welkom - kennis voor krimp - kennis voor krimp · 2019. 10. 15. · • kunnen niet koelen in de...
TRANSCRIPT
![Page 1: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/1.jpg)
Woonborg en de Energietransitie
Welkom
O n z e o n t d e k k i n g s t o c h t m e t N O M
J a n v a n G o o r, p r o j e c t l e i d e r a f d . p r o j e c t e n
![Page 2: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/2.jpg)
Zuidlaren
![Page 3: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/3.jpg)
Roden
![Page 4: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/4.jpg)
Vries
![Page 5: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/5.jpg)
Roden
![Page 6: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/6.jpg)
Annen
![Page 7: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/7.jpg)
Haren
![Page 8: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/8.jpg)
Roden
![Page 9: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/9.jpg)
WoonborgGezonde, zelfstandige en compacte organisatie met circa 4.900 woningen in de gemeenten Aa en Hunze, Haren, Noordenveld en Tynaarlo.
• Goede en betaalbare woningen
• Veilige- en leefbare omgeving
• Lagere inkomensgroepen
Voorstellen
![Page 10: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/10.jpg)
Wij leren door te doen
Fouten maken is soms de snelste route naar succes
Onze collega’s zijn ondernemend (passie voor duurzaamheidstechniek)
Woonborg biedt medewerkers gelegenheid/rugdekking om te ontdekken
In 2014 gestart met 1e NOM pilot
Wat is kenmerkend aan Woonborg
![Page 11: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/11.jpg)
• zes twee-onder-een-kapwoningen (bouwjaar 1952) op een prachtige locatie in Roden
• technische kwaliteit van deze woningen is matig tot slecht. • Er zijn problemen, tocht, vocht, beperkte voorzieningen en geen ideale
indeling (doucheruimte in berging).
1e Pilot NOM-renovatie 2015
![Page 12: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/12.jpg)
Straatbeeld Padkamp Roden
6 twee-onder-een-kapwoningen (bouwj.1952) op een prachtige locatie in Roden.
![Page 13: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/13.jpg)
Er zijn problemen, tocht, vocht, beperkte voorzieningen en geen ideale indeling (doucheruimte in berging).
![Page 14: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/14.jpg)
Foto’s tijdens werkzaamheden Pilot NOM-renovatie
![Page 15: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/15.jpg)
Resultaat Pilot NOM-renovatie
![Page 16: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/16.jpg)
Financiële conclusie na Pilot NOM-renovatieKosten voor buitenschil, berging, keuken, douche, vaste trap naar 2e verdieping en doorbraak tussen kamer en keuken.
€ 228.500
Kosten voor extra werkzaamheden: cv-aanpassing, elektra aanpassingen, gipsplafonds. Aanbrengen gescheiden riool systeem, stucwerk, schilderen modelwoning.
€ 76.000
Sociaal Plan kosten in- en uithuizen met wisselwoning, inrichten modelwoning. Elektrisch koken en wasemkap leveren + huur wissel- en modelwoning
€ 30.000
Inclusief kosten uit 2014 € 19.500Totaal inclusief 6% en 21% BTW € 334.500Totale kosten per woning inclusief BTW € 167.250
![Page 17: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/17.jpg)
• Veel te hoge investeringskosten - Nieuwbouw• Alleen goede woningen zijn geschikt voor NOM
renovatie• We ontdekken – De bewoners participatie
Wat hebben wij geleerd na Pilot NOM-renovatie
![Page 18: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/18.jpg)
2e pilot NOM-nieuwbouw
![Page 19: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/20.jpg)
Trots op ons resultaat!
![Page 21: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/21.jpg)
3e pilot NOM-renovatie 33 woningen Roden 2017
![Page 22: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/22.jpg)
33 woningen NOM-verbeterconcept
![Page 23: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/23.jpg)
Totale kosten NOM-verbeterconcept per woning € 106.000
Bestaat uitBinnen onderhoud - gemiddeld per woning € 6.000Directe kosten NOM verbeter concept € 100.000
Onderverdeling kostenSociaal plan € 4.000Leefomgeving € 1.500Bouwkosten € 94.500
Directe bouwkostenNOM - incl. monitoring € 83.700Slappe geluidswand € 3.800Berging € 7.000
Kosten 33 NOM per woning
![Page 24: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/24.jpg)
2017 Stand na 3 pilots
2 woningen Padkamp Roden (NOM-renovatie)• Kosten onderhoud en monitoring niet helder
8 woningen Holtenweg Vries (MOM-nieuwbouw)• Zoektocht naar monitoringssystemen• Wet op de Privacy – AVG
33 woningen Roden (NOM-renovatie)• Prestatiegarantie via aannemer• Monitoring via aannemer• Wet op de Privacy – data beheer
![Page 25: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/25.jpg)
Ervaringen bewoners NOM RENOVATIE
Bewoners -• Aanpassen van koude – vochtige – tochtige woning• Gaan van een open – naar – gesloten woning• Gaan van hoge naar lage luchtvochtigheid • Van snelle naar trage regelbare verwarming• Missen de stralingswarmte – hoge luchttemperatuur• Kunnen niet koelen in de zomer• Warm op de slaapkamer (s)• Gaan van gas naar inductie koken
![Page 26: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/26.jpg)
Ervaringen Woonborg NOM RENOVATIE
NOM Renovatie• Tijdens uitvoering (te) ingrijpend voor bewoners• Veel aanpassingsbegeleiding• Totale renovatie kosten te hoog• Kwaliteit: oude binnenzijde moet nog 40 jaar mee
![Page 27: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/27.jpg)
Ervaringen bewoners NOM NIEUWBOUW
Bewoners• Vinden NOM - nieuwbouw fijn om in te wonen• Koel in de zomer – behaaglijk in de winter• Kiezen voor de locatie – woning LLB• Ouderen vinden NOM - EPV - Monitoring – Energiebundels
– Energieleverancier moeilijk te begrijpen
![Page 28: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/28.jpg)
Ervaringen Woonborg NOM NIEUWBOUW
NOM Nieuwbouw• Bouwen van NOM nieuwbouw gaat prima• EPV – Monitoring eindelijk in de vingers• Contract onderhoud is aangepast• Meerkosten NOM – opbrengsten EPV in balans• Inbedden in de organisatie moeilijk
![Page 29: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/29.jpg)
Huidige strategieBasiskwaliteit• Minimaal niveau bij een nieuwe verhuring• Label C• Alle verwarmde vertrekken geïsoleerd• MV installatie
Verbeteren • Maximaal isoleren in de huidige schil – label B• Zonnestroominstallatie – label A• Levensduur verlengen met 25 jaar• Wacht op installatietechnische betaalbare
oplossingen
![Page 30: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/30.jpg)
Huidige strategieNieuwbouw • NOM woning • Water – Water warmtepomp
( koel in de zomer – behaaglijk in de winter) • EPV – Monitorinssysteem – Display in de woning
Verkoopwoningen • Handhaven in huidige staat• Alleen onderhoud – investeren alleen uit noodzaak
![Page 31: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/31.jpg)
Huidige strategieBewoners participatie • Nemen budget op in begroting• Gesprek in kleine groepen• Inventariseren wensscenario• We wegen samen af• Komen samen tot conclusie• Stellen samen een plan op
![Page 32: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/32.jpg)
Zoektocht EPV - Monitoring
![Page 33: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/33.jpg)
Zoektocht EPV - Monitoring
EPV • NOM – EPV vragen• Voldoen aan voorwaarden Netto warmte rapportage Energie duurzaam opgewekt Maximaal bruikbare energie – bundels
![Page 34: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/34.jpg)
PV-installatie
Huishoudelijk verbruik
- Verlichting- Kookplaat- Wasmachine- Wasdroger- E.d.
Slimme meter
Verwarmingsysteem
Ventilatie-systeem
Warmtapwater systeem
Gebouwgebonden installaties verbruik Ondergrens EPV
- Jaarlijkse Informatieplicht aan huurder - Verhuurder dient NOM aan te kunnen tonen
Referentieruimte temp.
![Page 35: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/35.jpg)
Aandachtspunten
Kosten verbinding• Telefoonlijn € 35 per maand• Mobiel € 5 per maand
Wet op de Privacy• Data uit de woning naar server• Serverdata naar telefoon/tablet/PC • Bewerkersovereenkomst
Organisatie• Nieuwe procedure uitgifte woning (contract, sleutel, inloggegevens)
![Page 36: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/36.jpg)
Voorkeur monitoring
• Display in de woning• Geen data op device bewoner• Beperkte belasting organisatie• Beheerder/energiecoach • 1 leverancier
![Page 37: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/37.jpg)
Display
Goed
Let op
Gevaarzone
Slecht
![Page 38: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/38.jpg)
Strategie EPV
• Elke NOM woning ingebouwde display• EPV (1 euro per m2 per maand)• NOM-informatie voor huurders moet begrijpbaar/
uitlegbaar/eenduidig zijn• NOM concept in de organisatie eigen maken• Afstemming EPV met huurdersorganisatie afgerond• Duurzaamheid promoten• Energiecoach NOM?
![Page 39: Welkom - Kennis voor Krimp - Kennis voor Krimp · 2019. 10. 15. · • Kunnen niet koelen in de zomer • Warm op de slaapkamer (s) ... • Levensduur verlengen met 25 jaar • Wacht](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022063012/5fc850baad7315720b0967b5/html5/thumbnails/39.jpg)
Conclusie = energiereductie in de grip
De volgende stap: Circulair Bouwen
Bedankt voor uw aandacht.