12/9/2006 ณัฐวุฒิครองขจรสุข 1

บทที่20การบริหารเงินทุนหมุนเวียน(ลูกหนี้การคา)

2

Abstract

การบริหารลูกหนี้การคาและนโยบายสินเชื่อ(Credit Policy)ขอตกลงสินเชื่อ(Credit Agreements)

3

ลูกหนี้การคาและนโยบายสินเชื่อสวนประกอบหลักของลูกหนี้การคาสินเชื่อการคา(Trade Credit): หนี้ของบริษัทลูกคาสินเชื่อผูบริโภค(Consumer Credit): หนี้ของผูบริโภค

ขั้นตอนการบริหารสินเชื่อสรางเงื่อนไขการขาย(Terms of Sale)เลือกแบบหนังสือรับสภาพหนี้(IOU)วิเคราะหสินเชื่อ(Credit Analysis)สรางนโยบายสินเชื่อ(Credit Policy)สรางนโยบายการเรียกเก็บเงิน(Collection Policy)

4

เงื่อนไขการขายเงื่อนไขการขายเงื่อนไขสินเชื่อสวนลดและการชําระเงินที่ผูขายเสนอใหผูซื้อเมื่อขายสินคา

ชําระเงินเมื่อสงสินคา(COD) หรือชําระเงินกอนสงสินคา(CBD)ความเสี่ยงที่จะตองเสียคาขนสงไปฟรีๆ อาจทําใหผูขายเลือกCBD

5/10 net 30ไดสวนลด5% ถาจายภายใน10 วันแรกมิฉะนั้นผูซื้อตองจายชําระเต็มภายใน30 วัน

5

เงื่อนไขการขาย(ตอ)8/10, EOM, net 60สวนลด8% ถาจายภายใน10 วันหลังจากสิ้นเดือนนี้มิฉะนั้นผูซื้อตองจายชําระเต็มภายใน60 วันนับจากวันที่ไดรับใบกํากับสินคา(invoice)

การซื้อเชื่อเหมือนกับการกูยืมเงินเสียสวนลด(หรือดอกเบี้ย)สูตรการคํานวณดอกเบี้ยที่แทจริงตอปของการซื้อเชื่อ

( )Effective annual rate

1 + - 1discountdiscounted price

365/ extra days credit=

6

ตัวอยางการคํานวณการซื้อเชื่อ$100 ดวยเงื่อนไข5/10, net 60เหมือนกับการกูเงิน$95 เปนเวลา50 วันแลวตองจายดอกเบี้ย$5 (ตองจายเพิ่ม$5 ถารอ50 วัน)

ดอกเบี้ยตอ50 วัน= 5/95ดอกเบี้ยตอป= (1+5/95)^(365/50) – 1

ถาใชสูตร:

45.4%or.454,=1-+1

1-+1

rateannualEffective

365/50955

creditdays365/extrapricediscounted

discount

7

ขอตกลงสินเชื่อการเปดบัญชีเงินเชื่อ(Open Account)การใหสินเชื่อการคาโดยไมมีสัญญากูยืมเงินอยางเปนทางการ

ตั๋วสัญญาใชเงิน(Promissory Note)เปนสัญญากูยืมเงินอยางเปนทางการ

ตั๋วแลกเงินการคา(Commercial Draft)ผูซื้อสั่งจายภายในเวลาที่กําหนดในอนาคต

Sight Draftตั๋วแลกเงินที่ตองชําระเงินทันที

8

ขอตกลงสินเชื่อ(ตอ)Time Draftตั๋วแลกเงินที่ยังไมตองชําระเงินทันที

การรับรองตั๋วเงิน(Trade Acceptance)ผูขายจะไมสงสินคาจนกวาผูซื่อจะเซ็นรับรองการจายเงินใน

Time Draft

การรับรองโดยธนาคาร(Banker’s Acceptance)ธนาคารของลูกคารับรองtime draft ของลูกคาคนนั้น

การขายโดยมีเงื่อนไขในการชําระราคา(ConditionalSale)กรรมสิทธิ์ในตัวสินคาถูกโอนกลับไปยังผูขายถาผูซื้อชําระเงินไมครบ

9

การวิเคราะหสินเชื่อการวิเคราะหสินเชื่อกระบวนการวิเคราะหความนาจะเปนที่ลูกหนี้จะชําระเงิน

แหลงขอมูลที่ใชวิเคราะหเครดิตของลูกคางบการเงิน(Financial Statements)รายงานการจัดอันดับความนาเชื่อถือ(Credit Ratings and

Reports)การตรวจสอบของธนาคาร(Bank Checking)การตรวจสอบการคา(Trade Checking)ประสบการณของกิจการเอง(The Company’s Own

Experience)

10

การวิเคราะหสินเชื่อ(ตอ)

การวิเคราะหความนาเชื่อถือของลูกหนี้แบบ5Csคุณลักษณะสวนตัวของลูกหนี้(Character)ความสามารถในการชําระหนี้(Capacity)เงินทุน(Capital)หลักประกัน(Collateral)สภาพการณโดยทั่วๆ ไปของธุรกิจ(Conditions)

11

การวิเคราะหสินเชื่อ(ตอ)Multiple Discriminant Analysisเทคนิคในการหาตัววัดความสามารถที่จะชําระหนี้ได

(Solvency) หรือZ ScoreสูตรการหาZ Score โดยEdward Altman ซึ่งสามารถวัดวากิจการใดกําลังลมละลายไดอยางถูกตองถึง95%

Altman Z Score formula

Z = 3.3EBIT

total assets+ 1.0

salestotal assets

+.6market value of equity

total book debt

+ 1.4retained earnings

total assets+ 1.2

working capitaltotal assets

12

ตัวอยางการคํานวณถาZ Score ของAltman นอยกวา2.7 กิจการจะลมละลายจงหาวาเราควรจะใหเครดิตกิจการที่มีขอมูลดังตอไปนี้หรือไม?

9.debtbookequitymarket

4.1assetstotal

sales

12.assetstotal

EBIT

retained earningstotal assets

working capitaltotal assets

=

=

.

.

4

12

13

Solution

เครดิตของกิจการนี้ดีเนื่องจาก

7.204.3)12.2.1()4.4.1()9.6(.)4.10.1()12.3.3(ScoreZs©Firm

xxxxx

14

การวิเคราะหสินเชื่อ(ตอ)

การวิเคราะหสินเชื่อคุมที่จะทําก็ตอเมื่อจํานวนเงินคาดหมายที่กิจการจะประหยัดได(Expected Savings) มากกวาตนทุนคาดหมาย(Expected Costs) เทานั้นใชการวิเคราะหเต็มรูปแบบสําหรับการขายขนาดใหญพอสมควรใชการวิเคราะหเต็มรูปแบบสําหรับลูกคาที่นาสงสัย

15

การตัดสินใจใหสินเชื่อนโยบายสินเชื่อมาตรฐานที่ตั้งไวเพื่อใชวัดวาควรจะใหสินเชื่อในวงเงินเทาใดและมีเงื่อนไขอยางไร

การใหคะแนนสินเชื่อ(Credit Scoring): ถาลูกคาตองการสินเชื่อแลวกิจการใหสินเชื่อซึ่งจะทําใหเกิดความนาจะเปนที่จะทํากําไร(ไมการันตี) แตก็ทําใหเกิดความนาจะเปนที่ลูกหนี้จะไมชําระเงินคืนดวย(Default)ไมใหสินเชื่อซึ่งจะไมทําใหเกิดกําไรหรือขาดทุน

16

การตัดสินใจใหสินเชื่อ(ตอ)

สมมติวาไมมีการสั่งสินคาซ้ํา

Refuse credit

Offer credit

Payoff = Rev - Cost

Payoff = - Cost

Customer pays = p

Customer defaults = 1-p

Payoff = 0

17

การตัดสินใจใหสินเชื่อ(ตอ)กําไรคาดหมาย(Expected Profits)

ความนาจะเปนที่จะเก็บหนี้ไดซึ่งทําใหกําไรคาดหมาย= 0

p x PV(Rev - Cost) - (1 - p) x (PV(cost)

p =PV(Cost)PV(Rev)

(The break even probability of collection):

18

การตัดสินใจใหสินเชื่อ(ตอ)

เมื่อลูกคาจะสั่งสินคาจากบริษัทตลอดไปถาไดรับเครดิตในการสั่งสินคางวดแรกสมมติวาลูกคาจะสั่งสินคา1 ครั้งตอปและกิจการจะไดกําไร$200 จากการขายแตละครั้งซึ่งกิจการมีมูลคาปจจุบันของตนทุน$1,000มูลคาปจจุบันของกําไร= 200/.1 = 2,000 ถาอัตราคิดลดคือ.1

19

การตัดสินใจใหสินเชื่อ(ตอ)

ปจจัยในความเปนจริงที่ตองพิจารณาการทํากําไรใหสูงสุดใสใจกับลูกหนี้ที่นาสงสัยมองไปในอนาคตไมใชมองแคการสั่งสินคาในงวดปจจุบันเทานั้น

20

นโยบายสินเชื่อ

คาใชจายที่เกิดขึ้นถาลูกหนี้ชําระเงินชาตนทุนในการเก็บเงินสูงขึ้นตนทุนในการจัดหาเงินทุนหมุนเวียนสูงขึ้นAR = daily sales x average collection period

นโยบายการเก็บเงิน(Collection Policy)กระบวนการเก็บเงินและดูแลลูกหนี้การคา

Aging ScheduleการจําแนกประเภทAR โดยระยะเวลาที่คางชําระ

21

นโยบายสินเชื่อ(ตอ)

Customer' sName

Less than1 month

1 - 2 months 2 - 3 monthsMore than3 months

Total Owed

A 10,000 0 0 0 10,000B 8,000 3,000 0 0 11,000* * * * * ** * * * * ** * * * * *Z 5,000 4,000 6,000 15,000 30,000

Total $200,000 $40,000 $15,000 $43,000 $298,000

22

นโยบายสินเชื่อ(ตอ)

การเก็บหนี้โดยสงบัญชีแสดงหนี้(Statement of Account)ไปใหขายลูกหนี้การคาใหfactor

นโยบายสินเชื่อทําใหเกิดผลประโยชนรวมกันและผลประโยชนทับซอนของฝายขายและฝายเก็บหนี้

23

CONTACT

Email: fbusnwk@ku.ac.thHomepage :

http://fin.bus.ku.ac.th/16/nattawoot.htm

Mobile: 01- 6394990Office:ภาควิชาการเงิน(ชั้น 4 คณะบริหารธุรกิจม.

เกษตรศาสตร)Tel: 02-9428777 Ext. 356

Office Hours:วันอังคารและวันพุธเวลา10.00 น. – 14.00 น.

24