wigni f5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi - gfpaa.gegfpaa.ge/site/files/sertificirebis...
TRANSCRIPT
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
1
1 a)
A tipis proeqti
B tipis proeqti
$ $
proeqtis mogeba 1,900 1,600
pirdapiri danaxarjebi (418) (320)
kvalificiuri mkvlevarebi
(20, 12 sT @ $35/ sT) (700)
(420)
mkvlevaris asistentebi
(8, 15 sT @ $18/sT) (144)
(270)
proeqtis zRvruli mogeba 638 590
administraciuli danaxarjebi pirdapiri danaxarjebi ar aris, amitom isini
gaangariSebaSi ar monawileobs.
b) davuSvaT, A = periodis ganmavlobaSi ganxorcielebuli A tipis proeqtebis
raodenobas.
B = periodis ganmavlobaSi ganxorcielebuli B tipis proeqtebis raodenobas.
zRvruli mogebis maqsimizacia 638A + 590B.
SezRudvebi:
20A + 12B ≤ 1,344 (kvalificiuri mkvlevarebis saaTebi)
8A + 15B ≤ 1,120 (mkvlevaris asistentebis saaTebi)
A ≥ 20 (ABC jgufTan SeTanxmeba)
B ≤ 60 (maqsimum)
A, B ≥ 0
(arauaryofiTi)
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
2
g) kompaniis mier ganxorcielebuli proeqtebi 2012 wlis 30 ivniss dasrulebuli
oTxkviriani periodisTvis.
dasaSveb mniSvnelobaTa ares ukiduresi zeda wertilebia:
SeerTeba zRvruli mogeba = 638A + 590B
P (20, 0) 12,760
Q (20, 60) 48,160
R (27.5, 60) 52,945
S (33, 57) 54,684 maqsimaluri
T (67.2, 0) 42,874
amgvarad, proeqtebis narevi, romelic kompaniis 2012 wlis 30 ivniss dasru-
lebuli oTxkviriani periodis mogebas maqsimalurad gazrdis, aris 33 A tipis
proeqtisa da 57 B tipis proeqtis ganxorcieleba.
d) optimaluri mogeba miiReba:
zRvruli mogeba (rogorc zemoT iyo naCvenebi) 54,684
minus: administraciuli danaxarjebi (529,000)
periodis mogeba 2,684
dasaSveb
mniSvne-
lobaTa
are
B tipis
proeqtebis
raodenoba
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
3
2.
a) investiciis ukugebis koeficientis gamoyeneba mocemul pirobebSi.
maCvenebelTa dakavSireba pasuxismgeblobis doneebTan
mocemuli informaciidan naTelia, rom qvedanayofebi sainvesticio centrebs
warmoadgenen, ase, rom investiciis ukugebis koeficienti Sefasebis
saTanado maCvenebels warmoadgens.
gaangariSebasTan dakavSirebuli sakiTxebi
kompania investiciis ukugebis koeficientis gamoTvlas axdens wminda aqti-
vebis saSualebiT. SeiZleba gamoyenebuli kapitalis, rogorc aqtivebis
safuZvlis gamoyenebac.
arsebuli sistemis dros axali manqana-danadgarebis Sesyidva xorcieldeba
uSualod qvedanayofis mier gamoyofili sesxis saSualebiT. es zrdis
gamoyenebul kapitals, magram ar zrdis wminda aqtivebs. Sesabamisad,
investiciis ukugebis koeficienti ver asaxavs axal aqtivs, romlis
gamoyenebac SesaZlebelia qvedanayofSi.
gamoyenebuli aqtivebi
grZelvadiani aqtivebi Sefasebulia narCeni sabalanso RirebulebiT.
Sesabamisad, arsebobs safrTxe imisa, rom menejeri gamoiyenebs aqtivebs
imaze didxans, vidre es saWiroa. qvedanayofis wminda aqtivebi Semcirdeba
da amis mizezi iqneba is, rom menejeri ar axdens reinvestirebas sxva
aqtivebSi, radgan es uaryofiTad imoqmedebs misi qvedanayofis investiciis
ukugebis koeficientze.
Sedarebisas, ufro Zveli qvedanayofi, magaliTad, A ufro ukeTes Sedegs
aCvenebs, vidre SedarebiT axali qvedanayofi, radgan misi gamoyenebuli
kapitali ufro mcirea.
gamoyenebuli mogebis monacemi
menejerisa da qvedanayofis Sesafaseblad erTi da igive monacemi gamoiyeneba.
aucilebelia erTmaneTisgan gavmijnoT danaxarjebi, romlebic kontrolir-
deba menejeris mier (menejeris Sesafaseblad) da danaxarjebi, romlebic
Tavidan iqneboda acilebuli qvedanayofis daxurviT (qvedanayofis Sesafaseb-
lad).
amocanaSi mocemuli informaciidan rTulia danaxarjebis amgvari dayofa,
Tumca naTelia, rom saTavo ofisis gadanawilebuli danaxarjebi gaangari-
Sebidan unda gamoiricxos.
gamoyenebuli barieris ganakveTi
kompania TiToeuli qvedanayofisTvis sxvadasxva mizans ayalibebs. amis
upiratesoba isaa, rom TiToeuli qvedanayofis ganakveTebis formireba
SeiZleba moxdes imgvarad, rom igi asaxavdes riskis sxvadasxva dones da
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
4
iZleodes imis sakmaris rwmunebas, rom qvedanayofisTvis gansazRvruli
miznebi realuria.
Tumca A qvedanayofisTvis dadgenili ganakveTi (16%) ufro naklebia, vidre
mTliani kompaniis finansuri danaxarji (18%). es warmoSobs potenciur
problemas, kerZod menejeri mainc miiRebs materialur waxalisebas, miuxe-
davad imisa, rom misi qvedanayofis mogeba ver dafaravs kompaniis
dafinansebis danaxarjs, magaliTad, Tu qvedanayofis investiciis ukugebis
koeficienti 17%-is toli iqneba.
kidev erTi problema isaa, rom sxva qvedanayofis menejerebi aRSfoTdebian
A qvedanayofis menejeris materialuri waxalisebis sqemis gamo, radgan
CaTvlian, rom mas ufro iolad misaRwevi amocana gaaCnia. aman SesaZloa
maTi demotivacia gamoiwvios.
kompaniis mier investiciis ukugebis koeficientis gamoyenebasTan dakavSirebuli
tipuri sakiTxebi
investiciis ukugebis koeficientis gamoyenebis yvelaze gavrcelebuli
problema miznebis potenciuri SeuTavseblobaa. A qvedanayofis investiciis
ukugebis koeficienti (rogorc dadgenilia) 2012 wlisTvis Seadgenda
40%-s. Sesabamisad, qvedanayofis menejeri uaryofs yvela im proeqts,
romlis investiciis ukugebis koeficienti 40%-ze naklebi iqneba 2013
wels, radganac amgvari investiciis ukugebis koeficienti gaauaresebs
qvedanayofis saqmianobis Sedegebis maCvenebels. kompaniis mizani aris
investiciis ukugebis 16%-iani koeficienti (an 18%-ixileT zemoT),
Sesabamisad bevri proeqti, romelic misaRebia mTlianad kompaniisTvis,
SesaZloa qvedanayofis menejerma ar ganaxorcielos.
investiciis ukugebis koeficienti, zogadad, kargi maCvenebelia sxvadasxva
zomis qvedanayofebis saqmianobis Sedegebis erTmaneTTan Sesadareblad, ro-
gorc es kompania `vaiomingis~ SemTxvevaSia.
kompania `vaiomingi~ SesaZloa cdilobdes aqcionerTa keTildReobis maqsi-
malur gazrdas. investiciis ukugebis koeficienti mogebaze damyarebuli
maCvenebelia da gaaCnia susti korelacia aqcionerTa kapitalTan. proeqti
unda Sefasdes fuladi nakadebis diskontirebis gziT, raTa miRweul iqnes
aqcionerTa maqsimaluri keTildReoba.
moklevadianoba
A qvedanayofis menejeris kontraqti unda ganaxldes uaxloes momavalSi,
Sesabamisad, arsebobs safrTxe, rom igi ecdeba moklevadiani investiciis
ukugebis koeficientiT manipulirebas, grZelvadiani efeqturobis xarjze.
magaliTad, Seamcirebs investiciebs.
b) investiciis ukugebis koeficientis alternativa
investiciis ukugebis koeficientis ZiriTadi alternativaa narCeni Semosavlis
gaangariSeba TiToeuli qvedanayofisTvis, sadac:
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
5
narCeni Semosavali = wminda mogebas – qvedanayofis aqtivebis saprocento ganakveTi
es aris absoluturi maCvenebeli, romelic, rogorc wesi, gamoricxavs miznebis
SeuTavseblobas, investiciis ukugebis ganakveTisgan gansxvavebiT.
2010 2011 2012
$000 $000 $000
dadgenili wminda mogeba 180 400 640
damatebuli saTavo ofisis danaxarji 1,320
1,400
1,440
koreqtirebuli wminda mogeba 1,500 1,800 2,080
minus: gamoTvlili saprocento danaxarji
(gaangariSeba)
288
288
256
narCeni Semosavali 1,212
1,512
1,824
gaangariSeba
wminda aqtivebi* ($000) 1,800 1,800 1,600
riskiT Sesworebuli saprocento ganakveTi 16% 16% 16%
saprocento danaxarji 288 288 256
* rogorc es zemoT aris aRniSnuli, gamoyenebuli kapitalis CarTva gaan-
gariSebaSi ufro ukeTesi iqneboda, Tumca Cven amisTvis sakmarisi informacia
ara gvaqvs. analogiurad, Tqven SeiZleba daasabuToT, rom narCeni Rirebu-
lebisTvis unda momxdariyo kapitalis Rirebulebis (18%) gamoyeneba.
g) qvedanayofisa da menejeris saqmianobis Sedegebi
qvedanayofis saqmianobis Sedegebi
qvedanayofis mTliani finansuri saqmianobis Sedegebi bolo sami wlis
ganmavlobaSi gaumjobesda Semdegi mimarTulebebiT:
kontrolirebadi mogeba gaizarda 39%-iT, 1,500,000 dan 2,080,000-mde;
narCeni Semosavali dadebiTia da gaizarda 50%-iT, 1,212,000-dan 1,824,000-
mde;
dadgenili investiciis ukugebis koeficienti gaizarda oTxjer. (SeniSvna: Tu investiciis ukugebis koeficienti gadaiTvleba koreqtirebulebi
mogebis cifriT, maSin zrda iqneba 83%-dan 130%-mde;
wminda marJa gaizarda 11.4%-dan 14.4%-mde.
Tumca, saerTo jamSi, suraTi dadebiTi ar aris:
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
6
saerTo mogebis marJa daeca 66.7%-dan 63.9%-mde. amis mizezi SesaZloa
iyos fasis Semcireba an warmoebis efeqturobis dacema;
bazris wili daeca 10.6%-dan 8.6%-mde, rac mianiSnebs bazarze
konkurentunarianobis Sesustebaze. amis SesaZlo mizezebi ganxilulia
qvemoT.
menejeris saqmianobis Sedegebi
Zalian rTulia menejerisa da qvedanayofis saqmianobis efeqturobaSi gan-
sxvavebis moZebna. magaliTad, ramdenia menejeris wvlili mogebis zrdaSi, an
SesaZlebeli iyo Tu ara, rom zrda ufro didi yofiliyo? menejerisTvis
dadgenilia investiciis ukugebis miznobrivi koeficienti da man es maCve-
nebeli mniSvnelovnad gazarda. Sesabamisad, SeiZleba imis mtkiceba, rom
menejeris Sroma saTanadod unda anazRaurdes.
Tumca, bazris wilis Semcireba, garkveulwilad, SeSfoTebis safuZvels iZ-
leva. misi axsna nawilobriv SeiZleba ori Zalian mniSvnelovani xarjiT:
samecniero-kvleviTi da sacdel-sakonstruqtoro danaxarji Zalian dabali
Cans da Semcirebulia aseve misi wili, gayidvebTan mimarTebaSi. es SeiZleba
mianiSnebdes imas, rom menejeri cdilobda, Seemcirebina investireba axal
produqtSi da amiT SeenarCunebina investiciis ukugebis maRali
koeficienti.
reklamis danaxarjebi SenarCunebulia 6%-is farglebSi, gayidvebTan mimar-
TebaSi, Tumca, SesaZloa es ganakveTi dabali iyos, Tu gaviTvaliswinebT
imas, rom bazari swrafad mzardia. isev da isev SeiZleba iTqvas, rom
menejerma gadawyvita, ar gaekeTebina investireba momavali mogebianobis
zrdaSi da amiT moaxdina investiciis ukugebis maRali koeficientis
SenarCuneba.
saboloo jamSi, sakmao safuZveli arsebobs SeSfoTebisTvis, radgan
menejeri mimarTavs moklevadian strategias da ar axorcielebs
investirebas momavali zrdisTvis.
gaangariSebebi
2010 2011 2012
% % %
investiciis ukugebis koeficienti, koreqtirebuli
mogebis gamoyenebiT
83 100 130
bazris wili 10.6 10.3 8.6
wminda marJa, koreqtirebuli mogebis gamoyenebiT 11.4 12.9 14.4
saerTo mogebis marJa _ ZiriTadi danaxarjebis
gamoyenebiT
66.7 65.7 63.9
samecniero-kvleviTi danaxarjis wili gayidvebSi 0.45 0.29 0.33
sareklamo danaxarjis wili gayidvebSi 5.8 6.0 6.0
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
7
3.
a) nedleulisa da masalebis erTi tonis normatiuli danaxarjebi
X masala 60% erT tonaze $30-is
odenobis danaxarjebi $
Y masala 40% erT tonaze $45-is
odenobis danaxarjebi 18
100% 18
normatiuli danakargi 10% 36
normatiuli raodenoba 90%
normatiuli danaxarjebi warmoebuli produqciis erTi normatiuli tonisTvis =
$36/90% = $40.
masalis fasis gadaxra
ianvari Tebervali marti
$ $ $
Y masala:
faqtobrivi fasi $45-is odenobiT =
normatiul fass
amgvarad, masalis fasis gadaxraa 0 0 0
X masala:
yvela masalis mTliani danaxarjebi 32,400 31,560 38,600
minus: Y masalis danaxarjebi (360 ×
$45) 16,200
16,200
16,200
X masalis faqtobrivi danaxarjebi 16,200 15,360 22,400
gamoyenebuli X masalis normatiuli
fasi:
ianvari: 540 tonis danaxarjebi unda
iyos (× $30) 16,200
Tebervali: 480 tonis danaxarjebi
unda iyos (× $30)
14,400
marti: 700 tonis danaxarjebi unda
iyos (× $30)
21,000
X masalis fasis gadaxra 0 960 a 1,400 a
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
8
nomenklaturis gadaxra
ianvari
faqtobrivi
nomenklatura
(tona)
normatiuli
nomenklatura
(tona)
nomenklaturis
gadaxra
(tona)
X masala 540 (60%) 540 0
Y masala 360 (40%) 360 0
900 900 0
Tebervali
faqto-
brivi
nomen-
klatura
(tona)
norma-
tiuli
nomenk-
latura
(tona)
nomenkla-
turis
gadaxra
(tona)
norma-
tiuli
fasi
($)
nomenkla-
turis
gadaxra
($)
X masala 480 (60%) 504 24 x 30 720 x
Y masala 360 (40%) 336 24 a 45 1,080 a
840 840 360 a
marti
faqtob-
rivi
nomen-
klatura
(tona)
norma-
tiuli
nomen-
klatura
(tona)
nomen-
klaturis
gadaxra
(tona)
norma-
tiuli
fasi
($)
nomenkla-
turis
gadaxra
($)
X masala 700 (60%) 636 64 a 30 1,920 a
Y masala 360 (40%) 424 64 x 45 2,880 x
1,060 1,060 960 x
raodenobis gadaxra
ianvari
warmoebuli produqciis 810 tona unda gamoiyenos (× 10/9) 900 tona
gamoiyena (540 + 360) 900 tona
raodenobis gadaxra 0 tona
Tebervali
warmoebuli produqciis 765 tona unda gamoiyenos (× 10/9) 850 tona
gamoiyena (480 + 360) 840 tona
raodenobis gadaxra 10 tona x
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
9
masalis erTi tonis normatiuli fasi $36
raodenobis gadaxra ($) $360 x
marti
warmoebuli produqciis 900 tona unda gamoiyenos (× 10/9) 1,000 tona
gamoiyena (700 + 360) 1,060 tona
raodenobis gadaxra 60 tona a
nedleulisa da masalebis erTi tonis
normatiuli fasi $36
raodenobis gadaxra ($) $2,160 a
saboloo angariSi
ianvari Tebervali marti
masalis fasis gadaxra
X masala 0 960 a 1,400 a
Y masala 0 0 0
masalis nomenklaturis gadaxra 0 360 a 960 x
masalis raodenobis gadaxra 0 360 x 2,160 a
masalis gamoyenebis gadaxra 0 0 1,200 a
masalis mTliani gadaxra 0 960 a 2,600a
b) ianvris Tvis warmoeba zustad normativebis Sesabamisia. Y masalis fasi normati-
vebis Sesabamisia mTeli periodis ganmavlobaSi. X masalis fasi Tebervlis
normativze $2-iT ($960/480) maRalia, $2-iT ($1,400/700) maRalia aseve
martis normativze. ase gagrZelebis SemTxvevaSi, saWiro gaxdeba X masalis
normatiuli fasis gazrda. nomenklaturaSi X masalis wili Seicvala da
TebervalSi gaxda 57% (480/840), xolo martSi _ 66% (700/1,060).
TebervalSi danaxarjebis zrda, romelic naCvenebia, rogorc nomenklaturis
$360-is odenobis araxelsayreli gadaxra, gamowveulia iafiani X masalis
nacvlad, Zvirad Rirebuli Y masalis gamoyenebiT. TebervalSi raodenoba
gaizarda. gazrdili raodenoba SeiZleba ganvixiloT, rogorc 9 tonis [(840 ×
90% - 765)] odenobis mogeba normis zeviT, romlis normatiuli danaxarjebia (×
$40 =) $360. Semcirda aseve Tebervlis warmoeba.
martis TveSi X masalis (romelic iaffasiania) gamoyenebis wilis mniSvnelovani
zrda gamowveulia nomenklaturis xelsayreli gadaxriT, magram aman SeiZleba
gamoiwvios raodenobis mniSvnelovani araxelsayreli gadaxrac. martSi warmoeba
SedarebiT maRali iyo, vidre ianvarsa da TebervalSi, es ki SesaZloa,
raodenobis araxelsayreli gadaxris mizezi iyos.
wigni F5 2013 wlis ianvris gamocdis pasuxi
10
zogadad, rogorc Cans, nomenklaturasa da raodenobas Soris arsebobs
urTierTkavSiri. Tu Y masalis wili gaizrdeba (romelic nomenklaturis
araxelsayrel gadaxras iwvevs iqidan gamomdinare, rom Y masala ufro Zvirad
Rirebulia), gaumjobesdeba raodenobis gadaxrac, rogorc es TebervalSi moxda.
martSi ki sawinaaRmdego situacia iyo.
SesaZloa aseve urTierTkavSiri arsebobdes raodenobasa da warmoebis moculobas
Soris: TebervalSi warmoeba dabali, xolo raodenoba maRali iyo, maSin, roca
martSi warmoeba maRali, xolo raodenoba dabali iyo.
4. DDecember 2010 question 4