Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 1 minn 12

KULLEĠĠ SAN NIKOLA

SEKONDARJA RABAT EŻAMIJIET TA’ NOFS IS-SENA

Frar 2017

It-Tmien Sena IL-ĠEOGRAFIJA ĦIN: Siegħa u nofs

Isem: __________________________ Klassi: __________ Numru tar-reġistru: ______

Wieġeb il-mistoqsijiet kollha

1) Ikteb Veru jew Falz ħdejn kull sentenza.

a) L-Iskala Richter tiddeskrivi s-saħħa tat-

terremot minn 1 sa 100.

b) Fil-Baħar Mediterran m’hemmx vulkani

attivi.

ċ) Vulkan jifforma biss fuq l-art.

d) Stromboli u Santorini huma żewġ vulkani li

jinsabu fil-Baħar Mediterran.

e) Vulkan Etna huwa vulkan li jiżbroffa ta’

spiss għalhekk jissejjaħ vulkan attiv.

f) Il-vulkanologu huwa persuna li jistudja l-

vulkani.

ġ) Xjenzati li jistudjaw dwar it-terremoti

jissejħu sismoloġisti.

(7)

Marka

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 2 minn 12

2) Disinn 1 juri daħna piroklastika.

Disinn 1

a) Aqta’ linja taħt is-sentenzi li jiddeskrivu din id-daħna piroklastika.

i) Daħna piroklastika hi magħmula min-nixxiegħa ta’ lava taħraq.

ii) Daħna piroklastika hija sħaba magħmula minn irmied jaħraq u blat,

miexja b’ritmu mgħaġġel.

iii) Daħna piroklastika tinżel b’ħeffa mal-ġenb tal-vulkan u taħraq

kulma ssib quddiemha.

(4)

b) Semmi żewġ modi kif din id-daħna piroklastika tista’ tagħmel il-ħsara.

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

(2)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 3 minn 12

3 a) Fl-ispazju t’hawn taħt pinġi disinn li juri kif inhi d-dinja minn ġewwa.

Immarka d-disinn tiegħek b’dawn il-kliem:

qoxra tad-dinja qalba ta’ ġewwa mantell

qalba ta’ barra

(4)

b) Imla l-vojt billi tuża l-kliem li jinsab f’ mistoqsija 3a hawn fuq.

i) Il-___________________________ hu magħmul minn blat imdewweb.

ii) Il- ___________________________ hija l-irqaq saff u tinsab fil-wiċċ tad-dinja.

iii) Il- ___________________________ hija ċ-ċentru l-aktar sħun tad-dinja.

iv) Il- ___________________________hija likwidu u magħmul mill-ħadid.

(4)

ċ) X’inhuma kurrenti konvezzjonali (ċirkolari)?

_______________________________________________________________________

_____________________________________________________________________(2)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 4 minn 12

4 a) Disinn 2 juri kontinent wieħed kbir li kien jiksi l-wiċċ tad-dinja madwar 300

miljun sena ilu. Aqta’ linja taħt l-isem li l-ġeoloġisti taw lil dan il-kotinent.

Antartika Pangaea Paċifiku Tethys (2)

Disinn 2

b) Disinn 3 juri x’ġara minn dan il-kontinent madwar 100 miljun sena wara. Bl-

għajnuna ta’ Disinn 3 spjega x’ġara minn dan il-kontinent kbir.

Disinn 3

____(3)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 5 minn 12

5) Ħares lejn il-mappa tal-Mediterran li turi l-vulkani u l-muntanji. Ikteb l-isem tal-

vulkani u l-muntanji mmarkati f’Disinn 4, ħdejn l-ittra t-tajba fit-tabella t’hawn

taħt. Agħżel minn:

il-Pirinej l-Alpi Stromboli Santorini

l-Atlas il-Vessuvju l-Etna

Disinn 4

Vulkan A

Vulkan B

Vulkan C

Vulkan D

Muntanji E

Muntanji F

Muntanji G

(7)

AA B C

D

E F

G

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 6 minn 12

6) Disinn 5 juri l-epiċentru tat-terremot li seħħ fl-Italja fl-24 t’Awwissu 2016. Wieġeb

dawn il-mistoqsijiet:

Disinn 5

a)Agħti t-tifsira ta’ epiċentru.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

(2)

b) Dan it-terremot kellu saħħa ta’ 6.2. X’jissejjaħ l-istrument li jkejjel il-qawwa tat-

terremot?

__________________________________________________________________________

(1)

ċ) Fuq Disinn 5 t’hawn fuq immarka billi tuża vleġġa l-mewġa sismika. (1)

d) Billi tħares lejn Disinn 5 f’liema belt l-iktar li nħass it-terremot.

________________________________________ (2)

e) Spjega għaliex għażilt din il-belt.

__________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________(2)

Epiċentru

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 7 minn 12

f) Wara dan it-terremot kien hemm sensiela ta’ 60 theżżiża iżgħar fi spazju t’4

siegħat. Agħti kelma oħra għal theżżiża iżgħar.

___________________________________________________________________________

(2)

ġ) Semmi żewġ pajjiżi oħra fil-Mediterran, barra l-Italja, li ta’ spiss jintlaqtu minn

terremoti.

_________________________________ _____________________________

(2)

g)Semmi tliet perikli li t-terremoti jistgħu joħolqu għan-nies.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

(3)

għ) Ikteb fil-qosor x’għandek tagħmel kieku kellu jseħħ terremot waqt li tkun fil-

klassi.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

(3)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 8 minn 12

7) Disinn 6 juri x-xifer tettoniku fil-Baħar Mediterran.

Disinn 6

a) X’inhu xifer tettoniku?

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

(3)

b) Billi tuża Disinn 6 spjega għaliex fil-Mediterran iseħħu ħafna terremoti

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

(2)

ċ) Fuq Disinn 6 ikteb il-qoxra tettonika tal-Afrikana u l-qoxra tettonika

Ewrosjatika fil-post it-tajjeb.

(4)

d) X’tissejjaħ mewġa kbira li sseħħ minħabba terremot fil-baħar?

___________________________________ (1)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 9 minn 12

8 a) Disinn 7 juri vulkan minn ġewwa. Poġġi dawn il-kliem fil-post it-tajjeb:

ħawt tal-magma, arterja vulkanika, bokka ewlenija,

sħaba ta’ rmied u ġebel, lava, saffi ta’ rmied u ġebel

Disinn 7 (6)

b)Agħti t-tifsira ta’ dawn il-kliem:

i) Ħawt tal-magma ________________________________________________________

_________________________________________________________________________

ii) Bokka ewlenija tal-vulkan ________________________________________________

_________________________________________________________________________

iii) Arterja vulkanika _______________________________________________________

_________________________________________________________________________

(6)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 10 minn 12

9) Disinn 8 juri vulkan.

Disinn 8

a) Immarka billi tuża (X) t-tweġiba t-tajba.

Il-vulkan li jidher fl-istampa t’hawn fuq huwa:

Vulkan mejjet/estint

Vulkan ħaj/attiv

Vulkan rieqed/inattiv

(1)

b) Għaliex taħseb hekk?

_________________

_______________________________________________________________________

(2)

ċ) X’jissejjaħ ġebel maħlul li jkun għadu ġewwa d-dinja?

lava

magma

Qoxra tad-dinja

(1)

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 11 minn 12

d) Semmi tliet problemi li joħolqu l-vulkani.

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

(3)

e)Semmi tliet vantaġġi li għandhom in-nies li jgħixu qrib xi vulkan.

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

(3)

f) X’inhi d-differenza bejn vulkan rieqed u vulkan mejjet?

_____ _____

_______________________

_____ _____

(2)

10 a) Disinn 9 juri ċ-ċiklu tal-ilma. Poġġi dawn il-kliem fil-post it-tajjeb.

kondensazzjoni evaporazzjoni

xita xmajjar (4)

Disinn 9

Kulleġġ San Nikola/il-Ġeografija/it-Tmien Sena/Frar 2017 Paġna 12 minn 12

b) Is-sentenzi juru l-proċess ta’ evaporazzjoni. Ħdejn kull sentenza ikteb

Veru jew Falz. (5)

1 Wara li għaddiet nofs siegħa mill-għawma, l-

malja nixfet għal kollox. Din turi evaporazzjoni.

2 Bdiet nieżla x-xita u l-flokk ixxarrab kollu. Din turi

evaporazzjoni.

3 Tant kienet kesħa li l-ilma tal-għadira ffriza. Din

turi evaporazzjoni.

4 Wara ħalba xita l-art kienet mimlija kollha ilma.

Wara li ħarġet ix-xemx, l-ilma sparixxa. Din turi

evaporazzjoni.

5 Jien inxart il-ħwejjeġ filgħodu. Sa filgħaxija l-

ħwejjeġ kienu nixfu. Din turi evaporazzjoni.

ċ) Agħti t-tifsira ta’ dawn il-kliem:

1) Kondensazzjoni______________________________________________________

______________________________________________________________________

2) Xita _________________________________________________________________

______________________________________________________________________

(4)

Tmiem