Wonen in zelfstandigheid met een visuele beperking

Claudia van Schie Lisette Altena

Agenda

Oorzaken en soorten slechtziendheid Resultaten voor de gehele woning Aandachtspunten per vertrek Hulpmiddelen Vragen

Opdracht

Creëer een zo optimaal mogelijke leefomgeving voor een slechtziende oudere en zijn of haar ziende partner

Low vision = Slechtziendheid

Slechtziendheid volgens de Wereld Gezondheidsraad

Gezichtsvermogen van minder 30%. Of een gezichtsveld kleiner dan 20°

Over blindheid wordt gesproken bij: Gezichtsvermogen van minder dan 5%. Of

een gezichtsveld van kleiner dan 10° (Blom 2001 e.a)

Oorzaken slechtziendheid

Meest voorkomende afwijkingen die slechtziendheid veroorzaken in Nederland

1. Diabetische Retinopathie

2. Macula Degeneratie

3. Glaucoom

Ziektebeelden bekeken

Diabetische Retinopathie

Glaucoom

Macula degeneratie

Binnenshuis blijven de aanpassingen voor de verschillende ziektebeelden gelijk

Een perfect aangepaste woning is persoonlijk en moet per persoon worden bekeken

Soorten slechtziendheid

Wazig zien- last van tegenlicht, gestoord kleuren zien,

Verlies van details zien- moeite met lezen en gezichtsherkenning

Verlies van het overzicht- meer hoofdbeweging, aarzelend bewegen, gestoord kleuren zien

Onderdelen van de woning waar wij naar gekeken hebben

Algemene aanpassingen door het hele huis

Woonkamer Keuken Slaapkamer Badkamer

Werkkamer Routing door het

huis Kleur en contrast

gebruik Verlichting Gadgets

Problemen & Oplossingen

Contrast en Kleur Contrast is het verschil in kleur intensiteit Door contrasterende kleuren te gebruiken kan

een object beter zichtbaar gemaakt worden Door normale veroudering worden kleuren

donkerder gezien dan ze werkelijk zijn creëer intensiteitverschillen

Regel: lichte kleuren treden naar voren, donkere kleuren treden naar achteren

Problemen & OplossingenContrast en Kleur Kleurregels

Vermijd kleuren met gelijke intensiteit, ook al zijn het verschillende tinten

Kies donkere kleuren of zwart van de onderste helft van de kleuren cirkel tegenover lichte kleuren of wit van de bovenste helft

Vermijd aangrenzende tinten

Problemen & Oplossingen

Oriëntatie Slechtzienden missen in sommige gevallen

het overzicht Creëer een voelbaar en/of hoorbaar verschil

tussen de kamers door verschillende materialen te gebruiken als vloer bedekking

Problemen & Oplossingen

Voelbare markering op de toilet deur (afbeelding)

Gekleurde markering achter of bij de deurklink

Problemen & Oplossingen

Geluid Slechtzienden doen veel op gehoor. Harde

geluiden kunnen als storend worden ervaren

Vitrage en overgordijnen verminderen de echo

Problemen & Oplossingen

Verlichting 65 jarige heeft in vergelijking met een 20 jarige 30%

meer licht nodig om goed te kunnen functioneren voldoende verlichting

Een ouder oog is gevoelig lichtveranderingen, de aanpassingstijd duurt langer dan bij een jonger persoon creëer in het hele huis een egale verlichting

Verhouding 1:3:10 (omgeving : nabije omgeving : taakverlichting)

Problemen & Oplossingen

Verlichting (vervolg) Ouderen hebben meer

last van direct licht of weerspiegeling van licht (glare)

Maak gebruik van indirecte lichtbronnen

Problemen & Oplossingen

Verlichting Inschakeling van de verlichting door

bewegingssensors Basis verlichting: uplighters of

afgeschermde TL verlichting om een egaal verlichte ruimte te creëren

Taakverlichting: dimbare halogeenspots of een TL op bureaulamp formaat

Tips voor de woning algemeen

Deuren Geen glazen deuren ivm veiligheid Contrasterende deurklink of contrasterend vlak achter

de klink

Ramen Draaicirkel naar buiten toe ivm veiligheid Zonwering door middel van screens die parallel aan

het raam lopen

Tips voor de woning algemeen

Meubilair Creëer contrast met de vloer en de wanden Tafelbladen mogen niet glimmen of wit zijn Creëer brede loopgangen Voorkom uitstekende voorwerpen die niet

vanaf de vloer beginnen

Tips voor de woning algemeen

Wanden Plafond en Vloeren Wanden moeten licht van kleur zijn maar mogen niet

wit zijn Plafond moet bij voorkeur wit zijn Vloeren niet te donker niet te licht Gebruik effen kleuren, patronen veroorzaken

verwarring in oriëntatie Geen afgeronde muren ivm oriëntatie

Tips voor de woning algemeen

Elektronica Telefoon toestel met grote knoppen,

contrasterende kleuren. Bij voorkeur met een snoer zodat hij niet kwijt raakt

Werk snoeren weg ivm val preventie Schakelaars, stopcontacten in contrast met de

wand, in elke ruimte op dezelfde plek in verhouding tot de deur, plaats ze op voel hoogte (1.20m)

Tips voor de Entree & Gang

Opvallend gekleurde brievenbus of markering Drempel moet goed contrasteren met de omgeving Sleutelkast zodat deze altijd op vaste plek te vinden zijn Garderobekast om jassen, schoenen, wandelstok in op

te bergen. Plaats hier goede taak verlichting Mogelijkheid tot uitschakelen van de verlichting van de

gehele woning bij verlaten van de woning

Tips voor de Woonkamer

Ruime tafels en bijzet tafels Voldoende wandcontactdozen Plaats een comfortabele stoel vlak voor het

Televisietoestel Plaats de TV 90° op het raam Creëer contrast tijdens het eten door gebruik van

licht en donker servies

Goed en Slecht Contrast

Tips voor de Keuken

Inductie kookplaat voorkomt verbranding. Let wel op het bedieningsgemak

Taakverlichting afgeschermd door een koof om verblinding te voorkomen

Daglicht realisatie kan door een lichtkoepel op het dak te plaatsen

Optimale verlichting voor het fornuis is nog geen geschikte oplossing voor

Geen RVS keukenblad en geen glimmende tegels

Dit is een RVS keukenblad met een directe verlichting.

Tips voor Badkamer & Toilet

Bewegingssensoren voor aan en uit doen kraan Thermostaatkranen voorkomen verbranding Vermijd chroom in verband met schittering

Goed verlichte spiegel door taakverlichting boven de spiegel of als ringverlichting

Tegenover de spiegel een donkere wand

Tips voor Badkamer & Toilet

Toiletmat in contrast met de toiletpot. Pas op uitglijden over de mat

Doortrekker en toiletborstel in contrast met de omgeving

Tips voor de Slaapkamer

‘Plasroute’ verlicht bij aanraken grond Tafel voor Daisy-speler en telefoon Dimbare kamerverlichting en leeslamp Centrale knop voor uitschakelen van de

verlichting in de gehele woning Duidelijk sprekende wekker of grote klok Kledingsortering en herkenning

Tips voor de Werkkamer

Beeldscherm 90° op raam geplaatst. Computer met vergrotende en/of

spraaksoftware Voldoende stopcontacten Werk elektradraden weg ivm valpreventie Goede taak- en basisverlichting

Tips voor de Installatieruimte & Berging

Makkelijk bedienbare wasmachine en droger Markeer verschillende programma’s met

reliëfpasta Sokkenklemmen Label herkenningssysteem

Tuin en Balkon

Geen ronde plantenbakken in verband met oriëntatie

Goede contrasterende drempel Bloemen met veel kleur en geur in grote

groepen Zonnescherm en buitenverlichting

Hulpmiddelen algemeen

Hier geld goedkoop = duurkoop Grote toetsen/knoppen Spraaksoftware Vergroting

Hulpmiddelen keuken

Bord en snijplankrand Huishoudweegschaal Vloeistofniveau indicator Magnetron Talking tins (afbeelding)

Conclusie

Contrast en kleurgebruik Verlichting Ruime opzet Val en stootpreventie Geluid

Bedankt voor uw aandacht