welkom. josnuytens 02.2011 2 veiligheid bij werkzaamheden aan of in de nabijheid van elektrische...
TRANSCRIPT
WELKOM
josnuytens 02.2011 2
VEILIGHEID BIJ WERKZAAMHEDEN AAN OF IN DE NABIJHEID VAN ELEKTRISCHE INSTALLATIES
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 3
Wij melden u met fierheid de geboorte van ons éérste kindje
“BA4 – BA5”
Op 1 jan. 1983 (K.B.)
Materniteit: AREI
Meter: art. 47
Peter: art. 266
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 4
NIET ALTIJD DUIDELIJK
MEERDERE INTERPRETATIES
VOLDOENDE INGELICHTE OF BEVOEGDE PERSONEN OM DE GEVAREN TE WIJTEN AAN DE ELEKTRICITEIT TE VERMIJDEN
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 5
K.B. 25 april 2004
Nieuwe definitie, art. 47 AREI
Wie, wat: art. 266 AREI
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 6
Code Omschrijving Voorwaarden Voorbeelden
BA1 Gewone Niet hieronder geclassificeerde personen Lokalen voor huishoudelijk of analoog gebruik, lokalen gewoonlijk toegankelijk voor het publiek, …
BA2 Kinderen Kinderen die zich bevinden in de voor hen bestemde lokalen
Kinderbewaarplaatsen en kinderkribben,scholen …
BA3 Gehandicapten Personen die niet over al hun mentale en fysische vermogens beschikken
Rusthuizen voor invaliden, ouderlingen of mentaal gehandicapten, …
BA4 Gewaarschuwden Personen die :-ofwel voldoende onderricht werden aangaande de elektrische risico’s verbonden aan de hen toevertrouwde werkzaamheden-Ofwel permanent worden bewaakt door een vakbekwaam persoon tijdens de hen toevertrouwde werkzaamhedenteneinde de aan elektriciteit verbonden risico’s tot een minimum te herleiden.
Uitbatings- of onderhoudspersoneel van elektrische installaties, …
BA5 Vakbewkamen Personen die via kennis, verkregen door opleiding of ervaring, de gevaren verbonden aan de uit te voeren werkzaamheden zelf kunnen inschatten en de maatregelen kunnen bepalen om de daaruit voortvloeiende specifieke risico’s te elimineren of tot een mimimum te beperken.
Ingenieurs en technici belast met de uitbating van elektrische installaties, …
BEKWAAMHEID
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 7
GEWAARSCHUWD PERSOON : BA4
Voldoende onderricht
welomschreven werkzaamheden
ART. 47 - GEWONE RUIMTEN EN RUIMTEN VAN DE ELEKTRISCHE DIENST
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 8
OF permanent bewaakt door BA5
ART. 47 - GEWONE RUIMTEN EN RUIMTEN VAN DE ELEKTRISCHE DIENST
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 9
VAKBEKWAAM PERSOON BA5:
GEVAREN ZELF KUNNEN INSCHATTEN EN MAATREGELEN NEMEN OM RISICO’S:
TE ELIMINEREN
TOT MINIMUM TE BEPERKEN
+ werkzaamheden volgens procedures
ART. 47 - GEWONE RUIMTEN EN RUIMTEN VAN DE ELEKTRISCHE DIENST
BA5
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 10
ART. 47 - GEWONE RUIMTEN EN RUIMTEN VAN DE ELEKTRISCHE DIENST
ENZOVOORT……..
BA5
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 11
ART. 47 - GEWONE RUIMTEN EN RUIMTEN VAN DE ELEKTRISCHE DIENST
ENZOVOORT……..
BA5
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 12
ART. 47 - GEWONE RUIMTEN EN RUIMTEN VAN DE ELEKTRISCHE DIENST
ENZOVOORT……..
BA5
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 13
Bekwaamheid personeel
BA5 in: huishoudelijke installaties
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 14
BA5 in: kleine industrie - KMO
Bekwaamheid personeel
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 15
BA5 in: KMO
Bekwaamheid personeel
www.btvacademy.be ©
?
josnuytens 02.2011 16
BA5 in: grote industrie (petrochemie)
Bekwaamheid personeel
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 17
BA5 in: grote industrie (specifieke eigenschappen)
Bekwaamheid personeel
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 18
VAN TOEPASSING OP ALLE WERKZAAMHEDEN AAN OF MET ELEKTRISCHE INSTALLATIES.
www.btvacademy.be ©
ART. 266 AREI
josnuytens 02.2011 19
ART. 266 AREI
VAN TOEPASSING OP WERKZAAMHEDEN IN OMGEVING VAN ELEKTRISCHE INSTALLATIES.
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 20
VAN TOEPASSING OP WERKZAAMHEDEN IN OMGEVING VAN ELEKTRISCHE INSTALLATIES.
ART. 266 AREI
josnuytens 02.2011 21
TOEKENNING BA4 / BA5
WERKGEVER:
• Voldoende, aangepaste opleiding, vorming.
• Bekwaamheid in aanmerking nemen.
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 22
TOEKENNING BA4 / BA5
DOOR DE WERKGEVER, waarbij:
• De reikwijdte bepaald is.
• De aard en de verscheidenheid van de elektrische installaties
• De verscheidenheid aan activiteiten
• Beoordeling traceerbaar.
• Welke installaties.
• ………………………….enz.
• Wordt door de werkgever vastgelegd in een document,
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 23
SPECIFIEKE opleiding
www.btvacademy.be ©
VEILIG WERKEN AAN ELEKTRISCHE INSTALLATIES LAAGSPANNING, 1ste categorie
TYPE BA4/BA5
Datum opleiding: Docent:
Plaats van opleiding: Aantal sessies: 4 x 3 uur
Opleidingsmanager, De zaakvoerder, Jos Nuytens Herman Vanhee
BTV ACADEMY, Jan Breydelstraat 100, 8530 HARELBEKE - BELGIE, www.btvacademy.be
Brevet wordt hierbij uitgereikt aanDhr. voornaam en naam,
geboren op datum te plaatsvoor het met vrucht voltooien van de
initiële opleiding
N° datum/nr.
Geldig tot opleidingsdatum+ 5 jaar
josnuytens 02.2011 24www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 25
BEDRIJF: B & B services, Lentedreef 5, 1234 Bommerskonte Datum van uitreiking: 20.10.2008Bekwaamheidsattest BA5Hiermee bevestigt de werkgever: Jan JansensDat de werknemer: Piet PietersDe codificatie: BA5 toegekend krijgtVoor volgende werkzaamheden:
Herstellingen, wijzigingen en uitbreidingenAan volgende elektrische installatie: laagspanningsverdeelborden vaste installaties voor spanningen van de 1ste categorie ACBinnen volgende afdelingen: Produktiehal 1, 2 & 3Behoudens: hoogspanning gevoed door laagspanning (NEON)
www.btvacademy.be ©
Voorbeeld attest
josnuytens 02.2011 26
Met als geldigheidsduur: 5 jaar na uitreiking.En met als voorwaarde voor het behoud van deze codificatie gedurende de geldigheidsduur: medisch geschiktheid en/of belangrijke AREI-wijzigingenOpschorting van de geldigheidsduur na : afwezigheid > 1 jaar.Bij de toekenning van de bevoegdheden wordt van de ondergetekende verwacht in al zijn activiteiten aan elektrische installaties steeds verantwoord zal handelen naar de dwingende veiligheidsvoorschriften en de interne werkprocedures op het gebied van veiligheid zal eerbiedigen.
Gelezen en getekend door alle partijen,
Naam / Handtekening v/d werkgever Naam / Handtekening werknemer
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 27
OPGEPAST
VOOR ALLE WERKZAAMHEDEN:
RISICOANALYSE
PROCEDURES OPSTELLEN
INSTALLATIEVERANTWOORDELIJKE
WERKVERANTWOORDELIJKE
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 28
OPGEPAST
EXTERNE OPLEIDINGEN DIENEN STEEDS AANGEVULD MET INTERNE OPLEIDINGEN, BEDRIJFSSPECIFIEKE EIGENSCHAPPEN & PROCEDURES
CONTRACTORS:
PROCEDURE WERKEN MET DERDEN
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 29
K.B. 2 JUNI 2008: OUDE ARABINSTALLATIES
Bijlage I §6.
Werkgever > dossier opstellen:
Lijst werknemers BA4/BA5
Voor welke activiteiten, delen en spanningsgebieden.
Traceerbaarheid van de evaluatie
www.btvacademy.be ©
K.B. 2 JUNI 2008: OUDE ARABINSTALLATIES Art. 25
1. Reglementering en instructies kent.
2. Deze naleven (voorbeeldfunctie)
3. En doen naleven.
Zich vergewissen > hiërarchische lijn:
josnuytens 02.2011 30www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 31
Geachte heer,Gezien er wat onduidelijkheid heerst, graag uw deskundig advies.Verwijzend naar art. 266 AREI, punt 05.3.2, zie hieronder.05.3.2. - Specifieke opleiding, vorming en kwalificatieEnkel de personen die een specifieke opleiding en vorming gevolgd hebben mogen, na gunstige beoordeling van hun bekwaamheid, werkzaamheden onderspanning uitvoeren. De vaardigheid tot onder spanning werken moet op peil worden gehouden hetzij in de praktijk, hetzij door extra- of permanente educatie.Graag twee vragen.1. Wat is de juiste definitie van "SPECIFIEKE OPLEIDING, VORMING",2. Iemand met een technisch diploma (richting elektriciteit, elektro-mechanica, elektro technieken) hetzij HSTO, Bachelor, Ing. of Ir., is die automatisch BA4 of BA5?Met voorname hoogachting en dank bij voorbaat,
ART. 266 – WERKZAAMHEDEN AAN EL. INSTALLATIES
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 32
Geachte, Ik kreeg uw onderstaande vraag overgemaakt.Daarop het volgende : 1. Het eigene aan de BA4/BA5 kwalificatie is dat deze bevoegdheidsverklaring betrekking heeft op welomschreven werkzaamheden aan een wel omschreven elektrische installatie (vb. een persoon die bevoegd is om aan een elektrische laagspanningsinstallatie buiten spanning te werken heeft een andere kwalificatie dan een persoon die bevoegd is om aan een LS-installatie onder spanning te werken alsook een andere kwalificatie dan iemand die werkzaamheden uitvoert aan een HS-installatie, en dan hangt het ook nog af van de specifieke werkzaamheden) .Er bestaat niet zoiets als een “algemene BA-4 persoon” of een “algemene BA-5 persoon. De opleiding dient dan ook in deze context gezien te worden : de opleiding heeft betrekking op de specifieke werkzaamheden aan de specifieke elektrische installatie waarvoor de bevoegdheidsverklaring verleend wordt. Er worden in diverse instellingen allerhande opleidingen omtrent het BA4-BA5 gebeuren verstrekt, maar deze (algemene) opleidingen dienen steeds aangevuld te worden met het bedrijfsspecifieke aspect. Ik vestig uw aandacht erop dat er een schriftelijke bevoegdheidsverklaring dient opgesteld te zijn waarin de werkzaamheden en de installatie moeten beschreven zijn (art 47 vh AREI).
2. Uit het vorige volgt ook dat een diploma nooit automatisch aanleiding geeft tot een BA4-BA5 bevoegdheidsverklaring. Het bedrijfsspecifieke luik zit immers niet in de schoolse opleiding. Met hoogachting, ir Paul Van HaeckeFOD WASOTWW Oost-VlaanderenSt Lievenslaan 33b, 9000 GENT
ART. 266 – WERKZAAMHEDEN AAN EL. INSTALLATIES
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 33
Doel van de opleiding:• Bewust maken van gevaren en risico’s,
deze leren kennen, herkennen en evalueren
• Kennis opdoen rond deze gevaren en risico’s
• Leren omgaan met risico-analyses• Motivatie voor het gebruikt van
beschermingsmiddelen
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 34
Reglementering en wetgeving
• A.R.A.B.(*)Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming (*)
• A.R.E.IAlgemeen Reglement op de Elektrische Installaties
• CODEXWelzijn op het werk.
Al deze voorschriften hebben kracht van wet en zijn dus bindend !!!!
(*) K.B. 2 juni 2008 ARAB (elektriciteit) tot juni 2013
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 35
Toepassingsgebied
• Productie,
• Transport.
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 36
A.R.E.I. uitzonderingen
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 37
Risico’s ?
• Voor het begin van ieder werk door iedereen!
Gevaar opsporen en beoordelen
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 38
Risico’s ?
Zo mogelijk uitschakelen of vervangen door een minder gevaarlijk alternatief
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 39
Risico’s ?
Collectieve bescherming of persoonlijke bescherming?
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 40
Veiligheid & ongevallen.• Voorkomen van ongevallen door: Passieve houding. Actieve houding.
• Veilig werken: Vraagstelling Voorbereiding Realisatie
• Gevolgen van ongevallen: Menselijk leed Financiële gevolgen - Burgerrechtelijk (BA)
- Strafrechterlijk
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 41
Ongevallen met elektriciteitGemiddeld
25% hoogspanning 75% laagspanning
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 42
Ongevallen
tijdsdruk
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 43
Ongevallenimprovisatie
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 44
Ongevallen
Niet geoorloofde praktijken
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 45
Gereedschap ?
Ongevallen
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 46
Ongevallen
Toestellen
josnuytens 02.2011 47
OngevallenWetgeving ?
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 48
PBM ???
Ongevallen
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 49
Ongevallen
PROCEDURES:
VERKEERD
ACHTERHAALD
ONOVERZICHTELIJK
………………….
50
Ongevallen met elektriciteit 2006
?
Voltijds equivalent: 15.895 > 1.791 ongevallen = +/- 11%
948 personen = +/- 53%
174 personen = +/- 10%
???????????????
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be ©
Brandwonden, vernietiging van weefsels
Elektrocutie gevolgen
josnuytens 02.2011 51www.btvacademy.be ©
Hartfibrillatie Hartstilstand
Elektrocutie gevolgen
josnuytens 02.2011 52www.btvacademy.be ©
Laattijdige gevolgen : nierblokkage !!!!
Elektrocutie gevolgen
josnuytens 02.2011 53www.btvacademy.be ©
Ademhalingsstilstand
Elektrocutie invloeden
0,9 tot 1,2 mA De stroom is nog juist voelbaarOpletten voor verwondingen door schrikbewegingen
1,2 tot 4,5 mA Prikkeling van de hand leidt tot verstijving en lichte verdoving onderarm
4 tot 7 mA Er ontstaat een kramp welke tenstlotte het loslaten van de geleider verhindert
7 tot 16 mA Vrouwen kunnen het contact niet meer verbreken
14 tot 24 mA
Mannen kunnen het contact niet meer verbreken
20 tot 40 mA
Ernstige en pijnlijke samentrekking van de spierenBorstspieren = ademhaling wordt belet
Zenuwstelsel = bewustzijn komt in vraag
Stroomdoorgangen met een tijd groter dan 1 sec.
Stroomsterkte beperken tot (25) 30 mA effectiefjosnuytens 02.2011 54www.btvacademy.be ©
50 tot 200 mA
Het hart komt in fibrillatieHet gaat trillen en klapperenBloedsomloop stopt
> 200 mA Brandwonden Vernietiging van weefselVernietiging van zenuwen
1A Zeer grote warmteontwikkeling zodat eiwitstoffen gaan stollenUit de spieren wordt een kleurstof afgescheidenMyoglobine is een zeer hevig gif voor de nierenIs doodsoorzaak onafhankelijk van de elektrocutie zelf
Elektrocutie invloeden
josnuytens 02.2011 55www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 56
Elektrocutie Als er een gesloten stroombaan is Er moet een potentiaal verschil zijn
(spanningsverschil) Stroom moet voldoende groot of
langdurig zijn
Beschermen?
Minstens 1 van de factoren uitschakelen
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 57
Rechtstreekse aanraking
josnuytens 02.2011 58
Onrechtstreekse aanraking
Toevallig onder spanning staande massa’s door een fout
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 59
Joule-effect op de mens
Pj = I².R
LichaamsweerstandBB2 = 1.000 Ω
60 W
LS 400 V /410V
I = =
P = 0,24² x 1.000 = 57,6 W
240 V
1.000 Ω0,24 A
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 60
Kortsluitingen op driefasig net
Twee fasegeleiders Twee fasegeleiders via aarde
Fasegeleider en nulgeleider
Fasegeleider en aarde bij geaarde nulgeleider
Drie fasegeleiders Drie fasegeleiders
via aarde
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 61
Brandgevaar
Slechte contacten
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 62
Brandgevaar
Beperkte afvoer van warmte (temperatuur)
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 63
Brandgevaar
?
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 64
BrandgevaarKortsluiting
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 65
Ontploffingsgevaar
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 66
Ontploffingsgevaar
• Vaste en vloeibare explosieven (springstof)• Ruimtes met explosieve gasmengsels• Ruimtes met explosieve dampen• Ruimtes met explosieve stofconcentraties
Explosiegrens (lel%) Zelfsontstekingstemperatuur Vlampunt | temperatuur waarop een mengsel lucht-damp/ Glimtemperatuur | stof explosief wordt
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 67www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 68
Automatische schakelaars
MAGNETISCHE INSTELLING
B: In x 5
C: In x 10
D: In x 20
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 69
Niet huishoudelijk
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 70
Veiligheidsafstanden
DL
DV
Geleider onder spanning
Werken onder spanning
Enkel toegankelijk mits speciale
maatregelenZone zonder
spanningsvoerende delenNBN-EN 50110-1
DL = afstand die de buitengrens bepaalt van de zone onder spanning
DV = afstand die de buitengrens bepaalt van de nabijheidszone
Deze afstanden moeten gemeten worden vanaf de dichtstbijzijnde geleiders of niet-geïsoleerde delen onder spanning
kVm 1 20 30 36 70 150 220 380
AREI art. 28
d1 2,5 2,5 2,6 2,7 3 3,8 4,5 6,1
d2 1,25 1,25 1,35 1,41 1,75 2,55 3,25 4,85
d3 0,75 0,75 0,85 0,91 1,25 2,05 2,75 4,35
Art 266DL geen 0,22 0,32 0,38 0,75 1,20 1,60 2,50
DV 0,5 1,22 1,32 1,38 1,75 3,20 3,60 4,50
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 71
Veiligheidsafstanden volgens de norm NBN-EN 50110-1
Geleider onder spanning
josnuytens 02.2011 72
PICTOGRAMMEN
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 73
PICTOGRAMMEN
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 74
BEELDEN
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 75
BEELDEN
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 76
BEELDEN
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 77
BEELDEN
josnuytens 02.2011 78www.btvacademy.be ©
BEELDEN
josnuytens 02.2011 79www.btvacademy.be ©
BEELDEN
josnuytens 02.2011 80
HoofdregelsNooit werken uitvoeren waarin gevaar schuilt,Zelf ten koste van langere werktijd, materiële schade.
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 81
DANK VOOR UW AANDACHT
Back to skool
www.btvacademy.be ©
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be © 82
ALLE DIENSTEN
83
83
VRAAGSTELLING
EINDE
DANK U
Deze power-pointpresentatie is eigendom van BTV Academy bvba en is auteursrechterlijk beschermd. Behoudens de wettelijke uitzonderingen, mag niets uit deze powerpointpresentatie, geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, in welke vorm of op welke wijze ook, zonder expliciete en schriftelijke voorafgaandelijke toestemming van BTV Academy.bvba
josnuytens 02.2011 www.btvacademy.be ©