Weekopdracht week 6:Strategisch denken

Mirthe van WijngaardenMinor Toegepaste Communicatie & Creatie

Vrijdag 11 oktober 2019, EindhovenGroep 2

1

Voorwoord

Samen met drie studiegenoten ben ik bezig met het oprichten van een datajournalistiekbedrijf: Dat Bewijst. We zitten nog in de beginfase, maar krijgen nu al positieve reacties uit de journalistieke wereld. Er is een markt voor, want datajournalistiek is in Nederland nog helemaal niet bekend.

Afgelopen week kreeg ik de kans om strategisch na te denken voor DataBewijst. Want eerlijk is eerlijk: we hebben wel een duidelijk plan in ons hoofd en hebben het een en ander uitgeschreven, maar het is moeilijk om de essentie van ons bedrijf op papier te zetten. Volgende week hebben wij waarschijnlijk een gesprek over het aanvragen van subsidie voor ons bedrijf. Het gaat hier om tienduizenden euro’s. Strategisch denken is dus wel handig, zeker ter voorbereiding van dat belangrijke gesprek. Als wij dan in kaart kunnen brengen waar we voor staan, wat ons doel is en waarom wij een kans verdienen; dan kan die subsidie zomaar eens werkelijkheid worden. En een beetje out of the box denken, maakt ruimte voor nieuwe ideeën en oplossingen. Dit was direct mijn leerdoel: helder verwoorden wat DataBewijst is en waar het voor staat én een creatief idee bedenken wat uiteindelijk uitgebouwd kan worden tot een realistische oplossing.

In eerste instantie wilde ik de weekopdracht zelfstandig uitvoeren, omdat ik anders een buitenstaander helemaal op de hoogte moest brengen van het bedrijf. Maar al snel besloot ik om met Jana de Laat samen te werken. Zij behoort tot de doelgroep van DataBewijst en kan dus een soort proefpersoon zijn. Als ik weet hoe Jana over bepaalde dingen denkt, dan weet ik hoe een gedeelte van de consument – en dus onze doelgroep – denkt. Want de klant is koning, daar moet naar worden geluisterd. De eerste stap: weten wat de ander zoekt en wat voor problemen er nu zijn…

2

Inhoudsopgave

Voorwoord 2

1. Analyse 41.1 Over het bedrijf 41.2 Positionering 6

2. PAIN-storm 8

3. Strategische aanpak: de DataBewijst-app 10

4. Presentatie 12

Nawoord 14

3

1. Analyse

1.1 Over het bedrijf

Wat is DataBewijst?DataBewijst is datajournalistiek: dit valt onder onderzoeksjournalistiek; een ondergeschoven kindje in de journalistiek (vanwege tijd- en geldgebrek). Datajournalisten houden zich bezig met onderwerpen die interessant zijn voor de maatschappij (op basis van hun eigen nieuwsgierigheid en het stellen van vragen). Vervolgens gaan ze op zoek naar de cijfers en datasets die vaak voor het oprapen liggen. Achter de data liggen vaak interessante verhalen. DataBewijst maakt een verhaal inzichtelijk door hetzelfde onderwerp multimediaal te maken. Het maken van (simpele) datavisualisaties zijn hierbij een vereiste.

Wat – Hoe – Waarom- Wat: datajournalistiek (onderzoeksjournalistiek).- Hoe: multimediaal platform waar het publiek actief erbij wordt betrokken.- Waarom: vertrouwen in de journalistiek terugwinnen door transparant te zijn over de werkwijze en het publiek laten zien wat er met data gedaan kan worden (op een simpele, leuke manier). Daarnaast moet datajournalistiek bekender worden op de journalistieke markt.

Visie en missie- Missie: DataBewijst staat voor transparantie, betrokkenheid en innovatie. Het bedrijf wil informatie brengen in verschillende vormen en het publiek er actief bij betrekken, zodat het voor iedereen overzichtelijk en persoonlijk is. Bij elke productie wordt er openlijk verantwoord wat de werkwijze is geweest tot het maken van de definitieve productie. - Visie: Door de werkwijze inzichtelijk te maken voor het publiek, wil DataBewijst het vertrouwen van de consument in de journalistiek weer terugwinnen. Daarnaast wil het bedrijf dat datajournalistiek bekender wordt in het journalistieke landschap.

Kernwaarden- Multimediaal: één onderwerp geschikt maken voor tekst, visualisaties, audio en video. - Transparantie: de werkwijze inzichtelijk maken voor het publiek om het vertrouwen van de consument in de journalistiek weer terug te winnen. - Publieksgerichtheid: het publiek actief betrekken bij producties door hen om hulp te vragen via social media-kanalen. - Visualisaties: de cijfers inzichtelijk maken voor de gewone man (metaforen/grafieken/visualisaties et cetera).- Onderzoeksjournalistiek: op de lange termijn een onderzoek doen.

Sterkte/zwakte voor DataBewijst- Sterktepunten: transparantie en visualisatie.- Zwaktepunten: vertrouwen in de journalistiek terugwinnen kost tijd, cijfers zijn saai of moeilijk, publieksgerichtheid.- Kansen: multimediaal, social media, datajournalistiek is nieuw.- Bedreigingen: onderzoeksjournalistiek kost tijd, verdienmodel.

Online en offline- Online: producties worden geplaatst op social media (Instagram, LinkedIn, Facebook, www.databewijst.com, nieuwsbrieven, YouTube, Soundcloud, Apple Podcasts). Ook wordt er soms een kijkje achter de schermen gegeven. Het publiek kan vragen insturen en polls beantwoorden. Hierdoor wordt het publiek actief betrokken bij het onderzoek.

4

- Offline: visitekaartjes, het bezoeken van conferenties en congressen (NVJ, International Journalism Festival in Perugia et cetera).

PropositieHet menselijke verhaal in de digitale wereld.

HuisstijlOp dit moment staan de site of social media van DataBewijst nog niet online. Wel is er al besloten welke kleuren de basis vormen van DataBewijst. De blauw en paarse kleur zijn de basis en stralen rust uit. Het geel en de oranje/rood zijn bedoeld voor accenten in de visuals. Ook het logo is al ontworpen en gedrukt op visitekaartjes.

5

1.2 Positionering

Samen met Jeroen Beentjes maakten Jana en ik deze positioneringsruit voor DataBewijst. Op basis hiervan hebben we elk onderdeel uitgewerkt.

ConcurrentieOp dit moment zijn er nog maar tien tot twintig datajournalisten in heel Nederland. Er is nog ruimte om samen te werken en de krachten met elkaar te bundelen. Datajournalistiek moet nog volledig op de kaart worden gezet binnen de journalistiek. Maar er is uiteraard ook concurrentie. Pointer KRO-NCRV en datajournalisten bij bijvoorbeeld RTL Nieuws, de NOS of NU.nl behoren tot de grootste concurrentie. Wel heeft deze concurrentie allemaal een vast format. Zij specialiseren zich op één kanaal en de rest is ter ondersteuning.

- RTL Nieuws & NOS: Website en YouTube: kleinere artikelen en korte video’s. Het is een klein team. Datajournalisten werken grotendeels alleen. - Pointer KRO-NCRV: Instagram. Ter ondersteuning een website en eens in de zoveel maanden een televisie-uitzending. Vormgeving is erg sterk, groot team. Betrekken publiek actief bij hun producties. Hieronder een screenshot van de site van Pointer om een idee te geven van de vormgeving:

6

Merk Wat maakt DataBewijst onderscheidend en óns merk? Geloofwaardige journalistiek, het overbrengen van cijfers op een visuele en simpele manier. Op een speelse manier en een menselijk verhaal erachter. Mensen kunnen laten meedenken met het onderzoek (publieksgerichtheid). In het huidige journalistieke landschap is datajournalistiek nog niet bekend, dus dat maakt DataBewijst ook al onderscheidend.

Trends - Podcasts - YouTube - Instagram- NOS kort- Infographic - Fake news is hot topic- Abonnementen- Snel nieuws → het moet snel duidelijk zijn wat de essentie is van het nieuwsonderwerp

DoelgroepMensen tussen de twintig en veertig jaar. Waarom? Zij zijn actief in de maatschappij, weten redelijk wat er speelt in de wereld, maar staan ook open voor moderne visualisaties en zijn bekend met social media.

PositioneringWat wordt onze positie in vergelijking met de bestaande journalistiek? We steken de huidige journalistiek in een nieuw jasje. We gaan aan de slag met een nog onbekend iets: datajournalistiek. Verschillende vormen, gepersonaliseerd nieuws en meer focus op publieksgerichtheid.

7

2. PAIN-storm

PersonaPersona: Man/vrouw tussen de twintig en veertig jaar oud (bijvoorbeeld studenten). Is redelijk op de hoogte van wat er in de wereld speelt. Is actief op social media, kijkt weinig televisie, Netflix- en YouTube-generatie. Leest informatieve en nice-to-know artikelen, als er maar niet te veel artikelen zijn. Heeft moeite om te selecteren wat waar of niet waar is.

Activiteiten De persona is op zoek naar tijdverdrijf of afleiding op locaties zoals: wc, pauzes, onderweg naar school of in bed tijdens het leren. Vaak vergeet hij/zij daarna direct wat hij/zij heeft gezien. De nice-to-know artikelen blijven vooral goed hangen: daar kunnen ze over meepraten en het is een stukje amusement.

Issues 14 problemen bij de huidige journalistieke producties:

Te veel informatie - Onoverzichtelijke informatie- Niet weten waar je wat kan vinden

Oninteressant (gebrachte) informatie- Onaantrekkelijke titels- Thema’s zijn onduidelijk- Cijfers zijn saai - Context van de cijfers is onduidelijk- Te informeel- Te lange teksten- Te weinig, onduidelijke of saaie visuals- Huidige vorm (geschreven artikelen) is saai

Onbetrouwbaar- Sceptisch tegenover de gekregen informatie in de tijden van nepnieuws- Voor de werkgever: factchecken en onderzoeksjournalist kosten tijd en geld

Publieksgerichtheid - Niet interactief- Publiek voelt zich niet aangesproken- Publiek wordt niet actief betrokken

Inzicht: Een nieuwe vorm bedenken waardoor het aantrekkelijker en makkelijker is voor het publiek om de journalistieke producties te lezen. Er is nu te veel informatie in saaie vormen en de huidige publieksgerichtheid is niet goed genoeg.

NeedsDe oplossing wordt gezocht in de problemen: hoe kan je het publiek vrijwillig het artikel laten lezen en het interactief maken?

Comments Mensen onderwerpen laten insturen (net als Willem Wever of Het Klokhuis) Op Instagram polls maken

8

Experimenteren met andere mediavormen Interactieve visuals, bijvoorbeeld in de vorm van infographics Persoonlijk maken: wat heeft de lezer eraan om het te lezen? Onderwerpen die dicht bij de lezers staan kiezen Meer op straat zijn, de journalistiek dichter bij de mensen brengen (bijvoorbeeld een

speciale nieuwshoek in een lunchcafé of bibliotheek)

9

3. Strategische aanpak: de DataBewijst-app

De oplossing voor het probleem is de DataBewijst-app. De app is een soort mix van Blendle, Google Home en een huidige app van een nieuwsplatform. Om ervoor te zorgen dat de app-gebruiker geen informatie mist, is er op dit moment nog ruimte voor samenwerkingen met andere datajournalisten. Zij werken bij NOS, Pointer, NU.nl, RTL Nieuws et cetera. In de app worden alle datajournalistieke verhalen verzameld en DataBewijst voegt zelf ook producties toe; aan informatie geen gebrek. Daarnaast sluit de app aan op de doelgroep: die is actief op social media en zit heel wat uren op een dag op een mobieltje te turen. Een app staat dicht bij het publiek en is makkelijk in gebruik, want de gebruikers hebben hem altijd bij zich, waar ze ook naartoe gaan. Het is makkelijk om hem bijvoorbeeld te openen tijdens het reizen in de trein.

Wat bevat de app: Overzicht van de dag. Op een vast tijdstip staat er een nieuwsoverzicht klaar. Bijvoorbeeld:

elke ochtend reist de gebruiker tussen 8:00 en 9:00 uur met de trein, dus heeft hij wel tien minuten de tijd voor het doornemen van het nieuws. De app kan dan een herinnering sturen.

Thema’s/onderwerpen/voorkeuren kunnen van tevoren worden uitgekozen. Nieuws wordt gepersonaliseerd. Breaking news wordt automatisch doorgegeven. De gebruiker bepaalt: wat voor thema’s, het maximumaantal artikelen/minuten en de vorm. Elke maand wordt er gevraagd of de gebruiker de voorkeuren wil veranderen.

Vorm: Mensen kunnen zelf de vorm kiezen: artikel, podcast, nieuwsbulletin, video, infographic, Instapost et cetera.

Interactie met publiek: De gebruikers kunnen zelf vragen of onderwerpen insturen voor nieuwe onderzoeken. Ook kunnen zij tijdens een onderzoek geraadpleegd worden, door bijvoorbeeld een poll.

Promotie van de appDe journalistieke dataverhalen worden verzameld in de DataBewijst-app. Hierdoor kunnen de originele nieuwsbronnen (bijvoorbeeld op de website of in de app van de NOS) doorverwijzen naar de app. Als elk nieuwsplatform dit doet, wordt er een grote groep mensen bereikt. Op die manier wordt datajournalistiek ook in zijn totaliteit op de markt gezet.

Dus: DataBewijst is dé nieuwsapp waar je je dagelijkse dosis datajournalistiek vandaan haalt. Niet mee kunnen praten in belangrijke of gezellige gesprekken zal niet meer gebeuren. Door DataBewijst verschijnen alle interessante topics op jouw telefoon! Jij kiest.

10

11

4. Presentatie

Introductie onderwerpMirthe: Datajournalistiek is nieuw. Op dit moment zijn er nog geen twintig datajournalisten in Nederland. Door tijd- en geldgebrek is onderzoeksjournalistiek, waar datajournalistiek ook onder valt, een ondergeschoven kindje in het vak.

Jana: Bij de consument is het ook onbekend. De doelgroep voor datajournalistiek zijn mensen zoals ik. Ik krijg niet veel mee van het nieuws en de dingen die om me heen gebeuren, omdat ik in mijn eigen bubbel leef. Het nieuws wat ik wel meekrijg, zijn vaak lange en saaie nieuwsartikelen, dit komt onder andere door nietszeggende teksten en cijfers. Hiernaast houd ik van kort en bondig en wil ik in één oogopslag zien wat het nieuws is.

Analyse van het bedrijfMirthe: Samen met drie klasgenoten ben ik bezig met het opstarten van een datajournalistiekbedrijf: DataBewijst. We zitten nog in de beginfase, maar krijgen van meerdere mensen uit het vak veel positieve reacties. Er is wel concurrentie (zoals Pointer), maar die staat nu nog open voor samenwerkingen. Want datajournalistiek is nog totaal niet bekend. DataBewijst staat voor transparantie, betrokkenheid en innovatie. De doelgroep is breed: mensen tussen de twintig en veertig jaar die wel redelijk het nieuws volgen, maar ook bekend zijn met social media. Het bedrijf wil informatie brengen in verschillende vormen (inspelen op multimediale trends en visualisaties) en het publiek er actief bij betrekken, zodat het voor iedereen duidelijk en persoonlijk is. Bij elke productie wordt er openlijk verantwoord wat de werkwijze is geweest tot het maken van de definitieve productie. Hiermee willen we het vertrouwen van de consument in de journalistiek weer terugwinnen. Daarnaast willen we dat datajournalistiek bekender wordt in het journalistieke landschap.

Discover: PAIN-storm, dit gaat er allemaal misJana: Om erachter te komen wat er allemaal misgaat, hebben we gebruik gemaakt van de PAIN-storm. Zoals ik omschreven had, behoor ik tot de doelgroep. Ik ben actief op social media, kijk geen televisie, maar wel heel veel Netflix en lees graag nice-to-know artikelen. Vaak doe ik dit vluchtig en meestal op de momenten dat ik moet leren. De reden dat ik nice-to-know artikelen lees, is omdat dit het minste energie kost. Het nieuws lezen kost veel energie: er is te veel informatie die oninteressant gebracht wordt, het is onbetrouwbaar en niet publieksgericht. Insight: Hoe kan je dan het publiek vrijwillig het artikel laten lezen en het ook nog interactief maken?

Define: conclusie van de problemenMirthe: Er is dus nauwelijks publieksgerichtheid: de burgers hebben geen inbreng in de journalistieke verhalen. En vaak blijft het alleen bij een saai geschreven artikel, het wordt niet omgezet in een andere vorm. Maar hoe anders zou het zijn als je het publiek vragen mag laten insturen? Net als bij Het Klokhuis. Of de mensen zelf laten aangeven welk nieuws ze willen ontvangen? Het nieuws afstemmen op hun persoonlijke wensen. En niet alleen een artikel schrijven over een onderwerp, maar het ook om kunnen zetten tot een podcast of een video.Propositie: DataBewijst vertelt het menselijke verhaal in de digitale wereld.

Develop: een verzamelplatformJana: Wij willen een platform met meer interactie en gepersonaliseerd nieuws, met ruimte voor andere vertelvormen (concept). Op die manier voelt de gebruiker zich meer betrokken en is er meer variatie. Als je namelijk al die wensen van de doelgroep bij elkaar zet, dan krijg je een app: de DataBewijst-app. Dit is een combinatie van Blendle, Google Home en de huidige nieuwsapps zoals de NOS. De DataBewijst-app is niet zomaar een nieuwsapp; de gebruiker kan zelf een tijd instellen

12

wanneer hij de dagelijkse dosis nieuws verwacht. Om ervoor te zorgen dat de gebruikers geen informatie missen, is er nu nog ruimte voor samenwerkingen met andere datajournalisten. Zij werken bij NOS, Pointer, NU.nl, RTL Nieuws et cetera. Al deze dataverhalen worden verzameld. Hierdoor zal de appgebruiker nooit informatie en kennis missen.

Deliver: de appMirthe: De DataBewijst-app is geschikt voor de doelgroep die een groot deel van de tijd op hun mobiel doorbrengt, bijvoorbeeld een student die elke ochtend met de trein reist. De gebruiker mag zelf de voorkeuren qua onderwerpen kiezen, maar ook de gewenste vorm. Het is verzamelplatform van dataverhalen waarbij de gebruiker het nieuws personaliseert en de datajournalisten kan helpen met onderzoeken. Een wisselwerking tussen de burgers en de journalistiek. Content: Alle nieuwsplatformen die hun dataverhalen in de DataBewijst-app zetten, verwijzen ook op hun originele kanaal door naar de app. Als elk nieuwsplatform dit doet, wordt er een grote groep mensen bereikt. Op die manier wordt datajournalistiek in zijn totaliteit op de markt gezet.

AfsluitingJana: Data bewijst! Kies gewoon! DataBewijst is dé nieuwsapp waar je je dagelijkse dosis datajournalistiek vandaan haalt. Niet mee kunnen praten in belangrijke of gezellige gesprekken zal niet meer gebeuren. Door DataBewijst verschijnen alle interessante topics op jouw telefoon! Jij kiest.

13

Nawoord

In feite komt dit verslag hierop neer (overigens is het Word-bestand aangepast na de feedback tijdens de presentatie, de PowerPoint niet):

Het is een korte samenvatting van al dat werk wat ik in de rest van het verslag heb verricht. En het schema is nog niet eens helemaal volledig, want ik heb me niet op één probleem gefocust, maar op meerdere.

Al dat werk: het was het helemaal waard. Deze week heb ik zoveel inzicht gekregen in het bedrijf DataBewijst. Het verleidingsschema heeft me geholpen om een basisstappenplan op te zetten: dat was hard nodig bij het bedrijf. Ik ben er daardoor achter gekomen dat mijn studiegenoten en ik aardig op weg zijn, maar dat er nog aan meerdere punten aandacht moet worden besteed. We wisten bijvoorbeeld al wat voor problemen er binnen de journalistiek speelden, maar door de PAIN-stormtechniek kan ik dat nu gestrucdureerder uitwerken.

14

En dan nog de samenwerking met Jana. Wat ben ik blij dat zij goudeerlijk is geweest over de journalistiek. Het deed soms pijn (Jana: “Ik ben soms sceptisch over wat er in een artikel staat, ik geloof het niet altijd.”), maar díe pijnpunten die de consument ervaart, moet je juist kunnen benoemen en proberen op te lossen. Als dat ons lukt, dan weet ik zeker dat DataBewijst een succes gaat worden.

De dag voorafgaand aan de presentatie heb ik dit verslag besproken met de mede-oprichters van DataBewijst en zij vulden me hier en daar aan. Ook zij waren net als ik erg enthousiast over het feit dat ik op deze manier een strategisch plan heb kunnen uitwerken. Het is voor ons allemaal erg leerzaam en misschien ga ik in het tweede blok verder met strategisch denken. Het idee van de app is uitvoerbaar, want we hebben connecties met een ICT-minor die een app zouden kunnen ontwikkelen. De samenwerkingen met andere nieuwsplatformen is een long shot, maar is ook zeker het proberen waard. Als we volgende week het gesprek over de subsidie hebben, dan gaan we knallen: we weten wat er speelt, wat we willen en wat we kunnen doen.

15