• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 1

Werken met de Mikzo, het Meet Instrument Kwaliteit voor de Zorg

De Mikzo is een meetinstrument waarmee de verpleegkundige in het verpleeghuis de

kwaliteit van de zorg meet en volgt. Daartoe worden 34 gebieden in beeld gebracht en

gescoord. Deze scores leiden tot acties die in het zorgleefplan komen. De risicosignalering

maakt in het domein ‘veiligheid’ deel uit van de Mikzo. De thema’s van het Kwaliteitskader

Verpleeghuiszorg van het Zorginstituut zijn opgenomen en de gebruikte terminologie komt

overeen met het Omaha System dat in de thuiszorg wordt gebruikt.

Vijf domeinen

De 34 gebieden van de Mikzo zijn te vinden in vijf domeinen: persoonsgerichte zorg, wonen, welzijn, veiligheid

en gezondheid. In elk van deze domeinen zijn er gebieden waarop wordt gemeten hoe het met de status is.

Onderzoek

Bij een nieuwe cliënt doet de verpleegkundige een onderzoek, vervolgens wordt dit minimaal eens per half jaar

herhaald. Voor alle gebieden wordt beoordeeld of de zorg past bij de zorgvraag en of deze op maat is. Hiervoor

zijn er bij ieder gebied een of meer aandachtspunten. Het onderzoek wordt gedaan door een verpleegkundige

en besproken met de cliënt, de familie/vertegenwoordiger. Op het moment dat er voor een gebied acties

gewenst zijn, worden deze vastgelegd. Er zijn acties gewenst als er verbetering mogelijk is op basis van de

beoordeling van de aandachtspunten.

Beoordelen van de aandachtsgebieden

Voor alle gebieden bepaalt de verpleegkundige wat de status is. De uitkomsten zijn getallen tussen de 1 en 5.

Met de uitkomsten kan de verpleegkundige per gebied bepalen wat er nodig is, wie de zorg en ondersteuning

gaat bieden, hoe vaak dat nodig is en hoe lang dat nodig is. Ook wordt er een verwachting gegeven over de

bereiken resultaten.

De status per gebied:

1 = extreme signalen / zeer groot r isico/ helemaal niet op orde

2 = ernstige signalen / groot risico/ grotendeels niet op orde

3 = matige signalen / middelgroot risico / half op orde

4 = minimale signalen / klein risico / grotendeels op orde

5 = geen signalen / geen risico / geheel op orde

De aard van de actie:

Behandelen: alle handelingen die je doet zoals wondbehandeling, wassen/aankleden en medicatie

toedienen

Coachen: AIB: adviseren, instrueren en begeleiden, doorverwijzen en

monitoren/bewaken

De acties komen in het zorgleefplan, plus informatie over wie het gaat doen, hoe vaak, wanneer en tot

wanneer.

• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 2

Persoonsgerichte zorg

BEJEGENING

Aandachtspunten:

• Het verhaal van de cliënt is bekend en staat centraal

• Medewerkers zijn gericht op de cliënt en praten met de cliënt, niet over de cliënt

• Medewerkers hebben aandacht voor de familie en het netwerk van de cliënt

• Medewerkers hebben aandacht voor de normen en waarden van de cliënt

• Medewerkers/vrijwilligers hebben kennis van zaken en overleggen met de cliënt

BETROKKENHEID

Aandachtspunten:

• Zorgdoelen zijn bekend en in samenspraak opgesteld

• Het zorgleefplan is op tijd opgesteld en besproken

• Familie en netwerk kan bijdragen aan en meewerken met de zorg

COMMUNICATIE

Aandachtspunten:

• Rollen / regelgeving van dienstverleners zijn bekend

• Client kan zorgen kenbaar maken aan de dienstverleners

• Client is tevreden over diensten

• Er is geen taalbarrière

• Er is geen culturele barrière

Wonen

WOONOMGEVING

Aandachtspunten:

• Woonruimte is aangepast aan zorgbehoefte

• Omgeving woonruimte is schoon en veilig

• Woonruimte is ingericht met eigen spullen

• Er is aandacht en tijd voor het eten, eten is aangepast aan geloofsovertuiging

• Het is mogelijk om naar buiten te gaan als dat een wens is

• Het is mogelijk om te bewegen als dat een wens is

Welzijn

ZINGEVING

Aandachtspunten:

• Er is ruimte en aandacht voor verliesverwerking, rouw en rolverandering

• Er is ruimte en aandacht om te praten over het levenseinde en spirituele vragen

• Er is de mogelijkheid om iets te betekenen voor anderen

• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 3

Veiligheid (inclusief risicosignalering)

MEDICATIE

Aandachtspunten:

• Er is controle op dosering / schema

• Cliënt is bekend met bijwerkingen / nadelige reacties

• Cliënt is in staat medicatie in te nemen zonder hulp, of krijgt hulp

HUID

Aandachtspunten:

• Er is een actief beleid voor preventie van huidletsel en er is een regelmatige monitoring van

huid(letsel), voedingstoestand, mondzorg en incontinentieletsel

• Er is een actief beleid voor de behandeling van huidletsel volgens de richtlijnen

BEWEGINGSAPPARAAT EN VALLEN

Aandachtspunten:

• Evenwichtsstoornissen zijn in beeld

• Moeite met transfers is in beeld en in kaart gebracht

• Problemen met temperatuurhuishouding zijn in beeld

DEPRESSIE EN ANDERE PSYCHISCHE STOORNISSEN (MET ELEMENTEN VAN ZINGEVING)

Aandachtspunten:

• Risico op depressie is in beeld en wordt gemeten

• Risico op hallucinaties / illusies is in beeld (delier!)

• Risico op triestheid / wanhoop / verminderde eigenwaarde is in beeld

• Risico op angst is in beeld

• Risico op verlies van interesse / betrokkenheid bij activiteiten / zelfzorg is in beeld

• Risico op geïrriteerd / geagiteerd / agressief gedrag is in beeld

• Risico op doelloosheid / dwangmatige activiteit is in beeld

• Risico op zelfgekozen levensbeëindiging is in beeld

URINEWEGFUNCTIE EN INCONTINENTIE

Aandachtspunten:

• Risico op incontinentie van urine is in beeld en in beleid beschreven

• Risico op moeite met legen van blaas is in beeld

• Risico op hematurie (bloed) / abnormale kleur is in beeld

• Risico op nachtelijk urineren is in beeld

VOEDING EN ONDERVOEDING

Aandachtspunten:

• Risico op overgewicht is in beeld en wordt gemeten

• Risico op ondergewicht en ondervoeding is in beeld en wordt gemeten

• Risico op onverklaarbaar/progressief gewichtsverlies is in beeld en wordt gemeten

• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 4

• Risico op hypoglycemie (te lage bloedglucosespiegel) is in beeld

• Risico op hyperglycemie (te hoge bloedglucosespiegel) is in beeld

VRIJHEIDSBEPERKING

Aandachtspunten:

• Er is een actief beleid voor het tegengaan van vrijheidsbeperking, de richtlijnen zijn bekend en

personeel/vrijwilligers/familie is geschoold

• Risico op dwalen en risico op letsel is in beeld

OPNAMES ZIEKENHUIS

Aandachtspunten:

• Er is een actief beleid om ziekenhuisopname te voorkomen

• Risico op ziekenhuisopname door vallen (fractuur), luchtweginfectie, urineweginfectie, delier, CVA,

onbegrepen gedrag is in beeld

Gezondheid

INTERPERSOONLIJKE RELATIES (MET ELEMENTEN VAN ZINGEVING)

Aandachtspunten:

• Risico op eenzaamheid is in beeld

• Risico op conflicten in de familie of het netwerk is in beeld

MANTELZORG / ZORG VOOR KIND, HUISGENOOT OF NETWERK

Aandachtspunten:

• Risico op overbelasting bij de partner, kind(eren) of andere mantelzorgers is in beeld en gemeten

MISHANDELING / MISBRUIK

Aandachtspunten:

• Er is een actief beleid voor het signalering van grensoverschrijdend / onveilig gedrag, meldcode en

richtlijn veilige zorgrelatie zijn bekend en personeel /vrijwilligers /familie is geschoold

• Risico op verminderde veiligheid is in beeld, zowel vanuit de meldcode als vanuit de veilige zorgrelatie

ROLVERANDERING

Aandachtspunten:

• Risico op een onvrijwillige omkering van rol of verlies van vorige rol is in beeld

ROUW EN VERLIESVERWE RKING (MET ELEMENTEN VAN ZINGEVING)

Aandachtspunten:

• Risico op vastgelopen rouwproces is in beeld

• Risico op conflicterende rouwstadia tussen individuen / families is in beeld

SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT (MET ELEMENTEN VAN ZINGEVING)

Aandachtspunten:

• Risico op gebrek aan intimiteit is in beeld

• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 5

• Risico op opvallend seksueel gedrag / provocatie / lastigvallen is in beeld

SOCIAAL CONTACT (MET ELEMENTEN VAN ZINGEVING)

Aandachtspunten:

• Risico op beperkt sociaal contact is in beeld

• Risico op minimale stimulans / activiteiten is in beeld

SPIRITUALITEIT (MET ELEMENTEN VAN ZINGEVING)

Aandachtspunten:

• Risico op vermijding van de wens om te spreken over het levenseinde is in beeld

• Risico op verstoorde / onderbroken spirituele rituelen is in beeld

• Risico op verstoord / onderbroken spiritueel vertrouwen is in beeld

• Risico op conflicterende spirituele overtuigingen en medische behandeling / zorg is in beeld

ADEMHALING

Aandachtspunten:

• Risico op benauwdheid en/of infectie is in beeld

INFECTIE (PREVENTIE)

Aandachtspunten:

• Risico op infectie door lichamelijke oorzaak(huid, longen etc) is in beeld

• Risico op infectie van buitenaf (Noro, MRSA, griep) is in beeld en richtlijnen zijn bekend bij

personeel/vrijwilligers/familie

CIRCULATIE

Aandachtspunten:

• Risico op oedeem is bekend

• Risico op hoge of lage bloeddruk is bekend en wordt gemeten

• Risico op hart - en vaatziekte is bekend

COGNITIE

Aandachtspunten:

• Risico op verminderd beoordelingsvermogen is in beeld

• Risico op desoriëntatie met betrekking tot tijd / plaats / persoon is in beeld

• Risico op beperkt korte termijngeheugen is in beeld

• Risico op beperkt lange termijngeheugen is in beeld

• Risico op dwalen is in beeld

DARMFUNCTIE

Aandachtsgebieden:

• Risico op afwijkende frequentie / consistentie van ontlasting is in beeld

• Risico op bloed in de ontlasting is in beeld

• Risico op afwezigheid darmgeluiden is in beeld

• Risico op obstipatie is in beeld

• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 6

• Risico op incontinentie is in beeld

GEHOOR

Aandachtspunten:

• Risico of gehoorverlies is in beeld en wordt gemeten

MONDGEZONDHEID

Aandachtspunten:

• Risico op ontbrekende / gebroken / slechtgevormde tanden is in beeld

• Risico op cariës (gaatjes) en overmatig tandsteen is in beeld

• Risico op bloedend tandvlees is in beeld

• Risico op slecht passend (kunst)gebit is in beeld

PIJN

Aandachtspunten:

• Pijn is in beeld en wordt gemeten

• Verhoogde pols / ademhaling / bloeddruk in relatie tot pijn wordt gemeten

• Rusteloos gedrag in relatie tot pijn is in beeld en wordt gemeten

SPIJSVERTERING-VOCHTHUISHOUDING

Aandachtspunten:

• Moeite met / niet kunnen kauwen / slikken / verteren is in beeld

• Risico op anemie is in beeld

• Risico op ascites (ophoping vocht in buikholte) is in beeld

• Gebarsten lippen / droge mond zijn in beeld

SPRAAK EN TAAL

Aandachtspunten:

• Risico op geen / afwijkend vermogen tot spreken is in beeld

• Risico op geen / afwijkend vermogen tot begrijpen is in beeld

URINEWEGFUNCTIE EN INCONTINENTIE

Aandachtspunten:

• Risico op incontinentie van urine is in beeld en in beleid beschreven

• Risico op moeite met legen van blaas is in beeld

• Risico op hematurie (bloed) / abnormale kleur is in beeld

• Risico op nachtelijk urineren is in beeld

ZICHT

Aandachtspunten:

• Risico op verminderd gezichtsvermogen is in beeld en er wordt gemeten

• Risico op slechte verlichting in en om de woning is in beeld

• Risico op slechte kleurstellingen in en om de omgeving is in beeld

• Werken met de Mikzo • www.zorgvoorkennis.nl 7

PERSOONLIJKE ZORG

Aandachtspunten:

• De hulpvraag voor hulp bij wassen en aankleden is in beeld

• De hulpvraag voor hulp bij tandenpoetsen / flossen / mondhygiëne is in beeld

• Risico op gedrag en de wens om persoonlijke zorg-activiteiten niet toe te laten is in beeld

SLAAP- EN RUSTPATRONEN

Aandachtspunten:

• Risico op verstoorde slaap / rustpatronen is in beeld

• Risico op apneu in de slaap is in beeld

• Mikzo score- en actieformulier • www.zorgvoorkennis.nl 1

Mikzo score- en actieformulier

Naam cliënt: Naam medewerker: Datum:

1 2 3 4 5 Actie

Bejegening

Betrokkenheid

Communicatie

Woonomgeving

Zingeving

Medicatie

Huid

Bewegingsapparaat/vallen

Depressie/ geestelijke gezondheid

Urinewegfunctie/incontinentie

Voeding

Vrijheidsbeperking

Opnamepreventie

Interpersoonlijke relaties

Mantelzorg

Mishandeling / misbruik

Rolverandering

Rouw, verlies

Seksualiteit en intimiteit

• Mikzo score- en actieformulier • www.zorgvoorkennis.nl 2

Sociaal contact

Spiritualiteit

Ademhaling

Infectie(preventie)

Circulatie

Cognitie

Darmfunctie

Gehoor

Mondgezondheid

Pijn

Spijsvertering

Spraak en taal

Zicht

ADL zorg / Persoonlijke zorg

Slaap- en rustpatronen

1

Werken met het Meetinstrument

Kwaliteit van Zorg, het Mikzo

Het zorgplan maken en rapporteren

2

De methodiek

De verpleegkundigen stellen (op methodische wijze, met het Mikzo) de prioriteiten

vast, deze komen in het zorgplan. Dit plan wordt altijd samen met de klant en/of zijn

partner / familie/ vertegenwoordiger opgesteld.

In het zorgplan vind je:

- De gebieden die nu voor de cliënt van belang zijn

- De scores voor deze gebieden

- De acties die nodig zijn

- Hoe vaak de acties nodig zijn en wanneer de evaluatie is

De gebieden en de aandachtspunten vind je in de handleiding ‘werken met het

Mikzo’

Er zijn 34 gebieden met aandachtspunten. De methode kun je ook online vinden op

werken met het Mikzo.

Het is de bedoeling dat iedereen in je team het zorgplan kan lezen dat met behulp

van het Mikzo is opgesteld, dat iedereen de gebieden kent en dat iedereen kan

rapporteren op de aandachtspunten (deze vind je onder elk gebied in de

handleiding).

De beste manier om de nieuwe werkwijze onder de knie te krijgen is door er mee te

gaan werken en door af en toe een casus te bespreken. Hieronder vind je zo’n

casus.

3

Casus mevrouw Pieters Mevrouw Pieters is 77 jaar. Zij is gescheiden. Haar zoon was de laatste jaren haar

mantelzorger. Hij woont om de hoek en werkt ’s nachts in een staalfabriek. Mevrouw

is nu een week geleden in het verpleeghuis. Zij was thuis gevallen en had haar

linkerknie gebroken. Het herstel gaat niet goed, waarschijnlijk is er nog een operatie

nodig. Mevrouw heeft al jaren Reumatoïde Artritis en kan haar zelfzorg niet goed

uitvoeren. Zij heeft een verhuizing naar een verpleeghuis altijd uitgesteld, nu ziet zij

wel in dat dit de beste oplossing is.

Medische achtergrond: incontinent van urine (oorzaak niet bekend), vaak valpartijen,

osteoporose, psychische problemen (angststoornis). Mevrouw vertoont claimend

gedrag, zij heeft een normale intelligentie en maakt veel kruiswoordpuzzels. Zij heeft

een klein netwerk, haar financiën worden gedaan door haar zoon. Mevrouw heeft nu

een leenrolstoel en zij maakt gebruik van een postoel naast haar bed. De

scootmobiel gebruikt zij niet. Mevrouw heeft hulp nodig bij de transfers en ook bij de

toediening van medicatie. Aan haar stuit is er een wond als gevolg van decubitus

(fase 2). Zij heeft hiervoor een AD-matras. Toen zij nog thuis was kreeg mevrouw 3x

per week hulp bij het douchen en hulp bij medicatie.

Wat doet de verpleegkundige?

A. Scoort de status voor alle gebieden

B. Wijst acties toe en gebruikt de Mikzo advieskaart

C. Geeft aan wanneer de evaluatie plaats moet vinden

De verpleegkundige of verzorgende onderbouwt het zorgplan met de scores. Zij/ hij

bespreekt dit met mevrouw, de ex-man, de zoon en het zorgteam.

Er is nauwe samenwerking is tussen de verpleegkundige en de zorgmedewerker. Het

rapporteren is heel erg belangrijk. Zodra er iets ‘anders dan anders’ is dan zoekt de

zorgmedewerker op over welk gebied het gaat en welke aandachtspunten hij/zij ziet.

• Mikzo score- en actieformulier • www.zorgvoorkennis.nl 1

Mikzo score- en actieformulier

Naam cliënt: Mevrouw Pieters Naam medewerker: SGG Datum: 2/2/2017

1 2 3 4 5 Actie

Bejegening x

Betrokkenheid x Zorgplan moet worden opgesteld en besproken

Binnen een week

Communicatie x

Woonomgeving x

Zingeving x Nu geen signalen dat het niet goed gaat, wel monitoren

voortdurend

Medicatie x Medicatietoediening wordt door de zorg gedaan, volgens protocol.

Huid x

Decubitus stabiel, behandeling volgens protocol

evaluatie na een maand

Bewegingsapparaat/vallen x

Valgevaar is groot. Coaching door adviezen en begeleiding. Behandelen door fysiotherapeut.

Evaluatie na een maand

Depressie/ geestelijke gezondheid x Psychische toestand is al jaren minder goed. Vooral monitoren en begeleiden

Urinewegfunctie/incontinentie x Al jaren incontinent, mevrouw heeft hiervoor incontinentiemateriaal

Voeding x Voeding in de gaten houden (in relatie tot RA en wondzorg)

Vrijheidsbeperking x

Opnamepreventie x

Vooral opnames proberen te voorkomen door valpreventie, valtraining. Aandacht geven aan goede woonomgeving en rustige veilige sociale omgeving

Interpersoonlijke relaties x

• Mikzo score- en actieformulier • www.zorgvoorkennis.nl 2

Mantelzorg x

Mishandeling / misbruik x

Rolverandering x

Rouw, verlies x

Seksualiteit en intimiteit x

Sociaal contact x

Mevrouw heeft een klein netwerk. Monitoren

Evaluatie na 14 dagen

Spiritualiteit x

Ademhaling x

Infectie(preventie) x Wondranden monitoren

Circulatie x

Cognitie x

Darmfunctie x

Gehoor x

Mondgezondheid x

Pijn x

Spijsvertering x

Spraak en taal x

Zicht x

ADL zorg / Persoonlijke zorg x

Hulp bij wassen/ aankleden? transfers. Incontinentiezorg volgens protocol. Eventueel de mondzorg opnemen.

Evaluatie na een maand

Slaap- en rustpatronen x

• Mikzo adviezen • www.zorgvoorkennis.nl 1

Mikzo advieskaart

Gebied

Adviezen voor de medewerker

Adviezen voor de cliënt

Bejegening Zeven tips Geluksroute

Betrokkenheid Samenwerken met familie Samenwerken met de zorg

Communicatie Vaardigheden Goed in gesprek

Woonomgeving Inrichting Inrichting

Zingeving Aandacht voor welbevinden Tips bij levensvragen

Medicatie Medicatieveiligheid Informatie

Huid Huidletsel en preventie Preventie van huidletsel

Vrijheidsbeperking Alternatieven Informatie voor familie

Opnamepreventie Veiligheid eerst Veiligheid eerst

Depressie / geestelijke gezondheid Herkenning, begeleiding Ondersteuning

Interpersoonlijke relaties Schalock Schalock

Mantelzorg Participatie Participatie

Mishandeling / misbruik Meldcode Meldcode

Rolverandering Naar het verpleeghuis Naar het verpleeghuis

Rouw, verlies Richtlijn rouw Omgaan met verlies

Seksualiteit en intimiteit Tips Tips

Sociaal contact Hulp bij eenzaamheid Voor elkaar

Spiritualiteit Promotieonderzoek Promotieonderzoek

• Mikzo adviezen • www.zorgvoorkennis.nl 2

Ademhaling Tips bij hittegolf Griep

Infectie(preventie) Hygiëne Preventie

Circulatie Hartfalen Tips bij hartfalen

Cognitie Richtlijn dementie Geheugenverlies

Darmfunctie Incontinentie Incontinentie

Gehoor Slecht horen Slecht horen

Mondgezondheid Praktische tips Voorlichting over mondzorg

Bewegingsapparaat/vallen Valpreventie Valpreventie

Pijn Tips voor de zorg Tips bij pijn

Spijsvertering Diagnostiek Diagnostiek

Spraak en taal Verschijnselen Verschijnselen

Urinewegfunctie/incontinentie Verbeteracties incontinentiezorg Tips

Zicht Tips voor woonomgeving Slecht zien en oorzaken

ADL zorg / Persoonlijke zorg Verzorgend wassen Verzorgend wassen

Slaap- en rustpatronen Richtlijn Slaapstoornissen

Voeding Kennisbundel eten en drinken Voorlichting

• Mikzo handleiding • www.zorgvoorkennis.nl

Mikzo handleiding

De Mikzo is een meetinstrument waarmee de verpleegkundige in het verpleeghuis de kwaliteit van de zorg meet en volgt. Daartoe worden 34 gebieden in beeld gebracht en gescoord. Deze scores leiden tot acties die in het zorgleefplan komen. De risicosignalering maakt in het domein ‘veiligheid’ deel uit van de Mikzo. De thema’s van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg van het Zorginstituut zijn opgenomen en de gebruikte terminologie komt overeen met het Omaha System dat in de thuiszorg wordt gebruikt. Vijf domeinen De 34 gebieden van de Mikzo zijn te vinden in vijf domeinen: persoonsgerichte zorg, wonen, welzijn, veiligheid en gezondheid. In elk van deze domeinen zijn er gebieden waarop wordt gemeten hoe het met de status is. Onderzoek Bij een nieuwe cliënt doet de verpleegkundige een onderzoek, vervolgens wordt dit minimaal eens per half jaar herhaald. Voor alle gebieden wordt beoordeeld of de zorg past bij de zorgvraag en of deze op maat is. Hiervoor zijn er bij ieder gebied een of meer aandachtspunten. Het onderzoek wordt gedaan door een verpleegkundige en besproken met de cliënt, de familie/vertegenwoordiger. Op het moment dat er voor een gebied acties gewenst zijn, worden deze vastgelegd. Er zijn acties gewenst als er verbetering mogelijk is op basis van de beoordeling van de aandachtspunten. Beoordelen van de aandachtsgebieden Voor alle gebieden bepaalt de verpleegkundige wat de status is. De uitkomsten zijn getallen tussen de 1 en 5. Met de uitkomsten kan de verpleegkundige per gebied bepalen wat er nodig is, wie de zorg en ondersteuning gaat bieden, hoe vaak dat nodig is en hoe lang dat nodig is. Ook wordt er een verwachting gegeven over de bereiken resultaten. De status per gebied: 1 = extreme signalen / zeer groot risico/ helemaal niet op orde 2 = ernstige signalen / groot risico/ grotendeels niet op orde 3 = matige signalen / middelgroot risico / half op orde 4 = minimale signalen / klein risico / grotendeels op orde 5 = geen signalen / geen risico / geheel op orde De aard van de actie:

- Behandelen: alle handelingen die je doet zoals wondbehandeling, wassen/aankleden en medicatie toedienen

- Coachen: AIB: adviseren, instrueren en begeleiden, doorverwijzen en monitoren/bewaken

De acties komen in het zorgleefplan, plus informatie over wie het gaat doen, hoe vaak,

wanneer en tot wanneer.