web viewikteb madwar 300 kelma fuq wieĦed minn dawn is-suġġetti fuq karta separata. ... eżatt...
TRANSCRIPT
L-GĦAXAR SENA IL-QARI U L-KITBA ĦIN: SAGĦTEJN
L-isem u l-kunjom: ________________________________________ Il-klassi: __________________
GĦALL-ISTUDENTI:
1. Wieġeb il-mistoqsijiet kollha kif mitlub/a.
2. Ortografija, punteġġjatura, ideat u preżentazzjoni tajbin jgħinuk biex tikseb riżultati aħjar.
GĦALL-GĦALLIEMA:
L-Iskema tal-Marki
Il-M
arki
Miġ
juba
: It-Taħdit 10
Is-Smigħ 10
Il-Qari u l-Kitba 80
IT-TOTAL 100
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 1 minn 15
Rotta 2Rotta 2Rotta 2Rotta 2Rotta 2Rotta 2Rotta 2
It-Taqsima 1A 1B 1Ċ 1D 1E 2A 2B IT-TOTAL
Il-Marka 10 4 8 8 20 15 15 80
Il-Marka tal-Istudent/a
L-EWWEL TAQSIMA: IL-LINGWA (50 MARKA)
Aqra s-silta li ġejja u wieġeb il-mistoqsijiet ta’ wara.
Il-biki tajjeb għas-saħħa?
Diversi studji jgħidu li bikja tajba għandha bosta benefiċċji
għas-saħħa għax fost oħrajn tgħin lill-persuna tistrieħ u tħossha
aħjar. Kien hemm studji li anki ssuġġerew li n-nuqqas ta’ biki
jista’ jwassal għal kanċer, ażma u pressjoni għolja. Li wieħed
jibki kemm jekk kawża ta’ emozzjonijiet ta’ ferħ jew ta’ diqa,
jingħad hija esklussivament xi ħaġa umana għax xemx u xita
Alla jaf meta. Kulturalment il-biki ma jfissirx l-istess għal
kulħadd. F’partijiet tal-Indoneżja, li wieħed jibki jista’ jfisser li
jkun marid jew se jmut kmieni. (para. 1)
Studju ta’ 5,000 persuna minn 35 pajjiż, li tmexxa mill-Psikologu Olandiż, Ad Vingerhoets li kiteb il-
ktieb Why Only Humans Weep: Unravelling the Mysteries of Tears, sab li bħala medja n-nisa jibku bejn
30 u 64 darba fis-sena filwaqt li l-irġiel jibku bejn 6 u 17-il darba. Skont il-Professur Vingerhoets, it-
testosterone jżomm lill-irġiel lura milli jibku filwaqt li livell ogħla ta’ prolactin fin-nisa, jippromwovi l-
biki. (para. 2)
S’issa però, ix-xjentisti għad ma rnexxilhomx jiddeterminaw jekk il-biki hux tajjeb għas-saħħa.
F’diversi stħarriġ, bejn 60 u 70 fil-mija tan-nies jgħidu li l-biki jgħinhom iħossuhom anqas stressati.
Iżda meta l-istħarriġ isir fil-laboratorji u l-parteċipanti jintwerew xi ħaġa biex jibku, normalment il-parti
l-kbira tagħhom jgħidu li jħossuhom aktar stressjati bil-biki. Fi studju mill-Università ta’ Kalifornja, fejn
il-persuni involuti ntwerew film fejn omm bdiet tibki waqt funeral ta’ bintha, 33 bkew u l-117-il
parteċipant l-oħra ma bkewx. Dawk li bkew ħassewhom imdejqa għal perjodu itwal minn dawk li ma
bkewx. L-awturi tal-istudju kkonkludew li dawk li jibku jaqgħu fi stress akbar u b’hekk jieħdu aktar
żmien biex jirkupraw. (para. 3)
Il-biki huwa assoċjat ma’ dgħufija u persuna tista’ tħossha tajjeb biss jekk il-bikja tgħinha toħroġ minn
sitwazzjoni. Studji juru li l-maġġoranza tal-persuni jħossu li tkun idea tajba li jibku. Iżda meta l-biki
jikkawża ċertu mistħija, dan jista’ ma jgħinx biex persuna tħossha aħjar. It-tweġiba iżda hija li meta
persuna tħossha li għandha tibki bikja tajba, għandha tibkiha mingħajr ma toqgħod tħossha ħażin
dwarha. (para. 4)
Paġna 2 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
Addattament ta’ silta meħuda mis-sit http://www.tvm.com.mt/ fis-sezzjoni tal-kurżitajiet.
1A. Fehim it-Test
Wieġeb il-mistoqsijiet fuq li għadek kemm qrajt.
1. X’effett tħalli bikja tajba fuq persuna skont diversi studji? (para. 1)
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (1)
2. Għal xiex jista’ jwassal in-nuqqas ta’ biki wara stħarriġ li sar? (para. 1)
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (1)
3. Minn fejn kien il-psikologu li mexxa l-istudju dwar il-biki u xi skoperta għamel dwar il-frekwenza
tal-biki fin-nisa u l-irġiel? (para. 2)
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (2)
4. Xi jwassal lin-nisa jibku iktar mill-irġiel? (para. 2)
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (1)
5. X’ġie konkluż mill-istudju li sar f’Kalifornja u kif waslu għal din il-konklużjoni? (para. 3)
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (2)
6. X’jiġri jekk persuna wara li tibki tibda tistħi? (para. 4)
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (1)
7. Għalfejn taħseb li l-awtur spiċċa l-artiklu billi qal li persuna għandha tibki kemm trid mingħajr ma
tħossha ħażin għax tkun qed tibki?
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________ (2)
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 3 minn 15
_______10 marki
1B. Għarfien il-Lingwa
1. Mis-silta sib kelma oħra li tfisser vantaġġi (para. 1). ___________________________________
(1)
2. Sib qawl mill-ewwel paragrafu.
______________________________________________________________________________ (1)
3. Għal min qed jirreferi l-pronom -hom fil-kelma iħossuhom kif tidher fis-sentenza:
F’diversi stħarriġ, bejn 60 u 70 fil-mija tan-nies jgħidu li l-biki jgħinhom iħossuhom anqas stressati.
(para. 3)
Il-pronom -hom qed jirreferi ______________________________________________________ (1)
4. Agħti kelma oħra bl-istess tifsira ta’:
tweġiba (para. 4): _______________________________________________________________
(1)
1Ċ. Il-Grammatika
Aqra sewwa din is-silta u wara wieġeb il-mistoqsijiet kollha dwarha.Ir-Riga
Qabel ma ġiet ivvintata r-riga il-bniedem kien ikejjel bis-swaba’ ta’ jdejh, bil-pala ta’ jdejh, bil-pala ta’ saqajh jew bil-passi. Sintendi, kejl ta’ dan it-tip kien ivarja kemm minn bniedem għal ieħor, kif ukoll matul is-snin. Il-merkanti Rumani kienu jkejlu d-drapp mill-ponta ta’ mneħirhom sat-tarf ta’ idhom stirata ’l barra. Kemm Noè biex bena l-arka kif ukoll il-bennejja li bnew il-piramidi kienu jkejlu billi jużaw id-distanza mill-minkeb magħluq sa tarf is-suba’ tan-nofs tal-istess id. Jingħad li l-iktar riga antika li nstabet kien fis-sena 2400 Q.K. f’Lothal fl-Indja. Din kienet magħmula mill-avorju. Imbagħad, lejn l-aħħar tas-seklu 18 bdiet tintuża s-sistema metrika. Din kienet popolari ħafna tant li ġiet adottata mill-bqija tad-dinja.
(Addattament minn Ir-Riga ta’ Claudia Cini mir-rivista RM2000, Frar, 2016)
1. Mill-ewwel sentenza sib konġunzjoni tal-għażla: _____________________________________
(1)
2. Aqleb din il-frażi fil-passiv: Noè bena l-arka.
Paġna 4 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
_______8 marki
_______4 marki
_____________________________________________________________________________
(2)
3. Immarka t-tweġiba t-tajba:
Il-verb bnew fil-frażi, “il-bennejja li bnew il-piramidi” huwa verb:
a. passiv b. attiv ċ. riflessiv (1)
4. Immarka t-tweġiba t-tajba:
Il-verb nstabet fis-sentenza, “L-iktar riga antika li nstabet kien fis-sena 2400 Q.K.” huwa verb:
a. passiv b. transittiv ċ. reċiproku (1)
5. Immarka t-tweġiba t-tajba:
Il-verb jingħad fil-frażi, “Jingħad li l-iktar riga antika” huwa verb:
a. riflessiv b. reċiproku ċ. impersonali (1)
6. Niżżel l-avverbju li hu preżenti fit-tielet sentenza:
_____________________________________(1)
7. Il-kelma ħafna fl-aħħar sentenza hi avverbju jew konġunzjoni?
____________________________(1)
1D. Il-Kitba Komunikattiva
Rapport f’gazzetta: Agħżel mistoqsija WAĦDA minn (i) jew (ii).
Ikteb rapport bejn 60 u 80 kelma fuq wieħed minn dawn is-suġġetti li ġejjin. Tinsiex tindika n-numru
tal-mistoqsija magħżula.
1. Bħala ġurnalist/a ġejt mitlub/a tinvestiga l-faqar f’raħal partikolari f’Malta. Ikteb rapport
dwar il-problemi u d-diffikultajiet li jiltaqgħu magħhom in-nies foqra f’dan ir-raħal.
Liema kien ir-raħal li għamilt l-investigazzjonijiet tiegħek fih?
Kemm domt tagħmel l-investigazzjonijiet tiegħek?
Liema ġenerazzjoni għażilt li tinvestiga?
Xi problemi jħabbtu wiċċhom magħhom dawn l-individwi?
Liema kienu d-diffikultajiet l-iżjed komuni?
JEW
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 5 minn 15
_______8 marki
2. Bħala ġurnalist/a f’gazzetta lokali ġejt mitlub/a tikteb rapport dwar attività li ttellgħet fir-raħal b’risq
il-karità. F’dan ir-rapport ikteb dwar il-preparamenti li tħejjew minn qabel għal din l-attività, x’ġara
waqt l-attività nnifisha kif ukoll dak li ħareġ minn din l-attività.
Meta ttellgħet din l-attività?
Għal min inġabru l-flus?
Xi preparamenti kienu mħejjija qabel ittellgħet din l-attività?
Fiex kienet tikkonsisti din l-attività?
X’kien ir-riżultat li ħareġ minn din l-attività.
Ikteb in-numru tar-rappot li għażilt: ____________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
1E. Il-Komponiment
Ikteb madwar 300 kelma fuq WIEĦED minn dawn is-suġġetti fuq karta separata.
1. Ibda l-komponiment b’dan li ġej:
Kont miexi/miexja l-Buskett u għalaqt għajnejja għal ftit sekondi. Malli ftaħthom .... (kompli)
Ma’ min kont il-Buskett?
Fejn spiċċajt xħin għalaqt għajnejk?
Weġġajt?
Paġna 6 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
_______20 marka
X’avventuri kellek?
2. Għalaqt tlettax-il sena u fl-aħħar nista’ nagħmel profil fuq Facebook. Kelli għalfejn nagħlaq din l-età
biex nagħmel profil? Iddiskuti din it-tema billi toħroġ il-vantaġġi u l-iżvantaġġi ta’ profil f’dan in-
netwerk soċjali.
X’inhu Facebook u għaliex ħafna huma dawk li jafu bih?
Għaliex taħseb li jrid ikollok ċerta età biex tagħmel profil?
X’vantaġġi u żvantaġġi għandu?
Taqbel li jkun hemm restrizzjoni fuq l-età?
3. Iddeskrivi raħal immaġinarju li tixtieq tgħix fih.
Kif inhu dan ir-raħal immaġinarju? (deskrizzjoni fiżika tiegħu)
Kif inhuma n-nies/l-abitanti ta’ dan ir-raħal immaġinarju?
X’tip ta’ bini, faċilitajiet, ikel.. jeżistu f’dan ir-raħal?
X’għandu speċjali dan ir-raħal immaġinarju minn irħula oħra?
4. L-inġustizzja.
Xi tfisser għalik l-inġustizzja?
Taf jew smajt b’xi eżempji ta’ inġustizzja?
Kif tħossok xħin tisma’ b’każijiet ta’ inġustizzja?
X’nistgħu nagħmlu biex innaqqsu l-inġustizzja?
IT-TIENI TAQSIMA: IL-LETTERATURA (30 MARKA)
2A. Ir-Referenza għall-Kuntest: Il-Proża (Bejn Ħaltejn)
Agħżel WAĦDA: (i) jew (ii).
(i) Aqra din is-silta minn Ix-Xini Jimxi fl-Art ta’ Manwel Magri u wieġeb il-mistoqsijiet kollha.
Ix-xiħ jerġa’ jdur lejn is-sultan u qallu: “Refgħu, ma
żżewġux?”
U s-sultan: “Ma nżewġux, għajr kien huwa li jmur jimla
qolla ilma mat-tifla u jasal qabilha.”
Ix-xiħ liż-żagħżugħ qallu: “Taqta’ qalbek xejn. Għandna ’l
dak li jimxi għarkupptejh mar-riħ u jgħaddih; lilha sejjer
ma jgħaddix?”
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 7 minn 15
_______15-il marka
Telqu t-tifla u hu; waslu ħdejn il-għajn, u hi, ħażina, qaltlu: “Tridx niflilek?”
Qallha: “Ija.”
U qabdet itteftiflu f’rasu. U hu, ilu ma jorqod tmint ijiem, għajnu marret bih u raqad. Hawn qamet
qajl, qajl, imliet il-qolla tagħha. Is-sultan kif raha feġġet u tielgħa t-taraġ, għajjat: “Rajtx kif
għaddietu!”
Jaqbeż ix-xiħ malajr: “Fejn hu dak li jaf xi jsir fid-dinja?”
“Hawn!”
“Ara bilġri!”
Dak qiegħed widintu fl-art u qal: “Rieqed ħdejn il-għajn.”
U bla telf ta’ żmien reġa’ x-xiħ: “Fejn hu dak li jispara u jaf fejn jolqot?”
“Hawn!”
Dan ġibed, laqat il-ġebla ta’ taħt ras dak li kien rieqed, il-ġebla ttir u hu jqum bilġri, jiġi fih
innifsu, jimla l-qolla u bil-ħeffa tar-riħ jasal quddiem is-sultan waqt li t-tifla għadha tielgħa t-taraġ.
Is-sultan ra hekk, għadab u qatagħha illi dak li għamel ix-xini jimxi fl-art jiġi maqtul mill-baħrin
tiegħu nnifsu. Ix-xiħ talab li kieku joqtluh ’il barra. Is-sultan qal iva; iżda mar hu nnifsu bl-
eżerċitu tiegħu biex jara li l-ħaġa ssir sewwa taħt għajnejh.
Kif waslu u kollox lest biex dak jiġi mneħħi mid-dinja, ix-xiħ qal lil dak li jagħmel it-taqlib fl-ajru
biex jinqaleb żaqqu ’l isfel. Kif dan, waqgħet dalma kbira u l-baħrin flok ma ġibdu għal dak li
għamel ix-xini jimxi fl-art, ġibdu għal fuq is-sultan u miet. Ix-xiħ qal lil dak li jagħmel it-taqlib
fis-sema biex jinqaleb żaqqu ’l fuq u safa. Ħadu lil dak li għamel ix-xini fid-dar tas-sultan, tawh l-
ilbies tas-sultan, xeddewlu l-kuruna u qalu: “Tħabat xebgħa, tawh il-kuruna, u ġiebha kif ried,
għax lilu kienet imwiegħda u hu ħadha.”
Mistoqsijiet:
1. a. X’ġeneru ta’ proża qed jintuża fis-silta t’hawn fuq?
i. ħrafa ii. djarju iii. rumanz (1)
b. Semmi karatteristika ta’ dan il-ġeneru ta’ proża?
___________________________________________________________________________ (1)
2. X’tagħlima toħroġ minn din is-silta ta’ proża?
a. Iż-żagħżugħ rebaħ għax qatel lis-sultan.
b. Iż-żagħżugħ rebaħ għax bl-umiltà kollha sema’ mill-pariri tax-xiħ.
ċ. Iż-żagħżugħ rebaħ għax kien b’saħħtu u għeleb kull sfida. (1)
Paġna 8 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
3. Xi rwol għandu x-xiħ f’dan ir-rakkont?
a. Huwa dak li bl-għerf tiegħu jmexxi liż-żagħżugħ.
b. Huwa dak li juża s-sopranatural.
ċ. Huwa dak li jisfida liż-żagħżugħ. (1)
4. Minn din is-silta:
a. Semmi karattru pożittiv u agħti karatteristika pożittiva li għandu: _________________________
______________________________________________________________________________(2)
b. Semmi karattru negattiv u agħti karatterisitka negattiva li għandu: ________________________
______________________________________________________________________________ (2)
5. “Kif waslu u kollox lest biex dak jiġi mneħħi mid-dinja, ix-xiħ qal lil dak li jagħmel it-taqlib fl-ajru
biex jinqaleb żaqqu ’l isfel.”
a. Minn din il-kwotazzjoni sib ewfemiżmu: ___________________________________________
(1)
b. Fisser l-ewfemiżmu: ___________________________________________________________
___________________________________________________________________________ (1)
6. a. X’tip ta’ vokabularju/kliem jintuża f’dan l-istil ta’ kitba?
i. ċajtier ii. modern iii. arkajk/antik (1)
b. Agħti żewġ eżempji ta’ dan it-tip ta’ vokabularju/kliem mis-silta t’hawn fuq.
_____________________________________ ________________________________ (2)
7. F’madwar 30 kelma għid x’kienet l-isfida taż-żagħżugħ u kif wasal għaliha?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________ (2)
JEW(ii) Aqra din is-silta minn Aqrali xi ħaġa ġdida, qaltilha ta’ Clare Azzopardi u wieġeb il-
mistoqsijiet kollha.
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 9 minn 15
Imbagħad tfarfret ftit sew u ngħalqet f’dinja ta’ kotba bħal skeletru magħluq f’tebut. Kliem mill-
inqas, u ħadd ma jazzarda jittawwal. Tfarfret ftit iktar u bdiet tinteressaha mhux biss id-dinja ta’ ġol-
ktieb imma anki l-kompożizzjoni tagħha. Bla ma ħadd għallimha bdiet tikkomponi l-kotba hi. Eżatt kif
dejjem rat lil ommha u lil missierha. Tibnihom ittra ittra. Toħroġ l-ittri taċ-ċomb mill-garżelli tagħhom u
tibni paġna sentenza sentenza, vers vers, kelma kelma.
Ommha u missierha dejjem xtaquha ssib ġuvni gustuż li jkun jista’ jħobbha u jgħinha fix-xogħol
tal-pubblikazzjoni, dejjem ħeġġewha biex tieħu lil Ġammarì ta’ faċċata għax kien ġuvni skrupluż. Imma
dejjem magħluqa f’xi ktieb, b’xagħarha qasir ma’ rasha, b’dublett griż u flokk griż jinqafel bil-buttuni
griżi skuri fuq quddiem, kien diffiċli għal Ġammarì li jitfa’ għajnejh fuqha.
U daqqa rumanz twil, jew inkella rumanzett, xi kultant novelli, daqqiet oħra poeżiji. Daqqa bil-
Malti, inkella bit-Taljan, xi kultant bl-Ingliż, daqqiet bil-Franċiż. Imbagħad meta kibret sew, uriet lil
ommha u lil missierha li kienet kapaċi tmexxi mhux biss il-ħanut, imma anki l-istamperija. U l-imħabba
tagħha ma setgħet qatt tmiss lil xi raġel. Maurice ma kienx daqshekk xortih tajba li jkollu boton tfal biex
il-ħanut ċkejken tiegħu jikber. Imma kien fortunat biżżejjed biex irabbi tifla li tiflaħ għax-xogħol
metikoluż u paċenzjuż li jirrikjedi ktieb mill-bidu sal-aħħar. B’martu u b’bintu dejjem miegħu, seta’
jibqa’ jmexxi b’ritmu sod.
Ħaġa waħda biss kienet tweġġagħha f’din id-dinja tal-kotba. Ma kinux il-ftit flus li kienu
jdaħħlu, jew il-ħinijiet twal jikkomponu paġna wara oħra, idellku l-linka, jgħadduhom mill-magna, iħitu
l-kotba; ma kienx il-fatt li l-ħwienet tal-kotba kienu qed jiżdiedu u l-produzzjoni Ingliża u Taljana kienet
dejjem qed tisbieħ; xejn minn dan, ħaġa waħda biss kienet iġġegħelha tiftaħ ħalqha...
“Bgħattha ’l hemm hux?”
“Lil min?”
“Lil Mary.”
“Iva.”
“Kif lanqas ħajra, pa?”
“Dawn l-affarijiet narahom jiena. “
“Lanqas ħajra li tara x’kien fih il-manuskritt?”
“Mhux affari tiegħek.”
“Għadek ma xbajtx tistampa l-istess kotba?”
“Hawn ġew jiġu stampati biss kotba li jinbiegħu.”
“Għadek ma xbajtx twaħħal l-istess titli?”
“Tgħollix leħnek ma’ missierek.”
“Kemm-il wieħed irrifjutajt?”
“Ma qgħadtx ngħodd.”
Paġna 10 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
“ U lill-irġiel qatt ma tirrifjutahom int?”
“Għedtlek tgħollix leħnek ma’ missierek.”
“Mhux żgur qed taqrahom il-kantileni li qed jiktbu.”
“Iġġegħelnix ngħid kliem li ma rridx.”
“Aqra xi ħaġa ġdida, pa, almenu.”
Mistoqsijiet:
1. a. Iddeskrivi l-karattru ta’ Lina minn dak li qrajt fin-novella.
i. Soċjevoli, maħbuba minn kulħadd u nervuża.
ii. Mara b’karattru sod, kwieta, progressiva, solitarja, bieżla u intelliġenti.
iii. Ċajtiera, kalma u għażżiena. (1)
b. Mill-ewwel paragrafu sib u ikteb frażi li ssaħħaħ it-tweġiba tiegħek.
______________________________________________________________________________ (2)
2. Oħroġ id-differenzi bejn il-ħajja tal-familja ta’ Lina mal-ħajja tal-lum.
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________(2)
3. X’qiegħed jirrappreżenta l-kulur griż u x’effett trid toħloq Clare Azzopardi?
a. Jirrappreżenta l-monotonija ta’ ħajjet il-protagonista li hu relatat man-nuqqas ta’ interess fis-
sess oppost.
b. Jirrappreżenta l-problemi li kellha tul il-ħajja tagħha u ma l-imħabba li kellha lejn l-irġiel.
ċ. Jirrappreżenta l-ferħ li kellha u n-nuqqas ta’ qbil mas-sess oppost. (2)
4. Iddeskrivi l-kuntrast li nsibu bejn Lina u missierha fuq livell ta’ ħsieb. Ikkwota mis-silta biex turi
dan il-kuntrast.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________ (2)
5. “Imbagħad tfarfret ftit sew u ngħalqet f’dinja ta’ kotba bħal skeletru magħluq f’tebut. Kliem mill-
inqas, u ħadd ma jazzarda jittawwal. Tfarfret ftit iktar u bdiet tinteressaha mhux biss id-dinja ta’ ġol-
ktieb imma anki l-kompożizzjoni tagħha.”
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 11 minn 15
a. Minn din il-kwotazzjoni sib similitudni: ___________________________________________(1)
b. Fisser is-similitudni: ___________________________________________________________
______________________________________________________________________________ (2)
6. Immarka t-tajba. Iż-żewġ stili ta’ din il-parti mis-silta huma:
a. djalogu u narrattiv. b. argumentattiv u djalogu. ċ. narrattiv u deskrittiv. (1)
7. Spjega kif tidher l-idea tal-femminiżmu f’din in-novella.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________ (2)
2B. Il-Komponiment Letterarju: Ir-Rumanzett (Il-Ħarsa ta’ Rużann)
Ikteb madwar 200 kelma fuq WIEĦED minn dawn is-suġġetti fl-ispazju pprovdut.
i. Hi baqgħet tħares lejja u jien ’l għajnejja ma stajtx naqlagħhom minn fuqha, hekk malli
lmaħna lil xulxin.
Din hija l-ewwel darba li l-Baronċin Mark Antonin de los Ingallos u l-bidwija Dinglija Rużann
iltaqgħu. Irrakkonta x’tip ta’ relazzjoni kellhom, kif spiċċat u għaliex.
Fejn u kif iltaqgħu Mark Antonin u Rużann?
X’ġara meta Rużann kien ser ikollha tarbija?
Għal liema raġuni Rużann ħadet dik id-deċiżjoni?
Kif kienet tħares is-soċjetà lejn relazzjoni bħal tagħhom?
Metaforikament x’turi r-relazzjoni tagħhom?
JEW
ii. “Jeħtieġ li jitgħallmu l-iskola dawk.” U waqaf, qisu mibluh
bih innifsu u b’li kien għadu kemm fisser.
Waħda mit-temi li nsibu fir-rumanzett Il-Ħarsa ta’ Rużann hija
dik tal-edukazzjoni. Iddiskuti kif din it-tema tidher fil-ġrajja ta’
Karmenu.
Paġna 12 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
_______15-il marka
X’kien ġralu Karmenu biex iddeċieda li jibgħat lil uliedu l-iskola?
Min kellu d-dritt li jmur l-iskola dak iż-żmien ?
Għaliex ma qabilx miegħu Ġannikol?
X’sagrifiċċji kien lest li jagħmel Karmenu biex jibgħat lil uliedu l-iskola?
Lis-subien biss ried jibgħat l-iskola? X’valur ra fl-edukazzjoni Karmenu?
In-numru tal-komponiment letterarju magħżul: ______________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 13 minn 15
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
Paġna 14 minn 15 Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
TMIEM IL-KARTA
Il-Malti | Il-Qari u l-Kitba | L-Għaxar Sena Sekondarja | Rotta 2 | Frar 2017 Paġna 15 minn 15