welkom op de cursus basisveiligheid vca versie 4.4
DESCRIPTION
Welkom op de cursus Basisveiligheid VCA Versie 4.4. Telefoon uit a.u.b. Tijdens het examen is het tonen van een geldig legitimatiebewijs verplicht. Introductie. Basisveiligheid VCA Opleiding over veiligheid gezondheid welzijn - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Welkom op de cursusBasisveiligheid VCA
Versie 4.4
Telefoon uit a.u.b..
26652_700
Tijdens het examen is het tonen van een geldig legitimatiebewijs verplicht.
36652_700
Basisveiligheid VCA Opleiding over veiligheid gezondheid welzijn voor werknemers
Introductie
46652_700
Hoofdstukindeling 1. Arbeidsomstandigheden en milieu 2. Arbo in de praktijk 3. Gevaarlijke stoffen 4. Etikettering en Signalering 5. Elektriciteit 6. Brand- en explosiegevaar 7. Werken in besloten ruimten 8. Werkplekeisen algemeen 9. Hijs- en hefwerktuigen10. Werken op hoogte11. Handgereedschap12. Gereedschapsmachines13. Persoonlijke beschermingsmiddelen
Introductie
56652_700
Hoofdstuk 1 Arbeidsomstandigheden en milieu
1.1 De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)1.2 Rechten en plichten1.3 Toezicht en de Inspectie SZW1.4 Arbo-ondersteuning1.5 Milieu en Europese richtlijnen1.6 Vragen
66652_700
Arbeidsomstandigheden en milieu
Belangrijkste elementen van de Arbowet:
• veiligheid en gezondheid;
• voortdurende verbetering;
• werkgever en werknemer verantwoordelijk;
• samenwerking en overleg;
• deskundige ondersteuning.
Arbeidsomstandigheden en milieu
76652_700
Arbowet
• Arbowet doelvoorschriften
• Arbobesluit toelichting
Hulpmiddel bij overheidstoezicht en – handhaving
• Arbocatalogus door werkgever en werknemers opgesteld
• Branche brochure informatie van Inspectie SZW voor bedrijven
Arbeidsomstandigheden en milieu
86652_700
Arbeidstijdenwet
Regels voor werk en rusttijden.
Maximale werktijd per dag en week.
Hoeveel uren werken en hoeveel uren rust.
Rekening houden met werknemer zijn zorgtaken in gezin.
Arbeidsomstandigheden en milieu
96652_700
redelijkerwijs
• risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E);
• opstellen van plan van aanpak;
• voeren van beleid;
• geven van voorlichting;
• onderzoeken, melden en registreren van ongevallen;
• zorgen voor veilige middelen en werkmethoden.
Arbeidsomstandigheden en milieu
Plichten van de werkgever:
106652_700
Rechten van de werknemers:recht op werkonderbreking als:
• ernstig gevaar dreigt voor mensen;
• direct dreigend;• arbeidsinspectie kan niet tijdig
ter plaatse zijn;• direct melden aan
leidinggevende.
Ook melden aan de Inspectie SZW
Arbeidsomstandigheden en milieu
116652_700
Verantwoordelijkheden werknemers:
• geen gevaar veroorzaken• beveiligingen en persoonlijke beschermingsmiddelen toepassen• voorlichting en instructie volgen• gereedschap (en machines) op de
juiste manier gebruiken• melden van gevaar• meewerken aan ongevallen- onderzoek
Arbeidsomstandigheden en milieu
126652_700
De Inspectie SZW
Inspecteurs van SZW controleren op naleving van de Arbowet
Inspecteurs van SZW zijn bevoegd om onderzoek te doen bij bedrijven
Inspecteurs van SZW mogen werknemers vragen naar een geldige legitimatie
Arbeidsomstandigheden en milieu
136652_700
De arbeidsinspectie:
• geeft een waarschuwing
• stelt een “eis tot naleving”
• legt het werk stil
• geeft een boete (lik-op-stukbeleid)
• stelt een procesverbaal op
Arbeidsomstandigheden en milieu
146652_700
Deskundige ondersteuning
Om de werkgevers en werknemers te helpen bij deuitvoering van een goed Arbo-beleid zijn er de volgendemogelijkheden:
• Interne deskundige (bijvoorbeeld preventiemedewerker en/of Arbodeskundige/veiligheidskundige;
• Het bedrijf is aangesloten bij een interne of externe gecertificeerde Arbo-dienst (vangnetregeling);
• Het bedrijf heeft een contract afgesloten met een bedrijfsarts (maatwerkregeling).
Arbeidsomstandigheden en milieu
156652_700
Deskundige ondersteuning
Medewerking van de interne of externe Arbodienst of van een bedrijfsarts is verplicht voor:
• het begeleiden van zieke werknemers;
• het uitvoeren van het (vrijwillige) Periodieke MedischOnderzoek (PMO);
• aanstellingskeuringen waar deze noodzakelijk zijn voor de functie.
In ieder geval moeten bedrijven over interne Arbo-deskundigheid beschikken.
Arbeidsomstandigheden en milieu
166652_700
Deskundige ondersteuning:
De preventiemedewerker
• stelt o.a. de RI&E op en het plan van aanpak;
• De RI&E moet wel getoetst worden door eengecertificeerde Arbodeskundige en deze adviseert over het plan van aanpak.
Arbeidsomstandigheden en milieu
176652_700
WET MILIEUBEHEER
Doelen:
– Bescherming/verbetering van milieu
– Doelmatige verwijdering van afvalstoffen
Dus:– productieprocessen aanpassen;– uitstoot beperken;– afval verminderen en scheiden.
186652_700
Arbeidsomstandigheden en milieu
MILIEUWETGEVING
– Wet Milieubeheer, doel: bescherming en verbetering van milieu
– Wet Milieubeheer Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren:Vergunning met voorschriften en Uitvoeringsbesluiten met regels
– Wet Milieugevaarlijke Stoffen(nu EG-verordening REACH), doel: mens en milieu te beschermen tegen gevaarlijke stoffenBevat regels over Meldingsplicht, Werkzaamheden, Etikettering en Verpakking
– REACH=Registratie Evaluatie Autorisatie Chemische stoffen
196652_700
Arbeidsomstandigheden en milieu
CE-markering
CE = Conformité EuropéeneCE = Europese richtlijn voor gebruikveiligheid van
producten
• Verplicht voor o.a. arbeidsmiddelen, werkkleding, persoonlijke beschermingsmiddelen etc.
• Verplicht in alle EU-landen
206652_700
Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E)
• Verplicht voor alle bedrijven met (ingeleend) personeel
• Inventarisatie van gevaren bij het werk en de kans op negatieve effecten
• Evaluatie: plan van aanpak – gevaren en risico’s voor mensen voorkomen of– zo klein mogelijk houden
RI&E en plan van aanpak: regelmatig bijstellen
216652_700
Hoofdstuk 2 Arbo in de praktijk
2.1 Risico’s2.2 Ongevalbeheersing2.3 Preventie2.4 Het melden van ongevallen2.5 Taak Risico Analyse en Laatste Minuut Risico Analyse2.6 Veilig gedrag2.7 Procedures en instructies, signalering2.8 Noodsituaties en Bedrijfsnoodplan2.9 Vragen
226652_700
Arbo in de Praktijk
BRONNEN VAN RISICO’S
• het soort werk • kennis en ervaring• de werkplek zelf• het welzijn• de mentaliteit
Arbo in de Praktijk
236652_700
VEILIGHEID: IS HET BEWUST NEMEN VANAANVAARDBARE RISICO’S
Arbo in de Praktijk
246652_700
Een ongeval is ongewenstmet schade en/of letseltot gevolg
Een bijna-ongevalis ongewenstmaar heeft geen schade en/of letseltot gevolg
Wat een geluk!
Arbo in de Praktijk
256652_700
Ongevallen gebeuren niet zo maarEr gaat een reeks aan gebeurtenissen vooraf:
ongevallen voorkomen door:• voorkomen van onveilige handelingen• voorkomenvan onveilige situaties
Maatregelen:bv. taak- of werkomschrijving, toezichtinstructie en voorlichting
Arbo in de Praktijk
266652_700
Veiligheid is een taak voor iedereen!
80 % onveilige handelingen!
20% onveilige situaties!
Arbo in de Praktijk
276652_700
Als er toch een (bijna-)ongeval plaatsvindt ..
Melden
en
Registreren
Internnummer
Arbo in de Praktijk
286652_700
Taak Risico Analyse• analyse van de gevaren • bij uitvoering van risicovolle taken • veiligheid en de gezondheid van werknemers.
Doel: • risico’s te analyseren en te evalueren • afspreken van juiste beheersmaatregelen
Toepassing bij:• uitvoering van risicovolle taken / werkzaamheden• uitvoering van werk in een risicovolle omgeving
TRA en LMRA
Arbo in de Praktijk
296652_700
Laatste minuut risico analyse
Een LMRA of Start Werk Analyse:
• Uitvoeren voor je echt aan het werk gaat
• Korte risico controle en “zelf check”
• Eerst denken dan pas doen
Arbo in de PraktijkTRA en LMRA
306652_700
Veilig gedrag is:Je zodanig gedragen dat je jezelf en anderen niet ingevaar brengt
Dat bereik je door:• je aan de veiligheidsvoorschriften houden;
• aanwijzingen en instructies opvolgen;
• onveilige handelingen stoppen;
• onveilige situaties opheffen;
• onveilig gedrag: persoon aanspreken of melden aan leidinggevende;
• orde en netheid betrachten.
Arbo in de PraktijkVeiligheidsgedrag
316652_700
Gevaar van alcohol en drugsgebruik:
• verminderde waakzaamheid;
• verminderd of problematisch functioneren;
• verminderd inschattingsvermogen van situaties;
• drempelverlagend voor grensoverschrijdend gedrag;
• overschatting van de eigen mogelijkheden;
• verhoogde werkdruk op collega’s en verstoring van de
werkorganisatie.
Arbo in de PraktijkVeiligheidsgedrag
326652_700
Algemene veiligheidsregels hebben betrekking op:• aan en afmelden;
• verkeersregels op het terrein;
• hoe te handelen bij calamiteiten;
• scheiden van afval;
• melden van ongevallen, brand en incidenten.
Deze zijn bedoeld voor:• de gehele organisatie;• eigen personeel;• uitzendkrachten;• andere personen op de locatie;• personeel van aannemers en onderaannemers.
Arbo in de PraktijkProcedures en instructies
336652_700
Specifieke veiligheidsregels hebben betrekking op:
• betreden van besloten ruimten;
• werken op hoogte;
• warm/heet werk;
• werken in explosiegevaarlijke omgeving;
• gebruik van de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen;
• graafwerkzaamheden;
• gebruik van specifieke gereedschappen, apparatuur en werktuigen.
Zij hebben betrekking op:
Arbo in de PraktijkProcedures en instructies
- toezicht - afscherming - signalering
- opleiding - ventilatie - markering
- inspectie346652_700
• voorbereid zijn op noodsituaties;
• noodsituaties bestrijden;
• slachtoffers voorkomen en beperken;
• slachtoffers helpen.
Het BHV plan moet bij iedereen bekend zijn, dus ook bij bezoekers.
Arbo in de Praktijk
Bedrijfshulpverleningsplan
Doel:
356652_700
In de instructies staat onder meer het volgende:• onmiddellijk werk onderbreken, externe communicatie stoppen;
• instructies van de opdrachtgever opvolgen;
• zich naar de evacuatieplaats begeven, conform evacuatieplan of
instructies BHV-er;
• evacueren dwars op de windrichting;
• bij aankomst op de evacuatieplaats aanwezigheid melden.
• Gebruik geen liften!
Arbo in de Praktijk
Bedrijfshulpverleningsplan
366652_700
Arbo in de Praktijk
Wat te doen in geval van nood:
• eerst melden / alarmeren• handelen en maatregelen nemen• situatie veiligstellen en erger voorkomen• beëindiging incident / noodsituatie door hoofd
bedrijfsnoodorganisatie
376652_700
Hoofdstuk 3 Gevaarlijke stoffen
3.1 Risico’s door opname van gevaarlijke stoffen3.2 Gevaarlijke stoffen en vergiftiging3.3 Soorten gevaarlijke stoffen3.4 Industriële gascilinders en opslag in vaten en tanks3.5 Biologische stoffen 3.6 Grenswaarden3.7 Maatregelen tegen gevaarlijke stoffen3.8 Vragen
386652_700
Gevaarlijke stoffen
Vormen waarin gevaarlijke stoffenkunnen voorkomen:
• Gas• Damp• Vloeistof• Vaste stof• Nevel• Stof
Gevaarlijke stoffen
396652_700
Opname van gevaarlijke stoffen via:
• spijsverteringsorganen (mond)
• ademhalingsorganen (longen)
• huid
Gevaarlijke stoffen
406652_700
Risico’s van gevaarlijke stoffen:
• reukgrens ligt hoger dan de grenswaarde;
• sommige gevaarlijke stoffen ruiken aangenaam;
• sommige gevaarlijke stoffen schakelen de reukzenuw al bij
lage concentraties uit waardoor je denkt dat je veilig bent (H2S);
• maskering van gevaarlijke stoffen door andere (niet) gevaarlijke
stoffen;
• geur is persoonsafhankelijk.
416652_700
Gevaarlijke stoffen
Voorkomen van opname in het lichaam:
• draag beschermende kleding en schoeisel;
• zorg voor goede ventilatie en/of adembescherming;
• eet,drink en rook niet op de werkplek;
• trek vuile werkkleding uit bij pauzes en einde werkdag;
• was altijd eerst je handen en gezicht als je gaat
eten,drinken en roken;
• verzorg wondjes zoals het hoort.
Gevaarlijke stoffen
426652_700
Vergiftiging
ACUUT
CHRONISCH
Gevaarlijke stoffen
436652_700
Gevaarlijke stoffen
Eigenschappen:
• explosief• oxiderend• zeer licht ontvlambaar, licht ontvlambaar, ontvlambaar• (zeer) giftig.• schadelijk of irriterend• bijtend of corrosief• kankerverwekkend• milieugevaarlijk• sensibiliserend
446652_700
Soorten:• (organische)oplosmiddelen• cyclische verbindingen• zuren en logen• zware metalen• koolmonoxide• asbest• cement• huishoudmiddelen
456652_700
Gevaarlijke stoffen
Huishoudmiddelen
466652_700
Gebruik van gevaarlijke stoffen in het huishouden.
Risico’s zijn dezelfde als in het bedrijf.
Dus: dezelfde beschermende maatregelen nemen als in het bedrijf!
Houdt kinderen uit de buurt Zorg dat kinderen er niet bij kunnen komen door gevaarlijke stoffen achter slot en grendel op te slaan. Brandgevaarlijke stoffen koel opslaan.
Gevaarlijke stoffen
Industriële gascilinders
• Kleurcodering op schouder van cilinder.• Correct opslaan.• Batterijen gasflessen niet opstellen op arbeidsplaats.• Voldoende ventilatie van opslagruimte.• Nooit opslaan in of bij kelders,putten en sleuven.• Zuurstofflessen gescheiden houden van flessen met
brandbare gassen.• Aangepaste blusmiddelen.• Water als koelmiddel bij opslagruimte.
476652_700
Gevaarlijke stoffen
• Controleer opslagvaten en tanks regelmatig op lekkage.
• Controleer bedrijfsinstallaties zoals leidingen, filters, afsluiters en verdeelstukken op lekkages.
• Zorg voor voldoende lekbakken.
• Ruim gelekte producten zo snel mogelijk op.
486652_700
Preventieve maatregelen
Gevaarlijke stoffen
Biologische stoffen
Biologische stoffen komen bijvoorbeeld voor in de:• afvalverwerkingindustrie;• gezondheidszorg;• landbouw;• voedingsindustrie;• waterzuiveringsinstallaties.
496652_700
Gevaarlijke stoffen
Biologische stoffenRisico’s bij blootstelling:• infecties;• vergiftigingen;• allergie;• schimmels.
Wanneer?• bij contact met dieren;• werken in riolen;• werken in vervuilde grond • werken in bepaalde afdelingen van ziekenhuizen en
verpleegcentra.
506652_700
Gevaarlijke stoffen
Preventieve maatregelen bij Biologische stoffen:
516652_700
• inenten;
• blootgestelde werknemers beperken;
• duur blootstelling beperken;
• beschermende kleding gebruiken;
• huidcrème gebruiken;
• oogbescherming gebruiken;
• na het werk en bij pauze de handen en gezicht wassen.
Gevaarlijke stoffen
Grenswaarde
Wordt uitgedrukt in:
• deeltjes (gas) per miljoen deeltjes lucht [ppm]
of
• milligram stof per kubieke meter [mg/m3]
Gevaarlijke stoffen
526652_700
Grenswaarde
• Grenswaarde-TGG (Tijd gewogen gemiddelde)= maximaal 8 uur per dag of maximaal 40 uur per week
• Grenswaarde-C (Ceiling)= plafondwaarde ofwel maximale waarde ongeacht tijdsduur
• Grenswaarde-H Stoffen gaan gemakkelijk door de huid
536652_700
Gevaarlijke stoffen
Grenswaarde
546652_700
Grenswaarden zijn gezondheidskundige waarden.
De grenswaarde geldt voor mensen die:• niet meer dan 8 uur per dag werken;• niet meer dan 40 uur per week werken;• volwassen en gezond zijn; • onder normale omstandigheden werken en
geen zwaar werk doen.
Gevaarlijke stoffen
Maatregelen ter voorkoming aan blootstelling:
• Maatregelen aan de bron
• Ventilatie
• Scheiden van mens en bron
• Persoonlijke bescherming
Gevaarlijke stoffen
556652_700
Hoofdstuk 4 Etikettering en signalering
4.1 Etikettering, bijzondere risico’s en veiligheidsmaatregelen4.2 Gevarendiamant4.3 Chemiekaarten, veiligheidsinformatiebladen, signaleringsborden
en markeringen4.4 Vragen
566652_700
Etikettering en signalering
Etiketten op kleinverpakkingen:
• (chemische) naam van de stof;
• het gevaarsymbool;
• R-zinnen;
• S-zinnen;
• naam van de fabrikant/leverancier.
Etikettering en signalering
576652_700
586652_700
((zeer) licht)
ontvlambaar
explosief
corrosief
oxiderend
Schadelijkof irriterend
(zeer) giftig
milieuschadelijk
klein chemisch afval ( geen GHS klasse)
nieuw; lange termijn Gezondheidsschadelijk.(kankerverwekkende, mutagene en/of reprotoxische stoffen)
Etikettering vlgs het GHS(global harmonized system)
nieuw; gassen onder druk
Nieuwe etiketten 2010 ingevoerd en vanaf 2017 verplicht
Gevarendiamant (grootverpakkingen)
reactiviteitinstabiliteit
brandgevaar
gezondheids-gevaar
bijzondere aanduidingen
1
2
0
w
Etikettering en signalering
596652_700
Chemiekaart aceton
Etikettering en signalering
606652_700
Signalering
Signalering van gevaren op de werkvloer verplicht
Vergelijkbaar met de verkeerstekens
Vijf groepen signaleringstekens:• verbodsbord;• gebodsbord;• veiligheidsvoorzieningbord;• waarschuwingsbord;• mededelingbord.
Verder wordt gebruik gemaakt van markeringen in de vorm van strepen en linten
Etikettering en signalering
616652_700
Hoofdstuk 5
Elektriciteit
5.1 Risico’s bij het werken met elektriciteit5.2 Veilig werken met elektriciteit5.3 Bijzondere gevaren bij elektriciteit5.4 Vragen
626652_700
Elektriciteit
Veiligheid bij elektriciteit
• ongevallen
- weerstand kleiner stroomsterkte groter - stroomsterkte groter warmteontwikkeling groter
Elektriciteit
636652_700
Stroomdoorgang kan dodelijk zijn!
De grootte en aard van het letsel is afhankelijk van: - weg van stroom door lichaam - aanrakingsoppervlak - stroomsterkte - tijd stroomdoorgang - soort en hoogte spanning - lichamelijke conditie
Elektriciteit
646652_700
Stroomsterkte
0,2 - 2 mA licht prikkelend gevoel
2 mA - 10 mA sterk wordende pijnlijke spierkramp
10 - 20 mA grensstroomsterkte; onder spanning staande delen kan je niet meer loslaten
>20 mA ademhaling wordt belemmerd;snelle hulp is nodig om verstikkingte voorkomen
100 mA hartfibrillatie is dodelijk als niet direct wordt ingegrepen (directe elektrocutie)
Elektriciteit
656652_700
Stroomsterkte fataal
Afhankelijk van:
• huidweerstand;
• aanrakingsoppervlak;
• standplaats;
• soort en hoogte spanning
veilige spanning is
• maximaal 120 V gelijkspanning
• maximaal 50 V wisselspanning~
Elektriciteit
666652_700
Veiligheidsmaatregelen zijn:• alleen handelingen door deskundigen; • geen deskundigheid? NIET AANKOMEN!
• gebruik "veilige spanning" (in besloten ruimten);• veiligheidsaarding van uitwendig metalen omhulsel
aarding steigers;• bij bouwwerken aardlekschakelaar in elektrische
voeding (aanspreekstroom 30 mA);• aarding van metalen werkplaats- en opslagcontainers;• deugdelijke kabels (mechanische bescherming).
Elektriciteit
676652_700
Veiligheidsmaatregelen zijn (vervolg):
• fysieke afscherming;• isolatie;• dubbele isolatie;• aardlekbeveiliging;• lage spanningen; • veiligheidstransformator;• jaarlijkse controle.
Elektriciteit
dubbel geïsoleerd
686652_700
Statische elektriciteit
• Risico bij:• slecht geleidende stoffen;• geïsoleerde (niet-geaarde) opstelling.
• oplading door wrijving• vonkoverslag als elektrische lading niet kan weglekken
via aardleiding .
Elektriciteit
696652_700
Statische elektriciteit, preventieve maatregelen zijn:
• toevoegen anti-statische dope (ASA);
• beperken stroomsnelheid;
• goede aarding leidingen, apparatuur, tanks;
• valhoogte in opslagvat beperken;
• hogedrukspuit aarden;
• toepassen inert gas (bijvoorbeeld stikstof);
• aansluiten op aardleidingnet;
• verhogen luchtvochtigheid bij droge stof.
• draag altijd antistatisch schoeisel, kleding
Elektriciteit
706652_700
Hoofdstuk 6 Brand- en explosiegevaar
6.1 Wat is brand?6.2 Risico’s bij brand6.3 Blusmiddelen6.4 Wat te doen bij brand?6.5 Vragen
716652_700
Brand- en explosiegevaar
5 componenten voor brand
Brand- en explosiegevaar
726652_700
Risico’s van brand:
• vlampunt;• explosiegrenzen;• zuurstofgehalte;• reactiebevordering;• reactie met water;• zelfontbranding;• brandbevorderende stoffen.
Brand- en explosiegevaar
736652_700
Type brand:
Vaste stof
Vloeistof
Gas
Metaal
Brand- en explosiegevaar
746652_700
Brand- en explosiegevaar
Vlampunt:• bij vloeistoffen en dampen• temperatuur waarbij de
damp (in juiste mengverhouding met omgevingslucht) kan worden ontstoken
(met bv. aansteker, lucifer)
756652_700
Brand- en explosiegevaar
Explosiegrenzen
• bij gas, stof (stofexplosie)• volumepercentage gas of stof
dat (in juiste mengverhouding met omgevingslucht) kan exploderen
(ontsteking door vlam, vonk)
elk gas heeft eigen explosiegebied
766652_700
Explosie gevaarlijke omgevingen zijn:
• Gas en Oliewinninginstallaties;
• Raffinaderijen;
• Overlaadstations;
• Opslag brandbare stoffen;
• Graansilo’s.
Brand- en explosiegevaar
776652_700
In explosiegevaarlijke omgevingen is het strengverboden om:
• zonder toestemming te betreden;
• zonder toestemming materialen en middelen meete nemen die een gevaar kunnen opleveren;
• zonder werkvergunning werkzaamheden uit te voeren.
Brand- en explosiegevaar
786652_700
Blussen door middel van:
• natte blusstoffen• water, schuim en AFFF
• droge blusstoffen• zand en bluspoeder
• gasvormige blusstoffen• kooldioxide (CO2) ook wel
koolzuursneeuw
Brand- en explosiegevaar
796652_700
Blusstof:
Water (stoom) - koelende werking zuurstofverdringing
Schuim - zuurstofafsluiting
Zand - zuurstofafsluiting en koelend
Bluspoeder - negatieve katalyse
CO2 - zuurstofverdringing
AFFF - zuurstofafsluiting
Brand- en explosiegevaar
806652_700
Wat als……?
• Zorg voor eigen veiligheid• Meld de brand• Waarschuw mensen in de omgeving• Doe deuren en ramen dicht• Breng mensen in veiligheid
Onderneem alléén een bluspoging als het veilig kan
Brand- en explosiegevaar
816652_700
Hoofdstuk 7Werken in besloten ruimten
7.1 Risico’s in besloten ruimten7.2 Maatregelen7.3 Graafwerkzaamheden7.4 Steekflenzen7.5 Werkvergunningen7.6 Vragen
Werken in besloten ruimten
826652_700
Besloten ruimten
Eigenschappen:• erg klein;• moeilijk te ventileren;• kleine in- en uitgangen;• slecht verlicht; Voorbeelden:
• opslagtanks;• reactieketels;• kelders;• riolen;• liftschachten;• putten/sleuven.
Werken in besloten ruimten
836652_700
Risico’s van besloten ruimten:
• brand en explosie
• gevaarlijke stoffen• zuurstoftekort
• elektrocutie
• vallen en struikelen
Werken in besloten ruimten
846652_700
Maatregelen bij werken in besloten ruimten
• Voorbereidende werkzaamheden
• Tijdens het werk
Werken in besloten ruimten
856652_700
Voorbereidende werkzaamheden
• organiseren;
• toezicht en verblijfsduur;regelen: veiligheidswacht
• metingen verrichten.
Werken in besloten ruimten
866652_700
Metingen vooraf:
• zuurstof : 19-21%
• explosiegevaar : < 10% LEL
• giftige stoffen : < grenswaarde
Werken in besloten ruimten
876652_700
Maatregelen tijdens het werk:
• bereikbaarheid en vluchtmogelijkheid
• ventileren
• specifieke maatregelen nodig bij:• lassen;• verven;• overige bijzondere werkzaamheden
Werken in besloten ruimten
886652_700
GraafwerkzaamhedenMaatregelen vooraf:
• melden bij het KLIC
• geldige graafvergunning
• eventueel opspoorapparatuur gebruiken
Begin met:
• proefsleuf graven(binnen 1,5 meter van opgegeven locatie)
• afwijkingen van leidingen en kabels melden.
• graven met machine met een niet-getande graafbak
• denk aan opstelling van machines
• ook een sleuf kan worden beschouwd als besloten ruimten
• houdt rekening met instortingsgevaar!
• neem de juiste voorzorgsmaatregelen!
Werken in besloten ruimten
896652_700
Isoleren van leidingenmet behulp van een steekflens (zo dicht mogelijkbij de besloten ruimte!)
Steekflens
Werken in besloten ruimten
906652_700
Werkvergunning……………………….….……..………….
Doel werkvergunning:
• overleg tussen betrokkenen;• bindende afspraken;• vastleggen van voorwaarden voor uitvoeren van werk.
Werken in besloten ruimten
916652_700
Werkvergunning……………………….….……..………….
Onderdelen werkvergunning:
• aanvraag werkzaamheden• maatregelen door verstrekkende afdeling• maatregelen door houder• bekrachtiging
Je moet de inhoud kennen en begrijpen!
Werken in besloten ruimten
926652_700
Specifieke werkvergunningen zijn:
• heetwerkvergunningen t.b.v. laswerkzaamheden;
• graafvergunningen t.b.v. graven van bijvoorbeeld sleuven om kabels en leidingen te repareren of toe te voegen;
• werken met gevaarlijke stralingsbronnen;
• verwijderen van asbest.
Werken in besloten ruimten
936652_700
Hoofdstuk 8 Werkplekeisen algemeen
8.1 Voorkom struikelen, uitglijden en verstappen8.2 Risico’s bij tillen8.3 Gevaren van geluidshinder8.4 Risico’s bij sloopwerk8.5 Gevaren bij lassen en snijden8.6 Werken in kou en hitte8.7 Hoge drukpompen en – leidingen8.8 Vragen
946652_700
Werkplekeisen algemeen
Struikelen, uitglijden en verstappen
Oorzaken: - niet-egale ondergrond- gladde ondergrond- hoogteverschil - beperking menselijk lichaam
Preventie: - aanpak bij de bron- scheiden van mens en gevaar- markeringen- persoonlijke bescherming/gedrag
Werkplekeisen algemeen
956652_700
Tillen
• juiste houding
• gebruik bescherming
• gebruik hulpmiddelen
Werkplekeisen algemeen
966652_700
Gevaren van lawaai op de werkplek:
• hinder in de vorm van concentratieverlies;• vermindering van de spraakverstaanbaarheid;• tijdelijke gehoorvermindering.
80 dB(A): blijvende schade aan gehoor mogelijk gehoorbescherming dragen geadviseerd werkgever moet maatregelen nemen
85 dB(A): gehoorbescherming verplicht
Werkplekeisen algemeen
976652_700
Mogelijke gevolgen van geluidhinder kunnen zijn:• verstoring van de communicatie;• niet horen van waarschuwingen of hulpgeroep;• blijvende gehoorschade;• nervositeit;• verminderde concentratie, vermoeidheid;• hoofdpijn;• versnelde ademhaling;• maag- en darmklachten;• verhoogde bloeddruk.
986652_700
Werkplekeisen algemeen
Blijvende gehoorschade heeft tot gevolg:• moeite hebben met het horen van hoge tonen of zachte
geluiden,
• moeite hebben met telefoneren,
• moeite hebben met het volgen van een gesprek in rumoerige
omgeving,
• horen van fluit, piep- of bromtonen, die niet uit de omgeving
komen.
Gehoorschade is definitiefGehoorschade is niet te genezen
Werkplekeisen algemeen
996652_700
Gevaren bij sloopwerkzaamheden zijn:
• verstappen en struikelen;
• uitstekende constructiedelen;
• werken op hoogte;
• instabiliteit bij sloopfront;
• vallend sloopmateriaal;
• instorting;
• vrijkomen gevaarlijke stoffen;
• lawaai.
Werkplekeisen algemeen
1006652_700
Veiligheidsmaatregelen bij slopen zijn:• persoonlijke valbeveiliging gebruiken
• rekening houden met draagkracht van
overblijvende constructie
• zonder specifiek plan niet boven of onder elkaar werken
• gebruik stortkokers
• persoonlijke beschermingsmiddelen; helm,
• veiligheidsschoenen, overall, adembescherming,
• gehoorbescherming gebruiken
• inventariseren concentratie gevaarlijke
stoffen (bv. asbestinventarisatie)
Werkplekeisen algemeen
1016652_700
Mogelijke gevaren bij elektrisch lassen zijn:
• elektrocutie;
• brand en explosie door hittevorming en wegspringende spetters;
• verbranding van de huid door vrijkomende UV-straling;
• verbranding van het hoornvlies door vrijkomende UV- straling;
• verblinding van de ogen door vrijkomende infrarood straling;
• warmtestraling;
• vergiftiging door lasrook;
• longaandoeningen door inademen van lasrook;
• verkeerde werkhouding.
Werkplekeisen algemeen
1026652_700
Veiligheidsmaatregelen bij elektrisch lassen zijn:• spanningverlagend relais (in besloten ruimten verplicht);
• persoonlijke bescherming:
- laskap - lasschort
- laskleding - veiligheidsschoenen
- luchtgeventileerde laskap;
• lasgordijnen voor bescherming van personen in de omgeving tegen
UV en infraroodstraling;
• plaatselijke afzuiging van lasrook;
• ruimtelijke ventilatie;
• blusmiddelen onder handbereik;
• werkvergunningensysteem indien vereist.
Werkplekeisen algemeen
1036652_700
Enkele gevaren bij Autogeen lassen, snijden en brandenzijn:
• geraakt worden door spetters gloeiend materiaal;
• brand door brandbaar materiaal dat vlam vat;
• vlamterugslag;
• lekkage van gas en zuurstof;
• sommige gassen zoals propaan zijn zwaarder dan lucht
en blijft hangen in putten, uitgravingen en kelders.
Werkplekeisen algemeen
1046652_700
Veiligheidsmaatregelen bij autogeen lassen, snijden enbranden zijn:
• draag de juiste beschermende kleding;
• verwijder eerst de brandbare materialen in je omgeving of dek ze af;
• gebruik van vlamdover in de slang tussen acetyleenfles en brander;
• terugstroombegrenzers op gas en zuurstofslang van brander;
• wees bedacht op lekkage van gas en zuurstof in laaggelegen
werkomgeving;
Werkplekeisen algemeen
1056652_700
Veiligheidsmaatregelen bij autogeen lassen, snijden enbranden zijn (vervolg):
• slangbreuk beveiliging toepassen;
• continue gas meten;
• acetyleenfles rechtopstaand gebruiken of minimaal onder een
hoek van 30 graden;
• plaatselijke afzuiging van lasrook en gassen;
• ruimtelijke ventilatie.
• blusmiddelen onder handbereik;
• werkvergunningensysteem indien vereist.
Werkplekeisen algemeen
1066652_700
Het gevaar bij werken in kou is:• versnelde afkoeling met gevolg:
• bevangen raken door de koude;
• bevriezingsverschijnselen;
• veel materiaal niet veilig te gebruiken.
Maatregelen hiertegen zijn:• warmteondergoed en isolerende kleding dragen;
• op beschutte werkplek je werk uitvoeren;
• nooit in tocht werken;
• geschikt gereedschap gebruiken;
• op tijd extra pauzes inlassen;
• afwisselen met collega’s.
Werkplekeisen algemeen
1076652_700
Het gevaar bij werken in warmte is:• bevangen raken en flauwvallen;
• onvoldoende afvoer van lichaamswarmte;
• verlies van lichaamsvocht.
Maatregelen hiertegen zijn:• voldoende pauzes inlassen;
• afwisselen met collega’s;
• op tijd voldoende drinken;
• ademende werkkleding gebruiken;
• hittewerende werkkleding gebruiken.
Werkplekeisen algemeen
1086652_700
Gevaren bij werken met hoge druk zijn:
• openbarsten van leidingen;
• doorspuiten van onderdelen van installaties;
• geraakt worden door wegschietende onderdelen;
• onbevoegd en onbekwaam werken met hoge druk machines
zoals industriële hoge druk reinigers.Maatregelen hiertegen zijn:
• voor ingebruikname installaties en machines testen;
• afpersen van installaties met vloeistof, meestal water;
• testen en afpersen met zo weinig mogelijk personeel en gebied
afschermen/afzetten;
• veiligheidsinstructies nauwkeurig opvolgen;
• alleen hiertoe opgeleid personeel inzetten.
Werkplekeisen algemeen
1096652_700
Hoofdstuk 9 Hijs- en hefwerktuigen
9.1 Hijskranen9.2 Kettingwerk9.3 Staalkabels9.4 Touw en hijsbanden9.5 Samenstel,stroppen, lengen en hijsjukken9.6 Takels9.7 Vorkheftrucks en Palletwagens9.8 Vragen
1106652_700
Hijs- en hefwerktuigen
Hijsen:
• manueel;
• hulpmiddelen (takels e.d.);
• mobiele hulpmiddelen (steekwagen, vorkheftruck);
• hijskranen.
Voorbeelden:• mobiele kraan;• portaalkraan;• auto laadkraan;• bouwkraan.
Hijs- en hefwerktuigen
1116652_700
Regels voor hijswerktuigen zijn:• kraanboek aanwezig;
• hijstabellen en hijsgrafieken aanwezig;• keuringscertificaten aanwezig.
Hijs- en hefwerktuigen
1126652_700
Vereisten voor de bediener van een hijswerktuig:
• Deskundigheidsbewijs STVT(Verplicht voor torenkranen, mobiele kranen en heistellingen)
• Registratieboekje(Ervaring en geneeskundige verklaring)
1136652_700
Hijs- en hefwerktuigen
Risico’s bij hijswerktuigen:
• personen binnen draaibereik;• afstempelen;• zware lasten;• windkracht;• (naderend)onweer.
1146652_700
Hijs- en hefwerktuigen
• kettingwerk• staalkabels• touw• stroppen, lengen• en hijsbanden• haken en ogen• takelsLet op:
maximale werklast
hoeken van lengenmogelijke slijtage
Hijsgereedschap:
Hijs- en hefwerktuigen
1156652_700
• mechanische breuk van takel of van bevestigingspunt;• overbelasting.
Niet doen:• overbelasten;• vastmaken aan bordessen, railing en leidingwerk;• op de punt belasten;• niet zijdelings belasten.
Wel doen:• regelmatig controleren, zeker voor elk gebruik;• defecten direct melden.
Risico’s van takels zijn:
Hijs- en hefwerktuigen
1166652_700
Vorkheftrucks:
• wettelijke verplichtingen;• voorzieningen;• veilig gebruik;• markering en keuring.
1176652_700
Hijs- en hefwerktuigen
Verboden bij het werken met een vorkheftruck:• meerijden tenzij er een 2e zitplaats is;• personen te heffen tenzij speciale voorziening
aanwezig is;• hijsen tenzij juiste aanpassing aanwezig is;• het contragewicht te verzwaren;• te roken bij elektro-heftrucks.
Verplicht bij het werken met vorkheftrucks is:• de chauffeur moet goed zicht hebben;• gebruik van de veiligheidsgordel.
1186652_700
Hijs- en hefwerktuigen
Palletwagen:
1196652_700
• altijd op een vlakke ondergrondgebruiken;
• denk aan obstakels;
• zorg voor voldoende transportruimte.
Hijs- en hefwerktuigen
Hoofdstuk 10 Werken op hoogte
10.1 Risico’s op hoogte10.2 Ladders10.3 Stalen steigers10.4 Rolsteigers10.5 Hangsteigers10.6 Hoogwerkers10.7 Werkbakken10.8 Vragen
1206652_700
Werken op hoogte
2,5 m
Werken op hoogte
meer dan 2,5 m valgevaar
Werken op hoogte
1216652_700
Bij schuine en platte daken ofgaten in vloeren en wanden:
• gebruik individueel veiligheidsharnas
• gebruik loopplanken (hellend dak);
• gebruik dakrandbeveiliging of
vangnet (plat dak);
• dek gaten af met stevig materiaal;
• breng beveiligingen en markering aan op
gevaarlijke plaatsen.
Werken op hoogte
1226652_700
Ladders: • enkele ladder;• opsteekladders;• schuifladders;• reformladders.
Gebruiksregels voor ladders:
• in goede staat houden;• niet verven;• niet zelf repareren;• zorgvuldig en goed opstellen;• op de juiste wijze gebruiken.
Werken op hoogte
1236652_700
Voor steigers geldt:
• streng verboden zelf te (ver)bouwen aan
steiger;
• geen materiaal achterlaten;
• houdt de vloer stroef;
• gebruik geen los klimmateriaal op de steiger.
• let op de maximale belasting
• gebruik stortkokers voor afvoer materiaal
• gebruik de bouwlift veilig (personenlift of
goederenlift)
Werken op hoogte
1246652_700
Ook zijn er bij steigers regels voor:• kantplanken en leuningen• inspectiewerk• werkzaamheden • hulpsteigers• liften• takels
Steigerkaart geeft veiligheidstatus aan.Geen steigerkaart of gebreken? Steiger niet betreden!
1256652_700
Werken op hoogte
Rolsteigers: Risico = verplaatsbaarheid
Aandachtspunten bij het werken met rolsteigers:
• blokkeren wielen
• van binnenuit beklimmen
• denk aan gereedschap (kan vallen)
• sta niet op de schoren
• houd de steiger schoon
• niet verplaatsen als er iemand op staat
• verrijden op vlakke ondergrond door 2 personen
• gebruik de persoonlijke beschermingsmiddelen
Werken op hoogte
1266652_700
Voorbeelden van hangsteigers zijn:
• hangbrug;
• hangsteiger;
• eenmanswerkbrug.Aandachtspunten bij het werken met hangsteigers zijn:• vanaf windkracht 7 Bft niet mee werken;
• let op bedieningsorganen;
• bij storing niet verder werken maar (laten) repareren;
• nooit gebruiksklaar achterlaten;
• hulpmiddelen gebruiken voor communicatie,
vanaf 25 m verplicht (en als normale communicatie
niet mogelijk is)
Werken op hoogte
1276652_700
HoogwerkersVast opgesteldMobiel
Risico voor beknelling (schaararm) en omvallen
Daarom: - getraind/opgeleid personeel
- signalering maximum werklast
- specifieke gebruiksregels
Vanaf windkracht 7 Bft, niet mee werken
Werken op hoogte
1286652_700
Voor het werken met werkbakken geldt:
• alleen gebruiken als het echt niet anders kan;
• windkracht vanaf 7 Bft verboden;
• de kraanmachinist en persoon in de werkbak
moeten elkaar zien en verstaan;
• iedere persoon in de werkbak draagt een individueel
veiligheidsharnas (vast aan de werkbak);
• in- of uitstappen alleen toegestaan als werkbak op
stevige ondergrond staat
Werken op hoogte
1296652_700
Hoofdstuk 11 Handgereedschap
11.1 Eenvoudig handgereedschap11.2 Elektrisch handgereedschap 11.3 Pneumatisch en hydraulisch
handgereedschap11.4 Handslijpmachines11.5 Vragen
1306652_700
Handgereedschap
Eenvoudig handgereedschap
Risico door:
• slecht onderhoud;
• slecht gebruik.
Handgereedschap
1316652_700
Handgereedschap met elektrische aandrijving
• elektrocutie
• verbranding (vonken)
Veilige spanning:• 50 V ~ (wisselspanning)•120 V = (gelijkspanning)
dubbel geïsoleerd
Risico door:
Handgereedschap
1326652_700
Aandachtspunten bij gebruik van een nietmachine:
• gebruik met maximale werkdruk;• geleider leeg bij plaatsen lader;• nagels/nieten aangepast aan
apparaat.
Mogelijke risico’s:
• wegschieten van de nagel;• terugslaan van de nagel;• doorboren van het werkstuk.
Handgereedschap
1336652_700
Aandachtspunten bij het gebruik van de Handcirkelzaag:
• beschermkap over het deel van de zaag dat
zaagt (vast aan het frame en scharnierend
deel aan geleider);
• automatische beschermkap over snijdend
deel van de zaag, ook als deze niet zaagt;
• spouwmes aangepast aan diameter en dikte
van de zaag.
Handgereedschap
1346652_700
Aandachtspunten bij het gebruik van een kettingzaag:
• bedieners minimaal 18 jaar oud;
• opleiding met toets gehad hebben;
• voorgeschreven PBM gebruiken;
• stilstand ketting bij stationair toerental;
• kettingrem binnen 0,15 sec werken;
• CE markering.
Handgereedschap
1356652_700
Handgereedschap met pneumatische aandrijving
• trillen
• geluid
dodemansknop en gehoorbescherming verplicht.
Risico door:
Handgereedschap
1366652_700
Handgereedschap met hydraulische aandrijving
• oliedruk
• bevestigingendodemansknop en onderhoud verplicht.
Risico door:
Handgereedschap
1376652_700
Handslijpmachines
doorslijpschijvenafbraamschijven
Risico door: • rondvliegende delen;• aanraken slijpschijf;• uit elkaar springen van schijf;• brand door vonken;• geluid;• verkeerd gebruik.
Handgereedschap
1386652_700
Hoofdstuk 12 Gereedschapsmachines
12.1 Gereedschapmachines en kolomboormachines
12.2 Vast opgestelde slijpmachines12.3 Zaagmachines12.4 Vragen
1396652_700
Gereedschapsmachines
Voorbeelden van gereedschapsmachines zijn:
• Vast opgestelde boormachines• let op: 'happen' in werkstuk
• Vast opgestelde slijpmachines• let op: uit elkaar vliegen
slijpsteen
• Cirkelzagen• let op: snijgevaar
Gereedschapsmachines
1406652_700
Cirkelzagen:
• universele cirkelzaagmachine;• bouwcirkelzaag machine (met
noodstop en als extra eis nulspanningschakelaar);
• voor machines met meerdere bedieningsplaatsengelden aanvullende eisen.
1416652_700
Gereedschapsmachines
Hoofdstuk 13 Persoonlijke beschermingsmiddelen
13.1 PBM’s in het algemeen13.2 Adembescherming13.3 Gehoorbescherming13.4 Lichaamsbescherming13.5 Oogbescherming13.6 Valbeveiliging13.7 Vragen
1426652_700
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen als hetecht niet anders kan.
Persoonlijke beschermingsmiddelenbeschermen tegen:
de gevolgen van onveiligheid en ze voorkomen erger letsel
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1436652_700
Fabrikant zorgt voor PBM’s die• sterk• betrouwbaar • getest zijn.
Gebruiker:beheert ze, controleert ze, zorgt voor veilige opslag en gebruikt ze goed.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1446652_700
CE-markering
1456652_700
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Drie belangrijke wettelijke eisen ten aanzienvan persoonlijke beschermingsmiddelen:
Doeltreffende bescherming
Ergonomisch verantwoord
Goede gebruiksaanwijzing
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1466652_700
afhankelijke adembescherming,bijvoorbeeld een filterbusmasker.
onafhankelijke adembescherming,bijvoorbeeld persluchtapparatuur
verseluchtkapLET OP GEBRUIKSREGELS
omgevingsluchtfilteren
Persoonlijke beschermingsmiddelen
zuurstofconcentratie < 19%bijzondere stofoverschrijding grenswaarde
1476652_700
boven 85 dB(A) verplicht!
Gehoorbescherming
boven 80 dB(A) aanbevolen
watjes pluggen oordoppen otoplastieken gehoorkappen
wettelijk
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1486652_700
Voorbeelden van bescherming van lichaamsdelen:
• hoofdbescherming;
• bescherming voor handen en armen;
• bescherming voor voeten;
• bescherming voor het lichaam.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1496652_700
Voorbeelden van oogbescherming:
• normale veiligheidsbril;
• ruim zichtbril;
• gelaatsscherm;
• lasbrillen en laskappen.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1506652_700
Bescherming van lichaamsdelen
Valbeveiliging:• gebruik altijd een individueel veiligheids-
harnas(na valbelasting vernietigen);
• eventueel met remchute of nonchute en vallijn (na valbelasting controle).
Persoonlijke beschermingsmiddelen
1516652_700
Voor het examen geldt:
• Lees vragen goed door.
• Kies het meest juiste antwoord.
• Controleer of je alle vragen goed hebt beantwoord.
Tot slot
1526652_700