline İlişkin Tespitler

1-İlgili belediyeler:

Emlak vergisi:

A-Büyükşehir olan illerde:

1.2.9.51-Bina Vergisi– ilçe belediyeleri bu vergiyi alır.

1.2.9.52-Arsa Vergisi– ilçe belediyeleri bu vergiyi alır.

1.2.9.53-Arazi Vergisi– ilçe belediyeleri bu vergiyi alır.

B-Büyükşehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri

2-ÖRNEK BULGU

Taşınmaz mallardan sorumlu olan müdüre sordum, Tapu Müdürlüğünün bilgilendirme

yapmadığını söyledi.

ÖRNEK-1-BULGU: Kamu kurumları kamulaştırma yapınca, İl Tapu Müdürlüğü’nün

kamulaştırma bilgilerini belediyeye bildirmediği tespit edilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu, belediyeler tarafından

tahsil edilen ve önemli bir gelir kaynağı olan emlak vergisini güvence altına almak amacıyla

tapu idaresine kamulaştırma ve devir gibi mülkiyet değişimlerini ilgili belediyeye bildirme

zorunluluğu getirmiştir. Emlak vergisinin beyana dayalı bir vergi olması nedeniyle bu


Belediye sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerinin tapu idaresi tarafından

ilgili belediyeye bildirilmemesi sonucunda;

358












devam edildiği,

tespit edilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 30 uncu maddesinde, Tapu dairelerinin devir ve ferağ

işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15’inci günü akşamına kadar ilgili belediyeye

bildireceği, ifade edilmektedir.

Tapu Müdürlüğü ile irtibata geçilerek, kurumlarca yapılan kamulaştırma bilgilerinin temin

edilmesi ve o taşınmazlarla ilgili emlak vergisinin tahsil edilmesi/kayıtların kapatılması

gerekmektedir.

ÖRNEK-2-BULGU:

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerince kamu kurumları tarafından

kamulaştırılan taşınmazların emlak vergisi ile ilgili işlemlerin mevzuata uygun olarak

gerçekleştirilmesi için gerekli olan kamulaştırma bilgileri ilgili tapu idaresinden

alınmamaktadır.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10’uncu maddesinde; "Kamulaştırılması yapılan

taşınmaz mal, tahsis edildiği kamu hizmeti itibariyle sicile kaydı gerekmeyen bir niteliğe

dönüşmüş ise, istek halinde mahkemece sicil kaydının terkinine karar verilir. Bu tescil ve terkin

işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişkisi aranmaz. Ancak, tapu

dairesi durumu ilgili vergi dairesine bildirir" hükmü bulunmaktadır.

2942 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesinde ise; “Kamulaştırılan taşınmazın

kamulaştırıldığı yıla ait emlak vergisi tarhına esas olan vergi değeri, kesinleşen kamulaştırma

bedelinden az olduğu takdirde, kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark üzerinden,

cezalı emlak vergisi tarh olunur. Emlak Vergisi beyannamesinin ek süreye rağmen verilmemiş

359

olması halinde, kesinleşen kamulaştırma bedeli, kamulaştırmanın yapıldığı yıla ait vergi değeri

yerine geçer ve bu değer üzerinden cezalı emlak vergisi tarhiyatı yapılır” düzenlemesine yer

verilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 30’uncu maddesinde ise; “Devir ve ferağı

yapılan bina ve arazinin, devir ve ferağın yapıldığı yıl ile geçmiş yıllara ait ödenmemiş Emlak

Vergisinin ödenmesinden, devreden devralan müteselsilen sorumlu tutulurlar. Devralanın

mükellefe rücu hakkı saklıdır. Tapu daireleri devir ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip

eden ayın 15'inci günü akşamına kadar ilgili belediyelere bildirir” düzenlemesine yer

verilmiştir.

(TB-Bedelsiz devir: Bir hakkın, alacağın veya malın herhangi bir bedel alınmadan bir

başkasına aktarılması)

(TB-Ferağ: Devir; devretme; bir hakkı birine geçirme; mirî veya vakıf arazinin

yararlanma hakkının satışı)

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde emlak vergisine konu taşınmazın

kamu kurumları tarafından kamulaştırılması halinde kamu kurumları, 1319 sayılı Emlak

Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde bu vergiden muaf oldukları için mükellefiyet ortadan

kalkmaktadır.

Kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırıldığı yıla ait emlak vergisi tarhına esas olan vergi

değeri, kesinleşen kamulaştırma bedelinden az olduğu takdirde ise kamulaştırma bedeli ile

vergi değeri arasındaki fark üzerinden cezalı emlak vergisi tarh edilecektir.

Devir ve ferağ yapılan bina ve arazinin geçmiş yıllara ait ödenmemiş Emlak Vergisinin

ödenmesinden devreden ve devralan müteselsilen sorumlu tutulmuş olup Tapu Daireleri devir

ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15'inci günü akşamına kadar ilgili

belediyelere bildirmekle yükümlü tutulmuştur.

Kamulaştırma, devir ve ferağ işlemleri nedeniyle emlak vergisinin mükellefi ve

sorumlusu değişmekte, cezalı emlak vergisi tarhı söz konusu olabilmektedir. Ayrıca vergiye

konu emlakin bu vergiden muaf kamu idareleri tarafından kamulaştırılması halinde ise muafiyet

söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle kamulaştırma, devir ve ferağ gibi nedenlerle emlak

vergisiyle ilgili işlemlerin mevzuata uygun olarak yapılabilmesi için gerekli bilgilerin belediye

tarafından başta tapu idareleri olmak üzere diğer kurum ve kişilerden alınması gerekmektedir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 37’nci maddesinde; “Bu Kanunda geçen "Vergi

dairesi" tabiri, belediyeleri ifade eder” düzenlemesine yer verilmiştir. 213 sayılı Vergi Usul

Kanunu’nun “Devamlı bilgi verme” başlıklı 149’uncu maddesinde; “Kamu idare ve

360

müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzelkişiler

vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve vergi dairesince

kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye

mecburdurlar” düzenlemesine, “Bilgi vermekten imtina edememek” başlıklı 151’inci

maddesinde de; “Kendilerinden bilgi istenilen gerçek ve tüzel kişiler, özel kanunlarda yazılı

mahremiyet hükümlerini ileri sürerek, bilgi vermekten imtina edemezler” düzenlemesine yer

verilmiştir. 213 sayılı Kanun’un mükerrer 335’inci maddesinde ise 149’uncu madde hükümleri

çerçevesinde bilgi verme görevini yerine getirmeyenlere “Özel Usulsüzlük Cezası” kesileceği

düzenlenmiştir.

Yukarda yer verilen hükümler çerçevesinde kamulaştırma, devir ve ferağ işlemleriyle

ilgili bilgilerin emlak vergisi açısından vergi dairesi hükmünde olan belediye tarafından ilgili

kurum ve kişilerden istenilmesi, ilgili kurum ve kişiler tarafından ise istenilen bilgilerin

verilmesi, aksi durumda belediye tarafından özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

3-Mevzuat

EMLAK VERGİSİ DENETİMİ:

1-Bina Vergisi istisnası:

–Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan binalar,

-Kamu kurumlarına ait binalar,

-Kamu menfaatine yararlı derneğe ait bina,

-İbadethaneler

-Ordu evi vs

-Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ait binalar (Vakıf senedindeki cihete

tahsis edilmek şartiyle) ile organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri,

teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalar;

– Mesken olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin, 2.500 Yeni Türk Lirasından az

olmamak üzere vergi değerinin 1/4 ü, inşalarının sona erdiği yılı takibeden bütçe yılından

itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.

==0

2-Arazi Vergisi istisnası:

–Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan arazi,

-Kamu kurumlarına ait araziler,

-Kamu menfaatine yararlı derneğe ait arazi,

-Mezarlık,

361

-Belediye sınırları içerisinde olup, parsellenmeyen arazinin toplam vergi değerinin 10.000

lirasıarazi vergisinden müstesnadır.

(Denetim: Arazinin 2017 yılı değeri kaç liradır)

==0

Ayrıntılı bilgi için bakınız: https://tezcansite.wordpress.com/2013/01/01/263/

==0

Belediye sınırları içerisindeki toprak:

a-Parsellendiyse arsa denir,

b-Parsellemediyse arazi denir.

==0

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu.

1319 SAYILI EMLAK VERGİSİ KANUNU

BİRİNCİ KlSIM: Bina Vergisi

Mevzu:

Madde 1– Türkiye sınırları içinde bulunan binalar bu kanun hükümlerine göre Bina Vergisine

tabidir.

Bina tabiri:

Madde 2 – Bu kanundaki bina tabiri, yapıldığı madde ne olursa olsun, gerek karada gerek su

üzerindeki sabit inşaatın hepsini kapsar.

Bu kanunun uygulanmasında Vergi Usul Kanununda yazılı bina mütemmimleri de bina ile

birlikte nazara alınır.

Yüzer havuzlar, sair yüzer yapılar, çadırlar ve nakil vasıtalarına takılıp çekilebilen seyyar evler

ve benzerleri bina sayılmaz.

Mükellef:

Madde 3 – Bina Vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya

malik gibi tasarruf edenler öder.

Bir binaya paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Elbirliği

mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar.

Daimi muaflıklar:

Madde 4 – (Değişik birinci fıkra: 16/10/1981-2536/1 md.) Aşağıda yazılı binalar, kiraya

verilmemek (24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında yapılan işletme hakkı

362

devirleri hariç) şartıyla Bina Vergisinden daimi olarak muaftır. ( (a), (b), (s), (y) ve (z) fıkraları

için kiraya verilmeme şartı aranmaz.)

a) (Değişik: 17/7/1972-1610/1 md.) Özel bütçeli idarelere (Mazbut vakıflar dahil), il

özel idarelerine, belediyelere, köy tüzel kişiliğine, kanunla kurulan üniversitelere ve Devlete ait

binalar;

1. b) (Değişik: 17/7/1972-1610/1 md.) İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil

ettikleri birlikler veya bunlara bağlı müesseselere ait;

2. aa) Su, elektrik, havagazı, mezbaha ve soğuk hava işletme binaları;

3. bb) Belediye sınırları içindeki yolcu taşıma işletme binaları ve kapalı durak yerleri;

4. c) (Değişik: 17/7/1972-1610/1 md.) Köylere ve köy birliklerine ait tarım işletme binaları,

soğuk hava depoları, içmeler ve kaplıcalar ile bunlar tarafından köylünün umumi ve

müşterek ihtiyaçlarını karşılamak maksadiyle işletilen hamam, çamaşırhane, değirmenler ve

köy odaları;

5. d) Ordu evleri, askeri gazino ve kantinler ile bunların müştemilatı;

6. e) Kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait binalar (Kurumlar Vergisine tabi işletmelere

ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları şartiyle);

7. f) (Değişik: 17/7/1972-1610/1 md.) Kazanç gayesi olmamak şartiyle işletilen hastane,

dispanser, sağlık, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkezleri, sanatoryum, prevantoryum,

öğrenci yurtları, düşkünler evi, yetimhaneler, revirler, kreşler, kütüphaneler ve korunmaya

muhtaç çocukları koruma birliklerine ait yurtlar ve işyerleri ile benzerleri;

8. g) Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler ve bunların

müştemilatı;

9. h) Zirai istihsalde kullanılmak şartiyle makina ve alet depoları, zahire ambarları,

samanlıklar, arabalıklar, ağıllar, ahırlar, kümesler, kurutma mahalleri, böcekhaneler, serler

(seralar) ve benzeri binalarla, işçi ve bekçi bina, kulübe ve barakaları;

10. i) Su ürünleri müstahsillerinin istihsalde kullandıkları ağ ve alet depoları, kayıkhaneler,

denizlerde ve göllerdeki işçi ve balıkçı kulübe ve barakaları;

(Yukarıda “h” ve “i” fıkralarında yazılı binaların bir kısmı ikamete ve bir kısmı da mezkür

fıkralarda yazılı maksatlara tahsis edilmiş bulunduğu takdirde vergi, yalnız ikamete tahsis

olunan kısım için uygulanır.)

1. j) (Değişik: 4/12/1985-3239/100 md.) Umuma tahsis edildiği Maliye ve Gümrük

Bakanlığınca kabul edilen rıhtım, iskele, dalgakıran ve bunların mütemmimleri ile,

demiryolları ve köprü, rampa ve tünel, yeraltı ve yerüstü geçitleri, peron alimantasyon

tesisleri, iskele ve istasyon binaları ile yolcu salonları, cer ve malzeme depoları gibi

363

demiryolu mütemmimleri, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait hava

liman ve meydanlarındaki terminal binaları, teknik blok, hangar, sistemlere ait depo;

elektronik, elektrik ve mekanik sistemlere ait laboratuvar ve bakım tesisleri, pist taksirut ve

apron sahası ile ısı ve enerji santralleri, hidrofor tesisleri, gerek hava liman ve

meydanlarında ve gerekse uçuş yolları üzerindeki seyrüsefer yardımcı (radar, ILS, VOR,

DME, NDB gibi) tesisleri ile hava yer ve yer muhabere sistemleri (VHF, UHF, HF) ve

yukarıda belirtilen sistem ve tesislerin mütemmimleri. (Diğer depolar, antrepolar, müstakil

lojman ve müstakil idarehane binaları mütemmim sayılmaz);

2. k) Her nevi su bentları, baraj, sulama ve kurutma tesisleri;

3. l) Yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan binalar ile elçilerin

ikametine mahsus binalar ve bunların müştemilatı (Karşılıklı olmak şartiyle) ve merkezi

Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki

temsilciliklerine ait binalar;

4. m) (Değişik: 8/12/1980-2350/1 md.) Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara

ait binalar (Vakıf senedindeki cihete tahsis edilmek şartiyle) ile organize sanayi bölgeleri,

serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer

alan binalar;

5. n) Enerji nakil hatları ve direkleri.

6. o) (Ek: 17/7/1972-1610/1 md.) Gençlik ve Spor Bakanlığı Beden Terbiyesi Gene

Müdürlüğüne tescil edilmiş amatör spor kulüplerine ait binalar (Gelir veya Kurumlar

Vergisine tabi işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmemeleri şartiyle);

7. p) (Ek: 17/7/1972-1610/1 md.) Tarım kredi, tarım satış kooperatifleri, 1163 sayılı Kanuna

uygun olarak teşekkül eden kooperatifler ve bu kooperatiflerin kuracağı kooperatif

birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin ve Türk

Kooperatifçilik Kurumunun sahip oldukları kendi hizmet binaları.

8. r) (Ek: 8/12/1980-2350/1 md.) Karşılıklı olmak şartiyle Uluslararası Andlaşmalar

hükümlerine göre azınlık sayılan cemaatlara ait özel okul binaları.

9. s) (Ek: 16/10/1981-2536/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanlığı

dahil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait binalar.

10. t) (Ek: 21/1/1982-2587/1 md.) Tersane binaları (müstakil büro ve müstakil lojman binaları

hariç.)

11. u) (Ek: 4/12/1985-3239/100 md.) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan binalar

(Gelir Vergisinden muaf esnaf ile basit usulde Gelir Vergisine tabi mükellefler tarafından

bizzat işyeri olarak kullanılan binalar hariç olmak üzere, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde

364

kullanılan binalar ile muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan binalar için bu

muafiyet uygulanmaz.)

12. v) (Ek: 30/7/2003-4962/14 md.) Doğalgaz, ham petrol ve bunların ürünlerinin nakli ve

dağıtımı amacıyla kullanılan boru hatları ile bunların ayrılmaz parçası olan istasyonlar

(Pompa, kompresör, basınç düşürme ve ölçüm, hat vana grupları, haberleşme, pik, katodik

koruma gibi),

13. y) (Ek: 12/12/2003-5020/8 md.) ) 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanunu

hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri

kısmen veya tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna intikal eden bankalara, tasfiyeleri

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu eliyle yürütülen müflis bankaların iflâs idarelerine ait

binalar.

14. z) (Ek: 3/4/2013-6456/22 md.) 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç

Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 7/A maddesi kapsamında kira sertifikası

ihracı işlemine konu olan binalar.

Geçici muaflıklar:

Madde 5 – (Değişik: 17/7/1972-1610/2 md.)

2. a) Mesken olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin, 2.500 Yeni Türk Lirasından

az olmamak üzere vergi değerinin 1/4 ü, inşalarının sona erdiği yılı takibeden bütçe

yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.

Bu binaların, bina apartman ise dairelerin, mesken olarak kullanılması şartiyle, satınalma veya

sair suretle iktisap olunması halinde de yukardaki muaflık hükmü kalan süre için uygulanır.

Mevcut binalara ilave yapılması halinde, 33 üncü maddenin (1) sayılı bendine göre beyan

edilen değerden bu kısma isabet eden değer için, yukarda yazılı muafiyet aynı şart ve süre ile

uygulanır.

Binanın, bina apartman ise dairenin, kısmen veya tamamen mesken olarak kullanılmaması

halinde bu binaya veya daireye tanınmış bulunan muafiyet bu halin vukubulduğu yılı takibeden

bütçe yılından itibaren düşer.

1. b) Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu hükümleri dairesinde turizm müessesesi belgesi

almış olan Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinin adı geçen kanunda yazılı

maksatlara tahsis ettikleri ve işletmelerine dahil binaları, inşalarının sona erdiği veya

mevcut binaların bu maksada tahsisi halinde turizm müessesesi belgesinin alındığı yılı

takibeden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.

2. c) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle binaları yanan, yıkılan veya

kullanılmaz hale gelen veya yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri

365

(Deprem hariç) afetlerle zarar görmesi muhtemel yerlerdeki binaların vergi mükellefleri

tarafından afetin vukubulduğu veya afete maruz bulunduğunun yetkili kuruluşça tebliği

tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde afetin vukubulduğu yerde veya kamu kuruluşlarınca

gösterilen yerlerde inşa edilen binalar inşalarının sona erdiği yılı, kamu kuruluşlarınca ilgili

kanunlarına göre inşa olunup hak sahiplerine teslim edilen binalar devredildikleri yılı

takibeden bütçe yılından itibaren 10 yıl süre ile geçici muafiyettenfaydalandırılır. (Bu halde,

bu maddenin (a) fıkrası hükmü uygulanmaz.)

Şu kadar ki, kamu kuruluşlarınca afet bölgesi olduğu nedeniyle inşaat yasağı konulan yerlerde

yapılan binalar için bu muafiyet uygulanmaz.

Muafiyetten faydalanacak mükellefler, İmar ve İskan Bakanlığından veya bu Bakanlığın yetkili

kıldığı kuruluşlardan afete maruz kaldıklarına dair alacakları bir belgeyi vergi dairesine ibraz

etmeye mecburdurlar.

1. d) Fuar, sergi ve panayır yerlerinde inşa edilen binalar (Bu yerlerin açık bulunmadığı

zamanlarda da kullanılanlar hariç), bu maksada tahsis edildikleri süre için vergiden muaftır.

2. e) Planlama Teşkilatınca tespit ve tayin edilen geri kalmış bölgelerde inşa edilen sınai

tesisler, inşalarının sona erdiği yılı takibeden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici

muafiyetten faydalandırılır.

3. f) (Ek : 18/5/1987-3365/4 md.; Mülga: 18/6/2017-7033/11 md.)

4. g) (Ek: 15/7/2016-6728/39 md.) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen binalar,

inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren beş yıl süre ile geçici

muafiyetten faydalandırılır.

Yukarda (a), (b), (c) ve (d) fıkralarında yazılı muafiyetlerden istifade için, mezkür fıkralarda

yazılı hallerin vukuunda, keyfiyetin bütçe yılı içinde ilgili vergi dairesine bildirilmesi şarttır.

Ancak, bu olaylar bütçe yılının son üç ayı içinde vukubulduğu takdirde bildirim, olayın

vukubulduğu tarihten itibaren üç ay içinde yapılır.

Süresinde bildirimde bulunulmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı takibeden bütçe yılından

muteber olur. Bu takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait

muafiyet hakkı düşer. (Köylerdeki inşaat için bildirimde bulunulmaz.)

Madde 6 – (Mülga: 4/12/1985-3239/141 md.)

Matrah:

Madde 7 – Bina Vergisinin matrahı, binanın bu kanun hükümlerine göre tesbit olunan vergi

değeridir.

Sabit istihsal tesisatına ait değerler vergi matrahına alınmaz.

366

(Üçüncü ve dördüncü fıkralar Mülga : 17/7/1972-1610/3 md.)

Nispet:

Madde 8 – (Değişik: 22/7/1998-4369/65 md.)

(Değişik: 8/1/2002-4736/4 md.) Bina vergisinin oranı meskenlerde binde bir, diğer binalarda

ise binde ikidir. Bu oranlar, 5216 sayılı Kanunun uygulandığı büyük şehir belediye sınırları ve

mücavir alanlar içinde % 100 artırımlı uygulanır. Bakanlar Kurulu, vergi oranlarını yarısına

kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir.

(Değişik ikinci fıkra: 30/7/2003-4962/15 md.) Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef

kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını

belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları

aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye

sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali

dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm,

yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım

hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında

bu hüküm uygulanmaz. Geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye

Bakanlığı yetkilidir.

Yeni inşa edilen bina veya binaların vergisi, arsasının (veya arsa payının) vergisinden az

olamaz. (Ek cümle: 30/7/2003-4962/15 md.) Bu hüküm binaların inşalarının sona erdiği yılı

takip eden bütçe yılından itibaren dört yıl uygulanır.

Yetki

Mükerrer Madde 8 – (Mülga : 22/7/1998-4369/82 md.)

Mükellefiyetin başlaması ve bitmesi:

Madde 9 – (Değişik: 17/7/1972-1610/5 md.)

(Değişik birinci fıkra: 3/4/2002-4751/2 md.) Bina vergisi mükellefiyeti;

1. a) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden

sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu, aynı maddenin (8) numaralı

fıkrasında yazılı halde ise bu duruma bağlı olarak takdir işleminin yapıldığı tarihi,

2. b) Dört yılda bir yapılan takdir işlemlerinde takdir işleminin yapıldığı tarihi,

3. c) Muafiyetin sukut ettiği tarihi,

Takip eden bütçe yılından itibaren başlar.

Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hale gelen veya vergiye tabi iken muaflık şartlarını

kazanan binalardan dolayı mükellefiyet, bu olayların vukubulduğu tarihi takibeden taksitten

itibaren sona erer.

367

Oturulması ve kullanılması kanunların verdiği yetkiye dayanılarak yasak edilen binaların

vergileri, mükelleflerce keyfiyetin vergi dairesine bildirilmesi veya vergi dairesince re’sen

tespit edilmesi üzerine, bu olayların vukua geldiği tarihlerden sonra gelen taksitlerden itibaren,

bu hallerin devam ettiği sürece alınmaz.

Beyan esası:

Madde 10 – (Mülga: 3/4/2002-4751/7 md.)

Verginin tarh ve tahakkuku:

Madde 11 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)

Bina vergisi, ilgili belediye tarafından;

1. a) Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı takip eden bütçe yılının

Ocak ve Şubat aylarında,

2. b) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden

sebeplerle bildirim verilmesi icabeden hallerde, vergi değerini tadil eden sebeplerin

meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılın Ocak ayı içinde, vergi değerini tadil eden

sebep yılın son üç ayı içinde vuku bulmuş ve bildirim, vergi değerini tadil eden sebebin

meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılda verilmiş ise bildirimin verildiği tarihte,

3. c) 33 üncü maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı hallerde, takdir işlemlerinin yapıldığı

bütçe yılını takip eden yılın Ocak ve Şubat aylarında,

29 uncu maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh olunur. Bildirim

posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son gününü takip eden yedi gün içinde

tarh olunur. Bu suretle tarh olunan vergiler, tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve

mükellefe bir yazı ile bildirilir.

Yapılan tarh ve tahakkuku takip eden yıllarda, 29 uncu maddeye göre tespit edilen vergi değeri

üzerinden hesaplanan bina vergisi, her bütçe yılının başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş

sayılır.

Bir il veya ilçe hududu içerisinde birden fazla belediye olması halinde, belediye ve mücavir

alan sınırları dışında bulunan binaya ait bina vergisini tarha yetkili olacak belediye, ilgili valiler

tarafından belirlenir.

İKİNCİ KISIM: Arazi Vergisi

Mevzu:

Madde 12 – (Değişik: 17/7/1972-1610/7 md.)

368

Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsalar bu kanun hükümlerine göre Arazi Vergisine

tabidir.

Belediye sınırları içinde belediyece parsellenmiş arazi arsa sayılır.

Belediye sınırları içinde veya dışında bulunan parsellenmemiş araziden hangilerinin bu kanuna

göre arsa sayılacağı Bakanlar Kurulu kararı ile belli edilir.

Aksine hüküm olmadıkça bu kanunun diğer maddelerinde yer alan arazi tabiri arsaları da

kapsar.

Mükellef:

Madde 13 – Arazi Vergisini, arazinin maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa

araziye malik gibi tasarruf edenler öder.

Bir araziye paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Elbirliği

mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar.

Mülkiyeti ihtilaflı bulunan arazi için mutasarrıfı bulunmayan kişiler tarafından ödenen Arazi

Vergileri ihtilafın ödeme yapan aleyhine sonuçlanması halinde ihtilafla ilgili bulunanların karar

tarihinden itibaren bir yıl içerisinde başvurmaları şartiyle kendilerine ret ve iade olunur.

Daimi muaflıklar:

Madde 14 – (Değişik birinci fıkra: 16/10/1981-2536/2 md.) Aşağıda yazılı arazi kiraya

verilmemek (24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında yapılan işletme hakkı

devirleri hariç) şartıyla Arazi Vergisinden daimi olarak muaftır. ((a), (b), (f), (ı) ve (j)

fıkralarındaki arazi için kiraya verilmeme şartı aranmaz.)

1. a) Özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel kişiliğine, kanunla

kurulan üniversitelere ve Devlete ait arazi;

2. b) İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler veya bunlara

bağlı müesseseler tarafından işletilen:

3. aa) Su, elektrik, havagazı, mezbaha ve soğuk hava işletmelerine ait arazi;

4. bb) Belediye sınırları içindeki yolcu taşıma işletmelerine ait arazi;

5. c) Kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait arazi (Kurumlar Vergisine tabi işletmelere ait

olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları şartiyle);

6. d) Yabancı devletlere ait olup gerek elçilik ve konsolosluk binaları gerekse elçilerin

ikametlerine mahsus binalar yapılmak üzere sahip olunan arazi ve arsalar ile bu çeşit

binalardan yanan, yıkılanların arsaları (Karşılıklı olmak şartiyle) ve merkezi Türkiye’de

bulunan milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait arazi ve arsalar;

7. e) Mezarlıklar.

369

8. f) (Ek : 16/10/1981-2536/2 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanlığı

dahil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait arazi ve arsalar.

9. g) (Ek : 4/12/1985-3239/104 md.) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan arazi.

(Gelir Vergisinden muaf esnaf ile basit (1) usulde Gelir Vergisine tabi mükellefler

tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan arsa ve arazi hariç olmak üzere, ticari, sınai ve

turistik faaliyetlerde kullanılan arazi ile arsalar ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazi için

bu muafiyet uygulanmaz.)

10. h) (Ek : 23/6/2000 – 4586/14 md.) Petrolün boru hatları ile transit geçişi ile ilgili projeler

kapsamında; kamulaştırma ile görevlendirilen kamu kurum veya kuruluşunun maliki veya

irtifak hakkı sahibi olduğu ve ilgili proje yatırımcıları lehine irtifak hakkı tesis edilmiş

gayrimenkuller.

ı) (Ek: 12/12/2003-5020/9 md.) 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre temettü hariç

ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen Tasarruf

Mevduatı Sigorta Fonuna intikal eden bankalara, tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

eliyle yürütülen müflis bankaların iflâs idarelerine ait arazi ve arsalar.

1. i) (Ek: 25/2/2010-5953/2 md.) Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ait arazi ve arsalar.

2. j) (Ek: 3/4/2013-6456/23 md.) 4749 sayılı Kanunun 7/A maddesi kapsamında kira

sertifikası ihracı işlemine konu olan arazi ve arsalar.

Geçici muaflıklar:

Madde 15 – (Değişik: 17/7/1972-1610/8 md.)

Aşağıda yazılı arazi geçici olarak Arazi Vergisinden muaftır.

1. a) Özel kanunlarına göre Devlet ormanları dışında insan emeğiyle yeniden orman haline

getirilmek üzere ağaçlandırılan arazi 50 yıl;

2. b) Toprak ve topoğrafik özellikleri ve erozyon gibi sınırlayıcı faktörler sebebiyle kültür

bitkilerinin yetişmelerini engelleyen araziden; bataklık, turbiyer, çorak, makilik, çalılık,

taşlık ve sair haller dolayısiyle üzerinde tarım yapılamayan sahaların, ıslah tedbirleriyle

yeniden tarıma elverişli hale getirilmesinde 10 yıl;

3. c) Teknik, ekonomik ve ekolojik bakımlardan gerekli şartları haiz olan arazide yeniden

fidanla dikim veya aşılama veya yeniden yetiştirme suretiyle ağaçlık, meyvalık, bağ ve

bahçe meydana getirilmesinde asgari 2 yıl, azami 15 yıl;

4. d) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca, organize sanayi bölgeleri için iktisap olunduğu veya

bu bölgelere tahsis edildiği kabul edilen arazi (Sanayici lehine tapudaki tescilin yapılacağı

370

tarihe kadar), Bakanlar Kurulunca serbest bölge ilan edilen arazi (Kullanıcı lehine tapuda

tescilin yapılacağı tarihe kadar).

5. e) (Ek: 15/7/2016-6728/40 md.) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için

iktisap olunan veya tahsis edilen araziler Yatırım Teşvik Belgesi süresince.

Geçici olarak muaflıktan istifade için arazinin bu maddede yazılı cihetlere tahsis edilmiş

olduğunun ilgili vergi dairesine bütçe yılı içinde bildirilmesi şarttır. Muafiyetler, arazinin tayin

olunan cihetlere tahsis edildiği yılı takibeden bütçe yılından başlar. Bütçe yılı içinde bildirim

yapılmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı takibeden bütçe yılından muteber olur. Bu

takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkı düşer.

(a) ve (b) fıkralarında yazılı muafiyet konusu arazinin bu fıkralarda gösterilen cihetlere tahsis

edilmiş olup olmadığının şartları ile (c) fıkrasına göre geçici muafiyet verilecek haller, bunların

şartları ve muafiyet süreleri Tarım ve Orman Bakanlıkları ile Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin

mütalaası alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belli edilir ve Bakanlar Kurulu kararı ile

yürürlüğe konulur.

Arazi vergisinde istisna:

Madde 16 – (Değişik: 21/1/1982 – 2587/5 md.)

(Değişik birinci fıkra: 4/12/1985-3239/105 md.) Mükelleflerin bir belediye ve bu belediyenin

mücavir alan sınırları içinde bulunan arazisinin (arsalar hariç) toplam vergi değerinin 10.000

Türk Lirası Arazi Vergisinden müstesnadır. Bu miktarı üç misline kadar artırmaya Bakanlar

Kurulu yetkilidir.

Bu hükmün tatbikatında mükellef ile eş ve velayet altındaki çocuklara ait arazi değerleri toplu

olarak nazara alınır.

Bu maddede yazılı istisna, hisseli arazide mükelleflerin hisse miktarları ayrı ayrı nazara

alınmak suretiyle uygulanır.

Matrah:

Madde 17 – Arazi Vergisinin matrahı arazinin bu kanun hükümlerine göre tespit olunan vergi

değeridir.

(İkinci ve üçüncü fıkralar Mülga: 17/7/1972-1610/10 md.)

Nispet:

Madde 18 – (Değişik: 8/1/2002-4736/4 md.)

Arazi vergisinin oranı binde bir, arsalarda ise binde üçtür. Bu oranlar, 5216 sayılı Kanunun

uygulandığı büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde % 100 artırımlı uygulanır.

371

Bakanlar Kurulu, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya

yetkilidir.

Mükellefiyetin başlaması ve bitmesi:

Madde 19 – (Değişik: 19/7/1972-1610/12 md.)

Arazi vergisi mükellefiyeti;

1. a) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden

sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu tarihi, aynı maddenin (8)

numaralı fıkrasında yazılı halde ise bu duruma bağlı olarak takdir işleminin yapıldığı tarihi,

2. b) Dört yılda bir yapılan takdir işlemlerinde takdir işleminin yapıldığı tarihi,

3. c) Muafiyetin sukut ettiği tarihi,

Takip eden bütçe yılından itibaren başlar.

Vergiye tabi iken muaflık şartlarını kazanan araziden dolayı mükellefiyet, bu olayın

vukubulduğu tarihi takibeden taksitten itibaren sona erer.

Kanunların verdiği yetkiye dayanılarak tasarrufu yasak edilen arazinin vergisi, mükelleflerce

keyfiyetin vergi dairesine bildirilmesi veya vergi dairesince re’sen tespit edilmesi üzerine

yasaklama tarihini izliyen taksitlerden itibaren bu hallerin devam ettiği sürece alınmaz.

Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle yanan, yıkılan binaların arsalarına ait

vergiler, bu olayların vukua geldiği tarihleri takibeden bütçe yılından itibaren iki yıl süre ile

alınmaz.

Üzerine bina yapılan arsanın Arazi Vergisi mükellefiyeti, inşaatın bittiği yılı takipeden bütçe

yılından itibaren sona erer.

Beyan esası:

Madde 20 – (Mülga: 3/4/2002-4751/2 md.)

Verginin tarh ve tahakkuku:

Madde 21 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)

Arazi vergisi, ilgili belediye tarafından;

1. a) Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı takip eden yılın Ocak ve

Şubat aylarında,

2. b) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden

sebeplerle bildirim verilmesi icabeden hallerde, vergi değerini tadil eden sebeplerin

meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılın Ocak ayı içinde, vergi değerini tadil eden

sebep bütçe yılının son üç ayı içinde vuku bulmuş ve bildirim, vergi değerini tadil eden

372

sebebin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılda verilmiş ise bildirimin verildiği

tarihte,

3. c) 33 üncü maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı hallerde, takdir işlemlerinin yapıldığı

bütçe yılını takip eden yılın Ocak ve Şubat aylarında,

29 uncu maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh olunur. Bildirim

posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son gününü takip eden yedi gün içinde

tarh olunur. Bu suretle tarh olunan vergiler, tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve

mükellefe bir yazı ile bildirilir.

Yapılan tarh ve tahakkuku takip eden yıllarda, 29 uncu maddeye göre tespit edilen vergi değeri

üzerinden hesaplanan arazi vergisi, her bütçe yılının başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş

sayılır.

Bir il veya ilçe sınırları içerisinde birden fazla belediye olması halinde, belediye ve mücavir

alan sınırları dışında bulunan araziye ait arazi vergisini tarha yetkili olacak belediye, ilgili

valiler tarafından belirlenir.

ÜÇÜNCÜ KISIM: Kısımlar Arasında Müşterek Hükümler

Muaflık ve istisna hükümlerinin bu kanunda yer alması esası:

Madde 22 – (Değişik: 17/7/1972-1610/14 md.)

Bina ve Arazi Vergileri ile ilgili muaflık ve istisna hükümleri bu kanuna eklenmek veya bu

kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.

Bildirim verme ve süresi:

Madde 23 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)

Bu Kanunun 33 üncü maddesinde (8 numaralı fıkra hariç) yazılı vergi değerini tadil eden

nedenlerin bulunması halinde (geçici ve daimi muafiyetten faydalanılması hali dahil) emlâk

vergisi bildirimi verilmesi zorunludur. Devlete ait arazi için bildirim verilmez.

Bildirimler;

1. a) Yeni inşa edilen binalar için, inşaatın sona erdiği veya inşaatın sona ermesinden evvel

kısmen kullanılmaya başlanmış ise her kısmın kullanılmasına başlandığı bütçe yılı

içerisinde,

2. b) Bu Kanunun 33 üncü maddesinde (8 numaralı fıkra hariç) yazılı vergi değerini tadil eden

sebeplerin doğması halinde, değişikliğin vuku bulduğu bütçe yılı içerisinde,

Emlâkın bulunduğu yerdeki ilgili belediyeye verilir.

373

Yukarıdaki fıkralarda yazılı haller bütçe yılının son üç ayı içinde vuku bulduğu takdirde

bildirim, olayın vuku bulduğu tarihten itibaren üç ay içinde verilir. Elbirliği mülkiyetinde

mükellefler müşterek imzalı bir bildirim verebilecekleri gibi, münferiden de bildirim

verebilirler. Paylı mülkiyet halinde ise bildirim münferiden verilir.

Elbirliği mülkiyetinde münferiden bildirim verildiği takdirde, gayrimenkule ait vergi değeri

üzerinden hissedarların adedine göre ayrı ayrı tarh ve tahakkuk yapılır.

Bildirimlerin şekli ve kapsamı Maliye Bakanlığınca belirlenir.

Beyannamelerin şekli ve muhtevası:

Madde 24 – (Mülga: 7/3/2002-4751/7 md.)

Köylerde yapılacak beyan:

Madde 25 – (Mülga: 7/3/2002-4746/7 md.)

Muhtar ve ihtiyar kurulunun görevleri:

Madde 26 – (Mülga: 3/4/2002-4751/7 md.)

Ek süreler içinde beyanname verilmesi:

Madde 27 – (Mülga: 3/4/2002-4751/7 md.)

İştirak halinde ve müşterek mülkiyette beyanname verilmesi:

Madde 28 – (Mülga: 3/4/2002-4751/7 md.)

Vergi değeri

Madde 29 – (Değişik: 7/3/2002-4751/2 md.)

Vergi değeri;

1. a) Arsa ve araziler için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun asgari ölçüde birim değer

tespitine ilişkin hükümlerine göre takdir komisyonlarınca arsalar için her mahalle ve arsa

sayılacak parsellenmemiş arazide her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı

bölgeler (turistik bölgelerdeki cadde, sokak veya değer bakımından farklı olanlar ilgili

valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parseller), arazide her il veya ilçe için arazinin

cinsi (kıraç, taban, sulak) itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre,

2. b) Binalar için, Maliye ve Bayındırlık ve İskan bakanlıklarınca müştereken tespit ve ilân

edilecek bina metrekare normal inşaat maliyetleri ile (a) bendinde belirtilen esaslara göre

bulunacak arsa veya arsa payı değeri esas alınarak 31 inci madde uyarınca hazırlanmış

bulunan tüzük hükümlerinden yararlanılmak suretiyle,

Hesaplanan bedeldir.

Vergi değeri, mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıldan itibaren her yıl, bir önceki yıl

vergi değerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen

yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılması suretiyle bulunur.

374

33 üncü maddeye (8 numaralı fıkra hariç) göre mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi

değerinin hesaplanmasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin

(b) fıkrasına göre belirlenen arsa ve arazi birim değerleri, takdir işleminin yapıldığı yılı takip

eden ikinci yıldan başlamak suretiyle her yıl, bir önceki yıl birim değerinin, 213 sayılı Vergi

Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı

nispetinde artırılması suretiyle dikkate alınır.

(Değişik dördüncü fıkra: 16/6/2009-5904/33 md.) Vergi değerinin hesabında bin liraya,

verginin hesaplanmasında ise bir liraya kadar olan kesirler dikkate alınmaz.

Bakanlar Kurulu, bu maddede belirtilen artış oranını sıfıra kadar indirmeye veya yeniden

değerleme oranına kadar artırmaya yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu yetkisini, 2464 sayılı

Belediye Gelirleri Kanununun 95 inci maddesi uyarınca belirlenen belediye grupları itibarıyla

farklı oranlar tespit etmek suretiyle de kullanabilir.

Ödeme süresi:

Madde 30 – (Değişik : 17/7/1972 – 1610/20 md.)

Emlak Vergisi birinci taksidi Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksidi Kasım ayı içinde

olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.

(İkinci fıkra Mülga: 4/12/1985-3239/141 md.)

Maliye Bakanlığı ödeme aylarını, bölgelerin özelliklerine göre değiştirebilir.

Kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina arsa ve arazinin

vergisi, kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunur. 9 ve 19 uncu madde

hükümleri saklıdır.

Kısıtlamanın kaldırılması halinde, kaldırılma tarihini takibeden bütçe yılından itibaren emlakin

vergisi, tüm vergi değeri üzerinden ödenir.

Kısıtlamanın devam ettiğı sürede tecil edilen verginin 9/10 u bina, arsa veya arazinin satılması,

istimlaki veya hibe yoluyla ahara devir ve temliki halinde, tahsilat zamanaşımına uğramamış

olanları muaccel hale gelir.

(Değişik: 8/12/1980-2350/7 md.) Kanunla ve diğer mevzuatla yapılan kısıtlamaların neler

olduğu, süresi, tevsiki ve kısıtlama koyan kamu organlarının görevleri ve sorumlulukları

Maliye Bakanlığınca, Milli Eğitim, İmar ve İskan ve İçişleri Bakanlıklarının mütalaaları

alınarak hazırlanacak bir yönetmelikle tanzim olunur.

(Değişik: 4/12/1985-3239/110 md.) Devir ve ferağı yapılan bina ve arazinin, devir ve ferağın

yapıldığı yıl ile geçmiş yıllara ait ödenmemiş Emlak Vergisinin ödenmesinden devreden

devralan müteselsilen sorumlu tutulurlar. Devralanın mükellefe rücu hakkı saklıdır. Tapu

daireleri

375

devir ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15’inci günü akşamına kadar ilgili

belediyelere bildirir.

Vergi dairesince yapılacak işlem:

Madde 31 – (Değişik: 17/7/1972-1610/21 md.)

(Birinci fıkra Mülga: 4/12/1985-3239/141 md.)

Vergi değerlerinin takdirinde şehir ve köylerin tabii, iktisadi ve bölgesel şartlarına göre nazara

alınacak piyasa bedeli, maliyet bedeli, kira veya yıllık istihsal değeri gibi normlar ile uyulacak

usul ve esaslar, mükelleflerden ve üçüncü şahıslardan istenecek bilgiler tüzükte belirtilir.

(Üçüncü ve dördüncü fıkralar Mülga: 4/12/1985-3239/141 md.)

Bildirim verilmemesi halinde yapılacak işlemler:

Madde 32 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)

Bildirimin süresinde verilmemesi halinde, vergi idarece tarh edilir. İdarece tarhiyatta her yıla

ilişkin vergi değeri, 29 uncu madde hükmü dikkate alınarak hesaplanır.

Vergi değerini tadil eden sebepler:

Madde 33 – Vergi değerini tadil eden sebepler aşağıda gösterilmiştir:

1. Yeni bina inşa edilmesi (Mevcut binalara ilaveler yapılması veya asansör veya kalorifer

tesisleri konulması yeni inşaat hükmündedir.)

2. (Değişik: 17/7/1972-1610/23 md.) Bir binanın yanması, yıkılması suretiyle veya sair

sebeplerle tamamen veya kısmen harabolması veya binada mevcut asansör veya kalorifer

tesislerinin kısmen veya tamamen kaldırılması;

3. Bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus

mahallerinden bir kısmının dükkan, mağaza, depo gibl ticaret ve sanat icrasına mahsus

mahaller haline kalbedilmesi, (Bu hükmün uygulanmasında bir apartmanın her dairesi bir

bina sayılır ve tadil sebebi, yalnız kullanış tarzı tamamen veya kısmen değiştirilen daire için

geçerli olur.)

4. Arazinin hal ve heyetinde değişiklik olması:

5. a) Arazinin fidanlandırılması veya ağaçlandırılması, bağ haline getirilmesi;

6. b) Fidanlı, ağaçlı veya kütüklü bir arazinin tarla haline getirilmesi veya gelmesi;

7. c) Tarım yapılan bir arazinin tabii bir afet veya arıza sebebiyle veya sair sebepler yüzünden

tarıma elverişsiz hale gelmesi.

8. d) Tarım yapılmıyan bir arazinin tarıma elverişli hale getirilmesi,

9. e) Arazinin parsellenmek suretiyle arsalar haline getirilmesi.

10. Bir binanın mütemmimi durumunda olan arazinin mütemmimlik durumundan çıkması veya

bir arazi ve arsanın bina mütemmimi durumuna girmesi.

376

11. Bir bina veya arazinin takvim veya ifraz edilmesi veya mükellefinin değişmesi (Araziden

bir kısmının istimlak edilmesi de ifraz hükmündedir.)

12. Müteaddit arazi ve arsaların tek bir arazi ve arsa haline getirilmesi veya müteaddit hisselere

ayrılmış olan bir binanın bütün hisselerinin birleştirilmesi.

13. (Ek: 17/7/1972-1610/23 md.) Herhangi bir sebep yüzünden bir şehir, kasaba veya köyün

tamamında devamlı olmak üzere bina veya arazinin değerlerinde % 25 i aşan oranda artma

veya eksiltme olması;

(Son fıkra Mülga: 17/7/1972-1610/23 md.)

Madde 34 – (Mülga: 8/12/1980-2350/6 md.)

Madde 35 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.)

Çeşitli Hükümler

Köy kıymet beyanı defterlerinin doldurulmasına yardım:

Madde 36 – (Mülga: 3/4/2002-4751/7 md.)

Usul hükümleri:

Madde 37 – (Değişik: 4/12/1985-3239/113 md.)

Bu Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu Kanuna göre alınacak vergiler hakkında 213

sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun

hükümleri uygulanır.

Bu Kanunda geçen “Vergi dairesi”tabiri, belediyeleri ifade eder.

Bu Kanunun uygulanmasında, Vergi Usul Kanununun vergi inceleme yetkisi hariç olmak

üzere;

1. Belediye gelir şube müdürü, gelir şube müdürü olmayan yerlerde belediye hesap işleri

müdürü, hesap işleri müdürü olmayan yerlerde muhasebeci, vergi dairesi müdürü sıfat ve

yetkisini haizdir.

2. Vergi Usul Kanununda mahallin en büyük mal memuruna verilmiş görev ve yetkiler,

belediye başkanları tarafından kullanılır.

Vergi hasılatından verilecek paylar:

Madde 38 – (Mülga: 3/7/2005-5393/85 md.)

Payların dağılımı:

Mükerrer Madde 38 – (Ek: 4/12/1985-3239/114 md.; Mülga: 7/12/2004-5272/87 md.)

Kesirler:

Madde 39 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.)

Bina ve arazi vergilerinde zamanaşımı süresinin başlangıcı:

Madde 40 – (Değişik: 8/12/1980-2350/11 md.)

377

Bildirim dışı kalan bina ve arazinin vergi ve cezalarında zamanaşımı, bu bina ve arazinin

bildirim dışı bırakıldığının idarece öğrenildiğı tarihi takip eden yılın başından itibaren başlar.

Kaldırılan hükümler:

Madde 41 – (Değişik birinci fıkra: 20/7/1971-1446/3 md.) Aşağıda yazılı kanunlarla diğer

kanunlardaki bu kanuna uymıyan hükümler 1/3/1972 tarihinden itibaren yürürlükten

kaldırılmıştır :

1. 4/7/1931 tarihli ve 1837 sayılı Bina Vergileri Kanunu ile 1996, 2413, 2870,2898,4873,

5648, 5649, 6256, 206, 309, 177, 491, 496 sayılı Kanunlar ile ek ve tadilleri ve 1454 sayılı

Kanunun 13 üncü maddesi ile 3202 sayılı Kanunun 5453 sayılı Kanunla değişik 5 inci

maddesinin (b) fıkrası, 2871 sayılı Kanunun 2, 3 ve 4 üncü ve 4040 sayılı Kanunun 489

sayılı Kanunla değişik 31 inci maddeleri ile 5237 sayılı Kanunun 4 üncü ve 5419 Sayılı

Kanunun 3 üncü maddeleri,

2. 27/6/1931 tarihli ve 1833 sayılı Arazi Vergisi Kanunu ile 2567,3585, 3726,4699,5650,

6255, 483 sayılı Kanunlar ile ek ve tadilleri ve 3116 sayılı Kanunun 5653 sayılı Kanunla

değişik 86 ncı maddesinin arazi vergisi muafiyeti ile ilgili hükmü ve 3653 sayılı Kanunun 7

nci maddesi,

3. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 50, 51, 53, ila 62, 77 ve 78 inci maddeleri,

4 – (Ek: 17/7/1972-1610/24 md.; Değişik: 25/8/1977-2104/1 md.) Özel kanunların bina ve arazi

vergilerine ilişkin muaflık ve istisna hükümleri (31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanun

gereğince yapılan milletlerarası antlaşmalarla tanınan muaflık ve istisna hükümleri ile,

11/7/1972 tarihli ve 1606 sayılı Kanunla tanınan muaflık hükümleri saklıdır.)

Ek Madde 1 – (Ek: 4/12/1985-3239/115 md.)

Mahalli idarelerce tahsil edilen vergi, resim, harç ve paylara ilişkin yurt dışı danışmanlık

hizmetleri Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yürütülür. Bu hizmetlerin yürütülmesine ilişkin

usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir.

Ek Madde 2 – (Ek: 3/4/2002 –4751/2 md.)

1. a) Emlâk vergisi mükellefleri tarafından en son verilmiş bulunan emlâk vergisi

beyannameleri belediyelerce muhafaza edilir ve bu Kanuna göre ilgili belediyelerce

yapılacak tarhiyat sırasında, bina veya araziye ilişkin olarak bu beyannamelerde yer alan

bilgiler dikkate alınır.

2. b) Köylerde bulunan bina ve araziye ilişkin olarak 1998 yılı genel beyan döneminde

muhtarlar tarafından doldurulup belediyelere teslim edilen köy kıymet beyanı defterleri

ilgili belediyelerce muhafaza edilir. Köy kıymet beyanı defterlerinde kayıtlı bina ve

378

arazilerin vergi değerlerinin tespiti gereken hallerde belediyeler, 29 uncu maddeye göre

gerekli tespiti yapar ve ilgililere bildirir.

Geçici Madde 1 – Bu kanunun 5 inci maddesinin (a) ve (b) fıkralarındaki geçici muaflık

hükümleri gerek bu kanunun yürürlüğü tarihinden önce muaflıktan faydalanmamış binalar

hakkında, gerekse 6188 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile 1837 sayılı Kanunun 206 ve 491

sayılı kanunlarla değişik 4 üncü maddesi gereğince geçici muafiyet almış binalar hakkında da,

bu binaların inşalarının sona erdiği yılı takibeden 10 yıllık devrenin 1/3/1972 tarihinden sonra

kalan kısmı için uygulanır. (Ancak, 1/3/1972 tarihine kadar tarhi gereken bina, buhran ve

savunma vergileri, mezkür tarihe kadar mer’i olan kanun hükümlerine göre tarh. tahakkuk ve

tahsil olunur.)

1833 sayılı Arazi Vergisi Kanunu ile ek ve tadilleri gereğince tanınan geçici muafiyetler

saklıdır.

Geçici Madde 2 – (Değişik: 20/7/1971-1446/4 md.)

1971 bütçe yılı sonuna kadar olan dönemlerle ilgili tarh, tahakkuk, tahsil ve diğer işlemlerin

Bina, Arazi, İktisadi Buhran ve Savunma Vergisi Kanunları ile Vergi Usul Kanunu ve bunların

ek ve tadilleri ve 1454 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile 3202 sayılı Kanunun 5453 sayılı

Kanunla değişik 5 inci maddesinin (b) fıkrası, 5237 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ve 2871

sayılı Kanunun 2, 3 ve 4 üncü maddeleri hükümleri gereğince Özel İdareler tarafından

yapılmasına devam olunur.

Şu kadar ki, 1971 bütçe yılına ait Bina, İktisadi Buhran ve Savunma Vergisi ile Arazi Vergisi

mükellefiyeti, 1/3/1971 tarihinden itibaren başlar ve bu vergiler 1971 yılının Temmuz ve Kasım

aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.

Geçici Madde 3 – 28/2/1971 tarihine kadar ki dönemlere ait olarak tahakkuk edip de bu

kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahsil edilmemiş bina, buhran, savunma ve arazi vergisi

borçlarının kanunun meriyetinden itibaren geçecek ilk 2 nci ay sonuna kadar tamamını

ödeyenlerin, vergi cezası ve gecikme zamlarının % 90 ı,2 nci iki ay sonuna kadar tamamını

ödeyenlerin vergi cezası ve gecikme zamlarının % 80 i ve 3 üncü iki ay sonuna kadar tamamını

ödeyenlerin vergi cezası ve gecikme zamlarının % 70 i affedilir.

Bu devreye taallük eden vergilerden ihtilaflı bulunanlar (Kanunun meriyetinden sonra ihtilaflı

hale gelenler dahil) ödeme süresinin başladığı tarihten itibaren ikişer aylık süreler içerisinde

tamamen ödendikleri takdirde 1 inci fıkrada açıklandığı nispette aftan faydalanırlar.

Geçici Madde 4 – 1970 yılında emlak vergisinin uygulanmasiyle ilgili her türlü giderlere

harcanmak üzere 1970 yılı Bütçe Kanununun Maliye Bakanlığı kısmının 14.000 inci bölümüne

379

14.496 numaralı (Diğer giderler) maddesine gerekli ödeneği kaydetmeye veya bu tertibe aynı

maksatla ödenek aktarmaya Maliye Bakanı yetkilidir.

Geçici Madde 5 – (Mülga: 11/12/1981-2562/28 md.)


1971 bütçe yılı içerisinde Emlak Vergisi Kanununun 5 ve 15 inci maddeleri hükümlerine göre

yapılacak bildirimler ile 23 üncü maddesi gereğince verilecek beyannameler bir defaya mahsus

olmak üzere 1972 bütçe yılının Mart, Nisan ve Mayıs aylarında verilir ve yapılan bu beyan ve

bildirimlere istinaden tarh ve tahakkuk ettirilecek vergilere ait mükellefiyet 1972 bütçe yılı

başından itibaren başlar.

Köylerde yapılacak beyanlar hakkında da yukardaki hüküm uygulanır.

Bu maddede yazılı beyan süresini bir misline kadar uzatmaya Maliye Bakanlığı

yetkilidir.

Geçici Madde 7– (Ek: 20/7/1971-1446/6 md.)

1971 yılında Emlak Vergisinin uygulanması ile ilgili her türlü giderlere harcanmak üzere 1971

yılı Bütçe Kanununun Maliye Bakanlığı kısmının ilgili bölüm ve maddelerine gerekli ödeneği

kaydetmeye veya bu tertiplere aynı maksatla ödenek aktarmaya Maliye Bakanı yetkilidir.


1971 bütçe yılında Savunma Vergisi Kanununa göre tahsil edilip Hazineye yatırılacak miktar

Gelir Bütçesinin 55 000 Servet ve Servet Transferleri Üzerinden Alınan Vergiler bölümünün 55

100 Emlak Vergisi maddesine gelir kaydolunur.


20/7/1971 tarihli ve 1446 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmü saklıdır.


Bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra beyanname verme süresi Maliye Bakanı tarafından

altı ay daha uzatılabilir. Bu süre içerisinde mükellefler dilerlerse yeniden beyanname

verebilirler. Bu uzatma süresi kullanılmadığı takdirde,1319 sayılı Kanun hükümlerine

müsteniden beyanda bulunan mükellefler adına yapılan tarhiyat, bu kanunun yürürlüğe girdiği

tarihi takibeden beş yıl içinde idarece düzeltilir. Fazla ödenen vergiler ret ve iade olunur.


1982 Bütçe Yılına rastlayan Emlak Vergisi genel beyan dönemi, 1980 Bütçe Yılına alınmış

olup, müteakip genel beyanda bulunma süresi; 1980 yılı başlangıç kabul edilmek suretiyle, bu

Kanunun 23 ncü maddesindeki esaslara göre hesaplanır.

1980 Yılı Bütçe Kanununun 10/E maddesine göre, Maliye Bakanlığınca aynı yıl yapılan beyana

davet, bu Kanunun 23 üncü maddesine göre yapılmış genel beyana davet hükmündedir. Mezkür

380

hükmün kapsamı dışında kalan yerlerdeki mükelleflerin bu Kanunun yürürlüğe girdiği ayı takip

eden 3 aylık süre içinde genel beyana davetleri ve genel beyanda bulunmaları sağlanır.

1980 Yılı Bütçe Kanununun 10/E maddesine göre yapılan beyana davet üzerine 29/8/1980

tarihine kadar ve bu tarihi takip eden 2 aylık ek süre içinde beyanda bulunan mükellefler, 1981

yılının Ocak ayı sonuna kadar daha önce beyan ettikleri vergi değerlerini yükseltici yönden

yeniden beyanda bulunabilirler. Bu beyanlar da genel beyan hükmünde kabul edilir.

Yukarıdaki esaslara göre beyanda bulunan mükelleflere Emlak Vergisi Kanununun 27 nci

maddesinde belirtilen 2 aylık ek süre tanınmaz.


Emlak Vergisi Kanununun 4 ncü maddesine bu Kanunla eklenen (r) fıkrasında belirtilen binalar

için 1972 yılından itibaren tarh ve tahakkuk ettirilen Emlak Vergileri ile bunlara bağlı zam ve

cezalardan bu Kanunun yürürlük tarihinde henüz tahsil edilmemiş bulunanları terkin olunur.


1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun uygulanmaya başladığı tarihten önceki dönemlere ilişkin

olarak il özel idarelerince tarh ve tahakkuk ettirilip henüz tahsil edilmemiş olan bina, arazi ve

buna müteferri diğer vergi ve resimler ile ceza ve gecikme zamları tahsil edilmez. İdari ve mali

yargı organlarındaki uyuşmazlıklar geri alınır, cebri kovuşturmaya ilişkin her türlü işlem

kaldırılır.


Bakanlar Kurulu, ödenecek Emlak Vergisi miktarını ilgili belediye meclislerinin kararı ve

belediye başkanının teklifi üzerine, mahalleler, köyler veya cadde, sokak yahut değer

bakımından farklı bölgeler itibariyle birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere 1986 yılı için % 40’tan,

1987 yılı için % 20’den fazla olmamak üzere indirebilir.

Bakanlar Kurulu, gerekli gördüğü takdirde, belediye meclislerinin kararı ve belediye

başkanlarının talebi olmadan ödenecek Emlak Vergisi miktarını Türkiye genelinde 1986 yılı

için % 40’tan, 1987 yılı için % 20’den fazla olmamak üzere indirebilir.


1/1/1986 tarihinden önceki dönemlerde meydana gelen vergiyi doğuran olaylar sebebiyle bu

tarihe kadar beyan edilmiş bina ve araziye ait Emlak Vergisinin tarh, tahakkuk ve tahsil

işlemlerine Maliye ve Gümrük Bakanlığına bağlı vergi dairelerince devam olunur. 1/1/1986

tarihine kadar beyannamesi verilmemiş bina ve araziye ait tarh, tahakkuk ve tahsil işlemleri

ilgili belediyeler tarafından yapılır.


381

1. a) 1980 ila 1982 dönemlerine ait olup 1/1/1986 tarihine kadar beyannamesi verilmemiş olan

ve idarece tarh işlemi sonuçlanmamış bulunan bina ve arsalar hakkında 1983 yılında

uygulanan bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile arsalara ait asgari ölçüde birim

değerleri,

2. b) 1980 ile 1985 dönemlerine ait olup 1/1/1986 tarihine kadar beyannamesi verilmemiş olan

ve idarece tarh işlemi sonuçlandırılmamış bulunan arazi hakkında 1986 yılında uygulanacak

asgari ölçüde arazi birim değerleri,

uygulanır.


Bu Kanunun 5 inci maddesinin (f) fıkrasındaki geçici muafiyet, daha önceki yıllarda inşaatı

biten binalar için inşaatın bittiği yılı takip eden yılın başından itibaren hesaplanır ve kalan süre

kadar uygulanır.

Bu maddede yer alan geçici muafiyete tabi binaların 1987 yılına ait emlak vergileri terkin,

tahsil edilmiş bulunanlar red iade olunur.


1998 genel beyan dönemi veya 1998 yılında ortaya çıkan ve vergi değerini tadil eden

nedenlerle emlak vergisi beyannamesi veren mütelleflerden dileyenler 1/11/1999-31/12/1999

tarihleri arasında yeniden beyanda bulunabilirler. Bu suretle beyanda bulunacak mükelleflerin

bildirecekleri değerler; 1998 yılı genel beyan dönemine ilişkin olarak 1319 sayılı Emlak

Vergisi Kanununun 10 ve 20 nci maddeleri hükümlerine göre hesaplanan asgari ölçüde tespit

edilen vergi değerinin, bu yıla ait yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunacak

değerden düşük olamaz. Düşük olması halinde mükellefin beyanı, bu şekilde hesaplanan değere

yükseltilir.

Mükellefler tarafından bu şekilde yeniden beyan olunacak bina, arsa ve arazi matrahları dikkate

alınarak, mükelleflerin 1999 yılı için tahakkuk eden vergilerinde herhangi bir düzeltme

yapılmaz.

Mükelleflerin 2000 yılı emlak vergisi matrahları, bu madde hükümleri de dikkate alınmak

suretiyle bu Kanunun değişik 29 uncu maddesi hükümlerine göre belirlenir.

Geçici Madde 19- (Ek: 8/1/2002-4736/4 md.)

8 inci maddenin birinci fıkrası ile 18 inci madde hükümlerine göre, büyük şehir belediye

sınırları ve mücavir alanlar içinde uygulanan artırımlı vergi oranı, Adapazarı Büyük Şehir

Belediye sınırları ve mücavir alarlar içinde 2002 ila 2005 yıllarında uygulanmaz. 10.7.2004

tarihli ve 5216 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre Adapazarı Büyük Şehir

Belediyesine ayrılacak payın oranı, 2002 ila 2005 yıllarında % 5 olarak uygulanır.

382


1. a) Emlâk vergisi mükellefleri, 2001 yılı bina, arsa ve arazi vergisi tarhına esas olan vergi

matrahlarının aynı yıla ait yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak tutarlar

üzerinden, 8 ve 18 inci maddelerde yazılı vergi oranlarına göre hesaplanan tutarın yarısı

kadar tahakkuk ettirilecek emlâk vergisini, 2002 yılına ait bina, arsa ve arazi vergisinin

birinci taksiti olarak, aynı yılın Mart, Nisan ve Mayıs ayları içinde öderler.

2001 yılında ortaya çıkan ve vergi değerini tadil eden nedenlerle mükellefiyeti 2002 yılında

başlayan mükellefler ise 1998 yılı genel beyan dönemine ilişkin olarak asgari ölçüde takdir

olunan arsa ve arazi birim metrekare değerleri ile 2001 yılına ait bina metrekare normal inşaat

maliyet bedeli dikkate alınarak bulunan asgari beyan değerinin 2001 yılına ait yeniden

değerleme oranında artırılmış tutarları üzerinden, 8 ve 18 inci maddelerde yazılı vergi

oranlarına göre hesaplanan tutarın yarısı kadar tahakkuk ettirilecek emlâk vergisini, 2002 yılına

ait emlâk vergisinin birinci taksiti olarak aynı yılın Mart, Nisan ve Mayıs ayları içinde öderler.

1. b) 2002 yılında yapılacak genel beyana esas olmak üzere 2001 yılında yapılmış olan arsa ve

arazilere ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin takdir kararları, takdir

komisyonlarınca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde

incelenerek, arsa ve arazilerin takdir işleminin yapıldığı tarihteki asgari ölçüde birim

değerleri yeniden takdir edilmek suretiyle karara bağlanır. Bu kararlar hakkında,

Büyükşehir belediyesi bulunan illerde 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu

maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi hükmü uygulanır.

Takdir kararlarından; arsalara ait olanlar, takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki

ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye

ait olanlar ise il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odaları ile belediyelere imza karşılığında

verilir. Kendilerine karar tebliğ edilmiş bulunan daire, kurum, teşekkül ve ilgili mahalle ve köy

muhtarlıkları otuz gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilirler. Vergi

mahkemeleri nezdinde açılan davalar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49

uncu maddesinin (b) ve (c) fıkraları uygulanır.

1. c) 2002 yılına ait emlâk vergisi, mükellefler tarafından belediyelere en son verilmiş bulunan

emlâk vergisi beyannamelerinde yer alan bilgiler ile 2002 yılı genel beyan dönemi için (b)

fıkrasına göre takdir komisyonlarınca tespit edilerek kesinleşen arsa ve arazi birim

metrekare değerleri ve bu yıla ait bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri dikkate

alınarak 29 uncu maddeye göre bulunan vergi değeri üzerinden, ilgili belediyelerce 2002

yılının Kasım ayı içinde hesaplanan vergiden, (a) fıkrasına göre birinci taksit olarak

tahakkuk ettirilen vergi mahsup edilerek, kalan kısım 2002 yılının Kasım ayı içinde tarh

383

edilir ve ikinci taksit olarak ödenir. 2002 yılı için hesaplanan emlâk vergisi, birinci taksit

olarak tahakkuk ettirilen vergiden az ise aradaki fark, verginin ödenmiş olması halinde

mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir, vergi borcunun bulunmaması halinde ise

mükellefe red ve iade olunur. Vergi ödenmemişse tahakkuktan terkin edilir.

Bu madde hükmüne göre tarh olunan vergiler mükellefe tebliğ olunmaz ve tahakkuk eden

vergiler mükellefe bir yazı ile bildirilir.

Bu maddenin yürürlük tarihinden önce 2002 yılı genel beyan dönemi ile ilgili olarak emlâk

vergisi beyannamesi vermek suretiyle adlarına vergi tahakkuk ettirilen mükelleflerin vergileri,

bu madde hükmüne göre tahakkuk ettirilecek vergiler dikkate alınarak düzeltilir.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.


1.1.2002 tarihinden önceki dönemlerde meydana gelen vergiyi doğuran olaylar nedeniyle bu

tarihe kadar mükellefiyetini tesis ettirmemiş bulunan bina ve arazi vergisi mükelleflerinin

bildirimde bulunmak suretiyle mükellefiyetlerini tesis ettirmeleri ve 1998-2001 yıllarına

ilişkin olarak idarece tarh ve tahakkuk ettirilecek vergilerini her yıl için ayrı ayrı % 50

fazlasıyla 2002 yılı Mayıs ayı sonuna kadar ödemeleri halinde, 1998 yılından önceki

vergilendirme dönemlerine ait emlâk vergileri aranmaz, 1998-2001 yıllarına ilişkin olarak

yapılan tarhiyatlar hakkında vergi cezası kesilmez ve gecikme faizi uygulanmaz. Bu maddede

belirtilen süre içinde bildirim vermeyen ve ödemelerini tam yapmayan mükellefler bu madde

hükmünden yararlanamazlar.


Takdir Komisyonlarınca 2005 yılında yapılan arsa ve arazilere ait asgarî ölçüde birim değer

tespitlerine ilişkin takdir kararları, anılan komisyonlarca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten

itibaren otuz gün içinde incelenerek, arsa ve arazilerin takdir işleminin yapıldığı tarihteki asgarî

ölçüde birim değerlerinde düzeltmeye gerek görülenler yeniden takdir edilmek suretiyle karara

bağlanır. Bu kararlar hakkında, büyükşehir belediyesi bulunan illerde 213 sayılı Vergi Usul

Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi hükmü uygulanır.

Takdir kararlarından; arsalara ait olanlar, takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki

ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye

ait olanlar ise il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odaları ile belediyelere imza karşılığında

verilir. Kendilerine karar tebliğ edilmiş bulunan daire, kurum, teşekkül ve ilgili mahalle ve köy

muhtarlıkları ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilirler. Vergi mahkemeleri nezdinde

dava açılmasında ve bu dava üzerine verilen kararlar aleyhine Danıştaya başvurulmasında 213

384

sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) ve (c) fıkraları hükümleri

uygulanır.

Emlak Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre ilgili belediyelerce 2006 yılının Kasım ayı

içinde bu maddeye göre hesaplanacak emlak vergisinden, 2005 yılında yapılan asgarî ölçüde

arsa ve arazi metrekare birim değerleri ile 2006 yılına ait bina metrekare normal inşaat maliyet

bedelleri dikkate alınarak birinci taksit olarak tahakkuk ettirilen emlak vergisi mahsup edilir ve

kalan tutar 2006 yılının Kasım ayı içinde ikinci taksit olarak ödenir. 2006 yılı için hesaplanan

emlak vergisinin birinci taksit olarak tahakkuk ettirilen vergiden az olması halinde aradaki fark,

verginin ödenmiş olması halinde mükellefin ilgili belediyeye olan 1319 sayılı Emlak Vergisi

Kanunu ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu kapsamındaki diğer borçlarına mahsup edilir.

Borcun bulunmaması halinde ise mükellefe red ve iade olunur. Emlak vergisi ödenmemiş ise

tahakkuktan terkin edilir.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Yürürlük ve yürütme:

Madde 42 – Bu Kanun 1/3/1971 tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 43 – Bu Kanunu Maliye Bakanı yürütür.

===0

4-Notlar


Örnek çalışma kağıdı:ilçe bel.ni ilgilendirmektedir-

KONU-Belediyeler Tarafından Yapılan Kamulaştırma İşlemlerinden Kaynaklanan Emlak Vergisi Tarh, Tahakkuk ve Tahsiline İlişkin Tespitler


Emlak vergisi:

385

A-Büyükşehir olan illerde:

1.2.9.51-Bina Vergisi– ilçe belediyeleri bu vergiyi alır.

1.2.9.52-Arsa Vergisi– ilçe belediyeleri bu vergiyi alır.

1.2.9.53-Arazi Vergisi– ilçe belediyeleri bu vergiyi alır.

B-Büyükşehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri

2-ÖRNEK BULGU

BULGU: KAMULAŞTIRMA EMLAK VERGİSİ DENETİMİ:

Kolay denetim yapmak için, BİR ÖNCEKİ YILIN belgelerini iste:

1-Kamulaştırma bedeli ödenen taşınmazların ödeme belgelerini iste,

2-Taşınmaz sahiplerinin, emlak vergisi denetimi:

a-emlak vergisi beyannamesi vermiş mi?

b-emlak ver.borcu var mı,

c-borcu varsa tahsil edilmiş mi?

d-Emlak vergisi kamulaştırma yapıldıktan sonraki yıl için tahakkuk ettirilmemeli.

e-Kamulaştırma bedeli ile emlak vergisi değeri arasında olumlu fark varsa, ek emlak vergisi

alınmalıdır.

==0

==0

3-Mevzuat

4-Notlar


Örnek çalışma kağıdı: ilçe bel.ni ilgilendirmektedir-

ÇAL-KAĞ-Konu incelendi-Belediye sınırları içerisinde iki arazi kamulaştırılmış ve

kamulaştırma bedeli ödenmiştir. Yapılan incelemede, bu arazinin emlak (arazi) vergisi istisna

kapsamında olduğu anlaşılmıştır. (2017 değeri, 10.000-liranın altındadır). Belediyenin yaptığı

işlem mevzuata uygundur.

==0

Çalışma kağıdı:

Emlak Vergisi servisinden bilgi alındı:

a-Belediye, Tapu müd ile söz. yaptı-Belediye personeli, Takbis sistemine girip, taşınmaz

mallarla ilgili bilgiler alıyor. Bir taşınmaz mal satış, bağış, intikal ile sahip değiştirdiğinde,

386

sisteme düşüyor. Personel, devredenin emlak vergisi mükellefiyetini sonlandırıp, devir alan

kişiye mükellefiyet tesis ediyor.

b-Şu ana kadar belediye veya kamu kurumları kamulaştırma bedeli ödememiş. Belediyenin şu

anda dört adet kamulaştırma işlemi var, süreç devam ediyor, bedel ödenmemiş.

c-Taşınmaz malın satışında, Tapu Müd.belediyeden emlak vergisi borcu yok kağıdını istiyor.

Satıcı belediyeye müracaat edince, varsa emlak vergisi borcunu ödüyor, borcu yok kağıdıyla

beraber Tapu Müd.e gidiyor)

==0

-Kamulaştırma denetimi:

a-Ekonomik kodu 830.6.4.2.90 ve 830.3.4.2.90 olan ödeme belgelerinin çıkarılması.

-Kamulaştırma ödeme belgelerinin getirilmesi.

KONU-Telekomünikasyon Altyapı ve Şebekelerinden Alınması Gereken Geçiş Hakkı Bedellerinin, Takip ve Tahsil Edilmemesi

2-ÖRNEK BULGU

BULGU-1: Bazı belediyeler Geçiş Hakkını almıyor.

BULGU-2: Elektronik haberleşmede kullanılan kabloların taşınmazlardan geçirilmesi

aşamasında Yönetmelik hükümleri uygulanmamaktadır.

ÖZET: Belediye Meclisi, geçiş hakkı ücret tarifesini belirlememiş

ve geçiş hakkı ücreti tahsil etmemiştir.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından düzenlenen ve 27.12.2012 tarihli

Resmi Gazetede yayımlanan, Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde




387

Yönetmeliğe göre, Geçiş Hakkı Sağlayıcısı olan belediye, yönetmelik Ek-1’ de belirtilen üst

sınırı geçmemek üzere, geçiş hakkı ücreti almak zorundadır. Gerek ilgili firma, gerekse

belediye tarafından yapılması gereken işlemler ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Madde 9/4 e

göre, geçiş hakkı nedeniyle yapılacak keşif ücreti, sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya

şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerecin taşınmazlardan geçirilmesi

nedeniyle taşınmazın tekrar eski haline getirilmesi bedeli, yer değişikliği bedeli, var olan

faaliyeti durdurma bedeli ve benzeri adlarla alınan diğer bedeller ve tazminatlar, bu

Yönetmelikte belirlenen ilkelere ve hükümlere uygun olmak kaydıyla ve taraflar arasında

yapılan geçiş hakkı anlaşmasında aksi belirtilmediği takdirde, işletmeci tarafından ayrıca

karşılanacaktır.

Ayrıca firma, geçiş hakkına ilişkin anlaşma ve ekleri ile değişikliklerini, her türlü bilgi ve

belgeyi süresi içerisinde eksiksiz ve doğru olarak EHABS denilen bilgi sistemine kaydetmek

zorundadır.

İl Telekom Müdürlüğü ile 14.06.2016 tarihinde bir protokol yapılmıştır. Bu protokolün 4 üncü

maddesinde, belediye sınırları dahilinde, telefon hatlarının çekilmesi nedeniyle yollarda




Belediyede, elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmelerle anlaşma yapma, geçiş hakkı

ücreti tahsil etme ve Yönetmelikte bahsedilen diğer işlemlerin yapılması şeklinde bir uygulama

bulunmamaktadır. Belediye Meclisi tarafından, yönetmelikte belirtilen üst sınırı aşmamak üzere

bir geçiş hakkı ücret tarifesi belirlenmemiştir. Bu konu 2016 denetim raporunda da dile

getirilmiş, ancak idare gerekeni yapmamıştır.

4-Mevzuat

5-Notlar

-İlgili belediye: Bütün kamu kurumları,

Büyükşehirlerde: Büyükşehir Belediyesi

BÜYÜKŞEHİRDE AYKOME (altyapı koordinasyon merkezi)

İLGİLİ YÖNETMELİĞİ OKU-

-SÜREÇ:

388

1-Elektronik haberleşme hizmeti verern firma, (telefon, internet firması)

2-özel veya kamu taşınmaz malın (yol, kaldırım vs) altında, üstünde altyapı kurmak veya

onarım yapmak istediği zaman,

3-a-işin uzunluğu 400 metrenin üstündeyse, Bakanlık onayını aldıktan sonra,

3-b-işin uzunluğu 400 metrenin altındaysa,

4-İlgili kamu kurumuna başvurur.

5-B.şehir belediye personeli,

-kazı yapılacak yere gider, keşif yapar,

6-Altyapı kazı izin bedeli tespit edilir (zemin tahribat ücreti + ruhsat harcı + keşif ücreti)

7-Firma bu bedeli öder ve

8-UKOME (Ulaşım Koordinasyon Merkezi) ne başvurur, sonra

9-Firma kazıya-onarıma başlar,

10-İş bitince, firmadan Geçiş Hakkı Bedeli alınır. (yapılan iş üzerinden -mt veya m2 üzerinden)

(Geçiş hakkı bedelini Belediye Meclisi belirliyor, her yıl için ayrı)

11-İş 31 Aralıkta bitmeyecekse, dilekçe verilince firmaya süre uzatımı verilir,

12-Ertesi sene iş bitince, o sene yapılan iş için, o senenin geçiş hakkı bedeli alınır.

13-NOT: İş, ilçe belediyesi sınırı içinde olduysa, asfalta-kaldırıma verilen zararı, b.şehir

belediyesi ilçe belediyesine öder (zemin tahribat ücreti) (zemin tahribat ücretini firmadan alır,

ilçe belediyesine öder)



Geçiş hakkı bedeli meclis kararıyla belirlenmiştir ve ilgili firmalardan tahsil edilmektedir.

İLGİLİ KİŞİ: AYKOME-FEN İŞLERİ-

==0


-Fırat Elektrik AŞ ve Telekom Müdürlüğü ile protokol yapılmıştır. Bu iki idare, kazıdan önce

belediyeye haber vermek ve yolu eski haline getirmek zorundadır.

==0

Geçiş Hakkı: Telefon, internet firmaları kabloları kaldırımın, yolun altına döşemek için,

belediyeye geçiş hakkı adı altında ödeme yaparlar. (bedeli Belediye Meclisi belirler). Bu

konuda yönetmelik var: SABİT VE MOBİL HABERLEŞME ALTYAPISI VEYA

389

ŞEBEKELERİNDE KULLANILAN HER TÜRLÜ KABLO VE BENZERİ GERECİN

TAŞINMAZLARDAN GEÇİRİLMESİNEİLİŞKİN YÖNETMELİK…

BULGU: Bazı belediyeler Geçiş Hakkını almıyor. Tespiti için ilgili firmalara yazı yazılır:

Vodafone, Türk Telekom AŞ, Turkcell, Elektrik İdaresi (bölgede hangisi varsa), Super online

AŞ,

Altyapı Kazı Ruhsat Bedeli: Yolda, kaldırımda bir kazı yapılacaksa, belediyeye ödeme yapılır.

Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcı: Ör: Bina yapılırken alınır. (2464

s.Bel.Gel.Kan.m.80-d)

===0

KONU-Şehiriçi Ulaşım Hizmetlerinin İşletilmesinde Mevzuata Aykırı Uygulamalar


1-B.şehir olan illerde: Şehiriçi ulaşım hizmetleriyle büyükşehir belediyesi ilgileniyor.

–5216 s.K.m.7-f

2-Diğer iller: il ve ilçe belediyeleri.

2-ÖRNEK BULGU

4-Mevzuat


Belediyenin görev ve sorumlulukları

Madde 14- Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

100. a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri;

çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve

ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut;

kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları

(Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları

ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler

tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul

binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım,

390

nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar

veya yaptırır. (Mülga son cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) (…)(Ek cümleler: 12/11/2012-

6360/17 md.) Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler,

kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali

durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri

açabilirler.



1. f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem

dâhil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.

2. p) Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile

taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri

ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit

etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik

düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.

Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve İçişleri

Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir;

toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle

yerine getirebileceği gibi toplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci maddedeki esaslara

göre hizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir.




1. f) Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu

taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu

üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve

tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde,

sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek,

işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin

gerektirdiği bütün işleri yürütmek.

391

2. p) Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri

kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde

taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek.

….

(Değişik son fıkra: 1/7/2006-5538/23 md.) 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunuyla

Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar ile

sivil hava ulaşımına açık havaalanları ve bu havaalanları bünyesinde yer alan tüm tesisler bu

Kanunun kapsamı dışındadır.

Alt yapı hizmetleri—AYKOME–

Madde 8- Büyükşehir içindeki alt yapı hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla

büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle

belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşların temsilcilerinin katılacağı alt yapı

koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe (…)(1) belediye başkanları kendi belediyesini

ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Alt yapı

koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu

niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun)

temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır.

Alt yapı koordinasyon merkezi, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar tarafından

büyükşehir içinde yapılacak alt yapı yatırımları için kalkınma plânı ve yıllık programlara uygun

olarak yapılacak taslak programları birleştirerek kesin program hâline getirir. Bu amaçla, kamu

kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar alt yapı koordinasyon merkezinin isteyeceği coğrafî

bilgi sistemleri dâhil her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadırlar. Kesin programlarda

birden fazla kamu kurum ve kuruluşu tarafından aynı anda yapılması gerekenler ortak

programa alınır. Ortak programa alınan alt yapı hizmetleri için belediye ve diğer bütün kamu

kurum ve kuruluşlarının bütçelerine konulan ödenekler, alt yapı koordinasyon merkezi

bünyesinde oluşturulacak alt yapı yatırım hesabına aktarılır.

Ortak programa alınan hizmetler için kamu kurum ve kuruluş bütçelerinde yeterli ödeneğin

bulunmadığının bildirilmesi durumunda, büyükşehir belediyesi veya ilgisine göre bağlı kuruluş

bütçelerinden bu hizmetler için kaynak ayrılabilir. Kamu kurum ve kuruluşları alt yapı ortak

yatırım hizmetleri için harcanan miktarda ödeneği, yeniden değerleme oranını da dikkate alarak

ertesi yıl bütçesinde ayırır. Ayrılan bu ödenek belediye veya ilgili bağlı kuruluşunun hesabına

aktarılır. Bu bedel ödenmeden ilgili kamu kurum veya kuruluşu, büyükşehir belediyesi

sınırlarında yeni bir yatırım yapamaz.

392

Ortak programa alınmayan yatırımlar için bakanlıklar, ilgili belediye ve diğer kamu kurum ve

kuruluşları alt yapı koordinasyon merkezi tarafından belirlenen programa göre harcamalarını

kendi bütçelerinden yaparlar.

Koordinasyon merkezleri tarafından alınan ortak yatırım ve toplu taşımayla ilgili kararlar,

belediye ve bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır.

Ulaşım hizmetleri—UKOME—

Madde 9- (Değişik birinci fıkra: 12/11/2012-6360/8 md.) Büyükşehir içindeki kara, deniz, su,

göl ve demiryolu üzerindeki her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde

yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında,

yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile, Türkiye Şoförler ve Otomobilciler

Federasyonunun görevlendireceği ilgili odanın temsilcisinin katılacağı Ulaşım Koordinasyon

Merkezi kurulur. İlçe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların

görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım Koordinasyon

Merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili üye olarak belirlenmeyen ulaşım

sektörü ile ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından ihtisas meslek odalarının


Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve

güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile

sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun

yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır.

Ulaşım koordinasyon merkezi kararları, büyükşehir belediye başkanının onayı ile yürürlüğe

girer.

Ulaşım koordinasyon merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararlar, belediyeler ve

bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır.

Koordinasyon merkezinin çalışma esas ve usulleri ile bu kurullara katılacak kamu kurum ve

kuruluş temsilcileri, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında,

13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun bu Kanuna aykırı hükümleri

uygulanmaz.

Şirket kurulması

Madde 26- (Değişik: 29/3/2011-6215/21 md.) (1)

Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen

usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında

393

yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev

alabilirler. Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu




İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve

bedelle işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin

belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.

==0

5-Notlar


KONU-Otobüslerin ihalesiz olarak kiraya verilmesi



–5216 s.K.m.7-f


2-ÖRNEK BULGU

Belediye Başkanlığınca Verilen Çalışma Belgesine İstinaden Özel Halk Otobüsleri İhalesiz

Çalıştırılmaktadır.



görülmüştür.






394




verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” Hükümlerinden, toplu taşıma


























görülmektedir.





395


gerektiği”, ve












denilmektedir.










sözleşmenin yenilenmesi gerekmektedir...” Denilerek yeni sözleşme imzalanmış ve herhangi bir







değildir.



396



































397



çözümlenmelidir.

3-Mevzuat

5-Notlar


KONU-Elektronik Bilet (Akbil – Kentkart) Uygulamalarında Sözleşmeye Aykırı Uygulamaların Bulunması1-İlgili belediyeler


–5216 s.K.m.7-f


2-ÖRNEK BULGU

Elektronik Ücret Toplama ve Araç Takip Sisteminin işletilmesi işinde;

A) işin ihale Edilmesine ilişkin Meclis Kararı Bulunmaması

Elektronik Ücret Toplama ve Araç Takip Sisteminin işletilmesi işi 09.05.2006 tarih ve

2006/265 sayılı encümen kararı ile 5 yıllığına ve %5 komisyon ile Kent Kart Marmara

Elektronik Ltd.şti’ne verilmiştir. Firma ile 10.05.2006 tarihinde sözleşme imzalanmıştır.

17.05.2011 tarihli encümen kararı ile sözleşme süresi 3 yıl, 11.02.2014 tarihli encümen kararı

ile sure bir kez daha 3 yıl uzatılarak sözleşmenin bitiş tarihi 10.05.2017 olarak belirlenmiştir.

işin başlangıcında meclis kararı alınmamış ve ihale yapılmamıştır. Bu işin ihale edilmesine

gelir tarifesindeki “şehir içi biletlerin satışından satışı yapan dükkân sahiplerine %10 iskonto

yapılacaktır” düzenlemesi gerekçe gösterilmekte ise de bu düzenleme elektronik ücret toplama

sistemi kurulması ve beş yıllığına işletme hakkının devredilmesini kapsamamaktadır.

398

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nda 3 yıla kadar kiralamalarda belediye encümeni, 3 yıldan fazla

kiralamalarda belediye meclisi yetkili kılınmıştır. 3 yıldan fazla süreli kiralamalar için belediye

meclisine verilen yetkinin encümence kullanılması mümkün olmadığı gibi başlangıçta

kiralamanın 3 yıl yapılıp akabinde encümence üçer yıllık süreleri aşmayacak şekilde ihale

yapılmaksızın uzatılması da mümkün görülmemektedir.

B) Gelirin Tamamının Kayıtlara Alınmaması ile Yüklenicinin Binişler

Gerçekleşmeden Komisyonunu Alması

Bu iş kapsamında Belediye-Yüklenici-Banka ortak kullanımı olan bir hesapta hasılat

toplanmaktadır. Toplu taşımayı kullanacak kişi kartına dolum yaptığında ödediği tutar hesaba

aktarılmakta, binişler gerçekleştikten sonra paylar hesaplanmaktadır.

Söz konusu hesapta Belediye araçlarına binişten kaynaklı toplanan ulaştırma gelirlerinin

tamamı Belediye geliri olup toplanan tüm hasılat öncelikle gelir olarak kaydedilmeli, ilgilinin

hakedişi ise giderleştirilmelidir. Bu durum belediyenin olması gereken gelir ve giderinin daha

az olmasına neden olmakta, başta belediyenin borçlanma limiti, personel alımı, gelire dayalı

bazı payların aktarımı ve benzerlerini etkilemektedir. Ayrıca söz konusu tutarın KDV’sine

ilişkin kısmı da muhasebe kayıtlarına alınmamış olmaktadır.

işe ilişkin sözleşmenin 3 üncü maddesinde kullanıcı hesabı, banka nezdinde Çanakkale

Belediyesi adına açılan biniş bedellerinin yatırılacağı hesap olarak tarif edilmiş, 5 inci

maddesinin altıncı bendinde kullanıcı hesabından yüklenici payı olarak %5 kesileceği

düzenlenmiştir. Belediye payının gerek işin sözleşmesi gerekse Kamu Haznedarlığı Tebliği’ne

göre ertesi gün Belediye hesabına aktarılması icap etmektedir.

Ayrıca söz konusu işe ilişkin uygulamada yüklenici payı binişler gerçekleşmeden firma

hesabına aktarılmaktadır. Binişler gerçekleştikten sonra hesaplamalar yapılmalı ve yüklenici

payı hesaba aktarılmalıdır.

Sonuç olarak Belediye gelirinin mali tablolara doğru yansıtılması açısından Belediye araçlarına

binişten kaynaklı toplanan ulaştırma gelirlerinin tamamının öncelikle gelir olarak muhasebe

kaydının yapılmasının, yüklenicinin hakedişinin ise giderleştirilerek muhasebe kayıtlarına

399

alınmasının, yüklenici payının ise binişlerden sonra firma hesabına aktarılmasının gerekeceği

düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında;

A) Elektronik Ücret Toplama ve Araç Takip Sisteminin işletilmesi ile ilgili ihale yapılmadığı,

Encümen Kararına istinaden Kent Kart Marmara Elektronik Ltd. şti ile 2006 yılında sözleşme

imzalandığı, Kent Kart Marmara Elektronik San. Tic. A.ş. firmasının Elektronik Ücret Toplama

ve Araç Takip Sistemimize ait %5’ lik işletme komisyonunun denetim sonrası %3,75 olarak

06/01/2016 tarih ve 2016/1 sayılı Meclis kararı ile revize edilerek kamu yararı gözetildiği,

Var olan sistemin içerisinde 100 araç Özel Halk Otobüsü, 6 araç Belediye Otobüsü ile birlikte

Özel Halk Otobüsü sahiplerinin de kullandığı sistem için 06/01/2016 tarih ve 2016/14 sayılı

Meclis Kararı ile işin ihale edilmesi kararı alındığı,

ilk sözleşme imzalandığında Meclis Kararının bulunmaması sebebi bu uygulamaların sadece

izmir ve istanbul’da kullanıldığı, istanbul’da kullanılan sistemin Belediye şirketi olan iETT

bünyesinde akbil ile yapılması ve tüm alt yapının iETT katkılarıyla gerçekleştirildiği,

Çanakkale Belediyesinde ilgili tarihte yeterli nitelikli ve donanım bulunmadığından dolayı

izmir’de kullanılan Kent Kart Elektronik Ücret Toplama ve Araç Takip Sisteminin tercih

edildiği, bu süreçte Belediye bütçesinden kaynak aktarılmaksızın şu anda kullanılan mevcut

altyapı ve sistemin hayata geçirildiği, ilgili firmanın uluslararası denetim firmalarınca yapılan

tespitler doğrultusunda dünyanın en iyi araç takip ve ücret toplama sistemi seçildiği,

izmir Büyükşehir Belediyesi’ nde yapılan ihalede mevcut sistemin değişmesinin kamu zararı da

oluşacak şekilde çok büyük sıkıntılara yol açtığı, aynı sorunları yaşamamak adına ihale ile ilgili

çalışmaların titizlikle yürütüldüğü,

B) Bulgu doğrultusunda otobüs biniş gelirinin tamamının Nisan 2016 itibarı ile kayıtlara

alınmaya başlandığı, ödenmesi gereken komisyonun ise her ay bitiminde ilgili ayın binişlerine

göre hakedişe bağlanarak giderleştirildiği,

Belirtilmiştir.

Sonuç olarak A) Elektronik Ücret Toplama ve Araç Takip Sisteminin işletilmesi işi idare

cevabında da belirtildiği üzere meclis kararı olmaksızın ihalesiz olarak verilen firma tarafından

işletilmektedir. Bulgu sonrasında firmanın aldığı komisyon %5 ten %3,75 e çekilmiş olup

400

Belediye’nin net olarak daha fazla hasılat elde etmesini sağlayacaktır. ihale süreci devam

etmekte olup ihalenin mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesi ve neticelendirilmesi

gerekmektedir.

B) idare bulgu konusunun gereğinin 2016 yılı Nisan ayından itibaren yapıldığını belirtmekle

birlikle 2015 yılı mali tablolarında söz konusu kayıtlar yer almamıştır.

4-Mevzuat

5-Notlar


Adana:

Bilgi: Beldetaş-

1-Elektronik bilet (Kentkart) kullanan ulaşım vasıtaları:

-Belediye otobüsleri

-Özel otobüsler

-Metro,

-Dolmuşlar,

2-Elektronik ücret toplama ve araç takip otomasyonu sistemi işletme hakkı,

-Belediye şirketi olan BELDETAŞ AŞ. ne

-on yıllık süre ile,

-Meclis kararıyla devredildi-2013 yılında-

-Protokol yapıldı,

-protokolde firmanın yapacağı işler tek tek sayılıyor,

-ödeme: Akıllı bilet sistemini işletip, bilet gelirinin % 8-ini komisyon olarak alacak.

3-BELDETAŞ, ihale yaptı-2013 yılında-

-Kazanan firma: Kentkart AŞ,

-Belediye ile yapılan protokolde bahsedilen işler,

-Kentkart AŞ.e yaptırıldı,

-sistemin sunucuları Ulaşım Dairesi Başkanlığında.

4-Ücret ödemesi:

-Biniş dikkate alınıyor.

ör: -Vatandaş kartına para yükledi, sonra 100-TL kullandı,

-Bunun % 92-sini

401

-BELDETAŞ

-belediyeye aktarıyor,

-günlük bilet geliri üzerinden.

KONU-İşletme hakkı devrinde ortaya çıkan sorunlar1-İlgili belediyeler


–5216 s.K.m.7-f


2-ÖRNEK BULGU

4-Mevzuat

5-Notlar


KONU-İhaleli İşlerde Sözleşmeye Aykırı Uygulamaların Bulunması1-İlgili belediyeler


–5216 s.K.m.7-f


2-ÖRNEK BULGU

4-Mevzuat

402

5-Notlar


KONU-Kamu Kurumları Tarafından Kamulaştırılan Taşınmazlar İle Devir Ve Ferağ Edilen Taşınmazlara İlişkin Bilgilerin Tapu İdaresinden Alınmaması

1-ÖRNEK BULGU

–2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerince kamu kurumları tarafından kamulaştırılan

taşınmazların emlak vergisi ile ilgili işlemlerin mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi için

gerekli olan kamulaştırma bilgileri ilgili tapu idaresinden alınmamaktadır.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10’uncu maddesinde; “Kamulaştırılması yapılan

taşınmaz mal, tahsis edildiği kamu hizmeti itibariyle sicile kaydı gerekmeyen bir niteliğe

dönüşmüş ise, istek halinde mahkemece sicil kaydının terkinine karar verilir. Bu tescil ve terkin

işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişkisi aranmaz. Ancak,

tapu dairesi durumu ilgili vergi dairesine bildirir” hükmü bulunmaktadır. 2942 sayılı

Kanun’un 39’uncu maddesinde ise; “Kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırıldığı yıla ait emlak

vergisi tarhına esas olan vergi değeri, kesinleşen kamulaştırma bedelinden az olduğu takdirde,

kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark üzerinden, cezalı emlak vergisi tarh

olunur. Emlak Vergisi beyannamesinin ek süreye rağmen verilmemiş olması halinde, kesinleşen

kamulaştırma bedeli, kamulaştırmanın yapıldığı yıla ait vergi değeri yerine geçer ve bu değer

üzerinden cezalı emlak vergisi tarhiyatı yapılır” düzenlemesine yer verilmiştir.1319 sayılı

Emlak Vergisi Kanunu’nun 30’uncu maddesinde ise; “Devir ve ferağı yapılan bina ve arazinin,

devir ve ferağın yapıldığı yıl ile geçmiş yıllara ait ödenmemiş Emlak Vergisinin ödenmesinden

devreden devralan müteselsilen sorumlu tutulurlar. Devralanın mükellefe rücu hakkı saklıdır.

Tapu daireleri devir ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15’inci günü

akşamına kadar ilgili belediyelere bildirir” düzenlemesine yer verilmiştir.

403

(TB-Bedelsiz devir: Bir hakkın, alacağın veya malın herhangi bir bedel alınmadan bir başkasına

aktarılması)

(TB-Ferağ: Devir; devretme; bir hakkı birine geçirme; mirî veya vakıf arazinin yararlanma

hakkının satışı)

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde emlak vergisine konu taşınmazın kamu

kurumları tarafından kamulaştırılması halinde kamu kurumları, 1319 sayılı Emlak Vergisi

Kanunu hükümleri çerçevesinde bu vergiden muaf oldukları için mükellefiyet ortadan

kalkmaktadır.

Kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırıldığı yıla ait emlak vergisi tarhına esas olan vergi değeri,

kesinleşen kamulaştırma bedelinden az olduğu takdirde ise kamulaştırma bedeli ile vergi değeri

arasındaki fark üzerinden cezalı emlak vergisi tarh edilecektir.

Devir ve ferağ yapılan bina ve arazinin geçmiş yıllara ait ödenmemiş Emlak Vergisinin

ödenmesinden devreden ve devralan müteselsilen sorumlu tutulmuş olup Tapu Daireleri devir

ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15’inci günü akşamına kadar ilgili

belediyelere bildirmekle yükümlü tutulmuştur.

Kamulaştırma, devir ve ferağ işlemleri nedeniyle emlak vergisinin mükellefi ve sorumlusu

değişmekte, cezalı emlak vergisi tarhı söz konusu olabilmektedir. Ayrıca vergiye konu emlakin

bu vergiden muaf kamu idareleri tarafından kamulaştırılması halinde ise muafiyet söz konusu

olabilmektedir. Bu nedenle kamulaştırma, devir ve ferağ gibi nedenlerle emlak vergisiyle ilgili

işlemlerin mevzuata uygun olarak yapılabilmesi için gerekli bilgilerin belediye tarafından

başta tapu idareleri olmak üzere diğer kurum ve kişilerden alınması gerekmektedir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 37’nci maddesinde; “Bu Kanunda geçen “Vergi

dairesi” tabiri, belediyeleri ifade eder” düzenlemesine yer verilmiştir. 213 sayılı Vergi Usul

Kanunu’nun “Devamlı bilgi verme” başlıklı 149’uncu maddesinde; “Kamu idare ve

müsseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzelkişiler

vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve vergi dairesince

kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye

mecburdurlar” düzenlemesine, “Bilgi vermekten imtina edememek” başlıklı 151’inci

maddesinde de; “Kendilerinden bilgi istenilen gerçek ve tüzel kişiler, özel kanunlarda yazılı

mahremiyet hükümlerini ileri sürerek, bilgi vermekten imtina edemezler” düzenlemesine yer

verilmiştir. 213 sayılı Kanun’un mükerrer 335’inci maddesinde ise 149’uncu madde hükümleri

çerçevesinde bilgi verme görevini yerine getirmeyenlere “Özel Usulsüzlük Cezası” kesileceği

düzenlenmiştir.

404

Yukarda yer verilen hükümler çerçevesinde kamulaştırma, devir ve ferağ işlemleriyle ilgili

bilgilerin emlak vergisi açısından vergi dairesi hükmünde olan belediye tarafından ilgili kurum

ve kişilerden istenilmesi ilgili kurum ve kişiler tarafından ise istenilen bilgilerin verilmesi, aksi

durumda belediye tarafından özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

2-ÖRNEK BULGU

Belediyelerde Kamulaştırma İşlemlerinden Kaynaklanan Emlak Vergisi Tarh, Tahakkuk ve

Tahsiline ilişkin Tespitler

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu, belediyeler tarafından

tahsil edilen ve önemli bir gelir kaynağı olan emlak vergisini güvence altına almak amacıyla

tapu idaresine kamulaştırma ve devir gibi mülkiyet değişimlerini ilgili belediyeye bildirme

zorunluluğu getirmiştir. Emlak vergisinin beyana dayalı bir vergi olması nedeniyle bu


Bazı belediyelerde belediye sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerinin tapu

idaresi tarafından ilgili belediyelere bildirilmemesi sonucunda;

•Kamulaştırılarak kamu tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan gayrimenkule ilişkin daha



•Kamulaştırılarak kamu tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan gayrimenkule ilişkin daha



•Kamulaştırılarak kamu tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan gayrimenkule ilişkin



•Bildirim yapılmamış olması nedeniyle beyanname verilmiş olan gayrimenkullerde kamu adına


devam edildiği,

Tespit edilmiştir.

4-Mevzuat

5-Notlar

-Kamulaştırma denetimi:

a-Ekonomik kodu 830.6.4.2.90 ve 830.3.4.2.90 olan ödeme belgelerinin çıkarılması.

-Kamulaştırma ödeme belgelerinin getirilmesi.

405



Emlak Vergisi servisinden bilgi alındı:

a-Belediye, Tapu müd ile söz. yaptı-Belediye personeli, Takbis sistemine girip, taşınmaz

mallarla ilgili bilgiler alıyor. Bir taşınmaz mal satış, bağış, intikal ile sahip değiştirdiğinde,

sisteme düşüyor. Personel, devredenin emlak vergisi mükellefiyetini sonlandırıp, devir alan

kişiye mükellefiyet tesis ediyor.

b-Şu ana kadar belediye veya kamu kurumları kamulaştırma bedeli ödememiş. Belediyenin şu

anda dört adet kamulaştırma işlemi var, süreç devam ediyor, bedel ödenmemiş.

c-Taşınmaz malın satışında, Tapu Müd.belediyeden emlak vergisi borcu yok kağıdını istiyor.

Satıcı belediyeye müracaat edince, varsa emlak vergisi borcunu ödüyor, borcu yok kağıdıyla

beraber Tapu Müd.e gidiyor)

==0

KONU-Otopark çeşitleri:1-Özel alan: Yer altında veya yer üstünde:

Ör: Sabancı camisi bahçesi yer altı otoparkı.

2-Yol kenarları: Belediye burası için ihaleyle bir firmaya verdi (2015-te). Firma hırsa kapıldı,

yüksek bedel teklif etti. İhaleyi kazandı, ancak zarar etti, aylık ödemeleri aksattı. Bu sefer

kanun dışı yollara başvurdu:

a-Çalışanlarının SGK primini ödemedi,

b-15 dakika park edenden almaması gerekirken bunlardan da otopark aldı,

Halk şikayetleri arttı. Belediye sözleşme hükümlerine dayanarak söz feshetti, firmanın açtığı

davayı belediye kazandı.

Ancak bu dönemde halk şu şekilde mağdur oldu: İnsanlar veya esnaf, yolun kenarına arabasını

sabahtan akşama kadar koydu. Hatta kaldırımlara bile araba koydular. Halk mağdur oldu.

Kimse arabasını rahat parkedemedi.

Bunu üzerine, buraların işletim hakkı, Meclis kararıyla belediye şirketine verildi (Yeni Adana

İmar).

İşletme hakkının ihalesiz belediye şirketine verilmesinin avantajları:

406

a-Yatırım harcamasını şirket yaptı. Şirket 300 adet cihaz aldı (400 bin lira). Fiş verme cihazı.

Merkezi sisteme bağlı.

b-Aynı zamanda Maliye Bak.nın haberi var, vergi ödeniyor (ihaleyle firmaya verildiğinde ise

ne kadar vergi verdiği takip edilemiyordu).

c-245 kişi çalışıyor, istihdam yaratıldı.

d-Otopark bedeli ödemeyenler, plaka numarasından tespit edilip icraya veriliyor.

e-Şirket karının % 5-ini belediyeye aktarıyor (belediye geliri arttı). Arabasını park etmek

isteyen esnaf aylık kart aldı.

f-Her yolda görevli olduğu için, kaldırıma parka izin verilmiyor,

g-Paralı olunca, insanlar işi bitince hemen arabasını alıyor. Vatandaş çok kolay park yeri

buluyor. (Hatta arabasını uzun süre bırakmasınlar diye belediye otopark bedelini artırabilir.

Yani bedelin yüksek olmasının bedeli, yolun fazla işgal edilmesini önlemek) (Başka bir çözüm:

Bir saat ücretsiz. Bir saati geçerse, iki saatlik bedel alınsın)

Otopark görevlisi, fiş vermeyip parayı cebe atabilir. Bu nedenle vatandaşın fiş istemesi

gerekiyor. Önerim oldu: Otopark görevlisinin tişörtüne yazı yazılabilir: Lütfen fiş alınız.

KONU-Otopark Bedellerine İlişkin Gelirlerin Vadeli Hesapta Takip Edilmemesi

1-Konu adı

2-ÖRNEK BULGU

–Muhasebe kayıtları ve mali tablolarının incelenmesinde, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 37’nci

ve 44’üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan Otopark Yönetmeliği gereği tahsil edilen

otopark bedellerinin vadeli hesapta izlenmediği görülmüştür.

Otopark Yönetmeliğinin 10‟uncu ve 11‟inci maddelerinde; otopark bedellerinin kamu

bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılacağı, bu hesapta toplanan

meblağa yasaların öngördüğü faiz oranının uygulanacağı ve otopark bedellerinin belediye

sınırları içerisinde yapılacak veya yaptırılacak otoparklar için kullanılması gerektiği

belirtilerek, bu meblağın otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı hüküm

altına alınmıştır.

407

18.11.2015 tarihli 29536 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu

Haznedarlığı Genel Tebliği’nin “Kaynakların Değerlendirilmesi ve Nemalandırılması” başlıklı

6’ncı maddesi

“(1) Kurumlar kısa vadeli kaynaklarını, vadesiz ve/veya vadeli mevduat, özel cari hesap

ve/veya katılma hesabı ile repo/ters repo araçlarını kullanarak değerlendirir. Kısa vadeli

kaynaklar için uygulanacak vadeli mevduat faiz oranı ve katılma hesabı getiri oranı, TCMB

tarafından haftalık olarak en son açıklanan, bankalarca TL üzerinden 1 aya kadar vadeli

olarak açılan mevduatlara uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranının;

1. a) Gecelik vade açılması halinde % 70’inden,

2. b) 7 güne kadar vade açılması halinde % 80’inden,

3. c) 8 günden 30 güne kadar vade açılması halinde % 90’ından düşük olamaz“

Denmektedir.

Ancak; Belediye tarafından ilgili yılında tahsil edilen ve önceki yıldan devreden …………….

TL tutarındaki otopark bedelinin Belediyenin …………….. Şubesindeki ……………….. hesap

numaralı vadesiz hesabında tutulmaktadır.

Anılan mevzuat hükümleri dikkate alınarak kaynakların nemalandırılması ve bunlara ilişkin

muhasebe kayıtlarının zamanında yapılması gerekmektedir.

4-Mevzuat

PARK, OTOPARK MEVZUATI




1. p) Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile

taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri

ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit

etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik

düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.

==0




408

1. f) Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu

taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu

üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve

tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde,

sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek,

işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin

gerektirdiği bütün işleri yürütmek.

2. l) Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek,

işlettirmek veya ruhsat vermek.


1. d) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerden; 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere

verilen yetkileri kullanmak, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak;

yaşlılar, engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik sosyal ve kültürel hizmetler

sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; mabetler ile sağlık, eğitim, kültür tesis ve

binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihî dokuyu

korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin geliştirilmesine

ilişkin hizmetler yapmak.

Ulaşım hizmetleri—UKOME—

Madde 9- (Değişik birinci fıkra: 12/11/2012-6360/8 md.) Büyükşehir içindeki kara, deniz, su,

göl ve demiryolu üzerindeki her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde

yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında,

yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile, Türkiye Şoförler ve Otomobilciler

Federasyonunun görevlendireceği ilgili odanın temsilcisinin katılacağı Ulaşım Koordinasyon

Merkezi kurulur. İlçe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların

görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım Koordinasyon

Merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili üye olarak belirlenmeyen ulaşım

sektörü ile ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından ihtisas meslek odalarının


Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve

güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile

sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun

yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır.

409

Ulaşım koordinasyon merkezi kararları, büyükşehir belediye başkanının onayı ile yürürlüğe

girer.

Ulaşım koordinasyon merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararlar, belediyeler ve

bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır.

Koordinasyon merkezinin çalışma esas ve usulleri ile bu kurullara katılacak kamu kurum ve

kuruluş temsilcileri, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında,

13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun bu Kanuna aykırı hükümleri

uygulanmaz.


f) 7 nci maddenin (f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde

edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50’sinden

sonra kalacak %50’si.

Şirket kurulması

Madde 26- (Değişik: 29/3/2011-6215/21 md.) (1)

Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen

usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında

yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev

alabilirler. Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu




İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle

işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye

şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.

Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon

Madde 27- (Değişik birinci fıkra: 12/11/2012-6360/11 md.) Büyükşehir kapsamındaki

belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon,

büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe

belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda,

büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir.

………

410

(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/11 md.) İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili

olarak elde ettikleri gelirler tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir

belediyesine aktarılır. Büyükşehir belediyeleri bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar

programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa

alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanır. Bu gelirler bu fıkrada belirtilen amaç

dışında kullanılamaz.

==0

5-Notlar



-otopark bedeli özel bir hesapta tutuluyor,

-iki adet otopark hesabı var: vadeli ve vadesiz.

-Otopark hesabındaki parayla otopark yapılmış.

-Vatandaş, otopark bedelini ilçe belediyesi banka hesabına yatırıyor. İlçe belediyesi, biriken

parayı büy bel.e aktarıyor. ilçe belediyelerinden alacakların tespiti için her yıl ilçe

belediyelerine yazı yazılarak bu paraların aktarılması isteniyor (15 adet ilçe bel var)

-Benim önerim: Vatandaş doğrudan büy bel otopark hesabına aktarsın

SONUÇ-

Bulgu yazıldı, idare ilçeler adına hesap açtırdığını belirtti.

==0


Vatandaş bina yapacağı zaman, belediyeye geliyor. Otopark bedeli hesap ediliyor, bu bedeli

Büy.şehir bel.nin banka hesabına yatırıp, makbuzunu getirdikten sonra, ruhsat veriliyor.

Büy.şehir belediyesi bu konuda Usul ve Esaslar çıkarmış. Vatandaş otopark bedelinin % 25-ini

nakit ödüyor, % 75-ini de 18 ay içinde ödeyeceğine dair noterden taahhütname getiriyor)

(Otopark hesabı büy.şehir bel kontrolünde)

==0


-Vadeli hesap açılmış.

OTOPARK GELİRİ DENETİMİ

411

1 –PARKMETRE

(Sokağa park yapıldığı zaman, görevli fiş veriyor. İki, üç saat sonra arabayı almaya gelince,

görevli gelerek borcunu hesap ediyor, parayı nakit alıyor) (Bazı şehirlerde bu işi makine

yapıyor)

İşletme hakkı belediye şirketine devrediliyor.

2-İMAR MEVZUATI GEREĞİ ALINAN OTOPARK PARASI DENETİMİ

BULGU-1: İlçe belediyesi tahsil ettiği otopark parasını, 45 gün içinde büy. bel.e aktarmıyor.

BULGU-2: Belediye otopark parasını, otopark amacı dışında kullanıyor.

SORU: İmar mevzuatı gereğince tahsil edilen otopark bedeli hakkında bilgi veriniz.

a-Hangi banka hesabında tutuluyor,

b-Hesap, ilçe Belediyesine mi ait, yoksa Büyükşehir Belediyesine mi?

c-Otopark geliri tahsilat miktarı,

d-Büy,Bel.e aktarılan tutar,

e-Bu hesaptan yapılan harcamaların belgesi,

==0

Örnek cevaplar:

a-hangi banka hesabında tutuluyor,

Büy. Belediyesi, ilçe Belediyesine otopark banka hesabının numarasını bildirmiş.

b-özel bir hesap mı yoksa belediyenin kullandığı genel hesap mı

(özel hesap) Ziraat Bankasında.

c-otopark geliri tahsilat miktarı,

Büy.Belediyesi biliyor.

d-Büy,Bel.e aktarılan tutar,

Ruhsat alacak kişi,

İlçe Bel.e başvuruyor.

Otopark parası hesap ediliyor,

kişi Büy.Bel.nin açtığı hesaba parayı yatırıyor,

makbuzunu İlçe Bel.e getiriyor.

makbuz dosyaya konuyor,

MEVZUATI:

1–5216 s.k.m.27

2—OTOPARK YÖNETMELİĞİ

412

İlçe belediyelerince:

1. a) Otopark gelirlerinden Büyükşehir Belediyelerine aktarılması gereken tutarların

aktarılmaması

2. b) Bu gelirlerin amacı dışında kullanılması

==0

(X Kurumu Çalışma kağıdı-






==0

KONU-Otopark Hesabında Toplanan Bedellerin Amacı Dışında Kullanılması ve Büyükşehir Belediyelerinin Otopark Hesabına Aktarılmaması1-Konu adı

2-ÖRNEK BULGU

4-Mevzuat



f) 7 nci maddenin (f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde

edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50’sinden

sonra kalacak %50’si.

5-Notlar


==0

413







==0

KONU-Yol harcamalarına katılma payı:1-Konu adı

2-ÖRNEK BULGU

4-Mevzuat


Madde 86 – (Değişik birinci cümle: 12/11/2012-6360/28 md.) Belediyelerce veya belediyelere

bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki

tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan

gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı alınabilir.

a) Yeni yol açılması;

b) Mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya daha fazla genişletilmesi;

c) Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların, kaldırım veya parke kaldırım haline

getirilmesi veya asfalt yapılması, kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya

asfalta çevrilmesi;

d) Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi,

Yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen giderler,

belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez.

İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller için asıl cepheyi teşkil eden yoldan

düşen pay tam, diğer yollara ait pay ise yarım olarak hesaplanır.

Payların hesaplanması:

Madde 89 – (Değişik: 4/12/1985-3239/121 md.)

1. a) Harcamalara katılma payları, bir program dahilinde veya istek üzerine doğrudan doğruya

yapılan işlerde, bu hizmetler dolayısıyla yapılan giderlerin tamamıdır. Şu kadar ki yapılacak

giderler peşin ödendiği takdirde bu paylar ilgililerden yüzde yirmibeş noksanı ile alınır.

414

Ancak, bu tür hizmet giderleri Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İller Bankası tarafından

tespit edilen ve yayınlanan rayiç ve birim fiyatlara göre hesaplanan tutarları aşamaz.

Özel Devlet yardımları, karşılıksız fon tahsisleri, bu işler için yapılacak bağış ve yardımlar ve

istimlak bedelleri giderler tutarından indirilir.

Harcamalara katılma payları bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 2’sini geçemez.

(Son paragraf iptal: Ana. Mah. nin 28/3/2002 tarih ve E. 2001/5, K. 2002/42 sayılı kararı ile.)

1. b) Belediyelerin (3030 sayılı kanunun uygulandığı şehirlerde hizmeti veren belediyelerin)

görüşü alınmak suretiyle, Harcamalara Katılma paylarını 1/2’ye (peşin ödemede 1/3’e)

kadar indirmeye, pay çeşitlerine göre farklılaştırma yapmaya, payların ödenecek miktarını

birlikte veya pay çeşitlerine göre ayrı ayrı olmak üzere İçişleri Bakanlığınca bildirilecek son

genel nüfus sayımı sonuçlarını da dikkate almak suretiyle ve belediyeler itibariyle tespit

etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Payların tahakkuk şekli:

Madde 90 – Yol Harcamalarına Katılma Payı, bu hizmetin yapıldığı yollardan faydalanan, Su

Tesisleri İle Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payları ise hizmetten faydalanma şekillerine

göre ilgili gayrimenkul sahipleri arasında ve 89 uncu maddeye göre hesaplanan katılma payları

toplamının ilgili gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanarak dağıtılması suretiyle

hesaplanıp tahakkuk ettirilir. Şu kadar ki, ibadet yerleri hakkında harcamalara katılma payı

tahak-

kuku yapılmaz.

Tahakkuk zamanı:

Madde 91 – Harcamalara katılma paylarının tahakkuku, işler hangi ihale usulü ile yapılmış

olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmuş olmasından sonra yapılır.

(Ek: 4/12/1985-3239/122 md.) Ancak, yapılacak yazılı tebliğ ile verilecek süre içinde ilgililerin

harcamalara katılma paylarını peşin ödemeyi kabul etmeleri halinde, bu paylar, kabule ilişkin

yazılı başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuk ettirilir.

Payların ilanı:

Madde 92 – Yukarıdaki maddelerde yazılı esaslar dairesinde hesaplanan paylar, mükelleflerin

soyadları, adları, adresleri ve kendilerine isabet eden pay miktarını gösteren ve mahiyetlerine

göre mahalle, cadde ve sokak itibariyle düzenlenecek tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile

belediye ilan yerlerine asılması suretiyle ilan olunur.

Katılma payları tutarları mükelleflere ayrıca tebliğ olunur.

Tahsil şekli:

415

Madde 93 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985-3239/123 md.) Harcamalara katılma payları

belediyelerce veya bunlara bağlı müesseselerce, 92 nci maddeye göre payların ilan ve tebliğ

edildiği yılı takip eden yıldan itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte, peşin ödemelerle tahakkuk

tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil olunur. Ancak, yukarıda yazılı ödeme sürelerini, ilgili

belediyelerin teklifi üzerine, 5 yıla (peşin ödemelerde bir yıla) kadar uzatmaya ve buna göre

taksit sürelerini tespit etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bakanlar Kurulunca bu yetkinin

kullanılması halinde, uzatılan ödeme süreleri için belediyeler, belediye meclislerinin kararı

üzerine ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca

alınan tecil faizi oranını aşmamak üzere faiz alabilirler.

Satış, hibe ve trampa gibi devir hallerinde ferağ sırasında o tarihe kadar ödenmemiş taksitler

peşin olarak tahsil olunur.

Harcamalara katılma payına tabi gayrimenkullerin listesi belediyelerce ilgili tapu dairelerine

bildirilir. Bu gayrimenkullerin satış, hibe ve trampaları halinde tapu dairesi payın tahsilini

sağlamak üzere, belediyeyi haberdar eder ve pay ödenmedikçe intikal işlemi yapılmaz.

Yönetmelikle tespit olunacak hususlar:

Madde 94 – Harcamalara Katılma Paylarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye,

Bayındırlık ve İmar ve İskan Bakanlıklarının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca

düzenlenecek bir yönetmelikte belirtilir.

5393 SAYILI BELEDİYE KANUNU

Hemşehri hukuku

Madde 13- Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve

hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin

yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek

koşullarda sunulması zorunludur.

Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin

korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu

niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin

katılımını sağlayacak önlemler alınır.

Belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara

dayanan kararlarına, emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı

ve katılma paylarını ödemekle yükümlüdür.



416

1. d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının



veya yaptırmak.

Meclisin görev ve yetkileri

Madde 18- Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır:

1. f) Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine

bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.


Büyükşehir belediyesinin gelirleri


1. g) Hizmetlerin büyükşehir belediyesi tarafından yapılması şartıyla 2464 sayılı Belediye

Gelirleri Kanununda belirtilen oran ve esaslara göre alınacak yol, su ve kanalizasyon

harcamalarına katılma payları.

==0

5-Notlar


KONU-SU ALTYAPI TESİSLERİ HAK BİLGİ:1-Kanalizasyon sistemi:

Tuvalet atıkları boru ile Arıtma Tesisine gelir, arıtılır, katı atık (çamur) çimetnto fabrikasına

satılır, temiz su nehire, denize dökülür. Arıtma tesisleriyle büyükşehirlerde, B.şehir bel sular

idaresi-ASKİ vs- ilgileniyor.

Adanadaki arıtma tesisleri:

-Karataş

-Yüreğir

-Seyhan

-Ceyhan

417

2-Yağmur suyu sistemi: Yağmur sularını arıtma tesisine göndermemek için (çünkü hem

temizdir, hem de tesisi meşgul eder), yol altında ikinci bir boru döşenir. Nehire-denize verilir.

(Adanada çalışmalar devam ediyor-2018 Şubat)

KONU-Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı Tahakkuk ve/veya Tahsilinin Yapılmaması1-İlgili belediyeler

Bulguyla ilgili belediyeler:

1-B.şehir olan illerde: Büy.şehir bel. Sular İdaresi.

2-B.şehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri.

==0

1.ÖRNEK BULGU: Yeni kanalizasyon yapılması veya mevcut olanın ıslah edilmesi

durumunda bunlardan faydalanan gayrimenkul sahiplerinden kanalizasyon harcamalarına

katılma payı alınması gerekirken, bazı belediyelerde kanalizasyon harcamalarına katılma

payının tahakkuk ve tahsilinin yapılmaması.

NOT: Büyükşehir belediyelerinde kanalizasyon işlerini, (ASKİ gibi Su ve Kanalizasyon

İdaresi) yapar.

–2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu

–5216 s. kanun, madde 23– Büyükşehir belediyesinin gelirleri şunlardır:

g) Hizmetlerin büyükşehir belediyesi tarafından yapılması şartıyla 2464 sayılı Belediye



==0

2-ÖRNEK BULGU

Yeni içme suyu şebekesi yapılması, mevcut olanın ıslah edilmesi veya genişletilmesi

durumunda dağıtımın yapıldığı saha dâhilindeki gayrimenkul sahiplerinden su tesisi

harcamalarına katılma payı alınması gerekirken bazı belediyelerde su tesisi harcamalarına

katılma payının tahakkuk ve tahsilinin yapılmaması,

NOT: Büyükşehir belediyelerinde içme suyu şebeke işlerini, (ASKİ gibi Su ve Kanalizasyon

İdaresi) yapar.

418

–2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu

–5216 s. kanun, madde 23– Büyükşehir belediyesinin gelirleri şunlardır:




==0

3.ÖRNEK BULGU:

–Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen içme suyu şebekesi

ve atık su kanal şebekesi yapım, yenileme ve tamirat işleri için yapılan harcamalara karşılık

olarak Su Tesisleri ve Kanalizasyon harcamalarına katılma paylarının tahakkuk ve tahsilatının

yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı başlıklı

87 nci maddesinde yeni kanalizasyon tesisi yapılması ve mevcut tesislerin ıslahı için yapılan

giderlerin, Su Tesis Harcamalarına Katılma Payı başlıklı 88 inci maddesinde yeni içme suyu

şebekesi yapılması ve mevcut tesislerin tevzii ve ıslahı için yapılan giderlerin bunlardan

faydalananlardan katılma payı olarak tahsil edileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 89 ila 94 üncü maddelerinde ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun

Harcamalara Katılma Payları İle İlgili Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 7, 92

ve 94 üncü maddelerinde katılma paylarının tahakkuku ve tahsiline ilişkin usuller

belirlenmiştir. Bu itibarla, içme suyu şebekesi ve atık su kanal şebekesi (kanalizasyon) yapım,

yenileme ve tamiratı için yapılan harcamalara katılma paylarının hesaplanarak tahakkuk ve

tahsilatının yapılması gerekmektedir.

4-Mevzuat

Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı Mevzuatı


Kanalizasyon harcamalarına katılma payı:

Madde 87 – Belediyelerce ve belediyelere bağlı müesseselerce, aşağıdaki şekilde kanalizasyon

tesisi yapılması halinde, bunlardan faydalanan gayrimenkullerin sahiplerinden, Kanalizasyon

Harcamalarına Katılma Payı alınır:

1. a) Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,

2. b) Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi.

İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller, hangi yoldaki kanalizasyona

bağlanmış ise, payın hesabında o yola ait kanalizasyon giderleri nazara alınır.

==0

419


Madde 89 – (Değişik: 4/12/1985-3239/121 md.)










1. b) Belediyelerin (3030 sayılı kanunun uygulandığı şehirlerde hizmeti veren belediyelerin)












tahakkuku yapılmaz.

Tahakkuk zamanı:






Payların ilanı:



420




Tahsil şekli:



















==0



1. g) Hizmetlerin büyükşehir belediyesi tarafından yapılması şartıyla 2464 sayılı Belediye



==0


Hemşehri hukuku



421












d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının



veya yaptırmak.



f) Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine


5-Notlar

Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı

Ayrıntılı gelir tablosu

Ekonomik kodu: 800-05-02-04-51

A-Gelir servisinden iste:

1--20xx yılı Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı listesi: İsim-Tahakkuk-Tahsilat.

2—Tahsil edilen Harcamalara Katılma Payının tahakkuk belgeleri,

B—Tahakkuk belgelerine bak: Harcamalara Katılma Payıyla ilgili yerin adres, ada, parsel

numarasını tespit et,

2.AŞAMA:

C—İlgili birimden, 20xx yılında YAPILAN (Yeni kanalizasyon yapılması veya mevcut olanın

ıslah edilmesi işleri) listesini iste. -Listeye ada ve parsel no eklensin-

D—(B) maddesiyle karşılaştır. Tahakkuk ettirilmeyen, harcamalara katılma payı var mı?

422


==0


Su, kanalizasyon hizmetleri, A. Büy.şehir Bel Su ve Kanalizasyon İdaresi tarafından yerine

getirilmektedir.

==0

Yeni kanalizasyon yapılması veya mevcut olanın ıslah edilmesi durumunda bunlardan

faydalanan gayrimenkul sahiplerinden kanalizasyon harcamalarına katılma payı alınması

gerekirken, bazı belediyelerde kanalizasyon harcamalarına katılma payının tahakkuk ve

tahsilinin yapılmaması,

—Kanalizasyon hizmetini Büy.Bel. vermektedir—

SORU- 1- Kanalizasyon yapımı var mı?

2-veya mevcut kanalizasyon hattı ıslah edilen var mı?

3-varsa, harcamalara katılma payı alındığına dair tahsil belgeleri gelecek,

– Kanalizasyon işi —

Büyükşehir olan illerde, belediyenin su birimi ilgileniyor (Aski vs), harcamalara katılma payını

bu birim alıyor-

==0

KONU-Su Tesisi Harcamalarına Katılma Payı Tahakkuk ve/veya Tahsilinin Yapılmaması


Bulguyla ilgili belediyeler:

1-B.şehir olan illerde: Büy.şehir bel. Sular İdaresi.

2-B.şehir belediyesi olmayan illerde: il ve ilçe belediyeleri.

==0

2-ÖRNEK BULGU

423

–Su Tesisi Harcamalarına Katılım Payı Tahakkukunun Yapılmaması

Kurumun gelirleri incelendiğinde; su tesisi harcamalarına katılım payının tahakkuk ve

tahsilinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Su tesisi harcamalarına katılma payı” başlıklı


“Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce beldede aşağıdaki şekillerde su tesisleri

yapılması halinde, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkullerin sahiplerinden, Su

Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı alınır: a) Yeni içmesuyu şebeke tesisleri yapılması, b)

Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı. Birden fazla yol kenarında bulunan gayrimenkullere

ait payın hesabında, bunların yalnız suya bağlandıkları yol üzerindeki uzunlukları esas alınır.”

denilmektedir. Mevzuatta belirtildiği üzere yeni içme suyu şebekesi yapılması, mevcut olanın

ıslah edilmesi veya genişletilmesi durumunda su tesisi harcamalarına katılma payının tahakkuk

ve tahsilinin yapılması zorunludur. Su tesisi harcamalarına katılım payının nasıl hesaplanacağı

“2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Harcamalara Katılma Payları ile ilgili

Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik”te açıklanmıştır. Ancak Belediyenin gelirleri

incelendiğinde su tesisi harcamalarına katılma payına ilişkin tahakkuka rastlanmamıştır.

3-ÖRNEK BULGU:

Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen içme suyu şebekesi

ve atık su kanal şebekesi yapım, yenileme ve tamirat işleri için yapılan harcamalara karşılık

olarak Su Tesisleri ve Kanalizasyon harcamalarına katılma paylarının tahakkuk ve tahsilatının

yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı başlıklı

87 nci maddesinde yeni kanalizasyon tesisi yapılması ve mevcut tesislerin ıslahı için yapılan

giderlerin, Su Tesis Harcamalarına Katılma Payı başlıklı 88 inci maddesinde yeni içme suyu

şebekesi yapılması ve mevcut tesislerin tevzii ve ıslahı için yapılan giderlerin bunlardan

faydalananlardan katılma payı olarak tahsil edileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 89 ila 94 üncü maddelerinde ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun

Harcamalara Katılma Payları İle İlgili Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 7, 92

ve 94 üncü maddelerinde katılma paylarının tahakkuku ve tahsiline ilişkin usuller

belirlenmiştir. Bu itibarla, içme suyu şebekesi ve atık su kanal şebekesi (kanalizasyon) yapım,

yenileme ve tamiratı için yapılan harcamalara katılma paylarının hesaplanarak tahakkuk ve

tahsilatının yapılması gerekmektedir.

4-Mevzuat

424


Su tesisleri harcamalarına katılma payı:

Madde 88 – Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce beldede aşağıdaki şekillerde

su tesisleri yapılması halinde, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkullerin

sahiplerinden, Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı alınır:

a) Yeni içmesuyu şebeke tesisleri yapılması,

b) Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı.

Birden fazla yol kenarında bulunan gayrimenkullere ait payın hesabında, bunların yalnız suya

bağlandıkları yol üzerindeki uzunlukları esas alınır.


Madde 89 – (Değişik: 4/12/1985-3239/121 md.)










b) Belediyelerin (3030 sayılı kanunun uygulandığı şehirlerde hizmeti veren belediyelerin)












tahak-

kuku yapılmaz.

425

Tahakkuk zamanı:






Payların ilanı:






Tahsil şekli:



















==0



426




==0


Hemşehri hukuku














d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının



veya yaptırmak.



f) Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine


5-Notlar

Su Tesisi Harcamalarına Katılma Payı

Ayrıntılı gelir tablosu

Ekonomik kodu: 800-05-02-04-52

A-Gelir servisinden iste:

1--20xx yılı Su Tesisi Harcamalarına Katılma Payı listesi: İsim-Tahakkuk-Tahsilat.

427

2—Tahsil edilen Harcamalara Katılma Payının tahakkuk belgeleri,

B—Tahakkuk belgelerine bak: Harcamalara Katılma Payıyla ilgili yerin adres, ada, parsel

numarasını tespit et,

2.AŞAMA:

C—İlgili birimden, 20xx yılında YAPILAN (Yeni su tesisi yapılması veya mevcut olanın ıslah

edilmesi işleri) listesini iste. -Listeye ada ve parsel no eklensin-

D—(B) maddesiyle karşılaştır. Tahakkuk ettirilmeyen, harcamalara katılma payı var mı?


==0


Su, kanalizasyon hizmetleri, A. Büy.şehir Bel Su ve Kanalizasyon İdaresi tarafından yerine

getirilmektedir.

==0

Yeni içme suyu şebekesi yapılması, mevcut olanın ıslah edilmesi veya genişletilmesi

durumunda dağıtımın yapıldığı saha dâhilindeki gayrimenkul sahiplerinden su tesisi

harcamalarına katılma payı alınması gerekirken bazı belediyelerde su tesisi harcamalarına

katılma payının tahakkuk ve tahsilinin yapılmaması,

—-Şebeke suyu hizmetini Büy.Bel. vermektedir—

SORU-1- Yeni İçme suyu şebekesi yapıldı mı

2-veya mevcut şebeke ıslah edildi mi, genişletildi mi,

3-cevap evet ise: harcamalara katılma payı alındığına dair tahsil belgelerinin gelmesi,

– İçme suyu şebekesi denetimi:

Büyükşehir olan illerde, belediyenin su birimi ilgileniyor (Aski vs), harcamalara katılma payını

bu birim alıyor-

==0

428

KONU-Belediye Sınırları İçindeki Bazı İşletmelerin İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı Olmadan Faaliyette Bulunmaları1-ÖRNEK BULGU

–İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan faaliyette bulunan işletmelerle ilgili yönetmeliğe

aykırı işlem tesis edilmiştir.

10.08.2005 gün ve 25902 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve

Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

“İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri

açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu

Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili

meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler

bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve

çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır…” düzenlemesi

yapılmıştır.

Zabıta ekiplerince ruhsatsız işyeri çalıştıranlar tespit edildiği halde süre tanınarak ihtar

verilmektedir. Ancak yönetmelik süre verilmesine imkân vermemektedir. Yönetmelikteki

“İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.”

hükmüne göre yapılacak işlem işyerinin faaliyetine süre tanınarak devam etmesi değil

kapatılmasıdır. Belediye yönetmelikteki hükmü uygulamak yerine yetkisi olmadığı halde ihtar

vermiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinin birinci

fıkrasında yer alan, “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği,

kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı

hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam

tarafından karar verilir.” hükme göre de güncellenmiş yılı idari para cezası verilmesi

gerekmektedir.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan faaliyette bulunan işyerlerine Yönetmelikte


2-ÇALIŞMA RUHSATI HAKKINDA MEVZUAT:

http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=3.5.20059207&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=ruhsat

429




1. c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya

ruhsatı vermek.

2. l) Gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve

denetlemek.

(l) bendinde belirtilen gayrisıhhî müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması ve

denetlenmesi, büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il özel idaresi tarafından

yapılır.

Şehirlerarası özel otobüs terminali işletmesi ve akaryakıt istasyonları

Madde 80- Belediye sınırları ve mücavir alanları içinde, kara yolu ile yolcu taşıma hakkına

sahip gerçek ve tüzel kişilerin şehirlerarası otobüs terminali kurmalarına ve işletmeleri ile her

türlü akaryakıt ile sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)

istasyonlarına nazım imar ve uygulama imar plânına uygun olmak kaydıyla belediye tarafından

izin verilebilir. Akaryakıt istasyonlarına izin verilmesi için nazım imar plânında akaryakıt

istasyonu olarak gösterilmesi şarttır. Bu istasyonlara çalışma ruhsatı büyükşehirlerde

büyükşehir belediyesi tarafından verilir.

Uygulanmayacak hükümler

Madde 84- Bu Kanunla, belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle sınırlı

olarak; 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumî Hıfzıssıhha Kanunu, 4.7.1934 tarihli ve 2559

sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu, 10.6.1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu,

12.9.1960 tarihli ve 80 sayılı 1580 Sayılı Belediye Kanununun 15 inci Maddesinin 58 inci

Bendine Tevfikan Belediyelerce Kurulan Toptancı Hal’lerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanun,

2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu, 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları

Trafik Kanunu, 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 14.6.1989 tarihli ve 3572 sayılı

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek

Kabulüne Dair Kanun, (…) (1) , 10.7.2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu,

1.5.2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında

Kanun ile 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda bu Kanun hükümlerine

aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır.

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu

430

Madde 4:

Yürürlüğe giren mevzii imar plânına göre arazi kullanımı, yapı ve tesislerinin projelendirilmesi,

inşası ve kullanımıyla ilgili ruhsat ve izinler ile işyeri açma ve çalışma ruhsatları OSB

tarafından verilir ve denetlenir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesi sırasında işyeri

açma ve çalışma ruhsatına ilişkin harçlar, OSB tarafından tahsil edilerek ilgili belediye veya il

özel idaresi hesabına yatırılır.

==0




1. d) Büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine,

büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat

vermek ve denetlemek.

2. j) Gıda ile ilgili olanlar dâhil birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri ruhsatlandırmak ve

denetlemek, yiyecek ve içecek maddelerinin tahlillerini yapmak üzere laboratuvarlar

kurmak ve işletmek.

3. l) Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek,

işlettirmek veya ruhsat vermek.

4. p) Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri

kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde

taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek.

5. t) Her çeşit toptancı hallerini ve mezbahaları yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek,

imar plânında gösterilen yerlerde yapılacak olan özel hal ve mezbahaları ruhsatlandırmak

ve denetlemek.

……………


1. c) Sıhhî işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat ve

eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.

3-Notlar


431

==0


Zabıta Müd.den personelin düzenlediği tutanaklar istendi. 2016 beş klasör, 2017 beş klasör-

Dosyalar arşivdeymiş.

1.KONU-Ruhsat olmadan açılan işyerleri tespit edilince: Zabıta personeli Tespit Tutanağı

düzenliyor. İşyeri mühürleniyor, Mühürleme Tutanağı düzenlenir. İşyeri sahibi gerekli belgeleri

hazırlayarak belediyeye müracaat ediyor, harcını ödüyor, İşyeri Açma Ruhsatı kendisine

veriliyor. Bu ruhsatı dükkanın görünür bir yerine asmak zorunda, Mühür Açma Tutanağı

düzenlenir) (Ruhsat almadığı halde mührü söktüğü tespit edilirse, Bel.Başkanı savcılığa suç

duyurusunda bulunuyor) (Sonuç: Mühürleme var)

2.KONU-Şu konularda: (inşaat yasağına uymayarak inşaat yapmak), (seyyar satıcılık yapmak),

(canlı müzik belgesi olmadan canlı müzik hizmeti vermek),(izinsiz çiçek, kitap, dergi, patates,

soğan satışı yapmak),(kaldırımı işgal ederek yaya ve araç geçişine engel olmak),(dilencilik

yapmak),(çevreyi kirletmek, çöpü çöp konteynırı dışına dökmek),

-Zabıta Tespit Tutanağı düzenler,

-Encümen kararı çıkar,

3.KONU-İdari yaptırım kararı verilmesi:

-Gürültü yapılması nedeniyle,

-Zabıta ”İdari Yaptırım Karar Tutanağı” düzenler,

-5326 s.Kabahatler Kan m.36-2,

-idari para cezası: 2.500-TL

-Tutanağı Mali Hiz Müd.e gönderir,

-Mali H.Md tahsil işlemlerini başlatır,

(Encümen kararına gerek yok) ??

==0

KONU-Hizmet Alımı Suretiye Çalıştırılan İşçiler Dahil Olmak Üzere İşçiler İçin Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılmaması1-ÖRNEK BULGU

–Hizmet alımı suretiyle çalıştırılan işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı tespit

edilmiştir.

432

11.09.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı “İş Kanunu İle

Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların

Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun”un 8 inci maddesi ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun 112

nci maddesine eklenen fıkraya göre, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62 nci maddesinin

birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan ihaleler kapsamında alt işverenler tarafından

çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından

ödenmesi hükme bağlanmış, bu madde kapsamında alt işverenler yanında çalışan işçilerin bu

işyerlerinde geçen hizmet süresinin hesabı, alt işverenden ve alt işveren işçisinden istenecek

belgeler ve ödeme süreci ile ilgili diğer usul ve esasların Maliye Bakanlığı ve Kamu İhale

Kurumunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan

yönetmelikle belirleneceği şeklinde düzenleme yapılmıştır. Bu çerçevede hazırlanan “Kamu

İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları

Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında

Yönetmelik” 08.02.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yapılan bu düzenlemelere göre; idarelerin bünyesinde 4734 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin

(e) bendine göre çalışan kişilerin sayısının, çalıştıkları sürelerin, aldıkları ücretlerin, kıdem

tazminatına dâhil olan ve olmayan unsurlar da dikkate alınmak suretiyle hesaplanması ve 472

No’lu hesapta kıdem tazminatı karşılığı olarak gösterilmesi, bunlardan faaliyet dönemi içinde

ödeneceği öngörülen tutarların 472 No’lu hesaptan 372 No’lu hesaba aktarılması

gerekmektedir.

2.ÖRNEK BULGU:

Kıdem Tazminatı Karşılığı Tutarının Hesabında, emekliliği hakeden bütün işçiler dikkate

alınmamaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 330 uncu maddesinde; 472 Kıdem

tazminatı karşılığı hesabının ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi

için kullanılacağı,

331 inci maddesinde ise, hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarlarının bu hesaba alacak,




Belediyede 74 adet daimi işçi çalışmaktadır. Yapılan incelemede 2017 bütçesi hazırlanırken,

kıdem tazminatı karşılığı olarak 100.000,00 lira ödenek ayrıldığı görülmüştür. Oysa yapılması

gereken; bütçe hazırlanmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna yazı yazılarak, emekliliği

433

hakeden daimi işçiler belirlendikten sonra, hizmet sürelerine göre kıdem tazminatı





2-Mevzuat

3-Notlar



-472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı kullanılıyor,

-Hizmet alımı suretiyle çalıştırılan personel var mı?

-Varsa, hizmet alımı suretiyle çalıştırılan işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrıldı mı.

==0

Yıl sonunda insan kaynakları müdürüne sor:

Mizanda yazılı 472 hesabındaki rakam nasıl hesaplandı?

sadece daimi işçiler mi esas alınmış?

(örnek: A bel.de daimi işçiler esas alınmış: Hesaplama şekli:

Muhasebe İşlem Fişi, yev.no: 7452

Emin K.-işe giriş tar: 20.04.1987 Çalışma süresi: 29 yıl, 4 ay, 20 gün

Kıdem Taz. Karşılığı Hesabı:

20 gün 4 ay 29 yıl TOPLAM

227,40-TL 1.365,48-TL 118.799,37-TL 120.392,-TL

-Personel hizmet alımı kapsamında çalıştırılan personel dikkate alındı mı?

-Personel hizmet alımı ihalesi yapan birimler:

* Temizlik İşleri Müd. (İhale: Katı atıkların toplanması, taşınması ve Kent Temizliği) (3 yıllık)

(sokak temizliği)

* Temizlik İşleri Müd. (Vektörle mücadele hiz alımı)

434

* Park Bahçeler Müd. (Hizmet alımı) (3 yıllık) (Park ve sokaklarda bulunan ağaçların bakımı)

* Destek Hiz. Müd. (personel hiz alımı-sekreterlik, bilgi-işlem, hizmetli, usta-teknik eleman)

(özel güvenlik hiz-belediye binalarında)

* Kültür ve Sosyal İş. Müd (Basın yayın halkla ilişkiler hiz alımı) (21 kişi)

==0

KONU-JEOTERMAL KAYNAKLAR VE MADENLERDEN BELEDİYE PAYININ ALINMASI DENETİMİ. İlgili Belediye:

Büyükşehirlerde: İlçe belediyeleri.

Diğer illerde: İl ve ilçe belediyeleri.

1-ÖRNEK BULGU

3213 sayılı Maden Kanunu, 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu

ve 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği alınması gereken belediye payının, ilgili

kurumlardan talep ve takibi yapılmamıştır.

5686 SAYILI JEOTERMAL KAYNAKLAR VE DOĞAL MİNERALLİ SULAR

KANUNUNDA

“m.10: e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi




3213 SAYILI MADEN KANUNUNDA

“Madde 7:

(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat

sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından verilir. Bu

ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümlerine göre

belediyelerin tahsil ettiği işyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından tahsil edilir. Bu bedelin

% 50’si ruhsatın bulunduğu bölgeyle sınırlı olarak altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere,

doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına aktarılır. Bu

435

alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması durumunda tahsil edilen harcın % 50’si

ilgili belediyenin hesabına aktarılır”

2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNUNDA



1. a) Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan

sınırları içinde gerçek ve tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5’i


Belediye payı olarak ayrılan miktarın, tahsilini takip eden ayın 15 inci günü akşamına kadar

müzenin bulunduğu yer (27.6.1984 gün ve 3030 sayılı Kanunun uygulandığı şehirde Büyük

Şehir Belediyelerine) belediyesine ödenmesi mecburidir.

Büyük Şehir Belediyelerince tahsil edilen payın yüzde 75’i İçişleri Bakanlığınca bildirilecek

son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre nüfusları oranında ilgili ilçe belediyelerine dağıtılır.

1. b) (Değişik: 26/5/2004-5177/33 md.) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet

gösteren maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde yer

alan paylara ilaveten yıllık satış tutarının % 0,2’si nispetinde belediye payı ayrılır.

Bu pay, Devlet hakkının Hazineye ödenmesi sırasında ruhsat sahibi tarafından ilgili belediyeye

ödenir”

Denilmektedir.

Belediye mücavir alanı içerisinde, muhtelif jeotermal ve maden üretim tesisleri bulunmaktadır.

Bu firmalar işyeri açma ruhsat harcı ile her yıl idare payını Defterdarlık ile Enerji ve Tabii

Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğüne ödemektedir. Ödenen tutarların bir

kısmı belediye payı olarak, ilgili kurum tarafından belediyeye ödenmesi gerekmektedir.

Belediye mücavir alanı içerisinde faaliyette bulunan maden ve jeotermal firmalarının tespiti ve

belediyeye ödenmesi gereken payların istenmesi için ilgili kurumlara (Defterdarlık, Enerji

Bakanlığı ve Aydın Valiliği YİKOB) yazı yazılması gerekir.

2-Mevzuat

5686 SAYILI JEOTERMAL KAYNAKLAR VE DOĞAL MİNERALLİ SULAR KANUNU

m.10: e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi



kişiliğine bir ay içerisinde ödenir.

436

m-3-İdare: İl özel idarelerini ifade eder.

JEOTERMAL KAYNAKLAR VE DOĞAL MİNERALLİ SULAR KANUNU UYGULAMA

YÖNETMELİĞİ

YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI GÖREV, YETKİ VE

SORUMLULUKLARI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLA…

Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 5 – (1) Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının görevleri şunlardır:

1. g) Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerine, 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal

Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu

ve 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun ilgili

maddeleri kapsamında verilen her türlü görevi yapmak, hak ve yetkileri 6360 sayılı

Kanunun 3 üncü maddesi çerçevesinde kullanmak,

ğ) (Değişik:RG-30/12/2016-29934) Maden veya jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarının

bulunduğu yere en yakın yerleşim yerlerinin altyapı ve mahalli müşterek ihtiyaçlarında

kullanılmak üzere aktarılan ödenekleri kullanmak,

==0

6360 s. Kanunda m.35

Gelirleri hazineye bırakılıyor,

YİKOB gelir olarak sayılmamış,

Maliye deft hes yattı

Migem-e veriliyor ruhsat

Kumçakıl ocakları iş yeri açma ruhsat veriliyor,

==0

1-Özel idarenin yapması gereken işleri YİKOB yapıyor,

2-Yönetmelik m.13-e göre, İç.Bakanlığı bütçesine YİKOB için ödenek konuyor.

YİKOB-un ayrıca bir geliri yok. Ör: Maden üretim tesisi açıldığı zaman, özel idarenin yapması

gereken işleri YİKOB yapıyor, ancak işyeri açma ruhsat harcı Maliyeye (Defterdarlığa)

yatırılıyor.

==0

3213 SAYILI MADEN KANUNU

Madencilik faaliyetlerinde izinler (2)

Madde 7

(Ek fıkra: 10/6/2010-5995/3 md.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat

sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından verilir. Bu

437

ruhsatların verilmesi sırasında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümlerine göre

belediyelerin tahsil ettiği işyeri açma izni harcı il özel idaresi tarafından tahsil edilir. Bu bedelin

% 50’si ruhsatın bulunduğu bölgeyle sınırlı olarak altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere,

doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına aktarılır. Bu

alanların belediyelerin mücavir alanı içerisinde kalması durumunda tahsil edilen harcın % 50’si

ilgili belediyenin hesabına aktarılır. (2017-Kuşadası Bel-m2 başına 1,00-lira-yıllık. Ör: 100 m2

dükkan için 100- lira).

(Büyükşehir belediyesi olan illerde il özel idarelerinin tüzel kişiliği kaldırılması nedeniyle, özel

idarenin yapması gereken görevler, valiye bağlı olarak kurulan Yatırım İzleme ve

Koordinasyon Başkanlığı tarafından yerine getirilmektedir)

5686 SAYILI JEOTERMAL KAYNAKLAR VE DOĞAL MİNERALLİ SULAR KANUNU

m.10: e) İdare payı: Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı kullanıldığı tesislerin gayrisafi



kişiliğine bir ay içerisinde ödenir.

m-3-İdare: İl özel idarelerini ifade eder.

2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU.

Müze giriş ücretleri ile madenlerden belediyelere pay:


1. a) Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan

sınırları içinde gerçek ve tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5’i

belediye payı olarak ayrılır. (2)

Belediye payı olarak ayrılan miktarın, tahsilini takip eden ayın 15 inci günü akşamına kadar

müzenin bulunduğu yer (27.6.1984 gün ve 3030 sayılı Kanunun uygulandığı şehirde Büyük

Şehir Belediyelerine) belediyesine ödenmesi mecburidir.

Büyük Şehir Belediyelerince tahsil edilen payın yüzde 75’i İçişleri Bakanlığınca bildirilecek

son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre nüfusları oranında ilgili ilçe belediyelerine dağıtılır.

1. b) (Değişik: 26/5/2004-5177/33 md.) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet

gösteren maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde yer

alan paylara ilaveten yıllık satış tutarının % 0,2’si nispetinde belediye payı ayrılır.

438

Bu pay, Devlet hakkının Hazineye ödenmesi sırasında ruhsat sahibi tarafından ilgili belediyeye

ödenir.

==0

3-Notlar

BİLGİ:

Yer altından sıcak su çıkıyor. Ör: K. Belediyesinde:

1-KUYU: Vatandaşın arazisinde çıkıyor, mülkiyeti kendisine ait.

2-KUYU: Vatandaşın arazisinde çıkıyor, mülkiyeti kendisine ait.

3-KUYU: J-845: Davutlar mahallesinde. Arazi Hazineye ait, tesis belediyeye ait, işletme

ruhsatı belediye adına (30 yıllık). Su boşa akmasın diye kuyu ağzı kapatıldı, korumaya alındı.

55 lt/sn (saniyede 55 lt su kendiliğinden çıkıyor). Sıcaklığı 58 derece. İçindeki tortular

nedeniyle, ısıtmaya uygun olmadığı söylendi-tesisatı tıkıyormuş-

MTA-dan izin alındı, harç ödendi, Belediye çevredeki otellere suyu götürmek için boru

döşeyecek, ancak bu arazinin kendisine tahsis edilmesini istiyor, Maliye Bak kabul etmiyor.

Sonuç: Belediye, otellerin yoğun olduğu Güzelçamlı bölgesinde, kendi arazisi üzerinde yeni bir

kuyu açma projesi var. Öneri: Yap-işlet-devret ile yaptırılabilir,

4-KUYU: 1998/23 kuyusu:

-Arazi belediyeye ait.

-üzerine termal tesis yapılıp, işletilip, süre sonunda belediyeye bırakılması şartıyla,

-bir firmayla söz yapılmış,

-firma her yıl kira ödüyor,

-firmanın borcu yok,

-kira baş 2001

-kira süresi: 49 yıl,

-otele sıcak su veriliyor,

-10 lt/sn

==0


439

KONU-Su ve Kanalizasyon İdarelerinin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi resim ve harçtan muaf olması1-İlgili belediyeler

Bulguyla ilgili kurum:

B.şehir belediyesi sular idaresi.

2-ÖRNEK BULGU

SONUÇ: SULAR İDARESİ VERGİDEN MUAFTIR.

KONU: SULAR İDARESİ, ELEKTRİK FATURASI ÖDERKEN, ELEKTRİK TÜKETİM

VERGİSİ DE ÖDEMİŞTİR.

–Kurumun elektrik enerjisi teminine ilişkin ödemelerin incelenmesi neticesinde; 2560 sayılı

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’a

aykırı olarak elektrik tüketim vergisi bedellerinin ödendiği tespit edilmiştir.

29.05.1981 tarih ve 17354 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2464 sayılı

Belediye Gelirleri Kanunu’nun 34’üncü maddesinde “Belediye sınırları ve mücavir alanlar

içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine

tabidir” düzenlemesine, 35’inci maddesinde ise;

“Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle

mükelleftirler. (Değişik ikinci fıkra: 9/7/2008-5784/14 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı

Elektrik Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan

kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye

yatırılmasından sorumludurlar…”düzenlemesine yer verilmiştir.

Mezkûr Kanun’un 36’ncı maddesinde bu vergiden istisna tutulan tüketimlerin neler olduğu,

37’inci maddesinde verginin matrahı, 38’inci maddesinde verginin oranları ve 39’uncu

maddesinde ise beyan ve ödeme hususları düzenlenmiştir.


İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında

Kanun’un “Muafiyetler” başlıklı 21’inci maddesinde;

“a) İSKİ’nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her

türlü vergi resim ve harçtan muaftır.” hükmü yer almaktadır.

440

Buna göre; 2560 sayılı İSKİ Kanunu 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’ndan yaklaşık 6 ay

sonra yürürlüğe girmiş daha yeni bir Kanun’dur. Ayrıca 2464 sayılı Kanun’un belediyelerin

gelirleri hususunda düzenlemeler getiren “genel hükümler içeren bir kanun” olduğu, 2560

sayılı Kanun’un ise İSKİ’nin kuruluş ve görevlerini düzenleyen “özel hükümler içeren bir

kanun” olduğu görülmektedir. Bununla birlikte 2464 sayılı Kanun’da muafiyet ve istisnalara

ilişkin düzenlemelerin yalnızca bu Kanun’da düzenlenmesi gerektiği yönünde bir hüküm de

bulunmamaktadır. 2560 sayılı Kanun’un “Muafiyetler” başlıklı 21’inci maddesinde ise

İSKİ’nin bu Kanun’a göre yürütmekte olduğu görevleri ile ilgili işlem ve faaliyetlerinin her

türlü vergi resim ve harçtan muaf tutulacağı hüküm altına alınmıştır.

Danıştay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 05.05.1988 tarih ve 19805 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan 11.02.1988 tarih ve E. 1987/3 K. 1988/1 sayılı kararında önceki ve

sonraki kanun hükümleri arasında çelişme olduğu takdirde somut olayda özel ve sonraki

kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmektedir.

Mezkûr Karar’da, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun değişik 22’nci maddesiyle

getirilen “Bina ve Arazi Vergileriyle ilgili muaflık ve istisna hükümleri, bu kanuna eklenmek

veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir” hükmünden sonra yürürlüğe

konulan 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu’nun değişik 24’üncü maddesiyle

getirilen düzenleme irdelenmiş, kanun koyucunun iradesini, “Kuruma ait taşınır, taşınmaz

mallar ile bunlardan elde edilen hak ve gelirleri kurumun adı ve kuruluş kanununun tarih ve

sayısı vergi kanunlarında, dolayısıyla Emlak Vergisi Kanununda yazılı olmasa dahi Emlak

Vergisi dâhil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulması gerektiği” şeklinde ortaya

koyduğu değerlendirilerek, içtihat aykırılığının SSK mallarının emlak vergisinden muaf olan

karar yönünde giderilmesi yönünde hüküm tesis edilmiştir.

Bu durumda; 2464 sayılı Kanun’un 29.05.1981 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdiği, 2560

sayılı Kanun’un ise 23.11.1981 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdiği düşünüldüğünde, özel

hükümler içeren ve daha yeni tarihli olan 2560 sayılı Kanun’un, genel hükümler içeren 2464

sayılı Kanun’a göre öncelikli olarak uygulanması gerektiği açıktır. Ayrıca 2464 sayılı

Kanun’da muafiyet ve istisnalara ilişkin düzenlemelerin yalnızca bu Kanun’da düzenlenmesi

gerektiği yönünde bir hüküm de bulunmamaktadır. Buradan hareketle 2560 sayılı Kanun ile

İSKİ’ye getirilen vergi resim ve harç muafiyetinin elektrik tüketim vergisini kapsamayacağı

yönünde bir görüş doğru olmayacaktır.

İlgili yılda Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin sorumlu sıfatı ile elektrik dağıtım şirketlerine

ödemiş olduğu elektrik ve havagazı vergisi tutarının ……. TL olduğu tespit edilmiştir.

441

İSKİ’den elektrik dağıtım şirketlerince tahsil olunan belediye tüketim vergisi bedellerinin

hukuki dayanaktan yoksun olması sebebiyle, idarece ödenen tutarların iadesine ilişkin gerekli

takibatın başlatılması, gelecek dönemlerde tahakkuk edecek olan tutarlara ilişkin de gerekli

girişimlerin başlatılarak fiili durumun mevzuata uyar hale getirilmesi gerektiği açıktır.

4-Mevzuat

5-Notlar



Konu, A. Büy.şehir Bel Su ve Kanalizasyon İdaresi ile ilgilidir

==0

KONU-MUHASEBE YETKİLİSİ DENETİMİBULGU: Muhasebe Yetkilisinin Gerekli Şartları Taşımaması,

Dört yıllık yüksek öğrenim görmeyen ve sertifikası olmayan personel, muhasebe yetkilisi

olarak görevlendirilmiştir.

5018 Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 62 nci maddesi:

Muhasebe yetkilisi görevini yürütmek üzere atanacakların, 657 sayılı Devlet Memurları

Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki şartları taşıması gerekir:

a) En az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olmak.

b) Kamu idarelerinin muhasebe hizmetlerinde en az dört yıl çalışmış olmak koşuluyla bu

idarelerde muhasebe yetkilisi yardımcısı veya eşiti görevlerde bulunmak.

c) Muhasebe yetkilisi sertifikası almış olmak.

d) Son üç yıl içerisinde olumsuz sicil almamış olmak.

e) Aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almamış olmak.

f) Görevin gerektirdiği bilgi ve temsil yeteneğine sahip olmak.

Ancak, belde ve nüfusu 25.000’in altında olan ilçe belediyeleri ile mahalli idare birliklerinde

muhasebe yetkilisi görevini yürütmek üzere atanacakların, yukarıdaki fıkranın (c), (d), (e) ve (f)

442

bentlerinde belirtilen şartları taşımaları kaydıyla, en az lise mezunu olmaları ve kamu

idarelerinin muhasebe hizmetlerinde en az dört yıl çalışmış olmaları yeterlidir.

9.12.1994 tarihli ve 4059 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla genel bütçe

kapsamındaki kamu idarelerinde muhasebe yetkilisi Maliye Bakanlığınca, diğer kamu

idarelerinde ise üst yöneticiler tarafından atanır.

Muhasebe yetkilisi olacak görevliler, Maliye Bakanlığınca görevin niteliği dikkate alınarak

meslekî konularda eğitime tâbi tutulur ve bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika verilir.

(Değişik son fıkra: 24/7/2008-5793/36 md.) Muhasebe yetkilisi sertifika programına başvuru

şartları, adayların eğitimi, eğitim süresi, sertifika sınavı, sertifika verilmesi, bu işlemlerin genel

yönetim kapsamındaki kamu idareleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte yapılması ile muhasebe

yetkililerinin çalışma usul ve esasları, Maliye Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulu

tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenlenir.

==0

KONU-YARDIM DENETİMİBULGU: SPOR KULÜBÜ, DERNEK, VAKIF, BİRLİK GİBİ TÜZEL KİŞİLERE NAKDİ VE

AYNİ YARDIM ÖDEME BELGELİRİNİ İSTE:

Mevzuata uygun olmalıdır.

==0

KONU-Muhtarlıklara Yapılan Yardımlar Denetimi

KONU-Mevzuata Aykırı Olarak Muhtarlıklarda Çalıştırılmak Üzere Hizmet Alımı Suretiyle Yardımcı Personel İstihdam Edilmesi1-ÖRNEK BULGU

–Kadıköy Belediyesince yapılan ihalelerin incelenmesi neticesinde, muhtarlıkların daha etkili

şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla 01.04.2015-31.12.2017 tarihleri arasını kapsayan

443

personel hizmet alımı yapılarak her bir muhtarlıkta yardımcı personel çalıştırıldığı tespit

edilmiştir.

2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 1’inci maddesinde;

“Köy muhtarları ile şehir ve kasaba mahalle muhtarlarına, 14.750 gösterge rakamının memur

aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilir.

Bu ödenek damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

Bu ödeneğin karşılığı her yıl İçişleri Bakanlığı bütçesine konulur ve yılı içinde söz konusu

bütçeden il özel idare bütçelerine aktarılır.

Muhtar ödeneği, her ayın onbeşinci günü il özel idareleri tarafından ilgililere peşin olarak

ödenir.” hükmü yer almaktadır.

Muhtarların ödeneklerine esas alınan gösterge rakamı yıllar itibariyle değişiklikler göstermiş,

Kanunun ilk halinde 3.000 olarak belirlenmiş olan gösterge rakamı 12/7/2013 tarihli ve 6495

sayılı Kanunun 77’nci maddesiyle, “5.700” şeklinde değiştirilmiştir. 29/1/2016 tarihli ve 6663

sayılı Kanunun 12’nci maddesiyle, “5.700” ibaresi “14.750” şeklinde değiştirilmiş; söz konusu

değişikliğin, Kanunun yayım tarihi olan 10/2/2016 tarihini izleyen ayın onbeşinde yürürlüğe

gireceği adı geçen Kanunun 35’inci maddesi ile hüküm altına alınmıştır.

Şehir ve Kasabalardaki Mahalle Muhtar ve İhtiyar Kurulları Tüzüğü’nün 35 ve 38’inci

maddelerinde;

“Madde 35 – Muhtarların hangi işlerden ne miktar harç alacakları her yılbaşında il içindeki

bütün şehir ve kasabalar için il idare kurullarınca kararlaştırılacak bir tarife ile belirtilir ve

ilan olunur.

Madde 38 – Muhtarlık işlerinden alınacak harçlar yalnız muhtarlara aittir. Muhtarlık

işlerinin yürütülmesi için gerekli olan kira, ısıtma, aydınlatma, hizmetçi ücreti, kırtasiye gibi

giderler bu harçlardan ödenir”, denilmek suretiyle muhtarlık hizmeti için gerekli giderlerin

bahsi geçen harçlardan karşılanacağı belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre özetle; 2108 sayılı Kanun ile belirlenen

miktarda muhtarlara bir ödenek tahsis edildiği, ayrıca Şehir ve Kasabalardaki Mahalle Muhtar

ve İhtiyar Kurulları Tüzüğü uyarınca muhtarların düzenlemiş oldukları belgelerden harç geliri

elde edileceği görülmektedir. Muhtarlık işlerinin yürütülmesi için gerekli giderlerin de bu harç

gelirlerinden karşılanması gerektiği hükmü açıktır.

Diğer taraftan, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Mahalle ve Yönetimi” başlıklı 9’uncu

maddesinin son fıkrasında da “Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının

karşılanması ve sorunlarının çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli ayni yardım ve

desteği sağlar; kararlarında mahallelinin ortak isteklerini göz önünde bulundurur ve

444

hizmetlerin mahallenin ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamaya çalışır.”

hükmüne yer verilmiştir. Bu çerçevede belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarını göz

önüne alarak bütçe imkânları doğrultusunda ancak ayni yardımda bulunabilecek olup

sağlayacağı destek de ayni nitelikte olacaktır. Personel desteğinin ise ayni yardım niteliğinde

düşünülemeyeceği değerlendirilmektedir.

Maddede geçen “destek” kelimesinin geniş yorumlanarak yapılacak her türlü yardımın ve

personel görevlendirilmesinin bu kapsamda değerlendirilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığı

düşünülmektedir. Kanunun lafzında geçen “destek” ibaresinden, muhtarların tahsil etmesi

gereken harçlardan elde ettikleri gelirlerin giderlerini karşılamaya yetmemesi halinde telefon,

aydınlatma, ısınma, kira gibi ayni nitelikteki genel giderlerin anlaşılması gerektiği

değerlendirilmiştir.

Öte yandan, 5393 sayılı Kanunun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlık 75’inci maddesinde;



…

1. b) Mahallî idareler ile merkezî idareye ait aslî görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi

amacıyla gerekli aynî ihtiyaçları karşılayabilir, geçici olarak araç ve personel temin

edebilir.

…”

hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen Kanun hükmüne göre, belediyelerin meclislerince alınacak karar üzerine

görev ve sorumluluk alanına giren konularda; mahalli idareler ile merkezi idareye ait asli görev

ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla geçici olarak personel temin edebileceği hüküm

altına alınmıştır. Ancak, mahalle muhtarlıklarına personel desteği sağlanmasının, mahalle

muhtarlıkları, Anayasa’da mahalli ve merkezi idare kapsamında ifade edilmediğinden ve kamu

tüzel kişiliği bulunmadığından, bu madde kapsamında değerlendirilemeyeceği

düşünülmektedir.

2-Mevzuat

3-Notlar


445


Muhtarlık Müdürü:

-Muhtarlıklarda çalışması için bir eleman gönderiyor musunuz? Hayır

-Meclis kararı ile, muhtarlığın elektrik, telefon, internet faturasını belediye ödüyor. Aylık limit

250-lira.

-Belediye Muhtarlık binasını yapıyor-ihale ile

==0

KONU-Mevzuata Aykırı Olarak Muhtarlıklara Yapılan Nakdi Yardımlar

1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

3-Notlar



Nakdi yardım yok. Ayni yardım var: elektrik, internet, telefon faturaları ödeniyor

==0

KONU-Sayıştay İlamlarının Gereğinin Yapılmaması

1-ÖRNEK BULGU

–Gelir kayıt ve belgelerinin incelenmesi sonucunda, 2008 ve 2009 yılları denetimine ait tazmin

hükmolunan muhtelif tutarların tahsil edilmediği görülmüştür.

446

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Sayıştay ilamları kesinleştikten sonra

doksan gün içerisinde yerine getirilir. İlam hükümlerinin yerine getirilmesinden, ilamların

gönderildiği kamu idarelerinin üst yöneticileri sorumludur…” denilmektedir.

Aynı Kanunun 9’uncu maddesinde ise “…Hesabı bu Kanun hükümlerine göre zamanında ve

tam olarak vermeyen sorumlular veya diğer ilgililer ile Sayıştay denetimine giren kamu

idareleri görevlilerinden, denetleme ve yargılama sırasında, istenilen her çeşit bilgi, belge ve

defterleri vermeyen ve denetleme ve yargılamayı güçleştirenlerin aylıkları, Sayıştayın istemi

üzerine ilgili kamu idarelerince, hesabı veya istenen bilgi, belge ve defterleri eksiksiz verinceye

kadar yarım olarak ödenir. Yarım aylık kesilmeye başlandığı tarihten itibaren muhasebe

yetkilileri en çok üç ay, diğer görevliler ise Sayıştayca belli edilen süre içinde yine hesabı

veya istenilen bilgi, belge ve defterleri vermez veya denetleme ve yargılamayı

güçleştiren sebepleri ortadan kaldırmazlarsa, bu defa ilgili kamu idarelerince

mevzuatındaki usule göre görevden uzaklaştırılarak haklarında gerekli soruşturma veya

kovuşturma yapılır.

Sayıştay ilamlarının infazını izlemeyen ve gereklerini yerine getirmeyenler hakkında da üçüncü

fıkradaki hükümler uygulanır.” denilmektedir.

2008 yılına ait ilam 03.10.2011 tarihinde, 2009 yılına ilişkin ilam ise 18.02.2013 tarihinde

kesinleşmiştir. Yukarıdaki hükümlere karşın ayrıntısı aşağıda gösterilen 2008 ve 2009 yıllarına

ait toplam ………… TL’lik kesinleşmiş ilam hükmü halen infaz edilmemiştir.

Tablo 7: İnfaz Edilmeyen Sayıştay İlamları

Bütçe

Yılı

İlam

Madde

No

Tutar (TL)

2008 3 5.909,20

2008 4 23.308,08

2008 6 26.649,18

2008 9 15.604,00

447

Toplam: 71.470,46

2009 1 7.300,24

2009 10 12.515,88

2009 13 21.991,54

2009 14 4.654,47

2009 32 15.347,07

2009 38 7.283,28

Toplam: 212.033,4

2-Mevzuat

3-Notlar



Sayıştay ilamlarında tazmin hükmolunan muhtelif tutarların tahsil edilmediği görülmüştür.

Okan bey ilgileniyor)

(İlamları Sayıştay Başsavcılık takip ediyor)

==0

448

KONU-Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmelerinde Mevzuata Aykırı Hükümler Konulması1-ÖRNEK BULGU

–Belediyede çalışan memur ve sözleşmeli personele yapılan sosyal denge ödemelerine ilişkin

alınan Meclis kararının 2014 yılında alındığı ve belirsizlik içerdiği görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun Geçici 14’üncü

maddesi, “Söz konusu sözleşmeleri 31/12/2015 tarihinden önce sona eren veya mevcut

sözleşmeleri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra karşılıklı olarak feshedilen kapsama

dâhil idareler, sözleşmelerinin sona eriş veya fesih tarihini izleyen bir ay içinde sözleşmelerin

sona erdiği veya feshedildiği tarih ile bu Kanunda öngörülen toplu sözleşme dönemi sonuna

kadarki dönemle sınırlı olmak üzere üçüncü fıkra hükümleri dikkate alınmaksızın 32’nci madde

hükümleri çerçevesinde sözleşme yapabilir.” ile “Mahalli İdarelerde Sözleşme imzalanması”

başlıklı 32’nci maddenin birinci fıkrasındaki, “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun

Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge

tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince,

il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme

döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en

çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından

yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali

arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme

yapılabilir.” hükmünün birlikte değerlendirilmesinde, sözleşme sona erdiğinde belediye

başkanı sosyal denge ödemesiyle ilgili yazıyı meclise sevk ederek meclise teklifte bulunmalı,

meclis tarafından sosyal denge ödenmesiyle ilgili karar verilmesi halinde belediye başkanı da

ilgili sendika ile sözleşme imzalamalıdır.

Belediye ile Sendika arasında imzalanan sözleşmede sözleşmenin yürürlük ve süresinin

01.01.2015 tarihinde başlayıp 31.12.2016 tarihinde sona ereceği belirtildiği halde, 24 üncü

maddesinin (c) fıkrasında, “Sözleşme süresi bitiminde yeni sözleşme imzalanıncaya kadar eski

sözleşmenin hükümleri devam eder. Yeni sözleşme imzalanmaması halinde eski sözleşmeden

alınan iyileştirme zammı ve diğer sosyal hak ve ikramiyeler her yıl %10 (yüzde on) artırılarak

devam ettirilir.” denilmiştir.

449

2014 yılında alınan 06.05.2014 gün ve 83 numaralı Meclis kararında, “4688 ve 6356 sayılı

Kanunlar çerçevesinde belediyemiz ile memur ve işçi sendikaları arasında yapılacak toplu iş

sözleşmelerini yapmaya Belediye Başkanına yetki verilmesine” denilerek yetki Belediye

Başkanına verilmiştir. Bu tarihten sonra başka bir meclis kararı alınmamıştır.

Meclis şayet birden fazla yılı kapsayacak bir sözleşme için yetki vermeyi düşünüyor ise bunu

kararında belirtmelidir. Meclisin hangi şartta ve ne kadar süre ile yetki verdiği belirsizdir. 2015

ve 2016 yılı sözleşmesinin 24’üncü maddesinin (c) fıkrasında yer alan ifadeye göre belirsiz ve

sınırsız bir şekilde 2016 yılı sözleşmesi uygulanabilir ki, bu durum 4688 sayılı Kanun’un

32’nci maddesinin ikinci paragrafında yer alan sözleşmenin toplu sözleşme dönemi ile sınırlı

olarak uygulanacağı ve sözleşme süresinin hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi

tarihini geçemeyeceği hükmüne aykırılık oluşturur.

Memurlara verilecek sosyal denge sözleşmesiyle ilgili Meclis kararı alınması, meclisin yetki

verdiği sürenin belirtilmesi ve toplu sözleşmede de bu süreye uyulması ile sosyal denge

sözleşmesine 4688 sayılı Kanun’a aykırılık oluşturan hükmün konulmaması gerekir.

2-Mevzuat

3-Notlar



İnsan Kaynakları Müd ilgileniyor. Tavanı geçiyor. Yeni sözleşme yapmayıp, eski sözleşmeyi

uzatmışlar. 4688 sayılı Kanunun Geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 2016-2017 Yerel

Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşmenin 7 nci maddesi buna izin veriyor.

Sözleşmenin yürürlük maddesinde uzatıldığı yazıyor) (K. Belediye Başkanlığı ile TÜM-BEL-

SEN arasında yapılan toplu iş sözleşmesi- Yürürlük süresi: 01.01.2016-31.12.2017) (sorun

yok).

==0

KONU-191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının Kullanımının Hatalı Olması

1-ÖRNEK BULGU

450

2-Mevzuat

3-Notlar


KONU-Kurum Tarafından Ödenen Katma Değer Vergilerinin Tamamının İndirim Konusu Yapılması.1-ÖRNEK BULGU

–Kurumun ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına

uygun teslim ve hizmetlerine ilişkin KDV indirim konusu yapılamayacak olmasına rağmen

191-İndirilecek KDV Hesabında kaydedilmek suretiyle indirim konusu yapılmıştır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1-3-g maddesinde, Genel ve katma bütçeli

idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere,

üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut

bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya

bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve

hizmetlerinin KDV’ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Kanunu’nun 30’uncu maddesinin (a) bendinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna

edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu

mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin, vergiye tabi işlemler

üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği ifade edilmiştir.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “1.B.2 Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar ile

Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde “3065 sayılı Kanunun (1/3-g)

maddesinde sayılan; genel bütçeye dâhil idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri,

belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vakıflar ile

her türlü mesleki kuruluşların ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen,

kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri vergiye tabi değildir.” düzenlemesi yer almıştır.

451

Bu açıklamadan da anlaşılacağı üzere belediyelerin kuruluş amaçlarına uygun ticari, sinai, zirai

ve mesleki faaliyet niteliği bulunmayan faaliyetlerinin verginin konusuna dahil edilmemesi

gerektiğidir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191 İndirilecek katma değer vergisi

hesabı başlıklı 153’üncü maddesinde; “(1) Bu hesap, mal ve hizmetin satın alınması sırasında

satıcılara ödenen veya borçlanılan ve kurum açısından indirim hakkı doğuran katma değer

vergisinin izlenmesi için kullanılır.

(2) Mahalli idareler, bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim

girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer

Vergisini indirim konusu yaparlar. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti

üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet

için ödenen Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılmaz ve bu tutarlar ilgili gider hesabı

veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edilir.” hükmüne yer

verilmiştir.

Belediyeler kuruluş amacına uygun teslim ve hizmetleri ile ilgili olan işlemler dolayısıyla

yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapamayacaklardır. Buna göre KDV’si indirim konusu

yapılmayacak olan tüm mal ve hizmet alımları doğrudan giderleştirilmeli ya da ilgili malın

maliyetine eklenerek aktifleştirilmelidir.

Yılı içerisinde Kurumun vergiye tabi teslim ve hizmetleri kapsamında ………… TL tutarında

katma değer vergisi tahsilatı yaparak 391- Hesaplanan KDV hesabına kaydetmesine karşın,

191- İndirilecek KDV hesabına ………… TL tutarında kayıt yapıldığı ancak kaydedilen bu

tutarın ………… TL tutarındaki kısmının vergiye tabi teslim ve hizmetler kapsamında indirim

konusu yapılabileceği, ………… TL tutarındaki kısmının ise vergiye tabi işlemler nedeniyle

indirim konusu yapılabilecek KDV kapsamında olmadığı tespit edilmiştir. Bu tutarın ilgisine

göre giderleştirilmesi veya varlık hesaplarında aktifleştirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, önceki yıllarda da hatalı uygulamanın yapılması neticesinde 190- Devreden KDV

hesabının yıl sonu bilançosunda …….. TL’ye ulaşmıştır. Bu tutar bilanço aktif büyüklüğünün

% …’ine tekabül etmektedir.

Kurumun ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun

teslim ve hizmetlerine ilişkin KDV’yi indirim konusu yaparak 191- İndirilecek KDV hesabına

kaydetmesi neticesinde,

1-191- İndirilecek KDV Hesabına ………… TL hatalı kayıt yapılarak ay sonlarında 191-

İndirilecek KDV Hesabı ile 391-Hesaplanan KDV Hesabının mahsup edilmesi sonucu 190-

Devreden KDV Hesabının bilançoda olması gerekenden yüksek tutarlarda yer almasına,

452

2-630-Giderler Hesabı’nın olması gerekenden daha düşük çıkmasına ve dolayısıyla Faaliyet

Sonuçları Tablosunda yer alan olumlu faaliyet sonucunun gerçeği yansıtmamasına ve bu

nedenle de 2016 yılı Bilançosunda 590- Dönem Olumlu Faaliyet Sonuçları hesabının olması

gerekenden çok daha yüksek görünmesine ve bu hatalı uygulamanın önceki yıllarda da

yapılıyor olmasından dolayı 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabının

olduğundan yüksek görünmesine,

3-Aktifleştirilmesi gereken 15-Stoklar hesap grubunda stokta kalan tutarın olduğundan daha

düşük görünmesine ve yine aktifte yer alan 25-Maddi Duran Varlıklar hesap grubunun itfa

edilmeyen kısımlarının olması gerekenden düşük tutarda görünmesine, neden olunmuştur.

2-Mevzuat

3-Notlar

-Belediye, piyasaya mal-hizmet satıyor (ör: ekmek, otobüs-ulaşım hizmeti, itfaiye baca

temizliği, iş makinesi kiraya verilmesi vs)

-Gelir elde ediyor,

-KDV tahsil ediyor,

-Bu KDV, 191 hesabına kaydediliyor.

Not: Piyasaya, mal-hizmet satılmıyorsa, 191 hesabı kullanılmaz.

Not: Belediye ULAŞIM MÜDÜRLÜĞÜ:

1-Otobüs-ulaşım geliri elde etmiş: xx TL tahsil edilen KDV, 391 Hesaplanan katma değer

vergisi hesabına kaydedilir.

2-Ulaşım Müdürlüğü kırtasiye bedeli ödemiş, KDV tutarı 191 hesabına kaydedilmiş.

(kırtasiye, yakıt, telefon vs üretimin maliyetini oluşturuyor)

BİLGİ:

190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı

191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı

391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı

KDV KONUSU

BELEDİYE MAL ALDI, BELEDİYE MAL SATTI,

453

KDV ÖDEDİ:

100-mal

18-kdv (191 Hes borç yazılır)

118-

KDV ALDI:

200-mal

36-kdv (391 Hes alacak yazılır)

236-

AY SONUNDA: AY SONUNDA:

EĞER 191 HES > 391 HES İSE

190 hes borç yazılır.

EĞER 391 HES > 191 HES İSE

360 hes alacak yazılır ve

Maliyeye ödenir.

NOT: MALİ HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜNDE, piyasaya mal-hizmet satılmadığı için,

Mali Hizmetlerin kırtasiye ödemesinde ödenen KDV için, 191 hesabına kayıt yapılmaz.

191 İndirilecek katma değer vergisi hesabı

Hesabın niteliği

MADDE 153 – (1) Bu hesap, mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen veya

borçlanılan ve kurum açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisinin izlenmesi için

kullanılır.


girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma

Değer Vergisini indirim konusu yaparlar. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu

hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal

veya hizmet için ödenen Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılmaz ve bu tutarlar ilgili

gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edilir.

==0

Belediyenin Yevmiye Defterine bakıldı.

Belediyede 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı kullanılmıyor. Gerekçe, kurumlar bir

bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin (ör: çay, yemek vs), üretim girdisi

olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak (sebze, meyve, şeker, yağ vs) nedeniyle

ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yaparlar. Oysa Kuşadası

Belediyesinde, satış yapılan bir mal-hizmet yoktur (bütçe içi işletme yok). Bu nedenle 191

İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı kullanılmıyor.

454

==0

Ancak 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı ve

391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı kullanılıyor.

Çünkü geçmişten gelen KDV var (190 hesabı).

Ör: Geçen yıldan devreden 190 Devreden KDV hesabı: 5.158.871-TL

Makbuz, şartname vs satışı nedeniyle KDV alınıyor: 2.242-TL

190 Devreden KDV hesabı: …………………………. 5.156.628-TL

Ay sonunda Maliyeye verilen KDV Beyannamesinde bu tutar gösteriliyor ve KDV ödenmiyor.

(EK: 1 ve 2)

==0

Daha önceden su satışı varken, 190 ve 191 hesabı kullanılmış.

Su büy.bel.e geçince, ilçe belediyesinde 191 hesabı kullanılmıyor, ancak 190 hesabı

kullanılıyor.

Ör: 2017 yev defteri:

Yevmiye

Tarihi

Yevmiye

No

Hesap

Kodu

Kurum

Kodu

Fonksi

yonel

Kod

Fins.

Kodu

Ekonomik

Ayrıntı

Kodu

Hesap Adı

01.03.201

72524 190

Devreden

Katma

Değer

Vergisi

Hesabı

391 01Hesaplanan

Kdv. % 1

391 03Hesaplanan

Kdv. % 18

455

KDV KAPANIŞI OCAK AYI. Yevmiye Toplamı

SONUÇ: İlişikli bir konu yok.


Konu incelenmiştir. Uygulama mevzuata uygundur. Fen İşleri, Ulaşım gibi mal-hizmet üreten

birimler, 191 hesabını kullanmakta, diğer birimler 191 hesabını kullanmamaktadır.

==0

KONU-Katma Değer Vergisine Tabi Olan Bazı Mal ve Hizmetlere İlişkin Gerekli Kayıtların Yapılmaması1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

3-Notlar



191-İndirilecek KDV Hesabı kullanılmamaktadır.

==0

KONU-Büyükşehir Belediyelerine Bağlı İdarelerin Kesin Hesap Fazlarının Büyükşehir Belediyesine Eksik Ya da Hiç Gönderilmemesi

456

1-İlgili kurum: Büyükşehir belediyelerindeki bağlı idareler ve B.şehir belediyesi.

(Ayrıntılı bilgi: tezcansite…..)

2-ÖRNEK BULGU

3-MEVZUATI:


Büyükşehir belediyesinin gelirleri


j) Bağlı kuruluşların kesin hesaplarındaki gelirleri ile giderleri arasında oluşan fazlalık

sonucu aktarılacak gelirler.

……..

Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile ilçe (…)(1) belediyeleri; tahsil ettikleri vergiler

ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken paylar ile su, atık su ve

doğalgaz bedellerini zamanında yatırmadıkları takdirde, ilgili belediye veya bağlı kuruluşun

talebi üzerine söz konusu tutar, İller Bankası tarafından, yükümlü belediyenin genel bütçe vergi

gelirleri payından kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılır. (Değişik ikinci cümle:

21/4/2005-5335/28 md.) Gecikmeden kaynaklanacak faiz ve benzeri her türlü zararın

tazmininden, ilgili ilçe (…) (2) belediye başkanı ve sayman şahsen sorumludur. Bu fıkra hükmü,

ilçe ve ilk kademe belediyeleri hesabına yapılacak her türlü aktarmaları zamanında yapmayan

büyükşehir belediye başkanı, bağlı kuruluş genel müdürleri ve saymanları hakkında da

uygulanır.

4-Notlar


Bağlı idare: ASKİ-Kesin hesap fazlasını belediyeye aktarıyorlar-2016 yılı karı: 18.804.470,00-

TL. Belediyenin ASKİ-ye borcu var, mahsup ediyorlar. MİF düzenleniyor. Kullanılan hesaplar:

303 Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı, 600, 800, 805-gelir hesapları.

==0

DİĞER KONULAR:

KONU-Doğrudan teminle veya açık ihaleyle personel hizmeti alımı denetimi:

457

1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

3-Notlar

1-Asgari Ücret Desteği (Hazine teşvik kesintisi-5510 sayılı Kan. geçici 68. madde uyarınca)

kesinti yapılması gerekiyor. (Taşeron işçinin gündeliği 85- liranın altındaysa, her takvim günü

için 3,33-TL devlet desteği vardır. Örnek: 8 işçi x 3,33 x 31 gün = 825,84)

2-Kesinti tutarı 333 emanet hesabına kaydedilir, (gelir hesabı kullanılmaz)

3-103, 102 hesabı kullanılır.


==0

KONU-BANKA KREDİLERİ –

KONU-İLLER BANKASI DENETİMİ:1-ÖRNEK BULGU

İller Bankası Tarafından Tahakkuk Ettirilen Borçların Mali Tablolarda Görünmemesi

-İller Bankası borç listesi: Toplam borç, faizi, ödenen, kalan, iste.

2-Mevzuat

3-Notlar


1-İller Bankasından belediyenin borcu istenir (internet sitesinden indirilir)

2-Bu borç, Mizanda görünmüyorsa bulgu.

458

3-Diğer banka borçları, Mizanda görünüyor mu?

4-Faiz ödemeleri ve ana para ödemelerinde, farklı muhasebe hesabı kullanılmalıdır.

==0

SORU

İller Bankasından kredi alındıysa,

İller Bankasının sistemine girilerek,

borç listesi çıkarıp [email protected] adresime gönderiniz.

==0

SORU: Bankalara (iller Bankası dahil) borç listesini düzenleyiniz: Şablon şu adrestedir:

https://tezcansite.files.wordpress.com/2016/01/yurtici-banka-borcu2.xlsx

MİZAN:

300-kısa vadeli borçlar

300.01 Iller Bankasından Alınan Krediler 2.189.617,75–

7.527.700,75– 0,00 5.338.083,00

400-uzun vadeli borçlar

400.01 Iller Bankasından Alınan Krediler 2.666.444,92–

8.046.357,87– 0,00 5.379.912,95

DENETÇİNİN YAPACAĞI İŞLER

1-Önce İller Bankası borç listesi istendi (toplam) ör: Kalan ana para: 5.338.083,00-TL

2-Yıl sonu mizanında 300.01 ve 400.01 hesap kalanları toplandı. 5.338.083,00-TL

(300 ve 400 hesapta sadece ana para yer alır, faizler gider hesabına kaydedilir)

==0

SORU: 630.05.03.01.01

630.07.01.09.01

630.05.03.01.90

ödeme belgelerini getiriniz.

==0

SORU: Son üç aya ait, İller Bankasıyla ilgili ödeme emirleri veya MİF-ler.

459

[email protected] adresime gönderiniz.

DENETÇİNİN YAPACAĞI İŞLER:

-Ortaklık payı kesintisi 240 hesabına kaydedilmeli.

==0

KONU-Kamu Özel İşbirliği Modeli Çerçevesinde Yaptırılan Yatırım ve Hizmetlerin Muhasebeleştirilmemesi1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

3-Notlar


Kamu özel işbirliği modeli çerçevesinde yaptırılan yatırım ve hizmet bulunmamaktadır.

==0

KONU-ESKİ TARİHLİ TEM. MEKTUPLARININ İADE EDİLMEMESİ.1-ÖRNEK BULGU

2-Mevzuat

3-Notlar


SÜRESİZLER BORÇLAR KAN. GEREĞİ 10 YIL SAKLANIYOR, BAZI SORUNLAR

NEDENİYLE GEÇİCİ KABULÜ YAPILMAMIŞ.

460

==0

KONU-İÇ KONTROL DENETİMİ: A-1-Geçen yıla ait iç kontrol sistemi değerlendirme raporu,

(altı ayda bir hazırlanması gerekiyor)

(İç kontrol sistemi değerlendirilirken, yöneticilerin görüşleri, kişi ve idarelerin talep ve

şikayetleri, iç-dış denetim raporları dikkate alınır)

A-2-Belediyenin Belediye Kanununda, Stratejik Planda, Performans Programında gösterilen

hedeflere ulaşmayı engelleyen riskler belirlendiyse, bu risklere karşı alınacak tedbirler

belirlendi mi?

A-3-İnsan kay müd hizmetiçi eğitim listesini iste,

Mali Hiz Müdürü,

Beş birimden,

Şunları isteyecek:

B-0-kamu hizmet standartları tabloları,

B-1-birimin çalışma usul ve esasları hakkında yönerge,

B-2-iş akış şemaları,

B-3-kişiye özel görev tanımları-(görev-sorumluluklar)

B-4-birimlerde tespit edilen hassas görevler,

B-5-Birimden ayrılan veya görevi değişen personel, kendisinden sonra gelecek personele

verilmek üzere Son Görev Raporu düzenliyor mu? (Raporda personele verilen iş ve işlemlerin

son durumu ile varsa resmi belgeler eklenir)

B-6-Geçen sene, birimdeki personelin yeterliği ve performansı değerlendirildiyse, Performans

Değerlendirme Raporu,

İstenir.

==0

KONU-BİLİŞİM SİSTEMİ DENETİMİ

==0

461

KONU-Engelli, eski hükümlü ve terör mağduru memur çalıştırılmamaktadır.MEVZUATI….

==0

KONU-Daimi işçilerin yıllık izinlerinin biriktirilmesi.Biriken yıllık izin süresi 10 yılı (402 günü) bulan işçiler vardır.

Bir işçinin 10 yıl izin kullanmaması eşyanın tabiatına aykırıdır. Bir yıl boyunca fiziken

çalışarak yorulan bir işçinin dinlenmesi, hem kendi sağlığı, hem de iş güvenliği açısından

gereklidir.

==0

KONU-920-Gider Taahhütleri Hesabı ve 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı kullanılmıyor.==0

KONU-Belediyenin ortak olduğu şirketler hakkında bilgi:-hissesi, (yüzde 99)

-şirket aktif/pasif

-kuruluş tarihi,

-şirkette bulunan belediye sermayesi,

-karar,

-tüzük,

==0

462

KONU-BİLGİSAYAR PR ALIMIÖRNEK BULGU:

Bilgisayar Programı Bedelleri Ödenmesinde Haklar Hesabı Kullanılmamıştır.

Yıl sonunda Bilgi işlem müdürlüğünden alınan programların listesi istenir.

Maddi olmayan duran varlıklarla (bilgisayar yazılımları) ilgili olarak, ekonomik değer taşıyan

harcamalar 260 Haklar Hesabında izlenmesi gerekirken doğrudan giderleştirilmiştir.

Belediye hizmetlerinde kullanılması için imar, kadastro, şehir planlama ve harita yazılımları

alınmıştır. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 210’uncu maddesi gereğince;

bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma

gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların 260 Haklar

Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

10 Ocak 2008 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği Genel

Tebliği (Sayı: 1)’nin “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 5’inci maddesinin

2’nci fıkrasında, tutarına bakılmaksızın maddi olmayan duran varlıklar için amortisman oranı

% 100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle maliyet bedeli bu tutarlara kadar olan duran

varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen amorti edilecektir.






49.259,10- TL eksik yer almaktadır. (yev: 2229)

KONU-BELEDİYE ALACAKLARININ TAHSİLİ-TAKİBİ:1-Borçluya ödeme emri gönderiliyor (ödeme emri servisi)

-ödemezse: icra işlemleri başlar (icra servisi)

2-Yapılandırma: 6736 s.kanun, 7020 s. Kanunla vatandaşın borcu taksitlendirildi, bir kısmı

affedildi.

==0

463

KONU- Coğrafi ve kent bilgi sistemi kurulmamıştır.BAK:

https://www.google.com.tr/search?sourceid=ie7&q=co%C4%9Fraf

%C3%AE+ve+kent+bilgi+sistemi+CBS+mevzuat&rls=com.microsoft:tr-TR:IE-

Address&ie=UTF-8&oe=UTF-

8&rlz=1I7LENP_trTR562&gfe_rd=cr&dcr=0&ei=oyqpWo6tI4vd8AePzJuABw&gws_rd=ssl

ÇALIŞMA KAĞIDI:

ADANA-Coğrafi kent bilgi sistemi kurulması çalışmalar devam ediyor.

Kent Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü, Bilgi işlem Dairesi Başkanlığı bünyesinde Adana

Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 12.01.2015 tarih ve 67597785-050.01.04-01 sayılı kararıyla,

sürdürülebilir kalkınma, kaynakların ve projelerin daha verimli kullanılabilmesi, kent sınırları

içerisindeki tüm planlama çalışmalarına altlık oluşturulabilmesi ve karar vericiler ile kent halkı

için bir karar destek mekanizması oluşturmak amacıyla kurulmuştur.

Yatırım ve projelerin planlanması, izlenmesi, değerlendirilmesi ve kaynakların verimli

kullanılmasının önemli bir hale geldiği günümüzde Kent Bilgi Sisteminin temelini oluşturan

Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanımını zorunlu hale getirmiştir. Genel olarak Coğrafi Bilgi

Sistemi, dünya üzerindeki karmaşık sosyal, ekonomik, çevresel vb. sorunların çözümüne

yönelik mekana/konuma dayalı karar verme süreçlerinde kullanıcılara yardımcı olmak üzere,

büyük hacimli coğrafi verilerin; toplanması, depolanması, işlenmesi, yönetimi, mekânsal

analizi, sorgulaması ve sunulması fonksiyonlarını yerine getiren donanım, yazılım, personel,

coğrafi veri ve yöntem bütünüdür.

Bu bağlamda Kent Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü Daire Başkanlıklarında dağınık ve farklı veri

tiplerinde tutulan veriler için uygun veri tabanı tasarımı ile güncelleme, veri girişi ve uygulama

çalışmaları devam etmektedir. Kente ait alt ve üst yapı çalışmaları, jeolojik, hidrolojik

durumu, çevresel, tarımsal, sosyal ve sanayi alanları sayısal, mekansal, sorgulanabilir,

raporlanabilir ve güncellenebilir bir veri tabanına aktarılmakta, veriler 27 ayrı kategoride 150

veri tabakası işlenmiş ve nitelik bilgileri oluşturulmuş şekilde tutulmaktadır.

Veri toplama ve güncelleme işlemlerinin tamamlanması ile birlikte yeni veri girişleri için

uygulama geliştirmeleri de tamamlandıktan sonra tüm Daire Başkanlıklarının ve ASKİ Genel

Müdürlüğünün teknik destek sağlayarak Kent Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü ile sürekli

https://www.google.com.tr/search?sourceid=ie7&q=co%C4%9Fraf%C3%AE+ve+kent+bilgi+sistemi+CBS+mevzuat&rls=com.microsoft:tr-TR:IE-Address&ie=UTF-8&oe=UTF-8&rlz=1I7LENP_trTR562&gfe_rd=cr&dcr=0&ei=oyqpWo6tI4vd8AePzJuABw&gws_rd=ssl



464

koordinasyonda olması planlanmaktadır. Bu sebeple tüm Daire Başkanlıklarımızdan ve ASKİ

Genel Müdürlüğümüzden sorumlu oldukları iş konularında uzman personellerin sisteme

entegrasyonu ile birlikte sürekli yaşayan, güncel ve sorgulanabilir veriler, tanımlanacak olan

veri kullanım kuralları çerçevesinde belediyemiz karar vericileri, teknik personelleri ve Adana

halkının kullanımına açılacaktır.

KONU-BULGU: Mali Hizmetler Uzmanı veya Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı İstihdam Edilmemektedir..

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60 ıncı maddesinde; malî hizmetler

uzman yardımcısı kadrosuna atanabilmek için gerekli özel yarışma sınavının, Öğrenci Seçme

ve Yerleştirme Merkezi ve Maliye Bakanlığınca yapılacağı, sınavda başarılı olanların, ÖSYM

tarafından başarı sırası ve yaptıkları tercihler dikkate alınarak belirleneceği ve idarelerde malî

hizmetler uzman yardımcısı kadrosuna atanacağı ifade edilmektedir.

5018 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde, üst yönetici olan Belediye Başkanının, kaynakların

etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye

kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi ve

izlenmesinden sorumlu olduğu ifade edilmektedir.

Mali Hizmetler Biriminin yapması gereken görevler, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve

Kontrol Kanunu’nun 60 ıncı maddesinde, 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesinde ve İç






zorlanmakta ve işyükü altında ezilmekte, verilen kamu hizmetinin kalitesi düşük olmaktadır.

Bu nedenle birimde kadrolu işçi, taşeron işçi ve İŞKUR işçileri çalıştırılmaktadır.

Norm kadroda bulunan iki adet mali hizmetler uzmanı ve bir adet mali hizmetler uzman

yardımcısı kadrosu boş bulunmaktadır.

465

Maliye Bakanlığı, 2015 yılında yapacağı, “Malî hizmetler uzman yardımcılığı özel yarışma

sınavı” öncesi belediyeye talep yazısı göndermiş, ancak belediye malî hizmetler uzman






RESMİ YAZILAR

1–MALİYE BAKANLIĞI YAZISI:

==0

2018 ZORUNLU KONULAR VE BULGULAR

TEZCAN-Taşınmazlara İlişkin Hususlar1. Tapuda Kayıtlı Olan Bir Kısım Taşınmazların Muhasebede Görünmemesi

ÖRNEK BULGU:

İLGİLİ BELEDİYE XX-Bütün belediyeler

-B.şehir Bel.

-B.şehir ilçe bel.

-Diğer il belediyesi

-B.şehir bağlı idaresi (ASKİ vs)

-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU

2018-BURHANİYE-Çalışma Kağıdı:

==0

Ocak ayında: Denetçi Tapu Müdürlüğüne yazı

yazarak, belediye mülkiyetindeki taşınmazların

tapu kaydını ister. 10 gün süre ver. Adres:

Belediye.

(B.şehir belediyelerinde, merkez ilçe ve diğer

ilçelerin tapu müdürlüğüne yazı gönderilecek)

Resmi yazı örneği: tezcansitede.

2018-ASKİ-Çalışma Kağıdı:

466

==0

Soru: Tapu Müd.den en son ne zaman tapu kaydı

istendi, getirsinler.

Burhaniye: En son: Tem. 2017

==0

Geldi:

1-Online tapu listesi-

2-Belediye veri sistemi-Sanpaş taşınmaz listesi,

(iki listeyi karşılaştır)

Soner bey Tapu Müd.yazı yazıp belediye tapu

bilgilerini temin edecek.

==0

Belmur bey: Altı adet taşınmazı sisteme

giremiyoruz. Bilgiler çok eski. Adı farklı. Sistem

Kabul etmiyor.

Tapuda kayıtlı olan: 1637

Sanpaş sisteminde: 1631

==0

MARTA KADAR TAŞINMAZ TABLOSU YENİ

HALİ GELMEZSE BULGU YAZ:

1-BULGU: Kurumca hazırlanan Taşınmaz Mal

Cetveli, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların

Kaydına İlişkin Yönetmelik eki-2 forma uygun

değildir.

Yok: cilt no, sayfa no, sıra no, cinsi, mevcut

kullanım şekli, edinme şekli-tarihi, maliyet bedeli,

rayiç bedeli, iz bedeli, emlak v.d., kayıtlardan çıkış

nedeni, tarihi, açıklamalar.

==0

Çalışma cetveli:

1-Emlak İstimlak Müdürlüğü (Belmur bey) tabloyu

oluşturacak,

2-Mali hiz Emlak vergisi servisi, rayici bilinmeyen

taşınmazların emlak vergisi değerlerini girecek.

==0

467

Kurumun yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, taşınmaz kayıtlarının Kamu

İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yapılmadığı

görülmüştür.


idarelerinin taşınmazlarının kaydına ilişkin usul ve esasların çıkarılacak yönetmelik ile belirleneceği

belirtilmiştir.



maddesinde:

“(1) Kamu idareleri;

a) Tapu kütüğünde adlarına tescilli olan ve Ek 1'deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar ” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 2'deki 'Tapuda Kayıtlı Olan

Taşınmazlar Formu'nda,

b) Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan ve Ek 1'deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olmayan

Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 3'teki 'Tapuda Kayıtlı Olmayan

Taşınmazlar Formu'nda,

c) Ek 1'deki Kayıt Planının “Orta Malları” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek

4'teki 'Orta Malları Formu'nda,

ç) Ek 1'deki Kayıt Planının “Genel Hizmet Alanları” başlığı altında yer alan taşınmazların

kaydını Ek 5'teki 'Genel Hizmet Alanları Formu'nda,

d) Tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu idarelerinin yönetiminde olmakla

birlikte irtifak hakkı tesisi, tahsis, kiralama, kullanma izni verilmesi gibi yollarla kullanım hakkı

kendilerine verilen taşınmazların kaydını Ek 6'daki “Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve

Tahsis Formu'nda” yer alan bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya deftere yazarak kaydını

tutarlar.


formlar taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilir. Mali hizmetler

birimince bu formlar konsolide edilerek bu Yönetmeliğin ekinde (Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde

taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.


taşınmazlara ilişkin adet ve yüzölçüm toplamları belirtilir.”



Taşınmazlar Formu'nda, Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu'nda, Orta Malları Formu'nda,

Genel Hizmet Alanları Formu'nda, Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu'nda yer alan

bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya deftere yazarak kaydının tutulması ve bu formların esas

alınarak taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması gerekmektedir.

468

Yapılan denetimde, Kuruma ait taşınmazlar için Belediyece böyle bir çalışmanın yapılmadığı

görülmüştür.

2. Belediyeye Ait Taşınmazların Değer Tespitinin Yapılmaması ve Muhasebe Kayıtlarına

Alınmaması

..

ÖRNEK BULGU:

İLGİLİ BELEDİYE -Bütün belediyeler

-B.şehir Bel.




-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Şubat ayında: 2018 tablolarını karşılaştır.

Belmur beyden iste.

Taşınmaz Tablosunu e-postayla göndersin.

2-BULGU:

Taşınmaz cetvelindeki tutar ile Mizan 250, 251,

252 toplamı uyumlu değil.

Örnek metin:

Belediyenin Mülkiyetinde Olduğu

Halde Muhasebe Kayıtlarına

Alınmayan Taşınmazların

Bulunması.

27.05.2016 tarih ve 29724 Mükerrer

sayılı Resmi Gazetede

yayımlanarak yürürlüğe giren

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe

Yönetmeliği’nin 188-193 üncü


469

maddelerinde; her türlü arazi ve

arsa ve binaların izlenmesi için

sırasıyla 250 Arazi ve Arsalar, 251

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve 252

Binalar Hesaplarının kullanılacağı

hüküm altına alınmış ve hesabın

işleyişi ayrıntılı bir biçimde

açıklanmıştır.

02.10.2006 tarih ve 26307 sayı ile

yayımlanan Kamu İdarelerine Ait

Taşınmazların Kaydına İlişkin

Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol

işlemleri” başlıklı 5’inci

maddesinde, “Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri, kamu idarelerine ait taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmesi amacıyla kayıt altına alınmasıdır. Kayıtların belgeye dayanması esastır.” hükmü yer almakta ve

maddenin devamında hangi değer

üzerinden taşınmazların kayda

alınacağı belirlenmiştir. Maddede

470

tapuda kayıtlı olan taşınmazların

maliyet bedeli üzerinden veya bu

bedel belirlenemiyorsa rayiç değer

üzerinden kayda alınması gerektiği

ifade edilmiştir. Yapılan

incelemede, Belediye adına tapuda

kayıtlı olan taşınmazlara ilişkin

değer tespitlerinin Yönetmeliğe

uygun olarak yapıldığı görülmüş

ancak ilgili muhasebe hesaplarına

taşınmazların tamamının kaydının

yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yapılan tespite göre taşınmaz

envanterine kayıtlı toplam tutar

3.002.083.371,80 TL olarak

gerçekleşmiştir. Ancak dönem

sonu mizanına göre 250, 251 ve 252

nolu hesaplarda kayıtlı toplam tutar

2.742.192.773,12 TL olarak

gerçekleşmiştir. Dolayısıyla

taşınmazlara ilişkin olarak mali

tablolarda 259.890.598,68 TL


Belediye adına tapuda kayıtlı olup

değerlemesi yapılan taşınmazların

tamamının, Yönetmelik gereği mali

tablolarda gösterilmesi

gerekmektedir.

471

Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazların değer tespitinin yapılmadığı ve ilgili muhasebe

hesaplarına kaydedilmediği görülmüştür.


İlişkin Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5'inci maddesinde, “Taşınmaz kayıt ve kontrol

işlemleri, kamu idarelerine ait taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla

edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmesi amacıyla kayıt altına

alınmasıdır. Kayıtların belgeye dayanması esastır.” hükmü yer almakta ve maddenin devamında hangi

değer üzerinden taşınmazların kayda alınacağı belirlenmiştir. Madde de tapuda kayıtlı olan

taşınmazların maliyet bedeli üzerinden veya bu bedel belirlenemiyorsa rayiç değer üzerinden kayda

alınması gerektiği ifade edilmiştir. Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazlara ilişkin değer

tespitleri Yönetmeliğe uygun olarak yapılmamış ve ilgili muhasebe hesaplarına da taşınmazların kaydı

yapılmamıştır. Belediye adına tapuda kayıtlı olan ancak değeri hakkında Belediye tarafından herhangi

bir çalışma yapılmamış olan 875 adet taşınmazın yönetmelik hükümlerine uygun olarak değerlerinin

belirlenmesi, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği gereği de taşınmazların mali tablolarda

gösterilmesi gerekmektedir.


Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğe uygun olarak yapılması ve taşınmazların ilgili muhasebe

hesaplarına kaydedilmesi sağlanmalıdır.

3. Belediye Tarafından Kamu Kurumlarına Yapılan Tahsislerin Muhasebe Kayıtlarında

Takip Edilmemesi

.

ÖRNEK BULGU:

İLGİLİ BELEDİYE -Bütün belediyeler -B.şehir Bel.




-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


3-BULGU VAR.

5393 Sayılı Kanuna Aykırı Olarak, Taşınmaz

Malların Tahsisi Yapılmıştır.

Mülkiyeti belediyeye ait taşınmazlar, belediye


472

meclis kararıyla derneklere tahsis edilmiştir.

TABLO AŞAĞIDA

==0

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75 inci

maddesinin d bendinde aynen;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine

yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve


d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve

hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya

bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu

kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi

yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu

taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir.

Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması

hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi

sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis

mümkündür.

Kamu kurum ve kuruluşlarına

belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye

şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar,

kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.”

Denilmektedir.

Bu hükme göre belediyeler kendilerine ait

taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde

kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak

sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve

kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı

geçmemek üzere tahsis edebilir.

Büyükşehir Belediyesi Kürek İhtisas Kulübü kamu

473

kurum ve kuruluşu olmadığı için belediye

tarafından tahsis yapılamaz. Kanuna aykırı olarak

gerçekleştirilen taşınmaz tahsisinin iptali

gerekmektedir.

Burhaniye Belediyesince Derneklere Tahsis Edilen Taşınmazlar Listesi

Sıra Ada Parsel Meclis Kararı Tarihi Sayısı Dernek

1 179 4 06.03.2013 2013/118 Burhaniye Kültür ve Sanat Derneği

2 167 9 06.03.2013 2013/91 Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür

Vakfı Burhaniye Şubesi

3 3432 02.10.2015 2015/306 Burhaniye Avcılık ve Atıcılık İhtisas

Derneği

4 289 25 04.05.2017 2017/111 Burhaniye Belediye Spor Kulübü

5 813 2 05.11.2015 2015/343 Pelitköy Ümmühan Camii Yaptırma

ve Yaşatma Derneği

6 829 1 04.01.2016 2016/12 Bahçelievler Camii Yaptırma ve

Yaşatma Derneği

Yapılan denetim ve incelemeler neticesinde, Bahçelievler Belediyesi tarafından kamu

kurumlarına yapılan 3 adet taşınmaz tahsisinin muhasebe kayıtlarında izlenmediği tespit edilmiştir.

Mahalli idareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 252 Binalar hesabı Hesabın niteliği

başlıklı 192' nci maddesinde, “Binalar hesabı, eklenti ve bütünleyici parçaları dâhil olmak üzere, kamu

idarelerinin mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için

kullanılır.” Hükmü ile Hesabın İşleyişi başlıklı 252 Binalar Hesabının borç ve alacak kaydına ilişkin

193' üncü maddesinde “Tahsise konu edilen binalar tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe

birimince kayıtlı değer üzerinden bu hesaba alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca,


Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir.” Hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereği belediyenin tahsis ettiği taşınmazları, muhasebe

birimince kayıtlı değeri üzerinden Binalar Hesabına alacak ve Net Değer hesabına borç, ayrılmış

474

amortisman tutarının da Net Değer Hesabına Alacak, Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç

kaydedilmesi gerekirken, mevzuat hükümlerinin yerine getirilmemesi ve kaydın yapılmaması nedeniyle

tahsise konu olan taşınmazların mali tablolarda takibi yapılamamaktadır.

4. Belediyeye Tahsisi Yapılan Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarında Takip Edilmemesi

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


FAYSAL BEYE:

KAYIT YAPILMIŞ MI SORULACAK.

Hayır yapılmamış.

4-BULGU:

Yapılan taşınmaz mal tahsislerinin muhasebe

kayıtlarında izlenmediği tespit edilmiştir.

a) Altı adet taşınmaz, çeşitli kurumlara tahsis

edilmiştir. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe

Yönetmeliği’nin, 188 ve devamı maddelerinde, 250

Arazi ve arsalar hesabı, 251 Yeraltı ve yerüstü

düzenleri hesabı ve 252 Binalar hesabıyla ilgili

olarak, belediye muhasebe birimince, kayıtlı değer

üzerinden ilgili duran varlık hesabına alacak, 500

Net değer hesabına borç kaydedileceği ve varsa

varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500-Net

Değer Hesabına alacak, 257-Birikmiş

Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği ifade

edilmektedir.

b) Üç adet taşınmaz, çeşitli kurumlar tarafından

belediyeye tahsis edilmiştir. Yönetmelikte,

belediyece kayıtlı değeri üzerinden ilgili duran

varlık hesabına borç, 500-Net Değer Hesabına


475

alacak kaydedileceği ve varsa varlığa ilişkin

ayrılmış amortisman tutarı 500-Net Değer

Hesabına borç, 257-Birikmiş Amortismanlar

Hesabına alacak kaydedileceği, ifade edilmektedir.

Ancak bu işlemler yapılmamıştır. Kaydın

yapılmaması nedeniyle tahsise konu olan

taşınmazların mali tablolarda takibi

yapılamamaktadır.

Yapılan denetim incelemeler neticesinde Bahçelievler Belediyesi'ne tahsisi yapılan 5 adet

taşınmazın muhasebe kayıtlarında izlenmediği tespit edilmiştir.

Mahalli idareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 252 Binalar hesabı Hesabın niteliği

başlıklı 192' nci maddesinde, “Binalar hesabı, eklenti ve bütünleyici parçaları dâhil olmak üzere, kamu

idarelerinin mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için

kullanılır.” Hükmü ile Hesabın İşleyişi başlıklı 252 Binalar Hesabının borç ve alacak kaydına ilişkin

193' üncü maddesinde “Tahsise konu edilen binalar tahsis edilen kamu idaresine hizmet veren

muhasebe birimince kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba borç, 500- Net Değer Hesabına alacak

kaydedilir. Ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500- Net Değer Hesabına borç, 257-

Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilir.” Hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereği Belediye'ye tahsisi yapılan taşınmazların muhasebe

birimince kayıtlı değeri üzerinden Binalar Hesabına borç ve Net Değer hesabına alacak, ayrılmış

amortisman tutarının Net Değer Hesabına borç, Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilmesi

gerekirken, mevzuat hükümlerinin yerine getirilmemesi ve kaydın yapılmaması nedeniyle tahsis alınan

taşınmazların mali tablolarda takibi yapılamamaktadır.

==0

KONU: Taşınmaz kiralarının incelenmesi:

Taşınmaz kira alacak listesini iste,

Taşınmaz hangi yöntemle kiraya veriliyor:

1-İşgaliye sözleşmesiyle, (12. soru)

2-Sözleşme yapmadan ecrimisil alınması (11. soru)

3-ihale usulüyle (7. soru)

476

4-Kira süresi bitince Encümen/Meclis kararıyla kira uzatılıyor mu? (6. soru)

5-B.şehir bel. şirketine işletme hakkı devredilen taşınmazların listesini temin et. Şirket muhasebecisine

bu taşınmazları sor-kendileri mi işletiyor, ihaleyle bir firmaya mı veriyor)

(8. soru)

Taşınmaz kira alacağı denetimi:

1-Taşınmaz kira alacak listesini iste,

2-Borcu fazla olanların, borç dökümünü iste.

-incele: önceki yıllar var mı? (Dönemi sütununda yazar)

3-Önceki yıllar varsa:

a-ödeme emri gönderilmiş mi? Tarihi?

b-icra işlemleri yapıldığına dair belgeleri iste. (ör: haciz yazısı)

-Kira alacağı, 2004 s.kanuna göre-avukat eliyle-

-Vergi alacağı, 6183 s.kanuna göre tahsil edilir-mali hiz icra servisi eliyle-

4-Borcunu ödemeyen kiracılar, ihale yasaklısı yapılıyor mu? (9. soru)

5-Tesis kiralamasında KDV tahakkuk ettiriliyor mu? (ör: düğün-spor salonu, maden ocağı, benzin

istasyonu vs)

==0

ÇALIŞMA KAĞIDI:

1-Benzin ist.kdv ödeniyor,

2-Mehmet Gök icraya verilmiş,

3-Bahtiyar sert, icraya verilmiş,

4-Taşınmazlar için 31 Aralıkta ihale yapılmazsa bulgu var,

==0

2886 s.Kanun

Madde 35 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde aşağıdaki usuller uygulanır:

a) Kapalı teklif usulü,

b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü,

477

c) Açık teklif usulü,

d) Pazarlık usulü,

e) Yarışma usulü.

İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı, bu Kanun hükümlerine uyularak

idarelerince tespit edilir.

İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu :

Madde 36 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli

olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.


maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede

gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.

Belli istekliler arasında yapılacak ihaleler:

Madde 44 – (Degişik : 2/3/1984-2990/7 md.)

Uçak, harp gemisi, harp mühimmatı, elektronik cihaz, askeri tesisat ve levazımat, silah ve

malzeme sistemleri, savunma sanayii ile ilgili faaliyetler ve bunlara ait her türlü yedek parça alımı;

barajlar, enerji santralleri, sulama tesisleri, limanlar, rıhtımlar, hava meydanları, demiryolları,

lokomotifler, karayolları, tüneller, köprüler, akaryakıt tesisleri, özelliği bulunan yapım işleri bedii ve

teknik hususiyetleri taşıyan sanat işleri, kentlerin ulaşım sistemlerine ilişkin planlar, kentlerin harita,

nazım ve imar planları, su, kanalizasyon ve enerji tesisleri ile bunların etüt ve proje işlerinin ihalesi;

diğer ihale usulleri yerine teknik yeterlilikleri ve güçleri idarece kabul edilmiş en az üç istekli arasında

kapalı teklif usulü ile yaptırılabilir.

Zorunlu nedenlerle üçten az istekliden teklif almak gerektiği takdirde Cumhurbaşkanınca bu

hususta ayrıca karar alınması şarttır. (1)

Bu madde hükümlerine göre yapılacak ihalelerde, ihaleye katılacak isteklilerin isimleri

belirtilmek suretiyle bizzat ilgili veya bağlı bulunulan bakanın onayının alınması zorunludur.

Bu ihalelerle ilan yapılması zorunlu değildir. Gerekli görülen hallerde ihaleye davet edilecek

isteklilerin seçimi için 17, 18 ve 19 uncu maddeleri hükümlerine bağlı kalınmaksızın önseçim ilanı

yapılabilir.

Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler:

478

Madde 45 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel

Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.

Pazarlık usulüyle yapılacak işler:

Madde 51 – Aşağıda yazılı işlerin ihalesi, pazarlık usulüyle yapılabilir;

a) Yer, özellik (askeri birliklerin kuruluş özellikleri dahil) ve nitelikleri itibariyle her yıl Genel

Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve süreklilik göstermeyen, bu Kanunun 1 inci

maddesinde gösterilen işler,

b) Silahlı Kuvvetlerin manevra ve planlı tatbikatlarının gerektirdiği ve acele olarak temini

zorunlu her türlü ihtiyaçları; Silahlı Kuvvetler için Genelkurmay Başkanlığınca, güvenlik kuvvetleri için

İçişleri Bakanlığınca tespit edilecek özel durumlardaki her türlü ihtiyaçları ve taşıma işleri, (1)

c) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/8 md.) Önceden düşünülmesi mümkün olmayan ani ve

beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine acele olarak yapılması gerekip, kapalı veya açık teklif

usulünün uygulanmasına yeterli süre bulunmayan işler; diğer ihale usulleriyle temin edilemeyeceği

açıkça belli olan işler; bilgisayar alımı, kiralanması, bakım ve onarımı; her çeşit araç ve gerecin yetkili

servislerine yaptırılacak periyodik bakım ve onarımları; yedek parça ve lastik alımları,

d) 29 uncu maddeye göre ihalenin yapılmaması veya sözleşmenin bozulması nedeniyle, yeniden

yapılacak ihalelerin sonuçlandırılmasına kadar geçecek süre içindeki ihtiyaç maddelerinin alımı,

e) 43 üncü ve 49 uncu maddeler uyarınca, pazarlık usulüyle sonuçlandırılacak işler,

f) İdarelerin, müştereken veya iştirak halinde sahibi bulundukları taşınmaz mallardaki paylarının

paydaşlara kiraya verilmesi,

g) Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık

teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz

malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu

altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,

h) (Değişik: 3/7/2003-4916/20 md.) Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün

mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki baraj, dalyan, voli yerleri,

göller, havuzlar, nehirler ve nehir ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda belirlenmiş yerlerdeki

su ürünleri üretim hakkının, 22.3.1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa göre il özel

idarelerince kiraya verilmesi,

479

i) Özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen her türlü hizmet, eğitim,

araştırma, etüt ve proje, planlama, müşavirlik, keşif, harita, fotoğraf, film, baskı, sergileme, kontrol,

muayene işleri ile teknik, fikri ve güzel sanatlarla ilgili çalışmayı gerektiren diğer işler,

j) Para, tahvil, senet, pul, altın, gümüş, mücevher gibi kıymetlerle, güzel sanatlarla ilgili veya

tarihi değeri bulunan eşyanın özel ambalaj, koruma, sigorta ve taşıma işleri,

k) Çabuk bozulan, saklanması tehlikeli olan, saklama giderleri değerine veya beklemeden

doğacak yararına oranla yüksek bulunan malların satımı,

l) Tek kişi veya firma elinde bulunan taşınır mal, hak ve hizmetlerle, belirli taşınmaz malların

alımı veya kiralanması,

m) Ordu binek ve yük hayvanları ile damızlık olarak veya aşı, serum üretmek veya kontrol ve

araştırma işlerinde kullanılmak üzere hayvan alımı,

n) Milli Güvenlik nedeniyle gizli tutulması zorunluluğu Cumhurbaşkanınca kabul edilen işler,

(1)

o) Hazineye mal edilmiş batık gemiler ile denize düşmüş malların çıkarılması,

p) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/8 md.)

Özellikleri nedeniyle yabancı ülkelerden sağlanması zorunlu olan her türlü alım, kiralama,

onarım, yaptırma, keşfettirme, montaj, sigorta, taşıma ve hizmet işleri.

(a), (b), (c), (d), (i), (l) ve (p) bendlerinde yazılı işler için şartname düzenlenmesi, tahmini bedel

tespiti, teminat alınması ve sözleşme yapılması zorunlu değildir.

(i), (l) ve (p) bendlerinde yazılı işlerde Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınır.

Yarışma usulünün Uygulanması:

Madde 52 – İdareler her türlü etüt, plan, proje ve güzel sanatlara ilişkin işleri gerekli

görüldüğünde, yarışma ile yaptırabilirler. Bu işlerin mesleki kontrollük hizmetleri, projesi uygulanacak

olan yarışmacıya, pazarlıkla ihale edilebilir.

İdareler kuruluş kanunları ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yer alan işlere ilişkin

yarışmaların yürütülmesiyle ilgili yönetmelikleri hazırlarlar. (2)

Mimarlık, mühendislik proje yarışmalarıyla ilgili yönetmelik Bayındırlık Bakanlığınca

hazırlanır.

480

5. Kiraya Verilen Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarında İzlenmemesi

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Emlak Müdürü Belmur bey bu konuyu biliyor.

-kira listesini getirdi.

==0

Şubat ayında 990, 999 HESABINA BAKILACAK.


Kurumun mali tablolarında söz konusu hesapların yer almadığı, dolayısıyla Belediye tarafından

kiraya verilen duran varlıkların ilgili hesaplarda izlenmediği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin “990 - Kiraya verilen duran varlıklar

hesabı” ile ilgili 475 (1) maddesinde;

“Bu hesap kurumun, bilançolarında kayıtlı duran varlıklardan kiraya verilenlerin izlenmesi

için kullanılır” ifadesi yer almaktadır.

Yine aynı Yönetmeliğin 476 (1) maddesinde;

“ Kiraya verilen duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda

gösterilmiştir:

a) Borç

1 - Kiraya verilen duran varlıklar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, 999- Diğer

Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1 - Kiraya verilen duran varlıklardan kira süresi sona erenler kayıtlı değerleri üzerinden bu

hesaba alacak, 999-Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı hesabına borç kaydedilir.”


Belediye tarafından kiraya verilen taşınmazların ilgili hesaplarda izlenerek, yukarıda açıklanan

yönetmelik hükümlerine uygun işlem yapılması gerekmektedir.

481

6. Belediyenin Kiraya Verdiği Taşınmazların Kira Süresini Kira Süresi Sonunda İhaleye

Çıkmadan Uzatması ve Ecrimisil Uygulaması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Encümen kararıyla uzatılıyor.

Şubat ayında taşınmaz kira listesine bak.

Kiraların süresi 31 Aralıkta bitenler ne oldu?

Yeni ihale varsa, pazarlık usulü (51-g) uygulanmış

mı? (7. Soru)

Eğer ihale yapılmazsa BULGU:


2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Kapsam” başlıklı 1'inci maddesinde;

belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve


5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18'inci

maddesinde;


tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan

fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine

karar vermek.” ,

“Belediye Encümeninin Görev ve Yetkileri” başlıklı 34'üncü maddesinde;



5393 sayılı Kanun'un ilgili hükümlerine göre, taşınmazların 3 yıla kadar belediye encümeni

kararıyla ihale edilerek kiraya verilmesi mümkündür. 3 yılı aşan kiralamalarda ise belediye meclisinin

kararı gereklidir. Kira süresi biten taşınmazlar için yeniden kiralama ihalesine çıkılması gerekmektedir.

2886 sayılı Kanun'un “Ecrimisil ve Tahliye başlıklı” 75'inci maddesinde;


482

Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve

tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak

suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan

komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve



tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir.

Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye

amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.”

denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15'inci maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun

75'inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtilmektedir. Buna

göre kurum taşınmazları hakkında da 2886 sayılı Kanunun 75'inci maddesi uygulanmalıdır.


taşınmazlarının bu kanuna göre kiraya verilmesi gerektiği noktasında iradesini ortaya koymuştur. Bu

itibarla Kurum mülkiyetindeki taşınmaz malları kiraya verme işleri 2886 sayılı Devlet İhale

Kanunundaki ihale usullerine göre yapılmalı ve sözleşme süresinin bitiminde aynı taşınmaz malın

kiraya verilebilmesi için yeniden 2886 sayılı Kanundaki belirtilen usullerden biriyle ihaleye çıkılmalıdır.

Kira süresi sonunda işgal devam ederse, sözleşmede aksine hüküm yoksa ecrimisil alınmalı; işgalin

devam etmesi durumunda taşınmazın tahliyesi için ilgili mülki amire talepte bulunulmalıdır.

7. Kurum Taşınmazlarının Kiralanmasında Pazarlık Usulünün (51/g) Kullanılması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Soru-6-ya bak.


Mülkiyeti belediyeye ait olan Şişli İlçesi sınırları içerisinde bulunan Merkez Mahallesi 10281

ada 6 parselde bulunan Nazım Hikmet Kültür Merkezi içerisinde ki büfe yeri, 19 Mayıs Mahallesi 948

ada, 17 parselde bulunan Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi İçindeki büfe yeri ve Merkez Mahallesi

483

10295 ada, 18 parselde bulunan Belediye Başkanlık Binasında yer alan yemekhane bölümünün

kiralanması işlemleri Belediye Encümen Kararıyla 1 ila 3 yıllığına 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun

51/g maddesine göre pazarlık usulü yöntemi ile ihale edilmiştir.

Ancak; bahse konu ihalelerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesine istinaden

pazarlıkla yapılması mümkün değildir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 2' nci maddesi;



36' ncı maddesi;

“Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak

verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.


maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede

gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.”

51/g maddesi;

“Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık

teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve

taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm

ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,...”

hükümlerine yer vermiştir.

Yukarıdaki Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; ihalede açıklık ve rekabetin

sağlanmasının, Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak,

Kanun'un 36' ncı maddesi hükmünde yer alan Kapalı Teklif Usulünün esas usul, diğer usullerin ise

belirli şartlar dahilinde uygulanacak istisnai usuller mahiyetinde olduğu anlaşılmaktadır.

2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi; Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların

kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki

yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisine izin vermekte ve dolayısıyla Belediyelerin

özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için söz konusu hüküm doğrultusunda pazarlık ihalesi

yapılmasına ise imkân vermemektedir.

Her ne kadar, 2886 sayılı Kanun'un “Kapsam” başlıklı 1' inci maddesi; belediyelerin

alım, satım, yapım, kira, hizmet trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu

Kanundaki yazılı hükümlere göre yürütüleceği belirtilmiş ise de, "Devletin özel mülkiyetindeki" ve

"Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler" ifadelerinden; Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan

taşınmazların değil, bilakis Hazineye ait olan taşınmazların tarif edildiği hususu aşikârdır.

Nitekim Danıştay 13' üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı

Kararında; “Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinin (g) bendi

uyarınca, pazarlık usulü ile turizm amaçlı tesis yapılmak ve işletilmek üzere mülkiyetten gayri ayni hak

484

tesis edilmek suretiyle, (daimi ve sürekli üst hakkı kurulmak suretiyle) 30 yıllığına kiralanmasına ilişkin

belediye encümeni kararını, belediyelere ait taşınmazların "devletin özel mülkü" ve "devletin hüküm ve

tasarrufu altındaki yer" lerden olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı yasa'nın 51/g maddesi kapsamında

kiralanmasının, trampasının ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı

gerekçesiyle, iptal eden mahkeme kararının hukuka uygun olduğu” hususu hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla, yukarıda izah edilen gerekçeler karşısında, yukarıda yer alan taşınmazların

kiralama işlemleri 2886 sayılı Kanun hükümlerine aykırı hareket edilmek suretiyle tekemmül ettirildiği

kanaatine varılmıştır.

8. Büyükşehir Belediye Şirketlerine İşletme Hakkı Devredilen Taşınmazların (Tesislerin)

Şirket Tarafından Üçüncü Kişilere İhalesiz Devredilmesi

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu B.şehir belediyesini ilgilendirmektedir.


Büyükşehir Belediye şirketlerine işletme hakkı devredilen taşınmazların şirket tarafından 5216

sayılı kanunun 26 ncı maddesine aykırı olarak üçüncü kişilere ihalesiz devredildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15 inci

maddesinin “h” bendinde belediyelerin tahsis edebilme yetkisi belirtilmiştir. “Mahallî müşterek

nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz

almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar

üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek.”

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun “Şirket Kurulması” başlıklı 26 ncı maddesin de

“Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere

göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını

haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler. Büyükşehir belediyesi,

mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe,

otopark ve çay bahçelerini işletebilir;

ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50'sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu

şirketlerin % 50'sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale

485

Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini

devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü

kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.” denilmek suretiyle büyükşehir belediyelerinin

Şirket kurabileceği ve bu Şirketlerine belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletmelerini

devredebileceği belirtilmiştir. Fakat aynı maddenin son cümlesinde ise belediye Şirketlerince bu yerlerin

üçüncü kişilere 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre ihale edilmek suretiyle devredilebileceği

belirtilmiştir.

Yukarıdaki kanun hükümleri incelendiğinde; Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaksızın

büyükşehir belediyeleri % 50 sinden fazla hissesine sahip olduğu belediye Şirketlerine sahip olduğu

taşınmazlarını devredebilecektir. Ancak; belediye Şirketlerinin devraldıkları bu taşınmazları üçüncü

kişilere devretmek istemeleri halinde (kiraya vermek gibi) belediye Şirketlerinin 2886 sayılı Devlet

İhale Kanunu hükümleri doğrultusunda hareket etmeleri gerekmektedir. Büyükşehir belediyesi

tarafından belediye Şirketlerine devredilen taşınmazların ilgili Şirketler tarafından üçüncü kişilere

devrinde 2886 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği düşünülmektedir.

9. Sözleşme Yükümlülüğünü Yerine Getirmeyen Kiracıların İhale Yasaklısı Yapılmaması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Kira geliriyle Belmur bey ilgileniyor.

Listeyi getirecek.

Listeden yapılandırma yapmamış olan beş adet

borçlunun dosyasını iste, incele.

Ödemiyorsa neden ihale yasaklısı yapılmıyor.

-BULGU:

Belediyenin taşınmaz malını kiralayıp da

sözleşme hükümlerine uymayan kiracılar hakkında

icra ve tahliye işlemlerinin başlatıldığı, ancak

kiracıların ihale yasaklısı yapılmadığı görülmüştür.


486

2886 sayılı Kanun'un “Müteahhit veya

müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden

olması” başlıklı 62'nci maddesinde, “Sözleşme

yapıldıktan sonra 63'üncü maddede yazılı

hükümler dışında müteahhit veya müşterinin

taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü,

şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak

yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün

süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına

rağmen aynı durumun devam etmesi halinde,

ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek

kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve

sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre

tasfiye edilir.

Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit

veya müşterinin borcuna mahsup edilemez.”,

denilmiş ve İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici

Yasaklama başlıklı 84 üncü maddesinin üçüncü

fıkrasında da, “Üzerine ihale yapıldığı halde

usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile

sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden

vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü

sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak

yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler

hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili

bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere

katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu

kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi

ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.”

düzenlemesi yapılmıştır.

Kira sözleşmesinde belirtilen

yükümlülüğünü yerine getirmeyen müşteri (kiracı)

hakkında Kanunun 62'nci maddesine göre kesin

teminatın gelir kaydedilmesine karar verilerek

alacaklar için icra yoluna başvurulmaktadır. Ancak

eylem taahhüdün sözleşme ve şartname

hükümlerine uygun olarak yerine getirmeme

487

olduğuna göre, 2886 sayılı Kanun'un 84 üncü

maddesinin üçüncü fıkrası hükmünün de


==0

2-BULGU:

310 ada ve 12 parselde bulunan taşınmazın

kiracısı sözleşme hükümlerine uymadığı halde,

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 62 ve 84 üncü

maddesine göre işlem yapılmadığı görülmüştür.

2886 sayılı Kanun'un “Müteahhit veya

müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden

olması” başlıklı 62'nci maddesinde, “Sözleşme

yapıldıktan sonra 63'üncü maddede yazılı

hükümler dışında müteahhit veya müşterinin

taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü,

şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak

yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün

süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına

rağmen aynı durumun devam etmesi halinde,

ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek

kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve

sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre

tasfiye edilir.

Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit

veya müşterinin borcuna mahsup edilemez.”,

denilmiş ve İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici

Yasaklama başlıklı 84 üncü maddesinin üçüncü

fıkrasında da, “Üzerine ihale yapıldığı halde

usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile

sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden

vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü

sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak

yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler

hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili

bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere

katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu

kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi

488

ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.”

düzenlemesi yapılmıştır.

Kiracı Sarıbaş Tarım, 11.09.2018 itibariyle

8.400,00 lira kira borcu bulunmaktadır. Yukarıdaki

hükümler gereği, sözleşmesinde belirtilen

yükümlülüğünü yerine getirmeyen müşteri (kiracı)

hakkında, sözleşmenin fesih edilerek kesin

teminatın gelir kaydedilmesi, tahliye ve icra

işlemlerinin başlatılması ve kişinin ihale yasaklısı

yapılması gerekmektedir.

Örnek bulgu:

Taşınmazı kiralayıp sözleşme imzalayan kişilerin sözleşmede belirlenen kira tutarlarını

ödememesi nedeniyle sözleşmenin fesih edilerek kesin teminatın gelir kaydedilmesine karşın 2886

sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 84 üncü maddesine göre işlem yapılmadığı görülmüştür.

2886 sayılı Kanun'un “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması”

başlıklı 62'nci maddesinde, “Sözleşme yapıldıktan sonra 63'üncü maddede yazılı hükümler dışında

müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme

hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça

belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye ve hüküm

almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel

hükümlere göre tasfiye edilir.

Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit veya müşterinin borcuna mahsup edilemez.”,

denilmiş ve İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici Yasaklama başlıklı 84 üncü maddesinin üçüncü

fıkrasında da, “Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme

yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve

şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi

yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı

verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.”

düzenlemesi yapılmıştır. Kira sözleşmesinde belirtilen yükümlülüğünü yerine getirmeyen müşteri

(kiracı) hakkında Kanunun 62'nci maddesine göre kesin teminatın gelir kaydedilmesine karar verilerek

alacaklar için icra yoluna başvurulmaktadır. Ancak eylem taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine

uygun olarak yerine getirmeme olduğuna göre 2886 sayılı Kanun'un 84 üncü maddesinin üçüncü

fıkrasına göre de işlem yapılması gerekir.

Sözleşme hükmüne uymadığı gerekçesiyle sözleşmesi fesih edilen kişilerle ilgili 2886 sayılı

Kanun'un 62'nci madde hükmünün yanında 84 üncü maddesinin üçüncü fıkra hükmünün de


489

10. Belediyenin Mahallî İdareler ile Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Yaptığı Taşınmaz

Tahsis İşlemlerinin 5939 Sayılı Kanunun 75' inci Maddesine Aykırı Olması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu incelendi.


5393 sayılı Belediye Kanunu'na göre belediyeler, belediye meclisinin kararı ile

mülkiyetlerindeki taşınmazları, sadece asli görev ve hizmetlerinde kullanmak üzere, 25 yılı geçmemek

koşulu ile mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilirler. Belediyelerde

belediyeye ait taşınmazların belediye meclisi kararı olmaksızın ya da belediye encümeni kararıyla tahsis

edildiği, mülkiyeti başkasında olan taşınmazların tahsisinin yapıldığı ve tahsis yapılabilecek kamu

idareleri arasında sayılmayan dernekler ile şirketlere tahsis işleminin yapıldığı görülmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75 inci maddesinde;






verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir.

Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür... ” denilmektedir

11. Belediye Sınırları İçerisinde Yer Alan Park Alanlarının İhale Yapılmaksızın Ecrimisil

Yoluyla İşletmeye Açılması ve İşletilen Alanlar Genişlemesine Rağmen Ecrimisilin

Güncellenmemesi

.

ÖRNEK BULGU:




490


-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu incelendi.

Ecrimisil bedeli ödeyen kiracılar yok.


Yapılan denetim ve incelemeler neticesinde Belediye sınırları içerisinde yer alan 17 adet park

alanının işgal edildiği, fuzuli şağil durumunda olanlara ecrimisil takdir edildiği, ecrimisilin takdir

edildiği tarihlerde kullandıkları açık ve kapalı alanların tespit edildiği fakat kullanım alanlarının zaman

içerisinde artmasına rağmen mevcut ecrimisilin güncellenmediği ve bu yerlerin tahliye edilip ihale

edilmeden kullandırılmaya devam edildiği tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun Kapsa başlıklı 1'inci maddesinde, “Genel bütçeye

dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım,

kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre

yürütülür.” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri başlıklı 18'inci maddesinin

( e) bendinde, “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis

şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması

hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla

bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” Aynı kanununun Belediye Encümeninin Görev

ve Yetkileri başlıklı 34'üncü maddesinde; “Taşınmaz mal satımına,

trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere

kiralanmasına karar vermek.” hükümleri bulunmaktadır.

2886 sayılı Kanun'un Ecrimisil ve Tahliye başlıklı 75'inci maddesinde; “Devletin özel

mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü

ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz(1) malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali

üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden

taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden

geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep

edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin

kusuru aranmaz.

Ecrimisile itiraz edilmemesi halinde yüzde yirmi, peşin ödenmesi halinde ise ayrıca yüzde

onbeş indirim uygulanır. Ecrimisil fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmez ise, 6183 sayılı Amme

Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm

491

varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi

üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.

“denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun Belediyenin yetkileri ve İmtiyazları başlıklı 15'inci

maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları

hakkında da uygulanacağı belirtilmektedir. Buna göre kurum taşınmazları hakkında da 2886 sayılı

Kanunun 75'inci maddesi uygulanmalıdır.

İfade edilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, gerçek veya tüzel kişiler tarafından

işgale uğrayan yerlerin tespit edilmesinin ardından kurulacak komisyon tarafından fuzuli şagile ecrimisil

takdir edilmeli ve tahliyesi için işlemlere başlanmalı ve bu yerler 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu'na

göre ihale edilmelidir.

Mevcut durum incelendiğinde, aşağıdaki tabloda belirtilen 17 Park alanının işgal edildiği, bu

işgalin tespiti ile kullanım alanları dikkate alınarak ecrimisil tayin edildiği ve tahliye işlemlerinin

gerçekleştirilmediği; tahliye işleminin gerçekleştirilmediği gibi tespit edilen bu kullanım alanlarının

aşılması üzerine de ecrimisil güncellemesi yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu durum mevzuat

hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.


görev ve hizmetlerinde kullanmak üzere belediye meclisi kararı ile yirmi beş yılı geçmemek koşulu ile

mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilirler.

12. Belediyeye ait Taşınmazların İhale Yapılmaksızın Mevzuatta Bir Karşılığı Olmayan

“İşgaliye Sözleşmesi” ile Kiraya Verilmesi

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu incelenmiştir.

BULGU:

Belediye mülkiyetindeki bir adet taşınmazın, ihale

yapılmaksızın Encümen kararıyla bir yıllığına


492

kiraya verildiği tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1 inci

maddesinde, genel bütçeye dahil dairelerle katma

bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım,

satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin

gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda

yazılı hükümlere göre yürütüleceği ifade edilmekte,

35 ve devamı maddelerinde ise, ihale usulleri

hakkında bilgi verilmektedir.

287 ada ve 14 parselde bulunan taşınmaz,

22.05.2018 tarih ve 2018-527 sayılı Encümen

kararıyla bir derneğe bir yıllığına kiraya verilmiştir.

Kiracıyla Geçici Kullanım Sözleşmesi yapılmış ve

Tahliye Taahhütnamesi imzalatılmıştır. İhale

yapılmadan, encümen kararıyla ve geçici kullanım

sözleşmesiyle, taşınmazın kiraya verilmesi

mümkün değildir.

Yukarıdaki mevzuat gereği, taşınmazın tahliye

edilip, ihaleyle kiraya verilmesi uygun olur.

A. TEZCAN-Belediye Gelirlerine İlişkin Hususlar

1. Telekomünikasyon Altyapı ve Şebekelerinden Alınması Gereken Geçiş Hakkı Bedellerinin

Belirlenmemesi ve Herhangi Bir Tahsilatın Yapılmaması

.

ÖRNEK BULGU:


KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


1-2018 yılı için Meclisin belirlediği fiyat tarifesini

iste (Yazı işleri müd.den)

2-SORU: İnternet-telefon firmaları belediyeye bir

ücret ödüyor mu? Yerin altında veya üstünde bir

onarım yaparken veya kablo döşerken. Firmaların


493

ödemesiyle ilgili belgeleri iste.

3-SORU-Belediye Meclisi bununla ilgili bir tarife

belirledi mi?

Hayır yok-

==0

Aralık ayında Şakir beye sor.

2019 Gelir Tarifesine Geçiş Bedeli konulduysa

resmini watsaptan göndersinler.

Geçiş Bedeli tarifesi belirlenmezse bulgu yaz.

BULGU:

(Geçiş bedeli alınmıyor, tarife yok)

Kurum tarafından Telekomünikasyon Altyapı ve Şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı

bedelleri konusunda bir belirleme yapılmadığı ve dolayısıyla herhangi bir tahsilatın yapılmadığı

görülmüştür.

5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 3.

Maddesinde:

“... s) Geçiş hakkı: İşletmecilere, elektronik haberleşme hizmeti sunmak için gerekli şebeke ve

alt yapıyı kurmak, kaldırmak, bakım ve onarım yapmak gibi amaçlar ile kamu ve özel mülkiyet

alanlarının altından, üstünden, üzerinden geçmeleri için tanınan hakları,

ş) Geçiş hakkı sağlayıcısı: Geçiş hakkına konu olan kamuya ait ya da kamunun ortak

kullanımında olan taşınmazlar da dahil olmak üzere, taşınmaz sahipleri ve/veya taşınmaz üzerindeki

hak sahiplerini,

... z) İşletmeci: Yetkilendirme çerçevesinde elektronik haberleşme hizmeti sunan ve/veya

elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,” tanımlamaları yapılmıştır.

Yine Aynı Kanun'un “Geçiş hakkının kapsamı” başlıklı 22. Maddesinin birinci fıkrası:

“Geçiş hakkı; elektronik haberleşme hizmeti vermek amacıyla, her türlü elektronik haberleşme

alt yapısını ve bunların destekleyici ekipmanlarını, kamu ve/veya özel mülkiyete konu taşınmazların

altından, üstünden, üzerinden geçirme ve bu alt yapıyı kurmak, değiştirmek, sökmek, kontrol, bakım ve

onarımlarını sağlamak ve benzeri amaçlarla söz konusu mülkiyet alanlarını bu Kanun hükümleri

çerçevesinde kullanma hakkını kapsar.”

“Anlaşma serbestisi ” başlıklı 25. Maddesi:

“İşletmeci ile geçiş hakkı sağlayıcısı, ilgili mevzuata ve Kurum düzenlemelerine aykırı

olmamak koşulu ile geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı

kalmak üzere serbestçe yapabilirler. İşletmeciler, Kurum tarafından istenmesi halinde yapılan anlaşma

ile ekleri ve değişikliklerini, her türlü bilgi, belge ile yazışmaları Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.”

Şeklinde düzenlenmiştir.

Geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi

494

amacıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 27.12.2012 tarih 28510 sayılı

Resmi Gazete'de Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo

ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin “Geçiş hakkına ilişkin anlaşma” başlıklı 8. Maddesine göre işletmeci

ve Geçiş Hakkı Sağlayıcısı; geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları serbestçe yapabilirler. Ayrıca “Geçiş hakkı

ücretleri” başlıklı 9. Maddesinde; “Geçiş hakkı kullanımında gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait

mülkiyet alanları dışında kalan yerler için Geçiş Hakkı Sağlayıcısı tarafından, geçiş hakkını kullanan

işletmeciden talep edilen geçiş hakkı ücreti, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde belirtilen fiyatları aşamaz.”

Düzenlemesi bulunmaktadır.

Söz konusu düzenlemeye istinaden yönetmelik ekinde yer alan tablo incelendiğinde ayrıntısı

aşağıda belirtilen şekilde tarife belirlemesinin yapıldığı görülmüştür.

Tablo 7: Geçiş Hakkına Konu Taşınmazlara İlişkin Tarife

Geçiş Hakkına Konu Taşınmazların ve Yerlerin Niteliği Ücret Üst Sınırı (Yıllık)

Tapuda kamu kurum ve kuruluşları adına kayıtlı

taşınmazlar

Metrekaresi, taşınmazın

emlak vergisine esas asgari metrekare

birim değerinin yüzde 2'si

Büyükşehir belediyeleri sınırları içerisinde kalan ve

büyükşehir belediyelerinin tasarrufunda ve/veya

sorumluluğunda olan yerler Metresi 1,00.-TL

Büyükşehir belediyeleri sınırları içerisinde kalan ve ilçe

belediyelerinin tasarrufunda ve/veya sorumluluğunda olan

yerler Metresi 0,70.-TL

Buna göre belediyeler tarafından söz konusu tavan tarife tutarlarına göre ücret belirlemesinin

yapılarak geçiş hakkı bedellerinin tahsilatının sağlanması gerekmektedir

2. Su ve Kanalizasyon İdarelerinin Görevleri İçin Kullandığı Taşınmaz Malları,

Tesisleri, İşlemleri ve Faaliyetleri Her Türlü Vergi Resim ve Harçtan Muaf Olması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

495

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu b.şehir bel.ile ilgilidir.


Kurumun elektrik enerjisi teminine ilişkin ödemelerin incelenmesi neticesinde; 2560 sayılı

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'a aykırı

olarak elektrik tüketim vergisi bedellerinin ödendiği tespit edilmiştir.


Belediye Gelirleri Kanunu'nun 34'üncü maddesinde “Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde

elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir” düzenlemesine, 35'inci

maddesinde ise;

“Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle

mükelleftirler. (Değişik ikinci fıkra: 9/7/2008-5784/14 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik

Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan

kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye

yatırılmasından sorumludurlar...” düzenlemesine yer verilmiştir.

Mezkûr Kanun'un 36'ncı maddesinde bu vergiden istisna tutulan tüketimlerin neler olduğu,

37'inci maddesinde verginin matrahı, 38'inci maddesinde verginin oranları ve 39'uncu maddesinde ise

beyan ve ödeme hususları düzenlenmiştir.


İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un

“Muafiyetler” başlıklı 21'inci maddesinde;

“a) İSKİ'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her

türlü vergi resim ve harçtan muaftır.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre; 2560 sayılı İSKİ Kanunu 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'ndan yaklaşık 6 ay

sonra yürürlüğe girmiş daha yeni bir Kanun'dur. Ayrıca 2464 sayılı Kanun'un belediyelerin gelirleri

hususunda düzenlemeler getiren “genel hükümler içeren bir kanun” olduğu, 2560 sayılı Kanun'un ise

İSKİ'nin kuruluş ve görevlerini düzenleyen “özel hükümler içeren bir kanun” olduğu görülmektedir.

Bununla birlikte 2464 sayılı Kanun'da muafiyet ve istisnalara ilişkin düzenlemelerin yalnızca bu

Kanun'da düzenlenmesi gerektiği yönünde bir hüküm de bulunmamaktadır. 2560 sayılı Kanun'un

“Muafiyetler” başlıklı 21'inci maddesinde ise İSKİ'nin bu Kanun'a göre yürütmekte olduğu görevleri ile

ilgili işlem ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf tutulacağı hüküm altına alınmıştır.

Danıştay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 05.05.1988 tarih ve 19805 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan 11.02.1988 tarih ve E. 1987/3 K. 1988/1 sayılı kararında önceki ve sonraki kanun

hükümleri arasında çelişme olduğu takdirde somut olayda özel ve sonraki kanun hükümlerinin

uygulanacağı belirtilmektedir.

496

Mezkûr Karar'da, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun değişik 22'nci maddesiyle getirilen

"Bina ve Arazi Vergileriyle ilgili muaflık ve istisna hükümleri, bu kanuna eklenmek veya bu kanunda

değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir" hükmünden sonra yürürlüğe konulan 4792 sayılı Sosyal

Sigortalar Kurumu Kanunu'nun değişik 24'üncü maddesiyle getirilen düzenleme irdelenmiş, kanun

koyucunun iradesini, "Kuruma ait taşınır, taşınmaz mallar ile bunlardan elde edilen hak ve gelirleri

kurumun adı ve kuruluş kanununun tarih ve sayısı vergi kanunlarında, dolayısıyla Emlak Vergisi

Kanununda yazılı olmasa dahi Emlak Vergisi dâhil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulması

gerektiği" şeklinde ortaya koyduğu değerlendirilerek, içtihat aykırılığının SSK mallarının emlak

vergisinden muaf olan karar yönünde giderilmesi yönünde hüküm tesis edilmiştir.

Bu durumda; 2464 sayılı Kanun'un 29.05.1981 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdiği, 2560

sayılı Kanun'un ise 23.11.1981 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdiği düşünüldüğünde, özel

hükümler içeren ve daha yeni tarihli olan 2560 sayılı Kanun'un, genel hükümler içeren 2464 sayılı

Kanun'a göre öncelikli olarak uygulanması gerektiği açıktır. Ayrıca 2464 sayılı Kanun'da muafiyet ve

istisnalara ilişkin düzenlemelerin yalnızca bu Kanun'da düzenlenmesi gerektiği yönünde bir hüküm de

bulunmamaktadır. Buradan hareketle 2560 sayılı Kanun ile İSKİ'ye getirilen vergi resim ve harç

muafiyetinin elektrik tüketim vergisini kapsamayacağı yönünde bir görüş doğru olmayacaktır.

İlgili yılda Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin sorumlu sıfatı ile elektrik dağıtım şirketlerine

ödemiş olduğu elektrik ve havagazı vergisi tutarının.................TL olduğu tespit edilmiştir.

İSKİ'den elektrik dağıtım şirketlerince tahsil olunan belediye tüketim vergisi bedellerinin

hukuki dayanaktan yoksun olması sebebiyle, idarece ödenen tutarların iadesine ilişkin gerekli takibatın

başlatılması, gelecek dönemlerde tahakkuk edecek olan tutarlara ilişkin de gerekli girişimlerin

başlatılarak fiili durumun mevzuata uyar hale getirilmesi gerektiği açıktır.

3. Hafriyat ve İnşaat Atıklarının Kontrolü ile Gelir Takibinin Yerine Getirilmemesi

.

ÖRNEK BULGU:

İLGİLİ BELEDİYE Büyük şehirlerde, B.şehir Bel.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU



==0

SORU: Fen iş.müd.e:

Inşaat atıkları konusunda bilgi almak istiyorum.

İnanç bey-Fen işleri

Imar uğur

1-Burhaniyede inşaat atıkları nereye dökülüyor,


497

imar yıkım ruhsat

-belirlenmiş bir alan var mı.

yok-nereye-

1-çöplüğe

2-bina timeline

3-yola dolgu

2-Hangi belediye ilgileniyor.

B.şehir bel

B.şehir bel alan belirlememiş.

3-b.şehir bel.den inşaat-hafriyat atıkları konusunda

kimden bilgi alabilirim,

Çevre kontrol daire baş. Mustafa bey-

4-büyükşehir belediyesi ücret tarife cetveli temin

edilecek,

5-büyükşehir belediyesi ücret tarife cetvelinde

bununla ilgili bir tarife var mı?

Kamu idaresinin hesap ve işlemleri üzerinde yapılan incelemede, idare tarafından belirlenmiş,

kurulan veya işletilen bir hafriyat toprağı ve inşaat atığı döküm ve bertaraf sahasının bulunmadığı,

büyükşehir belediyesi ücret tarife cetvelinde hafriyat toprağı ve inşaatı atığı toplama, taşıma ve

bertarafına ilişkin bir ücret belirlenmediği, hafriyat toprağı ve inşaat atıklarını toplama ve taşımaya

ilişkin idarece yetkilendirilmiş bir kuruluş olmadığı için kamuoyuna ilan edilemediği görülmüştür.

Yukarıda sayılan sebeplerden ötürü mücavir alan sınırları içerisinde gerçekleştirilmekte olan

hafriyat toprağı ve inşaat atıklarının taşınması, biriktirilmesi ve bertarafı faaliyetlerinin denetlenemediği,

yıl içinde biriken, toplanan ve bertaraf edilen hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarına ilişkin istatistiki

bilgi elde edilememesi sebebiyle yılsonlarında Valiliğe bildirim yapılamadığı görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve

sorumlulukları” başlıklı 7 inci maddesinin (i) bendinde;

“Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının

korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına

ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda

depolama alanları ve satış yerlerini, hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve

kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan

vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların

kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden

değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla

tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri

498

yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının

atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak.” denilmektedir.

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği'nin “Belediyelerin Görev

ve Yetkileri” başlıklı 8'inci maddesinde;

“İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir

belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyeleri,

a) Hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici

biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla,

b) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama

sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle,

c) Depolama sahası yerinin seçimi, inşaatı veya işletilmesi sırasında çevre ve insan sağlığını

olumsuz etkilemeyecek şekilde gerekli tedbirleri almak veya aldırtmakla,

d) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, taşınması ve bertaraf bedelini

belirlemekle,

e) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları için toplama, taşıma hizmeti verecek firmaların

adresleri ve telefon numaraları ile nakliye bedellerini halkın bilgileneceği şekilde ilan etmekle,

f) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve

bertarafı faaliyetlerini denetlemekle,

g) Belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile

depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle,

h) Toplanan inşaat/yıkıntı atıklarını öncelikle altyapı çalışmalarında kullanmak/kullandırmakla,

ı) Belediye sınırları içinde oluşan, toplanan, geri kazanılan ve bertaraf edilen hafriyat toprağı

ile inşaat/yıkıntı atıklarına ilişkin istatistiki bilgileri valilikler aracılığı ile yıl sonunda Bakanlığa

bildirmekle,

j) Doğal afet atıklarının yönetimi konusunda valilik koordinasyonunda oluşturulan Kriz

Merkezi kararlarını uygulamakla,

yükümlüdürler.”denilmektedir.

Görüldüğü gibi gerek 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, gerekse de Hafriyat Toprağı,

İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, büyükşehir belediyelerine hafriyat toprakları ve

inşaat/yıkıntı atıklarının takip ve kontrolü hususunda önemli görevler vermektedir.

Ülkemizde kentleşmenin ve buna bağlı olarak da inşaat faaliyetlerinin hızla arttığı

düşünüldüğünde, hafriyat toprakları ve inşaat atıklarının takip ve kontrolünün çevresel etkilerinin

oldukça önemli seviyede olduğu düşünülmektedir. Bu sebeple kamu idaresi açısından hafriyat atıklarını

bertaraf, takip ve kontrolü ile ilgili tedbirlerin alınmasının, hem çevrenin korunması hem de önemli gelir

kalemi olması sebebiyle mevzuatta belirtilen sorumlulukların yerine getirilmesinin elzem olduğu

değerlendirilmektedir.

499

4. Alışveriş Merkezlerine Ruhsat Verilmemesi Nedeni ile 4708 Sayılı Yapı Denetimi

Hakkında Kanun Çerçevesinde Alınması Gereken Payların Alınmaması

.

ÖRNEK BULGU:

İLGİLİ BELEDİYE Büyük şehirlerde, b.şehir belediyesi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU





olarak gerekli ruhsat verme çalışmalarının yapılmadığı ve yılı içerisinde il muhasebe birimlerinden ilgili

kamu idaresine herhangi bir pay aktarımı yapılmadığı tespit edilmiştir.

4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 5 inci maddesinin altıncı fıkrasında “Yapı

denetim hizmet bedeli, yapı denetim kuruluşlarının hizmet bedellerinin ödenmesinde kullanılmak üzere

yapı sahibince il muhasebe birimlerinde açılacak emanet nitelikli hesaba yatırılır. Yatırılan tutarların

%3'ü ruhsatı veren idarenin, %3'ü Bakanlık bünyesinde bulunan döner sermaye işletmesinin hesabına

aktarılır.” Hükmü yer almaktadır.

Söz konusu Kanuna dayanılarak çıkarılan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 25 inci

maddesinde yapı denetim hesabı düzenlenmiştir. Buna göre; “Kanun ile öngörülen hizmet bedellerini

karşılamak üzere, Bakanlıkça Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü ve Mal Müdürlüklerinde emanet

hesapları açılır. Yapı denetim kuruluşunun hizmet bedelleri, yapı sahibince bu hesaplara yatırılır. Yapı

denetim hizmetine ait her hakediş bedelinin %3'ü ruhsatı veren ilgili idarenin ve %3'ü ise Bakanlık

bünyesindeki döner sermaye işletmesinin hesabına aktarılır.” denilmektedir.

Diğer taraftan 29.01.2015 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 6585 sayılı Perakende

Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi başlıklı 5 inci

maddesinin yedinci bendinde “Büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı,

yapı kullanma izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri

yetkilidir...” Denilmektedir. 6585 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Alışveriş Merkezleri Hakkında

Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin a bendinde de alışveriş merkezi tanımlanmış buna göre 4 üncü

maddede belirtilen niteliklere sahip perakende işletme alışveriş merkezi olarak kabul edilmiştir.

İlgili Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde alışveriş merkezinin nitelikleri şöyle belirtilmiştir:

“(1) Alışveriş merkezinin;

a) Bir yapıya veya alan bütünlüğü içinde yapılar topluluğuna,

b) En az beş bin metrekare satış alanına,

c) İçinde en az biri büyük mağaza niteliğini taşımak şartıyla beslenme, giyinme, eğlenme,

dinlenme, kültürel ve benzeri ihtiyaçların bir kısmının veya tamamının karşılandığı en az on

500

işyerine ya da büyük mağaza niteliği taşıyan işyeri bulunmasa dahi beslenme, giyinme,

eğlenme, dinlenme, kültürel ve benzeri ihtiyaçların bir kısmının veya tamamının karşılandığı en

az otuz işyerine,

ç) Bu Yönetmelikte belirtilen ortak kullanım alanlarına,

d) Merkezi bir yönetime,

Sahip olması gerekir.”

Buna göre 6585 sayılı Kanun kapsamında alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma

izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri yetkili olduğundan

alışveriş merkezlerine ilişkin yapı ruhsatlarının Büyükşehir Belediyesi tarafından verilmesi ve bu

doğrultuda il muhasebe birimlerinde açılan emanet hesaplarından yapı denetim hizmet bedeli payı olan

%3'lük payın kamu idaresine aktarılması gerekmektedir.


olarak gerekli ruhsat verme çalışmalarının yapılmadığı ve yılı içerisinde il muhasebe birimlerinden ilgili

kamu idaresine herhangi bir pay aktarımı yapılmadığı tespit edilmiştir.

5. Belediye Sınırları İçindeki Bazı İşletmelerin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı

Olmadan Faaliyette Bulunmaları

.

ÖRNEK BULGU:


KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


İSTE:

1-İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen

toplam işletme sayısı, (iptaller hariç): 4.156

(Brh. Bel.de Zabıta müd)—4156 adet

ruhsat verilen aktif işletme vardır.

2-İşyeri çevre temizlik vergisi aktif

mükellef sayısı: 57.339

(Brh. Bel.de Mali hiz Gelir servisi)

Feyyaz bey getirecek.

==0

BULGU

2018 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi

neticesinde; belediye sınırlarında işyeri açma ve

çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet yürüten


501

işletmelerin olduğu tespit edilmiştir.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma

Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre belediye

sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik

kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi

için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma

ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun

"İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81'inci

maddesinde;

"Belediye sınırları veya mücavir alanlar

içinde bir işyerinin açılması "İşyeri Açma İzni

Harcına" tabidir."


İlgili birimlerden alınan verilere göre,

kurumun yetki ve görev sınırları içinde 24.09.2018

tarihi itibariyle, sadece 4.156 adet işyeri açma ve

çalışma ruhsatı verildiği ve sadece bu

işyerlerinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı

tahsil edildiği tespit edilmiştir. Ancak kurumun

Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan işyeri çevre

temizlik vergisi aktif mükellef listesinde ise

57.339 aktif işletme olduğu görülmüştür.

Bu verilerden hareketle, işyeri açma ve

çalışma ruhsatı almaktan muaf olan işletmeler hariç

olmak üzere, toplam 53.183 adet işyerinin ruhsatsız

faaliyet gösterdiği; buna bağlı olarak da

belediyenin, işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı

geliri kaybının olduğu değerlendirilmektedir.

2017 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Sultanbeyli Belediyesi sınırlarında

işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet yürüten işletmelerin olduğu tespit edilmiştir.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma

Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik

kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma

ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81'inci

502

maddesinde;

"Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması "İşyeri Açma İzni

Harcına" tabidir."


Yapı Kontrol Müdürlüğünden alınan verilere göre, Kurumun yetki ve görev sınırları içinde

31.12.2017 tarihi itibariyle sadece 6.150 adet işyeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği ve sadece bu

işyerlerinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahsil edildiği tespit edilmiştir. Ancak Kurumun Mali

Hizmetler Müdürlüğünden alınan işyeri çevre temizlik vergisi aktif mükellef listesinde ise 9.822 aktif

işletme olduğu görülmüştür.

Bu verilerden hareketle, işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf olan işletmeler hariç

olmak üzere toplam 3.383 adet işyerinin ruhsatsız faaliyet gösterdiği; buna bağlı olarak da belediyenin,

işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı geliri kaybının olduğu değerlendirilmektedir.

6. Asansör Muayene Kuruluşundan Periyodik Kontrol Ücreti Payının Tahsil

Edilmemesi

.

ÖRNEK BULGU:


KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Tayfur bey

1-Asansör yıllık kontrolünü belediye mi yapıyor,

firma-oda mı yapıyor.

Oda yapıyor, protokol imzalandı,

2-meclis kararı var mı.

Hayır,

3-belediyeye para aktarıyor mu,--GELİR ŞELİĞİ

—BİLİR

Hayır.

BULGU:

meclis kararı yok,

belediye payı aktarılmıyor,

Asansör periyodik kontrol ücreti belediye payı

konusunda meclis kararının olmaması.


503

Burhaniye Belediyesi ile Makine

Mühendisleri Odası Asansör Kontrol Merkezi

arasında, konusu idare sınırları içerisindeki

asansörlerin periyodik bakımının yapılması olan

protokolün, Meclis kararı alınmadan Belediye

Başkanı tarafından imzalandığı görülmüştür.

İl sınırları içerisindeki hizmete sunulan

asansörlerin tescil ve periyodik kontrolleri, 5393

sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediyelerin

Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15 nci maddesinin

(s) bendinde yer alan “Belediye sınırları içerisinde,

yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni hangi idare

tarafından verilmiş olursa olsun, hizmete

sunulacak olan asansörlerin tescilini yapmak, ilgili

teknik mevzuat çerçevesinde yıllık periyodik

kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmiş

muayene kuruluşları aracılığıyla yaptırmak,

gerekli hâllerde asansörleri hizmet dışı bırakmak.”

hükmü gereğince belediyelerin yetkisindedir.

Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik

Kontrol Yönetmeliğinin “Periyodik Kontrol Ücreti

başlıklı” 20 nci maddesinin 2 nci fıkrasında;

“A tipi muayene kuruluşu, bina

sorumlusundan ve/veya asansör yaptırıcısından

tahsil edeceği periyodik kontrol ücretinin azami %

10'unu, protokol yapacağı ilgili idareye aktarır.

Periyodik kontrol ücretinin ilgili idareye

aktarılacak kısmı, ilgili idarenin karar organı

tarafından belirlenir ve taraflar arasında

imzalanacak protokolde yer alır.” Denilmektedir.

Yönetmelik hükmüne göre, söz konusu A

tipi muayene kuruluşunun tahsil edeceği periyodik

kontrol ücretinin azami %10 payı, idarenin karar

organı tarafından belirlenecektir. Bu oranın %10 ve

daha altı belirlenmesi kararı Belediye Meclisine

bırakılmıştır.

Belediye Meclis Kararı alınmadan ilgili

504

kurum ile 04.01.2018 tarihinde protokol yapılarak

Belediye Başkanı tarafından imzalanmıştır.

Protokolün 7 nci maddesinde, bina yöneticisinden

alınacak periyodik kontrol hizmet bedeli

belirlenmiş ve bu bedelin % 10-unun belediyeye

aktarılacağı ifade edilmiştir. Ancak 2018 yılı

içerisinde belediyeye herhangi bir bedel

aktarılmamıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükmü

gereğince, söz konusu protokolün yapılabilmesi

için Belediye Meclis Kararı gerekmekte olup,

Meclis Kararı olmaksızın yapılan protokol

geçersizdir. Bu nedenle A tipi muayene

kuruluşunun tahsil edeceği periyodik kontrol

ücretinin azami %10'una kadar idareye aktarılacak

bir tutar belirlenerek Belediye Meclis Kararı

alınmalı, bu karara istinaden protokol yapılmalı ve

idare payının tahsili takip edilmelidir.

==0

Asansör İşletme Bakım ve Periyodik Kontrol

Yönetmeliği gereğince, binalardaki asansörlerin

periyodik kontrolünün yapılması için, Burhaniye

Belediyesi ile Makine Mühendisleri Odası Asansör

Kontrol Merkezi arasında, 04.01.2018 tarihinde

protokol yapılmıştır. Protokolün 7 nci maddesinde,

bina yöneticisinden alınacak periyodik kontrol

hizmet bedeli belirlenmiş ve bu bedelin % 10-unun

belediyeye aktarılacağı ifade edilmiştir. Ancak

2018 yılı içerisinde belediyeye herhangi bir bedel

aktarılmamıştır.

Batman Belediyesi ile Batman Makine Mühendisleri Odası arasında konusu idare sınırları

içerisindeki asansörlerin periyodik bakımının yapılması olan protokolün, meclis kararı alınmadan

505

Belediye Başkan Vekili tarafından imzalandığı görülmüştür.

İl sınırları içerisindeki hizmete sunulan asansörlerin tescil ve periyodik kontrolleri, 5393 sayılı

Belediye Kanunu'nun “Belediyelerin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15 nci maddesinin (s) bendinde

yer alan “Belediye sınırları içerisinde, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni hangi idare tarafından

verilmiş olursa olsun, hizmete sunulacak olan asansörlerin tescilini yapmak, ilgili teknik mevzuat

çerçevesinde yıllık periyodik kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmiş muayene kuruluşları

aracılığıyla yaptırmak, gerekli hâllerde asansörleri hizmet dışı bırakmak.” hükmü gereğince

belediyelerin yetkisindedir.

Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliğinin “Periyodik Kontrol Ücreti

başlıklı” 20 nci maddesinin 2 nci fıkrasında;

“A tipi muayene kuruluşu, bina sorumlusundan ve/veya asansör yaptırıcısından tahsil edeceği

periyodik kontrol ücretinin azami % 10'unu, protokol yapacağı ilgili idareye aktarır. Periyodik kontrol

ücretinin ilgili idareye aktarılacak kısmı, ilgili idarenin karar organı tarafından belirlenir ve taraflar

arasında imzalanacak protokolde yer alır.”

Denilmektedir.

Yönetmelik hükmüne göre, söz konusu A tipi muayene kuruluşunun tahsil edeceği periyodik

kontrol ücretinin azami %10 payın idarenin karar organı tarafından belirlenebileceği dolayısıyla azami

olarak belirtilen bu oranın %10 ve daha altı belirlenmesi kararı Belediye Meclisine bırakılmıştır.

Yapılan incelemelerde, Belediye Meclis Kararı alınmadan ilgili kurum ile 11.05.2016 tarihinde

protokol yapılarak Belediye Başkan Vekili tarafından imzalandığı, protokolün “Asansör Periyodik

Kontrol Bedeli” başlıklı 7 nci maddesine ‘İlgili İdare Batman Belediyesi Katkı Payı İstememektedir'

şeklinde not düşülerek İdare lehine herhangi bir pay öngörülmediği tespit edilmiştir. Yukarıda yer alan

mevzuat hükmü gereğince söz konusu protokolün yapılabilmesi için Belediye Meclis Kararı gerekmekte

olup Meclis Kararı olmaksızın yapılan protokolün söz konusu bu hükmü geçersizdir. Bu nedenle A tipi

muayene kuruluşunun tahsil edeceği periyodik kontrol ücretinin azami %10'una kadar İdareye

aktarılacak bir tutar belirlenerek Belediye Meclis Kararı alınmalı ve bu karara istinaden protokol

yapılmalıdır.

7. Yapı Ruhsatı veya Yapı Kullanma İzni Olmayan Binalardan Emlak Vergisinin

Alınmaması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

506

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


-imar barışı işlemleriyle

Feyyaz beye sor:

-Ruhsatı olmadığı halde kullanılan binaların emlak

vergisi alınıyor mu?

==0

Konu incelendi.

1-Ruhsatı olmadığı halde oturulan binalardan arsa

vergisi alınıyor. (binde 6)

Vatandaş itiraz ederse, emlak vergisi alınıyor

(binde 1 veya 2)

2-2018-İmar barışı yasası nedeniyle, ruhsatı

olmayan binanın sahibi, Çevre Bakanlığına para

ödüyor, ruhsatı alıyor. Belediyeye gitmiyor. Bina

31.12.2017 tarihinden önce yapılmış olmalı. Ancak

vatandaş Haziran 2018-de kaçak binayı yapıyor,

2017-de yaptım diye beyan veriyor. Bakanlık

araştırmıyor.


Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni olmayan binalardan emlak vergisi alınmasında belediyeler

arasında uygulama farklılıkları olduğu tespit edilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanununa göre yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi

yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik

tesislerdir. Kanunun 21'inci maddesine göre bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26'ncı

maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.

Kanunun 30'uncu maddesine göre ise, yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması

mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren

belediye veya valilikten; 27'nci maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen

kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Ancak günümüzde bu

ruhsatları veya izinleri almadan kullanılan yapılar mevcuttur. Uygulama da bu yapılardan emlak vergisi

alınıp alınamayacağı veya emlak vergisinin arsa üzerinden mi bina üzerinden mi alınacağı hususunda

tereddütler oluşmaktadır. Bu sebeple bazı belediyelerin bina vergi değeri üzerinden emlak vergisi aldığı,

bazı belediyelerin arsa vergi değeri üzerinden emlak vergisi aldığı, bazı belediyelerin ise bu yapılardan

emlak vergisi almadığı görülmüştür.

Yapı ruhsatiyesi alınmayan yapılar (kaçak yapı) ile yapı kullanma izni olmayan yerleri ayrı ayrı

değerlendirmek gerekmektedir. Kaçak yapılar, “gecekondu” ve “imar mevzuatına aykırı yapı” olmak

507

üzere iki grupta değerlendirilebilir. 775 sayılı Gecekondu Kanununun 2'nci maddesine göre gecekondu,

imar ve yapı işlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait

olmayan arazi veya arsalar üzerinde, sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapılardır. İmar Kanunu

32'nci maddeye göre imar mevzuatına aykırı yapı ise, bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan

yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlanması veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı

yapılmasıdır. 775 sayılı Kanunun 18'inci maddesine göre; “Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten

sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli

dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak,

daimi veya geçici bütün izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar

alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır.”

denilmektedir. 3194 sayılı Kanunun 32'nci maddesine göre ise, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan

bina, imar planına ve ruhsatına uygun hale getirilemiyorsa belediye encümeni veya il idare kurulu

kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir. Bu sebeple

kanunlar kaçak yapıya oldukça ağır yaptırımlar düzenlemişlerdir. Bu nedenle kaçak yapılar, bazı

belediyelerce görmezden gelinerek emlak vergisi alınmamaktadır.

Yapı kullanma izni, İmar Kanunun 30'uncu maddesine göre yapı tamamen bittiği takdirde

tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının

kullanılabilmesi için izin verilmesidir. Ancak uygulamada çoğu zaman bu izin alınmadan fiilen

yapıların kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Bazı belediyelerce yapı kullanma izni olmayan ancak

fiilen kullanılmaya başlanan yapılar için arsa vergi değeri üzerinden emlak vergisi alındığı

görülmektedir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun “Mükellef” başlıklı 3'üncü maddesinde; “Bina Vergisini,

binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder.”

denilmektedir. Özellikle kaçak yapılarda, tapu kayıtlarında bina maliki gözükmese bile binaya malik

gibi tasarruf edenlerin mükellef olarak emlak vergisi ödemeleri gerekmektedir. Ayrıca 213 sayılı Vergi

Usul Kanunu 3'üncü maddesine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya, ilişkin

muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. İncelemelerde, belediyelerce bu konuya ilişkin olarak farklı

uygulamaların olduğu görülmüştür. Bu itibarla, kaçak yapı olması veya yapı kullanma izninin

bulunmaması emlak vergisinin bina vergi değeri üzerinden alınmasına engel olmamaktadır. Çünkü

burada vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyeti binadır. Dolayısıyla uygulamaların buna göre yapılması

gerektiği değerlendirilmiştir.

B. TEZCAN-Taşınır Mevzuatına İlişkin Hususlar

1. Taşınır Malların Kayıt ve Kullanımında Mevzuatta Belirtilen Hükümlerin

Uygulanmaması

.

ÖRNEK BULGU:


508




-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


TAŞINIR DENETİMİ

BULGU:

A-Ambar uygulaması yoktur.

B-Birimlerde, taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır

kontrol yetkilileri görevlendirilmemiştir. Sadece bir

personel, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi olarak

görevlendirilmiştir.

C-Odalara tahsis edilen taşınırlar için Dayanıklı

Taşınırlar Listesi (örnek-8) düzenleniyor mu?

(Katındaki odaları gez) (Mali hiz müd odasına bak)

bulgu: (Bazı odalarda yok)

1-SORU: Ambarınız var mı?

Cevap: Ambar yok:

Doğrusu: Her birimin ambarı olur. Ambardan

taşınır kayıt yetkilisi sorumlu. Malzemeler alınır,

ambara konur, sonra ihtiyacı olan birim sisteme

girip Taşınır İstek Belgesi gönderir. Taşınır Kayıt

Yetkilisi, malzemeyi verir.

Ambar yok, uygulama şöyle:

Doğrudan temin usulü:

A-Tüketim malzemesi alımı: Firma belirlendikten

sonra, muayene komisyonu gidiyor dükkanda

malzemeleri uygun bulursa, firma o malları

kullanacak ilgili müdürlüğe veriyor.

B-Bilgisayar vs: Belediyeye gelir, muayene ve

kabul işlemi yapılır, sonra ilgili birime verilir.


509

2-SORU: Şu hesapların giriş ve çıkışı olan

yevmiyelerin dökümü istenir:

150,

253,

254,

255,

(Borç kaydı: alımlar)

3-SORU: Listeden beşer adet seçilip, ödeme

belgesi veya mif belgesi istenir (muhasebe işlem

belgesi). NOT: Büyük rakamlı belgeleri iste.

4-SORU-Taşınır giriş ve çıkışı olduğunda, Taşınır

kayıt yetkilisi, taşınır fişlerini muhasebe yetkilisine

ne zaman gönderiyor? (En geç 10 gün içinde

göndermelidir) (150 Hesabı-Tüketim

malzemelerinde üç ayda bir)

Cevap: Ödeme sırasında 253, 254, 255 hesabına

giriş yapılır.

Tüketim malz. alımında ise, 150 hesabına, hem

giriş, hem çıkış yapılıyor. (Tüketilmesini

beklemeden 150-den çıkartılıyor, aynı gün)

5-SORU-Taşınır alımında ve kişilere

verilmesinde, Taşınır İşlem Fişi düzenleniyor mu?

(m.10) (örnek-5)

Taşınır alımı belgelerine bak, bilgisayar vs

İlgili müdürlüğe sor,

Cevap: Alımda, Taşınır İşlem işi ve Taşınır Teslim

Belgesi düzenleniyor.

OCAK AYINDA:

6-SORU-Bu yılın Taşınır Yönetim Hesabı istenir,

7-SORU-Geçen yılın Taşınır Yönetim Hesabı

istenir,

8-SORU-Devreden rakamlar, iki cetvelde uyumlu

mu?

==0

9-SORU-Taşınır kayıt yetkilisi ve taşınır kontrol

yetkilisi görevlendirme belgeleri istenecek,

Cevap: Hidayet Cihanlar Destek Hiz. müd. Taşınır

510

kayıt ve kontrol yetkilisi olarak 2016 da

görevlendirildi.

10-SORU-Taşınır kayıt yetkilisi göreve başlarken,

eskisi ve yenisi Ambar Devir ve Teslim Tutanağını

imzalamış mı?

Cevap-Ambar olmadığı için devir-teslim yok.

11-SORU-Taşınır konsolide görevlisi kimdir?

(genelde muhasebe yetkilisi oluyor)

12-SORU-Tüketim malzemeleri defteri kullanılıyor

mu? (örnek-1-Dosyamda var)---Sistemden bir

sayfa örnek alınacak-

Cevap: Evet

13-SORU-Dayanıklı taşınırlar defteri kullanılıyor

mu? (örnek-2)

(defterler elektronik ortamda düzenlenir-m.11)

--Sistemden bir sayfa örnek alınacak-

Cevap: Evet

14- SORU-Kuruma ait taşıt ve iş makinelerinin

listesini iste (müdürlük itibariyle).

GELDİ.

15-SORU-Bu araçlar, şöfore veya ilgili yöneticiye

verilirken, Taşınır Teslim Belgesi düzenleniyor

mu? (örnek-6)

Cevap: Evet.

1-Araç ilgili müdürlüğe teslim edilirken, taşınır

yetkilisi, teslim belgesini sistem üzerinde düzenler,

çıktısını alır, imzalatır.

2-İlgili müdürlük, araç göreve çıkacağı zaman,

Görev Defterine şöförün ismi yazılır.

Her birimde araçlar var:

-fen iş müd-iş makineleri

-destek müd-binek, otobüs,

-sağlık müd.-ambulans, cenaze arabası.

16-SORU-Ambar görevlisinden taşınır talep

edilirken, Taşınır İstek Belgesi kullanılıyor mu?

(örnek-7).

Cevap: Hayır. Ambar olmadığı için bu uygulama

511

yok.

Birim ihtiyaç duyduğu taşınırları, kağıt ortamında

Talep Formu ile istiyor.

Ocak ayında

17-SORU-Hurdaya ayrılan taşınır begelerini iste.

18-SORU-Hurdaya ayrılan taşınırların kayıtlardan

çıkarılmasını sağlamak için Kayıttan Düşme Teklif

ve Onay Tutanağı düzenleniyor mu? Evet

==0

19-SORU-Odalara tahsis edilen taşınırlar için

Dayanıklı Taşınırlar Listesi (örnek-8) düzenleniyor

mu? (Katındaki odaları gez) (Mali hiz müd odasına

bak) bulgu: (Bazı odalarda yok)

==0

20-SORU

-Yıl sonunda

21-SORU-Sayım Tutanağı düzenlenmiş mi?

taşınırlar sayılıyor mu? (örnek-12)

-2017 de yapıldı.

22-SORU-Taşınır Sayım ve Döküm Cetveli

düzenlendi mi?

(Gelecek yıla devir rakamı ile Sayım Tutanağı

uyumlu olmalıdır)

23-SORU-Harcama Birimi Taşınır Mal Yönetim

Hesabı Cetveli düzenlendi mi? (Taşınır kayıt

yetkilisi sorumlu) (örnek-14)

24-SORU-Taşınır Hesap Cetveli düzenlendi mi?

(Taşınır konsolide görevlisi sorumlu) (örnek-15)

25-SORU-İdare taşınır mal yönetimi ayrıntılı hesap

cetveli, (Kullanılıyor)

26-SORU- İdare taşınır mal yönetim hesabı icmal

cetveli,

27-SORU-Müze/Kütüphane Yönetim Hesabı

Cetveli

(Değerli eserler için düzenlenir) (örnek-18)

==0

AMORTİSMAN DENETİMİ

512

OCAK ayında bak:

ÖZET:

1-Mal çıkışında aynı anda amortisman işlemi

yapılır.

2-Mal girişinde 31 Aralıkta amortisman işlemi

yapılır,

3-Önceki yılların mal girişinde 31 Aralıkta

amortisman işlemi yapılır.

1-SORU-YIL İÇİNDE VARLIK HESABINDAN

ÇIKIŞ YAPILMASI DENETİMİ

(satış, devir, bağış, tahsis, yıkılma vs nedeniyle

çıkış yapılması)

251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı-Alacak

kaydı varsa,

252 Binalar Hesabı-Alacak kaydı varsa,

253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı-Alacak

kaydı varsa,

254 Taşıtlar Hesabı-Alacak kaydı varsa,

255 Demirbaşlar Hesabı-Alacak kaydı varsa,

256 Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabı-Alacak

kaydı varsa,

260 Haklar Hesabı-Alacak kaydı varsa,

264 Özel Maliyetler Hesabı-Alacak kaydı varsa,

294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran

Varlıklar Hesabı-Alacak kaydı varsa,

297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Hesabı-Alacak

kaydı varsa,

varlık hesabından çıkış yapılmış demektir,

mutlaka amortisman hesabı kapatılır :

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı-Borç kaydı

yapılmalı,


yapılmalı,


513

yapılmalı,

2-SORU-YIL İÇİNDE VARLIK HESABINA

GİRİŞ YAPILMASI DENETİMİ (ÖR: ARABA

ALIMI)

251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı-Borç

kaydı varsa,

252 Binalar Hesabı-Borç kaydı varsa,

253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı-Borç kaydı

varsa,

254 Taşıtlar Hesabı-Borç kaydı varsa,

255 Demirbaşlar Hesabı-Borç kaydı varsa,

256 Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabı-Borç kaydı

varsa,

260 Haklar Hesabı-Borç kaydı varsa,

264 Özel Maliyetler Hesabı-Borç kaydı varsa,

294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran

Varlıklar Hesabı-Borç kaydı varsa,

297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Hesabı-Borç

kaydı varsa,

varlık hesabına giriş yapılmış demektir,

31 Aralıkta amortisman kaydı yapılmalıdır:

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı-Alacak kaydı,



(ör: Kamyon alındı, 100.000-lira ödendi. Amort.

Oranı: % 10: 10.000-lira.

630 Gid.Hes. Borç: 10.000-TL

257 Bir.Amort.Hes. Alacak: 10.000-TL )

(hangi mal için amortisman işlemi yapıldığı,

Yevmiye Defterinde yazar)

==0

3-SORU- ÖNCEKİ YILLARDA ALINAN

VARLIKLAR İÇİN DE AMORTİSMAN

AYRILMALIDIR (31 Aralıkta):

514

Bütün alımlar Duran Varlık Amort. Defterinde

yazar. (örnek-65) (Muh.yön.m.491)

==0

4-SORU-D uran varlıklar amortisman defteri

kullanılıyor mu?

==0

5-ÖRNEK: ÖNCEKİ YILLARDA

AMORTİSMAN AYRILMADIYSA:

2004: Bina alındı, 200.000-TL, Yıl sonunda

amortisman ayrılmadı.

2005: Önceki yıl alınan bina için amortisman

ayrılmadı.

2006: Hata farkedildi, Yıl sonunda amortisman

ayrıldı, amort.oranı % 2 (4.000-TL) :

630 Gid.Hes Borç: 4.000-TL (1.dipnot)

500 Net Değer Hes. Alacak: 8.000-TL (2.dipnot)

257 Bir.Amort.Hes. Alacak: 12.000-TL (3.dipnot)

1.dipnot: 2006 için,

2.dipnot: 2004 ve 2005 için,

3.dipnot: 3 yıllık.

==0

6-ÖRNEK: MAKİNE KIRILDI, HURDAYA

ÇIKTI:

-Makinenin kayıtlı değeri: 240.000-TL

-Birikmiş Amortismanı: 40.000-TL

-Şu anki değeri: 200.000-TL

630 Gid.Hes Borç: 200.000-TL

299 Bir.Amort.Hes. Alacak: 200.000-TL

==0

Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe

Yönetmeliği

MADDE 187 – (1) Maddi duran varlıklar

hakkında; Taşınır Mal Yönetmeliği ve 13/9/2006

tarihli ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu

Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu İdarelerine Ait

Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin ilgili

515

hükümleri ile aşağıdaki hükümlere göre işlem

yapılır.

(2) Maddi duran varlıklar hesap grubuna

ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir:

…………………..

ç) Maddi duran varlıkların amortisman

işlemleri

1) Bir yıldan fazla kullanılabilen ve

yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye

maruz kalan maddi duran varlıklar için aşağıdaki

hükümlere göre amortisman ayrılır.

2) Amortismana tabi varlıklar; birden fazla

muhasebe döneminde kullanılması beklenen, sınırlı

bir hizmet süresi olan, kurum tarafından mal ile

hizmet üretim ve tedarikinde kullanılan ve/veya

kurum içi genel yönetim amaçları için elde tutulan

varlıklardır. Bu Yönetmelik kapsamına dâhil kamu

idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi

duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım

aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde

edilmesi için verilen avans ve krediler ile sanat

eserleri dışındakilerden hangilerinin amortismana

tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak

amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili

olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve

usuller uygulanır. Ayrılan amortisman tutarı gider

olarak muhasebeleştirilir. Varlıkların ilk defa

amortisman hesaplanmasına esas alınacak değeri

kayıt bedelidir. Ancak, enflasyon düzeltmesine tabi

tutulmuş olan varlıklar için amortisman

hesaplamasına esas alınacak değer düzeltme

sonucu ortaya çıkan değerdir. Bir varlık için

yapılan harcamaların, varlığın iyileştirilmesi,

ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılması

sonucunu doğurması durumunda amortisman

hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden yapılır.

Bir varlığın kullanımından elde edilebilecek

516

ekonomik fayda tüketildikçe, bu tüketimi

yansıtabilmek amacıyla ayrılan amortismanların

birikmiş tutarı, varlığın defter değeri altında eksi

değer olarak gösterilir. Amortismana tabi olup,

yangın, deprem, su basması gibi afetler neticesinde

değerini tamamen veya kısmen kaybeden varlıklar

ilgili mevzuatı uyarınca yetkili mercilerin uygun

görüşü üzerine giderleştirilir. Çeşitli nedenlerle

kamu idarelerinde kullanılma olanaklarını yitiren

maddi duran varlıklardan diğer duran varlıklar

hesap grubuna aktarılanların birikmiş amortisman

tutarları, diğer duran varlıklar hesap grubu içindeki

birikmiş amortismanlar hesabına aktarılır.

Duran varlıklar amortisman defteri

(Örnek- 65)

MADDE 491 – (1) Duran varlıkların

amortismanına ilişkin bilgilerin kaydedildiği bu

defter, duran varlıkların çeşitlerine göre bölümlere

ayrılmak suretiyle tutulur.

(2) Kayda alınan duran varlıkların cinsi,

nevi, miktarı, edinme tarihi, edinme değeri,

amortisman oranına ilişkin bilgiler deftere sütun

başlıklarına göre kaydedilir.

(3) Kayda alınan maddi olmayan duran

varlıklara ilişkin bilgiler de yukarıdaki fıkrada

açıklandığı şekilde bu deftere sütun başlıklarına

göre kaydedilir.

(4) Maddi duran varlığın maliyetine

eklenmesi gereken onarım ve değişiklik yapılması

durumunda, maddi duran varlık yeni satın alınmış

gibi değerlendirilerek onarım ve değişikliğin hangi

duran varlıkla ilgili olduğu defterin “cinsi ve nevi”

sütununda belirtilmek suretiyle kaydedilir.

(5) Daha sonraki yıllara ait amortisman

ayırma işlemlerine ilişkin bilgiler, duran varlıklar

tamamen amorti edilene kadar defterin sayfalarında

517

yer alan ilgili sütunlara kaydedilerek izlenir.

(6) Kayıttan düşülmesi gereken maddi duran

varlıklar defterin “satış veya terkin tarihi”

sütununa, satıldığı veya terkin edildiği belirtilmek

suretiyle kaydedilir.

Yapılan denetimlerde İdare taşınır mallarının kayıt, muhafaza ve kullanımında “Taşınır Mal

Yönetmeliği” hükümlerine uyulmadığı tespit edilmiştir.

Anılan Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tayin edilmesi gereken taşınır kayıt ve kontrol

yetkilileri ile taşınır konsolide görevlisinin tayin edilmediği; taşınırların bunları sürekli kullanacak

personele verilmesinde, sorumlulukların belirlenmesi açısından düzenlenmesi gereken taşınır teslim

belgelerinin düzenlenmediği; yılsonlarında yapılması gereken sayım işlemlerinin son üç yıldır

yapılmadığı; taşınırların fiziki durumunun mali tablolarla karşılaştırılması bakımından hazırlanması

gereken taşınır mal yönetim hesabının hazırlanmadığı görülmüştür.

Kurumun taşınır kayıtlarının incelenmesinde; Taşınırlara ait teslim belgesinin düzenlenmediği

ve dayanıklı taşınırlar defterinin düzenli olarak tutulmadığı görülmüştür.

Taşınır Mal Yönetmeliğinin 9'uncu maddesinin (b) bendinde; Dayanıklı Taşınırlar Defterinin

Taşınır Kod Listesinin (B) bölümünde yer alan dayanıklı taşınırların kayıtları için

kullanılacağı ve her bir dayanıklı taşınıra ait giriş ve çıkış kaydının ayrı yapılacağı belirtilmektedir.

Aynı Yönetmeliğin 10' uncu maddesinin (b) bendinde ise;

“Taşınır Teslim Belgesi (Örnek: 6; 6/A): Taşınır Kod Listesinin (B) bölümünde gösterilen kara

taşıtları ve iş makinelerinin bunları sürekli olarak kullanacak personele verilmesinde 6 örnek numaralı

Taşınır Teslim Belgesi düzenlenir. Bu belge, vardiya usulü çalışılan yerlerde kullanılan kara taşıtları ve

iş makineleri için işyerinde koordinasyonu sağlayan sorumlu yönetici adına düzenlenir. Sorumlu

yönetici, kendisine teslim edilen taşıt veya iş makinesi ile kullanıcısını ayrıca tutulacak kayıtlarda izler.

Demirbaş, makine ve cihazların kamu görevlilerinin kullanımına verilmesinde ise 6/A örnek numaralı

Taşınır Teslim Belgesi düzenlenir.”

Denilmektedir.

Belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde “Dayanıklı Taşınırlar Defterinin” ile “Taşınır

Teslim Belgelerinin” düzenlenmesi gerekmektedir.

Yapılan denetim ve incelemeler neticesinde duran varlıklar amortisman defterinin tutulmadığı

tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 187'nci maddesinde bir yıldan fazla

kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar

için amortisman ayrılacağı, bu yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil

edilen maddi duran varlıklardan; hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin

uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas

518

ve usullerin uygulanacağı belirtilmiştir ve Tutulacak Diğer Defterler başlıklı 18'inci Bölümünün 491'inci

maddesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri sayılmıştır.

Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe giren

Amortisman ve Tükenme Paylarına ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği'nin 9'uncu

maddesinde amortismana tabi her bir varlık Ek-2'de yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine

kaydedileceği belirtilmiştir.

Kurum tarafından edinilen duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin

göz ardı edilmesi ve her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarma durumunda ilgili duran varlığa ne

kadar amortisman ayrıldığının belli olmaması nedenleriyle duran varlıklara ilişkin amortisman kayıtları

gerçeği yansıtmamaktadır. Söz konusu hatanın temelinde duran varlıklara ilişkin “Duran Varlıklar

Amortisman Defterinin” kullanılmaması yatmaktadır. Belediye'nin aktifinde bulunan duran varlık

sayısının ve çeşidinin çokluğu, her birinin aktife giriş tarihlerinin ve amortisman oranlarının farklı

olması ve “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” kullanılmıyor olması sebebiyle hatalı muhasebe

kayıtlarının toplam tutarı tam olarak tespit edilememiştir.

Maddi duran varlıklara ilişkin 257- Birikmiş Amortismanlar hesabının alacağında yer alan

5.165.368,53 TL'nin Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulmaması sebebiyle gerçeği

yansıtmamaktadır.

Maddi Duran Varlıklar Hesabında kayıtlı bulunan bazı varlıklara ilişkin amortisman

ayırma işleminin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin Hesap grubuna ilişkin işlemler başlıklı

187'nci maddesi “Maddi duran varlıkların amortisman işlemleri” alt başlığında, “ Bir yıldan fazla

kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar

için aşağıdaki hükümlere göre amortisman ayrılır.” Hümkü ile “ Amortismana tabi varlıklar; birden

fazla muhasebe döneminde kullanılması beklenen, sınırlı bir hizmet süresi olan, kurum tarafından mal

ile hizmet üretim ve tedarikinde kullanılan ve/veya kurum içi genel yönetim amaçları için elde tutulan

varlıklardır. Bu Yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi

duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için

verilen avans ve krediler ile sanat eserleri dışındakilerden hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve

bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca

belirlenen esas ve usuller uygulanır. Ayrılan amortisman tutarı gider olarak

muhasebeleştirilir... ” hükmü yer almaktadır.

Yönetmelik'in 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı, Hesabın niteliği başlıklı 202'nci

maddesinde “Bu hesap, maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve

hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır.” hükmü ile “Maddi duran varlıklar hesapları için

ayrılan amortisman tutarları yılsonunda bu hesaba alacak, 630- Giderler Hesabına borç kaydedilir.”


İncelemeler neticesinde 251,252,253,254,255 Maddi Duran Varlıklar Hesabına kayıtlı bulunan

519

bazı taşınır ve taşınmazlara yönelik amortisman ayırma işleminin yapılmadığı ve bu sebepten dolayı

da maddi duran varlıkların gerçek değerlerinin takip edilmediği tespit edilmiştir. 257 No'lu hesap ve

ilgili 251,252,253,254,255 No'lu hesaplar birlikte incelendiğinde ve yapılan hesaplamalar da 2015

yılında 3.749.763,94 TL, 2016 yılında 4.294.535,07 TL, 2017 yılında 8.535.909,27 TL amortisman

hesaplanması gerekirken toplamda 16.580.208,28 TL amortisman ayırma işlemi yapılmamıştır.

Ayrıca amortisman ayırma işleminin 257 Birikmiş Amortisman Hesabının alacak, 630 Giderler

Hesabı borç çalışacak şekilde yapılıyor olması 6'lı Faaliyet Hesapları ana grubunu da ilgilenmektedir.

Bu ilgiden dolayı 630 Giderler hesabına yapılacak her kayıt faaliyet sonuçlarını ve dolayısıyla üretilecek

tabloları da etkilemektedir. Mali Tablolar bu işlemin yapılmamasından dolayı 16.580.208,28 TL hatayı

içinde barındırmaktadır.

Bununla beraber bazı varlıklara amortisman ayrılmadığından dolayı çıkış işlemleri yapılırken

varlıklara ilişkin amortisman tutar ve çıkışlarının mali tablolarda yer almadığı tespit edilmiştir.

Muhasebat Genel Müdürlüğü 47 Sıra No'lu Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliğinin

2'nci maddesinde; Aşağıdaki hesaplarda izlenen duran varlıklar, amortisman ve tükenme payına tabidir:

251 - Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı,

252 - Binalar Hesabı,

253 - Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı,

254 - Taşıtlar Hesabı,

255 - Demirbaşlar Hesabı.”

5' inci maddesinde; “Duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında

normal amortisman yöntemi uygulanır. Bu yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme

payı, varlığın yararlanma süresine göre Ek-1'de yer alan Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve

Oranları Listesinde belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılır.”

Denilmektedir.

Yine 257 No'lu hesap ve ilgili 251,252,253,254,255 No'lu hesaplar birlikte incelendiğinde;

6.675.407,09 TL varlık çıkışı olmasına rağmen bu varlıkların amortisman çıkışlarının yapılmadığı tespit

edilmiştir.

Ç. TEZCAN-Personel Mevzuatına İlişkin Hususlar

1. Mahalli idareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına dair

Yönetmeliğe Aykırı Olarak Atma Yapılması

.

ÖRNEK BULGU:





520

-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


OCAK AYI DENETİMİ:

1-Soru: Unvan değişikliğiyle ilgili bir atama oldu

mu? Eylül-HAYIR-

2-Soru: Olduysa sınav yapıldı mı?

BİLGİ: Memur kadrosundaki biri 4 yıllık

mühendislik bitirdi. Mühendis kadrosuna atanıp

müh maaşı alması için sınava girmesi lazım.

Mahalli idareler müdürlüğü ilan yapıyor. Belediye

ihtiyaç duyduğu kadro ve sayısını müdürlüğe

bildiriyor. Belediyedeki memurlar başvuruyor,

sınavı kazanırsa o kadroya atnıyor.

==0

3-Soru: Görevde yükselmeyle ilgili bir atama oldu

mu? 2017-de oldu.

4-Soru: Olduysa sınav yapıldı mı?-evet-

Görevde yükselme (memurun şef, VHKİ olması,

müdür olunması sınavla oluyor)


Yapılan denetim ve incelemeler neticesinde, unvan değişikliğine tabi olan kadrolara yapılan

bazı atmaların mevzuat hükümlerine aykırı olarak gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.

Açıktan ilk defa yapılan atamalar dışındaki mühendis, mimar, tekniker, ekonomist vb. unvan

değişikliğine tabi kadrolara yapılacak atamalarda Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve

Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Mezkûr

yönetmeliğin ilgili hükümleri ise şu şekildedir:

“ MADDE 5-

(2) Unvan değişikliğine tabi kadrolar aşağıda belirtilmiştir:

a) Sanat tarihçisi, arkeolog, dekoratör, desinatör, ekonomist, ev ekonomisti, fizikçi, grafiker,

heykeltıraş, hidrobiyolog, hidrolog, istatistikçi, jeofizikçi, jeolog, jeomorfolog, kaptan, kimyager,

laborant, matematikçi, mimar, mühendis, paleontolog, pilot, ressam, restoratör, şehir plancısı, teknik

ressam, tekniker, teknisyen, topograf, peyzaj mimarı, ölçü ve ayar memuru, antropolog, bakteriyolog,

biolog, çocuk gelişimcisi, diş protez teknisyeni, diyetisyen, ebe, fizikoterapist, fizyoterapist, hemşire,

521

odyolog, pedagog, psikolog, radyoterapist, sağlık fizikçisi, sağlık memuru, sağlık teknikeri, sağlık

teknisyeni, sosyal çalışmacı, sosyal hizmet uzmanı, tıbbi teknolog, veteriner hekim, veteriner sağlık

teknikeri, veteriner sağlık teknisyeni, sosyolog, programcı, kütüphaneci, mütercim, tercüman, avukat,

imam, kameraman, çocuk eğitimcisi, çocuk eğiticisi, antrenör, fotoğrafçı, dalgıç, balık adam, bandocu.

MADDE 8 — (1) Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aşağıdaki genel şartlar

aranır.

b) Unvan değişikliği sınavında başarılı olmak, ”

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinde de belirtildiği üzere unvan değişikliğine tabi kadrolara

yapılacak atamalarda ön koşul unvan değişikliği sınavında başarı olmaktır. Mevzuat hükümlerine göre;

sınav şartı yerine getirilmeden unvan değişikliği yapılması mümkün gözükmemektedir.

Kurumda yaptığımız incelemede, aşağıdaki tabloda gösterilen unvan değişikliğine tabi

kadrolara yapılan atamaların, sınav şartı sağlanmadan yapıldığı anlaşılmıştır. Mevcut uygulamanın

mevzuata aykırı olarak gerçekleştirildiği ve atamaların iptal edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

2. Özel Kalem Müdürlüğüne Yapılan Atamaların Mevzuatın Düzenleniş Amacına Aykırı

Olması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


KONU İNCELENDİ. Özel klem müdürü dört yıldır

görevdedir.


Arnavutköy Belediyesince özel kalem müdürlüğüne yapılan atamaların incelenmesi sonucunda,

söz konusu atamaların mevzuatın düzenleniş amacına aykırı olarak, memuriyete sınavsız girişin bir

yöntemi haline getirildiği, atamalardan bazılarının Bakanlık onayının gelmesi beklenmeksizin yapıldığı

tespit edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun;

“İstisnai memurluklar” başlıklı 59'uncu maddesinde;

“... Özel Kalem Müdürlüklerine, ... bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve

dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur

atanabilir.

522

Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve

diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu

görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder.”

denilmektedir.

“İstisnai memurluklara atanmada aranacak şartlar” başlıklı 60'ıncı maddesinde;

“İstisnai Devlet memurluklarına 48 inci maddede yazılı genel şartları taşıyan kimselerden

atanmalar yapılabilir.

Kuruluş kanunlarındaki özel hükümler saklıdır.

.” denilmektedir.

“İstisnai memurluklara atananlara bu Kanunun uygulanacak hükümleri” başlıklı 61'inci

maddesinde:

“60 ıncı madde gereğince istisnai memurluklara atananlar hakkında bu Kanunun atanma,

sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında kalan bütün hükümleri uygulanır.

Ancak istisnai bir memuriyet kadrosuna atananlar, atandıkları kadronun derece aylığının ilk

kademesini kazanılmış hak olarak elde ettikleri tarihten itibaren, haklarında bu

kanunun kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine dair hükümleri uygulanır.

...” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere Devlet Memurları Kanunu;

atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı

olmaksızın bazı görevlere memur atanabileceğini kabul etmiştir. Kamu yönetiminde siyasi ve idari

açıdan özellik taşıyan bazı görevlere yine belli bazı siyasi ve idari nedenlerle personel rejimine bağlı

kalmaksızın memur atanabilme olanağı sağlayan bu gibi görev kadrolarına “istisnai memuriyetler” adı

verilmektedir.

657 sayılı Kanun'da istisnai memuriyet olarak sayılan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda

İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünce 03.06.2009 tarih ve

B.05.0.MAH.0.08.01.00/900-14626 sayılı Genelge yayımlanmış ve söz konusu kadroya yapılacak

atamalara ilişkin bir takım düzenlemeler getirilmiştir. Söz konusu Genelgede; özel kalem müdürlüğü

kadrolarına atanacakların, öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve

kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, memurlar arasından yapılacak

atamalarda, Bakanlık izninin alınmayacağı, Özel kalem müdürlüğü kadrolarına yapılacak açıktan

atamaların ise Bakanlık izni ile yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları

Kanunu'nun 59'uncu maddesi kapsamında tanınan atama yetkisinin, sınırsız bir yetki olmadığı, bu

yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yönetimi gibi kullanımına hukuken imkân bulunmadığı, bu

sebeple, özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların seçiminde, belediye başkanlarının bir seçim

dönemi boyunca çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişileri seçmelerinin esas olduğunun altı

önemle çizilmiştir.

Sayıştay Genel Kurulunun 04.04.2005 tarih ve 5119/1 karar nolu Kararında; istisnai

523

memuriyete açıktan atanıldıktan sonra, diğer memur kadrolarına atanma hususuna ilişkin 657 sayılı

Kanun'da açık bir düzenlemenin olmadığı, ancak açıktan istisnai memuriyete atanan kişinin naklen diğer

memur kadrolarına atabilecekleri kabul edilse bile, bu konuda açılmış sınavlara girmiş ve başarılı olmuş

kişilerin atamayı bekledikleri bir durumda, bu sınavlara girmediği halde bazı kişilerin istisnai

memurluklar kullanılarak diğer memurluk kadrolarına atanmaları, devlet memurluğu alımı için

duyurulan sınava katılarak başarılı olmuş ve atamayı bekleyen kişiler aleyhine haksız bir durum

yarattığı, ayrıca, sınavlarda başarılı olarak atanmayı bekleyenler varken, istisnai memurluk kadrolarının

sınavsız devlet memurluğu teminine yönelik uygulamaya dönüştürülmesi, bu memuriyete atanmada

tanınan kolaylığın istismarı anlamına da geldiği belirtilmiştir. Bu durumun Anayasanın kişilerin kanun

önünde eşitlik ve

kamu hizmetine girmede eşitlik ilkelerini ihlal edici nitelikte olduğunun altı çizilmiştir. Sonuç

olarak şu karar verilmiştir; “... Sadece hizmetin gereği olarak kullanılması gereken istisnai memurluk

kadrolarının, devlet memurluğuna girmede esas olan sınav sistemini aşmaya yönelik olarak diğer

memur kadrolarına naklen atanma amacıyla kullanılması, Anayasa ve 657 sayılı Devlet Memurları

Kanunu ile getirilmiş bulunan kanun önünde eşitlik ile liyakat ilkesinin ihlali anlamına geldiğinden, bu

yolla devlet memurluğu kadrolarının liyakat esasına uymayan ve bu kadroların gerektirdiği niteliklere

sahip bulunmayan kişilerin atanmasına imkân sağlayabileceğinden, 657 sayılı Kanunun anılan 59'uncu

maddesi hükümleri uyarınca açıktan istisnai memurluk kadrolarına atananların bir müddet sonra devlet

memurluğuna alınma için açılmış bulunan sınavlara katılmadan ve dolayısıyla bu sınavlarda başarılı

olmadan diğer memurluk kadrolarına atanmaları hususu, uygulama ve sonuçları bakımından Hazine

menfaatlerini zarar uğratıcı nitelikte bulunduğunun TBMM'ye sunulmasına ...”

Yukarıda yer verilen İçişleri Bakanlığı Genelgesi ve Sayıştay Genel Kurulu Kararından

anlaşılacağı üzere; belediyelerde yer alan özel kalem müdürlüklerine atama yetkisinin sınırsız bir yetki

olmadığı, bu kadroya yapılacak atamaların bir takım esas ve usullerinin olduğu, yapılacak olan

atamalarda bu usullere riayet edilmesi gerektiği ayrıca bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu

olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir.

Belediye özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile

diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, bu mümkün

değilse yapılacak açıktan atamanın Bakanlık iznine müteakip yapılması gerektiği ve ayrıca belediye özel

kalem müdürlüğü kadrosuna atanan özel kalem müdürünün bir seçim dönemi boyunca görev yapması

amacıyla atanacağının esas olduğu açıktır.

Arnavutköy Belediyesi'nin 2017 yılı hesabının incelenmesi sonucunda; aşağıdaki tabloda

görüleceği üzere, Belediyenin kurulmuş olduğu 2009 yılından bu yana toplamda 2 seçim dönemi

geçirdiği, söz konusu iki dönemde de aynı Belediye Başkanı'nın seçilmiş olduğu, buna rağmen özel

kalem müdürlüğü kadrosuna 10 farklı kişinin 12 defa atandığı, bu atamalardan yalnızca 2'sinin devlet

memurları arasından yapıldığı, diğer atamaların açıktan atama yapılması suretiyle gerçekleştirildiği,

açıktan yapılan atamalardan 4 tanesi için Bakanlık izninin dahi beklenilmediği görülmüştür.

524

Yapılan atamalar incelendiğinde; açıktan yapılan atamaların memuriyete sınavsız girişin bir

yolu olarak kullanıldığı, özel kalem müdürü olan 4 kişi için Bakanlık izninin dahi beklenmeksizin

atamalarının yapıldığı, açıktan atanan kişilerin bir süre sonra memur olarak başka bir kadroya

geçirildiği, bazılarının ise naklen başka bir kamu kurumuna tayin olduğu görülmüştür. Devlet memurları

arasından özel kalem müdürlüğüne yapılan atamalarda ise ataması yapılanların her ikisinin de yaklaşık

iki ay boyunca görevlerinde kaldığı, bu süre sonunda söz konusu kişilerden birinin mühendis diğerinin

ise şef kadrosuna atandığı görülmektedir. Söz konusu atamaların Mahalli İdareler Personelinin Görevde

Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu görülmüşse de

bu kadar kısa süreli atamaların söz konusu kişilerin unvanlarını değiştirmek için başarılı olmak zorunda

oldukları unvan değişikliği sınavına girmeksizin unvanlarının değiştirilmesi adına yapıldığı açıktır.

Sonuç itibariyle, özel kalem müdürlüğüne yapılan atamalarda; öncelikle Belediyede çalışan

memurlardan ya da diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlardan olması gerekliliğine

uyulmadığı, bir seçim dönemi boyunca çalıştırılması esasına riayet edilmeyerek bu kadronun

memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılır hale geldiği, unvan değişikliği sınavında başarılı olma

şartını sağlayamayan memurlar için de unvan değişikliği yapabilmenin bir yolu olarak görüldüğü, bu

suretle kanun önünde eşitlik, kamu görevine girmede eşitlik ve liyakat ilkesine aykırı bir durumun

oluşturulduğu tespit edilmiştir.

3. Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmelerinde Mevzuata Aykırı Hükümler Konulması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


İsmi: Memur toplu sözleşmesi (Sosyal denge

tazminatı sözleşmesi değil)

-Sözleşme sona erdiğinde,

-belediye başkanı sosyal denge ödemesiyle ilgili

yazıyı meclise sevk ederek meclise teklifte

bulunmalı,

-meclis tarafından sosyal denge ödenmesiyle ilgili

karar verilmesi halinde


525

-belediye başkanı da ilgili sendika ile sözleşme

imzalamalıdır.

Konu incelendi.

Br. Belediyesi: Seçimden sonar meclisten karar

çıkıyor, bel baş.a yetki veriyor. Seçime kadar bir

daha karar çıkmıyor.

Belediyede çalışan memur ve sözleşmeli personele yapılan sosyal denge ödemelerine ilişkin alınan

Meclis kararının 2014 yılında alındığı ve belirsizlik içerdiği görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun Geçici 14'üncü

maddesi, “Söz konusu sözleşmeleri 31/12/2015 tarihinden önce sona eren veya mevcut sözleşmeleri bu

maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra karşılıklı olarak feshedilen kapsama dâhil idareler,

sözleşmelerinin sona eriş veya fesih tarihini izleyen bir ay içinde sözleşmelerin sona erdiği veya

feshedildiği tarih ile bu Kanunda öngörülen toplu sözleşme dönemi sonuna kadarki dönemle sınırlı

olmak üzere üçüncü fıkra hükümleri dikkate alınmaksızın 32'nci madde hükümleri çerçevesinde

sözleşme yapabilir.” ile “Mahalli İdarelerde Sözleşme imzalanması” başlıklı 32'nci maddenin birinci

fıkrasındaki, “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15'inci maddesi

hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi

üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi

halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli

idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından

yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu

sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir.” hükmünün birlikte

değerlendirilmesinde, sözleşme sona erdiğinde belediye başkanı sosyal denge ödemesiyle ilgili yazıyı

meclise sevk ederek meclise teklifte bulunmalı, meclis tarafından sosyal denge ödenmesiyle ilgili karar

verilmesi halinde belediye başkanı da ilgili sendika ile sözleşme imzalamalıdır.

Belediye ile Sendika arasında imzalanan sözleşmede sözleşmenin yürürlük ve süresinin

01.01.2015 tarihinde başlayıp 31.12.2016 tarihinde sona ereceği belirtildiği halde, 24 üncü maddesinin

(c) fıkrasında, “Sözleşme süresi bitiminde yeni sözleşme imzalanıncaya kadar eski sözleşmenin

hükümleri devam eder. Yeni sözleşme imzalanmaması halinde eski sözleşmeden alınan iyileştirme

zammı ve diğer sosyal hak ve ikramiyeler her yıl %10 (yüzde on) artırılarak devam ettirilir.”

denilmiştir.

2014 yılında alınan 06.05.2014 gün ve 83 numaralı Meclis kararında, “4688 ve 6356 sayılı

Kanunlar çerçevesinde belediyemiz ile memur ve işçi sendikaları arasında yapılacak toplu iş

sözleşmelerini yapmaya Belediye Başkanına yetki verilmesine” denilerek yetki Belediye Başkanına

verilmiştir. Bu tarihten sonra başka bir meclis kararı alınmamıştır.

Meclis şayet birden fazla yılı kapsayacak bir sözleşme için yetki vermeyi düşünüyor ise bunu

kararında belirtmelidir. Meclisin hangi şartta ve ne kadar süre ile yetki verdiği belirsizdir. 2015 ve 2016

526

yılı sözleşmesinin 24'üncü maddesinin (c) fıkrasında yer alan ifadeye göre belirsiz ve sınırsız bir şekilde

2016 yılı sözleşmesi uygulanabilir ki, bu durum 4688 sayılı Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci

paragrafında yer alan sözleşmenin toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanacağı ve sözleşme

süresinin hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemeyeceği hükmüne aykırılık

oluşturur.

Memurlara verilecek sosyal denge sözleşmesiyle ilgili Meclis kararı alınması, meclisin yetki

verdiği sürenin belirtilmesi ve toplu sözleşmede de bu süreye uyulması ile sosyal denge sözleşmesine

4688 sayılı Kanun'a aykırılık oluşturan hükmün konulmaması gerekir.

4. Mevzuata Aykırı Sözleşmeli Personel Çalıştırılması ve Memuriyete Atanması

A) Sözleşmeli Olarak İstihdam Edilip Memur Kadrolarına Atanan Programcı ve

Çözümleyici Kadrolarında Çalışan Sözleşmeli Personelin Mevzuatta Öngörülen

Şartları Taşımamaları

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Sözleşmeli olarak istihdam edilip memur

kadrolarına atanan yok.

==0

BİLGİ:

Sözleşmeli personelin memur kadrosuna atanması:

-657 sayılı Kanun: Geçici Madde 41

2 Ağustos 2013 Resmî Gazete 6495 sayılı Kanun 9. Madde ile oldu.


Kamu İdaresinde 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49'uncu maddesine göre programcı ve

çözümleyici kadrolarında sözleşmeli personel olarak çalışmakta iken, kanunla memuriyete geçirilen 19

kişi programcı ve çözümleyici kadroları için gerekli olan yabancı dil şartını taşımamaktadır.

5393 sayılı Kanunu'nun "Norm kadro ve personel istihdamı" başlıklı 49'uncu maddesinin

527

üçüncü fıkrasında,

“Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik,

teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık

alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman

tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık

sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca

atama yapılamaz. Bu personelin,

yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları

şarttır. Beşinci fıkrasında, “ Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca çalıştırılacak personele her

ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde

aynî ya da nakdî menfaat temin edilmez. Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda

vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre

istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır.” denilmektedir.

22.02.2007 gün ve 26442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye ve

Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin

“Sözleşmeli personel” başlıklı 21'inci maddesinde;

“(1) Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak 5393 sayılı Kanunun 49

uncu maddesinin üçüncü fıkrasında sayılan unvanlardaki personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir.

(2) Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz.

Bu madde hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı tarafından unvanlar

itibarıyla getirilecek sınırlamalara uyulur.

(3) Bu personel hakkında, 5393 sayılı Kanunda düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam

edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. Bu personele ait sözleşme örnekleri

sözleşmenin imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına (Mülga ibare:RG-

10/4/2014-28968) (...) gönderilir.

(4) Mahalli idare birliklerinde ise 5355 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin beşinci

fıkrası hükümlerine göre işlem yapılır.” hükmü yer almaktadır

06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli

Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 15'inci maddesinde,

“(Değişik: 22/11/2010-2010/1169) Esaslara Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları ile

Asgari Nitelikleri Gösterir (4) sayılı Cetvel eklenmiştir. Bu cetvelde belirtilenler dışında sözleşmeli

personel pozisyonları kullanılamaz ve talepte bulunulamaz. Kurumlar, söz konusu cetvelde belirlenen

asgari niteliklere, hizmetin gereği ilave nitelikler belirleyebilirler.” denilmektedir.

Esasların “Sınav şartı” başlıklı Ek 2'nci maddesinin yedinci fıkrasında,

“3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesi ve bu maddeye yapılan

atıflara istinaden istihdam edilecek sözleşmeli personelin hizmete alınmasında bu madde hükümleri

528

uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.

Programcı ve çözümleyici olarak işe alınacak kişilerin 5393 sayılı Kanun'un 49'uncu

maddesinin 3 üncü fıkrasında belirtilen hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği

nitelikleri taşımaları gerekir. Bunun yanı sıra bu kişilerin Devlet Memurları Kanununun 4'üncü

maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilen sözleşmeli personel hakkındaki hükümlere uygun kişiler

olması gerekir. 657 sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilecek sözleşmeli

personel hakkında 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Sözleşmeli Personel

Çalıştırılmasına İlişkin Esaslara bakılması gerekir.

Yukarıda belirtilen düzenlemelere göre 5393 sayılı Kanun'un 49'uncu maddesine göre istihdam

edilecek sözleşmeli personelde vize ve sınav hariç 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu

Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda yer alan hükümler

uygulanacaktır.

Esasların ekinde yer alan 4 sayılı Cetvelin A -Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları İle

Asgari Nitelikleri Gösterir Cetvelde, programcı unvanı için istenen nitelikler;

“Yükseköğretim kurumlarının bilgisayar programcılığı ile ilgili bölümlerinden en az ön lisans

düzeyinde mezun olmak veya en az ön lisans mezunu olmak koşuluyla bilgisayar programcılığı alanına

ilişkin ders aldığını belgelendirmek veya bu alanda Milli Eğitim

Bakanlığı onaylı sertifika sahibi olmak ve en az D düzeyinde KPDS veya dengi yabancı dil bilgisine

sahip olmak.” şeklinde belirtilmiştir.

Buna göre programcı olarak istihdam edilecek kişinin,

-Yükseköğretim kurumlarının bilgisayar programcılığı ile ilgili bölümlerinden en az ön lisans

düzeyinde mezun olması,

- En az ön lisans mezunu olmak koşuluyla bilgisayar programcılığı alanına ilişkin ders aldığını

belgelendirmesi veya bu alanda Milli Eğitim Bakanlığı onaylı sertifika sahibi olması,

-En az D düzeyinde KPDS veya dengi yabancı dil bilgisine sahip olması,

gerekir.

Aynı şekilde çözümleyici kadrosu içinde Esasların ekinde yer alan 4 sayılı Cetvelin A -

Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları İle Asgari Nitelikleri Gösterir Cetvelde, çözümleyici unvanı

için istenen nitelikler, Yükseköğretim kurumlarından en az lisans düzeyinde mezun

olmak ve istihdam edileceği bilgi işlem birimlerindeki programlama dili ile diğer programlama

dillerinden en az iki tanesini bildiğini belgelemek ve en az D düzeyinde KPDS veya dengi yabancı dil

bilgisine sahip olmak. şeklinde belirtilmiştir.

Buna göre çözümleyici olarak istihdam edilecek kişinin,

-Yükseköğretim kurumlarından en az lisans düzeyinde mezun olması

-İstihdam edileceği bilgi işlem birimlerindeki programlama dili ile diğer programlama

dillerinden en az iki tanesini bildiğini belgelemesi

-En az D düzeyinde KPDS veya dengi yabancı dil bilgisine sahip olması

529

Kamu idaresinde programcı ve çözümleyici kadrosunda sözleşmeli olarak işe başlamış,

12.07.2013 gün ve 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanunun 9'uncu maddesinin (b) bendi gereği memur kadrosuna atanmışlardır.

Programcı ve çözümleyici kadroları için en az D düzeyinde KPDS veya dengi yabancı dil bilgisine

sahip olduğuna dair belge şartı, ilgili kişiler tarafından sağlanmadığından sözleşmeli personel olarak

çalıştırılmaları ve dolayısıyla sözleşmeli personel statüsünden memuriyete geçirilme işlemleri mevzuata

aykırıdır.

B) Mevzuatta Belirlenmeyen Unvanlarda Sözleşmeli Personel İstihdam Edilmesi ve

Bunların Memur Kadrosuna Atanması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


1-SORU: eğitmen, 5 ekonomist, 3 fizikçi ve 1

çocuk eğiticisi adı altında sözleşmeli personel

çalıştırılıyor mu?

Cevap-hayır

Çalışan söz personel: 12 adet: veteriner, müh,

sağlık memuru, tekniker.


5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49'uncu maddesine göre sözleşmeli olarak çalıştırılması

mümkün olmayan unvanlardaki kişilerin çalıştırıldığı ve Kanunla memuriyete geçirildiği görülmüştür.

5393 sayılı Kanun'un "Norm kadro ve personel istihdamı" başlıklı 49'uncu maddesinin üçüncü

fıkrasında;

"Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik,

teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık

alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman

tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık

sözleşme ile çalıştırılabilir" ve beşinci fıkrasının ikinci cümlesinde, “Bu personel hakkında bu Kanunla

düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü

maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır.” düzenlemeleri

530

yapılmıştır.

Yukarıda yer verilen hükme göre, avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı,

çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker

gibi uzman ve teknik personel belediyelerde sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilir. Bu kanunda

belirtilen kadro ve unvanlar dışındaki “gibi uzman ve teknik personel” in hangi kadro ve personel

olabileceği 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli

Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların incelenmesiyle somutlaştırılabilir. 7/15754 sayılı Esaslara ekli

cetvelde sözleşmeli çalıştırılacak unvanlar ile bunların nitelikleri belirtilmiştir. Belediyelerde 5393 sayılı

Kanun'un 49'uncu maddesine göre sözleşmeli personel olarak çalıştırılacakların ya maddede belirtilen

avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe,

hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker olması ya da 7/15754 sayılı Esaslara ekli cetvelde

yer alan uzman ve teknik personel olması gerekir.

Norm kadro cetvelinde boş olarak bulunan 5393 sayılı Kanun'un 49'uncu maddesinde belirtilen

unvanlar ile 7/15754 sayılı Esaslara ekli cetvelde yer alan unvanlardan uzman ve teknik personel

kadrolarında sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Bunun haricindeki kadrolarda sözleşmeli personel

çalıştırılamaz. Belediyenin ihtiyacı olan ancak sözleşmeli çalıştırılması mümkün olmayan kadrolar için

memur veya işçi olarak çalıştırmak mümkündür. 5393 sayılı Kanun'un 49'uncu maddesinde

belirtilmeyen ve 7/15754 sayılı Esaslara ekli cetvelde yer almayan 6 eğitmen, 5 ekonomist, 3 fizikçi ve

1 çocuk eğiticisi olmak üzere toplam 15 sözleşmeli personel mevzuata aykırı olarak çalıştırılmaktadır.

5393 sayılı Kanun'un 49'uncu maddesinde belirtilen unvanlar ile 7/15754 sayılı Esaslara ekli

cetvelde yer alan unvanlardan uzman ve teknik personel kadrolarında sözleşmeli personel

çalıştırılabileceği göz önüne alındığında buralarda yer almayan unvanların sözleşmeli personel olarak

çalıştırılmaması gerekir.

DEVAMI:

E-TEZCAN-Otopark Yönetmeliği'ne Aykırı Hususlar

D. KADİR-İhale Mevzuatına İlişkin Hususlar

1. Yaklaşık Maliyet Hesabında Yer Alan Yüklenici Karının Mevzuata Aykırı Bir Şekilde

Sözleşme ve Genel Gider Dâhil Bedel Üzerinden Hesaplanması

Yapılan denetim ve incelemeler neticesinde 2014/74208 İhale kayıt numaralı Bina İç Temizlik

Hizmeti Alımı İşi ile 2014/79045 ihale kayıt numaralı Özel Güvenlik Hizmeti Alımı işine ilişkin

yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığı tespit edilmiştir.

Hizmet Alımı İhale Uygulamaları Yönetmeliği'nin Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve

güncellenmesi başlıklı 9' uncu maddesinde; “Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş

kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan

tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV

hariç olarak belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

531

Anılan mevzuat hükmünden açıkça görüleceği üzere yaklaşık maliyet hesaplanırken alınacak

hizmetin miktarları tespit edilen fiyatlarla çarpılarak sözleşme giderleri ve genel giderler hariç olarak

hesaplanacaktır.

Aşağıda belirtilen işlere ilişkin yapılan incelemelerde idare tarafından yaklaşık maliyet hesabı

yapılırken, sözleşme giderleri ve genel giderler dahil tutar üzerinden yüklenici karı hesaplanarak

yaklaşık maliyetin belirlendiği görülmüştür.

a) 2014/74208 İhale Numaralı Bina İç Temizlik Hizmeti Alımı İşine Ait Yaklaşık

Maliyet Hesaplanmasında

İlgili işin sözleşme giderleri ve genel giderler hariç tutarı 10.951.573,27 TL.'dir. İşe ilişkin

sözleşme giderleri ve genel giderler olan %4'lük tutar ise 400.822,90 TL.'dir. Belirlenen kar oranı ise %

17'dir ve 1.861.767,46 TL olarak hesaplanmalıdır. Dolayısıyla yaklaşık maliyetin 13.214.163,63 TL

olması gerekmektedir.

Ancak İdare tarafından yüklenici karının sözleşme giderleri ve genel giderler dahil tutar

üzerinden hesaplanması sonucu yaklaşık maliyet 13.282.303,52 TL olarak belirlenmiştir. Yüklenici

karının sözleşme giderleri ve genel giderler dahil tutar üzerinden hesaplanması sonucu yaklaşık maliyet

68.139,89 TL fazla hesaplanmıştır.

b) 2014/79045 İhale Numaralı Özel Güvenlik Hizmeti Alımı İşine Ait Yaklaşık

Maliyet Hesaplamasında

İlgili işin sözleşme giderleri ve genel giderler hariç tutarı 37.198.951,95 TL'dir. İşe ilişkin

sözleşme giderleri ve genel giderler olan %4'lük tutar ise 1.481.814,08 TL'dir. Belirlenen kar oranı ise

%17'dir ve 6.323.821,83 TL olarak hesaplanmalıdır. Dolayısıyla yaklaşık maliyetin 45.004.587,86 TL

olması gerekmektedir.

Ancak İdare tarafından yüklenici karının sözleşme giderleri ve genel giderler dahil tutar

üzerinden hesaplanması sonucu yaklaşık maliyet 45.256.496,26 TL olarak belirlenmiştir. Yüklenici

karının sözleşme giderleri ve genel giderler dahil tutar üzerinden hesaplanması sonucu yaklaşık maliyet

251.908,40 TL fazla hesaplanmıştır.

Yaklaşık maliyetin mevzuat hükümlerinin belirttiği şekilde yapılmamış olması başta sınır

değerin doğru olarak belirlenmesi olmak üzere aşırı düşük teklif sorgulanmasının doğru ve net olarak

yapılmasına engel teşkil etmektedir. Yaklaşık maliyet hesaplamasının, alınacak hizmetin miktarlarının

tespit edilen fiyatlarla çarpılarak sözleşme giderleri ve genel giderler hariç olarak hesaplanması doğru

olacaktır. Mevcut uygulama mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

2. Düşük Teklif Veren Firmaların İhalenin Esasını Etkilemeyecek Nedenlerle İhale Dışı

Bırakılması

Yapılan incelemelerde, düşük teklif veren firmaların ihalenin esasını etkilemeyecek, rekabeti

engelleyecek nedenlerle ihale dışı bırakıldığı görülmüştür.

Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından “Kültür ve Spor Tesisleri İçin Personel

Çalıştırılması” ihalesi gerçekleştirilmiş olup, söz konusu ihalenin yaklaşık maliyeti

532

2.889.930,50 -TL' dir. Söz konusu ihaleye 5(beş) firma teklif vermiş, 4(dört) firma ihale dışı bırakılmış

ve ihaleyi en yüksek teklifi veren firma kazanmıştır.

Söz konusu firmaların elenme gerekçeleri arasında, iş deneyim belgesinin benzer iş tanımına

uygun olmaması, iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi sözleşmesinin olmaması nedenlerinin olduğu

görülmüştür.

İhale dosyasında yapılan incelemelerde;

Benzer iş tanımı nedeniyle elenen firmaların ihalede istenilen benzer iş kapsamına uygun

olduğu görülmekle birlikte ihale dışı bırakılmalarında hukuka uyarlılığın bulunmadığı düşünülmektedir.

İş yeri hekimi ve iş güvenliği sözleşmesinin bulunmaması firmaların elenme nedeni olarak

gösterilmiş olmasına rağmen mevzuatta bu şekilde bir belgenin istenileceğine dair herhangi bir hüküm

bulunmadığı, söz konusu maddenin rekabeti engelleyici bir husus olduğu değerlendirilmektedir. Bu

bağlamda, ihale dışı bırakılan firma tarafından söz konusu elenme nedeni için idareye şikayet

başvurusunda bulunularak itiraz edilmiş fakat itiraz İdare tarafından yerinde görülmemiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' in 3 üncü

maddesinde; “ Yüklenici, tüm giderleri kendisine ait olmak üzere

çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede; çalışanların iş

güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve zorunlu olması halinde diğer sağlık personeli tarafından sunulan

hizmetlerden yararlanması, çalışanların sağlık gözetiminin yapılması, mesleki risklerin önlenmesi,

eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve

gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hâle getirilmesi ve

mevcut durumun iyileştirilmesi, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup

uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların

giderilmesi gibi iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması

zorunlu tedbirler yüklenicinin sorumluluğundadır ” denilerek söz konusu sorumluluğun bizatihi

yüklenicide olduğu yönetmelik hükmünde hali hazırda belirtilmiştir. Bu bağlamda, idari şartnameye

ayrıca “ işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı sözleşmesinin olması ” şeklinde ibare konularak henüz

ihale yapılırken firmalardan söz konusu sözleşmelerin istenmesi ve bu sebeple ihale dışı bırakılmasının

yerinde olmadığı değerlendirilmektedir. Diğer taraftan Kültür ve Sosyal İşleri Müdürlüğünün yaptığı

diğer hizmet ihalelerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı sözleşmesinin aranmadığı görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat ve yapılan açıklamalar çerçevesinde, ihalelerde kamu menfaati

göz önünde bulundurularak katılımı kısıtlayıcı, rekabeti engelleyici hususlara yer verilmemeli, benzer iş

tanımı, mevzuatın ruhuna uygun olarak ihalelere katılımı artıracak dolayısıyla rekabet düzeyini mümkün

olan en yüksek seviyede gerçekleştirecek şekilde geniş yorumlanmalıdır.

3. Kurum Tarafından Yapılan Bazı İhalelerde Rekabeti Engelleyecek Hususların Yer

Alması

Kurumun ihale dosyalarının incelenmesinde; ihale şartnamelerinin bir kısmında rekabeti bozan

hükümlerin bulunduğu görülmüştür.

533

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Temel ilkeler” başlıklı 5'inci maddesinde idarelerin, 4734

sayılı Kanun'a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,

kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli

kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin

belgeler” başlıklı 41'inci maddesinde makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının

aranmamasının esas olduğu, ancak, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, söz konusu hususun yeterlik

kriteri olarak belirlenebileceği belirtilmiştir.

Yine Kamu İhale Genel Tebliği'nin 9'uncu maddesinde de Yönetmelik hükmüne benzer şekilde

“kendi malı olma şartının aranmamasının” esas olduğu ifade edilmiştir.

4734 sayılı Kanun'un “Teknik şartnameler” başlıklı 12'inci maddesinde teknik şartnamelerde

rekabeti engelleyici hususlar bulunmayacağı, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün

belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği

hüküm altına alınmıştır.

Görüldüğü üzere idarelerin, rekabetin sağlanması, uygun şartlarda hizmetin temini ve

kaynakların verimli kullanabilmesi için ihale dokümanında fırsat eşitliğini bozacak, rekabeti azaltıp

fiyatın yükselmesine sebep olacak kısıtlamalara gitmemesi esastır. İşin görülmesi için kullanılacak

makinelerin yüklenicinin kendi malı olması kuralı, ihaleye girecek firmaların azalmasına, istenen

rekabetin oluşamamasına neden olacak ve fiyatın yükselmesine sebebiyet verecektir. Bu nedenle

idarelerin bu takdir yetkisini gerçekçi teknik zorunluluklarda kullanması, mümkün mertebe bu gibi

kısıtlamalarla ihaleye çıkılmaması, böyle bir kısıtlama yapılacaksa da teknik şartnamede belirli bir

marka veya modele yönelik özellik veya tanımlamalara yer vermeyerek rekabet ve eşit muameleyi

temin etmesi esastır.

Alımın niteliği dikkate alınmak suretiyle, idarece temini öngörülen makine ve ekipmandan bir

kısmının isteklinin kendi malı olmasına yönelik düzenleme yapılmasının idarenin takdir yetkisi

dâhilinde olduğu kabul edilmekle birlikte, idarenin bu takdir yetkisini 4734 sayılı Kamu İhale

Kanunu'na aykırı sonuç doğuracak şekilde kullanmaması gerektiği de açıktır. Aksi bir uygulama sadece

belli firmalara yönelik ihalelerin yapılmasına sebep olabilecektir ki, bu husus ihale mevzuatında yer alan

“eşit muamele” ilkesine aykırıdır.

Söz konusu husus Kamu İhale Kurulunun birçok kararında yerini bulmuştur. Kamu ihale

Kurulu 16.10.2014 tarih ve 2014/UH.II-3391 numaralı kararında “isteklinin kendi malı olması yönünde

getirilen şartın ihalede rekabeti daralttığı, idarenin bu takdir yetkisini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na

aykırı sonuç doğuracak şekilde kullanmaması gerektiği, düzenlemenin fırsat eşitliğini ve rekabeti

engelleyici nitelikte olduğu, 4734 sayılı Kanun'un 5'inci maddesinde yer alan kaynakların verimli

kullanılması ve ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ilkelerinin de ihlali anlamına

geldiği” gibi gerekçelerle ihaleyi iptal etmiştir.

Görüldüğü üzere gerek mevzuat gerekse Kamu İhale Kurul kararlarında “kendi malı olma”

534

şartının aranmamasının esas olduğu, idarenin takdir yetkisinin Kamu İhale Kanunu'na aykırı

kullanılmaması gerektiğine vurgu yapılmıştır. Bu nedenle kendi malı olma şartının keyfi değil ancak

teknik zorunluluk durumlarında idarelerce kullanılması gerektiği, aksi bir uygulamanın ihalede rekabeti

engelleyerek kaynakların verimli kullanılmasının önüne geçeceği, eşit muamele ve fırsat eşitliği

ilkelerini bozacağı açıktır.

İhale dokümanları incelendiğinde işin muhteviyatı gereği aynı zamanda gerçek bir teknik

zorunluluğu gerektirecek izaha rastlanılmamış olup rekabeti engelleyecek hükümlerin ihale

dokümanında yer alması usul haline getirilmiştir.

Vazgeçilemez teknik bir zorunluluk olmadan kendi malı olma kısıtlamasına gidilmesi

Kanunu'nun temel ilkelerinden olan “rekabetin sağlanması” ve “kaynakların verimli kullanılması”

ilkelerinin zedelenmesine neden olmuştur.

4. İhale Şartnamesine Konulmuş Hüküm Gereği Kapsamda Olmayan Başka Yerler İçin

İhale Yapılmaksızın Yüklenici Firma ile Ek Protokol Yapılması

Kurumun Billboard ihalesinde, işin şartnamesine konulmuş hüküm gereği, kapsamda olmayan

başka yerler için ihale yapılmaksızın, aynı firma ile ek protokol yapıldığı tespit edilmiştir.

İlçe sınırları dâhilinde 300 adet billboard konulması işi için 2886 Sayılı yasaya göre ihaleye

çıkılmış ve 21 Eylül 2007 tarihinde 10 yıllık kira sözleşmesi yapılmıştır. Aynı firma ile 03.06.2015

tarihinde de ek protokol yapılmıştır.

İhale kapsamında yüklenici firma şunları yapacaktır;

1. Bu ihale ile yüklenici firmanın arazide tesis ettiği billboardların sözleşme tarihi itibari ile %20'si

(60 adet) idarenin kullanımına ayrıca sözleşmenin bitim tarihinden itibaren 300 adet bilboardın

tamamı idareye teslim edilecektir

2. 300 adet bilboard ile idareye ait 30 adet raket panonun bakım ve onarımını üstlenilmiştir. Söz

konusu raketler %20 kullanıma dâhil değildir.

İdare tarafından kira sözleşmesinin 12'nci maddesi gereği yüklenici firmaya protokol yapmak üzere

03.06.2015 tarihinde teklifte bulunulmuştur.

İhale şartnamesinin 12'nci maddesi;

”Belediye sınırları içerisin de ihtiyaç duyulması halinde, ihale edilecek söz konusu billboardlar

dışında yenilerini koymak istemesi halinde şartlarını ve bedellerini belirlemek suretiyle yüklenici

firmaya teklifte bulunur kabul edilmemesi halinde yeni bir ihale ile söz konusu billboardlar dışındaki

yeni konulacak billboardlar da ihale edilebilir.”

Denilmektedir.

Yapılan protokol gereği yüklenici firma 100 adet clp pano, 10 adet megaliegt pano, 10 adet

billboard, 1 adet led ekran karşılığında, idarenin ihtiyaç duyduğu 1 adet led ekran, 50 adet clp pano, 30

adet billboard olmak üzere toplam 81 adet ürünü hazırlayacaktır.

Ek protokol dosyasında toplam 81 adet ürünün maliyet hesabının nasıl yapıldığına ilişkin

idarece herhangi bir evrak hazırlanmamıştır.

535

Ayrıca 30 adet billboard için uygun alan tespit edilemediği gerekçesi ile tesliminin

yapılamadığı belirtilmiştir. Bu durumda idare tarafından bu ihtiyacın neye göre belirlendiği

anlaşılamamıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunun “İlkeler” başlıklı 2'nci maddesi;



Başka başka istekliler tarafından karşılanması mutat olan muhtelif işler bir eksiltmede

toplanamaz. Ancak, ihalelerinin ayrı ayrı yapılacağı açıklanmak suretiyle ilanları bir arada

yapılabilir.”

Denilmektedir.

Mezkûr mevzuat hükmünden de anlaşılacağı üzere başka firmalar tarafından da yapılabilecek

bir işin, ihalesi devam eden işin yüklenicisine öncelik verileceğinin belirtilerek idari şartnameye

eklenmesinde herhangi bir kamu yararı bulunmamaktadır.

Belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde idarenin ihale şartnamesine

10 yıl boyunca billboard, led ekran, megaliegt pano gibi işler için, bir firmaya öncelik vereceğini

taahhüt etmesinin ve bu kapsamda herhangi bir maliyet hesaplaması yapmadan protokol yapmasının

Devlet İhale Kanunun “ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması, ihalede

açıklık ve rekabetin sağlanması” ilkelerine aykırı olduğu ve kanuni herhangi bir dayanağının

bulunmadığı düşünülmektedir.

5. İhale Komisyon Üyelerinin Mevzuatın Gerektirdiği Şartları Taşımaması

Yapılan denetim ve incelemeler sonucunda, ihale komisyonu teşekkül ettirilirken üyelerde

bulunması gereken şartlara riayet edilmediği görülmüştür.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun ihale komisyonunun oluşumu ve komisyon üyelerinin

taşıması gereken vasıfları içeren İhale Komisyonu başlıklı 6' ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri

başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az

dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve

tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.” Hükmü

yer almaktadır. Yine aynı madde, komisyona üye olarak görevlendirilecek personelin ihalenin

gerektirdiği teknik veya diğer nitelikleri taşımaması durumunda da yol göstererek “İhaleyi yapan

idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden

komisyona üye alınabilir.” Hükmüne yer vermiştir.

a) 2016/399745 İhale numaralı akaryakıt alım işine ait ihale komisyonun da işin uzmanı olarak

ifade edilen kişin Kamu yönetimi lisansı olan bilgisayar işletmeni kadrosunda yer aldığı,

b) 2017/17878 ihale numaralı elektrik alımı ihale komisyonunda yer alan ve uzman olarak ifade

edilen kişilerin işletme mezunu ve ticaret lisesi mezunu olduğu aynı zamanda mali üyenin

bilgisayar işletmeni kadrosunda yer aldığı ve muhasebe veya mali işlerden sorumlu olmadığı,

c) Belediye kadrosunda iki adet gıda mühendisi bulunmasına rağmen 2016/356246 ihale numaralı

536

Memur Personele 12 Aylık Öğlen Yemeği Hizmeti Alım İşine ait ihale komisyonun da işin

uzmanı olarak ifade edilen personellerin işletme bölümü ve ticaret lisesi mezunu olduğu ve yine

mali üyenin bilgisayar işletmeni kadrosunda yer aldığı ve muhasebe veya mali işlerden sorumlu

olmadığı, tespit edilmiştir.

Kurumun Kadro Cetvelleri incelendiğinde ihale komisyonunun teşekkülüne ihtiyaç duyulan

nitelik ve sayıda personelinin olduğu fakat buna rağmen ifade edilen kanunun ilgili maddesinde

belirtilen işin uzmanının ve muhasebe veya mali işlerden sorumlu personelin ihale yetkilileri tarafından

ihale komisyonunda görevlendirilmediği tespit edilmiştir. Anılan mevzuat hükümleri ve yapılan

açıklamalardan anlaşılacağı üzere mevcut uygulama mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

E. TEZCAN-Otopark Yönetmeliği'ne Aykırı Hususlar

1. Otopark Bedellerine İlişkin Gelirlerin Vadeli Hesapta Takip Edilmemesi

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu büy.ş. belediyesini ilgilendiriyor.

Yeni yapılan bina için otopark bedeli tahsil

ediliyor. Büyükşehir bel hesabına yatırılıyor.


Muhasebe kayıtları ve mali tablolarının incelenmesinde, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 37'nci ve

44'üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan Otopark Yönetmeliği gereği tahsil edilen otopark

bedellerinin vadeli hesapta izlenmediği görülmüştür.

Otopark Yönetmeliğinin 10"uncu ve 11"inci maddelerinde; otopark bedellerinin kamu

bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılacağı, bu hesapta toplanan meblağa

yasaların öngördüğü faiz oranının uygulanacağı ve otopark bedellerinin belediye sınırları içerisinde

yapılacak veya yaptırılacak otoparklar için kullanılması gerektiği belirtilerek, bu meblağın otopark tesisi

dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

18.11.2015 tarihli 29536 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu

Haznedarlığı Genel Tebliği'nin “Kaynakların Değerlendirilmesi ve Nemalandırılması” başlıklı 6'ncı

maddesi

“(1) Kurumlar kısa vadeli kaynaklarını, vadesiz ve/veya vadeli mevduat, özel cari hesap ve/veya

537

katılma hesabı ile repo/ters repo araçlarını kullanarak değerlendirir. Kısa vadeli kaynaklar için

uygulanacak vadeli mevduat faiz oranı ve katılma hesabı getiri oranı, TCMB tarafından haftalık olarak

en son açıklanan, bankalarca TL üzerinden 1 aya kadar vadeli olarak açılan mevduatlara uygulanan

ağırlıklı ortalama faiz oranının;

a) Gecelik vade açılması halinde % 70'inden,

b) 7 güne kadar vade açılması halinde % 80'inden,

c) 8 günden 30 güne kadar vade açılması halinde % 90'ından düşük olamaz"

Denmektedir.

Anılan mevzuat hükümleri dikkate alınarak kaynakların nemalandırılması ve bunlara ilişkin

muhasebe kayıtlarının zamanında yapılması gerekmektedir.

2. Otopark Hesabında Toplanan Bedellerin Amacı Dışında Kullanılması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Konu büy.ş. belediyesini ilgilendiriyor.


Belediye'nin otopark hesabında toplanan paraların Otopark Yönetmeliği'nde belirlenen amaçlar

dışında harcandığı tespit edilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanununa dayanılarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca çıkarılan 01.07.1993

tarihli Otopark Yönetmeliği'nin 4'üncü maddesinin (f) fıkrasında; otopark ihtiyacının parselinde

karşılanması mümkün olmayan durumlara ilişkin ilkelerin belediye meclisince belirleneceği, parselinde

otopark ihtiyacı karşılanamayan durumlarda belediyesince bu yönetmelik hükümlerine göre belirlenecek

otopark bedelinin alınacağı ifade edilmiştir.

Ayrıca otopark bedeli alınan parsellerin otopark ihtiyacının belediyesince karşılanması zorunluluğu

belirtilmektedir.

Söz konusu yönetmeliğin “Mali Hükümler” başlıklı 10'uncu maddesine göre; otopark bedelleri,

kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılır, bu hesapta toplanan meblağa

yasaların öngördüğü faiz oranı uygulanır.

Aynı yönetmeliğin “Otopark Hesabından Yapılacak Harcamalar” başlıklı 11'inci maddesine

göre; otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerin kendi kaynaklarından ayıracağı tahsisatla

538

birlikte, tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında

otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge veya genel otoparkları için kullanılır. Otopark

hesabında toplanan meblağ otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamaz. Otopark hesabında

toplanan meblağın, amacında kullanılıp kullanılmadığı hususu İçişleri Bakanlığı'nca denetlenir.

Rize Belediyesine ait otopark hesabı incelenmiş, toplam 2.257.018,25-TL gelir elde edildiği

tespit edilmiştir. Söz konusu hesabın mali yıl boyunca para hareketleri incelendiğinde ilgili hesaptan

yukarıda adı geçen yönetmelik hükümlerine aykırı olarak Belediye'nin söz konusu hesabın açılış

amacına uygun olmayan giderler için harcama yapıldığı görülmüştür. Oysa mezkur yönetmelikte

belirtildiği üzere, ilgili hesapta toplanan paradan kamu idaresinin faiz geliri elde etmesi

öngörülmektedir. Yine otopark hesabında toplanan meblağın, otopark tesisi dışında başka amaçlarla

kullanılması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

3. Otopark Yönetmeliği Uyarınca Nakden Tahsil Edilen Bedellerin Büyükşehir Belediyesine

Aktarılmaması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


Otopark bedeli b.şehir bel hesabına

yatırılmaktadır.


Belediye tarafından otopark ihtiyacı parselinde karşılanamayan ve idaresince İmar Kanununun

37 nci maddesine göre otopark tesis edilemeyen alanlarda otopark bedelinin arsa payı hariç %25'i yapı

ruhsatının verilmesi sırasında nakden tahsil edilmesine rağmen söz konusu tutarlar otopark

ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Muğla Büyükşehir Belediyesine gönderilmemiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun “Büyükşehir ve İlçe Belediyelerinin Görev ve

Sorumlulukları” başlıklı 7 nci maddesinde büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları

arasında yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek

veya ruhsat vermek sayılmıştır.

Aynı Kanunun 27 nci maddesinde düzenlenen; “İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin

otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir

belediyesine aktarılır. Büyükşehir belediyeleri bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre

539

hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel

otoparkların inşasında kullanır. Bu gelirler bu fıkrada belirtilen amaç dışında kullanılamaz.” amir

hükmünün de açıkça belirttiği gibi ilçe belediyelerinin, Otopark Yönetmeliği'ne göre tahsil ettikleri

otopark gelirlerini, tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir belediyelerine, aktarma

yükümlülükleri vardır.

Ayrıca Otopark Yönetmeliği'nin Genel Esaslar Başlıklı 4 üncü maddesinin Ek Üçüncü

Paragrafında “...Otopark ihtiyacı parselinde karşılanamayan ve idaresince İmar Kanununun 37 nci

maddesine göre otopark tesis edilemeyen alanlarda otopark bedelinin arsa payı hariç %25'i yapı

ruhsatının verilmesi sırasında nakden, kalan %75'i ve arsa payı ise belediyesince veya il özel idaresince

parselin otopark ihtiyacı karşılandıktan en geç doksan gün sonra o yıla ait miktarlara göre

değerlendirilerek tahsil edilir.” Düzenlemesi yapılmıştır.

Bu bağlamda, Bodrum Belediyesi tarafından otopark ihtiyacı parselinde karşılanamayan ve

idaresince İmar Kanununun 37 nci maddesine göre otopark tesis edilemeyen alanlarda otopark bedelinin

arsa payı hariç %25'i yapı ruhsatının verilmesi sırasında 2017 yılı için toplam 1.209.474,16-TL nakden

tahsil edilmesine karşın tahsil edilen söz konusu tutarlar 45 gün içerinde Büyükşehir Belediyesine

gönderilmesi gerekirken 2017 yılı içerisinde bu tutarlara ilişkin herhangi bir gönderim söz konusu

olmamıştır. Tespit edilen tutarların otopark ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Büyükşehir

Belediyesine gönderilmesi gerekmektedir.

4. Büyükşehir Belediyesinden İlçe Belediyesine Aktarılması Gereken Otopark Geliri

Paylarına İlişkin Takibin Yapılmaması

.

ÖRNEK BULGU:





-B.şehir şirketi.

KONU

YAPILAN HATA

DOĞRUSU


OCAK AYINDA:

Muhasebe yetkilisine sorulacak.

B.şehir belediyesi, yol kenarlarına araç

park edenlerden aldığı park bedelinin yarısını ilçe

bel.e göndermek zorunda.

Eylül-para gelmedi.


540

Belediye muhasebe kayıtlarında yapılan incelemede Balıkesir Büyükşehir Belediyesince ilçe

belediyesine yatırılması gereken otopark gelirlerine ilişkin payların aktarılmadığı, ilçe belediyesince de

söz konusu payların talep edilmediği tespit edilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin (f) bendi uyarınca

karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve

işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek Büyükşehir Belediyelerinin yetkileri arasındadır.

5216 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi büyükşehir belediyesinin gelirlerine ve bu gelirlerin ilçe

belediyeleri ile paylaşılmasına dair düzenlemeler içermekte etmekte olup (f) bendinde, kanunun 7 nci

maddesinin (f) bendine atıf yapılmakta ve bu bende göre; tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden

elde edilen gelirin %50'sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine nüfuslarına göre dağıtılması

öngörülmektedir.

Mezkur maddenin 1 inci fıkrasının o bendinde ise;

“Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile ilçe (.)(1) belediyeleri; tahsil ettikleri vergiler

ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken paylar ile su, atık su ve doğalgaz

bedellerini zamanında yatırmadıkları takdirde, ilgili belediye veya bağlı kuruluşun talebi üzerine söz

konusu tutar, İller Bankası tarafından, yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından

kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılır.

Gecikmeden kaynaklanacak faiz ve benzeri her türlü zararın tazmininden, ilgili ilçe (...) (2)

belediye başkanı ve sayman şahsen sorumludur. Bu fıkra hükmü, ilçe ve ilk kademe belediyeleri

hesabına yapılacak her türlü aktarmaları zamanında yapmayan büyükşehir belediye başkanı, bağlı

kuruluş genel müdürleri ve saymanları hakkında da uygulanır.” Denilerek Büyükşehir ve İlçe

Belediyelerinin birbirlerine yapmak zorunda oldukları ödemelerin zamanında yapılmamasından

kaynaklanan her türlü zarardan ilgili belediye başkanları ve saymanlar sorumlu tutulmuşlardır.

Yapılan incelemede büyükşehir belediyesince, Gönen Belediyesine yukarıda yer alan mevzuata

göre aktarılması gereken payların ödenmediği, ilçe belediyesince de alacağına ilişkin herhangi bir talep

veya yazışma yapılmadığı görülmüştür. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile gerekli yazışmalar

yapılarak, parkmetre gelirlerinin takibinin yapılması kamunun yararına olacaktır.

TEZCAN SORULAR BİTTİ-

F. KADİR-Şehir içi Ulaşım Hizmetlerinin İşletilmesinde Mevzuata Aykırı Uygulamalar

1. Otobüslerin ihalesiz olarak kiraya verilmesi

2. Elektronik Bilet Uygulamalarında Sözleşmeye Aykırı Uygulamaların

Bulunması

3. İşletme hakkı devrinde ortaya çıkan sorunlar

4. İhaleli İşlerde Sözleşmeye Aykırı Uygulamaların Bulunması

G. KADİR-775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Aykırı Uygulamalar

1. Hazineye Ait Taşınmazların Satış Bedellerinin Tahsil Edilen Kısmından %10

Payın 775 Sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine Göre Oluşturulması Gereken

541

Fon Hesabına Aktarılmaması

2. Gecekondu Fonuna Aktarılan Payların 362 Fonlar Adına Yapılan Diğer

Kesintiler Hesabında Muhasebeleştirilmemesi

3. Gecekondu Fonu Gelirlerinin İlçe Belediyelerine Gönderilmesi Gerekirken,

Defterdarlık Tarafından Büyükşehir Belediyelerine Gönderilmesi

4. Gecekondu Fonu Hesabının Amacı Dışında Kullanılması

775 sayılı Gecekondu Kanunu Hükümlerine göre oluşturulması gereken fon hesabının teşkil

ettirilmediği, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazlarının satış bedellerinden

aktarılması gereken payın, fon hesabına kaydedilmediği görülmüştür.

775 sayılı Gecekondu Kanununun “Fonların teşkili ve kullanılması” başlıklı 12'nci maddesinde;

belirtilen kaynaklardan sağlanacak gelirlerin, Türkiye Emlak Kredi Bankasında, ilgili belediyeler adına

açılacak özel hesaplarda toplanacağı, 13'üncü maddesinde ise bu fonlarda toplanan paraların nerelerde

kullanılması gerektiği açıklanmıştır.


“Buna göre 12'nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu



Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir konutu

yapılmasında,


meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut İdaresi

Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,



Denilmektedir.

Yukarıda mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere ilgili fonda biriken paralar 775 sayılı





verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5 inci maddesinde; “... Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki

Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza

edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve

775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili

belediyeye % 30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verilir. ...Bu paylar tahsilini takip

eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılır. ...”

Denilmektedir.

542

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin Fonun teşkili ve

muhasebeleştirilmesine ilişkin “Belirli Bir Amaca Tahsisli Gelirler ve Alınan Paylar” başlıklı 18 inci

maddesinin ikinci fıkrasında aynen:


toplanacak paralar gelir bütçesinin ilgili bölümüne gelir kaydedilir. Diğer taraftan gider bütçesinin

ilgili tertibine tahsis amacı doğrultusunda kullanılmak üzere ödenek konulur. Bu fondan yapılan

harcamalarda 775 sayılı Kanunda belirtilen usul ve esaslar uygulanır.”

Denilmektedir.


satışlardan Belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye

tarafından herhangi bir işlem yapılmadığı görülmüştür. Hazine tarafından toplu olarak gönderilen

tutarların tamamı 800.05.02.08.99 nolu “Mahalli İdarelere Ait Diğer Paylar Hesabı”na

kaydedilmektedir. ilgili yılında, ilgili madde kapsamında yapılan satışlardan

Belediyeye gönderilen %10’luk fon payı tutarı ile %30’luk pay tutarı toplamı...........................TL’dir.

Fon hesabına aktarılması gereken %10’luk orana isabet eden ...................................... TL’lik tutarın


600.05.02.08.99 Mahalli İdarelere Ait Paylar Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

................ TL'lik tutarın 362.01.99 nolu “Fonlar Adına Yapılan Diğer Kesintiler

Hesabı”na aktarılarak muhasebeleştirilmesi ve takibinin sağlanması gerekmektedir.

Ğ. KADİR-Belediye Borçlarına İlişkin Hususlar

1. 5393 sayılı Belediye Kanunu Hükümlerine Göre Borçlanma Limiti Kapsamına

Sosyal Güvenlik Primi ve Vergi Borçları ile Piyasaya Olan Borçların da Dâhil

Edilerek Borçlanma Sınırının Tespit Edilmesi

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun Borçlanma başlıklı 68'inci maddesi ve bu hükme dayanılarak İçişleri

Bakanlığı tarafından çıkarılan “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarih ve

45201 sayılı genelgeye göre;

1. İller Bankası kredileri ve faizleri,

2. Banka Kredileri ve faizleri,

3. Dış krediler ve faizleri,

4. Hazineye olan borçlar ve faizleri,

5. Piyasa borçları (bütçe emanetleri),

6. Vergi ve sosyal güvenlik borçları

Toplanarak borçlanma limiti tespit edilmelidir. Yukarıda sayılan kalemlerin toplanması

suretiyle hesaplanan borç stoku, belediyenin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla

arttırılan miktarını (büyükşehir belediyeleri için 1,5 kat) geçiyorsa belediyeler borçlanma

yapamayacaktır. 68'inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen borçlanmalarda Bütçe

Kanunu'nun 13'üncü maddesi hükmüne binaen borçlanma limitinin hesaplanmasına dahil edilmiştir.

543

Limitin aşılmasına rağmen yeni borçlanmaya gidilmesinin tek bir istisnası vardır. O da 2018 yılı Bütçe

Kanunu'nun 13'üncü maddesine göre yapılacak;

■ Avrupa Birliği ile katılım öncesi mali iş birliği çerçevesinde desteklenen projelerin finansmanı

için yapılan borçlanmalar,

■ Çok taraflı yatırım ve kalkınma bankalarından doğrudanveya İller Bankası Anonim

Şirketi aracılığıyla yapılan borçlanmalar (dış kredi),

■ SUKAP kapsamında yürütülecek işler için İller Bankası Anonim Şirketinden yapılan

borçlanmalardır.

2. 5393 sayılı Belediye Kanunu Hükümlerine Göre Borçlanma İçin İçişleri Bakanlığından

İzin Alınmaması

Kurumun borç stokunun 5393 sayılı Belediye Kanunu'nda belirtilen sınırın üzerinde olduğu ve

en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 ayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden

değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde yüzde onunu geçen iç borçlanma için İçişleri

Bakanlığının onayı alınmamıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunun “Borçlanma” başlıklı 68 inci maddesinde; “... d) Belediye ve

bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz

dâhil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul

Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar

büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanır. e) Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların

sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketler, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin,

213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı

içinde toplam yüzde onunu geçmeyen iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı; yüzde onunu geçen iç

borçlanma için ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığının onayı ile

yapabilir. Yukarıda belirtilen usûl ve esaslara aykırı olarak borçlanan belediye yetkilileri hakkında,

fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun görevi kötüye

kullanmaya ilişkin hükümleri uygulanır.” denilmektedir. A - Kurumun borç stokunun 5393 sayılı

Belediye Kanunu'nda belirtilen sınırın üzerinde olduğu anlaşılmaktadır. Belediyenin 2015 yılı sonu

bütçe geliri olan 637.309.201,98-TL'ye, % 5,58'lik yeniden değerleme oranı uygulandığında bu tutar

672.871.055,45-TL olmaktadır. Belediye Kanunu büyükşehir belediyeleri için borç tavan tutarını

hesaplanan bu tutarın 1,5 katı olarak öngörmüştür. Dolayısıyla Gaziantep Büyükşehir Belediyesi için

borç stok tavan tutarı 1.009.306.583,18-TL olmaktadır. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin 2016 yılı

sonu itibariyle bilançosuna göre 1.527.481.178,76-TL borcu bulunmaktadır. Mevcut borç stokunun,

anılan mevzuat hükmüne göre borçlanma sınırının üzerinde olduğu görülmektedir. B - Kurumun, en son

kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 ayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme

oranıyla artırılan miktarının yılı içinde yüzde onunu geçen iç borçlanma için İçişleri Bakanlığının onayı

alınmamıştır.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi için azami borç stok tutarı ve yapılan borçlanmaların, 5393

544

sayılı Belediye Kanunun 68. Maddesi çerçevesinde incelenmesi neticesinde; Gaziantep Büyükşehir

Belediyesinin 2015 yılı kesinleşmiş bütçe geliri 637.309.201,98 TL'dir. 2015 yılı yeniden değerleme

oranının % 5,58 olması nedeniyle yeniden değerleme oranında artırılan 2015 yılı bütçe geliri

672.871.055,45 TL'dir. Belediye Kanunu'na göre bu tutarın %10'u olan 67.287.105,54 TL üzeri

borçlanmalarda İçişleri Bakanlığının izninin alınması gerekmektedir. Kurum tarafından 2016 yılı

içerisinde 318.000.000,00-TL'lik borçlanma için meclis kararı alındığı ve bu tutar için İçişleri

Bakanlığı'ndan izin alındığı anlaşılmaktadır. 2016 yılında kurumun toplam 585.518.716,07-TL

borçlandığı, İçişleri Bakanlığı'ndan alınan 318.000.000,00-TL borçlanma izninin 267.518.716,07-TL

üzerinde olduğu ve bu tutarın, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 ayılı Vergi Usul Kanununa

göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde yüzde onu olan

100.930.658,32-TL'yi aştığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla 267.518.716,07-TL tutarındaki kredi için

mevzuata aykırı olarak İçişleri Bakanlığından izin alınmadığı görülmüştür.

3. İller Bankası Tarafından Tahakkuk Ettirilen Borçların Mali Tablolarda Görünmemesi

Etimesgut Belediyesinin mali tablolarının incelenmesinde; İller Bankası tarafından 5779 sayılı

İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun

gereğince genel bütçe vergi gelirlerinden Belediye adına tahakkuk ettirilen yasal paydan, henüz

gerçekleştirilmemiş olan kanuni kesintilerin, Belediye tarafından borç tahakkuklarının yapılmadığı ve

borç hesaplarında izlenmediği tespit edilmiştir.

5779 sayılı Kanun'un “Kesinti yapılması” başlıklı 7'nci maddesinde; “2) İl özel idareleri ve

belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların ve bunlara ait tüzel kişilerin, 21/7/1953 tarihli ve 6183

sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen Devlete olan

borçları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi

Hakkında Kanun kapsamında tanımlanan Hazine alacağı niteliğindeki borçları, İller Bankasına olan

borçları ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçlarına ve 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir

Belediyesi Kanununun geçici 3 üncü, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 5 inci

maddeleri kapsamında uzlaşma sağlanmış borçları ile bu maddeler kapsamındaki kuruluşlara olan ve

31/12/2006 tarihi itibarıyla tahakkuk etmiş ve uzlaşma sağlanmamış olan borçlarına karşılık, bu idareler

adına her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan, alacaklı idarelerin

talebi üzerine, ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesinti yapılarak alacaklı

idarelere ödenir. (4) (Değişik: 28/1/2010-5951/12 md.) Bu maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki

borçlardan 1/3/2010 tarihinden önce doğmuş olanlar ile bu tarihten önce Hazinece verilen garantilerden

veya ikrazen kullandırılan kredilerden kaynaklanan 4749 sayılı Kanun kapsamındaki Hazine alacakları

için yapılacak kesintilerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden, il özel idareleri ve

belediyeler adına aylık olarak ayrılacak tutara oranı, yüzde 40'ı aşamaz” denilmektedir. İller Bankası,

5779 Sayılı Kanun gereğince genel bütçe vergi gelirlerinden Belediye adına tahakkuk ettirilen yasal

payları ve bundan kesilen veyahut henüz kesilmemiş olmakla birlikte ilerde kesileceği bilinen kanuni

kesintilerin tutarını her ay ilgili Belediyelere göndermektedir. Bu kesintiler, genel olarak elektrik

545

tüketimlerine, Belediyeler Birliği, Kalkınma Ajansı ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının alacaklarına

ilişkin tahakkuk etmiş olan borçlardır. Bu borçlara ilişkin olarak ilgili ay tahakkuk eden tutardan kesinti

yapılmış olsun veya olmasın Belediyeye bildirilmektedir. Buna rağmen, tahakkuk etmiş olan bazı

borçların muhasebenin ilgili borç hesaplarında izlenmediği görülmüştür Bu kapsamda, Etimesgut

Belediyesinin 889.527,12 TL elektrik alımlarına, 368.131,12 TL Türkiye Belediyeler Birliğine olmak

üzere toplam 1.257.658,24 TL tahakkuk etmiş ancak henüz İller Bankasınca kesinti yapılmamış

borcunun, ilgili borç hesaplarında tahakkuk kayıtlarının yapılması gerekmektedir

4. Mevduat Faiz Gelirlerinin Net Tutar Üzerinden Muhasebeleştirilmesi

Kamu idaresinin mali tablolarında 2017 yılı içinde toplam 223.537,09 TL mevduat faiz geliri

elde ettiği görülmüş; ancak bunlara ilişkin muhasebe kayıtları incelendiğinde tahakkuk eden faiz

gelirinin %15 gelir vergisi stopajı düşülerek net tutar üzerinden muhasebeleştirildiği tespit edilmiştir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin “Gayri safilik ilkesi” başlıklı 39'uncu maddesinde;

“Gelir ve giderler, herhangi bir düzenleme veya standart ile aksi kararlaştırılmadıkça netleştirilmeden

kaydedilir” denmektedir.

Aynı Yönetmeliğin “Faaliyet Sonuçları Tablosu İlkesi” başlıklı 6'ncı maddesinin (a) fıkrasında;

“Kamu idarelerinin faaliyetlerine ilişkin gelir ve gider işlemleri, tahakkuk esasına dayalı olarak gelir

ve gider hesaplarında izlenir. Gelir ve gider hesapları, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın, genel kabul

görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden her türlü gelir ve giderin kaydına mahsustur.” hükmü

yer almaktadır.

Buna göre, tahakkuk eden faiz gelirlerinin stopaj kesintisi yapılmadan önceki brüt tutar

üzerinden 600.05.01.09.03 Gelirler Hesabında, buna ilişkin olarak stopaj yapılan vergi ve benzeri

giderlerin de 630.03.04.03.01 Vergi Ödemeleri ve Benzeri Giderler Hesabında muhasebeleştirilmesi

gerekmektedir.

Mevduat faizlerinin net tutar olarak kaydedilmesi şeklinde yapılan hatalı muhasebeleştirme

dolayısıyla 600.05.01.09.30 kodunda izlenen mevduat faizlerinin ve 630.03.04.03.01 Vergi Ödemeleri

ve Benzeri Giderlerinin 39.447,72 TL eksik görünmesine sebep olmuştur.

5. Kesin Mizan- İtfa Tablosuna İlişkin Hatalar (Olması gereken borçlar ile Mali tablolarında

yer alan borçların karşılaştırılması gerekmektedir.)

Belediyelerden alınan borç stok ve ödemelerine ilişkin bilgilerin birleştirilmesiyle hazırlanan

itfa tablosu ile belediyelerin kesin mizanları karşılaştırıldığında tablolarda yer alan verilerin birbirini

tutmadığı görülmektedir. Bu durum belediyelerin borçlarını doğru muhasebeleştirememelerine ve mali

tablolarında hataya yol açmaktadır.

Tablo 1- Kesin Mizan-İtfa Tablosu Karşılaştırması (TL)

Yıllar 2014 2015 2016 2017

İller İtfa 2.146.410.088

,82.497.952.793,27 3.266.694.354,94 5.135.394.220,78

Bankası Tablosu 5

546

BorçlarıKesin 2.554.240.424

,72.626.009.372,93 3.932.437.482,91 5.797.659.019,49

Mizan 7

Fark 407.830.335,9

2128.056.579,66 665.743.127,97 662.264.798,71

İtfa 3.597.587.986

,43.974.843.028,57 4.873.360.535,82 7.782.819.926,24

TicariTablosu 2

Banka

BorçlarıKesin 3.837.952.991

,44.184.783.054,97 5.324.057.627,54 8.351.305.698,91

Mizan 7

Fark240.365.005,0

5209.940.026,40 450.697.091,72 568.485.772,67

İtfa 6.770.601.810

,27.732.084.532,22 10.728.090.931,84 12.547.262.798,90

Dış Tablosu 0

Borçlar Kesin 6.220.189.218

,76.951.114.700,22 9.142.599.580,02 11.171.268.375,15

Mizan 5

Fark 550.412.591,4

5780.969.832,0 1.585.491.351,8 1.375.994.42

3,70 2 5

Tabloların bakiyeleri arasında ciddi bir tutarsızlık olduğu görülmektedir. Bu tutarsızlığın en önemli

nedeni itfa tablosunda yer alan tutarların kesin mizanda yanlış hesap alanlarına kaydedilmesinden

kaynaklanmaktadır. Toplamda borç stok tutarları arasında önemli bir fark bulunmamaktadır. Örneğin;

itfa tablosunda yer alan İller Bankası borçlarının bir kısmının kesin mizanda ticari bankalara borç olarak

kaydedildiği ya da dış borçlara kaydedilmesi gereken bir kısım tutarların ise hazine alacaklarına

kaydedildiği görülmüştür.Bu tutarsızlığın diğer sebepleri aşağıdaki gibidir:

■ 2014 yılında kurulan büyükşehir belediyelerinin kuruluş aşamasında borçlarının tespiti ve kaydı

açısından yeterli alt yapıya sahip olmaması ve bu kayıtların henüz düzeltilememesi,

■ Borçların eksik kaydedilmesi,

■ Bazı belediyelerin yapılandırılmış hazine borçlarını, Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı

yerine Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı

ve Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabında takip etmesi,

■ Hazine borçlarının bir kısmının Gider Tahakkukları Hesaplarına kaydedilmesidir.

6. Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Cetvelinin Hazırlanmaması

Bütçenin gelir bütçesine göre denk hazırlanması esastır. Ancak bütçe denkliği her zaman

sağlanamamaktadır. Borçlanma yoluyla elde edilen gelirler bütçede görülmediği için belediyelerin

547

mevcut borç ödemelerinin takibi ve yeni borçlanmalarının izlenmesi amacıyla Mahalli İdareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliğinde 20'nci maddesinde bütçenin ayrılmaz bir parçası olan Finansmanın

Ekonomik Sınıflandırma Cetveli hazırlanması hükme bağlanmıştır. Bazı belediyelerin bu dokümanı hiç

hazırlamadığı bazı belediyelerin ise Yönetmelik hükmünü içerecek şekilde (borç anapara ödemeleri

göstererek) hazırlamadığı görülmüştür. Bu Cetvelin yeni yapılacak borçlanmalarla birlikte o yıl

içerisinde ödenecek borç anapara ödemelerini de gösterecek şekilde hazırlanması gerekmektedir.

H. KADİR-Çeşitli Konulara İlişkin Hususlar

1. İhale Edilen Bazı Yatırım Harcamalarında 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar

Hesabının Kullanılmaması

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı'nda izlenmesi gereken tutarların bu hesapta takip

edilmeyip doğrudan ilgili maddi duran varlık hesabına alındığı görülmüştür.

Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı'nın niteliğinin açıklandığı Mahalli İdareler Bütçe ve

Muhasebe Yönetmeliği'nin 204 üncü maddesine göre bu hesap, yapımı süren maddi duran varlıklar için

yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin; geçici ve kesin kabul usulüne tabi

olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hallerde

işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına

aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılır.

Aynı Yönetmelik'in 205 inci maddesinde adı geçen hesabın işleyişi açıklanmış ve tamamlanıp

geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarların bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç

kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.



Yatırımlar Hesabı'nda izlenmesi gereken........................TL'nin doğrudan ilgili maddi duran varlık

hesabında izlendiği ve neticede cari yılda devam etmekte olan yatırımların mali tablolara hatalı bir

biçimde yansıtıldığı görülmüştür.

Yapılmakta olan yatırımların, geçici kabulü yapılıncaya kadar 258 No'lu Hesap'ta izlenmesi

gerekmektedir.

2. Belediyenin Şirketlerdeki Sermaye Tutarı ile 241 Mal ve Hizmet Üreten

Kuruluşlara Yatırılan sermayeler Hesabının Uyuşmaması

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara

Yatırılan Sermayeler Hesabı başlıklı 181 inci maddesine göre mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden

veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zarar

ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmektedir.

Aynı yönetmeliğin 182 inci maddesinde ‘‘Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan



şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mal ve

548

hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki

katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak

hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir...” Denilmektedir.


Belediyenin üç adet %100,bir adet %5,bir adet %0,24 olmak üzere 5 şirkete ortaklığı

bulunmaktadır ve bu şirketlerdeki toplam sermaye miktarı .................................. TL'dir. Yukarıdaki

yönetmelik hükümlerinden anlaşıldığı üzere belediyenin muhasebe kayıtlarında 241 Mal ve Hizmet

Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının ............................................. TL borç bakiyesi

bulunması gerekirken....................TL borç bakiyesi bulunmaktadır. Buna göre 241 Nolu Hesapta

................TL lık hataya sebep olunmuştur.

3. Sayıştay İlamlarının Gereğinin Yapılmaması

Gelir kayıt ve belgelerinin incelenmesi sonucunda, 2008 ve 2009 yılları denetimine ait tazmin

hükmolunan muhtelif tutarların tahsil edilmediği görülmüştür.

6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 53'üncü maddesinde “Sayıştay ilamları kesinleştikten sonra

doksan gün içerisinde yerine getirilir. İlam hükümlerinin yerine getirilmesinden, ilamların gönderildiği

kamu idarelerinin üst yöneticileri sorumludur..." denilmektedir.

Aynı Kanunun 9'uncu maddesinde ise “...Hesabı bu Kanun hükümlerine göre zamanında ve

tam olarak vermeyen sorumlular veya diğer ilgililer ile Sayıştay denetimine giren kamu idareleri

görevlilerinden, denetleme ve yargılama sırasında, istenilen her çeşit bilgi, belge ve defterleri vermeyen

ve denetleme ve yargılamayı güçleştirenlerin aylıkları, Sayıştayın istemi üzerine ilgili kamu

idarelerince, hesabı veya istenen bilgi, belge ve defterleri eksiksiz verinceye kadar yarım olarak ödenir.

Yarım aylık kesilmeye başlandığı tarihten itibaren muhasebe yetkilileri en çok üç ay, diğer görevliler ise

Sayıştayca belli edilen süre içinde yine hesabı veya istenilen bilgi, belge ve defterleri vermez veya

denetleme ve yargılamayı güçleştiren sebepleri ortadan kaldırmazlarsa, bu defa ilgili kamu idarelerince

mevzuatındaki usule göre görevden uzaklaştırılarak haklarında gerekli soruşturma veya kovuşturma

yapılır.

Sayıştay ilamlarının infazını izlemeyen ve gereklerini yerine getirmeyenler hakkında da üçüncü

fıkradaki hükümler uygulanır.” denilmektedir.

2008 yılına ait ilam 03.10.2011 tarihinde, 2009 yılına ilişkin ilam ise 18.02.2013

tarihinde kesinleşmiştir. Yukarıdaki hükümlere karşın ayrıntısı aşağıda gösterilen 2008 ve 2009

yıllarına ait toplam.................... TL'lik kesinleşmiş ilam hükmü halen infaz edilmemiştir.

4. İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının Kullanımının Hatalı Olması

A- Kurum Tarafından Ödenen Katma Değer Vergilerinin Tamamının İndirim Konusu

Yapılması


teslim ve hizmetlerine ilişkin KDV indirim konusu yapılamayacak olmasına rağmen 191-İndirilecek

KDV Hesabında kaydedilmek suretiyle indirim konusu yapılmıştır.

549

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/1-3-g maddesinde, Genel ve katma bütçeli

idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere,

dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan

veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer

müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV'ye tabi olduğu


Kanunu'nun 30'uncu maddesinin (a) bendinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna

edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve

hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin, vergiye tabi işlemler üzerinden

hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği ifade edilmiştir.

KDV Genel Uygulama Tebliği'nin “1.B.2 Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve

Vakıflar ile Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde “3065 sayılı Kanunun (1/3-g)

maddesinde sayılan; genel bütçeye dâhil idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve

köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vakıflar ile her türlü mesleki

kuruluşların ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun

teslim ve hizmetleri vergiye tabi değildir.” düzenlemesi yer almıştır. Bu açıklamadan da anlaşılacağı

üzere belediyelerin kuruluş amaçlarına uygun ticari, sinai, zirai ve mesleki faaliyet niteliği bulunmayan

faaliyetlerinin verginin konusuna dahil edilmemesi gerektiğidir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 191 İndirilecek katma değer vergisi

hesabı başlıklı 153'üncü maddesinde; “(1) Bu hesap, mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara

ödenen veya borçlanılan ve kurum açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisinin izlenmesi

için kullanılır.


girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini

indirim konusu yaparlar. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai

tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen Katma Değer

Vergisi indirim konusu yapılmaz ve bu tutarlar ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak

muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Belediyeler kuruluş amacına uygun teslim ve hizmetleri ile ilgili olan işlemler dolayısıyla

yüklendikleri KDV'yi indirim konusu yapamayacaklardır. Buna göre KDV'si indirim konusu

yapılmayacak olan tüm mal ve hizmet alımları doğrudan giderleştirilmeli ya da ilgili malın maliyetine

eklenerek aktifleştirilmelidir.

Yılı içerisinde Kurumun vergiye tabi teslim ve hizmetleri kapsamında........................... TL

tutarında katma değer vergisi tahsilatı yaparak 391- Hesaplanan KDV hesabına kaydetmesine

karşın, 191- İndirilecek KDV hesabına........................ TL tutarında kayıt yapıldığı ancak

kaydedilen bu tutarın....................TL tutarındaki kısmının vergiye tabi teslim ve hizmetler

kapsamında indirim konusu yapılabileceği,........................TL tutarındaki kısmının ise vergiye tabi

550

işlemler nedeniyle indirim konusu yapılabilecek KDV kapsamında olmadığı tespit edilmiştir. Bu tutarın

ilgisine göre giderleştirilmesi veya varlık hesaplarında aktifleştirilmesi

gerekmektedir.

Ayrıca, önceki yıllarda da hatalı uygulamanın yapılması neticesinde 190- Devreden

KDV hesabının yıl sonu bilançosunda.................TL’ye ulaşmıştır. Bu tutar bilanço aktif

büyüklüğünün % .. .’ine tekabül etmektedir.


teslim ve hizmetlerine ilişkin KDV’yi indirim konusu yaparak 191- İndirilecek KDV hesabına

kaydetmesi neticesinde,

1. 191- İndirilecek KDV Hesabına .........................TL hatalı kayıt yapılarak ay sonlarında

191- İndirilecek KDV Hesabı ile 391-Hesaplanan KDV Hesabının mahsup edilmesi sonucu 190-

Devreden KDV Hesabının bilançoda olması gerekenden yüksek tutarlarda yer almasına,

2. 630-Giderler Hesabı'nın olması gerekenden daha düşük çıkmasına ve dolayısıyla Faaliyet

Sonuçları Tablosunda yer alan olumlu faaliyet sonucunun gerçeği yansıtmamasına ve bu

nedenle de 2016 yılı Bilançosunda 590- Dönem Olumlu Faaliyet Sonuçları hesabının olması

gerekenden çok daha yüksek görünmesine ve bu hatalı uygulamanın önceki yıllarda da yapılıyor

olmasından dolayı 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabının olduğundan yüksek

görünmesine,

3. Aktifleştirilmesi gereken 15-Stoklar hesap grubunda stokta kalan tutarın olduğundan daha

düşük görünmesine ve yine aktifte yer alan 25-Maddi Duran Varlıklar hesap grubunun itfa

edilmeyen kısımlarının olması gerekenden düşük tutarda görünmesine, neden olunmuştur.

B- Katma Değer Vergisine Tabi Olan Bazı Mal ve Hizmetlere İlişkin Gerekli Kayıtların

Yapılmaması

Kurumun ticari nitelikte olan ve KDV tahsilatı yaptığı faaliyetlere yönelik giderlerine ilişkin

KDV indirim konusu yapılmamıştır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1-3-g maddesinde; Genel ve katma bütçeli

idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere,

dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan

veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer

müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV’ye tabi olduğu

hüküm altına alınmaktadır.

KDV Genel Uygulama Tebliği'nin “1.B.2 Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar ile

Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde; Genel bütçeye dâhil

idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler,

üniversiteler, dernek ve vakıflar ile her türlü mesleki kuruluşların ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet

kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri vergiye tabi olmayacağı, ancak

belediyelere bağlı otobüs, havagazı, su, elektrik, mezbaha, soğuk hava deposu vb. işletmeler ile döner

551

sermayeli kuruluşlar, istisna kapsamına girmeyen faaliyetleri dolayısıyla vergiye tabi olacakları hüküm

altına alınmaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin "Hesabın niteliği" başlıklı 153' üncü

maddesinde mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen veya borçlanılan ve kurum

açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisinin izlenmesi için 191 İndirilecek KDV hesabının

kullanılması gerektiği ifade edilmiştir. Aynı maddenin devamında ise mahalli idarelerin, bir bedel

karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya

hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yapmaları gerektiği

belirtilmektedir.

Mezkûr yönetmeliğin "Hesabın işleyişi" başlıklı 154 ncü maddesinde ise; Kurumların katma

değer vergisi tahsilatı yaptıkları faaliyetleri ile ilgili mal ve hizmet alımları nedeniyle yapılan giderin,

Katma Değer Vergisi hariç tutarı 630 Giderler Hesabına veya aktifleştirilecek bir unsur ise ilgili hesaba

borç, indirilecek katma değer vergisi tutarı bu hesaba borç, kaydedileceği, ay sonlarında ise, hesaplanan

katma değer vergisi hesabının alacak kalanı, devreden katma değer vergisi hesabı ile indirilecek katma

değer vergisi hesabının borç kalanları toplamından fazla ise, söz konusu fark 360 Ödenecek Vergi ve

Fonlar Hesabına alacak, devreden katma değer vergisi hesabı ile indirilecek katma değer vergisi

hesabının borç bakiyeleri toplamı hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesinden fazla

ise, varsa devreden katma değer vergisi hesabının borç bakiyesi 190 Devreden Katma Değer Vergisi

Hesabına alacak, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesi 391 Hesaplanan Katma

Değer Vergisi Hesabına borç, sonraki döneme devreden katma değer vergisi tutarı 190 Devreden Katma

Değer Vergisi Hesabına borç kaydedileceği ifade edilmektedir.

Ancak Belediyede, su ve taşıma hizmeti gibi, bir bedel karşılığı satılan mal ve hizmetler

bulunduğu halde, bu mal ve hizmetlerin sunulmasında kullanılan ve KDV doğuran giderlerin

191indirilecek KDV hesabı kullanılmadan giderleştirildiği anlaşılmıştır. Bu uygulamanın 191 nolu

hesapta olması gereken tutar kadar 630 Giderler hesabının ve 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabının

fazla görünmesine ve bunun sonucunda kurumun ödeyeceği KDV tutarının olması gerekenden yüksek

olmasına neden olduğu düşünülmektedir

5. Büyükşehir Belediyeleri Bağlı İdarelerinin Kesin Hesap Fazlalıklarının

Büyükşehir Belediyesine Eksik Ya da Hiç Gönderilmemesi

6. Dernek ve Vakıflara Ait Bakım ve Onarım İşlerinin Yapılması ve Ayni

Yardımda Bulunulması

Arnavutköy Belediyesince yapılan ve ayrıntısına aşağıdaki tabloda yer verilen bir takım ihaleler

kapsamında; Arnavutköy 2428 parselde yer alan mülkiyeti bir Cemiyete ait bulunan ve bir Vakfa ait

Eğitim Kurumlarınca işletilen özel okul binasına çeşitli imalatlar yapıldığı, Arnavutköy 16079 parselde

yer alan aynı Cemiyetin Arnavutköy şube binasına iç cephe boyası yapıldığı ve ayrıca mülkiyeti

Belediyeye ait olup bir Dernek tarafından kiralanan yapının iç cephe boyasının Belediye tarafından

yapıldığı tespit edilmiştir.

552

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14'üncü

maddesinde Belediyelerin mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla orta ve yüksek öğrenim öğrenci

yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişini yapabileceği


Mezkûr Kanunun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75'inci maddesinde ise; belediyelerin,

belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına

giren konularda kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar

ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği, diğer dernek ve vakıflar ile mahallin en büyük mülki

idare amirinin izninin alınması kaydı ile ortak hizmet projesi gerçekleştirilebileceği hüküm altına

alınmıştır.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Bütçelerden yardım yapılması”

başlıklı 29'uncu maddesinin birinci fıkrasında kamu kurumlarınca gerçek veya tüzel kişilere kanuni

dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat

sağlanamayacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı fıkranın ikinci cümlesinde genel yönetim kapsamında

yer alan kurumların bütçelerinde öngörülmesi kaydı ile yukarıda yer alan hususa bir istisna getirilmiş ise

de 6360 sayılı Kanun ile Belediye Kanunu'nun 75'inci maddesine eklenen ek fıkra ile belediyeler bu

kapsamdan dahi çıkarılmış ve dernek ve vakıflara yardım yapmasının, menfaat sağlamasının tamamen

önüne geçilmiştir.

5393 sayılı Kanun'un 14'üncü maddesi incelendiğinde mahalli ve müşterek olmak şartıyla

belediyelere orta ve yükseköğretim öğrenci yurtları yapma veya yaptırma yetkisi verildiği ve buna

ilişkin esasların düzenlendiği görülmektedir. Kanun koyucunun madde metninde orta ve yükseköğrenim

öğrenci yurdu yapılması hususunda devlet veya özel yurt ayrımı yapmaksızın belediyelere bu görevi

tevdi ettiği açıktır. Söz konusu maddenin (b) bendinde ise belediyelere, devlete ait her derecedeki okul

binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapma veya yaptırma yetkisi verildiği görülmektedir. Kanun

koyucunun okul binalarının yapım, bakım ve onarımı hususunda belediyelere yüklemiş olduğu görevin

orta ve yükseköğrenim öğrenci yurtlarında olduğu gibi sınırsız olmadığı, yalnızca devlet okullarının

yapım, bakım ve onarımı ile sınırlı olduğu hususu da madde metninden açıkça anlaşılmaktadır.

Ayrıca yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, ortak hizmet projeleri yapılması ile ilgili

olarak belediyelerin yalnızca görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda kamu yararına çalışan

dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ile ortak hizmet projeleri

gerçekleştirebileceği, diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projelerinin ise

mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması suretiyle gerçekleştirilebileceği görülmektedir.

Yukarıda yer alan tabloda belirtilen yapım işlerinin Belediye tarafından gerçekleştirilmesi ile

ilgili olarak, ilgili Cemiyetin Arnavutköy Belediyesine başvurusunun bulunduğu, bu başvuru üzerine

Belediye Meclis Kararı ile ortak hizmet projesi yürütülmesi hususunda Belediye Başkanına yetki

verildiği, Belediye Başkanının bu yetkisini kullanarak Arnavutköy Belediyesi adına mezkûr Cemiyet ile

ortak hizmet projesi protokolü imzaladığı görülmüştür.

553

Yukarıda belirtilen protokollerin incelenmesi sonucunda, ortak hizmet projesi olarak

isimlendirilen bu protokollerde herhangi bir ortak amaç belirtilmediği, yalnızca Belediyenin söz konusu

imalatları projelendirmek ve yapmakla mükellef tutulduğu, bunun dışında ortak hizmet projesi

kapsamında başkaca bir hüküm bulunmadığı görülmüştür. Ortak hizmet projeleri, isminden de

anlaşılacağı üzere ortak olarak gerçekleştirilecek bir hizmet projesinin varlığını gerektirmektedir. Bu

durumda ortak hizmet gerçekleştirmeye karar veren ve bu hususta protokol imzalayan tarafların her

birinin söz konusu ortak hizmet projesi kapsamında yapacakları hizmetleri maddi veya gayri maddi

olarak belirlemeleri ve protokolde yer almasını sağlamaları gerekmektedir. Aksi durumda ortak

yürütülen bir hizmetten veya projeden bahsetmek mümkün olmayacaktır. Nitekim, Belediye'nin tarafı

olduğu ortak hizmet projesi protokollerinin bu haliyle bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, Belediye

tarafından belirlenen bir derneğe veya cemiyete yine Belediye tarafından belirlenen miktarda yardım

yapılması niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

Belediyece derneklerden gelen taleplerin ortak hizmet projesi olarak değerlendirilmesi

sırasında, söz konusu hizmetin Belediyenin görev ve sorumlulukları arasında tanımlanıp tanımlanmadığı

ve gerçekleştirilecek ortak hizmet projesinin mahalli müşterek olma niteliği taşıyıp taşımadığı göz

önünde bulundurulmalıdır. Zira Belediyenin görev ve sorumluluklarının düzenlendiği 5393 sayılı

Kanunun 14'üncü maddesinde Belediyenin görev ve sorumluluklar sayılırken bu görev ve

sorumlulukların yerine getirilmesi hususu mahalli ve müşterek nitelikte olması şartına bağlanmıştır.

Belediyenin görev alanına girmeyen, mahalli ve müşterek olma özelliği taşımayan bir konuda, meclis

kararı alınması ve protokol düzenlenmesi, ilgili konuyu ortak hizmet projesi statüsüne taşımayacaktır.

Belediye Kanunu'nun belediyenin görev ve sorumluluklarını belirleyen 14'üncü maddesi ile

diğer kurum ve kuruluşlarla ilişkilerini düzenleyen 75'inci maddesi birlikte değerlendirildiğinde;

• 5393 sayılı Kanun'un 14'üncü maddesi devlete ait her derecedeki okul

binalarının yapım, bakım ve onarım işlerinin Belediyeler tarafından yapılabileceğini

öngördüğünden dolayı, özel okul binasına imalat gerçekleştirilmesinin Belediyenin görev ve

sorumluluğunda bulunmadığı,

• Belediyenin görev ve sorumluluğunda bulunmayan bir husus ile ilgili 5393 sayılı Kanunun

75'inci maddesi kapsamında kamuya yararlı dahi olsa herhangi bir dernek, vakıf vb. ile ortak

hizmet projesi yapılamayacağı,

• Belediyenin mahalli müşterek bir nitelikte olmayan özel okul binasına yüzme havuzu, konferans

salonu, spor salonu, çatı imalatı yapılması ile bahçe ve peyzaj düzenlemesi yapılmasının

mevzuat hükümlerine aykırı olduğu açıktır.

Kaldı ki, Belediyece yapılan imalatların mülk sahibi konumunda bulunan ve kamuya yararlı

dernek olarak ilan edilmiş olan Cemiyet tarafından kullanılmadığı görülmektedir. Söz konusu taşınmaz

üzerindeki özel okulun Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmamış olan bir Vakıf tarafından

işletildiği, yapılan imalatların mahalli müşterek ihtiyaçlara cevap vermekten ziyade, söz konusu özel

okula ücreti mukabilinde kayıt olan öğrencilerin kullanımına sunulduğu, uygulamanın bu haliyle

554

mahalli müşterek ihtiyaçlara cevap vermekten uzak olduğu hususu da açıktır.

Yukarıda bahsedilen olaydan farklı olarak, Belediye mülkünde kiracı olarak bulunan bir

Derneğin idari binasının iç cephe boyasının Belediye tarafından yapılması hem 6098 sayılı Türk Borçlar

Kanunu'na hem de Belediye ile söz konusu dernek arasında imzalanan kira sözleşmesi hükümlerine

aykırıdır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun “Bakım borcu” başlıklı 365'inci maddesinde;

“Kiracı, kiralananın bakımını gereği gibi sağlamakla yükümlüdür.

Kiracı, yerel âdete uygun olarak küçük onarımları yapmak, bozulan veya kullanılmayla yok

olan düşük değerli araç ve gereçlerin yerine yenilerini koymak zorundadır.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca Belediye ile müsteciri olan dernek arasında imzalanan kira sözleşmesinin 10'uncu

maddesinde;

“Kiracının kiralanan şeyin içinde ve dışında yaptıracağı tezyinat masrafları tamamen

kendisine ait olacak ve mukavele müddeti bittiğinde hiçbir güne bedel ve masraf ve tazminat istemeğe

hakkı olmamak üzere gayrimenkul inşaatın cümlesi kiraya verenin olacaktır.” denilmektedir.

Bu kapsamda Belediyenin kendi mülkünde esaslı yapım, bakım ve onarım işleri dışında kalan

yerel âdete göre küçük onarım sayılan işlerin söz konusu taşınmazın kiracıları tarafından yapılması veya

yaptırılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, ortada bir ortak hizmet projesi protokolü olsun veya olmasın Belediyenin görev

alanına girmeyen bir konu ile ilgili mahalli ve müşterek nitelikte olmayan harcama yapılması ve/veya

yardımda bulunulması yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırıdır ve yapılan iş ve işlemlerde

hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

7. Kurum Araçlarının Mevzuata Aykırı Olarak Bir Kısım Kişi, Kurum, Kuruluş ve Dernek

Faaliyetlerinde Kullandırılması

Arnavutköy Belediyesi araçları ile bu araçlara ilişkin görevlendirmelerin incelenmesi

sonucunda; çeşitli dernek (köy dernekleri, eğitim ve kültür dernekleri vs.), vakıf, sivil toplum kuruluşu

ve kişiler için kuruma ait otobüs ve minibüs gibi araçların görevlendirildiği, bunun için de söz konusu

kişi ve kurumlardan herhangi bir ücret alınmadığı görülmüştür.

Yapılan incelemelerde yukarıda yazılı kişi ve kurumlar tarafından düzenlenen gezi, ziyaret,

toplantı ve cenaze (yolcu nakli) için Arnavutköy Belediyesine ait araçların görevlendirildiği tespit

edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14'üncü maddesinde belediyenin görev ve sorumlulukları tek

tek sayılmış, amatör spor kulüplerine yapılacak yardım dışında diğer derneklere, vakıflara, sivil toplum

kuruluşlarına veya kişilere ücretsiz hizmet ve yardım yapılabileceğine dair bir hükme yer verilmemiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Bütçelerden yardım yapılması”

başlıklı 29'uncu maddesinin birinci fıkrasında aynen:

“Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda

bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin

bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş,

555

sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.

Görüldüğü gibi genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ancak bütçelerinde öngörülmüş

olması kaydıyla; kamu yararı gözeterek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri

teşekküllere yardım yapabilmektedir. Söz konusu madde önceleri belediyeleri de kapsamakta iken,

12.11.2012 tarih ve 6360 sayılı Kanun'un 19 maddesi ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 75'inci

maddesine eklenen fıkra ile belediyelerin dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri

teşekküllere yardım yapabilmesinin önü tamamen kapanmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuattan da anlaşılacağı üzere; dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş,

sandık ve benzeri teşekküllere belediyeler tarafından yardım yapılabilmesini sağlayacak kanuni bir

dayanak mevcut değildir. Kanunî dayanağı olmadan dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve

benzeri teşekküllere yardım yapılabilmesi ise 5018 sayılı Kanun'un 29'uncu maddesine açıkça aykırıdır.

Yapılan görevlendirmelerin yardım değil, bir hizmet olduğu kabul edilse dahi uygulamanın

doğru olduğunu kabul etmek mümkün değildir. Zira 4736 sayılı Kanun'un 1'inci maddesinde belediyeler

ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerce üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik

gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli

tarife uygulanmayacağı belirtilmiştir.

Ancak, Arnavutköy Belediyesi'ne ait 2017 yılı ücret tarifeleri incelendiğinde; sivil toplum

kuruluşlarının düzenleyeceği sosyal ve kültürel faaliyetler için şehir içi ve şehirlerarası yolculuklar için

tahsis edilen araçlardan herhangi bir ücret alınmayacağının hükme bağlandığı görülmektedir.

Arnavutköy Belediyesi tarafından 2017 yılında yapılan araç tahsislerinden bazıları örnek

mahiyetinde aşağıda gösterilmiştir:

Sonuç olarak; bir kısım dernek, vakıf, sivil toplum kuruluşu ve kişilerin şahsi ve kurumsal

ihtiyaçları için Belediye'ye ait araçların görevlendirilmesinin kanunî herhangi bir dayanağı olmadığı

gibi, 6360 sayılı Kanun ile kamu kaynağının söz konusu kurum ve kuruluşlar için kullandırılması

yasaklanmıştır. Söz konusu görevlendirmelerin bir hizmet üretimi olarak görülmesi durumunda ise belli

bir fiyat tarifesinin belirlenmesi ve herhangi bir kurum ve kişi ayrımı yapılmadan herkese aynı fiyatlar

üzerinden hizmetin sunulması gerekmektedir. Meclis kararı alınmak suretiyle söz konusu hizmetin sivil

toplum kuruluşları için ücretsiz kılınmasının yasal dayanağı bulunmamaktadır. Ayrıca, başvuran bazı

kişi ve kurumların taleplerinin kabul edilip bazılarının taleplerinin reddedilmesi kamu imkânlarından

faydalanmakta tutarlılık ve eşitlik ilkesini zedeleyeceği gibi, kamu kaynağında eksilişe, giderlerde ise

artışa sebep olacaktır.

BELEDİYELER İLE İLGİLİ İHTİYARİ

BULGU KONULARI

2018 YILI

1. Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Belediye İçin Ayrılan Payın Hatalı Hesaplanması (İSKİ

Açısından)

2. Elektrik Alımlarında Serbest Tüketici Sıfatıyla İhale Yapılmak Yerine Doğrudan Alım Yoluna

Gidilmesi

3. Kalkınma Ajansı Payının 363 Kamu İdareleri Payları Hesabında İzlenmemesi

4. Müze Giriş Ücretlerinden Kuruma Pay Ödenmemesi

5. 150 İlk Madde Ve Malzeme Hesabının Hatalı Kullanılması

6. Taşınır Mal Çıkışlarının Üçer Aylık Dönemlerde Yapılmaması

7. Kartlı Sayaç Abonelerinden Bakım Bedeli Alınmaması

8. Kurumun Katılma Payı Hesaplama Yönteminin Belediye Gelirleri Kanunu'na Uygun

Olmaması

9. Su Faturasına Yersiz İtiraz Eden Abonelerden Gecikme Zammı ve Sayaç Okuma Bedeli

Tahsil Edilmemesi

10. İşçilerin Birikmiş Yıllık İzinlerinin Kullandırılmaması

11. Geçici Kabul Noksanlıkları İçin Yapılan Kesintilerin 333 Emanetler Hesabında İzlenmemesi

12. Yevmiye Defterinde Eksik Yevmiyelerin Bulunması ve Geriye Dönük Kayıt Yapılması

13. Haberleşme Vergisi Beyannamelerine İlişkin Tahakkuk Kayıtlarının Eksik Yapılması

14. Yangın Sigorta Vergisi Takip, Tahakkuk ve Tahsil İşlemlerinde Tespit Edilen Hatalar

15. Yol Harcamalarına Katılım Payı Takibinin ve Tahsilatının Yapılmaması

16. Amatör Spor Kulüplerine Yapılan Yardımlara İlişkin Tespitler

17. Sayıştay Denetim Raporlarının Belediye Meclisinde Görüşülmemesi

18. Doğalgaz Dağıtım Şirketine Ortak Olunmaması/Ortaklık Payının Muhasebe Kayıtlarına

Yansıtılmaması

19. İtiraz Edilmemesi Nedeniyle Yüzde Yirmi İndirim Uygulanarak Mali Hizmetler Birimine

İntikal Ettirilen Ecrimisiller Hakkında Sonradan Dava Açıldığı Halde İndirilen Tutarların

Takip ve Tahsil Edilmemesi

20. Dış Mali Borçlara Kur Değerlemesinin Yapılmaması

21. Belediye Tarafından Hak Sahiplerine Yapılan Ödemelerde Toplu Ödeme Sisteminin

Kullanılması

22. İçişleri Bakanlığı İzni Alınmadan Uluslararası Kuruluşlara Üye Olunması

23. Belediyeye Avrupa Birliğinden Aktarılan Hibelerin Ve Söz Konusu Hibeler Çerçevesinde

Yapılan İşlemlerin İdare Tarafından Muhasebeleştirilmemesi

24. İller Bankası A.Ş.' deki Ortaklık Payının Tasfiyesinin Gerçekleşmemesi

25. 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının Kullanılmaması

26. Kurum Veznelerinden Yapılan Tahsilatlarda Kasa Hesabı ve Hazır Değerler Hesabının

Kullanılmaması

27. Satışı Yapılan Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarından Çıkışının Hatalı Yapılması

28. Fiyat Farkı Ödemelerinden Ek Kesin Teminat Alınmaması

29. Doğrudan Temin ve Pazarlık Yöntemi ile Yapılan Alımlarda 4734 Sayılı Kamu İhale

Kanununda Belirtilen Üst Limitin Aşılması

30. Pazarlık Usulü İhale Yönteminin Rutin Uygulama Haline Getirilmesi

31. Belediyenin Hüküm ve Tasarrufu Altında Olan Yerlerin Otomatik Para Ödeme Makinesi

(ATM) Konulmak Üzere Kiraya Verilmesinde İhale Mevzuatının Uygulanmaması

32. Ayrı Olarak İhale Edilmesi Gereken Bazı Yapım İşlerinin İş Artışı Yapılmak Suretiyle

Mevcut Yüklenicilere Yaptırılması

33. Muayene ve Kabul İşlemleri İçin Mevzuatta Belirlenen Sürelere Riayet Edilmemesi

34. Bina İnşaat Harcının Mevzuatta Öngörüldüğü Şekilde Hesaplanmaması

35. Belediye Şirketinin Zararının Sermaye Artırımı Yoluyla Finanse Edilmesi

36. Sosyal Tesislerin İşletilmesinde Mevzuata Aykırı Uygulamaların Bulunması

37. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Gereğince Ambalaj Atıklarının Toplanması İçin

Yetki Verilen Şirketlerden Herhangi Bir Bedel Alınmaması

38. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 34 üncü Maddesine Göre Büyükşehir Belediyesine

Bırakılan Yerler ile Belediye Sınırları ve Mücavir Alanlarda Elektrik ve Havagazı Tüketim

Vergisi Tahakkuk ve Tahsilatı Yapılmaması

39. Taşınır Malların Alımı ve Elden Çıkarılması Aşamalarında Kullanım Ömrü

Tamamlanmamış Olanlarla Hurdaya Ayrılan Malların, Taşınır Mal Yönetimi Hesabı İçerinde

Yer Alan Tutanaklarla Birlikte İncelenerek (253-254-255 No.lu Hesaplar ile 294 No.lu

Hesabın Karşılaştırılması ve Hesapların Uyumu)

40. İdare Aleyhine Sonuç Doğuran Kesinleşmiş İlam Hükümlerinin Tahsili İçin Doğrudan İcra

Müdürlüklerine Başvurulması Nedeniyle İcra Vekâlet Ücreti Ödenmesi ve İcra Masraflarına

Neden Olunması;

“İdari yargı davalarında Danıştay, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi

Mahkemelerinin ilamlarında idare aleyhine doğan borçların ifasında idareye başvurulmadan

İcra Dairelerine müracaat konusunda hukuki düzenleme bulunmaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Kararların Sonuçları” başlıklı 28'inci

Maddesinin 1. fıkrasına göre Danıştay, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare ve Vergi

Mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre

idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir

şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez. Anılan maddenin 2.

fıkrasına göre ise konusu belli bir miktar paranın ödenmesini gerektiren davalarda

hükmedilen miktar ile her türlü davalarda hükmedilen vekâlet ücreti ve yargılama giderleri,

davacının veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu

bildirim tarihinden itibaren, birinci fıkrada belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yatırılır.

Birinci fıkrada belirtilen süreler içinde ödeme yapılmaması halinde, genel hükümler

dairesinde infaz ve icra olunur.”

41. Yapım Kontrollük Hizmetleri Teminine Yönelik Gerçekleştirilen Danışmanlık Hizmet Alım

İhalelerinde Yer Alan Geri Ödenecek Masraflar Başlıklı İş Kaleminin Birim Fiyat Tarifinin

İhale Mevzuatına Uygun Olmaması ve Bu İş Kaleminden Yapılan Ödemelerde Sözleşme

Hükümlerine Riayet Edilmemesi (Bk. İBB 2017 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu)

42. Danışmanlık Hizmet Alım İhalelerinde İstekliler Tarafından Sunulan İş Deneyim

Belgelerinin Değerlendirilmesinde Yapılan Hatalar;

i) Sunulan iş deneyim belgesinin içeriğinin benzer iş tanımına uygun olmaması

ii) Birden fazla işler içeren sözleşmeler için düzenlenen iş deneyim belgelerinin yalnızca benzer

iş tanımına uygun olan kısmının dikkate alınması gerekirken bu ayrıştırma yapılmaksızın

toplam belge tutarı üzerinden değerlendirme yapılması

iii) Yurt dışı işler için iş deneyimini gösteren belgelerin mevzuatında öngörülen şartları

taşımamasına karşın geçerli kabul edilmesi

denetimhome.files.wordpress.com · web viewekİp olarak yazdiĞim iz bulgular: dİkkat: bulgular...

Documents